PRZEBUDOWA LINII KOLEJOWEJ W RAMACH

Transkrypt

Inwestycja:
PRZEBUDOWA LINII KOLEJOWEJ W RAMACH INWESTYCJI:
MODERNIZACJA LINII KOLEJOWEJ E 75 NA ODCINKU
SADOWNE – CZYŻEW (KM 71.800 – KM 107.260)
Obiekt Budowlany:
Linia Kolejowa E 75 od stacji Sadowne do stacji Czyżew
(km 71.800 – km 107.260)
Faza projektu:
PROJEKT BUDOWLANY
Zamierzenie
Budowlane:
Odcinek L02 – szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880)
Nazwa
opracowania:
RAPORT NA ETAPIE PONOWNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO
Inwestor:
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
z siedzibą w Warszawie, przy ul. Targowej 74
Jednostka
Projektowania:
SYSTRA S.A.
z siedzibą w Paryżu przy ulicy 72-76 rue Henry Farman, kod pocztowy 75015
Centrum Realizacji Projektów w Europie Środkowej
50-073 Wrocław, ul. Św. Antoniego 2/4B
Nr referencyjny:
C367-L02-PB-NN-RAP-00001-2
Data opracowania:
06.02.2015
Data rewizji:
18.03.2015
Egz.
1
Nr ref. C367-L02-PB-NN-RAP-00001
RAPORT NA ETAPIE PONOWNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Strona 1
OPRACOWANIE
mgr inż. Mirosław Dzierko
mgr inż. Ewa Nicgórska-Dzierko
mgr Bartłomiej Dzierża
mgr inż. Agnieszka Kordecka
mgr inż. Sylwia Lewsza
mgr Michał Maniakowski
Zespół autorski:
mgr inż. Stefan Obłąkowski
mgr inż. Emilia Olkowska
mgr Tomasz Pakuła
mgr inż. Karol Szymankiewicz
mgr Marta Wronka-Tomulewicz
mgr Marzena Zblewska
SPIS TREŚCI
1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA ........................................................................................................... 6
2. CEL INWESTYCJI .............................................................................................................................. 6
3. PODSTAWA PRAWNA ...................................................................................................................... 7
4. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ......................................................................................... 9
4.1. USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA ............................................................................................ 9
4.2. ZAKRES PRZEDSIĘWIĘCIA .................................................................................................... 10
4.2.1. NAWIERZCHNIA TOROWA ................................................................................................ 10
4.2.2. SIEĆ TYRAKCYJNA ............................................................................................................. 14
4.2.3. ROBOTY DROGOWE.......................................................................................................... 15
4.2.4. ELEKTROENERGETYKA NIETRAKCYJNA NN ........................................................................ 18
4.2.5. ELEKTROENERGETYKA NIETRAKCYJNA LPN ....................................................................... 18
4.2.6. SIEĆ TELEKOMUNIKACYJNA .............................................................................................. 18
4.2.7. SIECI SANITARNE I ODWODNIENIE .................................................................................... 20
4.2.8. URZĄDZENIA STEROWANIA RUCHEM KOLEJOWYM .......................................................... 22
4.2.9. OBIEKTY INŻYNIERSKIE ..................................................................................................... 22
4.2.11. PERONY .......................................................................................................................... 34
4.2.12. ŚCIANY OPOROWE ......................................................................................................... 34
4.3. OPIS WARIANTÓW PRZEDSIĘWZIĘCIA .................................................................................... 35
5. CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW ŚRODOWISKA OBJĘTYCH ZAKRESEM PRZEWIDYWANEGO
ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ....................................................................... 36
5.1. ZAGOSPODAROWANIE TERENU ............................................................................................. 36
5.2. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI TERENU ............................................................................ 36
5.3. KLIMAT I JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO ............................................................... 37
5.4. GEOLOGIA .............................................................................................................................. 43
5.5. GLEBY .................................................................................................................................... 44
5.6. WODY PODZIEMNE ................................................................................................................ 48
5.7. WODY POWIERZCHNIOWE ..................................................................................................... 50
5.8. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE................................................................................................ 54
5.8.1. OBSZARY CHRONIONE I KORYTARZE EKOLOGICZNE .......................................................... 54
5.8.2. METODYKA INWENTARYZACJI PRZYRODNICZEJ ................................................................ 55
5.8.3. WYNIKI INWENTARYZACJI PRZYRODNICZEJ ....................................................................... 69
5.8.3.1. SIEDLISKA PRZYRODNICZE Z ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY SIEDLISKOWEJ .......................... 69
5.8.3.2. FLORA I MIKOBIOTA ...................................................................................................... 93
5.8.3.3. ENTOMOFAUNA .......................................................................................................... 101
5.8.3.4. ICHTIOFAUNA .............................................................................................................. 104
5.8.3.5. HERPETOFAUNA .......................................................................................................... 107
5.8.3.6. AWIFAUNA .................................................................................................................. 118
5.8.3.7. CHIROPTEROFAUNA .................................................................................................... 126
5.8.3.8. SSAKI NAZIEMNE ......................................................................................................... 130
5.9. KLIMAT AKUSTYCZNY ........................................................................................................... 138
5.10. ZABYTKI KULTURY .............................................................................................................. 139
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI INWESTYCJI .............. 140
6.1. ODDZIAŁYWANIE NA KRAJOBRAZ ............................................................................................. 140
6.2. ODDZIAŁYWANIE NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI ......................................................................... 142
6.3. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO WODNE ........................................................................ 143
6.3.1. ODDZIAŁYWANIE NA WODY POWIERZCHNIOWE I ZBIORNIKI WÓD PODZIEMNYCH NA
ETAPIE REALIZACJI.................................................................................................................... 143
6.3.2. ODDZIALYWANIE NA WODY POWIERZCHNIOWE I ZBIORNIKI WÓD PODZIEMNYCH NA
ETAPIE EKSPLOATACJI .............................................................................................................. 146
6.3.3. ODDZIALYWANIE NA JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD ................................................................ 149
6.4. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ............................................................. 153
6.4.1. ODDZIAŁYWANIE NA SIEDLISKA PRZYRODNICZE ............................................................. 153
6.4.2. ODDZIAŁYWANIE NA FLORĘ I MIKOBIOTĘ ....................................................................... 168
6.4.3. ODDZIAŁYWANIE NA ENTOMOFAUNĘ ............................................................................ 171
6.4.4. ODDZIAŁYWANIE NA ICHTIOFAUNĘ ................................................................................ 171
6.4.5. ODDZIAŁYWANIE NA HERPETOFAUNĘ ............................................................................ 174
6.4.6. ODDZIAŁYWANIE NA AWIFAUNĘ .................................................................................... 177
6.4.7. ODDZIAŁYWANIE NA CHIROPTEROFAUNĘ ...................................................................... 181
6.4.8. ODDZIAŁYWANIE NA SSAKI NAZIEMNE I KORYTARZE EKOLOGICZNE ............................... 183
6.4.9. ODDZIAŁYWANIE NA OBSZARY CHRONIONE I RÓŻNORODNOŚĆ EKOLOGICZNĄ ............. 186
6.5. ODDZIAŁYWANIE NA KLIMAT AKUSTYCZNY .......................................................................... 189
6.5.1. ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI ................................................ 189
6.5.2. METODYKA I WYNIKI MODELOWANIA ............................................................................ 190
6.5.3. PODSUMOWANIE I WNIOSKI .......................................................................................... 197
6.6. ODDZIAŁYWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ........................................................................... 197
6.7. ODDZIAŁYWANIE NA ZABYTKI .............................................................................................. 199
6.8. GOSPODARKA ODPADAMI ................................................................................................... 199
6.9. ODDZIAŁYWANIE SKUMULOWANE ....................................................................................... 202
6.10. ODDZIAŁYWANIE DOTYCZĄCE JAKOŚCI POWIETRZA I ZMIAN KLIMATU............................... 202
6.10.1. WPŁYW PRZEDSIĘWZIĘCIA NA WARUNKI SANITARNE I KLIMATYCZNE POWIETRZA ORAZ
DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE ................................................................................................... 202
6.10.2. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ZMIANY KLIMATU ........................................... 204
6.10.3. ODDZIAŁYWANIE ZMIAN KLIMATU NA PRZEDSIĘWZIĘCIE I DZIAŁANIA OGRANICZAJĄCE207
7. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE LIKWIDACJI INWESTYCJI ....................................... 217
8. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE
NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ORAZ OCENA EFEKTYWNOŚCI ZASTOSOWANYCH
ROZWIĄZAŃ.................................................................................................................................... 217
8.1. OCHRONA ŚRODOWISKA WODNEGO ................................................................................... 217
8.1.1. ZABEZPIECZENIE NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO ................................................ 217
8.1.2. ZABEZPIECZENIE NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO ................................................ 220
8.1.3. ZABEZPIECZENIE NA ETAPIE EKSPLOATACJI ..................................................................... 221
8.2. OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ........................................................................ 222
8.2.1. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA SIEDLISKA PRZYRODNICZE, FLORĘ I MIKOBIOTĘ 222
8.2.2. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA ENTOMOFAUNĘ ................................................ 224
8.2.3. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA ICHTIOFAUNĘ ................................................... 224
8.2.4. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA HERPETOFAUNĘ................................................ 225
8.2.5. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA AWIFAUNĘ........................................................ 227
8.2.6. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA TERIOFAUNĘ ..................................................... 227
8.2.7.
WYTYCZNA DO PROJEKTOWANIA ZIELENI ................................................................ 241
8.3. OCHRONA ŚRODOWISKA AKUSTYCZNEGO ........................................................................... 245
8.4. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA ...................................................................................... 249
8.5. GOSPODARKA ODPADAMI ................................................................................................... 249
8.6. STOPIEŃ I SPOSÓB UWZGLĘDNIANIA WYMAGAŃ ZAWARTYCH W DECYZJI ŚRODOWISKOWEJ259
9. RYZYKO WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII, TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA................... 268
10. OBSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA ............................................................................... 269
11. MONITORING ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ................................................................... 270
12. KONFLIKTY SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z PLANOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM ................................. 274
13. WSKAZANE TRUDNOŚCI PRZY OPRACOWANIU RAPORTU .......................................................... 274
14. ŹRÓDŁA INFORMACJI ................................................................................................................ 275
15. ZAŁĄCZNIKI ............................................................................................................................... 282
1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA
Przedmiotem raportu oddziaływania na środowisko jest modernizacja szlaku SadowneCzyżew linii kolejowej E 75 na odcinku L02 Szlak Prostyń - Małkinia od km 81,000 do km 86,880.
Niniejszy raport został wykonany zgodnie z zakresem, wymaganiami i zapisami ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (tj.
Dz.U.2013.1235, z późn. zm) – dalej ustawa OOŚ.
Celem opracowania jest ponowna ocena wpływu projektowanego przedsięwzięcia na
środowisko na etapie projektu budowlanego – kompletna analiza oddziaływań oraz precyzyjne
określenie działań eliminujących i minimalizujących możliwe negatywne skutki dla środowiska,
związane z realizacją przedsięwzięcia.
Dla inwestycji, polegającej na modernizacji linii kolejowej E75 na odcinku Warszawa –
Białystok – Sokółka w granicach województwa mazowieckiego, wykonana została ocena
oddziaływania (Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia pt.: Modernizacja linii
kolejowej E 75 na odcinku Warszawa-Białystok-Sokółka. Województwo Mazowieckie, Konsorcjum E
75 Warszawa – Sokółka, 2007 rok) oraz wydana została decyzja o środowiskowych
uwarunkowaniach:
 Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na modernizacji
linii kolejowej E75 na odcinku Warszawa-Białystok-Sokółka w granicach województwa
mazowieckiego według wariantu 1+ (znak: RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 z dnia
6.10.2009 roku).
W związku z tym niniejszy raport określa (zgodnie z art. 67 ustawy OOŚ) stopień i sposób
uwzględnienia wymagań dotyczących ochrony środowiska, zawartych w ww. decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach – dalej DSU.
Zgodnie z art. 67 ww. ustawy OOŚ raport dla potrzeb ponownej oceny środowiskowej
zawiera pełny zakres informacji, który został określony w art. 66 tej ustawy. Informacje te zostały
przedstawione ze szczegółowością odpowiednią do posiadanych danych wynikających z projektu
budowlanego oraz dodatkowych informacji, które zostały uzyskane po wydaniu decyzji
środowiskowej (tj. w 2014-2015 roku).
2. CEL INWESTYCJI
Przedmiotem inwestycji jest modernizacja odcinka L02 linii kolejowej E 75 Sadowne –
Czyżew według zamierzenia budowlanego (podziału na odcinki):
 Odcinek S01 – stacja Sadowne (km 71.800 - km 74.500),
 Odcinek L01– szlak Sadowne Węgrowskie - Prostyń (km 74.500 - km 81.000),
 Odcinek L02 – szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000 - km 86.880),
 Odcinek S02 – stacja Małkinia (km 86.880 - km 91.000),
 Odcinek L34 – szlak Małkinia – Czyżew (km 91.000 - km 107.260).
Głównym celem inwestycji jest dostosowanie przedmiotowego odcinka linii kolejowej do
technicznych i operacyjnych parametrów umów AGC (Europejskie porozumienie dotyczące głównych
międzynarodowych linii kolejowych) i porozumienia AGTC (Europejskie porozumienie dotyczące
głównych międzynarodowych linii kolejowych transportu kombinowanego).
Cele bezpośrednie modernizacji linii kolejowej to:
1. Dostosowanie infrastruktury technicznej linii do prędkości 160 km/h dla pociągów pasażerskich,
120km/h dla pociągów towarowych i nacisku na oś 221kN;
2. spełnienie wymagań określonych w Dyrektywie 2008/57/WE PE i Rady z dnia 17.06.2008 r.
w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie wraz z rozporządzeniami i decyzjami
KE;
3. zwiększenie efektywności systemu sterowania ruchem;
4. zwiększenie bezpieczeństwa na jednopoziomowych skrzyżowaniach torów kolejowych z drogami
publicznymi, wzrost efektywności wykorzystania linii kolejowej poprzez umożliwienie, po
zakończeniu zadania, realizowania oferty przewozowej dla wyższej prędkości operacyjnej,
skrócenie czasu jazdy i zwiększenie przepustowości linii;
5. zachowanie dotychczasowych funkcji modernizowanych stacji z możliwością osiągnięcia
przyszłej zwiększonej ilościowo oferty przewozowej;
6. zmniejszenie oddziaływania linii kolejowej na środowisko w obszarze modernizowanego odcinka
linii poprzez:
 zmniejszenie emisji hałasu;
 uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej
 przystosowanie obiektów inżynieryjnych do pełnienia funkcji przejść dla zwierząt;
7. zwiększenie bezpieczeństwa przewozu ładunków niebezpiecznych;
8. zmniejszenie kosztów bieżącego utrzymania infrastruktury z tytułu zastosowania elementów
o wysokiej niezawodności i trwałości oraz w wyniku likwidacji zbędnej infrastruktury i stanowisk
pracy;
9. uzyskanie poprawy oferty przewozowej, a w konsekwencji zwiększenie ilości klientów, przez:
 zwiększenie komfortu podróży;
 zwiększenie konkurencyjności kolei (prędkość i punktualność);
 zwiększenie bezpieczeństwa podróżnych;
 skrócenie czasu podróży;
 eliminację barier dla osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się;
10. podniesienie poziomu bezpieczeństwa ruchu kolejowego;
11. poprawę stanu technicznego drogi kolejowej.
3. PODSTAWA PRAWNA
Podstawą prawną wykonania niniejszego raportu jest ustawa z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz ocenach oddziaływania na środowisko (tj. Dz.U.2013.1235, z późn. zm.).
Ponadto przy wykonywaniu raportu posługiwano się zapisami następujących aktów
prawnych:
1) Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz.U.2014.1153);
2) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U.2013.1409 z późn. zm.);
3) Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. 2013.1205)
4) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j: Dz.U.2013.1232 z późn.
zm.);
5) Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t.j. Dz.U.2012.145 z późn. zm.);
6) Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j.
Dz.U.2003.162.1568 z późn. zm.);
7) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U.2013.627 z późn. zm.)
8) Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (t.j.
Dz.U.2014.210 z późn. zm.);
9) Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U.2013.21 z późn. zm.);
10) Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz.U. 2013 poz. 1594 ze zm.);
11) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów
(Dz. U. poz. 1923);
12) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 stycznia 2015 r. w sprawie rodzajów odpadów,
które mogą być składowane na składowisku odpadów w sposób nieselektywny (Dz.U. 2015
poz. 110);
13) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości
gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U.2002.165.1359);
14) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których
uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz.U.2004.128.1347);
15) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie
należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2014 poz. 1800);
16) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 112).
17) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów
wystąpienia szkody w środowisku (Dz.U. 2008 nr 82 poz. 501);
18) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości
odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.201016.87);
19) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także
kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary
Natura 2000 (Dz.U.2010.77.510 z późn. zm.);
20) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z
kwalifikowaniem
przedsięwzięcia
do
sporządzenia
raportu
o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U.2010.213.1397 z późn. zm.);
21) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów
specjalnej ochrony ptaków (Dz.U.2011.25.133 z późn. zm.);
22) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2012.1031);
23) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania
oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.2012.1032);
24) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz.U.2014.1348);
gatunkowej roślin (Dz.U.2014.1409);
gatunkowej grzybów (Dz.U.2014.1408);
27) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r., w sprawie wymagań w
zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez
zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. z 2011 r.
nr 140 poz. 824 ze zm.);
28) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań
w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów,
elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej,
a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów
przeciwpożarowych (Dz.U. Nr 153, poz.955 ze zm.);
29) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów wyników
pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych,
lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony
środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. 2003 Nr 18, poz. 164);
30) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzorów
dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. 2014 poz. 1973);
31) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm
jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. 2014 poz. 1482);
32) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa); (Dz.U.UE.L.1992.206.7 z późn.
zm.);
33) Dyrektywa 2001/81/WE Parlamentu u Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 roku
w sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zanieczyszczenia powietrza
(Dz.U.UE.L.2001.309.22 z późn. zm.);
34) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/49/WE z dnia 25 czerwca 2002 roku w
sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz.U.UE.L.2002.189.12 z późn.
zm);
35) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/WE z dnia 21 kwietnia 2004 roku w
sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania
szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dyrektywa Szkodowa) zmieniona
Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w
sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla; transponowana Ustawą z dnia 13
kwietnia 2007 o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493);
36) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/118/WE z dnia 12 grudnia 2006 roku
w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu
(Dz.U.UE.L.2006.372.19 z późn.zm.);
37) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 w sprawie
jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U.UE.L.2008.152.1);
38) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 w
sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U.UE.L.2010.20.7 z późn. zm.);
39) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie
oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na
środowisko (znowelizowanej dyrektywą 2014/52/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r.)
(Dz.U.UE.L.2014.124.1 z późn.zm.).
4. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
4.1. USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA
Omawiany odcinek kolejowy: L02 szlak Prostyń – Małkinia (km 81,000 – km 86,880) wchodzi
w skład linii kolejowej E 75 i I Paneuropejskiego Korytarza Transeuropejskiego. Korytarz ten tworzy
wraz z innymi korytarzami transportowymi sieć korytarzy TEN-T. W Kownie korytarz I przecina się z
korytarzem IX. W Warszawie, która stanowi zarazem punkt początkowy i końcowy korytarza I,
korytarz ten łączy się z korytarzem II Berlin – Poznań – Warszawa – Moskwa oraz korytarzem VI
Katowice – Warszawa – Gdańsk/Gdynia
Teren planowanej inwestycji położony jest w województwie mazowieckim, w powiecie
ostrowskim, gminie Małkinia Górna, w obrębach Kiełczew, Prostyń, Małkinia Mała-Przewóz, Klukowo,
Małkinia Górna. Odcinek – L02 – szlak Prostyń – Małkinia rozpoczyna się w km 81.000, a kończy w km
86.880 projektowanej linii kolejowej.
Rysunek 1. Przebieg linii kolejowej na tle podziału administracyjnego – odcinek L02 zaznaczony
kolorem żółtym.
4.2.
ZAKRES PRZEDSIĘWIĘCIA
Przedmiotem niniejszego opracowania jest zamierzenie budowlane dotyczące odcinka L02,
szlak Prostyń-Małkinia, odcinek od km 81.000 do km 86.880, w obrębie linii kolejowej nr 6 Zielonka –
Kuźnica Białostocka będącej fragmentem międzynarodowego korytarza E75.
4.2.1. NAWIERZCHNIA TOROWA
STAN ISTNIEJĄCY
Dane ogólne szlak Sadowne Węgrowskie –Prostyń
Szlak Prostyń - Małkinia stanowi odcinek projektowy od km 81.000 do km 86.880 linii nr 6
Zielonka - Kuźnica Białostocka (kat. 0 wg Id-12). Jest to linia magistralna, dwutorowa
zelektryfikowana, stanowi fragment korytarza E75, objętego umowami AGC i AGTC.
Układ geometryczny w planie
Szlak Prostyń – stacja Małkinia określony jest w km 81+000 – 86+880, w projekcie oznaczony
jako L02. Szlak jest dwutorowy (w rejonie przekroczenia rzeki Bug jednotorowa), zelektryfikowany.
Na szlaku znajduje się P.O. Prostyń w km 81.764 oraz p.odg. Prostyń Bug w km 83.581, który
przeznaczony jest do likwidacji.
Oba tory na szlaku położone są w rozstawie około 4.00m, za wyjątkiem poszerzeń w rejonie
p.odg. Prostyń-Bug, na istniejących łukach. Na szlaku w torze nr 1 w km 82,331÷82,523 ponowne
poszerzenie z 4,00m do 4,70m wykonano za pomocą czterech krzywych przejściowych o długościach
48m. W km 83,128 - 83,293 znajduje się łuk koszowy lewy o promieniach R=7464 m i R=7857 m,
które są przedzielone krótką krzywą przejściową o długości 20m. Dalej w km 85,025÷85,149 łuk lewy
o promieniu R=504 m z krótkimi krzywymi przejściowymi o długościach 40m (uwaga – cały łuk
znajduje się na błędnym hektometrze, w którym hektometr 85,100 znajduje się w odległości 154,15m
od km 85,000). W km 86,316÷86,812 łuk prawy o promieniu R=2100m i krzywych przejściowych o
długościach 80m. Na szlaku w torze nr 2 w km 83,161÷83,296 znajduje się łuk lewy o promieniu
R=6000 m bez krzywych przejściowych. Dalej w km 84,190÷84,355 i 84,748÷84,913 dwa łuki prawe o
promieniach odpowiednio R=7879 m i R=7540 m bez krzywych przejściowych. W km 85,594÷85,691
łuk lewy o promieniu R=3800 m i krótkich krzywych przejściowych o długościach 20 m. Dalej w km
86,316÷86,811 łuk prawy o promieniu R=2100m i krzywych przejściowych o długościach 80m.
Ponadto w obu torach w pozostałych lokalizacjach występują załamania osi toru w postaci łuków
poziomych o promieniach większych niż 60 000 m. Geometria torów na szlaku nie ogranicza
dotychczasowej szybkości pociągów V=120 km/h, za wyjątkiem toru nr 1 w lokalizacji gdzie linia
dwutorowa przechodzi w jednotorową (p.odg. Prostyń-Bug), gdzie obowiązuje Vmax = 40 km/h z
uwagi na jazdę na bok po rozjazdach 1:9 R=300. Na odcinku w km 83,534 – 84,942 linia jednotorowa.
Przystanek osobowy Prostyń w km 81.762, wyposażony w dwa zewnętrzne naprzemianległe
perony jednokrawędziowe o wysokości 0.3 m nad gł. sz. i długości 200 m peron przy torze nr 1 i
222 m przy torze nr 2. Dojście do peronów od przejazdu w poziomie torów kat. C w km 81.704.
Perony wyposażone w instalację oświetleniową.
Układ geometryczny w profilu
Niweleta szlaku położona jest w spadkach o wartościach od 0.0‰ do 5.5‰. Długość
odcinków jednostajnego pochylenia bardzo zróżnicowana – waha się od 250 m do 1500 m.
Nawierzchnia w torach szlakowych
W torach głównych zasadniczych nr 1 i 2 nawierzchnia bezstykowa z szyn UIC60 na
podkładach betonowych w torze nr 2 na odcinku dwutorowym przed rzeka Bug, na podkładach
drewnianych w torze nr 1 na całej długości szlaku oraz w torze nr 2 za mostem nad rzeką Bug. Wiek
nawierzchni w torze nr 1 1988/90, w torze nr 2 1990.
STAN PROJEKTOWANY








Podstawowe parametry techniczne projektowanego układu torowego
maksymalna szybkość pociągów
maksymalny nacisk na oś
minimalny promień łuku poziomego dla V = 200 km/h
maksymalna przechyłka toru na łuku
maksymalne przyspieszenie niezrównoważone adop
maksymalne przyspieszenie niezrównoważone at
maksymalny przyrost niezrównoważonego przyśpieszenia (ψ)
minimalna długość użyteczna torów głównych zasadniczych
i przynajmniej jednego toru głównego dodatkowego na stacjach:
160 (200) km/h
221 kN
2000 m
150 mm
0.85 m/s2
0.6 m/s2
0.50 m/s3
750m





międzytorze torów gł. zasadniczych (na szlaku, na prostej)
4.00 m
nawierzchnia torów szlakowych i głównych zasadniczych na stacjach nr 1 i 2, odpowiadająca
klasie 0, nowa z szyn typu 60E1 AX, na podkładach strunobetonowych PS94 z
przymocowaniem sprężystym SB 4 lub SB7 i podsypce tłuczniowej kl. I gat.I (wg PN-B-11114)
o grubości min. 35 cm pod podkładem; rozstaw podkładów 0.60m (wariant 0.1);
przebudowa i w razie potrzeby wzmocnienie podtorza dla osiągnięcia wymaganego modułu
odkształcenia wtórnego 120 MPa przez zabudowę warstw ochronnych z niesortu
kamiennego, ułożonego na warstwie geotkaniny;
perony wyposażono standardowo w:
– oświetlenie,
– odwodnienie,
– wiaty z ławkami dla pasażerów,
– tablice z nazwą stacji,
pochylenia miarodajne na linii mieszczą się w granicach ustalonych w umowach AGC i AGTC
oraz w standardach Dz.U 151 (z nowelizacją), standardach CNTK i technicznych specyfikacjach
interoperacyjności.
Projektowany układ geometryczny w planie
W km 83.077÷83.377 w torze nr 1 i istniejące łuki o promieniach R=7464 m i R=7857 m
przedzielonych krótką krzywą przejściową o długości 20m zastąpiono łukiem parabolicznym o dwóch
krzywych przejściowych o długości 130m i o wartości minimalnej promienia krzywizny
Rteoret=7022,12m. Analogiczne rozwiązanie zastosowano w tej samej lokalizacji w torze nr 2,
zastępując istniejący łuk o promieniu R=6000m. W celu poszerzenia międzytorza z szerokości na
szlaku 4,00m do wymaganej szerokości 7,00m na moście nad rzeką Bug, przed mostem w torze nr 1
w km 84.003,17÷84.233,17 zaprojektowano dwie styczne krzywe przejściowe o długości 115m każda.
Aby zmniejszyć międzytorze do szerokości szlakowej, za mostem, w torze nr 1 w km
84.859,21÷85.089,21 zaprojektowano również dwie styczne krzywe przejściowe, takiej samej
długości tj. 115m. Wartość minimalna promienia krzywizny w punkcie styku końców krzywych
przejściowych KP=KP wynosi dla pierwszego przypadku R teoret=6121,22 m, a dla drugiego przypadku
Rteoret=5545,45 m. Geometria toru nr 2 przebiega w takim samym układzie z wyjątkiem położenia
stycznych krzywych przejściowych (również o długości 115m). Przed mostem znajdują się one w km
84.62,83÷84.392,79, za mostem w km 84.714,61÷84.944,56. Wartość minimalna promienia
krzywizny w punkcie styku końców krzywych przejściowych KP=KP wynosi w pierwszym przypadku
Rteoret=6121,22 m natomiast w drugim Rteoret=5545,45 m. W km 85.525,43÷85.785,43 w torze nr 1
zaprojektowano kolejny łuk paraboliczny o dwóch krzywych przejściowych o długości 130m i
minimalnym promieniu krzywizny w punkcie styku końców krzywych przejściowych R teoret=6629,10 m
w okolicy teoretycznego istniejącego łuku o promieniu R=90000. Analogicznie postąpiono w torze nr
2 w km 85.515,19÷85.769,27 osiągając takie same parametry geometryczne jak w torze nr 1. W km
86.217,67÷86.900899,04 w torze nr 1 oraz w km 86.219,63÷86.900,14 w torze nr 2 zaprojektowano
łuk o promieniu R=2100m w przechyłce h=0,135m z krzywymi przejściowymi o długości Lkp=270m.
Zastąpiono nim istniejący w km 86.316÷86.812 łuk prawy o promieniu R=2100m i krzywych
przejściowych o długościach 80m.
Na przystanku osobowym Prostyń zaprojektowano dwa naprzemianległe jednokrawędziowe
perony zewnętrzne z dojściem od projektowanego w km 81.703 przejazdu kat.B w poziomie torów.
Szerokość peronów 4.00 m, długość 200m. W miejscach wiat poszerzenia nawierzchni peronów.
Projektowany układ geometryczny w profilu
Zaprojektowano pochylenia zbliżone do istniejących. Zwiększono długość odcinków
jednostajnych pochyleń do min. 750 m. Wartości pochyleń od 0.000‰ do 4.425‰.
Projektowana nawierzchnia
Zaprojektowano geometrię części szlakowej jako dwutorową z międzytorzem o szerokości
4.00 m. Tory główne zasadnicze nr 1 i 2 z szyn 60E1AX spełniających warunki dla v=200km/h, na
podkładach PS94 w rozstawie 1667szt/km, z zamocowaniem sprężystym SB4 lub SB7, bezstykowe,
zgrzewane, na podsypce tłuczniowej grubości 35cm. Dolna subwarstwa podsypki grubości 20cm z
tłucznia staorużytecznego po oczyszczeniu istniejącej podsypki. Na szlaku Prostyń – Małkinia
rozjazdy nie występują.
Modernizacja przejazdów w poziomie torów
W stanie istniejącym w km 81.703 przejazd kat. C, w km 86.708 kat. D. Zaprojektowano
modernizację przejazdu w km 81.703,38 do kat. B. Przejazd w km 86.708 ulega likwidacji.
Odwodnienie
Prace modernizacyjne wykonywać wyłącznie w obrębie korony torowiska. Woda spływająca z
torowiska spływać będzie powierzchniowo po skarpach do istniejących rowów trawiastych i zastoisk
wodnych. Rowy filtracyjne zaprojektowano jedynie w km 83.270 – 83.730, 83.889 – 84.383, 84.722 –
85.580 i 86.703 – 86.716 przy torze nr 1 oraz w km 86.670 – 86.763 przy torze nr 2. W rejonie
przejazdu w km 81.703,38 torowisko jest odwadnianie za pomocą drenażu ułożonego równolegle do
torów nr 1 i 2 ułożonego pod nawierzchnią drogową przejazdu. Pod korpusem drogi kołowej ułożono
również dwa kolektory przeprowadzające wodę z systemu odwodnienia stacji od przejazdu wzwyż
kilometrażu.
Projektowane wzmocnienia podtorza
Przebudowa podtorza w największym zakresie dotyczy jego górnych warstw leżących
bezpośrednio pod nawierzchnią. W tomie 3, części „Tory i podtorze”, przedstawiono projekt
niezbędnych wzmocnień górnej części podtorza za pomocą projektowanej warstwy ochronnej w
zakresie szlaku Prostyń – Małkinia w km 81.000 - 86.880. Zaprojektowano stabilizację chemiczną w
km 81.750 – 83.150 na szerokości torowiska toru nr 1. W km 83.750 – 83.850, 84.850 – 84.950 oraz
85.850 – 85.950 zaprojektowano wzmocnienie obustronne nasypu przez gwoździowanie i/lub
geosiatki. Skarpę po stronie toru nr 2 wzmocniono gwoździowaniem i/lub geosiatką w km 83.250 –
83.350, 83.650 – 83.750, 83.850 – 83.84.450, 84.750 – 84.850, 84.950 – 85.050 oraz 85.950 – 86.050.
W km 87.050 – 87.250 z uwagi na brak stateczności zaprojektowano kolumny żwirowo – betonowe.
Rozjazdy
Na odcinku L02 likwidacji ulegną rozjazdy w p.odg. Prostyń Bug. Nie projektuje się rozjazdów
na odcinku L02.
Wykaz projektowanych torów.
l.p.
Przeznaczenie
Nr
toru
Pikietaż [m]
od
1
2
szlakowy/gł.
zas.
szlakowy/gł.
zas.
Długość
do
budowl.
podkłady bet.
PS 94, szyny
60E1 AX
ogółem
długość
Długość [m]
podkłady
bet. PS 83,
szyny 60E1
AY
długość
podkłady
betonowe,
szyny 49E1 AY
Uwagi
długość
1
81 000.00
86 880.00
5933.76
5933.76
- kl. 0 w. 0.1
-
2
81 000.00
86 880.00
Razem:
5934.66
11868.42
5934.66
11868.42
- kl. 0 w. 0.1
-
-
Wykaz torów i rozjazdów do rozbiórki.
Wykaz torów do rozbiórki.
l.p.
Przeznaczeni
e
Nr
toru
toru
Długość do rozbiórki
Długość
podkłady
toru
drewniane,
do rozb.
szyny UIC60
Pikietaż [m]
od km
do km
[m]
1
2
3
4
Szlakowy /gł
zasadniczy
Szlakowy gł
zasadniczy
Wstawka
m.r. 1-2
Wstawka
m.r. 3-4
dług. [m]
podkłady
betonowe,
szyny UIC60
podkłady
drewniane,
szyny S49
dług. [m]
dług. [m]
podkłady
betonowe,
szyny S49
podkłady
drewniane Uwagi
, szyny S42
dług. [m]
1
81 000.00
86 880.00
4564.59
4564.59
-
-
-
-
-
2
81 000.00
86 880.00
5835.22
3392.97
2442.25
-
-
-
-
-
-
-
10.06
10.06
-
-
-
-
-
-
-
-
9.56
9.56
-
-
-
-
-
Ogółem do rozbiórki [m]:
10419.43
7977.18
2442.25
-
-
-
Wykaz rozjazdów do rozbiórki
Lp.
nr rozj.
w torze nr
rodzaj rozjazdu typ
promień
skos
kierunek
1
1
2
Rz
60E1
300
1:9
prawy
2
2
1
Rz
60E1
300
1:9
prawy
3
3
1
Rz
60E1
300
1:9
lewy
4
4
2
Rz
60E1
300
1:9
lewy
11
2
Rz
60E1
300
1:9
prawy
5
Uwagi
4.2.2. SIEĆ TYRAKCYJNA
STAN ISTNIEJĄCY
Na szlaku Prostyń - Małkinia sieć trakcyjna została wybudowana w 1982r. Na
modernizowanych torach szlakowych eksploatowana jest sieć typu YzC120-2C. Na większości szlaku
Prostyń – Małkinia jest linia dwutorowa, jedynie w rejonie przejścia przez rzekę Bug występuje
odcinek jednotorowy. W celu zapewnienia wymaganej obciążalności prądowej i poziomu napięć na
odcinku jednotorowym dla sieci trakcyjnej zastosowano dodatkowo przewody wzmacniające 2x AFL6 240mm2. Most na rzece Bug stanowi konstrukcję kratową zamkniętą do której podwieszona
została sieć trakcyjna. Stalowe konstrukcje wsporcze wykonane są ze stali zwykłej jakości, malowane.
Jako podwieszenia wykorzystywany jest osprzęt zarówno w wykonaniu teownikowym jak i rurowym.
Jako ochronę przeciwporażeniową zastosowano system uszynień indywidualnych bezpośrednich. W
celu zabezpieczenia sieci od przepięć atmosferycznych zamontowane zostały odgromniki rożkowe.
STAN PROJEKTOWANY
Zakres modernizacji sieci trakcyjnej
Już w pierwszym etapie sieć zostanie zaprojektowana by umożliwić jazdę z prędkością
200km/h. Z uwagi na stan techniczny sieci trakcyjnej, wymagania stawiane przez układ zasilania oraz
zakres przebudowy układu torowego, przewiduje się całkowity demontaż sieci jezdnej wraz z
konstrukcjami wsporczymi oraz budowę nowej sieci trakcyjnej.
Projekt obejmuje:
 demontaż istniejącej sieci trakcyjnej YzC120-2C – tory 1, 2
 budowę sieci trakcyjnej YC150-2CS150 – tory nr 1, 2
Charakterystyczne parametry techniczne sieci jezdnej
Sieć jezdna o symbolu YC150-2CS150 (kod 36 wg Katalogu Sieci Trakc. PKP)
Jest to sieć skompensowana, uelastyczniona o sumarycznym przekroju 450mm2 Cu
spełniająca wymagane na PKP standardy sieci dostosowanej do prędkości jazdy V = 200km/h,
składająca się z:
- jednej liny nośnej o przekroju 150mm2 Cu,
- dwóch przewodów jezdnych o przekroju 2x150mm2 Cu.
Konstrukcje wsporcze i fundamenty
Projektuje się zastosowanie konstrukcji stalowych ocynkowanych i dwukrotnie malowanych:
słupów ceownikowych zbieżnych – nr kat. 1611 i 1613. Słupy kotwowe i kotwienia środkowego sieci
trakcyjnej zaopatrzone będą w odciągi prętowe. Konstrukcje wsporcze sieci trakcyjnej oraz odciągi
prętowe będą mocowane do palowych. W miejscu przejścia siecią trakcyjną przez rzekę Bug, słupy
trakcyjne mocowane będą do konstrukcji mostu.
Rozwiązania i osprzęt
Zastosowane sieci jezdne podwieszone będą na typowych wysięgnikach rurowych
ocynkowanych z izolatorami ceramicznymi, których rozwiązania zawiera „Katalog Sieci Trakcyjnej.
Podwieszenia rurowe” – wydanie 2004 r. wraz z uaktualnieniami. W przęsłach naprężenia dla typu
sieci YC150-2CS150 sieci jezdne zakotwione są w układzie oddzielnych urządzeń do kotwienia
przewodów jezdnych i oddzielnych do kotwienia lin nośnych. Znamionowa wysokość przewodu
jezdnego 5400mm nad powierzchnią toczną szyn.
Ochrona odgromowa i przeciwporażeniowa
Konstrukcje wsporcze mocowane do fundamentów palowych i blokowych będą chronione
przeciwporażeniowo w systemie uszynienia grupowego w układzie otwartym przy pomocy przewodu
AFL 120 podwieszonego na słupach i podłączonego do szyn poprzez ograniczniki niskonapięciowe
tyrystorowe. Każda z konstrukcji będzie uziemiana.
Zasilacze i kable powrotne
Brak kabli zasilaczy na przedmiotowym odcinku.
4.2.3. ROBOTY DROGOWE
STAN ISTNIEJĄCY
Przejazd w km 81+703,38 (linii kolejowej E75), kategoria przejazdu C – droga powiatowa
2636W (klasa techniczna Z)
Przebudowywany odcinek drogi powiatowej 2636W relacji Kiełczew – Prostyń stanowi
przejazd (skrzyżowanie w jednym poziomie) z linią kolejową E75. Po obu stronach przejazdu
występują perony istniejącego przystanku osobowego Prostyń, do którego dojście zapewnione jest
poprzez rampy oraz chodnik o nawierzchni z płyt betonowych. Po stronie północno – wschodniej
znajduje się budynek dworca (obecnie nieczynny). Kąt skrzyżowania drogi z torami kolejowymi
wynosi 89°. Iloczyn ruchu na przejeździe ( zgodnie z pomiarami wykonanymi w 2011 r.) wynosi
49680. Droga, na całej długości, posiada przekrój jednojezdniowy, dwupasowy o szerokości około
6,0m (na przejeździe) oraz 5,80 – 5,60m na dojeździe do przejazdu. Nawierzchnia jezdni na całej
długości wykonana jest jako bitumiczna. Droga po obu stronach posiada pobocze gruntowe o
szerokości 1,25 – 1,50m. Pochylenie podłużne drogi na dojeździe do przejazdu wynosi 1,47%
(wzniesienie ku przejazdowi - strona lewa) oraz 0,97% (wzniesienie ku przejazdowi – strona prawa).
Przejazd posiada zabezpieczenie w postaci samoczynnej sygnalizacji świetlnej uruchamianej przez
pociąg (bez półrogatek). Dodatkowo z uwagi na występowanie, w rejonie dojazdu, wysokiego nasypu
oraz zastoiska wody, jako zabezpieczenie zastosowano bariery ochronne betonowe, które ustawiono
po obu stronach drogi. Po stronie miejscowości Kiełczew zlokalizowano plac postojowy o nawierzchni
gruntowej, który wykorzystywany jest przez podróżnych korzystających z komunikacji PKP.
Konstrukcja istniejącej nawierzchni drogowej na przejeździe wykonana została w postaci betonowych
płyt prefabrykowanych wielkowymiarowych.
Przejazd w km 86+708 (linii kolejowej E75), kategoria przejazdu D – droga gminna (klasa
techniczna L)
Likwidowany odcinek drogi gminnej relacji Małkinia – Przewóz stanowi przejazd
(skrzyżowanie w jednym poziomie) z dwutorową linią kolejową E75. Istniejący przejazd stanowi
alternatywę dla przejazdu w ciągu drogi wojewódzkiej 627 w km 87,242 i łączy bezpośrednio
miejscowość Przewóz z ulica Borkowską. Kąt skrzyżowania drogi z linią kolejową wynosi 89° Iloczyn
ruchu na przejeździe (zgodnie z pomiarami wykonanymi w 2006 r.) wynosi 8360. Droga na całej
długości analizowanego odcinka posiada przekrój jednojezdniowy o szerokości 3,0-3,5m (na
dojeździe) oraz około 6,0m na przejeździe. Nawierzchnia jedni na całej długości wykonana została,
jako gruntowa. Na dojeździe do przejazdu (na długości 15-20m), po obu stronach jezdni ustawiono
betonowe pachołki w rozstawie, co około 3,0m.gruntowa, a od strony północnej, lokalnie,
dodatkowo umocniona brukiem kamiennym. Pochylenie podłużne drogi na dojeździe do przejazdu
wynosi 8,35% (wzniesienie ku przejazdowi - strona lewa) oraz 9,76% (wzniesienie ku przejazdowi –
strona prawa). Przejazd nie posiada urządzeń zabezpieczających w postaci rogatek. Konstrukcja
istniejącej nawierzchni drogowej na przejeździe wykonana została w postaci betonowych płyt
prefabrykowanych wielkowymiarowych.
STAN PROJEKTOWANY
Przejazd Przejazd w km 81+703,38 (linii kolejowej E75), projektowana kategoria B
Przedmiotem opracowania jest odcinek drogi powiatowej 2636W, relacji Kiełczew – Prostyń,
będącej w zarządzie Zarządu Dróg Powiatowych w Ostrowi Mazowieckiej. W zakresie przebudowy
droga na całym odcinku położona jest w terenie zabudowanym.
Klasa techniczna drogi ustalona został w porozumieniu z zarządcą i określona, jako klasa Z. Z
uwagi na projektowaną geometrię, oraz lokalizację odcinka drogi, konieczność zmiany prędkości na
przejeździe kolejowym, przyjęto prędkość projektową Vp = 40km/h. Kategoria przejazdu została
wstępnie określona na etapie PFU. Zmiana kategorii, sposobu istniejącego zabezpieczenia została
określona w terenie przez zarząd kolei w porozumieniu z właściwym zarządcą drogi (Zarządem Dróg
Powiatowych w Ostowi Mazowieckiej) oraz komendantem wojewódzkim policji. Ustalenia zostały
zawarte w metryce przejazdowej. Zgodnie z ustaleniami, dla przedmiotowego przejazdu, przyjęto
kategorię B.
Zakres przebudowy obejmuje odcinek drogi o długości 82,17m. Z uwagi na konieczność
zachowania normatywnego pochylenia podłużnego drogi na dojeździe do przejazdu (od strony
północnej) konieczna jest realizacja przebudowy również na działce niebędącej we władaniu
inwestora PKP. Działka o numerze 5/3 znajduje się w zarządzie trwałym Zarządu Dróg Powiatowych w
Ostrowi Mazowieckiej.
Przebudowywany odcinek drogi powiatowej 2636W relacji Kiełczew – Prostyń stanowi
przejazd (skrzyżowanie w jednym poziomie) z linią kolejową E75. Droga znajduje się w zarządzie
Powiatu Ostrowskiego i stanowi element istnijącej sieci komunikacyjnej zapewniającej wzajemne
powiązanie przyległych miejscowości, jak również powiązanie z istniejącą siecią dróg wojewódzkich.
Przebudowywany odcinek drogi powiatowej 2636W relacji Kiełczew – Prostyń stanowi przejazd
(skrzyżowanie w jednym poziomie) z dwutorową linią kolejową E75. Przecięcie drogi z linią kolejową
zaprojektowane zostało, jako odcinek prosty. Kąt przecięcia projektowanego odcinka drogi
powiatowej z linią kolejową wynosi 89°. Geometria drogi w planie, w zakresie przebudowy, stanowi
jeden odcinek prosty. Pochylenie poprzeczne jezdni drogi w obrębie przejazdu, na szerokości toru
kolejowego i po 4,0m z każdej strony dojazdu odpowiada pochyleniu podłużnemu torów kolejowych i
wynosi 0,00%. Pochylenie poprzeczne jezdni, na odcinku prostym zaprojektowano, jako obustronne
(daszkowe) o wartości 2%. Na włączeniu dostosowane zostało do stanu istniejącego.
Na przebudowywanym odcinku zaprojektowano drogę jednojezdniową, dwupasową o
szerokości 2x3,50m. Na dojeździe do przejazdu droga obustronnie ograniczona jest krawężnikami
betonowymi (wyjątek stanowi początkowy odcinek o długości 5,0m oraz odcinek końcowy o długości
około 11,0m). Na długości krawężnika, wzdłuż jezdni zaprojektowano chodniki o szerokości 2,00m,
które od strony zewnętrznej ograniczone są betonowym obrzeżem. W obrębie przejazdu kolejowego
chodniki wysokościowo dostosowane będą do poziomu nawierzchni płyt przejazdowych. Z uwagi na
występowanie wysokiego nasypu, u podnóża, którego znajdują się rozlewiska wodne, jezdnia
ograniczona jest barierą ochronną stalowa. Dodatkowo na długości chodnika projektowana bariera
będzie posiadała poręcz zabezpieczająca pieszych przed upadkiem z wysokości. Od strony
południowo zachodniej oraz północno wschodniej przejazdu zlokalizowane są projektowane perony
przystanku kolejowej Prostyń, do których dojście zapewniają dwie rampy o szerokości 2,5m. Rampy
włączają się do projektowanego chodnika od strony zachodniej. Z uwagi na znaczną różnicę
wysokości wzdłuż ramp zaprojektowano balustrady zabezpieczające przed upadkiem pieszego. W
kilometrze 0+020,15 zaprojektowano zjazd do projektowanych kontenerów telekomunikacyjnych
oraz srk. Na końcowym odcinku przebudowywanej drogi powiatowej konieczne będzie korekta
wysokościowa placu postojowego, celem dostosowania go do zmienionych rzędnych krawędzi jezdni.
Przejazd w km 86+708 (linii kolejowej E75), projektowana likwidacja przejazdu.
Zgodnie z zapisami PFU oraz w oparciu o uzgodnienia i ustalenia ze spotkania w Urzędzie
Gminy Małkinia Górna z dnia 21.11.2013r, zaprojektowano likwidację istniejącego przejazdu
kolejowego. Ponadto decyzja o likwidacji przejazdu została dokonana w terenie przez zarząd kolei z
porozumieniu z zarządem drogi oraz komendantem wojewódzkim policji. Ustalenia zostały zawarte w
dokumentacji (metryce) przejazdu.
Zakres przebudowy obejmuje rozbiórkę płyt małogabarytowych na istniejącym przejeździe
wraz z rozbiórką nawierzchni drogi gruntowej (umacnianej kamieniem polnym) na długości około
70m.
Strona północna przejazdu: Po stronie północnej likwidowanego przejazdu (od strony wsi
Klukowo) zaprojektowano budowę odcinka drogi gminnej, zawierającego się w granicach działki
należącej do inwestora (PKP PLK). Projektuje się drogę o nawierzchni bitumicznej o szerokości
podstawowej 3,5m wraz z obustronnymi poboczami o szerokości 0,75m. Ponadto na długości 25m,
po stronie południowej drogi zaprojektowano mijankę. Całkowita szerokość jezdni w obrębie mijanki
wynosi 5,5m. Geometria przebudowywanej drogi składa się z odcinka prostego oraz łuku poziomego
o promieniu 60m. Strona południowa przejazdu: Z uwagi na nieprzelotowy charakter zakończenia
drogi po stronie południowej obie drogi prowadzące do miejscowości Przewóz, zostały zamknięte
wspólnym placem do zawracania. Wymiary placu wynoszą 22,0mx12,5m, natomiast zastosowany
promień wyokrąglający na włączeniu wynosi 3m oraz 6m.
4.2.4. ELEKTROENERGETYKA NIETRAKCYJNA NN
STAN ISTNIEJĄCY
Sieci energetyczne PGE
Sieci kablowa niskiego napięcia w km 81.700, 85.900 i 86.800
Sieci napowietrzne i kablowe średniego napięcia w km 82.300 – brak kolizji;
Sieci napowietrzne i kablowe średniego napięcia w km 86.700 – kolizja;
Sieci energetyczne PKP
Sieci kablowe i napowietrzne słóżące do zasilenia infrastrukturu kolejowej zlokalizowanej w okolicach
stacji i przejazdu km. 81.700, przy budynku nastawni km 83.600 i 84.900.
STAN PROJEKTOWANY
Sieci energetyczne PGE
Sieć napowietrzna i kablowa średniego napięcia w km 86.700– wymiana kabla po nowej trasie.
Sieć kablowa niskiego napięcia w km 81.700 – przebudowana i zabezpieczona.
Sieć kablowa niskiego napięcia w km 85.900 – zabezpieczona rurą ochronną dwudzielną.
Sieć kablowa niskiego napięcia w km 86.700 – wymiana kabla po starej trasie, w nowej głębokości.
Sieci energetyczne PKP
Na całej długości projektowanego odcinka projektowane są nowe rozwiązanie. Nowe
instalacje obejmują:
- zasilanie elektryczne oświetlenia,
- zasilenie kontenerów SSP i Teletechnicznych, SAZ.
Budynek nastawni w km 83.600 i 84.900 przewidziany do wyburzenia.
Słupy oświetleniowe szlaku - strunobetonowe. Wszystkie zabudowane i zastosowane
urządzenia muszą być dopuszczone przez jednostki nadzorujące.
4.2.5. ELEKTROENERGETYKA NIETRAKCYJNA LPN
STAN ISTNIEJĄCY
Na przedmiotowym odcinku linii E75 – szlak Prostyń-Małkinia (km 81.000-km 86.900), nie
istnieje napowietrzno-kablowa linia potrzeb nietrakcyjnych a odbiory nietrakcyjne zasilane są w
układzie rozproszonym z publicznej sieci elektroenergetycznej.
STAN PROJEKTOWANY
Projektowana Linia Potrzeb Nietrakcyjnych 15kV stanowi zasilanie odbiorów nietrakcyjnych
na szlaku L02 od km 81.000 do km 86.900 w wykonaniu napowietrzno – kablowym. Linię kablową
projektuje się kablami jednożyłowymi typu 3xXRUHAKXS 1x120mm 2. W ciągu projektowanej linii
projektuje się słupowe stacje transformatorowe z wykorzystaniem słupów krańcowych o żerdzi
13,5m:
- km 81.725 – Słupowa stacja transformatorowa na słupie nr PLK/81/09/RB o mocy 25kVA
- km 83.662 – Słupowa stacja transformatorowa na słupie nr PLK/83/08/RB o mocy 6,3kVA
- km 85.426 – Słupowa stacja transformatorowa na słupie nr PLK/85/06/RB o mocy 6,3kVA
4.2.6. SIEĆ TELEKOMUNIKACYJNA
STAN ISTNIEJĄCY
Sieci telekomunikacyjne TK Telekom Sp. z o.o.
Na przedmiotowym odcinku niniejszego opracowania – szlak Prostyń – Małkinia (km 81,000 –
86,880) – przebiega sieć telekomunikacyjna TK Telekom Sp. z o.oNa szlaku Prostyń – Małkinia
rurociąg kablowy z kablem światłowodowym ułożony jest od strony toru nr 1 (strona południowa linii
kolejowej). Dla przeprowadzenia kabla przez rzekę Bug rurociąg kablowy poprowadzono, od strony
toru nr 1, pod dnem rzeki.
Sieci telekomunikacyjne PKP Utrzymanie Sp. z o.o.
86,880) – przebiegają sieci telekomunikacyjne PKP Utrzymanie Sp. z o.o. Są to kable miedziane:
 kabel dalekosiężny typu TKDFtA 69x2x1,2, relacji Tłuszcz – Białystok. Kabel na szlaku Prostyń Małkinia ułożony jest doziemnie od strony toru nr 2 (po stronie północnej linii kolejowej). Dla
przeprowadzenia kabla przez rzekę Bug rurociąg kablowy poprowadzono po konstrukcji
mostu po stronie toru nr 2.
 kable lokalne typu TKM na posterunkach odgałęźnych i przystankach osobowych. Kable
ułożone pomiędzy budynkami infrastruktury kolejowej, do megafonów i zegarów na
peronach, itp.
Sieci telekomunikacyjne Multimedia Polska – Południe S.A.
86,880) – występują skrzyżowania sieci telekomunikacyjnych Multimedia Polska – Południe S.A. w
podanych poniżej kilometrach linii kolejowej:
 km 81,720 (obręb przejazdu kolejowego, przystanek osobowy Prostyń Bug) – przejście pod
torami linii kolejowej kabla miedzianego doziemnego typu XzTKMXpw 100x4x0,5.
Urządzenia łączności przewodowej: Na przedmiotowym odcinku niniejszego opracowania –
szlak Prostyń – Małkinia (km 81,000 – 86,880) – w nastawniach dysponującej „PrB” i wykonawczej
„PrB1” eksploatowane są urządzenia łączności przewodowej technologicznej (ruchowej) dla
zabezpieczenia potrzeb prowadzenia ruchu kolejowego. Urządzenia te są przestarzałe
technologicznie.
Urządzenia radiołączności: Na szlaku Prostyń – Małkinia
(km 81,000 – 86,880)
eksploatowane są urządzenia łączności bezprzewodowej (radiołączności) pracujące w paśmie
częstotliwości 150 MHz. Realizowana radiołączność jest łącznością analogową, przestarzałą
technologicznie i nie ma możliwości rozbudowy do systemów cyfrowych.
Urządzenia informacji podróżnych: Urządzenia systemu sygnalizacji czasu – zegary
elektryczne wtórne – zabudowane są w budynkach nastawni dysponującej „PrB” i nastawni
wykonawczej „PrB1” w pomieszczeniach dyżurnych ruchu. Na przystankach osobowych nie
występują urządzenia megafonowe i sygnalizacji czasu.
STAN PROJEKTOWANY
Przebudowa sieci telekomunikacyjnych TK Telekom Sp. z o.o.
Istniejący kabel światłowodowy typu XOTKtdx 24J+12Jn ułożony w rurociągu kablowym z rur
4x HDPE 40/3,7, przebiegający wzdłuż układu torowego na przedmiotowym odcinku niniejszego
opracowania, w związku z wystąpieniem kolizji z przebudowywaną linią kolejową, rowami
odwadniającymi, przebudową peronów przystanków osobowych, przebudową przejazdów
kolejowych i dróg do tych przejazdów, budową nowych dróg dojazdowych (równoległych) oraz
przebudową pozostałej infrastruktury towarzyszącej, wymaga przebudowy na odcinkach kolizyjnych.
Należy zlikwidować / zdemontować, po przebudowie, kolizyjne odcinki istniejącego kabla
światłowodowego XOTKtdx 24J+12Jn w zakresie robót ziemnych.
Przebudowa sieci telekomunikacyjnych PKP Utrzymanie Sp. z o.o.
Istniejący kabel dalekosiężny typu TKDFtA 69x2x1,2 przebiegający wzdłuż układu torowego
na przedmiotowym odcinku niniejszego opracowania, w związku z wystąpieniem kolizji
z przebudowywaną linią kolejową, rowami odwadniającymi, przebudową peronów przystanków
osobowych, przebudową przejazdów kolejowych i dróg do tych przejazdów, budową nowych dróg
dojazdowych (równoległych) oraz z przebudową pozostałej infrastruktury towarzyszącej, wymaga
przebudowy na odcinkach kolizyjnych. Zgodnie z warunkami technicznymi odcinki kolizyjne
istniejącego kabla dalekosiężnego TKDFtA 69x2x1,2 projektuje się przebudować poprzez
wykonywanie wstawek kablowych kablem typu XzTKMXpw 35x4x0,8 układanym doziemnie w rowie
kablowym lub w kanalizacji kablowej. Należy zlikwidować / zdemontować, po przebudowie, kolizyjne
odcinki istniejącego kabla TKDFtA 69x2x1,2 w zakresie robót ziemnych. Należy również zlikwidować,
będące w kolizji, słupki telefoniczne wraz z doprowadzonymi do nich kablami odgałęźnymi typu TKM
4x2 z kabla dalekosiężnego TKDFtA 69x2x1,2.
Ze względu na likwidację obiektów infrastruktury kolejowej na szlaku Prostyń - Małkinia,
projektuje się zlikwidować odgałęzienia kablowe z kabla dalekosiężnego TKDFtA 69x2x1,2 do:
- nastawni dysponującej „PrB” – w km 83,600. Kabel odgłeźny TKDFtA 69x2;
- nastawni wykonawczej „PrB1” – w km 84,945. Kable odgałęźne 2x TKDFtA 15x2.
Przebudowa sieci telekomunikacyjnych Multimedia Polska – Południe S.A.
W związku z przebudową układu torowego i rowów odwadniających układ torowy, budową
nowych peronów przystanku osobowego Prostyń Bug i dojść prowadzących na te perony,
przebudową przejazdu kolejowego kat. B w km 81,703 linii kolejowej i odcinka drogi powiatowej nr
2636W (w obrębie tego przejazdu), występujące w km 81,720 skrzyżowanie sieci telekomunikacyjnej:
kabel miedziany doziemny typu XzTKMXpw 100x4x0,5, z linią kolejową projektuje się przebudować
na odcinku kolizyjnym. Należy zlikwidować / zdemontować, po przebudowie, kolizyjny odcinek
istniejącego kabla miedzianego w zakresie robót ziemnych.
Budowa sieci i urządzeń telekomunikacyjnych dla PKP PLK S.A.
Wzdłuż przedmiotowego odcinka linii kolejowej E 75 projektuje się zabudować sieci i
urządzenia telekomunikacyjne dla PKP PLK S.A.
4.2.7. SIECI SANITARNE I ODWODNIENIE
STAN ISTNIEJĄCY
Na odcinku L02 modernizowaną linię kolejową przecina istniejący wodociąg gminny.
Skrzyżowanie znajduje się w km 86.735 linii kolejowej.
Wzdłuż istniejącej linii kolejowej występują liczne rowy i rozlewiska wodne, do których
trafiają wody ze spływów powierzchniowych z linii kolejowej, dróg i otaczających terenów.
STAN PROJEKTOWANY
Odwodnienie przejazdu przy p.o. Prostyń – km 81.703
Na odcinku przebudowywanej drogi powiatowej nr 2636W zaprojektowano układ kanalizacji
deszczowej, odbierający wody opadowe z wpustów deszczowych, rozmieszczonych po obu stronach
przejazdu kolejowego. Wpusty deszczowe będą podłączone przykanalikami Ø150, do studni
pośrednich Ø1000, a stamtąd będą odprowadzane poprzez wylot betonowy prefabrykowany na
pobliską skarpę.
Aby zapobiec rozmywaniu skarpy przez spływającą wodę deszczową, zaprojektowano
ułożenie na skarpie poniżej wylotu prefabrykowanych korytek ścieku skarpowego, typ trapezowy, zaś
miejsce spływu wody z korytek należy obrukować kostką na podsypce cementowo – piaskowej 1:3 z
wypełnieniem spoin zaprawą cementową. Powierzchnia zabruku: 1,0 x 1,5 m.
Projektowane studzienki kanalizacyjne planuje się umieścić w chodniku.
Ponadto zaprojektowano układ kanałów odprowadzających wody deszczowe pochodzące z
odwodnienia torowego. Wody będą odprowadzane na pobliska skarpę przy istniejącym rozlewisku.
Przed zrzutem wód do gruntu zostaną one podczyszczone w osadniku. Funkcję osadnika pełnić
będzie studzienka o średnicy Ø1000mm i pojemności czynnej osadnika Vcz=0,78m3. Wylot kanału na
skarpę wykonany będzie za pomocą rury Ø300 PP SN8, dociętej do nachylenia skarpy. W celu
ochrony skarpy przed rozmyciem, zostanie ona umocniona w rejonie wylotu kostką kamienną.
Odwodnienie peronów p.o. Prostyń – km 81.703
Odprowadzenie wód opadowych z peronów jednokrawędziowych na P.O. Prostyń
przeprowadzone jest poprzez odwodnienie liniowe (korytka z rusztem, typu V100) w miejscu wiat
peronowych, w pozostałej części peronu - do istniejących rowów układu odwodnieniowego lub na
odpowiednio wzmocnione skarpy, usytuowane poza zewnętrzną krawędzią peronu.
Odprowadzenie wód deszczowych z korytek będzie się odbywało poprzez podłączenie
studzienek odpływowych odwodnienia liniowego odcinkami kanałów do kanału deszczowego DN250
biegnącego w peronie, prowadzącego wody z odwodnienia torowiska.
Studzienki odpływowe z korytek projektuje się łączyć z kanałem poprzez odcinki rur
tworzywowych DN100 PP SN8, łączonych na kielich z uszczelką. Połączenia z kanałem głównym za
pomocą trójników redukcyjnych.
Odwodnienie mostu na rzece Bug w km 84.548
Wody deszczowe i roztopowe pochodzące z odwodnienia mostu odprowadzane będą za
pośrednictwem przewodów drenażowych do osadników, a następnie poprzez wyloty zlokalizowane
w skarpach – do projektowanych rowów torowych.
Przed zrzutem wód do gruntu zostaną one podczyszczone w osadnikach. Funkcję osadników
pełnić będą studzienki o średnicy Ø1200mm i pojemności czynnej osadnika Vcz=0,57m 3. Wyloty
kanałów na skarpę wykonane będą za pomocą rur Ø300 PP SN8. Na wylotach zaprojektowano
betonowe, prefabrykowane wyloty kanału, wg Katalogu Powtarzalnych Elementów Drogowych (KPED
01.20) dla rur PP Ø300 mm. W celu ochrony skarp rowu przed rozmyciem, zostaną one umocnione w
rejonie wylotu kostką kamienną.
Przebudowa wodociągu w km 86.735
Na odcinku L02, w km 86.735, linię kolejową przecina istniejący wodociąg. Konieczność
przebudowy niniejszego wodociągu wynika z kolizji z projektowanym słupem trakcji kolejowej, jak
również z zapisów zawartych warunkach technicznych wydanych przez ZGKiM w Małkini z dnia
24.07.2014r.
Zaprojektowano odcinek sieci wodociągowej z rur Ø110x8,1mm PE80 PN 10 SDR 13,6 o
długości 59,90m. W miejscach połączenia projektowanej sieci z istniejącą, należy zastosować łączniki
rurowe do rur PVC i PE z żeliwa sferoidalnego dla rur o średnicy Ø110. Przewidziano 2 studnie
zasuwowe (Ø1200 bet.), wyposażone w miękkouszczelniające zasuwy klinowe z żeliwa sferoidalnego,
z króćcami PE DN100.
Przewód wodociągowy pomiędzy studniami zasuwowymi (przejście pod torami)
zabezpieczono rurą ochronną PE 100 RC, Dz250 SDR17 PN10 L=42,00m.
4.2.8. URZĄDZENIA STEROWANIA RUCHEM KOLEJOWYM
STAN ISTNIEJĄCY
System sterowania ruchem na linii kolejowej E 75 na odcinku Sadowne – Czyżew od km
71,800 do km 107,260 zaprojektowany został do prędkości szlakowej 120km/h. Dla tej prędkości
obliczono też długość odstępu blokowego, widoczność sygnałów i system zabezpieczeń.
Posterunek odgałęźny Prostyń Bug wyposażony jest w mechaniczne urządzenia srk z
sygnalizacją świetlną w okręgu „PrB1” oraz kluczowe urządzenia srk z sygnalizacją świetlną w okręgu
„PrB1”. Ruch pociągów odbywa się za pomocą elektromechanicznej blokady stacyjnej.
STAN PROJEKTOWANY






Zakres robót dotyczący urządzeń srk w zakresie zagospodarowania terenu obejmuje:
Usuwanie kolizji urządzeń srk z przebudowywanymi układami torowymi, przebudowywanymi
przejazdami kolejowymi, budowanymi drogami równoległymi, modernizowanymi obiektami
inżynierskimi, budowanymi obiektami kubaturowymi, przebudowywanymi instalacjami SN i NN,
budowaną nową linią LPN, przebudowywaną siecią trakcyjną, budowanymi peronami itp.
Roboty zabezpieczające na modernizowanych torach, jak tymczasowe założenie wykolejnic,
spon iglicowych, zamków zwrotnicowych, ustawienie tymczasowych wskaźników.
Przebudowę istniejących urządzeń srk (stacyjnych i liniowych) oraz urządzeń zabezpieczenia
ruchu na przejazdach, zgodnie z fazowaniem przebudowy układów torowych, harmonogramem
robóti harmonogramem zamknięć torowych (jeśli z uwagi na przyjętą technologię robót taka
konieczność zachodzi). Dotyczy to w szczególności zapewnienia ciągłości ruchu kolejowego w
trakcie przebudowy linii a zwłaszcza zapewnienia bezpieczeństwa tego ruchu poprzez budowę
tymczasowej dwukierunkowej półsamoczynnej blokady liniowej dwukierunkowej przy
jednotorowym ruchu na odcinkach szlakowych.
Budowę docelowych liniowych urządzeń srk dla samoczynnej blokady liniowej (warstwa
podstawowa),
Budowę docelowych urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych, Demontaż
istniejących urządzeń srk realizowany będzie etapowo w zależności od fazowania przebudowy i
zakresu usuwania przeszkód w urządzeniach srk.
Demontaż istniejących urządzeń zabezpieczenia ruch na przejazdach realizowany będzie
etapowo w zależności od fazowania przebudowy i zakresu usuwania przeszkód w urządzeniach
srk.
4.2.9. OBIEKTY INŻYNIERSKIE
STAN ISTNIEJĄCY
Przepust drogowy w projektowanym km 0.013,00 PD(2636W)
 w projektowanym km 0.013,00 PD(2636W) w ramach modernizacji linii kolejowej nr6
(E75) Warszawa – Białystok, odcinek linii Sadowne - Czyżew, szlak Małkinia – Czyżew),
 przepust zlokalizowany w pobliżu przejazdu kolejowego (81.703 linii kolejowej nr6), nie
prowadzi cieku naturalnego.
 przepust jednootworowy, żelbetowy,
 ściany czołowe równoległe do nasypu drogowego, posadowione bezpośrednio.
 parametry geometryczne konstrukcji
- długość przepustu – l= 20,6m,
- średnica przepustu –

skos obiektu – α=88,90
obiekt wymaga przebudowy drogą rozbiórki istniejącego i budowy nowego przepustu.
Most w km 84.556 (rzeka Bug)
 w km 84.556 linii kolejowej nr6 (E75) Warszawa – Białystok, odcinek linii Sadowne –
Czyżew, szlak Prostyń – Małkinia,
 most zlokalizowany nad rzeką Bug.
 most pięcioprzęsłowy, przęsła swobodnie podparte,
 przęsła kratownicowe, stalowe, nitowane, z jezdnią w postaci rusztu podłużnicowopoprzecznicowego, z pomostem otwartym,
 kratownice słupkowo – krzyżulcowe o parabolicznym pasie górnym,
 pasy dolne w kształcie litery U (górą otwarte), wykonane z połączonych ze sobą
kształtowników walcowanych oraz blach,
 pasy górne w kształcie litery U (dołem otwarte), wykonane z połączonych ze sobą
kształtowników walcowanych oraz blach,
 krzyżulce i słupki dwuteowe, wykonane z połączonych ze sobą kształtowników
walcowanych oraz blach,
 pasy górne kratownic połączone systemem tężników wiatrowych, wykonanych z
kształtowników walcowanych,
 przęsła wyposażone w pomost do komunikacji (kratki pomostowe), odbojnice, blachy
przeciw pożarowe,
 łożyska stałe i ruchome odlewane z żeliwa,
 przyczółki masywne, żelbetowe, monolityczne,
 filary nr1, nr2 betonowo-kamienne, posadowione pośrednio z obwodową drewnianą
ścianą szczelną,
 filary nr3, nr4 betonowo-kamienne, posadowione bezpośrednio na ruszcie z drewnianych
belek (potwierdzone odkrywką wykonaną przy filarze nr4),
 skrzydła żelbetowe, równoległe, podwieszone,
 rok budowy – 1953r. (wg książki obiektu).
- światło poziome (mierzone pod kapinosem ławy podłożyskowej) – l01=55,405m,
- światło poziome (mierzone pod kapinosem ławy podłożyskowej – l02=55,340m,
- światło pionowe (od poziomu lustra wody z dnia 05.11.2013) – h0=8,160m,
- długość – L= 295,845m,
- długość (z uwzgl. skrzydeł) – 313,875m,
- długość eksploatacyjna – le= 295,845m,
- wysokość konstrukcyjna przęseł – hk= 1,822m,
- skos obiektu – α=90,00
 projektuje się na rozbiórkę istniejącej i budowę nowej konstrukcji w torze nr2 oraz
budowę nowej konstrukcji w torze nr1.
STAN PROJEKTOWANY
Konstrukcje naprowadzające od km 81.550 do km 81.650
 lokata przepustu km 81.550 do km 81.650 – wg km projektowanego, lokata przepustu km
81.550 do km 81.650 – wg km istniejącego
 projektuje się konstrukcje naprowadzające dla płazów,
 funkcją nowego obiektu będzie prowadzenie płazów wzdłóż konstrukcji do przejść pod
nasypem kolejowym,
 projektowany obiekt będzie żelbetowy, prefabrykowany, posadowiony bezpośrednio.
- długość eksploatacyjna (strona lewa) – le= 100,00m,
- długość eksploatacyjna (strona prawa) – le= 100,00m,
- pole powierzchni widocznej części (strona lewa) - a = 149,8m2,
- pole powierzchni widocznej części (strona prawa) - a = 149,8m2.
Przepust o funkcji przejścia pod torami dla płazów w km 81.600
 lokata przepustu km 81.600 – wg km projektowanego, lokata przepustu km 81.600 – wg
km istniejącego
 projektuje się przejścia pod torami dla płazów,
 funkcją nowego obiektu będzie przeprowadzenie płazów z jednej strony torów na drugą
pod nasypem kolejowym,
 projektowane przejście pod torami dla płazów o konstrukcji ramy otwartej, żelbetowej,
monolitycznej, posadowionej bezpośrednio,
 2 ściany czołowe przepustu żelbetowe, prefabrykowane, o stałej wysokości, dostosowanej
do kształtu nasypu drogowego, posadowione bezpośrednio.
- światło poziome – l0=1,00m,
- światło pionowe – h0=0,60m,
- długość (w licu ścian czołowych) – l= 26,500m,
- pole powierzchni w planie - a = ap = 28,988m2,
- spadek podłużny – i=0,50%,
- rzędna wlotu – 98,506m npm,
- rzędna wylotu – 98,374m npm,
- wysokość naziomu nad przepustem – hn1= 2,959m, hn2= 2,979m,
- skos obiektu – α=90,00.
Przepust drogowy w km 0.013,00 PD(2636W)
 lokata przepustu km 0.013,00 – wg km projektowanego,
 projektuje się przepust pod drogą,
 funkcją nowego obiektu będzie przeprowadzenie pod drogą wód opadowych
zgromadzonych w rowach systemu odwodnienia,
 projektowany przepust będzie rurowy typu HDPE z rury karbowanej, posadowionej
bezpośrednio.
- średnica wewnętrzna –
- długość przepustu – l= 23,56m,
- rzędna wylotu – 98,33m npm.
Przejście pod torami dla małych zwierząt w km 82.480
 lokata przejścia km 82.480 – wg km projektowanego, lokata przejścia km 82.480 – wg km
istniejącego
 projektuje się budowę nowego przejścia dla zwierząt pod torami w km 82.480 linii
kolejowej nr6 (E75) Warszawa – Białystok, odcinek linii Sadowne - Czyżew, szlak Prostyń –
Małkinia,
 obiekt przeznaczony do zachowania ciągłości siedlisk i szlaków migracyjnych małych
zwierząt,
 światło przejścia, dostępne dla migracji małych zwierząt, o szerokości l min=1,50 m i
wysokości hmin=1,00 m, wraz z systemem płotków naprowadzających.
 przejście pod torami dla zwierząt o konstrukcji ramy zamkniętej, żelbetowej,
prefabrykowanej, system prefabrykacji „P”,
 skrzydła o stałej wysokości, usytuowane równolegle do układu torowego,
 obiekt posadowiony bezpośrednio.
- światło pionowe – h0,min=1,000m,
- długość (w licu ścian czołowych) – l=18,890m,
- konstrukcja usytuowana w spadku podłużnym i=0,5% w stronę lewą, prostopadle do
osi układu torowego,
Przejście pod torami dla płazów w km 82.540
km istniejącego
 projektowane przejście pod torami dla płazów o konstrukcji ramy zamkniętej, żelbetowej,
prefabrykowanej, posadowionej bezpośrednio,
- pole powierzchni w planie - a = ap = 22,434m2,
Most z funkcją przejścia dla zwierząt pod torami w km 84.548 (rzeka Bug)
 lokata mostu km 84.548 – wg km projektowanego, lokata mostu km 84.556 – wg km
istniejącego
 projektuje się na rozbiórkę istniejącej i budowę nowej konstrukcji w torze nr2 oraz
budowę nowej konstrukcji w torze nr1,
 położenie obiektu ulega zmianie tzn. w stanie istniejącym km 84.556, w stanie
projektowanym km 84.548 (lokata w hektometrażu projektowanym) linii kolejowej nr6
(E75) Warszawa – Białystok, odcinek linii Sadowne - Czyżew, szlak Prostyń – Małkinia,
 korekta położenia obiektu wynika z projektowanej budowy nowych podpór, wspólnych
dla konstrukcji w obu torach, w lokatach niekolidujących z podporami istniejącymi w torze
nr2 oraz ze zmiany hektometrażu w projektowanym układzie torowym linii kolejowej nr6
(E75) Warszawa – Białystok, odcinek linii Sadowne - Czyżew, szlak Prostyń - Małkinia,
 przeznaczenie nowego obiektu zmieni się – most stanowić będzie przeprawę przez rzekę
Bug, w jej km 96+500, dodatkowo, zgodnie z wymogami decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach realizacji inwestycji, most będzie pełnił funkcję przejścia pod torami dla
zwierząt,
 suche pasy terenu dostępne dla zwierząt po obu stronach rzeki Bug o szerokości
lmin=8,00m.
 w każdym z torów układ pięcioprzęsłowy, przęsła o schemacie statycznym swobodnie
podpartym,
 konstrukcje przęseł łukowe (łuk Langera), stalowe, spawane, wykonane ze stali S355J2+N,
 wieszaki ułożone wachlarzowo, wykonane z profili prętowych d=80mm, ze stali S355NL,
wyposażone w mufy regulacyjne,
 jezdnia zamknięta (koryto balastowe podsypki tłuczniowej) w formie płyty ortotropowej,
 konstrucja obiektu wsparta na dwóch podporach skrajnych (przyczółki P1, P2) oraz na
czterech podporach pośrednich (filary F1, F2, F3, F4),
 podpory wspólne pod przęsła w obu torach (wykonane ze stykiem technologicznym na
miedzytorzu).
-
ilość przęseł – 2 x 5=10szt.,
długość mostu (w świetle ścian żwirowych przyczółków) – L = 5 x 60,000 = 300,000m,
długość eksploatacyjna – le= 600,000m,
długość przęsła – l = 60,000m,
długość całkowita dźwigara głównego przęsła – lc=59,800m,
rozpiętość teoretyczna przęsła – lt=58,300m,
wysokość konstrukcyjna przęsła – hk=1,605m,
wysokość całkowita dźwigara głównego przęsła – 12,457m,
szerokość całkowita układu przęseł w obu torach (z chodnikami służbowymi) –
b=15,180m,
osiowy rozstaw dźwigarów głównych przęsła – 5,800m,
rozstaw wieszaków (w osi pasa dolnego dźwigara łukowego) – 5,300m,
rozstaw poprzecznic – 2,650 m,
światło poziome – l01=56,850m,
-
światło pionowe – h0=5,695m, mierzone od poziomu wody o prawdopodobieństwie
wystąpienia p=0,3%,
szerokość suchych pasów terenu dostępnych dla zwierząt po obu stronach rzeki lmin=8,00m.
Most przez rzekę Bug w km 84.548 poprzez zastosowanie indywidualnych rozwiązań
technicznych został przystosowany do bezpiecznego pełnienia swojej funkcji podczas powodzi.
Podstawowym założeniem zapewnienia bezpieczeństwa jest wyniesienie spodu przęsła
ponad poziom zwierciadła wody o prawdopodobieństwie wystąpienia Q=0,3% (wymaganego
przepisami). Uzyskany dystans od w/w poziomu zwierciadła wynosi 5,695m. Elementy łożyskowania
również znajdują się powyżej zwierciadła wody o prawdopodobieństwie wystąpienia Q=0,3%.
Elementem mostu, który jest bezpośrednio narażony na uszkodzenie w wyniku powodzi, są filary
nurtowe F1, F2. Przy projektowaniu wszystkich filarów mostu zastosowano rozwiązania
zabezpieczające przed ich uszkodzeniem w trakcie powodzi tj.:
 Uwzględniono w obliczeniach statyczno – wytrzymałościowych siły pochodzące od parcia
wody na filar przy zwierciadle wody o prawdopodobieństwie wystąpienia Q=0,3%
 Uwzględniono w obliczeniach statyczno – wytrzymałościowych możliwość uderzenia w
podporę elementu o znacznej masie (statku) wg PN-EN 1991-1-7.
 Ze względu na lokalizację obiektu, zastosowano system posadowienia głębokiego –
posadowienie na palach wielkośrednicowych.
 Oczepy pali zlokalizowano poniżej poziomu dna rzeki, dodatkowo jako ich zabezpieczenie
zastosowano narzut kamienny.
 W projekcie przewidziano obwodową ścianę szczelną z grodzic stalowych, traconą o
wysokości 15,0m (spód grodzic znajdować się będzie w strefie gruntów nieprzepuszczalnych).
Zastosowanie takiego rozwiązania trwale zapobiega „wymywaniu” gruntu w strefie pali.
 Oczepy pali oraz korpusy filarów, od strony górnej wody, wykształcono „w szpic” tak, aby
ograniczyć możliwość zatrzymania się na nich elementów płynących z nurtem np. konarów,
gałęzi, etc.
 Na wszystkich filarach, od strony górnej wody, wprowadzono dodatkowe zabezpieczenie
„szpiców” w postaci kątownika stalowego.
W projekcie przewiduje się umocnienie wałów przeciwpowodziowych od strony rzeki, w
miejscu lokalizacji przyczółków żelbetowymi płytami ażurowymi.
km istniejącego
-
pole powierzchni w planie - a = ap = 24,248m2,
spadek podłużny – i=0,70%,
rzędna wlotu – 98,205m npm,
rzędna wylotu – 98,058m npm,
wysokość naziomu nad przepustem – hn1= 3,076m, hn2= 3,104m,
skos obiektu – α=90,00.
km istniejącego
- pole powierzchni w planie - a = ap = 24,893m2
km istniejącego
 lokata przepustu km 82.430 do km 82.770 – wg km projektowanego, lokata przepustu km
82.430 do km 82.770 – wg km istniejącego.
nasypem kolejowym,
 lokata przepustu km 84.700 do km 86.000 – wg km projektowanego,lokata przepustu km
84.700 do km 86.000 – wg km istniejącego.
nasypem kolejowym,
km istniejącego.
km istniejącego
km istniejącego
km istniejącego




-
funkcją nowego obiektu będzie przeprowadzenie płazów z jednej strony torów na drugą
projektowane przejście pod torami dla płazów o konstrukcji ramy zamkniętej, żelbetowej,
2 ściany czołowe przepustu żelbetowe, prefabrykowane, o stałej wysokości, dostosowanej
parametry geometryczne konstrukcji
światło pionowe – h0=0,60m,
długość (w licu ścian czołowych) – l= 41,990m,
pole powierzchni w planie - a = ap = 45,039m2
km istniejącego
 zprojektuje się przejścia pod torami dla płazów,
- długość (w licu ścian czołowych) – l=39,990m,
km istniejącego


