Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2014 roku

Transkrypt

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie
Raport
o stanie środowiska
w województwie małopolskim
w 2014 roku
Kraków 2015
Praca wykonana pod kierunkiem
Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
Pawła Ciećko
Redakcja
Barbara Pająk
Opracowano na podstawie działalności badawczej i kontrolnej:
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie
Delegatury WIOŚ w Nowym Sączu
Delegatury WIOŚ w Tarnowie
Autorzy:
Liliana Czarnecka, Barbara Dębska, Krystyna Gołębiowska, Ewa Gondek,
Anna Główka, Ryszard Listwan, Edyta Litwin, Dorota Łęczycka,
Anna Machalska, Maria Ogar, Iwona Para, Barbara Pająk,
Teresa Prajsnar, Teresa Reczek, Krystyna Synowiec,
Maria Zając
Fotografia na okładce
Liliana Czarnecka
SPIS TREŚCI
1. Powietrze …………………….…………………….……………... 5
 Presje ………………………………………………………..………………..…… 5
 Ocena jakości powietrza …………………………………………….…..... 10
 Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i ocena
depozycji zanieczyszczeń do podłoża ……………………………..… 19
2. Wody …………………………………………………....……..…. 24
 Presje …………………………………………………………………………........ 24
 Ocena stanu wód powierzchniowych ……………………………....... 26
 Ocena stanu wód podziemnych ……………………………………..….. 60
3. Hałas ………………………………………………….……….….. 75
4. Promieniowanie elektromagnetyczne ……………...... 85
5. Edukacja ekologiczna ……………………………………….. 89
1. POWIETRZE
 Presje
Według danych GUS za 2014 rok, ilość wyemitowanych pyłów zmalała o 15,6%,
natomiast ilość gazów wzrosła o 0,4% w porównaniu z rokiem poprzednim. Dane te dotyczą
zakładów uznanych za szczególnie uciążliwe dla środowiska oraz instalacji energetycznych o
mocy nominalnej przekraczającej 50 MWt.
Zgodnie z prowadzoną przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w
Krakowie bazą informacji o korzystaniu ze środowiska w systemie Ekoinfonet do
największych emitentów na terenie województwa małopolskiego należały:
• Arcelor Mittal Poland S.A. Oddział w Krakowie (dawna Huta im. T. Sendzimira),
• Elektrociepłownia Kraków S.A.,
• Elektrownia Skawina S.A.,
• Południowy Koncern Energetyczny S.A. Elektrownia Siersza w Trzebini,
• Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach,
• Synthos Dwory 7 Sp. z o.o. w Oświęcimiu.
W ostatnim dziesięcioleciu emisja zanieczyszczeń pyłowych w województwie
małopolskim uległa obniżeniu o 75,6%. Trend ten mimo stagnacji w latach 2010-2012 jest
zauważalny w ostatnim roku, kiedy to emisja zanieczyszczeń pyłowych zmniejszyła się o
15,6% w stosunku do roku poprzedniego (wykres 1).
14
ogółem
ze spalania paliw
tys. Mg/rok
12
10
8
6
4
2
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
rok
2010
2011
2012
2013
2014
Wykres 1. Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych w latach
2004-2014 w województwie małopolskim (źródło: GUS)
Mniejszą dynamiką cechuje się spadek zanieczyszczenia pyłami pochodzącymi ze
spalania paliw, gdzie po etapie gwałtownego spadku nastąpił okres stagnacji obejmujący
okres 2009-2013. W ubiegłym roku zaznaczyło się wyraźne obniżenie wartości
wyemitowanych pyłów ze spalania paliw w stosunku do roku 2013 (15%). W minionym
dziesięcioleciu wartość ta wyniosła 78% (wykres 1).
W ostatnim dziesięcioleciu zanieczyszczenia gazowe (bez uwzględnienia CO2 oraz
metanu) uległa obniżeniu o 42%, przy czym ten typ zanieczyszczenia powietrza
charakteryzuje się częstszym występowaniem lat o wyższym poziomie wyemitowanych
substancji w stosunku do roku wcześniejszego. W ostatnim roku zaobserwowano nieznaczny
wzrost zanieczyszczenia gazowego (0,4%), w tym tlenku węgla o 15% oraz tlenków azotu o
5,6%. Dwutlenek siarki zanotował spadek o 1% (wykres 2).
5
tys. Mg/rok
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2004
2005
2006
2007
ogółem (bez dwutlenku węgla)
2008
metan
2009
2010
2011
2012
rok
dwutlenek siarki
tlenki azotu
2013
2014
tlenek węgla
Wykres 2. Emisja zanieczyszczeń gazowych z zakładów szczególnie uciążliwych w latach
2004-2014 w województwie małopolskim (źródło: GUS)
tys. Mg/rok
Emisja dwutlenku węgla uznawanego za najważniejszy z gazów cieplarnianych
odpowiadających za zmiany klimatu, w stosunku do początku dziesięciolecia zmalała o 21%,
a w stosunku do 2013 roku o 7%. Substancja ta wykazywała największe tendencje wzrostowe
w stosunku do pozostałych zanieczyszczeń gazowych (wykres 3.). Emisja kolejnego z gazów
cieplarnianych, a stanowiącego 38% emitowanych w Małopolsce zanieczyszczeń gazowych
(bez dwutlenku węgla) – metanu - uległa obniżeniu o 26% w stosunku do początku
rozpatrywanego okresu oraz o 4% w stosunku do 2013 roku.
18000
16000
14000
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
dwutlenek węgla
2004
2005
2006
2007
2008
2009
rok
2010
2011
2012
2013
2014
Wykres 3. Emisja dwutlenku węgla z zakładów szczególnie uciążliwych w latach 2004-2014 w
województwie małopolskim (źródło: GUS)
Od wielu lat główne źródła wpływające na wielkość emisji powierzchniowej to:
ogrzewanie indywidualne zlokalizowane na terenach zabudowanych, oczyszczalnie ścieków,
hałdy oraz wysypiska. Do głównych zanieczyszczeń pochodzących z emisji powierzchniowej
należą SO2, NOx, CO, węglowodory oraz pyły.
Działania mające na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzenia komunalnego, takie
jak modernizacja pieców przeznaczonych do spalania paliw stałych, stosowanie paliw
gazowych oraz pozostałych alternatywnych źródeł zasilania w energię, nie są jeszcze
prowadzone na taką skalę, aby w sposób istotny wpłynąć na poprawę obecnego stanu
powietrza.
Emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych pochodzących ze źródeł punktowych
odwzorowuje charakter działalności podmiotów korzystających ze środowiska na terenie
danego powiatu. Najbardziej obciążoną część regionu stanowi obszar północno-zachodni
6
województwa, w którym zlokalizowana jest znaczna ilość podmiotów przemysłowych,
oddziałujących na środowisko w stopniu znaczącym oraz trzy największe miasta
województwa.
Pod względem emisji pyłów największy udział w województwie mają Kraków i
Tarnów oraz powiaty krakowski, olkuski i chrzanowski. Łącznie na ich terenie wyemitowane
zostało 79% wszystkich pyłów pochodzących ze źródeł punktowych (mapa 1). Pod względem
zanieczyszczeń gazowych, emisja z powiatów oświęcimskiego, krakowskiego,
chrzanowskiego oraz Aglomeracji Krakowskiej i Tarnowa, stanowią w sumie 94% emisji
gazów w województwie małopolskim (mapa 2). Szczegółowy rozkład zanieczyszczeń
gazowych zobrazowano na mapach 3-6.
Mapa 1. Emisja pyłów ze źródeł punktowych w powiatach województwa małopolskiego w
roku 2014 (źródło: Baza emisji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego)
Mapa 2. Emisja gazów ze źródeł punktowych w powiatach województwa małopolskiego w
7
Mapa 3. Emisja CO ze źródeł punktowych w powiatach województwa małopolskiego w roku
2014 (źródło: Baza emisji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego)
Mapa 4. Emisja CO2 ze źródeł punktowych w powiatach województwa małopolskiego w
8
Mapa 5. Emisja NOx ze źródeł punktowych w powiatach województwa małopolskiego w
Mapa 6. Emisja SO2 ze źródeł punktowych w powiatach województwa małopolskiego w
Udział województwa małopolskiego w emisji zanieczyszczeń powietrza
pochodzących ze źródeł punktowych w odniesieniu do pozostałych województw można
określić jako umiarkowany (wykres.4).
9
pyły
lubelskie
pomorskie
CO2
kujawsko-pomorskie
zachodniopomorskie
małopolskie
CO
opolskie
świętokrzyskie
Nox
dolnośląskie
wielkopolskie
SO2
mazowieckie
śląskie
gazy ogółem
łódzkie
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Wykres 4. Emisja zanieczyszczeń powietrza w województwach o udziale powyżej 1% w
stosunku do sumy emisji w Polsce w 2014 roku (źródło: GUS)
 Ocena jakości powietrza
Badania jakości powietrza prowadzone były zgodnie z wojewódzkim programem
Państwowego Monitoringu Środowiska w 24 stacjach pomiarowych, w tym 12
automatycznych, 6 manualnych i 6 mobilnych (mapa 7, tabela 1). W stacjach automatycznych
pomiary prowadzono w sposób ciągły a w stacjach mobilnych okresowo, w seriach 2x2
tygodnie/kwartał. We współpracy z władzami samorządowymi, które partycypowały w
kosztach energii elektrycznej, wykonano kompletne (kompletność powyżej 14%) pomiary
stężenia pyłu PM10 i B(a)P w Brzesku i Dąbrowie Tarnowskiej oraz SO2, PM10 i B(a)P w
Oświęcimiu, Miechowie, Nowym Targu i Rabce.
Na podstawie pomiarów i w oparciu o dostępne wyniki modelowania
rozprzestrzeniana zanieczyszczeń została opracowana „Roczna ocena jakości powietrza w
województwie małopolskim w 2014 roku” dla następujących substancji: SO2, NO2, NOx, CO,
C6H6, O3, pyłu zawieszonego PM10, zawartości Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w pyle zawieszonym
PM10 oraz dla pyłu PM2,5.
10
Mapa 7. Sieć monitoringu jakości powietrza w województwie małopolskim w 2014 roku
Tabela 1. Wykaz stacji i stanowisk pomiarowych monitoringu jakości powietrza
Mierzone zanieczyszczenia
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
Lokalizacja stacji
SO2
NO2
C6 H 6
Kraków, ul. Bujaka
A
A
M
A/M
A/M
Kraków, Al. Krasińskiego
A
A
M
A
A
A
Kraków, ul. Bulwarowa
A
A
A
A
A
A
A
A
A
Nowy Sącz,
ul. Nadbrzeżna
Tarnów, ul. Bitwy pod
Studziankami
Bochnia, ul. Konfederatów
Barskich
Brzesko, ul. Wiejska
M
CO
O3
A
A
A
PM2.5 PM10
Pb
As
Cd
Ni
B(a)P
M
M
M
M
M
A/M
M
M
M
M
M
M
A/M
M
M
M
M
M
M
A/M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
11
Mierzone zanieczyszczenia
Lp.
Lokalizacja stacji
SO2
NO2
A
A
A
A
8
Trzebinia, oś. ZWM
A
9
Olkusz, ul. Francesco Nullo
A
10
Oświęcim, ul. Śniadeckiego
A
11
Tuchów, ul. Chopina
12
Dąbrowa Tarnowska, ul.
Zaręby
Gorlice, ul. Krasińskiego
13
14
15
16
17
Szymbark
A
A
Skawina, oś. Ogrody
A
A
18
Miechów, ul. Marii
Konopnickiej
Proszowice, ul. Królewska
19
CO
O3
PM2.5 PM10
M
Szarów
Sucha Beskidzka, ul.
Handlowa
21
Wadowice, oś. Pod Skarpą
22
Nowy Targ, ul. Powstańców
Śląskich
Rabka, ul. Chopina
Zakopane, ul. Sienkiewicza
Ni
B(a)P
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
A/M
M
M
M
M
M
A
A
A
A
A
Cd
A
A
A
As
A
A
A
A/M
Pb
A
Niepołomice, ul. 3 Maja
20
23
24
C6 H 6
M
A
A
M
A/M
M
M
M
M
M
M
A – pomiar automatyczny
M – pomiar manualny
AM – pomiar automatyczny i manualny
Wynikiem rocznej oceny jakości powietrza w województwie małopolskim w 2014
roku jest klasyfikacja stref wykonana dla kryterium ochrony zdrowia i kryterium ochrony
roślin. W odniesieniu do kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia stwierdzone
zostały ponadnormatywne stężenia substancji we wszystkich strefach w województwie (tabela
2):
− Aglomeracja Krakowska: NO2, pył zawieszony PM10, benzo(a)piren w pyle PM10,
pył zawieszony PM2,5;
− miasto Tarnów: pył zawieszony PM10, benzo(a)piren w pyle PM10;
− strefa małopolska: pył zawieszony PM10, benzo(a)piren w pyle PM10, pył
zawieszony PM2,5.
12
Tabela 2. Wyniki klasyfikacji stref – kryterium ochrony zdrowia
Lp.
Nazwa strefy
1
Aglomeracja
Krakowska
miasto
Tarnów
strefa
małopolska
2
3
Kod
strefy
PL1201
PL1202
PL1203
Klasa strefy dla poszczególnych zanieczyszczeń – ochrona zdrowia ludzi
SO2 NO2 CO C6H6 O3
PM10 PM2,5 Pb As
Cd Ni
B(a)P
A
C
A
A
A
C
C
A
A
A
A
C
A
A
A
A
A
C
A
A
A
A
A
C
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
C
Zgodnie z klasyfikacją dla kryterium ochrony roślin, obowiązującą jedynie dla strefy
małopolskiej, nie stwierdzono ponadnormatywnych stężeń SO2, NOx i O3, co pozwoliło na
ustalenie klasy A.
Stężenia ozonu przekroczyły natomiast poziom celu długoterminowego dla kryterium
ochrony zdrowia i ochrony roślin. Obszar przekroczeń poziomu długoterminowego ozonu, dla
kryterium ochrony zdrowia obejmuje wszystkie strefy: Aglomeracja Krakowska, miasto
Tarnów, strefa małopolska a dla kryterium ochrony roślin strefę małopolską.
Dla wszystkich stref zakwalifikowanych do klasy C, ze względu na ochronę zdrowia,
zostały ustalone obszary przekroczeń normatywnych stężeń zanieczyszczeń, obejmujące
Aglomerację Krakowską (NO2, B(a)P, PM10, PM2,5); miasto Tarnów (B(a)P, PM10); strefę
małopolską (B(a)P – wszystkie gminy w województwie, PM10 – Andrychów, Bochnia,
Brzesko, Brzeszcze, Bukowina Tatrzańska, Chrzanów, Czarny Dunajec, Dąbrowa Tarnowska,
Dobczyce, Gorlice, Grybów, Jordanów, Kalwaria Zebrzydowska, Limanowa, Liszki, Lubień,
Maków Podhalański, Miechów, Michałowice, Myślenice, Niepołomice, Nowy Sącz, Nowy
Targ, Olkusz, Oświęcim, Pcim, Proszowice, Skała, Skawina, Skomielna Biała, Słomniki,
Spytkowice, Sułkowice, Świątniki Górne, Rabka Zdrój, Sucha Beskidzka, Trzebinia, Tuchów,
Wadowice, Wolbrom, Zakopane, PM2,5 – Andrychów, Bochnia, Chrzanów, Dobczyce,
Grybów, Jordanów, Kalwaria Zebrzydowska, Maków Podhalański, Myślenice, Nowy Sącz,
Nowy Targ, Oświęcim, Pcim, Proszowice, Rabka-Zdrój, Skawina, Słomniki, Sucha
Beskidzka, Sułkowice, Tuchów, Wadowice, Zakopane.
Stężenia dwutlenku azotu zmierzone metodami automatycznymi nie wykazały
ponadnormatywnych wartości 1-godzinnych (200 µg/m3), występujących z częstością wyższą
niż dopuszczalna (18 razy), określone wartością percentyla 99,8 (wykres 5).
Średnie roczne stężenie dwutlenku azotu przekroczyło poziom dopuszczalny (40 µg/m3) w
Krakowie, Al. Krasińskiego i wyniosło 61 µg/m3. Wysokie stężenie dwutlenku azotu są
spowodowane wpływem źródeł komunikacyjnych zlokalizowanych na terenie Krakowa. W
pozostałych stanowiskach nie zostały przekroczone wartości kryterialne ustanowione dla
dwutlenku azotu ze względu na ochronę zdrowia ludzi.
13
180
stężenie roczne
160
140
percentyl 99,8
155
126
122
[μg/m3]
120
100
80
95
90
81
78
70
84
75
61
60
29
Kraków, Al.
Krasińskiego
Kraków, ul.
Bulwarowa
Skawina
Kraków, ul.
Bujaka
24
23
22
Nowy Sącz
Trzebinia
Zakopane
0
Sucha
Beskidzka
20
22
20
19
18
Olkusz
18
Tarnów
40
Wykres 5. Stężenia dwutlenku azotu (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Stężenia dwutlenku siarki nie przekraczały dopuszczalnego poziomu obowiązującego
dla 1-godzinnego czasu uśrednienia (350 µg/m3) z wymaganą częstością (24 razy) oraz
poziomu dla 24 godzin (125 µg/m3 – 3 razy), co przedstawia wartość percentyla 99.7
obliczonego ze stężeń 1-godzinnych i percentyla 99,2 ze stężeń 24-godzinnych, które nie
przekraczają odpowiednio 350 µg/m3 i 125 µg/m3 (wykres 6).
160
stężenie roczne
percentyl 99,7
percentyl 99,2
141
140
82
10
10
10
15
16
20
Sucha
Beskidzka
9
54
43
Nowy Targ
9
36
30
Skawina
9
52
42
36
Olkusz
8
54
Rabka
8
Trzebinia
8
38
32
54
45
52
41
Kraków, Al.
Krasińskiego
7
53
45
Zakopane
Kraków, ul.
Bujaka
6
39
31
Nowy Sącz
40
0
49
38
41
34
Kraków, ul.
Bulwarowa
60
70
Oświęcim
66
Miechów
80
Tarnów
[μg/m3]
100
20
119
113
120
Wykres 6. Stężenia dwutlenku siarki (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Dobowe stężenia pyłu zawieszonego PM10 przekraczały wartość dopuszczalną
wynoszącą 50 µg/m3 (wyrażoną ilością dni w ciągu roku wyższą od 35 lub wartością
percentyla 90,4 wyższą od 50 µg/m3) we wszystkich stanowiskach na terenie województwa
(wykres 7). Na terenie Aglomeracji Krakowskiej oraz w strefie małopolskiej: w Gorlicach,
Miechowie, Oświęcimiu, Suchej Beskidzkiej i Wadowicach wystąpiło, w okresie zimowym,
14
przekroczenie poziomu informowania stężenia pyłu zawieszonego PM10 wynoszącego 200
µg/m3.
Średnie roczne stężenie, niższe od rocznej wartości dopuszczalnej wynoszącej 40
µg/m3, stwierdzono w: Brzesku, Gorlicach, Tarnowie, Olkuszu, Dąbrowie Tarnowskiej,
Trzebini, Rabce, Niepołomicach, Bochni, Zakopanem i Miechowie.
stężenie roczne [µg/m3]
częstość przekraczania stężenia 24 godz. [liczba dni]
percentyl 90,4 [µg/m3]
200
188
180
160
140
90
123
99
131
123
112
100
95
86
42
49
49
41
36
Kraków, ul. Bujaka
Sucha Beskidzka
Wadowice
Nowy Sącz
Skawina
Tuchów
18
Miechów
49
Nowy Targ
42
41
46
Kraków, Al.
Krasińskiego
41
46
Proszowice
38
36
64
45
Oświęcim
36
92
103
66
Zakopane
35
34
22
97
89
88
70 81
69
Bochnia
64
71
Niepołomice
Tarnów
56
33
32
20
31
31
Gorlice
61
Trzebinia
36
12 30
61
52 52
37
29
Brzesko
0
52
Dąbrowa T.
56
60
Olkusz
80
20
72
61
Rabka
100
90
82
77
96
Kraków, ul.
Bulwarowa
120
40
99
99
Wykres 7. Stężenia pyłu zawieszonego PM10, częstość przekraczania stężenia dobowego i
wartość percentyla 90,4 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Średnie roczne stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 przekraczało w latach 2011-2013,
wartość dopuszczalną i poziom docelowy (25 μg/m3) we wszystkich stanowiskach
pomiarowych (wykres 8). W 2014 r. w większości stanowisk wystąpił spadek stężenia pyłu
zawieszonego PM2,5 a w Tarnowie i Trzebini nie przekroczył wartości 25 μg/m3.
60
2011
2012
2013
55
2014
50
47
43
[μg/m3]
40
31
30
33
32
27
25
28
38
36 35 35
34
30 29
30
41
35
40
37
32
33 33
Kraków, ul.
Bulwarowa
Kraków, ul.
Bujaka
43
36
44 45
33
25
20
10
0
Tarnów
Trzebinia
Bochnia
Zakopane
Nowy Sącz
Kraków,
Al.Krasińskiego
Wykres 8. Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Od 2010 roku na stacjach tła miejskiego zlokalizowanych w aglomeracjach i miastach
15
powyżej 100 tys. mieszkańców pomiary pyłu zawieszonego PM2,5 prowadzone były
dodatkowo w celu określania wskaźnika średniego narażenia ludzi na pył PM2,5. Pomiary te
służyły do obliczania krajowego wskaźnika średniego narażenia oraz wskaźników narażenia
dla poszczególnych miast powyżej 100 tys. mieszkańców i aglomeracji. Wskaźniki średniego
narażenia dla roku 2014 zostały obliczone dla Aglomeracji Krakowskiej i Tarnowa oraz kraju
w oparciu o stężenia pyłu PM2,5 uzyskane z pomiarów prowadzonych w latach 2012-2014
(zgodnie z rozp. MŚ z dnia 13 września 2012 r. w sprawie sposobu obliczania wskaźników
średniego narażenia oraz sposobu oceny dotrzymania pułapu stężenia ekspozycji – Dz.U. z
2012 poz. 1029).
Tabela 3. Wskaźniki średniego narażenia na pył zawieszony PM2,5
Strefa
Wskaźnik średniego narażenia na pył PM2,5 [µg/m3]
2010
35,6
32,3
28
Aglomeracja Krakowska
Miasto Tarnów
Polska
2011
36,4
31,9
26,9
w latach
2012
38,1
32,5
26,1
2013
37
31
25
2014
36
29
24
Wartości wskaźnika średniego narażenia, obliczone przez Główny Inspektorat Ochrony
Środowiska dla Aglomeracji Krakowskiej i miasta Tarnowa (tabela 3), przekraczały w latach
2010-2014 krajowy cel redukcji narażenia na pył PM2,5 (18 µg/m3) oraz pułap stężenia
ekspozycji (20 µg/m3).
Roczne stężenia benzenu osiągnęły wartości poniżej poziomu dopuszczalnego – 5
μg/m , co pozwoliło na zakwalifikowanie wszystkich stref na terenie województwa do klasy
A.
3
Poziom dopuszczalny tlenku węgla, określony jako maksymalna średnia
ośmiogodzinna spośród średnich kroczących, obliczonych ze średnich jednogodzinnych i
wynoszący 10 mg/m3, nie został przekroczony na żadnym stanowisku pomiarowym w
województwie (wykres 9). Niski poziom stężeń tlenku węgla zadecydował o
zakwalifikowaniu wszystkich stref do klasy A.
6
5
5
4
4
Kraków, ul.
Bulwarowa
Zakopane
[mg/m3]
4
3
3
2
2
2
Trzebinia
Olkusz
1
0
Tarnów
Kraków, Al.
Krasińskiego
Wykres 9. Stężenia tlenku węgla (źródło: WIOŚ/PMŚ)
16
Na obszarze województwa poziom docelowy ozonu w powietrzu, obowiązujący dla
kryterium ochrony zdrowia, został dotrzymany i w wyniku klasyfikacji stref Aglomeracja
Krakowska, miasto Tarnów oraz strefa małopolska otrzymały klasę A.
Przeprowadzone pomiary nie wykazały przekroczenia wartości 180 μg/m3, określanej
jako próg informowania oraz wartości 240 μg/m3 tj. progu alarmowego.
Nie został natomiast dotrzymany poziom celu długoterminowego dla ozonu, określony
w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 18.09.2013 r., Poz. 1031), który dla kryterium
ochrony zdrowia nie dopuszcza wystąpienia stężenia ozonu przekraczającego wartość 120
µg/m3 (wykres 10).
średnia liczba dni z przekroczeniami
25
Tarnów
Kraków, ul. Bujaka
Zakopane
Trzebinia
Szarów
20
14
15
10
5
Szymbark
20
8
4
5
5
0
Wykres 10. Średnia liczba dni z przekroczeniami wartości docelowej dla ozonu w latach
2012-2014 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Stężenia metali ciężkich mierzone były w 4 a benzo(α)pirenu w 19 stanowiskach na
terenie województwa. Stężenia ołowiu (wykres 11) występowały znacznie poniżej poziomu
dopuszczalnego - 0,5 μg/m3, w wyniku czego wszystkie strefy zostały zakwalifikowane do
klasy A.
Stężenia pozostałych metali ciężkich: arsenu, kadmu i niklu, zawartych w pyle PM10
nie przekraczały poziomu docelowego i w wyniku rocznej oceny jakości powietrza za 2014
rok cały obszar województwa został także zakwalifikowany do klasy A.
Stężenia benzo(α)pirenu (wykres 12) na wszystkich stanowiskach były bardzo
wysokie i przekraczały poziom docelowy (1 ng/m3). Wysoki poziom tego zanieczyszczenia
zadecydował o zakwalifikowaniu obszaru całego województwa do klasy C. Zdecydowanie
najwyższe stężenia benzo(α)pirenu zarejestrowano w Nowym Targu, Suchej Beskidzkiej,
Nowym Sączu i Proszowicach.
