Zadanie 40. (0–12) Temat 1. Dylematy współczesnej edukacji

Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
Zadanie 40. (0–12)
Temat 1.
Dylematy współczesnej edukacji – pomiędzy nauczaniem tradycyjnym a e-edukacją. Rozważ
problem, odwołując się do cech społeczeństwa informacyjnego.
Wymagania ogólne
I. Wykorzystanie i tworzenie
informacji.
II. Rozpoznawanie
i rozwiązywanie problemów.
Wymagania szczegółowe
5. Zmiana społeczna. Zdający:
1) charakteryzuje historyczne formy organizacji społeczeństwa
(pierwotne, tradycyjne, przemysłowe, postindustrialne);
2) omawia cechy współczesnego społeczeństwa zachodniego
(otwarte, postindustrialne, konsumpcyjne, masowe,
informacyjne).
10. Edukacja w XXI w. Zdający:
1) przedstawia rolę szkoły i edukacji nieformalnej
we współczesnym społeczeństwie informacyjnym.
9. Współczesne spory światopoglądowe. Zdający:
5) rozpatruje racje stron innych aktualnych sporów
światopoglądowych i formułuje swoje stanowisko w danej
sprawie.
ZAKRES PODSTAWOWY
Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Zdający:
1) wymienia prawa i obowiązki ucznia; wyszukuje gwarantujące
je przepisy prawa oświatowego (np. w ustawie, statucie szkoły)
oraz przepisy zawarte w innych aktach prawnych
(np. w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej);
4) przedstawia warunki podejmowania przez młodych Polaków
nauki w Unii Europejskiej oraz wyszukuje informacje na ten
temat odnoszące się do wybranego państwa.
Kryteria oceniania
Poziom III – Wartość merytoryczna (12 pkt)
1) Zdający w pełni:
– przedstawił cechy społeczeństwa informacyjnego, np. technologie
informacyjne, portale społecznościowe, mobilność;
– przedstawił cechy [wady i zalety] szkoły tradycyjnej,
np. stabilizacja, umiejętność pracy w grupie, program nauczania,
system egzaminów zewnętrznych, umiejętności kluczowe;
– przedstawił cechy [wady i zalety] e-edukacji,
np. indywidualizacja, rozszerzenie autonomii uczniów
i nauczycieli, kreatywność, zanik umiejętności socjalnych;
– przedstawił innowacyjne aspekty nauczania przy wykorzystaniu
środków społeczeństwa informacyjnego, jak np. uczenie
na odległość, położenie nacisku na umiejętności w miejsce
wiedzy, przygotowanie do pracy vs rozwój holistyczny człowieka.
2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie różnych
wybranych aspektów analizowanego tematu w szerszym kontekście
interpretacyjnym, np. edukacja wobec praw człowieka, wartości
kultury chrześcijańskiej, edukacja a społeczeństwo obywatelskie,
rynek pracy.
21 z 28
Poprawność
merytoryczna
Zdający nie popełnił żadnego
błędu merytorycznego.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
poprawną selekcję
i hierarchizację informacji
(nie zamieścił w pracy
fragmentów niezwiązanych
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód w pełni spójny,
harmonijny i logiczny.
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
3) Prawidłowo stosował pojęcia związane z tematem, np.
e-edukacja, edukacja tradycyjna, prawa ucznia, obowiązek szkolny,
społeczeństwo informacyjne.
4) Prawidłowo budował argumenty i argumenty, wnioskował,
oceniał, porównywał.
Poziom II – Wartość merytoryczna (8 pkt)
1) Zdający przedstawił w pełni większość istotnych aspektów
zagadnienia.
2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie wybranych
aspektów analizowanego tematu.
3) Zdający wykazał się znajomością podstawowej terminologii
związanej z tematem.
4) Przedstawił argumenty i kontrargumenty dotyczące podanego
problemu.
Poziom I – Wartość merytoryczna (4 pkt)
Zdający zasygnalizował jedynie większość istotnych aspektów lub
pominął więcej niż jeden istotny aspekt zagadnienia.