-
2 ściany czołowe przepustu żelbetowe, prefabrykowane, o stałej wysokości, dostosowanej
parametry geometryczne konstrukcji
światło pionowe – h0=0,60m,
długość (w licu ścian czołowych) – l= 35,990m,
km istniejącego
km istniejącego
-
 lokata przepustu km 85.740 – wg km projektowanego, lokata przepustu km – wg km
istniejącego
 lokata przepustu km 85.815 – wg km projektowanego,lokata przepustu km 85.815 – wg
km istniejącego
-
4.2.10. ROZBIÓRKI
Na przedmiotowym odcinku linii kolejowej E75 zaprojekotwano rozbiórkę nastawni Prostyń
Bug w km 83,597 i dwóch małych obiektów w km 84+925 do km 84+981.
4.2.11. PERONY
STAN ISTNIEJĄCY
Istniejące w obrębie p.o. Prostyń elementy zagospodarowania peronów, jak również same
perony znajdują się w złym stanie technicznym i nie spełniają parametrów infrastruktury technicznej
linii dla prędkości 160 km/h dla pociągów pasażerskich (docelowo do 200km/h), 120km/h dla
pociągów towarowych i nacisku na oś 221kN. Wszelkie elementy istniejących peronów zostaną
rozebrane.W ramach p.o. Prostyń - Peron nr2 sąsiaduje bezpośrednio ze znajdującym się poza
programem inwestycji, budynkiem stacyjnym. W jednej części budynku funkcjonują kasy biletowe
obsługujące p.o. Prostyń, w drugiej znajduje się lokal mieszkalny.
STAN PROJEKTOWANY
W ramach modernizacji linii kolejowej E 75, planuje się całkowitą wymianę i modernizację
obiektów do obsługi podróżnych, tak aby zapewnić odpowiednią liczbę peronów oraz krawędzi
peronowych, odpowiednie usytuowanie peronów, wynikające z położenia peronów względem torów,
sposób dojścia do peronów, możliwość obsługi osób niepełnosprawnych, możliwość obsługi
bagażowej, długość i szerokość peronów. Dojścia terenowe do peronów zostały dostosowane
wysokościowo i przestrzennie do istniejącej oraz projektowanej infrastruktury drogowej i kolejowej.
Schody od strony budynku dworcowego zostały przeprojektowane i dostosowane do obowiązujących
przepisów. Doprojektowana została rampa dla niepełnosprawnych.Na peronach planuje się
umieszczenie elementów małej architektury tj. ławki, kosze na śmieci, pojemniki na piasek i sól,
ogrodzenia panelowe, wiaty zabezpieczające osoby przebywające na peronie przed opadami
atmosferycznymi, informacje wizualne, drogowskazy, piktogramy.
4.2.12. ŚCIANY OPOROWE
STAN ISTNIEJĄCY
Na przedmiotowym odcinku w miejscu projektowanego chodnika łączącego drogę z peronem
zlokalizowana jest niewielka ściana oporowa i skarpy ziemne. Istniejący mur oporowy przeznaczony
jest do rozbiórki. W miejscu projektowanych ramp dla osób niepełnosprawnych i schodów
wejściowych na peron znajduje się skarpa ziemna podtrzymująca istniejący peron. W miejscu
projektowanej ściany oporowej przy placu manewrowym znajduje się obecnie skarpa drogowa.
STAN PROJEKTOWANY
Na przedmiotowym odcinku L02 zaprojektowano dwie ściany oporowe typu „L” oraz rampy
dla niepełnosprawnych połączone ze schodami wejściowymi na peron. Pierwsza ze ścian oporowych
podtrzymuje chodnik (dojście do peronu), druga podtrzymuje plac manewrowy przy drodze.W
miejscu pierwszej projektowanej ściany oporowej podtrzymującej chodnik znajduje się obecnie
niewielki mur oporowy. Istniejący mur przeznaczony jest do rozbiórki. Projektowana ściana oporowa
zastąpi w całości istniejącą mur i dojdzie aż do peronu (umożliwi połączenie drogi z peronem). Na
górze ściany zamontowana bedzie balustrada stalowa. Ściana podzielona jest na odcinki o różnych
wysokościach. Całkowita długość ściany w jej zewnętrznym licu wynosi 37,85 m. Wysokość od 2,28 m
do 3,81 m. Ściana posiada dwa załamania na swojej trasie. Drugą z zaprojektowanych ścian
oporowych jest ściana podtrzymująca plac manewrowy. Obecnie w miejscu projektowanej ściany jest
skarpa ziemna. Druga ściana została zaprojektowana jako żelbetowa typu „L” (wylewana na placu
budowy) o zmiennej wysokości. Kolejne odcinki ścian oddzielone sa dylatacjami. Długość całkowita
ściany oporowej wynosi 14,45 m. Na górze balustrada drogowa. Pochylnie i schody wejściowe na
peron zaprojektowane są w postaci żelbetowej konstrukcji wspólnej dla schodów i ramp i
posadowionej na jednej płycie żelbetowej. Na górze konstrukcji balustardy stalowe.
4.3. OPIS WARIANTÓW PRZEDSIĘWZIĘCIA
Na etapie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedmiotem analizy
były wymienione poniżej opcje realizacji inwestycji.
W raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko na etapie DŚ rozpatrywano
wariant „0” polegający na niepodejmowaniu działań, wariant ,,0+” polegający na odtworzeniu
istniejącej infrastruktury oraz warianty „1”, ,,1+”, ,,2a” i ,,2b”.
Warianty inwestycyjne
W ramach wariantu ,,0+” przewiduje się wykonanie podstawowych prac budowlanych,
niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania linii w celu zaspokojenia aktualnych potrzeb
przewozowych a także odtworzenie istniejącej infrastruktury do zapewnienia Vmax=120 km/h dla
pociągów pasażerskich bez zmiany trasy z pozostawieniem mostu jednotorowego na rzece Bug. Prace
modernizacyjne obejmowały będą m.in. renowację torów, wymianę podkładów szyn, oczyszczenie i
uzupełnienie bądź wymianę tłucznia, remont peronów, działania konserwacyjne lub naprawę
istniejących przejazdów kolejowych, a w przypadku największego obiektu inżynieryjnego planowanej
inwestycji - mostu na rzece Bug, wymianę uszkodzonych stalowych elementów konstrukcji wraz z
częściową naprawą i modernizacją elementów betonowych podtorza.
Wariant „1” przewiduje częściową modernizację infrastruktury do prędkości 160 km/h w
ruchu pasażerskim i 120 km/h w ruchu towarowym, przy nacisku na oś 221 kN. Będzie to możliwe
m.in. po zamontowaniu nowych szyn na podkładach betonowy. Ponadto wariant ten zakłada
zastąpienie niektórych obiektów inżynieryjnych będących w złym stanie technicznym nowymi
obiektami. Dotyczy to przede wszystkim obiektu nad rzeką Liwiec, który ze względu na wadliwą
konstrukcję, zastąpiony zostanie nowym obiektem inżynieryjnym. Ze względu na zły stan techniczny
oraz ze względu na utrudnienia związane z połączeniem torów szlakowych w jeden, przewiduje się
również budowę nowego mostu nad Bugiem.
Wariant „1+” uwzględnia adaptację linii kolejowej dla zapewnienia prędkości Vmax=160km/h
dla pociągów pasażerskich oraz Vt= 120 km/h dla pociągów towarowych. Zakłada się prace
polegające na modernizacji linii kolejowej planowane w wariancie „I”, obejmujące dodatkowo
przygotowanie podtorza i przystosowanie infrastruktury kolejowej do prędkości 200 km/h dla
pociągów pasażerskich. W zakresie obiektów inżynieryjnych wyszczególniono m.in. zastąpienie
mostów stalowych nowymi budowlami, przebudowę całkowitą wielu obiektów inżynieryjnych.
W wariantach „2a” i ,,2b” zakłada się adaptację linii kolejowej do maksymalnej prędkości 200
km/h przy zastosowaniu, odpowiednio, taboru z wychylnym nadwoziem lub taboru klasycznego
zmodernizowanego, likwidację przejść i przejazdów w poziomie szyn i zastąpienie ich skrzyżowaniami
bezkolizyjnymi oraz adaptację do prędkości 120 km/h dla pociągów towarowych. Zakres prac w
porównaniu 2 wariantem „1+” różni się ilością nowych wiaduktów1 i przejść podziemnych dla
pieszych
Do realizacji inwestycji wybrano wariant 1+.
Ze względu na fakt, iż niniejszy raport sporządzany jest w ramach postępowania
zmierzającego do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, a dla planowanej inwestycji została
wydana w 2009 r. decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla wariantu 1+, na etapie ponownej
oceny oddziaływania na środowisko odstąpiono od analizy wariantów alternatywnych modernizacji
linii kolejowej.
Wariant polegający na niepodejmowaniu realizacji przedsięwzięcia
Zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko zawierał analizę
wariantu „zerowego”.
W chwili obecnej na analizowanym odcinku linii kolejowej E75 ruch pociągów jest
ograniczony ze względu na stan infrastruktury technicznej. Zaniechanie realizacji inwestycji nie
spowoduje zmian w użytkowaniu terenu linii kolejowej i obszarów przyległych. Jednak brak realizacji
przedsięwzięcia i pozostawienie istniejącego przebiegu linii kolejowej bez jej modernizacji spowoduje
narastające negatywne oddziaływanie w zakresie hałasu, wód, wpływu na faunę i florę oraz
pogorszenie stanu bezpieczeństwa ruchu.
W przypadku pociągów regionalnych oraz pociągów dalekobieżnych brak realizacji inwestycji
uniemożliwi znaczącą intensyfikację ruchu pociągów pasażerskich. Nie będą mogły być spełnione
pożądane przez przewoźników i organizatorów zarówno komunikacji regionalnej jak i
międzywojewódzkiej, międzynarodowej i kwalifikowanej częstotliwości kursowania pociągów.
5.
CHARAKTERYSTYKA
ELEMENTÓW
ŚRODOWISKA
OBJĘTYCH
PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
ZAKRESEM
5.1. ZAGOSPODAROWANIE TERENU
Odcinek L02 – szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880) przebiega głównie przez
tereny leśne oraz na niewielkich odcinkach przez grunty orne, łąki i pastwiska.
5.2. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI TERENU
Analizowany odcinek linii kolejowej E75: L02 szlak Prostyń – Małkinia (zaznaczony kolorem
żółtym na rycinie poniżej) zlokalizowany jest na terenie mezoregionu fizycznogeograficznego: Dolina
Dolnego Bugu2.
Mezoregion Dolina Dolnego Bugu - jest sześćdziesięciokilometrowym odcinkiem doliny Bugu
pomiędzy Małkinią a Jeziorem Zegrzyńskim w Kotlinie Warszawskiej. Dolina ma kilka kilometrów
szerokości i obejmuje łąkowy taras zalewowy z licznymi starorzeczami oraz piaszczysty taras
wydmowy, przeważnie zalesiony. Poniżej Małkini wpada do Bugu z prawej strony rzeka Brok, a
1
2
przy czym wiadukty nie dot. przedmiotowego odcinka linii kolejowej.
J.Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002.
następnie z lewej strony Liwiec. Mezoregion zajmuje powierzchnię około 370 km². W Lasach
Łochowskich są rezerwaty „Jegiel” (18,5 ha) i „Czaplowizna” (213,2 ha). W 1993 r. powstał
Nadbużański Park Krajobrazowy (537 km 2 ). Dolinę przecinają dwie linie kolejowe: z Warszawy przez
Tłuszcz i Małkinię do Białegostoku oraz z Tłuszcza przez Wyszków do Ostrołęki.
Rysunek 2. Przebieg modernizowanego odcinka L02 linii kolejowej na tle mapy mezoregionów
fizycznogeograficznych Polski3
5.3. KLIMAT I JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
Linia kolejowa położona jest w województwie mazowieckim. Warunki klimatyczne4 5 6 należą
do strefy klimatu umiarkowanego. Klimat tego obszaru, ze względu na położenie w środkowej
części Europy, podlega wpływom morskim i kontynentalnym. Średnia roczna temperatura
powietrza wynosi ok 7-8 C przy czym najchłodniejszym miesiącem jest styczeń ze średnimi
temperaturami -5,8 C, a najcieplejszym lipiec – średnia temperatura wynosi 19,2C. Średnie roczne
sumy usłonecznienia w rejonie przedsięwzięcia wynosi 1600 godzin. Liczba dni gorących z T max ≥ 25°C.
wynosi 30-40. Liczba dni przymrozkowych z Tmin<0ºC wynosi przeciętnie 110-120, liczba dni
3
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) http://www.pgi.gov.pl/
„Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2013 roku” Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w
Warszawie, Warszawa 2014r.
5
„Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim za rok 2013r”, Warszawa kwiecień 2014r.
6
www.imgw.pl
4
mroźnych 30- 50. Średnie roczne zachmurzenie w skali 0-8 jest w całym opisywanym regionie na
poziomie 5,0-5,2. Liczba dni pogodnych (o zachmurzeniu < 2) wynosi 35-45 . Średnie roczne opady
atmosferyczne dla 2013 roku osiągają wartości rzędu od 600 – 700 do 700-800 mm/rok. Przebieg
miesięcznych sum opadów wskazuje, że najwilgotniejszym miesiącem jest maj – kumulacja ok. 20%
(138,9 mm) rocznej sumy opadów. Najniższe sumy opadów występują w październiku (1% - ok.
7,7mm). W województwie mazowieckim dla obszaru przedsięwzięcia średnie prędkości wiatru
występują w zakresie od 3,0 do 4,0m/s. Na całym obszarze województwa przeważającym kierunkiem
wiatru jest kierunek zachodni oraz południowo-zachodni.
Rysunek 3. Rozkład średniej rocznej wartości temperatury powietrza [ °C] w województwie
mazowieckim w 2013 roku (żródło: model WRF)7 - czerwona linia na mapie oznacza lokalizację linii
kolejowej.
7
Średnie roczne sumy opadów [godziny]
Liczba dni gorących (Tmax ≥25ºC)
Rysunek 4. Średnie roczne sumy usłonecznienia [godziny] w 2013 roku oraz liczba dni gorących 8 - czerwona linia
na mapie oznacza lokalizację linii kolejowej
8
www.imgw.pl
Liczba dni przymrozkowych (Tmin<0ºC)
Liczba dni mroźnych (Tmax<0ºC)
Rysunek 5. Liczba dni z określoną temperaturą powietrza w 2013 roku , czerwona linia na mapie oznacza
lokalizację linii kolejowej 9.
9
www.imgw.pl
Średnie roczne zachmurzenie
w skali 0-8 pokrycia nieba
chmurami (0 – pogodnie; 8pochmurno)
Liczba dni pogodnych
(zachmurzenie ≤ 2)
Rysunek 6. Zachmurzenie w 2013 roku10 - czerwona linia na mapie oznacza lokalizację linii kolejowej
10
www.imgw.pl
Rysunek 7. Średnie prędkości wiatru na wysokości 10m w województwie mazowieckim w 2013 roku
(żródło: model WRF)11 - czerwona linia na mapie oznacza lokalizację linii kolejowej
Rysunek 8. Rozkład rocznej sumy opadów atmosferycznych w województwie mazowieckim w 2013
roku (żródło: model WRF)12 - czerwona linia na mapie oznacza lokalizację linii kolejowej
11
Aktualny stan jakości powietrza wzdłuż rozpatrywanej linii kolejowej, określony przez
Mazowiecki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska13, przedstawiono w tabeli poniżej. Został
on określony dla substancji określonych w rozporządzeniu w sprawie poziomów niektórych substancji
w powietrzu14. Pozostałe substancje nie posiadają określonego dopuszczalnego poziomu powietrza, a
tło dla tych substancji uwzględnia się w wysokości 10% wartości odniesienia uśrednionej dla roku15.
Aktualny stan jakości powietrza (tabela poniżej) nie wykazuje przekroczeń zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla
niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 16 poz. 87).
Tabela 1. Aktualny stan jakości powietrza dla substancji dla obszaru wzdłuż linii kolejowej (dla 2014
roku).
Lp.
1.
2.
3.
3.
4.
5.
6.
Rodzaj substancji zanieczyszczającej
Dwutlenek siarki (S02)
Dwutlenek azotu (NO2)
Pył zawieszony PM10
Pył zawieszony PM2,5
Tlenek węgla
Benzen
Ołów
Średnioroczna, szacunkowa wartość stężenia
3
6,0 µg/m
7,0 µg/m3
3
24,0 µg/m
17,0 µg/m3
3
300,0 µg/m
3
0,8 µg/m
3
0,05 µg/m
5.4. GEOLOGIA
Linia kolejowa E75 Sadowne-Czyżew zlokalizowana jest na obszarze Obniżenia podlaskiego.
Jest to depresja wydłużona w kierunku wschód - zachód, o osi nachylonej na zachód. Powierzchnia
krystaliniku na wschodzie leży na głębokości koło 500 m p.p.m., na zachodzie - około 4000 m p.p.m.
Obniżenie podlaskie jest asymetryczne. Oś obniżenia leży bliżej południowego skrzydła tej jednostki.
Granicami obniżenia podlaskiego są: na północy wychodnie spągu skał osadowych na powierzchni
podpermskiej na południu wymieniona już strefa dysIokacyjna. Depresja jest wypełniona skałami
osadowymi syluru, ordowiku i kambru oraz skałami osadowymi i wulkanicznymi wendu. Leżące na
skałach starszego paleozoiku, w południowej części obniżenia, osady dewonu i karbonu należą do
niecki nadbużańskiej, skały mezozoiczne natomiast są zaliczane do niecki warszawskiej i częściowo do
niecki lubelskiej. Tereny obniżenia podlaskiego i struktury zrębowej podlasko – lubelskiej w wendzie i
starszym paleozoiku tworzyły jeden basen sedymentacyjny, na wschodzie sięgający do tarczy
ukraińskiej. Na obszarze tego zbiornika elementem okresowo podniesionym był zrąb Łukowa.
Analiza Szczegółowej Mapy Geologicznej wykazała, że w podłożu badanego obszaru
występują piaski i żwiry oraz lokalnie mułki i iły rzeczne tarasów, piaski eoliczne (również piaski
eoliczne w wydmach), piaski humusowe i namuły piaszczyste den dolinnych oraz zagłębień okresowo
przepływowych i gliny zwałowe. Do gruntów organicznych występujących na analizowanym terenie
zaliczyć można również namuły torfiaste i torfy. Dodatkowo w rejonie rzeki Bug dominują piaski i
żwiry zarówno tarasów niskich (0,3 - 1,5 m), jak i tarasów wysokich (5,0 - 6,0 m).
12
13
Mazowiecki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Delegatura w Ostrołęce pismo znak OS-MO.7016.1.01.2015 z
dn. 5.01.2015 r.
14
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomu niektórych substancji w powietrzu
(Dz. U. Poz. 1031).
15
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w
powietrzu (Dz. U. Nr 16 poz. 87).
Dla odcinka L02 linii kolejowej wg. mapy geologicznej jest to kategoria piaski, pospółki, żwiry,
otoczaki (rycina poniżej). Na podstawie wykonanych otworów badawczych stwierdzono, iż na
przedmiotowym odcinku L02 linii kolejowej (od km 81,000 do km 86,880) występują utwory
niespoiste wykształcone w postaci piasków, żwirów i pospółek z przewarstwieniami glin i gruntów
organicznych16.
Rysunek 9. Odcinek L02 (żółty) linii kolejowej na tle mapy geologicznej Polski (bez utworów
kenozoiku)
5.5. GLEBY
Gleby województwa mazowieckiego powstałe w większości na utworach polodowcowych lub
osadach jeszcze młodszych, są najczęściej średniej i słabej jakości. Typ gleby zależy w dużej mierze od
16
Odrębne opracowanie: Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla linii kolejowej E75 Sadowne-Czyzew. Systra, 2014.
materiałów geologicznych, wód, rzeźby terenu, klimatu i roślinności. Na odcinku między Warszawą a
rzeką Bug dominują gleby rdzawe i bielicowe (Klasyfikacja FAO: bielica) w obrębie lasów. Materiałami
geologicznymi są piaski i gleby gliniaste. Odrębne łaty gleby żyznej to gleby brunatne (Cambisol).
Dolinę Bugu charakteryzują głównie gleby napływowe (Fluvisol, Gleysol), podobnie jak gleby
organiczne: torfy i gleby torfowe (Mollic Gleysol).
Gleby bielicowe zajmują ponad trzy czwarte powierzchni województwa. Powstawały one
najczęściej na piaskach i glinach zwałowych. Te, które powstały na wysoczyznach są zazwyczaj
bardziej urodzajne i należą do III i IV klasy bonitacyjnej. Na przeważającej powierzchni województwa
występują gleby należące do najsłabszych, zaliczane do V i VI klasy bonitacyjnej. Znajdują się na nich
ważne kompleksy leśne województwa. Gleby żyźniejsze, takie jak np. bielice powstałe na pyłach, są
rzadkością, a najlepsze gleby, takie jak gleby brunatne, czarnoziemy, czarne ziemie czy mady
występują jedynie sporadycznie. W województwie mazowieckim użytkuje się rolniczo 66,9% obszaru,
a lasy i grunty leśne stanowią 2,4% jego obszaru.
Według bonitacji gleb przedmiotowy odcinek linii kolejowej przebiega przez gleby użytków
zielonych z przewagą klas bonitacyjnych I,II. Klasyfikacja genetyczna gleb wskazuje na przeważające
gleby mady rzeczne.
Lokalizację analizowanego odcinka linii kolejowej na tle gleb przedstawiają poniższe ryciny.
Rysunek 10.Położenie odcinka L02 linii kolejowej na tle bonitacji gleb 17 .
17
Mapa: Gleby.Bonitacja gleb. J.Strzelec.
Rysunek 11. Położenie odcinka L02 linii kolejowej na tle klasyfikacji genetycznej gleb 18
18
Mapa: Gleby.Klasyfikacja genetyczna gleb. S.Białousz.
5.6. WODY PODZIEMNE
Zgodnie z podziałem regionalnym zwykłych wód podziemnych odcinek L02 linii kolejowej,
szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880), przebiega w obrębie Regionu Warszawskiego (I),
Subregionu Pojeziernego (I 1) oraz Regionu Mazowiecko-Mazursko-Podlaskiego (II), Subregionu
Pojeziernego (II2) 19.
Głównym poziomem użytkowym jest poziom czwartorzędowy. Decydują o tym największe
zasoby tych wód, ich odnawialność oraz niewielka głębokość sprzyjająca budowie ujęć. Poziom
czwartorzędowy charakteryzuje się zmienną głębokością występowania (od kilku do 150 m), różną
miąższością, zmiennym stopniem izolacji od wpływu czynników powierzchniowych, jak też
zróżnicowaną wydajnością eksploatacyjną uzyskiwaną z poszczególnych źródeł.
Dolne trzeciorzędowe piętro wodonośne tworzą dwa poziomy wodonośne: mioceńskie i
oligoceńskie.
Poziom mioceński wykorzystywany jest sporadycznie z uwagi na brunatną barwę wód,
związaną z zawartością w utworach wodonośnych drobnych frakcji węgla brunatnego.
Oligoceński poziom wodonośny - występujący zazwyczaj na głębokości 180-250 m -stanowi
bardzo ważny zbiornik wód podziemnych o dobrej i trwałej jakości, ze względu na występowanie w
jego nadkładzie odpowiedniej izolacji przed zanieczyszczeniami powierzchniowymi. Oligoceński
poziom wodonośny ma w regionie mazowieckim szczególne znaczenie jako źródło zaopatrzenia w
wodę stosunkowo dobrej jakości. Głównym jej użytkownikiem jest aglomeracja warszawska. Znajduje
tu się 3/4 wszystkich ujęć (według najnowszych danych 148 sprawnych studni ujmujących wodę z
oligocenu), mimo iż aglomeracja ta obejmuje tylko 1/5 powierzchni centralnej części niecki
mazowieckiej. Wymaga on jednak ochrony ze względu na zagrożenia związane zarówno z
możliwością dopływu zasolonych wód podziemnych z poziomu kredowego jak też z przesiąkaniem
wód zabarwionych z miocenu i antropogenicznie zanieczyszczonych - z czwartorzędu.
Główne zbiorniki wód podziemnych
Odcinek L02– szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880) przecina jeden Główny
Zbiornik Wód Podziemnych (GZWP): Nr 215 Subniecka Warszawska.
Ujęcia wód podziemnych
W rejonie odcinka L02 – szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880) w buforze do 10 km
nie zlokalizowano ujęć wód podziemnych.
Jednolite Częsci Wód Podziemnych (JCWPd)
Odcinek L02– szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880) położony jest w obrębie
Jednolitych Części Wód Podziemnych: JCWPD PLGW 200054.
Jakość wód podziemnych
W 2013 r. Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, na zlecenie Głównego Inspektoratu
Ochrony Środowiska, wykonał badania wód podziemnych w 19 punktach województwa
mazowieckiego, należących do sieci krajowej, żaden z punktów nie znajdował się w zasięgu JCWPd
19
Paczyński B. (red.) – Atlas hydrogelogiczny Polski część I. Problemy zwykłych wód podziemnych. PIG, Warszawa, 1993
na przebiegu modernizowanej linii kolejowej. Badania, które obejmowały jednolite części wód
podziemnych w zasięgu przedsięwzięcia prowadzone były w 2012 r. przez Państwowy Instytut
Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
Klasy jakości wód podziemnych przedstawiały się następująco: dla PLGW 200054- 5 punktów
badawczych posiadało III klasę jakości, 1 punkt badawczy- IV klasę jakości.
Tabela 2. Charakterystyka Głównych Zbiorników Wód Podziemnych na trasie przebiegu odcinka L02
linii kolejowej 20
Nazwa i numer GZWP
Subniecka warszawska
Nr 215
(Zbiorniki
nieudokumentowane)
Powierzch
nia
2
[km ]
51 000
Wiek
utworów
wodonośnych
trzeciorzęd
Charakter
zbiornika
porowy
Szacunkowe
zasoby
dyspozycyjne
3
[tys m /d]
250
Średnia
głębokość
ujęć
[m]
160
Lokalizacja
względem linii
kolejowej
przecina GZWP w
km 81,000-85,253
na długości ok. 4,2
km
Rysunek 12. Lokalizacja inwestycji na tle Głównych Zbiorników Wód Podziemnych oraz lokalizacja
ujęć wody - odcinek L02 linii kolejowej21.
20
Antoni Kleczkowski: Głowne zbiorniki wód podziemnych (GZWP) w Polsce – własności hydrogeologiczne, jakość wód,
badania modelowe. Kraków: 1998. Opracowano na podstawie warstw udostępnionych przez RZGW w Warszawie.
21
Dane z PIG - http://www.pgi.gov.pl
Tabela 3. Charakterystyka Jednolitych części wód podziemnych na przebiegu odcinka L02 linii
kolejowej22
Kod PLGW
Region
wodny
Ekoregion
Ocena stanu
ilościowego
Ocena stanu
chemicznego
Ocena ryzyka
nieosiągnięcia celów
Derogacje
PLGW 200054
Środkowej
Wisły
Równiny
Wschodnie
dobry
dobry
niezagrożona
brak
Rysunek 13. Lokalizacja inwestycji na tle Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPd) – odcinek L02
linii kolejowej23.
5.7. WODY POWIERZCHNIOWE
Odcinek L02 linii kolejowej E75, szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880), leży w
dorzeczu Wisły, w zlewiskach Narwi i Bugu. Wody z tego obszaru odprowadzane są bezpośrednio do
koryta rzecznego Wisły oraz jej głównych dopływów. Główne rzeki tego regionu to Wisła i Bug. Trasa
linii kolejowej E-75 rozpoczyna się w sąsiedztwie Wisły w Warszawie i przecina następujące rzeki: w
Zielonce – rzekę Długą, w Wołominie – rzekę Czarną, za Wołominem – rzeki Rządza i Liwiec, w
okolicach miejscowości Sadowne – Ugoszcz, a przed Małkinią – rzekę Bug.
22
23
Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (2011)
http://epsh.pgi.gov.pl/jcwpd/wmservice.aspx?
Rysunek 14. Sieć hydrograficzna w rejonie odcinka L02 linii kolejowej24
Jednolite części wód powierzchniowych rzecznych (JCWP)
Zgodnie z podziałem dokonanym w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza
Wisły (2011) przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest w 5 obszarach jednolitych części wód
powierzchniowych rzecznych:
 JCWP RW2000172667749 Kanał Kacapski
 JCWP RW2000232667549 Treblinka
 JCWP RW200017266756 Dopływ z Klukowa
 JCWP RW200021266759 Bug od Kołodziejki do Broku
Poniżej w tabeli przedstawiono charakterystykę jednolitych części wód powierzchniowych
rzecznych na przebiegu modernizowanego odcinka linii kolejowej E75 – odcinek L02 szlak Prostyń Małkinia.
Przedmiotowy odcinek L02 linii kolejowej przecina 4 ww. JCW powierzchniowych. Poniżej
zestawiono zakres prac przewidzianych na danym cieku w ramach przedsięwzięcia lub podano
informacje o braku ingerencji w ciek.
24
Atlas Rzeczpospolitej Polskiej, Andrzej Czerny
Tabela 4. Charakterystyka jednolitych części wód powierzchniowych rzecznych na przebiegu L02
odcinka linii kolejowej25
Lp.
Nazwa
Europejski kod JCWP
Typ
Status
Ocena
stanu
Ocena ryzyka
nieosiągnięcia
celów
Derogacje
1
Kanał Kacapski
PLRW2000172667749
Potok nizinny
piaszczysty
naturalna
część wód
zły
niezagrożona
brak
2
Treblinka
PLRW2000232667549
Potoki i strumienie
na obszarach
będących pod
wpływem procesów
torfotwórczych
naturalna
część wód
zły
zagrożona
derogacje czasowe
- brak możliwości
technicznych
3
Dopływ z Klukowa
PLRW200017266756
Potok nizinny
piaszczysty
naturalna
część wód
zły
zagrożona
4
Bug od Kołodziejki do
Broku
PLRW200021266759
Wielka rzeka
nizinna
naturalna
część wód
zły
zagrożona
derogacje czasowe
- brak możliwości
technicznych
derogacje czasowe
- brak możliwości
technicznych
Rysunek 15. Lokalizacja inwestycji na tle jednolitych części wód powierzchniowych - odcinek L02 linii
kolejowej26.
25
Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (2011)
Tabela 5. Zakres prac przewidzianych na ciekach znajdujących sie na przebiegu odcinka L02 linii
kolejowej - szlak Prostyń – Małkinia.
Lp.
Nazwa JCWP
Ciek
1
Bug od Kołodziejki do Broku
PLRW200021266759
Rzeka Bug
Obiekt / zakres prac
Most na linii kolejowej w km 84,548
planowana jest rozbiórka istniejącej i budowa nowej konstrukcji w
torze nr 2 oraz budowa nowej konstrukcji w torze nr 1
-
-
-
-
2
3
4
Kanał Kacapski
PLRW2000172667749
Treblinka
PLRW2000232667549
Dopływ z Klukowa
PLRW200017266756
-
Jakość wód powierzchniowych
W latach 2010-2013 zostały przeprowadzone badania w sześcioletnim cyklu Planów
Gospodarowania Wodami w latach 2010-2015. Na ich podstawie wojewódzkie inspektoraty ochrony
środowiska przeprowadziły ocenę JCWP. Stan lub potencjał ekologiczny jednolitych części wód
(niebędących zbiornikami zaporowymi) klasyfikuje się na podstawie wyników badań uzyskanych w
reprezentatywnym punkcie pomiarowo-kontrolnym, natomiast dla fragmentu JCW występującego na
obszarze chronionym - w punkcie pomiarowo-kontrolnym monitoringu obszarów chronionych. W
przypadku stanu chemicznego klasyfikacja sporządzona dla punktu reprezentatywnego jest
klasyfikacją stanu chemicznego jednolitej części wód.
W województwie zdecydowanie przeważają wody o stanie ekologicznym poniżej
dobrego (87% JCWP). Bardzo dobrego stanu ekologicznego nie uzyskała żadna JCWP. Dobry stan /
potencjał ekologiczny osiągnęło tylko 20 JCWP, co stanowiło zaledwie 13% wszystkich
ocenionych JCWP. Stan/potencjał umiarkowany posiadało 85 JCWP (57%), słaby – 35 JCWP (23%), zły
- 10 JCWP (7%). Dobry stan/potencjał ekologiczny uzyskały m.in. JCWP: Narew od Pisy do Omulwi,
Narew od Omulwi do Różu, Modrzejowianka od Kobylanki do ujścia, Radomka od Szabasówki do
Mlecznej. Wody o złym stanie/potencjale ekologicznym występują przede wszystkim w
centralnej części województwa np. Wisła od Jeziorki do Kanału Młocińskiego, Utrata od źródeł
do Żbikówki ze Żbikówką. Ocenie poddano również stan chemiczny 45 JCWP. Dobry stan
chemiczny osiągnęło 44% JCWP (20 JCWP), pozostałe zaś 56 % JCWP (25 JCWP) otrzymało ocenę
stanu chemicznego poniżej dobrego, o czym najczęściej zadecydowały podwyższone stężenia
wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA).
Klasyfikacja stanu JCWP rzecznych w województwie mazowieckim jest bardzo niekorzystna.
Prawie wszystkie JCWP (99 %) to wody o złym stanie. O powyższym zadecydował przede wszystkim
stan/potencjał ekologiczny wód. Dobry stan osiągnęła tylko jedna JCWP: Omulew od Sawicy do ujścia
z Płodownicą od dopł. spod Parciak.
Ocena stanu jednolitych części wód w latach 2010–2013 wykonana przez WIOŚ w Warszawie
objęła tylko JCWP RW200021266759 Bug od Kołodziejki do Broku. Ww. JCWP posiada słaby stan
ekologiczny oraz dobry stan chemiczny
26
Na podstawie danych Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej KZGW http://www.kzgw.gov.pl/
Tabela 6. Dane statystyczne dotyczące oceny stanu chemicznego i stanu JCWP rzecznych
mazowieckim badanych w latach 2010-201327
Klasyfikacja stanu chemicznego i stanu JCWP
rzecznych (wraz ze zbiornikami)
JCWP Monitorowane
Dobry
20
Ocena stanu chemicznego
Liczba ocenionych
PSD*
części wód
25
45
Dobry
1
w
woj.
Ocena stanu
Liczba ocenionych
Zły
części wód
136
137
Ogółem w woj. mazowieckim 555 JCWP. * PSD – poniżej stanu dobrego
5.8. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
5.8.1. OBSZARY CHRONIONE I KORYTARZE EKOLOGICZNE
Planowana inwestycja przecina obszary cenne przyrodniczo, w tym będące formami ochrony
przyrody w myśl art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.2013.627 z
późn. zm.) i korytarze ekologiczne.
W tabeli poniżej wyróżniono obszary chronione, w tym obszary Natura 20000 oraz łączące je
korytarze ekologiczne28, zlokalizowane w promieniu do 10 km od modernizowanej linii kolejowej.
W rejonie przedmiotowej inwestycji (do 250m od osi linii kolejowej) nie występują
indywidualne formy ochrony przyrody.
Tabela 7. Obszarowe formy ochrony przyrody znajdujące się w promieniu do 10 km od linii
kolejowej E75 Sadowne – Czyżew: odcinek L02.
Nazwa obszaru
Kod
Dolina Dolnego Bugu
PLB14001
Ostoja Nadbużańska
PLH140011
Puszcza Biała
PLB140007
Dąbrowy Ceranowskie
PLH140024
Dolina Dolnego Bugu
PL057
Puszcza Biała
PL058
Dolina Dolnego Bugu
GKPnC-4
Puszcza Biała
GKPnC-1
Lasy Mielnickie Puszcza Biała
GKPnC-1A
Czerwony Bór
GKPnC-5A
Typ obszaru
Położenie linii kolejowej E75 pod względem
obszarowych form ochrony przyrody
Obszar Natura 2000
Linia kolejowa przecina obszar na długości ok. 5,879
OSO
km (od km 81,000 do km 86,879)
SOO
km (od km 81,955 do km 86,879)
Linia kolejowa przebiega w odległości ok. 0,38 km od
OSO
obszaru (w km 86,879)
SOO
Obszar IBA
IBA
km (od km 81,000 do km 86,879)
IBA
Korytarz ekologiczny
Linia kolejowa przecina obszar na łącznej długości ok.
Korytarz
5,618 km (od km 81,000 do km 81,694 i od km 81,955
ekologiczny
do km 86,879)
Korytarz
ekologiczny
Korytarz
ekologiczny
Korytarz
ekologiczny
27
Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2013 r., WIOŚ Warszawa 2014 r,
Jędrzejewski W., Nowak S., Stachura K., Skierczyński M., Mysłajek R.W., Niedziałkowski K., Jędrzejewska B., Wójcik J.M.,
Zalewska H., Pilot M., 2005. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce. Opracowanie
wykonane dla Ministerstwa w ramach realizacji programu Phare PL0105.02. Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża.
Aktualizacja 2012-dane niepublikowane
28
Nazwa obszaru
Mokry Jegiel
Bojarski Grąd
Podjabłońskie
Nadbużański Park
Krajobrazowy
Kod
Położenie linii kolejowej E75 pod względem
obszarowych form ochrony przyrody
Typ obszaru
Rezerwat przyrody
Rezerwat
przyrody
Rezerwat
przyrody
Rezerwat
przyrody
Park krajobrazowy
Park
Krajobrazowy
5.8.2. METODYKA INWENTARYZACJI PRZYRODNICZEJ
Etap studialny prac inwentaryzacyjnych polegał na analizie dostępnych danych źródłowych (w
tym atlasów rozmieszczenia gatunków i materiałów kartograficznych) oraz możliwych dostępnych
danych niepublikowanych, pozyskanych informacji z urzędów i instytucji dla rozpatrywanego buforu
terenu (jak niżej). Etap prac terenowych obejmował wykonanie wizji terenowych wzdłuż całej linii
kolejowej w celu wytypowania potencjalnych miejsc występowania przedmiotów analizy (screening),
które następnie zostały objęte szczegółowymi badania terenowymi.
Przedmiotem analiz i prac terenowych na potrzeby raportu na etapie ponownej oceny
oddziaływania na środowisko są:
 siedliska przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej,
 gatunki roślin, grzybów (w tym porostów) chronione prawem krajowym i europejskim,
 gatunki zwierząt: bezkręgowców, ryb, minogów, płazów i gadów, ssaków (w tym nietoperzy)
wymienione w Załączniku II i IV Dyrektywy Siedliskowej oraz objęte krajową ochroną
gatunkową,
 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz objęte krajową ochroną gatunkową.
Szczególną uwagę zwrócono na przecięcie obszarów Natura 2000 (Ostoja Nadbużańska,
Dolina Dolnego Bugu) przez linię kolejową (odcinek L02: km 81,000 – km 86,880) i występowanie
przedmiotów ochrony ww. obszarów29 w analizowanym pasie terenu.
Tabela 8. Kolizja (przecięcie) odcinka L02 Prostyń- Małkinia linii kolejowej z obszarami Natura 2000.
Kilometraż przecięcia
początkowy
końcowy
81,000
86,879
81,955
86,879
kod
PLB140001
PLH140011
Obszar Natura 2000
nazwa
Dolina Dolnego Bugu (Dyrektywa Ptasia)
Ostoja Nadbużańska (Dyrektywa Siedliskowa)
Inwentaryzację przyrodniczą przeprowadzono na całym obszarze planowanej inwestycji.
Prace terenowe dotyczące inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych z Zał. I Dyrektywy
Siedliskowej, roślin, grzybów, bezkręgowców, ryb i minogów, nietoperzy przeprowadzono w buforze
po 250m od osi linii kolejowej na przecięciu z obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 100m
na pozostałym jej odcinku30.
29
30
Na podstawie SDF (standardowe formularze danych obszarów Natura 2000 http://natura2000.gdos.gov.pl)
Łącznie pas terenu o szerokości 500m / 200m
Na potrzeby inwentaryzacji płazów, gadów przyjęto pas terenu o szerokości 500m po obu
stronach linii kolejowej na przecięciu z obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska oraz o szerokości
250m na pozostałym jej odcinku31.
Inwentaryzaję ptaków dla całego odcinka linii kolejowej, wykonano w buforze odległości po
500m od osi linii kolejowej.
Zidentyfikowane ww. siedliska przyrodnicze oraz siedliska ww. gatunków zostały ocenione w
nawiązaniu do metodyki stosowanej w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska 32 bądź na
podstawie oceny eksperckiej.
Badania terenowe rozpoczęto na przełomie luty/marzec 2014 roku i kontynuowano do
stycznia 2015 roku. Terminy i częstotliwość kontroli terenowych były dostosowywane do wymagań
ekologicznych poszczególnych grup zwierząt i roślin, co zostało szczegółowo przedstawione poniżej
dla każdej z grup zasobów przyrodniczych.
Podczas prac terenowych wykorzystano podkłady mapowe w skali 1:10 000 oraz urządzenia
GPS, dane przestrzenne zostały opracowane w formacie shp* i dwg* w układzie współrzędnych 1992.
Opracowanie kartograficzne wyników inwentaryzacji przyrodniczejz zaprezentowano w
Załączniku
do raportu
 siedliska przyrodnicze, flora i mikobiota
 entomofauna, ichtiofauna, herpetofauna
 awifauna
 chiropterofauna, ssaki naziemne
Przegląd zinwentaryzowanych siedlisk przyrodniczych i gatunków przedstawiono
w Załączniku
do raportu.
SIEDLISKA PRZYRODNICZE Z ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY SIEDLISKOWEJ
Celem inwentaryzacji przyrodniczej była identyfikacja i ocena stanu płatów siedlisk
przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
Prace przeprowadzono na całym odcinku przedmiotowej inwestycji, w odległości po 250m od
osi linii kolejowej na przecięciu z obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 100m na
pozostałym jej odcinku. Badania terenowe wykonano w okresie 15 kwiecień – 15 wrzesień, z
częstotliwością 1 kontroli w każdym miesiącu (łącznie 6 kontroli).
W ramach prac studialnych sporządzana została lista zbiorowisk roślinnych – na podstawie
opracowania ujmującego zróżnicowanie roślinności w skali całego kraju i regionu, przeanalizowano
m.in. wyniki inwentaryzacji siedlisk Natura 2000 przeprowadzonej w roku 2007 na terenie lasów
państwowych33.
W trakcie prac terenowych penetrowano cały obszar objęty inwentaryzacją ze szczególnym
uwzględnieniem zbiorowisk leśnych, okolic cieków i drobnych zbiorników wodnych.
Inwentaryzację terenową prowadzono następującymi metodami:
 Kartowanie siedlisk metodą marszrutową,
 Identyfikacja siedlisk na podstawie gatunków wskaźnikowych, poprzez kwalifikowanie
jednostek fitosocjologicznych do zespołów i związków charakterystycznych dla określonych
typów siedlisk przyrodniczych, wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej.
31
Łącznie pas terenu o szerokości 1000m / 500m
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych GIOŚ http://www.gios.gov.pl - Przewodniki metodyczne.
33
Inwentaryzacja wielkoobszarowa siedlisk przyrodniczych i gatunków w aspekcie sieci Natura 2000 w Polsce, LP, 2007 r.
32
Inwentaryzacji poddano całość powierzchni stwierdzonych siedlisk przyrodniczych przy
zastosowaniu metodologii monitoringu siedlisk przyrodniczych GIOŚ34,35.
Zastosowano metodykę kartografii geobotanicznej i florystycznej 36, polegającą na
przenoszeniu bezpośrednio na mapę podkładową wyselekcjonowanych spostrzeżeń o położeniu,
granicach i warunkach występowania w terenie płatów roślinności, po uprzednim ich
zidentyfikowaniu z ustalonymi wcześniej kartograficznymi jednostkami roślinności. Istota tej metody
polega na lokalizacji płatów roślinności (identyfikowanych z odpowiednimi kartograficznymi
jednostkami roślinności) i wyznaczeniu ich zasięgu w stosunku do nieruchomych przedmiotów
terenowych oznaczonych na podkładzie mapy. W metodzie tej stosuje się zasadę zachowania
jednakowej szczegółowości w penetracji wszystkich części terenu.
W trakcie badań dokonano identyfikacji typów roślinności na podstawie fizjonomii zbiorowisk
roślinnych oraz występowania gatunków charakterystycznych, wyróżniających i dominujących. Na
podstawie materiału zebranego w wyniku badań terenowych ustalono ostateczne zasady ujęcia
jednostek kartograficznych. Opracowano mapę roślinności przedstawiającą na tle topografii terenu
zarejestrowane siedliska przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
W identyfikacji siedlisk przyrodniczych jako materiał wyjściowy wykorzystane zostały
przewodniki Komisji Europejskiej37 i Ministerstwa Środowiska38.
Do oceny stanu siedlisk przyrodniczych przeprowadzono badania w oparciu o metodykę GIOŚ
opracowaną przez Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, która jest obecnie stosowana
standardowo w monitoringu gatunków i siedlisk przyrodniczych. Zastosowano 3-stopniową skalę
oceny stanu siedlisk (FV,U1,U2), przy czym zestawienie odstaw waloryzacji parametrów stanu (dla
przejrzystości zestawionych wyników) załączono do charakterystyki poszczególnych typów siedlisk
przyrodniczych (wyniki inwentaryzacji).
FLORA I MIKOBIOTA
Celem inwentaryzacji przyrodniczej było określenie występowania gatunków flory i mikobioty
wymagających szczególnej uwagi, odznaczających się rzadkim występowaniem i objętych ochroną
gatunkową.
Prace terenowe wykonano w okresie 15 kwiecień – 15 wrzesień, z częstotliwością 1 kontroli
w każdym miesiącu (łącznie 6 kontroli), w odległości po 250m od osi linii kolejowej na przecięciu z
obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 100m na pozostałym jej odcinku.
W ramach inwentaryzacji przyrodniczej wykonano następujące prace:
 opracowanie listy gatunków wymagających szczególnej uwagi, mogących występować w
rejonie planowanych wariantów inwestycji,
 przeprowadzenie prace terenowych w celu poszukiwania stanowisk gatunków wymagających
szczególnej uwagi,
 opracowanie mapy rozmieszczenia ww. gatunków chronionych i rzadkich.
Za gatunki wymagające szczególnej uwagi ze względu na ich status prawny lub zagrożenie
wyginięciem w skali regionu, kraju lub kontynentu europejskiego, przyjęto taksony wymienione w
następujących źródłach:
 Załącznik II i V do Dyrektywy Siedliskowej,
34
Metodyka monitoringu przyrodniczego typów siedlisk przyrodniczych w latach 2006-2008, GIOŚ
(http://www.gios.gov.pl/siedliska).
35
Metodyka monitoringu typów siedlisk przyrodniczych w roku 2009, GIOŚ (http://www.gios.gov.pl/siedliska).
36
Faliński J. B. 1990-1991: Kartografia geobotaniczna. t. 1-3. PPWK im. E. Rommera. Warszawa-Wrocław.
37
Interpretation Manual of European Union Habitats, European Commission DG Environment (1999, 2003))
38
Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 http://natura2000.gdos.gov.pl, http://www.gios.gov.pl
Polska Czerwona Księga Roślin39,
Lista roślin naczyniowych i grzybów zagrożonych w Polsce 40,
Rozporządzenia Ministra Środowiska41,42.
Pierwszy etap prac objął zestawienie wszystkich dostępnych danych (publikowanych i
niepublikowanych) na temat stanowisk ww. gatunków flory i mikobioty, w w rejonie inwestycji. Jako
główne źródła danych posłużyły nieliczne publikacje florystyczne dotycząca badanego terenu.
Badania terenowe wykonano metodą marszrutową, starając się zlokalizować stanowiska znane z
literatury i opracowań, a także penetrując potencjalnie dogodne dla różnych gatunków fragmenty
siedlisk.
Nazwy łacińskie i polskie roślin naczyniowych podano za Flowering plants and pteridophytes
of Poland. A checklist43, mszaków za Census catologue of Polish mosses44, porostów za The lichens,
lichenicolous and allied fungi45 oraz dla grzybów makroskopowych za Checklist of Polish langer
Basidiomycetes46 i Checklist of Polish Langer Ascomycetes 47.
Stan siedliska określono posługując się wiedzą ekspercką stosując trójstopniową skalę (FV –
stan właściwy, U1 – stan niewłaściwy, nie zadawalający, U2 – stan niewłaściwy, zły).



ENTOMOFAUNA
Celem inwentaryzacji entomofauny było stwierdzenie występowania gatunków
bezkręgowców z Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej oraz podlegających ochronie gatunkowej na
podstawie prawa krajowego. WS ramach analiz wyróżniono jako docelowe (z racji statusu ochrony i
występowania) gatunki z Załącznika II i IV ww. dyrektywy - jako wymagające szczególnej uwagi.
Prace terenowe przeprowadzono w okresie 9 maj – 30 wrzesień 2014 roku, z wykonaniem 5
kontroli (po 1 w miesiącu), w pasie terenu w odległości po 250m od osi linii kolejowej na przecięciu z
obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 100m na pozostałym jej odcinku. Terminy prac były
powiązane ze zróżnicowaną gatunków bezkręgowców.
Pracami objęto głównie tereny leśne, zadrzewione oraz łąki wraz z ciekami i zbiornikami
wodnymi, z uwzględnieniem stref ekotonowych oraz charakterystyk siedlisk (typy siedlisk, roślinność,
dno cieków/zbiorników). Badania inwentaryzacyjne polegały głównie na wykonywaniu bezpośrednich
obserwacji, tj. stwierdzenia obecności osobników lub ich różnych stadiów rozwojowych, jak też ich
śladów (np. szczątki, odchody, wylinki, otwory wlotowe). Osobniki identyfikowane były w terenie, bez
ich uśmiercania.
Szczególną uwagę poświęcono pachnicy dębowej (gatunek priorytetowy, z Załącznika II i IV
Dyrektywy Siedliskowej) w zakresie występowania oraz oceny stanu populacji w nawiązaniu do
metodyki stosowanej w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska 48. Drzewa stanowiące
39
Zarzycki K. (red.) Kaźmierczakowa R. 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków: Instytut
Botaniki im. W. Szafera PAN.
40
K. Zarzycki, Z. Szeląg, 2006.: Czerwona lista roślin naczyniowych w Polsce. W: Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki,
Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera,
Polska Akademia Nauk.
41
41
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 października 2014 roku w sprawie gatunków dziko występujących roślin
objętych ochroną (Dz.U, poz 1409).
42
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 października 2014 roku w sprawie gatunków dziko występujących grzybów
objętych ochroną (Dz.U, poz 1408).
43
Mirek Z., et all. 2002. Flowering plants ond pteridophytes of Poland. A checklist. Instytut Botaniki PAN. Kraków
44
Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek – Ochyra J.2006, Census catalogue of Polish mosses. Instytut Botaniki PAN. Kraków
45
Fałtynowicz W., 2003. The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland. Instytut Botaniki PAN. Kraków
46
Wojewoda W. 2003. Checklist of Polish Langer Basidiomycetes. Instytut Botaniki PAN. Kraków
47
Chmiel A. M., 2006. Checklist of Polish Langer Ascomycetes. Instytut Botaniki PAN. Kraków
48
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych GIOŚ http://www.gios.gov.pl - Przewodniki metodyczne.
potencjalne siedlisko pachnicy badane były poprzez sprawdzenie dostępności dziupli, a następnie w
przypadku obecności próchnowiska, analizowane pod kątem występowania gatunku (stadia i ślady).
Podczas badań terenowych szczególną uwagę zwrócono na zadrzewienia i związaną z nimi
możliwość występowania populacji rzadkich i chronionych owadów związanych z martwym
drewnem: pachnicy dębowej, ciołka matowego oraz innych zagrożonych ekstynkcją chrząszczy
saproksylofagicznych. Chronione gatunki zasiedlają różne siedliska, od terenów leśnych i
zadrzewionych, poprzez tereny otwarte (np. czerwończyk nieparek - Lycaena dispar), oraz mogą być
związane z ciekami (np. trzepla zielona - Ophiogomphus cecilia) lub wodami stojącymi.
Przeszukiwanie obszaru badań w celu stwierdzenia obecności chronionych gatunków bezkręgowców
obejmowało w pierwszej kolejności zwarte tereny leśne, obszary częściowo zadrzewione, łąki
podmokłe i suche, cieki wodne i zbiorniki ze stojącą wodą, zarośla i strefy ekotonowe (np. granice
polno-leśne, miedze, przydroża). Oprócz prac w terenie poszukiwano również informacji na temat
występowania chronionych lub rzadkich bezkręgowców na bezpośrednio przylegających obszarach.
Przeszukano bazy danych i publikacje, poszukiwano informacji ustnych oraz innych materiałów które
mogłyby zawierać informacje o występowaniu gatunków rzadkich lub chronionych w pobliżu
inwestycji.
Stwierdzone na obszarze badawczym osobniki identyfikowane były w terenie, bez ich
pobierania czy uśmiercania. Zebrane dane opatrzone zostały możliwą do sporzadzenia w terenie
dokumentacją fotograficzną, ilustrującą charakterystykę występowania cenniejszych bezkręgowców
na badanym obszarze.
Pod kątem występowania larw owadów, ich postaci dorosłych oraz małż i pijawek,
przeszukiwane zostały również dna cieków wodnych, przedmioty zanurzone w wodzie, piaszczyste i
ziemiste brzegi oraz zbiorniki z wodą stojącą. Analizowana i obserwowana także była roślinność
wodna oraz roślinność w strefie przybrzeżnej, dla określenia m.in. obecności wylinek owadów,
szczególnie dotyczy to ważek. 49 50 51 52 53.
Ślimaki również były oznaczane przyżyciowo. Żywe ślimaki oraz puste muszle były
wyszukiwane wzrokowo wśród roślinności, systemów korzeniowych, na powierzchni gleby, pod
kamieniami lub pod korą drzew a także podczas przesiewania ściółki. Kontrole przeprowadzano w
ciepłe i wilgotne dni. Pobierano także próby czerpakiem hydrologicznym w strefie przybrzeżnej
zbiorników i cieków.
W przypadku motyli poszukiwano wszystkich dostępnych w badanym okresie stadiów
rozwojowych inwentaryzowanych gatunków (postacie dorosłe, jaja, gąsienice, poczwarki) 54 55. W
pierwszej kolejności poszukiwano roślin pokarmowych gąsienic na danej powierzchni. Motyle oraz
ważki obserwowano w locie oraz identyfikowano za pomocą odłowów siatką entomologiczną w celu
potwierdzenia przynależności gatunkowej, po czym z dużą ostrożnością wypuszczano na wolność.
49
Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka, J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. Bogucki
Wydawnictwo Naukowe. Poznań, 256 ss.
50
Cierlik G., Makomaska-Juchiewicz M., Mróz W., Perzanowska J., Król W., Baran P., Zięcik A. Instytut Ochrony Przyrody
PAN. 2012. Opracowanie tekstów przewodników metodycznych dla gatunków i siedlisk przyrodniczych. Część pierwsza.
Tom 3/3 Gatunki zwierząt – Motyle i chrząszcze. Kraków, 446 ss.
51
Dijkstra K.-D., Lewington R., 2006. Field Guide to the Dragonflies of Britain and Europe. British Wildlife Publishing.
Gillingham. Dorset. 320 ss.
52
Mielewczyk S. 2004. Metodyka badań entomofauny wodnej z uwzględnieniem obszarów chronionych. Parki nar. Rez.
przyr., 23(3): 519-526 s.
53
Wendzonka J. 2009. Ważki (Odonata) Polski. Pozyskano z: http://www.odonata.pl/metodyka.php
54
Cierlik G., Makomaska-Juchiewicz M., Mróz W., Perzanowska J., Król W., Baran P., Zięcik A. Instytut Ochrony Przyrody
PAN. 2012. Opracowanie tekstów przewodników metodycznych dla gatunków i siedlisk przyrodniczych. Część pierwsza.
Tom 3/3
55
Makomaska-Juchiewicz M. (red.). 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I, s. 408 ss. GIOŚ,
Warszawa
Dodatkowo poszukiwano roślin żywicielskich oraz siedlisk odpowiednich dla poszukiwanych
gatunków motyli. Skład gatunkowy ważek weryfikowano dodatkowo za pomocą odłowów z wody
larw czerpakiem hydrobiologicznym wraz z oznaczaniem ich do rodzaju czy gatunku, a także za
pomocą identyfikacji znalezionych wylinek. Motyle nocne obserwowano przy źródłach światła (lampy
przy budynkach) na terenie badanego obszaru. Zastosowano również obserwacje ze sztucznym
źródłem światła i ekranem w terenie niezurbanizowanym.
W przypadku chrząszczy poszukiwano postaci imaginalnych, a także larw, poczwarek oraz
charakterystycznych śladów świadczących o ich występowaniu w terenie: żerowisk i otworów
wylotowych, kolebek poczwarkowych, chitynowych fragmentów ciała, szczątków postaci dojrzałych
na drogach, a także w ekskrementach zwierząt i w porzuconych butelkach i puszkach. Analizowane
były także wylinki i inne oznaki, na podstawie których bezspornie można potwierdzić występowanie
danego gatunku56 57. Poszukiwanie chrząszczy wodnych przeprowadzono poprzez pobieranie prób
czerpakiem hydrobiologicznym. Chrząszcze z rodziny biegaczowatych zwykle inwentaryzuje się za
pomocą odłowu pułapkami glebowymi typu Barbera, jednak biorąc pod uwagę, że rodzaj biegacz jest
objęty ścisłą ochroną gatunkową, przeprowadzono analizy składu gatunkowego zgrupowań tych
chrząszczy na podstawie typów siedliskowych lasu oraz przeszukiwania ich potencjalnych kryjówek.
Chitynowych szczątków chrząszczy poszukiwano podczas przesiewania i przebierania prób ściółki lub
murszu z dziupli i fragmentów próchniejących drzew. Obserwowano również materiał we wszelkiego
rodzaju pojemnikach pozostawionych w terenie jako śmieci w których gromadzi się woda.
Poszukiwano również martwych okazów na na drogach.
W przypadku inwentaryzacji pachnicy dębowej Osmoderma eremita zastosowano metodę
kontrolowania dziupli 58 59 60. Drzewa stanowiące potencjalne siedlisko pachnicy badano poprzez
sprawdzenie dostępności dziupli, a następnie w przypadku obecności próchnowisk, analizowano pod
kątem występowania larw, ich ekskrementów, postaci dorosłych oraz ich szczątków (wielkość próby
zależna od dostępności i wielkości próchnowiska)61. Zastosowano również metody polegające m. in.
na:
 obserwacji lotu imagines podczas rójki w miesiącach letnich,
 obserwacji chrząszczy przebywających na pniu w pobliżu dziupli, wypróchnień, martwic itp.,
 poszukiwaniu resztek ciał martwych chrząszczy, odchodów larw i kokolitów u podnóża
odziomka drzewa,
 poszukiwaniu resztek ciał chrząszczy oraz odchodów i kokolitów oraz larw w próchnie dziupli.
Pozostałe chrząszcze z grupy saproksylobiontów poszukiwane były przede wszystkim metodą
„na upatrzonego” podczas przeszukiwania martwego drewna. Zwierzęta chwytano za pomocą siatki
entomologicznej, ekshaustora lub ręcznie. Poszukiwano również martwych okazów w pobliżu drzew
na drogach.
Wszystkie osobniki gatunków stwierdzonych w czasie realizacji inwentaryzacji zostały
56
Cierlik G., Makomaska-Juchiewicz M., Mróz W., Perzanowska J., Król W., Baran P., Zięcik A. 2012. Opracowanie tekstów
przewodników metodycznych dla gatunków i siedlisk przyrodniczych. Część pierwsza. Tom 3/3 Gatunki zwierząt – Motyle i
chrząszcze. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
57
Makomaska-Juchiewicz M. (red.). 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I. GIOŚ, Warszawa
58
Oleksa A. Pachnica dębowa Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). W: Małgorzata Makomaska-Juchiewicz (red.). 2010.
Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część pierwsza. Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska.
ISBN 978- 83-61227-44-1.
59
Cierlik G., Makomaska-Juchiewicz M., Mróz W., Perzanowska J., Król W., Baran P., Zięcik A. 2012. Opracowanie tekstów
przewodników metodycznych dla gatunków i siedlisk przyrodniczych. Część pierwsza. Tom 3/3 Gatunki zwierząt – Motyle i
chrząszcze. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
60
Oleksa A., Gawroński R., 2008. Wpływ pogody i pory dnia na aktywność pachnicy dębowej (Osmoderma eremita Scop.)
oraz ich konsekwencje dla monitoringu. Parki Nar. Rez. Przyr. 27 (3).
61
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych GIOŚ http://www.gios.gov.pl
bezpośrednio po przyżyciowym oznaczeniu wypuszczone w miejscu odłowu.
Dla określenia stanu siedlisk wyróżnionych gatunków bezkręgowców wykorzystano 3stopniową skalę oceny (FV,U1,U2) w nawiązaniu do przewodników monitoringu GIOŚ, co zostało
zaprezentowane przy ocenie siedlisk (wyniki inwentaryzacji).
ICHTIOFAUNA
Przedmiotem analiz i prac terenowych były gatunki ryb i minogów z Załącznika II i IV
Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz chronione prawem krajowym, a także ich siedliska.
Początkowo, dla strefy terenu w odległości po 250m od linii kolejowej na przecięciu z
obszarem Natura 2000 i po 100m na pozostałym jej odcinku, przeanalizowano dostępne materiały w
celu wytypowania stanowisk kontrolnych do wykonania elektropołowów. Jako główne źródła danych
posłużyły Mapy Podziału Hydrograficznego Polski udostępnione w ramach serwisu WMS Krajowego
Zarządu Gospodarki Wodnej62, mapy topograficzne i ortofotomapy. Wytypowano stanowiska
kontrolne, które poddano rekonesansowi terenowemu.
Na 7 stanowiskach, na których stwierdzono obecność wody w ilości wskazującej na
możliwość egzystencji chronionej ichtiofauny przeprowadzono elektropołowy w 29-30 sierpniu 2014
roku (mapy nr 02). Lokalizajcę stanowisk przedstawiono w końcowej części podrozdziału.
Odłowów dokonano przy użyciu impulsowego urządzenia połowowego IUP-12, przy czym
ze względu na niewielką szerokość większości badanych cieków (zgodnie z zaleceniami dotyczącymi
inwentaryzacji i monitoringu ryb przedstawionymi przez Instytut Ochrony Przyrody PAN) długość
odcinków kontrolnych wynosiła od 100 do 150 m. Podczas odłowów brodzono pod prąd wody. Na
rzece Bug oraz na zbiornikach wodnych odłowów dokonano w strefie przybrzeżnej, dostępnej
metodą brodzenia. W przypadku Bugu obszar dostępny do badań wspomnianą metodą znajdował się
przy prawym brzegu rzeki, poniżej mostu kolejowego.
Podczas odłowów koncentrowano się na poszukiwaniu gatunków ryb i minogów objętych
zakresem opracowania. W przypadku ich złowienia były one identyfikowane, liczone i uwalniane
w miejscu złowienia. Niektóre okazy poszczególnych gatunków zostały sfotografowane i zaraz potem
uwolnione.
Na każdym z badanych stanowisk, na którym stwierdzono obecność chronionych gatunków
ryb, określono charakter siedliska uwzględniając przy tym szerokość koryta, charakter brzegów,
rodzaj substratu dennego i stopień zarośnięcia koryta przez roślinność wodną. Pozwoliło to na
dokonanie oceny stanu zachowania populacji oraz siedliska, przeprowadzonej z zastosowaniem
czterostopniowej skali przewidzianej w metodyce monitoringu przyrodniczego GIOŚ 63 (FV – stan
właściwy, U1 – stan niezadowalający; U2 – stan zły; XX – stan nieznany, przy czym w odniesieniu do
oceny stanu siedliska na podstawie wskaźników siedliska dokonano ogólnej oceny
hydromorfologicznej).
HERPETOFAUNA
Celem inwentaryzacji herpetofauny była identyfikacja i ocena charakteru siedlisk gatunków
płazów i gadów, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków wymienionych w Załączniku II i IV
Dyrektywy Siedliskowej, objętych krajową ochroną gatunkową, wraz z oceną ich liczebności oraz
wskazaniem głównych stref migracji.
62
www.kzgw.gov.pl
Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.). 2012. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część III. GIOŚ,
Warszawa.
63
Prace terenowe przeprowadzono w okresie 1 kwiecień – 30 wrzesień 2014 roku, z
wykonaniem 12 kontroli (po 2 kontrole w miesiącu) w pasie terenu w odległości po 500m od linii
kolejowej na przecięciu z obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 250m na pozostałym jej
odcinku.
Inwentaryzacja obejmowała prace studialne oraz wizje terenowe dla wytypowania stanowisk
badawczych w celu charakterystyki gatunków i ich siedlisk (z uwzględnieniem miejsc rozrodu,
żerowania, zimowania i stref migracji 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73).
Podczas wykonywania prac terenowych szczególna uwaga została poświęcona ciekom i
zbiornikom wodnym, jako miejscom wykorzystywanym przez płazy do rozrodu. Analizowano tereny
nasłonecznione z odpowiednimi strukturami dla występowania gadów. Kontrole odbywały się w
porze dziennej, jak również wieczorno-nocnej.
Teren inwentaryzacji był przeszukiwany pod kątem występowania płazów i gadów w
typowych siedliskach ich występowania: czynne obserwacje wzrokowe osobników dorosłych płazów
i gadów w środowisku wodnym i lądowym (tzw. metoda „na upatrzonego”). Jako uzupełnienie
wykonano skanowanie latarką powierzchni zbiorników wodnych.
Analizie poddawane było występowanie jaj, kijanek i larw z wykonaniem odłowów
czerpakiem herpetologicznym i przeszukiwaniem roślinność podwodnej (identyfikacja ze względu na
sposób składania i wygląd jaj).
Nasłuchy prowadzone były dla wykrycia godujących płazów (rzekotka, kumak, grzebiuszka,
żaby zielone i brunatne, ropuchy).
Prace obejmowały obserwację osobników i ich oznaczanie do gatunku w większości bez
konieczności schwytania, a w innym przypadku osobniki niezwłocznie wypuszczane.
Inwentaryzacja dotyczyła określenia liczebności populacji oraz stanu siedlisk rozrodu płazów.
Z uwagi na charakter występowania gadów (występują w większym rozproszeniu niż płazy) zostaną
określone liczebności stwierdzanych osobników z częstotliwością występowania gatunków. Oceny
stanu siedlisk dokonano z wykorzystaniem
metodyki monitoringu GIOŚ 74. Zarejestrowane
stwierdzenia oraz znajomość ekologii gatunków posłużyły wyznaczeniu lokalnych stref migracji.
AWIFAUNA
Celem inwentaryzacji awifauny była inwentaryzacja siedlisk ptaków i określenie znaczenia
występowania poszczególnych gatunków, umożliwiająca ocenę wpływu planowanej inwestycji.
W ramach prac inwentaryzacyjncyh sporządzona została lista wszystkich gatunków ptaków
występujących w omawianym terenie dla zlokalizowania i oceny wszystkich siedlisk gatunków z
Załącznika I Dyrektywy Ptasiej UE.
64
Blab J. 1986. Biologie, Ökologie und Schutz von Amphibien. Bonn-Bad Godesberg (Kilda), 3 wydanie.
Glandt D. 1986: Die saisonalten Wanderungen der mitteleuropäischen Amphibien. Bonn. Zool. Beitr. 37(3).
66
Briggs L. 1993: Populationsbiologi hos klokkefrø med særligt henblik på artens bevarelse i Danmark. Specialerapport ved
Biologisk Institut, Odense Universitet.
67
Glandt D. 1986: Die saisonalten Wanderungen der mitteleuropäischen Amphibien. Bonn. Zool. Beitr. 37(3).
68
Rich I. 1996: Den grønbrogede tudse på Samsø. Specialerapport, Biologisk Institut, afd. For Zoologi, Aarhus Universitet.
69
Głowaciński Z., Rafiński J. (red.). 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status – Rozmieszczenie – Ochrona. Inspekcja Ochrony
Środowiska. Instytut Ochrony Przyrody PAN. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa – Kraków.
70
Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.). 2012. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część III.
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
71
Juszczyk W. 1987. Płazy i gady krajowe, PWN, Warszawa.
72
Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań.
73
Zamachowski W. (red.). 2011. Biologia płazów i gadów ochrona herpetofauny; Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
Pedagogicznego w Krakowie.
74
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych GIOŚ http://www.gios.gov.pl – Przewodnik metodyczny.
65
Wizyty terenowe (kontrole) zostały wykonane wzdłuż całej linii kolejowej w odległości po
500m od linii kolejowej, z uwagi na położenie analziowanego odcinka linii kolejejowej w całosci w
obszarze Natura 2000 Dolina Dolnego Bugu.
Prace inwentaryzacyjne dotyczyły występowania chronionych gatunków ptaków, a przede
wszystkim skupiono się na gatunkach ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz przedmiotach
ochrony w obszarze Dolina Dolnego Bugu PLB140001.
Prace terenowe zostały wykonane w terminach: okres wiosenno-letni: 1 kwiecień – 15 lipiec
2014 rok, okres jesienny: 1- 20 październik 2014 rok; z dostosowaniem terminów i częstotliwości
prowadzenia kontroli w zależności od biologii poszczególnych grup oraz warunków pogodowych.
Badania i kontrole terenowe dla awifauny lęgowej zostały wykonane w rejonach o
zwiększonym prawdopodobieństwie występowania gatunków lęgowych lub prawdopodobnie
lęgowych wytypowanych na podstawie danych literaturowych i doświadczenia eksperta.
Badania terenowe przeprowadzone zostały w oparciu o metodykę opisaną w publikacji:
Monitoring ptaków lęgowych, Poradnik metodyczny dotyczący gatunków chronionych Dyrektywą
Ptasią, Biblioteka Monitoringu Środowiska75, oraz Wytyczne do prowadzenia inwentaryzacji
ornitologicznych na obszarach specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 76. Kryteria lęgowości przyjęto
za Polskim Atlasem Ornitologicznym77.
Prowadzono przede wszystkim obserwacje bezpośrednie (wizualne i słuchowe), dodatkowo
wykorzystano w zależności zastosowanie stymulacji głosowej i nasłuch punktowy (dzięcioły, sowy,
lelk, chruściele) za pomocą sprzętu nagłaśniającego.
Na podstawie stwierdzonego występowania ptaków, konfiguracji terenu i występujących
typów roślinności oceniono rozmieszczenie siedlisk wykorzystywanych przez ptaki i przedstawiono je
na mapach wynikowych.
Dla awifauny pozalęgowej przeprowadzono obserwacje przelotów i koncentracji ptaków w
okresie migracji (4 kontrole dzienne) tj. 3 kwiecień-maj i 1 październik - obserwacje bezpośrednie
prowadzone w porze dziennej.
Tabela 9. Terminy prac terenowych w zakresie awifauny
Termin kontroli
12 – 30 kwiecień
01 – 15 kwiecień
16 – 30 kwiecień
01 – 20 maj
20 maj – 10 czerwiec
10 – 30 czerwiec
1 lipca – 15 lipca
Termin kontroli
12 kwiecień – 31 maj
1 – 30 październik
Rodzaj kontroli – awifauna lęgowa
kontrola wieczorna oraz nocna (sowy Strigiformes, oraz pierwsze liczenia żurawi Grus
grus)
kontrola dzienna (żuraw Grus grus, ptaki drapieżne, dzięcioły Picinae)
kontrola dzienna (żuraw Grus grus, ptaki drapieżne, pozostałe gatunki)
kontrola dzienna (większość gatunków ptaków) oraz wieczorna (chruściele Rallidae)
kontrola wieczorna i nocna (derkacz Crex crex, pozostałe chruściele, większość
pozostałych gatunków ptaków)
kontrola dzienna (większość gatunków ptaków, w tym gatunki późno przylatując –
jarzębatka Sylvia nisoria, gąsiorek Lanius collurio)
kontrola dzienna (błotniaki i pozostałe ptaki drapieżne)
Rodzaj kontroli – awifauna pozalęgowa
2 kontrole dzienne
1 kontrola dzienna
75
Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z. (red.). 2009. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik metodyczny dotyczący gatunków
chronionych Dyrektywą Ptasią. GIOŚ, Warszawa.
76
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska 2010. Wytyczne do prowadzenia inwentaryzacji ornitologicznych na obszarach
specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. GDOŚ, Warszawa.
77
Sikora A. i in. (red.). 2007. Polski Atlas Ornitologiczny. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Tabela 10. Kategorie lęgowości wg Polskiego Atlasu Ornitologicznego.
Kategoria
A
Symbol
PO
Gniazdowanie
możliwe
S
R
P
TE
B
Gniazdowanie
prawdopodobne
C
Gniazdowanie
pewne
KT
OM
NP
PL
BU
UDA
GNS
WYS
POD
JAJ
PIS
MŁO
Opis
Pojedyncze ptaki obserwowane w siedlisku lęgowym
Jednorazowa obserwacja śpiewającego lub odbywającego loty godowe
samca
Obserwacja rodziny (jeden ptak lub para) z lotnymi młodymi
Para ptaków obserwowana w siedlisku lęgowym
Śpiewający lub odbywający loty godowe samiec stwierdzony co najmniej
przez dwa dni w tym samym miejscu lub równoczesne stwierdzenie wielu
samców w siedlisku lęgowym danego gatunku
Kopulacja, toki
Odwiedzanie miejsca nadającego się na gniazdo
Głosy niepokoju sugerujące bliskość gniazda lub piskląt
Plama lęgowa (u ptaka trzymanego w ręku)
Budowa gniazda lub drążenie dziupli
Odwodzenie od gniazda lub młodych (udawanie rannego)
Gniazdo nowe lub skorupy jaj z danego roku
Gniazdo wysiadywane
Ptaki z pokarmem dla młodych lub z odchodami piskląt
Gniazdo z jajami
Gniazdo z pisklętami
Młode zagniazdowniki nielotne lub słabo lotne, lub podloty
gniazdowników poza gniazdem
CHIROPTEROFAUNA
Celem inwentaryzacji chiropterofauny była identyfikacja gatunków występujących
w analizowanym obszarze oraz ich siedlisk, z wykorzystaniem analizy przelotów.
Prace terenowe przeprowadzono w okresie 14 maj – 30 wrzesień 2014 roku oraz w styczniu
2015 roku, wykonując 9 kontroli (po 1 kontroli w maju, wrześniu, styczniu, po 2 kontrole w czerwcu,
lipcu, sierpniu), w pasie terenu: w odległości po 250m od linii kolejowej na przecięciu z obszarem
Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 100m na pozostałym jej odcinku.
Etap studyjny polegał na analizie dostępnych danych źródłowych, dostępnych danych
niepublikowanych oraz pozyskanych informacji z urzędów i instytucji. Wstępny etap prac terenowych
polegał na wykonaniu dziennej wizji terenowej wzdłuż całego badanego odcinka linii kolejowej w celu
wytypowania punktów nasłuchowych i transektów, na których prowadzono później regularne
kontrole nasłuchowe.
Przeprowadzono kontrole w różnych typach siedlisk przy zwróceniu szczególnej uwagi na
rzeki, stawy, kompleksy leśne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne oraz inne tworzące liniowe
elementy krajobrazu. Obejmowały one wykonanie nasłuchów detektorowych oraz obserwacji w
miejscach największej aktywności nietoperzy, na podstawie których określono skład gatunkowy oraz
wykorzystywanie obszaru rejonu linii kolejowej przez nietoperze.
Badania prowadzono na 3 transektach i 4 punktach nasłuchowych
Lokalizajcę
stanowisk przedstawiono
W każdym punkcie nasłuchy prowadzone były przez 20 minut. Podczas kolejnych kontroli
zmieniano kolejność prowadzenia nasłuchów w poszczególnych punktach i transektach. W każdym z
wyznaczonych miejsc do maja do września 2014 przeprowadzono nasłuchy podczas dziewięciu nocy
kontrolnych. W maju i wrześniu nasłuchy prowadzono od zachodu słońca przez około 4 godziny. W
czerwcu, lipcu i sierpniu oprócz nasłuchów po zachodzie słońca w każdym miejscu powtórzono je
także w drugiej połowie nocy. Ze względu na wielkość terenu oraz liczbę punktów nasłuchowych i
transektów każda kontrola składa się z nasłuchów prowadzonych podczas trzech następujących po
sobie nocach.
Monitoring aktywności nietoperzy prowadzony był przy pomocy detektora
szerokopasmowego pracującego w systemie frequency division AnaBat SD2 australijskiej firmy Titley
Scientific. Nagrania głosów nietoperzy zostały poddane analizie z wykorzystaniem programu
komputerowego Analook. Analiza ta posłużyła do identyfikacji głosów nagranych nietoperzy oraz do
oszacowania ich aktywności. W niektórych przypadkach identyfikacja gatunku lub grupy gatunków
(nocki rude, gacki) została poparta bezpośrednimi obserwacjami nietoperzy.
Dla każdego z punktów nasłuchowych i transektów wyznaczono indeks aktywności, czyli
wartość liczbowa podawana w jednostkach aktywności/godzinę. Za jednostkę aktywności przyjęto
zarejestrowaną nieprzerwaną sekwencję sygnałów echolokacyjnych jednego osobnika, o długości od
jednego impulsu do 5 sekund.
Dodatkowo nasłuchy połączono z bezpośrednią obserwacją aktywnych zwierząt,
wspomaganą lornetką. Prace inwentaryzacyjne zakładały również rejestrację nietoperzy martwych
wzdłuż linii kolejowej, obserwacje wspomagane lornetką.
Inwentaryzacja przyrodnicza była ukierunkowana na identyfikację kolonii rozrodczych oraz
istotnych miejsc zimowania nietoperzy. W ramach poszukiwań miejsc rozrodu i kryjówek nietoperzy
kontroli terenowym i wywiadom podlegały: - obiekty stanowiące potencjalne kryjówki nietoperzy, miejscowości na terenie badań, całe lub tylko wybrane obiekty w zależności od rodzaju zabudowy, wybrane fragmenty drzewostanów (poszukiwanie kryjówek w dziuplach), - liniowe elementy
krajobrazu (szpalery drzew, skraje lasów, cieki wodne), które mają istotne znaczenie do
przemieszczania się (przeloty między kryjówkami i podczas wędrówek sezonowych) na przecięciu z
linią kolejową. Kontrole te uzależnione były od dostępności do kryjówek i uzyskania zgody zarządcy
lub właścicieli terenów/obiektów.
Gatunki nietoperzy nie są przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska,
w związku z tym nie odnoszono się do oceny stanu wg, monitoringu GIOŚ i znaczenia występowania
poszczególnych gatunków.
SSAKI NAZIEMNE
Celem prac inwentaryzacyjnych było: określenie głównych korytarzy migracyjnych ssaków na
przecięciu z linią kolejową, określenie możliwości występowania w bezpośrednim jej sąsiedztwie
gatunków ssaków z Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej i chronionych prawem krajowym.
W ramach prac przygotowawczych dokonano analizy map: topograficznych, ortofotomap w
skali 1:20 000 i 1:5 000 oraz analizy dostępnych materiałów i literatury tematycznej. Zwrócono uwagę
na miejsca o charakterze niezurbanizowanym, np. wzdłuż dróg, cieków wodnych oraz skrajów lasu, w
lokalizacjach, gdzie prawdopodobne byo przemieszczanie się lub bytowanie ssaków.
W ramach prac terenowych przeprowadzono tropienia zimowe wzdłuż całej linii kolejowej, z
rejestracją gatunków (osobników i śladów ich obecności), w odległości do ok. 50m. W okresie
wiosna, lato, jesień prowadzono obserwacje śladów przemieszczenia i bytowania ssaków w
sąsiedztwie linii kolejowej.
Tropienia78 miały na celu określenie liczby osobników przechodzących przez analizowany
obszar. Wykonano je na przełomie lutego i marca 2014 roku (częściowo zaleganie śniegu, zmarznięta
ziemia), w terminie uzależnionym od terminu rozpoczęcia realizacji projektu.
W ramach inwentaryzacji odnotowywane były inne obserwacje świadczące o występowaniu
ssaków, w tym znalezione osobniki martwe.
Rejestrowano występowanie ssaków w odległości po 250m od osi linii kolejowej na
przecięciu z obszarem Natura 2000 Ostoja Nadbużańska i po 100m na pozostałym jej odcinku,
78
Jędrzejewski W., Sidarowicz W. 2010. Sztuka tropienia zwierząt. Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża
natomiast mając na uwadze dużą mobilność tej grupy zwierząt, pozyskiwano dane dla wyróżnienia
fragmentów linii kolejowej.
Do analizy występowania gatunków ssaków, dla określenia wyróżniających się odcinków i
analizy aktywności zwierząt (przemieszczanie się między siedliskami) w kolizji z linią kolejową,
pozyskiwano również informację z urzędów i instytucji (wystąpiono o dane do nadleśnictw, kół
łowieckich, urzędów gmin, policji, RDOŚ, PKP).
Szczególna uwaga poświęcona została kolizjom z głównymi korytarzami ekologicznymi (wg
Jedrzęjewskiego ze stanu na rok 2012 79) z uwagi na aspekt migracji.
Dla wyznaczenia lokalnych korytarzy migracyjnych i do oceny kolizyjności linii kolejowej,
bazując na uzyskach danych z prac terenowych oraz pozyskanych informacjach, przyjęto określenie
odcinków bezpośredniego sąsiedztwa linii kolejowej występowania wybranych (z uwagi na status
ochrony i występowania) gatunków ssaków.
Prace inwentaryzacyjne zaplanowano tak, aby objąć ich zasięgiem różne typy siedliska
stanowiące potencjalnie miejsca występowania, koncentracji chronionych gatunków ssaków z
Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, z uwzględnieniem ich wymagań ekologicznych i zasięgów
występowania.
Przeprowadzono identyfikację tropów i innych śladów obecności ssaków, analizę stwierdzeń
bezpośrednich oraz dostępnymi danymi dla charakterystyki aktywności w rejonie linii kolejowej
gatunków ssaków z ww. załączników.
79
Zalewska H., Pilot M., 2005. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce. Opracowanie
Aktualizacja 2012-dane niepublikowane
Stanowiska badawcze
Nr
Kilometr
Odległość
Strona
1
81,706
24
Prawa
2
82,800
3
Prawa
3
84,124
239
Prawa
4
84,356
124
Prawa
5
84,385
72
Prawa
6
84,516
52
Lewa
7
84,770
103
Prawa
Rysunek 16. Lokalizacja stanowisk kontrolnych badań ichtiofauny.
Transekt
l.p.
symbol
od km
do km
1
T08
81,471
81,972
długoś
ć (m)
555
2
T07
83,512
84,246
734
3
T06
84,742
85,944
1286
Punkt
l.p.
symbol
1
M
odległość
(m)
84,334
149
2
K
84,588
34
Prawa
3
L
85,639
1263
Prawa
4
J
86,618
42
Prawa
km
strona
Prawa
Rysunek 17. Położenie transektów i punktów nasłuchowych względem linii kolejowej.
5.8.3. WYNIKI INWENTARYZACJI PRZYRODNICZEJ
5.8.3.1. SIEDLISKA PRZYRODNICZE Z ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY SIEDLISKOWEJ
Typy i powierzchnia siedlisk przyrodniczych
Siedliska przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zlokalizowane w rejonie linii
kolejowej, scharakteryzowano w podziałe na odniesienie do występowania oraz do oceny stanu
siedlisk przyrodniczych.
Lokalizację płatów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej
przedstawiono na mapach
oraz w tabeli
Informację dotyczącą lokalizacji i powierzchni płatów ww. siedlisk przyrodniczych
umieszczono również przy ocenie ich stanu.
Podczas inwentaryzacji przyrodniczej w rejonie linii kolejowej wykazano 6 typów (7
podtypów) siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej:
 3150
Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion,
Potamion
(3150-1, 3150-2)
 6120* Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*
(6120-1)
 6230
Górskie i nizinne murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie)
(6230-4)
 6510
Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
(6510-1)
 91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum
albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)*
(91E0-1)
 91F0
Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
(91F0-1)
Zinwentaryzowano 6 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej
(powierzchnia łączna ok. 92,5 ha), z których 2 typy to siedliska priorytetowe (powierzchnia ok. 4,9
ha):
 6120* - Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
 91E0* - Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum
albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)*.
W obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska występowało 5 typów siedlisk przyrodniczych
(o powierzchni łącznej 91,9 ha),w tym 2 typy (6120, 91E0 – powierzchnia ok. 4,9 ha ) o znaczeniu
priorytetowym*.
 3150 - Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion,
Potamion
 6120* - Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*
 6510 - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
 91E0* - Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum
albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)*
 91F0 - Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Wyżej wymienione siedliska przyrodnicze są przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000.
Tabela 11. Liczba płatów i powierzchnia siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
siedlisko priorytetowe
*
Powierzchnia
zinwentaryzowanych
siedlisk [ha]
Powierzchnia
siedlisk w obszarze
Natura 2000 [ha]
3150-1
0,27
0,27
1
1
3150-2
4,67
4,67
15
15
2
6120-1*
4,10
4,10
9
9
3
6230-4
0,60
0,00
1
0
4
6510-1
74,28
74,28
25
25
5
91E0-1*
0,83
0,83
1
1
6
91F0-1
7,76
7,76
2
2
92,53
91,93
54
53
L.p.
1
suma
Liczba
zinwentaryzowanych
płatów siedliska
Liczba płatów
siedliska w
obszarze Natura
2000
Kod siedliska
(podtyp)
Tabela 12. Rozklad płatów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej – według
przebiegu linii kolejowej.
położenie w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
pogrubienie – przedmiot ochrony obszaru Natura 2000
odległość minim - odległość mininalna
Kod siedliska
Nr
Odległość
Strona
Km minim.
(podtyp)
roboczy
minim.
linii
odległości
6230-4
23
69
lewa
81,427
6510-1
24
369
lewa
81,671
6510-1
25
438
prawa
82,381
6510-1
26
371
prawa
82,486
6510-1
27
174
lewa
82,219
6510-1
28
43
prawa
82,383
6510-1
29
111
lewa
82,855
6510-1
30
360
lewa
83,114
6510-1
31
55
lewa
83,228
3150-2
32
93
lewa
83,409
6510-1
33
122
lewa
83,339
6510-1
34
65
prawa
83,306
6510-1
35
95
prawa
83,834
6510-1
36
80
prawa
84,020
3150-2
37
150
prawa
84,218
3150-2
38
310
prawa
84,365
91F0-1
39
327
lewa
83,691
6120-1
40
347
lewa
83,981
3150-2
41
307
lewa
84,247
6120-1
42
254
lewa
84,304
6120-1
43
223
lewa
84,361
6120-1
44
47
lewa
84,338
3150-2
45
44
prawa
84,330
6120-1
46
27
prawa
84,408
91F0-1
47
94
lewa
83,797
3150-2
48
259
prawa
84,429
Położenie:
Od km
81,305
81,573
82,301
82,432
82,130
81,961
82,838
83,009
83,008
83,383
83,177
83,252
83,687
83,998
84,136
84,297
83,642
83,824
84,083
84,234
84,340
84,290
84,200
84,387
83,740
84,422
Położenie:
Do km
81,455
81,747
82,425
82,534
82,501
82,775
82,899
83,225
83,288
83,444
83,613
83,711
83,983
84,150
84,229
84,383
83,838
84,062
84,252
84,311
84,373
84,393
84,375
84,416
84,147
84,470
Powierzchnia
[ha]
0,6
1,25
0,47
0,67
4,58
14,22
0,18
1,65
2,59
0,29
8,6
10,88
6,77
1,11
0,34
0,69
2
1,74
0,56
0,37
0,1
0,72
0,56
0,17
5,76
0,25
Kod siedliska
(podtyp)
6120-1
6120-1
6120-1
6510-1
3150-2
91E0-1
6120-1
3150-2
3150-1
6510-1
6510-1
6510-1
3150-2
3150-2
3150-2
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
6510-1
Nr
roboczy
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
Odległość
minim.
110
225
188
72
27
17
16
44
281
191
67
396
368
354
255
170
178
381
306
275
331
299
194
126
191
376
11
43
Strona
linii
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
prawa
prawa
prawa
prawa
prawa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
prawa
prawa
prawa
prawa
prawa
prawa
lewa
Km minim.
odległości
84,556
84,695
84,701
84,750
84,904
84,546
84,698
84,953
84,784
85,080
85,074
84,993
84,998
85,073
85,132
85,170
85,428
85,486
85,559
85,715
85,810
85,904
85,709
85,551
85,620
85,827
86,779
86,841
Położenie:
Od km
84,529
84,687
84,698
84,730
84,782
84,538
84,681
84,739
84,768
84,810
84,848
84,946
84,951
85,065
85,104
85,047
85,111
85,433
85,524
85,654
85,734
85,877
85,693
85,548
85,610
85,827
86,733
86,807
Położenie:
Do km
84,604
84,704
84,742
84,811
84,983
84,659
84,719
84,965
84,826
85,620
85,120
85,004
85,007
85,109
85,139
85,215
85,554
85,555
85,623
85,747
85,859
85,921
85,985
85,579
85,661
85,868
86,808
86,872
Powierzchnia
[ha]
0,56
0,13
0,09
0,68
0,67
0,83
0,23
0,83
0,27
3,94
3,48
0,13
0,07
0,07
0,04
1,14
6,4
0,82
0,67
0,71
1,06
0,61
1,42
0,03
0,07
0,1
0,1
0,26
Ocena stanu siedlisk przyrodnicznych
Rozklad płatów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej według typów
siedlisk wraz z oceną ich stanu zaprezentowano poniżej, z użyciem oznaczeń tożsamych z powyżsżą
tabelą.
3150 - Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion,
Potamion
Ocena stanu siedliska przyrodniczego 3150 – Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne
Oceniono następujące wskaźniki i parametry:
 charakterystyczna kombinacja zbiorowisk w obrębie siedliska
 gatunki wskazujące na degenerację
 barwa wody
 odczyn wody
 perspektywy ochrony
Waloryzacja parametrów stanu oraz wskaźników specyficznej struktury i funkcji siedliska
przyrodniczego 3150 – Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne
Parametr/Wskaźnik
FV
(właściwy)
U1
(nieodpowiedni)
U2
(zły)
Charakterystyczna
kombinacja zbiorowisk w
obrębie siedliska
Gatunki wskazujące na
degenerację
Barwa wody
Specyficzna struktura i funkcje
Duża różnorodność
Brak nymfeidów lub
fitocenotyczna zbiorowisk,
elodeitów lub obecne obie
obecne nymfeidy i elodeity.
grupy, ale wówczas w
Pleustofity drobne obecne
zbiorowiskach elodeitow
lub nie.
obecność rogatka
sztywnego Ceratophyllum
demersum.
Brak gatunków obcych i
Gatunek lub gatunki obce i
inwazyjnych (dopuszcza się
inwazyjne obecne jako
obecność moczarki
pojedyncze osobniki (nie
kanadyjskiej Elodea
bierze się pod uwagę
canadensis).
obecności moczarki
kanadyjskiej Elodea
canadensis).
Słabo zielona, słabo
Wyraźnie zielone
przezroczysta, brązowo –
zabarwienie.
przezroczysta.
Jedno zbiorowisko
nymfeidów składające się
tylko z jednego
gatunku(kadłubowe).
Zbiorowisko wykształcone
fragmentarycznie.
Gatunki lub gatunek obcy
liczne, obecne gatunki
inwazyjne (nie bierze się
pod uwagę obecności
moczarki kanadyjskiej
Elodea canadensis).
Widoczne sinozielone
zabarwienie – jak rozlana
farba oleju na powierzchni
wody.
pH > 9,0
Odczyn wody
pH 6,5 - 7,9
pH 8,0 - 9,0
Ogólnie struktura i funkcje
Wszystkie FV lub jeden U1.
Dwa lub trzy U1, brak U2.
Perspektywy ochrony
Brak zagrożeń i negatywnych
trendów. Zachowanie
siedliska w stanie nie
pogorszonym w
perspektywie 10 – 20 lat jest
niemal pewne.
Zachowanie siedliska w
stanie nie pogorszonym w
perspektywie 10 – 20 lat nie
jest pewne, ale jest
prawdopodobne, o ile uda
się zapobiec istniejących
zagrożeniom.
Ocena ogólna
Wszystkie FV lub dwa FV i
jeden U1.
Dwa lub trzy U1, brak U2.
Jeden lub więcej
wskaźników ocenianych na
U2.
perspektywie 10 – 20 lat
będzie bardzo trudne:
zaawansowane procesy
recesji, silne negatywne
trendy lub znaczne
zagrożenia.
Jeden lub więcej U2.
Wskaźniki kardynalne
 Charakterystyczna kombinacja zbiorowisk w obrębie siedliska
 Gatunki wskazujące na degenerację
 Barwa wody
Kod
siedliska
(podtyp)
3150-1
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
Km minim. Położenie:
odległości Od km
Położenie:
Do km
Powierzc Nazwa płatów siedliska
hnia [ha]
57
32
37
38
41
45
48
53
56
281
93
150
310
307
44
259
27
44
prawa
lewa
prawa
prawa
lewa
prawa
prawa
lewa
prawa
84,784
83,409
84,218
84,365
84,247
84,330
84,429
84,904
84,953
84,826
83,444
84,229
84,383
84,252
84,375
84,470
84,983
84,965
0,27
0,29
0,34
0,69
0,56
0,56
0,25
0,67
0,83
84,768
83,383
84,136
84,297
84,083
84,200
84,422
84,782
84,739
Starorzecza Bugu
Lokalizacja stanowiska: Starorzecza Bugu
Podtyp siedliska: 3150-2 Starorzecza i drobne zbiorniki wodne
Zbiorowisko roślinne: Elodeetum canadensis, Hydrocharitetum – morsus-ranae, Ranunculetum
circinati, Ceratophylletum demersi, Potametum lucentis, Potametum perfoliati, Potametum natantis,
Nupharo-Nymphaeetum albae, Polygonetum natantis, Myriophylletum spicati
Opis siedliska na stanowisku: Siedlisko stanowi osiem starorzeczy różnej wielkości i głębokości.
Roślinność zbiorników głębokich nawiązuje do układów zonacyjnych spotykanych w dużych jeziorach
eutroficznych. Występują tu wyraźne, wydzielone pasy; roślinności zanurzonej (Potamion), roślin o
liściach pływajacych (Nymphaeion) i roślin tworzących szuwar nadbrzeżny. W głebszych miejscach
występują zespoły rdestnicy połyskujacej Potametum lucentis oraz rogatka sztywnego
Ceratophylletum demersii. W miejscach płytszych dominują zespoły grzybieni i grażela żółtego
Nupharo-Nymphaeetum albae. Najbliżej brzegów wystepuja zespoły żabiścieku i osoki aleosowatej
Hydrocharitetum – morsus-ranae. Płytkie starorzecza zdominowane są przez pleustonowe
zbiorowiskam rzęs.
Charakterystyczna kombinacja zbiorowisk w obrębie siedliska: Duża różnorodność fitocenotyczna
zbiorowisk, obecne nymfeidy i elodeity - FV
Gatunki wskazujące na degenerację: Brak - FV
Barwa wody: Brązowo - przezroczysta - FV
Odczyn wody: pH 7,3 – FV
Ogólnie struktura i funkcje: FV
Perspektywy ochrony: FV
Ocena ogólna: FV
Zdjęcie fitosocjologiczne:
Hydrocharitetum – morsus-ranae
Data: 15.06.2014
Pokrycie warstwy ziół c %:
80
Powierzchnia zdjęcia mkw:
2
Liczba gatunków:
5
C Elodea canadensis
1
Hydrocharis morsus - ranae 2
Lemna minor
+
Lemna trisulca
+
Stratiotes alloides
3
Eloedetum canadensis
Data: 15.06.2014
Pokrycie warstwy ziół c %: 90
Powierzchnia zdjęcia mkw: 2
Liczba gatunków:
4
C Elodea canadensis
5
Lemna minor
+
Lemna trisulca
1
Potamogeton natans
+
Ceratophylletum demersi
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Ceratophykkum demersi
Elodea canadensis
Lemna minor
Lemna trisulca
Riccia fluitans
Ranunculetum circinati
90
2
5
5
+
1
+
+
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Batrachium circinatum
Lemna minor
Lemna trisulca
Myriophylletum spicati
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Ceratophyllum demersii
Lemna minor
Myriophyllum spicatum
Potametum lucentis,
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Elodea canadensis
Potamogeton lucens
Potametum perfoliati,
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Elodea canadensis
Potamogeton perfoliatus
Potametum natantis
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Elodea canadensis
Lemna minor
Lemna trisulca
Potamogeton natans
Nupharo-Nymphaeetum albae
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
C Elodea canadensis
Lemna minor
Lemna trisulca
Nuphar luteum
Nymphaea alba
Polygonetum natantis
Data: 15.06.2014
Liczba gatunków:
90
2
3
5
+
1
90
2
3
1
1
4
50
2
2
+
3
90
2
2
+
5
40
2
4
+
+
1
3
90
2
4
+
1
1
4
2
90
2
4
C
Lemna minor
Lemna trisulca
Potamogeton natans
Kod
siedliska
(podtyp)
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3150-2
3
+
2
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
61
62
63
72
73
74
75
368
354
255
126
191
376
11
lewa
lewa
lewa
prawa
prawa
prawa
prawa
84,998
85,073
85,132
85,551
85,620
85,827
86,779
85,007
85,109
85,139
85,579
85,661
85,868
86,808
0,07
0,07
0,04
0,03
0,07
0,1
0,1
84,951
85,065
85,104
85,548
85,610
85,827
86,733
Starorzecza poniżej Małkini
Małej – Przewóz
Lokalizacja stanowiska: Starorzecza poniżej Małkini Małej – Przewóz
Zbiorowisko roślinne: Elodeetum canadensis, Hydrocharitetum – morsus-ranae
Opis siedliska na stanowisku: Siedlisko stanową niewielkie zbiorniki wodny otoczone polami
uprawnymi i wilgotnymi łąkami z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Brzegi oczek porastają szuwary z
rzedu Phragmitetalia. Zespoły wodne reprezentują zbiorowiska żabiścieku Hydrocharitetum –
morsus-ranae oraz moczarki kanadyjskie Elodeetum canadensis.
Charakterystyczna kombinacja zbiorowisk w obrębie siedliska: Jedno zbiorowisko nymfeidów
składające się tylko z jednego gatunku (kadłubowe). Zbiorowisko wykształcone fragmentarycznie –
U2
Odczyn wody: pH 8,3 – U1
Ogólnie struktura i funkcje: U2
Perspektywy ochrony: U1
Ocena ogólna: U2
Data: 16.06.2014
60
2
Liczba gatunków:
4
C Elodea canadensis
1
Lemna minor
3
Lemna trisulca
+
Stratiotes aloides
1
Data: 16.06.2014
Liczba gatunków:
4
C Elodea canadensis
5
Lemna minor
+
Lemna trisulca
1
Potamogeton natans
+
Kod
siedliska
(podtyp)
3150-2
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
75
11
prawa
86,779
86,808
0,1
86,733
Niewelkie oczko wodne
powyżej Małkini Małej Przewóz
Lokalizacja stanowiska: Niewelkie oczko wodne powyżej Małkini Małej - Przewóz
Zbiorowisko roślinne: Elodeetum canadensis, Hydrocharitetum – morsus-ranae
Opis siedliska na stanowisku: Siedlisko stanowi niewielki zbiornik wodny umiejscowoiony pomiedzy
nasypem kolejowym a borem mieszanym. Brzegi oczka porastają szuwary kropidła wodnego
Oenantho - Rorippetum. Zespoły wodne reprezentują zbiorowiska żabiścieku Hydrocharitetum –
morsus-ranae oraz moczarki kanadyjskie Elodeetum canadensis.
Charakterystyczna kombinacja zbiorowisk w obrębie siedliska: Jedno zbiorowisko nymfeidów
składające się tylko z jednego gatunku (kadłubowe). Zbiorowisko wykształcone fragmentarycznie –
U2
Odczyn wody: pH 8,3 – U1
Ocena ogólna: U2
Data: 17.05.2014
50
2
Liczba gatunków:
4
C Elodea canadensis
1
Lemna minor
3
Lemna trisulca
+
Nuphar luteum
1
Data: 17.05.2014
Liczba gatunków:
4
C Elodea canadensis
3
Lemna minor
+
Lemna trisulca
1
Potamogeton natans
+
6120 - Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
Ocena stanu siedliska przyrodniczego 6120 – ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe
 gatunki charakterystyczne
 rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych
 obce gatunki inwazyjne
 struktura przestrzenna płatów muraw
 ekspansja krzewów i podrostu drzew
 zachowanie strefy ekotonowej
przyrodniczego 6120 – ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe
Parametr/Wskaźnik
Powierzchnia siedliska na
stanowisku
Gatunki charakterystyczne
Obce gatunki inwazyjne
Rodzime gatunki ekspansywne
roślin zielnych
FV
U1
(właściwy)
(nieodpowiedni)
Nie podlega zmianom lub
Niewielki spadek
zwiększa się.
powierzchni siedliska.
5 i więcej gatunków
2-4 gatunki
charakterystycznych dla
charakterystyczne dla
siedliska.
siedliska.
Brak
Gatunki o niskim stopniu
inwazyjności w pokryciu
<5% (do 2 gatunków)
Brak gatunków silnie
ekspansywnych ,
ewentualnie jeden gatunek
występujący pojedynczo
Brak lub niewielkie pokrycie
drzew i krzewów poniżej
10%, występujących
sporadycznie i w znacznym
rozproszeniu
Płaty muraw ze związku
Koelerion glaucae tworzą
mozaikę ze zbiorowiskami
muraw szczotlichowych lub
bliźniczkowych
Obecny jeden lub dwa
gatunki, występujące w
rozproszeniu
Zachowanie strefy ekotonowej
Brak strefy ekotonowej z
lasem, najczęściej mozaika z
innymi płatami muraw lub
łąk
Najczęściej jest to ostra
granica murawa-las, nie
sąsiadująca z płatami
zbiorowisk okrajkowych
Ogólna struktura i funkcje
Wszystkie wskaźniki
kardynalne oceniono na FV,
pozostałe wskaźniki w
większości przynajmniej na
U1.
Perspektywy zachowania
siedliska dobre lub
doskonale, nie przewiduje
się znacznego
oddziaływania czynników
zagrażających.
Wszystkie parametry
oceniono na FV.
kardynalne oceniono
przynajmniej na U1.
Ekspansja krzewów i podrostu
drzew
Struktura przestrzenna płatów
muraw
Perspektywy ochrony
Ocena ogólna
Łącznie pokrycie od 1025%(krzewy nie tworzą
zwartych zarośli) i
występują w znacznym
rozproszeniu
większościową mozaikę ze
zbiorowiskami łąkowymi
U2
(zły)
Wyraźny spadek
1 lub mniej.
Obecne gatunki silnie
inwazyjne lub >5%
powierzchni (więcej niż
dwa gatunki)
Powyżej dwóch gatunków,
tworzących zwarte płaty
Łącznie pokrycie
>25%(tworzą zwarte
zarośla) i występują w
skupieniach
mniejszościową mozaikę ze
zbiorowiskami łąkowymi
lub inicjalnymi stadiami
lasu
Granica murawa-las, lub
murawa-łąka nie jest
wyraźna. Murawa płynnie
przechodzi w las, lub inny
typ zbiorowiska nieleśnego
Jeden lub więcej
wskaźników kardynalnych
oceniono na U2.
Inne kombinacje.
siedliska złe.
Jeden lub więcej
parametrów oceniono na
U1, brak ocen U2.
Jeden lub więcej
U2.
 Gatunki charakterystyczne
 Struktura przestrzenna płatów muraw
 Ekspansja krzewów i podrostu drzew
 Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych
 Obce gatunki inwazyjne
Kod
siedliska
(podtyp)
6120-1
6120-1
6120-1
6120-1
6120-1
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
40
42
43
44
46
347
254
223
47
27
lewa
lewa
lewa
lewa
prawa
83,981
84,304
84,361
84,338
84,408
84,062
84,311
84,373
84,393
84,416
1,74
0,37
0,1
0,72
0,17
83,824
84,234
84,340
84,290
84,387
Ciepłolubne murawy
napiaskowe w dolinie Bugu
powyżej miejscowości
Kiełczewo
Lokalizacja stanowiska: Ciepłolubne murawy napiaskowe w dolinie Bugu powyżej miejscowości
Kiełczewo
Podtyp siedliska: 6120 - 1 – Ciepłolubne murawy napiaskowe
Zbiorowisko roślinne: Ze związku Koelerion glaucae
Opis siedliska na stanowisku: Siedlisko wykształciło sie na piaszczystych nieużytkach w okolicach
wałów przeciwpowodziowych oraz na piaszczystych zwydmieniach wyniesień. W składzie
florystycznym zbiorowisk dominują głównie trawy o charakterze kępowym tj, kostrzewa piaskowa
Festuca psammophila, strzęplica sina Koeleria glauca, kostrzewa owcza Festuca ovina i szczotlicha
sina Corynephorus canescens. Pomiędzy kępami traw wystepują liczne gatunki charakterystyczne dla
siedliska: chondilla sztywna Chondrila juncea, turzyca wrzosowiskowa Carex ericetorum, wiesiełek
Oenothera rubricaulis i nawłoć pospolita Solidago virgaurea.
Powierzchnia siedliska na stanowisku: Wykazuje powolny trend spadkowy w wyniku naturalnych
procesów sukcesyjnych – U1
Struktura przestrzenna płatów muraw: Płaty muraw ze związku Koelerion glaucae tworzą
większościową mozaikę ze zbiorowiskami łąkowymi i murawowymi – U1
Zachowanie strefy ekotonowej: Brak strefy ekotonowej z lasem, najczęściej mozaika z innymi
płatami muraw lub łąk - FV
Ekspansja krzewów i podrostu drzew: Łącznie pokrycie od 10-25%(krzewy nie tworzą zwartych
zarośli) i występują w znacznym rozproszeniu –U1
Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych: Brak - FV
Obce gatunki inwazyjne: Brak - FV
Gatunki charakterystyczne: większość gatunków charakterystycznych dla siedliska – FV
Inne zniekształcenia(rozjeżdżenie, wydeptywanie, zaśmiecanie) Nieliczne drogi lub duża ilość kolein
i ścieżek, śladowa skala eksploatacji piasku, średnie zaśmiecenie – U1
Ocena ogólna: U1
Koelerion glaucae
C
Data: 13.06.2014
Pokrycie warstwy krzewów b %
Pokrycie warstwy mszaków d %
Liczba gatunków:
Alyssum alyssides
Artemisia campestris
Berteoa incana
Carex hirta
Carex ericetorum
Centaurea stoebe
Cerastium semidecandrum
Corynephorus canescens
.
60
40
15
32
+
+
+
1
+
1
+
3
D
Dianthus carthusianorum
Festuca ovina
Festuvca psammophila
Filago minima
Hieracium pilosella
Jasione montana
Koeleria glauca
Oenothera rubricaulis
Peucedanum oreoselinum
Potentilla argentea
Rumex acetosella
Scleranthus perennis
Sedum acre
Silene otites
Solidago virgaurea
Spergula morisonii
Thymus serpyllum
Trifolium arvense
Veronica dillenii
Cetraria islandica
Cladonia arbuscula
Cladonia cornuta
Niptotrichum canescens
Peltigera canina
Kod
siedliska
(podtyp)
6120-1
6120-1
6120-1
6120-1
+
+
2
+
2
1
1
1
+
+
+
+
2
+
+
+
2
1
+
+
2
+
2
+
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
49
50
51
55
110
225
188
16
lewa
lewa
lewa
prawa
84,556
84,695
84,701
84,698
84,604
84,704
84,742
84,719
0,56
0,13
0,09
0,23
84,529
84,687
84,698
84,681
Ciepłolubne murawy
napiaskowe w dolinie Bugu
poniżej Małkini Górnej
Lokalizacja stanowiska: Ciepłolubne murawy napiaskowe w dolinie Bugu poniżej Małkini Górnej
Podtyp siedliska: 6120 - 1 – Ciepłolubne murawy napiaskowe
Zbiorowisko roślinne: Ze związku Koelerion glaucae , Corynephoro – Silenetum tataricae
Opis siedliska na stanowisku: Siedlisko wykształciło sie na piaszczystych nieużytkach w okolicach
wałów przeciwpowodziowych oraz na piaszczystych wyniesieniach pośród łozowisk nadrzecznych. W
składzie florystycznym zbiorowisk dominują głównie trawy o charakterze kępowym tj, kostrzewa
piaskowa Festuca psammophila, strzęplica sina Koeleria glauca, kostrzewa owcza Festuca ovina i
szczotlicha sina Corynephorus canescens. Pomiędzy kępami traw wystepują liczne gatunki
charakterystyczne dla siedliska: chondilla sztywna Chondrila juncea, turzyca wrzosowiskowa Carex
ericetorum, wiesiełek Oenothera rubricaulis i nawłoć pospolita Solidago virgaurea. W zespołach z
lepnica tatarską Silene tatarica, duży udział ma lepiężnik Petasites spurius tworzący zwarte łany oraz
turzyca Carex praecox.
Struktura przestrzenna płatów muraw: Płaty muraw ze związku Koelerion glaucae tworzą
większościową mozaikę ze zbiorowiskami zaroślowymi i murawowymi – U1
Zachowanie strefy ekotonowej: Brak strefy ekotonowej z lasem, najczęściej mozaika z innymi
płatami muraw lub zarośli - FV
Ekspansja krzewów i podrostu drzew: Łącznie pokrycie od 10-25%(krzewy nie tworzą zwartych
zarośli) i występują w znacznym rozproszeniu –U1
Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych: Calamagrostis epigejos - FV
Gatunki charakterystyczne: Większość gatunków charakterystycznych dla siedliska – FV
Inne zniekształcenia(rozjeżdżenie, wydeptywanie, zaśmiecanie) Nieliczne drogi lub duża ilość kolein
i ścieżek, śladowa skala eksploatacji piasku, średnie zaśmiecenie – U1
Ocena ogólna: U1
Corynephoro – Silenetum tataricae
C
D
Data: 13.06.2014
Liczba gatunków:
Armeria maritima
Artemisia campestris
Calamagrostis epigejos
Carex hirta
Carex praecox
Corynephorus canescens
Festuca ovina
Festuvca psammophila
Jasione montana
Oenothera rubricaulis
Petasites spuris
Potentilla argentea
Sedum acre
Sedum sexangulare
Silene tatarica
Solidago virgaurea
Tanacetum vulgare
Thymus serpyllum
Trifolium arvense
.
50
10
15
22
2
+
+
+
2
1
+
+
+
+
2
+
1
1
1
+
1
+
2
Cladonia cornuta
Niptotrichum canescens
Peltigera canina
+
2
+
6230-4 - Górskie i nizinne murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie)
Ocena stanu siedliska przyrodniczego 6230 – bogate florystycznie niżowe murawy bliźniczkowe
 gatunki dominujące
 bogactwo gatunkowe
 struktura przestrzenna płatów muraw
 eutrofizacja
przyrodniczego 6230 – bogate florystycznie niżowe murawy bliźniczkowe
Parametr/Wskaźnik
stanowisku
Gatunki dominujące
FV
U1
(właściwy)
(nieodpowiedni)
Niewielki spadek
zwiększa się.
>6 gatunków
4-6 gatunków
charakterystycznych i
wyróżniających
wyróżniających
>50% pokrycia bliźniczki
30-50% pokrycia bliźniczki
Nardus stricta
Nardus stricta, obecne 1-2
gatunki o pokryciu >25%
Bogactwo gatunkowe
>25 gat./25mkw
Brak
Rodzime gatunki ekspansywne
roślin zielnych
ekspansywnych,
ewentualnie jeden gatunek
występujący pojedynczo
Brak lub niewielkie pokrycie
drzew i krzewów <10-25%,
występujących
sporadycznie i w znacznym
rozproszeniu
Płaty siedliska zwarte i
rozległe, albo siedlisko
drobno powierzchniowe,
lecz wtedy wielkość płatów
stabilna
Brak oznak, pokrycie
gatunków nitrofilnych
nieznaczne
U1.
siedliska dobre lub
doskonale, nie przewiduje
się znacznego
oddziaływania czynników
zagrażających.
Wszystkie parametry
oceniono na FV.
Ekspansja krzewów i podrostu
drzew
Struktura przestrzenna płatów
muraw
Eutrofizacja
Perspektywy ochrony
Ocena ogólna
Stan pośredni
Pokrycie gatunku
inwazyjnego do 10%
powierzchni siedliska
Obecny jeden lub dwa
gatunki, o pokryciu 20-30%
U2
(zły)
Wyraźny spadek
<4 gatunków
wyróżniających
<30% pokrycia bliźniczki
Nardus stricta, więcej niż 2
gatunki osiągają pokrycie
>25%
<10gat./25mkw
Pokrycie gatunku
inwazyjnego > 10%
powierzchni siedliska
Powyżej dwóch gatunków,
tworzących zwarte płaty o
pokryciu >30%
Łącznie pokrycie od 2540%(krzewy nie tworzą
zwartych zarośli) i
występują w znacznym
rozproszeniu
Stan pośredni
Łącznie pokrycie
>50%(tworzą zwarte
zarośla) i występują w
skupieniach
Obecne gatunki nitrofilne,
lecz ich pokrycie <10%
Silna, długotrwała
eutrofizacja
kardynalne oceniono
przynajmniej na U1.
Jeden lub więcej
oceniono na U2.
Inne kombinacje.
siedliska złe.
Jeden lub więcej
U1, brak ocen U2.
Jeden lub więcej
U2.
Skrajnie małe (poniżej 1a i
izolowane płaty
 Struktura przestrzenna płatów muraw
 Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych
Kod
siedliska
(podtyp)
6230-4
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
23
69
lewa
81,427
81,455
0,6
81,305
Płat siedliska w okolicach
Kiełczewa
Lokalizacja stanowiska: Płat siedliska w okolicach Kiełczewa
Podtyp siedliska: 6230 -4 – Niżowe murawy bliźniczkowe
Zbiorowisko roślinne: Polygala - Nardetum
Opis siedliska na stanowisku: W skład tego zbiorowiska w opisywanym stanowisku wchodzi przede
wszystkim bliźniczka psia trawka Nardus stricta oraz krzyżownica zwyczajna Polygala vulgaris, fiołek
psi Viola canina oraz dziurawiec Hypericum maculatum z liczna domieszką gatunków łąkowych, w
wilgotniejszych partiach terenu znaczny udział mają : sit skupiony Juncus conglomeratus i tojeść
pospolita Lysimachia vulgaris.
Gatunki charakterystyczne: kilka gatunków charakterystycznych i wyróżniających – U1
Gatunki dominujące: 30-50% pokrycia bliźniczki Nardus stricta, obecne 1-2 gatunki o pokryciu >25% U1
Bogactwo gatunkowe: - U1
Obce gatunki inwazyjne: Brak-FV
Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych: Obecny jeden gatunek o pokryciu około 30% Juncus
conglomeretaus – U1
Ekspansja krzewów i podrostu drzew: Brak-FV
Struktura przestrzenna płatów muraw: Płat siedliska zwarty i dośc rozległy - FV
Eutrofizacja: Obecne gatunki nitrofilne, lecz ich pokrycie <10%-U1
Ocena ogólna: U1
Polygalo - Nardetum
Data: 21.07.2014
Liczba gatunków:
.
90
.
25
C
Avenula pubescens
Danthonia decumbens
Hieracium pilosella
Holcus lanatus
Hypericum maculatum
Juncus conglomeratus
Leontodon autumanalis
Luzula campestris
Lysimachia vulgaris
Nardus stricta
Polygala vulgaris
Polygonum bistorta
Potentilla erecta
Ranunculus acris
Rumex acetosa
Rumex acetosella
Veronica officinalis
Viola canina
+
1
+
2
1
2
1
1
1
3
+
+
1
+
1
2
+
+
6510 - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Ocena stanu siedliska przyrodniczego 6510 – Ekstensywnie użytkowane niżowe łąki świeże
 gatunki ekspansywne roślin zielnych
 udział dobrze zachowanych płatów siedliska
 wojłok (martwa materia organiczna)
 struktura przestrzenna płatów siedliska
przyrodniczego 6510 – Ekstensywnie użytkowane niżowe łąki świeże
Parametr/Wskaźnik
stanowisku
Struktura przestrzenna
płatów siedliska
Gatunki dominujące
FV
U1
(właściwy)
(nieodpowiedni)
Niewielki spadek
zwiększa się.
Brak fragmentacji lub
Średni stopień fragmentacji.
fragmentacja nieznaczna.
U2
(zły)
Wyraźny spadek
Więcej niż 4 gatunki
siedliska.
Brak gatunków panujących
lub status dominanta
osiągają gatunki
siedliska.
Brak lub pojedyncze osobniki
gatunków o niskim stopniu
inwazyjności tj. nie
zagrażających różnorodności
biologicznej.
3-4 gatunki
siedliska.
Silna dominacja(>50%)
gatunków typowych dla łąk
świeżych.
Gatunki charakteryste dla
siedliska 2 lub mniej.
Gatunki o niskim stopniu
inwazyjności w pokryciu
<5% lub pojedyncze
osobniki gatunków wysoce
inwazyjnych.
Obecne gatunki silnie
inwazyjne lub >5%
powierzchni zajętej przez
gatunki o niskim stopniu
inwazyjności.
Duży stopień fragmentacji
(płaty po kilka arów).
Wśród dominantów obecne
gatunki ekspansywne lub
ekologicznie obce dla
siedliska.
Parametr/Wskaźnik
Gatunki ekspansywne roślin
zielnych
FV
(właściwy)
ekspansywnych i łączne
pokrycie gatunków
ekspansywnych <20%
Ekspansja krzewów i
podrostu drzew
Łącznie pokrycie <1%
Udział dobrze zachowanych
płatów siedliska
Płaty dobrze zachowane
stanowią nie mniej niż 80%
powierzchni.
Wojłok
<2cm
U1.
siedliska dobre lub
doskonale, nie przewiduje się
znacznego oddziaływania
czynników zagrażających.
Wszystkie parametry
oceniono na FV.
Perspektywy ochrony
Ocena ogólna
U1
(nieodpowiedni)
Pokrycie żadnego z
gatunków silnie
ekspansywnych nie
przekracza 10% i łączne
pokrycie gatunków
ekspansywnych <50%
Łącznie pokrycie 1-5%
U2
(zły)
Łączne pokrycie gatunków
ekspansywnych >50%
stanowią 50 - 79%
powierzchni, lub płaty mało
typowe, średnio bogate w
gatunki.
2-5cm
stanowią mniej niż 50%
powierzchni, lub płaty źle
zachowane, ubogie w
gatunki.
>5cm
kardynalne oceniono
przynajmniej na U1.
Jeden lub więcej
oceniono na U2.
Inne kombinacje.
siedliska złe.
Jeden lub więcej
U1, brak ocen U2.
Jeden lub więcej
U2.
Łącznie pokrycie >5%
 Gatunki ekspansywne roślin zielnych
Kod
siedliska
(podtyp)
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
24
25
26
27
28
369
438
371
174
43
lewa
prawa
prawa
lewa
prawa
81,671
82,381
82,486
82,219
82,383
81,747
82,425
82,534
82,501
82,775
1,25
0,47
0,67
4,58
14,22
81,573
82,301
82,432
82,130
81,961
Kompleks łąkowo –
pastwiskowy w okolicach
Kiełczewa
Lokalizacja stanowiska: Kompleks łąkowo – pastwiskowy w okolicach Kiełczewa
Podtyp siedliska: 6510-1 Ekstensywnie użytkowane niżowe łąki świeże
Zbiorowisko roślinne: ze związku Arrhenatherion elatioris
Opis siedliska na stanowisku: siedlisko wykształcone na mineralnych tarasach przecinanych
dawnymii starorzeczami Bugu. Siedliska dośc bogate florystycznie nawiązujące do muraw
napiaskowych na szczytach wyniesień oraz wilgotnych łąk od strony zabagnionych obniżeń.
Dominującymi gatunkami w runi są miękkolistne trawy darniowe z rajgrasem Arrhenatherum elatius.
Trawom towarzyszy liczna grupa gatunków roślin dwuliściennych. Warstwa mszysta jest słabo
rozwinięta.
Powierzchnia siedliska na stanowisku: Niewielki spadek powierzchni siedliska na korzyść pastwis ze
związku Cynosurion – U1
Struktura przestrzenna płatów siedliska: Brak fragmentacji lub fragmentacja nieznaczna - FV
Gatunki charakterystyczne: Arrhenatherum elatius, Campanula patula, Galium mollugo, Geranium
pratense, Knautia arvensis, Rumex thyrsiflorus - FV.
Gatunki dominujące: Silna dominacja(>50%) gatunków typowych dla łąk świeżych – U1
Gatunki ekspansywne roślin zielnych: Brak gatunków silnie ekspansywnych - FV
Ekspansja krzewów i podrostu drzew: Brak - FV
Udział dobrze zachowanych płatów siedliska: Znaczny - FV
Wojłok: <2cm – FV
Ogólna struktura i funkcje: FV
Ocena ogólna: U1
Arrhenatherion elatioris
Data: 05.06.2014
Liczba gatunków:
C Alopecurus pratensis
Antoxanthum odoratum
Arrhenatherum elatius
Bellis perennis
Campanula patula
Cardamine pratensis
Cerastium holosteoides
Dactylis glomerata
Festuca gigantea
Galium mollugo
Geranium pratense
Knautia arvensis
Leucanthemum vulgare
Poa pratensis
Polygonum bistorta
Ranunculus acris
Rumex acetosa
Rumex thyrsiflorus
Stellaria graminea
Taraxacum officinale
Veronica chamaedrys
Kod
siedliska
(podtyp)
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
100
.
100
21
2
2
1
+
+
+
+
2
2
1
+
+
1
+
1
1
1
+
1
1
1
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
29
30
31
33
34
35
36
52
111
360
55
122
65
95
80
72
lewa
lewa
lewa
lewa
prawa
prawa
prawa
lewa
82,855
83,114
83,228
83,339
83,306
83,834
84,020
84,750
82,899
83,225
83,288
83,613
83,711
83,983
84,150
84,811
0,18
1,65
2,59
8,6
10,88
6,77
1,11
0,68
82,838
83,009
83,008
83,177
83,252
83,687
83,998
84,730
Łąki w dolinie Bugu
Kod
siedliska
(podtyp)
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
6510-1
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
58
59
60
64
65
66
67
68
69
70
71
76
191
67
396
170
178
381
306
275
331
299
194
43
prawa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
lewa
prawa
prawa
lewa
85,080
85,074
84,993
85,170
85,428
85,486
85,559
85,715
85,810
85,904
85,709
86,841
85,620
85,120
85,004
85,215
85,554
85,555
85,623
85,747
85,859
85,921
85,985
86,872
3,94
3,48
0,13
1,14
6,4
0,82
0,67
0,71
1,06
0,61
1,42
0,26
84,810
84,848
84,946
85,047
85,111
85,433
85,524
85,654
85,734
85,877
85,693
86,807
Lokalizacja stanowiska: Łąki w dolinie Bugu
Podtyp siedliska: 6510-1 Ekstensywnie użytkowane niżowe łąki świeże
Zbiorowisko roślinne: ze związku Arrhenatherion elatioris
Opis siedliska na stanowisku: siedlisko wykształcone na mineralnych tarasach przecinanych dawnymi
starorzeczami Bugu. Siedliska dośc bogate florystycznie nawiązujące do muraw napiaskowych na
szczytach wyniesień oraz wilgotnych łąk od strony zabagnionych obniżeń. Dominującymi gatunkami
w runi są miękkolistne trawy darniowe z rajgrasem Arrhenatherum elatius. Trawom towarzyszy liczna
grupa gatunków roślin dwuliściennych. Warstwa mszysta jest słabo rozwinięta.
Powierzchnia siedliska na stanowisku: Niewielki spadek powierzchni siedliska na korzyść pastwis ze
związku Cynosurion – U1
Struktura przestrzenna płatów siedliska: Brak fragmentacji lub fragmentacja nieznaczna - FV
Gatunki charakterystyczne: Arrhenatherum elatius, Campanula patula, Galium mollugo, Geranium
pratense, Knautia arvensis, Rumex thyrsiflorus - FV.
Gatunki dominujące: Silna dominacja(>50%) gatunków typowych dla łąk świeżych – U1
Gatunki ekspansywne roślin zielnych: Brak gatunków silnie ekspansywnych - FV
Ekspansja krzewów i podrostu drzew: Brak - FV
Udział dobrze zachowanych płatów siedliska: Znaczny - FV
Wojłok: <2cm – FV
Ogólna struktura i funkcje: FV
Ocena ogólna: U1
Arrhenatherion elatioris
Data: 07.06.2014
Liczba gatunków:
C Alopecurus pratensis
Antoxanthum odoratum
Arrhenatherum elatius
Campanula patula
Cardamine pratensis
Cerastium holosteoides
Dactylis glomerata
100
.
100
20
3
1
1
+
+
+
2
Festuca gigantea
Galium mollugo
Geranium pratense
Knautia arvensis
Leucanthemum vulgare
Poa pratensis
Polygonum bistorta
Ranunculus acris
Rumex acetosa
Rumex thyrsiflorus
Stellaria graminea
Taraxacum officinale
Veronica chamaedrys
2
1
+
+
1
+
+
1
1
+
1
1
1
91E0- Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)*
Ocena stanu siedliska przyrodniczego 91E0 – Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe
 gatunki obce geograficznie w drzewostanie
 inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie
 martwe drewno
 naturalność koryta rzecznego(w przypadku występowania siedliska nad ciekiem wodnym)
 reżim wodny(w tym rytm zalewów jeśli występuje)
 wiek drzewostanu
 pionowa struktura roślinności
 naturalne odnowienie drzewostanu
 zniszczenie runa i gleby związane z pozyskaniem drewna
 inne zniekształcenia
przyrodniczego 91E0 – Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe
Parametr/Wskaźnik
stanowisku
Gatunki dominujące
FV
(właściwy)
Nie zmniejsza się, nie jest
antropogenicznie
pofragmentowana.
U1
(nieodpowiedni)
Wykazuje powolny trend
spadkowy lub jest
antropogenicznie
pofragmentowana.
Kombinacja florystyczna
typowa dla łęgu
zubożona, lecz opata na
gatunkach typowych dla
łęgu
We wszystkich warstwach
dominują gatunki typowe dla dominują gatunki typowe
siedliska, przy czym są
dla siedliska, przy czym są
zachowane naturalne
zaburzone relacje ilościowe
stosunki ilościowe(nie ma
(dominacja facjalna)
dominacji facjalnej)
U2
(zły)
Wykazuje szybki trend
spadkowy lub jest silnie
antropogenicznie
pofragmentowana.
zdominowana przez gatunki
nie łęgowe, a łąkowe lub
ruderalne
W jednej lub więcej warstw
dominują gatunki obce dla
naturalnego zbiorowiska
roślinnego
Parametr/Wskaźnik
FV
(właściwy)
<1% i nie odnawiające się
U1
(nieodpowiedni)
Inwazyjne gatunki obce w
podszycie i runie
Obecny (najwyżej 1 gatunek,
nieliczny – sporadyczny)
Więcej niż 1 gatunek, lub
nawet 1 gatunek jeżeli liczny
U2
(zły)
>10% lub spontanicznie
odnawiające się, niezależnie
od udziału
Facjalna dominacja gatunku
licznego
Rodzime gatunki
ekspansywne roślin zielnych
Nie bardzo silnie
ekspansywne
Martwe drewno
>5 szt./ha
Silnie ekspansywne, lecz nie
ograniczające różnorodności
runa
3-5 szt./ha
Facjalnie dominujące w
sposób ograniczający
różnorodność runa
< 3szt./ha
Naturalność koryta
rzecznego(w przypadku
występowania siedliska nad
ciekiem wodnym)
Brak regulacji lub ciek
zupełnie zrenaturalizowany
po dawniejszej regulacji.
Regulacja wykonana
metodami „miękkimi”, z
zachowaniem cech
hydromorfologicznych cieku
naturalnego
Reżim wodny(w tym rytm
zalewów jeśli występuje)
Dynamika zalewów i
przewodnienia podłoża
normalna z punktu widzenia
odpowiedniego ekosystemu/
zbiorowiska roślinnego
>20% udział objętości drzew
starszych niż 100 lat
Dynamika zalewów i
obniżone w stosunku do
normalnego
Regulacja zmieniająca rytm
zalewów lub regulacja
zupełnie zmieniająca linię
cieku. Istnienie urządzeń
piętrzących zmieniających
reżim cieku
Zupełny brak zalewów lub
zupełnie przesuszone
podłoże
Gatunki obce geograficznie
w drzewostanie
Wiek drzewostanu
<20% udziału drzew
starszych niż 100 lat, ale >50
% udział drzew starszych niż
50 lat
Antropogenicznie
zmieniona, lecz
zróżnicowana
Tak, lecz pojedyncze
< 20% udziału drzew
starszych niż 100 lat i < 50%
udziału drzew starszych niż
50 lat
Antropogenicznie
ujednolicona
Pionowa struktura
roślinności
Naturalna, zróżnicowana
Naturalne odnowienie
drzewostanu
Tak, obfite
Zniszczenie runa i gleby
związane z pozyskaniem
drewna
Brak
Nieliczne ślady, naruszone
<1% powierzchni terenu,
liczby drzew
Znaczące, obejmujące >1%
powierzchni terenu, liczby
drzew
Inne zniekształcenia
Brak
Silne
kardynalne ocenione na FV,
pozostałe wskaźniki
przynajmniej U1
pogorszonym w
niemal pewne.
Występują, lecz mało
znaczące
kardynalne oceniono
przynajmniej na U1
zagrożeniom.
trendy lub znaczne
zagrożenia.
Jeden lub więcej
U2
Perspektywy ochrony
Ocena ogólna
Wszystkie parametry
oceniono na FV
Jeden lub więcej
U1, brak ocen U2
Brak
Jeden lub więcej
oceniono na U2
 Gatunki dominujące



