docrespublica academica vilnensis
download 
Reklamacja Transkrypt
respublica academica vilnensis
Olga Filaszkiewicz RESPUBLICA ACADEMICA VILNENSIS POLSKIE STOWARZYSZENIA IDEOWO-WYCHOWAWCZE STUDENTÓW UNIWERSYTETU STEFANA BATOREGO W WILNIE W LATACH 1919–1939 Elbląg 2014 Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego Wydawnictwa PWSZ w Elblągu dr hab. inż. Jerzy Łabanowski Recenzent dr hab. Marzena Dyjakowska, prof. KUL Redakcja, korekta, skład, projekt okładki Wydawnictwo Techniczno-Naukowe JAS e-mail: [email protected] Jadwiga Szczerkowska Jerzy Paczyński Zdjęcie na okładce Uniwersytet Wileński. Baszta astronomiczna i obserwatorium (1935 r.) Ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego Panu Dyrektorowi i pracownikom NAC, za życzliwość i udostępnienie fotografii składamy serdeczne podziękowania ΞŽƉLJƌŝŐŚƚďLJWt^ǁůďůČŐƵ ISBN 978-83-62336-39-5 Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Elblągu 82-300 Elbląg, ul. Wojska Polskiego 1, tel. 55 629 05 55 Wydanie I, nakład 120 egz., format B-5 Książkę dedykuję moim Rodzicom Irenie i Lucjanowi SPIS TREŚCI WSTĘP............................................................................................................................ 7 Część I UNIWERSYTET STEFANA BATOREGO W WILNIE – GENEZA I FUNKCJONOWANIE.................................................................................................. 17 Rozdział 1 Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie ......................................................................... 19 1.1. Zarys dziejów Uniwersytetu Wileńskiego .......................................................... 1.2. Reaktywacja Uniwersytetu Stefana Batorego ..................................................... 1.3. Funkcjonowanie Uniwersytetu Stefana Batorego ............................................... 19 29 39 Rozdział 2 Formalnoprawny status szkół wyższych i stowarzyszeń studenckich w Polsce w latach międzywojennych ............................................................................................. 51 2.1. Podstawy prawne funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1918–1933 ............................................................................................ 2.2. Stan prawny po reformie szkolnictwa wyższego w 1933 roku ........................... 2.3. Sytuacja prawna stowarzyszeń studenckich ........................................................ 2.4. Przepisy wewnętrzne Uniwersytetu Stefana Batorego ........................................ 51 57 63 68 Część II STOWARZYSZENIA IDEOWO-WYCHOWAWCZE POLSKIEJ MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ USB W WILNIE – STRUKTURY, DZIAŁALNOŚĆ, MYŚL POLITYCZNA .................................................................................................... 75 Rozdział 3 Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” oraz młodzież narodowa .................................................................................................. 77 3.1. Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”................. 3.2. Organizacje młodzieży narodowej ...................................................................... 77 94 Rozdział 4 Lewica i ludowcy w środowisku młodzieży uniwersyteckiej Wilna ............................... 113 4.1. Związek Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej ................................................ 113 4.2. „Grupa Dembińskiego” ....................................................................................... 125 4.3. Młodzież ludowa ................................................................................................. 162 5 Rozdział 5 Stowarzyszenia „Młodzieży Państwowej” ...................................................................... 169 5.1. Związek Polskiej Młodzieży Demokratycznej .................................................... 169 5.2. Legion Młodych – Akademicki Związek Pracy dla Państwa .............................. 177 5.3. Związek Młodzieży Akademickiej – Myśl Mocarstwowa .................................. 190 Część III PŁASZCZYZNY SPORÓW WSPÓLNE STUDENTOM UNIWERSYTETU STEFANA BATOREGO ................................................................................................ 197 Rozdział 6 Kwestia żydowska ........................................................................................................... 199 6.1. Sprawa Wacławskiego ........................................................................................ 199 6.2. Kolejna fala zamieszek (1936/1937)................................................................... 212 6.3. Stosunek stowarzyszeń ideowo-wychowawczych do sprawy żydowskiej.......... 222 Rozdział 7 W obronie autonomii uczelni i wolności studiowania ..................................................... 227 7.1. W obronie autonomii uczelni .............................................................................. 227 7.2. Akcja antyopłatowa ............................................................................................ 232 ZAKOŃCZENIE ............................................................................................................. BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................. ANEKSY......................................................................................................................... 1. Listy członków polskich studenckich stowarzyszeń ideowo-wychowawczych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939.............................. 2. Kuratorzy polskich stowarzyszeń ideowo-wychowawczych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie ..................................................................................... 6 236 244 267 269 282
