Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada

Transkrypt

Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
Odpowiedzi na pytania z zakresu ruchów masowych udzielił Tadeusz J. Smakowski
Mgr inż. Tadeusz J. Smakowski główny specjalista w Zakładzie Geologii Gospodarczej PIG
Warszawa. Jest uznanym specjalistą i ekspertem w zakresie geologii złóż, gospodarki surowcami
mineralnymi i złożami (gospodarcze znaczenie złóż na tle uwarunkowań środowiskowych i
rynkowych, analiz fundamentalnych, a także rozwiązania prawne funkcjonowania gospodarki
surowcowej) oraz geologii środowiskowej (mapy geosozologiczne gmin, karty informacyjne złóż
dla map geologiczno - gospodarczych), wycen wartości złóż i firm surowcowych (Taksator nr 021
Polskiego Stowarzyszenia Wyceny Złóż Kopalin) oraz prognoz surowcowych.
Od ponad 15 lat kieruje zespołami ekspertów, wykonującymi analizy gospodarcze, środowiskowe
oraz prognozy dla szeroko rozumianej gospodarki surowcami typu pre- i feasibility study i due
diligence dla potrzeb przekształceń własnościowych i prywatyzacji sektora surowcowego, na
zlecenie organów rządowych Polski oraz firm krajowych i zagranicznych. Jest autorem bądź
współautorem ponad 150 publikacji krajowych i zagranicznych, współautorem i redaktorem
Minerals Yearbook of Poland i Bilansu Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polski na tle
Gospodarki Światowej.
Informacja geologiczna
Co rozumiemy pod pojęciem „informacja geologiczna”?
Pod pojęciem informacja geologiczna kryją się wszelkiego rodzaju dokumenty geologiczne
powstałe wskutek realizacji prac i robót geologicznych. Są nimi projekty i aneksy do nich,
sprawozdania z prac geologicznych, dokumentacje złóż kopalin i dodatki do nich, dokumentacje
hydrogeologiczne i dodatki do nich, dokumentacje geologiczno-inżynierskie i dodatki do nich,
sprawozdania i dokumentacje geofizyczne. Nie zalicza się do nich dokumentów szczegółowych,
niezbędnych dla potrzeb eksploatacji złóż oraz otworów lub ujęć hydrogeologicznych,. jak np.
projekt zagospodarowania złoża czy plan ruchu kopalni, raport oddziaływania na środowisko i
inne.
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
1
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
Jakie są obowiązki wykonawcy prac geologicznych w odniesieniu do informacji
geologicznej?
Wykonawca prac geologicznych po uzyskaniu decyzji przyjmującej lub zatwierdzającej (do końca
2001 r., i ponownie decyzje będą zatwierdzane po nowelizacji prawa geologicznego i górniczego,
która przewidziana jest na lipiec 2009 r.), rezultaty prac poszukiwawczo-rozpoznawczych w postaci
dokumentacji geologicznej, hydrogeologicznej, sprawozdań etc., winien przekazać ją do CAG lub
archiwum marszałkowskiego i powiatowego. Od 2002 r. właścicielem każdej informacji
geologicznej niezależnie od źródła jej finansowania jest Skarb Państwa. Tak też było z małymi
wyjątkami do 1994 r. Natomiast po wejściu w życie ustawy prawo geologiczne i górnicze w 1994 r.,
w okresie do końca 2001 r. właścicielem informacji geologicznej był finansujący prace geologiczne
na podstawie koncesji poszukiwawczo-rozpoznawczej.
Co wyznacza status prawny „archiwalnej” i „współczesnej” informacji geologicznej?
Status
archiwalnej
lub
współczesnej
informacji
geologicznej
wyznacza
data
jej
zatwierdzenia/przyjęcia przez odpowiedni organ administracji geologicznej.
Jakie dokumenty musi złożyć podmiot ubiegający się o dostęp do informacji geologicznej?