17
0,05
0,04
[μg/m3]
0,04
0,03
0,03
0,02
0,02
Kraków, ul.
Bujaka
Nowy Sącz
0,02
0,01
0,01
Tarnów
Zakopane
0,01
0
Trzebinia
Kraków, ul.
Bulwarowa
Wykres 11. Stężenia ołowiu w pyle zawieszonym PM10 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
16
15
9
9
10
10
Proszowice
7
8
Rabka
7
8
Wadowice
3
7
8
Kraków, ul.
Bulwarowa
3
5
4
7
Oświęcim
3
Brzesko
4
Tarnów
6
6
Tuchów
8
Niepołomice
10
Gorlice
[ng/m3]
12
Nowy Sącz
14
11
Nowy Targ
Sucha
Beskidzka
Miechów
Zakopane
Kraków, ul.
Bujaka
Bochnia
Trzebinia
0
Dąbrowa T.
2
Wykres 12. Średnie roczne stężenia benzo(α)pirenu w pyle zawieszonym PM10 (źródło :
WIOŚ/PMŚ)
W odniesieniu do kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin nie stwierdzono
ponadnormatywnych stężeń substancji (tabela 4).
Tabela 4. Wyniki klasyfikacji stref – kryterium ochrony roślin
L.p. Nazwa
strefy
1
Kod
strefy
strefa
PL1203
małopolska
Klasa
strefy
dla
poszczególnych
zanieczyszczeń – ochrona roślin
SO2
NOx
O3
A
A
A
18
Podsumowanie
Pomimo pewnej poprawy w 2014 roku, jakość powietrza w województwie
małopolskim w dalszym ciągu nie spełnia kryteriów określonych dla pyłu zawieszonego
PM10 i PM 2,5 oraz benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 a w także dwutlenku azotu w
Aglomeracji Krakowskiej. Przyczyną występujących przekroczeń jest oddziaływanie: emisji
związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków; emisji z zakładów przemysłowych,
ciepłowni i elektrowni; emisji związanej z ruchem pojazdów a także szczególne lokalne
warunki rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń.
 Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i ocena depozycji
zanieczyszczeń do podłoża
Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i ocena depozycji zanieczyszczeń do
podłoża uruchomione zostały jako jedno z zadań podsystemu monitoringu jakości powietrza
Państwowego Monitoringu Środowiska w 1998 roku. Badania w pełnym cyklu rocznym
przeprowadzono po raz pierwszy w 1999 roku. Celem tego monitoringu jest określanie w
skali kraju rozkładu ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych z mokrym opadem do podłoża
w ujęciu czasowym i przestrzennym. Systematyczne badania składu fizykochemicznego
opadów oraz równoległe obserwacje i pomiary parametrów meteorologicznych dostarczają
informacji o obciążeniu obszarów leśnych, gleb i wód powierzchniowych substancjami
deponowanymi z powietrza – związkami zakwaszającymi, biogennymi i metalami ciężkimi,
tworząc podstawy do analizy istniejącego stanu.
W województwie małopolskim badania chemizmu opadów atmosferycznych
prowadzone były w stacjach monitoringowych w Nowym Sączu i na Kasprowym Wierchu,
stanowiąc element systemu obejmującego 23 stacje pomiarowe na terenie kraju, gwarantujące
reprezentatywność dla oceny obszarowego rozkładu zanieczyszczeń oraz 162 posterunki
opadowe charakteryzujące średnie pole opadowe dla obszaru kraju.
Skład chemiczny opadów analizowano w cyklach miesięcznych, w zakresie
obejmującym stężenia związków kwasotwórczych, biogennych i metali (w tym metali
ciężkich), tj. na zawartość chlorków, siarczanów, azotynów i azotanów, azotu amonowego,
azotu ogólnego, fosforu ogólnego, potasu, sodu, wapnia, magnezu, cynku, miedzi, żelaza,
ołowiu, kadmu, niklu, chromu i manganu. Badano również odczyn (pH) opadów w celu oceny
stopnia zakwaszenia wód opadowych oraz przewodność elektryczną właściwą.
W 2014 roku na stacjach monitoringowych w województwie małopolskim wykonano
277 pomiarów wartości pH dobowych próbek opadów w celu oceny stopnia zakwaszenia wód
opadowych. Wartości pH mieściły się w zakresie od 3,65 do 7,27, w tym: w Nowym Sączu
od 4,35 do 7,27, średnia roczna ważona pH 5,42, a na Kasprowym Wierchu od 3,65 do 6,84,
średnia roczna ważona pH 4,94. W przypadku 62% próbek dobowych opadów stwierdzono
„kwaśne deszcze” – opady o wartości pH poniżej 5,6, oznaczającej naturalny stopień
zakwaszenia wód opadowych, wskazując na zawartość w nich mocnych kwasów
mineralnych. W porównaniu z rokiem ubiegłym stwierdzono spadek ilości kwaśnych deszczy
w próbkach dobowych o 7%.
W przypadku uśrednionych próbek miesięcznych wartości pH poniżej 5,6 wystąpiły w
29% pomiarów i jest to o 28% mniej niż w 2013 roku, a w wieloleciu 2001-2013 ich ilość
kształtowała się na poziomie 62%.
Na obszar województwa małopolskiego, wody opadowe w 2014 roku wniosły: 25 173
tony siarczanów (16,58 kg/ha SO4); 10 279 ton chlorków (6,77 kg/ha Cl); 4 540 ton (N)
azotynów i azotanów (2,99 kg/ha N); 8 594 tony azotu amonowego (5,66 kg/ha N); 21 742
19
tony azotu ogólnego (14,32 kg/ha N); 607,3 tony fosforu ogólnego (0,400 kg/ha P); 4 084
tony sodu (2,69 kg/ha); 4 767 ton potasu (3,14 kg/ha); 10 658 ton wapnia (7,02 kg/ha); 1 549
ton magnezu (1,02 kg/ha); 505,6 tony cynku (0,333 kg/ha); 73,5 tony miedzi (0,0484 kg/ha);
25,81 tony ołowiu (0,0170 kg/ha); 2,657 tony kadmu (0,00175 kg/ha); 6,23 tony niklu
(0,0041 kg/ha); 2,429 tony chromu (0,0016 kg/ha) oraz 43,73 tony wolnych jonów
wodorowych (0,0288 kg H+/ha).
Wielkości wprowadzonych substancji maleją zgodnie z szeregiem: SO4 > Nog > Ca >
Cl > NNH4 > K > NNO2+NO3 > Na > Mg >Pog > Zn > Cu > H+ > Pb > Ni > Cd > Cr
Roczny sumaryczny ładunek jednostkowy badanych substancji zdeponowany na
obszar województwa małopolskiego wyniósł 52,4 kg/ha i był wyższy niż średni dla całego
obszaru Polski o 24,4%. W porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił wzrost rocznego
obciążenia o 5,0%, przy wyższej średniorocznej sumie wysokości opadów o 117,1 mm (o
8,1%).
Największym ładunkiem badanych substancji w województwie małopolskim zostały
obciążone powiat tatrzański (69,0 kg/ha) z najwyższymi w powiecie, w porównaniu do
obciążenia pozostałych powiatów, ładunkami azotu ogólnego, sodu, potasu, magnezu, cynku,
miedzi, kadmu i wolnych jonów wodorowych.
Najmniejsze obciążenie powierzchniowe wystąpiło w powiecie dąbrowskim (44,9
kg/ha) z najniższym, w stosunku do pozostałych powiatów, obciążeniem ładunkami wapnia,
magnezu i chromu.
Ocena wyników szesnastoletnich badań monitoringowych chemizmu opadów
atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża prowadzonych, w sposób ciągły, w
okresie lat 1999-2014 wykazała, że depozycja roczna analizowanych substancji
wprowadzonych wraz z opadami na obszar województwa małopolskiego w 2014 roku, w
stosunku do średniej z wielolecia 1999-2013, dla w większości badanych składników była
mniejsza, a całkowite roczne obciążenie powierzchniowe obszaru województwa ładunkiem
badanych substancji deponowanych z atmosfery przez opad mokry było mniejsze od
średniego z poprzednich lat badań o 17,9%, przy wyższej średniorocznej sumie wysokości
opadów o 8,1%.
Wniesione wraz z opadami w 2014 roku ładunki, w porównaniu do średnich z lat
1999-2013, były mniejsze dla siarczanów o 27,1%, chlorków o 20,4%, azotynów i azotanów
o 21,1%, azotu ogólnego o 4,41%, sodu o 23,1%, wapnia o 18,3%, magnezu o 13,6%, cynku
o 32,7%, miedzi o 16,8%, ołowiu o 33,6%, kadmu o 46,1%, niklu o 44,6%, chromu o 51,5%
oraz wolnych jonów wodorowych o 59,1% %, natomiast wystąpił niewielki wzrost depozycji
azotu amonowego o 1,2%, większy fosforu ogólnego o 20,1% i potasu o 4,7%.
Przedstawione wyniki badań monitoringowych pokazują, że zanieczyszczenia
transportowane w atmosferze i wprowadzane wraz z mokrym opadem atmosferycznym na
teren województwa małopolskiego stanowią znaczące źródło zanieczyszczeń obszarowych
oddziaływujących na środowisko naturalne tego obszaru (mapa 8).
Spośród badanych substancji, szczególnie ujemny wpływ, na stan środowiska, mogą
mieć kwasotwórcze związki siarki i azotu, związki biogenne i metale ciężkie. Opady o
odczynie obniżonym („kwaśne deszcze”) stanowią znaczne zagrożenie zarówno dla
środowiska wywołując negatywne zmiany w strukturze oraz funkcjonowaniu ekosystemów
lądowych i wodnych, jak również dla infrastruktury technicznej (np. linie energetyczne).
Związki biogenne (azotu i fosforu) wpływają na zmiany warunków troficznych gleb i wód.
Metale ciężkie stanowią zagrożenie dla produkcji roślinnej i zlewni wodociągowych.
Występujące w opadach kationy zasadowe (sód, potas, wapń i magnez), są pod
względem znaczenia ekologicznego przeciwieństwem substancji kwasotwórczych,
biogennych i metali ciężkich. Ich oddziaływanie na środowisko jest pozytywne, ponieważ
20
powodują neutralizację wód opadowych.
Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i oceny depozycji zanieczyszczeń do
podłoża jest obecnie najpełniejszym źródłem wiedzy o stanie jakości wód opadowych i
przestrzennym rozkładzie mokrej depozycji zanieczyszczeń w odniesieniu do obszaru całego
kraju jak i terenów poszczególnych województw, a także dostarcza informacji o przyczynach
tego stanu i daje możliwość określenia tendencji zmian mokrej depozycji.
Siarczany
Azotyny i azotany
21
Jon wodorowy
Ołów
Kadm
22
Nikiel
Mapa 8. Roczne ładunki substancji [kg/ha] wniesione przez opady w 2014 roku na obszar
poszczególnych województw Polski i powiatów województwa małopolskiego
23
2. WODY
 Presje
Działalność antropogeniczna jest czynnikiem stanowiącym największe zagrożenie dla
stanu jakości wód powierzchniowych. Główne presje wywierane przez człowieka na
środowisko wodne to: pobór wód na różne cele, wprowadzanie ścieków komunalnych i
przemysłowych oraz zanieczyszczenia obszarowe, spływające z wodami opadowymi.
Strukturę poboru wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności ogółem i w
podziale na źródła poboru (produkcyjne, nawodnienia w rolnictwie i leśnictwie, eksploatacja
sieci wodociągowej) w województwie małopolskim w latach 2005–2014 przedstawiono na
wykresie 13. Ilość wody pobieranej na cele związane z eksploatacją sieci wodociągowej
znajduje się na ustabilizowanym poziomie. Zużycie wody na cele produkcyjne, po znacznym
spadku w latach 2005-2007, od kilku lat również podlega niewielkim wahaniom, przy
tendencji malejącej. Nadal postępuje proces racjonalizacji korzystania z wód.
Wykres 13. Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności ogółem, w podziale na
źródła poboru w województwie małopolskim w latach 2005-2014 na tle produkcji sprzedanej
w przemyśle oraz PKB (źródło: GUS)
Strukturę oczyszczania ścieków wymagających oczyszczenia tj. ścieków
przemysłowych, odprowadzanych bezpośrednio z zakładów oraz ścieków komunalnych, na
przestrzeni lat 2005-2014 przedstawia wykres 14. Ilość ścieków wymagających oczyszczenia
w analizowanym okresie wzrosła w latach 2010 i 2011, po czym wróciła do poprzedniego
poziomu. W strukturze oczyszczania w/w ścieków należy zauważyć znaczny wzrost ilości
ścieków oczyszczanych z podwyższonym usuwaniem biogenów w roku 2008. W następnych
latach obserwuje się niewielką tendencję wzrostową w tym zakresie.
24
Wykres 14. Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia odprowadzone do
wód lub do ziemi (hm3/rok) w województwie małopolskim w latach 2005–2014 (źródło:
GUS)
Zasadniczym działaniem w zakresie ochrony wód w województwie jest realizacja
Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, uchwalonego w celu
wypełnienia zobowiązań przyjętych w Traktacie Akcesyjnym do Unii Europejskiej.
Sprawozdawczość w tym zakresie pokazuje, iż tempo realizacji niezbędnych przedsięwzięć
ujętych w tym programie jest zbyt wolne.
Na terenie województwa nie funkcjonują już tylko mechaniczne oczyszczalnie
ścieków komunalnych. Zastosowanie nowoczesnych metod oczyszczania z roku na rok
zmniejsza ładunek zanieczyszczeń wprowadzanych do wód powierzchniowych. Pomimo
poprawy w skali województwa w roku 2014 jeszcze mniej niż połowa ludności (49,4%)
oczyszczało ścieki według technologii podwyższonego usuwania biogenów (wykres 15).
Czynnikiem stanowiącym duże zagrożenie dla stanu jakości wód powierzchniowych
są również zanieczyszczenia obszarowe spływające z wodami opadowymi, głównie z terenów
użytkowanych rolniczo.
Na wykresie 16 przedstawiono zużycie nawozów mineralnych: ogółem NPK oraz
wapniowych, w przeliczeniu na czysty składnik w roku gospodarczym (kg/1ha użytków
rolnych). Po spadku zużycia nawozów sztucznych ogółem NPK w latach 2005-2009 w roku
2010 nastąpił jego wzrost, a w następnych latach nieznaczny spadek. Rok 2014
charakteryzuje się wzrostem zużycia nawozów mineralnych w województwie, zarówno
ogółem NPK jak i wapniowych.
25
Wykres 15. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w województwie małopolskim w
latach 2005-2014 (źródło: GUS)
Wykres 16. Zużycie nawozów sztucznych w przeliczeniu na czysty składnik w roku
gospodarczym (kg/1ha użytków rolnych) w województwie małopolskim w latach 2005–2014
(źródło: GUS)
 OCENA STANU WÓD POWIERZCHNIOWYCH
W roku 2014 Inspektorat prowadził badania wód powierzchniowych zgodnie z
„Programem Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Małopolskiego na lata
2013-2015”. Rok 2014 był piątym rokiem realizacji 6-letniego cyklu monitoringowego w
rozumieniu RDW. Badania wód powierzchniowych prowadzono w 93 punktach pomiarowokontrolnych (p.p.k.) zlokalizowanych na rzekach i potokach województwa (naturalnych, silnie
zmienionych oraz sztucznych jcwp rzecznych) oraz w 2 punktach na 1 zbiorniku zaporowym.
26
Monitoring realizowany był w punktach reprezentatywnych monitorowania stanu lub
potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego. Zakresy i częstotliwości badań były
zróżnicowane w poszczególnych punktach i ustalone w zależności od rodzaju monitoringu.
Monitoring diagnostyczny zrealizowany został w 6 p.p.k., monitoring operacyjny w 59 p.p.k.,
monitoring badawczy (MB i MBIN) w 6 punktach (głównie na wodach granicznych z
Republiką Słowacką). Monitoring obszarów chronionych prowadzony był w jcwp
wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, do celów
rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych, zagrożonych eutrofizacją ze źródeł komunalnych oraz
znajdujących się na obszarach ochrony siedlisk i gatunków - sieć Natura 2000, a także
punkcie na potrzeby wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi Unii
Europejskiej
Próbki wód analizowane były w zakresie elementów biologicznych, wskaźników
mikrobiologicznych, fizykochemicznych i chemicznych (substancji priorytetowych). Badania
wykonywało Laboratorium i pracownie Delegatur WIOŚ stosując metodyki referencyjne.
W ramach zrealizowanego w 2014 roku monitoringu wód wykonano ogółem 42881 oznaczeń,
z tego wskaźników fizykochemicznych 42155, bakteriologicznych 629 oraz elementów
biologicznych 97.
Podczas poboru elementów biologicznych prowadzono obserwacje hydromorfologiczne.
 Charakterystyka warunków hydrometeorologicznych
Rok 2014 został sklasyfikowany przez IMGW jako rok ekstremalnie ciepły, również obszar
badań został przyporządkowany do tej samej klasy. Średnioroczna suma opadów na terenie
województwa odpowiadała średniej z wielolecia 1971-2000, przy czym rozkład ilościowy
opadów był w okresie całego roku bardzo zróżnicowany.
Zima roku 2014 była okresem anomalnie ciepłym, z opadami wynoszącymi 70 –110% normy
z wielolecia. Za wyjątkiem obszarów górskich , na pozostałym terenie województwa pokrywa
śnieżna występowała średnio przez 12 –15 dni, a okres zalegania śniegu wynosił 13–15 dni.
W okresie zimowym w Tarnowie i Zakopanem zostały odnotowane maksymalne temperatury
powietrza w skali kraju wynoszące 14,6°C.
Pokrywa śnieżna w okresie wiosennym wystąpiła jedynie na obszarze górskim, utrzymywała
się w wyższych partiach gór od 2 do 85 dni, czas ten został sklasyfikowany jako ekstremalnie
ciepły, z opadami osiągającymi 160–200 % normy z wielolecia.
Lato i jesień uznane zostały odpowiednio za bardzo ciepłe i ekstremalnie ciepłe. Ilość opadów
w okresie lata wahała się od 90 do 130% średniej z wielolecia, natomiast jesienią od 70 do
110%.
Za wyjątkiem maja, czerwca, sierpnia i grudnia, sklasyfikowanych jako miesiące normalne,
lekko ciepłe i ciepłe, większość miesięcy w roku była bardzo, anomalnie lub ekstremalnie
ciepła. W październiku i listopadzie w Krakowie i Nowym Sączu notowano absolutne
maksima temperatur, wynoszące odpowiednio: 25,4°C, 20,3°C i 20,8°C.
Rozkład opadów atmosferycznych w poszczególnych miesiącach był zróżnicowany: od
opadów na poziomie 50–180% normy z wielolecia w okresie zimowym do 90–200% w
okresie letnim. Wyjątkowo wzmożone opady notowano w marcu (90–180%), w maju (150 –
300%), w lipcu (90–190%) i w sierpniu (120–200%), natomiast najmniej opadów wystąpiło w
listopadzie (30–90%) i w grudniu (50–70%).
Powyższe warunki spowodowały zaburzenia naturalnego reżimu hydrologicznego regionu. Z
powodu małej ilości pokrywy śnieżnej nie obserwowano przekroczeń stanów alarmowych i
ostrzegawczych na rzekach spowodowanych spływami wód roztopowych. Pierwsze lokalne
27
przekroczenia stanów ostrzegawczych i alarmowych zaobserwowano w marcu spowodowane
przez gwałtowne opady deszczu w zlewniach: Skawy, Raby, Dunajca i Ropy.
W związku z intensywnymi opadami deszczu, szczególnie o charakterze burzowym
w miesiącu lipcu zaobserwowano gwałtowny wzrost poziomu wód, przekroczenie stanu
alarmowego i ostrzegawczego, powodując wystąpienie lokalnych podtopień w zlewniach:
Raby, Ropy, Dunajca, Skawy i Soły oraz na mniejszych bezpośrednich dopływach Wisły na
terenie województwa oraz w zlewniach zurbanizowanych.
 Ocena stanu monitorowanych jednolitych części wód powierzchniowych
Podstawą klasyfikacji i oceny stanu wód powierzchniowych za 2014 rok jest
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm
jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U.2014 poz.1482) oraz Wytyczne Głównego
Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). Oceny jcwp wykonano na podstawie
zweryfikowanej bazy danych poszczególnych elementów jakości w reprezentatywnych
punktach pomiarowo-kontrolnych. Uwzględniona została procedura dziedziczenia oceny, tj.
przeniesienia wyników oceny elementów biologicznych, hydromorfologicznych,
fizykochemicznych oraz chemicznych na kolejny rok w przypadku, gdy nie były objęte
monitoringiem. Wyniki ważne są do czasu, gdy badanie zostanie powtórzone i dla
monitoringu diagnostycznego nie dłużej niż 6 lat oraz maksymalnie 3 lata w przypadku
monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych.
Wyniki ocen dla przebadanych 113 jcwp (38,3%) spośród 295 wydzielonych w
województwie małopolskim (tj. klasyfikację stanu/potencjału ekologicznego, stanu
chemicznego i stanu wód oraz ocenę wód występujących w obszarach chronionych)
zaprezentowano w tabelach 5-6 oraz zilustrowano na mapach 9-12. Natomiast szczegółowe
informacje o wskaźnikach decydujących o ocenie monitorowanych jcwp umieszczono na
stronie www.krakow.pios.gov.pl.w zestawieniach tabelarycznych.
Stan/potencjał ekologiczny określono łącznie dla 113 monitorowanych jcwp.
Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego opiera się na elementach biologicznych,
hydromorfologicznych, fizykochemicznych oraz substancjach szczególnie szkodliwych z
grupy specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych.
Wody mają bardzo dobry lub dobry stan/potencjał ekologiczny, jeżeli badane elementy nie
przekraczają wartości granicznych właściwych dla II klasy tj. dobrego stanu wód. W
pozostałych przypadkach, w zależności od wyników klasyfikacji mówimy o stanie/potencjale
umiarkowanym, słabym lub złym.
STAN /
ILOŚĆ
POTENCJAŁ
%
JCWP
EKOLOGICZNY
Bardzo dobry
5
4,4
/maksymalny
Dobry
50
44,3
Umiarkowany
33
29,2
Słaby
18
15,9
Zły
7
6,2
RAZEM
113
100,0
28
Łącznie w wymaganym dobrym i powyżej stanie i potencjale ekologicznym sklasyfikowano
48,7% monitorowanych jcwp (klasy I i II), natomiast pozostałe 51,3% jcwp nie spełnia tego
poziomu i znajduje się w stanie: umiarkowanym (III klasa) 29% jcwp, stanie słabym (klasa
IV) około 16% jcwp i złym (klasa V) ponad 6% jcwp.
W poszczególnych zlewniach województwa klasyfikacja kształtuje się następująco:

stan/potencjał ekologiczny bardzo dobry/maksymalny ( I klasa): 5 jcwp tj. Białka
Tatrzańska (2 jcwp), Biała w górnym biegu (2 jcwp) oraz Sękówka (dopływ Ropy w
Gorlicach),

stan/potencjał ekologiczny dobry (II klasa) stwierdzono w 50 jcwp rzek górskich:
Soły, Skawy, Raby w całym biegu, Dunajca, Łososiny, Ropy oraz niektórych ich
dopływach,

stan/potencjał ekologiczny umiarkowany (III klasa) określono dla 29%
monitorowanych jcwp:
− w ciekach płynących przez większe miasta i wokół nich: Rudawa, PrądnikBiałucha, Dłubnia (Kraków), Skawinka (Skawina), Sanka (Liszki), Biała i Wątok
(Tarnów), Lipnica (Gdów), Biały Dunajec (Poronin),
− w Popradzie na granicy ze Słowacją (Piwniczna) i Stary Sącz,

stan/potencjał ekologiczny słaby (IV klasa) określono dla około 16%
monitorowanych jcwp:
− w ciekach płynących przez silnie uprzemysłowiony teren północno-zachodniej
części województwa (Potok Gromiecki - odbiornik wód kopalnianych z Zakładu
Górniczego Janina oraz ścieków komunalnych z terenu Libiąża, Macocha Poręba
(odbiornik ścieków z Oświęcimia),
− Wieprzówka (Graboszyce), Regulka, Rudno,
− Rudawa i Wilga, Potok Kostrzecki, Sudoł Dominikański (Kraków i okolice),
− Stradomka i Potok Królewski (dopływy Raby),
− Wisła (Stanowisko PZW),
− Szreniawa (Koszyce),
− Uszwica (górna jcwp), Upust,
− Biczyczanka (Nowy Sącz).
O sklasyfikowaniu jcwp w III i IV klasie w większości przypadków zdecydował stan
organizmów biologicznych bytujących w wodach (fitobentos). Dla drugiej części jcwp o
obniżeniu klasy decydował poziom zanieczyszczeń substancjami biogennymi (tj. związkami
azotu i fosforu). Wartości graniczne stanu dobrego najczęściej zostały przekroczone przez
wskaźniki: fosforany (17 jcwp) i fosfor ogólny (9 jcwp), a także azot Kjeldahla (14 jcwp) oraz
azot amonowy (9 jcwp). Sporadycznie decydowała zawartość związków organicznych (BZT5 i OWO), które pogarszały warunki tlenowe w wodach. W 6 jcwp występują przekroczenia
dopuszczalnych poziomów specyficznych zanieczyszczeń z grupy 3.6. tj. cynku i talu (jcwp w
rejonie eksploatacji rud cynku i ołowiu), chromu (Regulka) oraz glinu (Poprad).

