Rozwijanie kompetencji czytelniczych i upowszechnianie

RAPORT
Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 8
W ZGIERZU
W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
OPRACOWAŁ ZESPÓŁ W SKŁADZIE:
Beata Bielińska
Małgorzata Bogusławska
Iwona Hulewicz - Sroczyńska
Jolanta Ignaczak
Bożena Szulc
Zofia Szymańska
Małgorzata Wróbel
1
WSTĘP:
Ministerstwo Edukacji Narodowej ustanowiło rok szkolny 2015/2016 Rokiem Otwartej Szkoły.
Szkoła XXI wieku otwarta jest na kulturę, sztukę, sport, środowiska lokalne. Potrafi korzystać
z tego, co ją otacza. Na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty (art.35 ust.2 pkt.1),
ustalono także kierunki realizacji polityki oświatowej państwa.
W roku szkolnym 2015/2016 jednym z kierunków polityki oświatowej państwa jest
rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci
i młodzieży.
Ewaluację przeprowadzono na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324).
Wyniki ewaluacji zostały zawarte w niniejszym raporcie.
BADANY OBSZAR:
Kompetencje czytelnicze uczniów.
CELE EWALUACJI:
1. Uzyskanie informacji nt. poziomu czytelnictwa uczniów.
2. Zbadanie form rozwijania czytelnictwa stosowanych przez nauczycieli.
PRZEDMIOT EWALUACJI:
Rozwijanie kompetencji czytelniczych i upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci.
PYTANIA KLUCZOWE:
1. Jakie jest zainteresowanie czytelnictwem wśród dzieci?
2. Z jakich form popularyzacji czytelnictwa uczniowie korzystają?
3. Jakie działania podejmują nauczyciele, aby promować czytelnictwo?
4. Jakie działania podejmują rodzice, aby promować czytelnictwo?
KRYTERIA EWALUACJI:
1. Uwzględniając potrzeby uczniów szkoła stwarza warunki do rozwoju kompetencji
czytelniczych.
2. Uczniowie wykazują się samodzielnością w rozwijaniu kompetencji czytelniczych.
METODY BADAWCZE I NARZĘDZIA POMIAROWE:
 Ankiety skierowane do:
 uczniów klas: 3b, 4b, 5b i 6b
 rodziców uczniów klas: 3b, 4b, 5b i 6b
 nauczycieli
 Wywiad z nauczycielem bibliotekarzem
 Analiza dokumentacji biblioteki szkolnej
2
CZAS PRZEPROWADZENIA EWALUACJI:
X 2015– V 2016
SPOSÓB PREZENTACJI:
Raport jako dokument przedstawiony dyrektorowi szkoły i umieszczony na stronie internetowej
szkoły.
Sprawozdanie dla Rady Pedagogicznej zaprezentowane na posiedzeniu Rady Pedagogicznej
w dniu 11 V 2016r.
ANALIZA ANKIET SKIEROWANYCH DO UCZNIÓW, RODZICÓW
I NAUCZYCIELI
Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów.
Ankietę przeprowadzono w następujących klasach i wzięło w niej udział:
3b - 24 uczniów
4b - 19 uczniów
5b - 25 uczniów
6b - 25 uczniów
suma – 93 uczniów
Uczniom zadano 9 pytań, na które odpowiadali następująco:
1. Pytanie: Czy lubisz czytać książki?
Klasa
Tak
3b
23
4b
13
5b
9
6b
14
suma
59
%
63%
*4% uczniów nie udzieliło odpowiedzi.
Nie
1
4
15
11
31
33%
3
Większość uczniów lubi czytać. Zainteresowanie czytelnictwem spada wraz z wiekiem
uczniów.
2. Pytanie: Ile książek przeczytałeś w I półroczu roku szkolnego 2015/16?
Klasa
Liczba przeczytanych książek w przeliczeniu na jednego ucznia
3b
4b
5b
6b
suma
12,3
6,7
3,3
3,3
24,8
W I półroczu badani uczniowie przeczytali 592 książki, w tym na każdego ucznia przypada
około 25 książek. Wraz z wiekiem zainteresowanie czytelnictwem spada.