Zdający wykazał się znajomością jedynie nielicznych pojęć
związanych z tematem.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił jeden lub
dwa błędy merytoryczne.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
niekonsekwentną selekcję
informacji i ich hierarchizację
(umieścił w pracy nieliczne
fragmenty niezwiązane
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód nie w pełni
uporządkowany.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił trzy lub
cztery błędy merytoryczne.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
w niewystarczającym stopniu
selekcję informacji i ich
hierarchizację (napisał pracę,
której znaczną część stanowią
fragmenty niezwiązane
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód w sposób chaotyczny
i nielogiczny.
22 z 28
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
(0 PKT)
Zdający nie zrozumiał tematu – nie zasygnalizował większości
istotnych aspektów lub pominął więcej niż dwa istotne aspekty
zagadnienia.
Zdający nie wykazał się znajomością pojęć związanych
z tematem.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił co najmniej
pięć błędów merytorycznych.
Selekcja informacji
Ponad połowę pracy stanowią
fragmenty niezwiązane
z tematem.
Język, styl i kompozycja
Wywód jest
niekomunikatywny.
Egzaminator, klasyfikując wartość merytoryczną pracy na jeden z trzech poziomów (I–III), może
ocenić ją wyłącznie na 12, 8 lub 4 punkty. Ostateczna liczba punktów uzyskanych przez zdającego jest
zależna także od poziomu realizacji trzech pozostałych kryteriów, tj. poprawności merytorycznej,
selekcji informacji oraz języka, stylu i kompozycji pracy. Za zrealizowanie danego kryterium
na poziomie wyższym / niższym od poziomu wartości merytorycznej pracy, zdający uzyskuje jeden
punkt więcej / mniej. Egzaminator może także ocenić pracę na 0 punktów.
Temat 2.
Obywatele manifestują przywiązanie do wspólnoty, której są członkami, przez swoje działania.
Omów znaczenie samorządu gminnego dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego.
Wymagania ogólne
Wymagania szczegółowe
I. Wykorzystanie i tworzenie
informacji.
IV. Znajomość zasad i procedur
demokracji.
V. Znajomość podstaw ustroju
Rzeczypospolitej Polskiej.
12. Społeczeństwo obywatelskie. Zdający:
3) wyjaśnia, jak powstaje i jakie znaczenie dla społeczeństwa
obywatelskiego ma kapitał społeczny (zaufanie, sieci współpracy
i system efektywnych norm);
4) opisuje formy aktywności obywateli w ramach społeczności
lokalnej, regionu, państwa oraz na poziomie globalnym; w miarę
możliwości uczestniczy w wybranym działaniu.
28. Samorząd terytorialny w Polsce. Zdający:
1) omawia formy demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej
w samorządach terytorialnych; opisuje instytucję referendum
lokalnego;
2) przedstawia zadania i kompetencje samorządu gminnego,
powiatowego i wojewódzkiego.
GIMNAZJUM
17. Gmina jako wspólnota mieszkańców. Zdający:
2) wymienia najważniejsze zadania samorządu gminnego
i wykazuje, jak odnosi się to do jego codziennego życia;
3) przedstawia sposób wybierania i działania władz gminy, w tym
podejmowania decyzji w sprawie budżetu.
23 z 28
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
Kryteria oceniania
Poziom III – Wartość merytoryczna (12 pkt)
1) Zdający w pełni:
– scharakteryzował podstawowe cechy i zadania samorządu
w gminie;
– przedstawił formy aktywności obywatelskiej: udział w wyborach
(bierne i czynne prawo wyborcze), fundacje i stowarzyszenia,
petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym;
– przedstawił i ocenił rolę referendum lokalnego;
– scharakteryzował cechy społeczeństwa obywatelskiego.
2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie różnych
wybranych aspektów analizowanego tematu w szerszym kontekście
interpretacyjnym, np. przedstawił sukcesy i porażki funkcjonowania
samorządu lokalnego w Polsce, ocenił wpływ samorządu na rozwój
społeczeństwa obywatelskiego.
3) Prawidłowo stosował pojęcia związane z tematem,
np. formy demokracji pośredniej i bezpośredniej, referendum,
informacja publiczna, organy gminy.