zły stan lub potencjał ekologiczny (V klasa) wystąpił w Wiśle od Przemszy do
Podłężanki, Sztolni, Bachówce (Potok Spytkowicki), Serafie i Chechle (od Ropy do
ujścia) – są to odbiorniki ścieków komunalnych i przemysłowych oraz w Baranówce
(dopływ Dłubni).
29
W klasie V oceniono jcwp wydzielone na rzece Wiśle oraz jej dopływach, będących
odbiornikami ścieków tj. Serafa i Chechło. O takiej klasyfikacji zdecydował wskaźnik
biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe oraz współtowarzyszące zanieczyszczenia
fizykochemiczne. Dla Wisły podwyższona mineralizacja, a dla pozostałych substancje
biogenne.
Mapa 9. Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego jednolitych części
powierzchniowych w województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
wód
Stan chemiczny wód powierzchniowych określają stężenia substancji priorytetowych
i innych substancji stanowiących zagrożenie dla środowiska wodnego. Stan chemiczny
klasyfikowany jest jako dobry lub poniżej dobrego. Jednolita część wód jest w dobrym stanie
chemicznym, jeśli równocześnie wartości średnioroczne stężeń i stężenia maksymalne (90
percentyl) nie przekraczają środowiskowych norm jakości określonych w rozporządzeniu MŚ.
Przekroczenie wartości granicznych dla jednego ze wskaźników kwalifikuje wody jako
poniżej stanu dobrego.
STAN
ILOŚĆ
%
CHEMICZNY JCWP
Dobry
62
92,5
Poniżej stanu
5
7,5
dobrego
RAZEM/
67
100,0
30
Mapa 10. Klasyfikacja stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych w
województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Spośród ocenianych 67 jcwp dobry stan chemiczny osiągnęło 92,5% badanych wód, a 7,5%
jcwp oceniono poniżej stanu dobrego.
Przekroczenia środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych stwierdzono w 5
jcwp i są to:

cieki płynące przez teren eksploatacji rud cynkowo-ołowiowych, odbierające oprócz
ścieków przemysłowych i komunalnych wody z odwodnienia zakładu górniczego:
− Sztolnia (przekroczone normy środowiskowe dla kadmu, ołowiu i rtęci),
− Baba i Dąbrówka (kadm i ołów),

odbiornik ścieków komunalnych i przemysłowych z Oświęcimia:
− Macocha (kadm i nikiel),
− Potok Gromiecki odbiornik wód kopalnianych z Zakładu Górniczego Janina w
Libiążu (kadm i rtęć).
Ocenę stanu jednolitych części wód powierzchniowych określa wypadkowa wyników
klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego i wyników klasyfikacji stanu chemicznego jcwp.
Stan wód jest dobry, jeśli zarówno stan ekologiczny części wód jest co najmniej dobry (lub
potencjał ekologiczny jest co najmniej dobry) i stan chemiczny jest dobry. Jeśli jeden lub
obydwa warunki nie są spełnione, wówczas stan wód określa się jako zły. Ocenę stanu
jednolitych części wód można wykonać także w przypadku, gdy brak jest klasyfikacji jednego
31
z elementów składowych oceny stanu wód, a element klasyfikowany (stan/potencjał
ekologiczny lub stan chemiczny) osiągnął stan niższy niż dobry lub nie zostały spełnione
wymagania dodatkowe określone dla obszarów chronionych. Wówczas stan wód oceniany
jest jako zły.
Ocenę stanu wód sporządzono dla 86 jcwp:
 dobry stan wód określono dla ponad 29% jcwp,
 w stanie złym występuje około 71% monitorowanych jcwp
STAN
WÓD
Dobry
ILOŚĆ
JCWP
25
29,1
Zły
RAZEM
61
86
70,9
100,0
%
Mapa 11. Klasyfikacja stanu jednolitych części wód powierzchniowych w województwie
małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
O w/w ocenie głównie zdecydował element biologiczny (fitobentos) oraz
zanieczyszczenia substancjami biogennymi, a także rzadziej związkami organicznymi.
Przyczyną takiego stanu jest niski % ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków
komunalnych w województwie (59,6% dla województwa małopolskiego w 2013 roku przy
70,3% w skali kraju). Województwo pozostaje pod tym względem na 14 miejscu w Polsce.
Ponadto, na terenach nieskanalizowanych brakuje dostatecznego nadzoru nad gospodarką
wodno-ściekową, który pozostaje w kompetencji urzędów gminnych.
32
Nazwa ocenianej jcw
Kod ocenianej jcw
Kod
reprezentatywnego
punktu pomiarowokontrolnego
Nazwa reprezentatywnego punktu
pomiarowo-kontrolnego
Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N)
Program monitoringu (MD, MO lub MB)
Klasa elementów biologicznych
Klasa elementów hydromorfologicznych
Klasa elementów fizykochemicznych (grupa 3.1 3.5)
Klasa elementów fizykochemicznych - specyficzne
zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne
(3.6)
STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY
STAN CHEMICZNY
Czy jcw występuje na obszarze chronionym?
(TAK/NIE)
Czy we wszystkich ppk MOC stwierdzono
spełnienie wymagań dodatkowych?
(TAK/NIE/NIE DOTYCZY)
Lp
Typ abiotyczny
Tabela 5. Klasyfikacja stanu ekologicznego i chemicznego rzek w jcwp - ocena za 2014 rok
STAN
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
V
II
PPD
II
ZŁY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
II
PPD
II
DOBRY
TAK
NIE DOTYCZY
1
1
Wisła od Przemszy bez
Przemszy do Skawy
PLRW20001921339
PL01S1501_1749
Wisła-Jankowice
19
T
MD,MO
2
Wisła od Skawy do Skawinki
PLRW2000192135599
PL01S1501_1765
Wisła-Kopanka
19
T
MO,MBIN
3
Wisła od Skawinki do
Podłężanki
PLRW2000192137759
PL01S1501_1785
Wisła-Grabie
19
T
MD,MO
V
II
PPD
II
ZŁY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
4
Biała Przemsza do
Ryczówka włącznie
PLRW20007212818
PL01S1501_1738
Biała Przemsza-Klucze
7
T
MD,MO
III
II
II
I
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
5
Sztolnia
PLRW20000212838
PL01S1501_1739
Sztolnia-Przymiarki
6
T
MO
V
II
PPD
PPD
ZŁY
PSD
TAK
NIE
ZŁY
6
Baba
PLRW200072128429
PL01S1501_1740
Baba-Bukowno
7
N
MO
I
I
II
PSD
UMIARKOWANY
PSD
TAK
TAK
ZŁY
7
Dąbrówka
PLRW200052128344
PL01S1501_3228
Kanał Dąbrówka
5
T
MO
II
II
PPD
PPD
UMIARKOWANY
PSD
TAK
TAK
ZŁY
8
Soła od zbiornika Czaniec
do ujścia
PLRW200015213299
PL01S1501_1744
Soła Oświęcim
15
T
MD,MO
II
II
II
I
DOBRY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
9
Macocha
PLRW20002621335229
PL01S1501_1750
Macocha - Stawy Monowskie
26
T
MO
IV
II
PPD
II
SŁABY
PSD_sr
TAK
NIE
ZŁY
10
Potok Gromiecki
PLRW20006213329
PL01S1501_3227
Potok Gromiecki - Gromiec
6
N
MO
IV
I
PSD
II
SŁABY
PSD
TAK
NIE
ZŁY
11
Chechło od Ropy bez Ropy
do ujścia
PLRW20006213349
PL01S1501_1747
Chechło-Mętków
6
N
MD,MO
V
I
PSD
PSD
ZŁY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
12
Płazanka
PLRW20006213389
PL01S1501_1748
Płazanka - Metków
6
N
MO
III
I
PSD
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
13
Bachorz
PLRW200026213369
PL01S1501_1751
Bachorz - Przeciszów
26
T
MO
III
II
PPD
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
14
Skawa od zapory zb. Świnna
Poręba do Klęczanki bez
PLRW200014213477
Klęczanki
PL01S1501_1757
Skawa-Gorzeń Górny (Świnna
Poręba)
14
T
MD,MO
I
II
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
15
Skawa od Klęczanki bez
Klęczanki do ujścia
PLRW200015213499
PL01S1501_1761
Skawa-Zator
15
T
MD,MO
I
II
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
16
Skawica
PLRW2000122134499
PL01S1501_1754
Skawica - Białka
12
T
MO
II
II
II
I
DOBRY
TAK
TAK
17
Stryszawka
PLRW200012213469
PL01S1501_1755
Stryszawka-pow.ujęcia
12
T
MD,MO
II
II
I
I
DOBRY
TAK
TAK
18
Paleczka
PLRW200012213473299
PL01S1501_2299
Paleczka - Zembrzyce
12
T
MO
II
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
19
Wieprzówka do
Targaniczanki
PLRW2000122134849
PL01S1501_1759
Wieprzówka - Rzyki
12
T
MO
I
II
I
II
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
DOBRY
33
20
Wieprzówka od
Targaniczanki bez
Targaniczanki do ujścia
PLRW20006213489
PL01S1501_1760
Wieprzówka - Graboszyce
6
T
MO
IV
II
II
SŁABY
TAK
NIE
ZŁY
21
Choczenka
PLRW200062134769
PL01S1501_1763
Choczenka - Wadowice
6
T
MO
III
II
PPD
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
22
Łowiczanka
PLRW200026213492
PL01S1501_1758
Łowiczanka - Podolsze
26
T
MO
III
II
II
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
23
Bachówka (Potok
Spytkowicki)
PLRW2000262135189
PL01S1501_3229
Bachówka (Potok Spytkowicki) poniżej Spytkowic
26
N
MO
V
I
PSD
ZŁY
TAK
NIE
ZŁY
24
Regulka
PLRW20006213529
PL01S1501_1766
Regulka - Okleśna
6
N
MO
IV
I
II
SŁABY
TAK
NIE
ZŁY
25
Rudno
PLRW20007213549
PL01S1501_1767
Rudno - Czernichów
7
T
MO
IV
II
PPD
SŁABY
TAK
NIE
ZŁY
26
Skawinka od Głogoczówki
do ujścia
PLRW2000192135699
PL01S1501_1769
Skawinka-poniżej Skawiny
19
T
MO
III
II
PPD
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
27
Cedron
PLRW20001221356899
PL01S1501_3230
Cedron-ujście
12
N
MO
III
I
I
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
28
Sanka
PLRW20007213589
PL01S1501_1772
Sanka-Liszki
7
T
MD,MO
III
II
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
29
Potok Kostrzecki
PLRW200016213592
PL01S1501_1774
Potok Kostrzecki - Kraków Kostrze
16
N
MO
IV
I
PSD
SŁABY
TAK
NIE
ZŁY
30
Rudawa do Racławki
PLRW20007213649
PL01S1501_3232
Rudawa - Nielepice
7
N
MO
III
II
PSD
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
31
Rudawa od Racławki do
ujścia
PLRW20009213699
PL01S1501_1778
Rudawa - Kraków
9
T
MD,MO
IV
II
II
TAK
NIE
ZŁY
32
Wilga
PLRW2000162137299
PL01S1501_1773
Wilga-Kraków
16
T
MO
IV
II
PPD
TAK
NIE
ZŁY
33
Prądnik do Garliczki
PLRW20007213742
PL01S1501_2184
Prądnik-Ojców
7
N
MD,MO
III
I
PSD
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
34
Prądnik od Garliczki (bez
Garliczki) do ujścia
PLRW20009213749
PL01S1501_1782
Prądnik Białucha-Kraków ujście
9
T
MO
III
II
II
I
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
35
Sudoł Dominikański
PLRW20006213748
PL01S1501_1781
Sudoł Dominikański-Kraków
6
T
MO
IV
II
PPD
II
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
36
Dłubnia od Minożki (bez
Minożki) do ujścia
PLRW20009213769
PL01S1501_1784
Dłubnia - Nowa Huta
9
T
MO
III
II
II
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
37
Baranówka
PLRW200062137669
PL01S1501_1783
Baranówka (Luborzycki)-Zesławice
6
N
MO
V
I
PSD
ZŁY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
38
Serafa
PLRW2000262137749
PL01S1501_1771
Serafa-Duża Grobla
26
T
MD,MO
V
II
PPD
ZŁY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
39
Podłężanka
PLRW2000162137769
PL01S1501_1786
Podłężanka-Grabie
16
N
MO
IV
I
II
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
40
Potok Kościelnicki z
dopływami
PLRW20006213789
PL01S1501_1787
Potok Kościelnicki-Cło
6
N
MO
IV
I
PSD
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
41
Raba od źródeł do
Skomielnianki
PLRW2000122138139
PL01S1501_2189
Raba-Raba Wyżna
12
N
MO
II
I
I
I
DOBRY
TAK
TAK
42
Raba od Skomielnianki do
Zbiornika Dobczyce
PLRW2000142138399
PL01S1501_1790
Raba-poniżej Myślenic
14
T
MD,MO
II
II
II
I
DOBRY
TAK
TAK
43
Poniczanka
PLRW2000122138129
PL01S1501_3233
Poniczanka-Rabka Zdrój
12
T
MO
I
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
44
Mszanka
PLRW2000122138299
PL01S1501_1789
Mszanka- Mszana Dolna
12
T
MO
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
45
Krzczonówka
PLRW2000122138369
PL01S1501_2180
Krzczonówka - Krzczonów
12
T
MO
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
46
Zbiornik Dobczyce
PLRW200002138599
PL01S1501_2167
Zbiornik Dobczyce - środek
L
T
MD,MO
II
II
II
I
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
47
Wisła od Podłężanki do
Raby
PLRW200019213799
PL01S1501_1796
Wisła - Stanowisko PZW
19
T
MO
IV
II
PPD
II
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
48
Drwinka z dopływami
PLRW20002621379899
PL01S1501_1797
Drwinka - Świniary
26
N
MO
I
I
II
II
DOBRY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
49
Młynówka
PLRW2000122138729
PL01S1501_1799
Młynówka - Winiary
6
N
MO
II
I
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
50
Krzyworzeka
PLRW2000122138749
PL01S1501_1800
Krzyworzeka - Czasław-Myto
12
T
MO
II
II
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
51
Niżowski Potok
PLRW200012213876
PL01S1501_1801
Niżowski Potok - Kunice
12
N
MO
II
I
I
TAK
NIE
52
Lipnica
PLRW200062138789
PL01S1501_1802
Lipnica - Gdów
6
T
MO
III
II
PPD
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
53
Stradomka od Tarnawki do
ujścia
PLRW2000142138899
PL01S1501_1805
Stradomka - Stradomka
14
T
MO
IV
II
I
I
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
PSD
II
I
SŁABY
DOBRY
SŁABY
II
DOBRY
DOBRY
DOBRY
34
54
Tarnawka
PLRW2000122138849
PL01S1501_1804
Tarnawka - Boczów II
12
T
MD
III
II
I
I
UMIARKOWANY
55
Potok Trzciański
PLRW2000122138869
PL01S1501_1806
Potok Trzciański - Łąkta Górna
12
T
MO
II
II
I
I
56
Potok Królewski
PLRW200062138929
PL01S1501_1808
Królewski Potok - Pierzchów
6
T
MO
IV
II
II
57
Raba od Zb. Dobczyce do
ujścia
PLRW20001921389999
PL01S1501_1809
Raba - Uście Solne
20
T
MO
II
II
58
Szreniawa od Piotrówki do
ujścia
PLRW2000921392999
PL01S1501_1795
Szreniawa - Koszyce
9
T
MD,MO
IV
59
Ścieklec
PLRW200062139289
PL01S1501_1793
Ścieklec - Makocice
6
T
MO
60
Gróbka do Potoku
Okulickiego
PLRW200016213944
PLRW200016213944 Gróbka - Okulice
16
T
61
Gróbka od Potoku
Okulickiego (bez Potoku)
PLRW200019213949
PL01S1501_2172
Gróbka - Górka
19
62
Uszewka
PLRW2000172139489
PL01S1501_1812
Uszewka - ujście do Gróbki
63
Uszwica do Niedźwiedzia
PLRW2000122139669
PL01S1501_1813
64
Uszwica od Niedźwiedzia do
ujścia
PLRW200019213969
65
Kisielina
66
DOBRY
ZŁY
TAK
TAK
DOBRY
TAK
TAK
II
SŁABY
TAK
NIE
ZŁY
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
NIE
DOBRY
II
II
II
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
III
II
II
I
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
MO
III
II
I
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
T
MD
III
II
II
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
TAK
ZŁY
17
T
MO
II
II
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
Uszwica - Maszkienice Dół
12
T
MO
IV
II
PPD
II
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
PL01S1501_1815
Uszwica - Wola Przemykowska
19
T
MO
III
II
II
I
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
PLRW2000172139989
PL01S1501_1816
Kisielina - Jadowniki Mokre
17
T
MD,MO
III
II
II
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
TAK
ZŁY
Biała do Mostyszy bez
Mostyszy
PLRW2000122148199
PL01S1501_1820
Biała - Kąclowa Tonia
12
T
MO
I
I
I
I
MAKSYMALNY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
67
Biała od Mostyczy do
Binczarówki z Mostyszą i
Binczarówką
PLRW200012214832
PL01S1501_1820
12
T
MO
I
I
I
I
MAKSYMALNY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
68
Pławianka
PLRW2000122148349
PL01S1501_1822
Pławianka - Biała Wyżna
12
T
MO
I
II
I
DOBRY
TAK
NIE DOTYCZY
69
Strzylawka
PLRW2000122148352
PL01S1501_1821
Strzylawka - Grybów
12
T
MO
II
II
I
II
DOBRY
TAK
NIE DOTYCZY
70
Jasienianka
PLRW200012214849
PL01S1501_2203
Jasienianka - Wojnarowa
12
T
MO
I
II
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
71
Biała od Binczarówki do
Rostówki
PLRW2000142148579
PL01S1501_1824
Biała - Lubaszowa
14
T
MD
III
I
I
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
TAK
ZŁY
72
Biała od Rostówki do ujścia
PLRW200014214899
PL01S1501_1827
Biała - Tarnów
14
T
MO
III
I
II
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
73
Wątok
PLRW200012214889
PL01S1501_1825
Wątok - Tarnów
12
T
MO
III
II
I
TAK
NIE
ZŁY
74
Dunajec od zbiornika
Czchów do ujścia
PLRW20001921499
PL01S1501_1828
Dunajec - Ujście Jezuickie
20
T
MO
II
II
I
I
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
75
Kanał Zyblikiewicza
PLRW20002621729
PL01S1501_1832
Kanał Zyblikiewicza - Zagórskie
Błonie
26
T
MO
II
II
II
DOBRY
TAK
NIE DOTYCZY
76
Breń - Żabnica do Żabnicy
PLRW200017217419
PL01S1501_1830
Breń - Łężce
17
N
MO
III
I
II
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
77
Żabnica do Żymanki
PLRW200017217427
PL01S1501_1829
Żabnica - Grądy
17
N
MO
II
I
II
II
DOBRY
DOBRY
TAK
NIE
DOBRY
78
Nieczajka
PLRW2000172174369
PL01S1501_2194
Nieczajka - Sutków
17
N
MO
III
I
II
TAK
NIE
ZŁY
79
Upust
PLRW200017217449
PL01S1501_2193
Upust - Suchy Grunt
17
T
MO
IV
II
PPD
II
SŁABY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
80
Breń - Żabnica od Żymanki
do ujścia
PLRW200019217499
PL01S1501_1831
Breń - Słupiec
19
N
MO
II
I
I
I
DOBRY
DOBRY
TAK
NIE
DOBRY
81
Czarny Dunajec (Dunajec)
od Dzianiskiego Potoku do
Białego Dunajca
PLRW200014214119
PL01S1501_1834
Czarny Dunajec - Nowy Targ wodowskaz
14
T
MO
I
II
I
DOBRY
TAK
TAK
82
Biały Dunajec do Młyniska
PLRW200022141229
PL01S1501_1837
Biały Dunajec - do potoku Młyniska Zakopane
2
T
MO
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
83
Biały Dunajec (Zakopianka)
od potoku Olczyskiego, z
potokiem olczyskim, do
Porońca
PLRW200012141289
PL01S1501_1838
Biały Dunajec - Poronin
1
T
MO
III
II
PPD
I
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
84
Białka od Rybiego Potoku do
Jaworowego z Jaworowym
PLRW2000121415469
od granicy państwa
PL01S1501_3069
Białka Tatrzańska - Łysa Polana
1
N
MD,MO
I
I
I
I
BARDZO DOBRY
NIE
NIE DOTYCZY
DOBRY
UMIARKOWANY
DOBRY
UMIARKOWANY
DOBRY
35
85
Białka od Jaworowego do
ujścia
PLRW2000142141549
PL01S1501_3068
Białka Tatrzańska - Dębno
14
N
MD,MO
I
I
I
I
BARDZO DOBRY
DOBRY
NIE
NIE DOTYCZY
DOBRY
86
Dunajec od Białego Dunajca
do Zb. Czorsztyn
PLRW2000142141399
PL01S1501_1841
Dunajec - Harklowa
14
T
MD,MO
II
II
II
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
87
Niedziczanka
PLRW2000122141729
PL01S1501_3416
Niedziczanka - przy granicy PL-SK
12
T
MB
I
II
I
NIE
NIE DOTYCZY
88
Dunajec od Zb. Czorsztyn do
PLRW200015214195
Grajcarka
PL01S1501_1844
Dunajec - Czerwony Klasztor
15
T
MB
II
I
II
II
DOBRY
TAK
TAK
89
Dunajec od Grajcarka do
Obidzkiego Potoku
PLRW20001521419937
PL01S1501_1845
Dunajec - Jazowsko
15
T
MO
II
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
90
Poprad od Smereczka do
Łomniczanki
PLRW200015214239
PL01S1501_1853
Poprad - Piwniczna
15
N
MB
III
I
II
I
UMIARKOWANY
TAK
TAK
91
Muszynka
PLRW200012214229
PL01S1501_1856
Muszynka - Powroźnik
12
T
MO
II
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
92
Poprad od Łomniczanki do
ujścia
PLRW200015214299
PL01S1501_1857
Poprad - Stary Sącz
15
N
MD,MO
III
I
II
PSD
UMIARKOWANY
TAK
TAK
93
Łomniczański Potok
PLRW200012214249
PL01S1501_3260
Łomniczański Potok - ujście do
Popradu
12
T
MO
I
II
I
I
DOBRY
TAK
TAK
94
Łubinka
PLRW200012214349
PL01S1501_3235
Łubinka - ujście Nowy Sącz
12
T
MO
II
II
II
DOBRY
NIE
NIE DOTYCZY
95
Dunajec od Obidzkiego
Potoku do Zb. Rożnów
PLRW20001521439
PL01S1501_1848
Dunajec - Kurów
15
T
MD,MO
II
I
I
TAK
TAK
DOBRY
96
Biczyczanka
PLRW200012214352
PL01S1501_1850
Biczyczanka - Nowy Sącz
12
N
MO
IV
I
PSD
SŁABY
TAK
NIE
ZŁY
97
Jelnianka
PLRW200012214549
PL01S1501_3262
Jelnianka - ujście Jelna
12
T
MO
I
II
I
DOBRY
TAK
TAK
98
Przydoniecki Potok
PLRW200012214589
PL01S1501_3263
Przydońska Rzeka - ujście do
Zbiornika Rożnowskiego
12
T
MO
III
II
I
UMIARKOWANY
TAK
NIE
99
Łososina do Słopniczanki
PLRW2000122147229
PL01S1501_1859
Łososina - Tymbark
12
T
MO
II
II
I
I
DOBRY
TAK
TAK
100
Łososina od Słopniczanki do
Potoku Stańkowskiego
PLRW2000142147273
PL01S1501_1861
Łososina - Żbikowice
14
T
MO
II
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
PLRW2000122147249
PL01S1501_1862
Sowlinka - Limanowa
12
T
MO
II
II
II
DOBRY
TAK
TAK
PLRW200014214729
PL01S1501_1860
Łososina - Witowice Górne
14
T
MD,MO
II
II
I
II
DOBRY
TAK
TAK
103 Ropa do Zb. Klimkówka
PLRW200012218219
PL01S1501_1863
Ropa - Uście Gorlickie
12
T
MO
I
II
I
II
DOBRY
TAK
TAK
104 Sękówka
PLRW200012218269
PL01S1501_3236
Sękówka - ujście Gorlice
12
N
MO
I
I
I
I
BARDZO DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
105 Libuszanka
PLRW2000122182769
PL01S1501_3237
Libuszanka - ujście Libusza Dolna
12
T
MO
III
II
II
II
UMIARKOWANY
DOBRY
TAK
NIE
ZŁY
Ropa od Zb. Klimkówka do
106
Sitniczanki
PLRW2000142182779
PL01S1501_1865
Ropa - Biecz
14
T
MO
III
II
I
TAK
NIE
ZŁY
PLRW120014822279
PL04S1501_0002
Czarna Orawa - Jabłonka
24
N
MD,MB
II
I
II
TAK
TAK
DOBRY
108 Zubrzyca
PLRW120012822229
PL04S1501_0003
Zubrzyca - ujście do Czarnej Orawy
12
T
MO
II
II
PPD
UMIARKOWANY
TAK
NIE
ZŁY
109 Syhlec
PLRW120012822269
PL04S1501_3005
Syhlec - Zakamionek
12
T
MO
II
II
I
DOBRY
TAK
TAK
110 Krzywań
PLRW1200128222949
PL04S1501_3001
Krywań (Krzywań) - ujście do
Zbiornika Orawskiego
12
N
MO
II
I
I
DOBRY
NIE
NIE DOTYCZY
111 Jeleśnia na granicy PL i SK
PLRW1200128222989
PL04S1501_3003
Jeleśnia - poniżej mostu
12
N
MB
II
I
I
DOBRY
NIE
NIE DOTYCZY
112 Chyżny graniczny
PLRW1200128222929
PL04S1501_3004
Chyżny graniczny - przy granicy PLSK
12
N
MB
II
I
II
DOBRY
NIE
NIE DOTYCZY
Zbiornik Czorsztyn i
Sromowce
PLRW20000214179
PL01S1501_1872
Zbiornik Czorsztyn - powyżej zapory
L
T
MD
I
II
I
I
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
Dunajec od początku Zb.
