Untitled - CR Navigator
Transkrypt
Untitled - CR Navigator
STEM WOMEN MICHAŁ BIELECKI AREVOLUTION? SILENT Kwestię obecności kobiet w nauce można bardzo łatwo i szybko str ywializować. Od wygłoszenia truizmu – samego w sobie niepoprawnego politycznie, że kobiety nie ustępują nawet na krok mężcz y znom w kompetencjach intelek tualnych, skończywszy na rozważaniach natur y językowej, dlaczego wszyscy mówią „naukowiec”, a nie „naukowczyni”. Refleksje nad tym problemem prowadzą nas jednak dużo dalej – do fascynującego świata kultur y, wartości oraz władzy. | The presence of women in science could be easily trivialised: starting from the politically incorrect cliché, that women are as good as men when it comes to intellectual competences, through to linguistic considerations about the tendency to use the masculinised terms ending in “-man” rather than “-woman.” If we look at this issue more closely, we will enter the fascinating world of culture, values and power. 85 W ! !! "#$ %!&$$! ! '! &( ' ' )$ $*$ +" ,%!& . /!!$ $00 #$ 1 ! !$0 $+ 2!&3 " .'$$ $$$. !&$ ) )4 !% !+ " ,$ ! & % + !% %'!$ "0& .!! !! $ '!% !& $! $ " ! 5&+ 6 '% 6 "%' 6! " !7! 0 %$ ' "1$ '8$ ! !$."&%$ " ! ! "% "+ % $0 . ! 9 ":'9 '": $; 0 ! + + &,& + 0 ! "" !"% " . " 70! ' < ' $"! "' ( != $$&% $ . .& 6!$ ; ! > 1!!!. !$0 0'?( "+$@ @!""'!! 0 A& !!& 1 &" " ! $ ! $$$% ! (!"B0$!!! 0 %C& 0"% "= !" $ $ & *! "!"" (&+0 "+? &' 3 $ $$(!% $'!$0 0!D= " 'E 1 0@*(!"F!"$G%2 !D>G ) DCG1 $$!$!"" $ $$'! '!0 !;!' $%+! . ! !""= !" $ +! ! $ .H' IN " '!! ! !! % ,!""!,#$ ! =!J== !!K !! ! !" !!! = H !7"L JH ""'" @ !! ! ! ! !" #$ M$!* =! %!"!! !" 2% !7" !J ! !" N!% ! ! ! !"= !!4 !% !! "! 7"%"!"=!%=!8! !"! !! = !=!"!! ! = MJ ' ! "! "(J'%J %!" J!!4=!""O !!"'!=?M! " !!!!!"= !!" !'!"!!! % !!"!!@ % '!"! =P! ":P!="P !J! 7"!! ' !" !'=" !%"' !! !" !" Q !7"! ! ! J! !!" ! !% !"'!" ?!"!"=!! !!"!% !"!!"!" ! "! J% = !" J > !R=! !%! M=!" !J ? A!= !" !!( H= ! %!"! !J!!4 !! !!"* RJ!=7" !=$!C!= !!%"!"!== ! /7!!4 E ! ! !" J!( "!'H! " !'!"(! !3 !%!"= J@" ( D(= E 1 @*% (",% F!" RJ!=7"G%2= ! J@" D '!>!G = DC!G!"=("!"J! ! "!"!= 7"' %J!" !!" =!" /7" ! 8=!R!" % !=7"J! " J ! 86 !"$$$!.$0 &$"!& ' $ 0 ! "'&%$ !!0 '& " 1$!! + %+'$ ! & ! $" ( D! 95!$:G! '&!"" ?! !" ! " .$$ $0$ ! $0 & ' $! $'!. *7ED*% 7"% % E !" !G ? 0 $0 &! ! $'$%. ! $ 1 ' ( !! %& %$!$ ! 0! S3 $ $0(!&0!! 9, (!"T:/ $0$$! ' )!1"!9M, :6 $ ! % !& 0$ ?= $! ! !&,)7, , "!"" !" 