Poziom II – Wartość merytoryczna (8 pkt)
1) Zdający przedstawił w pełni większość istotnych aspektów
zagadnienia.
2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie wybranych
aspektów analizowanego tematu.
3) Zdający wykazał się znajomością podstawowej terminologii
z zakresu samorządu terytorialnego i społeczeństwa
obywatelskiego.
Poprawność
merytoryczna
Zdający nie popełnił żadnego
błędu merytorycznego.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
poprawną selekcję
i hierarchizację informacji
(nie zamieścił w pracy
fragmentów niezwiązanych
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód w pełni spójny,
harmonijny i logiczny.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił jeden lub
dwa błędy merytoryczne.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
niekonsekwentną selekcję
informacji i ich hierarchizację
(umieścił w pracy nieliczne
fragmenty niezwiązane
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód nie w pełni
uporządkowany.
24 z 28
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
Poziom I – Wartość merytoryczna (4 pkt)
Zdający zasygnalizował jedynie większość istotnych aspektów lub
pominął więcej niż jeden istotny aspekt zagadnienia.
Zdający wykazał się znajomością jedynie nielicznych pojęć
związanych z tematem.
(0 PKT)
Zdający nie zrozumiał tematu – nie zasygnalizował większości
istotnych aspektów lub pominął więcej niż dwa istotne aspekty
zagadnienia.
Zdający nie wykazał się znajomością pojęć związanych
z tematem.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił trzy lub
cztery błędy merytoryczne.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
w niewystarczającym stopniu
selekcję informacji i ich
hierarchizację (napisał pracę,
której znaczną część stanowią
fragmenty niezwiązane
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód w sposób chaotyczny
i nielogiczny.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił co najmniej
pięć błędów merytorycznych.
Selekcja informacji
Ponad połowę pracy stanowią
fragmenty niezwiązane
z tematem.
Język, styl i kompozycja
Wywód jest
niekomunikatywny.
Egzaminator, klasyfikując wartość merytoryczną pracy na jeden z trzech poziomów (I–III), może
ocenić ją wyłącznie na 12, 8 lub 4 punkty. Ostateczna liczba punktów uzyskanych przez zdającego jest
zależna także od poziomu realizacji trzech pozostałych kryteriów, tj. poprawności merytorycznej,
selekcji informacji oraz języka, stylu i kompozycji pracy. Za zrealizowanie danego kryterium
na poziomie wyższym / niższym od poziomu wartości merytorycznej pracy, zdający uzyskuje jeden
punkt więcej / mniej. Egzaminator może także ocenić pracę na 0 punktów.
25 z 28
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
Temat 3.
Od Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka do Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze.
Przedstaw rozwój systemu ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Oceń skuteczność działań
podejmowanych przez tę organizację w tym obszarze.
Wymagania ogólne
I. Wykorzystanie i tworzenie
informacji.
II. Rozpoznawanie
i rozwiązywanie problemów.
Wymagania szczegółowe
38. Światowy i europejski system ochrony praw człowieka.
Zdający:
1) opisuje system ochrony praw człowieka funkcjonujący
na mocy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz
Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka Narodów
Zjednoczonych;
2) ocenia znaczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego
w Hadze dla systemu ochrony praw człowieka na świecie.
42. Systemy bezpieczeństwa i współpracy. Zdający:
3) charakteryzuje krótko działanie następujących organizacji:
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), ILO (Międzynarodowa
Organizacja Pracy), FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych
do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa), IMF (Międzynarodowy
Fundusz Walutowy), IBRD (Międzynarodowy Bank Odbudowy
i Rozwoju), WTO (Światowa Organizacja Handlu), OECD
(Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), UNESCO
(Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki
i Kultury), UNIDO (Organizacja Narodów Zjednoczonych
do Spraw Rozwoju Przemysłowego), IAEA (Międzynarodowa
Agencja Energii Atomowej), UNICEF (Fundusz Narodów
Zjednoczonych na Rzecz Dzieci), UNHCR (Wysoki Komisarz
Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców).
Kryteria oceniania
Poziom III – Wartość merytoryczna (12 pkt)
1) Zdający w pełni:
– scharakteryzował najważniejsze dokumenty i konwencje
chroniące prawa człowieka, np.