114 Rożnów do końca Zb.
Czchów
PLRW20000214739
PL01S1501_1870
Zbiornik Rożnów - powyżej zapory
P
T
MD
II
I
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
115 Zbiornik Klimkówka
PLRW20000218239
PL01S1501_1871
Zbiornik Klimkówka - powyżej zapory
L
T
MD
II
II
I
II
DOBRY
DOBRY
TAK
TAK
DOBRY
101 Sowlinka
102
107
113
Łososina od Potoku
Stańkowskiego do ujścia
Czarna Orawa od Zubrzycy
bez Zubrzycy do ujścia
DOBRY
II
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
UMIARKOWANY
II
I
DOBRY
DOBRY
DOBRY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
DOBRY
36
OBJAŚNIENIA:
Klasa elementów biologicznych
stan ekologiczny
potencjał
ekologiczny (jcw
sztuczne)
potencjał ekologiczny (jcw silnie
zmienione)
I
II
stan bdb / potencjał maks.
stan db / potencjał db
I
II
I
II
III
stan / potencjał
umiarkowany
III
III
IV
V
stan / potencjał słaby
IV
stan / potencjał zły
V
Klasa elementów hydromorfologicznych
potencjał
ekologiczny (jcw
sztuczne)
stan ekologiczny
I
II
I
II
Klasa elementów fizykochemicznych (3.1-3.6)
stan ekologiczny
IV
V
zmienione)
I
II
potencjał
ekologiczny (jcw
sztuczne)
zmienione)
I
II
I
II
I
II
PSD
poniżej stanu / potencjału
dobrego
PPD
PPD
stan / potencjał ekologiczny
stan ekologiczny
potencjał
ekologiczny (jcw
sztuczne)
zmienione)
BARDZO DOBRY
DOBRY
MAKSYMALNY
DOBRY
MAKSYMALNY
DOBRY
UMIARKOWANY
stan / potencjał
umiarkowany
UMIARKOWANY
UMIARKOWANY
SŁABY
ZŁY
SŁABY
ZŁY
SŁABY
ZŁY
stan / potencjał słaby
stan / potencjał zły
stan chemiczny
stan dobry
DOBRY
PSD_sr
przekroczone
stężenia
średnioroczne
PSD_max
przekroczone
stężenia
maksymalne
poniżej stanu dobrego
UWAGA! Ze względu na
czytelność informacji
kreskowania nie należy
stosować w komórkach dla
pojedynczych wskaźników
i elementów jakości
UWAGA! Ze względu na
czytelność informacji
kreskowania nie należy
stosować w komórkach dla
i elementów jakości
przekroczone
stężenia
średnioroczne i
maksymalne
PSD
stan
DOBRY
ZŁY
stan dobry
stan zły
37
3
4
5
6
7
8
ZŁY
DOBRY
PLB120005
DOBRY
PLB120005
1
Wisła od Przemszy bez
Przemszy do Skawy
PLRW20001921339
PL01S1501_1749
Wisła-Jankowice
MOEU
2
Wisła od Skawy do Skawinki
PLRW2000192135599
PL01S1501_1765
Wisła-Kopanka
MOEU
3
Wisła od Skawinki do
Podłężanki
PLRW2000192137759
PL01S1501_1785
Wisła-Grabie
MOEU
4
Biała Przemsza do Ryczówka
włącznie
PLRW20007212818
PL01S1501_1738
Biała Przemsza-Klucze
MOEU, MOna
5
Sztolnia
PLRW20000212838
PL01S1501_1739
Sztolnia-Przymiarki
6
Baba
PLRW200072128429
PL01S1501_1740
7
Dąbrówka
PLRW200052128344
8
Soła od zbiornika Czaniec do
ujścia
9
9
10
11
12
STAN W PPK MONITORINGU
OBSZARÓW CHRONIONYCH
2
Obszary chronione wrażliwe na
eutrofizację wywołaną
zanieczyszczeniami
pochodzącymi ze źródeł
komunalnych
1
Obszary chronione, będące
jednolitymi częściami wód
przeznaczonymi do celów
rekreacyjnych, w tym
kąpieliskowych
Nazwa punktu pomiarowokontrolnego
Kody obszarów ochrony siedlisk
lub lub gatunków dla których
stan wód jest ważnym
czynnikiem w ich ochronie, brak
dodatkowych wymagań
Kod punktu
pomiarowokontrolnego
OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARU CHRONIONEGO
Obszary chronione będące
jcwp, przeznaczonymi do
poboru wody na potrzeby
zaopatrzenia ludności w wodę
do spożycia
Kod ocenianej jcw
STAN CHEMICZNY W PPK
MONITORINGU OBSZARÓW
CHRONIONYCH
Nazwa ocenianej jcw
STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY W
PPK MONITORINGU OBSZARÓW
CHRONIONYCH
Lp
Program monitoringu (MDRWna, MORWna,
inny)
Tabela 6. Klasyfikacja stanu ekologicznego i chemicznego rzek w ppk monitoringu obszarów chronionych - ocena za 2014 rok
13
N
ZŁY
N
ZŁY
N
ZŁY
ZŁY
DOBRY
UMIARKOWANY
DOBRY
MOEU
ZŁY
PSD
N
ZŁY
Baba-Bukowno
MOEU
UMIARKOWANY
PSD
T
ZŁY
PL01S1501_3228
Kanał Dąbrówka
MOEU
UMIARKOWANY
PSD
T
ZŁY
PLRW200015213299
PL01S1501_2181
Soła - Zasole
MOPI, MOna
UMIARKOWANY
N
ZŁY
Soła od zbiornika Czaniec do
ujścia
PLRW200015213299
PL01S1501_1744
Soła Oświęcim
MOEU
DOBRY
DOBRY
T
DOBRY
10
Macocha
PLRW20002621335229
PL01S1501_1750
Macocha - Stawy Monowskie
MOEU
SŁABY
PSD_sr
N
ZŁY
11
Potok Gromiecki
PLRW20006213329
PL01S1501_3227
Potok Gromiecki - Gromiec
MOEU
SŁABY
PSD
N
ZŁY
12
Chechło od Ropy bez Ropy do
ujścia
PLRW20006213349
PL01S1501_1747
Chechło-Mętków
MOEU
ZŁY
DOBRY
N
ZŁY
13
Płazanka
PLRW20006213389
PL01S1501_1748
Płazanka - Metków
MOEU
UMIARKOWANY
N
ZŁY
14
Bachorz
PLRW200026213369
PL01S1501_1751
Bachorz - Przeciszów
MOEU
UMIARKOWANY
N
ZŁY
15
Skawa do Bystrzanki
PLRW2000122134299
PL01S1501_2175
Skawa - Jordanów
MOPI
16
Skawa od zapory zb. Świnna
Poręba do Klęczanki bez
Klęczanki
PLRW200014213477
PL01S1501_1757
Skawa-Gorzeń Górny
(Świnna Poręba)
MOPI
T
ZŁY
17
PLRW200015213499
PL01S1501_3406
Skawa-Witanowice
MOPI
18
PLRW200015213499
PL01S1501_1761
Skawa-Zator
MOEU
T
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
1/
DOBRY
DOBRY
DOBRY
1/
1/
DOBRY
PLH120014
T
PLB120004;PLH120083
T
N
T
PLB120005
38
19
Skawica
PLRW2000122134499
PL01S1501_1754
Skawica - Białka
MOPI
DOBRY
DOBRY
20
Stryszawka
PLRW200012213469
PL01S1501_1755
Stryszawka-pow.ujęcia
MOPI
DOBRY
21
Paleczka
PLRW200012213473299
PL01S1501_2299
Paleczka - Zembrzyce
MOPI, MOEU
DOBRY
DOBRY
22
Wieprzówka do Targaniczanki
PLRW2000122134849
PL01S1501_1759
Wieprzówka - Rzyki
MOPI, MOEU
DOBRY
DOBRY
23
Wieprzówka od Targaniczanki
bez Targaniczanki do ujścia
PLRW20006213489
PL01S1501_1760
Wieprzówka - Graboszyce
MOEU
24
Choczenka
PLRW200062134769
PL01S1501_1763
Choczenka - Wadowice
25
Łowiczanka
PLRW200026213492
PL01S1501_1758
26
Bachówka (Potok Spytkowicki)
PLRW2000262135189
27
Regulka
28
1/
T
T
DOBRY
T
T
DOBRY
1/
T
T
DOBRY
1/
T
T
DOBRY
SŁABY
N
ZŁY
MOEU
UMIARKOWANY
N
ZŁY
Łowiczanka - Podolsze
MOEU
UMIARKOWANY
N
ZŁY
PL01S1501_3229
Bachówka (Potok
Spytkowicki) - poniżej
Spytkowic
MOEU
ZŁY
N
ZŁY
PLRW20006213529
PL01S1501_1766
Regulka - Okleśna
MOEU
SŁABY
N
ZŁY
Rudno
PLRW20007213549
PL01S1501_1767
Rudno - Czernichów
MOEU
SŁABY
N
ZŁY
29
Skawinka do Głogoczówki
PLRW20001221356699
PL01S1501_2174
Gościbia-powyżej ujęcia
MOPI
DOBRY
1/
T
30
Skawinka od Głogoczówki do
ujścia
PLRW2000192135699
PL01S1501_2187
Skawinka-powyżej Skawiny
MOPI
DOBRY
1/
T
31
Skawinka od Głogoczówki do
ujścia
PLRW2000192135699
PL01S1501_1769
Skawinka-poniżej Skawiny
MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
N
ZŁY
32
Cedron
PLRW20001221356899
PL01S1501_3230
Cedron-ujście
MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
N
ZŁY
33
Sanka
PLRW20007213589
PL01S1501_1772
Sanka-Liszki
MOPI, MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
N
ZŁY
34
Potok Kostrzecki
PLRW200016213592
PL01S1501_1774
Potok Kostrzecki - Kraków
Kostrze
MOEU
SŁABY
N
ZŁY
35
Rudawa do Racławki
PLRW20007213649
PL01S1501_3232
Rudawa - Nielepice
MOEU
UMIARKOWANY
N
ZŁY
36
Rudawa do Racławki
PLRW20007213649
PL01S1501_3405
Racławka - Dubie
MDna
UMIARKOWANY
37
Rudawa od Racławki do ujścia
PLRW20009213699
PL01S1501_2185
Rudawa-Podkamycze
MOPI
SŁABY
38
Rudawa od Racławki do ujścia
PLRW20009213699
PL01S1501_1778
Rudawa - Kraków
MOEU
SŁABY
39
Wilga
PLRW2000162137299
PL01S1501_1773
Wilga-Kraków
MOEU
SŁABY
40
Prądnik do Garliczki
PLRW20007213742
PL01S1501_2184
Prądnik-Ojców
MDna
UMIARKOWANY
DOBRY
41
Prądnik od Garliczki (bez
Garliczki) do ujścia
PLRW20009213749
PL01S1501_1782
Prądnik Białucha-Kraków
ujście
MOEU
UMIARKOWANY
42
Sudoł Dominikański
PLRW20006213748
PL01S1501_1781
Sudoł Dominikański-Kraków
MOEU
SŁABY
43
PLRW20009213769
PL01S1501_2178
Dłubnia-Kończyce
MOPI
UMIARKOWANY
44
PLRW20009213769
PL01S1501_1784
Dłubnia - Nowa Huta
MOEU
UMIARKOWANY
45
Baranówka
PLRW200062137669
PL01S1501_1783
Baranówka (Luborzycki)Zesławice
MOEU
ZŁY
DOBRY
N
DOBRY
DOBRY
1/
ZŁY
PLH120005
T
ZŁY
DOBRY
N
ZŁY
N
ZŁY
N
ZŁY
DOBRY
N
ZŁY
DOBRY
N
ZŁY
PSD
1/
DOBRY
PLH120004
T
ZŁY
N
ZŁY
N
ZŁY
39
46
Serafa
PLRW2000262137749
PL01S1501_1771
Serafa-Duża Grobla
MOEU
ZŁY
DOBRY
N
ZŁY
47
Podłężanka
PLRW2000162137769
PL01S1501_1786
Podłężanka-Grabie
MOEU
SŁABY
DOBRY
N
ZŁY
48
Potok Kościelnicki z
dopływami
PLRW20006213789
PL01S1501_1787
Potok Kościelnicki-Cło
MOEU
SŁABY
DOBRY
N
ZŁY
49
Skomielnianki
PLRW2000122138139
PL01S1501_2189
Raba-Raba Wyżna
MOPI
DOBRY
DOBRY
1/
T
DOBRY
50
Zbiornika Dobczyce
PLRW2000142138399
PL01S1501_2188
Raba-powyżej Stróży
MOPI
DOBRY
DOBRY
1/
T
DOBRY
51
Zbiornika Dobczyce
PLRW2000142138399
PL01S1501_1790
Raba-poniżej Myślenic
MOEU
DOBRY
52
Poniczanka
PLRW2000122138129
PL01S1501_3233
Poniczanka-Rabka Zdrój
MOPI
DOBRY
53
Mszanka
PLRW2000122138299
PL01S1501_1789
Mszanka- Mszana Dolna
MOEU
DOBRY
54
Zbiornik Dobczyce
PLRW200002138599
PL01S1501_1792
Zbiornik Dobczyce - ujęcie
wieżowe
MOPI
DOBRY
55
Wisła od Podłężanki do Raby
PLRW200019213799
PL01S1501_1796
Wisła - Stanowisko PZW
MOEU
SŁABY
DOBRY
N
ZŁY
56
PLRW20002621379899
PL01S1501_1797
Drwinka - Świniary
MOEU
DOBRY
DOBRY
T
DOBRY
57
PLRW20002621379899
PL01S1501_3407
Drwinka - Drwinia
MDna
DOBRY
PSDsr
T
ZŁY
PLRW20001921389999
PL01S1501_1798
Raba - Dobczyce
MOEU, MOPI
DOBRY
PLRW20001921389999
PL01S1501_1809
Raba - Uście Solne
MOEU
DOBRY
DOBRY
T
DOBRY
T
DOBRY
T
DOBRY
58
59
ujścia
ujścia
DOBRY
DOBRY
1/
DOBRY
T
DOBRY
T
DOBRY
1/
T
DOBRY
PLB120002 PLH120080
T
60
Młynówka
PLRW2000122138729
PL01S1501_1799
Młynówka - Winiary
MOEU
DOBRY
DOBRY
61
Krzyworzeka
PLRW2000122138749
PL01S1501_1800
Krzyworzeka - Czasław-Myto
MOEU, MOPI
DOBRY
DOBRY
62
Niżowski Potok
PLRW200012213876
PL01S1501_1801
Niżowski Potok - Kunice
MOEU
DOBRY
63
Lipnica
PLRW200062138789
PL01S1501_1802
Lipnica - Gdów
MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
64
Stradomka od Tarnawki do
ujścia
PLRW2000142138899
PL01S1501_1805
Stradomka - Stradomka
MOEU, MOPI
UMIARKOWANY
DOBRY
65
Tarnawka
PLRW2000122138849
PL01S1501_1804
Tarnawka - Boczów II
MDna
DOBRY
DOBRY
66
Tarnawka
PLRW2000122138849
PL01S1501_3259
Pluskawka (Przeginia) Rdzawa
MOPI
DOBRY
DOBRY
1/
T
67
Potok Trzciański
PLRW2000122138869
PL01S1501_1806
Potok Trzciański - Łąkta
Górna
MOPI, MOEU
DOBRY
DOBRY
1/
T
68
Potok Królewski
PLRW200062138929
PL01S1501_1808
Królewski Potok - Pierzchów
MOEU
SŁABY
69
Szreniawa od Piotrówki do
ujścia
PLRW2000921392999
PL01S1501_1795
Szreniawa - Koszyce
MOEU
SŁABY
70
Ścieklec
PLRW200062139289
PL01S1501_1793
Ścieklec - Makocice
MOPI
UMIARKOWANY
71
Gróbka do Potoku Okulickiego
PLRW200016213944
PL01S1501_1810
Gróbka - Okulice
MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
72
Gróbka od Potoku Okulickiego
(bez Potoku)
PLRW200019213949
PL01S1501_2172
Gróbka - Górka
MDna
UMIARKOWANY
DOBRY
73
Uszewka
PLRW2000172139489
PL01S1501_1812
Uszewka - ujście do Gróbki
MOEU
DOBRY
DOBRY
T
T
T
T
PLH120089
1/
ZŁY
N
ZŁY
T
DOBRY
T
DOBRY
DOBRY
N
N
ZŁY
N
ZŁY
T
ZŁY
PLH120067
N
ZŁY
T
ZŁY
T
DOBRY
40
74
Uszewka
PLRW2000172139489
PL01S1501_2190
Uszew - Rudy Rysie
MOEU
DOBRY
DOBRY
75
PLRW2000122139669
PL01S1501_3408
Uszwica - Brzesko Okocim
MOPI
SŁABY
76
PLRW2000122139669
PL01S1501_1813
Uszwica - Maszkienice Dół
MOEU
SŁABY
DOBRY
N
ZŁY
77
Uszwica od Niedźwiedzia do
ujścia
PLRW200019213969
PL01S1501_1815
Uszwica - Wola
Przemykowska
MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
N
ZŁY
78
Kisielina
PLRW2000172139989
PL01S1501_1816
Kisielina - Jadowniki Mokre
MOEU
DOBRY
DOBRY
T
DOBRY
79
Dunajec od zbiornika Czchów
do ujścia
PLRW20001921499
PL01S1501_1817
Dunajec - Piaski Drużków
MOPI, MORE,
MOEU, MOna
DOBRY
DOBRY
T
T
DOBRY
80
Dunajec od zbiornika Czchów
do ujścia
PLRW20001921499
PL01S1501_1828
Dunajec - Ujście Jezuickie
MOEU, MOna,
MORE
DOBRY
DOBRY
T
T
DOBRY
81
Biała od Mostyczy do
Binczarówki z Mostyszą i
Binczarówką
PLRW200012214832
PL01S1501_1820
MOPI, MOEU
MAKSYMALNY
DOBRY
T
DOBRY
82
Strzylawka
PLRW2000122148352
PL01S1501_1821
Strzylawka - Grybów
MOEU
DOBRY
83
Jasienianka
PLRW200012214849
PL01S1501_2203
Jasienianka - Wojnarowa
MOEU
DOBRY
DOBRY
84
Biała od Binczarówki do
Rostówki
PLRW2000142148579
PL01S1501_1824
Biała - Lubaszowa
MDna, MOEU,
MOPI
UMIARKOWANY
DOBRY
85
Biała od Rostówki do ujścia
PLRW200014214899
PL01S1501_1827
Biała - Tarnów
MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
86
Wątok
PLRW200012214889
PL01S1501_1825
Wątok - Tarnów
MOEU
UMIARKOWANY
87
Breń - Żabnica do Żabnicy
PLRW200017217419
PL01S1501_1830
Breń - Łężce
MOEU
UMIARKOWANY
88
Żabnica do Żymanki
PLRW200017217427
PL01S1501_1829
Żabnica - Grądy
MOEU
DOBRY
89
Nieczajka
PLRW2000172174369
PL01S1501_2194
Nieczajka - Sutków
MOEU
UMIARKOWANY
90
Upust
PLRW200017217449
PL01S1501_2193
Upust - Suchy Grunt
MOEU
SŁABY
DOBRY
91
Breń - Żabnica od Żymanki do
ujścia
PLRW200019217499
PL01S1501_1831
Breń - Słupiec
MOEU
DOBRY
DOBRY
92
Czarny Dunajec (Dunajec) od
Dzianiskiego Potoku do
Białego Dunajca
PLRW200014214119
PL01S1501_1834
Czarny Dunajec - Nowy Targ
- wodowskaz
MOEU
DOBRY
T
93
Biały Dunajec do Młyniska
PLRW200022141229
PL01S1501_1837
Biały Dunajec - do potoku
Młyniska - Zakopane
MOEU
DOBRY
T
94
Biały Dunajec (Zakopianka) od
Młynisk do Potoku
Olczyskiego
PLRW20001214125
PL01S1501_1836
Bystra - powyżej ujęcia wody
dla Zakopanego
MOPI
DOBRY
95
Biały Dunajec (Zakopianka) od
potoku Olczyskiego, z
potokiem olczyskim, do
Porońca
PLRW200012141289
PL01S1501_1838
Biały Dunajec - Poronin
MOEU, MONA
UMIARKOWANY
96
Białka od Rybiego Potoku do
Jaworowego z Jaworowym od
granicy państwa
PLRW2000121415469
PL01S1501_3410
Jaworowy Potok - ujście do
Białki
MB
BARDZO DOBRY
97
Dunajec od Białego Dunajca
do Zb. Czorsztyn
PLRW2000142141399
PL01S1501_1841
Dunajec - Harklowa
MOEU
DOBRY
DOBRY
98
Dunajec od Zb. Czorsztyn do
Grajcarka
PLRW200015214195
PL01S1501_1844
Dunajec - Czerwony Klasztor
MDNA, MB
DOBRY
DOBRY
DOBRY
1/
T
N
ZŁY
PLH120068
T
PLH120085
PLH120085
T
DOBRY
PLH120090
T
T
DOBRY
N
ZŁY
N
ZŁY
N
ZŁY
DOBRY
N
ZŁY
DOBRY
T
DOBRY
N
ZŁY
N
ZŁY
T
DOBRY
DOBRY
1/
T
PLH120090
N
T
DOBRY
PLC120001
PLC120002
N
ZŁY
T
DOBRY
DOBRY
41
99
Grajcarek
PLRW2000122141969
PL01S1501_3412
Sopotnicki Potok - powyżej
ujęcia wody
MOPI
DOBRY
100
Kamienica
PLRW20001221419899
PL01S1501_3413
Kamienica - Bukówka
MDNA
BARDZO DOBRY
101
Dunajec od Grajcarka do
Obidzkiego Potoku
PLRW20001521419937
PL01S1501_1845
Dunajec - Jazowsko
MOPI
DOBRY
102
Łomniczanki
PLRW200015214239
PL01S1501_1853
Poprad - Leluchów
MB
UMIARKOWANY
DOBRY
103
Łomniczanki
PLRW200015214239
PL01S1501_1854
Poprad - Piwniczna
MDNA, MB
UMIARKOWANY
DOBRY
104
Muszynka
PLRW200012214229
PL01S1501_1856
Muszynka - Powroźnik
MOPI, MOEU
105
Poprad od Łomniczanki do
ujścia
PLRW200015214299
PL01S1501_1857
Poprad - Stary Sącz
MOEU
106
Łomniczański Potok
PLRW200012214249
PL01S1501_3260
Łomniczański Potok - ujście
do Popradu
MOEU, MONA
DOBRY
107
Dunajec od Obidzkiego Potoku
PLRW20001521439
do Zb. Rożnów
PL01S1501_1848
Dunajec - Kurów
MOEU
DOBRY
108
Dunajec od Obidzkiego Potoku
PLRW20001521439
do Zb. Rożnów
PL01S1501_1847
Dunajec - Świniarsko
MOPI
DOBRY
109
Biczyczanka
PLRW200012214352
PL01S1501_1850
Biczyczanka - Nowy Sącz
MOEU
SŁABY
N
110
Jelnianka
PLRW200012214549
PL01S1501_3262
Jelnianka - ujście Jelna
MOEU
DOBRY
T
111
Przydoniecki Potok
PLRW200012214589
PL01S1501_3263
Przydońska Rzeka - ujście do
Zbiornika Rożnowskiego
MOEU
UMIARKOWANY
N
ZŁY
112
Łososina do Słopniczanki
PLRW2000122147229
PL01S1501_1859
Łososina - Tymbark
MOPI, MOEU
DOBRY
T
DOBRY
113
PLRW2000142147273
PL01S1501_1861
Łososina - Żbikowice
MOEU
DOBRY
114
PLRW2000142147273
PL01S1501_3414
Łososina - Limanowa
MOPI
DOBRY
115
Sowlinka
PLRW2000122147249
PL01S1501_1862
Sowlinka - Limanowa
MOEU
DOBRY
116
Łososina od Potoku
Stańkowskiego do ujścia
PLRW200014214729
PL01S1501_1860
Łososina - Witowice Górne
MONA, MOEU
DOBRY
117
Ropa do Zb. Klimkówka
PLRW200012218219
PL01S1501_3415
Ropa - Wysowa Zdrój
MOPI
DOBRY
118
Ropa do Zb. Klimkówka
PLRW200012218219
PL01S1501_1863
Ropa - Uście Gorlickie
MOEU
DOBRY
119
Sękówka
PLRW200012218269
PL01S1501_3236
Sękówka - ujście Gorlice
MONA, MOEU
BARDZO DOBRY
DOBRY
PLH120052
T
DOBRY
120
Libuszanka
PLRW2000122182769
PL01S1501_3237
Libuszanka - ujście Libusza
Dolna
MONA, MOEU
UMIARKOWANY
DOBRY
PLH120052
N
ZŁY
121
Sitniczanki
PLRW2000142182779
PL01S1501_1868
Ropa - Szymbark
MOPI
UMIARKOWANY
122
Sitniczanki
PLRW2000142182779
PL01S1501_1865
Ropa - Biecz
MOEU
UMIARKOWANY
123
Czarna Orawa od Zubrzycy
bez Zubrzycy do ujścia
PLRW120014822279
PL04S1501_0002
Czarna Orawa - Jabłonka
MB, MOEU
124
Zubrzyca
PLRW120012822229
PL04S1501_0003
Zubrzyca - ujście do Czarnej
Orawy
MOEU
UMIARKOWANY
125
Syhlec
PLRW120012822269
PL04S1501_3005
Syhlec - Zakamionek
MOPI
DOBRY
126
Zbiornik Czorsztyn i
Sromowce
PLRW20000214179
PL01S1501_1872
Zbiornik Czorsztyn - powyżej
zapory
MOEU, MONA,
MORE
DOBRY
DOBRY
127
Dunajec od początku Zb.
