Okablowanie strukturalne sieci – klasy i kategorie

Okablowanie strukturalne sieci – klasy i kategorie

PRODUKTY
Okablowanie strukturalne sieci
– klasy i kategorie
Społeczeństwo początku XXI wieku żyje w świecie nieustannie rozwijającej się platformy informacyjnej. Trudno sobie wyobrazić ambitnego 30-latka dążącego do sukcesu nie korzystającego z internetu. Owa platforma pomaga w sposób wymierny osiągać cele i sukcesy w niemal każdej dziedzinie życia. Z tego też powodu wszyscy przywiązują ogromną wagę do jakości
i szybkości przesyłanych informacji oraz sprawnego zarządzania danymi. Nie trzeba nikogo
przekonywać jak istotne jest zaprojektowanie i wykonanie niezawodnej, wydajnej i zgodnej
z przyjętymi standardami sieci.
Cóż to takiego sieć? W naszym przypadku
sieć komputerowa to nic innego jak grupa
komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub
współdzielenia różnych zasobów. Oprócz
komputerów i innych urządzeń w skład sieci wchodzą media transmisji, czyli okablowanie. Niegdyś wykonywane z przewodów
koncentrycznych o impedancji 50Ω. Obecnie jako standard używa się przewodów
teleinformatycznych UTP (Unshielded
Twisted Pair). Popularna skrętka wykorzystywana jest do budowy okablowania
poziomego, zaś swoją nazwę zawdzięcza
splotowi norweskiemu, gdzie żyła nadrzędna i podrzędna skręcone są ze sobą wokół
własnej osi. (Rys nr 1 i 2).
Przewody UTP klasyfikowane są wg kategorii. W standardzie ISO podziału dokonano za pomocą liter A, B, C, D, E, F.
Standard EIA/TIA klasyfikuje wydajność
za pomocą cyfr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Określenia klasy i kategorii nie są równoznaczne.
Pojęcie kategorii (np. 5; 6 lub 7) odnosi się
do pojedynczego elementu sieci pasywnej
(np. kabla, gniazda, złącza). Natomiast klasa tyczy się całej sieci strukturalnej, która
rozpatrywana jest pod względem wymogów aplikacji. Tak więc, stosując elementy
kategorii 5 możemy osiągnąć klasę D dla
całego systemu, ale nie musimy. W „źle
wykonanej instalacji istnieje prawdopodobieństwo, iż nie osiągniemy wymogów
norm dotyczących interesującej nas klasy.
Przyczyn takiego stanu rzeczy może być
wiele. Począwszy od złego projektu i doboru niskiej jakości elementów, a kończąc
26
Fachowy Elektryk
na nieprecyzyjnym i wadliwym wykonaniu systemu okablowania. W środowisku
inżynierskim powszechnie stosowana jest
nomenklatura EIA/TIA, w której kategoria
określa parametry i tym samym wydajność
kabla. Tabela 1 przedstawia klasy i kategorie przewodów teleinformatycznych.
Rys. 1 Przewód UTP kat.5e marki CET
Jednostki certyfikujące określające standardy i wymagania dla poszczególnych elementów publikują specjalne biuletyny, wg
których producenci projektują i wykonują
swoje wyroby. Na przykładzie pszczyńskiego producenta CET mamy do wyboru przewody UTP kategorii 5e oraz 6. Decydując
Rys. 2 Przewód UTP kat.6 marki CET
PRODUKTY
Tabela 1
Kategoria ISO
Kategoria EIA/TIA
OPIS
STANDARD
1
Przewód przeznaczony do
systemów telefonicznych. Nie
wykorzystywany do transmisji
danych.
2
Dwie pary przewodów; maksymalna częstotliwość 4MHz.
(modem, głos)
PPP
3
Konstrukcja przewodu to 4 skręcone ze sobą pary żył. Maksymalna częstotliwość 10MHz
10Base-T
C
4
Konstrukcja przewodu to 4 skręcone ze sobą pary żył. Maksymalna częstotliwość 16MHz
100Base-TX
D
5
Konstrukcja przewodu to 4 skręcone ze sobą pary żył o średnicy
0,5mm. Maksymalna częstotliwość 100MHz
1000Base-T
5e
Konstrukcja przewodu to 4 skręcone ze sobą pary żył o średnicy
0,5m;, ulepszona kategoria 5.