Dokumenty jakie ma złożyć podmiot ubiegający się o dostęp do informacji geologicznej
uzależnione są czy ma być to udostępnienie odpłatne lub nieodpłatne i wymienione są we
wnioskach przedstawionych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 czerwca 2005 r., w
sprawie
rozporządzania
prawem
do
informacji
geologicznej
za
wynagrodzeniem
oraz
udostępniania informacji geologicznej wykorzystywanej nieodpłatnie (Dz.U.05.116.982 ze zm.). Do
wniosku o odpłatne udostępnienie informacji geologicznej podmiot winien dołączyć wycenę
wartości informacji geologicznej, sporządzona przez uprawnionego geologa zgodnie ze
wspomnianymi Rozporządzeniu.
Do jakich celów informacja geologiczna może być wykorzystywana nieodpłatnie?
Nieodpłatnie informacja geologiczna może być udostępniona m.in. dla celów badawczych,
wykonywania
prac
dyplomowych
i
doktorskich,
przygotowań
do
prac
projektowych
i
poszukiwawczych na podstawie stosownej umowy, której wzór i zakres stosowania znajduje się w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 czerwca 2005 r., w sprawie rozporządzania
prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz udostępniania informacji geologicznej
wykorzystywanej nieodpłatnie (Dz.U.05.116.982 ze zm.).
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
2
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
Czy można zgłaszać swoje roszczenia do informacji geologicznej i kto rozstrzyga o
przysługiwaniu uprawnień?
Można zgłaszać roszczenia praw do informacji geologicznej, a rozstrzyga o tym Minister Skarbu
Państwa.
Czy informacja geologiczna należąca do skarbu państwa może zostać przekazana w wyniku
prywatyzacji?
Może zostać przekazana w wyniku prywatyzacji o ile w umowie prywatyzacyjnej jest zapis zgodny
z art. 551 kodeksu cywilnego, że stanowiła składnik majątkowy pp (wartości prawne i
niematerialne) lub prawo do informacji geologicznej zostało nabyte przez prywatyzowane
przedsiębiorstwo państwowe od Skarbu Państwa lub innego podmiotu (powinna być sporządzona
stosowna umowa).
Czy fakt nie zgłoszenia się podmiotu, któremu przysługuje prawo do informacji
geologicznej, w postępowaniu prowadzonym przez ministra skarbu państwa w okresie
sierpień 2002 – kwiecień 2003, zakończonym wydaniem decyzji nr 101 z dnia 14
października 2003 r., może przesądzać o utracie przysługujących temu podmiotowi praw do
informacji geologicznej?
De facto tak, bowiem upłynął okres kiedy było to możliwe. Ponadto zgłaszający wówczas swe
roszczenia w zdecydowanej większości nie przedstawiali dowodów na istnienie praw do informacji
geologicznej. Praktycznie decyzja nr 101 Ministra Skarbu Państwa nie rozwiązała kwestii, a
instancją odwoławczą jest NSA, podobnie dla tych którzy wówczas nie wystąpili z roszczeniami.
Czy fakt przysługiwania podmiotowi finansującemu prace geologiczne wyłącznego prawa
do
nieodpłatnego
wykorzystywania
informacji
geologicznej
wyklucza
możliwości
udostępnienia przez skarb państwa takiej informacji innemu podmiotowi?
Od 2002 r., istnieje możliwość udostępniania informacji geologicznej przez Skarb Państwa
należącej do podmiotu finansującego prace geologiczne, ale po upływie 5 lat od daty
przyjęcia/zatwierdzenia dokumentacji lub dodatku o ile podmiot finansujący odstąpi od zamiaru
eksploatacji złoża/ujęcia i po zapytaniu od Skarbu Państwa nie wyrazi chęci dalszego
dysponowania wytworzoną informacją.
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
3
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
Czy można przenieść, nabyte w drodze umowy, prawo do korzystania z informacji
geologicznej na innego użytkownika?
Nie ma cesji praw za korzystanie z informacji geologicznej. Nowy podmiot może ją nabyć na
podstawie nowej umowy z właścicielem informacji, na wniosek i za zgodą posiadającego prawo do
korzystania.
