Załącznik do uchwały nr XXXVII/315/05 str. 1-53
Transkrypt
Załącznik do uchwały nr XXXVII/315/05 str. 1-53
P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A PLAN ROZWOJU LOKALNEGO MIASTA I GMINY MOSINA WRAZ Z WIELOLETNIM PLANEM INWESTYCYJNYM NA LATA - 2005–2008 - Mosina, luty 2005 rok P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A SPIS TREŚCI Wstęp 3 Załączniki 4 1.0. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego 12 2.0. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym wdrażaniem planu 16 2.1. Raport o stanie Miasta i Gminy Mosina 17 2.2. Identyfikacja problemów na podstawie analizy SWOT 42 3.0. 4.0. Zadania polegające na poprawie sytuacji na danym obszarze 48 3.1. Cele, programy i projekty 48 3.2. Wybrany wariant rozwoju [lista zadań (celów) do zrealizowania wynikających z hierarchii ważności] 54 Realizacja zadań i projektów 57 4.1. Programy Operacyjne i ich oznaczenie 58 4.2. Planowane projekty i zadania w okresie 2005-2012 59 4.3. Wieloletni Plan Inwestycyjny 2005-2008 (zintegrowana tabela zadań) 110 5.0. Powiązania projektów z innymi działaniami na terenie powiatu i województwa 133 6.0. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego 135 7.0. Plan finansowy na lata 2005-2012 140 7.1. Ocena sytuacji finansowej Miasta i Gminy Mosina w latach 2000-2003 z uwzględnieniem planu budżetu na 2004r. 141 7.2. Analiza struktury dochodów 142 7.3. Analiza struktury wydatków 143 7.4. Projekcja wolnych środków na inwestycje 147 7.5. Podział na źródła finansowania 152 8.0. System wdrażania 153 9.0. Sposoby monitorowania i oceny komunikacji społecznej 155 9.1. Sposoby oceny realizacji Planu Rozwoju Lokalnego 156 9.2. Podział potencjału inwestycyjnego na poszczególne cele strategiczne i inne cele 157 9.3. Public Relations Planu Rozwoju Lokalnego 158 2 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A WSTĘP Plan Rozwoju Lokalnego to dokument o charakterze strategicznym stanowiący integralną część Strategii Rozwoju Gminy Mosina. Obowiązek opracowania planu wynika z zapisów Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego i dotyczy przede wszystkim inwestycji, których wykonanie może być dofinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz innych środków zewnętrznych. Zapisy Planu Rozwoju Lokalnego są spójne z Narodowym Planem Rozwoju, ze Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego oraz z Planem Rozwoju Lokalnego Powiatu Poznańskiego. Priorytetowe inwestycje miasta i gminy przeznaczone do realizacji na najbliższe lata wskazali członkowie zespołu zadaniowego powołanego przez Burmistrza Gminy na podstawie Wniosków Przedsięwzięć Inwestycyjnych. Plan Rozwoju Lokalnego opracowano według zaproponowanej w podręczniku wdrażania ZPORR struktury, nieco zmodyfikowanej ze względu na specyfikę wcześniej opracowanego dokumentu tj. Strategii Rozwoju Gminy Mosina. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Mosina zawiera zidentyfikowane zadania w Programach Operacyjnych oraz elementy Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. Komisja ds. wdrażania WPI pełni jednocześnie funkcję Komisji ds. Planu Rozwoju Lokalnego, ponieważ zmiany w PRL-u w przeciągu najbliższych lat dokonywane będą w obrębie przejścia zadań z Programów Operacyjnych do Zintegrowanej Tabeli Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. 3 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A ZAŁĄCZNIKI ZARZĄDZENIE nr 19/04 Burmistrza Gminy Mosina z dnia 17 marca 2004 r. w sprawie: procedury opracowania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Gminy Mosina na lata 2004 - 2007 Na podstawie Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, póz. 1591), podejmując działania mające na celu opracowanie pierwszej edycji Wieloletniego Planu Inwestycji na lata 2004 - 2007, optymalnie dobranego zarówno pod względem potrzeb strategicznych jak i możliwości finansowych gminy zarządzam, co następuje: 1. 2. 3. 4. 1. 2. §1 Powołuję Komisję Koordynacyjną d.s. Wieloletniego Planu Inwestycyjnego na lata 2004 2007 (zwaną dalej „Komisją"), w skład której wchodzą osoby wymienione w załączniku nr 1 do niniejszego zarządzenia. Na Przewodniczącego Komisji Koordynacyjnej ds. Wieloletniego Planu Inwestycyjnego powołuję Zastępcę Burmistrza - Bogdana Robakowskiego. Na Wiceprzewodniczącego Komisji Koordynacyjnej d.s. Wieloletniego Planu Inwestycyjnego powołuję kierownika Referatu Inwestycji Komunalnych - Marię Wyzuj. Celem opracowania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego na lata 2004 - 2007 jest: 1) Stworzenie dokumentu pomocniczego w negocjacjach o uzyskanie dofinansowania z zewnętrznych środków finansowych, na przedsięwzięcia inwestycyjne realizowane przez Gminę, 2) komunikacja władz samorządowych z mieszkańcami w zakresie długookresowych zamierzeń inwestycyjnych, uwzględniających także wnioski/postulaty składane przez mieszkańców, 3) przedstawienie przyszłym partnerom przedsięwzięć publiczno-prywatnych długookresowych planów przedsięwzięć inwestycyjnych, 4) utworzenie bazy danych o wszystkich potrzebach inwestycyjnych Gminy, 5) zgromadzenie danych o wszystkich rozpoczętych inwestycjach (koncepcje, dokumentacje techniczne, itp.), 6) konfrontacja potrzeb inwestycyjnych z możliwościami inwestycyjnymi, 7) uniknięcie jednoczesnego otwierania zbyt wielu frontów inwestycyjnych w stosunku do zdolności finansowania Gminy, 8) określenie w okresie wieloletnim poziomu wydatków planowanych do poniesienia z budżetów Gminy i przeznaczonych na przedsięwzięcia inwestycyjne Gminy. §2 Prace nad Wieloletnim Planem Inwestycyjnym (WPI) przebiegać będą według harmonogramu zatwierdzonego przez mnie w dniu 17 marca 2004 r., który stanowi załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia. Wieloletni Plan Inwestycyjny opracowany przez Komisję na lata 2004-2007 posiadać będzie formułę planu „kroczącego”, tj. aktualizowanego corocznie z uzasadnionych powodów obejmujących m.in.: 1) zmiany w źródłach finansowania WPI (dotyczy sytuacji uzyskania nowych źródeł finansowania inwestycji planowanych w WPI), 4 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2) zmiany w zakresie przejmowanych zadaniach publicznych, 3) dezaktualizację zadań wprowadzonych do WPI. 1. 2. 3. 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 4. 5. §3 Przedmiotem planowania w WPI będą przedsięwzięcia inwestycyjne obejmujące: 1) Wszelkie nakłady związane z realizacja danego projektu począwszy od prac badawczych dot. tego projektu, wykupu gruntów, itp. do zakończenia prac budowlanych i oddania obiektu/ów do użytku. 2) modernizację istniejącego rzeczowego majątku trwałego i zakupy inwestycyjne, 3) przedsięwzięcia inwestycyjne o wartości jednostkowej powyżej 20.000 zł (z VAT). Samodzielne przedsięwzięcia inwestycyjne o wartości jednostkowej do 20.000 zł objęte zostaną prognozą wydatków budżetowych na lata 2004 - 2007 sporządzoną przez Skarbnika Gminy. Wartość remontów odtworzeniowych objęta zostanie prognozą wydatków budżetowych na lata 2004 -2007; sporządzoną przez Skarbnika Gminy. §4 Skarbnik Gminy przedstawiając opracowaną prognozę potencjału inwestycyjnego Gminy na lata 2004 - 2007 wraz z dopuszczalnym poziomem zadłużenia Gminy (przy założeniu pozyskania zewnętrznych długoterminowych środków finansowych ze źródeł komercyjnych), przedłoży jednocześnie opis parametrów przyjętych w projekcji dochodów oraz wydatków Gminy. Opracowując projekcję, o której mowa w ust. 1 Skarbnik Gminy zasięga wszelkich niezbędnych konsultacji celem opracowania danych, na wiarygodnym i stabilnym poziomie. W trakcie prac nad WPI Skarbnik Gminy przedłoży Komisji pisemne propozycje (uwzględniające obowiązujące przepisy) dotyczące form i zasad dofinansowania przedsięwzięć inwestycyjnych podejmowanych przez podmioty realizujące usługi publiczne w imieniu Gminy. Przed zakończeniem prac nad WPI, Skarbnik Gminy dokona korekty projekcji dochodów i wydatków z uwzględnieniem zadań inwestycyjnych przyjętych do WPI generujących dodatkowe wydatki lub generujących dodatkowe dochody. Korekty te zostaną uwzględnione przez Referat Inwestycji Komunalnych w ostatecznej wersji pierwszej edycji WPI. §5 Wniosek przedsięwzięć inwestycyjnych do WPI (zwany dalej „wnioskiem") składany być może wyłącznie na ujednoliconym wzorze stanowiącym załącznik nr 3 do niniejszego zarządzenia. Zasady wypełniania wniosku przedsięwzięć inwestycyjnych do WPI omówione będą na szkoleniu w terminie określonym harmonogramem. Do WPI przyjmowane będą wyłącznie wnioski przedsięwzięć inwestycyjnych kompletnie wypełnione i podpisane. Kompletnie wypełnione i podpisane wnioski przyjmuje od referatów Urzędu Miejskiego w Mosinie, Referat Inwestycji Komunalnych. Wszystkie wnioski winny być zatwierdzone przez właściwego merytorycznie zastępcę Burmistrza oraz przez Burmistrza Gminy Mosina. Wnioskodawcą przedsięwzięć inwestycyjnych mogą być referaty Urzędu Miejskiego, a poprzez nie także jednostki organizacyjne powiązane z budżetem Gminy. Postulaty do WPI oraz wnioski składają także stowarzyszenia i nieformalne grupy mieszkańców, organizacje reprezentujące biznes lokalny i inne zorganizowane grupy społeczne z uwzględnieniem zapisów ust. 5. Wszelkie postulaty i wnioski przedsięwzięć inwestycyjnych do WPI przyjmują referaty merytoryczne właściwe dla charakteru danego wniosku. Złożone wnioski weryfikowane są przez referaty merytoryczne i ewentualnie ujmowane we wnioskach składnych przez te referaty do WPI. Złożone sugestie i postulaty (inicjatywy mieszkańców) stanowić mogą podstawę wniosków 5 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 6. składanych przez dany referat do WPI. W przypadku nie ujęcia przez referat merytoryczny postulatu/wniosku złożonego przez grupy mieszkańców wymienionych w ust 4, referat merytoryczny informuje wnioskodawcę o przyczynie odstąpienia od wniosku/postulatu. O terminie i trybie rozpoczęciu przyjmowania wniosków/postulatów od mieszkańców wymienionych w ust 4 oraz kryteriach kwalifikacji zadań do WPI, informuje media (zgodnie z harmonogramem) Przewodniczący Komisji Koordynacyjnej ds. Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. §6 Okres konsultacji społecznych przewidzianych w harmonogramie prac nad WPI obejmował będzie także konsultacje z podmiotami będącymi dostawcami mediów tj. energii, gazu, itd. 1. 