4
3. Pytanie: Co czytasz najchętniej? (można wybrać kilka odpowiedzi)
Klasa
Lektury
3b
4b
5b
6b
suma
9
2
3
8
22
Inne ( o sporcie,
przyrodzie, bajki itp.)
19
20
20
16
75
93
Czasopisma
2
8
8
9
27
C o c z ytas z najc hętniej?
75
27
B adanych
Inne
C z asopisma
22
L ektury
Uczniowie najchętniej czytają książki przyrodnicze, o sporcie, bajki itp. Natomiast niechętnie
czytają lektury.
4. Pytanie: Jak czytasz książki?
Klasa
Czytam samodzielnie
Czytają mi rodzice
3b
4b
5b
6b
suma
%
23
18
24
25
90
97%
1
1
0
1
3
3%
5
Czytają mi
rodzice
3%
Jak czytasz książki?
Czytam
samodzielnie
97%
Zdecydowana większość uczniów czyta samodzielnie.
5. Pytanie: Jak często czytasz książki?
Klasa
Codziennie
Kilka razy
w tygodniu
Raz na
tydzień
Kiedy
muszę
Nie czytam
wcale
3b
4b
5b
6b
suma
8
5
0
2
15
11
7
11
3
32
3
4
4
6
17
2
3
10
12
27
0
0
0
2
2
1/3 badanych uczniów czyta książki kilka razy w tygodniu.
6
6. Pytanie: Skąd bierzesz książki? (można wybrać kilka odpowiedzi)
Klasa
Z zasobów
domowych
Z biblioteki
szkolnej
Z innych
bibliotek
Pożyczam
od kolegów
3b
4b
5b
6b
suma
19
18
18
22
77
18
13
14
16
61
8
5
11
10
34
0
1
2
4
7
Uczniowie głównie korzystają z zasobów domowych, najmniej uczniów pożycza książki
od kolegów.
7. Pytanie: Z jakiej formy książki korzystasz najchętniej?
Klasa
Książka drukowana
Audiobooki
E-booki
3b
4b
5b
6b
suma
21
18
21
16
76
2
0
4
6
12
1
1
0
3
5
7
Najchętniej uczniowie wybierają książki drukowane.
8. Pytanie: Podkreśl te działania, podejmowane w szkole, które najbardziej
zachęcają Cię do czytania książek? (można wybrać kilka odpowiedzi)
3b
4b
5b
6b
suma
Działania
Spotkanie z autorem książek
Lekcje biblioteczne
Konkursy organizowane przez bibliotekę szkolną
34
13
3
14
4
(np. na okładkę do ulubionej książki)
19
3
9
5
2
Wycieczki do bibliotek miejskich
Głośne czytanie książek (akcja „Cała Polska czyta
11
3
1
5
2
dzieciom”)
26
7
7
6
6
Polecenie ciekawej książki przez nauczyciela
Polecenie ciekawej książki przez
57
8
13
18
18*
kolegę/koleżankę
*Pięcioro uczniów nie zaznaczyło żadnej odpowiedzi.
13
3
12
3
12
5
7
2
44
13
8
Najbardziej zachęca uczniów do czytania polecenie danej pozycji książkowej przez kolegów,
w następnej kolejności spotkanie z autorem książek oraz konkursy organizowane przez
biblioteki.
9. Pytanie: Jak rodzice zachęcają Cię do czytania książek? (można wybrać kilka
odpowiedzi)
3b
4b
5b
6b
suma
13
1
5
12
18
11
2
5
2
3
8
15
9
0
4
0
0
14
16
13
6
0
0
2
15
13
11
6
22
3
10
49
52
44
14
Działania
Czytam na głos domownikom
Czytają mi rodzice
Czytam wspólnie z dorosłymi
Otrzymuję książki w prezencie
Mam możliwość wyboru książki
Rodzice polecają mi ciekawe książki
Rodzice nie zachęcają mnie do czytania
9
Rodzice zachęcają dzieci do czytania książek najczęściej poprzez umożliwienie dzieciom
samodzielnego wyboru książki, kupują dzieciom książki w prezencie, a także polecają im
ciekawe tytuły książek.
