Atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry
AZS BEZ TAJEMNIC
WIEDZA W PIGUŁCE
W powstaniu choroby współuczestniczą dwa mechanizmy immunologiczne – I i IV typ reakcji
alergicznej.
Bardzo ważne jest podłoże genetyczne. Gdy obydwoje rodziców ma atopię, ryzyko wystąpienia AZS wynosi około 70 %, jeżeli jeden rodzic wówczas ryzyko maleje do ok. 30 %.
Ogromne znaczenie w powstawaniu zmian chorobowych w AZS mają szczególne cechy skóry:
-suchość skóry,
- obniżenie progu świądowego,
- nadmierna wrażliwość skóry na nieswoiste bodźce
- łatwość skurczu drobnych naczyń (objawia się białym dermografizmem).
Do wystąpienia zmian skórnych potrzebne są również czynniki wywołujące takie jak: alergeny
pwietrznopochodne (pyłki, roztocza, kurz), pokarmy, niektóre bakterie i drożdżaki. Czynniki
drażniące, jak wełna, detergenty, mogą zaostrzyć stan chorych. Czynniki środowiskowe (klimat, zanieczyszczenie środowiska i inne) mają również istotne znaczenie.
OBJAWY
AZS charakteryzuje się zmianami wypryskowymi z bardzo nasilonym świądem i lichenizacją.
Zazwyczaj rozpoczyna się w dzieciństwie i ma przewlekły oraz nawrotowy przebieg. Oprócz
zmian na skórze, obserwuje się suchość i łamliwość włosów. Paznokcie wyglądają jak polakierowane w wyniku drapania.
Wyróżnia się różne fazy choroby: niemowlęcą (do 2 roku życia), dziecięcą (do lat 12) i młodzieżową/osób dorosłych.
U niemowląt i dzieci choroba zaczyna się objawami wyprysku (skazy). U niemowląt przeważają
objawy wysiękowe i nawarstwione strupy. U starszych dzieci zmiany lokalizują się głównie w
zgięciach łokciowych, podkolanowych, na karku i nadgarstkach.
U dzieci częściej występuje reakcja na alergeny pokarmowe.
W wieku dorosłym zwykle przebieg jest łagodniejszy, a nawet powyżej 30 roku życia u większości chorych następuje samoistna remisja.
Licznych chorych z AZS cechuje skłonność do nawrotowych infekcji skórnych (wirusowych i
bakteryjnych), a nieraz i dróg oddechowych.
U chorych na AZS oraz u członków ich rodzin często występują różne objawy tzw. atopii.
Atopią nazywamy rożne pod względem klinicznym choroby, często występujące rodzinnie
(około 30%), o mechanizmie natychmiastowym – typu I. Poza AZS, do kręgu chorób atopowych należą: katar sienny, alergiczne zapalenie spojówek i astma.
W AZS niekorzystne rokowanie sugeruje głównie: wczesny początek zmian chorobowych,
suchość skóry, duże rodzinne obciążenie atopią, dodatni wywiad rodzinny u obojga rodziców, ciężki przebieg AZS w dzieciństwie oraz „odwrócony obraz” umiejscowienia zmian chorobowych na kończynach (zmiany występują po stronie prostowników, a nie zginaczy).
LECZENIE
Zalecane jest wykrycie alergenów, jednakże w znacznej części przypadków nie udaje się tego
zrobić. Jeżeli został stwierdzony czynnik uczulający należy go wyeliminować z diety lub otoczenia pacjenta. Szczególne u dzieci może mieć korzystne znaczenie dieta eliminująca pokarmy,
które pogarszają stan skóry.
Szczególne ważne jest prawidłowe nawilżanie i natłuszczane skóry, celem odbudowy bariery
skórnej i powstrzymania nadmiernej utraty wody przez warstwę rogową. Chorzy powinni kąpać się w letniej wodzie oraz używać specjalnych preparatów myjących o neutralnym pH.
Na miejsca już chorobowo zmienione stosuje się zwykle preparaty kortykosterydowe. W przypadku podejrzenia wtórnej infekcji bakteryjnej wskazane jest włączenie miejscowego leczenia
przeciwbakteryjnego.
Leczenie ogólne zależy od wieku pacjenta, nasilenia objawów i przebiegu choroby. Z leków
doustnych stosuje się środki przeciwhistaminowe.
W okresie zaostrzeń i przy bardzo rozległych zmianach można na krótko zastosować ogólnie
kortykosterydy. Po ich zastosowaniu uzyskuje się szybką poprawę, ale po odstawieniu lub
zmniejszeniu dawki następuje nawrót zmian skórnych. W bardzo ciężkich przypadkach, stosuje
się inne metody leczenia ogólnego.
Dobre rezultaty lecznicze u niektórych chorych z rozległymi zmianami skórnymi uzyskuje się
za pomocą fotochemioterapii (PUVA), lub naświetlań promieniami ultrafioletowymi B (UVB).
Dr n. med. Kamila Padlewska
Prof.nadzw. W WSZKIPZ – specjalista dermatolog drugiego stopnia. Ekspert dermatologii estetycznej i
laserowej.
www.oricea.com