0%+D! +" G' !! !! "!" " 0!! $2!DS >%CG 87 W Polsce na w ydziałach inżynier yjno-technicznych kobiet y stanowią zaledwie 19 proc. ogółu studentów | Women make up only 19 per cent of all technology and engineering students in Poland !"!=' "J" % !" ' ==! /!"M!'!"=!" !%!"= F'!"U'! ( % ! = " " D ! '"'P5! :G / ! !" " ' !" '=! !J ! =!" @! !=*7ED*% 7"%%E !" !G7" !J! '!!"' ! !% %1 ' " ( %!!P TP "S'!"(! !3 !7" !"=!"! !J- '!"PM, %: @$'= V + =# ! F" ) @E% '!" J!=J /( % $ 7#3E% !&= !=!" " 1 ! , " ". ""$ @37" !" !%!"!" !!!!&$!$+ !& (!'!%!"'== !! !7"J' ! !! $= !%+'!!" '2%!"'=!" ! $! ' $ + DS@!=>C!G ''?"$" %!& /"!!J!"7#3E ! !%(= ! $! $% $';! # ! F" ) @E !" !!"! .;$!6'!0%0 == ! !!=Q ! ! )% ! $0" ! 41J!"%!"= !!!" ! J % !&" ' ! =! !!"J!%"!" $$ '+$% +%+.; ! ! "" 9:+! +! positions in business re "'! &' (! ) ' !(( ' J F 0 X + .$! *7E7" ' ! *" &E !%+$ & J" '" * '% ) !" ! $ !&!"! !4" ' % ! +&%!"&% ! " J' ' 0+ 9 /4 ?% % "'!%!& $0 %$! &$ + !! J% !" ? !"?! : ' ' ?* $ ! ! D 9? 0 :G% ". "'!%!&"00 '!!" ' = $ $00! 0% !+'!0% !KJ%=! 3 '* ' $ /*7E!$ # ! !' $'!%!& ") 7$!!! $ & !" ! $0 3 $0(!? ! &' $% !& $!' 0%! & 4 &% ' 9(!$ !"*" * '% #'! '!: * ' $! ! H ' % ' ;. $ " "% &+ !" = !" ' P @ ' ?)! +"! " "% !$!. 4 ?% ? !" +% $0+ ! $!V ";&$ ' ?! %: !"F $0!$' " $0"!'!' +!"= 3 '% ! " & $1 $ ! ' !! "!!" ! &3 $0 $0(' *" J !" + '5!! $' ! ! = J ! $0!+9 : '$ ! ' $ " ! ! ! ! ! 6R*H 0" 0 ) $0"!' E !+ $% !" 4 $ S " +!$! " " % ?'!"0" ! ". " " ' $$$ !"" $ ) =@! R % % "!$' +X ! /*! !" ! ' +! ! $ J!"! <! =Q! = ! !"!" !!"J!" US (' ! $ ! $ " !!" "J7" J!"P"!:='! '!% ! +' !!" !!!4S!=%!& $ $9'! : ! !!!" ' !!"R*! ! .;' "0' !" !% !US!!= $ !+ 9+: ?M=@! % !" D K5%K J L*"G !"" !J !!" !!" $!= !" To !" J!"P=:D K !0 + 1$!! $0%+ 5%K J L*"G '!$0+$ "D%& ! 7" J= "' )6!!G $0$ != =/!!!!" ! ;+" !% "!" D '!!"! "%' # $ ? $0" 88 !" 'J! "G ! '!% $0 )%$ ! ="!" !" ! =$+ ! #%, ) ( ! ) H!" !' = ! $00+ ! $0! !"% !=J!"= ! L ) ='=!" ! ' !!" +;'+$! $! "! !H%=!"M!!!'= + +$ !! J%!" =!J !! ?$$ 0+ *" * '% & !!!"= = =! ' ! &".& )% " H !=! "'" J !!9!':' + % *" * ' ! ! !"$7 ! ! ! $ .PM !: !" !" ! 7" 00 +.;'&" ! !!!"!'!""!!!! !!%$ ' $ " '%" !"=+ ' "% ! +! ! "&' (! ) ' !(( ' ! = ! % !& " ?" J$!" *7E$!= !%'! ;'!'= L !" %! "$ $0 0 = !" % ! ' E!'! $ !H%!" =" ! ! !" ! " !! !!" ! !!!%'! != ?" J != ! !" / ! !! $ Q ! *% !" " % M ! "% $0!"Q! !"!" " ' =N!! " /!" /*7E$! !' = ! ! !J $ ( # ! ") 7"! !J ! ! ! $ ! $ !$ =!" !!"!"(!3 ! !" idei jest zainicjowany przez 1 ! %!!"! % P7" !" !! = : * '! / ( % !" 3 $ $0 ( ! !!%'! " ' !! !! J %""" !" !!$ ' !!"