Kod
siedliska
(podtyp)
91E0-1
Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie
Martwe drewno
Reżim wodny
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
54
17
prawa
84,546
84,659
0,83
84,538
Łęgi wierzbowe w dolinie
Bugu
Lokalizacja stanowiska: Łęgi wierzbowe w dolinie Bugu
Podtyp siedliska: 91E0-1 Łęgi wierzbowe
Zbiorowisko roślinne: Salicetum albo-fragilis
Opis siedliska na stanowisku: Drzewostan buduje głównie wierzba z niewielka domieszka topoli,
runo w wielu miejscach silnie zaburzone poprzez obecność gatunków obcych ekologicznie jaki i
inwazyjnych. Większość drzewostanu została w ostatnich latach wycieta w ramach zabiegów
przeciwpowodziowych.
Gatunki charakterystyczne: Kombinacja florystyczna typowa dla łęgu – FV
Gatunki dominujące: We wszystkich warstwach dominują gatunki typowe dla siedliska, przy czym są
zachwiane naturalne stosunki ilościowe(nie ma dominacji facjalnej) – U1
Gatunki obce geograficznie w drzewostanie: Nielicznie klon jesionolistny Acer negundo – U1
Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie: Liczne - Echinocystis lobata– U1
Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych: Nie bardzo silnie ekspansywne – FV
Martwe drewno < 3szt./ha – U2
Naturalność koryta rzecznego(w przypadku występowania siedliska nad ciekiem wodnym)–
Naturalny ciek wodny - FV
Reżim wodny(w tym rytm zalewów jeśli występuje) - Dynamika zalewów i przewodnienia podłoża
normalna – FV
Wiek drzewostanu – Dominują młode drzewostany – U2
Pionowa struktura roślinności - Antropogenicznie zmieniona, lecz zróżnicowana – U1
Naturalne odnowienie drzewostanu - Tak, lecz pojedyncze – U1
Inne zniekształcenia - Występują, lecz mało znaczące – U1
Perspektywy ochrony:U1
Ocena ogólna:U2
Salicetum albo-fragilis
Data; 07.06.2014
Pokrycie warstwy drzew a %:
Pokrycie warstwy krzewów b %:
Liczba gatunków:
A Acer negundo
Populus sp.
Salix alba
Salix fragilis
B Salix alba
Salix fragilis
Salix viminalis
70
30
90
+
100
15
+
1
3
1
1
1
3
C
D
Deschampsia caespitosa
Echinocystis lobata
Galium aparine
Geum urbanum
Phalaris arundinacea
Rubus caesius
Solidago gigantea
Urtica dioica
Plagiomnium undulatum
+
1
2
+
2
2
+
3
+
91F0- Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Ocena stanu siedliska przyrodniczego 91F0 – Łęgowe lasy debowo-wiazowo-jesionowe
 gatunki obce geograficznie w drzewostanie
 inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie
 martwe drewno
 naturalność koryta rzecznego(w przypadku występowania siedliska nad ciekiem wodnym)
 reżim wodny(w tym rytm zalewów jeśli występuje)
 wiek drzewostanu
 pionowa struktura roślinności
 naturalne odnowienie drzewostanu
 zniszczenie runa i gleby związane z pozyskaniem drewna
 inne zniekształcenia
przyrodniczego 91F0 – Łęgowe lasy debowo-wiazowo-jesionowe
Parametr/Wskaźnik
stanowisku
Gatunki dominujące
Gatunki obce geograficznie
w drzewostanie
Inwazyjne gatunki obce w
podszycie i runie
FV
(właściwy)
Nie zmniejsza się, nie jest
antropogenicznie
pofragmentowana.
U1
(nieodpowiedni)
Wykazuje powolny trend
spadkowy lub jest
antropogenicznie
pofragmentowana.
typowa dla łęgu
zubożona, lecz opata na
gatunkach typowych dla
łęgu
dominują gatunki typowe dla dominują gatunki typowe
siedliska, przy czym są
dla siedliska, przy czym są
zachowane naturalne
zaburzone relacje ilościowe
stosunki ilościowe(nie ma
(dominacja facjalna)
dominacji facjalnej)
Obecny (najwyżej 1 gatunek,
nieliczny – sporadyczny)
Więcej niż 1 gatunek, lub
nawet 1 gatunek jeżeli liczny
U2
(zły)
Wykazuje szybki trend
spadkowy lub jest silnie
antropogenicznie
pofragmentowana.
zdominowana przez gatunki
nie łęgowe, a łąkowe lub
ruderalne
W jednej lub więcej warstw
dominują gatunki obce dla
naturalnego zbiorowiska
roślinnego
>10% lub spontanicznie
odnawiające się, niezależnie
od udziału
Facjalna dominacja gatunku
licznego
Parametr/Wskaźnik
Rodzime gatunki
ekspansywne roślin zielnych
FV
(właściwy)
Nie bardzo silnie
ekspansywne
Martwe drewno
>5 szt./ha
Naturalność koryta
rzecznego(w przypadku
występowania siedliska nad
ciekiem wodnym)
Brak regulacji lub ciek
zupełnie zrenaturalizowany
po dawniejszej regulacji.
Regulacja wykonana
metodami „miękkimi”, z
zachowaniem cech
hydromorfologicznych cieku
naturalnego
Reżim wodny(w tym rytm
zalewów jeśli występuje)
Dynamika zalewów i
normalna z punktu widzenia
odpowiedniego ekosystemu/
zbiorowiska roślinnego
>20% udział objętości drzew
starszych niż 100 lat
Dynamika zalewów i
obniżone w stosunku do
normalnego
Wiek drzewostanu
U1
(nieodpowiedni)
Silnie ekspansywne, lecz nie
ograniczające różnorodności
runa
3-5 szt./ha
U2
(zły)
Facjalnie dominujące w
sposób ograniczający
różnorodność runa
< 3szt./ha
Regulacja zmieniająca rytm
zalewów lub regulacja
zupełnie zmieniająca linię
cieku. Istnienie urządzeń
piętrzących zmieniających
reżim cieku
Zupełny brak zalewów lub
zupełnie przesuszone
podłoże
<20% udziału drzew
starszych niż 100 lat, ale >50
% udział drzew starszych niż
50 lat
Antropogenicznie
zmieniona, lecz
zróżnicowana
Tak, lecz pojedyncze
< 20% udziału drzew
starszych niż 100 lat i < 50%
udziału drzew starszych niż
50 lat
Antropogenicznie
ujednolicona
Pionowa struktura
roślinności
Naturalna, zróżnicowana
Naturalne odnowienie
drzewostanu
Tak, obfite
Zniszczenie runa i gleby
związane z pozyskaniem
drewna
Brak
Nieliczne ślady, naruszone
<1% powierzchni terenu,
liczby drzew
Znaczące, obejmujące >1%
powierzchni terenu, liczby
drzew
Inne zniekształcenia
Brak
Silne
kardynalne ocenione na FV,
pozostałe wskaźniki
przynajmniej U1
pogorszonym w
niemal pewne.
Występują, lecz mało
znaczące
kardynalne oceniono
przynajmniej na U1
zagrożeniom.
trendy lub znaczne
zagrożenia.
Jeden lub więcej
U2
Perspektywy ochrony
Ocena ogólna
Wszystkie parametry
oceniono na FV
Jeden lub więcej
U1, brak ocen U2
Brak
Jeden lub więcej
oceniono na U2
 Gatunki dominujące
 Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie
 Martwe drewno
 Reżim wodny
Kod
siedliska
(podtyp)
91F0-1
91F0-1
Nr
roboczy
Odległość
minim.
Strona
linii
odległości Od km
Położenie:
Do km
hnia [ha]
39
47
327
94
lewa
lewa
83,691
83,797
83,838
84,147
2
5,76
83,642
83,740
Łęgi wiazowo-jesionowe w
dolinie Bugu
Lokalizacja stanowiska: Łęgi wiazowo-jesionowe w dolinie Bugu
Podtyp siedliska: 91F0-1 Wiazowo-jesionowy łęg typowy
Zbiorowisko roślinne: Ficario-Ulmetum typicum
Opis siedliska na stanowisku: Drzewostan zespołu odznacza się dużym udziałem dębu szypułkowegoi
olszy czarnej. Znaczny udział w niższych partiach drzew ma lipa drobnolostna i wierzba biała.
Sporadyczną domieszkę w drzewostanie tworzy jesion, wiąz górski, grab i czeremcha. Warstwa
krzewów jest wielogatunkowa i pokrywa około 70% powierzchni płatu. Głównymi jej składnikami są:
podszyty gatunków drzewiastych oraz dereń i czeremcha. Warstwa ziół pokrywa około 50%
powierzchni. Wyraźny aspekt wczesnowiosenny tworzy głownie ziarnopłon Ficaria verna i piżmaczek
wiosenny Adoxa moschatellina. W okresie letnim dominuja gatunki gradowe i łęgowe. Warstwa
mszysta jest słabo rozwinięta.
Gatunki charakterystyczne: Kombinacja florystyczna typowa dla łęgu – FV
Gatunki dominujące: We wszystkich warstwach dominują gatunki typowe dla siedliska, przy czym są
zachowane naturalne stosunki ilościowe(nie ma dominacji facjalnej) - FV
Gatunki obce geograficznie w drzewostanie: Brak – FV
Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie: Brak – FV
Rodzime gatunki ekspansywne roślin zielnych: Brak – FV
Martwe drewno < 3szt./ha – U2
Naturalność koryta rzecznego(w przypadku występowania siedliska nad ciekiem wodnym)– Brak
regulacji –FV
Reżim wodny(w tym rytm zalewów jeśli występuje) - Dynamika zalewów i przewodnienia podłoża
obniżone w stosunku do normalnego (brak bezpośrednich zalewów – siedlisko odgrodzone wałem
przciwpowodziowym)– U1
Wiek drzewostanu – Dominują młode drzewostany – U2
Pionowa struktura roślinności - Antropogenicznie zmieniona, lecz zróżnicowana – U1
Naturalne odnowienie drzewostanu - Tak, lecz pojedyncze – U1
Inne zniekształcenia - Występują, lecz mało znaczące – U1
Perspektywy ochrony:U1
Ocena ogólna: U2
A
Ficario - Ulmetum
Data: 20.06.2014
Pokrycie warstwy drzew a %:
Pokrycie warstwy krzewów b %:
Liczba gatunków:
Alnus glutinosa
Fraxinus exelsior
Populus sp.
Quercus robur
Salix alba
Tilia cordata
80
70
50
+
100
20
2
+
+
3
1
1
B
C
D
Alnus glutinosa
Cornus sanquinea
Frangula alnus
Padus avium
Sambucus nigra
Sorbus aucuparia
Ulmus minor
Adoxa moschatelina
Aegopodium podagraria
Alliaria petiolata
Anemone nemorosa
Athyrium filix-femina
Cardamine amara
Carex acutiformis
Deschampsia caespitosa
Dryopteris spinulosa
Festuca gigantea
Ficaria verna
Galium aparine
Galium palustre
Geranium robertianum
Geum urbanum
Glechoma hederacea
Impatiens parviflora
Ranunculus repens
Rubus caesius
Urtica dioica
Plagiomnium undulatum
+
3
+
3
+
+
+
1
2
1
+
+
1
+
+
+
+
2
+
+
+
1
3
2
+
+
+
+
5.8.3.2. FLORA I MIKOBIOTA
W poniższej tabeli zaprezentowno zinwentaryzowane stanowiska gatunków flory i mikobioty,
których lokalizację przedstawiono na mapach
Tabela 13. Rozklad stanowisk zinwentaryzowanych gatunków flory I mikobioty - według przebiegu
kilometrażu linii kolejowej.
Gatunki flory i mikobioty
Grupa
Mszaki
Mszaki
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Mokradłoszka
zaostrzona
Mokradłoszka
zaostrzona
Calliergonella
cuspidata
Calliergonella
cuspidata
Centaurium
erythraea
Climacium
dendroides
Calliergonella
cuspidata
Centaurium
erythraea
Centaurium
erythraea
Rośliny
naczyniowe
Centuria zwyczajna
Mszaki
Drabik drzewkowaty
Mszaki
Mokradłoszka
zaostrzona
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Centuria zwyczajna
Centuria zwyczajna
Akronim
Położenie stanowisk względem linii kolejowej
Odległość
Nr
Kilometraż
Strona
[m]
CalCus
CalCus
CenEry
CliDen
CalCus
CenEry
CenEry
Grupa
Rośliny
naczyniowe
Grzyby
zlichenizowane
(porosty)
Grzyby
zlichenizowane
(porosty)
Grzyby
zlichenizowane
(porosty)
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Rośliny
naczyniowe
Nazwa łacińska
Akronim
Kocanki piaskowe
Helichrysum
arenarium
HelAre
Chrobotek leśny
Cladonia
arbuscula
ClaArb
Chrobotek
reniferowy
Cladonia
rangiferina
ClaRan
Płucnica islandzka
Cetraria islandica
CetIsl
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Kocanki piaskowe
Helichrysum
arenarium
HelAre
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Kocanki piaskowe
Helichrysum
arenarium
HelAre
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Grzybienie białe
Nymphaea alba
NymAlb
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Naparstniczka
stożkowata
Helichrysum
arenarium
Verpa
digitaliformis
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Kocanki piaskowe
Grzyby
Mszaki
Nazwa polska
Kocanki piaskowe
Kocanki piaskowe
Helichrysum
arenarium
Helichrysum
arenarium
HelAre
VerDig
HelAre
HelAre
Grzybienie białe
Nymphaea alba
NymAlb
Kocanki piaskowe
Helichrysum
arenarium
HelAre
Turzyca wczesna
Carex praecox
CarPra
Rokietnik pospolity
Centuria zwyczajna
Centuria zwyczajna
Centuria zwyczajna
Mszaki
Rokietnik pospolity
Mszaki
Widłoząb miotlasty
Pleurozium
schreberi
Centaurium
erythraea
Centaurium
erythraea
Centaurium
erythraea
Pleurozium
schreberi
Dicranum
scoparium
Odległość
Nr
Kilometraż
Strona
[m]
1
PleSch
CenEry
CenEry
CenEry
PleSch
DicSco
Grupa
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Mszaki
Widłoząb
wieloszczecinkowy
Mszaki
Rokietnik pospolity
Mszaki
Dicranum
polysetum
Pleurozium
schreberi
Dicranum
scoparium
Dicranum
polysetum
Calliergonella
cuspidata
Climacium
dendroides
Phellinus pini
Mszaki
Mszaki
Widłoząb
wieloszczecinkowy
Mokradłoszka
zaostrzona
Mszaki
Drabik drzewkowaty
Grzyby
Czyreń sosnowy
Akronim
Odległość
Nr
Kilometraż
Strona
[m]
DicPol
PleSch
DicSco
DicPol
CalCus
CliDen
PhePin
Tabela 14. Stanowiska zinwentaryzowanych gatunków flory i mikobioty.
Gatunek
Grupa
Grzyby
Liczba
stanowisk w
obszarze
Natura 2000
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Licza
łączna
stanowisk
Czyreń sosnowy
Phellinus pini
1
1
Naparstniczka
stożkowata
1
1
1
1
Chrobotek
reniferowy
Verpa
digitaliformis
Cladonia
arbuscula
Cladonia
rangiferina
1
1
Płucnica islandzka
Cetraria islandica
1
1
Drabik
drzewkowaty
Climacium
dendroides
2
2
Mokradłoszka
zaostrzona
Calliergonella
cuspidata
4
2
Rokietnik
pospolity
Widłoząb
miotlasty
Widłoząb
wieloszczecinkowy
Pleurozium
schreberi
Dicranum
scoparium
Dicranum
polysetum
3
3
2
2
2
2
Centuria
zwyczajna
Centaurium
erythraea
5
5
Grzybienie białe
Nymphaea alba
2
2
Kocanki piaskowe
Helichrysum
arenarium
7
7
Chrobotek leśny
Grzyby
zlichenizowane
(porosty)
Mszaki
Rośliny
naczyniowe
Występowanie
Owocniki na żywej sośnie. Stan
zachowania siedliska FV –
właściwy.
Trzy owocniki. Stan zachowania
siedliska U1 – niezadowalający.
Kilkanaście plech.Stan siedlisk FV
– właściwy.
– właściwy.
– właściwy.
Nielicznie w wilgotnych łąkach.
Stan zachowania siedlisk FV –
właściwy.
Nielicznie w wilgotnych łąkach,
na skraju zarośli. Stan
zachowania siedlisk FV –
właściwy.
Dość pospolity. Stan zachowania
siedlisk FV – właściwy.
Pojedynczo. Stan zachowania
Dość pospolity. Stan zachowania
Nielicznie, po kilka roślin na
każdym stanowisku. Stan
właściwy.
Kilka, kilkanaśice roślin na
stanowisku. Stan zachowania
Kilka-kilkanaście roślin, kępy
kwitnących roślin. Stan
właściwy.
Gatunek
Grupa
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Licza
łączna
stanowisk
Turzyca wczesna
Carex praecox
7
Liczba
stanowisk w
obszarze
Natura 2000
Występowanie
7
Pospolita w murawach
napiaskowych. Stan zachowania
Rośliny naczyniowe
W granicach inwentaryzacji stwierdzono 4 gatunki roślin naczyniowych uznane za
wymagające szczególnej uwagi – łącznie na 21 stanowiskach.
Nie wykazano gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej (gatunki, których ochrona
wymaga tworzenia obszarów chronionych), objętych ochroną ścisłą w kraju.
Są to następujące gatunki roślin naczyniowych:
 centuria zwyczajna Centaurium erythraea
 grzybienie białe Nymphaea alba
 kocanki piaskowe Helichrysum arenarium
 turzyca wczesna Carex praecox
Przegląd gatunków rzadkich i chronionych roślin naczyniowych przedstawiono poniżej,
natomiast ich lokalizację zaprezentowano na mapach
Tabela 15. Zagrożone i chronione gatunki roślin naczyniowych zinwentaryzowane w rejonie linii
kolejowej.
L.p.
Gatunek
Dyrektywa
Siedliskowa
Polska
Czerwona
Księga Roślin
Czerwona lista
roślin
zagrożonych
Ochrona
gatunkowa
Centuria zwyczajna
częściowa
Centaurium erythraea Rafn
Kocanki piaskowe
2
częściowa
Helichrysum arenarium (L.)Moench
Turzyca wczesna
3
V
Carex praecox Schreber
Grzybienie białe
4
częściowa
Nymphaea alba L.
Dyrektywa Siedliskowa: Załącznik V - gatunki roślin wymagające regulacji i kontroli użytkowania.
Czerwona lista roślin zagrożonych: V - Narażone. Gatunki zagrożone, które w najbliższej przyszłości zostaną przesunięte do
kategorii wymierających - krytycznie zagrożonych, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia
1
Centaurium erythraea – Centuria zwyczajna
Informacje ogólne: Terofit o dolnych liściach skupionych w różyczce, łodyga rozgałęziona tylko w
obrębie kwiatostanu. Kwiaty w gęstych podbaldachach. Kwitnie w VII – IX.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: – ; ochrona gatunkowa: ścisła; Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 16 października 2014 - częściowa, Polska Czerwona Księga Roślin: – ; Czerwona
Lista Roślin Naczyniowych: - .
Siedliska : Łąki, pastwiska, ugory.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: W kilku miejscach – ekstensywnie
użytkowane łąki świeże. Wymieranie centurii zwyczajnej wiąże się bezpośrednio z zaprzestaniem
tradycyjnej gospodarki łąkarskiej na rzecz intensywnie uprawianych ubogich gatunkowo użytków
zielonych, z drugiej strony zaś z całkowitym zaprzestaniem użytkowania i odłogowaniem.
Helichrysum arenarium – Kocanki piaskowe
Informacje ogólne: Roślina wieloletnia o łodygach do 40 cm wysokości. Pospolita w centralnej
Europie; w Polsce na całym Niżu.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: – ; ochrona gatunkowa: Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 20 stycznia 2012 – częściowa, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16
października 2014 - częściowa; Polska Czerwona Księga Roślin: – ; Czerwona Lista Roślin
Naczyniowych: –.
Siedliska : Gatunek ciepłolubnych muraw napiaskowych. Występuje na piaszczystych przydrożach i
dawnych składnicach leśnych.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: Dość często w murawach
napiaskowych i suchych przydrożach. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali
kraju i regionu.
Carex praecox − Turzyca wczesna
Informacje ogólne: Bylina z długimi, podziemnymi rozłogami, rozrastająca się łanowo. Łodyga
wysokości 10−30(50) cm. Kwitnie od IV do V. W Polsce niemal na całym Niżu, na północnym
wschodzie głównie zawleczona wzdłuż dróg.
Środowiska z dnia 16 października 2014 − Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia
2012 - ; Polska Czerwona Księga Roślin: – ; Czerwona Lista Roślin Naczyniowych: V.
Siedliska: Murawy kserotermiczne, suche, nasłonecznione przydroża.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: Pospolity w murawach
napiaskowych i na suchych przydrożach w obrębie doliny Bugu. Gatunek nie zagrożony ani nie
narażony na wymarcie w skali regionu.
Nymphaea alba – Grzybienie białe
Informacje ogólne : Hydrofit, bylina o grubym, pełzającym kłączu. Kwitnie od VI do IX. Występuje
prawie w całej Europie, w tym w niemal całej Polsce niżowej, aż po Podkarpacie.
Środowiska z dnia 20 stycznia 2012 częściowa, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16
października 2014 częściowa; Polska Czerwona Księga Roślin: – ; Czerwona Lista Roślin
Naczyniowych: – .
Siedliska : Wody stojące i wolno płynące. Tworzy fitocenozy zespołu Nupharo-Nymphaeetum.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji : Rzadko w starorzeczach. Gatunek
nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali kraju i regionu.
Brioflora
W granicach inwentaryzacji stwierdzono 5 gatunków mszaków uznanych za wymagające
szczególnej uwagi – łącznie na 13 stanowiskach.
Są to następujące gatunki mszaków:
 drabik drzewkowaty Climacium dendroides
 mokradłoszka zaostrzona Calliergonella cuspidata
 rokietnik pospolity Pleurozium schreberi
 widłoząb miotlasty Dicranum scoparium
 widłoząb wieloszczecinkowy Dicranum polysetum
Przegląd rzadkich i chronionych gatunków mszaków przedstawiono poniżej, natomiast ich
lokalizację zaprezentowano na mapach
Tabela 16. Zagrożone i chronione gatunki mszaków zinwentaryzowane w rejonie linii kolejowej.
L.p.
1
2
3
4
5
Dyrektywa
Siedliskowa
Gatunek
Drabik drzewkowaty Climacium dendroides
(Hedw.) F.Weber & D.Mohr
Rokietnik pospolity Pleurozium schreberi (Willd.ex
Brid.)Mitt.
Widłoząb wieloszczecinkowy Dicranum polysetum
Sw.ex anom.
Dicranum scoparium Hedw.
Mokradłoszka zaostrzona Calliergonella cuspidata
(Hedw.)Loeske
Czerwona lista
roślin i grzybów
zagrożonych
Ochrona
gatunkowa
częściowa
częściowa
częściowa
częściowa
częściowa
Climacium dendroides – Drabik drzewkowaty
Informacje ogólne : Łodyżki pierwotne płożące, okryte brunatnymi chwytnikami, wtórne prosto
wzniesione, wysokości 2-10 cm, u góry drzewkowato rozgałęzione. Liście łodyżkowe zaostrzone,
przylegające, zakończone kończykiem. Liście języczkowate, gałązkowe, na końcach stępione,
opatrzone okrągłą nasadką, odstające ukośnie, szczytowe na brzegach piłkowane. Puszka zarodni
jajowata, wydłużona, barwy jasnobrązowej. Gatunek rozpowszechniony na niżu, w górach po piętro
kosodrzewiny.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: – Rozporządzenie z dnia 16 października 2014 r.
częściowa; Rozporządzenie z dnia 20 stycznia 2012 – częściowa; Czerwona Lista Roślin i Grzybów
Polski: –.
Siedliska: Występuje na obszarach podmokłych łąk oraz niskich torfowiskach w szczególności
olszowych lasach.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji : Nielicznie w torfowiskach i
podmokłych łąkach. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali kraju i regionu.
Pleurozium schreberi – Rokietnik pospolity
Informacje ogólne : Darnie luźne, zielone, żółtozielone i bladozielone, w stanie suchym błyszczące.
Łodyga do 15 cm wysokości, koloru czerwonego, w stanie wilgotnym czerwono przeświecająca przez
liście. Gałązki proste, wyrastające przeważnie w jednej płaszczyźnie. Liście łodygowe ustawione
gęsto, jajowate, łyżkowato wklęsłe, zakończone krótkim, rurkowato zwiniętym kończykiem. Liście
gałązkowe podobne do łodygowych, ale mniejsze. W Polsce seta z puszką wykształcane są rzadko.
Gatunek kosmopolityczny.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa –Rozporządzenie z dnia 16 października 2014 - częściowa;
Rozporządzenie z dnia 20 stycznia 2012 – częściowa; Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: –
Siedliska: Powszechnie w siedliskach borowych.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji : Licznie w borach świeżych i
mieszanych. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali kraju i regionu.
Dicranum polysetum – Widłoząb wieloszczecinkowy
Informacje ogólne : Darnie luźne, żółtozielone, nieco błyszczące. Mech ortotropowy o łodygach
długości 6-12 cm, prawie do szczytu okrytych chwytnikami (na dole żółtobrązowymi, u góry
jaśniejszymi). Liście odstające od łodygi, lancetowate, w stanie suchym silnie poprzecznie
pomarszczone. W górnej połowie liście ostro, głęboko piłkowane i lekko, sierpowato zgięte. Puszka
jest silnie zgięta, cylindryczna z podłużnymi bruzdami. Zarodniki zielonawe, słabo brodawkowane.
Gatunek w Polsce pospolity.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: –; Rozporządzenie z dnia 16 października 2014 - częściowa;
Rozporządzenie z dnia 20 stycznia 2012 – częściowa; Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: – .
Siedliska: Na ziemi w różnych typach lasu.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji : Dość często w borach świeżych i
mieszanych. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali kraju i regionu.
Dicranum scoparium – Widłoząb miotlasty
Informacje ogólne : Charakterystyczną cechą tego gatunku jest widlaste zakończenie liści. Żebro w
nich jest pojedyncze i sięga samego szczytu łodygi, Rośliny pokryte są białymi chwytnikami. Puszka
zakrzywiona, brunatna; przykryta wieczkiem z charakterystycznym, długim dzióbkiem. Gatunek w
Polsce pospolity.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: –; Rozporządzenie z dnia 16 października 2014
częściowa; Rozporządzenie z dnia 20 stycznia 2012 – częściowa; Czerwona Lista Roślin i Grzybów
Polski: – .
Siedliska. Na ziemi w różnych typach lasu.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji. Nielicznie w borach świeżych.
Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali kraju i regionu.
Calliergonella cuspidata – Mokradłoszka zaostrzona
Informacje ogólne : Tworzy luźne, żółtozielone darnie, niekiedy brunatne błyszczące. Łodygi długości
do 15 cm, początkowo zielone, później brunatne, regularnie pierzasto rozgałęzione, chwytników
brak. Liście łodygowe wydłużone, jajowate, na szczycie zaokrąglone. Puszka cylindryczna, zgięta.
Gatunek rozpowszechniony w całej Europie aż po suche obszary.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: –; Rozporządzenie z dnia 16 października 2014
częściowa; Rozporządzenie z dnia 20 stycznia 2012 – częściowa;
Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: –
Siedliska: Torfowiska, olsy, rowy.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji : Nielicznie w torfowiskach i
zabagnionych łąkach. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali kraju i regionu.
Lichenobiota
W granicach inwentaryzacji stwierdzono 3 gatunki porostów (grzybów zlichenizowanych)
uznane za wymagające szczególnej uwagi – łącznie na 3 stanowiskach.
Są to następujące gatunki porostów:
 chrobotek leśny Cladonia arbuscula
 chrobotek reniferowy Cladonia rangiferina
 płucnica islandzka Cetraria Islandia
Przegląd rzadkich i chronionych gatunków porostów (grzybów zlichenizowanych)
przedstawiono poniżej, natomiast ich lokalizację zaprezentowano na mapach
L.p.
Gatunek
Dyrektywa
Siedliskowa
Czerwona lista
roślin i grzybów
zagrożonych
Ochrona
gatunkowa
Chrobotek reniferowy
załącznik V
Cladonia rangiferina (L.)Weber in F. H. Wigg.
Chrobotek leśny
2
załącznik V
częściowa
Cladonia arbuscula (Wallr.)Flot.em Ruoss
Płucnica islandzka
3
VU
częściowa
Cetraria islandica (L.)Ach.
Dyrektywa Siedliskowa: Załącznik V - gatunki roślin wymagające regulacji i kontroli użytkowania.
Czerwona lista roślin i grzybów zagrożonych: VU Narażone – takson jest VU wówczas, gdy według najnowszych dostępnych
danych znajduje sie w sytuacji wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w regionie.
1
Cladonia rangiferina – Chrobotek reniferowy
Informacje ogólne : Plecha pierwotna skorupiasta. Podecja puste w środku, wysokości 3-10 cm, szaro
popielate lub białawo szare, nie pokryte korą, o powierzchni pilśniowatej, rosnące w murawkach,
rozgałęzione 3 – 4 dzielne lub widełkowate, na zakończeniach gałązki ułożone dość daleko od siebie,
lekko zgięte w jedną stronę. Owocniki bardzo rzadkie. Gatunek pospolity w całym kraju.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: V; Rozporządzenie z dnia 9 lipca 2004 - częściowa;
Rozporządzenie z dnia 16 października 2014 - Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: –.
Siedliska. Rozpowszechniony w borach sosnowych, ponadto na obrzeżach lasów, wrzosowiskach,
torfowiskach wysokich.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: Dość często w suchych przydrożach
i murawach porostowych. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali regionu.
Cladonia arbuscula – Chrobotek leśny
Informacje ogólne : Plecha pierwotna skorupiasta, bardzo wcześnie zanikająca. Podecja puste w
środku, wysokości 2 – 10 cm, żółto- lub szarozielone, nie pokryte korą, o powierzchni pilśniowatej,
rozgałęzione 3-4 dzielnie lub widełkowato, na zakończeniach łukowato zgięte w jedną stronę.
Owocniki bardzo rzadkie. Gatunek pospolity w całym kraju.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: V; Rozporządzenie z dnia 9 lipca 2004 - częściowa;
Rozporządzenie z dnia 16 października 2014; Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: –.
Siedliska: Gatunek występujący głownie w terenie otwartym, rzadziej w luźnych i widnych borach
sosnowych.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: Dość często w suchych przydrożach
i murawach porostowych. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali regionu.
Cetraria islandica – Płucnica islandzka
Informacje ogólne: Plecha listkowato-krzaczkowata, wysokości do 8 cm, w postaci kępek lub luźnych
murawek naziemnych, sztywna, głęboko wcinana, oliwkowo- lub brudno zielona albo brunatna, u
nasady czerwono nabiegła, lśniąca, bez wyraźnego przyczepu. Odcinki plechy o zmiennych kształtach
i wielkości, płytko rynienkowate do płaskich z licznymi wyrostkami. Owocniki rzadkie. Gatunek
pospolity w całej Polsce, częstszy na zachodzie.
Status ochronny: Dyrektywa Siedliskowa: –; Rozporządzenie z dnia 9 lipca 2004; częściowa;
Rozporządzenie z dnia 16 października 2014 Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: VU.
Siedliska: Na piaszczysto-gliniastej glebie, w borach suchych, na poboczach dróg leśnych.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji : Dość często w suchych
przydrożach i murawach porostowych. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali
regionu.
Mikobiota
W granicach inwentaryzacji stwierdzono 2 gatunki grzybów uznanych za wymagające
szczególnej uwagi – łącznie na 2 stanowiskach.
Są to następujące gatunki grzybów:
 czyreń sosnowy Phellinus pini,
 naparstniczka stożkowata Verpa digitaliformis
Przegląd rzadkich i chronionych gatunków grzybów przedstawiono poniżej, natomiast ich
lokalizację zaprezentowano na mapach nr 01.
L.p.
Gatunek
1
Naparstniczka stożkowata Verpa digitaliformis Pers.:Fr.
Czerwona lista roślin
i grzybów
zagrożonych
R
2
Czyreń sosnowy Phellinus pini (Brot.:Fr.)A.Ames
R
Ochrona
gatunkowa
Czerwona lista roślin i grzybów zagrożonych: R rzadkie – gatunki o ograniczonych zasięgach geograficznych, o małych
obszarach siedliskowych lub też występujące na rozległym obszarze, ale w dużym rozproszeniu.
Verpa digitaliformis – Naparstniczka stożkowata
Informacje ogólne: Kapelusz wysokości 1-3 cm, jaśniej lub ciemniej brązowy, w kształącie naparstka,
u góry zrośnięty z trzonem. Powierzchnia prawie gładka. Trzon biały, cylindryczny, rdzeniowato –
pusty. Wysyp kremowy.
Status ochronny: Rozporządzenie z dnia 9 lipca 2004 - ścisła; Rozporządzenie z dnia 16 października
2014 -; Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: R.
Siedliska: Pasożyt sosny.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: W jednym miejscu w murawie
napiaskowej. Gatunek nie zagrożony ani nie narażony na wymarcie w skali regionu.
Phellinus pini – Czyreń sosnowy
Informacje ogólne : Kapelusz szerokości 4 – 10cm, konsolowaty, rosnący pojedynczo, z wierzchu
ciemnobrązowy, wąsko strefowany i filcowatoszczeciniasty, często porośnięty glonami i porostami.
Rurki rdzawożółtawe.
Status ochronny.:Rozporządzenie z dnia 9 lipca 2004 -; Rozporządzenie z dnia 16 października 2014 -;
Czerwona Lista Roślin i Grzybów Polski: R.
Siedliska: Pasożyt sosny.
Rozmieszczenie i stan populacji na terenie planowanej inwestycji: W kilku miejscach na sosnach w
borze mieszanym. Stanowiska gatunku nie narażone na bezpośrednie zniszczenie.
5.8.3.3. ENTOMOFAUNA
W rejonie przedsięwzięcia stwierdzono 2 gatunki bezkręgowców wyróżniony z uwagi na
status ochrony (gatunki z Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej) i występowania:
 czerwończyk nieparek Lycaena dispar,
 zalotka większa Leucorrhinia pectoralis.
Podczas inwentaryzacji w rejonie linii kolejowej wykazano 2 siedliska występowania
czerwończyka nieparka i 1 siedlisko zalotki większej. Są one zlokalizwoane w obszarze Natura 2000
Ostoja Nadbużańska, w którym czerwończyk nieparek stanowi przedmiot ochrony. Lokalizację
stwierdzeń przedstawia mapa nr 02.
Tabela 19. Status ochronny wyróżnionego gatunku z grupy bezkręgowców.
Gatunek
L.p.
Nazwa polska
Status ochronny gatunku
Nazwa łacińska
Załącznik II i IV
Dyrektywy Siedliskowej
Krajowa ochrona
gatunkowa
Polska Czerwona
Księga Zwierząt
Załącznik II - kod 1060,
Załącznik I - Ochrona
Załącznik IV, Przedmiot
LR
ścisła,
ochrony N2000
Leucorrhinia
Załącznik I - Ochrona
2
zalotka większa
pectoralis
Załącznik IV
ścisła
N2000 – obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
Polska Czerwona Księga Zwierząt: LR – gatunek niższego ryzyka, obecnie nie zagrożony ale nie ustąpiły niekorzystne
czynniki wpływające na tendencje populacyj
1
czerwończyk
nieparek
Lycaena dispar
Tabela 20. Wyniki inwentaryzacji wyróżnionego gatunku z grupy bezkręgowców
Obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011:
pogrubienie nazwy gatunku - przedmiot ochrony
położenie w obszarze
L.p.
Gatunek
1
2
Kilometraż
linii
Odległość
od linii [m]
Strona
linii
Siedlisko
Stan siedliska
Czerwończyk
nieparek
Lycaena dispar
Łąki nad
Bugiem
Łąki koło
Przewozu
U1
niezadowalający
U1
niezadowalający
Zalotka większa
Leucorrhinia
pectoralis
Zbiornik koło
Przewozu
U2 zły
Liczba
osobników,
stadium
1, Imago
1, Imago
1, Imago
Czerwończyk nieparek Lycaena dispar
Czerwończyk nieparek jest gatunkiem parasolowym wyznaczonym do ochrony fauny siedlisk
podmokłych i wodno-błotnych w których mogą również wystepować inne rzadkie lub zagrożone
niekorzystnymi czynnikami taksony80. Zarówno w regionie jak i na obszarze inwentaryzacji jest
gatunkiem spotykanym stosunkowo często.
W analizowanym buforze terenu w sąsiedztwie linii kolejowej zinwentaryzowano 2 siedliska
gatunku w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska, w którym gatunek stanowi przedmiot
ochrony.
Pierwszym z nich są łąki nad Bugiem, z szuwarami w obniżeniach i na krawędziach
starorzeczy, występowaniem roślin pokarmowych gąsienic (Rumex ssp.). Stan siedliska w rejonie linii
kolejowej oceniono jako niezadowalający (U1). Siedliska dogodne dla czerwończyka nie obejmują
bezpośredniej strefy wzdłuż torowiska ze względu na odwodnienie wzdłuż nasypu oraz fakt, iż linia
biegnie w tym miejscu na wznoszącym się coraz wyżej nasypie przed mostem na Bugu. Teren wokół
jest intensywnie wykorzystywany agrarnie, wszelkie nadające sie do tego celu powierzchnie łąk są
wypasane lub koszone na paszę. Poza analizowanym buforem terenu znajdują się łąki kośne
stanowiące siedliska o dużych walorach dla czerwończyka, związane z pobliską rzeką lub
starorzeczami o różnym stopniu sukcesji i lądowienia. Siedlisko pozostaje w łączności z innymi
dogodnymi miejscami występowania gatunku (dolina rzeczna jest naturalnym korytarzem
migracyjnym dla fauny związanej z siedliskami podmokłymi).
Kolejne siedlisko zinwentaryzowane w buforze linii kolejowej to łąki koło Przewozu, wraz z
szuwarami sąsiadującymi z zadrzewieniami. Są to tereny w większości wyniesione nieco ponad
poziom doliny Bugu, sąsiaduje z obniżeniami terenu i siecią rowów z dużym udziałem szczawi. Stan
siedliska oceniono jako niezadowalający (U1). Siedlisko pozostaje w łączności z innymi dogodnymi
miejscami występowania gatunku (dolina rzeczna jest naturalnym korytarzem migracyjnym dla fauny
związanej z siedliskami podmokłymi). Niedaleka zabudowa miejska i podmiejska wywiera znaczną
presję na stanowisko gatunku (penetracja, intensywne użytkowanie, zbliżaniezabudowy działkowej),
a ponadto siedlisko narażone jest na nadmierny drenaż wód powierzchniowych ze względu na
użytkowanie agrarne i obecność infrastruktury drogowej.
Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis
Zalotka większa jest reliktowym gaunkiem ważki dosyć często stwierdzanym w
północnowschodniej cześci kraju. Zajmuje dosyć szerokie spektrum siedlisk wodno-błotnych:
torfianki, drobne zbiorniki i bagna śródleśne, naturalne drobne zbiorniki torfowiskowe, jeziora
dystroficzne i eutroficzne, oczka śródpolne i położone wśród łąk. Nie występuje w wodach bardzo
żyznych.
80
Buszko J., 2004, Motyle (Lepidoptera), [w:] W. Adamski, P. Bartel, A. Bereszyński, A. Kepel, Z. Witkowski (red.), Poradniki
ochrony Siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, Gatunki Zwierząt (z wyjątkiem ptaków), [red.],
Ministerstwo Środowiska, Warszawa: 39-63.
Podczas inwentaryzacji w rozpatrywanym buforze terenu stwierdzono 1 siedlisko zalotki
większej. Stwierdzenie dorosłego osobnika odnotowano na brzegu zbiornika wodnego koło
Przewozu. Nie wykazano występowania w zbiorniku larw zalotki, nie znaleziono również wylinek.
Zalotka większa chętnie zasiedla trwałe zbiorniki wodne z roślinnością zanurzoną, unika za to
starorzeczy, zbiorników astatycznych lub akwenów o wysokiej trofii. W związku z tym nie
odnotowano jej na pozostałym odcinku linii kolejowej, co jest związane z wahaniami poziomu wód
na terenach podmokłych wzdłuż torowiska. Zbiornik jest poddany presji ze wzgledu na użytkownie
agrarne terenów położonych w pobliżu i między innymi dlatego nie jest typowym miejscem
występowania gatunku. Stan siedliska oznaczono jako zły (U2).
Tabela 21. Waloryzacja wskaźników stanu populacji i stanu siedliska zalotki większej81
Populacja: Wskaźnik
Miara
FV – stan właściwy
Liczba samców
ilość/ 100 m
≥10 duża
U1 – stan
niezadowalający
4-9
Zagęszczenie wylinek
ilość/ 10 m
≥10
0,1-9,9
0
Siedlisko: Wskaźnik
Miara
FV – stan właściwy
U1 – stan
niezadowalający
U2 – stan zły
Wstępowanie
określonych gatunków
(taksonów) roślin w
zbiorniku
Liczba
≥2
1
brak
Udział roślinności
dogodnej dla gatunku
Pokrycie
Siedlisko dogodne dla
gatunku ≥ 75% długości
lub powierzchni
roślinności
przybrzeżnej albo
≥50% pow. zbiornika
jeśli jest silnie
zarośnięty
gatunku pomiędzy ≥25% a
<75 długości lub
powierzchni roślinności
przybrzeżnej albo
≥10% a 50% pow.
zbiornika jeśli jest silnie
zarośnięty
gatunku <25% długości
lub powierzchni
roślinności przybrzeżnej
albo
<10% pow. zbiornika
jeśli jest silnie
zarośnięty
Stopień antropopresji
Nasilenie
I
II
III
2
U2 – stan zły
0-3
W rejonie linii kolejowej stwierdzono również inne gatunku bezkręgowców, objęte ochroną
częściową w myśl rozporządzenia o krajowej ochronie gatunkowej, występujące pospolicie oraz z
rozległymi siedliskmi zarówno z rozpatrywanym buforze terenu jak i w siedliskach przyległych, o
znacznym zasięgu występowania. Gatunki takie jak trzmiel ogrodowy Bombus hortorum, trzmiel
kamiennik Bombus lapidarius, trzmiel rudy Bombus pascuorum,trzmiel leśny Bombus pratorum,
trzmiel ziemny Bombus terrestris, biegacz skórzasty Carabus coriaceus, mrówka ćmawa Formica
polyctena, mrówka rudnica Formica rufa, ślimak winniczek Helix pomatia - są to gatunki o dość
powszechnym statusie występowania. Są one mniej istotne z racji na dużą mobilność: np. trzmiele
po każdym sezonie mogą znajdować nowe miejsca na gniazda, Chrząszcze z rodzaju Carabus
penetrują swobodnie znaczny areał odpowiadających im siedlisk (wyjątek stanowią mrówki związane
z miejscem gniazdowym). Liczebności osiągane w odpowiednich siedliskach przez te gatunki mogą
być znaczne, a siedliska tych gatunków są dość pospolite. W związku z charakterem siedlisk i dość
powszechnym występowaniem ww. gatunków, oraz ich mniejszym znaczeniem względem
81
Bernard R. 2012. Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis. [w]: Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny.
Cz. II. Red. M. Makomaska-Juchiewicz, P. Baran. GIOŚ Warszawa.
wyróżnianych gatunków (zagrożone, wpisane do Załącznika II, IV Dyrektywy Siedliskowej),
zrezygnowano z prezentacji lokalizacji tychże siedlisk na mapach.
5.8.3.4. ICHTIOFAUNA
W rejonie przedsięwzięcia stwierdzono 6 chronionych gatunków ichtiofauny na 6
stanowiskach kontrolnych (z wytypowanych 15 stanowisk), które reprezentują 1 mniejszy ciek wodny
(dopływ z Prostynia), oraz 2 rzeki (Treblinka, Bug) z rozlewiskami i starorzeczem.
Są to następujące gatunki:
 piskorz Misgurnus fossilis,
 różanka Rhodeus sericeus,
 koza Cobitis taenia,
 kiełb białopłetwy Romanogobio (Gobio) albipinnatus,
 boleń Aspius aspius,
 śliz Barbatula barbatula.
Wszystkie z odnotowanych gatunków w kraju wg. rozporządzenia o ochronie gatunkowej
objęte są ochroną częściową, natomiast 5 spośród nich (poza ślizem) jest wymienionych w Załączniku
II Dyrektywy Siedliskowej oraz uznanych za przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska.
Dla rejonu linii kolejowej w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska zinwentaryzowanymi
siedliskami 6 chronionych gatunków ichtiofauny są 2 rzeki i ich starorzecza: Treblinka (piskorz,
różanka, śliz) i Bug (różanka, boleń, koza, kiełb białopłetwy, piskorz).
Odwołanie do siedlisk chronionych gatunków ichtiofauny zaprezentowano poniżej, natomiast
ich lokalizację przedstawiono na mapach
Tabela 22. Status ochronny gatunków ryb
Gatunek
L.p.
Nazwa
polska
Załącznik II i IV Dyrektywy
Siedliskowej
Krajowa ochrona
gatunkowa
1
Piskorz
Załącznik II – kod 1145,
Przedmiot ochrony N2000
Załącznik II, ochrona
częściowa
częściowa
częściowa
2
Różanka
3
Koza
Cobitis taenia
4
Kiełb
białopłetwy
Romanogobio
(Gobio)
albipinnatus
częściowa
NT
5
Boleń
Aspius aspius
-
-
Nazwa łacińska
Misgurnus
fossilis
Rhodeus
sericeus
Barbatula
barbatula
częściowa
N2000 – obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
Polska Czerwona Księga Zwierząt: NT - status gatunku bliskiego zagrożenia
6
Śliz
Polska Czerwona
Księga Zwierząt
NT
NT
-
-
Zestawienie zinwentaryzowanych chronionych gatunków ichtiofauny i ich siedlisk
przedstawiono poniżej.
Tabela 23. Wyniki inwentaryzacji chronionych gatunków ichtiofauny
Położenie względem linii
Km
Odległość
(m)
Strona
Siedlisko
Nazwa siedliska i
Stan
numer
zachowania
stanowiska
Dopływ z
Prostynia
U2 zły
(Stanowisko 3)
Treblinka
(Stanowisko 5)
Treblinka
(Stanowisko 6)
Rozlewisko
Treblinki
(Stanowisko 7)
Bug
(Stanowisko 8)
Starorzecze Bugu
(Stanowisko 9)
U2 zły
U2 zły
XX
82
nieznany
FV właściwy
XX
83
nieznany
Chronione gatunki ichtiofauny
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
osobników
piskorz
Misgurnus fossilis
3
piskorz
Misgurnus fossilis
3
różanka
Rhodeus sericeus
25
śliz
Barbatula barbatula
9
piskorz
Misgurnus fossilis
1
różanka
Rhodeus sericeus
4
śliz
Barbatula barbatula
3
piskorz
Misgurnus fossilis
2
różanka
Rhodeus sericeus
7
różanka
Rhodeus sericeus
6
boleń
Aspius aspius
3
koza
kiełb
białopłetwy
Cobitis taenia
21
Gobio albipinnatus
7
Misgurnus fossilis
3
piskorz
Dopływ z Prostynia
Stanowisko o nazwie: Dopływ z Prostynia (stanowisko
). Przecięcie z linią kolejową: brak.
Dopływ z Prostynia (stanowisko
). Ciek o nazwie Dopływ z Prostynia ma charakter szerokiego,
grząskiego rozlewiska o szerokości dochodzącej do 30 m. Głębokość wody wynosi średnio około 50
cm, choć w wielu miejscach jest znacznie większa. Większość kanału wypełnionego wodą jest silnie
zarośnięta. Spośród gatunków objętych zakresem opracowania stwierdzono jedynie 3 okazy piskorza
odłowione w przybrzeżnej strefie. Stan siedliska oceniono jako U2 – zły.
Treblinka z rozlewiskiem
Stanowiska o nazwie: Treblinka (stanowiska
), rozlewisko Treblinki (stanowisko
).
Przecięcie z linią kolejową: brak.
Rzeka Treblinka wraz ze starorzeczem (rozlewiskiem) powstałym w rejonie, w którym uchodzi
do niej Dopływ z Prostynia badana była na trzech stanowiskach. Spowodowane to było dużym
zróżnicowaniem środowiska oraz faktem, iż ujściowy odcinek, uchodzący do Bugu poprzez przepust w
wale przeciwpowodziowym był najwyraźniej niedawno poddany pracom konserwacyjnym
niesprzyjającym egzystencji ichtiofauny. Wyznaczenie dodatkowego stanowiska położonego w
pobliżu pozostałości dawnego mostu kolejowego pozwoliło na uzyskanie pełniejszych obserwacji.
Odcinek Treblinki położony pomiędzy jeziorem Bużysko i wspomnianym wyżej rozlewiskiem ma
charakter kanału o szerokości około 7 m (średnia szerokość czynna wynosi około 5 m) i głębokość
dochodzącą do 1 m. Substrat denny stanowi piasek, który w wielu miejscach pokryty jest warstwą
detrytusu. Znaczna część toni wodnej zarośnięta jest przez moczarkę kanadyjską Elodea canadensis i
inną roślinność wodną. Większość powierzchni wody pokrywa osoka aloesowata Stratiotes aloides.
Ichtiofauna badanych stanowisk jest dość bogata i zdominowana przez gatunki z rodziny
82
83
metodyka oceny dot. rzek, stanowiska (nr 7 i 9) mają charakter rozlewisk/starorzeczy
metodyka oceny dot. rzek, stanowiska (nr 7 i 9) mają charakter rozlewisk/starorzeczy
karpiowatych. Spośród gatunków objętych zakresem opracowania na badanych stanowiskach
stwierdzono obecność dość bogatej populacji różanki Rhodeus sericeus (łącznie 36 szt.) oraz śliza
Barbatula barbatula (12 szt.) i piskorza Misgurnus fossilis (6 szt.). Stan siedliska oceniono jako U2 –
zły.
Bug i starorzecze Bugu
Stanowiska o nazwie: Bug (stanowisko
), starorzecze Bugu (stanowisko
). PrzeciFcie z
linią kolejową: most w km 84,556 (most w km 84,548 st. projektowany) – rzeka Bug.
Rzeka Bug (stanowisko
) bFdący czwartą pod wzglFdem długości rzeką Polski odznacza siF
prawie naturalnym charakterem koryta. Zróżnicowanie profilu poprzecznego i praktycznie
niezmieniona charakterystyka przepływu oraz liczne starorzecza sprzyjają obecności ichtiofauny
bogatej w sensie jakościowym oraz ilościowym. Niewątpliwie niekorzystnym czynnikiem jest jednak
znaczne zanieczyszczenie wód tej rzeki, którego źródła znajdują się głównie po jej stronie ukraińskiej i
białoruskiej. Na badanym odcinku Bug ma szerokość dochodzącą do 115 m i głębokość sięgającą
ponad 2 m. Profil poprzeczny koryta rzeki jest zróżnicowany, co sprzyja zmiennej charakterystyce
przepływu wody zapewniając odpowiednio zróżnicowane środowisko dla wielu gatunków ryb.
Badania ichtiofauny Bugu przeprowadzone przez Penczaka i innych (2010) wykazały występowanie
31 gatunków ryb i jednego gatunku minoga. Na odcinku objęty badaniami, których dotyczy
prezentowany raport wspomniani autorzy stwierdzili obecność 17 gatunków ryb, w tym dwóch
objętych ochroną gatunkową – kozy Cobitis taenia oraz różanki Rhodeus sericeus. Badania
przeprowadzone na potrzeby niniejszego opracowania wykazały, że na badanym odcinku występuje
także boleń Aspius aspius i kiełb białopłetwy Gobio albipinnatus. Obecność bolenia (3 szt.)
stwierdzono w połowach wędkarzy spotkanych na odcinku objętym badaniami. W sumie w rezultacie
elektropołowów odłowiono 21 szt. kozy, 7 szt. kiełbia białopłetwego i 12 szt. różanki. Stan siedliska
oceniono jako FV – właściwy.
Starorzecze Bugu (stanowisko
). Bezimienny zbiornik o charakterze starorzecza lub
rozlewiska powstałego u podstawy prawego wału przeciwpowodziowego na Bugu ma długość około
500 m i maksymalną szerokość dochodzącą do 70 m. Znaczna część zbiornika jest zarośnięta przez
roślinność szuwarową. Piaszczyste dno jest w większości porośnięte przez moczarkę kanadyjską
Elodea canadensis. Ichtiofaunę zbiornika tworzą przede wszystkim gatunki z rodziny karpiowatych
oraz ciernik Gasterosteos aculeatus i okoń Perca fluviatilis. Jedynym stwierdzonym tutaj gatunkiem
spośród objętych zakresem opracowania okazał się piskorz Misgurnus fossilis, którego 3 szt.
odłowiono w strefie przybrzeżnej. Nie odnotowano natomiast obecności różanki Rhodeus sericeus
występującej w Bugu oraz w podobnym zbiorniku wodnym znajdującym się przy lewym brzegu tej
rzeki.
Spośród cieków wodnych przecinanych przez linię kolejową, wyróznia się rzeka Bug,
natomiast pozostałe cieki odznaczają się niewielkimi rozmiarami i mają charakter kanałów i rowów
melioracyjnych. Fakt ten wiąże się z silnym i niekorzystnym dla egzystencji ichtiofauny
przekształceniem ich charakteru hydromorfologicznego. Ze względu na niewielką ilość niesionej
wody, w obecnym stanie większość tych cieków, nie stanowi istotnego siedliska ichtiofauny. Dla
dopływu z Prostynia zinwentaryzowano jedynie nieliczne okazy piskorza, co jest typowe dla rowów i
kanałów melioracyjnych.
Z uwagi na liczbę chronionych gatunków ichtiofauny w terenei inwestycji wyróżnia się rzeka
Treblinka i Bug. Ze względu na to, że Treblinka jest ciekiem całkowicie uregulowanym, trudno jest
uznać ją za znaczące siedlisko chronionych gatunków ichtiofauny w skali systemu rzecznego Bugu.
Rzeka Treblinka (st.
wraz z rozlewiskiem (
) okazała siF być siedliskiem licznej
populacji różanki Rhodeus sericeus oraz nielicznych populacji piskorza Misgurnus fossilis i śliza
Barbatula barbatula. Ten ostatni jest najpospolitszym chronionym przedstawicielem ichtiofauny
występującym w polskich rzekach. Dość często, choć niezbyt licznie, występuje też w systemach
rzecznych dopływów Bugu. Piskorz, którego nieliczne okazy (łącznie 6) stwierdzono na wszystkich
trzech stanowiskach usytuowanych na Treblince, jest gatunkiem typowym dla silnie zarośniętych,
regulowanych cieków, do jakich należy ta rzeka. Podobnie nielicznie występuje w systemach
rzecznych większości dopływów Bugu oraz w samej tej rzece. Trzeci z gatunków stwierdzonych w
Treblince – różanka dość pospolicie występuje w całej dolinie Bugu, a lokalnie tworzy liczne i bardzo
liczne populacje w samym Bugu oraz w systemach rzecznych jego dopływów 84. Badania
przeprowadzone w ostatnich latach 85 sugerują, że w Europie Środkowej i Wschodniej trwa obecnie
inwazja tego gatunku wywołana zmianami środowiskowymi sprzyjającymi rozprzestrzenianiu się tego
gatunku, w tym zwłaszcza wzrostem temperatury.
Dolina rzeki Bug
) uważana jest za jedną z najlepiej zachowanych i najcenniejszych w
sensie przyrodniczym terenów dolinnych w skali całej Europy 86. Fakt ten znalazł odzwierciedlenie w
utworzeniu wielu obszarów ochrony przyrody i krajobrazu. Rzeka ta stanowi naturalny korytarz
ekologiczny umożliwiający rozprzestrzenianie się wielu gatunków fauny, a zwłaszcza ryb i minogów.
Umożliwia ona także ewentualną rekolonizację stanowisk, z których zostały wyparte pod wpływem
różnych czynników ograniczających 87. Obecność chronionych i „naturowych” gatunków ryb
(odpowiednio: różanki Rhodeus sericeus, kozy Cobitis taenia, kiełbia białopłetwego Gobio
albipinnatus oraz bolenia Aspius aspius), stwierdzonych na stanowisku 8 (st. ), dobrze koresponduje
z wynikami kompleksowych badań ichtiofauny Bugu przeprowadzonych przez Penczaka i innych 88
oraz informacjami pochodzącymi od wędkarzy. Występowanie tych gatunków stwierdzono także w
systemach rzecznych najbliższych większych dopływów Bugu – Broku i Nurca89. Wszystkie
wymienione gatunki w różnym zagęszczeniu występują na całym odcinku Bugu leżącym w granicach
obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011. Ze względu na warunki hydromorfologiczne, w
tym zwłaszcza dużą przepływu wody, fragment Bugu badany na st. nie stanowi raczej szczególnie
wartościowego stanowiska dla różanki preferującej raczej mniejsze, wolniej płynące i silniej
zarośnięte przez roślinność wodną odcinki rzek. Znaczenie badanego odcinka Bugu dla pozostałych
trzech wymienionych wyżej gatunków nie różni się od znaczenia pozostałej części odcinka tej rzeki
leżącej w granicach Ostoi Nadbużańskiej. Trzeba przy tym pamiętać, że dokładniejsza ocena ilościowa
populacji tych ryb nie jest możliwa ze względu na rozmiary rzeki.
5.8.3.5. HERPETOFAUNA
Wyniki inwentaryzacji herpetofauny w rejonie linii kolejowej opisano poniżej w podziałe na
grupy: płazy i gady, oraz przedstawiono na opracowaniu kartograficznym - mapy
.
84
Penczak T., Kruk A., Galicka W., Tybulczuk S., Marszał L., Pietraszewski D., Tszydel M. 2010. Ichtiofauna Bugu. Roczniki
Naukowe PZW, 23, 5-24. Zięba G., Marszał L., Kruk A., Penczak T., Tybulczuk S., Kapusta Ł., Galicka W. 2008. Ichtiofauna
systemu rzeki Nurzec. Roczniki Naukowe PZW, 21, 105–128. Zięba G., Penczak T., Janic B., Tybulczuk S., Tszydel M., Galicka
W. 2011. Ichtiofauna systemu rzeki Brok. Roczniki Naukowe PZW, 24, 51-67.
85
Damme D., Bogutskaya N., Hoffmann R.C., Smith C. 2007. The introduction of the European bitterling (Rhodeus amarus)
to West and Central Europe. Fish & Fisheries, 8, 79–106.
86
Kot i Starczewski 2001 Kot H., Starczewski C. 2001. Nadbużańska strefa ekologiczna. ss. 55–72 (W: Strategia ochrony
fauny na Nizinie Mazowieckiej. Red. H. Kot, A. Dąbrowski). Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny, Siedlce.
87
Błachuta J., Błachuta J., Kusznierz J. 2002. Ichtiofauna Bugu (W: Korytarz Ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia –
Ochrona. Red. A. Dombrowski, Z. Głowacki, W. Jakubowski, I Kovalchuk, Z Michalczyk, M Nikiforov, W Szawajgier, K.H.
Wojciechowski). ss.168-183. Fundacja IUCN, Warszawa
88
Penczak T., Kruk A., Galicka W., Tybulczuk S., Marszał L., Pietraszewski D., Tszydel M. 2010. Ichtiofauna Bugu. Roczniki
Naukowe PZW, 23, 5-24.
89
Zięba G., Marszał L., Kruk A., Penczak T., Tybulczuk S., Kapusta Ł., Galicka W. 2008. Ichtiofauna systemu rzeki Nurzec.
Roczniki Naukowe PZW, 21, 105–128. Zięba G., Penczak T., Janic B., Tybulczuk S., Tszydel M., Galicka W. 2011. Ichtiofauna
systemu rzeki Brok. Roczniki Naukowe PZW, 24, 51-67.
Gatunki płazów
W rejonie przedsięwzięcia stwierdzono 10 gatunków płazów objętych ochroną:
traszka grzebieniasta Triturus cristatus
kumak nizinny Bombina bombina
rzekotka drzewna Hyla arborea
grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus
żaba moczarowa Rana arvalis
żaba jeziorkowa Rana lessonae
traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris
ropucha szara Bufo bufo
żaba trawna Rana temporaria
żaba wodna Rana esculenta.
Spośród zinwentaryzowanych płazów:
- 6 gatunków wpisanych jest do Załącznika II i/lub IV Dyrektywy Siedliskowej (traszka grzebieniasta,
kumak nizinny, rzekotka drzewna, grzebiuszka ziemna, żaba moczarowa, żaba jeziorkowa), przy czym
2 stanowią przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska: kumak nizinny i traszka
grzebieniasta.
- 5 gatunków objętych ochroną ścisłą i 5 gatunków ochroną częściową w myśl krajowego
rozporządzenia o ochronie gatunkowej.