2. §7 Przy opracowywaniu Wieloletniego Planu Inwestycyjnego zsynchronizowanego ze Strategią Rozwoju Gminy przyjmuje się zasadę otwartości przyjętego niniejszym zarządzeniem systemu prac nad WPI na ewentualne korekty, o ile usprawnią one przyjęty tryb pracy nad WPI bez wypaczenia jego celu i istoty oraz zachowają ostateczny planowany termin zakończenia prac nad pierwszą edycją WPI. Koordynację prac nad Wieloletnim Planem Inwestycyjnym określoną zatwierdzonym harmonogramem oraz ich dokumentowanie powierzam inspektorowi Referatu Inwestycji Komunalnych - Adamowi Ejchorstowi. §8 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. Burmistrz Gminy Mosina ………………………………… 6 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Zał. Nr 1 do zarządzenia Burmistrza Gminy Mosina Nr 19/04 z dnia 17 marca 2004 r. SKŁAD OSOBOWY KOMISJI KOORDYNACYJNEJ DS. WIELOLETNIEGO PLANU INWESTYCYJNEGO NA LATA 2004-2007 1. Przewodniczący Komisji – Bogdan Robakowski 2. Wiceprzewodnicząca – Maria Wyzuj Członkowie: 1. Ewa Marciniak 2. Sławomir Ambrożewicz 3. Wojciech Górny 4. Bogusław Baraniak 5. Marian Walicki 6. Barbara Małecka 7. Adam Ejchorst 7 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Zał. Nr 2 do zarządzenia Burmistrza Gminy Mosina Nr 19/04 z dnia 17 marca 2004 r. Harmonogram prac nad WPI L.p. 1. 2. 3. 4. Rodzaj działań Powołanie Komisji Koordynacyjnej Wieloletniego Planu Inwestycyjnego wraz z wyznaczeniem wydziałowych koordynatorów w jednostkach powiązanych z budżetem gminy Zarządzenie dotyczące opracowania Wieloletniego Planu Finansowego zsynchronizowanego z harmonogramem prac nad WPI (w tym zawierającym obowiązek przygotowania prognozy potencjału inwestycyjnego miasta i gminy na lata 2004-2007) Warsztaty szkoleniowe dla Komisji Koordynacyjnej Wieloletniego Planu Inwestycyjnego obejmujące m.in. 3.1. Istota i cel WPI 3.2. Omówienie projektu „Procedury opracowania WPI” 3.3. Zasady wypełniania ujednoliconej karty informacyjnej o wnioskowanym do WPI zadaniu inwestycyjnym 3.4. Wypracowanie projektu kryteriów oceny inwestycji kwalifikującej do WPI i ustalających w konsekwencji hierarchię inwestycji w WPI Zatwierdzenie „Procedury opracowania WPI” Termin 17.03.2004 Burmistrz Gminy Mosina 17.03.2004 14.04.2004 14.04.2004 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Zatwierdzenie projektu kryteriów oceny inwestycji kwalifikującej do WPI i ustalających w konsekwencji hierarchię inwestycji w WPI Wnioskowanie przez wydziały oraz jednostki powiązane z budżetem gminy propozycji zadań inwestycyjnych do WPI na ujednoliconych kartach informacyjnych (ewentualne wnioski mieszkańców opiniuje opiniuje właściwy wydział merytoryczny) Ustalenie możliwości współfinansowania zadań ze środków zewnętrznych i przekazanie informacji (zakładany poziom współfinansowania, termin) do Wydziału Finansowego Przedstawienie prognozowanego potencjału inwestycyjnego miasta i gminy na lata 2004-2007 i przekazanie prognoz Kierownikowi Referatu Inwestycji Komunalnych Ustalenie propozycji hierarchii zadań według ustalonych kryteriów Przekazanie WPI do Referatu Finansowego celem dokonania ewentualnych korekt i ustalenia wielkości nakładów inwestycyjnych na poszczególne lata Zakończenie prac nad WPI i przekazanie do konsultacji społecznych Korekty z uwzględnieniem konsultacji społecznych i zakończenie prac nad WPI – uchwalenie WPI Wykonawca Burmistrz Gminy Mosina BMI Sp. z o.o., Kierownik Referatu Inwestycji Komunalnych Zaproszeni szefowie jednostek organizacyjnych i spółek zależnych gminy BMI Sp. z o.o., Kierownik Referatu Inwestycji Komunalnych Zaproszeni szefowie jednostek organizacyjnych i spółek zależnych gminy Burmistrz Gminy Mosina 15.04.2004 15.04. 04.05.2004 15.05. – 22.05.2004 Kierownicy Referatów i jednostek powiązanych z budżetem gminy Kierownik Referatu Inwestycji Komunalnych Skarbnik Gminy 15.05.2004 24.09.2004 Burmistrz Gminy Mosina Przewodniczący Komisji WPI 18.11.2004 30.11.2004 luty 2005 Przewodniczący Komisji WPI Przewodniczący Komisji WPI, Rada Miejska 8 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Zał. Nr 3 do zarządzenia Burmistrza Gminy Mosina Nr 19/04 z dnia 17 marca 2004 r. WNIOSEK PRZEDSIĘWZIĘCIA INWESTYCYJNEGO DO WPI (TERMS OF REFERENCE) Zgodnie z informacjami przekazanymi na warsztatach szkoleniowych dla Komisji Koordynacyjnej WPI z dnia 15 kwietnia 2004 r. NAZWA ZADANIA: W niniejszej pozycji należy, poza nazwą zadania, wpisać numer zadania zgodnie ze wzorem zawartym w zarządzeniu Burmistrza Gminy Mosina z dnia 17 marca 2004 r.) OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ ZADANIA: Osobą odpowiedzialną za realizację zadania jest kierownik referatu Urzędu Miejskiego w Mosinie zgłaszającego wniosek lub osoba przez niego wskazana. BENEFICJENT: Beneficjentem jest grupa mieszkańców gminy, która będzie korzystać z efektów zadania po jego realizacji (np. młodzież miasta, mieszkańcy osiedla, wszyscy mieszkańcy, czytelnicy biblioteki, itp.). KRÓTKI OPIS PROJEKTU: W tym punkcie należy wykazać m.in.: związek funkcjonalny lub techniczny z innymi realizowanymi zadaniami; obowiązek realizacji wynikający z przepisów. W tym punkcie m.in. należy określić czy planowane przedsięwzięcie posiada opracowaną dokumentację techniczną oraz czy posiada pozwolenie na budowę. Jeżeli spełnienie tych warunków nie jest wymagane należy również to zapisać. Należy również opisać aktualne zaawansowanie prac nad realizacja zadania inwestycyjnego. LOKALIZACJA: Określając lokalizację należy umiejscowić planowane przedsięwzięcie, podając adres / numer działki, podać inne dane charakteryzujące nieruchomość, w tym także formę władania gruntem czyja własność, jak dzierżawa to na ile lat zawarta. Należy również określić czy planowane przedsięwzięcie jest zgodne z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli spełnienie tego warunku nie jest wymagane należy również to zapisać. CZAS REALIZACJI PROJEKTU: W tej pozycji należy określić proponowane ramy czasowe realizacji projektu. EFEKT: Ekonomiczny (mierzalny) będzie generować dodatkowe dochody, czy dodatkowe wydatki. Społeczny zaspokaja potrzeby mieszkańców (dostępność do placówek oświaty, poprawia komunikację, itp.), poprawia aktywność zawodową mieszkańców, stwarza warunki do ożywienia inwestycyjnego wśród podmiotów gospodarczych, itp. Inne efekty. 9 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A KOSZTY: W niniejszej pozycji należy podać jednorazowe nakłady inwestycyjne na zadanie a także roczne koszty eksploatacji, które będą miały wpływ na budżet miasta. ZAANGAŻOWANIE ŚRODKÓW WŁASNYCH: W pozycji tej należy określić udział środków własnych w całkowitych nakładach inwestycyjnych; procentowo i kwotowo. Należy również wskazać, czy realizowany projekt należy do zadań własnych gminy. WPŁYW NA ŚRODOWISKO: W niniejszej pozycji należy określić wpływ planowanego przedsięwzięcia na środowisko: pozytywny / neutralny / negatywny, oraz uzasadnić. PARTNERZY PROJEKTU: W niniejszej pozycji należy wymienić partnerów zaangażowanych w jakikolwiek sposób (pośrednio lub bezpośrednio) w realizację projektu oraz ewentualnie wykazać czy planowane i możliwe jest pozyskanie dodatkowych środków na realizację przedsięwzięcia z: funduszy pomocowych Unii Europejskiej, PPP, i innych. UZASADNIENIE: Uzasadniając proponowane zadanie należy wykazać jego związek z innymi zadaniami zrealizowanymi lub realizowanymi, w stosunku do których posiada ono charakter komplementarny, pozwalający wzmocnić pozytywny całkowity efekt na otoczenie. Data : ......................................... ....................................................... Podpis Kierownika Referatu ........................................................ Podpis Burmistrza 10 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A ZARZĄDZENIE nr 9/05 Burmistrza Gminy Mosina z dnia 16 lutego 2005r. w sprawie zmiany zarządzenia Nr 19/04 Burmistrza Gminy Mosina z dnia 17 marca 2004 roku w sprawie procedury opracowania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego na lata 2004 – 2007. W związku ze zbliżającym się zakończeniem prac nad Wieloletnim Planem Inwestycyjnym zarządzam, co następuje: § 1. W zarządzeniu Nr 19/04 Burmistrza Gminy Mosina z dnia 17 marca 2004 r. w sprawie procedury opracowania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego na lata 2004 – 2007 wprowadza się następujące zmiany: 1. okres obowiązywania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego na lata 20042007 zastępuje się latami 2005-2008. § 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. Burmistrz Gminy Mosina ………………………………… 11 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 1.0. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 12 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Misja jest wyrażeniem, które określa główny cel gminy, jej „sens życia”. Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do gminy, dla której została sformułowana. Wypracowana, na etapie tworzenia Strategii Rozwoju Gminy Mosina, misja rozwoju gminy poprzez wizję, pokazuje pozytywny obraz Miasta i Gminy Mosina w perspektywie 10 lat. Misja wyraźnie określa charakter gminy i wskazuje jej atuty. Z misji bezpośrednio wynikają obszary, które powinny być rozwijane. Obszary rozwojowe Miasta i Gminy Mosina wzajemnie się uzupełniają. Wiele zadań realizacyjnych wskazanych w celu "rozwój przestrzenny i ochrona zasobów środowiska naturalnego" powiązanych będzie z zadaniami wskazanymi w celu "rozwój społeczno-gospodarczy". I tak np. rozwój małej i średniej przedsiębiorczości będzie zarówno kreował nowe miejsca pracy, jak również będzie wpływał na inwestycje w dziedzinie infrastruktury czy ochrony środowiska naturalnego. W dalszej części dokumentu przedstawiono obszary – cele strategiczne, jak i programy oraz projekty przyporządkowane dla każdego z tych obszarów. 13 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Mosina GMINĄ KORZYSTAJĄCA Z 700 LETNIEJ TRADYCJI ROZWOJU. JEJ MISJĄ JEST DBAŁOŚĆ O JAKOŚĆ ŚRODOWISKA NATURALNEGO I ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, STWARZANIE DOGODNYCH WARUNKÓW GOSPODAROWANIA, OSIEDLANIA SIĘ I REKREACJI W OBRĘBIE AGLOMERACJI POZNAŃSKIEJ. 14 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Obszar Miasta i Gminy Mosina stanowi naturalny obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego. Plan Rozwoju Lokalnego w Mieście i Gminie Mosina oparty został na następujących obszarach ujętych w celach strategicznych, zamieszczonych w Strategii Rozwoju Gminy Mosina. Na podstawie analizy celu strategicznego pod nazwą „Rozwój przestrzenny i ochrona zasobów środowiska naturalnego” wyodrębniono następujące obszary realizacji Planu Rozwoju Lokalnego: - obszar gospodarki wodno-ściekowej, - obszar gospodarki energetyki cieplnej, - obszar gospodarki odpadami, - obszar infrastruktury przestrzennej. Na podstawie analizy celu strategicznego pod nazwą „Rozwój społeczno- gospodarczy” wyodrębniono następujące obszary: - obszar rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości, - obszar usług turystycznych i rekreacyjnych, - obszar ochrony zdrowotnej i pomocy społecznej, - obszar aktywności oświatowej, kulturalnej i sportowej. Powyższe obszary zapisane w celach strategicznych traktuje się jako obszary rozwoju społeczno-gospodarczego, priorytetowe na lata 2005-2008. Powyższe obszary zidentyfikowane na podstawie Strategii Rozwoju Gminy Mosina stanowią o podziale przestrzeni społeczno – gospodarczej gminy, w których to obszarach będą realizowane poszczególne przedsięwzięcia zamieszczone w Zintegrowanej Tabeli Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. Dotyczy to inwestycji finansowych w oparciu o montaż finansowy środków z budżetu gminy i funduszy strukturalnych, jak i realizowanych tylko w oparciu o środki własne. 