Wyniki ankiety skierowanej do rodziców.
Ankietę przeprowadzono wśród rodziców uczniów następujących klas i wzięło w niej udział:
3b – 21 rodziców
4b – 18 rodziców
5b – 19 rodziców
6b – 20 rodziców
suma – 78 rodziców
Rodzicom zadano 4 pytania, na które odpowiadali następująco:
10
1. Pytanie: Czy Pani/Pana dziecko lubi czytać książki?
Klasa
Tak
Nie
Nie wiem
3b
16
5
-
4b
11
7
-
5b
11
8
-
6b
11
9
-
suma
49 (63%)
29 (37%)
-
Większość rodziców potwierdziła, że ich dzieci lubi czytać książki.
2. Pytanie: Co Pani /Pana dziecko czyta najchętniej?
Klasa
Lektury
Inne książki
Czasopisma
Nie wiem
3b
3
16
1
1
4b
3
15
-
-
5b
1
13
9
-
6b
2
16
2
1
11
suma
9
60
12
2
Najwięcej osób wskazało, że ich dzieci najchętniej wybierają inne książki, tzn. przyrodnicze,
bajki, o sporcie itp. 2 osoby przyznały, że nie wiedzą, co lubi czytać ich dziecko.
3. Pytanie: W jaki sposób zachęca Pani/Pan swoje dziecko do czytania? (można
wybrać kilka odpowiedzi)
Klasa
Głośne
Wspólne Książka Wspólne
czytanie czytanie z
jako
wybieranie
dzieckiem prezent
książek
przez
dziecko
Polecam
dziecku
tytuły
Inne
Nie
zachęcam
3b
6
15
12
14
4
-
-
4b
5
11
10
7
2
-
1
5b
3
13
7
13
13
-
-
6b
-
6
12
13
6
-
2
suma
14
45
41
47
25
-
3
12
Najwięcej rodziców wskazało, że zachęca swoje dziecko do czytania książek poprzez
wspólne wybieranie tytułów książek, 3 osoby przyznały, iż nie zachęcają dzieci do czytania.
4. Pytanie: Czy Pani/Pana zdaniem biblioteka szkolna spełnia potrzeby dzieci?
Klasa
Tak
Nie
Nie wiem
3b
16
2
4
4b
14
1
3
5b
13
-
5
6b
13
2
4
suma
56 (73%)
5 (6%)
16 (21%)
13
Zdaniem większości rodziców biblioteka szkolna spełnia potrzeby uczniów.
Rodzice jednocześnie wskazali, że ich zdaniem w bibliotece brakuje nowości wydawniczych
i jest zbyt mała liczba lektur szkolnych.
Wyniki ankiety skierowanej do nauczycieli.
W ankiecie wzięło udział 26 nauczycieli. Ankieta zawierała 2 pytania.
Udzielono następujących odpowiedzi:
1. Pytanie: Jakie działania Pani/Pan podejmuje, aby promować czytelnictwo
wśród dzieci?
 14 nauczycieli poleca uczniom tytuły ciekawych lektur, starając się zainteresować
dzieci proponowaną lekturą, która ma wzbogacić ich wiedzę, a także rozwinąć
zainteresowania
i wyobraźnię oraz słownictwo uczniów,
 13 nauczycieli czyta głośno w klasie, świetlicy lub podczas przerw lekcyjnych
pozycje z literatury dziecięcej: baśnie, opowiadania, wiersze lub słucha
z dziećmi płyt CD z nagraniami lektur,
 6 ankietowanych zachęca uczniów do brania udziału w konkursach bibliotecznych
szkolnych i pozaszkolnych, a ponadto 2 do korzystania z biblioteki szkolnej
 2 odwiedza razem z uczniami biblioteki miejskie,
 5 organizuje konkursy nt. książki (plastyczne, czytelnicze, recytatorskie)
14
Poza tym nauczyciele promują czytelnictwo wśród uczniów poprzez:
 prowadzenie zajęć czytelniczych w ramach akcji „Cała Polska czyta dzieciom”,
 zachęcanie uczniów do prowadzenia dzienniczka lektur oraz albumów dotyczących
wiadomości o autorze książek,
 ustalanie z uczniami rankingu ulubionych książek i opowiadanie o nich –
na tej podstawie uczniowie wybierają lekturę do czytania,
 organizację i udział w spotkaniach z pisarzem,
 współpracę z domem rodzinnym dzieci w zakresie czytelnictwa,
 polecanie tytułów ciekawych książek podczas spotkań z rodzicami
2. Pytanie: Czy Pani/Pana zdaniem szkolna biblioteka spełnia potrzeby dzieci?
Tak
Nie
Nie wiem
23 (88%)
0
2 (8%)
*1 osoba nie zaznaczyła odpowiedzi
Zdaniem nauczycieli biblioteka szkolna spełnia potrzeby dzieci.
1osoba wskazała, iż księgozbiór biblioteki mógłby być systematycznie uzupełniany.
15
WYWIAD Z NAUCZYCIELEM BIBLIOTEKARZEM
Przeprowadzono wywiad z nauczycielem bibliotekarzem – p. Małgorzatą Wróbel.
Podczas wywiadu uzyskano następujące odpowiedzi:
- Czy uczniowie naszej szkoły lubią czytać książki?
Ze statystyki wynika, że ok. 70% uczniów naszej szkoły czyta książki.
- Czy uczniowie często odwiedzają bibliotekę?
Pomimo tego, że żyjemy w dobie komputerów, nadal dużo dzieci chętnie sięga po
książki, największe grono to najmłodsi czytelnicy – uczniowie z klas I i II.
- Jakie książki dzieci wypożyczają najchętniej?
Najchętniej uczniowie wypożyczają książki z beletrystyki (o sporcie, przyrodzie, bajki),
także książki popularno- naukowe, a na końcu lektury szkolne.
- Czy nasza biblioteka zaspokaja potrzeby uczniów naszej szkoły?
Chociaż nasza biblioteka nie jest duża, to jednak jeżeli chodzi o książki, głównie lektury
to jest ich wystarczająca ilość.
W pierwszym semestrze biblioteka wzbogaciła się o 117 nowych egzemplarzy.
W II semestrze zaplanowane są “Urodziny biblioteki” i na pewno uczniowie znowu
podarują kolejne książki w prezencie.
- W jaki sposób stara się Pani zachęcić uczniów do czytania książek?
Aby zachęcić uczniów do czytania książek podejmowałam następujące działania:
 organizowałam konkursy biblioteczne ( na okładkę, na zakładkę, “Ulubiony
bohater literacki”, “Biblioteka moich marzeń” ),
 prowadziłam kiermasze “taniej książki”,
 biblioteka szkolna wzięła udział w konkursie organizowanym przez MEN
pt. ,,Książki naszych marzeń",
 współorganizowałam Dzień Pluszowego Misia,
 zorganizowałam dla uczniów klas I “Pasowanie na czytelnika”,
 z okazji Walentynek zaprosiłam uczniów “na randkę z książką”,
 współorganizuję spotkanie autorskie z p.Pawłem Wakułą – autorem wielu
książek dla dzieci i młodzieży,
 zorganizuję urodziny biblioteki,
 zorganizowałam popołudnie w bibliotece, podczas którego polecałam uczniom
do czytania ciekawe pozycje książkowe.
Przy bibliotece działa Koło Dziennikarskie, które systematycznie wydaje gazetkę
szkolną pt.,,Co słychać w 8". Ponadto przy bibliotece działa centrum multimedialne,
w którym uczniowie przygotowują się do lekcji, konkursów, a także korzystają
z internetu.
16
Zatem wnioskuje się, iż nauczyciel bibliotekarz prowadzi wiele działań, mających
na celu upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci. W bibliotece brakuje nowości
wydawniczych.
WYNIKI EWALUACJI I WNIOSKI KOŃCOWE
Na podstawie analizy dokumentów stwierdza się, że:
1. Większość badanych dzieci (63% w/g wskazań uczniów i 63 % rodziców) lubi czytać
książki.