Tabela 24. Gatunki płazów i ich status ochronny
Gatunek
L.p.
Nazwa polska
Nazwa łacińska
1
Traszka
grzebieniasta
Triturus cristatus
2
Kumak nizinny
Bombina
bombina
Siedliskowej
Załącznik IV
Przedmiot ochrony N2000*
Załącznik IV
Przedmiot ochrony N2000*
Rzekotka
Hyla arborea
Załącznik IV
drzewna
Grzebiuszka
4
Pelobates fuscus
Załącznik IV
ziemna
Żaba
5
Rana arvalis
Załącznik IV
moczarowa
Żaba
6
Rana lessonae
Załącznik IV
jeziorkowa
Traszka
Lissotriton
7
zwyczajna
vulgaris
8
Ropucha szara
Bufo bufo
9
Żaba trawna
Rana temporaria
10
Żaba wodna
Rana esculenta
Polska Czerwona Księga Zwierząt: NT - status gatunku bliskiego zagrożenia
*N2000 – obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
3
Krajowa ochrona gatunkowa
Polska Czerwona
Księga Zwierząt
Załącznik I - Ochrona ścisła,
wymóg ochrony czynnej
NT
Załącznik I - Ochrona ścisła
Załącznik I - Ochrona ścisła
Załącznik II - Ochrona częściowa
Siedliska płazów i stopień ich wykorzystania
W rejonie linii kolejowej występują ziorniki wodne, strefy terenów
podmokłych stref,
rozlewisk, które umożliwiają rozwój populacji płazów.
W ramach prac inwentaryzacyjnych wykazano 31 siedlisk płazów, które są wykorzystywane
do rozrodu. Jednocześnie pełnią one też funckę żerowisk i miejsc zimowania.
Położenie zinwentaryzowanych siedlisk płazów względem przedmiotowej linii kolejowej
zaprezentowano w poniższej tabeli oraz na mapach nr 02.
Tabela 25. Położenie siedlisk płazów względem przedmiotowej linii kolejowej.
L.p.
Odległość od linii [m]
Strona linii
1
Nr siedliska
Km początkowy
Km końcowy
6
Prawa
2
62
Prawa
3
7
Lewa
4
103
Prawa
5
12
Lewa
6
21
Prawa
7
60
Prawa
8
113
Prawa
9
55
Prawa
10
46
Prawa
11
17
Prawa
12
299
Lewa
13
282
Prawa
14
25
Prawa
15
299
Prawa
16
188
Prawa
17
44
Prawa
18
136
Prawa
19
15
Lewa
20
111
Prawa
21
61
Lewa
22
105
Prawa
23
52
Prawa
24
8
Prawa
25
77
Prawa
26
91
Lewa
27
219
Prawa
28
298
Prawa
29
90
Lewa
30
238
Lewa
31
10
Lewa
W tabeli 26 przedstawiono wyniki inwentaryzacji płazów wraz z waloryzacją i oceną stanu
populacji i ich siedlisk.
Na potrzeby charakterystyki wykorzystania siedlisk przez poszczególne gatunki, na podstawie
zebranych wyników (rejestracja obecności osobników dorosłych, młodocianych i jaj lub larw z
każdorazowych kontroli) i analizy uwarunkowań ekologicznych (wymagania gatunków, charakter i
stan siedlisk), określono liczebność gatunków (podana w zakresach w poniższej tabeli, jako
maksymalna liczba osobników wykorzystujących dane siedlisko).
Stan siedliska każdego gatunku został oceniony zgodnie z metodyką zawartą w
przewodnikach GIOŚ. Dla jakości danego wskaźnika przypisano konkretne wartości, a suma punktów
wskaźników składała się na wartość zbiorczą jakości siedliska ocenianą w 3-stopniowej skali: FV (stan
właściwy), U1 (stan niezadowalający), U2 (stan zły) 90.
Gatunki płazów zestawione względem liczby zinwentaryzowanych siedlisk przedstawiono w
tabeli 27. Na badanym obszarze pospolicie występowały żaby.
Tabela 26. Wyniki inwentaryzacji w zakresie płazów
wykorzystywanie siedliska przez gatunki z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej (Zał.II DS.).): kumaka nizinnego
(BOM) i/lub traszkę grzebieniastą (TC)
Liczebność w zakresach: 1-5, 6-10, 11-50, 51-100, 101-250, 251-500, 501-1000, > 1000 (osobniki).
Stan siedliska: FV (stan właściwy), U1 (stan niezadowalający), U2 (stan zły)
Kody gatunków z nazwą łącińską:
z Zał. II i IV Dyrektywy Siedliskowej:
TC traszka grzebieniasta Triturus cristatus
BOM kumak nizinny Bombina bombina
z Zał. IV Dyrektywy Siedliskowej:
HA rzekotka drzewna Hyla arborea
PF grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus
RA żaba moczarowa Rana arvalis
RL żaba jeziorkowa Rana lessonae
pozostałe:
LV traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris
BB ropucha szara Bufo bufo
RT żaba trawna Rana temporaria
RE żaba wodna Rana esculenta
Nr – nr prezentowany na mapach
Siedlisko
Nr
90
Rodzaj
Gatunek
Pow. (ha)
Rozlewisko
2,63
Zbiornik
0,07
Rozlewisko
1,07
Stan
Kod
Nazwa
Liczebność (os.)
FV
U1
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
U1
BOM
HA
RT
RA
RL
RE
RA
RT
RA
RL
RE
BOM
Kumak nizinny
Rzekotka drzewna
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba moczarowa
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
6-10
1-5
>1000
>1000
251-500
11-50
>1000
>1000
>1000
251-500
11-50
6-10
FV
RT
Żaba trawna
251-500
FV
U1
RA
RL
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
251-500
251-500
Makomska-Juchiewicz 2010, Makomska-Juchiewicz i Baran 2012.
Siedlisko
Nr
Rodzaj
Gatunek
Pow. (ha)
0,02
0,09
0,80
0,45
0,15
0,01
0,08
3,59
0,87
0,14
1,11
0,32
Stan
Kod
Nazwa
Liczebność (os.)
U1
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
U1
U1
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
RE
BOM
RL
RE
BOM
RA
RL
RE
BB
BOM
RT
RA
RL
RE
BOM
RT
RA
RL
RE
LV
BOM
PF
RA
RL
RE
BOM
RL
RE
RL
RE
BOM
RL
RE
BOM
RL
RE
TC
RA
RL
RE
BOM
RA
RL
RE
RT
BB
RL
RE
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Ropucha szara
Kumak nizinny
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka zwyczajna
Kumak nizinny
Grzebiuszka ziemna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka grzebieniasta
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba trawna
Ropucha szara
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
11-50
501-1000
101-250
11-50
6-10
1-5
251-500
11-50
1-5
1-5
>1000
>1000
>1000
251-500
11-50
101-250
101-250
251-500
11-50
251-500
6-10
51-100
251-500
251-500
11-50
1-5
1-5
1-5
101-250
11-50
11-50
101-250
11-50
11-50
51-100
1-5
501-1000
1-5
1-5
1-5
251-500
251-500
101-250
11-50
50-100
6-10
51-100
1-5
Siedlisko
Nr
Rodzaj
Gatunek
Pow. (ha)
1,11
1,21
0,11
2,53
0,32
0,09
0,46
0,13
1,10
0,73
0,30
0,37
0,09
1,99
Stan
Kod
Nazwa
Liczebność (os.)
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
U1
FV
FV
FV
FV
FV
FV
U1
U1
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
FV
U1
U1
FV
FV
U1
U1
FV
FV
FV
U1
U1
FV
FV
BOM
RL
RE
RL
RE
BB
RE
RL
RT
BOM
RL
RE
TC
TC
RT
RA
RL
RE
LV
RL
RE
RT
RA
RL
RE
RL
RE
BOM
RT
RA
RL
RE
TC
RL
RE
RL
RE
TC
RA
RL
RE
LV
RT
RA
RL
RE
LV
BOM
Kumak nizinny
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Ropucha szara
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba trawna
Kumak nizinny
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka zwyczajna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka zwyczajna
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka zwyczajna
Kumak nizinny
>1000
51-100
1-5
251-500
11-50
6-10
6-10
11-50
11-50
51-100
11-50
1-5
251-500
11-50
>1000
>1000
11-50
6-10
51-100
6-10
1-5
>1000
>1000
251-500
11-50
251-500
11-50
51-100
>1000
>1000
251-500
11-50
11-50
101-250
11-50
101-250
11-50
51-100
11-50
51-100
1-5
251-500
>1000
>1000
51-100
1-5
251-500
11-50
Siedlisko
Nr
Rodzaj
Gatunek
Pow. (ha)
1,72
0,15
Stan
Kod
Nazwa
Liczebność (os.)
FV
FV
U1
FV
U1
U1
U1
U1
FV
U1
U1
U1
RL
RE
BOM
TC
RT
RA
RL
RE
LV
RL
RE
LV
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Kumak nizinny
Żaba trawna
Żaba moczarowa
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka zwyczajna
Żaba jeziorkowa
Żaba wodna
Traszka zwyczajna
>1000
251-500
51-100
>1000
251-500
251-500
>1000
251-500
501-1000
501-1000
11-50
251-500
Tabela 27. Liczba siedlisk poszczególnych gatunków płazów.
Gatunek
Liczba siedlisk gatunku
Kod
Nazwa polska
Nazwa łacińska
łącznie
w obszarze Natura 2000
BB
Ropucha szara
Bufo bufo
3
2
BOM
Kumak nizinny
Bombina bombina
16
11
HA
Rzekotka drzewna
Hyla arborea
1
LV
Traszka zwyczajna
Lissotriton vulgaris
6
6
PF
Grzebiuszka ziemna
Pelobates fuscus
1
1
RA
Żaba moczarowa
Rana arvalis
15
10
RE
Żaba wodna
Pelophylax esculentus
31
25
RL
Żaba jeziorkowa
Rana lessonae
31
25
RT
Żaba trawna
Rana temporaria
12
8
TC
Triturus cristatus
6
6
Migracje między siedliskami
Występowanie odpowiednich siedlisk oraz zachowanie łączności między nimi stanowi
podstawę dla funkcjonowania populacji płazów. Powszechny jest efekt barierowy, związany głównie z
elementami wprowadzonymi do struktury krajobrazu przez człowieka (rozbudowa infrastruktury,
fragmentacja środowiska, intensywne użytkowanie rolnicze, zanieczyszczenie środowiska i itp.), co
utrudnia realizację cyklu życiowego płazów i nie sprzyja zachowaniu i funkcjonowaniu ich populacji.
W przypadku planowanego przedsięwzięcia istotne są migracje płazów na przecięciu z linią
kolejową. W trakcie ich identyfikacji oceniono aktywność migracyjną płazów, analizując
zarejestrowane stwierdzenia i typ siedlisk.
Na analizowanym terenie występują grupy gatunków płazów, które mają podobne
wymagania siedliskowe w stosunku do miejsc hibernacji. Największą grupę tworzą gatunki: żaba
trawna, żaba moczarowa, żaba jeziorkowa, żaba wodna, traszka grzebieniasta i traszka zwyczajna .
Żaby trawne zimują w wodach płynących i do zimowania wykorzystują różne dobrze natlenione cieki
wodne, które mogą być oddalone nawet o kilka kilometrów od letniego miejsca żerowania. W wodzie
mogą zimować również żaby wodne, które do hibernacji wybierają najczęściej zbiorniki wodne, w
których latem żerują. Pozostałe gatunki licznie występujące na opisywanym obszarze zimują głównie
na lądzie zagrzebane najczęściej w ściółce w pobliskich lasach lub miejscach zadrzewionych.
Analizując tereny żerowiskowe również można wyróżnić zgrupowania gatunków płazów o podobnych
wymaganiach siedliskowych. Obszary łąk są głównie miejscem żerowania: żaby trawnej, żaby
moczarowej i ropuchy szarej. W otoczeniu zbiorników wodnych żerują traszki grzebieniaste i traszki
zwyczajne (podczas rozrodu traszki żerują w zbiornikach wodnych) oraz rzekotka drzewna i kumak
nizinny. Dość często na polach żeruje grzebiuszka ziemna. Siedliska wodne stanowią również miejsca
żerowania żaby wodnej i jeziorkowej.
Wyróżniono 1 odcinek migracji płazów z uwagi na przecięcie z linią kolejową (tabela poniżej)
łączący siedliska płazów, między którymi odbywa się przemieszczanie gatunków. Tak jak wspomniano
wcześniej, wykorzystywanie siedlisk do żerowania oraz zimowania jest w ścisłej korelacji z miejscami
rozrodu (tabela 26).
Tabela 28. Wyróżnione odcinki migracji na przecięciu z linią kolejową
Odcinek linii kolejowej (ok od km do km)
Połączenie siedlisk
Traszka grzebieniasta Triturus cristatus
Traszka grzebieniasta w rejonie linii kolejowej wykorzystuje 6 siedlisk, spośród których
wszystkie znajdują się w granicach obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska. Dla kazdego z nich stan
oceniono jako właściwy (FV).
Waloryzację stanu siedlisk traszki grzebieniastej wykonano przypisując każdemu siedlisku
wartość punktową wg. oceny wskaźników (tabela 34). Ocenę ogólną stanu siedliska określono wg
następującej skali: FV-stan właściwy, gdy wartość HSI >0,8, U1- stan niezadowalający, gdy wartość
HSI zawiera się w przedziale 0.51–0.79, U2- stan zły, gdy wartość HSI <0.5.
Tabela 29. Występowanie traszki grzebieniastej
Stan siedliska: FV (stan właściwy)
Numer
Stan
Km
Gatunek
siedliska siedliska początkowy
FV
traszka grzebieniasta
Triturus cristatus
Km
końcowy
Odległość
od linii [m]
299
Strona linii
Lewa
FV
15
Lewa
FV
111
Prawa
FV
8
Prawa
FV
219
Prawa
FV
238
Lewa
Tabela 30. Waloryzacja wskaźników stanu siedliska traszki grzebieniastej 91
SI1
Wskaźnik
Region geograficzny
SI2
Powierzchnia
2
(m )**
zbiornika
SI3
Liczba lat, w których
Wartość
A-tereny nizinne Polski
B-Beskidy, Bieszczady, Góry Świętokrzyskie
C-Tatry, Sudety, wyższe partie Beskidów (>500 m.
n.p.m.)
400–2000 m2
powyżej 2000 m2
2
poniżej 400 m
0–2
Ocena
FV
U1
SI
1.0
0.8
U2
0.5
FV
U1
U2
FV
0.8- 1
<0.8
<<0.8
0.9–1.0
91
Makomaska-Juchiewicz M. (red.) 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I. Główny
Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
SI4
Wskaźnik
zbiornik wysycha w 10
latach**
Jakość wody
SI5
Zacienienie zbiornika
SI6
Wpływ ptaków wodnych
(domowych i dzikich)
SI7
Wpływ ryb
SI8
SI9
Liczba zbiorników w
odległości ≤ 500 m (nie
uwzględniać jezior i
zbiorników
efemerycznych)
Ocena jakości środowiska
lądowego
Wartość
3–6
>6
wysoka - woda bardzo czysta, liczne gatunki
bezkręgowców, w tym gatunki wskaźnikowe dla
wód o pierwszej klasie czystości (larwy jętek, kiełże
Gammarus).
średnia - wody bez wyraźnych zanieczyszczeń, dno
takich zbiorników po zaburzeniu nie wydziela woni
siarkowodoru, licznie występują bezkręgowce o
mniejszej tolerancji na zanieczyszczenia, lecz ich
różnorodność gatunkowa jest niewielka.
niska - dno takich zbiorników po zaburzeniu często
wydziela woń siarkowodoru, nieliczne gatunki
bezkręgowców charakterystyczne dla wód o słabym
natle
nieniu(larwy komarów, robaki obłe) nieliczne
rośliny;
zanieczyszczona – woda jest ewidentnie
zanieczyszczona, zazwyczaj mętna,występują tylko
bezkręgowce o wysokiej tolerancji na
zanieczyszczenia, np. larwy muchówek z rodzaju
Eristalis
0–60% zacienione
60–80% zacienione
>80% zacienione
0–2 ptaki na 1000 m2
2
3–6 ptaków na 1000 m
2
>6 ptaków na 1000 m
Brak
Możliwy (ryb nie obserwujemy, ale przypuszczamy,
że mogą zasiedlać zbiornik)
Umiarkowany (obecne są ryby roślinożerne, lub
nieliczne i niewielkie ryby drapieżne)
Silny (obecne są duże drapieżne ryby (np.
szczupaki) lub liczne mniejsze ryby
drapieżne/wszystkożerne (cierniki, karasie))
4 lub więcej
1–3
0
Dobre – siedlisko lądowe posiadające dobre
warunki troficzne i liczne schronienia dla traszek
(środowisko leśne; łąki z kępami traw i turzyc).
Siedlisko zajmuje znaczną powierzchnię i całkowicie
otacza zbiornik. Brak barier dla migracji osobników
(brak pól uprawnych, dróg).
Średnie – siedlisko lądowe posiadające dobre
warunki troficzne i liczne schronienia dla traszek,
ale zajmujące mniejszą powierzchnię wokół
zbiornika niż poprzednia kategoria, np. część
akwenu graniczy z polem uprawnym lub szosą.
Złe – siedlisko lądowe nieposiadające dobrych
warunków troficznych i ubogie w mikrosiedliska, w
których mogłyby się schronić traszki (np. staw w
polu uprawnym).
Izolowane – dyspersja traszek ograniczona do
bezpośredniego otoczenia stawu przez złe warunki
Ocena
U1
U2
SI
0.8–0.5
0.1–0.4
FV
1.0
U1
0.67
U2
0.33
U2
0.01
FV
U1
U2
FV
U1
U2
FV
1.0
0.9–0.6
0.6–0.2
1.0
0.5–0.9
0.01–0.4
1.0
U1
0.67
U2
0.33
U2
0.01
FV
U1
1.0
0.6–0.9
U2
0.1
FV
1.0
U1
0.67
U2
0.33
U2
0.1
Wskaźnik
SI10
Stopień zarośnięcia lustra
wody przez roślinność
Wartość
siedliskowe (np. zabudowa miejska) lub bariery
dyspersyjne
60–80% zarośnięte lustro wody
Ocena
SI
FV
FV
U1
U2
0.9–1.0
1.0–0.8
0.70–0.89
0.3–0.69
Kumak nizinny Bombina bombina
Kumaka nizinnego zinwentaryzowano w rejonie linii kolejowej w 16 siedliskach, spośród
których 11 występuje w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska. Dla 13 siedlisk ich stan został o
jako właściwy (FV), natmiast dla 3 jako niezadowalający (U1).
Waloryzację stanu siedlisk kumaka nizinnego wykonano posługując się oceną kryteriów
(tabela 36),dla których suma punktów stanowi wartość zbiorczego wskaźnika jakości siedlisk
gatunku. Przyjęto następującą waloryzację wskaźnika jakości siedlisk kumaka: FV (stan właściwy) 9,5-11 pkt, U1 (stan niezadowalający)- 6-9,5 pkt, U2 pkt (stan zły) - <6 pkt.
Tabela 31. Występowanie kumaka nizinnego
Stan siedliska: FV (stan właściwy), U1 (stan niezadowalający)
Numer
Stan
Km
Gatunek
siedliska
siedliska początkowy
FV
kumak nizinny
Bombina bombina
Km
końcowy
Odległość
od linii [m]
6
Strona linii
Prawa
U1
7
Lewa
FV
103
Prawa
FV
12
Lewa
FV
21
Prawa
FV
60
Prawa
FV
113
Prawa
FV
55
Prawa
FV
17
Prawa
FV
299
Lewa
FV
25
Prawa
FV
188
Prawa
U1
15
Lewa
FV
8
Prawa
FV
90
Lewa
U1
238
Lewa
Tabela 32. Waloryzacja charakterystyk składowych jakości siedlisk kumaka nizinnego92
Symbol
C1
C2
Charakterystyka
Udział szuwaru w
powierzchni zbiornika
Wysokość roślinności
0
Liczba punktów
0,5
1
0-10%
10-25%
>25%
Brak szuwaru lub
-
Obecność szuwaru o
92
Mazgajska J., Rybacki M. 2012. Kumak nizinny Bombina bombina. W: Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.).
Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część III. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
Symbol
Charakterystyka
Liczba punktów
0,5
szuwarowej
0
wysokość szuwaru
powyżej 1 m .
1
wysokości 1 m lub
niższego
C3
Roślinność zanurzona i
pływająca (bez szuwaru)
Brak lub tylko roślinność
pływająca
Kępkowa i nieliczna lub
liczna, ale nie o
pionowych pędach
Bardzo liczna o
pionowych pędach
C4
Nachylenie brzegów
zbiornika
Strome
-
Łagodne
C5
Zacienienie zbiornika
C6
C7
Obecność płycizn
Obecność ryb
Lustro wody całkowicie
zacienione
Brak
-
>50% powierzchni lustra
wody zacieniona
Obecne
C8
Bariery wokół brzegu
zbiornika
Obecność wokół 50%100% brzegów barier
utrudniających dostęp do
zbiornika
Obecność wokół 5%<50% brzegów barier
utrudniających dostęp do
zbiornika
C9
Zabudowa otoczenia
zbiornika
Zabudowa miejska
Zabudowa wiejska
(ekstensywna)
C10
Inne zbiorniki wodne w
promieniu 500
Brak jakiegokolwiek
zbiornika wody stojącej
-
<50% powierzchni
zbiornika zacienione
Obecne
Brak
Obecność wokół
poniżej 5%- 0%
brzegów barier
utrudniających
dostęp do zbiornika
Brak jakiejkolwiek
zabudowy
Obecny co najmniej
jeden zbiornik wody
stojącej
C11
Droga asfaltowa
Obecność drogi
dwupasmowej asfaltowej
Obecność drogi
asfaltowej
jednopasmowej
Brak drogi asfaltowej
Gatunki gadów
W rejonie linii kolejowej stwierdzono występowanie 2 gatunków gadów, objętych ochroną
częściową w myśl krajowej ochrony gatunkowej:
 jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara,
 zaskroniec zwyczajny Natrix natrix.
Tabela 33. Status ochronny gatunków gadów
Gatunek
L.p.
Status ochrony gatunku
Krajowa ochrona
gatunkowa
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Załącznik II i IV
Dyrektywy Siedliskowej
Polska Czerwona
Księga Zwierząt
1
Jaszczurka
żyworodna
Zootoca vivipara
-
Załącznik II, Ochrona
częściowa
-
2
Zaskroniec
zwyczajny
Natrix natrix
-
Załącznik II, Ochrona
częściowa
-
Zinwentaryzowano łącznie 3 siedliska występowania gadów, w tym 2 w granicach obszaru
Natura 2000 Ostoja Nadbużańska.
W analizowanym terenie najczęściej odnotowywanym gatunkiem był zaskroniec zwyczajny.
Pojedyncze stwierdzenie dotyczyło jaszczurki żyworodnej. Odnotowanie niskich liczb osobników
związane są ze specyfiką tej grupy zwierząt. Nie funkcjonują one w okresie rozrodu w większych
skupiskach, jak to ma miejsce w przypadku płazów, co utrudnia ich ocenę liczebności.
Zasięgi migracyjne jaszczurki żyworodnej są jeszcze mniejsze niż u jaszczurki zwinki i
najczęściej są ograniczone do kilkudziesięciu metrów 2. Podczas sprzyjających warunków wszystkie
cykle aktywności gatunku odbywają się w obrębie jednego siedliska występowania (tj. znajdują
miejsca hibernacji, żerowania i rozrodu w obrębie jednego przydatnego siedliska). Młode osobniki
gatunków dość szybko rozchodzą się po terenie (dyspersja), zasiedlając nowe przydatne siedliska w
okolicach macierzystego, co sprzyja utrzymaniu różnorodności genetycznej lokalnych populacji na
pewnym poziomie, zapewniając funkcjonowanie większej metapopulacji.
Z największą częstotliwością odnotowywano zaskrońca zwyczajnego, z racji trybu życia i
stosunkowo łatwiejszej obserwacji niż np. w przypadku padalca zwyczajnego. Zaskroniec zwyczajny
jest gatunkiem pospolitym i z reguły spotykany jest w rejonie zbiorników wodnych.
Tabela 34. Wyniki inwentaryzacji gadów
Położenie względem linii kolejowej
Nazwa gatunku
polska
łacińska
Liczba
osobników
5
Zaskroniec zwyczajny
Natrix natrix
6-10
6
Natrix natrix
1-5
Natrix natrix
1-5
Jaszczurka żyworodna
Zootoca vivipara
1-5
L.p.
Kilometraż
Odległość (m)
Strona
7
5.8.3.6. AWIFAUNA
W rejonie odcinka L02 stwierdzono 12 cenniejszych gatunków ptaków, w tym 11 będących
wymienionymi w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej UE i 5 w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.
Zestawienie stwierdzonych gatunków przedstawia poniższa tabela.
Przedmiotowy odcinek linii kolejowej przecina obszar Natura 2000 Dolina Dolnego Bugu
PLB140001: od km 81,000 do km 86,879.
W całym obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu przedmiotami ochrony są 23 gatunki
ptaków. W przebadanym rejonie linii kolejowej stwierdzono obecność 7 przedmiotów ochrony.
Tabela 35. Lista stwierdzonych gatunków ptaków w obszarze inwentaryzacji
Lp
Nazwa naukowa
Nazwa polska
Rząd
Ochrona /
gatunek
łowny
PCKZ
Kat.
lęgowości
Zał. I
DP
Przedmiot
ochrony
PLB140001
1
Alcedo atthis
Zimorodek
Kraskowe
ścisła
-
A
TAK
-
2
Ciconia ciconia
Bocian biały
Brodzące
ścisła
-
C
TAK
TAK
3
Crex crex
Derkacz
Żurawiowe
ścisła
DD
B
TAK
TAK
4
Dendrocopos medius
Dzięcioł średni
Dzięciołowe
ścisła
-
B
TAK
-
5
Gallinago gallinago
Kszyk
Siewkowe
ścisła
-
B
-
TAK
6
Haliaeetus albicilla
Bielik
Szponiaste
ścisła
LC
A
TAK
-
7
Luscinia svecica
Podróżniczek
Wróblowe
ścisła
NT
B
TAK
TAK
8
Porzana parva
Zielonka
Żurawiowe
ścisła
NT
B
TAK
TAK
9
Porzana porzana
Kropiatka
Żurawiowe
ścisła
DD
A
TAK
TAK
10
Rallus aquaticus
Wodnik
Żurawiowe
ścisła
-
B
-
TAK
11
Lanius collurio
Gąsiorek
Wróblowe
Ścisła
-
C
TAK
-
12
Sylvia nisoria
Jarzębatka
Wróblowe
ścisła
-
B
TAK
-
bufor 2x250 m od linii kolejowej, oraz 2x500m w granicach obszaru Natura 2000 Dolina Dolnego Bugu.
Zał. I DP – Załącznik I Dyrektywy Ptasiej, gatunki wyróżnione kolorem
Przedmiot ochrony PLB140001 – przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Dolina Dolnego Bugu.
Charakter występowania oraz waloryzację w obszarze inwentaryzacji rzadkich i chronionych
gatunków ptaków - wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej i będących przedmiotami
ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu, przedstawiono poniżej, natomiast lokalizację
ich siedlisk przedstawiono na mapach
Alcedo atthis - zimorodek
Gatunek jest przedmiotem ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu. Zimorodek do
zakładania gniazd, w wykopanych przez siebie norach, potrzebuje urwistych skarp, które na terenie
objętym inwentaryzacją zasadniczo nie występują. Niemniej jednak siedliskiem żerowania i
koczowania gatunku są wszelkie cieki i zbiorniki wodne, w tym w szczególności rzeka Bug, oraz rzeki i
kanały przecinające teren linii kolejowej. Gatunek ten został też stwierdzony na starorzeczach w
dolinie Bugu w rejonie
przy samym nasypie kolejowym.
Ciconia ciconia – bocian biały
Gatunek jest przedmiotem ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu. Jest to gatunek
gniazdujący w bliskości budynków, a do swej egzystencji potrzebuje urozmaiconego krajobrazu
rolnego, gdzie zdobywa pokarm. Dlatego istotna jest identyfikacja nie tylko lokalizacji gniazd, ale też
kluczowych żerowisk (por. Załącznik
). Wykazano 9 gniazd gatunku.
Crex crex – derkacz
Gatunek jest przedmiotem ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu (w tym na Łąkach
Kacapskich), gdzie zidentyfikowano większość jego siedlisk. Jest to zajmujący głównie wilgotne
ekstensywnie użytkowane łąki, trawiaste okrajki pól, ugory. Zinwentaryzowano 5 siedlisk.
Dendrocopos medius – dzięcioł średni
Dwie pary ptaków odnotowano w siedlisku lęgowy w dolinie Bugu zlokalizowanym na zachód od
mostu kolejowego na Bugu,
Gallinago gallinago – kszyk
Gatunek jest przedmiotem ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu. Siedliska kszyka
odnotowano w Dolinie Bugu
Halbicilla – bielik
Gatunek nie gniazduje w rejonie inwentaryzacji, obserwowano jedynie pojedyncze ptaki w dolinie
Bugu. Dolina stanowi miejsce żerowania koczujących i zimujących ptaków.
Luscinia svecica – podróżniczek
Gatunek jest przedmiotem ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu. W obszarze
inwentaryzacji stwierdzono go w 5 lokalizacjach (co przewyższa dostępne dane uzyskane z RDOŚ
użyte na potrzeby Planu Zadań Ochronnych), jednak na terenie inwentaryzacji gniazduje
najprawdopodobniej 3-5 par. Wszystkie siedliska położone są w dolinie Bugu w km
Porzana parva – zielonka
inwentaryzacji stwierdzony w starorzeczu w dolinie Bugu przy nasypie kolejowym w km
Porzana porzana – kropiatka
inwentaryzacji stwierdzony tylko w jednej lokalizacji – na starorzeczu w dolinie Bugu przy nasypie
kolejowym w km
gdzie znaleziono martwego ptaka w siedlisku lęgowym. Rok
inwentaryzacji (2014) był wyjątkowo suchy w dolinie Bugu i nie sprzyjał gniazdowaniu kropiatki.
Gatunek ten w wilgotne lata potrafi osiągać wysokie zagęszczenia w warunkach podmokłych łąk,
jakie występują w dolinie Bugu.
Rallus aquaticus – wodnik
Gatunek jest przedmiotem ochrony w obszarze PLB140001 Dolina Dolnego Bugu, pomimo, że nie jest
wymieniony w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. W obszarze inwentaryzacji jego siedliska zostały
stwierdzone w 4 lokalizacjach.
Lanius collurio – gąsiorek
Pomimo, że jest to jeden z najpospolitszych gatunków występujących w kraju (populacja ok
643 tys. par, rozpowszechnienie 54%93) o stosunkowo silnej populacji, został on wymieniony w
Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej ze względu na spadek liczebności w krajach w zachodniej części
UE. Gąsiorek gniazduje najliczniej w otwartych, często wilgotnych zbiorowiskach trawiastych i
krzewiastych, jakich bogactwo występuje na nasypach i u podstawy nasypów kolejowych. Jego
siedliska stwierdzono niemal wzdłuż całego inwentaryzowanego pasa, nie stwierdzano ich jedynie w
obszarach leśnych, silnie zurbanizowanych i dużych otwartych polach. Ze względu na swą
wybiórczość siedliskową, jest to wraz z jarzębatką gatunek najbardziej narażony na zmiany roślinności
w obrębie terenu pasa kolejowego, w tym na wycinkę krzewów.
Sylvia nisoria – jarzębatka
Jarzębatka nierzadko gniazduje w tych samych siedliskach co gąsiorek - najliczniej w otwartych,
często wilgotnych zbiorowiskach krzewiastych, jakich bogactwo występuje na nasypach i u podstawy
nasypów kolejowych, gdzie szpalery drzew i krzewów po obu stronach linii kolejowej tworzą dogodne
warunki do występowania gatunku. Ze względu na swą wybiórczość siedliskową, jest to wraz z
gąsiorkiem gatunek najbardziej narażony na zmiany roślinności w obrębie terenu kolejowego.
Ze względu na wyjątkowo krótki okres i zasięg wiosennych rozlewisk w dolinie Bugu w 2014 r.
można uznać, że w porównaniu z latami typowymi i wilgotnymi, gatunki takie jak zielonka, a
zwłaszcza kropiatka, czy ptaki siewkowate, uzyskały niedoszacowane wyniki.
Warto też podać informację o kawkach Corvus monedula i gołebiach miejskich Columba liva f.
urbana, gniazdujących po kilka par w konstrukcji kratownicowej mostu kolejowego na Bugu.
Kawka Corvus monedula - średni ptak synantropijny z rodziny krukowatych Corvidae. W
Polsce średnio liczny ptak lęgowy niżu. Gatunek synantropijny, zamieszkuje budynki oraz duże
dziuple drzew, gniazdując w luźnych koloniach na terenach zurbanizowanych. Kawka nie została
wymieniona w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, w Polsce objęta jest ochroną gatunkową ścisłą.
Należy podkreślić, że dolina Bugu jest korytarzem migracyjnym ptaków, zwłaszcza gatunków
związanych z obszarami podmokłymi – takich jak kaczki, siewkowce, czaple, jak też zimorodek,
rybołów, czy bielik. W okresie przelotów teren objęty inwentaryzacją położony wzdłuż linii kolejowej
nie stanowił ważnego miejsca skupiającego znaczne stada ptaków, choć koncentracje ptaków
zdarzają się zwłaszcza w górę rzeki w rejonie miejscowości Prostyń i Borowe i są one zależne od stanu
wód. Obserwacje jesienne (październik 2014) również nie sugerują występowania istotnych
koncentracji ptaków migrujących wzdłuż badanego odcinka linii kolejowej.
93
Kuczyński L., Chylarecki P. 2012. Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski. Rozmieszczenie, wybiórczość
siedliskowa, trendy. GIOŚ, Warszawa
Tabela 36. Siedliska ptaków (z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej i przedmiotów ochrony w obszarze Natura 2000) wg kilometrażu linii kolejowej – odcinek
L02 – szlak Prostyń – Małkinia (km 81,000-km 86,880)
Lp. Początek km
Koniec km
Nazwa polska
Nazwa naukowa
Pow. siedliska Przecięcie Przecięcie Odległość
Minimalna
W obszarze
Strona
[ha]
od km
do km
od osi linii
odległość w km Natura2000
1
Derkacz
Crex crex
10,1
-
-
tak
2
Bocian biały
Ciconia ciconia
57,1
-
-
tak
3
Gąsiorek
Lanius collurio
372,2
tak
4
Jarzębatka
Sylvia nisoria
39,1
tak
5
Bocian biały
Ciconia ciconia
77,0
-
-
tak
6
Kszyk
Gallinago gallinago
14,4
-
-
tak
7
Bocian biały
Ciconia ciconia
107,5
-
-
tak
8
Derkacz
Crex crex
105,4
-
-
tak
9
Kropiatka
Porzana porzana
4,3
-
-
tak
10
Jarzębatka
Sylvia nisoria
1,3
-
-
tak
11
Zimorodek
Alcedo atthis
1,1
-
-
tak
12
Jarzębatka
Sylvia nisoria
2,1
-
-
tak
13
Derkacz
Crex crex
29,7
-
-
tak
14
Kszyk
Gallinago gallinago
62,1
-
-
tak
15
Kszyk
Gallinago gallinago
30,1
-
-
tak
16
Podróżniczek
Luscinia svecica
8,3
-
-
tak
17
Wodnik
Rallus aquaticus
5,9
-
-
tak
18
Zimorodek
Alcedo atthis
1,5
-
-
tak
19
Bocian biały
Ciconia ciconia
1,5
-
-
tak
20
Dzięcioł średni
Dendrocopos medius
12,2
-
-
tak
21
Podróżniczek
Luscinia svecica
6,9
-
-
tak
22
Wodnik
Rallus aquaticus
3,8
-
-
tak
23
Jarzębatka
Sylvia nisoria
1,0
-
-
tak
Lp. Początek km
Koniec km
Minimalna
W obszarze
Strona
[ha]
od km
do km
od osi linii
Nazwa polska
Nazwa naukowa
Zielonka
Porzana parva
3,1
25
Bielik
43,3
26
Jarzębatka
Sylvia nisoria
27
Podróżniczek
28
24
-
-
tak
2,2
-
-
tak
Luscinia svecica
1,2
-
-
tak
Zimorodek
Alcedo atthis
1,5
-
-
tak
29
Zielonka
Porzana parva
1,3
-
-
tak
30
Gąsiorek
Lanius collurio
2,9
-
-
tak
31
Zimorodek
Alcedo atthis
17,4
tak
32
tak
Podróżniczek
Luscinia svecica
11,2
tak
33
Gąsiorek
Lanius collurio
103,8
tak
34
Jarzębatka
Sylvia nisoria
11,2
tak
35
Bocian biały
Ciconia ciconia
52,1
-
-
tak
36
Bocian biały
Ciconia ciconia
52,3
-
-
tak
37
Zimorodek
Alcedo atthis
1,4
-
-
tak
38
Podróżniczek
Luscinia svecica
2,1
-
-
tak
39
Zimorodek
Alcedo atthis
0,4
-
-
tak
40
Jarzębatka
Sylvia nisoria
12,2
-
-
tak
41
Wodnik
Rallus aquaticus
1,8
-
-
tak
42
Kszyk
Gallinago gallinago
3,0
-
-
tak
43
Kszyk
Gallinago gallinago
5,3
-
-
tak
44
Derkacz
Crex crex
3,4
-
-
tak
45
Derkacz
Crex crex
3,6
-
-
tak
46
Bocian biały
Ciconia ciconia
24,4
-
-
tak
47
Wodnik
Rallus aquaticus
0,8
-
-
tak
48
Bocian biały
Ciconia ciconia
41,2
-
-
tak
Lp. Początek km
Koniec km
49
Nazwa polska
Nazwa naukowa
Gąsiorek
Lanius collurio
Minimalna
W obszarze
Strona
[ha]
od km
do km
od osi linii
91,6
tak
Tabela 37. Siedliska ptaków (z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej i przedmiotów ochrony w obszarze Natura 2000) wg kilometrażu linii E75 – w obszarze
Natura 2000 – PLB 140001 Dolina Dolnego Bugu – odcinek L02 – szlak Prostyń – Małkinia (km 81,000-km 86,880)
Lp
Początek
w km
Koniec
w km
Nazwa polska
Nazwa naukowa
Powierzchnia [ha] Przecięcie od Przecięcie do
1
Derkacz
Crex crex
10,1
-
-
2
-
-
Bocian biały
Ciconia ciconia
57,1
3
Gąsiorek
Lanius collurio
372,2
4
Jarzębatka
Sylvia nisoria
39,1
5
Bocian biały
Ciconia ciconia
77,0
-
-
6
Kszyk
Gallinago gallinago
14,4
-
-
7
Bocian biały
Ciconia ciconia
107,5
-
-
8
Derkacz
Crex crex
105,4
-
-
9
Kropiatka
Porzana porzana
4,3
-
-
10
Jarzębatka
Sylvia nisoria
1,3
-
-
11
Zimorodek
Alcedo atthis
1,1
-
-
12
Jarzębatka
Sylvia nisoria
2,1
-
-
13
Derkacz
Crex crex
29,7
-
-
14
Kszyk
Gallinago gallinago
62,1
-
-
15
Kszyk
Gallinago gallinago
30,1
-
-
16
Podróżniczek
Luscinia svecica
8,3
-
-
17
Wodnik
Rallus aquaticus
5,9
-
-
18
Zimorodek
Alcedo atthis
1,5
-
-
19
Bocian biały
Ciconia ciconia
1,5
-
-
Odległość
Minimalna odległość
Strona
od osi linii
od linii w kilometrażu
Lp
Początek
w km
Koniec
w km
Nazwa polska
Nazwa naukowa
Odległość
Strona
od osi linii
20
Dzięcioł średni Dendrocopos medius
12,2
-
-
83
21
Podróżniczek
Luscinia svecica
6,9
-
-
32
22
Wodnik
Rallus aquaticus
3,8
-
-
29
23
Jarzębatka
Sylvia nisoria
1,0
-
-
114
24
Zielonka
Porzana parva
3,1
-
-
24
25
Bielik
43,3
26
Jarzębatka
Sylvia nisoria
2,2
-
-
190
27
Podróżniczek
Luscinia svecica
1,2
-
-
308
28
Zimorodek
Alcedo atthis
1,5
-
-
34
29
Zielonka
Porzana parva
1,3
-
-
263
30
Gąsiorek
Lanius collurio
2,9
-
-
117
31
Zimorodek
Alcedo atthis
17,4
32
Podróżniczek
Luscinia svecica
11,2
33
Gąsiorek
Lanius collurio
103,8
34
Jarzębatka
Sylvia nisoria
11,2
35
Bocian biały
Ciconia ciconia
52,1
-
-
8
36
Bocian biały
Ciconia ciconia
52,3
-
-
34
37
Zimorodek
Alcedo atthis
1,4
-
-
41
38
Podróżniczek
Luscinia svecica
2,1
-
-
11
39
Zimorodek
Alcedo atthis
0,4
-
-
22
40
Jarzębatka
Sylvia nisoria
12,2
-
-
9
41
Wodnik
Rallus aquaticus
1,8
-
-
261
42
Kszyk
Gallinago gallinago
3,0
-
-
25
43
Kszyk
Gallinago gallinago
5,3
-
-
320
44
Derkacz
Crex crex
3,4
-
-
14
Lp
Początek
w km
Koniec
w km
Nazwa polska
Nazwa naukowa
Odległość
Strona
od osi linii
45
Derkacz
Crex crex
3,6
-
-
122
46
Bocian biały
Ciconia ciconia
24,4
-
-
43
47
Wodnik
Rallus aquaticus
0,8
-
-
231
48
Bocian biały
Ciconia ciconia
41,2
-
-
44
49
Gąsiorek
Lanius collurio
91,6
5.8.3.7. CHIROPTEROFAUNA
Gatunki nietoperzy
W analizowanym obszarze linii kolejowej wykazano występowanie 5 gatunków nietoperzy,
objętych w kraju ścisła ochroną gatunkową oraz wpisanych do Załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej.
Gatunki nietoperzy nie są przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska,
stąd też nie odnosi się do stwierdzeń w granicach tego obszaru.
Stwierdzenia dotyczą następujących gatunków:
 borowiec wielki Nyctalus noctula,
 karlik malutki Pipistrellus pipistrellus,
 karlik większy Pipistrellus nathusii,
 mroczek późny Eptesicus serotinus,
 nocek rudy Myotis daubentonii.
Tabela 38. Status ochronny gatunków nietoperzy.
Gatunek
L.p.
1
2
3
4
5
Nazwa
polska
Nazwa
łacińska
Borowiec
wielki
Karlik
malutki
Karlik
większy
Mroczek
późny
Nocek
rudy
Nyctalus
noctula
Pipistrellus
pipistrellus
Pipistrellus
nathusii
Eptesicus
serotinus
Myotis
daubentonii
Siedliskowej
Załącznik IV
Załącznik IV
Załącznik IV
Załącznik IV
Załącznik IV
Krajowa ochrona gatunkowa
Załącznik I – Ochrona ścisła,
Polska Czerwona
Księga Zwierząt
-
Podstawowa metoda stosowana podczas niniejszych badań – nasłuchy detektorowe nie
zawsze pozwala na identyfikację gatunku na podstawie dźwięków echolokacyjnych. W niektórych
przypadkach rozpoznanie dotyczy rodzaju lub grupy gatunków. Na omawianym obszarze oprócz
gatunków wymienionych w tabeli poniżej, odnotowano także aktywność echolokacyjną nietoperzy z
grupy „małych” nocków Myotis sp.
Odniesienie do zinwentaryzownaych gatunków nietoperzy zaprezentowano poniżej.
Natomiast odwołanie do częstotliwości stwierdzeń gatunków, aktywności i wykorzytania siedlisk
zestawiają tabele w dalszej części rozdziału.
Borowiec wielki Nyctalus noctula Jeden z największych nietoperzy występujących w Polsce.
Ma długie i wąskie na końcach skrzydła. Gatunek dość pospolity w dużej części Europy, jego zasięg
obejmuje właściwie cały obszar Polski. Nietoperz ten pierwotnie zasiedlał duże kompleksy leśne. Jego
naturalne schronienia stanowią dziuple drzew, najczęściej wykute przez dzięcioły. Coraz częściej
jednak zdarza się, iż wykorzystuje także budynki, mosty czy jaskinie. Gatunek ten potrafi bardzo
szybko latać, nawet do 50 km/h. Na owady poluje jedynie w powietrzu, żeruje raczej na otwartej
przestrzeni, nad łąkami, polami czy w dolinach rzek. Gody trwają od sierpnia do października, a
młode rodzą się od polowy czerwca do połowy lipca następnego roku. Średnia długość życia samic w
koloniach rozrodczych wynosi 2,2 rok 94. Gatunek podczas inwentaryzacji w rejonie linii kolejowej
zarejestrowany został na transektach T6 i T7, oraz w punktach K, L,M.
Karlik większy Pipistrellus nathusii Mały, choć największy z karlików, nietoperz bardzo
częsty w lasach północnej polski, niegdyś uważany za rzadki gatunek. Jego występowanie w Polsce
jest nierównomierne, najczęstszy na pojezierzach Polski północnej. Jako kryjówki naturalnie służyły
mu dziuple drzew, obecnie często wykorzystuje budowle ludzkie. Pokarm stanowią owady latające
często związane z wodą. Gody zaczynają się w połowie lipca i trwają do początku września. W drugiej
połowie czerwca rodzą się młode zwykle 2, rzadko 3 95. Odbywa długodystansowe wędrówki
sezonowe, nawet około 2000 km. Gatunek podczas inwentaryzacji w rejonie linii kolejowej
zarejestrowany został w punkcie
Mroczek późny Eptesicus serotinus Jeden z największych krajowych nietoperzy dość
równomiernie rozprzestrzeniony na terenie całej Polski. Jako gatunek synantropijny na kryjówki
zazwyczaj wybiera nadziemne części budowli ludzkich, niekiedy tylko dziuple drzew lub szczeliny
skalne. Swoje ofiary łapie zwykle w powietrzu, niekiedy tylko zbiera je z powierzchni ziemi. Gody
trwają od września do listopada, a zwykle w połowie czerwca samica rodzi 1 młode. Mroczek późny
jest gatunkiem raczej osiadłym, tylko w wyjątkowych przypadkach pojedyncze osobniki odbywają
dłuższe wędrówki96. Gatunek podczas inwentaryzacji w rejonie linii kolejowej zarejestrowany został
w punkcie i na transekcie
Karlik malutki Pipistrellus pipistrellus Nietoperz silnie związany z człowiekiem, bardzo mały,
niewiele większy od najmniejszego występującego w Polsce nietoperza karlika drobnego. Zasięg
występowania obejmuje niemal całą Europę, w Polsce gatunek uważany za liczny. Kryjówki zarówno
letnie jak i zimowe bardzo często znajdują się w budynkach, także w szczelinach skalnych i jaskiniach.
Jest to gatunek osiadły i raczej nie wykonuje dalszych przelotów pomiędzy kryjówkami niż 20 km 97
(Feyerabend, Simon, 2000). Gody przypadają na okres od drugiej połowy lipca do końca
września/początku października, samica rodzi zwykle 2 młode. Gatunek podczas inwentaryzacji w
rejonie linii kolejowej zarejestrowany został w punkcie
Nocek rudy Myotis daubentonii Mały nietoperz, licznie występujący w Polsce, silnie
związany z wodami. Preferuje tereny, na których występują obficie wody powierzchniowe (jeziora,
stawy, rzeki itp.). Znany jest z charakterystycznego sposobu żerowania. Lata nisko, tuż nad lustrem
wody, zataczając kręgi, zbiera owady z powierzchni wody. Dlatego preferuje zbiorniki ze spokojnym
lustrem wody i najlepiej nie porośnięte roślinnością98 (Boonman i inni, 1998). Jego naturalnymi
kryjówkami letnimi są dziuple drzew, czasem zajmuje skrzynki dla nietoperzy i szczeliny mostów.
Zimą najczęściej spotkać go można także w dziuplach, rzadziej w jaskiniach, piwnicach czy bunkrach.
Gatunek podczas inwentaryzacji w rejonie linii kolejowej zarejestrowany został w punkcie
Żerowiska i przeloty
Zarejestrowane podczas inwentaryzacji przeloty nietoperzy związane były głównie z
94
Heise, Blohm, 2003: Zur Alters struktur weiblicher Abendsegler (Nyctalus noctula) in der Uckermark. – Nyctalus (N.F.) 9:313.
95
Wohlgemuth, 1997: Erstnachweis einer Drillingsgeburt bei der Rauhhautfledermaus (Pipistrellus nathusii). – Nyctalus
(N.F.) 6:393-396.
96
Havekost, 1960: Die Beringung der Breitflugelfledermaus (Eptesicus serotinus) im Oldenburger Land. – Bonn. Zool. Beitr.,
Sonderheft 11: 222-223.
97
Feyerabend, Simon, 2000: Use of roosts and roost switching in a summer colony of 45 kHz phonic type pipistrelle bats
(Pipistrellus pipistrellus). – Myotis 38: 51-59.
98
Boonman, Boonman, Breitschneider, Grand van de, 1998: Prey detection in trawling insectivorous bats: duckweed affects
hunting behaviour in Daubenton’s bat, Myotis daubentonii. – Behav. Ecol. Sociobiol. 44: 99-107.
żerowaniem lub/i z przelotami z kryjówek na żerowiska. Najczęściej rejestorwano aktywność
echolokacyjną mroczka późnego i borowca wielkiego.
Poniżej przedstawiono średni indeks aktywności wszystkich gatunków nietoperzy
zarejestrowanych podczas całego okresu badań w poszczególnych miejscach, gdzie prowadzono
nasłuchy detektorowe. Średni indeks aktywności świadczy o stopniu intensywności wykorzystania
przez nietoperze danego miejsca jako trasy przelotów i terenu żerowania. Odnotowane gatunki lub
grupy gatunków nietoperzy wymienione w kolejności częstości stwierdzania.
Tabela 39. Średni indeks aktywności wszystkich gatunków nietoperzy.
Miejsce
nasłuchów
Kilometraż
Średni
indeks
aktywności
Charakter otoczenia
Gatunki nietoperzy
25,71
Las i zbiornik wodny
Karlik większy Pipistrellus nathusii,
Mroczek późny Eptesicus serotinus,
„mały’ nocek Myotis sp. , Karlik
malutki Pipistrellus pipistrellus
4,29
Podmokłe łąki
Borowiec wielki Nyctalus noctula,
10,29
Wał pomiędzy
zbiornikiem wodnym
a wscodnim krańcem
mostu na Bugu
Nocek rudy Myotis daubentonii,
37,07
Nad Bugiem
9,64
7,01
33,14
Zachodni przyczółek
mostu nad Bugiem
Dolina rzeki,
zakrzaczenia
Peron stacji kolejowej
Mroczek późny Eptesicus serotinus,
Badany teren linii kolejowej podzielony ze względu na charakter siedlisk zaprezentowano na
mapach
Powyżej zestawiono które gatunki nietoperzy wykorzystywały jaki rodzaj siedliska.
Gatunki nietoperzy wymieniono w kolejności od takich, które były najczęściej rejestrowane w danym
rodzaju otoczenia do najrzadziej odnotowanych. Rodzaj siedliska warunkuje skład gatunkowy oraz
intensywność wykorzystania danego obszaru.
Analizując zarejestrowane dane oraz rozkład chrakter teren, określono obszary aktywności
nietoperzy w rejonie linii kolejowej. Mapy
prezentują intensywność wykorzystania otoczenia
torów kolejowych przez nietoperze. Przy czym wyjaśnia się, iż kategoryzację indeksów aktywności
nietoperzy przyjęto na podstawie założeń wynikających z wiedzy eksperckiej (brak granic kategorii
aktywności dot. tego rodzaju inwestycji). W celu jak najbardziej czytelnego przedstawienia różnic w
poziomie aktywności nietoperzy na badanym terenie zaproponowano następujący sposób prezentacji
stopnia wykorzystania przestrzeni przez nietoperze:
 tereny o niskiej aktywności - o średnim indeksie aktywności do 5,00 przelotów nietoperzy na
godzinę,
 tereny o średniej aktywności - o średnim indeksie aktywności od 5,01 do 15,00 przelotów
nietoperzy na godzinę,

tereny o wysokiej aktywności - o średnim indeksie aktywności od 15,01 do 30,00 przelotów
nietoperzy na godzinę,
 tereny o bardzo wysokiej aktywności - o średnim indeksie aktywności powyżej 30,01.
Zwraca się uwagę ,iż: Nie wszystkie miejsca na których rejestrowano wysoką aktywność
nietoperzy należałoby bezkrytycznie nazywać wartościowymi. Największe poziomy aktywności na
badanym terenie rejestrowano w otoczeniu oświetlonych przejazdów kolejowych, ale znaczenie
oświetlenia dla nietoperzy nie jest jednoznacznie pozytywne. Wiele gatunków latających nocą
owadów jest przyciągana przez światło, szczególnie przez lampy, których widmo zawiera
ultrafioletowy komponent. Nietoperze wykorzystują koncentracje owadów intensywnie żerując w
pobliżu lamp. Z jednej strony może to mieć pewien korzystny wpływ na populacje niektórych
gatunków nietoperzy. Owady w pobliżu latarni są łatwo dostępnym źródłem pożywienia, a żerujące
nietoperze mogą zjeść ich więcej niż polujące w innym środowisku 99. Z drugiej strony nietoperze
żerujące w okolicy latarni przy linii kolejowej lud drodze mogą być narażone na kolizje. Czynniki te nie
dotyczą jednak wszystkich gatunków nietoperzy. Badania pokazują, że w pobliżu przydrożnych latarni
żerują szybko latające nietoperze, przystosowane do żerowania na otwartej przestrzeni. W Danii w
pobliżu latarni najczęściej notowano mroczki późne Eptesicus serotinus, borowce Nyctalus noctula
oraz mroczki posrebrzane Vespertilio murinus, w Wielkiej Brytanii karliki Pipistrellus pipistrellus a w
Szwecji mroczki pozłociste Eptesicus nilssonii. Wolniej latające, żerujące zazwyczaj wśród drzew i
krzewów gatunki o szerokich skrzydłach, takie jak gacki Plecotus, mopek Barbastella barbastellus,
nocek Brandta Myotis brandtii, nocek wąsatek Myotis mystacinus, nocek rudy Myotis daubentonii,
nocek Natterera Myotis nettereri czy nocek Bechsteina Myotis bechsteinii oraz podkowce
Rhinolophus unikają oświetlenia. Dodatkowo uważa się, że w środowisku położonym w okolicy
oświetlonej drogi będzie mniejsza ilość dostępnych dla tych nietoperzy owadów ponieważ część z
tych owadów przeleci pod latarnie. Nietoperze żerujące w pobliżu latarni to gatunki powszechniej
występujące i mniej zagrożone. Rzadsze i bardziej zagrożone są wśród tych które unikają oświetlenia.
Sztuczne oświetlenie zwiększa zagrożenie dla nietoperzy ze strony drapieżników.
Odcinek: rzeka Bug i jej otoczenie
jest wykorzystywana zarówno
jako trasa przelotów, jak i miejsce żerowania. Natomiast podkreśla się, iż nietoperze nie są
przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska.
Tabela 40. Położenie obszarów aktywności nietoperzy względem linii kolejowej
Wyznaczone obszary aktywności nietoperzy w rejonie linii kolejowej
Od km
Do km
obszar o bardzo wysokiej aktywności
obszar o niskiej aktywności
obszar o średniej aktywności
obszar o wysokiej aktywności
99
Rydel, J. Baagoe, H.J (1996) Bats and Streetlamps. Bats. Vol 14; No.4:10
Kryjówki letnie, kolonie rozrodcze, zimowiska
W ramach prac inwentaryzacyjnych zidentyfikowano 1 kryjówkę letnią nietoperzy,
wykorzystywaną przez 1 gatunek: mroczek późny Eptesicus serotinus (kilkanaście osobników). Jest to
strych budynku
w miejscowości Prostyń: stary, zbudowany z cegły – oznaczony na
mapach
Poza ww. przypadkiem, nie zarejestrowano grupowania się nietoperzy oraz nie stwierdzono
innych kryjówek letnich w analizowanym sąsiedztwie linii kolejowej.
W rozpartywanym terenie w rejonie linii kolejowych nie zarejestrowano zimowisk nietoperzy.
Nie wyróznia się miejsc, które potencjalnie mogą być wykorzystywane przez nietoperze do
zimowania.
W odniesieniu do mostu na rzece Bug: Przejrzano szczegółowo przyczółki oraz dostępne filary
w celu odnalezienia potencjalnych miejsc mogących służyć nietoperzom jako kryjówki. W znacznej
części most zbudowany jest z metalu, co wyklucza taką możliwość. Filary i przyczółki natomiast są
betonowe, jednak po przejrzeniu występujących w nich pęknięć i szczelin nie odnaleziono żadnych
nietoperzy ani śladów ich obecności. Szczeliny te wydają się być zbyt małe i płytkie, by mogły
stworzyć dogodne warunki do przetrwania zimy dla hibernujących nietoperzy.
Tabela 41. Kryjówka letnia nietoperzy w rejonie linii kolejowej
o
Nr
Położenie względem linii kolejowej
Odległość
Kilometraż
Strona
[m]
Kolonie rozrodcze i zimowiska
Miejsce
1
Gatunek
Liczba
Mroczek późny
Eptesicus
serotinus
Kilkanaście
osobników
5.8.3.8. SSAKI NAZIEMNE
W tabeli poniżej zestawiono gatunki wskazane podczas prac terenowych oraz związane z
obszarem wraz z ich statusem ochronnym. W tabeli poniżej zestawiono również gatunki, które
wskazywane są w rejonie linii kolejowej E75 Sadowne – Czyże na podstawie analizy materiałów 100.
Tabela 42. Gatunki ssaków występujące w sąsiedztwie inwestycji wraz z ich statusem ochronnym.
Dyrektywa
siedliskowa
Drapieżne Carnivora
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Wilk *
Canis lupus*
II/IV (kod 1352)
Lutra lutra
II/IV (kod 1355)
Wydra
europejska
Borsuk
Rozporządzenie Ministra
Środowiska
Załącznik I
Ochrona ścisła
Załącznik II
Ochrona częściowa
Meles meles
Konwencja
Berneńska
II
II
III
Parzystokopytne Artiodactyla
Sarna
Capreolus capreolus
III
Owadożerne Insectivora
Gryzonie Rodentia
100
Standardowe Formularze Danych, http://natura2000.eea.europa.eu (stan 14.01.2015)
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Dyrektywa
siedliskowa
Bóbr europejski
Castor fiber
II/IV/V (kod 1337)
Rozporządzenie Ministra
Środowiska
Załącznik II
Ochrona częściowa
Konwencja
Berneńska
III
Zajęczaki Lagomorpha
Zając szarak
Lepus europaeus
III
Dyrektywa Siedliskowa UE (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych
oraz dzikiej fauny i flory): Załącznik II - wymienia gatunki roślin i zwierząt ważne dla Wspólnoty, których ochrona wymaga
wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony. „* ” - gatunek o znaczeniu priorytetowym Załącznik IV - Wymienia gatunki
roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty, które wymagają ścisłej ochrony. Załącznik V - Wymienia gatunki roślin i zwierząt
ważnych dla Wspólnoty, których pozyskiwanie ze stanu dzikiego i eksploatacja może podlegać działaniom w zakresie
zarządzania.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014
poz. 1348) Załącznik I – obejmuje gatunki objęte ochroną ścisłą, Załącznik II – obejmuje gatunki objete ochroną częściową
Konwencja Berneńska (Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk z dn. 19 września
1979 r. (Konwencja Berneńska): Załącznik II – obejmuje gatunki bardzo zagrożone oraz ściśle chronione, Załącznik III –
obejmuje gatunki zagrożone i chronione.
Gatunki ssaków
Analiza materiałów wskazuje, że wyróżniane gatunki ssaków – tj. z Załącznika II, IV Dyrektywy
Siedliskowej występują w rejonie liniii kolejowej E 75 w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska
(wilk, bóbr , wydra) – przy czym przedmiotowy odcinek linii przecina ten obszar. Linia kolejowa
przecina obszar na długości ok. 4,924 km (od km 81,955 do km 86,879).
Podczas inwentaryzacji terenowej w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej nie
stwierdzono występowania wilka, wydry, natomiast stwierdzono występowanie bobra.
Tabela 43. Występowanie ssaków względem Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Natura 2000101
Nazwa gatunku
wilk – Canis lupus
wydra – Lutra lutra
bóbr – Castor fiber
Ocena obszaru Ostoja Nadbużańska PLH140011
populacja
stan zachowania
izolacja
ogólnie
D
C
B
C
B
C
B
C
B
W analizie występowania ww. gatunkow uwzględniono również informacje uzyskane z
Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zakresie koncentracji, jak i stwierdzeń
gatunków ssaków. Poniżej przedstawiono na rysunku poniżej – miejsca stwierdzeń wydry na
przestrzeni ostatnich 10 lat (74 stanowisk występowania w rejonie obszaru Natura 2000 w tym 57
zlokalizowanych w zasięgu granicy obszaru, przy czym najbliższe stwierdzenia od linii kolejowej
znajdują się w promieniu około 1km). Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w Planie Zadanie
Ochronych wiedza o rozmieszczeniu gatunku jest niepełna. Opiera się na informacjach o
bezpośrednich obserwacjach zwierząt lub śladów ich obecności pochodzących z różnych okresów i
różnych źródeł o zróżnicowanym stopniu wiarygodności. Prace terenowe uzupełniające na potrzeby
opracowania PZO przeprowadzono na reprezentatywnych stanowiskach badawczych obejmujących
zarówno optymalne siedliska wydry (naturalne odcinki Bugu i jego większych dopływów, rozległe
starorzecza, stawy rybne), jak i siedliska suboptymalne (kanały, niewielkie zbiorniki wodne, odcinki
Bugu w obrębie miast i większych wsi). Stanowiska badawcze były rozmieszczone w całej Ostoi
Nadbużańskiej, a także na terenach przyległych do ostoi, które mogą mieć znaczenie dla wydry
101
Standardowe Formularze Danych, http://natura2000.eea.europa.eu (stan 14.01.2015)
(stawy rybne, dopływy Bugu). Ocena ogólna stanu ochrony siedliska oceniona została jako właściwa
FV dla większości stanowisk w obszarze, tylko dla 12 określono jako U1 102.
Rysunek 18. Zestawienie informacji w zakresie lokalizacji ssaków
podstawie danych RDOŚ.
w rejonie linii kolejowej na
Bezpośredni rejon inwestycji związany jest z występowaniem jednego gatunku ssaków
znajdujących się w Załączniku II i IV Dyrektywy Siedliskowej: bóbr europejski Castor fiber.
Ze względu na kolizję z obszarem Natura 2000 Ostoja Nadburzańska gatunkami potencjalnie
występującymi w rejonie inwestycji i związanymi z doliną Bugu, są: wydra Lutra lutra, wilk Canis
lupus.
Tabela 44. Wyniki inwentaryzacji przyrodniczej w zakresie ssaków w rejonie inwestycji.
Położenie względem linii kolejowej: strona – prawa / lewa / oś – torowisko strona linii
Gatunek
Uwagi
bóbr
zgryzy
Kilometraż
Odległość
Strona
-
oś
sarna
102
prawa
http://warszawa.rdos.gov.pl/files/artykuly/19132/Ostoja_Nadbuzanska_PLH140011.pdf
Gatunek
Uwagi
Kilometraż
Odległość
sarna
Strona
prawa
sarna
ścieżka
-
oś
bóbr
żeremie
-
oś
bóbr
lewa
bóbr
prawa
zając
prawa
borsuk
nora
-
sarna
ostoja
-
zając
oś
oś
prawa
Korytarze ekologiczne
W rejonie modernizowanej linii kolejowej najważniejszymi miejscami z uwagi na migrację
ssaków są korytarze ekologiczne, określane mianem głównych korytarzy ekologicznych, wchodzące
do strefy Północnego Korytarza Ekologicznego.
Korytarze ekologiczne zapewniają łączność poszczególnych obszarów przyrodniczych oraz
umożliwiają wariantowość przebiegu migracji. Korytarze ekologiczne umożliwiają migrację zwierząt
zarówno w skali krajowej, jak również w międzynarodowej. Ich celem jest zmniejszenie izolacji
obszarów cennych przyrodniczo i zapewnienie ich ciągłości oraz umożliwienie migracji zwierząt i
wymiany genów.
Przedmiotowy odcinek leży w kolizji (na przecięciu) z korytarzem ekologicznym: GKPnC-4
Dolina dolnego Bugu. Celem korytarza ekologicznego jest zmniejszenie izolacji obszarów cennych
przyrodniczo i zapewnienie ich ciągłości oraz umożliwienie migracji zwierząt i wymiany genów (tabela
poniżej).
Korytarz ekologiczny GKPnC-4 Dolina Dolnego Bugu stanowi składową Korytarza Północnego
Centralnego (KPnC).
Tabela 45. Kolizja linii kolejowej (przecięcie) z korytarzem ekologicznym
Nazwa
Dolina Dolnego Bugu
Kod
GKPnC-4
Położenie linii kolejowej E75 w kolizji z korytarzem ekologicznym
Linia kolejowa przecina obszar na łącznej długości ok. 5,618 km (od
km 81,000 do km 81,694 i od km 81,955 do km 86,879)
Korytarz Północny Centralny (KPnC) biegnie od Puszczy Białowieskiej, przechodzi przez Lasy
Mielnickie, biegnie doliną Bugu przez Puszczę Białą i Kurpiowską. W Puszczy Kurpiowskiej rozdziela
się. Jedno odgałęzienie lasami leżącymi wzdłuż dolin rzek Omulew i Orzyc prowadzi do Lasów
Napiwodzko-Ramuckich, a następnie skręca do Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego.
Drugie odgałęzienie dochodzi do tego parku pasem rozdrobnionych lasów powyżej Mławy. Następnie
korytarz skręca na południe do Lasów Włocławskich, przekracza Wisłę i dociera do Puszczy
Bydgoskiej, a potem do Lasów Sarbskich. Tam rozdziela się i dochodzi dwiema odnogami przez
Puszczę Notecką i Lasy Lubuskie oraz przez Puszczę Drawską i Lasy Gorzowskie do Parku Narodowego
Ujście Warty. W skład korytarza Północnego Centralnego wchodzi 36% obszarów chronionego
krajobrazu, 13% parków krajobrazowych, 2% parków narodowych, 1% rezerwatów, zaś obszary
nieleśne, nie objęte ochroną stanowią 22% powierzchni korytarza 103.
Korytarze ekologiczne zapewniają łączność poszczególnych obszarów przyrodniczych oraz
umożliwiają wariantowość przebiegu migracji. Korytarze ekologiczne umożliwiają migrację zwierząt
zarówno w skali krajowej, jak również w międzynarodowej.
Rysunek 19.Położenie odcinka L02 linii kolejowej na tle korytarzy ekologicznych - korytarz ekologiczny
Dolina dolnego Bugu GKPnC-4
Korytarz ekologiczny Dolina dolnego Bugu GKPnC-4 zajmuje powierzchnię 136604 ha. Łączy
się on z następującymi korytarzami ekologicznymi: GKPnC-1 Puszcza Biała, GKPnC-10A Dolina
środkowej Wisły, GKPnC-1A Lasy Mielnickie - Puszcza Biała, GKPnC-23 Dolina środkowej Narwi,
GKPnC-2A Lasy Mielnickie, GKPnC-7 Dolina dln Bugu - Dolina dln Wieprza, KPnC-6 Dolina Wkry.
Całość korytarza ekologicznego Dolina dolnego Bugu GKPnC-4 łączy cztery obszary IBA: PL057
Dolina dolnego Bugu, PL058 Puszcza Biała, PL059 Dolina Liwca, PL083 Dolina Środkowej Wisły, cztery
obszary ptasie Natura 2000: PLB140001 Dolina dolnego Bugu, PLB140002 Dolina Liwca, PLB140004
Dolina Środkowej Wisły, PLB140007 Puszcza Biała, siedem obszarów siedliskowych Natura 2000:
PLH140008 Krogulec, PLH140011 Ostoja Nadbużańska, PLH140013 Wydmy Lucynowsko-
103
Międzynarodowa Konferencja naukowo-techniczna Ochrona dziko żyjących zwierząt w projektowaniu i realizacji
inwestycji transportowych – doświadczenia i problemy Łagów 20-22.06.2011. IBS PAN
Mostowieckie, PLH140024 Dąbrowy Ceranowskie, PLH140029 Kampinoska Dolina Wisły, PLH140032
Ostoja Nadliwiecka, PLH200014 Schrony Brzeskiego Rejonu Umocnionego; cztery obszary
chronionego krajobrazu: Dolina Bugu, Doliny Bugu i Nurca, Nadbużański i Warszawski; dwa parki
krajobrazowe: Nadbużański Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu; otulinę
Kampinowskiego Parku Narodowego; 17 rezerwatów przyrody: Biele, Bojarski Grąd, Czaplowizna,
Jabłonna, Jadwisin, Jegiel, Kępy Kazuńskie, Kózki, Ławice Kiełpińskie, Mokry Jegiel, Podjabłońskie,
Skarpa Mołożewska, Sterdyń, Wąwóz Szaniawskiego, Wieliszewskie Łęgi, Wilcze Błota oraz Wydma
Mołożewska.
Dla niektórych grup zwierząt - przede wszystkim dużych kręgowców - wilka Canis lupus,
zachowanie możliwości wędrówek ma kluczowe znaczenie podczas ochrony krajowych zasobów ich
populacji. Priorytetowe znaczenie swobodnej migracji wynika z faktu, że te grupy zwierząt na
poszczególnych obszarach funkcjonują, jako metapopulacja. Oznacza to zbiór powiązanych ze sobą
populacji, między którymi osobniki mogą migrować. Wówczas silniejsze populacje mogą zasilać
słabsze. Populacje w lepszych warunkach siedliskowych mogą funkcjonować jako "źródła"
osobników, natomiast populacje w złych warunkach mogą niekiedy utrzymywać się tylko dzięki
imigracji z populacji w lepszej kondycji. W momencie uniemożliwienia wędrówek wewnątrz
metapopulacji istnieje wysokie ryzyko jej wyginięcia.
Wilki związane są z rozległymi i zwartymi kompleksami leśnymi, niedostępnymi terenami,
silnie reagującymi na fragmentację siedlisk z uwagi na stopień dostępności do obfitej bazy
żerowiskowej (głównie ssaki kopytne) jak i ustronnych terytoriów rozrodczych, swobodną łączność
między populacjami i możliwości migracji (dyspersja młodych osobników może dotyczyć kilkuset
kilometrowych odległości). Gatunki podlegają ochronie ścisłej w ramach Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014 poz.
1348) - , jak również istnieje dla obu wymóg ochrony strefowej – 500 m od nory w okresie od 1
kwietnia do 31 sierpnia. Są wpisane do Załącznika II i IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja
1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory. Wilk został wyróżniony w
niej jako gatunek o znaczeniu priorytetowym. W rozumieniu Konwencji o ochronie gatunków dzikiej
flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk z dnia 19 września 1979 r. (Konwencja Berneńska) wilk i ryś
wymagają ochrony ścisłej. Kategorie UICN104 klasyfikują gatunki jako bliskie zagrożenia.
104
Czerwona lista gatunków zagrożonych IUCN 2007; Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce; Polska
czerwona księga zwierząt.
Rysunek 20. Zasięg występowania wilka w Polsce w 2011105
Zasięg występowania wilka na terenie Polski znajduje się w rejonie inwestycji 107. Populacje
gatunków koncentrują się w głównie w północno-wschodniej i południowej i części kraju, przy czym
Karpaty i Pogórze Karpackie uznawane są za największe ostoje. Najbliższe dla rejonu inwestycji
stanowisko monitoringowe objęte Monitoringiem gatunków (2006-2008)108 wilka znajdują się m.in. w
położonej na wschód od inwestycji Puszczy Augustowskiej, a stan populacji określony został jako
właściwy. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w Planie Zadań Ochronych w obszarze nie
występuje populacja osiadła wilka. Najbliższe populacje osiadłe występują w Puszczy Białej (teren
Nadleśnictwa Ostrów Mazowiecka i Wyszków) oraz w Puszczy Mielnickiej (teren Nadleśnictwa
Nurzec). W obszarze stwierdzana jest obecność pojedynczych przechodnich osobników - najczęściej
zimą i na przedwiośniu109.
Korytarze ekologiczne związane z ciekami wodnymi, doliny rzeczne są szczególnie istotne dla
bobra Castor fiber i wydry Lutra lutra. Zasięgi występowania tych gatunków obejmują całą Polskę110.
Względem typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej w zakres zainteresowania wspólnie
dla obydwu omawianych gatunków mogą wchodzić: 1150 – Zalewy i jeziora przymorskie (laguny),
3110 – Jeziora lobeliowe, 3140 – Twardo wodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi
łąkami ramienic Charetea, 3150 – Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze
zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, 3260 – Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami
włosienicznikow Ranunculion fluitantis, 7210* – Torfowiska nakredowe Cladium mariscus, Caricetum
105
http://www.polskiwilk.org.pl/rozmieszczenie-wilka
Atlas ssaków Polski http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Katalog.aspx
107
Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000-Podręcznik metodyczny, Ministerstwo Środowiska;
www.natura2000.mos.gov.pl; Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych
obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. www.gioś.gov.pl
108
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk
Natura 2000. www.gioś.gov.pl.
109
http://warszawa.rdos.gov.pl/files/artykuly/19132/Ostoja_Nadbuzanska_PLH140011.pdf
110
Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - Podręcznik metodyczny, Ministerstwo Środowiska;
www.natura2000.mos.gov.pl.
106
buxbaumii, Schoenetum nigricantis, 7230 – Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze
młak, turzycowisk i mechowisk. Ponadto dla bobra przypisać można dodatkowo 11 odrębnych typów
siedlisk a 4 dla wydry. Bóbr i wydra są gatunkami wpisanymi do Załącznika II i IV Dyrektywy Rady
92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i
flory. Oba gatunki objęte są ochroną częściową w myśl Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6
października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014 poz. 1348).
Rysunek 21
Wyróżnione odcinki linii kolejowej
Dla określenia korytarzy migracyjnych ssaków w rejonie linii kolejowej przeanalizowano
charakter terenu (rozkład siedlisk) w jej bezpośrednim sąsiedztwie oraz wyniki inwentaryzacji w tym
stwierdzone kolizje na torach, co pozwoliło na wyróżnienie głównych fragmentów lini kolejowej E75
Sadowne- Czyżew dla przemieszczania się ssaków.
Przedmiotowy odcinek nie wyróżnia się pod tym względem (przemieszczanie zwierząt w
kolizji z linią kolejową dotyczy innych odcinków).
Dla występowania (bytowanie, migracje) ssaków wskazuje się odcinek kolidujący z linią
kolejową (kolizja z korytarzem ekologicznym i obszarem Natura 2000).
Dla gatunków ssaków z Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej (bóbr) wyróżnia się 1 odcinek
Kolizje ssaków z pociągami i przejścia przez linię kolejową
Zarejestrowano przekroczenia linii kolejowej przez sarnę, w strefie korytarza ekologicznego
Dolina Dolnego Bugu GKPnC-4.
111
Atlas ssaków Polski http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Katalog.aspx
W 2014 roku w czasie badań terenowych nie odnotowano martwych osobników, nie uzysano
danych o takich przypadkach (wg. informacji zebranych z PKP, nadleśnictw, kół łowieckich, policji).
Tabela 46. Zarejestrowane miejsca przejść ssaków przez linię kolejową.
Strefa migracji
Kierunek przejścia
Gatunek
Notowana liczba
osobników
Korytarz ekologiczny Dolina Dolnego
Bugu GKPnC-4
Obszar Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska PLH140011
S-N-S
sarna
Do 10 os.
Kilometraż
5.9. KLIMAT AKUSTYCZNY
Uwarunkowania akustyczne wynikające ze sposobu zagospodarowania przestrzennego
Biorąc pod uwagę wpływ na warunki akustyczne w środowisku, analiza zagospodarowania
terenu wzdłuż linii kolejowej E75 wykazała następujące spostrzeżenia. Wzdłuż linii można wyróżnić
tereny słabo zurbanizowane charakterystyczne dla małych miejscowości jak również tereny rolnicze i
leśne.
Trasę otaczają głównie tereny użytkowane rolniczo, na cele leśne, łąkowe oraz nieużytki, dla
których przepisy nie określają standardów jakości środowiska w zakresie ochrony przed hałasem.
Podobnie, występujące pojedynczo tereny przemysłowe również nie kwalifikują się do terenów
wymagających ochrony akustycznej.
Zgodnie z art. 114 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst
jednolity w Dz. U z 2013 r., poz. 1232), oceny czy teren należy do terenów wymagających ochrony
przed hałasem, dokonuje się na podstawie zapisów miejscowego planu zagospodarowania terenu. W
obrębie inwestycji występuje następujący Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego
(MPZP):
- Gmina Małkinia Górna, miejscowość Prostyń, uchw. 218/XXVI/2006 z dn. 31 marca 2006 r.
Dla terenów, gdzie nie ma utworzonych Miejscowych Planów Zagospodarowania
Przestrzennego, klasyfikację akustyczną zgodnie z art. 115 ustawy POŚ właściwy organ dokonał
oceny, czy omawiany obszar należy do rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt. 1,
POŚ oraz w RMŚ z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku, tj.: terenów przewidzianych pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną, wielorodzinną i zamieszkania zbiorowego, mieszkaniowo-usługową, pod szpitale i
domy opieki społecznej, pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
cele uzdrowiskowe, cele rekreacyjno-wypoczynkowe na podstawie faktycznego zagospodarowania i
wykorzystywania tego i sąsiednich terenów” – zgodnie z pismem otrzymanym z Gminy Małkinia
Górna.
W załączniku 6 przedstawiono otrzymane stanowisko z Urzędu Gminy Małkinia Górna w
sprawie klasyfikacji terenów sąsiadujących z analizowaną inwestycją pod względem ochrony
akustycznej.
Charakterystyka źródła hałasu
Analizowana inwestycja zlokalizowana jest na terenie województwa mazowieckiego, w
granicach powiatu ostrowskiego, w gminie Małkinia Górna. Długość analizowanego odcinka linii
kolejowej nr 6 wynosi 5,880 km.
Źródłem hałasu na analizowanym terenie są pojazdy szynowe, poruszające się po torowisku
planowanym do modernizacji. Wielkość emisji hałasu szynowego zależy od:
 typu i stanu technicznego pociągu,
 natężenia i prędkości ruchu,
 konstrukcji torowiska:
• usytuowania torowiska w stosunku do poziomu terenu,
• rodzaju wypełnienia między torami (materiał i montaż),
• typu szyn,
• sposobu mocowania szyn (sztywne, sprężyste),
• rodzaju podkładów (beton, drewno, stal),
• rodzaju podbudowy (m.in. piasek, tłuczeń),
 stanu technicznego torowiska.
5.10. ZABYTKI KULTURY
W rejonie inwestycji zlokalizowane jest 1 stanowisko archeologiczne o nr ewidencyjny AZP
47-76/9112 - po prawej stronie linii kolejowej, ok. od km 85,9 do km 86,1 w odległości ok. 34m (w km
85+950).
Pozostały odcinek przedsięwzięcia zlokalizowany jest poza zasięgiem stanowisk
archeologicznych oraz innych zabytków chronionych 113.
112
Pisma Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków znak DO.5152.2.2.3.2014 z dn. 8.04.2014 r., znak 5135.49.2014 z dn.
12.01.2015 r.) .
113
Pismo Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków znak DO.5135.21.2014 z dn. 19.05.2014 r. i znak DS.5152.88.201444.AD
z dn. 20.05.2014 r. Pismo Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków znak DO.5152.2.2.3.2014 z dn. 8.04.2014 r. Pismo
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków znak DS.5135.64.2014.ZSA z dn. 29.12.2014 r. i znak DO.5135.49.2014.MB z dn.
12.01.2015 r.
Rysunek 22. Zabytek archeologiczny nr AZP 47-76/9.
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI INWESTYCJI
6.1. ODDZIAŁYWANIE NA KRAJOBRAZ
Z perspektywy oceny oddziaływania na krajobraz istotne jest określenie, czy przedmiotowe
przedsięwzięcie wpisuje się w krajobraz w sposób, który w możliwie najmniejszym stopniu
wyeksponuje je w dalszych planach widokowych. Najważniejszą rolę odgrywa w tym wypadku
ukształtowanie terenu, a także lesistość i inne formy zagospodarowania określające stopień
przekształcenia antropogenicznego.
Odcinek L02 linii kolejowej – szlak Prostyń – Małkinia (km 81.000-km 86.880) przebiega przez
tereny leśne, w rejonie gruntów ornych, łąk i pastwisk. Omija zabudowania miejscowości Prostyń.
Odcinek przechodzi przeprawa mostową przez rzekę Bug. Linia kolejowa przebiega w odległości ok.
0,59 km od Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (w km 81,000).
Poniżej przedstawiono analizę oddziaływania na krajobraz związanego z etapem realizacji i
eksploatacji przedsięwzięcia.
ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI
Wpływ na walory krajobrazowe na etapie realizacji będzie krótkoterminowy i związany z:
 modernizacją lub budową budynków,
 przebudową infrastruktury takiej jak kanalizacja deszczowa, sanitarna, wodociągowa,
 wycinką roślinności w obrębie projektowanej inwestycji,
 czasowym zajęciem sąsiadujących terenów pod drogi dojazdowe i place budów,
 wzmożonym ruchem pojazdów i ciężkiego sprzętu budowlanego.
Zmiany krajobrazu wynikać będą przede wszystkim z przewidywanych prac inwestycyjnych
związanych z pracami ziemnymi, przebudową istniejących obiektów jak również z przebudową linii
kolejowej, dróg lokalnych i serwisowych oraz mostów itp., mających bezpośredni wpływ na
tymczasowe przekształcanie powierzchni terenu.
Oddziaływanie inwestycji na krajobraz będzie polegało również na zajętości terenu pod
zaplecze budowy, składowaniu sprzętu i materiałów. Będzie to jednak oddziaływanie o charakterze
tymczasowym i odwracalnym.
Ponadto przebudowa linii może zmniejszyć atrakcyjność terenów sąsiadujących z planowaną
inwestycją. Prace budowlane, zwłaszcza związane z pracą ciężkiego sprzętu, a tym samym z emisją
hałasu obniżą walory rekreacyjne tego rejonu. Opisane oddziaływanie ulegnie zmniejszeniu po
zakończeniu prac budowlanych.
Zakres wycinki drzew i krzewów ograniczono do niezbędnego minimum, natomiast drzewa
znajdujące się w rejonie prac zostaną zabezpieczone poprzez właściwą organizację prac - w
nawiązaniu do zapisów decyzji środowiskowej (pkt. II. 13). Do wycinki zakwalifikowano drzewa i
krzewy będące w kolizji z założeniami projektowymi przedsięwzięcia
oraz ze względów
bezpieczeństwa podróżujących i trakcji 114. Wycinka dot. drzew na powierzchni ok. 2,2 ha i krzewów
na powierzchni ok. 9,4 ha. Straty w zieleni uzupełnić poprzez wprowadzenie nowych nasadzeń
roślinności. W doborze gatunków drzew należy kierować się odpornością gatunku na
zanieczyszczenie powietrza, suszę, zasolenie gleby, należy wziąć pod uwagę uwarunkowania
siedliskowe, techniczne wskazania związane z architekturą krajobrazu i ochroną zabytków, jak
również wymogi bezpieczeństwa. Należy w miarę możliwości unikać sadzenia drzew, których owoce
są chętnie spożywane przez ptaki. Nie wprowadza się nasadzeń z uwagi na zachowanie względów
bezpieczeństwa przeciwpowodziowego
–
zgodnie z decyzją Marszałka Województwa
Mazowieckiego nr 8/2015 znak WZMiUW-UW-4105.88n.356/2015 z dn. 19.03.2015.
Działania etapu realizacji, mogą – bardzo nieznacznie, jedynie w skali lokalnej i na czas
trwania prac – wpłynąć na ukształtowanie powierzchni lub na ogólne postrzeganie i odbiór
estetyczny całości krajobrazu w rejonie przebudowywanego szlaku kolejowego. W związku z tym nie
wymagają działań minimalizujących.
ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE EKSPLOATACJI
Na tym etapie istotny jest odbiór wizualny, a także funkcjonalność zmodernizowanej linii
kolejowej. W związku z realizacją inwestycji nastąpi wymiana starych urządzeń, powstaną nowe
perony, co jest związane z podwyższeniem standardów technicznych linii kolejowej. Wpłynie to
pozytywnie na odbiór wizualny przedsięwzięcia.
114
w uwzględnieniu wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów w
sąsiedztwie linii kolejowej, warunków dot. utrzymania podotrza.
Zakres rozpatrywanego przedsięwzięcia obejmuje głównie elementy istniejącej
infrastruktury, która już występuje jako element krajobrazu. W tym przypadku nie nastąpi pojawienie
się w środowisku istotnego trwałego dysonansu.
Ze względu na powyższe wpływ na krajobraz na etapie eksploatacji będzie pomijalny i nie
wymagający projektowania środków minimalizujących.
REASUMUJĄC
W wyniku powyższej analizy oceniono brak negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na
krajobraz, zarówno na etapie realizacji jak i etapie eksploatacji. Podkreśla się, iż planowana
inwestycja polega na modernizacji już istniejącej linii kolejowej E 75, która stanowi element na stałe
wpisany w otaczający krajobraz, ponieważ współtworzy go od kilkudziesięciu lat.
6.2. ODDZIAŁYWANIE NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI
ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI
Przebudowa analizowanego odcinka spowoduje eliminację powierzchni ziemi biologicznie
czynnej. Podczas prowadzenia prac zostanie zdjęta wierzchnia warstwa gleby, która będzie
wykorzystana ponownie do urządzania i zagospodarowania skarp nasypów. Prace te związane będą z
przebudową nasypów kolejowych, wymianą podtorza, korektą geometrii łuków, budową dróg
dojazdowych i remontem przejazdów, budową obiektów inżynieryjnych, przebudową wodociągów
gazociągów, sieci kablowych.
Po zakończeniu prac gleba ponownie zacznie pełnić swoją funkcję biologiczną, oznacza to
m.in. pełnienie funkcji siedliska dla roślin i zwierząt, filtra, dzięki właściwościom sorpcyjnym oraz
funkcji retencyjnych.
W trakcie prac budowlanych może dojść do zanieczyszczenia gruntu (a pośrednio lub
bezpośrednio do zanieczyszczenia wód). Prawdopodobieństwo takiego zdarzenia można jednak
uznać za niewielkie, przy właściwym zabezpieczeniu miejsca robót i odpowiedniej organizacji prac.
Na etapie budowy mogą również wystąpić procesy erozji lub nadmiernego spływu
powierzchniowego. Pierwszy z nich prowadzi do mechanicznego zniszczenia pokrywy glebowej i
spadku przydatności rolniczej gruntów, drugi natomiast powoduje wypłukiwanie z gleby warstwy
próchniczej w konsekwencji spadek żyzności gleby. Podczas etapu realizacji inwestycji zostaną
tymczasowo zajęte dodatkowe powierzchnie – drogi związane z komunikacją podczas prac
modernizacyjnych oraz tereny przeznaczone pod zaplecze budowy. Szkody te nie będą trwałe. Po
pewnym czasie, zależnym od odporności gleb na degradację, nastąpi odbudowa naturalnej struktury
gleby.
ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE EKSPLOATACJI
W trakcie użytkowania zmodernizowanego odcinka linii kolejowej E 75 nie należy spodziewać
się wystąpienia zmian ukształtowania powierzchni ziemi. Zagrożeniem może być natomiast
potencjalna możliwość zanieczyszczenia gleb (gruntu) przez zanieczyszczenia przenoszone z
torowiska z zanieczyszczonym powietrzem lub wodami.
Obie drogi przenoszenia wynikają z istoty odbywającego się na linii ruchu pociągów i są
skutkiem: emisji zanieczyszczeń do powietrza, spływu substancji powstających na torowisku, jak
również zanieczyszczeń powietrza wymywanych przez opady.
Zarówno wysokość, jak i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza jest funkcją
natężenia ruchu na linii kolejowej. Ilość zanieczyszczeń zależna jest od ilości pociągów (jest tym
większe, im więcej porusza się po linii taborów). Rozkład przestrzenny zależy natomiast od licznych
uwarunkowań rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, a są nimi: sytuacja anemologiczna, wilgotność
powietrza oraz ilość i rodzaj opadów, stan techniczny taboru.
Dla linii kolejowej na odcinkach pomiędzy stacjami mierzalne ilości zanieczyszczeń znajdują
się w odległości do 50 m od torów, lecz największe stężenia (wciąż jednak znacznie niższe od
dopuszczalnych) mierzone są w odległości ok. 5 m od nasypu. Sytuacja ta spowodowana jest
najprawdopodobniej rozbryzgiem i rozwiewaniem substancji zanieczyszczających, które osiadły na
torach, przez przejeżdżające pociągi. Rozprzestrzeniające się zanieczyszczenia osiadają na roślinach i
powierzchni ziemi, skąd częściowo przedostają się do gleb i są absorbowane w kompleksach
sorpcyjnych, a częściowo przyswajane przez systemy korzeniowe roślin.
Reasumując:
Ze względu na powyższe wpływ na powierzchnię ziemi, zarówno na etapie realizacji jak i
eksploatacji, będzie pomijany i niewymagający projektowania środków minimalizujących.
6.3. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO WODNE
6.3.1. ODDZIAŁYWANIE NA WODY
PODZIEMNYCH NA ETAPIE REALIZACJI
POWIERZCHNIOWE
I
ZBIORNIKI
WÓD
Stopień oddziaływania na wody powierzchniowe linii kolejowej w czasie jej modernizacji, a
później na etapie eksploatacji zależy od stopnia wrażliwości i podatności środowiska wodnego na
zanieczyszczenie i zakłócenie stosunków wodnych.
Prace nad modernizacją linii kolejowej mogą negatywnie wpływać na wody. Mogące zaistnieć
oddziaływanie rozpatrzono pod dwoma względami: ilościowym oraz jakościowym.
Szczegółowe rozwiązania zabezpieczające środowisko wodne przedstawiono w rozdziałach
4.1. i 8.1.
Wody powierzchniowe
Na analizowanym odcinku linii nr E75 występuje obiekt inżynierski– most w km 84+556 (rzeka
Bug), który będzie podlegał rozbiórce i budowie nowej kontrukcji w torze nr 1 i 2.
W związku z powyższym oddziaływanie ilościowe będzie polegać na zaburzeniu przepływu
w miejscu, gdzie ciek powierzchniowy przepływa przez most. Zaburzenie przepływu będzie
obejmować niewielką strefę w rejonie prowadzonych prac i będzie polegało na zmianie prędkości
przepływu, ewentualnie na niewielkim podpiętrzeniu wody. Zakładając, że prace nie będą
prowadzone przy ekstremalnych stanach wód powierzchniowych nie powinno dojść do znaczącego
piętrzenia wody przed obiektem. Możliwość zmian stosunków wodnych może wyniknąć z
przebudowy mostu na rzece Bug w km 84+556.. Zaistniałe oddziaływanie powinno być krótkotrwałe i
obejmować jedynie okres prowadzonych prac. Po ich zakończeniu nie pozostaną żadne negatywne
skutki.
Prace związane z modernizacją linii i ww. obiektu inżynierskiego stwarzają zagrożenie dla
jakości wód powierzchniowych. Oddziaływanie jakościowe prowadzonych inwestycji będzie polegało
na ingerencji w skład fizyko-chemiczny wód powierzchniowych. Istnieje kilka możliwości, które mogą
doprowadzić do przedostania się różnych szkodliwych substancji (zanieczyszczeń) do wód
powierzchniowych. Do najważniejszych należą:
 bezpośredni dopływ substancji do wód powierzchniowych w trakcie realizacji budowy,
zwłaszcza przedostawanie się produktów ropopochodnych z pracujących maszyn, środków
transportu, urządzeń budowlanych;
 wypłukiwanie substancji z terenu prowadzonych inwestycji przez wody opadowe i ich dopływ
do wód powierzchniowych; w tym substancji niebezpiecznych wchodzących w skład
materiałów wykorzystywanych przy przebudowie;
 odprowadzanie bezpośrednio do wód nieoczyszczonych ścieków bytowych i
technologicznych z baz budowlanych.
Należy założyć, że negatywne czynniki będą oddziaływać jedynie w czasie realizowanych
inwestycji. O wielkości tego oddziaływania decydować mogą ilość oraz rodzaj substancji, która
przedostanie się do wód powierzchniowych. Zasięg wpływu również jest uzależniony od tych dwóch
czynników. Im większy ładunek zanieczyszczeń tym większy zasięg oddziaływania w dół cieku. W
miarę oddalania się od źródła zanieczyszczeń (miejsca inwestycji) wpływ na jakość wody będzie się
zmniejszać w miarę dopływu do cieku „czystych” wód dopływów. W sytuacji, kiedy dopływ
zanieczyszczeń jest niewielki i odbywa się do dużego cieku, zmiana składu fizyko-chemicznego wody
może być niewielka.
W trakcie realizacji inwestycji trudno jest w 100% ograniczyć dopływ zanieczyszczeń z miejsca
prac do wód powierzchniowych. Należy jednak w miare możliwości ograniczyć ich niekontrolowany
odpływ poprzez wyłożenie podłoża terenu zaplecza budowy szczelnym materiałem.
W związku z projektowanymi pracami w obrębie rzeki Bug, związanymi z przebudową mostu
na w km 84+556 nie przewiduje się czynności mogących naruszać naturalną budowę ich koryt. Nie
przewiduje się również deniwelacji terenów przybrzeżnych oraz zagłębień okresowo wypełnionych
wodą. Nie przewiduje się wykonywania prac powodujących powstawania przeszkód poprzecznych
(przegradzanie rzek) i przekształcających reżim hydrologiczny cieków wodnych. W rejonie rzeki
przewidziano następujące prace:
Rzeka Bug (most w km 84.548)
 długość umacnianych skarp cieku – brak
 długość umacnianego dna cieku – brak
 długość odcinka cieku, z którego będzie usuwana zieleń – brak
 zmiana przekroju cieku na danym odcinku (likwidacja przegłębień i wypłyceń) – brak
 odmulenia dna cieku na odcinku – brak
Wody podziemne
Na etapie realizacji inwestycji należy mieć na uwadze ochronę wód podziemnych, szczególnie
w rejonach, gdzie linia kolejowa biegnie przez obszar Głównych Zbiorników Wód Podziemnych:
GZWP nr 215 - Subniecka Warszawska: linia kolejowa w km 81,000-85,253 na długości ok. 4,2 km
przecina GZWP. W buforze do 10 km nie występują ujęcia wód podziemnych.
Wpływ ilościowy należy rozumieć jako oddziaływanie na zawodnienie (zasobność) warstw
wodonośnych. Taka sytuacja będzie możliwa jedynie w miejscu prowadzonych prac związanych z
przebudową systemu odwodnienia, pracami ziemnymi, budową i przebudową obiektów
inżynieryjnych w ich najbliższym otoczeniu. Dotyczyć może wyłącznie najpłycej (do kilku metrów)
położonych warstw wodonośnych (szczególnie warstw czwartorzędowego piętra wodonośnego w
dolinach rzek). Ingerencja może polegać na obniżeniu zasobności warstw wodonośnych w wyniku
prowadzonych prac ziemnych (realizacja wkopów, zabijanie ścianek szczelnych, systemy czasowego
odwodnienia itp.) do głębokości sięgającej poniżej stropu warstwy wodonośnej. Będzie to efektem
fizycznej zmiany objętości warstwy wodonośnej.
Możliwe jest również zwiększenie zasobności warstw wodonośnych w wyniku prowadzonych
prac. Może to nastąpić w wyniku podpiętrzenia wód powierzchniowych, powodującego zarazem
podniesienie się zwierciadła wód podziemnych w warstwach wodonośnych pozostających w
kontakcie hydraulicznym z wodami powierzchniowymi. Wielkość tego oddziaływania będzie
niewielka i dotyczyć może terenów w bezpośrednim sąsiedztwie cieku, tj. rzeki Bug w ok. km 84.548,
gdzie przewidziana jest budowa obiektu mostowego
Prowadzone prace mogą również oddziaływać na wielkość zasilania wód podziemnych w
obszarach prowadzonych prac ziemnych. Będzie to efektem zmiany struktury przypowierzchniowej
warstwy skał a zatem i wielkości infiltracji efektywnej. Biorąc pod uwagę możliwości zasilania wód
podziemnych w większości przypadków będą to zmiany pozytywne powodujące zwiększenie
możliwości zasilania. Aspektem negatywnym może być zarazem osłabienie izolującej roli warstwy
przypowierzchniowej skał, a więc zwiększenie podatności wód podziemnych w tych miejscach na
zanieczyszczenie.
Wpływ jakościowy realizowanej inwestycji na wody podziemne będzie obejmował wszystkie
działania powodujące ingerencję w skład fizyko-chemiczny wód podziemnych. Na etapie realizacji
inwestycji zanieczyszczenie wód podziemnych może odbywać się w sposób pośredni:
 w wyniku infiltracji płynnych substancji do warstwy wodonośnej, tj. w pobliżu GZWP oraz
cieków powierzchniowych, w obszarach prowadzonych prac ziemnych;
 w wyniku infiltracji zanieczyszczonych wód opadowych – powierzchniowo ograniczone do
zasięgu prac;
 w wyniku infiltracji zanieczyszczonych wód powierzchniowych – może się odbywać na
większym obszarze i będzie uzależnione od zasięgu zanieczyszczenia cieków
powierzchniowych.
Zasięg pionowy oddziaływania inwestycji na wody podziemne będzie uzależniony od
naturalnej izolacji głębszych warstw wodonośnych oraz od rozkładu ciśnień w warstwach
wodonośnych. Należy te czynniki rozważać indywidualnie dla poszczególnych odcinków, gdzie będą
prowadzone prace. W obszarach, gdzie istnieje izolacja głębszych warstw wodonośnych nie dojdzie
do ich skażenia. Natomiast w obszarach, gdzie nie ma pełnej izolacji głębszych warstw wodonośnych
istnieje taka możliwość. Szczególną uwagę należy zwrócić na obszar występowania GZWP nr 215 Subniecka Warszawska: linia kolejowa od km 81,000-85,253 na długości ok. 4,2 km przecina GZWP.
Na etapie budowy zaleca się lokalizowanie zaplecza budowy, baz materiałowych oraz parkingi
sprzętu i maszyn poza terenem GZWP.
Zgodnie z pkt. II.4 DŚ zaplecze budowy, bazy materiałowe oraz parkingi sprzętu i maszyn
należy lokalizować poza sąsiedztwem rzeki Bug (na omawianym odcinku nie zlokalizowano ujęć wód
podziemnych).
Zgodnie z projektem budowalnym, prace modernizacyjne będą wykonywane wyłącznie w
obrębie korony torowiska, co jest zgodne z pkt. II.5 DŚ.
Szczegółowe rozwiązania zabezpieczające środowisko wodne przedstawiono rozdziałach
8.1 oraz 8.4
6.3.2. ODDZIALYWANIE NA WODY POWIERZCHNIOWE
PODZIEMNYCH NA ETAPIE EKSPLOATACJI
I
ZBIORNIKI
WÓD
Po uruchomieniu inwestycji przewiduje się także wpływ użytkowania linii kolejowej na wody
podziemne i powierzchniowe. Należy jednak podkreślić, że ładunek zanieczyszczeń emitowanych
przez kolej do środowiska naturalnego jest zdecydowanie niższy niż np. w przypadku transportu
drogowego, a prawie 94% przewozów PKP odbywa się dzisiaj z wykorzystaniem trakcji elektrycznej.
Kolej w ten sposób radykalnie zmniejszyła zużycie paliw płynnych do napędu lokomotyw, zastępując
lokomotywy spalinowe elektrycznymi. Wszystko to decyduje o stosunkowo niskim poziomie
ingerencji transportu kolejowego w środowisko, w tym także wpływu na wody powierzchniowe i
podziemne. Potencjalnego zagrożenia należy się głównie spodziewać w obszarach przecinania przez
linię kolejową słabo izolowanych poziomów wodonośnych (rejon GZWP 215).
Ze względu, iż linia E75 będzie zelektryfikowana, niebezpieczeństwo zanieczyszczenia wód
substancjami ropopochodnymi podczas eksploatacji będzie znikome – mogą to być jedynie niewielkie
ilości smarów czy olejów. Jedynie w przypadku warunków odbiegających od normalnych, między
innymi w trakcie awarii, może wystąpić zagrożenie ponadnormatywnym zanieczyszczeniem, a zasięg
oddziaływania może zwiększyć się. Poprawa stanu linii kolejowej, której celem jest projektowana
modernizacja ograniczy prawdopodobieństwo wystąpienia takiej sytuacji.
Badania jakości wód opadowych
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w latach 2013 – 2014 przeprowadziły badania jakości wód
opadowych z terenów kolejowych w związku z realizacją projektu pn. „Badania jakości wód
opadowych i roztopowych odprowadzanych z terenu linii kolejowych oraz analiza jakości gleby i ziemi
w wybranych lokalizacjach w celu określenia rodzajów urządzeń służących ochronie środowiska
gruntowo - wodnego”.
Na odcinku Sadowne - Czyżew linii kolejowej E75 nie przeprowadzono badań jakości
odprowadzanych wód. Natomiast pobrano i przebadano próbkę na dalszym odcinku przedmiotowej
linii w km 236,500 w miejscowości Kuźnica. Charakterystyka bezpośredniego otoczenia miejsca
poboru próbki wód opadowych i roztopowych - łuk o małym promieniu, teren niezabudowany, pobór
ze studzienki.
Ponadto wyniki badań jakości wód opadowych i roztopowych wykonano na odcinku
szlakowym w rejonie Nasielska (km 58,845 linii nr 9) oraz na stacji w Skierniewicach (km 66,450 linii
nr 1). Odcinki linii nr 9 i 1, w rejonie, których pobrano próbki wód należy potraktować jako
odpowiadające przedmiotowemu odcinkowi linii E 75.
Analizą objęto następujące parametry:
 węglowodory ropopochodne [mg/l],
 zawiesina ogólna [mg/l].
Dopuszczalne wartości wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w
sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w
sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006 Nr 137, poz. 984 ) obowiązującym na dzień wykonania analizy -wynoszą:




węglowodory ropopochodne – 15 mg/l,
zawiesina ogólna - 100 mg/l.
W wyżej wymienionych badaniach wykazano:
węglowodory ropopochodne: W żadnej z analizowanych prób nie wykazano przekroczeń
substancji ropopochodnych. Wartości zbadanych stężeń wynosiła od 0,1 mg/l do 0,26 mg/l.
zawiesina ogólna: Spośród przebadanych próbek wody opadowej nie zanotowano
przekroczenia dopuszczalnego stężenia, wartość średnia pomiarów wyniosła maksymalnie 29
mg/l.
Otrzymane wyniki wskazują na brak przekroczeń wartości dopuszczalnych określonych w
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych
dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006 nr 137 poz. 984 z późn. zm.) obowiązującym na dzień
wykonania analizy.
Natomiast należy podkreślić, iż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18
listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód
lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U.
2014 poz. 1800), budowle kolejowe nie zostały zakwalifikowane jako powierzchnie stanowiące źródło
zanieczyszczeń wód.
Wody powierzchniowe i podziemne
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Inwestora - wody odprowadzane z terenu
kolejowego w zakresie parametrów fizykochemicznych: zawiesina ogólna/substancje ropopochodne
nie kwalifikują się do konieczności stosowania urządzeń podczyszczających na podstawie zapisów
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. (Dz.U. 2014 poz. 1800). Tym samym
tereny kolejowe nie stanowią źródła ścieków w postaci zanieczyszczonych wód opadoworoztopowych.
Zgodnie z Projektem Budowlanym wody opadowe tworzące spływ powierzchniowy po
skarpach nasypu zostaną odebrane przez rowy trawiaste i zastoiska wodne oraz podczyszczone w
zaprojektowanych osadnikach (lokalizację rowów oraz osadników przedstawia rozdział 8.1.) Ilość
wnoszonych zanieczyszczeń obliczonych na etapie PB i wskazanych w operacie wodno-prawnym nie
zagrozi w normalnych warunkach eksploatacji odbiornikom tych wód.
Poniżej przedstawiono przewidywaną ilość wód opadowych i roztopowych odprowadzanych
z terenu realizacji przedsięwzięcia.
Ilość wód opadowych i roztopowych odprowadzonych przez poszczególne wyloty obliczono
korzystając modelu Bogdanowicza i Stachy:
Gdzie:
strumień odpływu wód deszczowych, dm3/s,
maksymalne natężenie deszczu, l/(s∙ha);
współczynnik spływu
1
powierzchnia zlewni deszczowej, ha;
SUMA
POWIERZCHNI
POWIERZCHNIA
ZREDUKOWAN
A FRED
L02
Tereny
szczelne
ψ=1,0
Drogi
ψ=0,9
Teren
zielony
ψ=0,15
Pow.
beton
ψ=0,85
Torowis
ko
ψ=0,25
dm /s
ha
ha
Wylot8
0,00
190,0
0,00
0,00
1700,00
8,86
0,19
0,06
Wylot9
0,00
175,0
0,00
0,00
0,00
2,27
0,02
0,02
Wylot 12
0,00
190,0
0,00
0,00
0,00
2,46
0,02
0,02
Wylot 13
2400,0
0,00
0,00
0,00
0,00
34,58
0,24
0,24
Wylot 14
2400,0
0,00
0,00
0,00
0,00
34,58
0,24
0,24
POWIERZCHNIA POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW ZLEWNI
DOTYCZY
STRUMIEŃ
ODPŁYWU
WÓD
DESZCZOWYCH
NUMER ODCINKA
Tabela 47 Wyniki obliczeń strumieni odpływu wód deszczowych z poszczególnych wylotów
kanalizacji deszczowej
3
Projekt przewiduje budowę osadników (lokalizację osadników przedstawia rozdział 8.1) przed
poszczególnymi wylotami kanalizacji deszczowej, co spowoduje, że zawiesiny występujące w ściekach
opadowych zostaną usunięte, a tym samym do odbiornika (do gruntu) odprowadzone zostaną wody
o parametrach dopuszczalnych. Wody opadowe i roztopowe wpłyną do osadnika, gdzie nastąpi
uspokojenie przepływu, a zatem zajdzie proces sedymentacji. Oddzielenie zanieczyszczeń nastąpi
dzięki zjawiskom grawitacyjnego rozdziału zawiesin i wody.
W rejonie przejazdu przy p.o. Prostyń w km 81.703,38 torowisko jest odwadnianie za pomocą
drenażu ułożonego równolegle do torów nr 1 i 2 ułożonego pod nawierzchnią drogową przejazdu.
Pod korpusem drogi kołowej ułożono również dwa kolektory przeprowadzające wodę z systemu
odwodnienia stacji od przejazdu wzwyż kilometrażu.
Odwodnienie zostało także zaplanowane przy moście na rzece Bug w km 84.548. Wody
deszczowe i roztopowe pochodzące z odwodnienia mostu odprowadzane będą za pośrednictwem
przewodów drenażowych do osadników, a następnie poprzez wyloty zlokalizowane w skarpach – do
projektowanych rowów torowych. Przed zrzutem wód do gruntu zostaną one podczyszczone w
osadnikach, których funkcję pełnić będą studzienki.
Miejsca odprowadzania wód do odbiorników przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 48 Zestawienie parametrów wylotów z projektowanych rowów kolejowych
Nazwa odcinka Odcinek trasy kolejowej [km] Typ rowu
Odbiornik
L02
83.266,00
rów filtracyjny Istniejący teren
83.889,50
85.585,00
Nazwa odcinka Odcinek trasy kolejowej [km]
Typ rowu
Odbiornik
86.716,00
86.763,50
Wszelkie modernizacyjne prace ziemne zaleca się prowadzić z zachowaniem odpowiedniej
tzw. „higieny prac” w bezopadowych okresach. Eksploatacja systemu odwodnienia ma być zgodna z
zapisami projektu, stale kontrolowana i utrzymywana w należytym stanie technicznym. Po
stwierdzeniu szkody należy niezwłocznie doprowadzić system do pierwotnie założonej
przepustowości.
Przy zastosowaniu wymogów obowiązującego prawa w zakresie ochrony środowiska
inwestycja nie powinna spowodować pogorszenia stanu wód powierzchniowych oraz podziemnych.
6.3.3. ODDZIALYWANIE NA JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD
Cele planu gospodarowania wodami
Zgodnie z artykułem 81 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko realizacja przedsięwzięcie ma zapewnić osiągnięcie celów
środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.
Sieć rzeczna terenu, przez którą przebiega planowana inwestycja leży w dorzeczu rzeki Wisły.
W Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (2011) określono cele środowiskowe
dla wód powierzchniowych i obszarów chronionych oraz wód podziemnych określonych na mocy art.
4 Ramowej Dyrektywy Wodnej.
W przypadku wód powierzchniowych cele środowiskowe wyznaczono jako wartości graniczne
odpowiednich wskaźników odpowiadające dobremu stanowi wód w odniesieniu do jednolitych części
wód powierzchniowych (JCWP). Według planu dla jednolitych części wód, będących obecnie w
bardzo dobrym stanie/potencjale ekologicznym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego
stanu/potencjału. Dla naturalnych części wód celem będzie osiągnięcie co najmniej dobrego stanu
ekologicznego, dla silnie zmienionych i sztucznych części wód – co najmniej dobrego potencjału
ekologicznego. Ponadto, w obydwu przypadkach, w celu osiągnięcia dobrego stanu/potencjału
konieczne jest dodatkowo utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego.
Cele te realizuje się przez podejmowanie działań zawartych w programie wodnośrodowiskowym kraju, w szczególności polegających na:
 stopniowej redukcji zanieczyszczeń powodowanych przez substancje priorytetowe oraz
substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U.2012.145 z późn.
zm.);
 zaniechaniu lub stopniowym eliminowaniu emisji do wód powierzchniowych substancji
priorytetowych oraz substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego,
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Dla wód podziemnych wyznaczono następujące główne cele środowiskowe:
zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych,



zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych (z zastrzeżeniami
wymienionymi w RDW),
zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych,
wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego
trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka.
Realizując ww. cele podejmuje się w szczególności działania określone w programie wodnośrodowiskowym kraju, polegające na stopniowym redukowaniu zanieczyszczenia wód podziemnych
poprzez odwracanie znaczących i utrzymujących się tendencji wzrostowych zanieczyszczenia
powstałego w wyniku działalności człowieka. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części
wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem
środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu.
Jednolite części wód powierzchniowych rzecznych (JCWP)
Wisły przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest w 4 obszarach jednolitych części wód
powierzchniowych rzecznych:
 JCWP RW2000172667749 Kanał Kacapski
 JCWP RW2000232667549 Treblinka
 JCWP RW200017266756 Dopływ z Klukowa
 JCWP RW200021266759 Bug od Kołodziejki do Broku
Jednolite części wód powierzchniowych rzecznych zostały scharakteryzowane w w rozdziale
4.7. Wody powierzchniowe.
JCWP RW2000172667749 Kanał Kacapski, JCWP RW2000232667549 Treblinka, JCWP
RW200017266756 Dopływ z Klukowa, JCWP RW200021266759 Bug od Kołodziejki do Broku, zostały
wskazane jako naturalne części wód, w związku z tym, zgodnie art. 4.1 RDW oraz art. 38d ust. 1
ustawy Prawo wodne celem środowiskowym dla tej części wód, jest ochrona, poprawa oraz
przywracanie stanu jednolitych części wód powierzchniowych, tak aby osiągnąć dobry stan tych wód.
Za najważniejsze potencjalne czynniki oddziaływania planowanej inwestycji na stan wód,
które mogą wystąpić w trakcie modernizacji uznano:
1. Wykonanie/odbudowa umocnień skarp brzegów
2. Wykonanie/odbudowa umocnień dna cieku
3. Przekładanie/zmiana biegu cieku
4. Odmulenia dna cieku
5. Zmiana przekroju cieku (likwidacja przegłębień i wypłyceń)
6. Zmiana profilu podłużnego
7. Zmiana struktury dna i brzegów
8. Likwidacja nadbrzeżnej i wodnej roślinności.
W związku z planowaną modernizacją zidentyfikowano następujące zagrożenia, które
potencjalnie mogą wywierać negatywny wpływ na stan środowiska wodnego (ilościowy i jakościowy),
w tym lokalnej jednolitej części wód powierzchniowych:
a) w trakcie realizacji
- bezpośredni dopływ substancji do wód powierzchniowych w trakcie realizacji budowy,
zwłaszcza przedostawanie się produktów ropopochodnych z pracujących maszyn,
środków transportu, urządzeń budowlanych;
-
wypłukiwanie substancji z terenu prowadzonych inwestycji przez wody opadowe i ich
dopływ do wód powierzchniowych; w tym substancji niebezpiecznych wchodzących w
skład materiałów wykorzystywanych przy przebudowie;
- odprowadzanie bezpośrednio do wód nieoczyszczonych ścieków bytowych i
technologicznych z baz budowlanych, jednak na etapie realizacji inwestycji nie
przewiduje się wystąpienia ścieków technologicznych .
- zaburzeniu przepływu w miejscach, gdzie cieki powierzchniowe przepływają przez mosty
lub przepusty.
b) w trakcie eksploatacji
- zanieczyszczenia powstające w wyniku wypadków komunikacyjnych i awarii pociągów,
- źle funkcjonujący system odwodnienia.
ETAP REALIZACJI
Poniżej w tabeli przedstawiono zakres prac na ciekach znajdujących sie na przebiegu odcinka
linii kolejowej E75 na odcinku L02 szlak Prostyń – Małkinia.
Tabela 49. Zakres prac przewidzianych na ciekach znajdujących sie na przebiegu odcinka linii
kolejowej E75 na odcinku L02 szlak Prostyń - Małkinia
Lp.
1
Ciek
Obiekt
Rzeka Bug
Most na linii
kolejowej w km
84+548
Rozbiórka istniejącej i
budowa nowej konstrukcji
w torze nr 2 oraz budowa
nowej konstrukcji w torze
nr 1
Zakres prac
 umacnianie skarp cieku – brak
 umacnianie dna cieku – brak
 usuwanie zieleni – brak
 likwidacja przegłębień i wypłyceń –
brak
 odmulenie dna cieku – brak
Omawiana inwestycja na odcinku L02 szlak Prostyń – Małkinia przecina 4 ww. JCW
powierzchniowe, natomiast tylko na rzece Bug prowadzone będą prace związane z przebudową
mostu. Prace te nie będą związane z umacnianiem skarp, odmulaniem cieku, czy likwidacją
nadbrzeżnej roslinności, a także nie nastąpi naruszenie naturalnej budowy koryta, zgodnie z
warunkiem zawartym w decyzji środowiskowej (pkt. II.18).
Elementy biologiczne
W związku z planowanymi pracami może dojść do lokalnego zaburzenia środowiska wodnego
w miejscach prowadzonych robót na rzece Bug związanych z przebudową mostu. Czasowe
oddziaływanie obejmuje pogorszenie warunków bytowania organizmów żywych na odcinku
prowadzenia prac w strefie brzegowej i przybrzeżnej poprzez wzrost stężenia zawiesiny poniżej
miejsca prowadzenia prac. Oddziaływanie na fitoplankton, zooplankton, bentos, będzie krótkotrwałe
na czas wyknywanych prac, lokalne i nie wpłynie na zachowanie dotychczasowych struktur
przyrodniczych środowiska wodnego.
Nie przewiduje się także oddziaływania na gatunki ryb. Na objętym badaniami odcinkami ww. cieku
stwierdzono występowanie 4 gatunków ryb: różanka Rhodeus sericeus, boleń Aspius aspius, koza
Cobits taenia, kiełb białopłetwy, Gobio albipinnatus z zał. II Dyrektywy Siedliskowej, uznanych za
przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska oraz objętych także częściową ochroną
gatunkową na podstawie prawa krajowego. W wyniku analiz stwierdzono ryzyko pogorszenia jakości
siedliska ww. gatunków ryb w wyniku prac budowlanych związanych z modernizacją linii kolejowej
czyli prac związanych z rozbiórką i budową nowego mostu w km 84+548, co będzie związane ze
wzrostem okresowym zmętnienia wody w rzece. Oddziaływanie ma charakter mało istotny i zostały
zaproponowane adekwatne działania minimalizujące, polegające na prowadzeniu prac w obrębie
koryta rzeki Bug, mogących prowadzić do zmącenia jej wód, poza okresem tarła chronionych
gatunków ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, - tj. poza okresem II połowa
marca – I połowa lipca.
Nie przewiduje się także prac związane z odmulaniem cieku oraz likwidacją nadbrzeżnej
roslinności. Uwzględnione zostały zalecenia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dotyczące
przekształceń charakteru cieków (pkt. II.18,21 DSU,) czy też zanieczyszczeń i zmąceń wód (pkt.
II.19,20,21 DSU).
Elementy fizykochemiczne
W przypadku wpływu na elementy fizykochemiczne potencjalne oddziaływanie może
wystąpić jedynie na etapie budowy i może być związane z sytuacjami awaryjnymi. Ponadto głównym
zanieczyszczeniem na etapie prowadzenia prac wpływającym na jakość wody może być zwiększone
stężenie zawiesiny w związku ze zmąceniem wody w korycie ww. cieku w miejscach przebudowy
obiektu mostowego. Powstała w ten sposób zawiesina może powodować obniżenie zawartości tlenu
rozpuszczonego w wodzie. Ponadto może wpływac na stopień nasłonecznienia, a tym samym na
możliwe zaburzenie rozwoju ikry gatunków ichtiofauny. Wpływ ten jest krótkotrwały i odwracalny
(proces samooczyszczania). A ponadto zostały zaproponowane adekwatne działania minimalizujące
polegające na wykonywaniu prac, które mogą prowadzić do zmętnienia cieku poza okresem tarła
chronionych gatunków ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, - tj. poza okresem
II połowa marca – I połowa lipca. Uwzględnione zostały zalecenia decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach dotyczące przekształceń charakteru cieków (ad. pkt. II.18,21 DSU,) czy też
zanieczyszczeń i zmąceń wód (ad. pkt. II.19,20,21 DSU).
Elementy hydromorfologiczne
Na etapie realizacji inwestycji nie zostaną wykonane takie prace jak: umacnianie skarp i dna
rzeki Bug, likwidacja przegłębień i wypłyceń oraz odmulenie dna. W związu z czym nie nastąpi zmiana
struktury i składu strefy brzegowej na odcinku na którym realizowany będzie obiekt mostowy, a tym
samym nie dojdzie do zmiany reżimu hydrologicznego (wielkości i dynamiki przepływu).
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że przedsięwzięcie nie pogorszy obecnych
wskaźników potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego JCWP, w zlewni którego jest
ulokowane, nie spowoduje więc pogorszenia aktualnego potencjału ekologicznego oraz stanu
chemicznego ww. JCWP ani nie zagrozi nieosiągnięciu jego dobrego potencjału ekologicznego.
ETAP EKSPLOATACJI
Linia kolejowa nie stanowi źródła emisji ścieków a zatem nie istnieje możliwość jej
oddziaływania na elementy biologiczne, hydromorfologiczne i fizykochemiczne wód. Planowane
przedsięwzięcie nie będzie oddziaływać na elementy jakości JCWP na etapie eksploatacji.
Zgodnie z Projektem Budowlanym wody opadowe tworzące spływ powierzchniowy po
skarpach nasypu zostaną odebrane przez rowy trawiaste i zastoiska wodne oraz podczyszczone w
zaprojektowanych osadnikach (lokalizację rowów oraz osadników przedstawia rozdział 8.1.). Ilość
wnoszonych zanieczyszczeń obliczonych na etapie PB i wskazanych w operacie wodno-prawnym nie
zagrozi w normalnych warunkach eksploatacji odbiornikom tych wód.
Jednolite części wód podziemnych (JCWPd)
Wisły (2011) przedmiotowa inwestycja połozona jest w obrębie JCWP PD PLGW 200054.
Stan PLGW200054, przez który przebiega inwestycja został oceniony pod względem
ilościowym i chemicznym jako dobry. Ryzyko nieosiągnięcia celów środowiskowych zostało ocenione
jako niezagrożone. Derogacje nie zostały określone.
ETAP REALIZACJI
W związku z realizacją inwestycji nie dojdzie do pogorszenia aktualnego stanu ilościowego i
chemicznego JCWPd. Prace prowadzone w obrębie torowiska będę ograniczone w większości do
robót powierzchniowych w obrębie już przekształconych terenów bez konieczności wykonywania
głębokich wykopów powodujących przerwanie poziomów wodonośnych. Biorąc pod uwagę
planowany zakres prac oraz zaproponowane działania minimalizujące (w tym wykonanie szczelnej
ścianki) , nie wystąpi wpływ na wielkości rezerw zasobów wód podziemnych oraz ich stanu
fizykochemicznego.
ETAP EKSPLOATACJI
Planowana inwestycja nie tym etapie nie będzie oddziaływać na JCWPd ze względu na brak
emisji ścieków.
Celem zamierzonego korzystania z wód jest odcinkowe odwodnienie podtorza oraz obiektów
inżynierskich modernizowanego szlaku kolejowego E75 na odcinku L02 szlak Prostyń – Małkinia (km
81.000 – km 86.880). Z uwagi na konstrukcję rowów kolejowych i drogowych (właściwości filtracyjne)
oraz zbyt krótkie czasy trwania deszczu miarodajnego, ilości wód odprowadzanych do rowów
melioracji szczegółowej będą zbyt małe, aby powodować zauważalne wahania poziomu wody w
rowach oraz płytkich wód gruntowych wzdłuż rowów. W sytuacji tej można stwierdzić, że ich
odprowadzanie nie oddziałuje bezpośrednio na wody podziemne i nie ma wpływu na ich
kształtowanie.
Odprowadzane z podtorza szlaku kolejowego w wyniku infiltracji wody nie są zanieczyszczone
węglowodorami ropopochodnymi.
Podsumowując ocenę oddziaływania na środowisko wodne
Biorąc pod uwagę zabezpieczenia, jakie zostaną zastosowane na etapie realizacji i
eksploatacji przedsięwzięcia nie przewiduje się pogorszenia stanu wód powierzchniowych oraz
podziemnych przy uwzględnieniu zastosowania środków minimalizujących (rozdział 8.1 raportu).
W związku z tym, przewiduje się, że planowane przedsięwzięcie nie będzie kolidować z
realizacją celów środowiskowych jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) oraz
podziemnych (JCWPd) określonych w Planie Gospodarowania Wodami na obszarze dorzecza Wisły.
6.4. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
6.4.1. ODDZIAŁYWANIE NA SIEDLISKA PRZYRODNICZE
W celu oceny oddziaływania inwestycji na siedliska przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy
Siedliskowej przeanalizowano zagrożenia, które mogą wystąpić na etapie realizacji oraz eksploatacji
przedsięwzięcia.