Rożnów do końca Zb. Czchów
PLRW20000214739
PL01S1501_1870
Zbiornik Rożnów - powyżej
zapory
MOEU
DOBRY
DOBRY
128
Zbiornik Klimkówka
PLRW20000218239
PL01S1501_1871
Zbiornik Klimkówka - powyżej
zapory
MOEU, MONA
DOBRY
DOBRY
DOBRY
UMIARKOWANY
DOBRY
DOBRY
1/
T
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
1/
1/
DOBRY
T
DOBRY
ZŁY
ZŁY
PLH120019
T
DOBRY
DOBRY
DOBRY
1/
1/
DOBRY
T
ZŁY
T
PLH120019
DOBRY
T
T
T
DOBRY
DOBRY
T
ZŁY
T
DOBRY
1/
T
DOBRY
T
DOBRY
PSD
1/
T
PLH120087
T
DOBRY
ZŁY
T
PSD
1/
T
ZŁY
DOBRY
DOBRY
1/
N
ZŁY
T
DOBRY
N
ZŁY
T
DOBRY
BRAK
BRAK
T
T
DOBRY
T
DOBRY
T
DOBRY
42
* wymagania inne niż osiągnięcie dobrego stanu
1/
ocena stanu chemicznego wykonana zgodnie z zał. 11 pkt VI3 do Rozp. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu
jednolitych części wód poiwrzchniowych …. z dnia 22.10.2014 r. (Dz.U. 2014 poz 1482), oceniane wartości
maksymalne
ocena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu
w ppk monitoringu obszarów chronionych
jak dla oceny jcw: patrz objaśnienia w arkuszu STAN_ocena jcw
ocena spełnienia wymogów dla obszaru chronionego
T
spełnione wymogi
N
niespełnione wymogi
ocena spełnienia wymogów dla obszaru chronionego będącego jcw, przeznaczoną do poboru
wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia
A1
A2
poza A2
spełnione wymogi
dla kategorii:
fizykochemia
jeśli nie badano
UWAGA! Dotyczy jedynie
ocen na poziomie
A1
A2
spełnione wymogi
dla kategorii:
mikrobiologia
A3
poza A3
jeśli nie badano
ocena spełnienia wymogów dla obszaru chronionego będącego jcw, przeznaczoną do celów rekreacyjnych, w
tym kąpieliskowych
T
brak
N
występuje
zjawisko przyspieszonej eutrofizacji wywołanej antropogenicznie,
wskazujące na możliwość zakwitu glonów
43
 Wyniki ocen spełnienia wymagań jednolitych części wód powierzchniowych w
obszarach chronionych
Ocenę wymogów dodatkowych dla obszarów chronionych przedstawiono na mapie 12:
 45,2% jednolitych części wód powierzchniowych (spośród 104 badanych) spełnia
wymagania określone dla obszarów chronionych,
 54,8% jcwp ich nie spełnia.
Mapa 12. Ocena spełnienia wymagań jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach
chronionych w województwie małopolskim w 2012-2014 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
 wody wykorzystywane do zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia
podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie
wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz.U. nr 204, poz.1728).
W 2014 roku przebadano w 37 punktach zlokalizowanych w jednolitych częściach
wód, dostarczających powyżej 100 m3/dobę wód przeznaczonych jest do zaopatrzenia
ludności w wodę do spożycia.
Wyniki oceny przedstawiono w tabeli 7 oraz na mapie 13:
− kategorię A1 osiągnęły tylko wody Bystrej (ujmowane dla Zakopanego),
− dla 46 % punktów określono kategorię A2 (wody wymagające typowego uzdatniania
fizycznego i chemicznego),
− w 46% punktach stwierdzono kategorię A3 (wody wymagające wysokosprawnego
uzdatniania fizycznego i chemicznego),
45
− poza kategorią A3 wystąpiły wody w 2 punktach tj. Skawa – Gorzeń Górny (poza A3
koncentracja zawiesiny ogólnej w wyniku pogłębiania dna Zbiornika Świnna Poręba)
oraz Uszwica – Brzesko-Okocim (poza A3 wskaźnik mikrobiologiczny).
O ocenie wód decydowały głównie zanieczyszczenia mikrobiologiczne (liczba bakterii
coli, liczba bakterii coli typu kałowego oraz paciorkowce kałowe).
W roku 2014 proste i zwykłe procesy uzdatniana można było stosować w około 49%
ujmowanych wód, jednak ponad 51% nadal wymagało stosowania procesów
wysokosprawnych.
46
Mapa 13. Ocena wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spożycia w województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
 eutrofizacja wód
Zjawisko eutrofizacji wód powodowane jest nadmierną ilością substancji biogennych
odprowadzanych do wód. W województwie małopolskim głównym źródłem biogenów są
źródła komunalne, z których ścieki odprowadzane są w sposób zorganizowany lub
niezorganizowany.
Na koniec 2014 roku eutrofizację wskutek zanieczyszczeń z tych źródeł stwierdzono w 54,8%
badanych wód, a 45,2,8% stanowiły wody wolne od eutrofizacji.

obszary chronione przeznaczone do ochrony siedlisk i gatunków, dla których
utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie
− stan dobry stwierdzono w 11 punktach,
− stan zły w 11 punktach,
− dla 2 punktów nie określono stanu (dobry stan ekologiczny, brak stanu
chemicznego oraz dobry stan chemiczny brak potencjału ekologicznego).
47
Tabela 7. Ocena wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia w województwie małopolskim w
2014 roku - podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać
wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz.U. Nr 204.2002, poz.1728).
Punkt
pomiarowokontrolny (p.p.k.)
Nazwa JCWP
Kod JCWP
Rzeka
Nazwa
Dorzecze: Wisła kod: 2000
Zlewnia: Wisła od Przemszy do Dunajca kod: 213
Soła
Soła od zbiornika
PLRW2000152132999
Soła
Czaniec do ujścia
Zasole
km
13,1
Kategoria wód według wskaźników
Kategoria
jakości
wód
Fizyko-chemicznych
Bakteriologicznych
A3
A2-azot Kieldahla
A3- liczba bakterii grupy
coli
A3
A2-OWO, azot
Kjeldahla, mangan
coli, liczba bakterii grupy
coli typu kałowego, liczba
paciorkowców kałowych
Ocena
spełnienia
wymagań
dla obszarów
chronionych
(do poboru w
wodę do
spożycia)
T
Skawy i jej dopływy
Skawa do
Bystrzanki
Skawa od zapory
zb. Świnna
Poręba do
Klęczanki bez
Klęczanki
Skawa od
Klęczanki bez
Klęczanki do
ujścia
Skawica
PLRW20002134299
PLRW200014213477
Skawa
Jordanów
Skawa
Gorzeń
Górny
71,1
25,2
PLRW200015213499
Skawa
Witanowice
17,9
PLRW2000122134499
Skawica
Białka
3,0
poza A3-zawiesina
poza A3 ogólna
A2
A2
A2-azot Kjeldahla,
mangan
A2-odczyn pH, azot
Kjeldahla
T
N
T
T
48
Stryszawka
PLRW200012213469
Stryszawka
Paleczka
PLRW200012213473299 Paleczka
Wieprzówka do
Targaniczanki
PLRW2000122134849
Skawinka od
Głogoczówki do
ujścia
Sanka
Sanka
3,5
Zembrzyce
1,2
Wieprzówka Rzyki
Skawinka i jej dopływy
Skawinka do
Głogoczówki
Powyżej
ujęcia
22,7
A2
A2
A2
A2-azot Kjeldahla
A2-odczyn pH, azot
Kjeldahla
A1
T
T
PLRW20001221356699 Gościbia
Gościbia
powyżej
ujęcia
4,3
A2
A1
PLRW2000192135699
Skawinka
Powyżej
Skawiny
9,0
A3
A2-azot Kjeldahla
PLRW20007213589
Sanka
Powyżej
ujęcia
3,3
A3
A3-mangan
A3-liczba bakterii grupy
coli typu kałowego
T
Rudawa
Podkamycz
e
9,3
A3
A3-zawiesina ogólna
coli typu kałowego
T
Dłubnia
Kończyce
10,4
A3
A3-zawiesina ogólna
coli typu kałowego
Raba
Raba
Wyżna
122,0
A3
A2-azot Kjeldahla
coli typu kałowego
Rudawa
Rudawa od
Racławki do
PLRW20009213699
ujścia
Dłubnia
Dłubnia od
Minożki (bez
PLRW20009213769
Minożki) do
ujścia
Raba i jej dopływy
PLRW2000122138139
Skomielnianki
coli typu kałowego
coli typu kałowego
T
T
T
T
T
49
Raba od
Skomielnianki
do Zbiornika
Dobczyce
PLRW2000142138399
Raba
Powyżej
Stróży
80,6
A2
A2-azot Kjeldahla
Ujęcie
wieżowe
64,2
A2
A2-odczyn pH, azot
Kjeldahla
PLRW20001921389999 Raba
Dobczyce
59,8
A2
A2 – barwa, BZT5,
ChZT-Cr
Poniczanka
PLRW2000122138129
Poniczanka
Rabka
Zdrój
1,9
A2
A2-odczyn pH, azot
Kjeldahla
Krzyworzeka
PLRW2000122138749
Krzyworzeka
CzasławMyto
5,7
A3
A2 - barwa, BZT5,
ChZT-Cr, OWO
Tarnawka
PLRW2000122138849
Pluskawka
Rdzawa
3,9
A3
A2 – barwa, OWO
Stradomka od
Tarnawki do
ujścia
PLRW2000142138899
Stradomka
Stradomka
1,5
A3
A3 – mangan
Potok Trzciański
PLRW2000122138869
Potok
Trzciański
Łąkta
Górna
7,9
A3
A2 – BZT5, OWO
PLRW200062139289
Ścieklec
Makocice
3,7
A3
A3 – zawiesina ogólna
PLRW2000122139669
Uszwica
BrzeskoOkocim
39,9
poza A3
Zbiornik
Dobczyce
PLRW2000021385999
Raba od Zb.
Dobczyce do
ujścia
Raba/Zbiorni
k Dobczyce
coli typu kałowego
A2– liczba bakterii grupy
coli typu kałowego
coli
A3–liczba bakterii grupy
coli
coli typu kałowego
coli
T
T
T
T
T
T
T
T
Szreniawa i jej dopływy
Ścieklec
coli, liczba paciorkowców
kałowych
T
Uszwica
Uszwica do
Niedźwiedzia
A3 – zawiesina ogólna, poza A3–liczba bakterii
mangan
grupy coli
N
Zlewnia Dunajec kod: 214
Dunajec i jego dopływy
50
Biały Dunajec
(Zakopianka) od
Młynisk do
Potoku
Olczyskiego
Dunajec od
Grajcarka do
Obidzkiego
Potoku
Dunajec od
Obidzkiego
Potoku do Zb.
Rożnów
Dunajec od
zbiornika Czchów
do ujścia
Grajcarek
PLRW20001214125
Bystra
Bystra powyżej
ujęcia wody
dla
Zakopanego
5,8
A1
A1
A1
T
T
PLRW20001521419937 Dunajec
Jazowsko
124,2
A2
A – BZT5, odczyn pH,
bar
PLRW20001521439
Dunajec
Świniarsko
110,8
A3
A2– odczyn pH, bar
coli typu kałowego
T
PLRW20001921499
Dunajec
Piaski
Drużków
67,0
A3
A1
coli
T
PLRW2000122141969
Sopotnicki
Potok
A2
A1
A2-liczbabakterii grupy
coli
T
T
Powyżej
ujęcia wody
2,5
Poprad i jego dopływy
Muszynka
PLRW200012214229
Muszynka
Powroźnik
7,2
A2
A2 – odczyn pH, bar,
fenole lotne,
węglowodory
ropopochodne
PLRW2000122147229
Łososina
Tymbark
38,5
A3
A1
coli typu kałowego
T
A2– odczyn pH, bar
T
Łososina
Łososina do
Słopniczanki
Łososina od
Słopniczanki do
Potoku
Stańkowskiego
Biała
PLRW2000142147273
Łososina
Limanowa
33,6
A2
51
Biała od
Mostyszy do
PLRW200012214832
Binczarówki z
Mostyszą i
Binczarówką
Biała od
Binczarówki do
PLRW2000142148579
Rostówki
Zlewnia Wisłoki kod: 218
Ropa i jej dopływy
Ropa do Zb.
Klimkówka
Ropa od
Zbiornika
Klimkówka do
Sitniczanki
Czarna Orawa
Syhlec
Biała
Kąclowa Tonia
82,4
A3
A3– mangan
Biała
Lubaszowa
34,6
A3
A2– azot Kjeldahla,
żelazo, fenole lotne
coli
Ropa
Wysowa
Zdrój
74,1
A2
PLRW200014182779
Ropa
Szymbark –
pow. ujęcia
wody dla
Gorlic
40,5
A2
PLRW120012822269
Syhlec
Zakamione
k
16,1
A2
PLRW200012218219
A2– odczyn pH
A2– barwa, odczyn pH, coli, liczba bakterii grupy
bar, fenole lotne
A2– fenole lotne
coli typu kałowego.
T
T
T
T
T
Kategorie wód
kategoria A1
kategoria A2
kategoria A3
poza A3
Ocena spełnienia wymagań dla
obszarów chronionych
przeznaczonych do poboru na
zaopatrzenie w wodę do spożycia
spełnione wymogi
T
N
52
Podsumowanie
 Wyniki ocen dla jednolitych części wód powierzchniowych:

klasyfikację stanu / potencjału ekologicznego wykonano dla 113 jcwp
− wody 48,7% monitorowanych jcwp osiągają dobry i bardzo dobry stan/potencjał
ekologiczny (klasa II i I),
− wody 51,3% monitorowanych jcwp nie osiągają dobrego stanu/potencjału i dla
około 30% z tych jcwp przypisano III klasę, dla 16% IV klasę oraz V klasę dla
około 6%,
 klasyfikację stanu chemicznego przeprowadzono dla 90 jcwp
− wody 92,5% badanych jcwp osiągają dobry stan chemiczny,
− w 7,5% jcwp stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych dla stanu
dobrego,
 ocenę stanu wód opracowano dla 86 jcwp
− dobry stan wód określono dla 29,1% jcwp,
− w stanie złym występuje 70,9% monitorowanych jcwp.
 Wyniki ocen monitoringu obszarów chronionych:
 wody wykorzystywane do zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia oceniono
następująco:
− w kategorii A1 wystąpił 1 punkt oraz poza kategorią A3 – 2 punkty,
− dla 46% punktów określono kategorię A2 (czyli są to wody wymagające
typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego),
− również 46% punktów znajduje się w kategorii A3, wody te wymagają
wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego,
 obszary chronione przeznaczone do ochrony siedlisk i gatunków, dla których
utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie oceniono:
− stan dobry stwierdzono w 11 punktach oraz stan zły w 11 punktach,
− w 2 punktach nie określono stanu,
 obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami
pochodzącymi ze źródeł komunalnych
− jako eutroficzne uznano wody w 54,8% punktach,
− w pozostałych 45,2% punktach wystąpiły wody wolne od eutrofizacji.
 W roku 2015 kończy się czas realizacji Planu gospodarowania wodami w dorzeczach.
Zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną (Dyrektywa 2000/60/EC) wody powierzchniowe
powinny w tym czasie osiągnąć stan dobry (poziom nie przekraczający 2 klasy w ocenie
stanu/potencjału ekologicznego, a także spełniać wymogi jakości chemicznej).
Natomiast, wyniki klasyfikacji stanu i potencjału ekologicznego wykonanej po roku 2014
wskazują, że ponad 51% wód monitorowanych w województwie nie spełnia kryteriów stanu
dobrego, przy czym 22% wykazuje większe odstępstwa (IV i V klasa), a 29% w III klasie.
Stan chemiczny wód można uznać za zadawalający (około 93% jcwp spełnia obowiązujące
normy środowiskowe).
Znacznie gorzej przedstawia się ocena stanu wód powierzchniowych (wypadkowa
stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego) wskazująca, że około 71%
monitorowanych jcwp występuje w stanie złym.
53
 O w/w ocenie głównie zdecydował element biologiczny (fitobentos)
zanieczyszczenia substancjami biogennymi, a także rzadziej związkami organicznymi.
oraz
 Przyczyną nieosiągnięcia celów środowiskowych przez zagrożone jcwp województwa
jest głównie presja związana z eutrofizacją komunalną w poszczególnych zlewniach oraz dla
Wisły zasolenie jej wód.
 Wpływ na taki stan ma niski % ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków
komunalnych w województwie (59,6% dla województwa małopolskiego w 2013 roku przy
70,3% w skali kraju) – mapa 14. Województwo małopolskie plasuje się pod tym względem na
14 miejscu w Polsce.
Ponadto, na terenach nieskanalizowanych brakuje dostatecznego nadzoru nad gospodarką
wodno-ściekową, który pozostaje w kompetencji urzędów gminnych.
Mapa 14. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków wg powiatów w województwie
małopolskim w 2013 roku (źródło: WUS)
 Ocena jakości osadów dennych
W warunkach naturalnych osady gromadzące się na dnie rzek, kanałów, jezior,
zbiorników zaporowych, czy u wybrzeży mórz powstają w wyniku akumulacji materiału,
pochodzącego z wietrzenia skał na obszarze zlewni oraz powstających w miejscu
sedymentacji szczątków obumarłych organizmów roślinnych i zwierzęcych czy
wytrącających się z wody substancji. Wraz z materiałem osiadającym na dnie zatrzymywane
54
są również potencjalnie szkodliwe pierwiastki śladowe i związki organiczne. Zatem skład
chemiczny osadów uwarunkowany jest przede wszystkim budową geologiczną zlewni,
ukształtowaniem terenu, warunkami klimatycznymi oraz sposobem zagospodarowania i
użytkowania terenu zlewni.
Osady denne są tym elementem środowiska wodnego, w którym najbardziej widoczny jest
skutek działalności człowieka w środowisku. Na terenach rolniczych i uprzemysłowionych
w osadach zatrzymywane są pierwiastki, które miały lub mają obecnie szerokie zastosowanie
w gospodarce m. in. cynk, miedź, chrom, kadm, ołów, nikiel, rtęć. W osadach akumulowane
są również trwałe zanieczyszczenia organiczne m. in. wielopierścieniowe węglowodory
aromatyczne (WWA), pestycydy chloroorganiczne, polichlorowane bifenyle (PCBs).
Równocześnie osady denne stanowią, dla bytujących w wodach organizmów roślinnych i
zwierzęcych, siedlisko bogate w substancje pokarmowe, stąd też są ważnym komponentem w
obiegu materii i energii zbiorników wodnych.
Zanieczyszczenie współczesnych osadów wodnych stanowi jeden z ważniejszych
problemów środowiskowych, ze względu na możliwości szkodliwego oddziaływania na
organizmy biologiczne i pośrednio na zdrowie człowieka. Zanieczyszczone osady mogą
ujemne oddziaływać na organizmy żyjące w osadzie lub w pobliżu dna. Mogą one być
również niebezpieczne dla ludzi i dzikich zwierząt spożywających ryby lub mięczaki
pochodzące z miejsc, gdzie zalegają osady o wysokich zawartościach szkodliwych
składników. Osady o wysokiej zawartości szkodliwych składników są również potencjalnym
źródłem wtórnego zanieczyszczenia środowiska. Część szkodliwych składników zawartych w
zanieczyszczonych osadach może ulegać ponownemu uruchomieniu do wody w efekcie
procesów chemicznych i biochemicznych przebiegających w osadach lub poruszenia
wcześniej odłożonych pokładów osadów. Poza tym przemieszczenie zanieczyszczonych
osadów na tarasy zalewowe powoduje wzrost stężenia metali ciężkich i trwałych
zanieczyszczeń organicznych w glebach, co może przyczyniać się do produkcji
zanieczyszczonej roślinności Ponadto olbrzymi problem stwarza zagospodarowanie w
środowisku zanieczyszczonych osadów dennych po wydobyciu ich z kanałów melioracyjnych
i zbiorników zaporowych oraz dna rzek, kanałów i portów.
Ze względu na wielokrotnie wyższe stężenia substancji szkodliwych w osadach, w
porównaniu do ich zawartości w wodzie, analiza chemiczna osadów umożliwia wykrywanie i
obserwację zmian w ich zawartości nawet przy stosunkowo niewielkim stopniu
zanieczyszczenia.
Badania osadów wodnych rzek i jezior wykonywane są w ramach Państwowego
Monitoringu Środowiska – podsystem: Monitoring jakości śródlądowych wód
powierzchniowych, zadanie: Monitoring osadów dennych rzek i jezior, a obejmują one
określenie zawartości metali ciężkich i wybranych szkodliwych związków organicznych w
osadach powstających współcześnie w rzekach i jeziorach na obszarze kraju.
Celem monitoringu osadów dennych rzek i jezior jest aktualizowanie wiedzy o stanie
chemicznym osadów dennych i jezior, niezbędnej do gospodarowania wodami w dorzeczach,
w tym do ich ochrony przed zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku działalności
człowieka. Badania ukierunkowane są na kontrolę stężeń metali ciężkich i szkodliwych
substancji organicznych, ulegających akumulacji w osadach. Umożliwi to m. in.: ograniczenie
dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych i pogarszania się stanu jednolitych części wód,
osiągnięcie dobrego stanu, stopniową redukcję zanieczyszczenia substancjami
55
niebezpiecznymi oraz wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia niepożądanych trendów
zanieczyszczeń powstałych w wyniku działalności człowieka. Wykonawcą badań jest
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, a bezpośredni nadzór nad
realizacją programu badań sprawuje Departament Monitoringu w Głównym Inspektoracie
Ochrony Środowiska.
W roku 2014 badania osadów dennych w województwie małopolskim
przeprowadzono w 33 punktach zlokalizowanych na 21 rzekach w 33 jednolitych częściach
wód. Lokalizacje punktów badawczych przedstawiono na mapie i w tabeli.
Mapa 15. Lokalizacja punktów obserwacyjnych w sieci monitoringu osadów dennych w
województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: GIOŚ/PMŚ)
56
Nr
punktu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Nazwa punktu
Rzeka
Miejscowość
Breń/3
Dunajec/4
Raba/2
Nidzica/3,5
Szreniawa/4,5
Żabnica/1
Uszwica/0
Wisła/63,5
Biała Tarnowska/0,5
Wisła/5
Wątok/1
Wisła/187
Poprad/2
Poprad/24
Dunajec/3
Poprad/1
Dunajec/201
Dunajec/166
Dunajec/127
Dłubnia/0,5
Raba/71
Rudawa/0,5
Prądnik/2
Dunajec/2,002
Dunajec/67
Łososina/2
Wilga/0
Skawa/5
Soła/2
Chechło/0,5
Wisła/0,001
Wisła/6
Przemsza/5,5
Dopływ ze Słupca
Dunajec
Raba
Nidzica
Szreniawa
Żabnica
Uszwica
Wisła
Biała
Wisła
Wątok
Wisła
Poprad
Poprad
Dunajec
Poprad
Dunajec
Dunajec
Obidzki Potok
Dłubnia
Raba
Rudawa
Prądnik
Dunajec
Dunajec
Łososina
Wilga
Skawa
Soła
Chechło
Wisła
Wisła
Przemsza
Słupiec
Siedliszowice
Uście Solne
Piotrowice
Koszyce
Wola Mędrzechowska
Wola Przemykowska
Tyniec
Tarnów
Niepołomice
M. Tarnów
Kopanka
Stary Sącz
Piwniczna
Waksmund (Knurów)
Leluchów
Nowy Targ
Sromowce Niżne
Obidza Grabka
Nowa Huta
Myślenice
Kraków
Kraków
Nowy Sącz (Kurów)
Czchów
Witowice Górne
M. Kraków
Zator
Oświęcim
Mętków
Oświęcim
Jankowice
Chełmek
Współrzędne punktu
długość
szerokość
21,214780
20,773890
20,511060
20,650830
20,572860
20,945120
20,661750
19,801580
20,916940
20,211410
20,968310
19,781060
20,659440
20,722500
20,185790
20,923890
20,034440
20,404640
20,511390
20,071810
19,964440
19,907030
19,980280
20,656310
20,690360
20,646470
19,940500
19,436110
19,218060
19,366920
19,236030
19,437780
19,231110
50,335890
50,197500
50,118330
50,205280
50,164170
50,246390
50,186440
50,020280
50,034170
50,047240
49,993750
49,983220
49,568060
49,427500
49,473690
49,299170
49,485060
49,392750
49,524940
50,056940
49,838060
50,056670
50,062940
49,692120
49,832390
49,774360
50,043580
50,006390
50,039170
50,047370
50,063060
50,031630
50,102890
Wobec braku uregulowań prawnych w zakresie klasyfikacji stanu osadów dennych,
na potrzeby monitoringu ocena jakości osadów, w aspekcie ich zanieczyszczenia metalami
ciężkimi lub szkodliwymi związkami organicznymi, wykonywana jest w oparciu o kryteria
geochemiczne i biogeochemiczne. Twórcą metodyki oceny są pracownicy naukowi
Państwowego Instytutu Geologicznego dr I. Bojakowska i dr G.Sokołowska ( Kryteria oceny
zanieczyszczenia osadów wodnych; Przegląd Geologiczny 49/2001).