15 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.0. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNOGOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU 16 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1. RAPORT O STANIE 1 MIASTA I GMINY MOSINA Mosina, jest gminą miejsko – wiejską położoną około 18 km na południe od Poznania. Gmina to 21 sołectw i miasto Mosina stanowiące siedzibę władz samorządowych. Miasto leży na styku Poznańskiego Przełomu Warty i Kotliny Śremskiej, nad Kanałem Mosińskim. Oddalone jest od stolicy Wielkopolski - Poznania o 18 km na południe, w kierunku na Wrocław. Atrakcyjność lokalizacyjną miasta podnoszą szlaki komunikacyjne prowadzące stąd do Poznania, Stęszewa, Śremu i Kórnika. Gmina jest miejscem, w którym przewiduje się w najbliższych latach szczególnie intensywny rozwój turystyki. Na terenie Mosiny leżą Wielkopolski Park Narodowy oraz Rogaliński Park Krajobrazowy z okazałym skupiskiem kilkusetletnich dębów i starorzeczami Warty. Koneserzy sztuki nie ominą późnobarokowej rezydencji rodu Raczyńskich w Rogalinie, będącej obecnie oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu. Na terenie Pałacu działa galeria malarstwa, która prezentuje główne kierunki rozwoju malarstwa polskiego i europejskiego w XIX i na początku XX w. Godny uwagi jest stary, utrzymany w stylu francuskim, ogród pałacowy oraz sąsiadujący z nim park krajobrazowy. To tutaj zobaczymy legendarne, kilkusetletnie dęby, spośród których najbardziej znane są Lech, Czech i Rus o obwodach 670, 740 i 910 cm. Atrakcyjność turystyczną Gminy podnoszą malowniczo położone jeziora usytuowane w sąsiedztwie dużych kompleksów leśnych. W Wielkopolskim Parku Narodowym, najczęściej odwiedzanym Parku Narodowym w Polsce turyści spotkają rzadkie okazy flory i fauny, a także malownicze formy krajobrazu, którego powstanie związane jest z ostatnim okresem zlodowacenia. Na powierzchni 7 584 ha występuje tu 1 100 gatunków roślin (w tym: storczyk, goździk siny, zimoziół północny), 45 gatunków ssaków (m.in.: ryjówki, borsuki, kuny, bobry), 220 gatunków ptaków (m.in.: kraski, zimorodki, gile) i 3 000 gatunków owadów. Najwyższym wzniesieniem Parku jest Osowa Góra – 132 m n.p.m, z której rozciąga się malownicza panorama na Mosinę i okolice. Walory turystyczne gminy doceniają przybysze z Polski i ze świata, których tysiące przyjeżdża tu co roku. Region jest znakomicie przygotowany do przyjęcia amatorów wycieczek pieszych i rowerowych, fanów żeglarstwa, wędkowania i grzybobrania. Pośród pięknego krajobrazu możliwa jest również rekreacja konna w ośrodkach w: Bolesławcu, Słowińcu, Rogalinku, Krajkowie i Wiórku. Na wszystkich gości czeka zróżnicowana oferta hotelowa-gastronomiczna. Władze samorządowe szczególnie dbają o rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią podstawowy element gospodarki gminy. Inwestorom oferuje się niskie podatki, dobrze rozbudowaną, nowoczesną i łatwo dostępną sieć infrastruktury technicznej oraz życzliwą i profesjonalną obsługę w magistracie. Te ułatwienia jak też bliskość Poznania sprawiają, że Mosina jest atrakcyjnym miejscem dla nowych inwestycji i celem migracji siedliskowej. 1 Na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Mosinie; danych zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Mosina na lata 2004-2012 i Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Mosina na lata 2004-2012. 17 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.1. Syntetyczna charakterystyka Miasta i Gminy Mosina 2.1.1.1. Położenie terenu – struktura krajobrazu Miasto i Gmina obejmuje obszar 171,00 km2, w tym: 63,94 km2 - lasy i grunty leśne 60,86 km2 - użytki rolne 46,20 km2 - pozostałe grunty Gmina miejska Mosina należy administracyjnie do powiatu poznańskiego w województwie wielkopolskim. Według podziału Niziny Wielkopolskiej na jednostki geomorfologiczne B. Krygowskiego obszar gminy Mosina należy do trzech regionów: Wysoczyzny Poznańskiej, Wysoczyzny Gnieźnieńskiej i Pradoliny Warszawsko – Berlińskiej. Północno – wschodnia część gminy należy do Wysoczyzny Gnieźnieńskiej. Stanowią ją tutaj subregion – Równina Średzka – wysoczyzna dennomorenowa płaska wyniesiona do rzędnej ca 80 m. n.p.m. oraz równina sandrowa występująca w rejonie Babek i Daszewic na rzędnej ca 70 m. n.p.m. Północno – zachodnia część gminy na odcinku Mosina – Dymaczewo Stare leży w obrębie subregionu Wysoczyzny Poznańskiej zwanego Pagórkami Stęszewskimi. Oprócz wysoczyzny morenowej rozciętej rynnami jeziornymi występują tu pagórki czołowomorenowe zaburzone działaniami lądolodu. Rzeźba terenu jest tu urozmaicona a deniwelacje terenu dochodzą do 30 m. Pozostałą część gminy zajmuje pradolina Warszawsko – Berlińska o charakterze kotlinowatym. Wyróżnić tu można odcinek Obrzański (na zachód od Mosiny) i odcinek Śremski (na wschód od Mosiny) wraz z doliną odcinka przełomowego rzeki Warty (na północ od Mosiny). Od południa pradolina otoczona jest Pojezierzem Krzywińskim (Równiną Kościańską). 2.1.1.2. Budowa geologiczna Budowa geologiczna głębszego podłoża miasta i gminy Mosina tylko w niewielkim stopniu miała wpływ na wykształcenie i miąższość osadów powierzchniowych i charakter współczesnej rzeźby terenu. Najważniejszą jednostką strukturalną podłoża jest monoklina przedsudecka, która obejmuje serie skalne od permu po kredę. Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są przez utwory oligocenu, miocenu i pliocenu. Miąższość utworów oligoceńskich jest zróżnicowana i wynosi od kilku do kilkunastu metrów, rzadko powyżej 20 metrów, natomiast w rowie tektonicznym Poznań – Gostyń osiąga 100 metrów. Pokłady węgli brunatnych (środkowy oligocen) wynoszą od kilku do kilkunastu metrów, a w rowie tektonicznym 40 – 65 metrów. Miąższość utworów mioceńskich osiąga 120 metrów. Pliocen to okres funkcjonowania na znacznej części Niziny Wielkopolsko – Kujawskiej wielkiego jeziora o powierzchni około 100 000 km2. Efektem osadzania materiałów w jeziorze plioceńskim są iły poznańskie o zmiennej miąższości od kilkunastu do 60 metrów, maksymalnie do 120 m. Na terenie gminy Mosina wychodnie iłów występują w odsłonięciach terenowych, m.. in. na Pożegowie (dzielnica Mosiny) oraz Dymaczewie Starym. Oprócz iłów utwory plioceńskie reprezentowane są przez piaski. Cechą charakterystyczną utworów mioceńskich i plioceńskich jest częste zaburzenie ich pierwotnego, poziomego układu w postaci siodeł, łęków, sięgające do głębokości 100, a nawet 200 metrów. Południowo – zachodnia część gminy Mosina położona jest w zasięgu rowu tektonicznego, gdzie miąższość wszystkich serii trzeciorzędowych dochodzi do 300 – 400 m. Utwory czwartorzędowe reprezentowane są przez osady plejstoceńskie i holoceńskie, które widoczne są w naturalnych i sztucznych odsłonięciach na terenie gminy Mosina. Serie utworów plejstoceńskich tworzą dwa pokłady glin zwałowych – dolny pokład koloru szarego związany ze zlodowaceniem środkowopolskim oraz górny koloru brązowego związany ze zlodowaceniem bałtyckim. Pokłady glin 18 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A zwałowych rozdzielone są warstwą piaszczysto – żwirową utworzoną między zlodowaceniami. Miąższość czwartorzędu wynosi od 40 do 50 metrów i wyraźnie uzależniona jest od morfologii powierzchni plioceńskiej, w obniżeniach osiąga miąższość 70 metrów. Ważną formą czwartorzędu są piaski teras rzecznych, które na terenie miasta i gminy Mosina zajmują duże powierzchnie. Terasy Warty zbudowane są z utworów piaszczysto – żwirowych, z przewarstwieniami mułkowatymi. Najmłodsze utwory holoceńskie reprezentowane są przez piaski i mułki rzeczne, torfy i piaski wydmowe. Występują one w Pradolinie Warszawsko – Berlińskiej, w odcinku przełomowym Warty oraz w dolinach rozcinających wysoczyznę. 2.1.1.3. Rzeźba terenu W rozwoju rzeźby terenu okolic Mosiny wyróżnić można trzy cykle – glacjalny (lodowcowy), peryglacjalny (ocieplenia) i holoceński (współczesny). Dwa ostatnie zlodowacenia (środkowopolskie i bałtyckie), rozdzielone ociepleniem (interglacjałem eemskim) stanowią cykl glacjalny. Ok. 300 000 lat temu, w okresie zlodowacenia środkowopolskiego cały obszar dzisiejszej gminy Mosina pokryty był lodem. Ocieplenie klimatu w okresie eemskim sprzyjało rozwojowi torfowisk oraz erozji i wypłukiwaniu gleb. Okres zlodowacenia bałtyckiego (ok. 20 000 lat temu) sprzyjał powstawaniu wysoczyzn morenowych, sandrów, rynien jeziornych, form ozowych i kemowych, pradolin i stopni terasowych. Cykl peryglacjalny to okres kiedy obszar gminy wolny był od lodu. Ok. 13 000 lat temu ocieplenie klimatu spowodowało wytopienie się brył lodów zagrzebanych w gruncie, powstawaniu jezior polodowcowych, zanikowi zmarzliny oraz uaktywnieniu procesów wydmotwórczych. Ingerencja w stosunku do rzeźby glacjalnej przejawiała się w złagodzeniu stoków, powstawaniu serii osadów stokowych i podstokowych, oraz modelowaniu den dolin rzecznych. Ostatni z cykli – cykl holoceński rozpoczął się ok. 10 000 lat temu i trwa do dnia dzisiejszego. Tutaj nastąpiła całkowita likwidacja wieloletniej zmarzliny, nasiliły się procesy wydmotwórcze, procesy glebotwórcze, proces zarastania jezior, a współcześnie – oddziaływanie wód opadowych, rzecznych i działalność człowieka. Współczesna rzeźba terenu gminy Mosina wykształcona jest więc w kilku przedstawionych wyżej cyklach przez cały zespół zmieniających się procesów rzeźbo i glebotworczych. 