W tabelach w niniejszym rozdziale (poniżej) przedstawiono:
możliwe oddziaływania na zinwentaryzowane typy siedlisk przyrodniczych z Załącznika I
Dyrektywy Siedliskowej, wraz z oceną istotności wpływów oraz możliwymi sposobami
minimalizacji wpływu na siedliska przyrodnicze
porównanie zbiorcze powierzchni narażonych siedlisk przyrodniczych.
ETAP REALIZACJI





Główne zagrożenia etapu realizacji:
zajęcie terenu pod inwestycję,
składowanie materiałów i maszyn w trakcie budowy,
zmiana stosunków wodnych,
zanieczyszczenie substancjami chemicznymi,
wycinanie drzew i krzewów.
Na etapie budowy istnieje ryzyko zniszczenia fragmentów siedlisk przyrodniczych w związku z
zajęciem terenu i mechanicznym niszczeniem siedlisk. Siedliska i gatunki roślin zagrożone znajdują się
w pasie terenu przewidzianym pod przedmiotową inwestycję lub w jej pobliżu. Zniszczenia mogą być
wynikiem prac prowadzonych w związku z modernizacją linii kolejowej, w tym przede wszystkim:
przemieszczaniem dużych ilości mas ziemi, składowanie materiałów budowlanych, budowa dróg
dojazdowych, wycinka drzew i krzewów, jak również rozjeżdżanie terenu przez pracujący ciężki
sprzęt.
Prace remontowo – budowlane, w połączeniu z regulacją stosunków wodnych, zwłaszcza
odwodnienie terenu, mogą mieć znaczenie dla stopnia uwodnienia siedlisk przyrodniczych
znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji.
Zanieczyszczenie substancjami chemicznymi może prowadzić do pogorszenia stanu siedlisk
przyrodniczych lub w skrajnych przypadkach ich zniszczenia. Szczególnie wrażliwe na tego typu
oddziaływanie są siedliska związane z wysokim poziomem wód gruntowych oraz siedliska
przyrodnicze hydrogeniczne. Zagrożenie to może mieć miejsce w przypadku awarii sprzętu
technicznego używanego podczas prac budowlanych i wydostania się do środowiska substancji
chemicznych (ropopochodne i in.).
Wycinanie drzew i krzewów w obrębie siedlisk przyrodniczych skutkuje utratą, uszczupleniem
areału i pogroszeniem jakości siedlisk. Niesie również zagrożenie wystąpienia istotnego wpływu w
przypadku utraty stanowisk cennych gatunków flory i mikobioty. W ramach przedsiewzięcia zakres
wycinki został ograniczony do minimum.
ETAP EKSPLOATACJI



Główne zagrożenia etapu realizacji:
wpływ zanieczyszczeń powstających na etapie eksploatacji,
rozprzestrzenianie się obcych gatunków inwazyjnych,
zwiększona penetracja terenu (zaśmiecanie).
Eksploatacja linii kolejowej stwarza możliwość zanieczyszczenia areału siedlisk przez
substancje chemiczne przedostające się do gleby wraz z zanieczyszczeniami pochodzącymi z
eksploatacji linii kolejowej. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są: rozpraszane w czasie transportu
materiały sypkie i płynne - np. substancje ropopochodne, chemikalia, nawozy, płody rolne, itd..
W przypadku wód zawierających dużą koncentrację zawiesin, metali ciężkich i produktów
ropopochodnych istnieje ryzyko pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych. Wielkość oddziaływania
zależy od wielkości stężeń niepożądanych substancji chemicznych, ilości spływu zanieczyszczonych
wód powierzchniowych oraz wrażliwości danego siedliska przyrodniczego na poszczególne związki
chemiczne.
Wpływ zanieczyszczeń powstających na etapie eksploatacji dotyczy siedlisk przylegających
bezpośrednio do linii kolejowej. Stosowanie herbicydów jest niezbędne do utrzymania w należytym
stanie intensywnie eksploatowanych linii kolejowych. W rejonie linii kolejowych stosowane są
jedynie środki ochrony roślin zaakceptowane przez Ministerstwo Środowiska zgodnie z wymogami
określonymi w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin 115 oraz aktach
wykonawczych do ustawy w związku z czym nie przewiduje się ich wpływu na siedliska przyrodnicze,
rzadkie i chronione gatunki grzybów, mszaków i roślin naczyniowych.
Natomiast największe ryzyko związane jest jednak z potencjalnymi awariami lub wypadkami.
Rozmiar zanieczyszczeń siedlisk przyrodniczych (substancje ropopochodne, chemikalia, itp.) w
sytuacji awaryjnej może być znaczny. Prawdopodobieństwo takiego zdarzenia jest trudne do
oszacowania, ale jego realność musi być brana pod uwagę.
Linie komunikacyjne są szlakami, wzdłuż których rozprzestrzeniają się z największą łatwością
gatunki obce. Odsłonięta powierzchnia gleby może stanowić miejsce rozwoju zbiorowisk roślin
ekspansywnych, ruderalnych, o niskiej wartości z przyrodniczego punktu widzenia, oraz miejsce
zajmowane poprzez obce naszej florze gatunki inwazyjne. Są to przede wszystkim takie gatunki jak:
rdestowiec ostrokończysty Reynoutria japonica i rdestowiec sachaliński R. sachalinensis, nawłocie –
późna Solidago gigantea i kanadyjska S. canadensis, niecierpek gruczołowaty Impatiens glandulifera,
kolczurka klapowana Echinocystis lobata, klon jesionolistny Acer negundo, czeremcha amerykańska
Padus serotina. Szczególnie ekspansywny jest klon jesionolistny opanowujący siedliska łęgowe.
Wyżej wymienione zagrożenia, zarówno etapu realizacji jak i eksploatacji, mogą doprowadzić
do uszczuplenia areału siedlisk przyrodniczych lub pogorszenia ich stanu. Oddziaływanie
przedsięwzięcia będzie zróżnicowane w zależności od odległości siedlisk od inwestycji i ich
wrażliwości.
Przy niniejszej ocenie oddziaływania uwzględniono:
 zniszczenie siedlisk w wyniku zajęcia terenu pod inwestycję (lokalizacja dróg dojazdowych,
obiektów inżynieryjnych),
 ryzyko zniszczenia siedlisk w związku z organizacja placów budowy, wycinka drzew i krzewów,
 pogorszenie stanu siedlisk w wyniku wycinki drzew i krzewów,
 pogorszenie jakości siedlisk poprzez zmianę stosunków wodnych, zanieczyszczenia
środowiska wodno-glebowego.
W przeprowadzonej ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na poszczególne siedliska
przyrodnicze przyjęto 3-stopniową skalę punktową dla oddziaływania:
 0 - brak wpływu,
 1 - wpływ mało istotny, gdy dotyczy:
- zniszczenia siedliska nie stanowiącego przedmiotu ochrony obszaru Natura 2000;
- ryzyka zniszczenia siedliska nie stanowiącego przedmiotu ochrony obszaru Natura 2000;
- ryzyka pogorszenia siedliska nie stanowiącego przedmiotu ochrony obszaru Natura 2000;
- ryzyka pogorszenia siedliska stanowiącego przedmiot ochrony obszaru Natura 2000;
 2 - wpływ istotny, gdy dotyczy:
115
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (t.j. Dz.U.2015.547)

zniszczenia siedliska stanowiącego przedmiot ochrony obszaru Natura 2000
ryzyka zniszczenia siedliska stanowiącego przedmiot ochrony obszaru Natura 2000
Ocena w nawiasie oznacza możliwość minimalizacji oddziaływania.
Ocenę oddziaływania na poszczególne płaty siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy
Siedliskowej przedstawiono w tabeli na końcu rozdziału.
Realizacja inwestycji związana jest z ryzykiem pogorszenia jakości siedlisk przyrodniczych
wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej.
W tabeli poniżej zestawiono powierzchnie siedlisk przyrodniczych, odnośnie do których
stwierdzono możliwość oddziaływania oraz podano wartości [ha] jakie ulegną zniszczeniu, ryzyku
zniszczenia oraz ryzyku pogorszenia jakości na skutek realizacji inwestycji. Określono udział
procentowy powierzchni obarczonych możliwym negatywnym oddziaływaniem inwestycji w
odniesieniu do całkowitej powierzchni w strefie inwentaryzacji.
W związku z kolizją przedmiotowego odcinka liniii kolejowej z obszarem Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska PLH140011, wyróżniono informacje dotyczące rozkłady zagrożonych siedlisk
przyrodniczych będących przedmiotami ochrony obszaru.
Tabela 50. Zbiorcze podsumowanie wpływu przedsięwzięcia na siedliska przyrodnicze
Pogrubienie – przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
Powierzchnia
Wpływ
inwentaryzacji
Ryzyko zajęcia
Ryzyko zajęcia terenu i
Pow.
Kod
terenu i
mechaniczne
Ryzyko
Pow.
siedliska w
siedliska
mechaniczne
niszczenie
pogorszenia
całkowita
obszarze
niszczenie
siedliska/pow. płatu
jakości
siedliska [ha] Natura 2000
siedliska/pow.
siedliska w obszarze
siedliska [ha]
[ha]
płatu siedliska [ha]
Natura 2000 [ha]
3150-2
2,16
2,16
0,00
0,00
0,86
6120-1
1,77
1,77
0,00
0,00
1,07
6230-4
0,60
0,00
0,00
0,00
0,08
6510-1
35,4
35,4
0,00
0,00
2,89
91E0-1
0,83
0,83
0,00
0,00
0,65
91F0-1
5,76
5,76
0,00
0,00
0,03
5,58
Suma
46,52*
45,92
0,00
0,00
(6,0%)
Ryzyko
pogorszenia
jakości siedliska
w obszarze
Natura 2000 [ha]
0,86
1,07
0,00
2,89
0,65
0,03
5,5
(5,9%)
*Łączna powierzchnia zinwentaryzowanych siedlisk przyrodniczych – 92,5 ha, w tym w obszarze Natura 2000 91,9 ha
Zasięg oddziaływania przedsięwzięcia obejmuje 6 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I
Dyrektywy Siedliskowej, w tym 5 typów siedlisk stanowiących przedmiot ochrony obszaru Natura
2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011.
W związku z realizacją przedsięwzięcia ryzyku pogorszenia jakości na etapie budowy może
ulec powierzchnia ok. 5,5 ha 5 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej
stanowiących przedmiot ochrony obszaru Natura 2000, co stanowi ok. 5,9% względem 91,9 ha
powierzchni łącznej zinwentaryzowanych siedlisk i względem siedlisk położonych na obszarze Natura
2000. Natomiast istnieje w tym przypadku możliwość minimalizacji.
Realizacja inwestycji nie spowoduje zniszczenia siedlisk przyrodniczych z Załącznika I
Dyrektywy Siedliskowej oraz fragmentacji siedlisk, a tym samym nie wpłynie na ich integralność.
Rozpatrując aspekt oceny oddziaływania na przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska PLH140011: W wyniku realizacji przedsięwzięcia ryzyku pogorszenia może ulec łącznie
ok. 5,5 ha siedlisk przyrodniczych, tj.:
 3150-2 - ok. 0,86 ha, co stanowi ok. 0,006% całego siedliska występującego w obszarze
Natura 2000,
 6120-1 - ok. 1,07 ha, co stanowi ok. 0,23% całego siedliska występującego w obszarze Natura
2000,
 6510-1 – ok. 2,89 ha, co stanowi ok. 0,04% całego siedliska występującego w obszarze Natura
2000,
 91E0-1 - ok. 0,65 ha, co stanowi ok. 0,03% całego siedliska występującego w obszarze Natura
2000;
 91F0-1 – ok. 0,03 ha, co stanowi ok. 0,01% całego siedliska występującego w obszarze Natura
2000.
Ryzyko możliwe jest do ograniczenia poprzez zastosowanie działań minimalizujących.
Biorąc pod uwagę wielkość powierzchni siedlisk przyrodniczych objętych ryzykiem
pogorszenia jakości na etapie budowy oraz możliwość podjęcia działań minimalizujących, nie
stwierdzono znaczącego negatywnego oddziaływania, w tym na przedmioty ochrony obszaru Natura
2000. Na analizowanym odcinku nie stwierdzono płatów siedlisk przyrodniczych, które zostaną
zniszczone tzn., które uzyskałyby ocenę 2 (wpływ istotny, bez możliwości minimalizacji).
Odniesienie do możliwych skutków realizacji przedsięwzięcia wraz z zaproponowanymi
sposobami minimalizacji wpływu zestawiono w tabeli poniżej, zaś szczegółowe rozwiązania
projektowe zastosowane w dokumentacji budowlanej oraz zalecenia na etapie budowy
przedstawiono w rozdziale 8.1. oraz 8.2.1.
REASUMUJĄC
Przedsięwzięcie generuje ryzyko wystąpienia negatywnego oddziaływania na siedlika
przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, w tym dotyczy przedmiotów ochrony obszaru
Natura 2000. Biorąc pod uwagę powierzchnię siedlisk oraz możliwości zastosowania działań
minimalizujących (rozdz. 8.1 i 8.2.1), oceniono, iż nie wystąpi istotny negatywny wpływ
przedsięwzięcia (zarówno na etapie realizacji jak i eksploaatajcji) na siedliska przyrodnicze z
Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
Tabela 51. Ocena wpływu przedsięwzięcia na siedliska przyrodnicze oraz działania minimalizujące negatywny wpływ inwestycji na siedliska
przyrodnicze
FV
44
P
84,330
84,200
84,375
0,56
0,56
0,00
0,00
0
Wpływ i ocena116117
0,56
0,56
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Ryzyko pogorszenia
jakości siedliska [ha]
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
120
Strona
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
45
Położenie płata siedliska przyrodniczego
PLH140011
3150-2
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
płata siedliska Ryzyko zajęcia terenu i
mechaniczne niszczenie
[ha]
siedliska [ha]
(1)
Rodzaj wpływu
Ryzyko pogorszenia jakości
siedliska (0,56 ha) na etapie
budowy na skutek
prowadzonych prac
modernizacyjnych na linii
kolejowej oraz prowadzoną
w sąsiedztwie wycinką
drzew i krzewów. Możliwość
przedostawania się
zanieczyszczeń z transportu
pojazdów, pracy maszyn.
Sposób minimalizacji
Oszczędzanie płatów
siedliska.
Zabezpieczenie przed
spływem zanieczyszczeń
, w tym używanie
sprawnych technicznie
maszyn.
Nadzór przyrodniczy.
116
Ocena istotności wpływu: 0 – brak wpływu, 1 – wpływ mało istotny, 2 – wpływ istotny. Ocena w nawiasach oznacza możliwość wystąpienia potencjalnego wpływu, który będzie miał
miejsce przy braku zastosowania środków minimalizujących wpływ na środowisko.
117
próg dokładności obliczeń 0,00ha
118
zgodny z numeracją na załączniku kartograficznym
119
Stan siedliska: FV – dobry, U1 – niezadawalający, U2 - zły
120
względem rosnącego km, strona drogi podawana dla osi toru: L – lewa; P - prawa
121
przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011: 2330; 3150; 4030; 6120; 6510; 9170; 91E0; 91F0; 91T0;
116117
FV
27
44
L
P
84,904
84,953
84,782
84,739
84,983
84,965
0,67
0,83
0,67
0,83
0,00
0,00
0,00
0,00
0
0
Wpływ i ocena
0,37
0,83
0,37
0,83
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Ryzyko pogorszenia
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
120
Strona
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
56
FV
PLH140011
3150-2
53
Ostoja Nadbużańska PLH140011
3150-2
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
(1).
(1).
Rodzaj wpływu
siedliska (0,37) na etapie
budowy na skutek
prowadzonych prac
kolejowej oraz prowadzoną
w sąsiedztwie wycinką
drzew i krzewów. Możliwość
przedostawania się
budowy na skutek
prowadzonych prac
kolejowej związanych z
budową obiektów
inżynieryjnych, ruchem
maszyn i prowadzoną w
sąsiedztwie wycinką drzew i
krzewów. Możliwość
przedostawania się
siedliska.
, w tym używanie
maszyn.
siedliska.
, w tym używanie
maszyn.
116117
U1
11
47
P
L
86,779
84,338
86,733
84,290
86,808
84,393
0,10
0,72
0,10
0,72
0,00
0,00
0,00
0,00
0
0
Wpływ i ocena
0,10
0,72
0,10
0,72
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Ryzyko pogorszenia
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
120
Strona
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
44
U2
6120-1
75
PLH140011
3150-2
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
(1)
(1).
Rodzaj wpływu
budowy na skutek
prowadzonych prac
realizacją w sąsiedztwie
skarpy oraz systemu
odwonienia, ruchem
maszyn. Możliwość
przedostawania się
pojazdów, pracy maszyn
siedliska (0,72) na skutek
prowadzonych prac
prowadzoną w sąsiedztwie
wycinką drzew i krzewów.
Możliwość przedostawania
się zanieczyszczeń z
transportu pojazdów, pracy
maszyn.
siedliska.
, w tym używanie
maszyn.
Nadzór przyrodniczy
siedliska.
, w tym używanie
maszyn.
116117
U1
27
P
84,408
84,387
84,416
0,17
0,17
0,00
0,00
0
Wpływ i ocena
0,12
0,12
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Ryzyko pogorszenia
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
120
Strona
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
46
6120-1
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
(1).
Rodzaj wpływu
Ryzyko pogorszenia (0,12
ha) jakości siedliska na
etapie budowy na skutek
prowadzonych prac
prowadzoną w sąsiedztwie
maszyn
Organizacja prac
związana z wycinką
drzew i krzewów
polegająca na uniknięciu
ingerencji w płat
siedliska (0,12 ha).
siedliska.
spływem zanieczyszczeń,
w tym używanie
maszyn.
116117
6230-4
23
U1
69
L
84,698
81,427
84,681
81,305
81,455
0,23
0,60
0,23
0
0,00
0,00
0,00
0,00
0
0
Wpływ i ocena
0,23
0,08
0,23
0,00
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Ryzyko pogorszenia
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
84,719
Całkowita [ha]
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
120
Strona
P
Obszar Natura
121
2000
16
U1
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
55
Kilometraż
koniec
6120-1
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
Rodzaj wpływu
Organizacja prac, w tym
wycinki drzew i krzewów
ingerencji w płat
siedliska.
w tym używanie
maszyn.
(1).
budowy na skutek
prowadzonych prac
maszyn.
(1).
Ryzyko pogorszenia płatu
budowy w związku z
w tym używanie
możliwym przedostawaniem
maszyn.
maszyn.
116117
28
U1
43
P
82,383
81,961
82,775
6510-1
31
U1
55
L
83,228
83,008
83,288
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Ryzyko pogorszenia
PLH140011
6510-1
Wpływ i ocena
14,22
14,22
0,00
0,00
0
1,05
1,05
(1).
PLH140011
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
Strona
120
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
2,59
2,59
0,00
0,00
0
0,12
0,12
(1).
Rodzaj wpływu
budowy na skutek
prowadzonych prac
, w tym używanie
kolejowej w związku z
maszyn.
maszyn.
budowy na skutek
prowadzonych prac
, w tym używanie
maszyn.
maszyn.
116117
34
U1
65
P
83,306
83,252
83,711
6510-1
35
U1
95
P
83,834
83,687
83,983
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Ryzyko pogorszenia
PLH140011
6510-1
Wpływ i ocena
10,88
10,88
0
0
0
0,72
0,72
(1).
PLH140011
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
Strona
120
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
6,77
6,77
0,00
0,00
0
0,25
0,25
(1).
Rodzaj wpływu
ha) na etapie budowy na
skutek prowadzonych prac
, w tym używanie
maszyn
maszyn.
, w tym używanie
maszyn
maszyn.
116117
36
U1
80
P
84,020
83,998
84,150
6510-1
52
U1
72
L
84,750
84,730
84,811
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Ryzyko pogorszenia
PLH140011
6510-1
Wpływ i ocena
1,11
1,11
0,00
0,00
0
0,34
0,34
(1).
PLH140011
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
Strona
120
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
0,68
0,68
0,00
0,00
0
0,33
0,33
(1).
Rodzaj wpływu
Ryzyko pogorszenia płata
budowy na skutek
prowadzonych prac
, w tym używanie
maszyn
maszyn.
Ryzyko pogorszenia płata
budowy na skutek
prowadzonych prac
, w tym używanie
maszyn
maszyn.
116117
76
U1
43
L
86,841
86,807
86,872
91E0-1
54
U2
17
P
84,546
84,538
84,659
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Ryzyko pogorszenia
PLH140011
6510-1
Wpływ i ocena
0,26
0,26
0,00
0,00
0
0,08
0,08
(1).
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
Strona
120
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
0,83
0,83
0,00
0,00
0
0,65
0,65
(1).
Rodzaj wpływu
, w tym używanie
maszyn.
maszyn.
Organizacja prac
Ryzyko pogorszenia jakości polegająca na uniknięciu
ingerencji w płat
budowy na skutek
prowadzonych prac
siedliska.
kolejowej przy przejściu
obiektem mostowym.
w tym używanie
maszyn.
maszyn
116117
U2
94
L
83,797
83,740
84,147
5,76
5,76
0,00
0,00
0
Wpływ i ocena
0,03
0,03
OCENA
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
Ryzyko pogorszenia
Pow. płatu
siedliska
OCENA
Pow. płatu
siedliska
Pow. płatu
siedliska w
Natura 2000
obszarze Natura
2000
Całkowita [ha]
Obszar Natura
121
2000
Kilometraż
koniec
Kilometraż
początek
Kilometraż
minimalnej
odległości
120
Strona
Odl. min.
Stan
119
zachowania
118
47
PLH140011
91F0-1
Nr roboczy
Kod siedliska
Płat siedliska
przyrodniczego
Powierzchnia
[ha]
siedliska [ha]
(1).
Rodzaj wpływu
siedliska (0,03 ha) na skutek
prowadzonych prac
, w tym używanie
maszyn
maszyn
6.4.2. ODDZIAŁYWANIE NA FLORĘ I MIKOBIOTĘ
W celu oceny oddziaływania inwestycji na zinwentaryzowane rzadkie chronione gatunki flory
i mikobioty (rozdz. 5.8.3.2) przeanalizowano zagrożenia, które mogą wystąpić na etapie realizacji oraz
eksploatacji przedsięwzięcia.
Oddziaływanie na stanowiska wyżej wymienionych gatunków, na etapie realizacji oraz
eksploatacji inwestycji, będzie tożsame z oddziaływaniem na siedliska przyrodnicze z Załącznika I
Dyrektywy Siediskowej - omówione powyżej w rozdz. 6.4.1.
W tabelach w niniejszym rozdziale przedstawiono:
 ocenę oddziaływania na stanowiska rzadkich i chronionych gatunków flory i mikobioty
 podsumowanie zbiorcze narażonych stanowisk ww. gatunków
Podobnie jak przy ocenie zagrożenia siedlisk przyrodniczych, zastosowano trójstopniową
skalę, gdzie:
 0 – brak wpływu,
 1 - wpływ mało istotny, gdy dotyczy:
- zniszczenia stanowiska gatunku nie stanowiącego przedmiotu ochrony obszaru Natura 2000,
- ryzyka zniszczenia stanowiska gatunku nie stanowiącego przedmiotu ochrony obszaru Natura
2000,
- ryzyka pogorszenia stanowiska gatunku nie stanowiącego przedmiotu ochrony obszaru
Natura 2000,
- ryzyka pogorszenia stanowiska gatunku stanowiącego przedmiot ochrony obszaru Natura
2000;
 2 - wpływ istotny, gdy dotyczy:
- zniszczenia stanowiska gatunku stanowiącego przedmiot ochrony obszaru Natura 2000,
- ryzyka zniszczenia stanowiska gatunku stanowiącego przedmiot ochrony obszaru Natura
2000
 Ocena w nawiasie oznacza możliwość minimalizacji oddziaływania.
Ocenę oddziaływania przedsiewzięcia na chronione i rzadkie gatunki flory i mikobioty
zestawiono w tabeli na końcu rozdziału, natomiast poniżej podsumowano liczbę zagrożonych
stanowisk ww. gatunków. Gatunki lub ich stanowiska wykazane w inwentaryzacji, a których nie ujęto
w poniższych tabelach nie są narażone na oddziaływanie inwestycji w związku z powyższym zostały
pominięte w zestawieniach.
Tabela 52. Podsumowanie oddziaływania na rzadkie i chronione gatunki flory i mikobioty.
Grupa
Nazwa polska
Rośliny
naczyniowe
Grzybienie
białe
Kocanki
piaskowe
Suma stanowisk
Liczba stanowisk obarczonych wpływem
Nazwa
łacińska
Nymphaea
alba
Helichrysum
arenarium
Ryzyko zajęcie terenu i mechaniczne
niszczenie stanowiska
Pogorszenie jakości
stanowiska
0
1
0
1
0
1
Zasięg oddziaływania przedsięwzięcia obejmuje łącznie 2 gatunki roślin naczyniowych. W
wyniku analiz stwierdzono możliwość wystąpienia ryzyka pogorszenia stanowisk ww. gatunków
roślin.
Przewidywany wpływ nie dotyczy przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska. Realizacja inwestycji nie spowoduje zniszczenia/ryzyka zniszczenia oraz pogorszenia
jakości stanowisk gatunków stanowiących przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 (PLH140011
Ostoja Nadbużańska).
W przypadku stanowisk objętych ryzykiem pogorszenia jakości, stwierdzono możliwość
podjęcia działań minimalizujących, które pozwolą na uniknięcie oddziaływania (rozdz. 6.4.1 – ad.
rozdz. 8.1 i 8.2.1).
Odniesienie do możliwych skutków realizacji przedsięwzięcia wraz z zaproponowanymi
sposobami minimalizacji wpływu zestawiono w tabeli poniżej, zaś szczegółowe rozwiązania
projektowe zastosowane w dokumentacji budowlanej oraz zalecenia na etapie budowy
przedstawiono w rozdziale 8.1. oraz 8.2.
Reasumując: Mając na uwadze powyższe, oceniono, iż przedsięwzięcie (na etapie realizacji i
eksploatacji) nie generuje negatywnego oddziaływania na chronione i rzadkie gatunki flory i
mikobioty.
Tabela 53. Ocena oddziaływania na rzadkie i chronione gatunki flory i mikobioty.
Gatunek i lokalizacja
Grupa123
Nazwa
polska
Nazwa
łacińska
Akronim Nr
Rośliny
naczyniowe
Grzybienie
białe
Nymphaea
alba
NymAlb
Rośliny
naczyniowe
Kocanki
piaskowe
Helichrysum HelAre
arenarium
Kilome Odle
traż
głość
[m]
Ryzyko
pogorszenia
jakości
stanowiska
gatunku.
Rodzaj oddzialywania
x
Wpływ i ocena122
Zajęcie
Ryzyko
terenu i
zajęcia
mechaniczne terenu i
niszczenie
mechaniczne
stanowiska
niszczenie
stanowiska
(1)
0
0
x
(1)
0
Ryzyko pogorszenia stanowiska
w liniach rozgraniczających na
realizacją obiektow
inzynieryjnych. Możliwość
przedostawania się
pojazdów, pracy maszyn
Ryzyko pogorszenia stanowiska
w liniach rozgraniczających w
związku z planowaną w
sąsiedztwie wycinką drzew i
krzewów
Str Obszar
ona Natura
124
2000125
0
Organizacja prac
ingerencji w stanowisko
gatunku.
w tym używanie
maszyn.
Organizacja prac w sposób
zabezpieczający
stanowisko. Używanie
maszyn.
Nadzór przyrodniczy
122
Ocena istotności wpływu: 0 – brak wpływu, 1 – wpływ mało istotny, 2 – wpływ istotny, ( ) – minimalizacja wpływu. Ocena w nawiasach oznacza możliwość wystąpienia potencjalnego
wpływu, który będzie miał miejsce przy braku zastosowania środków minimalizujących wpływ na środowisko.
123
Porosty - grzyby zlichenizowane
124
względem rosnącego km, strona drogi podawana dla osi toru: L – lewa; P - prawa
125
obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011
6.4.3. ODDZIAŁYWANIE NA ENTOMOFAUNĘ
Na potrzeby oceny wartości przyrodniczej terenu dla entomofauny wyróżniono status
ochronny gatunków bezkręgowców, przeanalizowano charakter występowania gatunków.
Analizowano sytuacje zaistnienia kolizji z przedsięwzięciem (spektrum oddziaływań
bezpośrednich i pośrednich, dotyczących etapu realizacji i etapu eksploatacji) w celu określenia rangi
zagrożenia wystąpienia negatywnego wpływu na entomofaunę.
W rejonie przedsięwzięcia zinwentaryzowano:
 2 siedliska czerwończyka nieparka w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska – gatunek z
Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, stanowiący przedmiot ochrony obszaru Natura
2000, objęty w kraju ochroną ścisłą
 1 siedlisko zalotki większej w obszarze Natura 2000 Ostoja Nadbużańska - gatunek z
Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, nie będący przedmiotem ochrony obszaru Natura
2000, objęty w kraju ochroną ścisłą
ETAP REALIZACJI
Lokalizacja zinwentaryzowanych siedlisk czerwończyka nieparka i zalotki większej nie koliduje
z przedsięwzięciem. Położone są one poza zaprojektowanymi rozwiązaniami modernizacji linii
kolejowej, poza liniami rozgraniczającymi przedsięwzięcia:
- czerwończyk nieparek
- zalotka większa
Oceniono, iż realizacja przedsięwzięcia nie wiąże się ze zniszczeniem ww. siedlisk
czerwończyka nieparka i zalotki większej ani pogorszeniem ich jakości, w związku z tym nie ma
konieczności podjęcia działań minimalizujących.
Dla pozostałych gatunków bezkręgowców, z uwagi na ich status i charakter występowania
(opisane w rozdz. 5.8.3.3), wpływ przedsięwzięcia uznaje się za pomijalny i nie wymagający
projektowania środków minimalizujących.
Biorąc powyższe pod uwagę ocenia się, iż przedsięwzięcie nie wywrze negatywnego
oddziaływania na siedliska i gatunki entomofauny.
ETAP EKSPLOATACJI
Zagrożenie pogorszenia jakości siedlisk entomofauny może mieć miejsce jedynie w przypadku
wystąpienia sytuacji awaryjnych – potencjalne wypadki i awarie, co omówiono w rozdziale 9.
REASUMUJĄC
Przedsięwzięcie nie generuje (zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji) negatywnego
wpływu na entomofaunę, który wymagałby projektowania środków minimalizujących.
6.4.4. ODDZIAŁYWANIE NA ICHTIOFAUNĘ
Na potrzeby oceny oddziaływania przeanalizowano charakter siedlisk ichtiofauny (w tym
rangę siedlisk z uwagi na zasiedlenie przez gatunki ryb z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej) i ich
kolizję z przedsięwzięciem oraz aspekt ograniczenia negatywnego oddziaływania w uwzględnieniu
wymogów określonych w decyzji środowiskowej (dalej DSU) – co zaprentowano poniżej.
Na przecięciu z przedsięwzięciem zlokalizowana jest rzeka Bug - która stanowi zróżnicowane
środowisko i naturalny korytarz ekologiczny, umożliwiający rozprzestrzenianie się i migrację wielu
gatunkom ichtiofauny, w tym chronionych prawem krajowym i europejskim. Jej dolina jest pod
wzgędem przyrodniczym jedną z najlepiej zachowanych i najcenniejszych w Europie. Jest siedliskiem
chronionych gatunków ryb, będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska. W ramach inwentaryzacji przyrodniczej wykazano występowanie czterech chronionych
gatunków ryb: różanka, koza, boleń, kiełb białopłetwy.
Pozostałe siedliska, dla których określono występowanie chronionych gatunków ryb - tj.
Dopływ z Prostynia, Treblinka – są to cieki niewielkich rozmiarów o niekorzystnych warunkach
siedliskowych, dla których stan siedliska oceniono jako zły. Ze względu na niewielką ilość niesionej
wody, w obecnym stanie, większość tych cieków, nie stanowi istotnego siedliska ichtiofauny. Ponadto
cieki te znajdują się w pobliżu linii kolejowej, ale nie są przez nią przecinane. W związku z powyższym
ryzyko zagrożenia dla ichtiofauny uznano za nieistotne.
W związku z powyższym, poniżej rozpisano analizę oddziaływania przedsięwzięcia na
kolidującą z nią rzeką Bug i zasiedlające ją chronione gatunki ryb.
ETAP REALIZACJI
W stosunku do mostu na rz. Bug, w km 84.548, zaprojektowano jego przebudowę, polegającą
na rozbiórce istniejącej i budowie nowej konstrukcji w torze nr2 oraz budowie nowej konstrukcji w
torze nr1. Obiekt docelowo ma również pełnić funkcję przejścia dla zwierząt. Zakres prac
przedstawiono i przeanalizowano w rozdz. 6.3. W ramach prac nie przewiduje się niżej
wymienionych robót: umacniania skarp cieku, umacniania dna cieku, usuwania zieleni, zmian
przekroju cieku na danym odcinku (likwidacja przegłębień i wypłyceń), odmulenia dna cieku na
odcinku. Opis konstrukcji w stanie projektowanym przedstawiono przy zestawieniu przejść dla
zwierząt, a rycinę umieszczono w załączniku nr 7 do niniejszego raportu.
Biorąc powyższe pod uwagę ocenia się, iż powyższy zakres prac nie wywrze oddziaływania na
siedliska i gatunki ryb. Prace zaprojektowano w sposób zgodny z uwarunkowaniami określonymi w
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w pkt. II.18.: W związku z pracami prowadzonymi w
obrębie rzek nie naruszać naturalnej budowy ich koryta, zaniechać deniwelacji terenów
przybrzeżnych oraz zagłębień okresowo wypełnionych wodą oraz nie powodować powstawania
przeszkód poprzecznych (nie przegradzać rzek) i przekształceń reżimu hydrologicznego cieków
wodnych.
Prace w obrębie rzeki Bug nie doprowadzą do przekształceń koryta rzeki Bug oraz terenów
przybrzeżnych, które mogłyby mieć negatywne przełożenie na ichtiofaunę.
Z uwagi na chronione gatunki ichtiofauny DSU określa w pkt. II.17 wymóg realizacji prac w
obrębie koryta rzeki Bug, mogących doprowadzić do zmącenia ich wód, poza okresem tarła gatunków
z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Dotyczy to przedmiotowego odcinka linii kolejowej.
Dla zinwentaryzowanych chronionych gatunków ryb okres rozrodczy przedstawia się
następująco126: sezon rozrodczy różanki trwa od końca kwietnia do początku lipca. Bolenie trą się od
marca do maja. Kozy mają tarło od maja do początku lipca. Tarło kiełbów białopłetwych trwa od
przełomu kwiecień/maj do czerwca. W związu z tym, prace w korycie rzeki Bub zaleca się prowadzić
poza okresem II połowa marca – I połowa lipca.
126
Podręczniki metodyczne http://natura2000.gdos.gov.p
Pod uwagę zostały również wzięte zapisy dotyczące wpływu na wody powierzchniowe, które
pośrednio mogąprzyczynić się do stanu siedlisk chronionych gatunków ryb. Ryzyko negatywnego
oddziaływania na środowisko wodne jest ograniczone, co omówiono w rozdziałach 6.3.
Uwzględnione zostały zalecenia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dotyczące
przekształceń charakteru cieków (ad. pkt. II.18,21 DSU,) czy też zanieczyszczeń i zmąceń wód (ad.
pkt. II.19,20,21 DSU). Odnosi się to również do rzeki Bug.
Dla etapu realizacji prowadzenie prac będzie o charakterze czasowym. Uwzględnia się
warunek prowadzenia prac z zachowaniem warunku dbałości o stan środowiska, co ograniczy ryzyko
przedostawania się zanieczyszczeń do rzeki Bug. Drgania podłoża podczas prowadzenia robót ocenia
się jako nieistotne, gdyż będą miały charakter czasowy.
ETAP EKSPLOATACJI
Ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko wodne jest ograniczone, co omówiono
rozdziałach dotyczących oceny oddziaływania na środowisko wodne i działań ograniczających ryzyko
wystąpienia negatywnego wpływu pogorszenia jego jakości na skutek zmian dotyczących
przekształceń charakteru cieków (ad. pkt. II.18,21 DSU,) czy też zanieczyszczeń i zmąceń wód (ad.
pkt. II.19,20,21 DSU).
Etap ekspoatacji nie generuje zanieczyszczeń obniżających jakość wód / siedlisk na skutek
zanieczyszczeń. Wody z odwodnienia mostu na rzece Bug będą odprowadzane będą za
w skarpach – do projektowanych rowów torowych. Przed zrzutem wód do gruntu zostaną one
podczyszczone w osadnikach (rozdział 8.1).
Natomiast zagrożenie pogorszenia jakości siedlisk może mieć miejsce jedynie w przypadku
wystąpienia sytuacji awaryjnych – potencjalne wypadki i awarie (rozdział 9).
REASUMUJĄC
W związku z powyższym ocenia się, iż nie wystąpi istotny negatywny wpływ na chronione
gatunki ichtiofauny i ich siedliska, na stan zachowania i funkcjonowanie ichtiofauny będącej
przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska:
- przy zastosowaniu rozwiązań minimalizujących zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji
określonych w DSU (dot. zachowania we właściwym stanie środowiska wodego),
- z uwagi na ekologię gatunków: z zastosowaniem działania minimalizującego polegającego
na ograniczeniu terminu prowadzenia prac w obrębie koryta rzeki (zgodnie z warunkiem w pkt. II.17
DSU).
Tabela 54. Ocena wpływu przedsięwzięcia na chronione gatunki ichtiofauny
Chronione gatunki ryb
różanka Rhodeus sericeus
koza Cobitis taenia
kiełb białopłetwy Romanogobio
(Gobio) albipinnatus
boleń Aspius aspius
gatunki z Zał. II DS.,
przedmioty ochrony obszaru
Natura 2000.
Siedlisko
Rzeka Bug
(mostu w km 84.548
wg stanu
projektowanego)
- w obszarze Natura
2000 Ostoja
Nadbużańska
Wpływ
Pogorszenie
warunków
tarła i odrostu
narybku,
migracji,
dyspersji.
Ocena
wpływu
(1)
Prace w obrębie koryta rzeki
Bug, mogące prowadzić do
zmącenia jej wód, realizowane
poza okresem tarła chronionych
gatunków ryb wymienionych w
Załączniku II Dyrektywy
Siedliskowej
- tj. poza okresem II połowa
marca – I połowa lipca
Ocena wpływu: 2 – wpływ istotny, 1- wpływ małoistotny, ( ) - minimalizacja wpływu. Ocena w nawiasach oznacza
możliwość wystąpienia potencjalnego wpływu, który będzie miał miejsce przy braku zastosowania środków
minimalizujących wpływ na środowisko.
6.4.5. ODDZIAŁYWANIE NA HERPETOFAUNĘ
W ramach oceny oddziaływania przeanalizowano rozdzaj oddziaływania i możliwe sposoby
minimalizacji względem gatunków herpetofauny z Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, objętych
ochroną ścisła oraz częściową, zinwentaryzowanych w rejonie linii kolejowej.
Zaprezentowano główne zagrożenia związane z etapem realizacji i eksploatacji
przedsięwzięcia. Następnie zestawiono ocenę oddziaływania dla wyróżnionych gatunków
herpetofauny.
ETAP REALIZACJI





Główne zagrożenia na etapie realizacji inwestycji:
zajęcie terenu pod inwestycję,
użytkowanie dróg dojazdowych, składowanie materiałów i maszyn w trakcie budowy,
zanieczyszczenie biotopów substancjami chemicznymi
zmiana stosunków wodnych,
przypadkowe zranienie i zabicie.
W przypadku zajęcia siedlisk pod inwestycję następuje ich zniszczenie, na skutek składowania
materiałów i maszyn w trakcje budowy, lokalizacji dróg dojazdowych, prowadzenia prac
modernizacyjnych.
Zanieczyszczenie biotopów może prowadzić do pogorszenia miejsc żerowania lub warunków
rozrodu płazów, a w skrajnych przypadkach do zniszczenia siedlisk, natomiast zagrożenie to może
mieć miejsce w przypadku awarii. Należy zachować szczególną dbałość o zabezpieczenie przed
przedostawaniem się zanieczyszczeń.
Przypadkowe okaleczanie i zabijanie płazów może doprowadzić do zmniejszenia wielkości
populacji danego gatunku. Efekt ten może nasilić się w okresach migracji płazów z/lub do miejsc ich
rozrodu.
ETAP EKSPLOATACJI


Główne zagrożenia na etapie eksploatacji:
pogorszenie jakości siedlisk,
efekt barierowy, zwiększona śmiertelność.
Efekt barierowy dotyczy ograniczenia lub uniemożliwienia swobodnej migracji. Może
wówczas dojść do izolacji genetycznej w obrębie populacji danego gatunku oraz fragmentacji siedlisk.
W przypadku fragmentacji siedlisk, u płazów mamy do czynienia z uszczupleniem areału ich
występowania (żerowisk) oraz możliwością odcięcia części populacji od miejsc lęgowych. Ten drugi
efekt ma wyjątkowo duże znaczenia dla płazów, których cykl życiowy na etapie rozrodu jest
nierozerwalnie związany ze środowiskiem wodnym. Ograniczenie migracji płazów przez linię kolejową
najczęściej związane jest z ich zwiększoną śmiertelnością (kolizje z taborem, przedłużone
przebywaniem płazów w strefie nasłonecznionej, śmiertelność na drogach dojazdowych).
Wpływ zanieczyszczeń powstających na etapie eksploatacji na gatunki zwierząt i ich siedliska
związany jest z zanieczyszczeniem środowiska wodno-gruntowego. Natomiast w założeniu dbałości o
środowisko (zabezpieczenie przed przedostawaniem się ew. zanieczyszczeń - zapewnienie sprawnego
systemu odwodnienia), nie dojdzie do oddziaływania dot. pogorszenia jakości siedlisk.
Wyróżniono i przedstawiono oddziaływanie, które może mieć istotny wpływ na
herpetofaunę, tzn. utrata siedlisk herpetofauny, wykorzystywanych przez wyróżniane gatunki,
wymagające szczególnej uwagi.
Wyróżniono oddziaływanie i możliwe sposoby minimalizacji względem gatunków płazów z
Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, objętych ochroną ścisła, zinwentaryzowanych w rejonie linii
kolejowej:
 traszka grzebieniasta Triturus cristatus,
 kumak nizinny Bombina bombina.
Nie wyróżniono możliwego ryzyka wystapienia istotnego oddziaływania w stosunków do
gatunków gadów z Załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej – nie zinwentaryzowano w rejonie linii
kolejowej.
W ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na herpetofaunę przyjęto 3-stopniową skalę
punktową dla oceny oddziaływania, gdzie:
W ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na herpetofaunę przyjęto 3-stopniową skalę
punktową dla oceny oddziaływania, gdzie:
 0 – brak wpływu,
 1 - wpływ mało istotny
- jeżeli pogorszenie warunków siedliskowych bądź utrata siedlisk nie dotyczy przedmiotów
ochrony, gatunków nie uwzględnionych w Załączniku II i IV Dyrektywy Siedliskowej,
 2 - wpływ istotny
- jeżeli pogorszenie warunków siedliskowych bądź utrata siedlisk dotyczy przedmiotów
ochrony obszaru Natura 2000, gatunków uwzględnionych w Załączniku II i IV Dyrektywy
Siedliskowej,
 ocena w nawiasie oznacza możliwość minimalizacji oddziaływania
W przypadku efektu barierowego wpływ uznano za istotny (ocena 2), jeżeli dotyczył odcinka
linii wyróżnionego z uwagi na migracje ww. gatunków płazów, w zależności od rozkładu siedlisk
herpetofauny.
W zestawieniach wyróżniono ryzyko utraty siedlisk ww. gatunków herpetofauny uznano jako
najważniejszy w ocenie aspekt interakcji z przedsięwzięciem.
Utrata i pogorszenie jakości siedlisk pozostałych gatunków herpetofauny, w aspekcie
wszystkich oddziaływań, oceniono jako małoistotne (ocena 1 – wpływ małoistotny).
Przewidywany wpływ na gatunki herpetofauny i ich siedliska zlokalizowane w bezpośrednim
sąsiedztwie linii kolejowej, minimalizują działania określone w decyzji środowiskowej oraz w raporcie
(ocena w nawiasie). Zabezpieczenie warunków siedliskowych przedstawiono w rozdz. 8.1., rozdz.
8.2.4. i 8.2.6 oraz w rozdz. 11.
Tabela 55. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na wyróżnione gatunki herpetofauny.
Ocena wpływu: 2 – wpływ istotny, 1- wpływ małoistotny, ( ) - minimalizacja wpływu
Obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska – zielone wyróżnienie
Siedlisko
Ocena
Gatunek
Wpływ
wpływu
Nr Od km Do km
traszka
grzebieniasta
Ryzyko utraty części
siedliska związane z
(2)
zabezpieczający siedlisko / oznaczenie i
Gatunek
Siedlisko
Nr
Triturus
cristatus
i
kumak
nizinny
Bombina
bombina
kumak
nizinny
Bombina
bombina
Od km
Do km
Wpływ
Ocena
wpływu
planowaną wycinką
drzew i krzewów oraz
realizacja systemu
odwodnienia
Efekt barierowy
(2)
planowaną wycinką
realizacja systemu
odwodnienia
(2)
Efekt barierowy
planowaną wycinką
realizacja systemu
odwodnienia.
Przypadkowe
zabijanie zwierząt.
Efekt barierowy
planowaną wycinką
realizacja systemu
odwodnienia
Przypadkowe
zabijanie zwierząt.
Efekt barierowy
(2)
(1)
(2)
(2)
(2)
siedlisk związane z
planowaną wycinką
drzew i krzewów,
realizacja skarp, drogi
dojazdowej
(2)
Efekt barierowy
1
planowaną wycinką
drzew i krzewów.
Przypadkowe
zabijanie zwierząt
Efekt barierowy
(2)
zabezpieczenie siedliska.
Prace pod nadzorem herpetologicznym.
Używanie sprawnych technicznie i nie
przestarzałych maszyn / Zabezpieczenie
przed przedostawaniem się ew.
zanieczyszczeń.
System przejść dla płazów (rozdz. 8.2.6.)
zanieczyszczeń.
System przejść dla płazów (rozdz. 8.2.6.)
zanieczyszczeń.
Przejście dla płazów (rozdz. 8.2.6.)
zanieczyszczeń.
Przejście dla płazów (rozdz. 8.2.6.)
zanieczyszczeń.
zanieczyszczeń.
1
(2)
Gatunek
Siedlisko
Nr
Od km
Do km
Wpływ
Ocena
wpływu
planowaną wycinką
drzew i krzewów
oraz realizacją systemu
odwodnienia
Efekt barierowy
1
planowaną wycinką
drzew i krzewów
oraz realizacją systemu
odwodnienia
(2)
Efekt barierowy
1
zanieczyszczeń.
zanieczyszczeń.
-
Oddziaływania przedsięwzięcia obejmują 2 gatunki herpetofauny z Załącznika II i IV
Dyrektywy Siedliskowej, tj.: traszkę grzebieniastą i kumaka nizinnego.
W związku z realizacją przedsięwzięcia istnieje ryzyko utraty części siedlisk ww. gatunków.
W związku z realizacją przedsięwzięcia istnieje ryzyko utraty części siedlisk ww. gatunków.
Oddziaływanie to oceniono jako istotne – ocena (2) z możliwością minimalizacji. Jest ono związane
przede wszystkim z planowanymi pracami dotczącymi wycinki drzew i krzewów oraz realizacją w
sąsiedztwie systemu odwodnienia. Wpływ dotyczy również efektu barierowego.
W ramach analiz nie stwierdzono ryzyka wystąpienia negatywnego oddziaływania w stosunku
do gadów (dot. zaskrońca zwyczajnego, jaszczurki żyworodnej).
Spośród zagrożonych siedlisk herpetofauny, 4 dotyczą przedmiotów ochrony obszaru Natura
2000.
Natomiast istnieją sposoby minimalizacji oddziaływania m.in. poprzez organizację prac w
sposób oszczędzający siedlisko i zabezpieczający. Dla możliwego istotnego oddziaływania dot. efektu
barierowego, na wyróżnionych odcinkach migracji w kolizji z linią kolejową, zaproponowano przejścia
dla płazów. Podkreśla się, iż prace prowadzone będą pod nazdorem herpetologicznym, co ogranicza
wystąpienie negatywnego oddziaływania na populacje herpetofauny.
REASUMUJĄC
W związku z powyższym ocenia się, iż nie wystąpi istotny negatywny wpływ na chronione
gatunki herpetofany i ich siedliska, w tym na stan zachowania i funkcjonowanie ww. gatunków
będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska. Zabezpieczenie siedlisk
herpetofauny jako ochronę środowiska wodnego przedstawiono w rozdz. 8.1., a pozostałe działania
minimalizujące opisano w rozdz. 8.2.4. i 8.2.6 oraz dodatkowo w rozdz. 11 dot. nadzoru
przyrodniczego i monitoringu.
6.4.6. ODDZIAŁYWANIE NA AWIFAUNĘ
Inwestycja przecina jedne z najcenniejszych siedlisk ptaków w skali regionu – szeroką dolinę
rokrocznie wylewającej rzeki Bug. Zgodnie z wynikami inwentaryzacji najcenniejszymi gatunkami ptaków
występującymi na omawianym odcinku są:
 Bocian biały Ciconia ciconia
 Kropiatka Porzana porzana
 Zielonka Porzana parva
 Derkacz Crex crex
 Bielik Haliaeetus albicilla
 Błotniak stawowy Circus aeruginosus
 Dzięcioł średni Dendrocopos medius
 Zimorodek Alcedo atthis
 Podróżniczek Luscinia svecica
 Gąsiorek Lanius collurio
 Jarzębatka Sylvia nisoria





Stwierdzono też tutaj żerujące wszystkie gatunki rybitw, typowe dla doliny Bugu:
Rybitwa rzeczna Sterna hirundo
Rybitwa białoczelna Sternula albifrons
Rybitwa białowąsa Chlidonias hybrida
Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus
Rybitwa czarna Chlidonias niger


Oraz stosunkowo nielicznie występujące:
Wodnik Rallus aquaticus
Kszyk Gallinago gallinago
ETAP REALIZACJI
Na etapie budowy, prace polegające na wymianie podtorza, torów, demontażu konstrukcji
mostowej i sieci trakcyjnej w niewielkim stopniu, będą powodowały zakłócenia związane z pracą maszyn –
ich obecnością i hałasem, jednak zazwyczaj nie będą one wykonywane w porze nocnej. Ich znaczenie dla
utrzymania populacji ptaków ma znikomy i krótkotrwały wpływ.
Demontaż mostu na Bugu wymaga na etapie budowy uzyskania derogacji na niszczenie siedlisk
chronionych gatunków ptaków, ponieważ gniazduje tam ok. 7 par kawek Corvus monedula, a przed
wykonywaniem prac należy wcześniej zabezpieczyć teren, by ptaki nie przystępowały do lęgów (w
przypadku konieczności prowadzenia prac w sezonie lęgowym). W trakcie inwentaryzacji nie stwierdzono
gniazdowania innych gatunków na konstrukcji mostowej (poza kawką i niechronionym prawnie gołębiem
miejskim), jednak przed rozbiórką obiektu konieczna będzie wizja nadzoru przyrodniczego w celu ochrony
ewentualnych lęgów pliszek siwych Motacilla alba, czy jaskółek Hirundinidae, oraz uzyskania właściwej
zgody na odstępstwa od zakazów ustawowych. Znaczenie tych prac dla lokalnych populacji należy uznać, za
nieistotne.
Wycinka prowadzona w liniach rozgraniczających niewątpliwie spowoduje wyraźny ubytek w
siedliskach lęgowych gąsiorka oraz jarzębatki. Te gatunki zasiedlają pas krzewów w pobliżu linii
kolejowej i w wyniku realizacji wycinki stracą część siedlisk. Dotyczyć to będzie co najmniej 14 par
gąsiorka i ok 10 par jarzębatki. Aby zminimalizować ewentualne straty w populacji środkiem
mitygującym jest realizacja wycinki poza okresem lęgowych ptaków (tzn. prowadzenie jej od
początku września do końca lutego) – w nawiązaniu do pkt. II.14 i II.15 decyzji środowiskowej.
Zakres wycinki został ograniczony do niezbędnego minimum, spełniając tym samym wymóg
określony w decyzji środowiskowej w pkt. II.13.
Ponadto, zgodnie z zapisami decyzji środowiskowej prace budowlane prowadzone będą pod
nadzorem przyrodniczym - wg. pkt. IV.2 .
Stosunkowo niska (niecałe 12,5 m – łuki i ok. 10 m filary) oraz masywna nowa konstrukcja mostu,
jak też dobrana jej kolorystyka (dobrana przy uwzględnieniu i respektowaniu walorów krajobrazowych
doliny Bugu) nie grozi w istotny sposób kolizjami migrujących ptaków z projektowanym obiektem.
ETAP EKSPLOATACJI
Na etapie eksploatacji, w związku ze wzrostem prędkości i liczby pociągów wzrośnie
prawdopodobieństwo kolizji ptaków z pociągami. Potencjalnie najbardziej narażone są gatunki stosunkowo
dużo czasu spędzające w pobliżu linii kolejowej, a więc ze zinwentaryzowanych na tym odcinku - lerka, oraz
gasiorek, jak też obecnych gatunków pospolitych, takich jak trznadel i cierniówka. Wpływ kolizji z taborem
kolejowym na ptaki nie jest wystarczająco rozpoznany, jednak nie można wykazać przekonywujących
przesłanek, że jest on istotny dla populacji ptaków. Należy też w tym miejscu podkreślić, że ruch pociągów
ma inny charakter (stosunkowo rzadkie przejazdy, po stałej trasie), niż samochodów na drogach (duża
liczba pojazdów, dość swobodnie i w nieregularnym schemacie poruszających się w obrębie pasa
drogowego), zatem trudno tutaj dokonywać porównań do wpływu kolizji, jaki występuje z samochodami na
drogach.
Znaczenie hałasu i niepokojenia, przy układzie siedlisk oraz wykazanym w inwenatryzacji składzie
gatunkowym należy również uznać za małoistotny, jakkolwiek w pobliżu linii stwierdzono obecność siedlisk
gatunków stosunkowo wrażliwych na hałas: zielonki, kropiatki, derkacza. Analiza przebiegu izofony 56dB
LaeqD również nie sugeruje istotnego znaczenia hałasu dla siedlisk tych gatunków.
Niebezpieczna infrastruktura elektroenergetyczna zwłaszcza w lokalizacjach, w których występują
liczne zgrupowania ptaków może rokrocznie zabijać tysiące ptaków w skali poszczególnych krajów i jest ona
wycofywana obecnie z produkcji i użycia w Europie, USA i innych krajach świata 127. Dlatego zwłaszcza przy
budowie nowych linii napowietrznych i modernizacji istniejących zaleca się użycie rekomendacji Stałego
Komitetu przy Sekretariacie Konwencji Berneńskiej128, której Polska jest sygnatariuszem. Rekomendacja ta
podaje praktyczne przykłady i rozwiązania, identyfikuje również stosowane rozwiązania, które są
szczególnie niebezpieczne i powinny być modyfikowane w pierwszym rzędzie.
W bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji (przede wszystkim w dolinie Bug w km 81+000 – 85+900)
znajdują się siedliska rozrodu i regularnego żerowania bociana białego Ciconia ciconia. Jest to gatunek
szczególnie podatny na porażenia prądem w wyniku zwarć powodowanych przez ptaki na słupach
końcowych, transformatorowych i łącznikowych 129. Śmiertelność wynikająca z porażeń na słupach
średniego napięcia jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności bocianów białych, na co niezbicie wskazuje
szereg opracowań zarówno z Polski, jak i wielu państw, w których gatunek ten występuje 130,131,132,133,134.
127
BirdLife International. 2003. Protecting birds from powerlines: a practical guide on the risks to birds from electricity facilities and how to
minimise any such adverse effects. On behalf of NABU - German Society for Nature Conservation, Registered Charity and BirdLife Partner Germany.
128
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – za: BirdLife Intl. Ochrona ptaków przed liniami energetycznymi.
(http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/files/artykuly/5481/inf15e_2003_Birds_and_Powerlines_pl_v3.pdf)
129
Maniakowski M., Gorczewski A., Kaługa I., Kustusch K., Skakuj M., Wronka-Tomulewicz M., Wuczyński A., Zblewska M. 2013. Wpływ
napowietrznych sieci elektroenergetyczny średniego i wysokiego
napięcia, w tym również kolejowych sieci trakcyjnych, na ptaki. GDOŚ.
130
Kaługa I., Sparks T. H., Tryjanowski P. 2011. Reducing death by electrocution of the white stork Ciconia ciconia. Conservation Letters 00 (2011):
1–5.
131
Kaługa I., Tryjanowski P. 2012. Ochrona bocianów na urządzeniach energetycznych. Energia elektryczna, czerwiec: 22-24.
132
Garrido, J. R. & Fernandez-Cruz, M. 2003: Effects of power lines on a White Stork Ciconia ciconia population in central Spain. — Ardeola 50: 191–
200
133
Riegel, M. & Winkel, W. 1971. On death causes of White Storks (C. ciconia) according to ringing reports.
Zagrożenia te istnieją również konkretnie w lokalizacji inwestycji i bezpośrednio przyczyniają się do
udokumentowanego spadku populacji bociana białego w całym kraju (krajowy cenzus populacji bociana
białego – dane niepublikowane w opracowaniu).
Porażeniom ulegają zwłaszcza ptaki młode, po wylocie z gniazda. Istotny jest fakt, że zlokalizowane
słupy znajdują się na skraju zabudowań i terenów rolnych, a więc są szczególnie niebezpieczne, dla ptaków
rozlatujących się z gniazda i zatrzymujących się w drodze na żerowisko i z powrotem do gniazda.
Potencjalnie najniebezpieczniejszymi elementami są słupowe stacje transformatorowe, w tym
przede wszystkim stacje planowane w następujących lokalizacjach:
Km 81+725 – słupowa stacja transformatorowa na słupie nr 69/1 o mocy 25kVA
Km 83+662 – słupowa stacja transformatorowa na słupie nr 86/1 o mocy 6,3kVA
Km 85+426 – słupowa stacja transformatorowa na słupie nr 99/1 o mocy 6,3kVA
Na wszystkich słupach końcowych, wyposażonych w stacje transformatorowe zaprojektowano drut nośny
w powłoce izolacyjnej z polietylenu. Słupy rozłącznikowe, które posiadają rozłączniki na szczycie słupa
wyposażone są w izolacyjne komory gaszeniowe zainstalowane na nożach rozłącznika i, jak podkreślają
projektanci, stanowi to skuteczną izolacyjną ochronę styków roboczych, tym samym porażenie ptaków jest
mało prawdopodobne.
Ze względu na jednoczesne wybudowanie linii potrzebnietrakcyjnych, modernizację linii trakcyjnej
przy jednoczesnej wycince drzew i krzewów na skrajach nasypu kolejowego w dolinie Bugu, istnieje
zwiększone ryzyko kolizji ptaków z napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi, jak też z taborem.
Ryzyko to i jego znaczenie trudno w chwili obecnej przewidzieć, przede wszystkim ze względu na specyfikę
inwestycji oraz jej lokalizację, jak też brak krajowych opracowań dotyczących podobnych przypadków.
Dlatego nie jest w obecnej chwili możliwe zaproponowanie środków minimalizujących.
Przedmioty ochrony obszaru Natura 2000
Planowana inwestycja w całości znajduje się w granicach obszaru Natura 2000. Przedmiotami
ochrony, stwierdzonymi w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji są tutaj:












Bocian biały Ciconia ciconia
Kropiatka Porzana porzana
Zielonka Porzana parva
DerkaczCrex crex
Wodnik Rallus aquaticus
Rybitwa rzeczna Sterna hirundo (żerowiska w dolinie Bugu)
Rybitwa białoczelna Sternula albifrons (żerowiska w dolinie Bugu)
Rybitwa czarna Chlidonias niger (żerowiska w dolinie Bugu)
Kszyk Gallinago gallinago
Błotniak stawowy Circus aeruginosus
Zimorodek Alcedo atthis
Podróżniczek Luscinia svecica
Na etapie budowy, prace polegające na wymianie podtorza, torów i sieci trakcyjnej w niewielkim
stopniu, będą powodowały zakłócenia związane z pracą maszyn – ich obecnością i hałasem, jednak
Die Vogelwarte, 26: 128-135
134
Kuźniak S., Tobółka M. 2010. Spadek liczebności bociana białego Ciconia ciconia na Ziemi Leszczyńskiej i program jego ochrony. Chrońmy Przyr.
Ojcz. 66 (2): 97–106
zazwyczaj nie będą one wykonywane w porze nocnej. Ich znaczenie dla utrzymania populacji ptaków ma
znikomy i krótkotrwały wpływ.
Wycinka prowadzona w liniach rozgraniczających niewątpliwie nie spowoduje istotnego ubytku w
siedliskach lęgowych, co najwyżej nieznaczne przesunięcia rewirów podróżniczka. Ten nieliczny gatunek (i
występujący w liczbie zaledwie 23-26 par w obrębie obszaru – dane SDF) zasiedla podmokłe krzewy,
zasadniczo poza pasem kolejowym i nie jest w znaczący sposób narażony przez planowaną wycinkę. Aby
zminimalizować ewentualne straty w populacji środkiem minimalizującym jest realizacja wycinki poza
okresem lęgowych ptaków (tzn. prowadzenie jej od początku września do końca lutego).
prawdopodobieństwo kolizji ptaków z pociągami. Potencjalnie najbardziej narażone są gatunki stosunkowo
dużo czasu spędzające w pobliżu linii kolejowej, jednak wśród takich nie ma przedmiotów ochrony.
Znaczenie hałasu i niepokojenia, przy układzie siedlisk oraz wykazanym w inwenatryzacji składzie
gatunkowym należy również uznać za małoistotny.
Wpływ linii elektroenergetycznych opisano wyżej, podkreślając zwłaszcza szczególny przypadek
bociana białego, jako gatunku szczególnie wrażliwego na porażenia na słupach linii napowietrznych.
Zastosowanie podstawowych środków minimalizujących w postaci użycia konstrukcji słupowych
uniemożliwiających porażenia ptaków ma stanowić działanie minimalizujące wpływ inwestycji. Jest to
niewątpliwie istotna i niepomijalna kwestia w przypadku funkcjonowania populacji bociana białego, w tak
ważnej dla tego gatunku ostoi, jaką jest dolina Bugu.
REASUMUJĄC
Przedsięwzięcie nie wpłynie znacząco na populacje awifauny, w tym na przedmioty ochrony
obszaru Natura 2000. Zastosowane zostaną działania minimalizujące ograniczające ryzyko
niekorzystnego oddziaływania na gatnki ptaków i ich siedliska, zgodnie z zapisami decyzji
środowiskowej.
6.4.7. ODDZIAŁYWANIE NA CHIROPTEROFAUNĘ
Na potrzeby oceny oddziaływania przedsięwzięcia na chiropterofaunę przeanalizowano
główne zagrożenia związane z etapem realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia.
W ramach analizy zestawiono ocenę oddziaływań w odniesieniu do charakterystyki
występowania chiropterofauny oraz wyróżniono największe zagrożenia dla stwierdzenia wystąpienia
istotnego negatywnego wpływu na poszczególne gatunki nietoperzy.
W rejonie linii kolejowej zinwentaryzowano 5 gatunków nietoperzy z Załącznika IV Dyrektywy
Siedliskowej i objętych w kraju ścisłą ochroną gatunkową: borowiec wielki, karlik malutki, karlik
większy, mroczek późny, nocek rudy.
Nietoperze nie są przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska, który
leży w kolizji z przedmiotowym przedsięwzięciem.
ETAP REALIZACJI
Zwraca się uwagę, iż żerowiska nietoperzy w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej są to
jedynie niewielkie fragmenty siedlisk o różnym charakterze. Obecność nietoperzy w analizowanym
terenie linii kolejowej jest związana z ich przelotami między siedliskami oraz polowaniami.
W sąsiedztwie linii kolejowej zinwentaryzowano 1 kryjówkę nietoperzy – mroczek późny
(kilkanaście osobników):
Natomiast nie zinwentaryzowano zimowisk. Oceniono, iż most
na rzece Bug nie stwarza dogodnych warunków dla wykorzystywania przez nietoperze.
Zakres przedsięwzięcia dotyczy modernizacji istniejącej linii kolejowej, w związku z tym
zajętość terenu jest ograniczona. Budynek będący kryjówką nietoperzy nie jest przewidziany do
rozbiórki, a prace prowadzone będą z właściwą organizacją i będą ograniczone w czasie (tabela
poniżej).
Wycinka drzew i krzewów została ograniczona do minimum i będzie miała charakter czasowy.
Ryzyko przedostawania się zanieczyszczeń do jest ograniczone, ponieważ prace prowadzone
będą z zachowaniem dbałości o stan środowiska. Prace etapu realizacji będą krótkotrwałe, bez
przekroczeń poziomu emisji hałasu, w związku z tym ryzyko niepokojenia jest ograniczone.
Kolizje na etapie budowy nietoperzy mogą mieć charakter incydentalny.
Tabela 56. Ocena wpływu przedsięwzięcia dot. ryzka wystąpienia istotnego wpływu na nietoperze.
Gatunek
Siedlisko
Wpływ
Ocena
wpływu
Sposób
minimalizacji
Niepokojenie
Prowadzenie prac z
- brak rozbiórki budynku,
zachowaniem
mroczek późny
Kryjówka:
- prace dot. modernizacji układu torowego
wartości
Eptesicus
(wyłącznie w koronie torowiska) i roboty
(2)
dopuszczalnych
serotinus
towarzyszące: rozbiórka torów km 81,0-86,88,
poziomu hałasu w
modernizacja przejazdu km 81,703, modernizacja
środowisku.
peronu p.o Prostyń.
Ocena wpływu: 2 – wpływ istotny, 1- wpływ małoistotny, ( ) – ocena w nawiasach oznacza możliwość wystąpienia
potencjalnego wpływu, który będzie miał miejsce przy braku zastosowania środków minimalizujących wpływ na środowisko
W związku z powyższym oceniono, iż etap realizacji nie generuje istotnego negatywnego
oddziaływania na chiropterofaunę i nie wymaga projektowania środków minimalizujących.
ETAP EKSPLOATACJI
W zakresie śmiertelności nietoperzy w wyniku kolizji z pociągami brak jest szczegółowych
badań z terenu Polski, jak również brak jest w tym zakresie danych literaturowych. Jedyne informacje
znajdują się w publikacji dotyczącej śmiertelności ptaków na torach w południowo-zachodniej części
kraju135. Jako ofiary, najprawdopodobniej kolizji z pociągami, podano tam trzy gatunki nietoperzy:
nocka rudego, borowca wielkiego i gacka (nieoznaczony do gatunku). Na kolizje w większym stopniu
narażone są gatunki o niższym pułapie lotu, polujące przy linii. Ryzyko szczególnie na odcinkach, gdzie
podczas badań inwentaryzacyjnych zarejestrowano największą aktywność nietoperzy,
Natomiast stosunkowo niskie natężenie ruchu na torach kolejowych pozwala przypuszczać,
że śmiertelność nietoperzy w wyniku kolizji z pociągami jest znacznie niższa niż w przypadku ruchu
135
Lorek i Stankowski 1991
drogowego. Ponadto konstrukcja mostu na rzece Bug nie będzie stwarzała dogodnych warunków do
wykorzystywania przez nietoperze.
Zagrożenia etapu sytuacji dla przedstania się zanieczyszeń może mieć miejsce jedynie w
przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnych – potencjalne wypadki i awarie (rozdział 9).
Mając na uwadze powyższe oceniono, iż przedsięwzięcie na etapie eksploatacji nie będzie
wywrze istotnego wpływu na populację chiroptetofauny.
REASUMUJĄC
Przedsięwzięcie, zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji, nie wywrze istotnego
negatywnego oddziaływania na chiropterofaunę. Ogólnie przyjęte dla przedsięwzięcia działania
minimalizujące, zabezpieczające jakość środowiska, są wystarczające. Nie są projektowane
dodatkowe rozwiązania minimalizujące.
6.4.8. ODDZIAŁYWANIE NA SSAKI NAZIEMNE I KORYTARZE EKOLOGICZNE
Poniżej przedsatwiono ocenę oddziaływania inwestycji na ssaki i korytarze ekologiczne.
ETAP REALIZACJI
Główne zagrożenia na etapie realizacji inwestycji
 zajęcie terenu pod inwestycję,
 hałas na etapie realizacji prac budowlanych,
 zanieczyszczenia na etapie realizacji prac budowlanych
 przypadkowe zabijanie.
Zajęcie terenu pod inwestycję jest zagrożeniem powodującym utratę siedlisk poszczególnych
gatunków ssaków. W zależności od gatunku ssaka, wielkości zajmowanego przez niego areału, może
mieć różne skutki. Przedsięwzięcie jest ograniczone w tym aspekcie – dotyczy modernizacji
istniejącej linii kolejowej. Wycinka drzew i krzewów została ograniczona do minimum. Wpływ
przedsięwzięcia będzie ograniczony w czasie.
Pogorszenie jakości siedlisk może nastąpić na skutek pogorszenia warunków w ich obrębie.
Hałas na etapie realizacji prac budowlanych może doprowadzić do wycofania się osobników danego
gatunku ssaków z dotychczas zajmowanego terytorium lub jego części. Może to spowodować
ograniczenia w dostępie do zdobywanego pokarmu (żerowisk) i w zależności od długości
oddziaływani czynnika oraz zdolności adaptacyjnych gatunku doprowadzić do strat w populacji
(mniejszy przyrost populacji, zwiększona śmiertelność).
Przypadkowe zabijanie może prowadzić do zmniejszenia liczebności osobników
poszczególnych populacji ssaków. W przypadku do dużych ssaków zjawisko to może mieć charakter
incydentalny.
ETAP EKSPLOATACJI
Główne zagrożenia na etapie eksploatacji
 efekt barierowy,
 przypadkowe zabijanie,
 hałas i zanieczyszczenia na etapie eksploatacji.
Hałas powstający na etapie eksploatacji jest właściwie jednym z czynników potęgujących
efekt barierowy.
Efekt barierowy inwestycji liniowych jest jednym z największych zagrożeń populacji ssaków.
Sprowadza się on do braku możliwości swobodnego przemieszczania się zwierząt w obrębie swojego
potencjalnego zasięgu występowania. Może prowadzić do fragmentacji siedlisk, a w konsekwencji do
ograniczenia możliwość ich wykorzystania przez poszczególne gatunki zwierząt (ograniczenie dostępu
do baz żerowych i miejsc rozrodu). Ma to szczególnie istotne znaczenie w przypadku zwierząt
wymagających dużego terytorium. Ponadto, efekt barierowy powoduje ograniczenie wymiany
genowej pomiędzy osobnikami gatunku różnych lub tej samej populacji. W efekcie może to
prowadzić do ograniczenia puli genowej w obrębie populacji i w dalszej kolejności zmniejszenie jej
odporności na różne czynniki środowiskowe (np. odporności na choroby). Powstanie bariery znacząco
ograniczającej możliwości migracyjne zwierząt praktycznie przekreśla możliwości ekspansji
poszczególnych gatunków ssaków na nowe tereny i zwiększenie zasięgu ich występowania (często
historycznego - potencjalnego).
Przypadkowe zabijanie ssaków jest związane z ich przemieszczaniem w obrębie torów
kolejowych. Prawdopodobieństwo kolizji ssaków z taborem wzrasta do pewnego momentu wraz ze
wzrostem prędkości pociągu oraz natężeniem ruchu. Duża śmiertelność w wyniku kolizji z taborem
może doprowadzić do znaczącego spadku ilości osobników danej populacji ssaków
Tabela 57. Ocena istotności wpływu przedsięwzięcia linii kolejowej na ssaki i korytarze ekologiczne.
Zał.II/IV DS. – Załącznik II i/lub IV Dyrektywy Siedliskowej
Ocena wpływu: 0 – brak wpływu, 1 – wpływ mało istotny, 2 – wpływ istotny
( ) - ocena w nawiasach oznacza możliwość wystąpienia potencjalnego wpływu, który będzie miał miejsce przy braku
zastosowania środków minimalizujących wpływ na środowisko
Wyróznione odcinki i gatunki dla linii kolejowej
Wpływ i ocena wpływu
Sposoby
minimalizacji
Wyróżnione
Od km 81,955 do km 86,879
Efekt barierowy i
(1)
Przejścia dla zwierząt odcinki linii
Obszar Natura 2000 PLH140011
śmiertelność w wyniku
rozdz. 8.2.6
kolejowej:
Ostoja Nadbużańska.
kolizji z pociągami.
Od km 81,000 do km 81,694 i od km
Pogorszenie warunków
(1)
81,955 do km 86,879
siedliskowych: hałas i
zanieczyszczeniami Korytarz ekologiczny GKPnC-4
niepokojenie,
rozdz. 8.1
Dolina Dolnego Bugu.
zanieczyszczenie
Kumulacja oddziaływań z
1
istniejącym
zagospodarowaniem
terenu i infrastrukturą
Pozostałe
Występowanie pospolitych
Efekt barierowy i
(1)
Przejścia dla zwierząt odcinki linii
gatunków ssaków
rozdz. 8.2.6
kolejowej
(1)
zanieczyszczeniami niepokojenie,
rozdz. 8.1
zanieczyszczenie
Kumulacja
1
oddziaływań z
istniejącym
zagospodarowaniem
Gatunki
Bóbr Castor fiber
Efekt barierowy i
(1)
Przejscia dla zwierząt ssaków z Zał.II
wyróżnione występowanie od km
rozdz. 8.2.6
/IV DS
(1)
zanieczyszczeniami -
Wyróznione odcinki i gatunki dla linii kolejowej
Wpływ i ocena wpływu
niepokojenie,
zanieczyszczenie
Kumulacja oddziaływań z
istniejącym
zagospodarowaniem
Sposoby
minimalizacji
rozdz. 8.1
1
W bezpośrednim sąsiedztwie odcinka L02 – szlak Prostyń - Małkinia linii kolejowej nie
wyróżniono fragmentów kolizyjnych linii kolejowej przemieszczania się ssaków. W ramach
inwentaryzacji zarejestorwano tylko 1 przypadek przekroczenia linii i nie wykazano incydent kolizji. W
bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej zinwentaryzowano 1 gatunek z Załącznika I Dyrektywy
Siedliskowej (bóbr).
Natomiast wyodrębniono odcinek występowania korytarza ekologicznego na przecięciu z linią
kolejową od km 81,000 do km 81,694 i od km 81,955 do km 86,879 (długość ok. 5,6 km) - jako strefy
bytowania ssaków w rejonie linii kolejowej.
W ocenie oddziaływania nie określono wystąpienia istotnego wpływu na ssaki.
Obecnie istniejąca linia kolejowa jest pewną barierą dla zwierząt, możliwą jednak do przekroczenia.
Efekt barierowy związany jest w większym stopniu z fizycznymi cechami linii kolejowej niż z ruchem
pociągów. Istnieje także ryzyko kolizji zwierząt z pociągami.
Na etapie budowy, prace modernizacyjne polegające na wymianie podtorza, torów i sieci trakcyjnej
w niewielkim stopniu wzmocnią okresowo barierowe oddziaływanie korytarza, jednak zazwyczaj nie są one
wykonywane w nocy. Okresowo będą mogły wystąpić zamknięcia nocne fragmentów linii, trwające do kilku
godzin w porze nocnej związane z koniecznością wstrzymania ruchu na obu torach. Prace nie będą
prowadzone jednocześnie na całym odcinku, w związku z czym wpływu tego również nie należy uważać za
znaczący.
prawdopodobieństwo kolizji z pociągami i należy liczyć się z większym barierowym oddziaływaniem całej
linii. Całość odcinka linii kolejowej, z uwagi na bytowanie oraz zachowania migracyjne gatunków ssaków,
również dla cenniejszych fragmentów krajobrazu (gł. korytarze ekologiczne, obszary Natura 2000) oceniono
wpływ jest małoistotny.
Hałas i niepokojenie mają miejsce zarówno w fazie budowy, jak i eksploatacji linii kolejowej. W
przypadku ssaków na czas budowy może nasilić się funkcjonowanie linii jako bariery ekologicznej. Wpływ
jest proporcjonalny do natężenia i długotrwałości prac budowlanych. Ponieważ prace budowlane nie będą
prowadzone jednocześnie na całej linii kolejowej zwiększony efekt barierowy będzie czasowy i ustąpi po
zakończeniu prac. Z czasem, wiele gatunków adaptuje się do występującego stale lub regularnie hałasu. Na
etapie budowy czynnik ma znaczenie przejściowe, nieznaczące w dłuższej perspektywie. Nie przewiduje się
więc istotnego wpływu hałasu na populacje ssaków.
Zwiększenie ruchu kołowego związane jest z pracą ciężkich maszyn budowlanych w obrębie terenu
inwestycji oraz z drogami dojazdowymi. Potencjalne przypadkowe zabijanie zwierząt dotyczyć może jedynie
incydentów, o małym prawdopodobieństwie wystąpienia, a narażenie na to oddziaływanie jest czasowe. W
przypadku dużych ssaków drapieżnych i kopytnych przypadkowe incydenty związane mogłyby być z
kolizjami na drogach dojazdowych, niemniej jednak nie jest to tak znaczący aspekt (mniejsze natężenie
ruchu). Wpływ dotyczący ryzyka przypadkowego zabijania dla pospolicie występujących gatunków ssaków,
nie objętych ochroną, uznaje się jako nieistotny.
REASUMUJĄC
Przedsięwzięcie, zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji, nie generuje istotnego wpływu na
populacje ssaków. Działania minimalizujące ryzyko negatywnego oddziaływania dotyczące zabezpieczenia
środowiska wodnego przedstawiono w rozdz. 8.1, natomiast odniesienie do rozwiązań minimalizujących
zawarto w rozdz.8.2.6 , a kwestie monitoringu omówiono w rozdz. 11.
6.4.9. ODDZIAŁYWANIE NA OBSZARY CHRONIONE I RÓŻNORODNOŚĆ EKOLOGICZNĄ
W niniejszym rozdziale odniesiono się do kwestii oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
różnorodność biologiczną oraz obszary chronione.
W ocenie oddziaływania na ssaki uwzględniono aspekt łączności w postaci korytarzy
ekologicznych. Położenie przedmiotowej linii kolejowej względem obszarów chronionych i korytarzy
ekologicznych zestawiono w rozdziale 5.8.1. Analiza kolizyjności przedsięwzięcia oraz ocena stopnia
jej przełożenia na poszczególne zasoby przyrodnicze zaprezentowana została w rozdziałach: 6.4.1 –
6.4.8.
Na potrzeby przeprowadzenia niniejszej oceny, bazując na wykonanych analizach (jak
powyżej) oraz aspekcie ochrony różnorodności biologicznej (zaprezentowano poniżej), przyjęto jako
cel: identyfikację i ocenę wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania na obszary Natura
2000.
Reasumując: Oceniono, iż wpływ planowanej modernizacji linii kolejowej na różnorodność
biologiczną oraz obszary chronione jest pomijalny. Przedsięwzięcie nie generuje znaczącego
negatywnego oddziaływania na obszary Natura 2000.
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA
Konwencja o różnorodności biologicznej definiuje pojęcie różnorodności biologicznej jako
„Zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów pochodzących z ekosystemów lądowych, morskich i
innych wodnych ekosystemów oraz zespołów ekologicznych, których są one częścią. Dotyczy to
różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz ekosystemami”.
W przyjętej w maju 2011 r. przez Komisję Europejską Strategii ochrony różnorodności
biologicznej na okres do 2020 r. 136, jako cel przywodni określono powstrzymanie utraty
różnorodności biologicznej i degradacji usług ekosystemowych w UE do 2020 r. oraz przywrócenie ich
w możliwie największym stopniu, a także zwiększenie wkładu UE w zapobieganie utracie
różnorodności biologicznej na świecie. Określono sześć wzajemnie wspierających się celów do
osiągnięcia w tym okresie, które mają zmniejszyć kluczowe zagrożenia dla przyrody i wpłynąć na
zmniejszenie utraty różnorodności biologicznej.
Wytyczne Komisji Europejskiej137 podkreślają zasadność ujęcia zagadnienia związanego z
ochroną różnorodności biologicznej w dokumentach o charakterze strategicznym. Jako główny
element różnorodności biologicznej wymieniają one sieć Natura 2000, która stanowi obecnie
podstawę polityki różnorodności biologicznej w UE zgodnie z ww. Strategią. Jednocześnie wskazują,
że na ten komponent składają się także inne elementy, takie jak ochrona obszarowa, ochrona
gatunkowa - gatunki roślin i zwierząt występujące poza obszarami Natura 2000 oraz łączność
pomiędzy tymi obszarami.
Ponadto, ww. wytyczne wskazują na interakcje między zmianami klimatu a różnorodnością
biologiczną, podkreślając, że różnorodność biologiczna i środowisko naturalne pełnią funkcje, które
zwiększają odporność człowieka na oddziaływanie zmian klimatu. Z jednej strony wskazują, że
136
137
Unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. (grudzień 2011)
Guidance on Integrating Climate Change and Biodiversity into Strategic Environmental Assessment, 2013.
wspieranie różnorodności biologicznej przynosi wyraźne korzyści w zakresie obiegu węgla,
zwiększając możliwość pochłaniania i składowania dwutlenku węgla w glebie i materii roślinnej przez
środowisko, z drugiej strony – skutki zmieniających się warunków klimatycznych mają wpływ na
różnorodność biologiczną oraz na funkcjonowanie ekosystemów. Warunki klimatyczne zostały
omówione w rozdz. 5.9 i 6.10).
Ochrona różnorodności biologicznej na terenie kraju odbywa się poprzez system obszarów
prawnie chronionych. Na stan ochrony różnorodności biologicznej mają wpływ także obszary
przyrodniczo cenne nieobjęte prawną ochroną, takie jak sieć korytarzy ekologicznych o znaczeniu
międzynarodowym i krajowym138, obszary IBA139, obszary wodno-błotne o międzynarodowym
znaczeniu (obszary Ramsar), rezerwaty biosfery. Ochroną gatunkową ścisłą lub częściową w Polsce
objęte są gatunki roślin, zwierząt i grzybów wymienione w rozporządzenia Ministra Środowiska 140 141
142
, w stosunku do których obowiązują nie tylko odpowiednie zakazy i ograniczenia określone w
Ustawie o ochronie przyrody, ale i wymóg ochrony czynnej.
Istotą ochrony różnorodności biologicznej jest zarówno dbanie o zachowanie rzadkich
gatunków i siedlisk przyrodniczych oraz utrzymanie integralności wewnętrznej jak i zewnętrznej z
innymi obszarami chronionymi oraz stanowiącymi korytarze ekologiczne.
W niniejszym raporcie przeanalizowano możliwy wpływ planowanej inwestycji na
różnorodność biologiczną (rozdziały 6.4.1-6.4.8). Zwraca się uwagę na fakt, iż w przypadku
analizowanego przedsięwzięcia mamy do czynienia z istniejącą od lat linią kolejową która w ramach
przedsięwzięcia będzie modernizowana.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 3 zakazy wprowadzone, jednakże zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 3
ustawy o ochronie przyrody zakazy wprowadzone dla ww. obszaru nie dotyczą inwestycji celu
publicznego, jakim jest planowane przedsięwzięcie. W wyniku przeprowadzonych analiz oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na zasoby przyrodnicze oraz na obszary chronione i obszary cenne ze
względów przyrodniczych (tj, korytarze ekologiczne, obszary IBA) zaproponowano minimalizacje
negatywnego wpływu. Realizacja przedsięwzięcia nie wpłynie to w sposób istotny na lokalną i
krajową populację tych gatunków, a w przypadku siedlisk przyrodniczych nie spowoduje istotnego
uszczuplenia zasobów siedlisk w skali regionu i kraju. W celu zachowania drożności lokalnego
korytarza ekologicznego zaproponowano przejścia dla zwierząt.
OBSZARY CHRONIONE
Niniejszą ocenę oddziaływania przeprowadzono w celu wyboru elementów różnicujących do
porównania wariantów oraz sformułowania ostatecznego wniosku, polegającego na identyfikacji
wystąpienia lub braku: znaczącego negatywnego oddziaływania na obszar Natura 2000, który jest
definiowany jako: „oddziaływanie na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności
działania mogące:
138
Zalewska H., Pilot M., 2005. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską sieć Natura 2000 w Polsce. Opracowanie
Aktualizacja 2012 - dane niepublikowane.
139
Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.) 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP,
Marki
140
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt
(Dz.U.2014.1348)
141
Rozporządzenie Ministra Środowiska141 z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
142
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 roku w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
a) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony
został wyznaczony obszar Natura 2000, lub
b) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub
c) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami” 143.
Przedsięwzięcie polega na modernizacji linii kolejowej opartej na istniejącym szlaku linii
kolejowe i nie ingeruje w istotny sposób w obszary chronione i korytarze ekologiczne. Ponadto
przewiduje zastosowanie działań minimalizujących możliwy negatywny wpływ przedsięwzięcia
(rozdz. 8.2). Te aspekty głównie powodują, iż przedsięwzięcie nie generuje znaczącego negatywnego
oddziaływania.
Planowana inwestycja przecina 2 obszary chronione: obszar Natura 2000 Dolina Dolnego
Bugu (ok. 5,9 km) i Ostoja Nadbużańska (ok. 4,9 km) oraz 1 korytarz ekologiczny: Dolina dolnego
Bugu (ok. 5,6 km). W odległości do 1 km znajdują się: obszar Natura 2000 Puszcza Biała, Nadbużański
Park Krajobrazowy, korytarz ekologiczny Lasy Mielnickie - Puszcza Biała. Pozostałe z obszarów
chronionych położone są w odległości powyżej 1 km od linii kolejowej (rozdz. 5.8.1).
Przedsięwzięcie nie doprowadzi do znaczącego przekształcenia warunków przyrodniczokrajobrazowych, przekładających się na funkcjonowanie korytarza ekologicznego Dolina dolnego
Bugu (rozdz. 6.4.8).
Zagrożenie obszarów cennych przyrodniczo (obszar chroniony, korytarz ekologiczny) nie jest
znaczące w ich porównaniu powierzchni w sąsiedztwie linii kolejowej (do celów porównawczych
przyjęto bufor w odległości do 1 km od linii kolejowej), względem powierzchni całkowitej tychże
obszarów (tabela poniżej). Realizacja przedsięwzięcia nie zaburzy ich funkcji.
Obszar Natura 2000 – Dyrektywa Siedliskowa
Przedmiotowy odcinek linii kolejowej leży w kolizji z obszarem Natura 2000: Ostoja
Nadbużańska. Przedsięwzięcie nie wpłynie negatywnie na stan przedmiotów ochrony obszarów
Natura 2000 położonych w sąsiedztwie linii kolejowej.
Dla zinwentaryzowanych przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 (kody siedlisk
przyrodniczych, nazwy gatunków zinwentaryzowanych w rejonie linii kolejowej podano w nawiasie),
nie stwierdzono wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia:
1. Ryzyko wystąpienia negatywnego oddziaływania na siedliska przyrodnicze
(3150,6120,91E0, 91F0) zostanie ograniczone przy zastosowaniu działań minimalizujących.
2. Przedsięwzięcie nie generuje (zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji) negatywnego
wpływu na entomofaunę (czerwończyk nieparek), który wymagałby projektowania środków
minimalizujących.
3. W przypadku ichtiofauny ryzyko wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania
zostanie zminimalizowane poprzez: Prowadzenie prac w obrębie koryta rzeki Bug, mogących
prowadzić do zmącenia jej wód, poza okresem tarła chronionych gatunków ryb (różanka, koza, kiełb
biało płetwy, boleń) , tj. poza: II połowa marca – I połowa lipca.
4. Ryzyko wystąpienia negatywnego oddziaływania na płazy (kumak nizinny, traszka
grzebieniasta) możliwe jest do ograniczenia poprzez zastosowanie działań minimalizujących, dot.
głównie zabezpieczenia siedlisk i drożności migracji, prowadzenia prac pod nadzorem herpetologa.
143
Art. 3 Ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
5. Dla ssaków (bóbr) wpływ oceniono jako małoistotny z ograniczeniem w postaci zachowania
dbałości o stan środowiska, przejść dla zwierząt.
Przedsięwzięcie, zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji, nie generuje znaczącego
negatywnego oddziaływania na obszar Natura 2000 Ostoja Nadbużańska.
Obszar Natura 2000 – Dyrektywa Ptasia
Przedmiotowy odcinek linii kolejowej leży w kolizji z obszarem Natura 2000: Dolina Dolnego
Bugu. W rejonie linii kolejowej spośród przedmiotów ochrony zinwentaryzowano następujące
gatunki ptaków: bocian biały, kropiatka, zielonka, derkacz, wodnik, rybitwa rzeczna, rybitwa
białoczelna,rybitwa czarna, kszyk, podróżniczek.
W wyniku oceny oddziaływnaia określono, iż przedsięwzięcie, zarówno na etapie realizacji jak
i eksploatacji, nie generuje znaczącego negatywnego oddziaływania na obszar Natura 2000 Dolina
Dolnego Bugu (rozdz. 6.4.6.).
Tabela 58. Położenie obszarów chronionych i korytarzy ekologicznych w odległości do 1 km od linii
kolejowej
Odcinek linii
kolejowej E75
Sadowne - Czyżew
Nazwa i powierzchnia obszaru [ha]
L02 szlak Prostyń –
Małkinia
(km 81,000 – km
86,880)
- długość 5,88 km
Obszar Natura 2000 Dolina Dolnego
Bugu – pow. 74 310 ha
Obszar Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska – pow. 46 037 ha
Obszar Natura 2000 Puszcza Biała –
pow. 83 780 ha
Nadbużański Park Krajobrazowy –
pow. 74 136 ha
Korytarz ekologiczny Dolina dolnego
Bugu – pow. 136 604 ha
Długośc kolizji
linii kolejowej z
obszarem [km]
1 odcinek o długości
ok. 5,879 km
1 odcinek o długości
ok. 4,924 km
Powierzchnia obszaru w
odległości do 1km od
osi liniii kolejowej [ha]
brak
59
brak
34
2 odcinki o długości ok.
5,618 km
1352
1420
1050
6.5. ODDZIAŁYWANIE NA KLIMAT AKUSTYCZNY
6.5.1. ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI
ETAP REALIZACJI
Realizacja przedmiotowej inwestycji związana będzie z występowaniem okresowych
oddziaływań akustycznych, o dużej dynamice zmian spowodowanych pracą ciężkiego sprzętu
budowlanego oraz przejazdami pojazdów transportujących materiały budowlane. Oddziaływanie to
ustąpi wraz z zakończeniem robót.
Prace te charakteryzować się będą bezpośrednim i krótkoterminowym oddziaływaniem na
tereny przylegle do ich wykonywania. Teren intensywnych prac, a wraz z nim obszar narażony na
omawiane oddziaływanie będzie się przesuwał zgodnie ze specyfiką realizacji przedmiotowej
inwestycji.
Prace ciężkiego sprzętu używanego podczas realizacji takich inwestycji charakteryzują się
wysokimi poziomami hałasu emitowanymi do środowiska.
Prognozowanie hałasu związanego z pracami prowadzonymi przy budowie / modernizacji linii
kolejowych nie jest możliwe bez znajomości parametrów wpływających na wielkość emisji, tzn.
rodzaju, stanu technicznego, liczby maszyn użytych do robót oraz czasu ich pracy.
ETAP EKSPLOATACJI
W fazie eksploatacji inwestycji źródłem hałasu na otaczającym obszarze będą pojazdy
szynowe poruszające się po przedmiotowym odcinku linii 6. Poziom hałasu będzie zależał od
natężenia ruchu, rodzaju eksploatowanego taboru oraz prędkości pociągów, a także od parametrów
technicznych projektowanego torowiska. Szczegółową analizę oddziaływania przedmiotowej
inwestycji w fazie eksploatacji omówiono w ponniższym rozdziale.
Podobnie, problem konserwacji i utrzymania omawianego odcinka linii kolejowej nr 6
również sprowadza się do uciążliwości akustycznej związanej z pracą ciężkiego sprzętu.
Przekroczenia poziomu dopuszczalnego mogą występować w bezpośrednim sąsiedztwie linii
i przyległej zabudowy. Trudno prognozować taki hałas, nie dysponując danymi na temat wielkości i
jakości bazy maszynowej.
6.5.2. METODYKA I WYNIKI MODELOWANIA
Analiza zasięgu rozprzestrzeniania się hałasu wokół projektowanej linii kolejowej, obejmuje
stworzenie modelu na podstawie danych wejściowych (projektowanych) oraz obliczenie zasięgu
rozprzestrzeniania się hałasu.
Modelowanie hałasu przeprowadzono przy użyciu programu IMMI ver. 2013 z 5.08.2013,
którego działanie zgodne jest z polską normą techniczną PN ISO 9613-2 "Akustyka. Tłumienie dźwięku
podczas propagacji w przestrzeni otwartej".
Dane dotyczące wykorzystanego oprogramowania IMMI: wersja 2013, producent: Woelfel
Mess System Software, właściciel: „EQM” System i Środowisko Ewa Nicgórska-Dzierko, nr licencji
S72/433.
Dane wejściowe, wykorzystane do stworzenia modelu:
 numeryczny model terenu,
 dane, dotyczące parametrów projektowanej linii kolejowej (np. niweleta, torowisko)
 natężenie ruchu i prędkości pociągów,
 dane na temat istniejącej zabudowy (uwzględniające wysokości budynków oraz ich funkcję).
Numeryczny model terenu
Przy modelowaniu hałasu wykorzystano NMT, utworzony na podstawie rozproszonych
punktów wysokościowych oraz linii wysokościowych. Dla pełnego odtworzenia geometrii
modelowanego układu na model terenu nałożono korpus projektowanej linii kolejowej (z
uwzględnieniem niwelety). Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza podczas analizy hałasu wokół
obiektów mostowych.
Parametry projektowanej linii kolejowej
Najistotniejszym czynnikiem wpływającym na poziom generowanego hałasu, jest stan i rodzaj
torowiska. Powyższy czynnik został uwzględniony w modelowaniu z wykorzystaniem programu IMMI.
Kolejnym istotnym czynnikiem kształtującym klimat akustyczny, który został uwzględniony
w modelu akustycznym, jest prędkość, z jaką poruszają się pociągi po analizowanej linii.
Zabudowania
Do modelu wprowadzono budynki, wraz z informacją o ich wykorzystaniu, wysokości, ilości
kondygnacji i numerze kondygnacji decyzyjnej w przypadku budynków chronionych. W obszarze
akustycznego oddziaływania inwestycji budynki chronione to budynki mieszkalne jednorodzinne,
położone na terenach podlegających ochronie akustycznej. Kondygnacją decyzyjną jest najwyższa
kondygnacja mieszkalna. Budynki podlegające ochronie akustycznej zostały oznaczone na
załącznikach mapowych. Zabudowę zróżnicowano wysokościowo na podstawie liczby kondygnacji.
Oceny dokonano na podstawie materiałów pochodzących z bazy danych TBD zakupionej w CODGiK
oraz wizji w terenie.
W poniższej tabeli przedstawiono lokalizację odcinków na których występuje zabudowa
podlegająca ochronie akustycznej - w odległości do 100 metrów od osi torów.
Tabela 59. Odcinki linii kolejowej występowania zabudowy podlegającej ochronie akustycznej (w
odległości do 100 metrów od osi torów).
Kilometraż początku
Kilometraż końca
Strona
81+600
81+600
Lewa
81+740
81+900
Lewa
83+580
83+580
Prawa
85+860
85+940
Lewa
85+860
86+000
Prawa
86+760
86+760
Lewa
86+740
86+820
Prawa
Metoda obliczeniowa
Analizę hałasu pochodzącego od ruchu kolejowego zrealizowano przy użyciu holenderskiej
krajowej metody obliczania poziomów dźwięku pochodzących od pojazdów szynowych,
opublikowanej w „Reken-en Meetvoorschrift Railverkeerslawaai ‟96. Ministerie Volkshuisvesting.
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, 20 listopad 1996‟. Metoda ta jest rekomendowano do tego
rodzaju oddziaływań akustycznych. Metoda SRM II wykorzystana do opracowania map hałasu
szynowego opiera się na standardowej bazie danych dotyczących pojazdów szynowych i torów
kolejowych (na podstawie pojazdów wykorzystywanych w Holandii), która stanowi integralną jej
część. Baza danych jest aktualizowana o parametry pojazdów kursujących w innych krajach. Na
chwilę obecną metoda ta nie zawiera informacji o parametrach pojazdów szynowych
eksploatowanych w Polsce. Niemniej nowoczesne pojazdy szynowe wprowadzane do produkcji w
polskim przemyśle kolejowym (firmy PESA i NEWAG), a sprzedawane także na inne rynki europejskie
swoimi parametrami dorównują pojazdom zaimplementowanym w bazie danych metody
obliczeniowej.
Aktualnie, w sytuacji braku ogólnie obowiązującej polskiej bazy danych dotyczącej zarówno
rodzajów pociągów i torów można, zgodnie z poradnikiem „Good Practice Guide for Strategic Noise
Mapping...” rekomendowanym do stosowania przy realizacji map akustycznych, pojazdy szynowe
zakwalifikować w przybliżony sposób do pozycji najbliższej na podstawie jednostki napędowej,
systemu hamulców i prędkości maksymalnej.
W metodzie tej pociągi sklasyfikowano w 9 kategoriach.
Niepewność metody obliczeniowej
Niepewność analizy akustycznej propagacji dźwięku wskazuje kilka głównych komponentów
związanych z wykorzystaną metodą obliczeniową, identyfikacją źródła hałasu, a także z cyfrowym
modelowaniem przestrzeni w jakiej ma miejsce propagacja hałasu od źródła do punktu
obliczeniowego. Niepewność obliczeń zasięgu oddziaływania hałasu wynika z niepewności
oszacowania poziomu mocy akustycznej źródła hałasu oraz niepewności obliczeń rozchodzenia się
dźwięku. Wykorzystana metodyka obliczeniowa będąca metodą rekomendowaną dla prognozowania
hałasu kolejowego zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia
25 czerwca 2002 r., wskazuje na propagację hałasu zgodną z PN-ISO 9613-2. Według ISO 9613 błąd
metody obliczeniowej tłumienia dźwięku w przestrzeni otwartej wynosi od ±1 dB do ±3 dB w
odległości do 100 m od źródła, oraz ±3 dB w pozostałych przypadkach.
Wykonanie analiz akustycznych w oparciu o cyfrowe mapy ewidencyjne całkowicie
zminimalizowało niepewność związaną z błędną geometrią modelu, a przyjęte w nim uproszczenia w
rzeźbie terenu, czy w braku odwzorowania szczegółów przestrzeni (np. niska zabudowa) wskazują na
ewentualne przeszacowanie otrzymanych wartości równoważnego poziomu dźwięku wskutek
wyidealizowanego, swobodnego rozprzestrzeniania się dźwięku w środowisku.
Podsumowując, maksymalny błąd obliczeniowy można przyjąć na poziomie ±3 dB.
Wyniki pomiarów i obliczeń
STAN AKTUALNY
Zgodnie z posiadanymi danymi ruchowymi wyliczonymi podczas dobowych pomiarów ruchu i
hałasu dla stanu aktualnego do obliczeń zastosowano:
 Kategoria 2: Pociągi pasażerskie z hamulcami tarczowymi i klockowymi,
 Kategoria 4: Pociągi towarowe,
 Kategoria 8: Pociągi InterCity oraz pociągi osobowe z hamulcami tarczowymi.
Tabela 60. Wyniki pomiarów i obliczeń poziomu hałasu.
Wyniki pomiarów i
obliczeń
LAeq , dzien
LAeq , noc
dB
dB
Punkt pomiarowy
Pomiary
Obliczenia
Pomiary
Obliczenia
P1
49,9
52,4
46,9
49,4
P2
55,8
54,1
51,7
50,3
P3
59,4
57,7
55,9
54,2
P4
62,4
60,0
55,6
54,8
P5
57,6
55,2
50,7
49,9
P6
59,6
55,8
53,4
49,6
Wyniki obliczeń skorelowano z danymi pomiarowymi dla stanu aktualnego. Rozbieżność
rzędu +3,8, -2,5 dB, przy odchyleniu standardowym 2,4 dB dla pory dziennej, 2,0 dla pory nocnej i 2,1
dla wszystkich punktów i pomiarów w tych punktach. Wartości te pozwalają na stwierdzenie, że
model został dobrze dopasowany a tym samym został spełniony warunek równoważności metod
pomiarowych i obliczeniowych zgodnie ze wzorem przedstawionym w załączniku 3, punkt H
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie
prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą,
linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem [Dz. U. nr 140, poz. 824 z późn. zm.].
W chwili obecnej po trasie poruszają się wyłącznie pociągi osobowe. Natężenie ruchu
pociągów na poszczególnych odcinkach przedstawiają się następująco:
 do stacji Małkinia: 26 w porze dziennej i 13 w porze nocnej,

