Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych

Technologia urządzeń mechatroniki TUM I
- laboratorium
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
Instrukcja laboratoryjna
„Człowiek - najlepsza inwestycja”
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Warszawa 2011
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
2
1.
WSTĘP
1.1.
Cel ćwiczenia
Zapoznanie studentów z podstawowymi badaniami właściwości fizycznych i technolo-
gicznych proszków metalowych i ceramicznych przeznaczonych do różnych zastosowań technicznych w mechatronice, budowie maszyn i urządzeń itp. oraz poznanie typowego oprzyrządowania do wytwarzania kształtek podstawową metodą, a wiec metodą prasowania matrycowego proszków.
1.2.
Zakres wymaganych wiadomości
Prawidłowe przygotowanie do przeprowadzenia ćwiczenia wymaga zaznajomienia się z
obowiązującą instrukcją oraz z odpowiednim fragmentem wykładu. Niezbędne jest również
uzupełnienie wiadomości w oparciu o podaną literaturę. Zakres wymaganych wiadomości jest
następujący:
- metody wytwarzania proszków metalowych i proszków ceramicznych,
- zależności kształtów cząstek od sposobów ich wytwarzania w powiązaniu z zastosowaniami do wytwarzania wyrobów o różnym przeznaczeniu,
- podstawowe oprzyrządowanie do określania właściwości proszków,
- metody formowania kształtek z proszków,
- oprzyrządowanie do wytwarzania kształtek z proszków metodą prasowania matrycowego.
2.
WPROWADZENIE
(Opis technologii, jej istota, zjawiska fizyczne, parametry i warunki technologiczne
procesu, zastosowania).
2.1.
Informacje ogólne
Dynamiczny rozwój techniki od początku XX wieku wiązał się, między innymi, z opra-
cowaniami nowych materiałów. Jedną z nowoczesnych dziedzin była metalurgia proszków. Z
jednej strony technika ta pozwala na znaczne obniżenie kosztów wytwarzania elementów konstrukcyjnych, szczególnie w produkcji wielkoseryjnej i masowej; jest to tzw. konkurencyjne
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
3
zastosowanie metalurgii proszków. Z drugiej strony za pomocą techniki proszkowej można
wytwarzać nowe materiały, niemożliwe do wytwarzania innymi technikami; jest to tzw. bezkonkurencyjne zastosowanie metalurgii proszków. Dlatego też, dzięki metalurgii proszków,
technika wzbogaciła się o szereg nowych materiałów. Wyliczyć tu można przykładowo materiały porowate z przeznaczeniem na filtry czy łożyska samosmarowe, styki elektryczne, pręty
paliwowe reaktorów atomowych, druty z metali trudnotopliwych (wolfram, molibden), elementy półprzewodnikowe, a z materiałów ceramicznych ferryty czy węgliki spiekane oraz całą
grupę różnych kompozytów wieloskładnikowych.
Proszki można wytwarzać prawie ze wszystkich metali i ich stopów. Techniki wytwarzania proszków są różne i dlatego otrzymuje się cząstki o odmiennych kształtach. Proszki
otrzymane z tego samego metalu, ale różnymi sposobami będą miały kształty charakterystyczne dla danego sposobu wytwarzania. Tak więc kształt cząstek proszku nie jest zależny od materiału, z którego został otrzymany ale od metody jego wytwarzania.
Proszki poddaje się następującym badaniom:
a) badania właściwości chemicznych polegające na:
- określeniu składu chemicznego, tj. zawartości składnika podstawowego w przypadku
mieszanki oraz zawartości różnych domieszek i zanieczyszczeń,
- określeniu ilości zaabsorbowanych gazów.
b) właściwości fizycznych takich jak:
- kształt ziaren,
- skład ziarnowy proszku,
- twardość (szczególnie mikrotwardość) ziaren,
- powierzchnia właściwa proszku,
- struktura ziaren.
c) właściwości technologicznych takich jak:
- gęstość nasypowa proszku i gęstość z usadem,
- sypkość proszku,
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
4
- zgęszczalność proszku,
- formowalność proszku.