Sygnał przesyłany z częstotliwością 125MHz
1000Base-T
E
6
Konstrukcja przewodu to 4 skręcone ze sobą pary żył o średnicy
0,6mm przedzielone specjalną
rozetą. Maksymalna częstotliwość 250MHz
1000Base-T
F
7
Konstrukcja podobna do kat.6.
Maksymalna częstotliwość
600MHz
1000Base-T
D+
Tabela 2
STARA NAZWA
NOWA NAZWA
KATEGORIA
KABLA
OPIS
UTP
U/UTP*
5; 5e; 6
Konstrukcja czteroparowa
umieszczona we wspólnej
izolacji
FTP; STP
F/UTP*
5; 5e; 6
Konstrukcja czteroparowa
otoczona ekranem z folii
aluminiowej dla wszystkich
żył razem
5; 5e; 6
Konstrukcja czteroparowa
z ekranem wspólnym z
folii aluminiowej, plecionki
miedzianej oraz dodatkowo
umieszczonej na wszystkich
żyłach razem folii poliestrowej
6; 7
Konstrukcja czteroparowa
– każda para w ekranie z
folii aluminiowej, dodatkowo
ekran z plecionki miedzianej
wokół wszystkich żył razem
S-FTP; STP
S-STP
SF/UTP*
S/FTP*
*...ekranowanie ogólne... / ...ekranowanie indywidualne...
się na zakup takiego kabla należy dokonać
wyboru tak, aby produkt obsługiwał obecną
technologię jak i przyszłą. Najbezpieczniej
jest zdecydować się na kategorię 6. Zagwarantuje to bezpieczną migrację ze standardu
100Base-TX do 1000Base-T. O wiele przyjemniej jest przecież wymienić karty sieciowe i urządzenia aktywne, a nie wyrywać
przewody ze ścian i układać nowe. Niestety większość inwestorów patrzy jeszcze na
koszty nie wybiegając w przyszłość. To powoduje, że wciąż najchętniej kupowana jest
kategoria 5 lub 5e.
Przewody teleinformatyczne funkcjonują na
rynku również jako ekranowane. Stosowane są one w miejscach gdzie pracują inne
elementy wytwarzające pola elektromagnetyczne. Ekran kabla wychwytuje wszelkie
zakłócenia napływające z zewnątrz. Jednak,
aby zachować odpowiednią skuteczność
ekranowania, czyli zabezpieczenia sygnału
płynącego w naszym przewodzie musimy
ekran odpowiednio uziemić. W przypadku
braku uziemienia żyła ekranująca nie odprowadzi sygnału zakłóceniowego do potencjału (ziemi). Nieprawidłowe uziemienie
będzie źródłem powstawania prądu wyrównawczego, który popłynie przez ekran.
Wtedy wydajność przewodu FTP może
spaść poniżej poziomu kabla UTP. Aspekt
ten jest na tyle ważny, że zaleca się częste
konserwacje punktów uziemiających, gdyż
na łączach mechanicznych może wystąpić
zjawisko korozji galwanicznej.
Na koniec kilka informacji o oznaczeniach
przewodów teleinformatycznych. Warto
wiedzieć, że oznaczenia, których używamy
na bieżąco są oznaczeniami już starymi.
Norma ISO/EIA 11801 w wydaniu drugim
z 2002 roku reguluje zasady nazewnictwa
przewodów teleinformatycznych. Poniższa
tabela przedstawia porównanie starej i nowej nomenklatury.
W nowych oznaczeniach zapisujemy ekranowanie ogólne dla wszystkich żył razem
oraz ekranowanie indywidualne na poszczególnych parach żył.
Menedżer Produktu CET
Grzegorz Rosa
www.zamelcet.com
Fachowy Elektryk
27