Demografia – teoria

Demografia – teoria
1. Poglądy filozoficzne na temat relacji człowiek – środowisko.
Determinizm geograficzny, nihilizm geograficzny, racjonalizm geograficzny
2. Rodzaje gęstości zaludnienia:
Ekumena,
Niż. Chińska,
subekumena,
Syberia, Kotl. Kongo, Andy,
3. Bariery osadnicze:
Wodna,
Pustynia, bagna,
termiczna,
Sahara, bieguny,
anekumena
Antarktyda, Sahara
wysokości (grawitacyjna),
świetlna
wysokie góry,
za kołami podbiegunowymi
4. Atrakcje osadnicze.
Klimat, żyzne gleby, dostępno wody słodkiej, nizinny krajobraz, złoża mineralne, poziom rozwoju
gospodarczego, stopa życiowa, strój polityczny (demokracja, reżim)
Znajomość mapy gęstości zaludnienia świata i Polski - konieczna
5. Zróżnicowanie ludności świata i Polski
a) zróżnicowanie rasowe – europeidalna , gałąź-nordycka, środkowoeuropejska, śródziemnomorska
- mongoloidalna – gałąź-azjatycka, amerykańska, polinezyjska
- negroidalna – gałąź-afrykańska, australijska
Mulat, metys, zambos
b) zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i językowe
kraje jednolite pod względem narodowościowym – Polska, Dania, Korea Północna
kraje wielonarodowościowe – Rosja, Indie, Wielka Brytania, Belgia (Flamandowie, Walonowie)
Polska –przez 1939 – 67% Polacy,14% Ukraińcy, 9% Żydzi, 3% Białorusini, 2,5% Niemcy
- aktualnie – 97,5% Polacy – Niemcy, Białorusini, Ukraińcy i Łemkowie, Cyganie (Romowie),
Litwini, Czesi i nowi ze wschodu
Zróżnicowanie etniczne wewnątrz narodu (dialekt), gwara np. podwórkowa
Języki
Rodziny-grupy-języki
Rodzina języków indoeuropejskich – grupa słowiańska –zachodniosłowiańska-polski, czeski, słowacki,
łużycki
Języki żywe, martwe (łacina, sanskryt, starogrecki)
Oficjalne (w ONZ)
Urzędowe (portugalski w Angoli)
Narodowe
Sztuczne (esperanto)
Pidżynowe(wymieszane)
Zróżnicowanie religijne świata
a) 33,7%-Chrześcijaństwo
katolicy – Lourdes, Fatima, Guadelupe, Biblia
prawosławie – cerkiew, pop, Biblia
protestantyzm – zbór, pastor (luteranie, kalwiniści, anglikanie) USA (baptyści, metodyści, mormoni),
Biblia
b) 19,2%-Islam – Allach, Mahomet – meczet, minaret, Muezin, Mułła, Koran, Mekka, Al. – Kaba,
Medyna, Jerozolima,
sunnici, szyici
c) 13,6% - hinduizm – religie politeistyczne, bramini, Waranasi (Benares), Wedy
d)5,7% - buddyzm – mnisi, Angkor Wat (Kambodża), Borobudur (Indonezja), Kanon palijski
e) Konfucjanizm – Oufu (Chiny)
f) Judaizm – Żydzi – Izrael, Synagoga, Rabin, Talmud
Demograficzne zróżnicowanie społeczeństw
Przyrost naturalny
Pn= U-Z
Wskaźnik przyrostu naturalnego Wsk Pn=(U-Z)x1000‰/L(liczba
ludności)
Przyrost rzeczywisty (U-Z)+(I-E)
Wskaźnik przyrostu rzeczywistego Wsk Prz=(U-Z)+(I-E)x1000‰/L
Saldo migracji S= I – E
Wskaźnik Urodzeń Wsk Ur= Ur/l.ludności x 1000‰
Piramidy płci i wieku
KSR – S M– ujemne
Problemy:
- zapewnienie edukacji, opieki zdrowotnej - bezrobocie - bezdomność - niedożywienie - głód
- choroby
KŚR- S- ujemne
KWR – S – dodatnie
Problemy:
- starzenie społeczeństwa - brak rąk do pracy - brak środków dla emerytów
Więcej rodzi się chłopców, nadumieralność mężczyzn, większy przyrost na wsi, falująca piramida
Polski, niże i wyże demograficzne na przemian, wyż kompensacyjny i jego echa
Fazy rozwoju demograficznego
I – duży wskaźnik urodzeń i zgonów
II – duży wskaźnik urodzeń, spadek zgonów(rozwój medycyny), eksplozja demograficzna
III – spadek wskaźnika urodzeń, spadek przyrostu (świadome planowanie rodziny, emancypacja
kobiet)
IV- niski wskaźnik urodzeń i zgonów, przyrost ok. o‰
Wskaźnik feminizacji K/Mx100 najwyższy w okręgach przemysłu lekkiego i rozwiniętych usług,
ośrodkach turystycznych, uzdrowiskach, w PL łódzkie, dolnośląskie
Wsk. maskulinizacji M/Kx100 najwyższy w ośrodkach górniczych, przem. ciężkiego, woj. o dużym
udziale ludności rolniczej, podkarpackie, podlaskie,