2.1.1.4. Gleby Gleby są efektem wspólnego oddziaływania na siebie skał występujących w podłożu, rzeźby terenu, klimatu, szaty roślinnej i wód gruntowych. Wspólne oddziaływanie na siebie w/w czynników zaowocował wystąpieniem na terenie gminy Mosina następujących typów gleb: gleby płowe, gleby rdzawe, czarne ziemie, gleby murszowate i mady rzeczne. Użytkowanie powierzchni gminy przedstawia się następująco: - grunty orne zajmują 37,8% powierzchni, - użytki zielone - 12,6% powierzchni, - lasy – 37,5% powierzchni, - grunty pod wodami – 2,4% powierzchni, - nieużytki – 1,9% powierzchni, - pozostałe – 7,8% powierzchni. Generalnie na terenie gminy stwierdza się małą przydatność rolniczą przestrzeni produkcyjnej: a) Kompleks 2 – pszenny dobry oraz 3 – pszenny wadliwy zajmuje 0,2% terenu użytków rolnych. b) Kompleks 4 – żytni bardzo dobry zajmuje ok. 5,6% terenu użytków rolnych i występuje na gruntach wsi Rogalin, Rogalinek, Mieczewo, Krajkowo, Daszewice. Występują tu gleby płowe o różnym stopniu wykształcenia profilu, wytworzone z glin płytko spiaszczonych oraz z piasków gliniastych naglinowych. 19 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A c) Kompleks 5 – żytni dobry zajmuje 21,6% terenu użytków rolnych i występuje na gruntach wsi Dymaczewo Stare, Dymaczewo Nowe, Krajkowo, Mieczewo, Radzewice, Rogalin, Rogalinek, Sowiniec, Świątniki, Mosina. Kompleks ten reprezentowany jest przez gleby płowe (pseudobielicowe i brunatne wyługowane) utworzone z piasków słabogliniastych lub rzadziej gliniastych lekkich zalegających na glinie lekkiej. d) Kompleks 6 – żytni słaby zajmuje 33,7% terenu użytków rolnych. Reprezentowany jest przez gleby rdzawe (bielicowe i brunatne wyługowane), powstałe z piasków słabogliniastych całkowitych zalegających na glinie, a także czarne ziemie właściwe utworzone z piasków gliniastych lekkich zalegających na piaskach luźnych oraz gleby murszowe utworzone z piasków gliniastych lekkich zalegających na piaskach luźnych. e) Kompleks 7 – żytni bardzo słaby zajmuje 27% terenów użytków rolnych i występuje m.in. w Dymaczewie Nowym, Dymaczewie Starym, Baranówku, Sowinkach, Krosinku, Krajkowie, Mosinie, Radzewicach, Rogalinie, Rogalinku, Świątnikach, Żabinku. Kompleks ten reprezentują gleby rdzawe (bielicowe i brunatne wyługowane) wytworzone z piasków słabogliniastych zalegających na piasku luźnym. f) Kompleks 8 – zbożowo pastewny mocny zajmuje 1,4% terenów użytków rolnych (m.in. Rogalinek, Żabinko) i reprezentowany jest przez czarne ziemie właściwe i zdegradowane oraz gleby płowe gruntowo – glejowe, położone w obniżeniach terenu o utrudnionym odpływie wód. g) Kompleks 9 – zbożowo – pastewny słaby zajmuje 10,5% terenów użytków rolnych Gleby trwałych użytków zielonych reprezentowanych przez użytki zielone bardzo dobre, dobre i średnie (wsie Krajkowo, Krosno, Mieczewo, Rogalin) zajmują prawie 13% obszaru Gminy. Występują tu czarne ziemie właściwe, gleby bagienne (torfowe) i pobagienne (murszowo – mineralne) i murszowate oraz mady rzeczne. Kompleks trwałych użytków zielonych reprezentowany przez użytki zielone słabe i bardzo słabe zajmuje 83% terenu użytków zielonych gminy (Dymaczewo Stare, Rogalin, Rogalinek, Sowiniec). Ten rodzaj użytków zielonych występuje na glebach bagiennych (torfowych i mułowo – torfowych), pobagiennych (murszowo – mineralnych i murszowatych) oraz na madach. W użytkach zielonych kompleksu przeważają łęgi rozlewiskowe, łąki pobagienne i grądy – przeważająca ich część występuje na terasach zalewowych Warty. Wskaźnik jakości rolniczej powierzchni produkcyjnej na terenie gminy Mosina jest niski i wynosi 50,0, podczas gdy wskaźnik dla województwa wynosi 67,3. Powoduje to, że gmina znajduje się na przedostatnim 56 miejscu w województwie. Na terenie gminy przeważają grunty słabe klasy V i VI, które stanowią ponad 65% gruntów ornych. Gleby klasy IVa i IVb występują głównie na wysoczyźnie i zajmują ok. 30% gruntów ornych. Na terenie gminy nie spotyka się gleb klasy I – III ustawowo chronionych. Spotyka się natomiast gleby pochodzenia organicznego – gleby murszowe, torfowe, mułowo – torfowe, które są ustawowo chronione. Występują one głównie w pradolinie oraz dolinach rzecznych. 2.1.1.5. Roślinność Lasy oraz tereny zadrzewione i zakrzewione w gminie Mosina zajmują 37% powierzchni, podczas gdy lesistość woj. poznańskiego wynosi 21%, a Polski 27,9%. Lasy mosińskie przynależą administracyjnie do WPN i jego otuliny; Nadleśnictw: Babki i Konstantynowo, obręb Konstantynowo. Najcenniejszym na terenie Gminy Mosina zbiorowiskiem leśnym jest Wielkopolski Park Narodowy. Główny drzewostan Parku stanowi sosna zwyczajna, której udział w lasach Parku wynosi 70%. Z gatunków środkowoeuropejskich należy wymienić - dąb bezszypułkowy, grab pospolity. Bory sosnowe i sosnowo - dębowe bory mieszane rosną na ubogich glebach bielicowych. Na bogatych glebach brunatnych rosną m.in. kwaśne dąbrowy, lasy dębowo - grabowe (grądy), a na siedliskach cieplejszych - świetliste dąbrowy. Wilgotne i żyzne czarne ziemie w pobliżu jezior i cieków wodnych zajmują łęgi wiązowo - jesionowe. Natomiast tereny zabagnione lasy z panującą olszą czarną (olsy) oraz zarośla łozowe złożone z krzewiastych wierzb i kruszyny. Fauna WPN charakteryzuje się bogactwem gatunków należących do rozmaitych grup systematycznych. Dominują tu gatunki środkowoeuropejskie i europejskie. Najbogatsza jest fauna 20 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A bezkręgowców, wśród których najliczniej reprezentowane są owady - ponad 3 tys. gatunków na terenie całego WPN. Również bogaty i różnorodny jest świat kręgowców, do których należą ryby, płazy, gady, ptaki oraz ssaki. Lasy WPN pełnią funkcje naukowo-dydaktyczne oraz przyrodniczo-krajoznawcze i podlegają nadrzędnym rygorom ochrony. Również lasy w granicach Rogalińskiego Parku Krajobrazowego spełniają przede wszystkim funkcje ochronne, naukowo dydaktyczne (rezerwaty przyrody) oraz krajoznawcze. W Zespole Przyrodniczo-Krajobrazowym "Łęgi Rogalińskie" chronione są łęgi nadwarciańskie z pomnikowymi dębami oraz starorzecza z bogatą florą i fauną gdzie przeważa funkcja ekologiczna i naukowo-dydaktyczna. Generalnie przeważają w gminie siedliska borów mieszanych świeżych i borów świeżych z przewagą sosny. W dolinie Olszynki występują lasy wilgotne z dębem, olszą, topolą, jesionem, brzozą, oraz lasy świeże z sosną i 124 letnimi dębami. Typowe siedliska lasów łęgowych z sosną do 140 lat oraz dębami występują w Leśnictwie Krajkowo. Całe powierzchnie leśne w południowo – wschodniej części gminy zaliczane są do wodochronnych. 2.1.2. Miasto i Gmina w statystykach Przekrój statystyczny Miasta i Gminy Mosina wg danych uzyskanych z Urzędu Miejskiego przedstawia poniższa tabela (wg stanu na 31.12.2003 r.): Stan ludności ogółem 24.273 w tym mężczyźni 11.880 Małżeństwa cywilne 16 Urodzenia żywe w tym dziewczynek 226 102 Zgony ogółem w tym kobiet 249 104 Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Drogi lokalne gminne 5.384 15.721 3.168 139 km + ok. 100 km dróg gminnych wewnętrznych Liczba gospodarstw domowych, w tym: 5646 gospodarstwa rolne do 1 ha 2458 Dochód budżetu gminy ogółem 2002 rok ( w zł) 33.240.413,00 Dochód budżetu gminy ogółem 2003 rok ( w zł) 34.545.932,00 Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem (w zł) 24.528,60 Dochód gminy na 1 mieszkańca 2002 rok (w zł) 1.388,66 Dochód gminy na 1 mieszkańca 2003 rok (w zł) 1.423,22 21 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo Na terenie gminy prowadziło działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej 2093 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2003 roku). STRUKTURA PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEDSTAWIA SIĘ NASTĘPUJĄCO: WYSZCZEGÓLNIENIE 2003 Placówki handlowe i gastronomiczne 225 Produkcja wyrobów przemysłowych 128 Produkcja wyrobów spożywczych 16 Sadownictwo 0 Usługi transportowe 56 Zakłady produkcyjno - usługowe 450 Inne 1218 OGÓŁEM: 2093 Na terenie gminy dominuje działalność przemysłowa i usługowa, a z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo Poznania, obserwuje się tu intensywny rozwój budownictwa. Ponadto, do podstawowych funkcji gminy, oprócz mieszkalnictwa, zalicza się: obsługę administracyjną i lokalną usługową, w tym przede wszystkim działalność handlową, drobną wytwórczość i rzemiosło (głównie na bazie lokalnych surowców), rekreację i leśnictwo. Gmina Mosina stanowi atrakcyjne miejsce lokalizacji dla firm, w związku z jej położeniem w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji miasta Poznania. Charakteryzuje się dużą dynamiką gospodarczą i należy do gmin o jednym z najwyższych wskaźników zainwestowania nowego kapitału, w tym zagranicznego. Na terenie gminy nie ma dużych zakładów przemysłowych, dominują małe i średnie przedsiębiorstwa. Ogółem w roku 2003 zarejestrowanych było 2093 podmiotów gospodarczych. Wśród działających obecnie zakładów do największych należą: AQUANET Sp. z o.o. (największy dostawca wody dla aglomeracji poznańskiej), LUMO (producent kotłów i urządzeń grzewczych), LIMARO (producent artykułów spożywczych), IDMAR (producent armatury wodociągowej i grzewczej), DROP (producent prefabrykatów betonowych), PH BACCARA i KREACJA 2000 (zakłady krawieckie), Mosińska Fabryka Okien i Drzwi z PCW, Firma Wieczorek – Meble Tapicerowane, zakłady piekarniczo-cukiernicze: REN-MAC, TO-SMAK, ART-MIK, Jan Prządka i ZBYSZKO. 2.1.4. Infrastruktura techniczna 2.1.4.1. Transport i komunikacja Szkielet układu drogowego miasta i gminy stanowią drogi: Lp. rodzaj drogi 1. 2. 3. drogi krajowe drogi wojewódzkie drogi powiatowe 4. drogi gminne długość ogółem w km 0 21,6 65,8 139 km dróg zewidencjonowanych + ok. 100 km dróg gminnych wewnętrznych w tym utwardzone w km 0 21,6 60,2 29,6 22 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Komunikacja PKS – główne kierunki: Główne kierunki odjazdu komunikacji PKS z miasta Mosina to Poznań i Śrem. Ponadto istnieją połączenia do Stęszewa oraz Kórnika. Na trasie Mosina – Poznań kursuje autobus Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu (linia 101). Gmina Mosina uruchomiła komunikację autobusową na trasie Wiórek – Poznań. Finalizowane są także prace dotyczące uruchomienia komunikacji na trasie Mosina – Poznań (Auchan Komorniki) przez prywatnego przewoźnika. Komunikacja PKP - główne kierunki: Linia kolejowa Poznań – Wrocław System komunikacji drogowej i drogowe powiązania zewnętrzne gminy, ze względu na uwarunkowania geograficzno-przyrodnicze został właściwie rozwinięty. Gmina powiązana jest z aglomeracją poznańską. Jednocześnie gmina posiada dobre połączenia komunikacji gminnej, kursują autobusy PKS, a z południa na północ przez jej obszar przebiega linia kolejowa w kierunku Leszna. 2.1.4.2. Telekomunikacja Na terenie miasta i gminy Mosina głównym operatorem jest Telekomunikacja Polska S. A. Ponadto na terenie miasta i gminy działają operatorzy telefonii komórkowej – PLUS GSM, IDEA, ERA. Operatorzy komórkowi swoim zasięgiem pokrywają prawie cały obszar Gminy Mosina. 