Medycyna Ratunkowa w gabinecie stomatologicznym

Medycyna Ratunkowa w gabinecie stomatologicznym

DENTAL TRIBUNE
6 Praktyka
Kontakt z pacjentem
tlenu. W tym momencie komórki
umierają. Wtedy następuje śmierć biologiczna.
Medycyna Ratunkowa
w gabinecie stomatologicznym
Robin Goodman, Dental Tribune International
Wiedząc jak postępować w podstawowych stanach nagłych możesz
uratować życie twojemu pacjentowi.
Najczęstszym stanem nagłym w
gabinecie jest omdlenie podczas zastrzyku. Rozwiązaniem jest ułożenie
pacjenta na plecach z lekko uniesionymi nogami. W celu zapobiegania
omdleniom w takich sytuacjach, najlepiej położyć pacjenta jeszcze przed
zrobieniem zastrzyku.
Inne częste stany to lekkie reakcje
alergiczne, hipoglikemia, niedociśnienie ortostatyczne, drgawki, astma,
hiperwentylacja. Wszyscy pracownicy
powinni wiedzieć jak postępować w
powyższych sytuacjach.
Twoi pacjenci ufają Tobie. To zaufanie pozwala im wierzyć, że wiesz jak
zapobiec nagłym sytuacjom, a jeśli
wystąpią – wiesz jak w nich
postępować. Czy ty i twój personel
wiecie jak utrzymać pacjenta przy życiu do chwili przyjazdu fachowej pomocy medycznej?
Każdy czytelnik DT powinien
dowiedzieć się, jakie leki i procedury są
zalecane w jego kraju. Sprawdź, jakie
leki powinny być w zestawach pierwszej pomocy.
Informacje tutaj przedstawione są
ogólnymi wskazówkami, które możesz
wykorzystać szukając odpowiedników
w twoim kraju.1
Artyku∏ ten oparty jest na wyk∏adzie przedstawionym przez dr Stanley F. Malamed podczas
spotkania Amerykaƒskiego Towarzystwa Periodontologicznego w San Francisco w Kalifornii, we
wrzeÊniu 2003. Wyk∏ad by∏ zatytu∏owany Medycyna Ratunkowa-Powrót do Podstaw. Dr Malamed
jest profesorem w dziedzinie stomatologii i
anestezji na Uniwersytecie Po∏udniowej Kalifornii.
Zajmuje si´ stomatologià, anestezjà i medycynà
ratunkowà przez ponad 30 lat. Jest autorem 100
doniesieƒ naukowych i 16 rozdzia∏ów w ró˝nych
medycznych i stomatologicznych ksià˝kach i czasopismach. Opublikowa∏ trzy w∏asne ksià˝ki z
których obecnie uczà si´ studenci szkó∏ dentystycznych.
Basic Life Support (BLS) – podstawowe czynności resuscytacyjne
W wielu stanach w USA wymaga
się, żeby stomatolodzy, asystentki,
higienistki brali udział w corocznych
szkoleniach Basic Life Support
(BLS). A jakie są wymagania w twoim
kraju?
Instruktorzy CPR (cardiopulmonary resuscitation – resuscytacja
krążeniowo-oddechowa) prowadzą
szkolenia również w prywatnych gabinetach. Niezależnie od tego czy jest to
regulowane prawnie czy nie, szkolenie
powinno być prowadzone raz do roku.
Szkolenia dla personelu powinny być
organizowane w gabinecie, bo to w nim
wszyscy będą, gdy nastąpi prawdziwe
nagłe zdarzenie. Zaangażuj cały swój
personel – recepcjonistki, asystentki,
lekarzy - każdy, kto pracuje w twoim
gabinecie
powinien
zostać
przeszkolony i wiedzieć czego się od
niego oczekuje.
Kiedy będziesz świadkiem nagłej
sytuacji bądź wypadku zastosuj się do
jednolitego schematu postępowania,
stosowanego na całym świecie. Niezależnie od tego czy jesteś stomatologiem, higienistką, pielęgniarką,
członkiem personelu ratunkowego czy
lekarzem medycyny ratunkowej właściwa kolejność postępowania w sytuacji nagłej to:
Zapewnienie drożności dróg oddechowych
Podczas stanu nieprzytomności
mięśnie, w tym język wiotczeją, co może
doprowadzić do zatkania dróg oddechowych. Aby zapobiec niedrożności
dróg oddechowych połóż dłoń pod
głowę ofiary i delikatnie odchyl głowę
do tyłu unosząc podbródek ku przodowi.
Przywrócenie i utrzymanie drożności
dróg oddechowych jest najważniejszym
krokiem w ratowaniu życia innych.
Wentylacja płuc
Następnie sprawdź czy ofiara oddycha. W tym celu nadstaw ucho nad
usta ofiary, aby móc słyszeć i czuć jej
oddech. Nie patrz na ruchy klatki piersiowej! Nawet przy niedrożności dróg
oddechowych klatka piersiowa może
wciąż poruszać się starając się zdobyć
powietrze.