$!L ' P *7E%: " ' ' + !" % !!!'!!!"' !"(! ! $ 9 / ! !"!"! L !!" "% JFoundation in cooperation *7E:($!!; ' !=' !"'!!! !&4 1 !!"!"(!!" 7" ( E!# !3 !%"===! $!J' /K"7" '!!" ? "!" !!"$! !4 !! ' !!Q ! /K"7"?! !"" !"% ! ! !"7"=% /*7E" ME!( ! 6 '!" ! !"= = = !! ! . ! ! = !" (R*H% J!H== !! $ ' =( !"R*H! H / $*7ET6 ' & !"' J!" $ !%!& " $0& $" / !H *7ET4 =' "3 5E6'!%!& =$"""!!%!'3 ' ' +!"$ 5E@"" J'!= #(!" *7E6! !"!"! 9=8: !" " !"" # *7E7" 7 !4P==@:! ! "!" !!" =!! 0!$' + !" '!" !"! *#=$ *7E%!& '? * *7E=%""! ? U "!&$'0 VU% "% ! !%$$!' != +H!#0 *7E(H1, != +H!JF *7E( R* != )$E"!'D G6! E"!'D G@J! ! ! 89 V !& '" 9 *7E: ( $! . ! " !"6 *%!& 2 3 $0 $0(!! ;' !9(!$ '! ' +!"$: .&'!!$0". 4 !% !!%!! '!' " $"'!!""V!!!!' % $0! !" 2!(' $ !' )U ?' $0'+; ! 0 % $ %!&!$0 ' .+ $$ '!F$ !$!! + !. $ " $ 5 !'! ! ! $$ ! 005 ( 0, "' %$ &+! $ $0;! " &% !&'$0 $0!$ !" '!( M e nto r i n g ko b i e c y s t a j e s i ę w ostatnich latach cora z częstszym elementem akcji społecznych, wspierających panie na drodze karier y zawodowej | In recent years, women’s mentoring has been a frequent element of community initiatives aimed at suppor ting women in pursuing their career ambitions *% ' !""@!" ! = !" ' ! P / *7E: $! = ( /2%!!"!"!"(! ! 3 !%!" ! "P?M!! =!"!" !%:J4= """!!%= """ !% = J!!! =!J !J!"'7" !"!!! !!"= =!J7"! "!''"*!'U 7"! Q!!J"!! !" !J% ! Q! ! 8 "!" ! !"7""!" ! !J% !!'!!! "!" ! =!" ' !7"!J ' =J !' Q! ( F?!"!""= !!" "% !""!"J !% !!'" ! '!!"!" !! =( & #'!0! ! 7 ! $ !"' !.+ %! $0% '), %&; "9 ":>6 .!. ? @! ! 7" ==! = !=!""J4 =!!""!'!M !!" P :>!4!"!" J != = ' 'R D=( %!" ! ! !GH!""! =%J!"!"!" ! = !7"" = !'!!"J!%J!%' "%! !!" J!"" != " "%'! "=J !!" (" % !""=P'!!: Z /%V" E" ,MH!'"!"!=!"!@ "% ! =>2%J =!2- 90 ! '! 0 "& RD (! & & $$6G1 ! .!! %!&!$ '.' $= %'! " ! "! 0 (! ! '! !"%0% 0& $%&!$ '!9" ": $%0 ! $0 $ .0 0 !" "+ H+ $0 9: &Z ?V" E" ,MH!' "!"' )% " &'>2!&' )! +" 2 !! "% !& " ! ,!H!1 $&$$$0%.! ![[/ !!0 )' " ! !. & " " $ ! !. %!&"0! $"=+ %! 0' $& $0% !% '.6' $' L ' " +"&(! ' )' ! %!&$ .;+0&$.;0& !&!" $ "%!&" ' US ! " %+ " $ " $0.+<D $$%'SA " ' V %&"!"R*H/$G 5&+.;%' +>>% %+ . !' '%'+<.' $$ '!DSU3 $L G?$"! "' >2!!& & (0 U"" !!" !4%+)% ! 1 !0 ! D' ! G%!&!" "" $0 $6!' !60' &!% % .0 . %+ ' $0."%!&! 0 $ +)?'$$\$ '!.; %! !.; .;%$!.;& ' %.;% $ .;%!$ !"& &!!(' .0%" $ D$ % $ % +.;G !0 $% +) D$ .;% .;% ! .;G' $.$$ $ F"' " ! " &+$0 $!0 !0. 91 !!L !"!%!"J!"H!" ,! %!" !" ! ' !" ! ! =!"!! ! " '" J J % J! ! == =!'8Q' ! !%!"%== ! 7"= "!" J !!,!"!! %!" "! J%"!"