1.4. Wojewódzki Konkurs Przyrodniczy 1.4.1. Cele edukacyjne

1.4. Wojewódzki Konkurs Przyrodniczy
1.4.1. Cele edukacyjne
Uczestników konkursu obowiązuje wykazanie się poniżej wymienionymi umiejętnościami:
 wykorzystywanie wiedzy do analizy i opisu zjawisk przyrodniczych;
 posługiwanie się informacjami, przyrządami używanymi w przedmiotach
przyrodniczych;
 czytanie i interpretowania planów, map, wykresów, tabel, rysunków, schematów;
 wyjaśnianie i prawidłowe stosowanie pojęć przyrodniczych;
 dokonywanie prostych obliczeń matematycznych w zakresie związanym
z zagadnieniami zawartymi w podstawie programowej przyrody.
Uczeń przystępujący do konkursu powinien wykazać się wiedzą i umiejętnościami opisanymi
w podstawie programowej przedmiotu przyroda z rozszerzeniem w zakresie wskazanym
przez autora /literatura/.
1.4.2. Podstawa prawna treści programowych konkursu
Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 roku w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.
z 30 sierpnia 2012 roku., poz. 977 z późniejszymi zmianami)
Rozporządzenie MENiS z dnia 29 stycznia 2002 roku w sprawie organizacji oraz sposobu
przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz.U. nr 13, poz. 125 z późniejszymi
zmianami)
Zakres wiedzy i umiejętności wymagany od uczestników konkursu na etapie szkolnym nie
wykracza poza podstawę programową.
Zakres wiedzy i umiejętności wymagany od uczestników konkursu na etapie okręgowym
i wojewódzkim może wykraczać poza treści podstawy programowej. Szczegółowo określa go
regulamin.
1.4.3. Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na poszczególnych
etapach konkursu
I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30)
Wymagania szczegółowe z podstawy programowej
1. Ja i moje otoczenie – całość.
2. Orientacja w terenie - całość.
3. Obserwacje, doświadczenia przyrodnicze i modelowanie – całość.
4. Najbliższa okolica - całość.
5. Człowiek a środowisko –całość.
6. Właściwości substancji -całość.
Zakres treści obowiązujący w etapie szkolnym obowiązuje także w etapie okręgowym
i wojewódzkim.
II. Eliminacje okręgowe (90 minut, liczba punktów: 40)
Wymagania szczegółowe z podstawy programowej
7. Krajobrazy Polski i Europy – całość.
8. Organizm człowieka – całość.
43
9. Zdrowie i troska o zdrowie - całość.
10. Zjawiska elektryczne i magnetyczne w przyrodzie - całość.
11. Ziemia we Wszechświecie - całość.
Zagadnienia spoza Wymagane umiejętności
podstawy
programowej
Plan i skala mapy.
Posługiwanie się różnymi rodzajami skal, odczytywanie i zamiana
skal.
Określanie rodzaju map i ich charakteryzowanie.
Dokonywanie obliczeń z wykorzystaniem skali.
Formy terenu, mapa
poziomicowa.
Rozpoznawanie form terenu i ich opis, odczytywanie informacji
z map poziomicowych.
Odczytywanie wysokości bezwzględnej, obliczanie wysokości
względnej.
Składniki
pokarmowe i ich
znaczenie.
Odczytywanie informacji z tabel i piramidy pokarmowej. Układanie
diety dla osób o różnych potrzebach żywieniowych i w różnym
wieku.
Krainy geograficzne
Polski, ich
rozmieszczenie i
charakterystyka.
Charakteryzowanie najważniejszych (największe, najstarsze) miast
Polski, ich położenie oraz walory turystyczne.
Odczytywanie informacji z map dotyczących bogactw naturalnych,
w tym bogactw mineralnych Polski.
Morze Bałtyckie i
jego znaczenie,
środowisko życia
organizmów.
Omawianie znaczenia Bałtyku, zagrożenia dla tego morza i ich
przyczyny, odczytywanie informacji z map obszaru Bałtyku i
państw nadbałtyckich.
Omawianie flory i fauny Bałtyku.
Symbioza,
drapieżnictwo,
pasożytnictwo –
przykłady i
przystosowania.