Przygotowana do badań próbka proszku musi być reprezentatywna, tzn., że własności
proszku z pobranej próbki muszą być zbliżone do własności całej partii proszku.
2.2.
Literatura źródłowa (wykorzystana w opracowaniu)
1. odpowiedni fragment wykładu,
2. Rutkowski W.: Projektowanie właściwości wyrobów spiekanych z proszków i włókien
PWN, Warszawa, 1977,
2. Polskie Normy, jak np. PN-EN ISO 3252:2002.
3.
STANOWISKO LABORATORYJNE
(Struktura i obsługa stanowiska laboratoryjnego (ewentualnie stanowisk lub urzą-
dzeń).
Do przeprowadzenia badań stosowane są różne specjalistyczne przyrządy. Program ćwiczenia
składa się z następujących zadań szczegółowych:
1) Analiza kształtu ziaren
Analizę kształtu ziaren przeprowadza się metodą wizualizacyjną z wykorzystaniem mikroskopu metalograficznego zaopatrzonego w duży ekran. Zgodnie z Polską Normą PN-EN ISO
3252:2002 przyjmuje się następujące nazewnictwo dla cząstek proszku (rys. 1):
wielościenny
płatkowy
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
nieregularny
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
dendrytyczny
globularny
włóknisty
kulisty
iglasty
granulowy
5
Rys. 1. Nazewnictwo proszków otrzymanych różnymi metodami
2). Badanie składu ziarnowego proszku.
Oznaczenie składu ziarnowego proszku powyżej 40 μm przeprowadza się metodą wydzielania
poszczególnych frakcji proszku na sitach o coraz mniejszych oczkach. W ćwiczeniu badanie to
prowadzone jest na przesiewaczu LPzE-2 (rys. 2). Metoda ta nie jest nieprzydatna do wydzielania proszków o drobniejszych cząstkach. Dokładna analiza składu ziarnowego frakcji positowej (frakcji o cząstkach mniejszych niż 40 μm jest możliwa do określenia innymi metodami.
Tradycyjna metoda takiej analizy opiera się na prawie Stokesa, za pomocą której skład ziarnowy określa się na podstawie szybkości opadania cząstek w cieczy. Nowoczesne metody określania zawartości cząstek mniejszych niż 40 μm oparte są na laserowym pomiarze wielkości
cząstek.
Budowę przesiewacza proszku przedstawiono na rys. 2.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
6
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
a)
b)
Rys. 2. Przesiewacz LPzE-2 (a) i przykładowe sita wraz z pokrywą i dodatkowym wyposażeniem przesiewacza (b)
W masywnej podstawie przesiewacza zamocowany jest mechanizm wywołujący niezbędne
drgania o kierunkach pokazanych strzałkami (rys. 2a). Mechanizm ten składa się z zestawu
sprężyn zwrotnych. W trakcie pracy przesiewacza, ziarna przesiewanego materiału wykonują
spiralny ruch kroczący po powierzchni sit. Gwarantuje to dokładne przesianie materiału badanego. W podstawie zamocowany jest również regulator amplitudy drgań oraz nastawnik czasu
pracy przesiewacza. Po upływie nastawionego czasu pracy następuje samoczynne zatrzymanie
się przesiewacza. Na górnej powierzchni podstawy przesiewacza znajduje się gniazdo, w które
wkłada się sita w odpowiedniej kolejności (od sita o najmniejszych oczkach do sita o oczkach
największych). Na górne sito nakłada się pokrywę. Zestaw sit wraz z pokrywą mocuje się elastycznymi pasami o regulowanej długości.
3). Gęstość nasypowa proszku lub mieszanki proszków – jest to stosunek masy luźno nasypanego proszku (mieszanki) do objętości zajmowanej przez ten proszek (mieszankę). Gęstość nasypową oznacza się jako dn, a jest ona wyrażana w Mg/m3 (g/cm3, g/ml, kg/l).
Oznaczenie gęstości nasypowej przeprowadza się dwoma metodami:
metodą A za pomocą wolumetru Scotta,
metodą B za pomocą przepływomierza Hall’a.