2.1.4.3. Zaopatrzenie gminy w ciepło Na terenie gminy występuje 1 kotłownia centralna obsługująca bloki mieszkalne należące do Spółdzielni Mieszkaniowej „Lubonianka”. Natomiast paliwem używanym najczęściej w gospodarstwach domowych jest nadal węgiel kamienny, który – według własnych szacunków gminy – może być spalany w 78 % kotłowni przydomowych. Rzadziej do celów grzewczych wykorzystywane są: olej opałowy (10 %), gaz ziemny (10 %) i energia elektryczna (2 %). 2.1.4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz Dystrybutorem gazu w gminie jest Wielkopolski Zakład Gazowniczy w Poznaniu. W chwili obecnej zgazyfikowane są wsie Czapury, Wiórek, Daszewice, Babki oraz Krosinko. Teren miasta Mosina zgazyfikowany jest w 60%. W Gminie Mosina planowane są następujące inwestycje: 20,5 km sieci gazowej w mieście Mosina oraz sieć gazociągowa we wsiach Radzewice i Rogalin (10,6 km). 23 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.4.5. Zaopatrzenie w wodę Obszar miasta i gminy Mosina jest prawie w 100 % zwodociągowany. Jedynie pojedyncze przysiółki oddalone od zwartych skupisk ludzkich zaopatrywane są w wodę indywidualnie, ze studni kopanych lub płytko wierconych. Długość sieci wodociągowej: 1. 114,69 km sieci wodociągowych będących własnością AQUANET Sp. z o.o., a stanowiących aport Gminy Mosina do w/w spółki, 2. 40,00 km sieci wodociągowej stanowiącej własność majątku Rogalin, 3. 12,45 km sieci wodociągowej będącej własnością Gminy Mosina Stan sieci: dobry Liczba stacji uzdatniania wody: 3 szt. Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 6843 szt. Ilość ujęć wody: 3 szt. , w tym: 1. Ujęcie wody w Mosinie, własność - AQUANET Sp. z o.o. 2. Ujęcie wody w Rogalinie, własność – Majątek Rogalin 3. Ujęcie wody w Wiórku, własność – Gmina Mosina (funkcjonuje do końca 2004 r.) Na terenie gminy nie istnieją wodociągi grupowe. Istniejące na terenie gminy „Mosińskie Ujęcie Wody” (MUW), administrowane przez AQUANET jest jednym ze źródeł, które zaopatrują w wodę miasto Poznań i okolice, w tym gminę. Mosina wraz z sąsiadującymi wsiami posiada wydzielony wodociąg, bazujący na wodzie uzdatnionej w SUW „Mosina”. Na jej terenie z ujęcia mosińskiego zaopatrywane są w wodę następujące wsie: Krajkowo, Krajkowo - Folwark, Sowinki, Baranówko, Pecna, Dymaczewo Nowe, Dymaczewo Stare, Bolesławiec, Borkowice i Żabinko, skąd dalej woda doprowadzona jest do wsi Żabno, Brodniczki i Esterpola w gminie Brodnica. Z sowińskiego ujęcia wody, (wchodzącego w skład MUW), zaopatrywane jest również Krosno, Krosinko, Nowinki - Drużyna. Ponadto okoliczne wsie zaopatrywane są w wodę przez ujęcie wody w Rogalinie (wsie Rogalin Polesie, Rogalin, Nowa Wieś, Sasinowo, Rogalinek, Świątniki, Radzewice, Mieczewo) i Wiórku (wsie Czapury oraz Wiórek). 2.1.4.6. Kanalizacja Na terenie miasta i gminy do sieci kanalizacyjnej podłączonych jest 60% gospodarstw domowych zamieszkujących w mieście Mosina oraz wszystkie domostwa we wsiach Drużyna i Nowinki, jak i połowa domostw w Pecnej i część w Rogalinku. Długość sieci kanalizacyjnej: 1. 78,65 km – kanalizacja wybudowana przez Gminę Mosina, wniesiona aportem do AQUANET Sp. z o.o. 2. 7,93 km – kanalizacja wybudowana i będąca własnością Gminy Mosina 3. 38,75 km – kanalizacja sanitarna wybudowana przez AQUANET Sp. z o.o. Długość przyłączy prowadzących do budynków: 14.320 mb Ilość przyłączy prowadzących do budynków: 1609 szt. Liczba podłączonych gospodarstw domowych: 380 szt. Planowana jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Krosno oraz Krosinko. Ponadto prowadzone są rozmowy dotyczące sporządzenia wspólnego wniosku (AQUANET Sp. z o.o., Gmina Mosina, miasto Poznań), Gmina Stęszew, Gmina Brodnica, Gmina Kórnik) o dofinansowanie zadania budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Mosina oraz gmin przyległych, do Funduszu Spójności. 24 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Na terenie gminy zdarzają się jeszcze sporadycznie przypadki nielegalnego spuszczania nieczystości płynnych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, zwłaszcza na terenach wiejskich, nieszczelne szamba czy podłączenia instalacji sanitarnej do sieci burzowej lub cieków wodnych. Wszystkie te nieprawidłowości będą systematycznie ustępowały wraz z budową kolektorów kanalizacji sanitarnej. Dużą rolę w zapobieganiu takim incydentom odgrywają działania edukacyjne mieszkańców prowadzone przez gminę, szkoły oraz kontrole Straży Miejskiej. Oczyszczalnie ścieków: Na terenie miasta i gminy funkcjonuje jedna oczyszczalnia ścieków w Mosinie. Typ oczyszczalni: mechaniczno – biologiczna z podwyższonym usuwaniem biogenów Max wydajność: 4.000 m3/d Średnia moc przerobowa: 2830 m3/d Oczyszczalnia nie jest w pełni eksploatowana. Na terenie gminy nie przewiduje się modernizacji oczyszczalni. Funkcjonująca obecnie nowoczesna biologiczno-mechaniczna oczyszczalnia ścieków, wyposażona w aparaturę kontrolno-pomiarową najnowszej generacji, została oddana do eksploatacji w 1996 roku. Według danych AQUANET, dobowa średnia ilość oczyszczanych ścieków wynosi 2.260 m3 (w tym 220 m3 dowożonych). Wytworzone osady ściekowe przekazywane są głównie na poletka osadowe Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Koziegłowach (w 2003 roku: 4930 ton), natomiast oczyszczone ścieki – odprowadzane do wód powierzchniowych (w 2003 roku: 824.769 m3). Dzięki nowoczesnej oczyszczalni ścieków wraz z punktem zlewczym oraz systematyczną rozbudową kolektorów sanitarnych, gospodarka odpadami płynnymi na terenie gminy jest w dużym stopniu porządkowana. 2.1.4.7. Gospodarka odpadami Gmina Mosina korzysta z Międzygminnego Wysypiska Śmieci zlokalizowanego w Srocku Małym, Gmina Stęszew. Powierzchnia wysypiska to 6.6194 ha. Jest to wysypisko przeznaczone do składowania odpadów komunalnych. Pojemność obecnie wykorzystywanej III – ej kwatery wystarczy na ok. 20 lat. Gminy korzystające z wysypiska to: Mosina, Czempiń, Stęszew. Miesięczna ilość składowanych odpadów komunalnych w ubiegłym roku (stan na 31.12.2003 r.) wyniosła: 3526 t/12 miesięcy = 293 tony średnio na miesiąc. Limit jaki posiada Gmina Mosina to 3.300 ton. Na terenie gminy łączna ilość odpadów komunalnych w ostatnich latach nieznacznie, lecz systematycznie spadała (w szczególności dotyczy to odpadów odbieranych od indywidualnych wytwórców odpadów) pomimo stale rosnącej liczby mieszkańców gminy. Oznaczałoby to więcej niż proporcjonalny spadek ilości odpadów komunalnych przypadających na jednego mieszkańca. Może to wynikać z faktu, że coraz więcej mieszkańców unika obsługi firm komunalnych, co znajduje częściowe potwierdzenie w informacjach uzyskanych z tych firm. Brak jest natomiast danych na temat ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych. Oceniając sytuację na podstawie wydanych decyzji dotyczących wytwarzania odpadów można by przyjąć, że w gminie wytwarza się ok.13,5 tys. odpadów tego rodzaju. 25 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.5. Ochrona środowiska przyrodniczego Na terenie miasta i gminy ochronie prawnej podlegają: I. Parki narodowe: 1. Wielkopolski Park Narodowy Wielkopolski Park Narodowy utworzony został na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 1957 roku, a jego granice objęły powierzchnię 9600 ha, z czego pod zarządem Parku znalazło się ok. 5100 ha. W 1996 roku nowe rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie WPN zmienia jego powierzchnię na 7584 ha oraz tworzy wokół Parku strefę ochronną tzw. otulinę, której powierzchnia razem z terenem Parku wynosi 14840 ha. Z Parku zostają wyłączone tereny miejskie Puszczykowa, Mosiny oraz Stęszewa. WPN obejmuje fragment Wielkopolski o dużym zróżnicowaniu krajobrazu, gdzie na stosunkowo małej powierzchni znaleźć można większość form polodowcowej rzeźby terenu: rynny. ozy, kemy, parowy erozyjne, jeziora różnych typów, pagórki morenowe itp. Na terenie gminy Mosina w rejonie Pożegowa (na terenie wyrobiska) zaobserwować można ciekawą budowę geologiczną pagórków morenowych spowodowaną zaburzeniami glacitektonicznymi. Na ścianach odkrywek widoczne są warstwy iłów plioceńskich o zaburzonej strukturze. Niezwykle bogata jest szata roślinna Wielkopolskiego Parku Narodowego. Stwierdzono tu występowanie około 1120 gatunków roślin naczyniowych, 148 gatunków mszaków, 150 gatunków porostów, 500 gatunków glonów, 800 gatunków grzybów. W Parku utworzono 18 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 260 ha. II. Parki krajobrazowe: 1. Rogaliński Park Krajobrazowy Został powołany przez Wojewodę Poznańskiego rozporządzeniem nr 4/97 z dnia 26.06.1997 r. Park powstał w celu ochrony jednego z największych w Europie siedlisk dębów szypułkowych porastających w tym rejonie dolinę Warty oraz unikatowej rzeźby terenu, na którą składają się liczne starorzecza występujące na terasie zalewowej i nadzalewowej. Funkcją wiodącą RPK jest ochrona i odnowa przyrody, a funkcją podporządkowaną jest rekreacja o charakterze krajoznawczym. W skład Parku na terenie gminy Mosina wchodzą lasy o pow. 3633,7 ha grunty orne 3028,1 ha, użytki zielone 1059,4 ha, nieużytki 118,7 ha. Park stanowi element systemu obszarów chronionych mających połączenie z Wielkopolskim Parkiem Narodowym. Ze względu na bardzo duże walory krajobrazowe oraz ochronę flory i fauny w Parku znajdują się dwa rezerwaty przyrody: rezerwat „Krajkowo” oraz rezerwat „Goździk Siny w Grzybnie”. III. Rezerwaty przyrody: 1. rezerwaty ścisłe na terenie WPN a) "Puszczykowskie Góry" - pow. 9,73 ha Cel ochrony: stroma krawędź wysoczyzny morenowej, wraz z bogatą florą i fauną. b) „Las mieszany na morenie" - pow. 13,54 ha Cel ochrony: dobrze wykształcony, zbliżony do naturalnego zespół kwaśnej dąbrowy. c) „Jezioro Budzyńskie" - pow. 21,73 ha 26 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Cel ochrony: proces sukcesji ekologicznej; jezioro znajduje się w fazie postępującego zarastania i wypłycania. d) „Pojniki" - pow. 13,63 ha Cel ochrony: oczko wodne charakteryzujące się wieloletnimi wahaniami poziomu wody. e) „Bór mieszany" - pow. 5,79 ha Cel ochrony: kontynentalny bór mieszany wykazujący tendencję do przekształcenia się w zespół kwaśnej dąbrowy. f) Jezioro Kociołek - pow. 8,50 ha Cel ochrony: jezioro polodowcowe typu kocioł eworsyjny. g) „Pod dziadem" - pow. 13,70 ha - na terenie gm. Mosina 8,82 ha Cel ochrony: zespół kontynentalnego boru mieszanego. 2. rezerwaty częściowe a) Rezerwat „Krajkowo” – pow. 160,46 ha b) Rezerwat „Goździk siny w Grzybnie" - pow. 3,44 ha IV. Zespoły Przyrodniczo – Krajobrazowe 1. Łęgi Nadwarciańskie ZPK został powołany Uchwałą nr XIV/237/94 Rady Gminy z dnia 16.03.94 w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego na terenie łąk nadwarciańskich z największym w Europie skupiskiem starych dębów. Zespół PK obejmuje obszar o pow. 178,39 ha na obszarze wsi Rogalin, Sowiniec, Krajkowo. W skład ZPK wchodzą tereny o dużych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i naukowo-dydaktycznych. 