Pracować

` i posiadac
` pozwolenie
Praconac
Pozwolenie na pobyt (Permis)
Wszystkie osoby przebywające dłużej niż 3 miesiące
w Szwajcarii muszą się starać o pozwolenie na pobyt.
Taką prośbę składa się w biurze kontroli mieszkańców
gminy, w której przebywacie.
Oto główne typy pozwolenia na pobyt które są wydawane :
Permis na krótki pobyt / L
Permis na pobyt / B
Permis na pobyt stały / C
Permis na pas przygraniczny /G
Osoby, które przyjeżdżają jako uchodźcy mogą
otrzymać :
Permis B lub C w przypadku gdy mają przyznany
status uchodźcy
Permis N w przypadku gdy oczekują na przyznanie
statusu uchodźcy
Permis F w przypadku przyjęcia na okres tymczasowy
Pozwolenia L są przyznawane na krótki pobyt do
roku maksymalnie i dla studentów. Pozwolenia B mają
ważność od 1 do 5 lat w zależności od narodowości i
można je przedłużać.
Pozwolenia C pozwalają na swobodę przemieszczania
się. Wszystkie pozwolenia umożliwiają swobodę przemieszczania się w celach zawodowych i jednoczenia
się rodzinnego.
Praca
Warunki dostępu do rynku pracy zależą od kraju pochodzenia : Unia Europejska (UE) lub reszta świata.
Osoby pochodzące z krajów Unii Europejskiej
podlegają układom bilateralnym (dwustronnym) i
mogą się przemieszczać w Szwajcarii, zmieniać zatrudnienie i zmieniać miejsce zamieszkania, z wyjątkiem
Bułgarii i Rumunii, dla których istnieją ograniczenia.
Osoby pochodzące z poza UE, mogą tylko otrzymać
pozwolenie, jeżeli mają wysokie kwalifikacje i w
zależności od zapotrzebowania ekonomii.
Jest wymagane od wszystkich osób, aby przed
rozpoczęciem pracy posiadać pozwolenie na pobyt
i na pracę, w momencie rejestrowania się w biurze
kontroli mieszkańców gminy Waszego zamieszkania.
Uznawanie dyplomów (nostryfikacja)
Uznawanie dyplomów zagranicznych jest możliwe.
Wykształceniami zawodowymi zajmuje się : Office fédéral de la formation professionnelle et de la techologie (OFFT) (Wydział federalny kształcenia zawodowego
i technologii).
Wykształceniami akademickimi zajmuje się : Conférence des recteurs des universités suisse (Konferencja
rektorów uniwersytetów szwajcarskich)
Na podstawie zdobytego doświadczenia zawodowego
(w Szwajcarii i za granicą), istnieje możliwość uznania
tych kompetencji i otrzymania « validation d’acquis »
(potwierdzenie zdobytych kwalifikacji). Dane branże
zawodowe wydają takie potwierdzenia.
Więcej informacji można otrzymać od swojego pracodawcy, związku zawodowego lub działu orientacji
szkolnej i zawodowej w romańskim Valais.
Jeżeli straci się pracę
W przypadku utraty pracy, po spełnieniu niektórych
warunków, można otrzymać zasiłek dla bezrobotnych.
Aby otrzymać taki zasiłek, trzeba przepracować w
Szwajcarii, lub w innym kraju Unii Europejskiej, lub
kraju z AELE (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego
Handlu), minimum 12 miesięcy podczas ostatnich 2
lat przed utratą pracy. W celu uzyskania statusu osoby
bezrobotnej należy się zarejestrować jak najszybciej do
urzędu pracy w Waszym regionie (Office Régional de
Placement ORP).
Więcej informacji : www.vs.ch/chomage
Zarobki i ochrona pracownika
W Szwajcarii nie istnieje zagwarantowane wynagrodzenie minimalne. Zarobki są ustalane przez
daną branżę zawodową. Składki ściągane z wynagrodzenia brutto pracownika wynoszą od 12 do
18 % (ok. 20 do 25 % jeżeli jest potrącany podatek
bezpośredni). W co wchodzą składki na ubezpieczenia socjalne : emerytura (AVS), renta (AI), chorobowe
(APG), bezrobocie (AC), wypadkowe (LAA), rodzinne
(LAF) i drugi filar emerytalny (LPP).
Ochrona przeciw zwolnieniom
Związki zawodowe, praca na czarno
W sytuacji konfliktu z pracodawcą, w wypadku nielegalnego zwolnienia, mobbingu etc, jest możliwość
zwrócenia się po protekcję do Wydziału ochrony
pracowników i relacji zawodowych.
W takiej sytuacji można otrzymać wsparcie od
związku zawodowego.
W przypadku pracy na czarno, nie ma żadnej ochrony przez ubezpieczenia socjalne, tzn. prawa do
zasiłku bezrobotnego, odszkodowania wypadkowego i chorobowego, czy też renty. Ponadto, taka sytuacja jest nielegalna. Wiec nie akceptujcie Państwo
pracy niedeklarowanej !