Zasada pomiaru gęstości nasypowej proszku w obu metodach polega na przesypywaniu określonej próbki proszku przez układ skośnie ustawionych płytek (wolumetr Scotta) bądź przez
stożkowy lejek (przepływomierz Hall’a). Wyniki pomiaru uzyskane różnymi metodami dają
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
7
nieco odmienne wyniki, dlatego w protokole musi być podana metoda pomiaru i zastosowane
oprzyrządowanie pomiarowe.
- wolumetr Scotta (rys. 3) – proszek przesypywany jest przez układ skośnie ustawionych półek. Na rys. 3a przedstawiony jest obraz wolumetru, a na rys. 3b schemat przesypywania się
proszku. Wolumetr wyposażony jest w układ drgający zasilany prądem elektrycznym. Jest on
wykorzystywany do pomiaru gęstości nasypowej proszków nie poddających się łatwemu
przesypywaniu (w ćwiczeniu taki proszek nie jest badany, dlatego załączanie układu drgającego wolumetru nie jest wskazane).
a)
b)
Rys. 3. Wolumetr Scotta
- przepływomierz Hall’a (rys. 4) – proszek jest przesypywany przez znormalizowany lejek o
kształcie stożka przez otwór o średnicy Φ = 2,5 mm. Obraz przepływomierza pokazany jest
na rys. 4a, a jego charakterystyczne wymiary rys. 4b.
a)
b)
Rys. 4. Przepływomierz Hall’a
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
8
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
Gęstość nasypowa z usadem wyraża stosunek masy proszku do najmniejszej objętości tego
proszku jaką można uzyskać w wyniku utrząsania; oznaczana jest jako du. Pomiar gęstości
nasypowej z usadem przeprowadza się na przyrządzie pokazanym na rys. 5a, natomiast schemat jego działania działania na rys. 5b.
a)
b)
Rys. 5. Przyrząd do pomiaru gęstości nasypowej z usadem
4). Sypkość proszku (mieszanki) – jest to cecha proszku określana czasem przesypywania się
ustalonej masy proszku (mieszanki) przez znormalizowany lejek. Pomiar sypkości prowadzony jest na przepływomierzu Hall’a.
5). Zgęszczalność proszku – jest to podatność proszku do zagęszczania pod wpływem przyłożonej siły ściskającej. Za miarę tej wielkości przyjęto stosunek względnej gęstości wypraski
do wielkości stosowanego ciśnienia prasowania, zapewniającego uzyskanie 65 % gęstości
teoretycznej (gęstości litego materiału). Określenie zgęszczalności polega na wykonaniu wyprasek przy różnych ciśnieniach prasowania jednakowych porcji proszku i określeniu gęstości tak otrzymanych wyprasek. Przyrząd do prasowania pokazano na rys. 6, a na rys. 7 prasę
do prasowania proszku.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
a)
b)
stempel górny
matryca
wypraska
stempel dolny
podkładka
Rys. 6. Elementy składowe prasownika (a) i ich wzajemne usytuowanie do wytwarzania
kształtki (b)
Rys. 7. Prasa laboratoryjna hydrauliczna
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
9
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
10
REALIZACJA EKSPERYMENTÓW TECHNOLOGICZNYCH
4.
(Uwagi bhp, kolejność i sposób wykonywania zadań praktycznych, wykonywanie pomiarów przyrządy pomiarowe, procedura).
4.1.
Uwagi bhp
Podczas wykonywania ćwiczenia występują następujące zagrożenia:
- porażenie prądem elektrycznym: mikroskop metalograficzny, przesiewacz proszku, prasa
laboratoryjna,
- niewspółosiowe ustawienie prasownika na stole prasy może spowodować zniszczenie stempla górnego, którego odpryśnięte fragmenty stanowić mogą znaczne zagrożenie dla osób
znajdujących się w pobliżu,
4.2.