2. Głuszyna Tereny te pełnią funkcje ochronne i rekraacyjno - zdrowotne V. Parki zabytkowe Parki dworskie w: 1. Mosinie – dworek z 1870 r. nad Kanałem Mosińskim otacza 3,20 ha park z pomnikowymi drzewami: dębami szypułkowymi, jesionem wyniosłym i lipą drobnolistną. 2. Rogalinie – architektoniczne walory barokowo – klasycystycznej rezydencji Raczyńskich podkreśla otaczająca zieleń (30 ha) dziedzińców, ogrodu barokowego francuskiego i rozległego parku krajobrazowego angielskiego, w którym rosną ostańce dębów, liczące do 800 lat. Jest to jedna z najchętniej odwiedzanych atrakcji turystycznych w Wielkopolsce. 3. Sowińcu – park o różnorodnym, cierkawym drzewostanie otacza klasycystyczny pałac z pocz. XIX w. Park i otaczający pałac znajdują się w rękach prywatnych i są niedostępne dla turystów. VI. Ochrona gatunkowa Występowanie licznych chronionych gatunków flory i fauny udokumentowano na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego i Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Ponadto wśród gatunków roślin objętych ochroną prawną na terenach leśnych wymienia się: bluszcz pospolity, bagno zwyczajne, kalinę koralową, konwalię majową. Chronioną faunę reprezentują: orzeł bielik, kania ruda, kania czarna. 27 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.5.1. Obszary zasobowe Przez teren gminy z południowego wschodu na północny zachód przepływa rzeka Warta. Jej prawobrzeżny dopływ – Kopla, przepływająca przez system jezior kórnickio – zaniemyskich, odwadnia wschodni kraniec gminy. Z pozostałych cieków – dopływów Warty należy wymienić: Kanał Mosiński, Wirynkę, Kanał Szymanowo – Grzybno, Olszynkę, Samicę. Znaczny udział w odwadnianiu terenu mają cieki sztuczne. Na terenie gminy znajdują się następujące jeziora: Dymaczewskie (119,6 ha, głębokość 12 m), Budzyńskie (11 ha, głębokość 2,7 m), Kociołek (4,3 ha, głębokość 7,7 m) oraz Baranówko. Gmina Mosina zasobna jest także w wody podziemne. W jej obszarze znajdują się dwa wielkie czwartorzędowe zbiorniki wód podziemnych: Wielkopolska Dolina Kopalna obejmująca północną i środkową część gminy oraz Pradolina Warszawsko – Berlińska obejmująca środkową i południową część gminy. W rejonie Mosiny – Krajkowa te dwa zbiorniki zachodzą na siebie i tworzą dużej miąższości serię utworów piaszczysto – żwirowych i wodnolodowcowych młodszych oraz wodnolodowcowych starszych i rzecznych interglacjału mazowieckiego stanowiących (największy w Polsce) zasobny poziom wodonośny. Na zasobach tych bazują wszystkie ujęcia na terenie gminy a przede wszystkim główne ujęcia dla miasta Poznania, które składa się z dwóch barier studni: terasowej i brzegowej. Ujęcia te odgrywają zasadniczą rolę w gospodarce wodnej regionu. Na terenie gminy znajdują się ponadto udokumentowane złoża: - surowców ilastych ceramiki budowlanej – Mosina i Dymaczewo Stare, - kruszywa naturalnego – Dymaczewo Nowe, Krosinko, Borkowice, Krosno - piasków kwarcowych – Żabinko, - węgla brunatnego. Surowce ilaste to iły plioceńskie, które w chwili obecnej nie są eksploatowane. Kruszywa naturalne, to eksploatowane złoża piasków i żwirów pochodzenia fluwioglacjalnego i rzecznego. Natomiast piaski kwarcowe to piaski wydmowe i rzeczne, które eksploatowane są w celu spożytkowania do produkcji silikatów. Na terenie gminy Mosina w tzw. Rowie Poznańskim występują znaczne pokłady węgla brunatnego. 2.1.6. Zasoby kulturowe 2.1.6.1. Obiekty zabytkowe Miasto Mosina nie posiada szczególnych zabytków architektury. Świadczy to o tym, że jej dawni mieszkańcy nie byli zbyt bogaci. Wrażenie robi jednak przycupnięta do ziemi wiekowa architektura budynków, szczególnie w okolicach rynku. Z czasów średniowiecznych zachował się bowiem układ przestrzenny miasta z czworobocznym rynkiem w centrum. Również na pozostałym terenie Gminy nie zachowało się dużo zabytków. Jednak w Rogalinie znaleźć możemy dawną posiadłość rodziny Raczyńskich. Zespół pałacowo – parkowy wraz z ekspozycją wnętrz pałacowych i galerią obrazów stanowi najbardziej okazały i reprezentacyjny zespół w Wielkopolsce. Spełnia on funkcję kulturową o znaczeniu ogólnopolskim. Również w Rogalinie, nieopodal pałacu stoi kaplica neoklasycystyczna zbudowana w latach 1817 – 1820. Jest ona kopią rzymskiej świątyni Maison Caree w Nimes. Mieści się pod nią mauzoleum rodziny Raczyńskich. W Rogalinku znajduje się barokowy kościółek pochodzący z początku XVI w. Inną ciekawostką jest fakt, że wsie Żabinko, Sowiniec, Sowinki, Sasinowo i Radzewice stały się w XVII w. osadami olęderskimi. Wiąże się to z osadnictwem ludzi z terenów Fryzji Północnej i Niderlandów. Werbowano ich do zasiedlania obszarów rozlewisk, terenów podmokłych i nieużytków. Osadnictwo to miało przede wszystkim na celu poprawę dochodów, dążenie do ożywienia gospodarczego opustoszałych i zniszczonych obszarów. Poniżej przedstawiono rejestr zabytków w mieście i Gminie Mosina objętych ochroną na podstawie przepisów szczególnych według wykazu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 28 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A I. BABKI 1) LEŚNICZÓWKA, ob. dom nr 8, wł. Nadleśnictwo Babki, mur., pocz. XX. II. BARANOWO 1) ZAGRODA NR 5 - dom, szach. - mur., pocz. XX; obora, mur., 1912 2) DOM NR 6, wł. Nowak, szach. - drewn., pocz. XIX. III. BORKOWICE 1) ZAGRODA NR 5, wł. Bolesław Roszak - dom, mur., k. XIX; stodoła, drewn., 2 poł. XIX; stodoła, szach., 2 poł. XIX 2) 2 DOMY: NR 22 i NR 26 3) ZAGRODA NR 23, wł. Wojciechowicz, szach., pocz. XIX 4) 2 STODOŁY W ZAGRODZIE NR 20 i NR 27, poł. XIX IV. DASZEWICE 1) Wiatrak koźlak, wł. Krzysztof Smoliński, drewn., 1873 2) DOM ul. Poznańska nr 31, mur., k. XIX V. DRUŻYNA 1) DOM NR 19, wł. Walkowiak, szach., poł. XIX VI. GŁUSZYNA LEŚNA 1) DWÓR, mur., pocz. XX VII. KRAJKOWO 1) 4 DOMY VIII. KROSINKO 1) SZKOŁA, mur., 1909 2) 3 DOMY LETNISKOWE: NR 57, NR 59 i nr 60 3) 2 DOMY IX. KROSNO 1) ZESPÓŁ KOŚCIOŁA EWANGELICKIEGO, ob. rzym.-kat. Par. p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej: kościół szach., 1779-81, remont. 1970-75; dzwonnica drewn., pocz. XX; plebania, mur., 1 ćw. XIX. ul. Główna 2) 2 DOMY 3) OBORA W ZAGRODZIE NR 14, szach., 2 poł. XIX 4) STODOŁA W ZAGRODZIE NR 36, szach., k. XIX X. LUDWIKOWO 1) RUINY ZAMECZKU NA WYSPIE J.GÓRECKIEGO, mur., 1824 29 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2) ZESPÓŁ UZDROWISKA, ob. Sanatorium Chorób Płuc i Gruźlicy „Staszycówka” - pawilon I, mur.,ok.1899-1902, remont i przebudowa 1926-27, częściowa rekonstr. 1986-88; weranda wsch., drewn., ok. 1899; weranda pn., drewn., ok. 1910; pawilon II, mur., 1930; willa dyrektora, ob. budynek administracji, mur., 1929; budynek mieszkalny, mur., 1933; budynek gospodarczy, mur., ok.1933; elektrownia, mur., ok. 1933; stacja pomp, mur., ok.1938; park, ok. 1899. XI. MIECZEWO ul. Podgórna 1) DOM NR 2, WŁ. PIASECKI, SZACH., 2 POŁ. XIX ul. Szeroka 2) 8 DOMÓW XII. MOSINA UKŁAD URBANISTYCZNY, XIV - XX 1) ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PAR. p.w. Św. Mikołaja: kościół, mur., 1839, powiększony 1900, zamieniony na magazyn 1939, spalony 1945, całkowicie odbudowany 1945-1951; plebania, mur., ok. poł. XIX; wikarówka, mur., ok. 1930; dom kościelnego, mur., k. XIX. 2) BÓŻNICA, ob. Izba Regionalna, Filia Ośrodka Kultury w Mosinie, ul. Niezłomnych nr 1, mur., 1870, remont. 1986-1 987 3) SZPITAL I DOM STARCÓW, ul. Poznańska nr 1, mur., k. XIX 4) SIEROCINIEC SIÓSTR OBLATEK, ob. przedszkole, ul. Szkolna nr 1, mur., 1935 5) SZKOŁA KATOLICKA, ob. Szkoła Podstawowa nr 3, u1.Kościelna nr 1, mur., 1892-1893, remont. 1948, 1990 6) SZKOŁA KATOLICKA, ob. Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Szkolna nr 5. Mur., k. XIX, rozbud. 1932-1933, 1948-1949 i l.70 XX 7) SZKOŁA NIEMIECKA, ob. przedszkole, ul. Kolejowa nr 10, mur., ok.1935, przebud. l.80 XX 30 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 8) POCZTA, ul. Kolejowa nr 1, mur., pocz. XX 9) ZESPÓŁ DWORCA KOLEJOWEGO: dworzec, mur., 4 ćw. XIX; dom pracowników kolei, ul. Kolejowa nr 3, mur., k. XIX; dom pracowników kolei, ul. Kolejowa nr 26, mur., k. XIX. 10) HOTEL, ob. Siedziba Urzędu Miejskiego, pl. 20 Października 1, mur., k. XIX 11) RESTAURACJA, dawniej Zakład Odzieży Sportowej i Turystycznej Polsport, pl. 20 Października nr 7, mur., pocz. XX 12) SALA TANECZNA, dawniej kino Wrzos, pl. 20 Października nr 28, mur., k. XIX 13) POZOSTAŁOŚCI ZESPOŁU DWORSKO – FOLWARCZNEGO (majątek Budzyń z folwarkiem Pożegowo), wł. Gmina Mosina, ul. Krotowskiego i Pożegowska: dwór, mur., ok. 1870; obora, ob. Dom mieszkalny, ul. Pożegowska nr 6, mur., k. XIX, przebud.; Chlewnia, ob. Budynek wielofunkcyjny, ul. Krotowskiego nr 16, mur., k. XIX, cz. przebud.; Stodoła, ob. Budynek wielofunkcyjny, ul. Krotowskiego nr 16, mur., k. XIX, cz. przebud.; Czworak, ob. Dom, ul. Krotowskiego nr 14, mur., k. XIX, przebud.; Ośmiorak, ob. Dom, ul. Pożegowska nr 5, mur., k. XIX, cz. przebud. 14) 2 WILLE 15) OK. 150 DOMÓW 16) ZESPÓŁ DOMU NR 4 NA UL. SPOKOJNEJ: dom, mur., k. XIX; stodoła, mur., k. XIX; budynek gospodarczy, mur., k. XIX. 17) KUŹNIA, ob. dom ul. Wawrzyniaka 7, mur., pocz. XX 31 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 18) MŁYN GOSPODARCZY, ob. wytwórnia pasz ul. Kolejowa nr 12, mur., pocz. XX 19) SPICHLERZ, ul. Tylna nr 12, mur. k. XIX 20) STODOŁA, ul. Sowiniecka nr 2, mur., k. XIX 21) Zespół Zakładów Farbiarskich "Barwa", b. farbiarnia Kałamajskiego: bud. farbiarni z wieżą, mur. l. 20 XX; hala, mur., l. 20 XX. 22) Zespół Cegielni, wł. Poznańskie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej, ul. Pożegowska nr 1/3: 2 hale produkcyjne, mur., k. XIX; maszynownia, mur., l. 80 XIX; biuro, mur., k. XIX; willa dyrektora, ob. Mieszkania pracownicze, mur., 1896, przebud. 23) Pozostałości zespołu cegielni, ul. Fiedlera, ob. rozlewnia oleju i magazyn, ul. Fiedlera: suszarnia cegieł, mur., k. XIX; wypalarnia cegieł, mur., k. XIX; 2 domy mieszkalne, mur., k. XIX, przebud. XII. NOWINKI 1) SZKOŁA, mur., 1913 2) DOM NR 1, wł. M. Jeżowicz, szach. 1 poł. XIX XIII. PECNA 1) DWORZEC KOLEJOWY, mur., pocz. XX 2) SZKOŁA, ul. Główna 50, mur., pocz. XX 3) KILKANAŚCIE DOMÓW XIV. RADZEWICE 1) SZKOŁA, ob. dom mieszkalny, ul. Długa nr 10, mur., pocz. XX ul. Długa 2) ZAGRODA NR 5, wł. J. Stelmasiak: dom, mur., k. XIX; stodoła, drewn., 1832. 3) 6 DOMÓW 4) STODOŁA W ZAGRODZIE NR 26, wł. Jóźkowiak, szach., poł. XIX 32 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A XV. ROGALIN 1) ZESPÓŁ PAŁACOWY, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu: a) pałac, mur., 1770 (rozpoczęcie budowy), przy udziale arch. Ignacego Graffa, cz. przebud. salonu na parterze ok. 1788 wg projektu arch. Dominika Merliniego oraz dobud. tarasu i schodów przed salonem, a także przebud. klatki schodowej wg projektu Jana Chrystiana Kamsetzera wykonał A. Hohne, 1815-20 przebud. sali balowej na zbrojownię, l. 30 XIX, restaur. 