Rozdział 7 CHIRURGICZNE WYDŁUŻANIE KORON

Rozdział
7
Małgorzata Pietruska
Z
e względu na zmieniające się potrzeby pacjentów, dla których celem leczenia coraz częściej
jest poprawa aparycji, priorytetem planowania leczenia stomatologicznego jest analiza parametrów oceniających estetykę uzębienia. Stomatologia ostatnich
dwudziestu lat charakteryzuje się wyjątkowo szybkim rozwojem materiałów i technik do zachowawczej oraz protetycznej odbudowy zębów, pozwalających na poprawę walorów estetycznych uzębienia.
Estetyczna rehabilitacja nie polega jednak tylko na
rekonstrukcji zniszczonych zębów, ale na osiągnięciu
harmonii pomiędzy wymagającymi korekty zębami
a sąsiednimi zębami, dziąsłem, wargami i twarzą. Nie
ulega również wątpliwości, że o kompleksowej rehabilitacji ze wskazań estetycznych można mówić tylko wtedy, gdy przyzębie znajduje się w stanie zdrowia
lub osiągnięto długoczasową remisję choroby w przypadku rozpoznanego wcześniej zapalenia przyzębia.
Należy też pamiętać, że żaden wykonywany ze wskazań estetycznych zabieg chirurgiczny nie może negatywnie wpłynąć na stan przyzębia.
Jedną z procedur, która nabiera coraz większej
wartości w szeroko rozumianej rehabilitacji stomatologicznej, jest wydłużenie koron zębów. Planowanie
tego rodzaju procedury wymaga wnikliwej analizy
wielu parametrów, które pozwolą na podjęcie decyzji, czy wydłużenie koron odbędzie się poprzez ich
rozbudowę w kierunku brzegów siecznych, czy w wyniku dowierzchołkowego przesunięcia tkanek przyzębia, czy też będzie wymagało jednoczesnego zasto-
Rozdział 7
Chirurgiczne wydłużanie koron
CHIRURGICZNE
WYDŁUŻANIE
KORON
sowania obu powyższych technik. Podstawowe dane,
które należy przeanalizować podczas planowania
wydłużenia koron wynikają z oceny:
 Zespołu zębowo-dziąsłowego (głębokości szczelin, położenia brzegu wyrostka zębodołowego
w stosunku do CEJ lub planowanych brzegów
uzupełnień).
 Koron zębów (długości, stosunku szerokości
do długości).
 Położenia brzegów siecznych w stosunku do
warg (w spoczynku i w ruchu).
 Widoczności dziąsła spod wargi (w spoczynku
i w ruchu).
 Przebiegu girlandy dziąsłowej.
Podkreślenia wymaga fakt, że nie można przystąpić
do chirurgicznego wydłużenia koron, dopóki nie zostanie określona ostateczna pozycja brzegów siecznych. W przypadkach gdy korony zębów są starte
i wymagana jest ich odbudowa, przed zabiegiem chirurgicznym konieczne jest wykonanie tymczasowych
uzupełnień (lub mock-up’u), odwzorowujących pozycje brzegów siecznych ostatecznych uzupełnień.
Wydłużenia koron klinicznych można wtedy dokonać na przykład za pomocą zestawu narzędzi Chu’s
Aesthetic Gauges. Innym rozwiązaniem jest szyna
z materiału termoplastycznego, która będzie służyła
za wskaźnik rozmiaru wydłużenia koron. Wielkość
koron w szynie powinna odpowiadać nowej zaplanowanej ich długości (ryc. 7-1).
119
a
b
RYC. 7-1. Planowanie zabiegu chirurgicznego wydłużenia koron; a. b. Mock-up wizualizuje przyszłą pozycję
brzegów siecznych oraz dziąsła u pacjentki wymagającej pełnej funkcjonalno-estetycznej rehabilitacji uzębienia; c. Szyna z materiału termoplastycznego obrazuje
zakres planowanej plastyki tkanek. Użycie szyny może
sprawiać pewne problemy, gdyż brzeg szyny, ze względu na giętkość materiału, może ulegać nieznacznym
przesunięciom.
c
Szczegółowa analiza parametrów niezbędnych
podczas przygotowania się do wydłużenia koron
została opisana w rozdziałach 2 i 3.