Czy informacja geologiczna zawarta w dokumentacji geologicznej należąca do Skarbu
Państwa może zostać przekazana w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstwa?
Przykład: W 1998 r., Przedsiębiorstwo Państwowe X podlegało prywatyzacji bezpośredniej.
Po prywatyzacji MOŚZNiL decyzją z dnia 14.09.1998 r., zmienił koncesję na wydobywanie
kopalin ze złoża udzielając koncesji Zakładom Y Sp. z o.o. (uznając tym samym prawo do
informacji).
W postawionym pytaniu nie wskazano, o jaki rodzaj prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego
chodzi autorowi pytania, przyjmujemy na podstawie podanego przykładu, że chodzi o prywatyzację
określoną w dziale V ustawy z dnia 31 sierpnia 1996 r., o komercjalizacji i prywatyzacji. Stosownie
do przepisu art. 39. 1. Prywatyzacja bezpośrednia polega na rozporządzeniu wszystkimi
składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego przez:
1. sprzedaż przedsiębiorstwa,
2. wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,
3. oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
Zagadnienia związane sukcesją praw Skarbu Państwa reguluje przepis art. 40. 1 ww. ustawy,
zgodnie z którym „O ile ustawa nie stanowi inaczej, kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo
wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego, bez względu na
charakter stosunku prawnego, z którego te prawa i obowiązki wynikają”. Kwestia związana z
ustaleniem czy na sukcesora SP przechodzą wszystkie uprawnienia wiąże się z opowiedzeniem
się za jedną z koncepcji ujmowania przedsiębiorstwa w znaczeniu podmiotowym lub
przedmiotowym. W orzecznictwie przyjmuje się, że „Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo
państwowe w wyniku jego prywatyzacji bezpośredniej jest ogólnym następcą prawnym
przedsiębiorstwa (art. 40 ust. 1 i art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i
prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Dz. U. Nr 118, poz. 561 ze zm.). (por. wyrok SN z
8.12.2006r., V CSK 368/06).
W świetle powyższego, skoro jest to sukcesja uniwersalna, to uznać należy, że dokumentacja
należąca uprzednio do SP może zostać przekazana. W literaturze przedmiotu można jednakże
spotkać odmienne stanowisko, że „Na jednoosobową spółkę Skarbu Państwa nie przechodzą
koncesje nadane przedsiębiorstwu państwowemu (tym bardziej dotyczy to przedsiębiorstw
poddawanych prywatyzacji bezpośredniej). Koncesja nadana decyzją organu administracji jest
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
4
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
prawem niezbywalnym. Wynika to przede wszystkim z istoty formy prawnej (decyzja
administracyjna), którą nadana zostaje koncesja.”(por. T. Mróz, Pr. Spółek.1999.2.45 Prywatyzacja
przedsiębiorstw państwowych (wybrane zagadnienia i problemy). Teza nr 6). Autorka opowiada się
za "podmiotowym" rozumieniem koncesji, oderwanym od przedmiotu przedsiębiorstwa. Inne
rozumienie koncesji, np. jako składnika części przedsiębiorstwa rozumianego przedmiotowo, budzi
zastrzeżenia tej autorki nie tylko na gruncie prawa administracyjnego. Jej zdaniem w praktyce
może prowadzić do wykorzystywania nabywania przedsiębiorstw lub wnoszenia przedsiębiorstw
do spółki jako sposobu nabywania koncesji. Rzeczywistą więc wolą stron będzie nabycie koncesji,
a nie przedsiębiorstwa (odpowiedzi udzielił Sławomir Krześ).
Powiatowe archiwum
Kto może korzystać z zasobów powiatowego archiwum geologicznego?
Z zasobów powiatowego archiwum może korzystać każdy, kto prowadzi prace geologiczne lub
zamierza ubiegać się o koncesje na eksploatację, a także inne osoby, zgodnie z regulaminem
jakim dysponuje CAG lub archiwa marszałkowskie.
