Dieter Przewdzing

„Wykorzystanie dorzecza Odry dla rozwoju elektrowni wodnych na przykładzie inwestycji
zrealizowanych w Gminie Zdzieszowice” - Dieter Przewdzing Burmistrz Zdzieszowic.
Gmina Zdzieszowice położona jest w środkowo-wschodniej części województwa
opolskiego, w powiecie krapkowickim, u podnóża Parku Krajobrazowego „Góry św. Anny”. Jest to
gmina stosunkowo młoda, która prawa miejskie uzyskała dopiero w 1967r. Początki Zdzieszowic są
mało znane, związane są ze starożytną osadą o nazwie Solownia - stara część miasta przylegająca
do Odry. Prowadzony był tu przeładunek soli oraz innych towarów dostarczanych lądem z Górnego
Śląska na tratwy pływające Odrą. Nazwa miejscowa Zdzieszowice wywodzi się od imienia
Zdziesz(a), będącego skróceniem XII-wiecznego imienia Zdziesław. Pierwsza wzmianka o
Zdzieszowicach pochodzi z 1405 roku: Zduieszowicz, kolejna z 1484 roku: Zdziechowicz. Pod
wpływem niem. Deschowitz w 1845 roku pojawiła się wtórna forma Dzieszowice/ Deschowitz,
którą w 1936 roku zmieniono na Odertal (Dolina Odry). Historia Zdzieszowic jest na każdej jej
etapie związana jest z Odrą. To właśnie w Zdzieszowicach już od 107 lat po Odrze pływa jedyny w
Europie prom napędzany siłą ludzkich mięśni.
Dawniej dzięki przywilejowi nadanemu przez pana okolicznych ziem, hrabiego von
Gaschin, obsługiwała przeprawę rodzina Gachów. Nazywano ich hrabiami Górnej Odry. Tajemnica
szczególnych łask, jakich ród dostąpił od von Gaschinów, tkwiła w zobowiązaniach jaśnie pana
wobec jednej z Gachówien. Chociaż promu nie obsługują już Gachowie, nadal funkcjonuje i
stanowi nie lada atrakcję. Przy silnym wietrze przewoźnicy mogą zażądać od pasażerów opłaty
wyższej o połowę od normalnej stawki. Spotyka się to z całkowitym zrozumieniem, gdyż
zdzieszowicką przeprawę obsługuje chyba jeden z ostatnich w naszej części Europy prom o
napędzie ręcznym! Jednostka o nazwie "Józef" została zbudowana w 1987 r. w stoczni w Koźlu.
Teren gminy Zdzieszowice jest położony w pradolinie rzeki Odry na jej prawym brzegu w
km 99+800 do 118+100 co daje odcinek równy 18km 300m. Rzeka Odra na tym odcinku przepływa
przez miejscowości: Januszkowice, (Wielmierzowice), Zdzieszowice, Rozwadza i Krępna. Tworzy
kilkanaście zakoli przeciętych kanałami przeważnie z końca XIX .
Gmina Zdzieszowice od lat zabiega o to aby rzeka Odra spełniała funkcje:
• Krajowej drogi wodnej
• Międzynarodowej drogi wodnej
Co jest bardzo ważne dla przemysłu ciężkiego zlokalizowanego na terenie Gminy a
mającego w dalekosiężnych planach wykorzystywanie rzeki jako ekologicznego oraz
ekonomicznego środka transportu. Przyczyni się to również do dalszego rozwoju regionalnego i
będzie miało niebagatelne znaczenie w rozwoju turystyki na terenie całego Województwa
Opolskiego.
Gmina Zdzieszowice odegrała również rolę podczas wdrażanie programu ODRA. Od
zamierzchłych czasów człowiek poszukiwał źródeł energii wspomagającej go w wykonywanej
pracy. Jedną z najbardziej dostępnych i łatwych do wykorzystania była energia płynącej wody.
Widoczne jest to poprzez wybudowanie w latach 2002-2005 na terenie Gminy Zdzieszowice dwóch
elektrowni wodnych. Obiekty te znajdują się na stopniach wodnych Januszkowice i Krępna, a
produkowana energia elektryczna trafia do publicznej sieci energetycznej.