od stacji Małkinia do stacji Czyzew: 17 w porze dziennej i 2 w porze nocnej.
Szczegółowe informacje o ilości pociągów zawarte są w sprawozdanie z badań stanowiące
załącznik nr 4 do niniejszego opracowania.
Maksymalna prędkość pociągów na tej trasie określona została na 110 km/h, przy czym dla
pociągów lokalnych wprowadzono dane dotyczące ich hamowania, a więc wytracania prędkości przed
przystankami kolejowymi na trasie.
STAN PROJEKTOWANY



Dla stanu projektowanego, oparto się o prognozy natężenia ruchu dla roku 2021.
Analiza ruchu wskazuje na ruch pociągów następujących kategorii:
Kategoria 10: (kategoria dodatkowa zaimplementowana w IMMI odpowiadająca polskim
elektrycznym zespołom trakcyjnym typu EZT E77 - PESA ACATUS PLUS lub NEWAG 19WE
wyposażone w nowoczesne systemy hamownia): Pociągi pasażerskie z hamulcami
tarczowymi,
Kategoria 4: Pociągi towarowe z hamulcami klockowymi,
Kategoria 8: Pociągi InterCity oraz pociągi osobowe z hamulcami tarczowymi.
Tabela 61. Planowane natężenie ruchu w jednym kierunku wynosi dla roku 2021 144
Na potrzeby modelowania akustycznego przyjęto taki sam ruch w obu kierunkach
Dzień (6 – 22)
Kilometraż
Towarowe (Kategoria 4) Regionalne (Kategoria 10) Dalekobieżne (Kategoria 8)
Sadowne – Małkinia
4,2
15
12,5
(do km ok 88+000)
Małkinia – do końca
5,8
4,2
12,5
(od km ok 88+000)
Noc (22 – 6)
Kilometraż
Towarowe (Kategoria 4) Regionalne (Kategoria 10) Dalekobieżne (Kategoria 8)
Sadowne – Małkinia
4,2
6,4
1,7
(do km ok 88+000)
Małkinia – do końca
1,9
1,8
1,7
(od km ok 88+000)
Podział ruchu pociągów na porę dzienną i nocną został wykonany na podstawie pomiarów
ruchu wykonanych podczas pomiarów hałasu. Proporcje udziału poszczególnych pociągów w ruchu w
ciągu pory dziennej i nocnej zostały przyjęte analogicznie, jak obserwowano je podczas
wspomnianych pomiarów.
Planowane maksymalnie prędkości to 160 km/h dla pociągów pasażerskich oraz 120 km/h dla
pociągów towarowych.
Jednak w modelowaniu nie przyjęto prędkości maksymalnych tylko prędkości techniczne
(eksploatacyjne) pociągów towarowych i prędkości handlowe pociągów pasażerskich. Dane te zostały
określone na podstawie informacji zawartych w opracowaniu: Rezultaty Studium Wykonalności dla
projektu: „Prace na linii kolejowej E 75 na odcinku Sadowne – Białystok wraz z robotami pozostałymi
144
źródło danych: Rezultaty Studium Wykonalności dla projektu: „Prace na linii kolejowej E 75 na odcinku Sadowne – Białystok wraz
z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa Rembertów – Sadowne, Instytut Kolejnictwa / Zespół Doradców Gospodarczych TOR
Sp. z o.o., Warszawa, maj 2014 r.
na odcinku Warszawa Rembertów – Sadowne, Instytut Kolejnictwa / Zespół Doradców
Gospodarczych TOR Sp. z o.o. (Warszawa, maj 2014 r) i wynoszą:
 pociągi towarowe: 75 – 105 km/h,
 pociągów osobowe: 85 - 128 km/h.
Prędkość pociągu zatrzymujących się przed stacją, a więc hamujących – 40 km/h, Długość
odcinka przed stacją – 500 m, Zwiększenie udziału to zastosowanie kategorii C10 w 80% dla pociągów
regionalnych.
Wysokość peronu wyznaczono jako obiekty na poziomie 0,8 m ponad torowisko. Perony
zamodelowano jako ekrany zlokalizowane po każdej stronie peronu położone 0,2 m od środka torów
z uwzględnieniem niwelety. Poniżej wskazano lokalizację peronów, które stanowią niskie ekrany
akustyczne:
 km 81+480 - 81+680 (strona prawa) i km 81+725 - 81+925 (strona lewa),
Jako podtorze wprowadzono kategorię: bb=1 betonowe podkłady w podsypce.
Wprowadzono także poprawkę 2 dB wynikającą z modernizacji torowiska i utrzymania tego
torowiska w bardzo dobrym stanie technicznym poprzez szlifowanie i oliwienie szyn, co według
badań naukowych znacząco wpływa na obniżenie emisji hałasu na styku koło szyna.
Skrócony opis modelu obliczeniowego
Wartość poziomu emisji dla każdej sekcji
Metoda oparta jest o analizę mocy akustycznej źródeł hałasu i propagacji do odbiornika dla
pasm oktawowych w zakresie 63 do 8000 Hz. Głowna formuła obliczeniowa przedstawia się
następująco:
Leq = LE + ΔLatm – ΔLgeo - ΔLgrd – ΔLbar – ΔLr – Cmet – 58,6
gdzie:
LE – emisja hałasu z segmentu trasy
ΔLgeo – współczynnik geometryczny
ΔLatm – współczynnik absorbcji przez atmosferę
ΔLgrd – efekty gruntowe
ΔLbar – efekt ekranowania
ΔLr – współczynnik osłabienia poprzez odbicia
Emisja hałasu dla każdego typu pociągu obliczana jest według następującej formuły:
gdzie :
V - prędkość pociągu
Q - średnie godzinowe natężenie ruchu pociągów
Ctr - współczynnik korekcji trakcji
C - indeks kategorii pociągu
T - indeks typu trakcji
Wzór podstawowy ma postać:
gdzie:
Enr,c - oznacza poziom emisji dla pociągów nie hamujących należących do danej kategorii,
Er,c - oznacza poziom emisji dla pociągów hamujących,
c - oznacza kategorię pociągu,
i - oznacza ogólną liczbę istniejących kategorii
W celu obliczenia wartości poziomu emisji potrzebne są następujące dane:
- Qc - średnia liczba pociągów niehamujących, należących do rozpatrywanej kategorii pociągów [h -1],
- Qr,c - średnia liczba pociągów hamujących, należących do rozpatrywanej kategorii pociągów [h-1],
- vc - średnia prędkość pociągu [km/h],
- b - rodzaj torów
Wielkość emisji jest jednocześnie standaryzowana, w zależności od typu torów oraz ich
kondycji.
Wysokość źródła dźwięku
Wartości emisji dla pasma oktawowego dla wszystkich kategorii (od 1 do 8) za wyjątkiem
kategoria pociągów szybkich kolei są wyznaczane dla dwóch różnych wysokości źródeł dźwięku:
 na poziomie główki szyny,
 0,5 m powyżej główki szyny.
Obliczenie izofon
Obliczenia obszarowych map hałasu zostały wykonane dla całego obszaru na wysokości 4 m
nad poziomem terenu w siatce 10x10 m, przy przy uwzględnieniu odbić 1-ego rzędu – dla obliczeń w
siatce oraz „0” odbić dla obliczeń na fasadach budynków. W ich wyniku otrzymano izofony (linie o
stałym natężeniu dźwięku): 61 [dB (A)] i 65 [dB (A)] dla pory dnia oraz 56 [dB (A)] dla pory nocy.
Analiza przebiegu izofon pozwoliła zidentyfikować budynki, dla których dopuszczalny poziom
hałasu może zostać przekroczony. Dopuszczalne poziomy dźwięku dla poszczególnych rodzajów
terenów chronionych, określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października
2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.
U. 2012 r. poz. 1109). Wartości dopuszczalnego poziomu hałasu zostały przedstawione w tabeli
zamieszczonej poniżej.
Tabela 62. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku
Lp.
Rodzaj terenu
Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
Drogi lub linie kolejowe
LAeq D
LAeq N
przedział czasu odniesienia
równy 16 godzinom
równy 8 godzinom
a) Strefa ochronna "A" uzdrowiska
50
45
b) Tereny szpitali poza miastem
a) Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub
2
61
56
czasowym pobytem dzieci i młodzieży2)
c) Tereny domów opieki społecznej
d) Tereny szpitali w miastach
a) Tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego
3
b) Tereny zabudowy zagrodowej
65
56
c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe2)
d) Tereny mieszkaniowo-usługowe
Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100
4
68
60
3)
tys. mieszkańców
2)
W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich
dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy
1
Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
Drogi lub linie kolejowe
Lp.
Rodzaj terenu
LAeq D
LAeq N
równy 16 godzinom
równy 8 godzinom
3)
Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją
obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych
źródło danych: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
Analiza została przeprowadzona w oparciu o dostępne informacje dotyczące parametrów
geometrycznych (model terenu oraz niweleta linii torowej) i parametrów technicznych takich jak
rodzaj taboru oraz rodzaj nawierzchni torowej.
W obliczeniach zastosowano model akustyczny obejmujący ograniczenie emisji hałasu w
stosunku do modelu wyjściowego uwzględniającego zastosowanie nowoczesnych nawierzchni
torowych, a także wymianę taboru kolejowego na jednostki nowocześniejsze, których charakterystyki
akustyczne są coraz bardziej proekologiczne.
Zastosowano współczynniki obniżające emisję hałasu uzależnioną od częstotliwości (z uwagi
na obliczenia emisji w pasmach oktawowych) przy maksymalnej wartości poprawki 5 dB w
częstotliwości 1000 Hz.
W obliczeniach uwzględniono perony jako elementy ekranujące o wysokości równej
wysokości peronów.
W rejonach stacji przyjęto nie prędkość przelotową, ale prędkość i ruch jak dla pociągów
zatrzymujących się na stacjach. Na mniejszych stacjach zmniejszenie prędkości zastosowano
wyłącznie pociągów lokalnych.
Wyniki analiz akustycznych
Wyniki modelowania dla stanu projektowanego w 2021 r. (pierwszy rok po modernizacji i
oddaniu inwestycji do użytkowania) z uwzględnieniem modernizacji torowiska i budową nowego
podtorza, nie wykazują występowania przekroczeń wartości dopuszczalnych w zakresie
oddziaływania hałasu określonych Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012
r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z
2012 r. poz. 1109).
W poniższej tabeli przedstawiono obliczenia hałasu w receptorach dla budynków w pierwszej
linii zabudowy.
Obliczenia poziomów w punktach receptorowych oraz na fasadach wykonano przy
ustawieniach z pominięciem odbić od elewacji budynków. Stąd też obliczone wartości uwzględniają
zapisy rozporządzenia rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez
zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem [Dz. U. Nr 140, poz.
824, z późn. zm.]. Odległość receptorów od płaszczyzny elewacji budynku została ustawiona na 0,5
m.
Tabela 63. Wyniki obliczeń hałasu w receptorach dla budynków w pierwszej linii zabudowy dla
wariantu inwestycyjnego
Receptor
NR
Wysokość
[m]
L AeqD [dB]
L AeqN
[dB]
Wartość
dopuszczalna
L AeqD
[dB]
L AeqN
[dB]
Przekroczenie
L AeqD
[dB]
L AeqN
[dB]
Lokalizacja
Obręb: działka Kilometraż
1
4
56,2
52,9
-
-
-
-
1
6,8
60,7
57,2
-
-
-
-
2
4
60,7
57,1
-
-
-
-
2
6,8
60,7
57,1
-
-
-
-
3
4
57,2
53,7
65
56
-7,8
-2,4
3
6,8
57,6
54
65
56
-7,4
-2
Prostyń: 5
81+770
Małkini MałaPrzewóz: 2/1
85+895
Małkini MałaPrzewóz: 42/3
85+910
6.5.3. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
1. Celem tej analizy była ocena zagrożenia klimatu akustycznego w porze dziennej i nocnej,
dla zadania inwestycyjnego dot. modernizacji odcinka L02 linii kolejowej E75.
2. Ocenę warunków akustycznych wykonano wykorzystując, zalecaną do stosowania
w krajach Unii Europejskiej, holenderską metodę obliczeniową RMR. Ocenę przeprowadzono dla
stanu prognozowanego na rok 2021.
3. Dla terenów zlokalizowanych wzdłuż przedmiotowego zadania ustalono na podstawie
sposobów zagospodarowania trenów dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.
4. W ramach niniejszej analizy wykonano obliczenia akustyczne w punktach imisji
zlokalizowanych przed elewacją budynków mieszkalnych, zlokalizowanych w pierwszej linii
zabudowy. Dodatkowo wyznaczono w postaci graficznej zasięg izolinii równoważnego poziomu
dźwięku A w porze dziennej i nocnej.
5. W wariancie bezinwestycyjnym w 2021 roku prognozuje się pojedyncze przekroczenia
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.
6. Dla horyzontu czasowego w roku 2021 w wariancie inwestycyjnym warunki akustyczne
znacznie się poprawią w porównaniu ze stanem aktualnym. Z wyników obliczeń wynika, że nie
wystąpią przekroczenia poziomu hałasu w środowisku.
7. Poprawa warunków akustycznych po realizacji inwestycji będzie możliwa ze względu na
uwzględnienie działań przeciwhałasowych jako standard: modernizacja torowiska (zastosowanie
bezstykowych szyn na podkładach strunobetonowych ze sprężystym łączeniem szyn) oraz
zwiększenie udziału nowocześniejszego taboru kolejowego.
8. Porównanie warunków akustycznych dla wariantu bezinwestycyjnego ze stanem po
realizacji inwestycji jednoznacznie wskazuje na celowość realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia,
ze względu na znaczną poprawę stanu klimatu akustycznego na analizowanym obszarze.
9. Aspekty zabezpieczenia klimatu akustycznego i wytyczne dla etapu realizacji i eksploatacji
przedsięwzięcia przedstawiono w rozdziale 8.3.
6.6. ODDZIAŁYWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
Oddziaływania elekromagnetyczne są jednym z czterech fundamentalnych oddziaływań
występujących w środowisku. Do najbliższych człowiekowi naturalnych źródeł pól
elekromagnetycznych, w szczególności pól stałych, należy Ziemia. Wielkość stałego pola
elektrycznego wynosi około 100 do 130 V/mm na wysokości 1m nad powierzchnię Ziemi. Rozkład
pola elekromagnetycznego ulega przejściowym, znaczącym zaburzeniom w czasie wzmożonej
aktywności Słońca.
W Polsce podstawowe uregulowania formalno-prawne w dziedzinie ochrony przed
niejonizującym polem elektromagnetycznym to obok ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo
ochrony środowiska, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania
dotrzymania tych poziomów.
Obiekty, których dotyczy obowiązek uzyskania pozwolenia na emisje pól
elektromagnetycznych, są wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (Dz.U. 2010 nr 213 poz. 1397 ze zm.). W związku z tym na etapie lokalizacji oraz budowy
tego rodzaju obiektów inwestor jest lub może być zobowiązany przez odpowiedni organ ochrony
środowiska do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Ze względu na parametry napięcia zasilającego, stacje transformatorowe nie są
przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, dla których wymagane jest
sporządzenie raportów o oddziaływaniu na środowisko.
Transformatory SN/nn oraz linie niskiego napięcia nie stanowią istotnego zagrożenia dla
środowiska przyrodniczego oraz ludzi.
Same urządzenia umieszczone punktowo zapewniające realizację ww. funkcji (kontenery,
nastawnie na stacji) nie wytwarzają istotnych emisji pola elektromagnetycznego w czasie instalacji
i użytkowania.
Jeśli chodzi o instalacje, to stosowane obecnie technologie teletransmisyjnych kabli
ekranowanych posiadają podwójne zabezpieczenie w postaci ekranu zewnętrznego ograniczającego
przenikanie sygnałów z kabla do otoczenia (i w przeciwnym kierunku) oraz fakt, że sygnały
przekazywane są w sposób różnicowy parami przewodów równomiernie skręconych, co gwarantuje
kompensację zakłóceń ograniczając emisję.
Stosowane do celów telewizji użytkowej kable współosiowe posiadają pojedynczy lun
podwójny ekran, w którym umieszczony jest dopiero tor przesyłowy tworzący zamkniętą całość.
Dlatego zapewniają one skuteczne odizolowanie przesyłanego sygnału od zakłóceń zewnętrznych
i przenikanie samego sygnału na zewnątrz.
Przesyłowe telekomunikacyjne kable światłowodowe zastępują linie zbudowane z
przewodów miedzianych, posiadających mniejsze pojemności przesyłowe. W odróżnieniu od
przewodów miedzianych, gdzie transmitowane są fale o częstotliwościach radiowych lub
mikrofalowych, transmisja w światłowodzie odbywa się za pomocą fal świetlnych, z zakresu bliskiej
podczerwieni, w związku z tym nie jest on źródłem promieniowania elektromagnetycznego.
Eksploatowane telekomunikacyjne przewody miedziane charakteryzują się większą
częstotliwością pola elektromagnetycznego, lecz również nieszkodliwego dla ludzi, zwierząt i innych
form życia biologicznego.
Linie sieci trakcyjnej, zasilane są prądem stałym i wobec tego nie stanowią źródła
promieniowania elektromagnetycznego w rozumieniu ustawy Prawo ochrony środowiska.
Przedsięwzięcie dotyczy elektroenergetyki do 1 Kv. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzenia dotrzymania tych poziomów (Dz.U.
Nr 192, poz. 1883) pkt. 33 „pomiary poziomów pól elektromagnetycznych w otoczeniu stacji i linii
elektroenergetycznych wykonuje się, jeżeli ich napięcie znamionowe jest równe bądź wyższe niż
110Kv. Przebudowa linii kablowej średniego napięcia w ramach przedmiotowego zadania jest o
napięciu do 1 Kv. W związku z tym zostaną dotrzymane poziomy pól elektrycznych i magnetycznych
określonych w ww. Rozporządzeniu.
Reasumując: W ramach rozpatrywanej inwestycji nie wystąpi zagrożenie dla środowiska
spowodowane emisją promieniowania elektromagnetycznego zarówno podczas prowadzenia robot
jak i w okresie eksploatacji urządzeń i instalacji systemów elektroenergetyki.
6.7. ODDZIAŁYWANIE NA ZABYTKI
Przedsięwzięcie zlokalizowane jest w rejonie ochrony konserwatorskiej. Dotyczy to 1
stanowiska archeologicznego o nr ewidencyjny AZP 47-76/9, które jest zlokalizowane po prawej
stronie linii kolejowej, ok. od km 85,9 do km 86,1 w odległości ok. 34m (w km 85,950).
Zagrożeniem są prace ziemne związane z realizacją przedmiotowej inwestycji. Działania
ingerujące w strukturę gruntu mogą doprowadzić do zniszczenia stanowiska archeologicznego.
Zgodnie z opinią Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków : Prace ziemne
związane z realizacją inwestycji należy prowadzić pod stałym nadzorem archeologicznym. W
przypadku ujawnienia w trakcie nadzoru obiektów archeologicznych konieczne będzie
przeprowadzenie ratowniczych badań wykopaliskowych. Na prowadzenie badań archeologicznych
należy uzyskać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków, zgodnie z ustawą z dn.
23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2014 r., poz. 1446).
Prace budolwane i zmiene należy prowadzić ze szczególną rtcićścią – należy rtcić uwagę na
odkrywane przedmioty, a w przypadku znaleziska wstrzymać prowadzenie robót, zabezpieczyć
przedmiot i miejsce odkrycia, oraz poinformować konserwatora zabytków.
Na obszarze stanowiska archeologicznego nr AZP 47-76/9, zgodnie z opinią Mazowieckiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i informacjami nt. zabytków w rejonie linii kolejowej ,
realizacja robót budowlanych wymaga prowadzenia badań archeologicznych, zgodnie z rt. 31 ustawy
z dn. 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2014 r., poz. 1446).
6.8. GOSPODARKA ODPADAMI
ETAP REALIZACJI
Planowane przedsięwzięcie będzie związane z wytwarzaniem odpadów na każdym z etapów
jego funkcjonowania.
Na etapie realizacji inwestycji powstaną odpady związane z modernizacją linii kolejowej, tj.
rozbiórkami, likwidacją i przebudową istniejących oraz realizacją projektowanych obiektów, urządzeń
i instalacji, gospodarowaniem zielenią oraz funkcjonowaniem, a następnie likwidacją zaplecza
budowy (m.in. placów magazynowych, placu parku maszyn).
Podczas realizacji inwestycji mogą być wytworzone odpady następujących grup i podgrup
zgodnie z klasyfikacją określoną Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 roku w
sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2014 poz. 1923).
Tabela 64. Wykaz odpadów powstających na etapie realizacji inwestycji
Kod
odpadów
Rodzaje odpadów
Ilość powstających
odpadów (kilogramy)
17 01 01
Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
9 307 775
17 01 03
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia
257 791
17 01 07
Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów
ceramicznych i elementów wyposażenia
11 920
17 01 81
Odpady z remontów i przebudowy dróg
100 000
17 01 82
Inne niewymienione odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów
budowlanych oraz infrastruktury drogowej
812 673
17 02 03
Tworzywa sztuczne
91
Kod
odpadów
Rodzaje odpadów
Ilość powstających
odpadów (kilogramy)
17 02 04*
Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone
substancjami niebezpiecznymi (podkłady kolejowe)
820 916
17 03 01*
Asfalt zawierający smołę
5 540
17 03 02
Mieszanki bitumiczne inne niż wymienione w 17 03 01
570 000
17 04 01
Miedź, brąz, mosiądz
33 460
17 04 02
Aluminium
100
17 04 05
Żelazo i stal
2 292 288
17 04 10
Kable zawierające ropę naftową, smołę i inne substancje niebezpieczne
2 523
17 04 11
Kable inne niż wymienione w 17 04 10
17
17 05 04
Gleba i ziemia, w tym kamienie
1 845 900
17 05 08
Tłuczeń torowy
33 485 712
* odpady niebezpieczne
ETAP EKSPLOATACJI
Podczas normalnej eksploatacji linii kolejowej powstają dwie zasadnicze kategorie odpadów:
odpady typu komunalnego, pozostawiane przez podróżnych na stacjach kolejowych oraz w
pociągach,
 odpady powstałe w wyniku eksploatacji pociągów, maszyn i urządzeń kolejowych, a także z
utrzymania czystości i porządku na obiektach kolejowych.

Odpady komunalne
Przede wszystkim są to odpady zmieszane o kodzie 20 03 01 (wg Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 w sprawie katalogu odpadów Dz.U. 2014 poz. 1923). Biorąc pod
uwagę fakt, że odpady te to głównie opakowania artykułów spożywczych oraz papier np. gazety,
książki istnieje możliwość selekcji tych odpadów przez sprzątających (własne służby PKP lub firmy
zewnętrzne).
Główne strumienie możliwych do wyselekcjonowania odpadów to:
 papier i tektura – gazety, książki, opakowania (20 01 01);
 szkło – butelki i inne pojemniki (20 01 02);
 tworzywa sztuczne – opakowania po napojach, folie (20 01 39);
 metale – puszki po napojach (20 01 40).
Odpady te powinny być gromadzone selektywnie i następnie przekazywane
wyspecjalizowanym firmom do recyklingu. Pozostały po wyselekcjonowaniu odpad – jako
bezużyteczny, może być gromadzony w kontenerach i następnie wywożony na składowisko
odpadów.
Odpady eksploatacyjne
Odpady eksploatacyjne stanowią szeroką gamę różnych odpadów, w szczególności z
następujących grup odpadów (wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 w
sprawie katalogu odpadów Dz.U. 2014 poz. 1923):
 grupa 13: oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw,
podgrupy: 13 02 odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe,
 grupa 15: odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i
ubrania ochronne,


grupa 16: odpady nieujęte w innych grupach,
podgrupy:
- 16 01 zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny
pozadrogowe), odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów,
- 16 02 odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych,
- 16 06 zużyte baterie i akumulatory,
- 16 07 odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych, cystern transportowych i beczek,
- 16 81 odpady powstałe w wyniku wypadków i zdarzeń losowych.
grupa 20: odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie,
podgrupy:
- 20 01 odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie,
- 20 03 odpady z czyszczenia ulic i placów,
- 20 03 inne odpady komunalne (np. 20 03 03 – odpady z czyszczenia placów).
W poniższej tabeli przedstawiono grupy, podgrupy i rodzaje odpadów z podaniem ich
szacunkowej ilości, jakie mogą zostać wytworzone w związku z eksploatacją przedsięwzięcia.
Tabela 65. Szacunkowe ilości odpadów mogących zostać wytworzone na etapie eksploatacji
inwestycji
Kod
odpadu
Rodzaje odpadów
08 01 12
08 03 17*
08 03 18
11 01 13*
Odpady farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 11
Odpadowy toner drukarski zawierający substancje niebezpieczne
Odpadowy toner drukarski inny niż wymieniony w 08 03 17
Odpady z odtłuszczania zawierające substancje niebezpieczne
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające związki
chlorowcoorganiczne
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierające związków
chlorowcoorganicznych
Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
13 02 04*
13 02 05*
13 02 08*
15 01 02
Ilość
odpadów
[Mg]
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
2,5
0,5
16 01 03
Opakowania z tworzyw sztucznych
Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi
zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności – bardzo
toksyczne i toksyczne)
Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nie ujęte w innych grupach),
tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone
substancjami niebezpiecznymi (np. PCB)
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania
ochronne inne niż wymienione w 15 02 02
Zużyte opony
16 01 04*
Zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy
5
16 01 07*
0,5
16 02 14
Filtry olejowe
Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy (1) inne niż wymienione w 16
02 09 do 16 02 12
Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13
16 02 16
Elementy usunięte z zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15
2,5
16 06 01*
Baterie i akumulatory ołowiowe
5
16 06 02*
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek
i remontów
0,5
15 01 10*
15 02 02*
15 02 03
16 02 13*
17 01 01
0,5
2,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
50
Kod
odpadu
Rodzaje odpadów
Ilość
odpadów
[Mg]
17 01 03
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia
5
17 02 01
50
17 03 80
Drewno
Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone
substancjami niebezpiecznymi (podkłady kolejowe)
Odpadowa papa
0,5
17 04 01
60
17 04 02
Aluminium
5
17 04 03
Ołów
0,5
17 04 05
Żelazo i stal
62500
17 05 03*
Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne (np. PCB)
17 05 04
17 05 08
17 06 05*
20 01 01
20 01 02
20 01 21*
Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03
Tłuczeń torowy (kruszywo) inny niż wymieniony w 17 05 07
Materiały konstrukcyjne zawierające azbest
Papier i tektura
Szkło
Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć
Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01,
16 06 02 lub 16 06 03 oraz niesortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie
Drewno zawierające substancje niebezpieczne*
Drewno inne niż wymienione w 20 01 37
Tworzywa sztuczne
Metale
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
Odpady z czyszczenia ulic i placów
Odpady ze studzienek kanalizacyjnych
Odpady wielkogabarytowe
Odpady komunalne nie wymienione w innych grupach
5
250
1250
50
50
5
5
17 02 04*
20 01 33*
20 01 37*
20 01 38
20 01 39
20 01 40
20 03 01
20 03 03
20 03 06
20 03 07
20 03 99
50
250
50
25
5
50000
5000
5000
500
2500
50000
* odpady niebezpieczne
6.9. ODDZIAŁYWANIE SKUMULOWANE
Przy ocenie oddziaływań skumulowanych ważnym jest określenie rangi źródła, ponieważ gdy
jest ona znacząco różna, oddziaływanie mniejszej z nich jest maskowane przez większy obiekt, a
obecność mniejszego jest niewyróżniana z oddziaływania większego.
Na analizowanym terenie głównym źródłem hałasu jest linia kolejowa nr 6 Warszawa Białystok. Zważywszy na funkcję terenów otaczających nie zidentyfikowano innych istotnych źródeł
hałasu. Poza linią kolejową źródłami hałasu jest hałas drogowy (drogi gminne na wysokości km
81+700, km 84+400 oraz w km 86+710) oraz hałas pochodzący z pobliskich terenów zabudowy, której
szczegółową lokalizację podano we wcześniejszych fragmentach niniejszego opracowania.
6.10. ODDZIAŁYWANIE DOTYCZĄCE JAKOŚCI POWIETRZA I ZMIAN KLIMATU
6.10.1. WPŁYW PRZEDSIĘWZIĘCIA NA WARUNKI SANITARNE I KLIMATYCZNE POWIETRZA
ORAZ DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE
ETAP REALIZACJI
Na etapie realizacji przedsięwzięcia wystąpi emisja dwutlenku węgla do atmosfery w wyniku
spalania paliw w maszynach, urządzeniach i pojazdach wykorzystywanych na etapie prowadzenia
robót. Użycie ciężkiego sprzętu budowlanego będzie generować emisję zanieczyszczeń. Ocenia się,
że oddziaływanie na stan jakości powietrza w wyniku prowadzonych robót będzie pomijalne. Nie
będzie stanowić zagrożenia dla warunków jakościowych powietrza atmosferycnzego, nie będzie
powodować trwałych zmian w warunkach sanitarnych powietrza. Emisja powstająca w trakcie
realizacji przedsięwzięcia będzie okresowa i krótkotrwała, o ograniczonym zasięgu. Prace
prowadzone będą przy użyciu sprawnego technicznie sprzętu w bardzo dobrym stanie, o niskim
poziomie emisji spalin i w miarę możliwości wyposażonego w katalizatory (pkt. II.3 decyzji
środowiskowej). W odniesieniu do stężeń średnio rocznych emisja powstała z prowadzonych prac
jest na marginalnym poziomie i nie ma wpływu na zanieczyszczenia atmosferyczne przy takim
uśrednieniu. Stężenia dobowe również nie będą znacząco zmienione przez czasowe źródło jakim są
maszyny pracujące przy realizacji przedsięwzięcia.
ETAP EKSPLOATACJI
Na etapie eksploatacji planowane przedsięwzięcie nie będzie oddziaływało na powietrze
atmosferyczne poprzez bezpośrednią emisję substancji do powietrza. Linia kolejowa jest linią w pełni
zelektryfikowaną a co za tym idzie emisje zanieczyszczeń pochodzących ze spalania paliw kopalnych
pochodzić będą jedynie z pracą taboru naprawczego lub maszyn manewrowych. Emisja ta będzie
sporadyczna bądź okresowa (zimowe odśnieżanie torów pługami). Nie przewiduje się emisji
zanieczyszczeń bezpsosrednio z taboru poruszającego się po linii w zakresie zasadniczych procesów
technologicznych – transport towarów i pasażerów na etapie eksploatacji planowanego
przedsięwzięcia, gdyż linie kolejowe objęte przedmiotowym zadaniem inwestycyjnym są w pełni
zelektryfikowane i przeznaczone do prowadzenia ruchu taborem zelektryfikowanym. Oddziaływanie
to będzie miało marginalny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego w okolicach linii kolejowej.
Podczas funkcjonowania inwestycji wystąpi oddziaływanie pośrednie związane z emisją z
elektrowni na potrzeby dostarczenia energii do trakcji elektrycznej. Oddziaływanie to leży poza
możliwościami interwencji Inwestora i jest związane z limitowaniem emisji zanieczyszczeń do
powietrza w sektorze energetyki zawodowej, który podlega odrębnym regulacjom wynikającym np. z
tzw. Pakietu Energetycznego. Tym niemniej modernizacja linii i jej sieci trakcyjnej zmniejszy straty
energii w czasie przesyłu i przyczyni się do niższych emisji w miejscu wytwarzania energii
elektrycznej.
DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE - ETAP REALIZACJI
W trakcie realizacji przedsięwzięcia dominującym zanieczyszczeniem będzie zanieczyszczenia
pyłem z emisji wtórnej. Minimalizacja tego zanieczyszczenia polegać będzie w głównej mierze na jak
najmniejszym korzystaniu z nieutwardzonych dróg dojazdowych. Wykonanie projektu organizacji
ruchu po uzyskaniu pozwoleń od zarządców dróg zminimalizuje powstawanie zapylenia z emisji
wtórnej. Na odcinkach do których dojazd będzie możliwy jedynie drogami ziemnymi nalży zadbać o
odpowiednie nawadnianie ich w okresach susz. Ponadto metodą minimalizacji pylenia są
ograniczenia wprowadzone do sposobu pracy maszyn takie jak ograniczenie czasu pracy silników
spalinowych maszyn i samochodów(także zmniejszenie prędkości itp.), używanie pojazdów z grupy o
najwyższym standardzie emisyjnym EURO oraz transport materiałów sypkich pod plandekami
dodatkowo zmniejszy emisję pyłów.
DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE - ETAP EKSPLOATACJI
W trakcie eksploatacji planowanego przedsięwzięcia emisja zanieczyszczeń będzie na
marginalnym, nie powodującym niedotrzymania wartości odniesienia dla substancji szkodliwych w
powietrzu atmosferycznym (Dz. U z 2010r., Nr 16, poz. 87). W związku z tym nie ma potrzeby
propozycji i stosowania rozwiązań minimalizujących.
REASUMUJĄC
Realizacja przedsięwzięcia modernizacja infrastruktury, nowoczesne i energooszczędne
rozwiązania systemowe) przyczyni się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń atmosfery w miejscu
wytwarzania energii elektrycznej. W samej okolicy przedmiotowego przedsięwzięcia. Biorąc
powyższe pod uwagę ocenia się, iż realizacja zarówna nie przyczyni się do zanieczyszczenia powietrza
w związku z tym nie ma potrzeby podejmowania działań minimalizujących w tym zakresie.
6.10.2. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ZMIANY KLIMATU
WARUNKI I PROGNOZY ZMIANY KLIMATU
Dwa ostatnie 10-lecia XX wieku i pierwsza dekada XXI wieku są najcieplejszymi w historii
instrumentalnych obserwacji w Polsce. Zauważalny wzrost temperatur ekstremalnych ma miejsce od
roku 1981. W przypadku Polski szacuje się, że w okresie 1991-2000, w porównaniu do
trzydziestolecia 1961-1990, temperatura wzrosła o 0.6°C. Wzrost temperatury na powierzchni Ziemi i
w troposferze (dolnej warstwie atmosfery) oznacza więcej energii w niej zgromadzonej. To w
połączeniu z położeniem Polski w obszarze charakteryzującym się silnymi gradientami termicznymi
(zimne masy powietrza arktycznego na północy, ciepłe masy powietrza podzwrotnikowego na
południu) oznacza również zwiększenie częstości występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych,
których obecne nasilanie zauważalnie zmienia dynamikę cech klimatu w Polsce. Na większości
obszaru Polski nastąpiła zmiana struktury opadów. Szacuje się, że w 2010 roku powodzie i
podtopienia w Polsce spowodowały straty o wartości 0,9% PKB.
Wykonana przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej „Diagnoza aktualnego stanu gospodarki
wodnej” dla celów projektu polityki wodnej państwa 2030 z uwzględnieniem etapu 2016 (KZGW,
2010) wskazuje między innymi na następujące możliwe zjawiska w wyniku zmian klimatu :
 wzrost częstotliwości opadów intensywnych (>10 mm/dobę) we wschodniej Polsce;
 zmianę liczby dni z opadami ulewnymi (>20 mm/dobę): wzrost w Polsce południowej, a
spadek w Polsce środkowej, szczególnie w jej części zachodniej;
 zwiększenie opadów zimowych i zmniejszenie opadów letnich.
 nasilenie intensywności krótkich opadów nawalnych, których wysokość w środkowej i
południowej części kraju może wzrosnąć nawet o 50 – 75 mm, co może spowodować
zwiększenie częstości występowania powodzi lokalnych.
Dokument ten stanowi również, że występujące obecnie w Polsce susze powodują znaczące
straty gospodarcze, w tym wyzwania dla funkcjonowania systemów przyrodniczych,
gospodarki komunalnej i przemysłu. W ostatnim 25-leciu trzynastokrotnie wystąpiły susze
obejmujące co najmniej 75% powierzchni kraju. Scenariusze prognozowanych zmian
klimatycznych wskazują, że do 2020 r. częstotliwość występowania suszy może wzrosnąć
dwukrotnie. Obok powodzi, mogą stać się one jednym z ważniejszych problemów naszego
kraju. „Diagnoza” wskazuje na konieczność rozpoczęcia prac nad łagodzeniem skutków suszy
i powodzi w przyszłości, wskazując na zagospodarowanie wód opadowych na obszarach
zurbanizowanych i uprzemysłowionych jako na jeden z priorytetów (KZGW, 2010). Podkreśla
również, że jedną z trzech głównych przyczyn powodzi jest uszczelnienie powierzchni terenu
zlewni rzecznych przez zabudowę i zmianę użytkowania terenu (urbanizacja).
Charakterystykę klimatu w rejonie przedsięwzięcia przedstawiono w rozdziale 5.3.
POLITYKA ZMIAN KLIMATYCZNYCH
W związku ze zmieniającym się klimatem, w krajach Unii Europejskiej uznano konieczność
podjęcia działań będących próbą przeciwdziałania konsekwencjom zmian klimatycznych. Walka ze
zmianami klimatu oraz adaptacja do tych zmian wymagają pełnego włączenia tych kwestii do planów,
programów i przedsięwzięć realizowanych w całej Unii Europejskiej.
Celem wprowadzenia nowych zagadnień do raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko jest osiągnięcie zgodności z zasadami i prawem Unii Europejskiej. Konieczność włączenia
problematyki zmian klimatu do oceny oddziaływania na środowisko podyktowana jest zapisami
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny
skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko.
Fundacja ONZ i Sigma Xi (Naukowe Towarzystwo Badawcze) już w 2007 roku, w raporcie dla
Komisji ONZ ds zrównoważonego rozwoju („Confronting Climate Change: Avoiding the
Unmanageable and Managing the Unavoidable”) przedstawiło konieczność dwukierunkowego
działania w sprawie zmian klimatu: konieczność unikania zmian którym nie da się już zapobiec
(łagodzenie skutków) oraz adaptacja do tych zmian, których nie da się już uniknąć. Strategie
adaptacyjne do zmian klimatu obejmują szereg metod i środków (społecznych, gospodarczych,
technologicznych, infrastrukturalnych i innych), jednak w większości są ukierunkowane na
poszukiwanie i wdrażanie innowacji i wymianę najlepszych praktyk. Realizacja zapewnionego ko. 5
Konstytucji RP. Rozwoju zrównoważonego i trwałego, wymaga osiągnięcia równowagi pomiędzy
procesami ekonomicznymi, społecznymi i środowiskowymi i to w perspektywie przyszłych pokoleń.
Aspekt środowiskowy w znacznej mierze, zwłaszcza w obliczu destabilizacji klimatu, zależy od jakości i
struktury ekosystemów (struktury fizycznej habitatów i bioróżnorodności) oraz ich prawidłowego
funkcjonowania (min., możliwości elastycznego dostosowania się ekosystemów do zmieniających się
warunków i reakcji na stres). Prawidłowe funkcjonowanie ekosystemów jest bowiem warunkiem
dostarczania przez nie usług i dóbr (usług kosystemowi) od których zależy życie ludzkie i jego jakość
(m.in., kształtowanie klimatu, zapobieganie powodziom i suszom, łagodzenie ekstremalnych
temperatur, dostęp do wody, żywności, stworzenie atrakcyjnej przestrzeni stwarzającej możliwość
regeneracji psychofizycznej i wielu innych). Zapewnienie zrównoważonego rozwoju nie jest więc
możliwe bez dostosowania się ekosystemów do zmieniających się warunków klimatycznych. Oznacza
to, że ochrona środowiska, ingerencje człowieka w środowisko naturalne oraz strategie adaptacyjne
muszą uwzględniać podtrzymanie wysokiej różnorodności i funkcjonalności ekosystemów,
warunkujących możliwość bezpiecznego życia.
W myśl powyższych idei:
 W 2013 roku, Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) NR 1293/2013 z dnia 11
grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia programu działań na rzecz środowiska i klimatu
(LIFE) i uchylające rozporządzenie (WE) nr 614/2007, w obszarze priorytetowym
„Dostosowywanie się do skutków zmiany klimatu” wskazuje na konieczność rozwoju,
testowania i prezentacji podejść, najlepszych praktyk i rozwiązań związanych z polityką lub
zarządzaniem w kontekście dostosowywania się do skutków zmian klimatu, włączając
podejście kosystemowi, a nawet, w stosownych przypadkach, nadając mu priorytetowy
charakter.



Jeden z kierunków działań „Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów
wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030” (Ministerstwo
Środowiska, 2013) określa kierunek działań dostosowanie sektora gospodarki do zmian
klimatu.
Biała Księga UE: Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania . Jednym z jego
głównych celów jest osiągnięcie w UE takiej zdolności adaptacji, która pozwoli stawić czoła
skutkom zmian klimatu. Wskazuje on, że korzystanie z możliwości natury w zakresie
niwelowania i kontrolowania ich skutków
Działania te zostały ujęte również w szeregu innych priorytetów UE i Polski opisane we
wniosku w sekcji „Polski dokument strategiczny w realizację którego wpisuje się
przedsięwzięcie”.
ODDZIAŁYWANIE NA KLIMAT TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Oddziaływanie na klimat transportu kolejowego pod względem emisji gazów cieplarnianych
jest znacznie mniejsze niż transportu drogowego, na co wskazują badania dotyczące kosztów
zewnętrznych transportu w Europie Przekierowanie z transportu drogowego na kolejowy daj większe
możliwości minimalizacji oddziaływania transportu na zmiany klimatu, transport kolejowy
charakteryzuje się większą efektywnością niż transport drogowy. Emisję CO2, Nox, PM2,5, PM10
porównano w tabeli poniżej145.
Tabela 66. Emisja gazów cieplarnianych (pre km) transportu kolejowego i drogowego
v-km – pojazdokilometr, tkm – tonokilometr, PM10 – emisja określona nie ze spalania paliw
Transport towarowy
Transport pasażerski
Emisja
drogowy
kolejowy
drogowy
kolejowy
substancji
(g/vkm)
(g/tkm)
(g/vkm)
(g/tkm)
CO2
369
1,815
180
1,366
NOX
2,61
0,709
0,558
0,533
PM2,5
0,075
1,176
0,22
0,885
PM10
0,076
13,85
0,051
5,1
Transport kolejowy jest o wiele bardziej energetycznie efektywny niż transport drogowy.
Biorąc pod uwagę dane dotyczące emisji CO2 na 2011 rok badania pokazują dla transportu
kolejowego ok. 3 razy mniejszą wartość emisji CO 2 niż dla transportu drogowego – przy transporcie
towarów (odpowiednio 20,97 g/tkm i 75,33 g/tkm) i pasażerów (odpowiednio 40,84 g/pkm i 109,41
g/pkm) 146. Z kolei energochłonność przewozu ładunków transportem kolejowym w Polce w 2020
roku będzie wynosiła 8,3 toe/mln tkm, a transportem drogowym 49,3 toe/mln tkm 147.
Tym samym poprzez modernizację trakcji, wyłagodzenie łuków oraz w przyszłości
unowocześnienie taboru, zmniejszone zostanie zużycie energii elektrycznej, przyczyniając się do
zmieszczenia emisji gazów cieplarnianych przez dostawców energii. Uniknięcie strat na przesyłach
energii pozwoli w znacznym stopniu zminimalizować jej zużycie. Dodatkowo nowoczesne rozjazdy i
wyłagodzone łuki linii będą pozwalały pociągom na dłuższe utrzymywanie stałej prędkości także
zmniejszając zużycie energii.
145
External Costs of Transport in Europe - Update Study for 2008, INFRAS, CE DELFT, Fraunhofer, November 2011 Update of
the Handbook on External Costs of Transport, RICARDO-AEA, styczeń 2014
146
Energy efficiency and specific CO2 emissions (TERM 027) - Assessment published Jan 2013 www.eea.europa.eu
147
Analiza uwarunkowań w zakresie przewozu samochodów ciężarowych transportem kolejowym –Tiry na tory - w Polsce
6.10.3. ODDZIAŁYWANIE
OGRANICZAJĄCE
ZMIAN
KLIMATU
NA
PRZEDSIĘWZIĘCIE
I
DZIAŁANIA
OCENA ADAPTACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ZMIANY KLIMATYCZNE
Wrażliwość sektora transportu kolejowego na zmiany klimatu
Czynnikami, które mają wpływ na transport kolejowy, tzn. podstawowe jego elementy:
infrastruktura, środek transportu, komfort socjalny, są wg. umownych kategorii klimatu: mróz, śnieg,
deszcz, wiatr, upał, mgła. Zestawienie wpływu czynników klimatycznych zestawiono poniżej 148.
Tabela 67. Wpływ czynników klimatycznych na funkcjonowanie linii kolejowej
Czynnik
klimatyczny
Niskie temperatury
(długotrwałe
mrozy), intensywne
opady śniegu i
marznącego
deszczu
Opis zaburzenia działalności
Wpływ na funkcjonowanie
Pęknięcie szyn, zamarzanie
rozjazdów, zawieje i zamiecie śnieżne
powodujące powstawanie zasp,
oblodzenie sieci trakcyjnej i linii
energetycznych.
Intensywne opady
deszczu
powodujące
powodzie
i podmycia torów
Zalanie szlaków, uszkodzenie
elementów infrastruktury kolejowej
(torów, podtorza, nawierzchni,
słupów trakcyjnych i
oświetleniowych, urządzeń
sterowania ruchem kolejowym,
nasypów, zerwanie mostów,
obiektów kolejowych, uszkodzenia
środków
łączności), obsunięcia ziemi
powodujące zasypywanie linii
kolejowych oraz uszkodzenia sieci
trakcyjnych wskutek osuwających się
wraz z ziemią drzew
Uszkodzenie sieci trakcyjnej i linii
energetycznych na skutek opadania
drzew na sieć, upadki drzew
powodujące tarasowanie szlaków
kolejowych.
Deformacja toru w planie i profilu
wskutek wydłużania się szyn.
Poważne utrudnienia w realizacji
procesu eksploatacyjnoprzewozowego; ograniczenie
możliwości prowadzenia prac
inwestycyjnych, opóźnienia w
realizacji procesów
inwestycyjnych.
Poważne utrudnienia w realizacji
procesu eksploatacyjnoprzewozowego; wysokie straty
finansowe spowodowane
uszkodzeniami infrastruktury
kolejowej i koniecznością
długotrwałego zamknięcia
szlaków.
Silne wiatry
Długotrwale
utrzymujące się
wysokie
temperatury
Intensywne
wyładowania
atmosferyczne
Uszkodzenia urządzeń sterowania
ruchem kolejowym, uszkodzenia
urządzeń energetycznych, zaniki
napięcia w sieci trakcyjnej, przerwy w
zasilaniu energią elektryczną
urządzeń kolejowych, uszkodzenia
łączności.
Utrudnienia w realizacji procesu
eksploatacyjno przewozowego,
straty finansowe wskutek
uszkodzenia infrastruktury
kolejowej.
Wprowadzenie ograniczeń w
prędkości kursowania pociągów,
straty finansowe na skutek
opóźnień pociągów.
eksploatacyjno-przewozowego;
uszkodzenia infrastruktury oraz
systemów łączności.
148
Identyfikacja i zestawienie propozycji działań służących ograniczeniu skutków zmian klimatu dla sektora transportu –
Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa, październik 2011.
Czynnik
klimatyczny
Pożary na obszarach
kolejowych
Opis zaburzenia działalności
Wpływ na funkcjonowanie
Występowanie pożarów
powodujących uszkodzenia
infrastruktury kolejowej
Mgły
Ograniczenie widoczności
Ograniczenia w realizacji procesu
eksploatacyjno-przewozowego;
uszkodzenia infrastruktury.
eksploatacyjno przewozowego
spowodowane koniecznością
wprowadzenia
ograniczeń prędkości biegu
pociągów.
Największa wrażliwość na zmiany warunków klimatycznych dotyczy infrastruktury kolejowej,
szczególnie dla oddziaływania silnego wiatru, deszczu i śniegu oraz mrozu. Zakresy wrażliwości na
zmiany warunków klimatycznych przedstawiono poniżej 149,150.
Ujemna temperatura sprzyja pękaniu szyn, awariom urządzeń, zamarzaniu rozjazdów
oblodzeniu sieci trakcyjnych i energetycznych zajmowaniu dworców przez osoby bezdomne co
utrudnia ruch pasażerski. Intensywne opady śniegu z silnym wiatrem generują powstawanie zasp na
torach, zaśnieżeniu układu torowego, peronów i ich oblodzenie. Intensywne deszcze doprowadzają
do podtopień i zalań infrastruktury i zalania terenu, a wyładowania doprowadzają do uszkodzeń i
zakłóceń pracy urządzeń energetycznych, sterowania ruchem, uszkodzeń sieci trakcyjnej. Wiatry o
dużej sile, trąby powietrzne wywołują uszkodzenia sieci trakcyjnych, obiektów, tarasowanie dróg
poprzez powalone drzewa. Upały powodują deformacje toru, obniżenie komfortu podróży,
pogorszenie warunków pracy. Mgła powoduje ograniczenia widoczności.
Tabela 68. Zakres wrażliwości transportu kolejowego na zmiany warunków klimatycznych
0 – neutralne, 1 – utrudniające, 2 - ograniczające, 3 – uniemozliwiające.
Umowna kategoria
Środek
Infrastruktura
klimatu
transportu
Mróz
3
1
Śnieg
3
1
Deszcz
3
0
Wiatr
3
0
Upał
1
0
Mgła
0
0
Komfort
socjlany
1
1
1
0
1
2
Scenariusze klimatyczne
Wnioski z analiz scenariuszy zmian klimatycznych dla Polski w XXI wieku przedstawiono
poniżej151 (szczegółowe dane zawarte są w strategicznym planie adaptacji 152):
149
Opracowanie wskaźników wrażliwości sektora transportu na zmiany klimatu. Wybór kluczowych elementów systemu
transportu (infrastruktura, środki transportu, warunki ruchu) szczególnie wrażliwych na zjawiska klimatyczne wraz z oceną
wpływu – Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa, listopad 2010.
150
Identyfikacja i zestawienie propozycji działań służących ograniczeniu skutków zmian klimatu dla sektora transportu –
151
Scenariusze klimatyczne dla Polski dla 21. wieku”; Małgorzata Liszewska, Krystyna Konca-Kędzierska, Bogumił Jakubiak,
Eliza Śmiałecka; Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego; Uniwersytet Warszawski;
kwiecień 2012
152
kwiecień 2012152 Opracowanie wskaźników wrażliwości sektora transportu na zmiany klimatu. Wybór kluczowych
Temperatura wyraźnie wzrosła na obszarze całego kraju i taka tendencja utrzyma się do
końca stulecia. Szczególnie wyraźny wzrost będzie widoczny w chłodnej połowie roku. Ze wzrostem
temperatury wiąże się wzrost długości okresu wegetacyjnego, spadek liczby dni z temperaturą
ujemną i wzrost wysokich temperatur w lecie. Natomiast opady nie wykazują żadnych wyraźnych
tendencji zmian ilościowych, zmianom ulega natomiast struktura opadów w kierunku wzrostu
długości okresów bezopadowych (z wysoką temperatura w lecie) przerywanych intensywnymi
ulewami, którym towarzyszyć będą burze i silne wiatry. W związku ze spadkiem liczby dni z
temperaturą ujemną skróci się okres zalegania pokrywy śnieżnej 153. W modelach zmian
klimatycznych widoczna jest tendencja do nasilania się zjawisk ekstremalnych, zwiększenia ich
częstotliwości występowania154.
Analogicznie ww. zmiany klimatu odnosi się dla rejonu przedsięwzięcia.
Przewidywany wpływ zmian klimatu na eksploatację przedsięwzięcia
Przewidywane negatywne oddziaływanie występuje w koleracji z ryzykiem zagrożenia,
wynikającym z przewidywanych zmian klimatu oraz wrażliwości transportu kolejowego na
poszczególne czynniki.
Intensywne opady śniegu i silne spadki temperatur będą mieć mniejszą częstotliwość wraz z
narastającym procesem ocieplenia. Utrzyma się wzrost temperatury. Natomiast zjawiska silnych
opadów deszczu i wiatrów będą nasilać się – tym samym mogą stwarzać zagrożenie dla transportu
kolejowego. Ograniczenie widoczności na skutek mgły i przełożenie na bezpieczeństwo szlaków
kolejowych nie jest tak groźne, jak w przypadku transportu drogowego (tabela 3) 155.
Tabela 69. Negatywne oddziaływanie zmian klimatu (prognozowanych do końca XXI wieku) na
transport kolejowy
0 – neutralne, 1 – utrudniające, 2 - ograniczające, 3 – uniemożliwiające.
Umowna kategoria klimatu
Transport kolejowy
Mróz
0
Śnieg
0
Deszcz
3
Wiatr
3
Upał
2
Mgła
0
ODDZIAŁYWANIE NA PRZEDSIĘWZIĘCIE I DZIAŁANIA OGRANICZAJĄCE
Dla regionu przedsięwzięcia nasileniu podlegać będą czynniki: wiatr, deszcz, upał, które
związane są z negatywnym wpływem na przedsięwzięcie. Upał ma mniejszy stopień wpływu, a
transport kolejowy odznacza się mniejszą wrażliwością na ten czynnik. Nasilenie wiatru może
elementów systemu transportu (infrastruktura, środki transportu, warunki ruchu) szczególnie wrażliwych na zjawiska
klimatyczne wraz z oceną wpływu – Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa, listopad 2010.
153
Opracowanie i wdrożenie Strategicznego Planu Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu Etap
III”, KLIMADA, IOŚ-PIB, Warszawa, wrzesień 2013.
154
kwiecień 2012
155
Opracowanie i wdrożenie Strategicznego Planu Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu Etap
III”, KLIMADA, IOŚ-PIB, Warszawa, wrzesień 2013.
powodować uszkodzenia infrastruktury, utrudnienia przewozowe (powalone drzewa). Wzrost
intensywności opadów generuje ryzyko powodzi.
Określono niebezpieczeństwo powodziowe dla lokalizacji przedsięwzięcia (tabela i ryciny
poniżej)156:
 odcinek L02 położony jest w obszarze zagrożenia powowdziowego ja krównież ryzyka
powodziowego zarówno w odniesieniu do negatywnych konsekwencji dla ludności oraz dla
środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej.
Most przez rzekę Bug w km 84.548 poprzez zastosowanie indywidualnych rozwiązań technicznych
został przystosowany do bezpiecznego pełnienia swojej funkcji podczas powodzi.
W projekcie przewiduje się umocnienie wałów przeciwpowodziowych od strony rzeki, w miejscu
lokalizacji przyczółków żelbetowymi płytami ażurowymi.
Tabela 70. Położenie odcinka L02 linii kolejowej na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo
powodzi i obszarach, na których wystąpienie powodzi jest prawdopodobne.
Linia kolejowa E75 Sadowne-Czyżew:
zamierzenie inwestycyjne (odcinek)
L02 szlak Prtostyń – Małkinia
(81,0 – 86,88)
Obszary zagrożone
powodzią
84,300- 86,880
Obszary narażone na ryzyko
powodziowe
84,300 - 86,880
Ocenia się, że oddziaływanie na przedsięwzięcie będzie nieistotne przy zastosowaniu działań
minimalizujących, które stosowane są przez Inwestora 157.
Mając na uwadze powyżej przedstawione dane: Głównymi czynnikami, które podlegać będą
nasileniu i oddziaływać na eksploatację przedsięwzięcia w rejonie realizowanego przedsięwzięcia
będą: wiatr, upał, deszcz. Intensywne opady deszczu powodujące powodzie są najważniejszym
zagrożeniem (obok niskich temperatur) wg. danych przedstawionych powyżej oraz analizy wpływu
czynników klimatycznych na funkcjonowanie PKP S.A158.



W związku z tym ocenia się, że zastosowane rozwiązania projektowe tj.:
wycinka drzew w pobliżu nasypu kolejowego wraz z wymianą na nowe słupów trakcyjnych
(przeciwdziałanie silnym porywistym wiatrom i zrywaniu trakcji),
usprawniony i udrożniony system odwodnieniowy złożony z elementów retencjonujących
wody deszczowe oraz ewaporacyjnych i infiltrujących (przeciwdziałanie opadom nawalnym i
wysokim stanom wody),
zastosowanie betonowych podkładów oraz odpowiednie zagęszczenie nasypów kolejowych
(przeciwdziałanie odkształceniu torów w wyniku upałów)
są rozwiązaniami adaptacyjnymi do zmian klimatu.
1) Mapa zagrożenia powodziowego wraz z głębokością wody, prawdopodobieństwo
wystąpienia powodzi 0,2% – raz na 500 lat
156
Na podstawie: http://mapy.isok.gov.pl/imap/
Identyfikacja i zestawienie propozycji działań służących ograniczeniu skutków zmian klimatu dla sektora transportu” –
158
Identyfikacja i zestawienie propozycji działań służących ograniczeniu skutków zmian klimatu dla sektora transportu” –
157
2) Mapa zagrożenia powodziowego wraz z głębokością wody, prawdopodobieństwo
wystąpienia powodzi 1% – raz na 100 lat
3) Mapa ryzyka powodziowego – negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości
potencjalnych strat powodziowych, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 0,2% – raz na
500 lat
4) Mapa ryzyka powodziowego – negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości
potencjalnych strat powodziowych, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 1% – raz na
100 lat
5) Mapa ryzyka powodziowego – negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa
kulturowego i działalności gospodarczej, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 1% – raz
na 100 lat
6) Mapa ryzyka powodziowego – negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa
kulturowego i działalności gospodarczej, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 0,2% –
raz na 500 lat
Rysunek 23. Lokalizacja linii kolejowej E75 Sadowne-Czyzew: odcinek L02 (żółty) - na tle obszarów w
woj. mazowieckim narażonych na ryzyko powodziowe i zagrożenie powodziowe.o
7. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE LIKWIDACJI INWESTYCJI
Oddziaływanie linii kolejowej E75 na środowisko na etapie likwidacji jest analogiczne do
oddziaływania na etapie budowy przedsięwzięcia, opisanego w poszczególnych częściach
opracowania.
Różnica polega na zdeponowaniu odpadów budowlanych oraz elementów z konstrukcji
metalowych, żelbetowych itp. na odpowiednie składowisko odpadów lub poddaniu ich innej
technologii odzysku lub unieszkodliwania.
Działania minimalizujące niekorzystne oddziaływanie tej fazy na środowisko są zbliżone do
fazy budowy. Należy przestrzegać wszystkich zaleceń oraz niezbędnych przepisów prawnych.
W praktyce linię kolejową modernizuje się i przedłuża jej działalność na dalsze lata. Po
zakończeniu fazy eksploatacji linii, powinien zostać opracowany projekt jej likwidacji oraz
rekultywacji terenu inwestycji.
8. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE
NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ORAZ OCENA EFEKTYWNOŚCI
ZASTOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ
8.1. OCHRONA ŚRODOWISKA WODNEGO
8.1.1. ZABEZPIECZENIE NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO
W projekcie budowlanym zaprojektowano szereg rozwiązań w zakresie odwodnienia
zabezpieczające środowisko. Poniżej przedstawiono zastosowane rozwiązania.
Prowadzenie prac
Zgodnie z pkt. II.5 decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP6613-008/08 prace w km 81+000 – 86.880 wykonywane będą wyłącznie w obrębie korony torowiska.
Zgodnie z pkt. II.18 i III.10 decyzji środowiskowej nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 w
związku z projektowanymi pracami w obrębie rzek nie przewiduje się czynności mogących naruszać
naturalną budowę ich koryt. Nie przewiduje się również deniwelacji terenów przybrzeżnych oraz
zagłębień okresowo wypełnionych wodą. Nie przewiduje się wykonywania prac powodujących
powstawania przeszkód poprzecznych (przegradzanie rzek) i przekształcających reżim hydrologiczny
cieków wodnych.
Zaprojektowane odwodnienie



Odwodnienie w rejonie torowiska zaprojektowano zgodnie z pkt. III.4 decyzji środowiskowej:
Woda spływająca z torowiska spływać będzie powierzchniowo po skarpach do istniejących
rowów trawiastych i zastoisk wodnych.
Rowy filtracyjne zaprojektowano w km 83.270 – 83.730, 83.889 – 84.383, 84.722 – 85.580 i
86.703 – 86.716 przy torze nr 1 oraz w km 86.670 – 86.763 przy torze nr 2.
W rejonie przejazdu w km 81.703,38 torowisko jest odwadnianie za pomocą drenażu
ułożonego równolegle do torów nr 1 i 2 ułożonego pod nawierzchnią drogową przejazdu.
Pod korpusem drogi kołowej ułożono również dwa kolektory przeprowadzające wodę z
systemu odwodnienia stacji od przejazdu wzwyż kilometrażu.
Zgodnie z pkt. III.5 decyzji środowiskowej zaprojektowano szczelny system odwodnienia w
rejonie obiektów mostowych:
Odwodnienie mostu na rzece Bug w km 84.548
Ścieki deszczowe i roztopowe pochodzące z odwodnienia mostu odprowadzane będą za
w skarpach – do projektowanych rowów torowych. Przed zrzutem ścieków do gruntu zostaną one
podczyszczone w osadnikach. Funkcję osadników pełnić będą studzienki.
Odwodnienie przejazdu przy p.o. Prostyń – km 81.703
Na odcinku przebudowywanej drogi powiatowej nr 2636W zaprojektowano układ kanalizacji
deszczowej, odbierający wody opadowe z wpustów deszczowych, rozmieszczonych po obu stronach
przejazdu kolejowego. Wpusty deszczowe będą podłączone przykanalikami Ø150, do studni
pośrednich Ø1000, a stamtąd będą odprowadzane poprzez wylot betonowy prefabrykowany na
pobliską skarpę. Aby zapobiec rozmywaniu skarpy przez spływającą wodę deszczową,
zaprojektowano ułożenie na skarpie poniżej wylotu prefabrykowanych korytek ścieku skarpowego,
typ trapezowy, zaś miejsce spływu wody z korytek należy obrukować kostką na podsypce cementowo
– piaskowej 1:3 z wypełnieniem spoin zaprawą cementową. Ponadto zaprojektowano układ kanałów
odprowadzających wody deszczowe pochodzące z odwodnienia torowego. Ścieki będą
odprowadzane na pobliska skarpę przy istniejącym rozlewisku. Przed zrzutem ścieków do gruntu
zostaną one podczyszczone w osadniku.
Odwodnienie peronów p.o. p.o. Prostyń – km 81.703
Odprowadzenie wód opadowych z peronów jednokrawędziowych na P.O. Prostyń
przeprowadzone jest poprzez odwodnienie liniowe w miejscu wiat peronowych, w pozostałej części
peronu - do istniejących rowów układu odwodnieniowego lub na odpowiednio wzmocnione skarpy,
usytuowane poza zewnętrzną krawędzią peronu. Odprowadzenie wód deszczowych z korytek będzie
się odbywało poprzez podłączenie studzienek odpływowych odwodnienia liniowego odcinkami
kanałów do kanału deszczowego DN250 biegnącego w peronie, prowadzącego wody z odwodnienia
torowiska.
Wzmocnienie podtorza
Zgodnie z pkt. 22 decyzji środowiskowej nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 zabezpieczono
tereny podmokłe.
Zaprojektowano stabilizację chemiczną w km 81.750 – 83.150 na szerokości torowiska toru nr 1. W
km 83.750 – 83.850, 84.850 – 84.950 oraz 85.850 – 85.950 zaprojektowano wzmocnienie obustronne
nasypu przez gwoździowanie i/lub geosiatki.
Skarpę po stronie toru nr 2 wzmocniono gwoździowaniem i/lub geosiatką w km 83.250 – 83.350,
83.650 – 83.750, 83.850 – 83.84.450, 84.750 – 84.850, 84.950 – 85.050 oraz 85.950 – 86.050. W km 87.050
– 87.250 z uwagi na brak stateczności zaprojektowano kolumny żwirowo – betonowe.
Zaprojektowane osadniki
Zgodnie z pkt. III.6 w systemie odwodnienia linii kolejowej i stacji zaprojektowano urządzenia
zabezpieczające wody powierzchniowe i podziemne przed zanieczyszczeniem w postaci osadników.
Zestawienie zaprojektowanych osadników:
Osadnik
Kilometraż
Strona
St1
81+482,1
P
St2
81+531,1
P
St3
81+580,1
P
St4
81+629,1
P
St6
81+712,1
P
St7
81+724
L
St8
81+729,3
L
St9
81+778,3
L
St10
81+827,3
L
St11
81+876,3
L
St12
81+925,3
L
D11
81+689
P
D15
84+381
L
D16
84,722
L
W systemie odwodnienia nie zastosowano natomiast separatorów, ponieważ zgodnie z
przeprowadzonymi przez Inwestora badaniami linii kolejowa nie powoduje skażenia środowiska
gruntowo-wodnego substancjami ropopochodnymi.
Przy wyborze urządzeń podczyszczających wzięto pod uwagę przytoczone w raporcie wyniki
badania jakości wód opadowych z terenów kolejowych przeprowadzone przez Inwestora. Wyniki tych
badań w ponad 90% analizowanych próbek wód opadowych nie stwierdzono przekroczeń żadnego z
analizowanych parametrów. W żadnej z analizowanych prób nie wykazano przekroczeń substancji
ropopochodnych. Wartości zbadanych stężeń wynosiła od < 0,1 mg/l do 3,11 mg/l. Na 213
przebadanych próbek w 10 odnotowano przekroczenia dopuszczalnej normy chemicznego
zapotrzebowania na tlen (ChZT Cr). Wartość średnia wynosiła 56 mg/l. Natomiast Spośród 213
przebadanych próbek wody opadowej tylko w 12 zanotowano przekroczenie dopuszczalnego
stężenia zawiesiny ogólnej, wartość średnia pomiarów wyniosła 37,3 mg/l.
Przytoczone wyniki odnoszą się wartości dopuszczalnych określnych w Rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego (Dz. U. 2006 Nr 137, poz. 984 ), obowiązującego na dzień sporządzenia analizy.
Natomiast zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.
w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w
sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2014 poz. 1800)
powierzchnie budowli kolejowych nie zostały zakwalifikowane jako powierzchnie stanowiące źródło
zanieczyszczeń wód.
Przedstawione powyżej rozwiązania w zakresie ochrony środowiska wodnego spełniają zapisy
decyzji środowiskowej nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08.
8.1.2. ZABEZPIECZENIE NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO
Aby zabezpieczyć środowisko wodne przed negatywnym wpływem ilościowym i jakościowym
i nie doprowadzić do pogorszenia stosunków wodnych na tym terenie, należy przestrzegać
wytycznych decyzji środowiskowej nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 oraz poniższych poniższych
zaleceń:
 Zapewnić bezawaryjną prace maszyn budowlanych, środków transportu oraz urządzeń
budowlanych. Ewentualną awarię usuwać poza placem budowy. Miejsca postoju maszyn,
które w danej chwili nie są używane lokalizować jak najdalej od cieków powierzchniowych
 Zaplecza budowy, bazy sprzętów oraz drogi dojazdowe do placu budowy utwardzić, co może
zmniejszyć zamulanie, a także zanieczyszczanie w trakcie budowy.
 Materiały wykorzystywane przy przebudowie, które zawierają substancje niebezpieczne
magazynować na szczelnej nieprzepuszczalnej powierzchni lub w szczelnych pojemnikach.
Wszystkie wykorzystane pojemniki, zużyte środki i materiały oraz narzędzia, które mogłyby
stanowić zagrożenie dla wód podziemnych, magazynować na szczelnych nieprzepuszczalnych
powierzchniach – zgodnie z pkt. II.19 decyzji środowiskowej.
 Zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia prac w rejonie mostu na rzece Bug w
celu uniknięcia zanieczyszczenia cieków powierzchniowych substancjami ropopochodnymi –
zgodnie z pkt. II.20 decyzji środowiskowej.
 Prace prowadzone w obrębie torowiska będę ograniczone w większości do robót
powierzchniowych w obrębie już przekształconych terenów bez konieczności wykonywania
głębokich wykopów powodujących przerwanie poziomów wodonośnych - zgodnie z pkt. II.22
decyzji środowiskowej.
 Przy rozbiórce określonych obiektów inżynieryjnych, zbezpieczyć przed zanieczyszczeniem
tereny do nich przyległe; w szczególności zabezpieczyć rzeki oraz siedliska przyrodnicze i
siedliska gatunków chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej i Ptasiej; materiały
pozyskane z rozbiórki przekazać do miejsc składowania i zutylizować, elementy stalowe bądź
kamienne nadające się do ponownego wykorzystania zabezpieczyć i przechowywać w
wyznaczonym do tego miejscu; zastosować pomosty robocze, uchwyty i urządzenia
pomocnicze, by zabezpieczyć tereny pod obiektami – zgodnie z pkt. II.24 decyzji
środowiskowej.
 Podczas budowy bazy sprzętowe lokalizować na gruntach słabo przepuszczalnych. Przy
składowaniu materiałów podatnych na migrację wodną, miejsca składowania zabezpieczyć
materiałami izolacyjnymi.
 Na terenach gdzie modernizowana linia przecina Główne Zbiorniki Wód Podziemnych w
przypadku pojawienia się w wykopie wód gruntowych odwodnienie wykopów realizować
możliwie najkrótszymi odcinkami zgodnymi z odcinkami aktualnych robót w możliwie
najkrótszym czasie.
 Na etapie realizacji inwestycji należy zapewnić sprawne funkcjonowanie istniejącego systemu
odwadniającego, do czasu uruchomienia nowego.
 W trakcie prowadzenia prac zachować naturalny przepływ cieków powierzchniowych. Roboty
ziemne, budowę nasypów lub wykopów prowadzić w sposób umożliwiający stały przepływ w
istniejącym korycie.
 Zlokalizować zaplecze budowy, drogi dojazdowe, miejsca składowania materiałów i bazy
sprzętowe w odległości min. 30 m od granicy płatu siedlisk wymienionych w rozdziale 8.2.2.1;
 Przed rozpoczęciem prac budowlanych wyznaczyć i oznaczyć w terenie, w sposób dobrze
widoczny, granice pomiędzy zajmowanym pod inwestycję pasem terenu (planowanego





prostowania łuków, przebudowy skrzyżowań i budowy nowych dróg dojazdowych), a częścią
terenu, która nie zostanie zajęta pod inwestycję.
W przypadku braku spełnienia tego warunku, miejsca składowania materiałów, postoju
sprzętu i plac budowy, w okresie od 1 marca do 30 czerwca ogrodzić np. plastikowym
płotkiem. Taki sposób wyeliminuje możliwość migracji płazów i gadów z ww. siedlisk na plac
budowy.
W trakcie prowadzenia prac budowlanych organizacja robót powinna być tak poprowadzona,
aby zapewnić właściwe składowanie materiałów budowlanych. Organizacje zaplecza
socjalnego i technicznego należy zorganizować w sposób zapewniający prowadzenie
gospodarki wodno-ściekowej zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w rozdziale 8.2.4 oraz
gospodarki odpadami zaleconymi w rozdziale 8.2.5.
Roboty na ciekach wodnych należy wykonywać w zakresie określonym w pozwoleniach
wodno-prawnych.
Prowadzić gospodarkę odpadami zgodnie z zasadami ochrony środowiska, a w szczególności
należy:
• zapewnić korzystanie ze szczelnych pojemników na odpady,
• zapewnić odbieranie odpadów komunalnych i ścieków przez koncesjonowane firmy,
natomiast pozostałych odpadów przez uprawionych odbiorców,
• szczególną uwagę należy zwrócić na sposób wykorzystania środków mogących
doprowadzić do skażenia środowiska, w tym różnych rozpuszczalników, olejów,
smarów, farb, wykorzystywanych zwłaszcza na etapie wykonywania izolacji obiektów
inżynieryjnych (impregnacja fundamentów, zabezpieczenie i izolacja ścian
przepustów, malowanie konstrukcji mostowych).
Monitorować ewentualne wycieki paliw. W przypadku wycieku paliwa, miejsce
zanieczyszczone oczyścić za pomocą sorbentów substancji ropopochodnych.
8.1.3. ZABEZPIECZENIE NA ETAPIE EKSPLOATACJI
Mając na uwadze prawidłową gospodarkę wodno-ściekową na obszarze oddziaływania
inwestycji, wykonano stosowne projekty techniczne odwodnienia dla odprowadzenia wód
opadowych i pochodzących z drenażu linii kolejowej oraz z powierzchni utwardzonych o stałej
nawierzchni, jakimi mogą być stacje kolejowe, uwzględniających ochronę środowiska wód
powierzchniowych i odziemnych.
Wykonany został operat wodno-prawny oraz przeprowadzone zostały wymagane
uzgodnienia w celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na zrzut wód do zaplanowanych
odbiorników - cieków powierzchniowych.
Wykonanie systemu odwadniającego wraz z przewidzianymi urządzeniami zabezpieczającymi
powinno być zgodne z zatwierdzonymi projektami.
Eksploatacja systemu odwodnienia ma być zgodna z zapisami projektu oraz decyzji
środowiskowej nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08, stale kontrolowana i utrzymywana w
należytym stanie technicznym, w szczególności czystość rowów odwadniających i osadników. W
przypadku uszkodzenia systemu - szkodę niezwłocznie naprawić.
Zgodnie z pkt. II.26 decyzji środowiskowej nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08, należy
zapewnić właściwą obsługę i konserwację urządzeń oraz elementów systemu odprowadzania i
oczyszczania wód opadowych tak, aby utrzymane były w pełnej sprawności.
Chodzi tu przede wszystkim o zapewnienie jej hydraulicznej sprawności i tym samym
utrzymanie nie zaburzonego odpływu wód do odbiorników. W szczególności należy przestrzegać
następujących zasad:
 utrzymywanie systemu odwadniającego w pełnej sprawności poprzez regularną konserwację,
w tym: (1) okresowy przegląd wszystkich urządzeń systemu odwadniającego; (2)
niedopuszczanie do zarastania i zamulania rowów, studzienek zbiorczych; (3) okresowe
koszenie trawy na skarpach nasypu; (4) oczyszczanie rowów, drenów i ich wylotów celem
utrzymania sprawności dla odpływu przewidzianej w projekcie objętości wody;
 należyte i szybkie usuwanie zaistniałych uszkodzeń systemu odwadniającego, wymiana
zniszczonych lub zużytych elementów składowych;
 systematyczna konserwacja urządzeń służących podczyszczaniu zanieczyszczonych wód
opadowych lub roztopowych.
 wykonywanie przeglądów eksploatacyjnych urządzeń oczyszczających 2 razy do roku;
 punkty pomiarowo – kontrolne powinny być zlokalizowane na wylocie wód opadowych i
roztopowych z urządzeń oczyszczających linie kolejową.