1892 – 1895 wg. proj. arch. Zygmunta Hendla, prace konserwatorskie i cz. rekonstr. 1959 – 1961, ob. Remont b) 2 galerie ćwierćkoliste z 2 oficynami, mur., dobud. do pałacu ok. 1782 c) galeria obrazów, mur., 1909 – 1912, arch. Mieczysław Powidzki a) kaplica p.w. św. Marcelego, mur., 1818-20, wg projektu Ch. Perciera i P. Fontaine, A. i P. Schuckert b) c) d) e) f) wozownia, mur., 1801-02 stajnia, mur., 1801-02 ujeżdżalnia, mur., ok. 1820, zniszczona pożarem k. XIX, odbud. l. 70 i 80 XX czworaki, szach., pocz. XIX park regularny i angielski, 4 ćw. XVIII, proj. Przy udziale Jana Chrystiana Kamsetzera, powiększony 1820 – 1840, zdewastowany 1939 – 1945, rekonstr. 1949 wg proj. Arch. Gerarda Ciołka 2) POZOSTAŁOŚCI ZESPOŁU FOLWARCZNEGO, wł. AWRSP: obora, mur., 1899; obora, mur., 1901; jałownik, mur., 1918; stodoła, mur. – drewn., 4 ćw. XIX; spichlerz, mur., 2 poł. XIX; kuźnia, mur., 1905. 33 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A XVI. ROGALINEK 1) ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PAR. p.w. Św. Michała Archanioła i Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych: kościół, drewn., ok. 1700 - 1712, odnow. 1779; plebania, mur., 1900; dzwonnica, drewn., 1893. ul. Wodna 2) DOM NR 1, mur., 1912, przebud. 1920 XVII. SASINOWO ul. Poznańska 1) DOM NR 10, wł. Jędrzejczak, szach., poł. XIX XVIII. SOWINIEC 1) ZESPÓŁ PAŁACOWO – FOLWARCZNY: park krajobrazowy, ok. poł. XIX; dom mieszkalny, mur., l. 70 XIX skrócony i cz. przebud.; obora, mur., l. 70 XIX; chlewnia, mur., l. 70 XIX; spichlerz, mur., l. 70 XIX; stodoła, mur., l. 70 XIX; kuźnia, mur., l. 70 XIX. XIX. SOWINKI 1) ZESPÓŁ DOMU ob. szkoły: dom, szach., 1 poł. XIX; stodoła, szach., poł. XIX. 2) ZAGRODA NR 4, wł. Godnicka: dom, szach. - mur., 1777; stodoła, drewn., 1 poł. XIX. 3) 2 DOMY XX. ŚWIĄTNIKI 1) 4 DOMY 34 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A XXI. WIÓREK 1) SZKOŁA, mur., pocz. XX ul. Szkolna 2) DOM NR 4, wł. Kaczor, szach., 1868 XXII. ŻABINKO 1) ZESPÓŁ SZKOŁY PODSTAWOWEJ: szkoła, mur., 1914; stodoła, szach., pocz. XX. 2) 3 DOMY 3) STODOŁA W ZAGRODZIE NR 32, wł. J. Zagórski, drewn. k. XIX. 2.1.6.2. Stanowiska archeologiczne Na terenie gminy Mosina znajdują się następujące kategorie stanowisk archeologicznych: - ślady osadnicze - stanowiska z niewielką ilością materiału zabytkowego o małym zasięgu, - punkty osadnicze - stanowiska z większą ilością materiału zabytkowego, lecz o bliżej nieokreślonej pierwotnej funkcji, - stanowiska o szerszym zasięgu obszarowym, - stanowiska znane ze źródeł archiwalnych, nie potwierdzone w trakcie późniejszych weryfikacji o znanym zasięgu, - stanowiska o dużej wartości naukowej, podlegające szczególnej ochronie. Wszystkie te stanowiska w różnym stopniu nasycenia występują na całym terenie gminy Mosina, szczególnie w rejonach historycznego osadnictwa. Wyraźne zgrupowania można stwierdzić w rejonie zespołów wsi: Świątniki, Radzewice, Krajkowo, Sowiniec a także Krosno, Drużyna i Baranówko oraz Bolesławiec i Dymaczewo. Najstarsze stanowiska archeologiczne w ziemi mosińskiej znajdują się na terenie Niwki, gdzie natrafiono na obozowisko ludzkie z młodszej epoki kamiennej z okresu kultury świderskiej oraz młodszej epoki kamiennej – stanowisko kultury tardenoaskiej. W czasie prac archeologicznych natrafiono na cmentarzysko kultury grobów kloszowych oraz osadę z późnego okresu lateńskiego oraz ślady osady trzynastowiecznej. Na terenie ozu polodowcowego przy Jeziorze Budzyńskim w 1911 r. odkryto grodzisko, co świadczy o obecności tutaj ludzi. Kolejnych odkryć archeologicznych dokonano w Baranowie, gdzie natrafiono na ślady osady słowiańskiej. Kolejną osadę odkryto w Czapurach, a następnie odsłonięto w Krajkowie, Krosinku, Krośnie i Ludwikowie. Stosunkowo słabo pod względem archeologicznym został rozpoznany okres pomiędzy XIII – XV w., zwłaszcza na obszarze dawnej parafii głuszyńskiej, gdzie były położone (obecnie zaginione) wsie Sokolniki, Świekotki, Taczały, Wojkowo, oraz terenu parafii Mieczewo i Rogalinek, na terenie której znajdowała się osada w Dobiertkach. Nie jest również znane położenie wsi Olszyce, należącej do właścicieli Rogalina. Najcenniejszym odkryciem w ziemi mosińskiej był zespół stanowisk archeologicznych w Sowińcu, gdzie natrafiono na zespół kilkunastu osad z epoki wędrówki ludów słowiańskich z okresu V w.p.n.e. – XV w. W tym zespole osadniczym występują stanowiska z epoki kamiennej, kultury przeworskiej, i łużyckiej z zaznaczającymi się wpływami rzymskimi. 35 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.7. Turystyka i baza turystyczna BAZA NOCLEGOWA 1. Hotele: - 2 obiekty w miejscowości Mosina - 1 obiekt w miejscowości Dymaczewo Nowe - 1 obiekt w miejscowości Dymaczewo Stare 2. Miejsca Noclegowe przy Pałacu w Rogalinie 3. Ośrodek Szkoleniowo- Wypoczynkowy ZHP w Rogalinku 4. „PODKOWA LEŚNA” Karczma w Krajkowie 5. Gospodarstwa agroturystyczne - 1 gospodarstwo w miejscowości Rogalin - 1 gospodarstwo w miejscowości Krajkowo 6. Majątek Rogalin 7. pole namiotowe w Dymaczewie Nowym 2.1.8. Oświata i wychowanie 2.1.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych Pracownicy Pracownicy obsługi pedagogiczni i administracji (w etatach) L.p. Nazwa placówki Liczba dzieci 1. Przedszkole nr 1 w Mosinie 50 4 6,5 2. Przedszkole nr 2 w Mosinie 75 6 8,5 Przedszkole nr 3 Oddział w Mosinie 70 Przedszkole nr 3 Filia we Wiórku 16 13 15,25 Przedszkole nr 4 w Mosinie 75 6 9 57 Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych 22 Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych 27 Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Szkoła Podstawowa nr 1 w Mosinie Szkoła Podstawowa w Czapurach Szkoła Podstawowa w Rogalinku Szkoła Podstawowa w Krośnie Szkoła Podstawowa w Krosinku Szkoła Podstawowa w Daszewicach Szkoła Podstawowa w Pecnej Zespół Szkół w Mosinie 42 23 21 1 48 2 1 45 2 Pracownicy uwzględnieni w wykazie Szkół Podstawowych 36 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych Pracownicy Pracownicy obsługi pedagogiczni i administracji (w etatach) L.p. Nazwa szkoły Liczba uczniów 1. Szkoła Podstawowa nr 1 w Mosinie 700 53,31 17,25 2. Szkoła Podstawowa w Czapurach 132 12,77 4,75 3. Szkoła Podstawowa w Rogalinku 239 22,03 5,25 4. Szkoła Podstawowa w Krosinku 138 13,74 4,5 5. Szkoła Podstawowa w Krośnie 200 20,28 4,25 6. Szkoła Podstawowa w Daszewicach 122 10,25 3,25 7. Szkoła Podstawowa w Pecnej 142 12,21 5,75 8. Gimnazjum w Daszewicach 127 11,44 3,25 9. Gimnazjum w Rogalinie 107 13,75 5,50 10. Gimnazjum w Pecnej 154 14,31 4,75 11. Zespół Szkół w Mosinie 715 56,38 14,00 12. Niepubliczna Szkoła im. Jana Pawła II w Mosinie w tym: a) szkoła podstawowa b) gimnazjum 18 23 b.d. b.d. 2.1.8.3. Aktualny wykaz szkół ponadgimnazjalnych L.p. 1. 2. Nazwa szkoły Zespół Szkół im. A Wodziczki w Mosinie, w tym: a) Zasadnicza Szkoła Zawodowa b) Liceum profilowane c) Liceum ogólnokształcące d) Uzupełniające liceum ogólnokształcące e) Technikum uzupełniające Niepubliczna szkoła im. Jana Pawła II w Mosinie – liceum ogólnokształcące Liczba uczniów 249 177 63 Pracownicy Pracownicy obsługi pedagogiczni i administracji (w etatach) 61,54 23,625 b.d. b.d. 52 23 b.d. 37 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.9. Kultura w mieście i gminie 2.1.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie Mosiński Ośrodek Kultury. Mosiński Ośrodek Kultury funkcjonuje od 1971 roku. Nierozerwalną część tworzy z Izbą Muzealną, powstałą w 1985 roku i Galerią Miejską utworzoną w 1993 roku, nad którą patronat sprawuje Polski Związek Artystów Plastyków oraz Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu. Ośrodek prowadzi sekcje i koła zainteresowań. Ponadto finalizuje różnorodne wystawy zarówno plastycznych prac dziecięcych, jak i artystów plastyków z kraju i zagranicy. W galerii Miejskiej oraz Izbie Muzealnej organizuje się każdego roku średnio 20 wystaw. Izba Muzealna w Mosinie ul. Niezłomnych 2 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8191-591 Galeria Miejska w Mosinie ul. Niezłomnych 2 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8191-591 Mosińska Biblioteka Publiczna ul. Dworcowa 4 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8132-332 Biblioteka Publiczna w Mosinie powstała w 1947 roku. Aktualnie prowadzi również działalność statutową poza miastem, wykorzystując w tym celu sieć placówek bibliotecznych rozsianych na terenie gminy. Są to filie w Daszewicach, Krosinku, Pecnej, Rogalinku i Wiórku. Cenny, różnorodny księgozbiór w mieście i gminie liczy 86.000 woluminów i jest systematycznie uzupełniany. Wskaźnik procentowy czytelnictwa jest wysoki. Razem w mieście i gminie jest 5.000 czytelników. Biblioteka w swoich zbiorach posiada "książki mówione - nagrane na kasetach magnetofonowych oraz realizuje zamówienia dla osób niepełnosprawnych dostarczając im oczekiwane tomy do domów. "Łączy nas książka" to hasło przewodnie czytelników i pracowników Biblioteki. Mosińska Biblioteka Publiczna wraz z filiami (5) zatrudnia 12 osób, w tym 3 osoby na ¾ etatu Świetlice wiejskie w Krosinku, Rogalinku, Radzewicach Muzeum Narodowe w Poznaniu - Pałac w Rogalinie Rogalin, ul. Arciszewskiego 9 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8138-030 2.1.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym - Towarzystwo Przyjaciół Dębów Grupa Twórcza „Angoba” Koło Plastyczne w Rogalinku Polski Związek Artystów Plastyków w Poznaniu Bractwo Kurkowe Chór Kościelny p. w. św. Cecylii w Mosinie 38 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.1.