Moc zainstalowana w budowanych elektrowniach to prawie 1.4 MW (2x700 kW) w każdej.
Roczna produkcja to około 7 000 MWh.
„Gospodarcze wykorzystanie Odry i Kanału Gliwickiego –– szansą na wzrost
innowacyjności przedsiębiorstw regionu”.
Opole – 23 kwietnia 2010 r.
„Wykorzystanie dorzecza Odry dla rozwoju elektrowni wodnych na przykładzie inwestycji
zrealizowanych w Gminie Zdzieszowice” - Dieter Przewdzing Burmistrz Zdzieszowic.
7 grudnia 2001 – miała miejsce uroczystość wbudowania kamienia węgielnego przez samego
arcybiskupa Alfonsa Nosola pod budowę elektrowni wodnej w Januszkowicach.
Był to pierwszy krok mający na celu realizację projektu budowy Elektrowni Wodnej
Januszkowice, wykorzystującej piętrzenia na Odrze. Jest to również rezultat wspólnych działań
strony polskiej i kanadyjskiej, które nawiązały współpracę w zakresie realizacji projektów
hydroenergetycznych w Polsce. W dniu 27 października 2003 oddano do eksploatacji elektrownię
Januszkowice, w 2004 roku elektrownię Krępna. Jest to realizacja polityki państwa w zakresie
energetyki odnawialnej określonej w „Założeniach polityki energetycznej Polski do roku 2020”.
•
Elektrownia wodna Januszkowice
• Parametry techniczne:
- moc instalowana
- moc osiągalna
- przełyk instalowany
- spad max brutto
- spad brutto dla Q inst
- sprawność max hydrozespołu
- napięcie generatorowe
•
2 x 700 = 1 400 kW
2 x 560 = 1 120 kW
2 x 31 = 62 m3/s
2,6 m
2,4 m
87,1 %
690 V
Podstawowe wyposażenie :
• dwa hydrozespoły o mocy 700 kW każdy:
- z turbiną rurową typu Kaplana o podwójnej regulacji w układzie ukośnym,
wirnika 2,36 m
- przekładnią zębatą,
- generatorem asynchronicznym.
•
Elektrownia wodna Krępna
Parametry techniczne:
- moc instalowana
- moc osiągalna
- przełyk instalowany
- spad max brutto
- spad brutto dla Q inst
- sprawność max hydrozespołu
- napięcie generatorowe
•
•
∅
2 x 630 = 1 260 kW
2 x 629 = 1 258 kW
2 x 31 = 62 m3/s
2,5 m
2,35 m
87,7 %
690 V
Podstawowe wyposażenie :
• dwa hydrozespoły o mocy 630 kW każdy:
- z turbiną rurową typu Kaplana o podwójnej regulacji w układzie ukośnym,
wirnika 2,5 m
- przekładnią zębatą,
- generatorem asynchronicznym.
„Gospodarcze wykorzystanie Odry i Kanału Gliwickiego –– szansą na wzrost
innowacyjności przedsiębiorstw regionu”.
Opole – 23 kwietnia 2010 r.
∅
„Wykorzystanie dorzecza Odry dla rozwoju elektrowni wodnych na przykładzie inwestycji
zrealizowanych w Gminie Zdzieszowice” - Dieter Przewdzing Burmistrz Zdzieszowic.
PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
/od uruchomienia elektrowni do połowy 2007/
ELEKTROWNIA
Uruchomienie
elektrowni
Produkcja
/MWh/
październik 2003
17 565
EW Krępna
wrzesień 2004
14 260
EW Krapkowice
listopad 2006
4 101
EW Januszkowice
ŁĄCZNIE
35 926
Zdj. nr 1. Elektrownia Wodna w Krępnej. (Zdjęcia oraz materiały dzięki uprzejmości Elektrownie
Górnej Odry Sp. z o.o. ).
Zdj. nr 2. Elektrownia Wodna w Januszkowicach. Zdjęcia oraz materiały dzięki uprzejmości
Elektrownie Górnej Odry Sp. z o.o. ).
„Gospodarcze wykorzystanie Odry i Kanału Gliwickiego –– szansą na wzrost
innowacyjności przedsiębiorstw regionu”.
Opole – 23 kwietnia 2010 r.