Program ćwiczenia
W trakcie ćwiczenia prowadzone są następujące oznaczenia:
1) analiza kształtu ziaren proszków metalowych i ceramicznych wytwarzanych różnymi metodami,
2) analiza składu ziarnowego proszku metalowego,
3) pomiar sypkości mieszanki do prasowania,
4) pomiar gęstości nasypowej mieszanki do prasowania,
5) określenie zgęszczalności mieszanki do prasowania.
4.3.
Wykonanie zadań (opis postępowania)
1) Analiza kształtu ziaren proszków metalowych i ceramicznych wytwarzanych różnymi
metodami.
Ćwiczenie polega na obejrzeniu proszków metalowych i ceramicznych otrzymanych różnymi
metodami, zidentyfikowaniu sposobu wytwarzania oraz ich narysowaniu.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
11
2) Analiza składu ziarnowego proszku metalowego.
Kolejność czynności jest następująca:
- sprawdzić czystość sit oraz prawidłowość ich ustawienia – sito o najmniejszych oczkach
umieszcza się na dole (na tacce, w której będzie się zbierać tzw. frakcja podsitowa), a na nim
umieszcza się sita o coraz większych oczkach. Na górne sito, a więc o największych oczkach,
wsypuje się porcję badanego proszku. Wielkość naważki proszku do przeprowadzenia tego
badania zależna jest od gęstości nasypowej. Dla proszków o gęstości nasypowej:
powyżej 1,5 Mg/m3 naważka proszku o dokładności do 0,05 g powinna wynosić
100 g,
poniżej 1,5 Mg/m3 naważka proszku powinna wynosić 50 g.
Następnie na najwyżej położone sito nakłada się pokrywę a całość spina pasami; należy zwrócić uwagę na równomierny naciąg obu pasów;
- ustawić wymagany czas pracy wstrząsaka i włączyć zasilanie. Przyjmuje się, że maksymalny
czas pracy wstrząsaka nie powinien przekraczać 12 min. Przyjmuje się również największą
wartość amplitudy drgań; niedopuszczalna jest zmiana amplitudy drgań wstrząsaka w trakcie
wykonywania badania.
- wyłączenie aparatu następuje automatycznie po upływie nastawionego czasu pracy.
Po zakończeniu pracy wstrząsaka odsiewy (frakcje) proszku z poszczególnych sit oraz tacki z
frakcją podsitową zsypuje się na papier i waży z dokładnością do 0,05 g. Proszek przylegający
do siatki należy ostrożnie zmieść miękkim pędzlem poprzez siatkę na sito położone niżej. Zawartość poszczególnych frakcji proszku należy przeliczyć i podać w procentach ze wzoru:
Xn
m n 100
m
m – masa badanej próbki proszku w gramach,
mn – masa danej frakcji proszku w gramach.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
12
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
Wyniki analizy składu ziarnowego ujmuje się w tablicy:
Klasa ziarnowa (mm)
Zawartość frakcji w klasie
ziarnowej (%)
Suma zawartości frakcji w
klasach ziarnowych (%)
0,000/0,040
x1
x1
0,040/0,056
x2
x1 + x2
0,056/0,063
x3
x1 + x2 + x3
0,063/0,071
x4
.
0,071/0,100
x5
.
0,100/0,125
x6
.
0,125/0,150
x7
.
0,150/0,200
x8
100
Uwaga: Zapis klasy, np. 0,056/0,063 oznacza ziarna, które przeszły przez sito 0,063 i zatrzymały się na sicie 0,056.
Na podstawie powyższej tablicy sporządza się krzywą ziarnistości proszku, oznaczając na osi
odciętych wartości z trzeciej kolumny tablicy i odpowiadające im wielkości ziarn.
Rys. 8. Przykładowa krzywa ziarnistości proszku
Każdy punkt krzywej reprezentuje procentową ilość ziarn o wielkościach zawartych pomiędzy
rzędną punktu i zerem.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
13
3) Pomiar sypkości mieszanki do prasowania.
Pomiar sypkości mieszanki do prasowania prowadzony jest na przepływomierzu Hall’a. Po
zatkaniu otworu przepływomierza palcem, próbkę proszku o masie 50 g wsypuje się do lejka.