Jakie są zasady rozporządzania prawem do informacji geologicznej zawartej w powiatowym
archiwum geologicznym?
Prawem do rozporządzania informacją geologiczną dysponuje zgodnie z prawem jedynie Skarb
Państwa a w jego imieniu wyłącznie Minister Środowiska. Zatem archiwum powiatowe nie ma
żadnego prawa rozporządzania informacją geologiczną.
Rozporządzanie informacją
Jakie uprawnienia posiada Skarbu Państwa do rozporządzania informacją geologiczną i
przez kogo jest on reprezentowany w tym zakresie?
Skarb Państwa w zakresie rozporządzania informacją geologiczną reprezentowany jest przez
Ministra Środowiska od 2003 r., a do końca 2002 r., reprezentowany był przez Ministra Skarbu
Państwa. Uprawnienia Skarbu Państwa w tym zakresie wynikają z nowelizacji Dekretu Prawo
Górnicze i ustawy Prawo Geologiczne z 1991 r., Prawa geologicznego i górniczego z 1994 r. oraz
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
5
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
ustawy o działalności gospodarczej z 1988 r.
W jakim zakresie podmiotu finansujący prace geologiczne może rozporządzać informacją
geologiczną?
Finansujący prace geologiczne w okresie 1994-2001 może w pełni rozporządzać informacją
geologiczna, bowiem jest jej właścicielem. Natomiast od 2002 r., finansujący prace geologiczne ma
prawo dysponowania informacją geologiczną przez pierwsze 5 lat od jej ukończenia i
przyjęcia/zatwierdzenia, natomiast po upływie tego okresu zachowuje prawo pierwszeństwa w
wykorzystaniu sfinansowanej przez się informacji geologicznej, której właścicielem jest Skarb
Państwa.
Kiedy wymagane jest wykazanie się prawem do informacji geologicznej i jakimi
dokumentami musi się wykazać podmiot, aby mógł potwierdzić dowód istnienia prawa do
wykorzystania informacji geologicznej?
Prawem do informacji geologicznej musi się wykazać każdy podmiot starający się o koncesję na
eksploatację złoża lub chcący eksploatować źródła wód podziemnych (otwory lub ujęcia). Podmiot
winien przedstawić następujące dokumenty; koncesję na poszukiwanie i rozpoznanie, decyzję
przyjmującą/zatwierdzającą dokumentację, faktury za prace poszukiwawczo-rozpoznawcze, lub
stosowną umowę ze Skarbem Państwa i dowody płatności za informację na rzecz Skarbu
Państwa, bądź inne dokumenty stwierdzające iż informacja geologiczna stanowi składową majątku
przedsiębiorstwa, np. zapis zgodny z art. 551 kodeksu cywilnego.
Komu przysługuje prawo do korzystania z informacji zawartej np. w dokumentacji
geologicznej złoża?
Prawo do korzystania z informacji geologicznej zawartej w dokumentacji geologicznej złoża kopalin
przysługuje podmiotom które nabyły prawa do korzystania od Skarbu Państwa na podstawie
stosownej umowy, podmiotom finansującym prace geologiczne poszukiwawczo-rozpoznawcze na
podstawie koncesji poszukiwawczej (w okresie 1994-2001 są właścicielami dokumentacji).
Czy
można
wyznaczyć
ramy
czasowe
przysługiwania
uprawnień
do
informacji
geologicznej?
Tak, (patrz pytanie - komu przysługuje prawo do korzystania z informacji zawartej np. w
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
6
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
dokumentacji geologicznej złoża?, w jakim zakresie podmiotu finansujący prace geologiczne może
rozporządzać informacją geologiczną?)
Jak wygląda podział kompetencji organów administracji geologicznej w zakresie
rozporządzania prawem Skarbu Państwa do informacji geologicznej?
Jedynym organem rozporządzającym prawem Skarbu Państwa do informacji geologicznej jest
Minister Środowiska i częściowo Minister Skarbu Państwa (w zakresie stwierdzenia praw do
informacji geologicznej).