Omawianie przykładów wymienionych typów współżycia
organizmów.
Cechy budowy i
podstawowe
czynności życiowe
organizmów.
Omawianie znaczenia i budowy komórki (ściana komórkowa, błona
komórkowa, cytoplazma, jądro, chloroplasty, wodniczka,
mitochondria), wyjaśnianie pojęcia tkanki, przykłady.
Wyjaśnianie i omawianie czynności życiowych i budowy układów
narządów organizmu na przykładzie człowieka - odżywianie,
oddychanie, wydalanie, reakcja na bodźce, krążenie, ruch,
rozmnażanie się i rozwój.
Omawianie samożywności i cudzożywności, oddychania tlenowego
i beztlenowego (przykłady).
Rozpoznawanie i opisywanie schematów przedstawiających
elementy organizmów obserwowane przez lupę i mikroskop.
44
Proponowana literatura dla nauczyciela i ucznia
Uczeń ma opanować zawarte w podstawie programowej treści, uwzględniając rozszerzenie,
które powinno być realizowane także przy pomocy podanych poniżej stron:
1. http://mapa.polskaniezwykla.pl/
2. www.astronomia.pl/uklad_sloneczny
Zakres treści obowiązujący
w etapie wojewódzkim
w
etapie
szkolnymi
okręgowym
obowiązuje
także
III. Eliminacje wojewódzkie (90 minut, liczba punktów: 40)
Wymagania szczegółowe z podstawy programowej
12. Lądy i oceany - całość.
13. Krajobrazy świata - całość.
14. Przemiany substancji - całość.
15. Ruch i siły w przyrodzie - całość.
Zagadnienia spoza podstawy
Wymagane umiejętności
programowej
Kontynenty i oceany.
Odczytywanie informacji z map świata.
Omawianie stref oceanu, jako środowiska życia
organizmów oraz przystosowania organizmów do życia.
Omawianie znaczenia różnych obszarów leśnych na
Ziemi oraz zagrożenia dla środowisk leśnych.
Współrzędne geograficzne.
Określanie położenia przy pomocy współrzędnych
geograficznych.
Omawianie ruchu obiegowego i obrotowego Ziemi oraz
następstw tych ruchów.
Określanie czasu, różnica czasu na Ziemi, obliczanie
czasu.
Zagrożenia środowiska życia
o charakterze globalnym (efekt
cieplarniany, dziura ozonowa,
smog, kwaśne deszcze).
Omawianie uproszczonych (dostosowanych do etapu
kształcenia) schematów przedstawiających podane
zjawiska, ich przyczyn oraz skutków dotyczących
przyrody i człowieka.
Różne formy ochrony przyrody,
obszary chronione oraz rośliny i
zwierzęta objęte ochroną
gatunkową (ze szczególnym
uwzględnieniem
Lubelszczyzny).
Omawianie, także z wykorzystaniem map i tekstów,
różnych form ochrony przyrody. Omawianie znaczenia
i charakterystycznych cech oraz walorów parków
narodowych Lubelszczyzny.
Ochrona przyrody na świecie
(znane parki narodowe i ich
osobliwości)
Omawianie walorów wybranych parków narodowych na
świecie (najstarszy, największy, morski,
charakterystyczny dla kontynentu).
Uczeń ma opanować zawarte w podstawie programowej treści, uwzględniając rozszerzenie,
które powinno być realizowane także przy pomocy podanych poniżej stron:
45
1. www.roztoczanskipn.pl
2. www.poleskipn.pl
3. http://mapa.polskaniezwykla.pl/
4. www.parkinarodowe.edu.pl/intro.html
5. http://ochrona-przyrody.edu.pl/wiki/parki-narodowe-na-swiecie
6. http://ochrona-przyrody.edu.pl/wiki/parki-narodowe
1.4.4. Forma zadań
W arkuszach konkursowych wystąpią zadania zamknięte z jedną prawidłową odpowiedzią,
zadania z luką, zadania na dobieranie, zadania otwarte krótkiej odpowiedzi, zadania otwarte
rozszerzonej odpowiedzi.
Opracowała Małgorzata Augustowska
46