2. Ok. 70 % uczniów naszej szkoły czyta książki.
3. Najwięcej książek wypożyczają uczniowie klas I-III.
4. W I półroczu roku szkolnego 2015/2016 najwięcej książek przeczytali uczniowie klasy
3b, a najmniej 5b i 6b.
5. Uczniowie najchętniej czytają książki o przyrodzie, sporcie, bajki, następnie
czasopisma, a na ostatnim miejscu wybierają lektury. Potwierdzili to także rodzice.
6. Uczniowie najchętniej czytają samodzielnie, kilka razy w tygodniu.
7. Największa ilość uczniów korzysta z zasobów domowych, a w następnej kolejności
z zasobów biblioteki szkolnej.
8. Uczniowie chętniej sięgają po książkę drukowaną, a rzadziej po audiobooki.
9. Najbardziej zachęca uczniów do czytania polecenie danej pozycji książkowej przez
kolegów, w następnej kolejności spotkanie z autorem książek, a dopiero na czwartym
miejscu polecenie książki przez nauczyciela.
10. Nauczyciele podejmują szereg różnorodnych działań promujących czytelnictwo wśród
uczniów. Są to:
 polecanie uczniom tytułów ciekawych lektur, zainteresowanie dzieci proponowaną
lekturą, która ma wzbogacić ich wiedzę, a także rozwinąć zainteresowania i
wyobraźnię oraz słownictwo uczniów,
 głośne czytanie w klasie, świetlicy lub podczas przerw lekcyjnych pozycji z literatury
dziecięcej: baśni, opowiadań, wierszy lub słuchanie z dziećmi płyt CD z nagraniami
lektur,
 zachęcanie uczniów do brania udziału w konkursach bibliotecznych szkolnych
i pozaszkolnych, a także do korzystania z biblioteki szkolnej,
 odwiedzanie razem z uczniami bibliotek miejskich,
 organizowanie konkursów nt. książki (plastycznych, czytelniczych, recytatorskich),
także wielorakich „spotkań z książką”,
 prowadzenie zajęć czytelniczych w ramach akcji „Cała Polska czyta dzieciom”,
17
 zachęcanie uczniów do prowadzenia dzienniczka lektur oraz albumów dotyczących
wiadomości o autorze książek,
 ustalanie z uczniami rankingu ulubionych książek i opowiadanie o nich,
 organizację i udział w spotkaniach autorskich,
 prowadzenie kiermaszów książek,
 współpracę z domem rodzinnym dzieci w zakresie czytelnictwa.
11. Rodzice zachęcają swoje dzieci do czytania najczęściej poprzez wspólny wybór
książek, a potem kolejno: poprzez czytanie wspólnie z dziećmi oraz wręczanie
dzieciom książki jako prezentu. Potwierdzili to także uczniowie.
12. Biblioteka jest ważnym ogniwem w rozwijaniu kompetencji czytelniczych
i upowszechnianiu czytelnictwa wśród dzieci.
13. W bibliotece brakuje nowości wydawniczych.
MOCNE STRONY
1. Większość uczniów naszej szkoły lubi czytać, najchętniej wybiera książki drukowane.
2. Nauczyciele podejmują szereg różnorodnych działań promujących czytelnictwo.
3. Biblioteka spełnia oczekiwania uczniów, rodziców i nauczycieli.
4. Uwzględniając potrzeby uczniów szkoła stwarza warunki do rozwoju kompetencji
czytelniczych uczniów.
5. Rodzice włączają się w promowanie czytelnictwa wśród swoich dzieci.
SŁABE STRONY
1. Uczniowie niechętnie czytają lektury szkolne.
2. Zainteresowanie czytelnictwem spada wraz z wiekiem uczniów.
3. Zasoby biblioteki zawierają mało nowości wydawniczych.
REKOMENDACJE
1. Kontynuować podejmowane działania rozwijające kompetencje czytelnicze wśród
uczniów.
2. Wzmacniać współpracę nauczycieli z nauczycielem bibliotekarzem w celu
doboru tytułów kupowanych książek do potrzeb i zainteresowań uczniów
i nauczycieli.
3. Systematycznie powiększać księgozbiór biblioteki o nowości wydawnicze.
18