Po usunięciu palca proszek zaczyna się wysypywać. W momencie odsłonięcia otworu przepływomierza włącza się stoper, a zatrzymuje po całkowitym przesypaniu się proszku do pojemnika. Sypkość proszku X (sek.) oblicza się ze wzoru:
X
t f
t – czas przesypywania proszku w sekundach,
f – współczynnik korygujący:
f
25,3
C
C – cecha lejka; jest to średnia z 5-ciu pomiarów czasu wylewania 100 ml
wody destylowanej. Cecha powinna wynosić 25±2 sekundy.
Po otrzymaniu cząstkowych wyników pomiarów sypkości mieszanki należy przeprowadzić ich
analizę. W tym celu należy określić miarę rozrzutu (rozproszenia).
Do najczęściej stosowanych miar rozrzutu zmiennej rozkładu wokół wartości centralnej
zalicza się odchylenie standardowe. Wielkość odchylenia standardowego można określić na
podstawie wyników pomiarów zgodnie z wzorem:
n
( yi
S
y śr )2
i 1
( y1
y śr )2 ( y2
y śr )2
n 1
( yn
1
y śr )2
( yn
y śr )2
n 1
yśr – średnia arytmetyczna wyników pomiarów,
yi – wartość i-tego czynnika wynikowego,
n – liczba pomiarów.
Wielkością podobną do odchylenia standardowego jest wariancja (jest to kwadrat odchylenia
standardowego), której wartość określa się ze wzoru:
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
14
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
n
( yi
S2
y śr )2
n 1
( y1
y śr )2
y śr )2
( y2
n 1
( yn
1
y śr )2
( yn
y śr )2
n 1
Odchylenie standardowe dobrze charakteryzuje rozproszenie – większa wartość odchylenia
standardowego (podobnie jak i wariancji) oznacza większy rozrzut wyników wokół miary położenia. W celu scharakteryzowania rozrzutu używa się również miary zwanej rozstępem.
Rozstęp (rozrzut wyników) jest to różnica między największą i najmniejszą wartością zmiennej
losowej; określany jest wzorem:
R
ymax
ymin
Odchylenie standardowe, wariancja i rozstęp są dość czułymi miarami rozproszenia, jednak ich
stosowanie nie zawsze daje wystarczające informacje o zbiorze. Miary te, podobnie jak wartości średnie, są liczbami mianowanymi, a ich wartości podawane są w tych samych jednostkach,
w jakich podawana jest wartość badanej cechy. Uniemożliwia to bezpośrednie porównanie
tych miar obliczonych dla danych podawanych w różnych jednostkach. W takich przypadkach
do oceny rozproszenia należy stosować współczynnik będący względną miarą rozproszenia,
obliczany ze wzoru:
n
( yi
y śr )2
i 1
V( y )
S( y )
y śr
100%
n 1
y śr
100%
i nazywany współczynnikiem zmienności (Pearsona). Współczynnik ten informuje, ile procent
średniej arytmetycznej stanowi odchylenie standardowe.
Sypkość proszku posiada zasadnicze znaczenie przy formowaniu wyprasek na szybkobieżnych prasach z automatycznym dozowaniem. Skrócenie czasu zasypywania proszku do
formy zwiększa wydajność pras. Stała i określona sypkość proszku gwarantuje zasyp wymaganej porcji proszku na każdą wykonywaną wypraskę.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
15
4) Pomiar gęstości nasypowej mieszanki do prasowania.
Pomiar gęstości nasypowej mieszanki do prasowania prowadzony jest na wolumetrze Scotta.
Pod otwór umieszczony w dole wolumetru należy centralnie postawić zbiornik pomiarowy o
objętości
25 cm3 (znajdujący się na wyposażeniu wolumetru). Następnie próbkę proszku wsypuje się do
górnego leja przyrządu. Wsypywanie proszku do leja wolumetru należy przerwać w momencie, gdy proszek zacznie się wysypywać poza zbiornik pomiarowy. Należy ostrożnie zgarnąć
nadmiar proszku ze zbiornika pomiarowego. Zbiornik wraz z proszkiem należy zważyć. Należy również zważyć pusty zbiornik. Gęstość nasypową dn wyznacza się ze wzoru:
dn
m mo
[Mg/m3], [kg/l], [g/ml]
V
m – masa proszku ze zbiornikiem pomiarowym,
mo – masa zbiornika pustego,
V – pojemność zbiornika pomiarowego.