!" !!"! = !J'!" "" J 3! %US! ! !"!"= !!" !!"! !' D!"'!!%SA!%V % '! !@!"!"R* / GH%!" $!= !D>>!G'J!" !!"' '!! =!""! !DSU !3 L G/'N!! %!" !J!!=% " 7"!"!" = ! !U! ! 4 %= ! 7"M ! !!D!"!=!G ""=!"! ! D!J !JG!" "%% ! " /!!!!" !Q! !" J !"" !!!" !!"! ! P== !:/!"J%" " '4 '!" !] ]! ! " ] !!] '] !J!!@!'$!J !"!" "!@!* %!"! ! D% %G !J ! !" !%"!"=D !%!% !" !G!=! L !"!M ! =!" !!" =! ! !J !!"" /!!% !" =@= "4 !" !%"!!!!" DJ=!=! !G% J =='!!! =J * !7,Q%V" !" !!" H!" ,!! '! % !" J !! ==!J! ==!' !%'!! !"=!"J 'J /!!" !" !!"" !" !MJ'Q!! J !" !'!" "!% !"!" !" !"Z / = '!"!!!"'= ' !"Z(" !"!' P'!!: !"% ! !' J!Z?!"!! "!"!"! !"$!M ! !Z?! ? !% % $0 $00 06 )! %!&"' ! $0 ' $9'.:D$$0+) "$ !G%0' $! 0" ;! + V" !0 7,Q %+,!H!"! '!+%+!&'! !$%!&+00;& % !.%!& $ F+' ! %!&$$% $ "; !0 ! $$ ! $% !.%$ $0 &'!$ +<ZF0 ' $0" !$!= !!=@'! ZH+ 9: . ! $! . ! % $ .; "; ! !$ &+.; & Z F!'0 ;!"Z, $+&! 16 proc. – właśnie tyle średnio stanowił y kobiet y w zar ządach sp ó ł e k w U E (dl a Po lsk i te n wspó łcz y nnik w y niós ł jeszcze mniej – 10 proc.) | 16 per cent: this is the average propor tion of female board members in EU companies (for Poland, this indicator was at a low 10 per cent) &."&.' / &.' &. /' ) & &"&' ( )-, *7E = %$ 0$!!Z V 0$ !Z1 $0!.; $ !$$$Z &"&- X . ! !%+$!!! <%!& )0.0. ! *7E%+ " !" ; . ! +.& "'!&0%+!$!!$0%+!! 0! 1$%! "!'!0 '% 0+%!& $ $0'0 %+$!+$.! . !+ !$!!';6! ' $ &$ )-F( '0 ; !"Z &-E.%+'' E!! $ 1"! %!&0+ ';'' E!$!!%+' ;? $!! ' %!& $ .! $$ $ <; %; '7 $ +;. . )-?" ! ' !" / *7E !Z?" ! !"'!Z?" ! '!!" !"'!!" = ! !"!Z &"&-?"!%' ! J!"!!!!""J!" *7E !=% !Q ! ! ==! %'!!"!" !!!! !" !!" !!1J!"% !"! = != '% = "J!" !!' !""= !"!!!"%==!" '! !== ! )-?" !%%!" ! ! =!"!Z &- / !" '!" = !" E! ' " !"!"/!M! '!" !" ! J '"H! !"!! "/%!"!M! ! !""!N! !"!! J!"!! 7" !""J! =M% !!"% %" J '/ = !%/M!! "%'!/ N! 92 ! !!%$ $!. $%$ 0 !%'';% %$ " '&+! ;7 % ' ;%' ;! )-F!$$ . & .% % !&'" ( ;$$$Z &-X.0!%+. .$! V+. "%!!' +! ;5$;% %!'$%! ;B .;! ! %!& ! ! )-( !0 ! % ' ( +.; ! !$ % ! !&%( ' $!;ZF( " ' ;.$Z &-E.%+"!! '! $+. 1 !&.! $+ ' ! $'(&" ! "!&"% !&' ! + !%+ ' $9':% %+&! $$* $.; % ) %'0';% .;? . ' %!& 49' !$!.:% ! %'!';?!. '%+ .! $$91!&'$.;!!: /! X ! 69'!Z:'$!. % %+ !+!. 93 )-/!" !!'Z &-^%!" !'' J !/= !! "J!"% ?" J!!" !" J " !! " F =%! " )-' !=%!"!" !% J!"!!! ! !" ! !!"J!! =! %' ==! =" Z?" !"" ! Z &-/!"/'Q! '!!"!" H!! / !=/ ! ! !' !" 9=:7 !/ ! != / "/M!" !!!"= " !/ !3! !%/! " !49^ !!%: =/!7"%/ !" !/ = 97" !%: /" 7" !M"! ! !HN!9, !Z:7 / '" % !""/= !" !/MJ! = ==