Jeśli ofiara nie oddycha musisz
przystąpić do sztucznego oddychania.
Właściwy kurs CPR nauczy Cię oczywiście jak to robić. Na razie lekarze
powinni kupić „maseczki kieszonkowe” dla każdego członka personelu. Na przykład podczas zabiegu
periochirurgicznego pacjent może
krwawić i możliwe, że trzeba będzie go
szybko wentylować bez maseczki.
Każdy pracownik powinien zawsze
mieć przy sobie maseczkę.
Przywrócenie krążenia krwi
– Ułożenie (Positioning),
– Zapewnienie drożności dróg oddechowych (Airway),
– Wentylacja płuc (Breathing),
– Przywrócenie krążenia krwi (Circulation),
– Defibrylacja (Defibrillation).
Wytyczne dla instruktorów CPR w
USA zmieniły się w 2002 roku. Kolejność postępowania można określić
skrótem PABCD. Nazwa CPR (cardiopulmonary resuscitation - resuscytacja krążeniowo-oddechowa) powoli
zastępowana jest skrótem od nazwy: resuscytacja krążeniowo-oddechowomózgowa (CPCR).
Ułożenie
Jeśli pacjent rozmawia z tobą
dowodzi to, że oddycha i bije mu serce.
W takiej sytuacji najlepsza jest pozycja
najwygodniejsza dla pacjenta. Astmatycy, którzy mają problemy z oddychaniem jak i pacjenci z bólem w klatce
piersiowej będą woleli siedzieć prosto.
Jest to najwygodniejsza dla nich pozycja. Cukrzyk, który zaczyna wchodzić
w stan hipoglikemii będzie często się
dziwnie zachowywał, lecz pozostanie
przytomny.
Najczęstszą przyczyną utraty przytomności są spadki ciśnienia tętniczego
krwi. Oznacza to, że mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. Pacjenci tracący przytomność powinni być
zawsze ułożeni w pozycji poziomej z
lekko uniesionymi nogami, ale nie
pozwól, żeby głowa była niżej niż
reszta ciała. W takiej pozycji człowiek
najprawdopodobniej odzyska przytomność w ciągu 10 sekund. Jeśli pacjent nie odzyska przytomności w ciągu
10 sekund powinieneś zadzwonić po
ambulans.
Po wentylacji sprawdź tętno. Jako
lekarz na pewno wiesz jak sprawdzić
tętno na tętnicy szyjnej i tętnicach obwodowych.
Defibrylacja
Przy braku oznak życia musisz
rozpocząć masaż serca.
Ostry zawał serca
Płytka miażdżycowa w ścianie
naczyń tętniczych wapnieje wraz z
wiekiem pacjenta. Jeśli następuje rozerwanie płytki ściany naczynia substancje tłuszczowe są wystawione na
działanie krwinek. Płytki krwi formułują skrzep i ciągłość przepływu
krwi zostaje przerwana. Doprowadza
to do zawału serca. Prowadzić może do
niemiarowości rytmu serca i zaciskających i piekących bólów w klatce piersiowej.
Pacjent musi dostać się do szpitala
w ciągu sześciu godzin od początku objawów. Niestety pacjenci, którzy odczuwają tego typu objawy po raz pierwszy w życiu nie trafiają na czas do
szpitala, gdyż nie zdają sobie sprawy z
zagrożenia i negują zawał serca.
Pacjenci pozostają przytomni, a ból
promieniuje do okolicy żołądka, do
lewej ręki, do góry do szyi i ramienia. W
przeciwieństwie do bólu wieńcowego,
który nie nasila się, ból zawałowy staje
się coraz silniejszy. Innymi objawami
zawału mogą być nudności i wymioty
spowodowane niedotlenieniem mózgu
nazywanym hipoksją.
Pacjenci mogą czuć bicie serca.
Niekoniecznie świadczy to o złym
stanie, ale powoduje, że ludzie są zdenerwowani i przestraszeni. Zazwyczaj
też intensywnie się pocą. Pacjenci
myślą, że umierają, a to ich jeszcze
bardziej przeraża. Najważniejszą
rzeczą jest fakt, że są przytomni. Niezależnie od tego jak źle się czuje jest w
niezłym stanie tak długo jak z tobą rozmawia. Sytuacja staje się bardzo
poważna w momencie, gdy pacjent
traci przytomność. Co zrobisz z przytomnym pacjentem z zawałem mięśnia
sercowego? Pamiętaj: ułożenie,
drożność dróg oddechowych, wentylacja płuc, krążenie krwi, defibrylacja
(PABCD).
Następujące leki są często podawane podczas zawału mięśnia sercowego: morfina, tlen, nitrogliceryna,
aspiryna. Leki podawane są dożylnie.
(poza tlenem, aspiryną-przyp. tł.)