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych - Zajęcia parateatralne w MOK Taniec współczesny Modern-Jazz Studio piosenkarskie Warsztaty plastyczne i ceramiczne dla dzieci i dorosłych Koło Gospodyń Wiejskich Klub Bab Wspaniałych Orkiestra Dęta ZHP 2.1.9.4. Obiekty kulturalne i ich stan techniczny - Mosiński Ośrodek Kultury - stan techniczny dobry, budynek w trakcie modernizacji i budowy Izba Muzealna w Mosinie - stan techniczny dobry Galeria Miejska w Mosinie - stan techniczny dobry Mosińska Biblioteka Publiczna - stan techniczny dobry Świetlica wiejska w Krosinku - stan techniczny dobry Świetlica wiejska w Rogalinku - stan techniczny dobry Świetlica wiejska Radzewicach - stan techniczny dobry Muzeum Narodowe w Poznaniu - Pałac w Rogalinie - stan techniczny dobry 2.1.10. Ochrona zdrowia Lista Ośrodków Zdrowia w Gminie Mosina, świadczących w 2004r. usługi zdrowotne na podstawie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia: Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy im. Stanisława Staszica w Ludwikowie Tel. (0-61) 8132-831 62-050 Mosina Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital w Puszczykowie Sp. z o.o. Ul. Kraszewskiego 11 62-040 Puszczykowo Przychodnia Lekarza Rodzinnego „PECMED” Pecna, ul. Główna 18 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8137-826 Niepubliczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej Babki 4c Tel. (0-61) 8939-988 Zespół Przychodni Lekarza Rodzinnego „CONSENSUS” ul. Dworcowa 3 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8132-351 Zespół Przychodni Lekarza Rodzinnego „CONSENSUS” Rogalin, ul. Arciszewskiego 1 Tel. (0-61) 8138-023 39 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Przychodnia Zdrowia „Vis-Medica” s.c. ul. Dworcowa 3 62-050 Mosina Tel. (0-61) 8132-411 Gabinet Neurologiczny Ul. Sowiniecka 47b/2 Tel. (0-61) 8132 440 62-050 Mosina Ośrodek Rehabilitacyjno-Specjalistyczny „Pięć +” Ul. Dworcowa 3 Tel. (0-61) 8192-407 62-050 Mosina 2.1.11. Rynek pracy i bezrobocie 2.1.11.1. Stan na 30.06.2003 r. W Powiatowym Urzędzie Pracy w Poznaniu zarejestrowanych było: 11 130 osób, w tym: 5 796 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 1 796 osób, w tym 1 152 kobiety. Stopa bezrobocia w Powiecie Poznańskim wynosiła: 10,4 %2 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Mieście i Gminie Mosina: 1215 osób. Prawo do zasiłku posiadało: 206 osób, w tym 110 kobiet. Struktura bezrobotnych według wykształcenia: Policealne i Średnie Wykształcenie Wyższe średnie ogólnokształcące zawodowe 27 186 66 osoby w tym kobiety 16 122 50 Zasadnicze Zawodowe Gimnazjalne i poniżej Absolwenci 522 414 15 226 209 12 Zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy: 84 osób, w tym 34 kobiet. 2.1.11.2. Stan na 31.12.2003 r. W Powiatowym Urzędzie Pracy w Poznaniu zarejestrowanych było: 11 433 osób, w tym: kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 1 774 osób, w tym 912 kobiet. Stopa bezrobocia w Powiecie Poznańskim wynosiła: 10,3 % 6 094 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Mieście i Gminie Mosina: 1226 osób. Prawo do zasiłku posiadało: 195 osób, w tym 112 kobiet. Odsetek bezrobocia w Mieście i Gminie Mosina wynosił: 5,05 %3 2 Stopa bezrobocia – w stosunku do powiatu, regionu i Polski liczona metodą: procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnych zawodowo, szacowany na koniec każdego – badanego okresu. 40 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Struktura bezrobotnych według wykształcenia: Policealne i Średnie Wykształcenie Wyższe średnie ogólnokształcące zawodowe Zasadnicze Zawodowe Gimnazjalne i poniżej Absolwenci osoby 42 200 76 504 404 61 w tym kobiety 32 127 58 234 215 41 Zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy: 109 osób, w tym 59 kobiet. 3 Odsetek bezrobocia – udział procentowy bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym liczony w stosunku do poszczególnych gmin wchodzących w skład powiatu (dla gmin wyliczono wskaźnik bezrobocia ze względu na brak danych dotyczących liczby ludności aktywnej zawodowo – niezbędnej do wyliczenia stopy bezrobocia). 41 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 2.2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW NA PODSTAWIE ANALIZY SWOT Opracowano na podstawie „Strategii Rozwoju Gminy Mosina” 42 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Analizę SWOT opracowano na podstawie „Strategii Rozwoju Gminy Mosina”. Stała się ona podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron gminy oraz badania szans i zagrożeń, jakie stoją przed gminą. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników: − „mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony gminy i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój); − „słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony gminy, i które niewyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować); − „szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności gminy, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi gminy; − „zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności gminy, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój gminy). Analiza dotyczy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się miasto i gmina, pozwala sformułować koncepcje rozwoju ekonomicznego. Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego gminy. Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach gminy i stojących przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach gminy ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społeczno - gospodarczego). 43 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A INFRASTRUKTURA I WARUNKI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW 44 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A ROZWÓJ GOSPODARCZY 45 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A OŚWIATA, WYCHOWANIE, KULTURA, REKREACJA 46 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A ZDROWIE, POMOC SPOŁECZNA, BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE 47 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A 3.0. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA DANYM OBSZARZE 3.1. CELE, PROGRAMY I PROJEKTY Opracowano na podstawie „Strategii Rozwoju Gminy Mosina” 48 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Cel strategiczny nr 1 Rozwój przestrzenny i ochrona zasobów środowiska naturalnego Program 1.1. Poprawa warunków życia w zakresie infrastruktury komunalnej Opisy projektów 1.1.1. Dokończenie kanalizacji gminy Cele projektu: 1. Zapewnienie wszystkim gospodarstwom domowym możliwości dostępu do sieci kanalizacyjnej 2. Zwiększenie sieci kanalizacji deszczowej 1.1.2. Zaopatrzenie w energię cieplną - gazyfikacja Cele projektu: 1. Ograniczenie liczby kotłowni węglowych 2. Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza 3. Zapewnienie wszystkim gospodarstwom domowym możliwości dostępu do sieci gazowej 1.1.3. Budowa międzygminnego zakładu utylizacji odpadów komunalnych Cele projektu: 1. Lepsze zagospodarowanie i utylizacja odpadów komunalnych 1.1.4. Wdrażanie systemu segregacji odpadów komunalnych Cele projektu: 1. Zwiększenie efektywności odzyskiwania surowców zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych wtórnych oraz 49 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Program 1.2. Poprawa infrastruktury przestrzennej Opisy projektów 1.2.1. Nowy plan zagospodarowania przestrzennego Cele projektu: 1. Zwiększenie ładu przestrzennego 2. Efektywna gospodarka terenami 1.2.2. Budowa i modernizacja dróg Cele projektu: 1. Usprawnienie transportu wewnątrz gminy 2. Poprawienie jakości dróg i bezpieczeństwa na drogach 1.2.3. Rozwój alternatywnych form transportu Cele projektu: 1. Zwiększenie przepustowości i komfortu transportu wewnątrz gminy 1.2.4. Rozwój różnych form budownictwa mieszkaniowego Cele projektu: 1. Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych 1.2.5. Likwidacja barier architektonicznych na terenie gminy Cele projektu: 1. Ułatwienie udziału w życiu publicznym osobom starszym i niepełnosprawnym 1.2.6. Rewitalizacja centrum Mosiny i innych zespołów zabytkowych na terenie gminy Cele projektu: 1. Zachowanie obiektów i zespołów chronionych 50 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Cel strategiczny nr 2 Rozwój społeczno-gospodarczy Program 2.1. Wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości Opisy projektów 2.1.1. Promocja gospodarcza gminy. Strategia promocji gminy Cele projektu: 1. Kształtowanie pozytywnego wizerunku gminy, poprzez prowadzenie wielopłaszczyznowych spójnych działań promocyjnych 2. Zwiększenie atrakcyjności gminy jako prężnego ośrodka rozwoju drobnej przedsiębiorczości i eko-produkcji 2.1.2. Współpraca z samorządami gospodarczymi Cele projektu: 1. Zwiększenie aktywności gospodarczej mieszkańców Program 2.2. Tworzenie warunków dla rozwoju usług turystycznych i rekreacyjnych Opisy projektów 2.2.1. Rozwój szlaków turystycznych Cele projektu: 1. Podnoszenie atrakcyjności gminy pod kątem turystyki sobotnio-niedzielnej 2.2.2. Rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej Cele projektu: 1. Zwiększenie atrakcyjności rekreacyjno-turystycznej gminy 2.2.3. Wspieranie programu zalesień i zadrzewień Cele projektu: 1. Zagospodarowanie gleb o niskiej wartości rolniczej 2. Zwiększenie atrakcyjności rekreacyjnej gminy 51 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Program 2.3. Działania z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej Opisy projektów 2.3.1. Rozbudowa infrastruktury pomocy społecznej Cele projektu: 1. Zagwarantowanie stacjonarnej, dziennej opieki osobom niepełnosprawnym i samotnym 2. Zapewnienie gorącego posiłku osobom wymagającym wsparcia starszym, 2.3.2. Programy profilaktyki i promocji zdrowia Cele projektu: 1. Kontynuacja programów prewencji zdrowotnej na terenie gminy 2. Uruchomienie gabinetów stomatologicznych i realizacja programu profilaktyki stomatologicznej w szkołach Program 2.4. Wspieranie aktywności kulturalnej, oświatowej i sportowej Opisy projektów 2.4.1. Tworzenie zaplecza infrastrukturalnego dla oświaty i kultury Cele projektu: 1. Przystosowanie obiektów kulturalno-oświatowych do aktualnych potrzeb edukacyjnych 2.4.2. Wzbogacanie form działalności kulturalnej na terenie gminy Cele projektu: 1. Wzbogacenie i ożywienie działalności kulturalnej na terenie gminy 2.4.3. Utrzymanie wysokiego poziomu usług oświatowych i rozwój nowych form edukacyjnych Cele projektu: 1. Zapewnienie wysokiego poziomu nauczania umożliwiającego podjęcie nauki w szkołach ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych 2. Zwiększenie szans rozwojowych młodzieży 52 P L A N R O Z W O J U L O K A L N E G O M I A S T A I G M I N Y M O S I N A Program 2.5. Zapewnienie porządku i bezpieczeństwa publicznego Opisy projektów 2.5.1. Realizacja programu „Bezpieczna Gmina” Cele projektu: 1. Zwiększenie bezpieczeństwa osobistego i bezpieczeństwa mienia mieszkańców gminy 2.5.2. Realizacja programu „Czysta Gmina” Cele projektu: 1. Podniesienie estetyki Gminy 2. Zwiększenie atrakcyjności Gminy dla mieszkańców i przyjezdnych Program 2.6. Budowanie społeczeństwa obywatelskiego Opisy projektów 2.6.1. Stałe wspieranie inicjatyw społecznych mieszkańców Cele projektu: 1. Umacnianie i zwiększanie roli organizacji pozarządowych w życiu publicznym gminy 2.6.2. Usprawnianie obsługi mieszkańców – Centrum Obsługi Interesantów Cele projektu: 1. Zapewnienie szybkiej i kompetentnej obsługi klientów Urzędu Miejskiego 53