Ocena według kryteriów geochemicznych
Geochemiczną jakość osadów określają stężenia nagromadzonych w nich metali oraz
ich właściwości biogeochemiczne takie jak mobilność w środowisku i toksyczność dla
biosfery Wyniki badań odnoszone są do wartości charakteryzujących tło geochemiczne, a
57
więc do warunków naturalnych bez wpływu antropopresji. Wartości przekraczające ten
poziom oceniane są w trzystopniowej skali:
I – osady niezanieczyszczone - stężenia pierwiastków śladowych od 2 do 5 razy wyższe
od wartości tła geochemicznego,
II – osady miernie zanieczyszczone - wartości stężeń 10-20 razy wyższe od tła
geochemicznego,
III – osady zanieczyszczone - zawartości 20-100 razy wyższe od wartości tła
geochemicznego.
Przy ustalaniu zawartości granicznych dla osadów czystych, kierowano się powszechnie
stosowaną do interpretacji danych geochemicznych zasadą, która jako zawartość anomalną
pierwiastka w środowisku przyjmuje stężenie wyższe od sumy średniej zawartości tego
pierwiastka i dwóch odchyleń standardowych określonych dla badanej populacji. Osad
oceniony zostaje jako zanieczyszczony nawet w przypadku, gdy przekroczenie zawartości
dopuszczalnej stwierdzono tylko dla jednego pierwiastka.
Wykres 17. Ocena geochemiczna osadów dennych w województwie małopolskim w 2014
roku (źródło: GIOŚ/PMŚ)
Na podstawie badań monitoringowych z roku 2014 stwierdzono, że w województwie
małopolskim tylko 30,3% (10 ppk) przebadanych osadów to osady niezanieczyszczone.
Osady miernie zanieczyszczone stanowią 48,5% (16 ppk), a osady zanieczyszczone – 21,2%
(7 ppk) – wykres 17.
Ocena według kryteriów biogeochemicznych
W celu oceny szkodliwego oddziaływania na organizmy wodne szkodliwych
pierwiastków
śladowych,
wielopierścieniowych
węglowodorów
aromatycznych,
polichlorowanych bifenyli i chloroorganicznych pestycydów zawartych w osadach
wykorzystano progowe zawartości zanieczyszczeń tj. wartości PEC (Probable Effects
Concentrations - Consensus-Based Sediment Qquality Guidelines), określające zawartość
pierwiastka lub związku chemicznego, powyżej której toksyczny wpływ na organizmy jest
często obserwowany.
58
Wykres 18. Ocena biogeochemiczna osadów dennych w województwie małopolskim w 2014
roku (źródło: GIOŚ/PMŚ)
W 2014 roku 78,8% przebadanych w województwie osadów dennych (26 ppk)
sklasyfikowano, jako sporadycznie szkodliwie oddziaływujące na organizmy wodne, a 21,2%
(7 ppk) jako często szkodliwie oddziaływujące na organizmy wodne (wykres 18).
Ocenę osadów w roku 2014 według obydwu kryteriów przedstawiono w tabeli 8.
Tabela 8. Ocena jakości osadów dennych w województwie małopolskim w roku 2014 według
kryterium geochemicznego i biogeochemicznego (źródło: GIOŚ/PMŚ)
Często szkodliwie
oddziaływujące na
organizmy wodne
Słupiec
Siedliszowice
Uście Solne
Piotrowice
Koszyce
Wola Mędrzechowska
Wola Przemykowska
Tyniec
Tarnów
Niepołomice
Ocena biogeochemiczna
Osady
Sporadycznie
szkodliwie
oddziaływujące na
organizmy wodne
Breń/3
Dunajec/4
Raba/2
Nidzica/3,5
Szreniawa/4,5
Żabnica/1
Uszwica/0
Wisła/63,5
Biała Tarnowska/0,5
Wisła/5
zanieczyszczone
Miejscowość
miernie
zanieczyszczone
Nazwa punktu
niezanieczyszczone
Ocena geochemiczna
59
Wątok/1
Wisła/187
Poprad/2
Poprad/24
Dunajec/3
Poprad/1
Dunajec/201
Dunajec/166
Dunajec/127
Dłubnia/0,5
Raba/71
Rudawa/0,5
Prądnik/2
Dunajec/2,002
Dunajec/67
Łososina/2
Wilga/0
Skawa/5
Soła/2
Chechło/0,5
Wisła/0,001
Wisła/6
Przemsza/5,5
Tarnów
Kopanka
Stary Sącz
Piwniczna
Waksmund (Knurów)
Leluchów
Nowy Targ
Sromowce Niżne
Obidza Grabka
Nowa Huta
Myślenice
Kraków
Kraków
Nowy Sącz
Czchów
Witowice Górne
Kraków
Zator
Oświęcim
Mętków
Oświęcim
Jankowice
Chełmek
 Ocena stanu wód podziemnych
Wody podziemne województwa małopolskiego związane są Regionami wodnymi Górnej
Wisły i Czarnej Orawy i należą do trzech regionów hydrogeologicznych: karpackiego,
przedkarpackiego oraz częściowo śląsko-krakowskiego. Na zasobność wód podziemnych
województwa małopolskiego składają się w dużej mierze wody płytkie pierwszego poziomu
wodonośnego, przy czym czwartorzędowe piętro wodonośne największe znaczenie ma w
obszarze zapadliska przedkarpackiego, kotlin górskich i dolinach większych rzek, gdzie
tworzą się lokalnie zasobne zbiorniki wód podziemnych. Natomiast niemal w całej północnej
części regionu Górnej Wisły pierwszym poziomem wodonośnym jest poziom górnej kredy.
Według udokumentowanych geologicznie danych na dzień 31.12.2013 r., publikowanych
przez Główny Urząd Statystyczny, wielkość zasobów eksploatacyjnych zwykłych wód
podziemnych na terenie województwa małopolskiego wynosiła 644,7 mln m3, co lokuje
województwo w skali kraju wśród obszarów o niskiej wartości zasobów eksploatacyjnych. W
ciągu roku odnotowano przyrost zasobów o 4,7 mln m3, przy czym przyrost odnotowano w
starszych utworach geologicznych (o 1,8 mln m3), w utworach czwartorzędowych (o 1,3 mln
m3 ) natomiast w utworach trzeciorzędu i kredy nastąpił spadek zasobów (o 0,8 mln m3 w
każdym z poziomów). Rozmieszczenie zasobów w utworach geologicznych kształtuje się
następująco:
− w czwartorzędzie - 54,8 % zasobów,
− w trzeciorzędzie - 12,6%,
− w kredzie - 17,6%,
− w utworach starszych – 15,0% zasobów.
60
W ciągu 3 kwartałów roku 2014, poza kwietniem i czerwcem, średni miesięczny poziom wód
podziemnych kształtował się na poziomie wyższym niż średnie miesięczne z wielolecia, przy
czym pod koniec tego okresu pojawiła się tendencja do obniżania się poziomu wód
utrzymująca się do końca roku kalendarzowego. Wydajności źródeł objętych obserwacjami w
regionie karpackim w I kwartale roku były niższe niż w wieloleciu, a od miesiąca maja
notowano wydajności wyższe niż w wieloleciu. Mimo wahań poziomu wód i wydajności
źródeł oraz tendencji do obniżania się poziomu wód gruntowych, stan wód na większości
obszaru województwa utrzymywał się powyżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) a stan
rezerw zasobów wód podziemnych przekraczał 20% i utrzymywał się w strefie zmian
bezpiecznych dla gospodarki wodnej i ochrony ekosystemów zależnych od wód.
Analiza typów chemicznych wód określonych przez Państwowa Służbę
Hydrogeologiczną w poszczególnych otworach obserwacyjnych wód podziemnych wskazuje,
że na obszarze województwa małopolskiego 53% stanowią wody z przeważającym jonem
wodorowęglanowym HCO3 – wody dwujonowe (HCO3-Ca), trójjonowe (HCO3-Ca-Mg).
Znaczący odsetek (47%) stanowią wody wielojonowe, o składzie jonowym świadczącym
antropopresji, przy czym 33,3 % stanowią wody, w których, obok dominujących
wodorowęglanów, pojawiają się w znaczących ilościach także jony: siarczanowy, chlorkowy,
potasowy i sodowy, mogące świadczyć o wpływie antropopresji lub czynników
geogenicznych na skład tych wód, a 13,7% wody ze znaczącymi ilościami anionu
azotanowego lub dominującymi anionami – siarczanowym i chlorkowym, wskazującymi
wyraźny wpływu antropopresji lub czynników geogenicznych na stan wód.
Stan wód podziemnych
Jednostką wyznaczoną do przeprowadzania oceny ilościowego i jakościowego stanu wód
podziemnych jest jednolita część wód podziemnych (JCWPd). Jednolita część wód
podziemnych oznacza określoną objętość wód podziemnych występującą w obrębie warstwy
wodonośnej lub zespołu warstw wodonośnych. Wydzielana jest jako zbiorowisko wód
podziemnych, występujących w warstwie lub warstwach wodonośnych, stanowiących lub
mogących stanowić źródło wody do spożycia znaczące w zaopatrzeniu ludności lub istotne
dla kształtowania pożądanego stanu wód powierzchniowych i ekosystemów lądowych.
Na terenie województwa małopolskiego wydzielono 22 jednolite części wód podziemnych, z
czego 5 (JCWPd 119,120,134,142, 146) w północno-zachodniej części województwa jedynie
w niewielkiej części obejmują wody na obszarze województwa.
Celem wyznaczonym przez Dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 23 października 2000 r., ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie
polityki wodnej – zwaną Ramową Dyrektywą Wodną (lub w skrócie RDW) – jest osiągnięcie
i utrzymanie dobrego stanu wód podziemnych.
Dobry stan wód podziemnych oznacza taki stan osiągnięty przez JCWPd, w którym
zarówno stan ilościowy, jak i jakościowy (chemiczny) jest określony jako co najmniej
„dobry”. Oznacza to, że:
− zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, zostały osiągnięte możliwe do uzyskania
cele środowiskowe ustalone dla ekosystemów zależnych od wód podziemnych i cele
w zakresie zaspokajania racjonalnie uzasadnionych potrzeb wodnych ludności,
− dostępne zasoby wodne JCWPd przekraczają długoterminowę średnioroczne
wielkości poboru,
− stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają standardów jakości, zgodnych z
odpowiednimi przepisami Wspólnoty Europejskiej, nie wykazują dopływu
naturalnych wód słonych lub wód z wysokimi zawartościami niepożądanych innych
szkodliwych składników.
61
W roku 2014 badania stanu ilościowego i chemicznego wód podziemnych
prowadzono łącznie w 18 spośród 22 jednolitych części wód wyznaczonych w województwie,
w 83 punktach tworzących sieci monitoringu krajowego i regionalnego. Badania stanu
chemicznego prowadzono w 61 punktach zlokalizowanych w 16 jednolitych częściach.
W sieci monitoringu krajowego funkcjonującej w sieci Państwowego Monitoringu
Środowiska realizowano programy:
− w 12 punktach monitoringu operacyjnego,
− w 9 punktach monitoringu wód granicznych wzdłuż granicy z Republika Słowacką.
Sieć regionalną stanowiło 12 punktów, w których realizowano program monitoringu
operacyjnego oraz monitoringu spełniania wymagań dla obszarów chronionych służących do
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczona do spożycia. Dla zrealizowania celu badań
punkty pomiarowo-kontrole monitoringu regionalnego zlokalizowano na 12 ujęciach wód
podziemnych.
W pozostałych punktach prowadzono obserwacje stanu ilościowego oraz stanu chemicznego
wód. Badania w sieci Państwowego Monitoringu Środowiska prowadziła Państwowa Służba
Hydrogeologiczna na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, natomiast
monitoring regionalny prowadzony był przez WIOŚ Kraków (wykres 19, tabela 9 i mapa 16).
Wykres 19. Udział procentowy punktów pomiarowych według rodzajów sieci monitoringu
wód podziemnych w 2014 roku w województwie małopolskim
Tabela 9. Sieć monitoringu wód podziemnych w województwie małopolskim w roku 2014
Nr ppk
Nr ppk
na
MCh
mapie
1
2
3
4
5
6
7
2239
1259
2211
Nr ppk MI
Miejscowość
Gmina
JCWPd
PUWG 1992 X PUWG 1992 Y
II/938/1
II/956/1
II/1408/1
II/884/2
II/1776/1
II/1407/1
Bór Biskupi
Bukowno-Wygiełza
Chrząstowice
Goszyce
Cisia Wola
Trzonów
Pobiednik Mały
Bukowno
Bukowno
Wolbrom
Luborzyca
Książ Wielki
Książ Wielki
Igołomia-Wawrzeńczyce
134
135
136
137
137
137
138
530910,73
532625,96
548490,61
580658,41
578002,77
588781,68
586531,69
263157,8
267972,62
276094,68
257157,67
283921,08
285410,14
245854,09
62
8
9
10
11
12
1865
13
14
II/1607/1
II/831/1
II/836/1
II/832/1
Kościelec
Szczurowa
Bochnia
Lubasz
Proszowice
Szczurowa
Bochnia
Szczucin
138
139
139
139
599904,50
617033,58
600819,34
647954,19
259429,79
251035,92
235979,39
270337,33
II/848/1
II/849/1
Zakrzów
Niepołomice
139
582246,01
238776,24
Słupiec
Szczucin
139
655339,27
275115,63
II/1657/1
Otfinów
Żabno
139
629309,52
258883,10
15
II/1658/1
Bielcza
Borzęcin
139
624494,24
240836,57
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
II/1659/1
II/1674
II/1716/1
Świniary
Kraków-Kurdwanów
Bobrek
Oświęcim
Gierałtowice
Przeciszów
Broszkowice
Płaza
Chrzanów
Bolęcin
Kraków
Facimiech
Brzeźnica
Babica
Ponikiew
Zawoja -1
Zawoja -2
Zawoja - 3
Juszczyn
Bieńkówka
Młynne
Pcim
Zawada
Zbyszyce
Kalwaria Zebrzydowska
Marszowice
Czchów
Zawadka
Rożnów
Ciężkowice
–Skamieniałe
Miasto
Wilczyska
Zakliczyn
Wierchomla Wielka
Dębno
Nowy Sącz
Stary Sącz
Piwniczna Zdrój
Piwniczna Zdrój
Żegiestów Łopata Polska
Krynica - Zdrój
Rabka-Zdrój
Poręba Wielka
Poręba Wielka
Drwinia
Kraków
Chełmek
Oświęcim
Wieprz
Przeciszów
Oświęcim
Chrzanów
Chrzanów
Trzebinia
m. Kraków
Skawina
Brzeźnica
Wadowice
Wadowice
Zawoja
Zawoja
Zawoja
Maków Podhalański
Budzów
Limanowa
Pcim
Tarnów
Gródek n/Dunajcem
Gdów
Czchów
Tokarnia
Gródek nad Dunajcem
139
139
147
148
148
148
148
149
149
149
150
151
151
152
152
152
152
152
152
152
153
153
153
153
153
153
153
153
153
604039,86
568170,66
518986,49
517810,06
528266,41
524958,75
516901,65
531810,71
527306,67
534346,28
567689,69
552268,88
545923,48
540053,37
530992,24
538221,00
538204,87
538197,01
550642,14
556816,12
601031,86
569925,99
644243,21
621263,41
548004,85
588704,19
620941,52
564494,38
619638,76
252253,88
237680,00
246965,74
240533,32
229429,01
236974,09
243525,33
248740,38
249147,71
250651,93
247055,19
233680,15
234046,63
225953,19
216371,34
196771,84
196784,08
196762,41
203342,01
212382,24
210688,12
210062,07
237085,3
204902,4
222183,39
228410,19
217604,06
210393,48
212210,19
Ciężkowice
153
641365,91
214001,73
Bobowa
Zakliczyn
Piwniczna
Nowy Targ
Nowy Sącz
Stary Sącz
Piwniczna Zdrój
Piwniczna Zdrój
Muszyna
Krynica - Zdrój
153
153
154
154
154
154
154
154
154
154
154
154
154
639720,04
625009,71
629122,01
587686,09
621474,19
618824,09
623928,74
625004,35
630979,74
643430,65
570375,61
577144,76
577128,32
202818,14
223150,36
174020,95
178383,49
195485,24
187510,7
176110,34
174256,97
166786,21
173579,37
194200,28
194712,63
194707,58
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
2248
2249
2250
2251
2909
2240
2252
2253
2001
1099
103
105
1723
1724
1728
388
1864
2004
2005
II/1715/1
II/771/1
II/750/1
II/1669/1
II/761
II/760
I/828/1
I/828/2
I/828/3
II/1670/1
II/1671/1
II/772
II/838/1
II/784/1
II/774
II/762/1
II/1660/1
II/837/1
II/1668
II/1675
II/1676/1
391
512
524
2006
2332
II/1677/1
II1678/1
II/783
II/156
II/776/1
II/778/1
II/843/1
II/844/1
II/845/1
II/846/1
II/826/1
II/770/1
II/835/1
Rabka Zdrój
Niedźwiedź
Niedźwiedź
63
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
526
2213
510
2214
1236
1237
1238
1247
1343
1382
S1/28
S1/34
S2/30
S1/31
S2/32
S33/4
S-5
S5-4.2
S-2
S1-24
S4
S-22*
II/1652/1
II/344
II/782
II/786
II/141
II/1662/1
II/841/1
I/847/1
I/847/2
II/847/3
II/1651/1
II/340/1
II/766/1
Leluchów
Falsztyn
Jaworki-Biała Woda
Białka Tatrzańska
Zakopane-Capki-2
Kobylanka
Jabłonka
Jabłonka – Stacja 1
Jabłonka-3
Lipnica Wielka
Zubrzyca Dolna
Zubrzyca Dolna
Pałecznica
Szczepanowice
Miechów-Biskupice
Witów
Zielona
Wola Batorska
Kępa Bogumiłowicka
Tarnów-Świerczków
Żabno
Szarów
Czchów
Stary Sącz - ujęcie
Muszyna
Łapsze Niżne
Szczawnica
Bukowina Tatrzańska
Zakopane
Gorlice
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka
Lipnica Wielka
Jabłonka
Jabłonka
Monitoring regionalny
Pałecznica
Miechów
Miechów
Koszyce
Koniusza
Niepołomice
Wierzchosławice
Tarnów
Żabno
Kłaj
Czchów
Stary Sącz
154
155
155
155
156
157
161
161
161
161
161
161
161
639995,25
591927,74
614607,53
580898,14
570223,05
659157,11
549578,57
551442,82
551416,84
551393,95
546135,76
548728,72
548907,83
160668,78
174124,01
171603,13
167822,17
157324,26
202555,29
178002,69
177923,60
177904,83
177984,89
177070,36
181708,65
181691,72
137
137
137
138
138
139
139
139
139
139
153
154
593328,80
575527,02
571733,07
612144,34
582013,15
591241,07
635678,38
636215,64
633808,48
590767,00
621252,00
616760,1
269527,07
272254,68
276973,26
256208,38
255600,22
242434,20
239400,08
241912,90
253072,24
237632,00
21947,00
190422,02
Objaśnienia:
MCh – monitoring chemiczny; MI – monitoring ilościowy
JCWPd – numer Jednolitej części wód podziemnych (wg 161 JCWPd)
64
Mapa. 16. Sieć monitoringu wód podziemnych w 2014 roku w województwie małopolskim
65
Ocena stanu wód podziemnych
Spośród 18 monitorowanych jednolitych części wód, podobnie jak w roku ubiegłym,
słaby stan ilościowy stwierdzono w pięciu z nich: JCWPd nr 134, 135, 146, 147 i 149
obejmujących północno-zachodnią i zachodnią część województwa, w obszarach powiatów:
olkuskiego, chrzanowskiego, oświęcimskiego i krakowskiego. Obszary te znajdują się w
zasięgu regionalnych lejów depresji kopalń węgla kamiennego, rud cynku i ołowiu, piasku, co
wiąże się z odwadnianiem terenów przez drenaż górniczy oraz dodatkowo znacznym
poborem wód do zaopatrzenia ludności. W JCWPd na pozostałym obszarze województwa
stwierdzono dobry stan ilościowy wód.
Ocenę stanu chemicznego wód przeprowadzono zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz.896).
Zgodnie z przeprowadzoną klasyfikacją jakość wód podziemnych w województwie w roku
2014 przedstawiała się następująco:
− wody bardzo dobrej jakości - klasy I stanowiły 6,6%,
− wody dobrej jakości - klasy II –31,1%,
− wody zadowalającej jakości - klasy III – 39,3%,
− wody niezadowalającej jakości - klasy IV - 16,4%
− wody złej jakości - klasy V - 6,6 %
co oznacza, że:
− dobry stan chemiczny (klasa I, II, III) stwierdzono w 77,0% badanych wód,
− słaby stan chemiczny (klasa IV, V) – w 23,0% % badanych wód.
Wody na granicy z Republiką Słowacką pozostają w stanie dobrym (klasa II i III).
Ocenę stanu jakościowego w roku 2014 przedstawiono w tabeli 10 na mapie 17 i na wykresie
20.
Tabela 10. Klasyfikacja wód podziemnych w 2014 roku w województwie małopolskim
(źródło: WIOŚ i GIOŚ/PMŚ)
L.p.
Nr ppk
1.
2.
3.
4.
5.
6
7.
8.
2239
1259
II/956/1
II/884/2
II/1776/1
S1/28
S1/34
S2/30
9.
2211
10.
11.
12.
13.
II/1607/1
S1/31
S2/32
II/832/1
14.
II/1659/1
Nr ppk
na
Typ chemiczny wody
mapie
Miejscowość
Gmina
JCWPd
Klasa
jakości
wody
w ppk
134
135
136
137
137
137
137
137
II
III
III
III
IV
III
III
II
138
IV
138
138
138
139
III
V
III
III
139
V
1
2
3
5
6
72
73
74
7
SO4-HCO3-Ca
HCO3-SO4-Ca-Mg
HCO3-Ca
HCO3-Ca
HCO3-SO4-Cl-Na-Ca
Bór Biskupi
Bukowno-Wygiełza
Chrząstowice
Cisia Wola
Trzonów
Pałecznica
Szczepanowice
Miechów-Biskupice
HCO3-SO4-Ca
Pobiednik Mały
8
75
76
11
16
HCO3-SO4-Ca-Mg
HCO3-SO4-Ca
Kościelec
Witów
Zielona
Lubasz
Bukowno
Bukowno
Wolbrom
Książ Wielki
Książ Wielki
Pałecznica
Miechów
Miechów
IgołomiaWawrzeńczyce
Proszowice
Koszyce
Koniusza
Szczucin
HCO3-Na
Świniary
Drwinia
Wskaźniki
w
granicach stężeń IV
i V klasy jakości
NO3, K
pH, SO4 ,Mn
Mn, K
Ni, HCO3, Fe, NH4,
B, Al, Na
66
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
II/1674
S33/4
S-5
S5-4.2
S-2
S1-24
2248
2249
2250
2251
2909
2001
1099
103
105
1723
1724
1728
II/1670/1
II/1671/1
388
1864
2004
2005
39.
II/762/1
40
41.
II/837/1
S4
42.
II/1675
43.
II/1676/1
44.
45.
46.
47.
48.
391
512
524
S-22
17
77
78
79
80
81
18
19
20
21
22
26
27
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
HCO3-Ca
42
82
44
HCO3-Cl-Ca
HCO3-Cl-Ca
45
HCO3-Ca
HCO3-SO4-Cl-Ca
HCO3-SO4-Ca-Na
HCO3-Ca
SO4-HCO3-Cl-Ca-Na
HCO3-Cl-Ca
Cl-HCO3-Na-Ca
HCO3-SO4-Ca
HCO3-SO4-Ca
HCO3-Na-Ca
HCO3-CO3-Na
Cl-HCO3-Ca
HCO3-Ca
NO3-HCO3-Ca
HCO3-Ca
HCO3-Ca
HCO3-Ca
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Ca-Na
HCO3-SO4-Ca-Mg
HCO3-SO4-Ca-Na
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Ca-Mg
II/843/1
48
49
51
83
52
49.
II/845/1
54
HCO3-Ca-Mg
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
2332
II/835/1
II/1652/1
II/344
2213
510
2214
1236
1237
1238
1247
1382
57
58
59
60
62
63
65
66
67
68
69
71
HCO3-Na
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Ca
HCO3-Ca
HCO3-Cl-Ca-Mg
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Ca
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Ca-Mg
HCO3-Na
HCO3-Ca
HCO3-SO4-Ca
HCO3-SO4-Ca-Mg
Kraków-Kurdwanów
Wola Batorska
Żabno
Szarów
Bobrek
Oświęcim
Gierałtowice
Przeciszów
Broszkowice
Kraków
Facimiech
Babica
Ponikiew
Zawoja -1
Zawoja -2
Zawoja - 3
Juszczyn
Bieńkówka
Młynne
Pcim
Zawada
Zbyszyce
Kraków
Niepołomice
Wierzchosławice
Tarnów
Żabno
Kłaj
Chełmek
m.Oświęcim
Wieprz
Przeciszów
Oświęcim
m. Kraków
Skawina
Wadowice
Wadowice
Zawoja
Zawoja
Zawoja
Maków Podhalański
Budzów
Limanowa
Pcim
Tarnów
Gródek n/Dunajcem
Kalwaria
Zebrzydowska
Czchów
Czchów
Czchów
Czchów - ujęcie
Gródek
nad
Rożnów
Dunajcem
Ciężkowice
–
Ciężkowice
Skamieniałe Miasto
Wierchomla Wielka
Piwniczna
Dębno
Nowy Targ
Stary Sącz
Stary Sącz
Stary Sącz
Piwniczna Zdrój
Piwniczna Zdrój
Żegiestów Łopata
Muszyna
Polska
Poręba Wielka
Niedźwiedź
Poręba Wielka
Niedźwiedź
Leluchów
Muszyna
Falsztyn
Łapsze Niżne
Białka Tatrzańska
Zakopane-Capki-2
Zakopane
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka-3
Jabłonka
Lipnica Wielka
Lipnica Wielka
Zubrzyca Dolna
Jabłonka
139
139
139
139
139
139
147
148
148
148
148
150
151
152
152
152
152
152
152
152
153
153
153
153
III
III
III
III
III
IV
III
IV
I
III
IV
III
IV
II
I
II
II
III
V
III
II
II
IV
II
153
II
153
153
III
III
153
III
153
I
154
154
154
154
154
II
II
III
IV
I
154
II
154
154
154
155
155
156
161
161
161
161
161
161
II
II
III
III
II
II
V
II
II
IV
IV
II
NH4
NO3
NH4, Fe, Mn
Mn, Fe
Fe
Temp., Zn
Temp., Zn
NO3
pH, K
NH4
As
67
Wykres 20. Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych w 2014 roku w województwie
małopolskim
Jakość wód podziemnych według wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi
Ocenę wykonano w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007
r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. nr 61/2007, poz.417
zpz). Oceną objęto wszystkie punkty, w których badany był stan jakościowy wód.