Morfina
Zdecydowane działanie
Jako
przedstawiciel
służby
zdrowia na tym nie powinieneś
kończyć podstawowych procedur ratowania życia. Masz obowiązek dalszego zdecydowanego działania, co oznacza, jeśli to możliwe, powinieneś
postawić diagnozę.
W niektórych przypadkach nie jest
to trudne – pacjent chory na astmę
powie, że nie może oddychać, pacjent z
chorobą niedokrwienną serca będzie
skarżył się na ból w klatce piersiowej.
Jeśli jesteś w stanie postawić rozpoznanie i masz przy sobie właściwy
sprzęt, zacznij działać. Jeśli właściwe
wyposażenie nie jest dostępne lub nie
jesteś pewien swoich działać natychmiast wezwij pogotowie.
Problemy sercowo-naczyniowe
Jak radzisz sobie w tego typu sytuacjach? Jeśli nie zadziałasz szybko,
pacjent umrze. Jeśli nie umrze, jego
mózg będzie nieodwracalnie uszkodzony.
Śmierć kliniczna a śmierć biologiczna
Jeśli serce przestaje bić w momencie, gdy osoba traci przytomność – nie
oddycha i nie ma tętna – wtedy jest ona
w stanie śmierci klinicznej. Nawet, jeśli
wydaje się, że nie żyje, nadal ma we
krwi tlen. Komórki ciała będą żywe
jeszcze przez 3-5 minuty do momentu
wyczerpania ostatnich cząsteczek
Ofiara zawału nadal będzie odczuwała ból, ale morfina uspokaja
bardzo zdenerwowanych pacjentów.
Morfina zmniejsza zużycie tlenu przez
serce.
Tlen
Nawet, jeśli tlen nie może przedostać się przez skrzep, który powiększa się, pozostałe komórki w organizmie dostaną więcej tlenu i to jest korzystne.
Nitrogliceryna
Czy to jest zawał mięśnia sercowego
czy zaostrzenie choroby niedokrwiennej serca (angina pectoris)? Zapewne
nie wiesz. Dlatego podaj pacjentowi
dwie tabletki nitrogliceryny. Jeśli ból w
klatce piersiowej minie i nie wróci
świadczy to o zaostrzeniu choroby
niedokrwiennej serca. Jeśli ból w ogóle
nie ustępuje albo, jeśli mija i wraca jest
to zawał serca.
Tlenek azotu
Pacjent odczuwa ból. Gdy organizm doświadcza nasilonego bólu i
uwalnia duże ilości katecholamin,
znanych jako epinefryna i norepinefryna (odpowiednio: adrenalina i noradrenalina-przyp. tł.).
Substancje te powodują szybszy i
nieregularny rytm serca. Nie podejmowanie leczenia bólu związanego z
zawałem serca może prowadzić do
Polish Edition
śmierci pacjenta. Pomocny może
okazać się tlen z podtlenkiem azotu.
W Europie ambulanse są
wyposażone w tlen z podtlenkiem
azotu, jak również w narkotyk zwany
Entonox. Entonox jest 50% mieszaniną
tlenu i tlenku azotu w jednym cylindrze.
W USA nazywany jest Dolonox i
jest lekiem przeciwbólowym, jak
dożylna postać morfiny. Jako stomatolodzy, wielu z Was posiada w gabinetach tlenek azotu. Możecie podać NO,
ponieważ jest on bardzo bezpieczny;
jest używany w zawałach serca. Podwyższa próg bólowy i gdy nasilenie
bólu maleje pacjent czuje się lepiej. Nie
skrzywdzisz pacjenta podawając mu
tlenek azotu.
Aspiryna
Jedna tabletka aspiryny zapobiega
zlepianiu się płytek krwi przez 14 dni
ich życia. Podaj pacjentowi z zawałem
tabletkę aspiryny (dawka dla
dorosłych-325 mg) i pozwól mu żuć ją
do momentu aż się rozpuści w ustach.
Zacznie działać w ciągu 20 minut i zapobiegnie narastaniu skrzepu. W
rzeczywistości, gdy podejrzewasz zawał serca od razu podaj pacjentowi aspirynę. Pamiętaj jednak, że wielu ludzi
nie toleruje aspiryny ze względu na
alergię, krwawienia, wrzody. W tych
przypadkach nie możesz podać aspiryny i nie masz innego wyboru. Największa śmiertelność okołozawałowa
jest obserwowana w ciągu pierwszej
godziny od pojawienia się objawów.
Elektrokardiografia
W zdrowym sercu wysyłany jest
impuls elektryczny i wszystkie włókna
mięśniowe kurczą się w dokładnie tym
samym czasie. Podczas zawału natomiast pojawiają się przedwczesne skurcze komorowe (premature ventricular
contractions-PVC). Zanim serce
wypełni się krwią uszkodzona część
mięśnia sercowego przedwcześnie
pobudza serce. Serce wtedy ponownie
wypełni się krwią co spowoduje nieregularny rytm serca.