Według jakich zasad rozporządza się informacją geologiczną za wynagrodzeniem ?
Informacją geologiczną za wynagrodzeniem rozporządza się na podstawie stosownej umowy ze
Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Środowiska w określonym w umowie czasie.
Maksymalnie może to być 50 lat, gdy podmiot występuje o koncesje eksploatacyjną, która może
być udzielona maksymalnie na lat 50, o ile przemawiają za tym zasoby przemysłowe złoża i
planowana wydobycie roczne.
Wycena informacji geologicznej
Jakie są opłaty za korzystanie z informacji geologicznej ?
Opłaty za korzystanie z informacji geologicznej zależą od wyceny wartości informacji geologicznej i
mogą być wnoszone w 10 ratach rocznych maksymalnie, przy wpłacie 10% po podpisaniu umowy.
Jakie są atrybuty wartości informacji geologicznej?
Uregulowany prawnie dostęp do informacji geologicznej jest jednym z warunków koniecznych do
uzyskania koncesji eksploatacyjnej, a także koncesji poszukiwawczo-rozpoznawczej oraz
sporządzenia PZZ lub innych projektów.
Jakie są metody szacowania wartości informacji geologicznej?
W Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 czerwca 2005 r., w sprawie rozporządzania
prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz udostępniania informacji geologicznej
wykorzystywanej nieodpłatnie (Dz.U.05.116.982 ze zm.), określone są metody szacowania
wartości informacji geologicznej. W większości przypadków szacowania wartości informacji
geologicznej udostępnianej z wynagrodzeniem stosuje się 2 metody spośród 3, a mianowicie
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
7
Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada - Informacja geologiczna
metodę rewaloryzacji, metodę odtworzeniową lub współczesnych zasad i kosztów poszukiwań i
rozpoznawania złóż.
Jakie wymagania musi spełniać wycena, na podstawie której ma zostać ustalona wysokość
wynagrodzenia za korzystanie z informacji geologicznej?
Zasady wymienione są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 czerwca 2005 r., w
sprawie
rozporządzania
prawem
do
informacji
geologicznej
za
wynagrodzeniem
oraz
udostępniania informacji geologicznej wykorzystywanej nieodpłatnie (Dz.U.05.116.982 ze zm.). W
wycenie musi być przedstawiona dotychczasowa historia rozpoznania i ewentualnej eksploatacji
złoża czy ujęcia, wszystkie dokumenty dotyczące złoża (projekt poszukiwań/rozpoznania,
dokumentacja geologiczna lub dokumentacje oraz dodatki do nich ze wskazaniem które podlegają
wycenie, a które nie), a dla złóż eksploatowanych odkrywkowo winna być wskazana dostępność
gruntów w obszarze złoża przez podmiot wnioskujący o informacje geologiczna.
Jakie obniżki można stosować przy szacowaniu wartości informacji geologicznej?
Obniżki z tytułu wieku dokumentacji, kategorii rozpoznania oraz wyeksploatowania złoża.
Dokładnie wymienione są one w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 czerwca 2005 r.,
w sprawie rozporządzania prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz
udostępniania informacji geologicznej wykorzystywanej nieodpłatnie (Dz.U.05.116.982 ze zm.).
Kto i gdzie może wyceniać wartość informacji geologicznej zawartej np. dokumentacjach
geologicznych złóż, czy taka osoba musi posiadać jakieś uprawnienia zawodowe oraz jak
długo trwa procedura wyceny informacji geologicznej?
Wyceny mogą być wykonywane przez geologów posiadających stosowne uprawnienia
geologiczne lub przez geologów mających tytuł doktora. Czas wykonania zależny jest od wiedzy i
umiejętności wykonawcy.
Czy wynagrodzenie za korzystanie z informacji geologicznej obciążone jest jakąś formą
opodatkowania (VAT, PCC)?
Wynagrodzenie za korzystanie z informacji geologicznej nie jest obciążone żadnym podatkiem.
Źródło: http://powiaty.pgi.gov.pl
8