W roku 2014 przekroczenie wymagań jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
stwierdzono w 47,5% badanych punktów. W ok. 45% przypadków przyczyną przekroczeń
były zanieczyszczenia geogeniczne (np. pH, żelazo, mangan), natomiast w 55,2% zanieczyszczenia antropogeniczne. Wśród zanieczyszczeń antropogenicznych 53,6%
stanowiły związki azotu (amoniak, azotany, suma azotanów i azotynów).
Ocenę jakości wód przeznaczonych do spożycia przedstawia tabela 11 i mapa 18.
Analiza rozkładu zanieczyszczeń wód podziemnych przeznaczonych do spożycia w
poszczególnych powiatach wskazuje, że największe zanieczyszczenie wód spowodowane
silną antropopresją występuje w powiatach: krakowskim, miechowskim, nowotarskim na
terenach położonych w zlewni Czarnej Orawy oraz proszowickim, oświęcimskim i wielickim.
Wpływ antropopresji widoczny jest również w powiatach: bocheńskim, m.Tarnów i
nowosądeckim. W pozostałych powiatach, w których wody nie spełniają wymagań dla wód
do spożycia, główna przyczyną takiego stanu są zanieczyszczenia geogeniczne, które winny
być usunięte w procesie uzdatniania.
68
Mapa 17. Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych w 2014 roku w województwie
małopolskim
69
Wykres 21. Ocena spełniania wymagań dla wody do picia w 2014 roku w województwie
małopolskim
Tabela 11. Jakość wód podziemnych przeznaczonych do spożycia w 2014 r. w powiatach
(źródło: WIOŚ i GIOŚ/PMŚ)
L.p.
Nr ppk
Nr ppk
na
Miejscowość
mapie
16
42
82
11
7
Świniary
Czchów
Czchów
Lubasz
II/843/1
27
17
26
36
57
58
5
6
73
74
37
39
44
48
51
83
52
23.
II/845/1
54
24.
II/1652/1
59
Facimiech
Kraków-Kurdwanów
Kraków
Młynne
Poręba Wielka
Poręba Wielka
Cisia Wola
Trzonów
Szczepanowice
Miechów-Biskupice
Pcim
Zbyszyce
Rożnów
Wierchomla Wielka
Stary Sącz
Piwniczna Zdrój
Żegiestów Łopata
Polska
Leluchów
1.
2.
3.
4.
II/1659/1
II/837/1
S4
II/832/1
5.
2211
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
1099
II/1674
2001
388
2332
II/835/1
II/884/2
II/1776/1
S1/34
S2/30
1864
2005
II/1675
391
524
S-22
Pobiednik Mały
Gmina
Powiat
JCWPd
Drwinia
Czchów
Czchów - ujęcie
Szczucin
IgołomiaWawrzeńczyce
Skawina
m. Kraków
m. Kraków
Limanowa
Niedźwiedź
Niedźwiedź
Książ Wielki
Książ Wielki
Miechów
Miechów
Pcim
Gródek n/Dunajcem
Gródek n/Dunajcem
Piwniczna
Stary Sącz
Stary Sącz
Piwniczna Zdrój
bocheński
brzeski
brzeski
dąbrowski
krakowski
139
153
153
139
Spełnianie
wymagań
dla wód do
picia
nie
nie
tak
nie
138
nie
pH, NH4 ,Mn, SO4,Fe
krakowski
151
139
150
153
154
154
137
137
137
137
153
153
153
154
154
154
154
nie
tak
tak
tak
nie
tak
tak
nie
nie
nie
tak
tak
tak
tak
nie
nie
tak
NH4, Fe,Mn
Kraków
Kraków
limanowski
limanowski
limanowski
miechowski
miechowski
miechowski
miechowski
myślenicki
nowosądecki
nowosądecki
nowosądecki
nowosądecki
nowosądecki
nowosądecki
Muszyna
nowosądecki
154
tak
Muszyna
nowosądecki
154
tak
Przekroczone
wskaźniki
NH4,Ni,Fe, B, Al, Na,Mn
Fe
Fe, Mn
B, Na
NO3, Mn
Fe
Fe, Mn
Mn, Fe
NO3, NO3+NO2
70
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
512
II/344
2214
1236
1237
1238
1247
1382
2239
1259
II/956/1
2909
2248
2249
2251
S1/28
II/1607/1
S1/31
S2/32
1723
1724
1728
II/1670/1
II/1671/1
S-5
S-2
2004
52.
II/1676/1
53.
54.
55.
56.
57.
58.
S5-4.2
2213
510
2250
103
105
59.
II/762/1
60.
61.
S33/4
S1-24
49
60
65
66
67
68
69
71
1
2
3
22
18
19
21
72
8
75
76
31
32
33
34
35
78
80
38
45
79
62
63
20
29
30
40
77
81
Dębno
Falsztyn
Jabłonka
Jabłonka-3
Lipnica Wielka
Zubrzyca Dolna
Bór Biskupi
Bukowno-Wygiełza
Chrząstowice
Broszkowice
Bobrek
Oświęcim
Przeciszów
Pałecznica
Kościelec
Witów
Zielona
Zawoja -1
Zawoja -2
Zawoja - 3
Juszczyn
Bieńkówka
Żabno
Zawada
Ciężkowice
–
Skamieniałe Miasto
Białka Tatrzańska
Zakopane-Capki-2
Gierałtowice
Babica
Ponikiew
Kalwaria
Zebrzydowska
Wola Batorska
Szarów
Nowy Targ
Łapsze Niżne
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka
Jabłonka
Lipnica Wielka
Jabłonka
Bukowno
Bukowno
Wolbrom
Oświęcim
Chełmek
m.Oświęcim
Przeciszów
Pałecznica
Proszowice
Koszyce
Koniusza
Zawoja
Zawoja
Zawoja
Maków Podhalański
Budzów
Wierzchosławice
Żabno
Tarnów
Ciężkowice
Tarnów
Zakopane
Wieprz
Wadowice
Wadowice
Niepołomice
Kłaj
nowotarski
nowotarski
nowotarski
nowotarski
nowotarski
nowotarski
nowotarski
nowotarski
154
155
161
161
161
161
161
161
134
135
136
148
147
148
148
137
138
138
138
152
152
152
152
152
139
139
153
tak
nie
nie
nie
nie
nie
nie
tak
tak
tak
nie
nie
nie
nie
nie
tak
nie
nie
tak
tak
tak
tak
nie
tak
tak
tak
tak
153
tak
Tarnów
tatrzański
tatrzański
wadowicki
wadowicki
wadowicki
wadowicki
139
155
156
148
152
152
nie
tak
tak
tak
tak
tak
NH4
153
nie
Fe
wielicki
wielicki
139
139
nie
nie
NH4
NH4, NO3, Fe
olkuski
olkuski
olkuski
oświęcimski
oświięcimski
oświięcimski
oświięcimski
proszowicki
proszowicki
proszowicki
proszowicki
suski
suski
suski
suski
suski
tarnowski
tarnowski
tarnowski
tarnowski
pH
pH
Mn
Mn, Fe
NH4
As, Mn, Fe
Fe
NH4, Mn, Fe
Mn
NH4, Fe, Mn
NH4, Fe, Mn
NH4, Fe, Mn
OWO,NH4,Mn,Fe
Mn
71
Mapa 18. Ocena jakości wód podziemnych według wymagań dla wody do picia w 2014 roku
72
Podsumowanie
Wielkość zasobów wód podziemnych klasyfikuje województwo małopolskie w skali
kraju jako obszar o niskiej wartości zasobów eksploatacyjnych. Według udokumentowanych
geologicznie danych na dzień 31.12.2013 r. wielkość zasobów eksploatacyjnych zwykłych
wód podziemnych na terenie województwa małopolskiego wynosi 644,7 mln m3. W ciągu
roku odnotowano przyrost zasobów o 4,7 mln m3, przy czym przyrost odnotowano w
starszych utworach geologicznych (o 1,8 mln m3), w utworach czwartorzędowych (o 1,3 mln
m3 ) natomiast w utworach trzeciorzędu i kredy nastąpił spadek zasobów (o 0,8 mln m3 w
każdym z poziomów). Mimo wahań poziomu wód i wydajności źródeł oraz tendencji do
obniżania się poziomu wód gruntowych, stan wód na większości obszaru województwa
utrzymywał się powyżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) a stan rezerw zasobów wód
podziemnych przekraczał 20% i utrzymywał się w strefie zmian bezpiecznych dla gospodarki
wodnej i ochrony ekosystemów zależnych od wód.
Skład chemiczny wód wskazuje, że 13,7% stanowią wody wielojonowe, ze
znaczącymi ilościami anionu azotanowego lub dominującymi anionami – siarczanowym i
chlorkowym, co jest wyraźną oznaką wpływu antropopresji lub czynników geogenicznych na
stan wód.
Badania stanu ilościowego i jakościowego wód podziemnych województwa
małopolskiego przeprowadzone w roku 2014 łącznie w 83 punktach zlokalizowanych w 18
jednolitych częściach wód podziemnych:
zły stan ilościowy w 22,7% jednolitych częściach wód,
zły stan jakościowy w 23% badanych JCWPd.
Wody ujmowane do zaopatrzenia ludności w 47,5% badanych punktów nie spełniały
wymagań określonych dla nich w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia. W ponad połowie
badanych wód ujmowanych do zaopatrzenia stwierdzono ponadnormatywne stężenia
zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego, w tym związków azotu. Największe
zanieczyszczenie wód spowodowane silną antropopresją stwierdzono w powiatach:
krakowskim, miechowskim, nowotarskim na terenach położonych w zlewni Czarnej Orawy
oraz proszowickim, oświęcimskim i wielickim.
W stosunku do roku 2013 zwiększyła się ilość punktów z wodami w klasie I i II,
zmniejszeniu uległa natomiast ilość punktów w klasie III i V. Zwiększył się tym samym (o
2,5%) udział wód w stanie dobrym (wykres 22).
W roku 2014 o 13% zwiększył się udział wód spełniających wymagania dla wód
ujmowanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczona do spożycia. Wśród wód, które
wymagań tych nie spełniają o około 20% wzrosła ilość punktów z wodami
zanieczyszczonymi związkami azotu (wykres 23).
Wykres 22. Porównanie wyników klasyfikacji wód podziemnych w latach 2013-2014
73
Wykres 23. Porównanie ocen spełniania wymagań wody do picia w latach 2013-2014
74
3. HAŁAS
Hałas, jest jednym z elementów zanieczyszczenia środowiska, który negatywnie
wpływa na zdrowie człowieka. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym, wzrasta liczba źródeł
hałasu i ich aktywności, tworząc niekorzystny klimat akustyczny. Uciążliwy hałas nie tylko
wywiera negatywny wpływ na wytrzymałość psychofizyczną człowieka, ale może również w
skrajnych przypadkach, powodować trwałe uszkodzenie słuchu. Klimat akustyczny w
województwie małopolskim, kształtowany jest w głównej mierze przez trasy komunikacyjne,
linie kolejowe, lotniska i zakłady przemysłowe.
W roku 2012 nastąpiła istotna zmiana przepisów odnoszących się do dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku pochodzącego od ruchu komunikacyjnego. Zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112) wprowadzone
zostały nowe, wyższe poziomy dopuszczalne.
Jednym z czynników wpływających na stan klimatu akustycznego na terenie
województwa ma hałas komunikacyjny, do którego zalicza się hałas drogowy, kolejowy,
tramwajowy i lotniczy. Z przeprowadzonych analiz wynika, że najbardziej uciążliwy jest
hałas drogowy, generowany przez pojazdy samochodowe, który ma charakter ciągły i
obejmuje swoim zasięgiem coraz większy obszar. Przez ostatnie lata liczba samochodów na
drogach systematycznie rośnie, co powoduje wzrost emisji hałasu, nie tylko przez pojazdy
osobowe, ale również prze pojazdy ciężarowe i motocykle (wykres 24).
Wykres 24. Zmiany liczby zarejestrowanych pojazdów w latach 2005-2013 w województwie
małopolskim (źródło: GUS)
Realizując zadania Programu Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa
Małopolskiego na lata 2013–2015, w roku 2014 przeprowadzono pomiary hałasu
komunikacyjnego na terenie województwa małopolskiego, na które składały się pomiary
akustyczne obejmujące drogi, kolej oraz lotnisko. Głównym założeniem wykonanych
pomiarów było określenie warunków panujących w bezpośrednim sąsiedztwie tras
komunikacyjnych i uzyskanie informacji o uciążliwości akustycznej analizowanych miejsc.
Laboratorium WIOŚ w Krakowie zrealizowało pomiary hałasu w oparciu o rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie
75
prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego
drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. 2011 Nr 140, poz.824).
Podstawowym celem podsystemu monitoringu hałasu jest wyznaczanie oraz
ewidencjonowanie obszarów o ponadnormatywnym poziomie hałasu, czyli miejsc gdzie
mierzony hałas przekracza dopuszczalne wartości. Wieloletnie pomiary wykazały, że do
najbardziej uciążliwych rodzajów hałasu należy hałas komunikacyjny, na który składa się
hałas drogowy, kolejowy oraz lotniczy.
Przy wyborze stanowiska pomiarowego kierowano się między innymi:
− kategorią drogi (krajowa, wojewódzka, gminna),
− odległością pierwszej linii zabudowy od źródła hałasu tj. badanego odcinka jezdni,
− gęstością i strukturą zaludnienia,
− natężeniem ruchu na wybranej trasie (dane pozyskiwane z okresowych lub
generalnych pomiarów ruchu, przeprowadzanych przez zarządzających tymi drogami),
− wyborem odcinka drogi o względnie jednorodnej strukturze,
− możliwością bezpiecznego ustawienia aparatury pomiarowej w miejscu pomiarów.
Podczas prowadzonych badań w punktach pomiarowych określono równocześnie
warunki meteorologiczne tj. temperaturę powietrza, wilgotność względną, ciśnienie
atmosferyczne oraz prędkość i kierunek wiatru, a także, w przypadku monitoringu hałasu
komunikacyjnego, rejestrowano pomiar natężenia i strukturę ruchu.
Badania monitoringowe hałasu przeprowadzone w 2014 roku na terenie województwa
małopolskiego wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu w wielu badanych
punktach, zarówno w porze dnia jak i nocy.
Poniżej przedstawione zostały wyniki pomiarów hałasu komunikacyjnego (drogowego,
kolejowego, lotniczego) wraz z charakterystyką punktów pomiarowych, a także mapka
ilustrująca ich położenie (mapa 19).
Mapa 19. Rozmieszczenie punktów pomiarowych monitoringu hałasu komunikacyjnego w
Małopolsce w 2014 r. (źródło: WIOŚ/PMŚ)
76
Pomiary hałasu drogowego przeprowadzono łącznie w 15 miejscowościach
w województwie, na terenie powiatu krakowskiego, myślenickiego, wielickiego,
wadowickiego, suskiego, nowosądeckiego, limanowskiego, nowotarskiego, tatrzańskiego,
tarnowskiego, dąbrowskiego i olkuskiego. W 8 punktach wykonano pomiary określając
poziomy krótkookresowe (dobowe) LAeqD oraz LAeqN, mające zastosowanie do ustalania
i kontroli warunków korzystania ze środowiska (tabela 12). W 7 punktach prowadzono
badania długookresowe LDWN i LN mające zastosowanie do prowadzenia długookresowej
polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem (w szczególności do sporządzania map
akustycznych i programów ochrony środowiska przed hałasem).
Długość pomiarów w danym obszarze wynosiła w zależności od możliwości 4-10 dób
pomiarowych, uwzględniając w tym pomiary wykonane w porze wiosennej oraz jesiennej
(tabela 13). Wartości wskaźników hałasu LDWN i LN ustalono zgodnie z wymogami
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie sposobu
ustalenia wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. 2010 Nr 215 poz. 1414).
Jak wynika z przeprowadzonych badań, w przekrojach pomiarowych wystąpiły
przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu zarówno w porze dziennej jak i nocnej.
Największe przekroczenia hałasu mierzonego podczas jednej doby (LAeqD, LAeqN) wykazano
w porze dziennej dla miejscowości Charzewice – przekroczenie o 10,1 dB, natomiast w porze
nocnej również dla miejscowości Charzewice – przekroczenie o 10,6 dB (wykres 25).
Dopuszczalny poziom hałasu pora dzienna
Dopuszczalny poziom hałasu pora nocna
Wykres 25. Monitoring hałasu drogowego z wyznaczeniem poziomów równoważnych (LAeq,D
oraz LAeq,N) w województwie małopolskim w roku 2014 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
77
Tabela 12. Wartości poziomów dobowych hałasu drogowego w województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
L.p.
Miejscowość
Nazwa punktu
pomiarowego
Współrzędne geograficzne punktu
Równoważny poziom dźwięku
A (LAeq) [dB]
długość
szerokość
pora dzienna
pora nocna
Przekroczenia wartości
dopuszczalnych [dB]
pora
pora
dzienna
nocna
1.
Grybów
(powiat nowosądecki)
PPK 2
20°56’41,7’’
49°37’29,5’’
65,9
58,4
0,9
2,4
2.
Mszana Górna
(powiat limanowski)
PPK 3
20°05’16,3’’
49°39’58,2’’
67,2
60,5
2,2
4,5
3.
Poronin
(powiat tatrzański)
PPK 4
20°01’53,8’’
49°19’52,0’’
65,7
55,4
0,7
-
4.
Waksmund
(powiat nowotarski)
PPK 5
20°05’09,0’’
49°28’45,1’’
67,1
60,8
2,1
4,8
5.
Bogoniowice
(powiat tarnowski)
Pkt. 32
20°58’10,7’’
49°48’30,5’’
69,5
63,0
4,5
7,0
6.
Charzewice
(powiat tarnowski)
Pkt. 31
20°45’07,2’’
49°52’03,5’’
71,1
66,6
10,1
10,6
7.
Dąbrowa Tarnowska
(powiat dąbrowski)
Pkt. 29
20°57’12,5’’
50°09’34,3’’
67,7
60,0
2,7
4,0
8.
Niewiarów
(powiat wielicki)
Pkt. 30
20°16’00,6’’
49°55’50,6’’
67,4
63,6
2,4
7,6
78
Tabela 13. Wartości poziomów długookresowych hałasu drogowego w województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Lp
Nazwa punktu
pomiarowego
Współrzędne
geograficzne punktu
długość
1.
2.
3.
4.
Nowy Sącz
ul. Królowej Jadwigi
(powiat nowosądecki)
Szczucin
ul. Kościuszki
(powiat dąbrowski)
Budzów
(powiat suski)
Sułoszowa
(powiat krakowski)
5.
Rodaki
(powiat olkuski)
6.
Czasław
(powiat myślenicki)
7.
Półwieś
(powiat wadowicki)
Lokalizacja punktu pomiarowego
Data pomiaru
szerokość
20°42'47,3'' 49°36'57,1''
21°04'30,5" 50°18'48,4"
Punkt zlokalizowany na terenie Białego Klasztoru przy ul. Królowej
Jadwigi, w odległości 10 m od drogi, na wysokości 4 m nad
powierzchnią terenu. Odległość pierwszej zabudowy od drogi 9 m po
stronie pomiarów oraz 11 m po stronie przeciwnej. Po stronie
pomiarów zabudowa luźna mieszkaniowa i usługowa.
Punkt zlokalizowany przy zabudowie mieszkalnej, w odległości
około 10 m od krawędzi jezdni, na wysokości 4 m nad powierzchnią
terenu. Odległość pierwszej linii zabudowy od drogi 5 m po stronie
pomiarów - tam też zabudowa luźna, jednorodzinna z obiektami
usługowymi.
21 - 26.05.2014
Długookresowy średni
poziom dźwięku [dB]
Przekroczenia
wartości
dopuszczalnych
[dB]
pora
dzienna
(LDWN)
pora
nocna
(LN)
pora
dzienna
pora
nocna
67,5
59,0
-
-
75,4
68,4
7,4
9,4
16 - 22.12.2014
06 - 10.06.2014
25 - 29.09.2014
19°41'33,2'' 49°46'50,0''
Punkt zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej nr 956 w odległości
10 m od krawędzi jezdni, na wysokości 4 m nad powierzchnią
terenu. Odległość pierwszej linii zabudowy od drogi po stronie
pomiarów 25 m. Po stronie punktu pomiarowego oraz po stronie
przeciwnej zabudowa mieszkaniowo-usługowa.
26 - 31.03.2014
67,0
58,7
-
-
19°47'20,5'' 50°14'24,6"
Punkt zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej nr 773, w odległości
10 m od drogi na wysokości 4 m nad powierzchnią terenu. Odległość
pierwszej zabudowy od drogi 7 m po stronie pomiarów. Po stronie
punktu pomiarowego tereny mieszkaniowe z usługami.
26.05 - 3.06.2014
59,5
49,7
-
-
19°32'49,1'' 50°23'02,8"
Punkt zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej nr 791, odległość 10
m od krawędzi jezdni, na wysokości 4 m nad powierzchnią terenu.
Odległość pierwszej linii zabudowy od drogi około 12 m po stronie
pomiarów. Po stronie punktu pomiarowego zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna i zagrodowa.
5 – 11.06. 2014
67,0
59,0
-
-
20°06'45,9'' 49°51'56,2"
Punkt zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej nr 964, odległość 10
m od krawędzi jezdni, na wysokości 4 m nad powierzchnią terenu.
pomiarów. Po stronie punktu pomiarowego i po stronie przeciwnej
zabudowa mieszkaniowa.
23.06 - 01.07.2014
68,3
60,0
0,3
1,0
19°34'29,1'' 49°57'56,6"
Punkt zlokalizowany przy drodze krajowej nr 44, odległość 10 m od
krawędzi jezdni, na wysokości 4 m nad powierzchnią terenu.
pomiarów. Po stronie punktu pomiarowego i po stronie przeciwnej
zabudowa mieszkaniowa.
17 - 21.07.2014
68,0
60,2
-
1,2
79
Natomiast odnosząc się do pomiarów hałasu długookresowego (LDWN oraz LN)
przekroczenia zarówno w porze dziennej, o 7,4 dB, jak i porze nocnej, o 9,4 dB, wystąpiły
jedynie w miejscowości Szczucin (wykres 26).
Dopuszczalny poziom hałasu pora dzienna
Wykres 26. Monitoring hałasu drogowego z wyznaczeniem poziomów długookresowych
(LDWN, LN) w województwie małopolskim w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Hałas kolejowy, generowany przez ruch pojazdów szynowych jest zjawiskiem
złożonym, gdyż jest powodowany przez wiele pojedynczych źródeł. Ruch pociągu jest
przyczyną drgań zarówno szyn, jak i całego toru oraz wagonów. Na hałas mają wpływ
prędkość, długość pociągu, położenie torów, ukształtowanie powierzchni terenu w otoczeniu
torowisk oraz stan taboru kolejowego. Niski stan techniczny nawierzchni kolejowej
(przestarzałe podkłady drewniane), wyeksploatowanie pojazdów trakcyjnych, ograniczanie
ilości obsługiwanych połączeń pasażerskich oraz liczne prace remontowe na trasach
przejazdowych pociągów powodują, iż w województwie małopolskim hałas kolejowy stanowi
poważny problem, głównie dla osób mieszkających w otoczeniu torowisk.
W 2014 roku przeprowadzono pomiary hałasu kolejowego w 2 punktach w
województwie, a otrzymane wyniki przedstawia poniższa tabela (tabela 14). Pomiary
wykonano rejestrując wszystkie zdarzenia akustyczne, a następnie analizując wyniki
pomiarów zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 2
października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w
środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią
tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192 poz. 1392).
80
Tabela 14. Wyniki pomiarów monitoringowych hałasu kolejowego na terenie województwa małopolskiego w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Nazwa punktu
pomiarowego
Współrzędne
geograficzne punktu
długość
Tarnów
1. Linia kolejowa nr 91
Tarnów-Kraków
Kamionka
2. Linia Hutnicza
Szerokotorowa nr 65
Lokalizacja punktu pomiarowego
Data pomiaru
szerokość
Równoważny
poziom dźwięku
A (LAeq) [dB]
pora
dzienna
pora
nocna
Przekroczenia
wartości
dopuszczalnych
[dB]
pora
pora
dzienna nocna
20°57'10,5"
Odległość punktu pomiarowego około 30 m od torów, na
wysokości 4 m nad powierzchnią terenu. Zabudowa po
50°00'20,1" stronie wykonywania pomiarów luźna, jednorodzinna.