Serce pracuje, ale gdy nic w nim nie
ma jest to praca jałowa. Pacjent
pomyśli, że jego serce omija uderzenie,
a w rzeczywistości bije ono zbyt często.
Na tym etapie pacjent jest zazwyczaj
przytomny, ale nie czuje się dobrze.
Każde uderzenie serca jest PVC i jest to
zatrzymanie akcji serca, znane jako
częstoskurcz komorowy (ventricular
tachycardia-VT lub VTac). Wiele osób
uważa, że podczas nagłego zatrzymania krążenia serce przestaje bić, ale to
nieprawda. Serce wciąż pracuje, ale na
pusto-nie pompuje krwi.
Następnie pojawia się migotanie
komór (ventricular fibrillation-VF).
Jest to zupełny brak koordynacji pracy
serca. Każda komórka mięśniowa kurczy się według własnego rytmu. Czynność serca wynosi wtedy około 400
uderzeń na minutę, ale nic nie jest
wypompowywane. Stan ten personel
ratunkowy widzi w 90% przypadków,
gdy przyjeżdża do ofiary. Podczas VF
mięsień wciąż żyje, ale staje się coraz
słabszy. Gdy cały tlen jest zużyty serce
wchodzi w stan agonalny-jak próba
uruchomienia samochodu przy
wyładowanym akumulatorze-wtedy
mięsień umiera, a EKG ukazuje płaską
linię.
Przypuśćmy, że pacjent w twoim
gabinecie nagle opada bezwładnie w
fotelu stomatologicznym. Najpierw
utrzymaj go w fotelu i postępuj według
PABCD. Gdy potrzebny jest masaż
serca u dorosłych używasz dwóch rąk i
uciskasz na 5 cm. U dzieci pomiędzy
1-8 r.ż. używasz tylko jednej ręki i
uciskasz na głębokość 2,5 cm. W przypadku niemowląt (do ukończenia 1 r.ż.)
używasz tylko dwóch palców i uciskasz
DENTAL TRIBUNE
tylko 1,27 cm. Ogólna zasada to 15
ucisków klatki piersiowej i 2 wdechy.
Reguła ta obowiązuje nawet przy
dwóch ratownikach.
Celem masażu serca jest utrzymanie
komórek ciała przy życiu i dotlenienie
ich. Komórkami, które mają największy
metabolizm i umierają najszybciej są
neurony, komórki mózgowe. Utrzymaj
dopływ krwi z tlenem do serca, by mogło
znów pracować, ale utrzymaj też
dopływ tlenu do mózgu, by pacjent po
obudzeniu się był wciąż tą samą osobą i
nie miał nieodwracalnego uszkodzenia
mózgu. Dlatego czas jest tak istotny.
Najwięcej n.z.k. pojawia się
pomiędzy 6 rano a południem. Trudne
jest wstawanie; budzik wyłącza się i
twoje ciało uwalnia katecholaminy.
Wtedy może pojawić się zatrzymanie
akcji serca.W Ameryce Północnej największa ilość n.z.k. ujawnia się w
poniedziałek rano, podczas gdy na
Środkowym Wschodzie w sobotę rano,
a w Izraelu w niedzielę rano.
Defibrylacja.
Każda osoba w gabinecie stomatologicznym powinna być przeszkolona
w zakresie obsługi defibrylatora. Jest
on używany, gdy pacjent nie
odpowiada na pytania, nie oddycha, nie
ma oznak krążenia krwi i nie porusza
się. Defibrylatory ogólnie dostępne
(public access defibrillation-PAD)
można znaleźć na lotniskach, w
samolotach, w kasynach, itp.
Zalecane jest, żebyś posiadał
defibrylator w swoim gabinecie i zabierał go na weekend, ale zostaw go w
bagażniku samochodu. W gabinecie najlepiej przechowywać defibrylator w
pobliżu telefonu. W ten sposób gdy go
potrzebujesz możesz w tym samym czasie zadzwonić pod numer alarmowy.
Gdy masz defibrylator w gabinecie
możesz przestać przeprowadzać CPR i
BLS i użyć defibrylator. Urządzenie
przejmuje pracę. Gdy masz urządzenie;
ono zazwyczaj dokładnie instruuje jak
postępować.
Zaleca się umieścić defibrylator
przy lewym uchu pacjenta. W momencie gdy podnosisz łyżki urządzenie
włącza się automatycznie i zaczyna do
Ciebie mówić. Wszystkie defibrylatory działają tak samo. Wszystkie mają
takie same instrukcje obsługi i obrazki.
Wszystkie mają dwa przyciski, na jednym jest napisane ‘on/off’, na drugim
‘shock’.
Krok 1 Włącz urządzenie podnosząc łyżki.
Krok 2 Urządzenie mówi, żeby
przyłożyć elektrody. Nie możesz
popełnić błędu, bo maszyna pokazuje
obrazki. Jeśli pacjent ma bardzo owłosioną klatkę piersiową usuń część
włosów i umieść elektrody dopóki
maszyna nie powie „analizowanie
rytmu, nie dotykaj pacjenta!”