Po otrzymaniu cząstkowych wyników pomiarów sypkości mieszanki do prasowania należy
przeprowadzić ich analizę podobną jak w przypadku sypkości.
Pomiar gęstości nasypowej z usadem.
Do cylindra pomiarowego wsypuje się określoną porcję proszku (20; 50 lub 100 g), a następnie poddaje się wstrząsom o częstotliwości 250/min i skoku 3 mm. Proces prowadzi się do
czasu gdy proszek przestanie zmniejszać swoją objętość. Gęstość nasypową z usadem określa
się ze wzoru:
du
m
V
m – naważka (porcja) proszku,
V- objętość proszku po utrzęsieniu (przy hkońc.).
Gęstość nasypową dn wykorzystuje się przy projektowaniu objętości i wymiarów komory zasypowej prasownika do prasowania matrycowego, a gęstość nasypową z usadem du do prasowania wibracyjnego proszków.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
16
Iloraz wartości gęstości nasypowej z usadem du do gęstości nasypowej dn stanowi tzw. indeks
tarcia w masie proszku If, a zatem indeks tarcia wyznacza się ze wzoru:
If
du
dn
Im wyższa jest wartość indeksu tarcia, tym większe jest tarcie pomiędzy cząstkami proszku, co
obserwuje się, np. dla proszków o rozwiniętym kształcie ziarn. Dla proszków dendrytycznych
If wynosi 1,20 ÷ 1,30, natomiast proszki kuliste „upakowują” się dość łatwo i dlatego wartość
indeksu tarcia jest mniejsza gdyż wynosi 1,05 ÷ 1,10. Wprowadzenie środków poślizgowych
do proszku powoduje obniżenie wartości indeksu tarcia If.
Pomiar zgęszczalności mieszanki do prasowania
- prawidłowo zmontowany prasownik umieszcza się centralnie na stole prasy (rys. 7) i dociska
śrubą umieszczoną w górnej części prasy,
- sprawdza się załączenie lub odłączenie manometru niskiego ciśnienia (w ćwiczeniu manometr musi być załączony do układu, a więc zawór odcinający musi być odkręcony),
- zakręca się zawór przelewowy,
- załącza się zasilanie elektryczne silnika pompy hydraulicznej,
- zadaje się ciśnienie za pomocą dźwigni umieszczonej w bloku sterującym i kontroluje wzrost
ciśnienia prasowania na manometrze.
Po uzyskaniu wymaganego ciśnienia prasowania, pokazanego na manometrze:
- zwalnia się dźwignię, która pod działaniem sprężyny (znajdującej się wewnątrz bloku sterującego) powoduje wycofanie dźwigni do pozycji pierwotnej,
Odkręca się zawór przelewowy celem spuszczenia oleju spod tłoka (manometr wskaże „0”),
- podnosi się płytę dociskową prasy (pokręcając śrubą prasy),
- usuwa się podkładkę spod prasownika, a w jej miejsce umieszcza się tulejkę wypychającą,
- pokręcając śrubą prasy wypycha się stempel dolny a następnie wypraskę.
5.
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I
Ćwiczenie 1
„Wytwarzanie elementów z materiałów proszkowych”
17
Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać: uwagi bhp, program ćwiczenia czyli
treść zadań, opracowanie zadań w postaci szkiców, podanie zastosowanych wartości parametrów i warunków technologicznych eksperymentów, wyniki eksperymentów, ilustracje wyników wykresami, oszacowania błędów pomiarów oraz wnioski dotyczące przeprowadzonych
doświadczeń.
6.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
(dla studentów – aktualna i dostępna w bibliotece lub informacje w internecie)
1. Korzyński M.: Metodyka eksperymentu, WN-T, Warszawa 2006.
Technologia urządzeń mechatroniki
TUM I