Dla właściwej ochrony wód powierzchniowych i podziemnych konieczne jest również:
dotrzymywanie warunków dopuszczalnego natężenia zrzutów wód opadowych i
roztopowych do odbiorników;
zabezpieczenie odbiorników przed rozmywaniem w miejscach wylotów wód opadowych i
roztopowych poprzez zastosowanie odpowiednich wypadów i obudowy w sposób trwały;
budowa wylotów w taki sposób, aby zabezpieczyć urządzenia w przypadku wystąpienia
wielkich wód i kry na powierzchni wody.
8.2. OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
8.2.1. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA SIEDLISKA PRZYRODNICZE, FLORĘ I
MIKOBIOTĘ
Możliwe do zastosowania działania minimalizujące na etapie budowy w odniesieniu do
siedlisk przyrodniczych przedstawiono w zestawieniu tabelarycznym w rozdziale 6.4.1 (Tabela 48).
Poniżej przedstawiono szczegółowe rozwiązania zaprojektowane w projekcie budolwanym oraz
wytyczne umożliwiające odpowiednią organizację na etapie realizacji inwestycji.
Nie stwierdzono płatów siedlisk, które zostaną zniszczone w wyniku realizacji inwestycji, m.
in. poprzez realizację dróg dojazdowych, obiektów inżynieryjnych oraz wycinką drzew i krzewów.
W odniesieniu do płatów siedlisk objętych ryzykiem pogorszenia na etapie budowy
zaproponowano działania minimalizujące. Oddziaływanie to może wystąpić na skutek prowadzonych
prac modernizacyjnych na linii kolejowej przy przejściu obiektem mostowym przez Bug. W tym
przypadku, zostaną zastosowane odpowiednie zabezpieczenia zgodnie z wymogiem decyzji z dnia 6
października 2009 r., znak: Rooś-14-wooś-11-BP-6613-008/08., co też wskazano poniżej.
Przedstawiona synteza najistotniejszych oddziaływań modernizowanej linii kolejowej na
siedliska przyrodnicze i sposobów ich minimalizacji, jest zgodna z rozwiązaniami w Projekcie
budowlanym. Ocenia się, że realizacja inwestycji nie wywrze znaczącego wpływu na wymienione w
tabeli w rozdziale 6.4.1. siedliska przyrodnicze.
Zaproponowane działania na etapie realizacji należy uwzględnić w dokumentacji
przetargowej opisującej przedmiot zamówienia w przetargu na wykonawstwo planowanej
modernizacji linii kolejowej.
NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO
Zabezpieczenie przed spływem zanieczyszczeń
Zabezpieczenie przed spływem zanieczyszczeń oznacza budowę urządzeń podczyszczających
wody pochodzące ze spływu powierzchniowego torowiska – rowy filtracyjne oraz osadniki. Dotyczy
to terenu siedlisk najbardziej wrażliwych na zanieczyszczenia oraz stanowiących najcenniejsze
stanowiska.. Za takie uznano siedliska przyrodnicze występujące w dolinie rzeki Bug. W celu
zabezpieczenia przed przedostaniem się zanieczyszczeń do przedstawionych w raporcie siedlisk
przyrodniczych w projekcie budowlanym zaprojektowane zostały odpowiednie zabezpieczenia
wskazane w raporcie oraz decyzji z dnia 6 października 2009 r., znak: Rooś-14-wooś-11-BP-6613008/08, tj. zgodnie z pkt 3.4, 3.5 oraz 3.6 Decyzji
Zabezpieczenie przed spływem zanieczyszczeń ma szczególne znaczenie w przypadku
prowadzenia dodatkowych prac budowlanych, jak np. budowa nowych dróg dojazdowych,
prostowanie łuków torowiska159, budowa nowych obiektów inżynieryjnych, przebudowa przejazdów
kolejowych lub ich likwidacja w bliskim sąsiedztwie siedlisk wodnych i od wody zależnych. W tych
miejscach należy zwrócić szczególną uwagę, aby wyeliminować potencjalną możliwość przedostania
się środków chemicznych do cieków wodnych.
W tym celu zgodnie z zapisami pkt. 3.4, 3.5, 3.6 Decyzji Środowiskowej. w projekcie
budowlanym zaprojektowano urządzenia podczyszczające wody, które zapewnią ochronę siedlisk –
co zostało zestawione w rozdziale 8.1. (ochrona środowiska wodnego).
NA ETAPIE REALIZACJI
Działania zapobiegające zmianie stosunków wodnych
Działania zapobiegające zmianie stosunków wodnych polegają na prowadzeniu prac
budowlanych w sposób ograniczający wielkość prac odwodnieniowych terenu. W szczególności, nie
należy wykonywać odwodnień w rejonie naturalnych zbiorników i zastoisk wodnych tam, gdzie nie
zagraża to bezpieczeństwu budowli kolejowych. Zabezpieczenia torowiska wykonać przyporami
kamiennymi zgodnie z dokumentacją projektową. Ponadto, na ciągach odwodnieniowych, przed
wprowadzeniem wód opadowych do odbiorników, zastosowano osadniki zgodnie z pozwoleniami
wodno-prawnymi i dokumentacją projektową, wody opadowe z obiektów mostowych zostaną
sprowadzone poza te obiekty i odprowadzone do cieków wodnych za pośrednictwem urządzeń
oczyszczających, zgodnie z decyzją środowiskową i dokumentacją projektową. Zgodnie z pkt. 2.18 DŚ
nie dojdzie do naruszenia naturalnej budowy koryta rzeki Bug w związku z przbudowa mostu.
Należy zabezpieczyć istniejący system odwadniający, który powinien być możliwie sprawny
do momentu budowy nowego systemu. Naturalny przepływ cieków powierzchniowych musi przy tym
zostać zachowany w trakcie prowadzonych prac.
159
Lokalizacja zaprojektowanych łuków: km 83+077-83+377 (tor 1 i tor 2); km 85+525,43-85+785,43 (tor 1), km 85+515,19-85+769,27 (tor
2); km 86+217,67-86+900899,04 (tor 1), km 86.219,63÷86.900,14 (tor 2)
Ważnym czynnikiem jest również używanie sprawnych technicznie i nie przestarzałych
maszyn.
Organizacja prac w sposób minimalizujący zniszczenie biotopu
Organizacja prac w sposób minimalizujący zniszczenie biotopu polega na lokalizacji zaplecza
technicznego poza miejscem występowania siedlisk przyrodniczych wskazanych w tabeli w rozdziale
6.4.1 oraz lokalizacji dróg dojazdowych, miejsc składowania materiałów i maszyn w sposób
uniemożliwiający zniszczenie siedlisk nie podlegających zajęciu pod inwestycję. W szczególności
dotyczy to siedliska 91E0 – 1 które objęte jest ryzykiem pogorszenia jakości (0,65 ha) na skutek
prowadzonych prac modernizacyjnych na linii kolejowej przy przejściu obiektem mostowym.
Ponadto, obejmuje wyznaczenie i oznaczenie w terenie, w sposób dobrze widoczny, przed
rozpoczęciem prac budowlanych, granicy pomiędzy zajmowanym pod inwestycję pasem terenu (w
miejscach, gdzie planowane jest prostowanie łuków160, przebudowa skrzyżowań i budowa nowych
dróg dojazdowych, budowa obiektów) a częścią siedliska, która nie powinna zostać zajęta pod
inwestycję – zgodnie z zapisami DŚ pkt 2.4., 2.5 oraz 2.6. Ma to za zadanie zmniejszyć
prawdopodobieństwo nieumyślnego pogorszenia jakości siedliska, w stopniu większym niż założono
podczas oceny wpływu inwestycji na siedliska przyrodnicze.
NA ETAPIE EKSPLOATACJI


Działania minimalizujące etapu eksploatacji:
Kontrola i utrzymywanie w należytym stanie technicznym system odwodnienia, w
szczególności czystość rowów odwadniających i osadników. W przypadku uszkodzenia
systemu - niezwłocznie naprawiane.
Monitorowanie ewentualnych wycieków paliwa. W przypadku wycieku paliwa, miejsce
zanieczyszczone oczyszczone za pomocą sorbentów substancji ropopochodnych.
8.2.2. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA ENTOMOFAUNĘ
Przedsięwzięcie (zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji) nie generuje negatywnego
wpływu na entomofaunę – nie wymaga projektowania środków minimalizujących (rozdz. 6.4.3).
8.2.3. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA ICHTIOFAUNĘ
Z uwagi na cenność przyrodniczą rzeki Bug oraz gatunki ryb stanowiące przedmioty ochrony
obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska (rozdz. 6.4.4) - poza zaleceniem zachowania we właściwym
stanie środowiska wodnego (określone w rozdz. tematycznych poświęconych ocenie oddziaływania i
rozwiązaniom ograniczającym na et. realizacji i eksploatacji) określono wymóg dla etapu realizacji.
Określa się następujący wymóg dla etapu realizacji inwestycji: Prace w obrębie koryta rzeki
Bug (most w km 84.548 wg stanu projektowanego), mogące prowadzić do zmącenia jej wód,
160
Lokalizacja zaprojektowanych łuków: km 83+077-83+377 (tor 1 i tor 2); km 85+525,43-85+785,43 (tor 1), km 85+515,1985+769,27 (tor 2); km 86+217,67-86+900899,04 (tor 1), km 86.219,63÷86.900,14 (tor 2)
realizować poza okresem tarła chronionych gatunków ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy
Siedliskowej – tj. poza okresem II połowa marca – I połowa lipca.
Warunek ten jest zgodny z zapisem DSU w pkt. II.17. Rzeka Liwiec znajduje się poza zakresem
przedmiotowego odcinka linii kolejowej.
8.2.4. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA HERPETOFAUNĘ
Poniżej oraz w rozdz. 7.4.5, rozdz. 9.1, rozdz.12, przedstawiono możliwe do zastosowania
działania minimalizujące ryzyko negatywnego oddziaływania na chronionione gatunki herpetofauny i
ich siedliska – właściwa organizacja prac na etapie realizacji inwestycji z zabezpieczeniem siedlisk, ich
wygrodzeniem, zabezpieczeniem przed przedostawaniem ewentualnych zanieczyszczeń,
prowadzenie prac pod nadzorem herpetologicznym.
Poniżej przedstawiono odniesienie do rozwiązań dotyczących przejść dla płazów w projekcie
budowlanym oraz wytyczne umożliwiające odpowiednią organizację prac na etapie realizacji
inwestycji.
Podczas oceny oddziaływania przeanalizowano siedliska wyróżnionych gatunków
herpetofauny, tj. traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego, gatunków z Zał. II i IV Dyrektywy
Siedliskowej oraz objętych ochroną gatunkową.
W wyniku prowadzonych prac modernizacyjnych nie nastąpi zniszczenie wyróżnionych
siedlisk ww. gatunków. Dla siedlisk herpetofauny objętych ryzykiem zniszczenia oraz pogorszenia
zaproponowano działania minimalizujące, które zabezpieczą siedliska i nie doprowadzą do ich
zniszczenia (nie wymagane zbiorniki zastępcze).
Zabezpieczenie siedlisk
Prace budowlane prowadzone będą pod nadzorem herpetologicznym, zgodnie z wymogiem
określonym w pkt. IV.3 Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z dnia 6 października 2009 r.,
znak: RDOŚ-14-WOOŚ-II-PB-6613-008/08.
Zapewniony zostanie nadzór herpetologiczny nad prowadzeniem prac w okolicach
zbiorników wodnych i cieków m.in. w celu stwierdzenia konieczności i ewentualnego przeniesienia
płazów (rozdz. 12). W trakcie prowadzenia prac budowlanych w rejonie siedlisk zagrożonych
ryzykiem negatywnego oddziaływania (rozdz. 7.4.5), siedliska te zostaną zabezpieczone: wygrodzenie
tymczasowe (III – IX) miejsc składowania i placu budowy w sposób zabezpieczający siedliska płazów
w sąsiedztwie linii kolejowej.
Zabezpieczenie środowiska wodnego przedstawiono w rozdz. 9.1. Używanie sprawnych
technicznie i nie przestarzałych maszyn zabezpieczy przed przedostawaniem się ew. zanieczyszczeń
do siedlisk.
Dla siedliska, którego nie ma możliwości zabezpieczenia, zaproponowano przeniesienie
płazów do zbiornika zastępczego (poniżej).
Zbiorniki zastępcze
Dla oceny konieczności budowy zbiorników zastępczych dla płazów dla przedmiotowego
odcinka linii kolejowej wyróżniono wymogi wynikające z zapisów DSU (pkt. III.26).
Przeanalizowano dane z inwentaryzacji herpetologicznej wykonanej w 2014 roku, w celu
wyodrębnienia siedlisk gatunków z Załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej (kumak nizinny traszka
grzebieniasta), stanowiących jednocześnie ważne miejsca rozrodu herpetofauny (dotyczy również
gatunków z Zał. IV DS), które zostaną utracone w związku z realizacją przedsięwzięcia, a wpływ ten
oceniono jako istotny.
Dla siedlisk herpetofauny z Zał. II i IV DS w rejonie przedsięwzięcia oceniono, iż możliwe jest
ograniczenie wpływu na płazy (ryzyko utraty, pogorszenia jakości siedlisk) poprzez zastosowanie
środków minimalizujących (jak wyżej: etap prac modernizacyjnych), prowadzenie prac pod nadzorem
przyrodniczym – bez konieczności rekompensaty w postaci budowy nowych zbiorników wodnych.
Dla przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej DSU określa w pkt. III.26. konieczność
budowy 8 zbiorników wodnych dla płazów w km 81,100 – 81,750, każdy o powierzchni 500-1000m2 i
głębokości 1-1,5 m, z łagodnie wyprofilowanymi skarpamim, poza miejscami mogącymi spowodować
zniszczenie siedlisk przyrodniczych; należy do nich przenieść populacje płazów z siedlisk najbardziej
narażonych na zniszczenie (znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej w podanym
kilometrażu). Wymóg ten, patrząc na wyniki inwentaryzacji przyrodniczej z 2007 roku (raport ooś na
1 etapie oceny), został przypisany dla zniszczenia siedliska kumaka nizinnego.
Siedlisko, dla którego przypisano wymóg budowy zbiorników komplensacyjnych (na
podstawie inwentaryzacji z 2007 roku), w wynikach inwentaryzacji wykonanej w 2014 roku
oznaczone jest nr 11.
Siedlisko Nr 11 w km 81,710 – 81,746, wykorzystywane przez kumaka nizinnego, nie zostanie
zniszczone przy zastosowaniu rozwiązań minimalizujących. W związku z tym nie ma konieczności
rekompensaty utraty siedliska w postaci budowy zbiorników wodnych.
Uniknięcie zniszczenia ww. siedliska nastąpi poprzez: Organizację placu budowy i
składowania materiałów, sprzętu w sposób zabezpieczający siedlisko, tj. w odległości min. 30m od
siedliska. Natomiast w przypadku braku możliwości spełnienia tego warunku: Prowadzenie prac pod
nadzorem herpetologicznym. Zabezpieczenie siedliska, tzn. ogrodzenie tymczasowe w okresie III – IX
miejsc składowania i placu budowy w sposób zabezpieczający siedlisko. Ewentualna konieczność
przeniesienia płazów oceniona zostanie podczas nadzoru herpetologicznego.
NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO I EKSPLOATACJI
Przejścia dla płazów
Na podstawie analizy rozkładu sieldisk płazów w rejonie linii kolejowej i stopnia ich
wykorzystania przez poszczególne gatunki, wyróżniono istotne siedliska i populacje wymagające
zachowania łączności i migracji, dyspersji.
W analizie uwzględnio wymogi budowy przejść dla zwierząt wynikające z DSU oraz
uwarunkowania techniczne dla wykonania przejść dla płazów w nowych lokalizacjach. W sytuacji
projektowanych przejść dla małych ssaków przeanalizowano możliwości dostosowania tychże przejść
do pełnienia funkcji przejść dla płazów.
Przewidziano budowę 2 przejść dla małych zwierząt, co jest zgodne z DSU (pkt. III.16,18). Dla
obiektów zaprojektowano dodatkowo konstrukcje naprowadzające, w celu spełnienia fukncji przejść
dla płazów.
Realizacja przedsięwziecia związana jest również z budową systemu 14 przejść dla płazów
(rozdz. 8.2.3), w nawiązaniu do pkt. III.16 DSU (zmniejszenie liczby przejść do 4) i zgodnie z pkt. III.14
DSU (10 przejść).
Szczegółowe rozwiązania projektowe dotyczące przejść dla zwierząt (w tym dla płazów), z
zestawieniem lokalizacji i parametrów, oraz w porównaniu z zapisami DSU, przedstawia Tabela. 68.
Przejścia dla zwierząt (w tym płazów) – w rozdz. 8.2.5. Przykładowe ryciny prezentujące
zaprojektowane przejścia dla zwierząt znajdują się w załączniku nr 7 do niniejszego raportu.
8.2.5. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA AWIFAUNĘ
Poniżej przedstawiono możliwości zminimalizowania wpływu planowanej modernizacji linii
kolejowej E75 na zinwentaryzowane gatunki ptaków z Zał. I Dyrektywy Ptasiej – na etapie realizacji
przedsięwzięcia. Na etapie eksploatacji nie przewiduje się działań minimalizujących.



Działania minimalizujące na etapie realizacji przedsięwzięcia:
Ograniczona do niezbędnego minimum wycinka drzew i krzewów – zgodnie z pkt. II.13 DSU,
Realizacja wycinki wycinki poza okresem lęgowych ptaków (tzn. prowadzenie jej od początku
września do końca lutego) – zgodnie z pkt. II.14, II.15 DSU.
Prowadzenie prac pod nadzorem przyrodniczym (rozdz. 11).
8.2.6. SPOSOBY OGRANICZANIA WPŁYWU NA TERIOFAUNĘ
Przedsięwzięcie (zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji) nie generuje negatywnego
wpływu na chiropterofaunę – nie wymaga projektowania środków minimalizujących (rozdz. 6.4.7).
Przecięcie korytarza ekologicznego (Dolina Dolnego Bugu) elementem infrastruktury liniowej,
jakim jest linia kolejowa, zawsze jest źródłem wymagającym analizy oddziaływań wynikających z
barierowego efektu linii. Obecnie istniejąca linia kolejowa jest pewną barierą dla zwierząt, możliwą
jednak do przekroczenia, natomiast nie można wykluczyć ryzyka kolizji zwierząt z pociągami.
Planowana inwestycja polega na modernizacji już istniejącej linii kolejowej E 75, która stanowi
element na stałe wpisany w otaczający krajobraz.
Poniżej zestawiono przejścia dla zwierząt dla przedmiotowego odcinka linii kolejowej,
analizując wymogi budowy przejść dla zwierząt wynikające z DSU. Ponadto przeanalizowano
możliwość wykorzystania obiektów dodatkowo przez płazy.
Analiza pozostałych aspektów oddziaływania na ssaki wykazała, iż inne rozwiązania
minimalizujące nie są konieczne (rozdz. 6.4.8).
Prace modernizacyjne w zakresie przedsięwzięcia (m.in. na wymiana podtorza, torów, sieci
trakcyjnej) w niewielkim stopniu wzmocnią barierowe oddziaływanie na ssaki oraz ich migracje,
oddziaływanie na drożność korytarza ekologicznego. Prace prowadzone będą z zachowaniem
wartości dopuszczalnych poziomu hałasu w środowisku, z jak najmniejszym przekształceniem
krajobrazu. Wycinka drzew i krzewów, ograniczona do minimum, nie doprowadzi do istotnych zmian
w krajobrazie i strukturze siedlisk wykorzystywanych przez teriofaunę.
Dla etapu realizacji prowadzenie prac będzie o charakterze czasowym. Uwzględniony został
warunek prowadzenia prac z zachowaniem dbałości o stan środowiska, co ograniczy ryzyko
przedostawania się zanieczyszczeń do środowiska. Ryzyko negatywnego oddziaływania na
środowisko wodne jest ograniczone, co omówiono w rozdziałach 6.3. i 8.1. Drgania podłoża podczas
prowadzenia robót ocenia się jako nieistotne, gdyż będą miały charakter czasowy.
Zagrożenia etapu sytuacji dla przedstania się zanieczyszeń może mieć miejsce jedynie w
przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnych – potencjalne wypadki i awarie (rozdział 9).
NA ETAPIE PROJEKTU BUDOWLANEGO I EKSPLOATACJI
Przejścia dla zwierząt
Wymogi do uwzględienia przy projektowaniu przejść dla zwierząt zawarte w decyzji o
środowiskowych
uwarunkowaniach
nr
RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08
(DSU)
dla
przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej - określają pkt. III. 12, 14, 16, 17, 18, 21, 22, 23 DSU.
Zapisy przedstawiono w poniższej tabeli.



Na odcinku L02 linii kolejowej zaprojektowano 17 przejść dla zwierząt:
przystosowanie 1 mostu (rz. Bug) do funkcji przejść dla zwierząt,
budowę 2 przejść dla małych zwierząt (w tym płazów) z konstrukcajmi naprowadzającymi,
budowę systemu 14 przejść dla płazów z konstrukcjami naprowadzającymi.
Podsumowanie dla spełnienia wymogów dot. zaprojektowania poszczególnych obiektów
wygląda nastąpująco:
 przystosowanie mostu na rzece Bug do funkcji przejścia dla zwierząt (pkt. III.21)
- zostało zaprojektowane
 budowa 4 przejść dla małych zwierząt (pkt. III.16 i III.18)
- zaprojektowano 2 przejścia dla małych zwierząt (w tym płazów), dodatkowo z
konstrukcjami naprowadzającymi
 budowa 8 przejść dla płazów, z konstrukcjami naprowadzającymi (pkt. III.16)
- zaprojektowano 4 przejścia dla płazów, z konstrukcjami naprowadzającymi
 budowa co najmniej 10 przejść dla płazów, z konstrukcjami naprowadzającymi (pkt. III.17)
- zaprojektowano 10 przejść dla płazów, z konstrukcjami naprowadzającymi
Dla funkcjonalności zaprojektowanych przejść dla zwierząt spełniono wymogi określone w
pkt. III. 22 i III. 23 DSU.
W stosunku do zapisów DSU nie zaprojektowano:
 przystosowania mostu w km 83,750 do funkcji przejścia dla zwierząt (pkt. III.12) - most w
stanie istniejącym nie występuje, nie zaprojektowano budowy nowego obiektu
 budowy 2 przejść dla małych zwierząt (w tym płazów), z konstrukcjami naprowadzającymi
(pkt. III.14)
Ponadto zmiany dotyczą odcinków konstrukcji naprowadzających, co jest skorelowane ze
zmianami dot. zaprojektowanych przejść dla zwierząt.
Szczegółowe rozwiązania projektowe dotyczące przejść dla zwierząt (w tym dla płazów) z
zestawieniem lokalizacji i parametrów, oraz w porównaniu z zapisami DSU, przedstawia tabela
poniżej. Przykładowe ryciny prezentujące zaprojektowane przejścia dla zwierząt znajdują się w
załączniku nr 7 do niniejszego raportu.
Urządzenia odstraszające
Nie zaprojektowano urządzeń odstraszających. Wymóg ich zastosowania określony w pkt.
III.25 DSU nie dotyczy przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej E75.
Tabela 71. Przejścia dla zwierząt (w tym płazów) – odcinek L02 linii kolejowej.
Wymogi zawarte w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DSU) i przejścia dla zwierząt zaprojektowane na odcinku L02 linii kolejowej
Zapisy DSU w pkt. III.11,13,15, 19,20, 24 – Nie dotyczą przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej
Kilometraż istniejący, Kilometraż
Charakterystyka przejść dla zwierząt
Odniesienie do wymagań DSU
zgodnie z DSU
projektowany
III.12. Przystosowanie mostu w km 83+750 (podpartego filarami) do pełnienia funkcji przejścia dla zwierząt dużych, o szerokości 20m i wysokości 5m (światło przejścia).
Brak obiektu w km Brak
Nie zaprojektowano rozwiązania - przystosowanie mostu w km
Nie zaprojektowano przystosowania mostu w km 83,750 pełnienia funkcji
83,750 – w DSU zaprojektowanej
83,750 do pełnienia funkcji przejścia dla dużych zwierząt.
przejścia dla dużych zwierząt.
wskazany most do budowy obiektu.
W km 83,750 w stanie istniejącym brak mostu i innych obiektów.
W km 83,750 nie występuje most. Technicznie, nasyp wysokość.
przystosowania
do
Nie jest to lokalizacja kolizyjna, wymagająca budowy dużego
W km 83,750 nie zaprojektowano budowy przejścia dla dużych zwierząt.
funkcji przejścia dla
przejścia dla zwierząt.
Lokalizacja nie stanowi miejsca kolizyjnego z przecięciem szlaków
zwierząt.
migracji gatunków priorytetowych ani gatunków z Załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej (wilk, ryś, żubr), które mogłoby ograniczać populacje tychże
gatunków.
W ocenie korytarzy migracyjnych ssaków w rejonie odcinka L02 linii
kolejowej, oraz charakteru terenu (rozkład siedlisk) w jego bezpośrednim
sąsiedztwie, nie wyróżniono istotnych fragmentów dla przemieszczania się
dużych ssaków, które można byłoby uznać za ważne szlaki migracji w kolizji z
linią kolejową. Podczas inwentaryzacji nie odnotowano przypadków
śmiertelnych i przekroczeń przez linię kolejową w analizowanej lokalizacji.
Migracje dużych ssaków na odcinku L02 linii kolejowej (dł. 5,88 km)
zabezpieczone są przez przystosowanie mostu na rzece Bug do funkcji
przejścia dla dużych zwierząt: - km projektowany 84,548 (opis poniżej, przy
pkt. III.21 DSU) – w strefie korytarza ekologicznego Dolina Dolnego Bugu
GKPnC-4 i obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska.
r ref. C367-L02-PB-NN-RAP-00001
zgodnie z DSU
projektowany
III.14. Budowę przejść dla małych zwierząt w km 83+200, 83+400 o szerokości 1,5m i wysokości 1m wraz z systemem płotków naprowadzających (w kształcie litery „L”) na odcinku: 83+150-83+450
(300m po obu stronach torów).
Budowa obiektów:
Brak
Nie zaprojektowano rozwiązania:
Nie zaprojektowano budowy przejść dla małych zwierząt w km 83,200 i
Przejścia dla małych
zaprojektowanej
- budowa przejść dla małych zwierząt w km 83,200 i 83,400 wraz z 83,400 wraz z płotkami naprowadzającymi w km 83,150 - 84,330 (zachowana
zwierząt (w tym
budowy obiektów.
płotkami naprowadzającymi na odcinku od km 83,150 do km 84,330 przerwa w świetle obiektu).
płazów) w km 83,200
(zachowana przerwa w świetle obiektów).
Warunki siedliskowe herpetofauny w rejonie linii kolejowej uległy zmianie.
i km
Wynika to z następujących przesłanek:
Nie stwierdzono siedlisk i populacji płazów, które wymagałyby zachowania
83,400. Budowa
- zmiany warunków siedliskowych herpetofauny oraz znaczenia dla łączności migracji względem kolizji z przedmiotowym odcinkiem linii
Konstrukcje
zabezpieczenia drożności migracji małaych ssaków
kolejowej. Funkcjonownaie przejścia nie jest znaczące dla zachowanie
naprowadzające: od
- wystarczające zabepiecznie drożności migracji na odcinku L02 poprzez drożności korytarza ekologicznego (dot. małych ssaków).
km 83,150 do km
zastosowanie przejść dla zwierząt (przedstawione w tabeli), w tym w
Podkreśla się, iż dla odcinka L02 linii kolejowej zaprojektowano optymalne
83,450 (zachowana
rejonie analizowanej lokalizacji.
rozwiązania z uwzględnieniem zabezpieczenia możliwości migracji płazów i
przerwa w świetle
ssaków.
obiektów)
Na odcinku L02 linii kolejowej zaprojektowano łącznie 17 przejść dla
zwierząt: - przystosowanie mostu na rzece Bug do funkcji przejścia dla
zwierząt, - budowę 2 przejść dla małych zwierząt (w tym płazów) z
konstrukcajmi naprowadzającymi, - budowę systemu 14 przejść dla
płazów z konstrukcjami naprowadzającymi.
W rejonie analizowanej lokalizalizacji:
- zaprojektowano przejście dla małych zwierząt (w tym dla płazów) w km
82,480 i system 4 przejść dla płazów w km 82,540, km 82,600, km 82,660, km
82,720, połączonych płotkami naprowadzającymi na odcinku od km 82,430 do
km 82,770.
- zaprojektowano system 10 przejść dla płazów w km 84,780, km 84,850,
km 84,920, km 85,100, km 85,170, km 85,240, km 85,600, km 85,670, km
85,740, km 85,815, połączonych płotkami naprowadzającymi na odcinku
84,700-86,000.
III.16. Budowę przejść dla małych zwierząt w km 82+480, 82+960 o szerokości 1,5m i wysokości 1m oraz budowę 8 przejść dla płazów w km 82+540-83+020, tzn. w km 82+540, 82+600, 82+660, 82+720,
82+780, 82+840, 82+900, 83+020 oraz dodatkowego na odcinku linii kolejowej w km 83+270-83+330, przejścia o szerokości 1m i wysokości 0,6m, połączone ze sobą płotkami naprowadzającymi (w
kształcie litery „L”) o długości 300m po obu stronach linii (w km 82+600-82+900).
Budowa przejścia dla Budowa przejścia
Przejście dla małych zwierząt (w tym płazów): w km 82,480 z
Zaprojektowano budowę przepustu z funkcją przejścia dla małych zwierząt
małych zwierząt:
dla zwierząt (w tym konstrukcjami naprowadzającymi (jak poniżej - na odcinku km 82,430 – w km 82,480
zgodnie z DSU
projektowany
- km 82,480
płazów):
82,770).
- przejście dla małych ssaków dodatkowo z dostosowaniem dla płazów (z
- km 82,480
Budowa przepustu do pełnienie funkcji przejścia dla zwierząt w konstrukcjami naprowadzającymi).
(z
konstrukcjami celu umożliwienia przejścia ssakom wielkości wydra, bóbr, borsuk, lis,
Przepust w km 82,480, o wymiarach min. szer. 1,5m i wys. 1,0m.
naprowadzającymi) łasica, i dla małych zwierząt w rejonie: korytarza ekologicznego Dolina
Dla funkcji przejścia dla płazów dodatkowo zaprojektowano konstrukcje
Dolnego Bugu GKPnC-4, obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH naprowadzające (j.w: km 82,430 – km 82,770. Dla zapewnienia łączności
140011.
populacji płazów (siedliska nr 15, 16), zachowania drożności ich migracji.
Dodatkowo dostosowanie do możliwości wykorzystania przez Dotyczy gatunków płazów z Zał. II i/lub IV DS.: kumak nizinny (przedmiot
płazy w celu zapewnienia łączności populacji płazów (siedliska nr 15, ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska), żaba jeziorowa.
16), zachowania drożności ich migracji. Dotyczy gatunków płazów z Zał.
Uwzględniono zachowanie łączności obiektu i 4 przejść dla płazów w km
II i/lub IV DS.: kumak nizinny (przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 82,540, km 82,600, km 82,660, km 82,720.
Ostoja Nadbużańska), żaba jeziorkowa.
Przepust w km 82,480
Przejście pod torami dla małych zwierząt (w tym płazów), o
konstrukcji ramy zamkniętej, żelbetowej, prefabrykowanej, skrzydła o
stałej wysokości, usytuowane równolegle do układu torowego, obiekt
posadowiony bezpośrednio. Przejście z naturalnym podłożem: warstwą
gliny z humusem.
Parametry konstrukcji: światło poziome – l0=1,500m, światło
pionowe – h0,min=1,000m, długość (w licu ścian czołowych) – l=18,890m,
długość eksploatacyjna – le= 18,890m, wysokość naziomu nad
przepustem – hn1= 2,310m, hn2= 2,330m, rzędna wlotu – 98,494m npm,
rzędna wylotu – 98,400m npm, konstrukcja usytuowana w spadku
podłużnym i=0,5% w stronę lewą, prostopadle do osi układu torowego,
0
skos obiektu – α=90,0 .
Otoczenie przejścia: Konstrukcje naprowadzające do przejścia w
km 82,480 i zachowaną łącznością z 4 przejściami w km 82,540, km
82,600, km 82,660, km 82,720. Luźno rozmieszczone pnie, karpy
korzeniowe, stosy gałęzi większe kamienie dla nadania naturalnego
charakteru otoczenia przejścia, ograniczenia ruchu pojazdów i pieszych.
Umocnienie płytami betonowymi ażurowymi należy gęsto obsiać trawą.
Budowa przejścia dla Brak
Nie zaprojektowano budowy przejścia dla małych zwierząt w km
Nie zaprojektowano budowy przejścia dla małych zwierząt w km 82,960.
małych zwierząt:
zaprojektowanej
82,960, z uwagi na:
Funkcjonownaie przejścia w analizowanej lokalizacji nie jest znaczące dla
zgodnie z DSU
projektowany
- km 82,960
budowy obiektu.
- brak istotnego znaczenia dla zabezpieczenia drożności migracji zachowanie drożności korytarza ekologicznego (dot. małych ssaków).
małych ssaków: możliwe do wykorzystania do migracji przejście
zaprojektowane w km 82,480
rozwiązania z uwzględnieniem zabezpieczenia możliwości migracji małych
- wystarczające zabepieczenie drożności migracji na odcinku L02 ssaków.
poprzez zastosowanie przejść dla zwierząt.
W rejonie lokalizalizacji km 82,960 zaprojektowano przejście dla małych
zwierząt (w tym dla płazów) w km 82,480 – możliwe wykorzystanie do
migracji.
Budowa 8 przejść dla Budowa 4 przejść
Budowa systemu przejść dla płazów: 4 przejścia dla płazów wraz z
Zaprojektowano budowę systemu przejść dla płazów:
płazów:
dla płazów:
konstrukcjami naprowadzającymi (jak poniżej).
4 przejścia dla płazów o wymiarach min. szer. 1,0m i wys. 0,6m, w lokalizacji:
- km 82,540
- km 82,540
W celu zapewnienia łączności populacji płazów (siedliska nr 15, 16), - km 82,540
-km 82,600
-km 82,600
zachowania drożności ich migracji. Dotyczy gatunków płazów z Zał. II - km 82,600
- km 82,660
- km 82,660
i/lub IV DS.: kumak nizinny (przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 - km 82,660
- km 82,720
- km 82,720
Ostoja Nadbużańska), żaba jeziorkowa.
- km 82,720
- km 82,780
(z
konstrukcjami
Przejścia dla płazów: 4 przepusty w km 82,540, km 82,600, km i konstrukcje naprowadzające (z zachowaną łącznością przejść i dodatkowo z
- km 82,840
naprowadzającymi) 82,660, km 82,720
przejściem w km 82,480).
- km 82,900
Przejścia pod torami dla płazów, o konstrukcji ramy otwartej,
- km 83,020
żelbetowej, monolitycznej, posadowionej bezpośrednio, 2 ściany
Nie zaprojektowano budowy 4 przepustów o funkcji przejścia dla płazów
(z
konstrukcjami
czołowe przepustu żelbetowe, prefabrykowane, o stałej wysokości, w km 82,780, km 82,840, km 82,900, 83,020.
naprowadzającymi)
dostosowanej do kształtu nasypu kolejowego, posadowione
Nastąpiły zmiany warunków siedliskowych herpetofauny. Możliwe
bezpośrednio.
wykorzystanie do migracji i zabezpieczenie łączności populacji płazów (siedlisk
Przejścia o wymiarach minimalnych: szer. 1,0m i wys.0,6m, z nr 15, 16)
poprzez zastosowanie 4 przejść (j.w.) oraz dodatkowo
naturalnym podłożem: warstwą gliny z humusem.
przystosowanego dla płazów przejścia w km 82,480. Ponadto zaprojektowane
Parametry konstrukcji:
przejścia są połączone konstrukcjami naprowadzającymi dla polepszenia
1. Przepust w km 82+540: światło poziome – l0=1,00m, światło pionowe moziwości wykorzystania obiektów przez płazy.
– h0=0,60m, długość (w licu ścian czołowych) – l= 19,990m, długość
eksploatacyjna – le= 22,434m, pole powierzchni w planie - a = ap =
22,434m2, spadek podłużny – i=1,06%, rzędna wlotu – 98,731m npm,
rzędna wylotu – 98,518m npm, wysokość naziomu nad przepustem –
hn1= 2,611m, hn2= 2,568m, skos obiektu – α=90,00.
2. Przepust w km 82+600: światło poziome – l0=1,00m, światło pionowe
zgodnie z DSU
projektowany
3. Przepust w km 82,660: światło poziome – l0=1,00m, światło pionowe
– h0=0,60m, długość (w licu ścian czołowych) – l= 21,990m,długość
4. Przepust w km 82,720: światło pionowe – h0=0,60m, długość (w licu
ścian czołowych) – l= 19,990m, długość eksploatacyjna – le= 23,044m,
pole powierzchni w planie - a = ap = 23,044m2, spadek podłużny –
i=3,30%, rzędna wlotu – 98,945m npm, rzędna wylotu – 98,286m
npm, wysokość naziomu nad przepustem – hn1= 2,523m, hn2= 2,655m,
0
skos obiektu – α=90,0 .
Otoczenie przejść: Konstrukcje naprowadzające łączące ww.obiekty, a
także przejście w km 82,480. Luźno rozmieszczone pnie, karpy
korzeniowe, stosy gałęzi większe kamienie dla nadania naturalnego
charakteru otoczenia przejścia, ograniczenia ruchu pojazdów i pieszych.
Umocnienie płytami betonowymi ażurowymi należy gęsto obsiać trawą.
Budowa konstrukcji Budowa
Konstrukcje naprowadzające – od km 82,430 do km 82,770
Zaprojektowano budowę konstrukcji naprowadzających w lokalizacji od
naprowadzających od konstrukcji
Konstrukcje naprowadzające na odcinku od km 82,430 do km km 82,430 do km 82,770, łączące 5 przejść dla płazów w celu optymalnych
km 82,600 do km naprowadzających
82,770 (z zachowaną przerwą w świetle obiektów).
możliwości wykorzystania zaprojektowanych przejść.
82,900 (zachowana od km 82,430 do
Obustronne konstrukcje naprowadzające do 5 przejść pod nasypem
Zmiana długości (z odcinka 78,580 0- 79,080 wg. DSU) związana jest ze
przerwa w świetle km 82,770
kolejowym, o wys. 50cm, w kształcie L, zakończone w kształcie litery C zmianą liczby przejść dla płazów i zachowaniem łączności projektowanych
przejść).
(zachowana
umożliwiające zwiększoną możliwość naprowadzenia płazów na przejść - połączone przejście dla małych zwierząt (w tym płazów) w km
przerwa w świetle przejścia.
82,480 i z 4 przejścia dla płazów w km 82,540, km 82,600, km 82,660, km
przejść).
Obiekt żelbetowy, prefabrykowany, posadowiony bezpośrednio. 82,720 (jak powyżej).
Połączenie z obiektami – w km 82,480 i zachowanie łączności z
Zmiana kilometraża początowego wynika z dostosowania przejścia dla
obiektem w km 82,540 (jak poniżej).
zwierząt w km 82,480 do wykorzystania przez płazy i zachowania łączności ww
Parametry: długość eksploatacyjna (strona lewa) – le= 340,00m, obiektu z przejściami w km 82,540, km 82,600, km 82,660, km 82,720.
długość eksploatacyjna (strona prawa) – le= 340,00m, pole powierzchni
Zmiana kilometraża końcowego w związku z tym, że nie zaprojektowano
zgodnie z DSU
projektowany
widocznej części (strona lewa) - a = 509,3m2, pole powierzchni budowy 4 przejść dla płazów w km 82,780, km 82,840, km 82,900, 83,020.
2
widocznej części (strona prawa) - a = 509,3m .
Konstrukcje naprowadzające zapewniają:
- Połączenie obiektów zaprojektowanych jako przejścia dla płazów w km
82,540, km 82,600, km 82,660, km 82,720 - W celu zapewnienia łączności
populacji płazów (siedliska nr 15, 16), zachowania drożności ich migracji.
Dotyczy gatunków płazów z Zał. II i/lub IV DS.: kumak nizinny (przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska), żaba jeziorkowa.
- Dodatkowo dostosowanie do możliwości wykorzystania przez płazy obiektu
w km 82,480 - W celu zapewnienia łączności populacji płazów (siedliska nr 15,
16), zachowania drożności ich migracji. Dotyczy gatunków płazów z Zał. II i/lub
IV DS.: kumak nizinny (przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Ostoja
Nadbużańska), żaba jeziorkowa.
Budowa 1 przejścia Brak
Nie zaprojektowano budowy przejścia dla małych zwierząt na
Nie zaprojektowano budowy przejścia dla małych zwierząt na odcinku od
dla małych zwierząt zaprojektowanej
odcinku od km 83,270 do km 83,330.
km 83,270 do km 83,330.
na odcinku od km budowy obiektu.
- brak istotnego znaczenia dla zabezpieczenia drożności migracji
Funkcjonownaie przejścia w analizowanej lokalizacji nie jest znaczące dla
83,270 do km 83,330,
małych ssaków: możliwe do wykorzystania do migracji przejście zachowanie drożności korytarza ekologicznego (dot. małych ssaków).
zaprojektowane w km 82,480
- wystarczające zabepieczenie drożności migracji na odcinku L02 rozwiązania z uwzględnieniem zabezpieczenia możliwości migracji małych
poprzez zastosowanie przejść dla zwierząt.
ssaków.
W rejonie lokalizalizacji km 82,960 zaprojektowano przejście dla małych
zwierząt (w tym dla płazów) w km 82,480 – możliwe wykorzystanie do
migracji.
III.17. Budowę co najmniej 10 przejść dla płazów w km 84+700-86+000, przejścia o szerokości 1m i wysokości 0,6m, połączone ze sobą płotkami naprowadzającymi (w kształcie litery „L”).
Budowa co najmniej
Budowa 10 przejść
Budowa systemu przejść dla płazów wraz z konstrukcjami Zaprojektowano budowę systemu przejść dla płazów:
10 przejść dla płazów
dla płazów w
naprowadzającymi.
10 przejść dla płazów o wymiarach min. szer. 1,0m i wys. 0,6m,
na odcinku od km
zakresie odcinka od
W celu zapewnienia łączności populacji płazów. Umożliwienie w lokalizacji:
84,700 do km
km 84,700 do km
migracji i przepływu genów w obszarze Natura 2000 między - km 84,780
86+000.
86+000, w
kompleksem siedlisk herpetofauny w km ok. 84,7 – 85,9 (mapy nr 02). - km 84,850
lokalizacjach:
Dotyczy siedlisk ważnych i istotnych dla występowania herpetofauny, - km 84,920
- km 84,780
które stanowią miejsca rozrodu m.in. 4 gatunków z Zał. II i/lub IV DS: - km 85,100
- km 84,850
kumaka nizinnego i traszki grzebieniastej (przedmioty ochrony obszaru - km 85,170
- km 84,920
Natura 2000), oraz żaby jeziorkowej, żaby moczarowej.
- km 85,240
zgodnie z DSU
projektowany
- km 85,100
Przejścia dla płazów: 10 przepustów wkm 84,780, km 84,850, km - km 85,600
- km 85,170
84,920, km 85,100, km 85,170, km 85,240, km 85,600, km 85,670, km - km 85,670
- km 85,240
85,740, km 85,815.
- km 85,740
- km 85,600
Projektowane przejścia pod torami, o konstrukcji ramy otwartej, - km 85,815
- km 85,670
żelbetowej, monolitycznej, posadowionej bezpośrednio, 2 ściany połączone konstrukcjami naprowadzającymi od km 84,700 do km 86,000
- km 85,740
czołowe przepustu żelbetowe, prefabrykowane, o stałej wysokości, (zachowana przerwa w świetle przejść) – jak poniżej.
- km 85,815
dostosowanej do kształtu nasypu kolejowego, posadowione
bezpośrednio.
Przejścia o wymiarach minimalnych: szer. 1,0m i wys. 0,6m, z
naturalnym podłożem: warstwą gliny z humusem.
Parametry konstrukcji:
2
57,183m , spadek podłużny – i=0,50%, rzędna wlotu – 97,896m npm,
49,976m2 spadek podłużny – i=0,50%, rzędna wlotu – 98,157m npm,
1
2
0
hn = 7,218m, hn = 7,192m, skos obiektu – α=90,0 .
zgodnie z DSU
projektowany
1
2
0
– h0=0,60m, długość (w licu ścian czołowych) – l=39,990m, długość
1
2
0
8. Przepust w km 85,670: światło pionowe – h0=0,60m, długość (w licu
ścian czołowych) – l= 22,990m, długość eksploatacyjna – le= 25,673m,
pole powierzchni w planie - a = ap = 25,673m2, spadek podłużny –
i=0,50%, rzędna wlotu – 99,452m npm, rzędna wylotu – 99,337m npm,
1
2
wysokość naziomu nad przepustem – hn = 2,983m, hn = 3,003m, skos
0
obiektu – α=90,0 .
9. Przepust w km 85,740:światło poziome – l0=1,00m, światło pionowe
2
26,884m , spadek podłużny – i=1,25%, rzędna wlotu – 99,765m npm,
1
2
0
10. Przepust w km 85,815: światło poziome – l0=1,00m, światło
zgodnie z DSU
projektowany
pionowe – h0=0,60m, długość (w licu ścian czołowych) – l= 21,990m,
długość eksploatacyjna – le= 25,372m, pole powierzchni w planie - a = ap
= 25,372m2, spadek podłużny – i=2,71%, rzędna wlotu – 100,340m
npm, rzędna wylotu – 99,743m npm, wysokość naziomu nad
1
2
0
przepustem – hn = 1,993m, hn = 1,884m, skos obiektu – α=90,0 .
Otoczenie przejść: Konstrukcje naprowadzające łączące ww.obiekty.
Luźno rozmieszczone pnie, karpy korzeniowe, stosy gałęzi większe
kamienie dla nadania naturalnego charakteru otoczenia przejścia,
ograniczenia ruchu pojazdów i pieszych. Umocnienie płytami
betonowymi ażurowymi należy gęsto obsiać trawą.
Budowa konstrukcji Budowa
Konstrukcje naprowadzające km 84,700 – 86,000
Konstrukcje naprowadzające na odcinku od km 84,700 do km 86,000
naprowadzających
konstrukcji
Konstrukcje naprowadzające na odcinku od km 84,700 do km (zachowana przerwa w świetle przejść) łączą zaprojetktowane 10 przejść dla
łączących
przejścia naprowadzających
86,000 (z zachowaną przerwą w świetle obiektów).
płazów (j.w.).
dla płazów
łączących
ww.
Obustronne konstrukcje naprowadzające do 10 przejść pod
przejścia,
na nasypem kolejowym, o wys. 50cm, w kształcie L, zakończone w kształcie
odcinku od km litery C umożliwiające zwiększoną możliwość naprowadzenia płazów na
84,700 do km przejścia.
86,000
Obiekt żelbetowy, prefabrykowany, posadowiony bezpośrednio.
(zachowana
Parametry: długość eksploatacyjna (strona lewa) – le= 3300,00m,
przerwa w świetle
długość eksploatacyjna (strona prawa) – le= 3300,00m, pole
przejść).
powierzchni widocznej części (strona lewa) - a = 4942,9m2,pole
powierzchni widocznej części (strona prawa) - a = 4942,9m2.
III.18. Budowę tunelu typu MPD-1 o parametrach 1,0mx0,6m w km 71+350 oraz w km 81+600.
Budowa przejścia w km 71,350 – nie dotyczy
Budowa przejścia w km 71,350 nie uwzględniona w projekcie - nie
Budowa przejścia w km 71,350 nie dotyczy przedmiotowego odcinka L02 linii
odcinka L02 linii kolejowej.
dotyczy przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej.
kolejowej.
Budowa przejścia dla Budowa przejścia
Przejście dla małych zwierząt (w tym płazów): w km 81,600 z
Budowa przepustu z funkcją przejścia dla małych zwierząt
zwierząt w:
dla zwierząt (w tym konstrukcjami naprowadzającymi (jak poniżej).
- przejście dla małych ssaków z dostosowaniem dla płazów (z
- km 81,600
płazów) w:
Budowa przepustu do pełnienie funkcji przejścia dla zwierząt w celu konstrukcjami naprowadzającymi jak poniżej).
- km 81,600
umożliwienia przejścia ssakom wielkości wydra, bóbr, borsuk, lis, łasica i
Przepust w km 81,600 o wymiarach min. szer. 1,0m i wys. 0,6m.
(z
konstrukcją dla małych zwierząt w rejonie: korytarza ekologicznego Dolina Dolnego
naprowadzającą)
Bugu GKPnC-4.
Dodatkowo dostosowanie do możliwości wykorzystania przez płazy
zgodnie z DSU
projektowany
poprzez zastosowanie konstrukcji naprowadzających (jak poniżej).
Przepust w km 81,600
Przejście pod torami dla małych zwierząt (w tym płazów), o
konstrukcji ramy otwartej, żelbetowej, monolitycznej, posadowionej
bezpośrednio, 2 ściany czołowe przepustu żelbetowe, prefabrykowane,
o stałej wysokości, dostosowanej do kształtu nasypu kolejowego,
posadowione bezpośrednio. Przejście z naturalnym podłożem: warstwą
gliny z humusem.
Parametry konstrukcji: światło poziome – l0=1,00m, światło
pionowe – h0=0,60m, długość (w licu ścian czołowych) – l= 26,500m,
długość eksploatacyjna – le= 28,988m, pole powierzchni w planie - a = ap
= 28,988m2, spadek podłużny – i=0,50%, rzędna wlotu – 98,506m npm,
Otoczenie przejścia: Konstrukcje naprowadzające do przejścia.
Luźno rozmieszczone pnie, karpy korzeniowe, stosy gałęzi większe
kamienie dla nadania naturalnego charakteru otoczenia przejścia,
ograniczenia ruchu pojazdów i pieszych. Umocnienie płytami
betonowymi ażurowymi należy gęsto obsiać trawą.
Budowa
Konstrukcje naprowadzające w km 81,550 – 81,650
Dla funkcji przejścia dla płazów dodatkowo zaprojektowano konstrukcje
konstrukcji
Konstrukcje naprowadzające do 1 przejścia dla płazów (km 81,600 - naprowadzające w lokalizacji: km 81,550 – km 81,650
naprowadzających
przedstawione powyżej), na odcinku od km 81,550 do km 81,650 (z
- dla pełnienia przez obiekt w km 81,600 funkcji przejścia dla płazów:
od km 81,550 do zachowaną przerwą w świetle obiektów).
zachowania łączności i migracji populacji istotnych siedlisk płazów.
km 81,650
Dostosowanie obiektu w km 81,600 do możliwości wykorzystania
Dostosowanie do możliwości wykorzystania przez płazy w celu
(zachowana
przez płazy w celu zapewnienia łączności populacji płazów (siedliska nr zapewnienia łączności populacji płazów (siedliska nr 7,8,9,10), zachowania
przerwa w świetle 7,8,9,10), zachowania drożności ich migracji. Dotyczy gatunków płazów drożności ich migracji. Dotyczy gatunków płazów z Zał. II i/lub IV DS.: kumak
obiektu: przejścia z Zał. II i/lub IV DS.: kumak nizinny, rzekotka drzewna, żaba jeziorkowa, nizinny, rzekotka drzewna, żaba jeziorkowa, żaba moczarowa).
dla płazów).
żaba moczarowa).
Obustronne konstrukcje naprowadzające do przejścia pod nasypem
kolejowym o wys. 50cm, w kształcie L, zakończone w kształcie litery C
umożliwiające zwiększoną możliwość naprowadzenia płazów na
przejścia.
Obiekt
żelbetowy, prefabrykowany, posadowiony
zgodnie z DSU
projektowany
bezpośrednio. Parametry: długość eksploatacyjna (strona lewa) – le=
100,00m, długość eksploatacyjna (strona prawa) – le= 100,00m, pole
powierzchni widocznej części (strona lewa) - a = 149,8m2, pole
2
powierzchni widocznej części (strona prawa) - a = 149,8m .
III.21. Przystosowanie mostów do pełnienia funkcji przejść dla zwierząt, tak by zapewnić zachowanie naturalnych fragmentów cieków; po obu stronach powinny znajdować się pasy suchego terenu,
położone poza zasięgiem wody brzegowej, pasy powinny być pokryte glebą próchniczą i roślinnością, po wykonaniu przejścia konieczne jest obfite zakrzaczenie boków trasy naprowadzającej;
dopuszczalne jest wykonanie filtrów podpierających (ustawionych w jednej linii prostopadle do przejścia), jednak w sposób zapewniający dogodne przejście, po oby stronach cieku o szerokości min. 8m,
z łagodnie wyprofilowanymi dojściami (skarpami) zapewniającymi łatwą migrację zwierząt; warunki takie zostaną zapewnione przy okazji przebudowy mostów na rzece Liwiec w km 54+179 oraz na
rzece Bug w km 84+556.
Przebudowa mostu Przebudowa mostu
Most (rzeka Bug) – km 84,548
Most na rzece Bug - projektowany w km 84,548 (DSU, stan istniejący - km
na rzece Bug w km na rzece Bug w km
Przebudowa części istniejącego mostu kolejowego (dla toru nr 2) 84,556) z funkcją przejścia dla zwierząt.
84,556
84,556
oraz dobudowa nowego mostu (dla toru nr 1) do pełnienia funkcji
Kilometraż obiektu: Korekta położenia obiektu wynika z projektowanej
przejścia dla zwierząt zintegrowanego z rzeką Bug, w celu umożliwienia budowy nowych podpór, wspólnych dla konstrukcji w obu torach, w lokatach
przejścia ssakom wielkości łosia, jelenia, sarny, dzika, lisa, małych niekolidujących z podporami istniejącymi w torze nr2 oraz ze zmiany
zwierząt w rejonie: korytarza ekologicznego Dolina Dolnego Bugu hektometrażu w projektowanym układzie torowym linii kolejowej)
GKPnC-4, obszaru Natura 2000 Ostoja Nadbużańska PLH140011.
Zaprojektowano przystosowanie mostu na rzece Bug do pełnienia funkcji
Most stanowić będzie przeprawę przez rzekę Bug, a dodatkowo przejścia dla zwierząt, z zachowanymi suchymi pasami terenu po obu stronach
będzie pełnił funkcję przejścia pod torami dla zwierząt.
rzeki, o szerokości min. 8m.
Suche pasy terenu powyżej poziomu zalewania, z podłożem
Nie wprowadza się nasadzeń naprowadzających do przejścia z uwagi
glebowym i zachowaną roślinnością, dostępne dla zwierząt po obu utrzymanie strefy bezpieczeństwa w rejonie linii kolejowej, na zachowanie
stronach rzeki Bug, o szerokości min. 8,00m.
względów bezpieczeństwa przeciwpowodziowego – zgodnie z decyzją
Projektuje się na rozbiórkę istniejącej i budowę nowej konstrukcji w Marszałka Województwa Mazowieckiego nr 8/2015 znak WZMiUW-UWtorze nr2 oraz budowę nowej konstrukcji w torze nr1.
4105.88n.356/2015 z dn. 19.03.2015.
Konstrukcja projektowanego mostu: a) w każdym z torów układ
pięcioprzęsłowy, przęsła o schemacie statycznym swobodnie
podpartym, b) konstrukcje przęseł łukowe (łuk Langera), stalowe,
spawane, wykonane ze stali, c) wieszaki ułożone wachlarzowo,
wykonane z profili prętowych, ze stali, wyposażone w mufy regulacyjne,
d) jezdnia zamknięta (koryto balastowe podsypki tłuczniowej) w formie
płyty ortotropowej, e)konstrukcja obiektu wsparta na dwóch podporach
skrajnych (przyczółki P1, P2) oraz na czterech podporach pośrednich,
f)podpory wspólne pod przęsła w obu torach (wykonane ze stykiem
zgodnie z DSU
projektowany
technologicznym na miedzytorzu).
Parametry geometryczne konstrukcji: ilość przęseł – 2 x 5=10szt.,
długość mostu (w świetle ścian żwirowych przyczółków) – L = 5 x 60,000
= 300,000m, długość eksploatacyjna – le= 600,000m, długość przęsła – l
= 60,000m, długość całkowita dźwigara głównego przęsła – lc=59,800m,
rozpiętość teoretyczna przęsła – lt=58,300m, wysokość konstrukcyjna
przęsła – hk=1,605m, wysokość całkowita dźwigara głównego przęsła –
12,457m, szerokość całkowita układu przęseł w obu torach (z
chodnikami służbowymi) – b=15,180m, osiowy rozstaw dźwigarów
głównych przęsła – 5,800m, rozstaw wieszaków (w osi pasa dolnego
dźwigara łukowego) – 5,300m, rozstaw poprzecznic – 2,650 m, światło
poziome – l01=56,850m, światło poziome – l02=57,300m, światło
3
4
poziome – l0 =57,300m, światło poziome – l0 =57,300m, światło
5
poziome – l0 =56,850m, światło pionowe – h0=5,695m, mierzone od
poziomu wody o prawdopodobieństwie wystąpienia p=0,3%, szerokość
suchych pasów terenu dostępnych dla zwierząt po obu stronach rzeki lmin=8,00m.
W strefie najścia do przejścia i na powierzchni przejścia: luźno
rozmieszczone karpy korzeniowe, kłody, głazy, ew. stosy gałęzi i kamieni
w sposób ograniczający ruch pojazdów i pieszych. Nie wprowadza się
nasadzeń naprowadzających do przejścia z uwagi na utrzymanie strefy
bezpieczeństwa w sąsiedztwie linii kolejowe, na zachowanie względów
bezpieczeństwa przeciwpowodziowego .
Przebudowa mostu na rzece Liwiec w km
Przebudowa mostu na rzece Liwiec w km 54,179 nie uwzględniona
Przebudowa mostu na rzece Liwiec w km 54,179 nie uwzględniona w
54,179 – nie dotyczy odcinka L02 linii w projekcie - nie dotyczy przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej.
projekcie - nie dotyczy przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej.
kolejowej.
III.22. Zapewnienie na powierzchni przejść dolnych naturalnego podłoża, np. z gleby próchniczej i roślinności.
III.23. Podejście do płotków i przejść dla płazów ukształtowane w sposób umożliwiający swobodne przemieszczanie się zwierząt
Wymogi określone w pkt. III.22 i III.23 zostały spełnione przy projektowaniu przejść dla zwierząt i konstrukcji naprowadzających – zaprezentowane powyżej.
8.2.7. WYTYCZNA DO PROJEKTOWANIA ZIELENI
Nowe nasadzenia roślinności towarzyszące linii kolejowej nr E75 na odcinku Sadowne - Czyżew
będą częścią składową systemu zabezpieczeń środowiska. Projektowany system wzbogacony o zieleń
towarzyszącą, w tym zieleń o znaczeniu ekologicznym, ma ogromne znaczenie dla ograniczenia
negatywnych skutków eksploatacji modernizowanej linii na środowisko przyrodnicze, w tym możliwości
rozwoju flory i fauny na poziomie gatunkowym i osobniczym, powietrze atmosferyczne oraz środowisko
wodne. Ponadto roślinność odgrywa ważną rolę w ochronie klimatu akustycznego a także w kształtowaniu
krajobrazu. Ma ona znaczący wpływ na zewnętrzny odbiór i akceptację społeczną projektowanej inwestycji.
W związku z nieuniknionymi stratami istniejącej zieleni wynikającymi z realizacji przedsięwzięcia,
niezbędne są nowe nasadzenia szaty roślinnej, uzupełniające istniejące środowisko przyrodnicze oraz
harmonizujące wprowadzone rozwiązania przestrzenne z zastanym krajobrazem i terenami z nim
sąsiadującymi.
Wskazuje się następujące nasadzenia zieleni:
1.) nasadzenia zieleni izolacyjnej/ochronnej,
2.) nasadzenia zieleni w rejonach przejść dla zwierząt.
Zgodnie z wydaną decyzją środowiskową RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 z dn. 6 października
2009r., w doborze gatunków drzew należy kierować się odpornością gatunku na zanieczyszczenie
powietrza, suszę, zasolenie gleby, należy wziąć pod uwagę uwarunkowania siedliskowe, techniczne
wskazania związane z architekturą krajobrazu i ochroną zabytków, jak również wymogi bezpieczeństwa.
Należy w miarę możliwości unika sadzenia drzew, których owoce są chętnie spożywane przez ptaki.
Nasadzenia zieleni izolacyjnej/ochronnej
Nasadzenia roślinności o funkcji izolacyjno – ochronnej mają na celu minimalizację oddziaływań
akustycznych oraz podniesienie estetyki otoczenia linii kolejowej poprzez
wpisanie jej
i obiektów z nią związanych w zastany krajobraz.
Nasadzenia powinny zostać wykonane jako uzupełnienie istniejących nasadzeń przeznaczonych do
adaptacji oraz nowe nasadzenia drzew i krzewów.
Do nasadzeń wskazuje się krajowe gatunki drzew i krzewów, odporne na możliwe zanieczyszczenia
powietrza, gleb oraz warunki klimatyczne, w tym związany z nimi stres suszy oraz przemarzania.
Nasadzenia wykonywać w formie rzędów, grup i pojedynczych drzew i krzewów tworzących układy
dostosowane do charakteru otaczającego terenu.
W tabeli poniżej umieszczono przykładowe gatunki do nasadzeń zieleni izolacyjno- ochronnej wraz z
charakterystyką:
Tabela 72 Przykład gatunków do nasadzeń izolacyjno – ochronnych wzdłuż trasy linii kolejowej.
Szerokość maksymalna (m)
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
obojętne
Bardzo
duża
12
3 Indywidualna
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
świeże lub
wilgotne
IV - V
23
3 Indywidualna
Stanowiska
słoneczne
Gleby
świeże lub
wilgotne
duża
6 1,5 Indywidualna
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
wilgotne
IV
10
4 Indywidualna
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
świeże lub
wilgotne
IV - V
10
3 Indywidualna
Gleby
obojętne
Bardzo
duża
Wymagania Wymagania Odporność
świetlne
glebowe
na mrozy
Rozstawa
Wysokość maksymalna (m)
Lp. Nazwa łacińska Nazwa Polska Występowanie
Drzewa liściaste
1.
2.
3.
brzoza
Betula pendula brodawkowata
'Obelisk'
odm.
'Obelisk'
Fraxinus
excelsior
'Nana'
jesion wyniosły
'Nana'
Carpinus
grab pospolity
betulus
odm.
'Monumentalis' 'Monumentalis'
Rodzimy
Rodzimy
Rodzimy
5.
Fraxinus
excelsior
'Aarsee'
jesion wyniosły
'Aarsee'
Rodzimy
6.
Carpinus
betulus
'Pendula'
grab pospolity
'Pendula'
Rodzimy
Krzewy liściaste
1.
2.
3.
Lonicera
xylostemum
'Nana'
Frangula
alnus
Prunus
Spinosa
suchodrzew
pospolity
'Nana'
Rodzimy
Stanowiska
słoneczne
kruszyna
pospolita
Rodzimy
Stanowiska
Gleby
słoneczne
obojętne
i półcieniste lub kwaśne
Bardzo
duża
5
2
0,5/m2
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
obojętne
Bardzo
duża
3
2
0,5/m2
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
świeże lub
wilgotne
Bardzo
duża
2
1
1/m
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
wilgotne
III
śliwa tarnina
Rodzimy
Ribes Spicatum
4.
5.
Alnus glutinosa
'Incisa'
porzeczka dzika
Rodzimy
olsza czarna
'Incisa'
Rodzimy
1,5 2
3-4
0,5/m
2
2
3 Indywidualna
Źródła: Seneta W., Dolatowski J., Dendrologia., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2011 Katalog
roślin drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Agencja Promocji Zieleni,
Warszawa, 2011 opracowania własne
Nasadzenia zieleni w rejonach przejść dla zwierząt
Nasadzenia roślinności zlokalizowane w rejonach przejść dla zwierząt będą stanowić część składową
projektowanego systemu zabezpieczeń środowiska, który ma na celu ograniczenie negatywnych
oddziaływań projektowanej trasy na środowisko życia dzikich zwierząt, w tym na możliwości migracji
gatunków oraz ich śmiertelność podczas prób przekraczania bariery jaką stanowią liniowe elementy
infrastruktury komunikacyjnej.
Nasadzenia w rejonach przejść dal zwierząt powinny zostać wykonane z uwzględnieniem poniższych
wskazań:
 na dojściach do przejść stosować zieleń ochronną i naprowadzającą,
 wzdłuż torów gęste rzędowe nasadzenia krzewów łączące się z czołem przejść dolnych.
Nazwa polska
Rozstawa sadzenia
Nazwa
łacińska
Szerokość
maksymalna (m.)
Lp.
Wysokość
maksymalna (m.)
Tabela 73 Przykład gatunków do nasadzeń w rejonach przejść dla zwierząt
Rodzimy,
Łęg olszowo –
jesionowy
(91E0- 3)
Stanowiska
półcieniste
Gleby
wilgotne
IV - V
10 15
4
0,25/m
Występowanie
gatunku,
siedlisko
Wymagania
świetlne
Wymagania
Pora
glebowe kwitnienia
Krzewy liściaste
1.
Prunus Padus
czeremcha
zwyczajna
2.
Corrylus
avellana
leszczyna
zwyczajna
Rodzimy,
Łęg olszowo –
jesionowy
(91E0- 3)
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
świeże lub
wilgotne
II - III
5-6
3
1/m2
3.
Euonymus
europaeus
trzmielina
pospolita
Rodzimy,
Łęg olszowo –
jesionowy
(91E0- 3)
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
świeże
V
3
2-3
2/m
2
4.
Ribes
Spicatum
porzeczka
dzika
Rodzimy,
Łęg olszowo –
jesionowy
(91E0- 3)
Stanowiska
słoneczne
i półcieniste
Gleby
świeże lub
wilgotne
IV - V
2
1
2/m
2
5.
Viburnum
opulus
kalina
koralowa
Rodzimy,
Łęg olszowo –
jesionowy
Stanowiska
słoneczne
do zacienio-
Gleby
świeże lub
wilgotne
IV - V
5
3
1/m
2
2
7. Salix purpurea
Rozstawa sadzenia
6.
Wymagania
świetlne
Szerokość
maksymalna (m.)
Sambucus
nigra
Występowanie
gatunku,
siedlisko
Wysokość
maksymalna (m.)
Nazwa
łacińska
Lp.
(91E0- 3)
nych
bez czarny
Rodzimy,
Łęg olszowo –
jesionowy
(91E0- 3)
Stanowiska
słoneczne
do zacienionych
Gleby
świeże lub
wilgotne
V - VII
7
1,5
2/m
wierzba
purpurowa
Łęgi
wierzbowotopolowe
(91E0)
Stanowiska
słoneczne i
półcieniste
Gleby
wilgotne
III-IV
1-2
3
1/m2
Nazwa polska
Wymagania
Pora
glebowe kwitnienia
2
Źródło: Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa, 2000, Seneta W., Dolatowski J., Dendrologia., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2011, Wysocki C.,
Sikorski P., Fitosocjologia., Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2001, Katalog roślin drzewa, krzewy, byliny polecane
przez Związek Szkółkarzy Polskich, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa, 2011, opracowania własne
Technika oraz terminy wykonania nasadzeń
Drzewa i krzewy mają być sadzone w odległości powyżej 15 m od osi skrajnego toru kolejowego
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dn. 7 sierpnia 2008r. w sprawie wymagań w zakresie
odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i
wykonanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon
odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (Dz. U. Nr 153, poz. 955 z późn. zm.).
Wszystkie prace związane z gospodarką zielenią należy wykonywać ze zwróceniem uwagi na
uzbrojenie terenu.
Nowo nasadzone drzewa mają być opalikowane.
Wstępne wymagania co do materiału szkółkarskiego:
Sadzonki roślin powinny spełniać wymagania norm:
 PN-87/R-67023 (Materiał szkółkarski, ozdobne drzewa i krzewy liściaste)
 PN-R-67031 (Sadzonki roślin ozdobnych)
Termin i technika sadzenia

nasadzenia drzew liściastych – wskazane jest sadzenie drzew w okresie jesiennym lub wiosennym
(od października do kwietnia, pomijając okres w którym gleba będzie zamarznięta) w przypadku
drzew sadzonych techniką bez bryły korzeniowej oraz pomiędzy kwietniem a październikiem w
przypadku drzew sadzonych techniką z bryłą korzeniową. Z uwagi na lepszą introdukcję sadzonek
sadzonych z bryłą korzeniową, proponowane jest wykorzystanie w większym zakresie tej techniki.
Nasadzenie techniką bez bryły korzeniowej należy koniecznie wykonać po rozmarznięciu gruntu.

nasadzenia krzewów liściastych – do nasadzeń wybrano gatunki, które nie mają specjalnych
wymagań, są odporne lub wysoce odporne na mróz, tolerancyjne na odczyn gleby oraz zasolenie.
Wskazane jest sadzenie krzewów jesienią lub wiosną (październik – kwiecień), gdyż w tym okresie
dopuszczone jest sadzenie roślin bez bryły korzeniowej. Od kwietnia do października możliwe jest
sadzenie krzewów wyłącznie z bryłą korzeniową i w pojemniku. Optymalne warunki do sadzenia to
chłodne, wilgotne dni. Przygotowanie terenu powinno zostać wykonane przed przywiezieniem
roślin na teren. Nasadzenie techniką bez bryły korzeniowej należy koniecznie wykonać po
rozmarznięciu gruntu.
Metody pielęgnacji nasadzeń

nasadzenia drzew liściastych – rośliny sadzone z bryłą korzeniową muszą być podlewane w ilości co
najmniej 40 litrów wody dziennie w okresie pierwszych 3 miesięcy po posadzeniu i w okresach
suszy. W pierwszym okresie po posadzeniu należy zadbać o zabezpieczenie drzew w nasadzeniach
izolacyjnych przed zwierzyną. Zgodnie z potrzebą należy wykonywać zabiegi sanitarno –
pielęgnacyjne.

nasadzenia krzewów liściastych – rośliny sadzone z bryłą korzeniową i w pojemniku muszą być
podlewane w ilości co najmniej 10 litrów wody dziennie w okresie pierwszych 3 miesięcy po
posadzeniu i w okresach suszy. Z uwagi na prawidłowe funkcjonowanie roślinności i jej przetrwanie,
wyjątkowo ważny jest odpowiedni zasób wody w czasie okresu zimowego. Jeżeli przed nadejściem
mrozów były ograniczone lub niewielkie opady atmosferyczne, należy zapewnić jej dodatkową
dawkę przed okresem zimy. Temperatury niskie, zwłaszcza bez pokrycia gruntu warstwą śniegu,
wysuszają ziemię, co powoduje potrzebę dostarczenia wody nawet w okresie zimowym.
Podlewanie należy wykonać najlepiej przy temperaturach zerowych. Zgodnie z potrzebą należy
wykonywać zabiegi sanitarno – pielęgnacyjne.
8.3. OCHRONA ŚRODOWISKA AKUSTYCZNEGO
Wytyczne ogólne dla etapu budowy i eksploatacji
Prace związane z przedmiotową inwestycją oraz prace związane z jej konserwacją
i utrzymaniem mogą być prowadzone w godzinach 6:00-22:00 w rejonie terenów objętych ochroną
przed hałasem,
Baza sprzętowa nie może być zlokalizowana w pobliżu zabudowy mieszkaniowej,
Poziom mocy akustycznej użytego sprzętu nie może przekraczać wartości dopuszczalnych
(określonych np. w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska),
W przypadku skarg na hałas należy przeprowadzić pomiary kontrolne i na tej podstawie
podjąć ew. działania zabezpieczające plac robót przed nadmierną emisja hałasu do środowiska.
W przypadku wystąpienia skarg należy wykonać okresowe pomiary hałasu. Pomiary te
powinny być wykonane zgodnie z metodyką zawartą w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4
listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz
pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206, poz. 1291, zał. 6 i ew. zał. 7 – w przypadku
wystąpienia hałasów o naturze impulsowej).
Wytyczne dla ekranów akustycznych i innych środków redukcji hałasu
Jak wynika z analizy przebiegu poszczególnych izofon wykonanych dla projektowanego w
2021 r. (pierwszy rok po modernizacji i oddaniu inwestycji do użytkowania) na budynkach
podlegających ochronie akustycznej w sąsiedztwie analizowanej inwestycji, nie występują
przekroczenia wartości dopuszczalnych w zakresie oddziaływania hałasu określonych
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r. poz. 1109).
W obliczeniach zastosowano model akustyczny obejmujący ograniczenie emisji hałasu w
stosunku do modelu wyjściowego uwzględniającego zastosowanie nowoczesnych nawierzchni
torowych, a także wymianę taboru kolejowego na jednostki nowocześniejsze, których charakterystyki
akustyczne są coraz bardziej proekologiczne.
W związku z powyższym na obecnym etapie przygotowania inwestycji na omawianym
odcinku linii kolejowej E75 nie ma potrzeby zastosowania dodatkowych środków redukcji hałasu
(takich jak ekrany akustyczne lub wały czy też dodatkowe rozwiązania techniczne wyciszenia
torowiska jak: przekładki podszynowe, podkładki wibroizolacyjnych, maty podtłuczniowe).
Środki minimalizujące oddziaływanie na klimat akustyczny
Zgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska, ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu
jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu nie większego
niż dopuszczalny lub jego zmniejszenie do co najmniej dopuszczalnego, gdy jest on przekroczony.
Zgodnie z przekazanymi wytycznymi projektowymi, w przeprowadzonej ocenie klimatu
akustycznego, w obliczeniach dla stanu po realizacji inwestycji uwzględniono już zaprojektowane
następujące rozwiązania przeciwhałasowe:
 zastosowanie torowiska o obniżonej emisji hałasu,
 zwiększenie udziału nowocześniejszego taboru kolejowego.
Projektowana konstrukcja torowiska: Na analizowanym odcinku linii kolejowej nr 6
planowana jest modernizacja torowiska w następującej technologii:
konstrukcja podsypkowa:
- szyna – kolejowa,
- mocowanie szyny – sprężyste, typu SB,
- łączenie szyn – spawane,
- podkłady – strunobetonowe,
- podbudowa – tłuczeń.
Ocena skuteczności działań ograniczających hałas
Przedstawione powyżej środki przeciwhałasowe zostały uwzględnione w ocenie stanu
klimatu akustycznego dla analiz dla 2021 roku. Z przedstawionych w załącznikach graficznych
zasięgów hałasu wynika, że ww. rozwiązania będą wystarczające dla zapewnienia komfortu
akustycznego w przylegającej zabudowie chronionej akustycznie. Z wyknanych analiz wynika, że
przekroczenie wartości dopuszczalnych hałasu nie wystąpią.
Ze względu na margines błędu metody obliczeniowej proponuje się podjęcie ewentualnych
dodatkowych działań po wykonaniu analizy porealizacyjnej lub przeglądu ekologicznego (rozdz. 11).
Wymogi wynikające z decyzji środowiskowej
Poniżej przedstawiono porównanie zapisów decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
z rozwiązanymi przyjętymi w projekcie budowlanym. Dokonano oceny, czy rozwiązania te są zgodne,
a w przypadku stwierdzenia niezgodności, analizowano, czy dokonane zmiany mogą powodować
zwiększone oddziaływanie na środowisko.
Tabela 74. Sposób spełnienia wymogów dotyczących akustyki, określonych w decyzji środowiskowej
– odcinek L02161.
Zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Rozwiązania projektowego – wg. Projektu
budowlanego
II. Warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia, ze szczególnym
uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz
ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich:
Pkt. II. 1. Prace budowlane w rejonie terenów objętych ochroną przed hałasem prowadzić w porze dziennej (w
godz. 6:00-22:00)
Warunek zostanie spełniony na etapie realizacji prac budowlanych.
Prace związane z przedmiotową inwestycją oraz prace związane z jej konserwacją i utrzymaniem będą
prowadzone w godzinach 6:00-22:00 w rejonie terenów objętych ochroną przed hałasem.
Pkt. II. 2. Roboty organizować w taki sposób, aby urządzenia emitujące hałas o dużym natężeniu nie pracowały
jednocześnie w pobliżu zabudowań mieszkalnych. Prace budowlane prowadzić przy użyciu sprzętu będącego w bardzo
dobrym stanie technicznym, o niskim poziomie emisji spalin, wyposażonego w miarę możliwości w katalizatory oraz o
małej uciążliwości akustycznej.
Warunek zostanie spełniony na etapie realizacji prac budowlanych.
Prace będą prowadzone przy użyciu sprawnego technicznie sprzętu eksploatowanego i konserwowanego w
sposób prawidłowy (urządzenia i maszyny wykorzystywane przy realizacji inwestycji powinny posiadać właściwie
wyregulowane silniki spalinowe, spełniające wymagania techniczne odnośnie norm dotyczących emisji spalin. Pojazdy
i maszyny nie będą przeładowywane i przeciążane.
III. W projekcie budowlanym uwzględnić:
Pkt. III.1. Budowę ekanów akustycznych o wysokości od 3 do 5 m, w przypadku zabudowy niskiej blisko linii kolejowej, w
następujących lokalizacjach: Na linii E75:
Na odcinku Warszawa, linia nr 449: (…)
Na odcinku Warszawa – Zielonka, linia nr 449: (…)
Na odcinku Zielonka, linia nr 6: (…)
Na odcinku Zielonka, linia nr 6/449: (…)
Na odcinku Zielonka – Tłuszcz, linia nr 6: (…)
Na odcinku Wołomin (Zielonka – Tłuszcz), linia nr 6: (…)
Na odcinku (Zielonka) Wołomin – Tłuszcz, linia nr 6: (…)
Na odcinku Tłuszcz, linia nr 6: (…)
Na odcinku Tłuszcz – Małkinia, linia nr 6: (…)
Na odcinku Łochów (Tłuszcz – Małkinia), linia nr 6: (…)
Na odcinku (Tłuszcz) Łochów – Małkinia, linia nr 6:
- od km 60+800 do km 61+100, o długości 0,3 km, po stronie prawej,
- od km 71+000 do km 71+600, o długości 0,6 km, po stronie lewej,
- od km 85+700 do km 86+200, o długości 0,5 km, po stronie prawej.
161
Z uwagi na fakt, że decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach obejmuje zdecydowanie dłuższy odcinek linii kolejowej,
zapisy decyzji nie mające zastosowania dla analizowanego w niniejszym opracowaniu odcinka, zaznaczono kursywą.
budowlanego
Na odcinku Małkinia, linia nr 6:
Na odcinku Małkinia – gr. Województwa, linia nr 6:
- od km 109+500 do km 111+400, o długości 1,9 km, po stronie lewej.
Wymgóg nie został uwzględniony.
Nie zaprojektowano rozwiązań ochrony akustycznej określonych w decyzji w lokalizacjach:
Nie zaprojektowano rozwiązań ochrony akustycznej – co jest zgodne z wynikami przeprowadzonej oceny
oddziaływania.
Jak wynika z analizy przebiegu poszczególnych izofon wykonanych dla projektowanego w 2021 r. (pierwszy rok po
modernizacji i oddaniu inwestycji do użytkowania) na budynkach podlegających ochronie akustycznej w sąsiedztwie
analizowanej inwestycji, nie występują przekroczenia wartości dopuszczalnych w zakresie oddziaływania hałasu
określonych Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r. poz. 1109).
W obliczeniach zastosowano model akustyczny obejmujący ograniczenie emisji hałasu w stosunku do modelu
wyjściowego uwzględniającego zastosowanie nowoczesnych nawierzchni torowych, a także wymianę taboru
kolejowego na jednostki nowocześniejsze, których charakterystyki akustyczne są coraz bardziej proekologiczne.
W związku z powyższym na obecnym etapie przygotowania inwestycji na omawianym odcinku linii kolejowej E75
nie ma potrzeby zastosowania dodatkowych środków redukcji hałasu (takich jak ekrany akustyczne lub wały, czy też
dodatkowe rozwiązania technicznye wyciszenia torowiska jak: przekładki podszynowe, podkładki wibroizolacyjnych,
maty podtłuczniowe).
Pkt. III.2. Ekrany winny być nieprzezroczyste. Dopuszcza się zastosowanie ekranów przezroczystych z nadrukiem w
formie pasów na wiaduktach i węzłach.
j.w
Pkt. III.3. Wyciszenie torowiska przy użyciu dodatkowych rozwiązań technicznych (np. przekładek podszynowych,
podkładek wibroizolacyjnych, mat podtłuczniowych) w podanej poniżej lokalizacji, w poszczególnych miejscowościach:
- Warszawa Rembertów: linia nr 449, od km 12+500 do km 13+000;
- Wołomin: linii nr 6, od km 19+000 do km 22+500;
- Tłuszcz: linia nr 6, od km 36+000 do km 38+500;
- Łochów: linia nr 6, od km 58+000 do km 59+000;
- Małkinia Górna: linia nr 6, od km 87+500 do km 88+500.
Nie dotyczy przedmiotowego odcinka linii kolejowej.
Nie zaprojektowano rozwiązań ochrony akustycznej – co jest zgodne z zapisami decyzji środowiskowej (brak
wymogu dla przedmiotowego odcinka L02 linii kolejowej) oraz z wynikami przeprowadzonej oceny oddziaływania (j.w.)
IV. Wymagania dodatkowe
Pkt. IV.1. Inwestor ma obowiązek wykonania analizy porealizacyjnej w zakresie hałasu kolejowego na terenach
chronionych akustycznie, pod kątem zbadania konieczności wprowadzenia dodatkowych rozwiązań technicznych
minimalizujących ewentualne negatywne oddzaiływania bądź utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Analiza
ta powinna zostać sporządzona po upływie 6 miesięcy od dnia oddania obiektu do użytkowania i przedstawiona w
terminie 12 miesięcy od dnia oddania obiektu do użytkowania.
Ze względu na przewidywaną poprawę warunków akustycznych oraz wyniki modelowania hałasu wskazujące na
brak wystąpienia przekroczeń poziomu hałasu w środowisku przeprowadzenie analizy porealizacyjnej nie wydaje się
konieczne.
Jeżeli zostanie podjęta decyzja o konieczności przeprowadzenia analizy porealizacyjnej, to szczegóły jej wykonania
przedstawiono w rozdziale 11.
budowlanego
Należy wziąć po uwagę, że zgodnie z art. 135 ust. 5 ustawy – Prawo ochrony środowiska przy obowiązku
sporządzenia analizy porealizacyjnej wyznacza się nasępujące terminy:
- sporządzenie analizy porealizacyjnej po upływie 1 roku od oddania obiektu do użytkowania
- przedstawienie analizy porealizacyjnej w terminie 18 miesięcy od oddania obiektu do użytkowania.
8.4. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
Zapotrzebowanie na wodę dla potrzeb socjalno-bytowych dla osób prowadzących
przebudowę, jak również zapotrzebowanie w wodę do robót budowlanych w czasie realizacji
inwestycji, będzie realizowane przez dowóz wody przez wykonawcę.
Na czas realizacji przebudowy wykonawca robót zapewni właściwe warunki sanitarne
budowy, m. in. przenośne sanitariaty.
Eksploatacja inwestycji nie spowoduje przyrostu ścieków socjalno-bytowych, jak również
technologicznych. Modernizacja przewiduje wykonanie szczelnej, nośnej podbudowy, tzw. warstwy
ochronnej z niesortu kamiennego o granulacji zgodnej z wymaganiami normy BN-88/8932-02, która
nie tylko wzmacnia torowisko, ale również odpowiednio wyprofilowana pozwoli na szybkie,
kontrolowane odprowadzenie wody do obudowanego płytkimi korytkami rowu bocznego.
Zaplecze budowy należy wyposażyć w specjalne pojemniki do gromadzenia odpadów. Ścieki
socjalno-bytowe będą gromadzone w szczelnym pojemniku bezodpływowym przeznaczonych tylko
do tego celu. Do wywozu nieczystości i ścieków socjalno-bytowych z zaplecza budowy oraz placu
budowy zaangażowana będzie firma komunalna, z którą wykonawca podpisze stosowną umowę.
8.5. GOSPODARKA ODPADAMI
Gospodarka odpadami prowadzona będzie zgodnie z założeniami i wymogami ochrony
środowiska tj. Ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2013 poz. 21 ze zm.) oraz
Instrukcją gospodarki odpadami PKP Polskie Linie Kolejowe SA Is-1 (zarządzenie Zarządu PKP PLK nr
25/2014 z dn. 5. sierpnia 2014 r.).
Ilości poszczególnych rodzajów odpadów, które zostaną wytworzone w trakcie realizacji
inwestycji, w tym odpadów niebezpiecznych oraz materiałów budowlanych do odzyskania i
materiałów z demontażu, które mogą być ponownie wykorzystane, możliwa jest do oszacowania na
etapie przygotowanych przedmiarów robót. Informacje dotyczące ilości poszczególnych rodzajów
odpadów oraz sposoby gospodarowania wytwarzanymi odpadami przedstawione będą w
dokumentacjach inwestycji przygotowanych na dalszych etapach oraz w ramach dokumentacji
sporządzanej celem własciwego zagospodarowania odpadów przez podmioty do tego uprawnione.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy rodzaj odpadów niebezpiecznych powinien być
zbierany i przechowywany oddzielnie. Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc ich powstawania
do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania powinien się odbywać z zachowaniem przepisów
obowiązujących przy transporcie materiałów niebezpiecznych. Maksymalne wykorzystanie odpadów
innych niż niebezpieczne możliwe jest tylko przy odpowiednio zaprogramowanym systemie
gromadzenia i usuwania tych odpadów. Planując organizację placu budowy należy, więc przewidzieć
selektywne gromadzenie odpadów z podziałem na składniki mające charakter surowców wtórnych.
W sposób selektywny należy również wywozić te odpady do zakładu przetwórczego, jak i na
składowisko.
Przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach nie stosuje się do mas ziemnych
usuwanych albo przemieszczanych w związku z realizacją inwestycji, jeżeli miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie robót budowlanych określają warunki i sposób ich
zagospodarowania, a ich zastosowanie nie spowoduje przekroczeń wymaganych standardów jakości
gleby i ziemi.
Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2013 poz. 21 ze zm.)
posiadaczem odpadów jest ich wytwórca. W przypadku robót objętych niniejszym projektem
gospodarka odpadami spoczywa na Wykonawcy. Sposób postępowania z materiałami odzyskanymi
powinien być zgodny z Instrukcją gospodarki odpadami Is-1 stanowiącą załącznik do zarządzenia Nr
25/2014 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 5 sierpnia 2014r.
Obowiązek zagospodarowania odpadów, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012r. o
odpadach (Dz. U. z 2013r. poz. 21 ze zm.) spoczywa na podmiocie, którego działalność powoduje
powstawanie odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy). W myśl przedmiotowej ustawy wytwórca
odpadów zobowiązany jest do gospodarowania wytworzonymi przez siebie odpadami lub może zlecić
wykonanie tego obowiązku i wyłącznie podmiotom, które posiadają stosowne zezwolenia w tym
zakresie określone w art. 27.2 ustawy.
Zgodnie z zapisami decyzji środowiskowej z dnia 6 października 2009 r. nr RDOŚ-14-WOOŚ.IIBP-6613-008/08162 odpady należy segregować i składować w wydzielonym miejscu, zapewniając ich
regularny odbiór przez uprawnione podmioty. Odpady niebezpieczne, jakie mogą zostać wytworzone
w trakcie robót budowlanych, segregować i oddzielać od odpadów objętych, celem wywozu do
specjalistycznych przedsiębiorstw zajmujących się ich unieszkodliwieniem. Odpady powstające w
trakcie realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia należy zlokalizować poza obszarami chronionymi
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, ze zm.).
Wykonawca robót ureguluje sprawy związane z gospodarką odpadami, w myśl
obowiązujących w tym zakresie przepisów. Transport odpadów niebezpiecznych będzie odbywał się
pojazdami odbiorcy odpadów, przystosowanymi do ich przewozu, zgodnie z przepisami o przewozach
materiałów niebezpiecznych. Transport odpadów innych niż niebezpieczne będzie odbywał się
pojazdami odbiorców odpadów zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
Tory i podtorze
Za klasyfikację odpadów i odzyskanych materiałów oraz ich przekazanie do wskazanej przez
Inwestora sekcji eksploatacji odpowiada Wykonawca robót.
Wykonawca dokona klasyfikacji i segregacji materiałów po demontażu na odpady oraz
elementy nadające się do recyklingu (złom) lub powtórnego wykorzystania (wykop zakwalifikowany
do budowy nasypów). Złom odzyskany z demontażu torów, po segregacji dokonanej przez
Wykonawcę, zostanie przekazany ZLK Siedlce. Szyny złomowe należy pociąć na odcinki długości 6m.
162
Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na
realizację przedsięwzięcia polegającego na modernizacji linii kolejowej E75 na odcinku Warszawa-Białystok-Sokółka w
granicach województwa mazowieckiego według wariantu 1+ (decyzja z dnia 6.10.2009 roku, znak: RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP6613-008/08).
Szyny zaklasyfikowane jako staroużyteczne należy pociąć na odcinki o długości minimum 25,5m.
Materiały staroużyteczne, w tym materiały do regeneracji, zaklasyfikowane i wyselekcjonowane w
procesie przebudowy, likwidacji, rozbiórki lub demontażu infrastruktury są własnością właściciela
budowli czy urządzenia. Tłuczeń odzyskany po oczyszczaniu podsypki należy wykorzystać. Zasady
wykorzystania starej podsypki muszą być zgodne z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru
podsypki tłuczniowej naturalnej i z recyklingu stosowanej w nawierzchni kolejowej: ILK3b5100/10/07. Po demontażu podkłady i podrozjazdnice drewniane należy poddać utylizacji, a
składowanie/utylizację betonowych elementów nawierzchni należy ustalić z Inwestorem.
Masy ziemne powstałe z wykopów należy zakwalifikować na placu budowy do składowania
jako odpad lub materiał do powtórnego wbudowania. Jeżeli urobek z wykopu przeznaczony jest na
odpad, ale nie jest zanieczyszczony substancjami niebezpiecznymi dla środowiska naturalnego,
można użyć go do profilacji terenu. Pozyskany humus należy oczyścić z korzeni, gałęzi, kamieni i
nieorganicznych materiałów. Miejsca gromadzenia humusu powinny być przez wykonawcę tak
wybrane, aby były zabezpieczenie przed zanieczyszczeniami, a także najeżdżaniem przez pojazdy.
Humus powinien być magazynowany w miejscach niezbyt odległych od terenu robót, na gruntach
przepuszczalnych poza obrysem koron drzew i krzewów. Następnie nadmiar zebranego materiału
należy równomiernie rozplantować po okolicy.
Elementy betonowe takie jak:
 uzyskane z rozbiórki peronów, takie jak płyty krawędziowe czy nawierzchnia peronu,
 głębokie korytka betonowe znajdujące się w rowach istniejących,
 wielkogabarytowe płyty przejazdowe,
 inne betonowe elementy znajdujące się na stacjach i szlaku,
należy zakwalifikować do składowania/utylizacji w porozumieniu z Inwestorem.
Branża sieć trakcyjna
Po dokonaniu rozbiórek należy:
słupy i bramki stalowe zakwalifikowane jako złom, należy pociąć na elementy do 12m,
słupy betonowe należy traktować jako odpad podlegający utylizacji,
drut jezdny, lina nośna: staro użyteczny należy zwinąć pod naciągiem na bębny,
zakwalifikowany jako złom należy pociąć na odcinki 1m i związać właściwym drutem
(miedzianym) w wiązki o wadze około 30kg.
 izolatory będą traktowane jako odpady i podlegają utylizacji przez Wykonawcę.
Wykonawca robót ma obowiązek dowiezienia materiałów z rozbiórki we wskazane przez
Zamawiającego miejsca wraz z ich rozładunkiem, segregacją i ułożeniem w tym miejscu.
Złom metali kolorowych, żeliwny, słupy stalowe zostaną przekazane do magazynów PKP PLK
S.A. Zakład Linii Kolejowych w Siedlcach. Koszty transportu, segregacji, załadunku, rozładunku ww.
materiałów ponosi Wykonawca robót.