Upewnij się, że ani ty ani pacjent
nie jesteście mokrzy. Jeśli jesteście,
wysusz siebie i pacjenta. Winnym razie
impuls elektryczny przejdzie po całym
miejscu i wstrząśnie też Tobą.
Krok 3 Po komunikacie „nie
dotykaj pacjenta” urządzenie ma 20-40
sekund na analizę rytmu. Jeśli jest to VF
lub VT, powie „ wskazany wstrząs”.
Następnie usłyszysz ładowanie defibrylatora i urządzenie powie „nie
dotykaj pacjenta”. Jeśli go dotkniesz
wstrząśnie również Tobą.
Krok 4 Pojawia się czerwone lub
żółte światło i wtedy maszyna mówi
„wstrząs pacjenta”. Gdy przyciśniesz
świecący się guzik urządzenie
spowoduje wstrząs elektryczny. Oznacza to, że wszystkie mięśnie w organizmie zdepolaryzują się i pacjent
„podskakuje”. Ważne jest, że impuls
ten depolaryzuje mięsień sercowy.
Maszyna znowu odczytuje rytm.
Praktyka
Polish Edition
Urządzenie powie „wstrząs, naciśnij
przycisk, analiza rytmu. Nie dotykaj pacjenta”. Jeśli utrzymuje się nadal VF
powie „wskazany wstrząs, ładowanie” i
naładuje się na wyższy poziom energii,
najpierw 200 J, potem 300, a jeszcze
później 360. Po trzecim wstrząsie
urządzenie powie „kontynuuj CPR przez
1 minutę”. Później znów będzie analizować rytm. Pamiętaj, urządzenie będzie
mówić do Ciebie przez cały ten proces.
Możliwe, że powie „nie rozpoczęto
wstrząsu”- może „przywrócono normalny rytm zatokowy”. Urządzenie
powie wtedy „sprawdź drożność dróg
oddechowych, wentylację, tętno. Jeśli
brak tętna kontynuuj CPR”.
Wyobraźmy sobie, że rytm serca
jest zatokowy, a pacjent nieprzytomny. Odchylasz mu głowę do
tyłu, wysuwasz żuchwę i patrzysz,
słuchasz i czujesz, by przekonać się,
że nie oddycha. Robisz dwa wdechy,
sprawdzasz tętno i odkrywasz, że
jest. Masz teraz do czynienia z
nieprzytomnym, nie oddychającym
pacjentem z tętnem. Powinieneś
wentylować dorosłego pacjenta raz na
5 sekund.
Jeśli urządzenie mówi „wstrząs nie
wskazany” możliwe, że to asystolia.
Defibrylator powie „kontynuuj CPR”.
Dzieje się tak dlatego, że aby wstrząs
był skuteczny serce musi wykazywać
znaki życia.
Użycie defibrylatora jest najważniejszym krokiem do przywrócenia kurczliwości.
W dzisiejszych czasach są nawet
urządzenia dla dzieci z elektrodami pediatrycznymi. Najważniejszy jest czas
od momentu utraty przytomności do
defibrylacji. Im krótszy ten czas, tym
większa szansa przeżycia. Jeśli chcesz,
żeby pacjent przeżył n.z.k. bardzo
7
ważny jest „łańcuch przeżycia”, inny
dla dzieci, inny dla dorosłych.
Łańcuch przeżycia
Procedury działania
w stosunku do dorosłych
Pacjent jest nieprzytomny, a ty
jesteś sam.
1. Wezwij pomoc. Jeśli ktoś jest w
pobliżu, powiedz, by zadzwonił po
karetkę podczas gdy ty podejmujesz
dalsze działania.
DT strona 8
AD
DENTAL TRIBUNE
8 Praktyka
Polish Edition
Kontakt z pacjentem
Radość z leczenia dzieci
Gregory L. Psaltis, USA
Nigdy nie przestaną zadziwiać mnie,
niekiedy oderwane od rzeczywistości, opinie stomatologów dotyczące
leczenia dzieci. W praktyce, leczenie
dzieci w gabinecie może sprawiać nie
tylko ogromną radość, ale również
przynosić korzyści finansowe i uzupełniać zakres usług.
wne nastawianie pacjenta do wizyt
stomatologicznych do końca życia. I po
raz kolejny, prawidłowe połączenie
podejścia lekarza z odpowiednim
wykorzystaniem jego umiejętności
umożliwi przeprowadzenie udanej
wizyty z wzajemną satysfakcją.
Dużo zależy od postawy lekarza,
którą on lub ona wypracuje w stosunku
do młodych pacjentów. Jeżeli stomatolog ma dobre podejście inni
pracownicy pójdą w jego ślady. W momencie, kiedy asystentka, higienistka i
recepcjonistka zdadzą sobie sprawę z
tego, że leczenie dzieci może być najradośniejszym aspektem dnia pracy,
wszystko ułoży się tak, że gabinet zapewni młodym pacjentom wspaniałą
opiekę.