– Powszechną Deklarację Praw Człowieka,
– Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych)
i Politycznych,
– Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych
i Kulturalnych,
– Konwencję w sprawie zakazu tortur oraz innego okrutnego,
nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania,
– Konwencję o Prawach Dziecka.
– przedstawił i ocenił zadania i działania najważniejszych organów,
funduszy i komisarzy ONZ, których zadaniem jest ochrona praw
człowieka, np.
– Rady Praw Człowieka,
– Komitetu Praw Człowieka w Genewie,
– Międzynarodowego Trybunału Karnego,
– UNICEF,
– UNHCR;
26 z 28
Poprawność
merytoryczna
Zdający nie popełnił żadnego
błędu merytorycznego.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
poprawną selekcję
i hierarchizację informacji
(nie zamieścił w pracy
fragmentów niezwiązanych
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód w pełni spójny,
harmonijny i logiczny.
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
– wskazał i ocenił skuteczność przykładowych inicjatywy ONZ
na rzecz praw człowieka w różnych sferach i na rzecz praw różnej
generacji, np. Światowy Dzień Żywności, kampania Reszta
w twoich rękach;
– podkreślił rozszerzanie się zasięgu terytorialnego działania ONZ.
2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie różnych
wybranych aspektów analizowanego tematu w szerszym kontekście
interpretacyjnym, np. ONZ a polityka wielkich mocarstw.
3) Prawidłowo stosował pojęcia z zakresu prawa
międzynarodowego i praw człowieka, np. generacje praw
człowieka, deklaracja, konwencja, pakt.
Poziom II – Wartość merytoryczna (8 pkt)
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił jeden lub
1) Zdający przedstawił w pełni większość istotnych aspektów
dwa błędy merytoryczne.
zagadnienia.
2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie wybranych
Selekcja informacji
aspektów analizowanego tematu.
Zdający przeprowadził
3) Zdający wykazał się znajomością podstawowej terminologii
niekonsekwentną selekcję
z zakresu prawa międzynarodowego i praw człowieka.
informacji i ich hierarchizację
(umieścił w pracy nieliczne
fragmenty niezwiązane
z tematem).
Poziom I – Wartość merytoryczna (4 pkt)
Zdający zasygnalizował jedynie większość istotnych aspektów lub
pominął więcej niż jeden istotny aspekt zagadnienia.
Zdający wykazał się znajomością jedynie nielicznych pojęć
związanych z tematem.
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód nie w pełni
uporządkowany.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił trzy lub
cztery błędy merytoryczne.
Selekcja informacji
Zdający przeprowadził
w niewystarczającym stopniu
selekcję informacji i ich
hierarchizację (napisał pracę,
której znaczną część stanowią
fragmenty niezwiązane
z tematem).
Język, styl i kompozycja
Zdający zaprezentował
wywód w sposób chaotyczny
i nielogiczny.
27 z 28
Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony
(0 PKT)
Zdający nie zrozumiał tematu – nie zasygnalizował większości
istotnych aspektów lub pominął więcej niż dwa istotne aspekty
zagadnienia.
Zdający nie wykazał się znajomością pojęć związanych
z tematem.
Poprawność
merytoryczna
Zdający popełnił co najmniej
pięć błędów merytorycznych.
Selekcja informacji
Ponad połowę pracy stanowią
fragmenty niezwiązane
z tematem.
Język, styl i kompozycja
Wywód jest
niekomunikatywny.
Egzaminator, klasyfikując wartość merytoryczną pracy na jeden z trzech poziomów (I–III), może
ocenić ją wyłącznie na 12, 8 lub 4 punkty. Ostateczna liczba punktów uzyskanych przez zdającego jest
zależna także od poziomu realizacji trzech pozostałych kryteriów, tj. poprawności merytorycznej,
selekcji informacji oraz języka, stylu i kompozycji pracy. Za zrealizowanie danego kryterium na poziomie
wyższym / niższym od poziomu wartości merytorycznej pracy, zdający uzyskuje jeden punkt więcej /
mniej. Egzaminator może także ocenić pracę na 0 punktów.
28 z 28