Odległość pierwszej zabudowy od linii – 30 m.
27.10.2014
47,1
50,9
-
-
20°00'57,5"
Odległość punktu pomiarowego 10 m od torów, na
wysokości 4 m nad powierzchnią terenu. Zabudowa po
50°27'49,7" stronie wykonywania pomiarów mieszkaniowa. Odległość
pierwszej zabudowy od linii – 50 m .
17.09.2014
64,4
70,2
-
14,2
81
Z wykonanych pomiarów wynika, że przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu
występują w porze nocnej w miejscowości Kamionka, zmierzone wartości kształtują się na
poziomie 70,2 (dB) przy dopuszczalnym poziomie 56 (dB) – wykres 27.
Wykres 27. Monitoring hałasu kolejowego z wyznaczeniem poziomów równoważnych
(LAeq,D oraz LAeq,N) w województwie małopolskim w roku 2013 (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Hałas lotniczy, podobnie jak hałas drogowy, zalicza się do bardzo uciążliwych
zanieczyszczeń środowiska, pojawia się nagle, szybko osiąga wartość maksymalną, a
następnie szybko maleje. Podaje się, iż dźwięki generowane przez startujący samolot sięgają
120-130 dB, czyli poziomu, po osiągnięciu którego odczuwalny jest ból. Dokuczliwość
hałasu lotniczego przede wszystkim zależy od: wartości poziomu dźwięku pojedynczego
zdarzenia, czasu trwania pojedynczych operacji (starty, lądowania) i przerw między
poszczególnymi zdarzeniami, częstotliwości występowania hałasu, pory oddziaływania
hałasu w ciągu doby (godziny dzienne lub nocne) oraz odległości zabudowy od źródła hałasu.
W 2014 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie
przeprowadził pomiary hałasu lotniczego na obszarze lotniska, zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie
prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego
drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem – Realizacja ciągłych
pomiarów hałasu dla lotnisk (Dz. U. 2011 Nr 140 poz. 824).
Pomiary przeprowadzono w jednym punkcie leżącym w odległości 3 225 m od pasa
startowego, na wysokości 4 m.n.p.t. Punkt pomiarowy zlokalizowano na terenie chronionym
w bliskim sąsiedztwie budynków mieszkalnych wielokondygnacyjnych, co pozwoliło ocenić
stopień oddziaływania hałasu lotniczego na mieszkańców terenów przyległych do lotniska.
Podczas badań zmierzono poziom hałasu wszystkich lądujących samolotów.
Poniżej przedstawione zostały wyniki zbiorcze pomiarów hałasu lotniczego (LAeq,D,
LAeq,N) z całego cyklu pomiarowego, wraz z lokalizacją punktów pomiarowych (tabela 15).
82
Tabela 15. Wyniki pomiarów monitoringowych hałasu lotniczego pochodzącego z terenu
Międzynarodowego Portu Lotniczego Kraków-Balice w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
długość
szerokość
19°50'55,8”
Współrzędne
geograficzne
50°05'07,2”
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Pkt 1,
Kraków,
ul. Myczkowskiego 9
Lp
Nazwa
punktu
Liczba operacji lotniczych
Data pomiaru
29/30.09.2014
30.09.2014
30.09/1.10.2014
1/2.10.2014
2.10.2014
2/3.10.2014
3.10.2014
3/4.10.2014
4.10.2014
4/5.10.2014
5.10.2014
5/6.10.2014
starty
dzień
6
15
13
13
3
-
noc
-
lądowania
dzień
58
46
18
32
38
-
noc
10
14
7
7
2
5
7
Zmierzony, równoważny
poziom dźwięku (LAeq) [dB]
pora dzienna
58,8
57,7
54,7
57,1
56,3
-
pora nocna
52,5
51,9
51,5
52,7
45,6
50,8
50,9
W 2014 roku, analogicznie do lat poprzednich przeprowadzono działania kontrolne u
podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie województwa małopolskiego.
Przeprowadzono 42 kontrole w ramach ograniczania uciążliwości związanych z
ponadnormatywna emisją hałasu.
Przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu stwierdzono w 10 przypadkach,
pozostałe 32 kontrole nie wykazały przekroczeń (wykres 28).
Wykres 28. Procentowy udział podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, dla których
odnotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu dźwięku w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Zdecydowaną większość pomiarów przeprowadzono dla pory dziennej, natomiast dla
pory nocnej wykonano 18 pomiarów.
Obiektami generującymi ponadnormatywny hałas przemysłowy były głównie:
− zakłady przemysłu drzewnego,
− zakłady przemysłu chemicznego,
− zakłady przemysłu rolno-spożywczego,
− zakłady przemysłu meblarskiego,
− zakłady obróbki metali,
− zakłady budowlane,
− zakłady usługowe, sklepy,
− zakłady przemysłu dziewiarskiego,
− zakłady metalurgiczne.
83
Na terenie miast problem uciążliwości hałasowych dotyczy głównie urządzeń
wentylacyjnych i chłodniczych (wentylatory, klimatyzatory), montowanych na obiektach
handlowych i gastronomicznych. Niejednokrotnie źródłem hałasu są operacje (wjazdy,
wyjazdy) samochodów ciężarowych stacjonujących przy większych zakładach. Poziom
hałasu generowanego przez obiekty przemysłowe zależy także od sposobu i miejsca
wykonywanej pracy. W każdym z badanych zakładów możemy mówić o zewnętrznych lub
wewnętrznych źródłach hałasu, co oznacza pracę danego urządzenia wewnątrz lub na
zewnątrz pomieszczeń lub ewentualnie pracę przy otwartych lub zamkniętych drzwiach i
oknach. Ponadto często nadmierna emisja hałasu do środowiska dotyczy głównie niewielkich
zakładów produkcyjnych i usługowych zlokalizowanych pomiędzy gęstą zabudową
mieszkaniową: małe zakłady stolarskie, motoryzacyjne, transportowe. Powoduje to poważne
konflikty społeczne, gdyż w sytuacji bliskiego sąsiedztwa nawet stosunkowo niewielkie
poziomy hałasu potrafią powodować wysoką odczuwalną uciążliwość dla mieszkańców.
Można natomiast zaobserwować zmniejszenie uciążliwości akustycznej pochodzącej od
dużych zakładów, z uwagi na ich systematyczne wyprowadzanie się z centrum miast na
peryferia lub do innych miejscowości.
W zakładach, w których wystąpiły przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu
podejmowano próby ich eliminowania poprzez zastosowanie m.in.: ekranów dźwiękochłonnych,
wyciszeń bezpośrednio przy źródle, obudów przy urządzeniach hałasujących, tłumików
akustycznych. Na zakłady, które nie dotrzymały obowiązujących standardów zostały nałożone
kary pieniężne.
84
4. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
Wojewódzki inspektor ochrony środowiska na podstawie art. 123 ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska dokonuje, w ramach państwowego monitoringu
środowiska, oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, a także prowadzi
obserwacje zmian tych poziomów. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie pole
elektromagnetyczne (PEM), to pole elektryczne, magnetyczne lub elektromagnetyczne
emitujące promieniowanie w zakresie częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz. Wpływ
promieniowania zależy od częstotliwości oraz od wysokości jego natężenia. Dopuszczalne
wartości poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku określa rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych
poziomów (Dz.U.nr 192, poz.1883) - tabele 16-17.
Tabela 16. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych dla terenów przeznaczonych
pod zabudowę mieszkaniową
L.p.
Zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego
Składowa
elektryczna
Składowa
magnetyczna
Gęstość mocy
1
1
2
50 Hz
3
1 kV/m
4
60 A/m
5
–
Tabela 17. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych dla miejsc dostępnych dla
ludności
L.p.
Zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego
Składowa
elektryczna
Składowa
magnetyczna
Gęstość mocy
1
1
2
3
4
5
6
7
2
0 Hz
od 0 Hz do 0,5 Hz
od 0,5 Hz do 50 Hz
od 0,05 kHz do 1 kHz
od 0,001 MHz do 3 MHz
od 3 MHz do 300 MHz
od 300 MHz do 300 GHz
3
10 kV/m
–
10 kV/m
–
20 V/m
7 V/m
7 V/m
4
2500 A/m
2500 A/m
60 A/m
3/f A/m
3 A/m
–
–
5
–
–
–
–
–
–
0,1 W/m2
W 2014 roku przeprowadzono badania okresowe pól elektromagnetycznych w 45
punktach według zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12
listopada 2007 roku w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów
pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221 poz. 1645). Rozpoczęto tym samym
trzeci cykl pomiarowy. Punkty wybierano w miejscach dostępnych dla ludności (mapa 20),
usytuowanych na obszarze województwa w:
− centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys.,
− pozostałych miastach,
− terenach wiejskich.
85
Fot. Rejestracja poziomów PEM
W każdym punkcie pomiary wykonywano raz w roku kalendarzowym, przy
sprzyjających warunkach atmosferycznych, tj. temperatura nie niższa niżºC,
0 wilgotność
względna nie większa niż 75% oraz brak opadów atmosferycznych.
Badania prowadzono w zakresie natężenia składowej elektrycznej pola
elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości od 3 MHz do 3000 MHz (3 GHz), dla
której dopuszczalny poziom pól elektromagnetycznych wynosi 7 V/m.
Pomiary wykonano za pomocą uniwersalnego, szerokopasmowego miernika natężenia
pola elektromagnetycznego typ NBM-550 nr B-0773. Jako antenę zastosowano sondę pola
elektrycznego EF-0391. Sondę pomiarową przyrządu ustawiano w miejscach, w których
odległość od źródeł promieniowania (np anten instalacji radiokomunikacyjnych,
radiolokacyjnych, radionawigacyjnych) była nie mniejsza niż 100 m (przeważnie wynosiła
ponad 300 m). Celem pomiarów nie było ukazanie wpływu poszczególnych obiektów
emitujących fale elektromagnetyczne na poziom pól elektromagnetycznych w środowisku w
miejscu ich występowania, a jedynie określenie oddziaływania pól elektromagnetycznych w
miejscach dostępnych dla ludności. W każdym punkcie pomiarowym wykonano
dwugodzinną rejestrację wartości skutecznych z częstotliwością próbkowania 10 sekund.
86
Mapa 20. Punkty pomiarowe monitoringu pól elektromagnetycznych w 2014 roku (źródło:
WIOŚ/PMŚ)
Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości natężeń pól elektromagnetycznych
promieniowania dla obowiązującego zakresu częstotliwości od 3 MHz do 3000 MHz nie
przekroczyła w 2014 roku wartości dopuszczalnej składowej elektrycznej wynoszącej 7 V/m
(zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku
w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz
sposobów sprawdzania dotrzymywania tych poziomów - Dz. U. Nr 192, poz. 1883) – tabela
18.
Tabela 18. Wyniki pomiarów monitoringu pól elektromagnetycznych na terenie województwa
małopolskiego w 2014 roku (źródło: WIOŚ/PMŚ)
Miasta o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys.
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Lokalizacja punktów pomiarowych
Data
pomiaru
Kraków, ul. Meissnera
Kraków, ul. Gen. Maczka
Kraków, Rynek Główny
Kraków, ul. Armii Krajowej
Kraków, Pl. Inwalidów
Kraków, Al. 3 Maja
Kraków, Rondo Grunwaldzkie
Kraków, ul. Kurczaba
Kraków, ul. Zbrojarzy
Kraków, Pl. Centralny
05.09.14
14.08.14
19.09.14
16.07.14
31.10.14
24.06.14
09.09.14
08.07.14
07.05.14
16.09.14
Wartość
średnia
[V/m]
1,00
1,31
0,94
0,60
<0,3
0,65
1,07
0,48
0,97
0,52
Niepewność
[V/m]
0,32
0,42
0,31
0,19
0,21
0,34
0,16
0,32
0,17
87
11 Nowy Sącz, ul. Jagiellońska
12 Nowy Sącz, ul. Nawojowska
13 Nowy Sącz, ul. Wiśniowskiego
14 Tarnów, ul. Mroźna
15 Tarnów, ul. Legionów
Wartość średnia do wszystkich miejsc
29.10.14
04.07.14
20.03.14
25.07.14
15.09.14
<0,3
0,30
<0,3
0,95
<0,3
0,63
0,10
0,31
0,21
Pozostałe miasta
L.p.
16 Powiat olkuski, Olkusz
17 Powiat miechowski, Miechów
18 Powiat olkuski, Wolbrom
19 Powiat myślenicki, Myślenice
20 Powiat gorlicki, Gorlice
21 Powiat nowosądecki, Stary Sącz
22 Powiat tarnowski, Zakliczyn
23 Powiat nowotarski, Nowy Targ
24 Powiat limanowski, Mszana Dolna
25 Powiat oświęcimski, Oświęcim
26 Powiat myślenicki, Sułkowice
27 Powiat suski, Jordanów
28 Powiat brzeski, Czchów
29 Powiat chrzanowski, Alwernia
30 Powiat oświęcimski, Kęty
Data
pomiaru
30.09.14
24.02.14
13.06.14
13.03.14
30.10.14
20.08.14
18.06.14
08.09.14
26.02.14
29.08.14
07.02.14
25.04.14
31.07.14
12.03.14
28.10.14
Wartość
średnia
[V/m]
0,55
0,62
<0,3
<0,3
0,47
<0,3
<0,3
0,30
0,63
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
0,35
0,29
Niepewność
[V/m]
0,18
0,20
0,11
0,10
0,21
0,08
0,1
Tereny wiejskie
L.p.
31
32
33
Powiat krakowski, Sułoszowa
Powiat proszowicki, Koniusza
Powiat krakowski, Zagórzyce
Dworskie
34 Powiat miechowski, Jaksice
35 Wolbrom, Zasępiec
36 Powiat nowosądecki, Rytro
37 Powiat limanowski, Tymbark
38 Powiat miechowski, Racławice
39 Powiat wadowicki, Brody
40 Powiat myślenicki, Pcim
41 Powiat krakowski, Świątniki Górne
42 Powiat brzeski, Dębno
43 Powiat bocheński, Trzciana
44 Powiat dąbrowski, Bolesław
45 Powiat gorlicki, Uście Gorlickie
Data
pomiaru
28.04.14
28.02.14
06.02.14
07.03.14
23.06.14
19.08.14
05.02.14
10.07.14
30.04.14
24.04.14
17.01.14
07.08.14
11.03.14
27.06.14
24.11.14
Wartość
średnia
[V/m]
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
<0,3
Niepewność
[V/m]
-
88
5. EDUKACJA EKOLOGICZNA
Edukacja ekologiczna jest to koncepcja kształcenia i wychowywania społeczeństwa w
duchu poszanowania środowiska przyrodniczego zgodnie z hasłem myśleć globalnie – działać
lokalnie. Edukacja ekologiczna definiowana jest także jako psychologiczno-pedagogiczny
proces oddziaływania na człowieka w celu kształtowania jego świadomości ekologicznej.
Jedną z form działania WIOŚ mającą na celu ochronę środowiska jest EDUKACJA
EKOLOGICZNA, która służyć ma kształtowaniu „ekologicznej świadomości” społeczeństwa.
Dzięki niej można wytworzyć nowe nawyki postępowania, sprzyjające dbaniu o otaczające
nas środowisko jako dobro całego społeczeństwa. Nie sposób bowiem zaprzeczyć, iż
skuteczna i właściwa ochrona środowiska naturalnego uzależniona jest od poziomu wiedzy
społeczeństwa i od preferowanych przez nie stylów życia.
Edukacja ekologiczna zwraca uwagę społeczeństwa na jakość środowiska oraz sprawia, że
społeczeństwo świadomie uczestniczy w realizowaniu wspólnych celów z organami
administracji państwowej czy organizacjami ekologicznymi, w dążeniu do zmian złych
nawyków związanych z korzystaniem ze środowiska i różnych jego elementów.
Upowszechnianie informacji o środowisku i działalności WIOŚ
Głównym działaniem WIOŚ w zakresie edukacji ekologicznej społeczeństwa jest
upowszechnianie informacji o środowisku, pozyskanej w ramach realizacji Programu
Państwowego Monitoringu Środowiska. W 2014 r. społeczeństwu oraz organom administracji
publicznej dostarczono w wersji drukowanej bądź elektronicznej 6 publikacji, 26 biuletynów,
790 komunikatów oraz 22 informacje o wynikach kontroli, wykonanych w 2014 r. przez
WIOŚ w Krakowie, w jednostkach zlokalizowanych na terenie 22 powiatów województwa
małopolskiego. W opracowanych publikacjach znalazł się m.in.: raport o stanie środowiska w
województwie małopolskim w 2013 r., roczna i pięcioletnia ocena jakości powietrza, ocena
wód powierzchniowych w woj. małopolskim, sprawozdanie z pomiarów pól
elektromagnetycznych przeprowadzonych na terenie województwa małopolskiego.
Publikowane na stronie internetowej biuletyny dotyczyły informacji o zanieczyszczeniu
powietrza w województwie małopolskim w poszczególnych miesiącach 2014 roku oraz stanu
środowiska w 2013 r. na obszarze 11 powiatów. Komunikaty - krótkie materiały publikowane
w Internecie oraz przekazywane TVP Kraków, Miejskiemu Centrum Zarządzania
Kryzysowego, Wydziałowi Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego
Urzędu Wojewódzkiego i Urzędowi Marszałkowskiemu, dotyczyły codziennych
komunikatów o jakości powietrza w województwie, o poziomie pyłu zawieszonego PM10 w
powietrzu, informacji o przypadkach przekroczeń normowanych poziomów stężeń substancji
w powietrzu oraz cotygodniowe komunikaty pyłkowe opracowane i przekazywane przez
Krakowską Stację Monitoringu Aerobiologicznego Zakładu Alergologii Klinicznej i
Środowiskowej UJCM.
89
Rys. Przykładowe strony tytułowe publikacji i prezentacji tematycznych opracowanych w
2014 roku
Media
Stan środowiska w województwie małopolskim oraz inne zagadnienia związane z
ochroną środowiska były również rozpowszechniane przez media regionalne. Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie w 2014 r. udzielił 40 wywiadów w prasie oraz
48 w radio i telewizji. Tematy udzielonych wywiadów dotyczyły zagadnień jakości oraz
ochrony różnych komponentów środowiska.
Udostępnianie informacji o środowisku i informacji publicznej
Wykonując obowiązki ustawowe, WIOŚ rozpatrzył:
wnioski o udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie i wydał na ich
podstawie w 2014 r. – 459 informacji w formie pisemnej i 99 informacji w formie
ustnej,
Udostępnione informacje dotyczyły głównie tła zanieczyszczeń powietrza, wyników
pomiarów monitoringu wód i powietrza oraz ogólnych danych o stanie środowiska.
−
−
wnioski o udzielenie informacji publicznej i wydał na ich podstawie w 2014 r.- 13
informacji dotyczących recyklerów/przetwórców odpadów, konfliktów społecznych
związanych z funkcjonowaniem linii kolejowych, dróg powiatowych, prowadzonych
działań kontrolnych na terenie gmin oraz 3 informacje dotyczące zagadnień
teleinformatycznych, elektronicznego zarządzania dokumentacją i dofinansowania
budowy laboratorium.
Współpraca z organami administracji publicznej i innymi instytucjami
Dostrzegając wagę edukacji ekologicznej Inspektorat angażuje się w różne formy tej
działalności.
W 2014 r. był organizatorem dwóch konferencji dla subregionów: Nowosądeckiego i
Podhalańskiego nt. „skutecznego wdrażania programów ochrony powietrza”. Ważnym
wątkiem tych konferencji było zaprezentowanie nowoczesnych kotłów na paliwa stałe.
90
Fot. Wystąpienie Z-cy MWIOŚ Ryszarda Listwana na konferencji w Nowym Sączu
pn.”Skuteczny program finansowania poprawy jakości powietrza w Subregionie Sądeckim”
Inspektorat uczestniczył w 6 konferencjach: „monitoring narzędziem zarządzania
środowiskiem” – w Sosnowcu, „czyste niebo nad Polską” – zorganizowanej przez Polską
Izbę Ekologii w Katowicach, „skuteczne wdrażanie programów ochrony powietrza” – trzy
konferencje zorganizowane przez Urząd Wojewódzki dla samorządów małopolskich,
„tendencje zmian jakości powietrza w Krakowie” – konferencja u Prezydenta Krakowa.
Przedstawiciele Inspektoratu 13 razy uczestniczyli w posiedzeniach komisji oraz sesjach gmin
i powiatów prezentując informacje o stanie środowiska w Małopolsce oraz prowadzili
wykłady dla studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego i AGH oraz słuchaczy Uniwersytetu
Trzeciego Wieku w Bukownie.
Edukacja ekologiczna młodzieży i dzieci
W 2014 roku została podpisana umowa o współpracy pomiędzy Inspektoratem a AGH
im. Stanisława Staszica w Krakowie. Celem umowy jest wykorzystanie doświadczeń i
dorobku naukowego AGH oraz potencjału i pozycji WIOŚ w Krakowie dla dalszych działań
służących obu stronom, w tym między innymi umożliwienia udostępniania studentom i
pracownikom AGH danych o środowisku Małopolski.
Fot. Podpisanie umowy o współpracy pomiędzy AGH i WIOŚ w Krakowie
WIOŚ w Krakowie ściśle współpracuje z uczelniami, szkołami a także z
przedszkolami, w zakresie przekazywania młodym ludziom wiedzy na temat badania i oceny
stanu środowiska oraz praktycznie prezentuje sposoby badania poszczególnych elementów
środowiska, podczas wizyt uczniów i studentów w Laboratorium WIOŚ w Krakowie oraz w
91
Delegaturach w Tarnowie i Nowym Sączu a także na stacjach pomiarowych jakości
powietrza. Jednym z przykładów podejmowanych w 2014 roku działań edukacyjnych były
spotkania edukacyjne z dziećmi i młodzieżą oraz ich kadrą pedagogiczną, zorganizowane w
Delegaturze w Tarnowie w dniach 23 i 24 marca z okazji Światowego Dnia Wody.
W zajęciach edukacyjnych wzięli udział uczniowie klasy o profilu technik ochrony
środowiska oraz liczna grupa przedszkolaków. Pracownicy Delegatury przybliżyli młodzieży
tematykę monitoringu wód, w tym aktualną metodykę oceny stanu wód powierzchniowych.
Dla przedszkolaków przygotowano specjalną ścieżkę edukacyjną pozwalającą zapoznać się z
publikacjami o środowisku oraz przybliżyć specyfikę pracy w laboratorium środowiskowym,
poprzez prezentację aparatury laboratoryjnej „w akcji”. W ramach zabaw edukacyjnych
przedszkolaki miały okazję zmierzyć poziom hałasu jaki wytwarza ich głos.
Fot. Prezentacje edukacyjne dla przedszkolaków z okazji Światowego Dnia Wody w
Delegaturze WIOŚ w Tarnowie
Fot. Zabawy edukacyjne z przedszkolakami z okazji Światowego Dnia Wody w Delegaturze
WIOŚ w Tarnowie
92
Fot. Zajęcia edukacyjne dla uczniów szkoły ponadpodstawowej w Delegaturze WIOŚ w
Tarnowie
W 2014 r. Inspektorat prowadził lekcje z uczniami z gimnazjum i z liceum, prelekcje
w przedszkolach i świetlicach szkolnych na terenie Nowego Sącza oraz edukacyjne spotkania
ze studentami. Przygotował i przedstawił prezentację dla Polskiego Związku Wędkarskiego –
Koło PZW Nowa Huta nt. pobieranie próbek wód powierzchniowych i ścieków oraz
uczestniczył w spotkaniu członków LOP – Koło Nowosądeckie.
Pracownicy WIOŚ w Krakowie sprawowali również nadzór merytoryczny nad przebiegiem
praktyk szkolnych i staży absolwenckich. W 2014 r. opieką merytoryczną objęto 88
praktykantów i 20 stażystów.
Strona internetowa
Ważnym i obecnie powszechnie stosowanym sposobem upowszechniania informacji,
w tym również informacji o środowisku, jest Internet. Za pośrednictwem strony internetowej
WIOŚ prezentuje wyniki pomiarów i badań monitoringowych w zakresie: jakości wód
powierzchniowych, jakości wód podziemnych, hałasu komunikacyjnego, pól
elektromagnetycznych, powietrza (wyniki pomiarów z automatycznej sieci monitoringu
w
trybie
on-line:
zanieczyszczeń
powietrza
udostępnianie
http://monitoring.krakow.pios.gov.pl), a także informacje z działalności kontrolnej
Inspektoratu. Ponadto w 2014 roku udostępniono w internecie materiały opracowane w WIOŚ
w Krakowie tj.: raport o stanie środowiska w 2013 roku, oceny jakości powietrza, wód,
opracowania o stanie środowiska w powiatach, sprawozdania z pomiarów, biuletyny,
komunikaty o przekroczeniach bądź występowaniu wysokich stężeń zanieczyszczeń oraz
multimedialne prezentacje tematyczne.
Strona internetowa Inspektoratu w Krakowie jest na bieżąco modernizowana, w celu
zapewnienia przejrzystości i szybkiego dostępu do danych.
W 2014 roku, w celu zapewnienia prezentacji zasobów PMŚ w odniesieniu przestrzennym,
wykonano i udostępniono na stronie interaktywną mapę tematyczną, prezentującą dane z
monitoringu wód powierzchniowych w województwie małopolskim. Wizualizację wykonano
w WIOŚ na platformie ArcGIS online.
93
Fot. Interaktywna mapa monitoringu jakości wód powierzchniowych w województwie
małopolskim
Fot. Prezentacja wyników w punktach pomiarowo-kontrolnych
Fot. Prezentacja wyników w jednolitych częściach wód powierzchniowych
94

Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2014 roku

Transkrypt

Podobne dokumenty