Rodzice docenią twoje kwalifikacje, bardziej niż myślisz i z zadowoleniem przyślą do ciebie innych
członków rodziny. Co więcej, poinformują swoich przyjaciół, (którzy
również mają dzieci), że istnieje gabinet, w którym ich pociechy mogą być
leczone przez opiekuńczy zespół. Pracownicy z odpowiednim podejściem są
kluczem do wszystkiego.
Istotna jest wiedza o niektórych
sztuczkach handlowych, ale jeżeli
gabinet nie stosuje odpowiedniej
metody leczenia młodych pacjentów,
nie można uniknąć negatywnego
przekonania, że ''dzieci są problemem''
nawet po opracowaniu ''zabawnej'' terminologii, rozsądnego planu leczenia,
zastosowania łagodnej sedacji czy
techniki rozbawiania. Dzięki wieloletniej praktyce, wiem że w wielu przypadkach dzieci, które trafiają do gabinetu bez określonych doświadczeń, są
pozytywniej nastawione do leczenia
niż dorośli. W większości sytuacji
dorośli mają ugruntowany stosunek do
leczenia, przez swoje nastawienie
przewidują czy zabieg będzie
''bolesny'', oraz mają wyobrażenie o
wielu innych, często przykrych dla nich
etapach wizyty.
Zaczynając leczenie u dziecka,
które pierwszy raz jest u dentysty,
każdy lekarz może wykreować pozyty-
Jest wiele aspektów związanych z
zachowaniem się dziecka w gabinecie
stomatologicznym, ale pięć następujących elementów jest szczególnie
ważnych, aby wizyta zakończyła się
sukcesem.
Mów w ich języku Używaj określeń,
które pozytywnie kojarzą się dziecku w
określonym wieku. W mojej praktyce
zamiast stwierdzenia ''dawać zastrzyk''
mówię, ''usypiam ząbki''. Nie jest to
oszustwo. Opisując w ten sposób co robimy unikamy określeń, z którymi
dziecko mogło już się spotkać i mięć złe
skojarzenia związane z nimi. Dając
dziecku dokładny opis tego, co się
będzie działo i kiedy wszystko co
mówię się spełnia, tworzę więź zaufania. Mówiąc, że teraz warga stanie
większa i właśnie tak się dzieje, dziecko
wie, że może mi zaufać. Używaj
określeń dla sprzętu i zabiegów, które
są przyjazne dziecku i proste do zrozumienia, jak na przykład ''gwizdek'' zamiast ''wiertło''. Ta prosta technika pozwoli dziecku pozytywnie kojarzyć wizytę u stomatologa.
Postaraj się, żeby wizyty były
krótkie Zależy to od wieku dziecka, ale
generalnie nie jest zalecane, aby wizyta
była dłuższa niż 45 minut, lub godzinę,
jeżeli dziecko jest leczone w sedacji.
Postaraj się przeprowadzić całe leczenie na nie więcej niż trzech wizytach.
Wszystko tłumacz Jedna z najefektywniejszych technik odwracania uwagi
dziecka od zabiegu jest opisywanie pacjentowi wszystkiego, co się dzieje, wtedy nic nie jest niespodziewane. Opisując
zabieg w prostych, zrozumiałych
słowach, dziecko jest w stanie
przewidzieć, jaki będzie następny instrument i co będzie czuło podczas zabiegu i nie denerwuje się tym.
Unikaj bólu Niezbędne jest rutynowe używanie znieczulenia miejs-
DT strona 7
żeby uratować to „starsze serce” jest
jak najszybsze wezwanie pomocy.
Jednakże najczęstszą przyczyną
nagłego zatrzymania krążenia u
dzieci jest niedrożność dróg oddechowych. Pomimo, że BLS nie zmieni
u dorosłych migotania komór w
prawidłowy rytm, u dzieci serce
przestaje bić z braku tlenu. Jeśli
możesz natychmiast rozpocząć przywracanie krążenia krwi, może to skrócić okres braku przytomności. Serce
dziecka samo w sobie jest zdrowe.
Jeżeli dostarczysz mu tlen, może szybko wrócić do siebie. Gdy dorosły
traci przytomność nadal ma tlen we
krwi i możliwe, że masz jeszcze 5-10
min. do nadejścia śmierci biologicznej. Natomiast, gdy dziecko traci
przytomność możliwe, że nie ma w
ogóle tlenu we krwi, bo większość
przyczyn utraty przytomności u
dzieci to niedrożność dróg oddechowych. Dlatego pierwszym krokiem u dziecka powinno być rozpoczę-
2. Postępuj zgodnie z podstawowymi
czynnościami resuscytacyjnymi
(BLS). BLS nie może zmienić VF w
prawidłowy rytm. BLS utrzymuje utlenowanie mózgu, by zapobiec
uszkodzeniom i utrzymuje utlenowanie serca, żeby zadziałał
wstrząs elektryczny. Po prostu utrzymuje przy życiu dwa podstawowe organy. Z każdą minutą po zatrzymaniu
akcji serca bez defibrylacji szanse
przeżycia maleją o 7-10%.