Istnieją dwa główne wskazania do wykonania chirurgicznego wydłużenia koron:
 Zwiększenie długości koron klinicznych po
stronie wargowej zębów ze wskazań estetycznych.
 Zwiększenie wysokości tkanek zębów ponad
brzegiem kości w celu uniknięcia negatywnego wpływu wypełnień i uzupełnień protetycznych na szerokość biologiczną.
nego znajdował się w bezpiecznej odległości od dna
szczeliny dziąsłowej, a więc nie indukował zmian
w szerokości biologicznej (ryc. 7-2).
W zależności od warunków indywidualnych
i oczekiwanych efektów terapeutycznych wykonywane są różnego typu procedury chirurgiczne, których skutkiem jest wydłużenie koron zębów.
W obrębie drugiego głównego wskazania do wydłużenia koron mieszczą się wskazania szczegółowe,
takie jak:
 Odsłonięcie ubytków próchnicowych.
 Odsłonięcie brzegów złamanych korzeni.
 Zapewnienie retencji uzupełnieniom protetycznym.
Wykonanie zabiegu chirurgicznego wydłużenia koron w sytuacjach wynikających ze wskazań szczegółowych pozwala na opracowanie zęba w taki sposób,
aby brzeg wypełnienia czy uzupełnienia protetycz-
120
Klasyfikacja zabiegów wydłużenia koron klinicznych
1. Zabiegi w obrębie tkanek miękkich (niepotrzebna korekta wyrostka zębodołowego – odległość
pomiędzy brzegiem kości a CEJ nie mniejsza niż
2 mm):
a) gingiwoplastyka;
b) dowierzchołkowe przesunięcie płata.
2. Zabiegi w obrębie tkanek miękkich i tkanki
kostnej (niezbędna korekta wyrostka zębodołowego w celu uzyskania minimalnej, 2-milimetrowej odległości pomiędzy brzegiem kości
a CEJ):
a) postępowanie jednoetapowe:
 dowierzchołkowe przesunięcie płata
z osteoplastyką;
Periodontologiczno-implantologiczna
chirurgia plastyczna
b
a
c
d
RYC. 7-2. Ingerencja w obszar szerokości biologicznej generuje patologie tkanek przyzębia; a. Rozbudowane poddziąsłowo i przekonturowane licówki kompozytowe. Stan zapalny tkanek przyzębia i recesja brodawek międzyzębowych; b. Uzupełnienia tymczasowe o prawidłowym konturze – redukcja objawów zapalenia. Cofnięcie zmian zapalnych
nie jest możliwe ze względu na zbyt poddziąsłową preparację zębów; c. Stan po korekcie – prawidłowa odległość (3 mm) pomiędzy brzegiem kości a brzegiem koron protetycznych; d. Cofnięcie objawów zapalenia, poprawa konturu dziąsła brzeżnego.
 gingiwoosteoplastyka;
b) postępowanie dwuetapowe:
 etap I – zabieg płatowy z osteoplastyką;
 etap II (4-6 tygodni po pierwszym) –
gingiwoplastyka.
Zabiegi w obrębie tkanek miękkich
Tego typu zabiegi wykonuje się w sytuacji, kiedy
wysokość tkanek miękkich jest większa niż 3 mm.
Wybór metody zabiegowej zależy od szerokości dziąsła właściwego.
Rozdział 7
Chirurgiczne wydłużanie koron
U osób ze zdrowym przyzębiem brzeg dziąsła znajduje się około 1 mm od CEJ. Jednak pewien
odsetek pacjentów (szczególnie młode osoby dorosłe) ma wysokie dziąsło brzeżne, które przykrywa
część koron klinicznych. Sytuacja taka jest typowym
wskazaniem do wykonania zabiegu gingiwoplastyki
ze wskazań estetycznych. Zabieg ten polega na usunięciu części dziąsła brzeżnego (bez ingerencji w wysokość brodawek międzyzębowych), tak aby pozostał
1 mm dziąsła powyżej CEJ.
Zabiegi wydłużenia koron klinicznych poprzez
działania w obrębie tkanek miękkich wykonuje
się również u osób z zapaleniami przyzębia, u których stwierdza się obecność kieszonek przyzębnych.
121