Elektroenergetyka



Po dokonaniu rozbiórek należy:
słupy nn (latarnie) zakwalifikowane jako złom; słupy betonowe należy traktować jako odpad
podlegający utylizacji,
kabel zasilający, lina napowietrzna zasilająca nn: zakwalifikowany jako złom należy pociąć na
odcinki 1m i związać właściwym drutem (miedzianym, aluminiowym) w wiązki o wadze około
30kg.
izolatory będą traktowane jako odpady i podlegają utylizacji przez Wykonawcę,

oprawy zaakceptowane przez inwestora do dalszej eksploatacji zostaną przekazane
inwestorowi, a oprawy traktowane jako odpady podlegają utylizacji przez Wykonawcę,
 złącza elektryczne będą traktowane jako odpady i podlegają utylizacji przez Wykonawcę,
 urządzenia grzewcze będą traktowane jako odpady i podlegają utylizacji przez Wykonawcę.
Wykonawca robót ma obowiązek dowiezienia materiałów z rozbiórki we wskazane przez
Zamawiającego miejsca wraz z ich rozładunkiem, segregacją i ułożeniem w tym miejscu.
Złom metali kolorowych, żeliwny, słupy stalowe zostaną przekazane do magazynów PKP PLK
S.A. Zakład Linii Kolejowych w Siedlcach. Koszty transportu, segregacji, załadunku, rozładunku ww.
materiałów ponosi Wykonawca robót.
Drogi
Materiał antropogeniczny odzyskany z nawierzchni asfaltowych może być użyty do budowy
nowych nawierzchni bądź do wzmacniania nawierzchni dróg istniejących. Z kolei recykling warstw
betonu cementowego jest źródłem kruszywa do produkcji betonu cementowego jak również do
budowy warstw nawierzchni z mieszanek niezwiązanych.
Potencjalne możliwości wykorzystania odpadów budowlanych w drogownictwie
Kruszywo RG0 jest materiałem przesiewanym, nie zawiera żelaza, jest poddane obróbce (nie
zawiera drewna, papieru, plastiku, itp.) oraz zapewniona jest jego jednorodność, z tym, że kruszywo
może zawierać tynk w zauważalnej ilości do 5%. Te ostatnie zastrzeżenie ma za zadanie ograniczenie
podatności materiału na fragmentacje i rozkład. Kruszywo RG0 nie nadaje się do zastosowania, jako
podłoże drogowe. Kruszywo RG0 może zostać wykorzystane, jako zasypka pod następującymi
warunkami:
 nie wykorzystywać jako zasypkę mająca kontakt z konstrukcjami;
 nie wykorzystywać jako dolną część zasypki w obszarach zatapialnych;
 nie zaleca się stosować w technologiach stabilizacji bądź ulepszania spoiwami.
Kruszywo RG1 może być wykorzystane jako zasypka na warunkach zastosowania
zdefiniowanych w PN-S-02205:1997 jak dla gruntów naturalnych. Kruszywo RG1 można stosować
zwłaszcza tam, gdzie nie można stosować kruszywa RG0. Kruszywo RG1 może być wykorzystywane,
jako podłoże drogowe także w technologiach stabilizacji bądź ulepszenia spoiwami. W zależności od
danego przypadku i lokalizacji, zwłaszcza, kiedy podłoże jest przewidziane do ulepszenia, może
występować konieczność usunięcia większych frakcji (> 50 mm lub nawet > 31,5 mm), które
powodowałyby trudności z wymieszaniem i uzyskaniem płaskiej powierzchni.
Kruszywa RG2, RG3 i RG4 - kruszywa te mogą być wykorzystywane jako podbudowa drogi
zarówno w stanie niezwiązanym, jak i po poddaniu go obróbce spoiwem hydraulicznym w instalacji
mieszającej.
Kruszywo związane spoiwami hydraulicznymi. Kruszywa lepszej jakości mogą służyć jako
materiał do wykonywania podbudów drogowych w technologii stabilizacji mechanicznej. Kruszywa
słabsze pod względem fizyko - mechanicznym mogą być wykorzystane w dwojaki sposób:
 jako kruszywo w mieszankach z innymi kruszywami o lepszych właściwościach,
 jako kruszywo do stosowania w technologiach stabilizacji cementem bądź w chudych
betonach.
Natomiast wykorzystanie kruszyw najsłabszych, niesegregowanych przewiduje, jako materiał
do wzmacniania podłoża drogowego, do wykonywania zasypek bądź niwelacji terenu.
Recykling nawierzchni asfaltowych
Destrukt poddany recyklingowi może być ponownie wykorzystany do produkcji mieszanek
mineralno-asfaltowych, co umożliwia pozbycie się odpadu oraz ogranicza zapotrzebowanie na
kruszywa naturalne. Destrukt asfaltowy obejmuje mieszanki mineralno-asfaltowe, które są
uzyskiwane w wyniku frezowania warstw asfaltowych oraz w wyniku rozkruszenia płyt wyciętych z
nawierzchni asfaltowej.
W zależności od składu, destrukt asfaltowy zostaje sklasyfikowany, jako odpad w podgrupie
03,
 pod kodem 17 03 01 - asfalt zawierający smołę lub
 pod kodem 17 03 02 - asfalt inny niż wymieniony w 17 03 01 tj. niezawierający smoły.
Destrukt asfaltowy może być zastosowany, jako materiał budowlany do wytwarzania
mieszanek mineralno-asfaltowych na gorąco w otaczarkach zgodnie ze specyfikacjami na te
mieszanki.
Sieci sanitarne i odwodnienie
W trakcie budowy obiektu powstaną odpady z materiałów budowlanych (branża sieci
sanitarne): odpady materiałów budowlanych i elementów budowlanych:
 kod 17 01 01 odpady betonu; nie jest to odpad niebezpieczny. Zostanie po zakończeniu
budowy odwieziony do uprawnionych podmiotów w celu odzysku lub unieszkodliwiania
przez jednostki transportu posiadające stosowne decyzje w zakresie gospodarowania
odpadami.
 kod 17 02 03 tworzywa sztuczne; nie są to odpady niebezpieczne. Zostaną po zakończeniu
budowy odwiezione do uprawnionych podmiotów w celu odzysku lub unieszkodliwiania
przez jednostki transportu posiadające stosowne decyzje w zakresie gospodarowania
odpadami.
 gleba i ziemia, w tym kamienie: kod 17 05 04.
Powstałe odpady nie stanowią zagrożenia dla środowiska w przypadku właściwego wtórnego
wykorzystania i składowania.
Wszystkie rodzaje odpadów z terenu budowy sieci sanitarnych będą odwożone do
uprawnionych podmiotów w celu odzysku lub unieszkodliwiania przez jednostki transportu
posiadające stosowne decyzje w zakresie gospodarowania odpadami.
W trakcie eksploatacji kanalizacji deszczowej będą powstawać odpady w postaci osadów.
Osady zatrzymane w osadnikach, ze względu na ich miejsce powstawania, są zakwalifikowane w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 09.12.2014r. (Dz.U. 2014 poz. 1923) w sprawie katalogu
odpadów, jako odpady ze studzienek kanalizacyjnych (kod 20 03 06) i nie stanowią one odpadów
określonych jako niebezpieczne.
W celu zagospodarowania osadów ściekowych gromadzących się w osadnikach należy je
usuwać i wywozić na składowisko odpadów. Osadniki będą opróżniane przez specjalistyczne firmy
posiadające stosowne uprawnienia, które to firmy będą zobowiązane do prawidłowego ich
zagospodarowania zgodnie z wymogami ustawy o odpadach z dn. 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2013 poz.
21 ze zm.).
Reasumując: Zakładając, że gospodarka odpadami w fazie realizacji inwestycji będzie
prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie, niezależnie od ilości powstających
odpadów, nie powinna stanowić zagrożenia dla środowiska. Po zakończeniu prac budowlanych
Wykonawca powinien przekazać Inwestorowi teren baz zaplecza uporządkowany, bez odpadów.
Faza eksploatacji planowanego przedsięwzięcia związana będzie z powstawaniem odpadów
w związku utrzymaniem infrastruktury kolejowej, prowadzeniem napraw taboru, obsługą pasażerów i
wagonów pasażerskich i towarowych.
W zakresie gospodarowania odpadami obowiązek zagospodarowania odpadów powstających
w fazie eksploatacji linii kolejowej, podobnie jak w trakcie realizacji inwestycji, zgodnie z ustawą o
odpadach spoczywał będzie na wytwórcy odpadów. Zgodnie z art. 273 podmiot prowadzący
działalność gospodarcza związana z wytwarzaniem odpadów jest zobowiązany do ponoszenia opłat w
zależności od ich ilości i rodzaju oraz sposobu postępowania.
W trakcie eksploatacji gospodarka odpadami w PKP PLK S.A. jest skierowana na maksymalne
ponowne wykorzystanie materiałów, które wykazują cechy użytkowe. Jest to realizowane przez
ponowne użycie różnych materiałów lub prowadzenie odzysku na mocy rozporządzenia w sprawie
odzysku poza instalacjami lub urządzeniami.
Zakres tego odzysku regulują posiadane przez jednostki terenowe PKP PLK S.A. stosowne
pozwolenia w zakresie wytwarzania i odzysku odpadów.
Sposób prowadzenia gospodarki odpadami w jednostkach odzwierciedla hierarchię
postępowania z odpadami zgodnie z wymogami przewidzianymi w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r.
o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21 ze zm.).
W poniższej tabeli przedstawiono miejsca magazynowania i sposobu postępowania
z odpadami zgodnie z załącznikami do ww. ustawy o odpadach oraz kwalifikacją odpadu na
podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 roku w sprawie
katalogu odpadów (Dz.U. 2014 poz. 1923).
Reasumując: Zakładając, że gospodarka odpadami w fazie eksploatacji inwestycji będzie
prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie, niezależnie od ilości powstających
odpadów, nie powinna stanowić zagrożenia dla środowiska.
Tabela 75. Gospodarka odpadami w fazie eksploatacji planowanego przedsięwziecia.
Kod
odpadu
Rodzaje odpadów
Sposób magazynowania
Sposób dalszego postępowania
08 01 12
Odpady farb i lakierów inne niż
wymienione w 08 01 11
Odpady magazynowane będą
selektywnie do czasu przekazania
firmie zewnętrznej bądź do właściwej
sekcji eksploatacyjnej
08 03 17*
Odpadowy toner drukarski
zawierający substancje
niebezpieczne
08 03 18
Odpadowy toner drukarski inny
niż wymieniony w 08 03 17
11 01 13*
Odpady z odtłuszczania
zawierające substancje
niebezpieczne
13 02 04*
Mineralne oleje silnikowe,
przekładniowe i smarowe
zawierające związki
chlorowcoorganiczne
Odbiór przez firmę zewnętrzną
posiadającą odpowiednie
zezwolenie na gospodarowanie
odpadami.
Przekazanie firmie
specjalistycznej w celu
regeneracji bądź na składowisko
odpadów jeżeli brak możliwości
ponownego użycia
Przekazanie firmie
specjalistycznej w celu
regeneracji bądź na składowisko
odpadów jeżeli brak możliwości
ponownego użycia
posiadającą właściwe
zezwolenia na gospodarowanie
odpadami.
Przekazywane specjalistycznej
firmie
posiadającej odpowiednie
firmie zewnętrznej bądź do do
właściwej sekcji eksploatacyjnej
Zużyte oleje magazynowane będą
selektywnie w szczelnych i opisanych
pojemnikach umieszczonych w
pomieszczeniu
Kod
odpadu
13 02 05*
13 02 08*
15 01 02
15 01 10*
15 02 02*
15 02 03
16 01 03
16 01 04*
16 01 07*
Rodzaje odpadów
warsztatowym/magazynowym na czas
(unieszkodliwianie) odpadów
przekazania firmie zewnętrznej bądź
niebezpiecznych.
do do właściwej sekcji eksploatacyjnej
beczkach (uziemionych w celu
Mineralne oleje silnikowe,
firmie
odprowadzenia ładunku
przekładniowe i smarowe nie
elektrostatycznego) umieszczonych w
zawierające związków
pomieszczeniu
chlorowcoorganicznych
niebezpiecznych.
do do właściwej sekcji eksploatacyjnej.
beczkach (uziemionych w celu
firmie
odprowadzenia ładunku
Inne oleje silnikowe,
elektrostatycznego) umieszczonych w
przekładniowe i smarowe
pomieszczeniu
niebezpiecznych.
Opakowania z tworzyw
posiadającą odpowiednie
sztucznych
odpadami.
Opakowania zawierające
Opakowania magazynowane będą w
pozostałości substancji
sposób selektywny np. w metalowych, Przekazywane specjalistycznej
niebezpiecznych lub nimi
oznakowanych beczkach
firmie posiadającej odpowiednie
zanieczyszczone (np. środkami
umieszczonych pod wiatami
ochrony roślin I i II klasy
magazynowymi z zadaszeniem na czas
toksyczności - bardzo toksyczne i przekazania firmie zewnętrznej bądź
niebezpiecznych.
toksyczne)
Sorbenty, materiały filtracyjne (w
tym filtry olejowe nie ujęte w
innych grupach), tkaniny do
wycierania (np. szmaty, ścierki) i
ubrania ochronne
zanieczyszczone substancjami
niebezpiecznych.
niebezpiecznymi (np. PCB)
Sorbenty, materiały filtracyjne,
tkaniny do wycierania (np.
szmaty, ścierki) i ubrania
ochronne inne niż wymienione w
odpadami.
15 02 02
Zużyte opony
odpadami.
Zużyte lub nie nadające się do
użytkowania pojazdy
niebezpiecznych.
Filtry olejowe
Kod
odpadu
Rodzaje odpadów
16 02 13*
Zużyte urządzenia zawierające
niebezpieczne elementy (1) inne
niż wymienione w 16 02 09 do 16
02 12
16 02 14
Zużyte urządzenia inne niż
wymienione w 16 02 09 do 16 02
13
16 02 16
Elementy usunięte z zużytych
urządzeń inne niż wymienione w
16 02 15
niebezpiecznych.
niebezpiecznych.
odpadami.
odpadami.
niebezpiecznych.
niebezpiecznych.
16 06 01*
Baterie i akumulatory ołowiowe
16 06 02*
Baterie i akumulatory niklowokadmowe
17 01 01
Odpady betonu oraz gruz
betonowy z rozbiórek i
remontów
17 01 03
Odpady innych materiałów
ceramicznych i elementów
wyposażenia
17 02 01
Drewno
17 02 04*
Odpady drewna, szkła i tworzyw
sztucznych zawierające lub
zanieczyszczone substancjami
niebezpiecznymi (podkłady
kolejowe)
Odpadowa papa
Aluminium
17 03 80
17 04 01
17 04 02
Wykorzystanie na terenie PKP
PLK S.A. jako materiał do
utwardzania dróg itp.
odpadami.
PLK S.A. bądź przekazanie
osobom fizycznym.
niebezpiecznych.
odpadami.
Przekazanie innym jednostką
PKP PLK S.A. w celu możliwego
wykorzystania bądź sprzedaż do
skupu metali kolorowych oraz
przekazanie osobom fizycznym.
Kod
odpadu
Rodzaje odpadów
Ołów
17 04 05
Żelazo i stal
17 05 03*
Gleba i ziemia, w tym kamienie,
zawierające substancje
niebezpieczne (np. PCB)
17 05 04
Gleba i ziemia, w tym kamienie,
inne niż wymienione w 17 05 03
17 05 08
Tłuczeń torowy (kruszywo) inny
niż wymieniony w 17 05 07
utwardzania dróg itp.
Materiały konstrukcyjne
zawierające azbest
niebezpiecznych.
17 04 03
17 06 05*
20 01 01
20 01 02
20 01 21*
20 01 33*
skupu metali/złomuoraz
utwardzania dróg, niwelacji
terenu itp., bądź przekazanie
osobom fizycznym.
utwardzania dróg, niwelacji
terenu itp., bądź przekazanie
osobom fizycznym.
odpady magazynowane będą
selektywnie w pojemnikach bądź w
paczkach, balach bądź w inny dogodny
sposób w pomieszczeniu
PLK S.A. oraz sprzedaż do punktu
Papier i tektura
magazynowym bądź innym
skupu surowców wtórnych bądź
wyznaczonym do tego celu miejscu, na
terenie sekcji eksploatacji z
ograniczonym dostępem czynników
atmosferycznych (deszcz)
odpady będą magazynowane
Sprzedaż do punktu skupu
selektywnie na placu magazynowym
Szkło
surowców wtórnych bądź
na terenie sekcji bądź w innym
wydzielonym miejscu
odpady magazynowane na terenie
Lampy fluorescencyjne i inne
sekcji w wydzielonym do tego celu
zezwolenie w zakresie
odpady zawierające rtęć
miejscu.
gospodarowania odpadami
niebezpiecznymi.
Baterie i akumulatory łącznie z
bateriami i akumulatorami
wymienionymi w 16 06 01, 16 06
02 lub 16 06 03 oraz
niebezpiecznych bądź, gdzie
niesortowane baterie i
miejscu.
zasadne, wymiana na nowe
akumulatory zawierające te
urządzenia w jednostce handlu
baterie
detalicznego/hurtowego
prowadzącego działalność w tym
Kod
odpadu
Rodzaje odpadów
20 01 37*
Drewno zawierające substancje
niebezpieczne*
20 01 38
Drewno inne niż wymienione w
20 01 37
20 01 39
Tworzywa sztuczne
20 01 40
Metale
20 03 01
Niesegregowane (zmieszane)
odpady komunalne
20 03 03
Odpady z czyszczenia ulic i
placów
20 03 06
Odpady ze studzienek
kanalizacyjnych
20 03 07
Odpady wielkogabarytowe
20 03 99
Odpady komunalne nie
wymienione w innych grupach
zakresie.
zezwolenie w zakresie
miejscu.
gospodarowania odpadami
niebezpiecznymi.
Wykorzystanie do innych
procesów bezpośrednio na
terenie sekcji bądź innych
jednostek podległych bądź
selektywna zbiórka i przekazanie sekcji
odbiór przez firmę posiadającą
eksploatacyjnej
wpis do rejestru działalności
regulowanej w zakresie odbioru
odpadów komunalnych lub
odbiór przez osoby fizyczne.
odbiór przez firmę posiadającą
eksploatacyjnej w celu selektywnej
zbiórki w pojemniku na selektywne
odpady z grupy odpadów
odpadów komunalnych.
komunalnych
PLK S.A. oraz sprzedaż do punktu
skupu surowców wtórnych
eksploatacyjnej
(złom) bądź przekazanie osobom
fizycznym.
selektywna zbiórka i przekazanie sekcji odbiór przez firmę posiadającą
eksploatacyjnej w pojemniku na
selektywne odpady z grupy odpadów regulowanej w zakresie odbioru
komunalnych
odpadów komunalnych.
selektywna zbiórka i przekazanie sekcji odbiór przez firmę posiadającą
eksploatacyjnej w celu selektywnej w
zbiórki w pojemniku na selektywne
odpady z grupy odpadów
odpadów komunalnych
komunalnych
prowadzonego.
Odpad nie będzie poddawany
Odbiór z miejsca powstania
magazynowaniu, tj. odbiór będzie
(studzienka) przez firmę
następował bezpośrednio z miejsca
prowadzącą odpowiednią
powstania przez wyspecjalizowaną
działalność.
firmę.
Odbiór przez firmę posiadającą
eksploatacyjnej w celu selektywnej
zbiórki.
odpadów komunalnych bądź
Odbiór przez firmę posiadającą
selektywna zbiórka i przekazanie
sekcji eksploatacyjnej w celu
selektywnej zbiórki.
odpadów komunalnych bądź
8.6. STOPIEŃ I SPOSÓB UWZGLĘDNIANIA WYMAGAŃ ZAWARTYCH W DECYZJI
ŚRODOWISKOWEJ
W tabeli poniżej przedstawiono zalecenia zawarte w decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach
Decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie o
środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na
modernizacji linii kolejowej E75 na odcinku Warszawa-Białystok-Sokółka w granicach
województwa mazowieckiego według wariantu 1+ (znak: RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 z dnia
6.10.2009 roku).
Tabela 76. Zalecenia zawarte w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz sposób ich
realizacji
Pkt
Wymagania zawarte w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Stopień i sposób uwzględnienia wymagań
dotyczących ochrony środowiska, zawartych w
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
ujętych w projekcie budowlanym
II. Warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem
konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla
terenów sąsiednich
1.
Prace budowlane w rejonie terenów objętych ochroną przed hałasem
Warunek decyzji zostanie spełniony na etapie
prowadzić w porze dziennej (w godz. 6.00-22.00).
realizacji prac budowlanych.
Zalecenie na etap realizacji inwestycji
umieszczono w raporcie OOŚ.
2.
Roboty organizować w taki sposób, aby urządzenia emitujące hałas o
dużym natężeniu nie pracowały jednocześnie w pobliżu zabudowań
mieszkalnych. Prace budowlane prowadzić przy użyciu sprzętu
będącego w bardzo dobrym stanie technicznym o niskim poziomie
emisji spalin, wyposażonego w miarę możliwości w katalizatory oraz o
małej uciążliwości akustycznej.
3.
Zorganizować zaplecze techniczne budowy oraz prowadzić drogi
techniczne zapewniając oszczędne korzystanie z terenu i minimalne
przekształcenie jego powierzchni, a po zakończeniu prac teren
uporządkować. Organizować roboty w taki sposób, aby
minimalizować ilość powstających odpadów budowlanych.
Wymóg dotyczy organizacji i prowadzenia robót
budowlanych z tego też powodu odpowiednie
zapisy zostaną umieszczone w Specyfikacji
Technicznej Wykonania i Odbioru Robót.
4.
Zaplecze budowy, bazy materiałowe oraz parkingi sprzętu i maszyn
zlokalizować poza:
realizacji prac budowlanych dla
- terenem, na którym występują siedliska przyrodnicze oraz siedliska
przedmiotowego odcinka linii kolejowej w
gatunków chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej i Ptasiej, tj.
lokalizacji od 81,000 do km 86,880.
poza siedliskami występującymi na odcinkach linii w km 54+100Zalecenia dot. etapu realizacji umieszczono w
55+300, 55+600-55+700, 68+250-69+250, 71+300, 77+300-87+500
raporcie OOŚ.
oraz poza strefą przejściową między tymi obszarami; dotyczy to w
W raporcie OOŚ uwzględniono wskazane w DSU
szczególności linii kolejowej w km 84+556 w związku z pracami przy
tereny wymagające zabezpieczenia oraz inne
moście nad rzeką Bug (siedliska starorzeczy i drobnych zbiorników
wymagające zabezpieczenia występujące w
wodnych 3150-2 występujące w sąsiedztwie) oraz w km 54+179 w
rejonie przedmiotowego odcinka linii kolejowej
związku z pracami modernizacyjnymi linii kolejowej przy moście nad
rzeką Liwiec;
- sąsiedztwem rzek: Długiej, Czarnej, Rządzy, Ugoszczy, Liwca i Bugu;
- sąsiedztwem zabudowy mieszkaniowej;
- terenem ujęć wody oraz stref ochronnych;
- oraz w miarę możliwości poza sąsiedztwem kompleksów leśnych,
łąk, pastwisk, mokradeł.
5.
W km 54+100-55+300, 63+500-64+000, 77+300-87+500 prace
Pkt
modernizacyjne wykonywać wyłącznie w obrębie korony torowiska,
bez budowania nowych dróg dojazdowych; wyjątek stanowią odcinki,
gdzie przebudowie podlegają przepusty, wiadukty i mosty mające
docelowo stanowić przejścia dla zwierząt; warunek ten nie dotyczy
odcinków, gdzie budowane będą przejazdy, perony i dojścia dla osób
niepełnosprawnych.
6.
Unikać lokalizacji dróg dojazdowych w km linii kolejowej 54+00055+250, 82+000-87+500; dotyczy to w szczególności miejsc
występowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków
chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej i Ptasiej; drogi
dojazdowe lokalizować na wymienionych odcinkach linii kolejowej
wyłącznie w przypadku braku innych rozwiązań logistycznych
umożliwiających realizację inwestycji na przedmiotowym terenie;
wówczas drogę dojazdową należy wykonać jako tymczasową,
przeprowadzić poza obszarem siedlisk chronionych a po zakończeniu
budowy zlikwidować.
7.
Odpady segregować i składować w wydzielonym miejscu,
zapewniając ich regularny odbiór przez uprawnione podmity. Odpady
niebezpieczne, jakie mogą zostać wytworzone w trakcie robót
budowlanych, segregować i oddzielać od odpadów objętych, celem
wywozu do specjalistycznych przedsiębiorstw zajmujących się ich
unieszkodliwieniem.
8.
Odpady powstające w trakcie realizacji przedmiotowego
przedsięwzięcia należy zlokalizować poza obszarami chronionymi na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.
U. Nr 92, poz. 880, ze zm.).
9.
Zminimalizować zakres zastosowania materiałów i wyrobów, których
analiza cyklu życia wykazuje znaczne obciążenie dla środowiska.
10.
Ścieki socjalno-bytowe z zaplecza budowy odprowadzić do szczelnych
zbiorników bezodpływowych i wywozić je do najbliższej oczyszczalni.
11.
Zaplecze budowy wyposażyć w sanitariaty, których zawartość będzie
systematycznie usuwana przez uprawnione podmioty.
12.
Uregulować gospodarkę wodno-ściekową w obiektach kubaturowych
przedmiotowego odcinka linii kolejowej: km
81,000 – 86,880 (pozostałe lokalizacje poza
zakresem analizowanego odcinka linii
kolejowej).
Uwarunkowanie dotyczy etapu realizacji.
Warunek określony w DSU został wzięty pod
uwagę w ramach organizacji prac.
kolejowej).
W raporcie OOŚ uwzględniono i wskazano
miejsca wymagające zabezpieczenia
występujące w rejonie przedmiotowego
odcinka linii kolejowej – tj. od km 74,500 do km
81,000.
Zalecenia umieszczono w raporcie OOŚ
Wymóg nie dotyczy projektu budowlanego
Warunek został uwzględniony.
Pkt
wchodzących w zakres modernizacji poprzez podłączenie do
lokalnych systemów kanalizacji, stosowanie szczelnych szamb,
budowę rozdzielnych kanalizacji deszczowych i sanitarnych.
13.
Ograniczyć do niezbędnego minimum wycinkę drzew i krzewów,
natomiast drzewa znajdujące się w obrębie placu budowy,
nieprzeznaczone do wycinki, zabezpieczyć przed uszkodzeniami;
prace w sąsiedztwie drzew prowadzić ręcznie.
14.
Wycinkę drzew i krzewów prowadzić prza okresem lęgowym ptaków
(tzn. poza okresem od dnia 1 marca do dnia 31 sierpnia).
15.
Okresowe usuwanie drzew i krzewów kolidujących ze szlakiem na
etapie eksploatacji przedsięwzięcia prowadzić w terminie od 1
września do końca lutego (poza sytuacjami awaryjnymi).
16.
W okresie od 1 marca do 15 lipca ograniczyć do minimum
prowadzenie prac powodujących namierną emisję hałasu w km 54.055.25 oraz w km 77.3-87.5.
17.
Prace realizowane w obrębie koryt rzek Liwca i Bugu, mogące
prowadzić do zmącenia ich wód, wykonywać poza okresem tarła
chronionych gatunków ryb wymienionych w Załączniku II Dyrektywy
Siedliskowej.
18.
W związku z pracami prowadzonymi w obrębie rzek nie naruszać
naturalnej budowy ich koryta, zaniechać deniwelacji terenów
przybrzeżnych oraz zagłębień okresowo wypełnionych wodą oraz nie
powodować powstawania przeszkód poprzecznych (nie przegradzać
rzek) i przekształceń reżimu hydrologicznego cieków wodnych.
19.
Zabezpieczyć wody powierzchniowe i podziemne oraz glebę przed
przenikaniem zanieczyszczonych wód opadowych oraz ścieków z baz
zaplecza i baz materiałowych.
W modernizowanych obiektach kubaturowych i
obeitktach małej architektury, gdy tylko to
moziwe, zostały zastosowane przyłącza do
rozdzielnej sieci kanalizacayjnej lub szczelne
szamba. W miejscach gdzie przeznaczone do
rozbiórki są obiekty kubaturowe, zlikwidowane
zostaną również istniejące sieci sanitarne lub
szamba.
Zalecenie dla etapu realizacji inwestycji
Warunek dla etapu realizacji inwestycji
kolejowej).
W raporcie OOŚ zaleca się prowadzenie prac z
warunkiem zachowania wartości
dopuszczalnych poziomu hałasu w środowisku,
z właściwą organizacją prac.
Nie dotyczy przedmiotowego odcinka linii
kolejowej warunke okreslony dla rzeki Liwiec kolizja z rzeką Liwiec poza zakresem odcinka
L01 linii kolejowej.
realizacji prac budowlanych w obrębie koryta
rzeki Bug.
umieszczono w raporcie OOŚ, z zastrzeżeniem
prowadzenia prac. poza okresem II połowa
marca – I połowa lipca
Zapis spełniono, w obrębie rzek nie przewiduje
się czynności mogących naruszać naturalną
budowę ich koryt, Nie przewiduje deniwelacji
terenów przybrzeżnych oraz zagłębień
okresowo wypełnionych wodą. Nie przewiduje
się wykonywania prac powodujących
powstawania przeszkód poprzecznych
(przegradzanie rzek) i przekształcających reżim
hydrologiczny cieków wodnych.
Wymóg nie dotyczy projektu budowlanego.
Zalecenia umieszczono w raporcie OOŚ.Wymóg
dotyczy organizacji i prowadzenia robót
Pkt
20.
Zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia prac w rejonie
mostów i przepustów w celu uniknięcia zanieczyszczenia cieków
powierzchniowych substancjami ropopochodnymi.
21.
Nie zaysywać i nie zanieczyszczać rzek i cieków przecinających linię
kolejową oraz nie doprowadzać do zmącenia tych wód.
22.
Nie naruszać zlokalizowanych przy linii kolejowej terenów
podmokłych, a prace budowlane, mogące doprowadzić do
odwodnienia na tych odcinkach, prowadzić z zastosowaniem
rozwiązań gwarantujących przywrócenie dotychczasowych warunków
wodnych; w szczególności nie doprowadzić do odwodnienia siedlisk
występujących na odcinku od km 54+100 do km 55+300 oraz od km
82+000 do km 87+500 wymienionych w Załączniku I Dyrektywy
Siedliskowej.
23.
Warstwę gleby zdjętą z pasa robót odpowiednio zdeponować i po
zakończeniu prac ponownie wykorzystać.
24.
Przy rozbiórce określonych obiektów inżynieryjnych, zbezpieczyć prze
zanieczyszczeniem tereny do nich przyległe; w szczególności
zabezpieczyć rzeki oraz siedliska przyrodnicze i siedliska gatunków
chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej i Ptasiej; materiały
pozyskane z rozbiórki przekazać do miejsc składowania i zutylizować,
elementy stalowe bądź kamienne nadające się do ponownego
wykorzystania zabezpieczyć i przechowywać w wyznaczonym do tego
miejscu; zastosować pomosty robocze, uchwyty i urządzenia
pomocnicze, by zabezpieczyć tereny pod obiektami.
25.
Na odcinkach linii kolejowej krzyżujących się z ciekami po 100m z
każdej strony mostu lub przepustu ograniczyć stosowanie
herbicydów na rzecz koszenia lub ręcznego usytuowania roślinności;
szczególnie nie stosować herbicydów na odcinkach linii kolejowej w
km 54+000-55+250; 68+250-69+250, 71+300-71+500, 84+00085+500.
Zapewnić właściwą obsługę i konserwację urządzeń oraz elementów
systemu odprowadzania i oczyszczania wód opadowych tak, aby
utrzymane były w pełnej sprawności.
26.
27.
Podczas prowadzenia prac w obrębie zidentyfikowanych siedlisk
kumaka nizinnego (Bombina bombina), traszki grzebieniastej (Triturus
Technicznej Wykonania i Odbioru Robót
Technicznej Wykonania i Odbioru Robót
Zapis spełniono.
Prace prowadzone w obrębie torowiska będę
ograniczone
w
większości
do
robót
powierzchniowych
w
obrębie
już
przekształconych terenów bez konieczności
wykonywania
głębokich
wykopów
powodujących
przerwanie
poziomów
wodonośnych.
W raporcie OOŚ uwzględniono i wskazano
miejsca wymagające zabezpieczenia
występujące w rejonie przedmiotowego
odcinka linii kolejowej – tj. od km 81,000 do km
86,880.
Warunek decyzji zostanie spełniony. Warunek
uwzględniono. Herbicydy nie będą stosowane.
Prace utrzymaniowe na linii kolejowej należą
do obowiązków Zarządzającego.
umieszczono w raporcie OOŚ. Utrzymanie
sprawnego funkcjonowania systemu
odwodnienia należy do obowiązków
Zarządzającego. Projekt zapewnia realizację
niezależnego nowego systemu odwodnienia.
Warunek decyzji wskaznany jest dla lokalizacji
w zakresie przedmiotowego odcinka inii
Pkt
cristatus), żaby moczarowej (Rana arvalis), żaby trawnej (rana
temporaria)
zabezpieczyć siedliska przed
zniszczeniem poprzez odpowiednie oznakowanie i nie ingerowanie w
siedliska.
III.
1.
Wymagania dotyczące projektu budowlanego
Budowę ekranów akustycznych o wysokości od 3 do 5 m, w przypadku
zabudowy niskiej blisko linii kolejowej, w następujących lokalizacjach:
Na linii E75:
Na odcinku Warszawa, linia nr 449:
od km 12+500 do km 12+900, o długości 0,4km, po stronie prawej; od
km 12+500 do km 14+000, o długości 1,5km, po stronie lewej.
Na odcinku Warszawa – Zielonka linia nr 449:
od km 16+400 do km 17+300, o długości 0,9km, po stronie lewej; od
km 19+000 do km 21+315, o długości 2,3km, po stronie prawej.
Na odcinku Zielonka, linia nr 6:
od km 14+254 do km 15+000, o długości 0,7km, po stronie prawej.
Na odcinku Zielonka, linia nr 6/449:
dla linii nr 6 od km 14+254 do km 14+570, o długości 0,326km, po
stronie lewej; dla linii nr 6 od km 14+880 do km 15+700, o długości
0,82km, po stronie lewej
Na odcinku Zielonka – Tłuszcz, linia nr 6:
km 16+200 do km 17+000, długości 0,8km, po stronie lewej; od km
17+300 do km 22+500, o długości 5,2km, po stronie lewej.
Na odcinku Wołomin (Zielonka – Tłuszcz), linia nr 6:
od km 18+500 do km 25+000, o długości 6,5km, po stronie prawej.
Na odcinku (Zielonka) Wołomin – Tłusz, linia nr 6:
km 26+500 do km 27+200, o długości 0,7km, po stronie prawej; od
km 29+000 do km 29+500, o długości 0,5km, po stronie lewej; od km
29+000 do km 29+500, o długości 0,5km, po stronie prawej.
Na odcinku Tłuscz, linia nr 6: od km 32+800 do km 37+380, o długości
4,58km, po stonie lewej; od km 39+475 do km 40+500, o długości
1,025km, po stronie lewej; od km 33+000 do km 40+800, o długości
7,8km, po stronie prawej.
Na odcinku Tłuszcz – Małkinia, linia nr 6:
47+500 do km 47+900, o długości 0,4km, po stronie prawej; od km
Na odcinku Łochów (Tłuszcz – Małkinia), linia nr 6:
od km 57+000 do km 57+915, o długości 0,915km, po stronie prawej;
km 57+600 do km 57+925, o długości 0,325km, po stronie lewej; od
km 58+500 do km 60+000, o długości 1,5km, po stronie lewej.
Na odcinku (Tłuszcz) Łochów – Małkinia, linia nr 6:
kolejowej: km 81,000 – 81,750, km 82,000 –
86,880 (pozostałe wymienione lokalizacje
znajdujących się poza zakresem
przedmiotowego odcinka linii kolejowej).
Natomiast w raporcie OOŚ uwzględniono
aspekt zabezpieczenia siedlisk i przedstawiono
siedliska herpetofauny wymagające
zabezpieczenia na etapie budowy w rejonie
Warunek określony w decyzji dotyczy dla
przedmiotowego odcinka linii kolejowej dotyczy
następujących lokalizacji:
- od km 81+500 do km 82+000, o długości 0,5
km, po stronie prawej,
km, po stronie lewej,
km, po stronie prawej.
W projekcie budowlanym nie zaprojektowano
rozwiązań ochrony akustycznej – co jest zgodne
z zapisami decyzji środowiskowej (brak
wymogu dla przedmiotowego odcinka L02 linii
kolejowej) oraz z wynikami przeprowadzonej
oceny oddziaływania.
Odniesienie przedstawiono w rozdz. 8.3.
Pkt
2.
3.
4.
81+500 do km 82+000, o długości 0,5km, po stronie lewej; od km
85+700 do km 86+200, o długości 0,5km, po stronie prawej.
Na odcinku Małkinia, linia nr 6:
od km 87+200 do km 87+500, o długości 0,3km, po stronie lewej;
od km 87+500 do km 88+320, o długości 0,82km, po stronie prawej;
Na odcinku Małkinia – gr. województwa, linia nr 6:
km 90+500 do km 91+100, o długości 0,6km, po stronie lewej;
Ekrany winny być nieprzezroczyste. Dopuszcza się zastosowanie
ekranów przezroczystych, z nadrukiem w formie pasów na
wiaduktach i węzłach.
Wyciszenie torowiska przy użyciu dodatkowych rozwiązań
technchnicznych (np. przekładek podszynowych, podkładek
wibroizolacyjnych, mat podtłuczniowych) w podanej poniżej
lokalizacji, w poszczególnych miejscowościach:
Warszawa Rembertów: linia nr 449, od km 12+500 do km 13+000;
Wołomin: linia nr 6, od km 19+000 do km 22+500;
Tłuszcz: linia nr 6, od km 36+000 do km 38+500;
Łochów: linia nr 6, od km 58+000 do km 59+000;
Małkinia Górna: linia nr 6, od km 87+500 do km 88+500.
Odwodnienie w postaci systemu rowów odwadniających otwartych (z
uwzględnieniem maksymalnego wykorzystania rowów trawiastych)
lub kanalizacji deszczowej oraz w miejscach gdzie istnieje możliwość,
podłączenie do miejskiej sieci kanalizacyjnej. Odpływ do głównych
cieków należy zabezpieczyć zastawkami z możliwością odpięcia
spłwających zanieczyszczeń powstałych w wyniku poważnej awarii.
W projekcie budowlanym nie zaprojektowano
rozwiązań ochrony akustycznej – co jest zgodne
z wynikami przeprowadzonej oceny
oddziaływania. Odniesienie przedstawiono w
rozdz. 8.3.
Warunek nie dotyczy przedmiotowego odcinka
linii kolejowej.
Warunek spełniono.
Odprowadzenie wód opadowych z peronów
przeprowadzone będzie poprzez odwodnienie
liniowe w miejscu wiat peronowych, w
pozostałej części peronu - do istniejących
rowów układu odwodnieniowego lub na
odpowiednio wzmocnione skarpy, usytuowane
poza zewnętrzną krawędzią peronu, wg
opracowania branży architektonicznej i
torowej.
Odprowadzenie wód deszczowych z korytek
będzie się odbywało poprzez podłączenie
studzienek odpływowych odwodnienia
liniowego odcinkami kanałów do kanału
deszczowego biegnącego w peronie,
prowadzącego wody z odwodnienia torowiska.
Na szlaku woda spływająca z torowiska spływać
Pkt
będą powierzchniowo po skarpach do
istniejących rowów trawiastych i zastoisk
wodnych.
Przed zrzutem do odbiorników wody
podczyszczone będą w osadnikach.
5.
Szczelny system odwodnienia obiektów mostowych.
6.
W systemach odwodnienia linii kolejowej i stacji, urządzenia
zabezpieczające wody powierzchniowe i podziemne przed
zanieczyszczeniem w postaci osadników do zatrzymywania zawiesiny
łatwo opadającej oraz separatory w selu zapobiegnięcia skażenia
środowiska gruntowo-wodnego substancjami ropopochodnymi.
Zapis spełniono. Zaprojektowano szczelny
system odwodnienia obiektów mostowych.
Zapis spełniono częściowo. Zastosowano
urządzenia zabezpieczające w postaci
osadników. Nie zastosowano natomiast
separatorów.
Wyjaśnienie przedstawiono w rodziale 8.1.1.
7.
Ograniczenie stosowania gabionów, a w przypadku konieczności ich
użycia pokrycie ich odpowiednią warstwą ziemi (co najmniej 15cm) i
gęst obsadzenie roślinnością.
Rezygnację z budowy korytek krakowskich i stosowania elementów
betonowych w ramach budowy odwodnień, które mogłyby stanowić
pułapkę lub barierę dla zwierząt; jedynie w wyjątkowych
przypadkach, zagrożenia osuwania się ziemi, dopuszczalne jest
zastosowanie elementów betonowych o profilu umożliwiającym
łatwe wyjście z nich zwierząt.
Nachylenie ew. ścian cembrowin stanowiących obudowę kanałów nie
może przekroczyć 30 stopni.
Szczegółowe rozwiązania projektowe ograniczające naruszanie dna i
brzegów rzek.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Przystosowanie mostu w km 70+419 (podpartego filarami) do
pełnienia funkcji przejścia dla zwierząt dużych o parametrach: 30 m
szerokości i 3,5m wysokości (światło przejścia) oraz budowę systemu
4 przejść dla płazów po jego obu stronach; przejścia dla płazów o
szerokości 1m i wysokości 0,6m w km 70+169, km 70+229, km
70+289, km 70+349, km 70+488, km 70+548, km 70+608, km 70+668,
połączone ze sobą systemem płotków naprowadzających (w kształcie
litery „L”) o długości 630m po obu stronach torów (w km 70+10070+730).
Przystosowanie mostu w km 83+750 (podpartego filarami) do
pełnienia funkcji przejścia dla zwierząt dużych, o szerokości 20m i
wysokości 5m (światło przejścia).
Przebudowę mostu w km 78+830 (podpartego filarami) do pełnienia
funkcji przejścia dla zwierząt średnich, o szerokości 20m i wysokości
Warunek został spełniony. Nie stosuje się
gabionów.
Zapis spełniono. W systemie odwodnienia nie
zastosowano korytek krakowskich.
Zapis spełniono.
Zapis spełniono. Nie przewiduje się czynności
mogących naruszać naturalną budowę koryt
rzek.
kolejowej.
Warunek nie został spełniony. Wyjaśnienie
przedstawiono w raporcie OOŚ w rozdz. 8.2.6.
kolejowej.
Pkt
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
2,5m (światło przejścia) oraz budowę systemu 4 przejść dla płazów
po jego obu stronach; przejścia dla płazów o szerokości 1m i
wysokości 0,6m, w km 78+590, 78+650, 78+710, 78+770, 78+890,
78+950, 79+010, 79+070, połączone ze sobą płotkami
naprowadzającymi (w kształcie litery „L”) o długości 500m po obu
stronach linii (w km 78+580-79+080).
Budowę przejsć dla małych zwierząt w km 83+200, 83+400 o
szerokości 1,5m i wysokości 1m wraz z systemem płotków
naprowadzających (w kształcie litery „L”) na odcinku: 83+150-83+450
(300m po obu stronach torów).
Przystosowanie przepustów w km 92+430, 93+496, 102+595 do
pełnienia funkcji przejść dla małych zwierząt o szerokości 1,5m i
wysokości 1m.
Budowę przejść dla małych zwierząt w km 82+480, 82+960 o
szerokości 1,5m i wysokości 1m oraz budowę 8 przejść dla płazów w
km 82+540-83+020, tzn. w km 82+540, 82+600, 82+660, 82+720,
82+780, 82+840, 82+900, 83+020 oraz dodatkowego na odcinku linii
kolejowej w km 83+270-83+330, przejścia o szerokości 1m i
wysokości 0,6m, połączone ze sobą płatkami naprowadzającycmi (w
kształcie litery „L”) o długości 300m po obu stronach linii (w km
82+600-82+900).
Budowę co najmniej 10 przejść dla płazów w km 84+700-86+000,
przejścia o szerokości 1m i wysokości 0,6m, połączone ze sobą
płotkami naprowadzającymi (w kształcie litery „L”).
Budowę tunelu typu MPD-1 o parametrach 1,0mx0,6m w km 71+350
oraz w km 81+600.
Budowę 2 tuneli typu MPD-1 o parametrach 1,0mx0,6m w km
68+500.
Budowę tunelu typu MPD-1 o parametrach 1,0mx0,6m w km 87+150.
Przystosowanie mostów do pełnienia funkcji przejść dla zwierząt, tak
by zapewnić zachowanie naturalnych fragmentów cieków; po obu
stronach powinny znajdować się pasy suchego terenu, położone poza
zasięgiem wody brzegowej, pasy powinny być pokryte glebą
próchniczą i roślinnością, po wykonaniu przejścia konieczne jest
obfite zakrzaczenie boków trasy naprowadzającej; dopuszczalne jest
wykonanie filtrów podpierających (ustawionych w jednej linii
prostopadle do przejścia), jednak w sposób zapewniający dogodne
przejście, po oby stronach cieku o szerokości min. 8m, z łagodnie
wyprofilowanymi dojściami (skarpami) zpewniającymi łatwą migrację
zwierząt; warunki takie zostaną zapewnione przy okazji przebudowy
mostów na rzece Liwiec w km 54+179 oraz na rzece Bug w km
84+556.
Zapewnienie na powierzchni przejść dolnych naturalnego podłoża, np.
z gleby próchniczej i roślinności.
Podejście do płotków i przejść dla płazów ukształtowane w sposób
umożliwiający swobodne przemieszczanie się zwierząt.
Warunek nie został spełniony. Wyjaśnienie
kolejowej
Warunek został spełniony częściowo - Sposób
uwzględnienia przedstawiono w raporcie OOŚ
w rozdz. 8.2.6.
Warunek nie został spełniony dla lokalizacji w
km 82,960, km 82,780, 82,840, 82,900, 83,020,
zmieniono zakres konstrukcji
naprowadzających - Wyjaśnienie
Waruneknie został spełniony.
Sposób uwzględnienia przedstawiono w
raporcie OOŚ w rozdz. 8.2.6.
Warunek dla lokalizacji w km 71,350 nie
dotyczy przedmiotowego odcinka linii
kolejowej.
Warunek dla lokalizacji w km 81,600 został
spełniony, dodatkowo zaprojektowano
konstrukcje naprowadzające.
Sposób uwzględnienia warunku opisano w
rozdz. 8.2.6 w raporcie OOŚ .
kolejowej
kolejowej
Warunek dla mostu na rzece Liwiec nie dotyczy
Warunek dla mostu na rzece Bug został
spełniony.
Sposób uwzględnienia warunku opisano w
rozdz. 8.2.6 w raporcie OOŚ .
Wymóg został spełniony - Sposób
uwzględnienia warunku opisano w rozdz. 8.2.6
raportu OOŚ.
Wymóg został spełniony - Sposób
uwzględnienia warunku opisano w rozdz. 8.2.6
Pkt
24.
W przypadku przebudowy pozostałych, niewymienionych
przepustów, zmianę ich parametrów, by możliwa była migracja
małych zwierząt (światło przejścia 1,0m).
Zaprojektować i zamontować w km 75+700-77+225, w km 77+42578+500 oraz 93+500-95+300 urządzenia odstraszające: dźwiękowe i
odblaskowe, których działanie będzie zsynchronizowane z
nadjeżdżającymi pociągami.
Wybudowanie 22 zbiorników wodnych dla płazów w km 68+25069+250 (4szt.), 71+300 (4szt.), 74+000-74+500 (4szt.), 81+0002
81+750 (2szt.), każdy o powierzchni 500-1000m i głębokości 1-1,5m,
z łagodnie wyprofilowanymi skarpami, poza miejscami mogącymi
spowodować zniszczenie siedlisk przyrodniczych; należy do nich
przenieść populacje płazów z siedlisk najbardziej narożonych na
zniszczenie (znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie linii
kolejowej w podanym kilometrażu).
25.
26.
27.
Straty w zieleni uzupełnić poprzez wprowadzenie nowych nasadzeń
roślinności. W doborze gatunków drzew należy kierować się
odpornością gatunku na zanieczyszczenie powietrza, suszę, zasolenie
gleby, należy wziąć pod uwagę uwarunkowania siedliskowe,
techniczne wskazania związane z architekturą krajobrazu i ochroną
zabytków, jak również wymogi bezpieczeństwa. Należy w miarę
możliwości unikać sadzenia drzew, których owoce są chętnie
spożywane przez ptaki.
IV Wymagania dodatkowe:
1.
Wykonania analizy porealizacyjnej w zakresie emisji hałasu
kolejowego na terenach chronionych akustycznie, pod kątem
zbadania konieczności wprowadzenia dodatkowych rozwiązań
technicznych minimalizujących ewentualne negatywne oddziaływania
bądź utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Analiza ta
powinna zostać sporządzona po upływie 6 miesięcy od dnia oddania
obiektu do użytkowania i przedstawiona w terminie 12 miejsiecy od
dnia oddania obiektu do użytkowania.
2.
Zapewnienia nadzoru przyrodniczego (w tym ornitologicznego,
herpetologicznego, botanicznego) w trakcie przygotowania projektu
budowlanego oraz podczas powadzenia prac budowlanych.
3.
Przeprowadzenia minimum trzyletniego monitoringu w zakresie:
wykorzystania przejść przez poszczególne gatunki zwierząt
(skuteczność), drożności szlaków migracyjnych oraz kolizji ze
zwierzętami oraz zaproponować środki poprawiające istniejące
zabezpieczenia; wyniki winny być przedłożone Regionalnemu
Koserwatorowi Przyrody w Warszawie.
Oznakowania przed rozpoczęciem prac na rzece Bugu, przy udziale
specjalisty fitosocjologa, zinwentaryzowanych płatów siedlisk
wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej oraz
zabezpieczenia ich przed jakąkolwiek ingerencją w trakcie
4.
raportu OOŚ.
kolejowej
kolejowej
Warunek decyzji względem przedmiotowego
odcinka linii kolejowej dotyczy budowy 2
zbiorników w lokalizacji: km 81,00 – 81,750
(pozostałe lokalizacje poza zakresem
analizowanego odcinka linii kolejowej).
Nie uwzględniono warunku. Natomiast w
raporcie OOŚ określono rozwiązanie
alternatywne z wykorzystanie funkcjonujących
siedlisk płazów z uwagi na zmianę warunków
siedliskowych hepretofauny w rejonie linii
kolejowej.
Wyjaśnienie przedstawiono w rozdz. 8.2.4.
Zapis spełniono.
Wykonanie analizy porealizacyjnej nie wydaje
się być konieczne ze względu na przewidywaną
poprawę warunków akustycznych oraz wyniki
modelowania hałasu wskazujące na brak
wystąpienia przekroczeń poziomu hałasu w
środowisku. W przypadku podjęcia decyzji o
przeprowadzeniu analizy porealizacyjnej,
zalecenia przedstawiono w rozdz. 11.
Odwołanie do obszaru ograniczonego
użytkowania stanowi rozdz. 10.
Nadzór przyrodniczy został zapewniony na
etapie przygotowania projektu budowlanego.
Nadzór środowiskowy zostanie zapewniony na
etapie prowadzenia prac budowlanych –
zalecenia przedstawiono w rozdz.11.
Zalecenia do wykonania monitoringu
przedstawiono w rozdz. 11.
Warunek zostanie spełniony.
Warunek uwzględniono jako działanie
minimalizujące wpływ na siedliska przyrodnicze
z Zał. I DS (rozdz. 8.2.1).
Pkt
prowadzenia prac.
9. RYZYKO WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII, TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA
POWAŻNE AWARIE
Poważnymi awariami w rozumieniu ustawy Prawo ochrony środowiska są zdarzenia,
w szczególności emisje, pożary lub eksplozje, powstałe w trakcie procesu przemysłowego,
magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji,
prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub
powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem.
Międzynarodowy transport towarów niebezpiecznych regulowany jest przez szereg umów i
konwencji. W zakresie przewozów kolejowych odpowiednie regulacje znalazły się w Regulaminie RID.
Polska przystąpiła do konwencji RID, a wymogi z tym związane obowiązują od 1987 r.
W celu identyfikacji niebezpieczeństwa, przewożone materiały i przedmioty niebezpieczne
podzielone zostały na klasy według właściwości i powodowanych zagrożeń. Klasy materiałów
niebezpiecznych wg RID:
- Klasa 1
Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi
- Klasa 2
Gazy sprężone, skroplone lub rozpuszczone pod ciśnieniem
- Klasa 3
Materiały ciekłe zapalne
- Klasa 4.1. Materiały stałe zapalne
- Klasa 4.2. Materiały samozapalne
- Klasa 4.3. Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne
- Klasa 5.1. Materiały utleniające podtrzymujące palenie
- Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne
- Klasa 6.1. Materiały trujące
- Klasa 6.2. Materiały budzące odrazę i zaraźliwe
- Klasa 7
Materiały promieniotwórcze
- Klasa 8
Materiały żrące
- Klasa 9
Różne niebezpieczne materiały i przedmioty (m.in. próżne, nieoczyszczone
opakowania)
W przypadku zwykłych ładunków masowych, zagrożenie skażeniem jest niewielkie i wzrasta
w zależności od klasy, do której ładunek jest zakwalifikowany.
Potencjalne zagrożenia z udziałem ładunków niebezpiecznych mogą powodować:
 zagrożenia zdrowia i życia ludzi, zwierząt oraz roślin w wyniku: skażenia biologicznego,
chemicznego lub radiologicznego, pożaru, wybuchu, zapylenia;
 zanieczyszczenie powietrza, wód podziemnych i powierzchniowych, gleb przez: skażenie
biologiczne, skażenie chemiczne, zmiany termiczne oraz w przypadku przedostania się do
środowiska substancji zawierających izotopy promieniotwórcze.
Ryzyko wystąpienia awarii w transporcie materiałów niebezpiecznych jest wprost
proporcjonalne do prawdopodobieństwa zaistnienia wypadku oraz do rozmiaru szkód
spowodowanych tym wypadkiem.
Według stanu na dzień 31.12.2013 r. rejestr poważnych awarii prowadzonych przez
GIOŚ obejmował łącznie 84 zdarzenia w całej Polsce w tym 12 poważnych awarii spełniających
kryteria z Rozporządzenia MŚ. W województwie mazowieckim odnotowano 22 zdarzenia ich podział
ze względu na miejsce ich wystąpienia przedstawiał się następująco: zakłady (12), transport drogowy
(3), transport rurociągowy (5), inne (2). Żadne zdarzenie nie dotyczyło transportu kolejowego.
W Polsce w 2013 roku doszło do 3 zdarzeń o znamionach poważnej awarii, które dotyczyły
transportu kolejowego.
 wyciek oleju napędowego z baku lokomotywy spalinowej, wyciek ok. 2500 dm 3 oleju
napędowego na nasyp kolejowy,
 wyciek mazutu z cystern kolejowych, wyciek ok. 50 Mg mazutu,
 wyciek oleju napędowego z zbiornika paliwowego lokomotywy, wyciek ok. 3400 l oleju
napędowego163
Wprawdzie sytuacje awaryjne zdarzają się dość rzadko, jednak konsekwencje ekologiczne ich
zaistnienia są niezwykle groźne. W wyniku katastrofy może dojść do incydentalnego wycieku
ogromnej ilości substancji niebezpiecznych i toksycznych (przykładowa pojemność pojedynczego
wagonu-cysterny w granicach 50-75 m3 ), powodujących skażenie biologiczne lub chemiczne
środowiska wodnego.
Rozwiązywanie problemów poważnych awarii zagrożeń realizowane jest poprzez
przeciwdziałanie ich powstawaniu, prowadzeniu akcji ratowniczych dla likwidacji awarii i katastrof
oraz usuwaniu skutków powstałych po awarii lub katastrofie dla przywrócenia stanu pierwotnego.
ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE
Z uwagi na położenie omawianego odcinka linii kolejowej E 75 w znacznej odległości od
granicy państwa (z Białorusią) nie przewiduje się możliwości wystąpienia oddziaływania trans
granicznego.
10. OBSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA
Konieczność utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynika z art. 135 ustawy z 27
kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska i związana jest z brakiem dostępnych rozwiązań
technicznych, technologicznych i organizacyjnych zapewniających dotrzymanie akustycznych
standardów jakości środowiska.
Na podstawie przedstawionych wyników analiz akustycznych, na tym etapie nie przewiduje
się konieczności wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania. W przypadku, gdy analiza
porealizacyjna lub przegląd ekologiczny wykaże przekroczenia poziomu hałasu w środowisku, to w
zależności od dostępnych możliwości redukcji hałasu, mogą być podjęte decyzje zmierzające do
utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania zgodnie z postanowieniami art. 135 ust. 1 i ust. 5
ustawy – Prawo ochrony środowiska.
Po utworzeniu obszaru ograniczonego użytkowania, w przypadku stwierdzenia naruszeń
dopuszczalnych poziomów dźwięku wewnątrz pomieszczeń, możliwe będzie indywidualne
zabezpieczenie budynków poprzez zwiększenie izolacyjności akustycznej zewnętrznych przegród
budowlanych (np. poprzez wymianę stolarki okiennej).
163
Raport o występowaniu zdarzeń o znamionach poważnej awarii w 2013 r.; GIOŚ, kwiecień 2014
11. MONITORING ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA
WYMAGANIA OKREŚLONE W DECYZJI O ŚRODOWISKOWYCH UWARUNKOWANIACH
Zgodnie z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP6613-008/08 z dnia 06.10.2009r (pkt. IV Wymagania dodatkowe) Inwestor ma obowiązek:
1. wykonania analizy porealizacyjnej w zakresie emisji hałasu kolejowego na terenach
chronionych akustycznie, pod kątem zbadania konieczności wprowadzenia dodatkowych
rozwiązań technicznych minimalizujących ewentualne negetywne oddziaływania bądź
utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Analiza ta powinna zostać sporządzona
po upływie 6 miesięcy od dnia oddania obiektu do użytkowania i przedstawiona w
terminie 12 miesięcy od dnia oddania obiektu do użytkowania;
2. zapewnienia nadzoru przyrodniczego (w tym ornitologicznego, herpetologicznego,
botanicznego) w trakcie przygotowania projektu budowlanego oraz podczas prowadzania
prac budowlanych;
3. przeprowadzenia minimum trzyletniego monitoringu w zakresie: wykorzystania przejść
przez poszczególne gatunki zwierząt (skuteczność), drożności szlaków migracyjnych oraz
kolizji ze zwierzętami oraz zaproponować środki poprawiające istniejące zabezpieczenia,
wyniki winny być przedłożone Regionalnemu Konserwatorowi Przyrody w Warszawie;
4. oznakowania przed rozpoczęciem prac na rzece Bug, przy udziale specjalisty fitosocjologa,
zinwentaryzowanych płatów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej
oraz zabezpieczenia ich przed jakąkolwiek ingerencją w trakcie prowadzenia prac.
ANALIZA POREALIZACYJNA W ZAKRESIE AKUSTYKI
Ze względu na przewidywaną poprawę warunków akustycznych przeprowadzenie analizy
porealizacyjnej nie wydaje się konieczne. Po realizacji inwestycji dodatkowe działania mogą być
podjęte np. w ramach przeglądu ekologicznego, po pojawieniu się ewentualnych skarg na hałas.
Jeżeli zostanie podjęta decyzja o konieczności przeprowadzenia analizy porealizacyjnej,
opartej o pomiary hałasu w środowisku, to powinna ona:
 zweryfikować dokładność prognoz akustycznych i prognoz natężenia ruchu, przedstawionych
niniejszym opracowaniu,
 określić rzeczywistą skuteczności podjętych działań ochronnych,
 określić rzeczywistą wartość równoważnego poziomu dźwięku A w środowisku,
 potwierdzić dotrzymanie standardów akustycznych w środowisku lub wskazać na
konieczność podjęcia dodatkowych działań przeciwhałasowych.
Procedura pomiarowa powinna być zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16
czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku
(Dz. U. Nr 140, poz. 824).
W przypadku, gdy na podstawie monitoringu hałasu, przeglądu ekologicznego, czy analizy
porealizacyjnej wykazane zostaną przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomów dźwięku w
środowisku, będzie to stanowić podstawę do podjęcia dodatkowych technicznych i organizacyjnych
działań naprawczych, w tym – w ostateczności, w przypadku stwierdzenia braku skuteczności lub
możliwości zastosowania innych rozwiązań - budowy ekranów akustycznych.
NADZÓR PRZYRODNICZY
Etap projektu budowlanego
W trakcie przygotowania projektu budowlanego inwestycji zapewniony został nadzór
przyrodniczy (w tym ornitologiczny, herpetologiczny, botaniczny) – zgodnie z pkt. IV.2 DSU.
Etap prowadzenia prac
Zgodnie z wymaganiami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na etapie prac
budowlanych zapewniony będzie nadzór przyrodniczy w zakresie: ornitologicznym,
herpetologicznym i botanicznym. Celem nadzoru przyrodniczego jest eliminowanie lub
minimalizowanie zagrożeń dla bytujących w strefie oddziaływania budowy flory i fa uny oraz
wskazanie właściwych środków minimalizujących oddziaływanie modernizacji linii kolejowej.
Nadzór przyrodniczy składać się będzie w szczególności z poniższych czynności:
 Sprawdzenie aktualnego stanu siedlisk i populacji chronionych gatunków w sąsiedztwie inwestycji
przed rozpoczęciem prac budowlanych,
 Ustalenia uwarunkowań do harmonogramu robót Wykonawcy Robót, z wyszczególnieniem
działań zapobiegawczych i zabezpieczających faunę i florę w okresie realizacji inwestycji,
 Obserwacji przyrodniczej na placu budowy ze szczególnym uwzględnieniem okresu migracji
płazów,
 Natychmiastowego zalecenia zmian w zakresie prowadzonych prac budowlanych
w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości,
 Kontroli działań zapobiegających i zabezpieczających straty w środowisku na etapie realizacji
robót budowlanych,
 Prawidłowości wykonania elementów ochrony środowiska (przejścia dla zwierząt, wygrodzenia
zabezpieczające siedliska płazów itp.),
 Zlecenia rozszerzenia niezbędnych z punktu widzenia ochrony przyrody działań minimalizujących,
które zostaną stwierdzone w trakcie prowadzenia robót.
Szczegółowe zadania nadzoru przyrodniczego:
 Przed rozpoczęciem prac inwentaryzacja terenu przeznaczonego pod budowę pod kątem
występowania gatunków i siedlisk objętych ochroną,
 Oznakowanie w sposób widoczny dla pracowników granic cennych siedlisk przyrodniczych,
Zwrócenie szczególnej uwagi na zachowanie ostrożności podczas prowadzenia prac w dolinie rzeki
Bug,Oznakowania przed rozpoczęciem prac na rzece Bug, przy udziale specjalisty fitosocjologa,
zinwentaryzowanych płatów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej oraz
zabezpieczenia ich przed jakąkolwiek ingerencją w trakcie prowadzenia prac. Nadzór przyrodniczy
na etapie realizacji uwzględni prace fitosocjologa oraz zabezpieczenie drzew i siedlisk
wyznaczonych przez niego,
 Zabezpieczenie przed uszkodzeniami roślinność drzewiastą i krzewiastą znajdująca się w
bezpośrednim sąsiedztwie pasa robót, drzewa bezpośrednio narażone na uszkodzenia
mechaniczne zabezpieczyć poprzez oznakowanie taśmą budowlaną bądź osłonięcie deskami.
 W przypadku konieczności prowadzenia wycinki drzew w okresie lęgowym ptaków przed
przystąpieniem do wycinki wykona inwentaryzację pod kątem zasiedlenia przez ptaki
kontrolowanie miejsc mogące stanowić pułapki dla zwierząt
 Nadzór herpetologiczny nad prowadzeniem prac w okolicach zbiorników wodnych i cieków w celu
stwierdzenia konieczności i ewentualnego przeniesienia płazów. W trakcie prowadzenia prac
budowlanych należy zabezpieczyć wygrodzeniem tymczasowym siedliska płazów,
 Zabezpieczanie wykopów przed możliwością uwięzienia w nich zwierząt i ich ewentualne
przeniesienia do dogodnego siedliska.
 Kontrolowanie zasypywania tworzących się na placu budowy zastoiska wody w celu
uniemożliwienia zasiedlenia przez płazy i tworzenie miejsca rozrodu.
MONITORING
Inwestor, zgodnie z zapisem pkt. IV.3. DSU ma obowiązek przeprowadzenia minimum 3letniego monitoringu w zakresie wykorzystania przejść przez poszczególne gatunki zwierząt
(skuteczność), drożność szlaków migracyjnych oraz kolizji ze zwierzętami oraz zaproponować środki
poprawiające istniejące zabezpieczenia, a wyniki powinny być przedłożone Regionalnej Dyrekcji
Ochrony Środowiska.
Monitoring skuteczności przejść dla zwierząt
Czas trwania monitoringu: okres 3 lata po oddaniu linii kolejowej do eksploatacji.
Metodyka prowadzenia monitoringu: jak poniżej.
Ocena stanu technicznego przejścia
Jednorazowo w każdym roku monitoringu należy dokonać oceny stanu technicznego
obiektów oraz uwarunkowań środowiskowych przy przejściach.
Podczas kontroli należy zebrać informacje nt.:
 Stanu technicznego przejścia (uszkodzenia konstrukcji, braki w pokryciu roślinnością,
obecność niepożądanych elementów pochodzenia antropogenicznego, obecność obiektów
blokujących przejście lub zmniejszających jego drożność itp.)
 Zagospodarowania powierzchni przejścia
 Zagospodarowania otoczenia przejścia (rodzaj środowiska po obu stronach przejścia, typ
roślinności, obecność elementów mogących powodować stres u zwierząt lub utrudniać
korzystanie z przejścia, odległość do najbliższych zabudowań)
 Aktywności ludzi na przejściu i w bezpośrednim sąsiedztwie przejścia (ślady butów, opon,
pozostawione przedmioty)
 Zalecenia dotyczące bieżącej kontroli i zabiegów technicznych w obrębie przejścia,
 Sugestie dotyczące koniecznych, możliwych do przeprowadzenia zmian technicznych
przejścia oraz zmian jego zagospodarowania, które powinny przyczynić się do lepszego
wykorzystania przejścia przez zwierzęta.
Skuteczność przejść dla zwierząt oraz drożność szlaków migracji
Kontrola wykorzystania przejść przez poszczególne gatunki zwierząt (skuteczność) i drożności
szlaków migracyjnych powinna być całoroczna.
Wykorzystanie przejść przez ssaki należy monitorować stosując tropienia zimowe, rejestrację
tropów na piasku oraz dodatkowo można wykorzystać również rejestrację aktywności zwierząt przy
pomocy automatycznych aparatów i kamer cyfrowych. Wykorzystanie przejść przez płazy należy
monitorować stosując obserwacje bezpośredni.
Badaniami należy objąć zaproponowane przejście dla średnich i dużych ssaków (most na
rzece Bug) oraz część (po ok. 20%) przejść dla małych zwierząt i płazów.
 Rejestracja tropów na pasach piasku
W środkowej części przejścia należy zainstalować płytką rynnę (w przypadku podłoża
nieumocnionego w zagłębieniu, w przypadku podłoża utwardzonego na powierzchni, np. drewniany
stelaż wyłożony folią zapobiegającą przerastaniu roślinności) wypełnioną drobnoziarnistym piaskiem
(pozwalającym na identyfikację tropów wszystkich gatunków ssaków) o szerokościmin. 2m (w
przypadku przejścia dla dużych i średnich zwierząt) lub szerokości ok. 1m (w przypadku przejść dla
małych zwierząt) i długości równej szerokości przejścia.
Każda kontrola składa się z dwóch wizyt: w pierwszym dniu wyrównywany jest piasek na
pasach, a po dwóch dniach zliczane są tropy pozostawione na pasie przez przechodzące zwierzęta.
Pierwsza kontrola przeprowadzona będzie na początku danego miesiąca, druga kontrola po połowie
miesiąca. Kontrole powinny być prowadzone w okresie bezśnieżnym na wszystkich przejściach.
Częstotliwość kontroli:
- przejście dla dużych i średnich zwierząt: 2 kontrole w miesiącu;
- przejście dla małych zwierząt: 1 kontrola w miesiącu.
Podczas kontroli przejść z wykorzystaniem ww. metod należy ponadto rejestrować wszelkie
inne odnalezione ślady obecności zwierząt: liczbę odchodów, ślady żerowania, znakowanie terenu
przez stwierdzone gatunki, liczbę i kierunek tropów poza pasami z piaskiem, bezpośrednie
obserwacje zwierząt na powierzchni i w okolicach przejścia.
 Tropienia zimowe
W zależności od warunków meteorologicznych w okresie zimowym, w czasie zalegania
śniegu, najlepiej około 2-3 doby po ustaniu opadu należy wykonać kontrole. Na przejściach dolnych,
ze względu na brak pokrywy śnieżnej pod przejściem, należy monitorować ślady zwierząt na śniegu
zlokalizowane na granicy przejścia. W przypadku problemów z pokrywą śnieżną należy przewidzieć
możliwość zastąpienia tropienia zimowego na śniegu badaniem tropów na piasku wg metodyki
przedstawionej poniżej.
Częstotliwość kontroli:
- przejście dla dużych i średnich zwierząt: 2 kontrole w miesiącu;
- przejście dla małych zwierząt: 1 kontrola w miesiącu
Podczas kontroli przejść z wykorzystaniem ww. metod należy ponadto rejestrować wszelkie
inne odnalezione ślady obecności zwierząt: liczbę odchodów, ślady żerowania, znakowanie terenu
przez stwierdzone gatunki, liczbę i kierunek tropów poza pasami z piaskiem, bezpośrednie
obserwacje zwierząt na powierzchni i w okolicach przejścia.
 Rejestracja aktywności zwierząt przy pomocy automatycznych aparatów i kamer cyfrowych
(fotopułapka)
Dodatkowo dla mostu na rzece Bug o funkcji przejścia dla zwierząt można wykorzystać
również rejestrację aktywności zwierząt przy pomocy automatycznych aparatów i kamer cyfrowych
do oceny przejścia dla średnich i dużych zwierząt (most na rzece Bug).
Monitoring fotopułapką należy prowadzić w wybranych miesiącach roku z uwzględnieniem
każdej pory roku przez okres minimum 2 tygodni. Aparaty powinny być ustawione na opcję
filmowanie ok. 30 sek. sekwencjami, co pozwala na lepsze, niż w przypadku zdjęć, rozpoznanie
gatunku i zarejestrowanie liczby zwierząt w grupie. Umożliwia to także obserwację zachowania się
zwierząt na przejściu, reakcję lub brak reakcji na hałas, przejeżdżające pociągi.
 Obserwacje wykorzystania przejść przez płazy
Monitoring wykorzystania przejść przez płazy polega na określeniu szacunkowej liczby płazów
migrujących przez przejście oraz składu gatunkowego.
Metoda obserwacji polega na wypatrywaniu, oznaczeniu i liczeniu wszystkich osobników
płazów stwierdzonych na powierzchni przejścia przez specjalistę herpetologa. Terminy kontroli
powinny być dostosowane do ekologii gatunków i warunków atmosferycznych i prowadzone okresie:
- wiosennej migracji płazów: ok 01 marca – 15 maja (w okresie aktywności płazów, nie mniej niż 8
wizyt).
- jesiennej migracji płazów: ok. 15 września - 15 listopada (w okresie aktywności płazów, nie mniej
niż 8 wizyt).
Zaleca się przeprowadzenie min. 1 kontroli obiektów z funkcją przejścia dla płazów co ok. 7
dni, głównie w godzinach popołudniowych i nocnych, przez specjalistę herpetologa.
12. KONFLIKTY SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z PLANOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM
Hałas powodowany eksploatacją linii kolejowych często bywa przyczyną konfliktów
społecznych, gdyż jest szczególnie uciążliwy dla mieszkańców osiedli oraz pojedynczych domów
zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie torów. Aspekt oceny oddziaływania przedstawiono w
części dot. akustyki i zabezpieczeń. Ocenia się, że stosunek społeczeństwa do planowanej inwestycji
jest pozytywny.
13. WSKAZANE TRUDNOŚCI PRZY OPRACOWANIU RAPORTU
Trudności wynikające z niedodtatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy jako
napotkano przy opracowaniu raportu przedstawiono poniżej.
W opracowaniu zagadnień w dziedzinie zagrożenia klimatu akustycznego wykorzystano
najlepsze dostępne metody oceny tych zagrożeń, stosowane w kraju i zagranicą. Analizując gotowy
model rozprzestrzeniania się hałasu należy zdawać sobie sprawę z błędów generowanych na
poszczególnych etapach postępowania.
 Błędy danych - dane o natężeniu ruchu, wprowadzane do modelu są prognozą, która musi
uwzględnić szereg czynników, z których nie wszystkie można we właściwy sposób przewidzieć
i oszacować. Z przygotowanych danych konstruuje się model, który stanowi uproszczenie
rzeczywistości. Brane są w nim pod uwagę jedynie aspekty środowiska, mające decydujące
znaczenie w propagacji hałasu. Mniej istotne czynniki, jak np. dane meteorologiczne są
uwzględniane w znikomym stopniu.
 Błędy obliczeń - wynikają z konieczności wykonywania kalkulacji w dyskretnej siatce, z zasady
obciążonych niedoskonałościami takimi jak choćby dyfuzja numeryczna. Utworzone w wyniku
obliczeń izofony muszą być interpolowane w przestrzeni między węzłami siatki, co powoduje,
że ich przebieg jest w tych miejscach jedynie przypuszczalny.
 Błędy interpretacji - są częściowo efektem błędów obliczeń. Na podstawie otrzymanego
przebiegu izofon decyduje się o tym, czy dany budynek jest narażony na oddziaływanie
ponadnormatywnego hałasu. Rozstrzygnięcie takich niepewnych sytuacji jest więc rolą osoby
opracowującej wyniki.
Ze względu na brak szczegółowych danych przyjęto orientacyjną wartość redukcji emisji
hałasu kolejowego po zastosowaniu sprężystych mocowań szyn do podkładów. W ocenie zagrożeń
oparto się na prognozach ruchu, od których odstępstwa mniejsze niż 20% nie powinny spowodować
zmiany przedstawionych w tym opracowaniu ustaleń i wniosków. Niepewność zastosowanej
obliczeniowej metody prognozowania hałasu oraz prognostyczny charakter danych wejściowych
wyznaczają dokładność przedstawionych analiz akustycznych na poziomie ok. 3 dB.
Nie badano zachowań społecznych (z wyjątkiem wstępnego rozpoznania), związanych z
realizacją przedmiotowej inwestycji.
Problem oceny środowiskowej pod względem zagrożenia powierzchni ziemi, wód
podziemnych i powierzchniowych, roślin, zwierząt oraz krajobrazu wynika przede wszystkim z
niemożliwości przeprowadzenia dokładnych oszacowań przyszłych strat ekologicznych. Ocena taka
pozwala przedstawić jedynie prawdopodobieństwo wystąpienia określonych przekształceń, jakie
mogą wystąpić w wyniku przeprowadzenia planowanego przedsięwzięcia, zwłaszcza przekształceń
bezpośrednich. Powoduje to często ocenę subiektywną ocenę potencjalnych zmian środowiska.
Uwarunkowania i ograniczenia sporządzonej dokumentacji mogą wynikać z dwóch
podstawowych czynników:
 braku danych dla określenia uwarunkowań środowiskowych,
 ograniczeń metodycznych stosowanych metod prognozowania, w tym zastosowanych modeli
obliczeniowych.
Dla potrzeb analizy pozyskano dane od instytucji udostępniających dane o środowisku
zgodnie z ustawą o dostępie informacji (Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Wojewódzki
Konserwator Przyrody, Wojewódzki Konserwator Zabytków), a także władze samorządowe (programy
ochrony środowiska, plany zagospodarowania przestrzennego, studia uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania Gmin). Ponadto, wykorzystano dane literaturowe publikowane i niepublikowane
oraz dane z inwentaryzacji przyrodniczej.
Trudność stanowi niepewność emisji bazowych substancji do środowiska m.in. do powietrza,
emisja hałasu oraz brak dokładnych metod oceny skuteczności środków ochronnych przeciw
emitowanym zanieczyszczeniom.
14. ŹRÓDŁA INFORMACJI
1. Adamski P., Bartel, R., Bereszczyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.), 2004, Gatunki zwierząt (z
wyjątkiem ptaków), Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000- poradnik metodyczny,
Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
2. Atlas ssaków Polski, http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Katalog.aspx
3. Banaszak J. 1993. Trzmiele Polski. WSP. Bydgoszcz.
4. Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Warszawa-Poznań.
5. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka, J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek
(Odonata) w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań, 256 ss.
6. BirdLife International. 2003. Protecting birds from powerlines: a practical guide on the risks to
birds from electricity facilities and how to minimise any such adverse effects. On behalf of NABU
- German Society for Nature Conservation, Registered Charity and BirdLife Partner Germany.
7. Blab J. 1986. Biologie, Ökologie und Schutz von Amphibien. Bonn-Bad Godesberg (Kilda), 3
8. Błachuta J., Błachuta J., Kusznierz J. 2002. Ichtiofauna Bugu (W: Korytarz Ekologiczny doliny
Bugu. Stan – Zagrożenia – Ochrona. Red. A. Dombrowski, Z. Głowacki, W. Jakubowski,
I Kovalchuk, Z Michalczyk, M Nikiforov, W Szawajgier, K.H. Wojciechowski). ss.168-183.
Fundacja IUCN, Warszawa.
9. Boonman, Boonman, Breitschneider, Grand van de, 1998: Prey detection in trawling
insectivorous bats: duckweed affects hunting behaviour in Daubenton’s bat, Myotis
daubentonii.
–
Behav. Ecol. Sociobiol. 44: 99-107.
10. Borowski J. 2007. Chrząszcze jako wskaźnik naturalności drzewostanów. Studia i Materiały
11. Briggs L. 1993: Populationsbiologi hos klokkefrø med særligt henblik på artens bevarelse
i Danmark. Specialerapport ved Biologisk Institut, Odense Universitet.
12. BULiGL. Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Łomża na okres 2010-2019.
13. BULiGL. Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Sokołów na okres 2006-2015.
14. Burakowski B., Mroczkowski M., Stefańska J. 1973 - 2000: Chrząszcze - Coleoptera. Katalog
Fauny Polski. Warszawa XXIII. Tomy 2-22.
15. Bury J., Zajda W. 2012. Distribution of Xylomoia graminea (Graesser, 1889) (Lepidoptera,
Noctuidae) in Poland. Fragm Faun. 55 (2) 139-145
16. Buszko J. 1997. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce, 1986-1995, Turpress, Toruń.
17. Buszko J. 2004. Czerwończyk nieparek. W: Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A.
18. Buszko J., Masłowski J. 2008. Motyle dzienne Polski Lepidoptera: Hesperioidea, Papilionoidea.
Wydawnictwo Koliber, Nowy Sącz.
19. Buszko J., Masłowski J. 2012. Motyle nocne Polski Macrolepidoptera, Wydawnictwo Koliber,
Nowy Sącz.
20. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. 2/3 (16): 510-518.
21. Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z. (red.). 2009. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik
metodyczny dotyczący gatunków chronionych Dyrektywą Ptasią. GIOŚ, Warszawa
22. Cierlik G., Makomaska-Juchiewicz M., Mróz W., Perzanowska J., Król W., Baran P., Zięcik A.
Instytut Ochrony Przyrody PAN. 2012. Opracowanie tekstów przewodników metodycznych
dla gatunków i siedlisk przyrodniczych. Część pierwsza. Tom 3/3 Gatunki zwierząt – Motyle
i chrząszcze. Kraków, 446 ss.
23. COMMISSION DECISION of 23 December 2005 concerning the technical specification for
interoperability relating to the subsystem ‘rolling stock - noise’ of the trans-European
conventional rail system (notified under document number C(2005) 5666) (Text with EEA
relevance) (2006/66/EC),
24. Czerwona lista gatunków zagrożonych IUCN 2007
25. Dadlez R., Marek S., Pokorski J., 2000, Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku w skali
1:1000 000, Ministerstwo Środowiska, PIG, Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji
Ekologicznej, Warszawa.
26. Decyzja nr 137/P/2014 o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydana przez
Wojewodę Mazowieckiego w Warszawie WIŚ-P.746.1.58.2014.MK.
27. Decyzja nr 138/P/2014 o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydana przez
Wojewodę Mazowieckiego w Warszawie WIŚ-P.746.1.59.2014.MK.
28. Decyzja nr 339/III/2014 o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydana przez Wojewodę
Mazowieckiego w Warszawie WI-III.747.2.2.2014.EA.
29. Decyzja nr 341/III/2014 o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydana przez Wojewodę
Mazowieckiego w Warszawie WI-III.747.2.3.2014.EA.
30. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach nr RDOŚ-14-WOOŚ-II-BP-6613-008/08 z dnia 6
października 2009r.
31. Dietz, Helversen von, Nill , 2009: Nietoperze Europy i Afryki północno-zachodniej. Multico,
Warszawa.
32. Dijkstra K.-D., Lewington R., 2006. Field Guide to the Dragonflies of Britain and Europe. British
Wildlife Publishing. Gillingham. Dorset. 320 ss
33. Dokumentacja Planu Zadań Ochronnych obszaru specjalnej ochrony siedlisk Ostoja Nadbużańska
PLH140011 w województwie mazowieckim. (msc) 2013
34. Dombrowski A., Chmielewski S. 2001. Unikatowe walory awifauny lęgowej doliny Dolnego
Bugu – zagrożenia i postulaty ochrony. W: Kot H., Dombrowski A. (red.). Strategia ochrony
fauny na Nizinie Mazowieckiej. 73-90. Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny, Siedlce.
35. Dylewska M., 1996. Nasze trzmiele. Kraków–Karniowice, Wojewódzki Ośrodek Doradztwa
Rolniczego
36. Edgar P., Foster J. i Baker J. 2010. Reptile Habitat Management Handbook. Amphibian and
Reptile Conservation, Bournemouth.
37. Faliński B., Ćwikliński E., Głowacki Z., 2000. Atlas geobotaniczny doliny Bugu. Cz. 1. Od
Niemirowa do ujścia. Phytocoenosis 12 s. 73-320.
38. Faliński J. B. 1990-1991. Kartografia geobotaniczna. t. 1-3. PPWK im. E. Rommera. WarszawaWrocław.
39. Fałtynowicz W., 2003. The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland. Instytut Botaniki
PAN. Kraków
40. Feyerabend, Simon, 2000: Use of roosts and roost switching in a summer colony of 45 kHz
phonic type pipistrelle bats (Pipistrellus pipistrellus). – Myotis 38: 51-59.
41. FreudeH., Harde K.W., Lohse G.A. 1964-1983. Die Kafer Mitteleuropas . Band: 1-11. Goecke &
Evers. Krefeld.
42. Garrido, J. R. & Fernandez-Cruz, M. 2003: Effects of power lines on a White Stork Ciconia ciconia
population in central Spain. — Ardeola 50: 191–200
43. Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Ministerstwo środowiska, Warszawa. T. 6, s. 53-54.
44. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – za: BirdLife Intl. Ochrona ptaków przed liniami
energetycznymi.
(http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/files/artykuly/5481/inf15e_2003_Birds_and_Powerlines_pl
_v3.pdf)
45. Glandt D. 1986: Die saisonalten Wanderungen der mitteleuropäischen Amphibien. Bonn. Zool.
Beitr. 37(3).
46. Głowaciński Z. (red.), 2004: Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. Czerwona Lista
Zwierząt Ginących i Zagrożonych W Polsce. 2002. PAN. Kraków
47. Głowaciński Z., Rafiński J. (red.). 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status – Rozmieszczenie –
Ochrona. Inspekcja Ochrony Środowiska. Instytut Ochrony Przyrody PAN. Biblioteka Monitoringu
Środowiska, Warszawa – Kraków.
48. Gutowski J. M. (red.), Bobiec A., Pawlaczyk P., Zub K. 2004. Drugie życie drzewa. WWF Polska,
Warszawa–Hajnówka.
49. Gutowski J. M. 2006. Saproksyliczne chrząszcze. Kosmos 55, 1(270): 53–73.
50. Havekost, 1960: Die Beringung der Breitflugelfledermaus (Eptesicus serotinus) im Oldenburger
Land. – Bonn. Zool. Beitr., Sonderheft 11: 222-223.
51. Heise, Blohm, 2003: Zur Alters struktur weiblicher Abendsegler (Nyctalus noctula) in der
Uckermark. – Nyctalus (N.F.) 9:3-13.
52. Herbich J. (red). 2004, Lasy i Bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000podręcznik metodyczny, Ministerstwo Środowiska, Warszawa, T. 5.
53. Herbich J. (red.), 2004, Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki ochrony siedlisk
i gatunków Natura 2000- podręcznik metodyczny, Ministerstwo Środowiska, Warszawa, T. 3.
54. http://warszawa.rdos.gov.pl/files/artykuly/19132/Ostoja_Nadbuzanska_PLH140011.pdf
55. http://www.polskiwilk.org.pl/rozmieszczenie-wilka
56. Informacja o stanie środowiska na obszarze województwa podlaskiego w 2013 roku, WIOŚ
Białystok, 2014
57. Instytut Ochrony Przyrody PAN. 2009. Wytyczne do określania znaczącego wpływu
przedsięwzięcia na przedmioty ochrony obszaru Natura 2000.
58. Instytut Ochrony Przyrody PAN. 2010. Wytyczne do inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych
i gatunków Natura 2000.
59. Inwentaryzacja wielkoobszarowa siedlisk przyrodniczych i gatunków w aspekcie sieci Natura
2000 w Polsce. 2007.
60. Jędrzejewski W., Sidarowicz W. 2010. Sztuka tropienia zwierząt. Zakład Badania Ssaków Polskiej
Akademii Nauk. Białowieża.
61. Juszczyk W. 1987. Płazy i gady krajowe, PWN, Warszawa.
62. Kabała C., Chodak T., Gleby.
63. Kaługa I., Sparks T. H., Tryjanowski P. 2011. Reducing death by electrocution of the white stork
Ciconia ciconia. Conservation Letters 00 (2011): 1–5.
64. Kaługa I., Tryjanowski P. 2012. Ochrona bocianów na urządzeniach energetycznych. Energia
elektryczna, czerwiec: 22-24.
65. Kaźmierczakowa R., Zarzycki K.2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny
kwiatowe. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków
66. Kołodziejczyk A., Koperski P. 2000. Bezkręgowce słodkowodne Polski. Klucz do oznaczania oraz
podstawy biologii i ekologii makrofauny. Warszawa: Wyd. UW.
67. Komunikat Komisji do Parlamentu i Rady. Działania w celu ograniczenia hałasu kolejowego w
zakresie istniejącego taboru. Bruksela 8.7.2008 r. KOM(2008) 432 wersja ostateczna;
68. Koncepcja programowo-przestrzenna dla przedmiotowego zamierzenia przyjęta przez Inwestora
w dniu 25.02.2014r.
69. Kot H., Starczewski C. 2001. Nadbużańska strefa ekologiczna. ss. 55–72 (W: Strategia ochrony
fauny na Nizinie Mazowieckiej. Red. H. Kot, A. Dąbrowski). Mazowieckie Towarzystwo
Ochrony Fauny, Siedlce.
70. Kowalski M., Gołębniak G., Fuszara E. 2008. Nietoperze Polski w: Czynna ochrona zwierząt prezentacja multimedialna. Wydawnictwo Towarzystwa Przyrodniczego "Bocian", Siedlce.
71. Kowalski, Lesiński, 2000: Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i
ochronie, OTON, Warszawa
72. Kowvalchuk, Z. Michalczyk, W. Szwajgier, K. H. Wojciechowski. Warszawa: IUCN Office Centr.
Eur. s. 96-112.
73. Krzywicki M. 1982. Monografia Motyli Dziennych http://download.entomo.pl/pracepdf/
74. Kuczyński L., Chylarecki P. 2012. Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski. Rozmieszczenie,
wybiórczość siedliskowa, trendy. GIOŚ, Warszawa
75. Kuźniak S., Tobółka M. 2010. Spadek liczebności bociana białego Ciconia ciconia na Ziemi
Leszczyńskiej i program jego ochrony. Chrońmy Przyr. Ojcz. 66 (2): 97–106
76. Lorens B., 2006. Szata roślinna jezior rzecznych oraz różnorodność fitocenotyczna i gatunkowa.
W: Jeziora rzeczne doliny środkowego Bugu. Różnorodność biologiczna i krajobrazowa Pr. zbior.
Red. W. Wojciechowska. Lublin: Wydaw. KUL s. 55-94.
77. Łupiński D. 1996. Co słychać w świecie motyli. Biuletyn MTOF 2 (4) 26-27.
78. Makomaska-Juchiewicz M. (red.). 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik
metodyczny. Część I, s. 408 ss. GIOŚ, Warszawa
79. Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.). 2012. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik
metodyczny. Część III. GIOŚ, Warszawa.
80. Malinowski J. (red.), 1991, Budowa geologiczna Polski, T. Hydrogeologia, Wydawnictwo
Geologiczne, Warszawa.
81. Maniakowski M., Gorczewski A., Kaługa I., Kustusch K., Skakuj M., Wronka-Tomulewicz M.,
Wuczyński A., Zblewska M. 2013. Wpływ napowietrznych sieci elektroenergetyczny średniego i
wysokiego napięcia, w tym również kolejowych sieci trakcyjnych, na ptaki. GDOŚ.
82. Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających
szczególnej ochrony" w skali 1:500 000, pod red. A.S. Kleczkowskiego, Instytut Hydrogeologii i
Geologii Inżynierskiej, AGH Kraków 1990.Kryza J. i inni (2001).
83. Matuszkiewicz J. M. 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Wydawnictwo
PWN Wrocław – Warszawa – Kraków
84. Matuszkiewicz W. 2006. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa;
85. Matuszkiewicz, J. M. 2008. Potencjalna roślinność naturalna Polski, IGiPZ PAN, Warszawa
86. Mielewczyk S. 2004. Metodyka badań entomofauny wodnej z uwzględnieniem obszarów
chronionych. Parki nar. Rez. przyr., 23(3): 519-526 s.
87. Międzynarodowa Konferencja naukowo-techniczna
Ochrona dziko żyjących zwierząt
w projektowaniu i realizacji inwestycji transportowych – doświadczenia i problemy Łagów
20-22.06.2011. IBS PAN
88. Mirek Z., et all. 2002. Flowering plants ond pteridophytes of Poland. A checklist. Instytut
Botaniki PAN. Kraków
89. Mirek Z., Zarzycki K. 2006. Red list of plants and fungi In Poland. Instytut Botaniki PAN.
Kraków
90. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych GIOŚ http://www.gios.gov.pl – Przewodnik
metodyczny.
91. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych
obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 – opracowanie Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków
2011
92. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych
obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. www.gios.gov.pl
93. Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek – Ochyra J., Census catalogue of Polish mosses. Instytut
Botaniki PAN. Kraków
94. Oleksa A. 2010. Pachnica dębowa Osmoderma eremita. [w:] Przewodnik metodyczny
monitoringu gatunków chronionych Dyrektywą Siedliskową. Biblioteka Monitoringu Środowiska.
95. Oleksa A. Pachnica dębowa Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). W: Małgorzata MakomaskaJuchiewicz (red.). 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część
pierwsza. Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978- 83-61227-44-1.
96. Oleksa A., Gawroński R., 2008. Wpływ pogody i pory dnia na aktywność pachnicy dębowej
(Osmoderma eremita Scop.) oraz ich konsekwencje dla monitoringu. Parki Nar. Rez. Przyr. 27
(3).
97. Opis Przedmiotu Zamówienia, Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia oraz
Dokumentacja Przetargowa dla przetargu nieograniczonego na Zaprojektowanie
i wykonanie robót budowlanych na linii odcinku linii kolejowej Sadowne – Czyżew od km 71.800
– do km 107.260 z uzyskaniem wszelkich niezbędnych pozwoleń i decyzji
administracyjnych oraz materiałów przetargowych na roboty budowlane w ramach projektu
POIIŚ 7.1-75 „Modernizacja linii E75 na odcinku Sadowne – Białystok wraz z robotami
pozostałymi na odcinku Warszawa Rembertów – Sadowne – prace przygotowawcze” Program
Funkcjonalno-Użytkowy.
98. Paczyński B., Sadurski A. (red.), 2007, Hydrogeologia regionalna Polski, T. I, Wody słodkie, PIG,
Warszawa.
99. Penczak T., Kruk A., Galicka W., Tybulczuk S., Marszał L., Pietraszewski D., Tszydel M. 2010.
Ichtiofauna Bugu. Roczniki Naukowe PZW, 23, 5-24.
100. PN-ISO 9613-2 „Akustyka – Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej, część
2: Ogólna metoda obliczeniowa”;
101. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Kręgowce. 2011.
102. Polska Norma PN-85/B-02170 „Ocena szkodliwości drgań przekazywanych przez podłoże na
budynki”.
103. Polska Norma PN-85/B-02171 „Ocena wpływu drgań na ludzi w budynkach”.
104. Polska Norma PN-87/B-02151/02 Akustyka budowlana, ochrona przed hałasem pomieszczeń w
budynkach, dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach
105. Polska Norma PN-ISO 1996-1:2006. Akustyka. Opis, pomiary i ocena hałasu środowiskowego.
106. Polska Norma PN-ISO 9613-2 „Akustyka – Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni
otwartej, część 2: Ogólna metoda obliczeniowa”.
107. Poradnik
Ochrony
Siedlisk
i
Gatunków,
Ministerstwo
Środowiska
http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php
108. Pucek Z. (red.) 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. Wyd. II Państwowe Wydawnictwo
Naukowe, Warszawa.
109. Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia pt.: Modernizacja linii kolejowej E 75 na
odcinku Warszawa-Białystok-Sokółka. Województwo Mazowieckie, Konsorcjum E 75 Warszawa
– Sokółka, 2007.
110. Rich I. 1996: Den grønbrogede tudse på Samsø. Specialerapport, Biologisk Institut, afd. For
Zoologi, Aarhus Universitet.
111. Riegel, M. & Winkel, W. 1971. On death causes of White Storks (C. ciconia) according to ringing
reports. Die Vogelwarte, 26: 128-135
112. Rostański A., Tokarska-Guzik B. 1998. Materiały do flory rzadkich i zagrożonych gatunków roślin
naczyniowych Czechowic – Dziedzic. Acta Biologia Silesiaka. Florystyka i chorologia roślin
Tom. 33(50).: 58 – 71
113. Ruczyński, Bogdanowicz, 2005: Roost cavity selection by Nyctalus noctula and N. leisleri
(Vesperilionidae, Chiroptera) in Białowieża Primeval Forest, Eastern Poland. – J. Mammal. 86:
921-930.
114. Russ, 2012: British Bat Calls. A Guide to Species Identification. Pelagic Publishing, Exeter, UK.
115. Rydel, J. Baagoe, H.J (1996) Bats and Streetlamps. Bats. Vol 14; No.4:10
116. Sachanowicz, Ciechanowski, 2005: Nietoperze Polski. Multico, Warszawa.
117. Sielezniew M. 2012. Modraszek telejus Phengaris teleius. [w]: Monitoring gatunków zwierząt.
Przewodnik metodyczny. Cz. II. Red. M. Makomaska-Juchiewicz, P. Baran. GIOŚ Warszawa, 124141.
118. Sielezniew M. 2012. Szlaczkoń szafraniec Colias myrmidone. [w]: Monitoring gatunków zwierząt.
119. Sielezniew M., Dziekańska I., 2012. Czerwończyk fioletek Lycaena Helle. [w]: Monitoring
gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Cz. II. Red. M. Makomaska-Juchiewicz, P. Baran.
GIOŚ Warszawa, 124-141.
120. Sikora A., Chylarecki P., Meissner W., Neubauer G. (red.) 2011. Monitoring ptaków
wodno-błotnych w okresie wędrówek. Poradnik metodyczny. GDOŚ, Warszawa
121. Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Nuebauer G., Chylarecki P. (red.) Atlas rozmieszczenia
ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań
122. Sokołowski A. W., 2006. Lasy Północno - Wschodniej Polski. Centrum Informacyjne Lasów
Państwowych, Warszawa.
123. Sokołowski A.W., Wołkowycki D. - Materiał niepublikowany.
124. Stachowiak M.: Monitoring gatunków zwierząt - tom drugi. Przewodnik metodyczny 4014.
Biegacz urozmaicony Carabus (Hygrocarabus) variolosus. Biblioteka Monitoringu Środowiska, s.
310-327
125. Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2013 r. WIOŚ, Warszawa
126. Technical Report HAR12TR-021107-SNCF10.WP1.1 Rail Source. Categorisation of vehicle and
track: overview and draft proposal. 04.2003;
127. Technical Report HAR32TR-040922-DGMR20. Harmonoise WP3 “Engineering method for road
traffic and railway noise after validation and fine-tuning”, January 2005;
128. Tomaszewicz H., 1979. Roślinność wodna i szuwarowa Polski. Warszawa: Wydaw. UW ss. 324
129. Urban D., Wójciak H., 2002. Szata roślinna doliny Bugu w Polsce - odcinek środkowy. W: Rzeka
Bug - korytarz ekologiczny. Pr. zbior. Red. A. Dombrowski, Z. Głowacki, I.
130. Urban D., Wójciak H., 2003. Roślinność ekosystemów wodnych. W: Rzeka Bug: zasoby wodne i
przyrodnicze. Pr. zbior. Red. J. Dojlido, W. Kowalczewski, R. Miłaszewski, J. Ostrowski.
Warszawa: IMGW, WSzEiZ s. 331-341.
131. Van Damme D., Bogutskaya N., Hoffmann R.C., Smith C. 2007. The introduction of the
European bitterling (Rhodeus amarus) to West and Central Europe. Fish & Fisheries, 8, 79–106.
132. Vibration Monitoring and Nosie Improvement o fan Railway Bridże, VCE-Vienna Consulting
Engineers, www.vce.at.
133. Vibration Monitoring and Nosie Improvement o fan Railway Bridże, VCE-Vienna Consulting
Engineers, www.vce.at.
134. Walczak M., Radziejowski J., Smogorzewska M., Sienkiewicz J., Gacka- Grzesikiewicz E., Pisarski
Z., 2001, Obszary chronione w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska PAN, Warszawa.
135. Wendzonka
J.
2009.
Ważki
(Odonata)
Polski.
Pozyskano
z:
http://www.odonata.pl/metodyka.php
136. Wiktor A. 2004. Ślimaki lądowe Polski. Mantis, Olsztyn.
137. Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym
w Polsce (Important Bird Areas of international importance in Poland). OTOP, Marki
138. Winiarek P., Cugańska A., Czerwiński H. 2013. Analiza kolizji pociągów ze zwierzętami na liniach
kolejowych PKP PLK S.A
139. Witkowski Z. (red.). Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik
metodyczny.
140. Wohlgemuth, 1997: Erstnachweis einer Drillingsgeburt bei der Rauhhautfledermaus (Pipistrellus
nathusii). – Nyctalus (N.F.) 6:393-396.
141. Wojewoda W. 2003. Checklist Of Polish Langer Basidiomycetes. Instytut Botaniki Pan. Kraków
142. wydanie.
143. Wyniki okresowych pomiarów hałasu w środowisku dla linii klejowych magistralnych
i pierwszorzędowych, Hydrotechnika Sp. z o.o. Kielce, grudzień 2007r. - na zlecenie PKP PLK S.A.
Zakładu Linii Kolejowych w Poznaniu.
144. Zając A., Zając M. (eds) 2001 Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Instytut
Botaniki PAN Kraków.
145. Zając K., Gołdyn B. 2012. Zatoczek łamliwy Anisus vorticulus [w]: Monitoring gatunków zwierząt.
146. Zając M. 1989. Flora południowej części Kotliny Oświęcimskiej. Zesz. Nauk. UJ. Prace
Botaniczne CMLII, z.19.
147. Zamachowski W. (red.). 2011. Biologia płazów i gadów ochrona herpetofauny; Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
148. Zarzycki K, Szeląg Z.1992. Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce. Wyd.
Zarzycki K., Wojewoda W., Heinrich Z. Lista roślin zagrożonych w Polsce (wyd 2), Inst. Botaniki
imSzafera, PAN, Kraków, s.87-98;
149. Zięba G., Marszał L., Kruk A., Penczak T., Tybulczuk S., Kapusta Ł., Galicka W. 2008.
Ichtiofauna systemu rzeki Nurzec. Roczniki Naukowe PZW, 21, 105–128.
150. Zięba G., Penczak T., Janic B., Tybulczuk S., Tszydel M., Galicka W. 2011. Ichtiofauna systemu
rzeki Brok. Roczniki Naukowe PZW, 24, 51-67.
15. ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK 1. OPRACOWANIE KARTOGRAFICZNE
Nr
mapy
01
02
03
04
05
06
07
Tytuł mapy
Propozycje rozwiązań minimalizujących oddziaływanie przedsięwzięcia
Obszary Natura 2000, korytarze ekologiczne i inne obszary chronione w
rejonie inwestycji
Mapa uwarunkowań akustycznych i klimatu akustycznego
ZAŁĄCZNIK 2. PRZEGLĄD CHRONIONYCH OBSZARÓW, SIEDLISK PRZYRODNICZYCH I GATUNKÓW
ZAŁĄCZNIK 3. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA
ZAŁĄCZNIK 4. SPRAWOZDANIE Z POMIARÓW AKUSTYCZNYCH
ZAŁĄCZNIK 5. DECYZJA O ŚRODOWISKOWYCH UWARUNKOWANIACH
ZAŁĄCZNIK 6. PISMA
ZAŁĄCZNIK 7. RYSUNKI

PRZEBUDOWA LINII KOLEJOWEJ W RAMACH

Transkrypt

Podobne dokumenty