Procedury działania w stosunku do dzieci
1.Rozpocznij podstawowe czynności
resuscytacyjne.
Tak szybko jak to możliwe wezwij
pomoc. Zwróć uwagę na różnice w
porównaniu ze schematem dla
dorosłych. Dorośli potrzebujący pomocy mają zwykle około 70 lat, a ich
tętnice wieńcowe są stare, z płytką
miażdżycową. Jedynym sposobem
Elementy kluczowe dla dziecka
cowego. Przed wizytą nie wiem czy
dziecko będzie odczuwać dolegliwości
bólowe podczas ''rutynowego'' zabiegu. Spotkałem się z wieloma
młodymi pacjentami, dla których
''bolesnym'' zabiegiem było czyszczenie zębów gumką, podczas gdy inne
dzieci nie odezwały się słowem przy
wykonywaniu seryjnych ekstrakcji,
amputacji czy cementowania koron
stalowych itd. Nie jestem w stanie
przewidzieć, które z dzieci nie będą
miały przykrych doznań podczas zaplanowanego
zabiegu,
dlatego
znieczulam wszystkich pacjentów dla
zapewnienia komfortu. Używam
znieczulenia powierzchniowego i
okazjonalnie tlenku azotu, aby ułatwić
proces dawania zastrzyku, ale zwykle
nie mam problemów podczas wykonywania tej czynności.
Używaj koferdamu Koferdam jest
bardzo istotny. Ułatwia wgląd do
ubytku, zapobiega dostawaniu się
zanieczyszczeń do jamy ustnej dziecka
i pozwala zachować suchość niezbędną
do
prawidłowego
założenia
wypełnienia kompozytowego czy
kompomerowego. Zapobiega także zaaspirowaniu upuszczonych narzędzi.
Aby prawidłowo założyć koferdam
niezbędne jest posiadanie odpowiednich dla dziecka klamer.
Stwórz atmosferę współpracy Nie
udawaj i nie owijaj w bawełnę, skup
swoja uwagę na czynnościach wykonywanych podczas wizyty. Wtedy możesz
dać dziecku poczucie współpracy i
unikać ogólnych stwierdzeń takich jak
''Jesteś dobrym pomocnikiem''. Mimo,
że jest to określenie pozytywne, mały
pacjent prawdopodobnie nie będzie
wiedział, co robi dobrze. Bądź
dokładny i powiedz ''bardzo mi pomagasz otwierając buzie, bo mogę lepiej
widzieć'' lub, ”kiedy nie ruszasz głową
tak jak teraz mogę pracować szybciej''.
W ten sposób uczysz dziecko
współpracy i dajesz mu do zrozumienia,
że doceniasz jego pomoc.
Elementy kluczowe we
współpracy z rodzicami
Wielu stomatologów zgodzi się, że
większym wyzwaniem w pedodoncji
cie BLS, a później wezwanie pomocy
w sytuacji, kiedy jest to możliwe.
Współczynniki przeżycia
Jeśli człowiek ma nagłe zatrzymanie
krążenia i jest pozostawiony bez CPR to
w momencie, gdy przyjeżdża personel
ratunkowy po 10 lub więcej minutach,
szanse na przeżycie wynoszą mniej niż
2%. Tak się zdarza z reguły. Jeśli ofiara
otrzymuje wczesną pomoc w postaci
CPR, a defibrylacja jest opóźniona
szanse wynoszą 2-8%. Jeżeli ofiara jest
poddana wczesnej CPR i defibrylacji w
ciągu 7 minut szanse na przeżycie
wynoszą 20%. Oczywiście, im szybszy
dostęp do defibrylatora i zaawansowanych czynności resuscytacyjnych,
tym większe szanse na przeżycie. Twoim
zadaniem, jako przedstawiciela służby
zdrowia, jest utrzymać ofiarę przy życiu
dopóki nie odzyska przytomności lub
dopóki personel ratunkowy nie przejmie
nad nią opieki. Pytaniem jest, czy jesteś
na to przygotowany? DT
jest współpraca z rodzicami niż z
dziećmi. Temat jest bardzo szeroki, ale
w mojej opinii ''kłopotliwi'' rodzice
(tacy, którzy stwarzają problemy) są
psychicznie podobni do dzieci - nie
wiedzą, czego się spodziewać dopóki
nie zostanie im to powiedziane.
Ponieważ rodzice mają tendencje do
wymyślania wielu możliwości, które
mogą się zdarzyć, w moim przekonaniu bezpieczniej dla lekarza jest poinformować ich o tym, co się będzie działo. Dzięki temu osiągniesz cel, którym
jest pomoc rodziców podczas twojej
pracy.
Bądź uczciwy Przemyśl swoje
przypuszczenia co do następnej wizyty
dziecka i uczciwie podziel się nimi z
rodzicami. Jeżeli uważasz, że dziecko
dobrze sobie poradzi powiedz to rodzicom, aby mogli stworzyć sobie pozytywny obraz następnego spotkania. Dzięki temu dziecko również przyjdzie na
kolejna wizytę z pozytywnym nastawieniem.
Jeżeli przewidujesz, że dziecko nie
będzie współpracować na następnej
wizycie, niemądre jest mówienie rodzicom, że wszystko pójdzie gładko.
Rodzic zna swoje dziecko lepiej niż ty i
większość nich przychodząc do stomatologa nie spodziewa się, że dziecko
będzie spokojne. Lepiej być szczerym i
nie stawiać dziecka w złym świetle.
Udzielaj dokładnych informacji
Pamiętaj o tym, że rozmawiasz z
dorosłym, który obawia się o stan swojego dziecka. Dlatego poświęć czas,
aby dokładnie wyjaśnić swoją filozofię
leczenia i jaką rolę w tym wszystkim
ma odgrywać rodzic. Włącz w to techniki pracy z dzieckiem, jakich będziesz
używał takie jak: przyjazne dziecku
określenia.
Kiedy rodzice towarzyszą dziecku
podczas zabiegu, powiedz im
wcześniej, że ważne dla ciebie jest to,
abyś całą swoją uwagę mógł skierować
na dziecko. Pamiętaj powiedzieć, iż
oczekujesz, że dziecko będzie w trakcie
zabiegu słuchać ciebie, a nie rodziców.
Poproś rodziców, aby nie odzywali się
do dziecka w trakcie zabiegu. Daj im
także listę z przyjaznymi dziecku
określeniami, aby nie przestraszyli
swojej pociechy w domu używając
słów takich jak: zastrzyk, wiertło, wyrwać ząb i innych negatywnych
określeń.
Doradź również, by rodzice nie
przygotowywali dziecka do wizyty. Ja
wyjaśniam rodzicom, że przygotuję
dziecko do kolejnego spotkania zanim
opuści gabinet. Robię to mając
bezpośredni kontakt wzrokowy z pacjentem, wyjaśniając podczas badania,
iż
znalazłem
„x
robaczków
cukrowych” i wypędzę je na następnej
wizycie. Następnie pytam dziecko czy
mi w tym pomoże tak samo jak na
dzisiejszej wizycie. W zasadzie zawsze
młody pacjent się zgadza. Następnie
mówię rodzicom, że przygotowanie
zostało zakończone.
Istnieje wiele sposobów pomocnych podczas wizyty pedodontycznej.
W moim przypadku nawiązywanie
kontaktu z pacjentem daje tyle satysfakcji, co techniczna strona stomatologii. Jest stwierdzone, że wspaniałe
zaplecze techniczne musi współgrać z
dobrym podejściem lekarza. Doświadczenie nauczyło mnie, że jeżeli dziecko
się rusza, kopie, krzyczy lub w jakikolwiek sposób nie współpracuje, bardzo
dużym wyzwaniem jest przeprowadzenie skutecznego leczenia. Jest to zdecydowanie negatywny aspekt leczenia
dzieci.
Satysfakcja płynąca z dobrego
podejścia do dzieci i tego, że wracają
chętnie na kolejne wizyty są nieuchwytną nagrodą, ale często bardziej
znaczącą niż inne procedury wymagające zdolności technicznych, które
wykonujesz. Jeśli wykorzystasz
opisane powyżej techniki (oczywiście
z odpowiednim nastawieniem!) odkryjesz, że leczenie dzieci może być
naprawdę wielką radością. DT
Autor
Dr Gregory L. Psaltis od 1981 prowadzi
prywatną praktykę stomatologiczną
nastawioną na leczenie dzieci w Olimpii,
Waszyngtonie. Otrzymał tytuł dr n. stom.
i tytuł specjalisty z dziedziny pedodoncji
na Uniwersytecie Kalifornińskim,
Szkole Dentystycznej w San Francisco.
Dr Psaltis wygłosił wiele wykładów z
dziedziny pedodoncji o zasięgu krajowym, jak również kursów praktycznych oraz zajęć dotyczących jakości
życia. Opublikował także wiele
artykułów odnoszących się do jego życia
zawodowego.
Więcej informacji dotyczących jego
prezentacji, ulotek reklamowych gabinetu, opublikowanych artykułów można
znaleźć na stronie Psilent Productions,
firmie doktora Psaltisa założonej w celu
wzbogacenia zarówno zawodowego jak i
osobistego życia stomatologów.
PSILENT PRODUCTIONS,
Dr Gregory Psaltis,
5925 Sleepy Hollow Lane N.E.,
Olympia, WA 98516, USA
Tel./Faks: (360) 413-5760
E-mail: [email protected]
www.psaltis.info