314 - ksero4u . pl

Dermatologia
w praktyce
W
Maria Błaszczyk-Kostanecka
Hanna Wolska
i
Ir
|
Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Dmuateloggi
i praktyce
Redakcja naukowa
prof. dr hab. med. Maria Błaszczyk*Kostanecka
dr hab. med.; prof. nadzw. WUM Hanna Wolska
Wydanie II uaktualnione
Warszawa
Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Spis treści
rij Choroby b akteryjne skóry - M aria Błaszczyk-Kostanecka_________________ 15
Ropne choroby skóry ...............................................................................................
15
Liszajec zakaźny .................................................................................................
15
Niesztowica .......................................................................................................
17
Liszajec pęcherzowy noworodków
................................................................
17
Zapalenie pęcherzowe i złuszczająceskór)' noworodków .................................
17
Zapalenie mieszków włosowych ........................................................................
18
Czyrak, czyraczność, czyrak gromadny .............................................................
19
Róża ....................................................................................................................
20
Zakażenie tkanki podskórnej ............................................................................
21
Inne choroby bakteryjne ...........................................................................................
22
Łupież rumieniowy .............................................................................................
22
Różyca ................................................................................................................
23
Promienica .........................................................................................................
23
Wąglik ................................................................................................................
24
Wyprzenie .........................................................................................................
24
Choroby pasożytnicze skór)' - A łm a Górkiewicz-Petkow
Świerzb . . . . . >•■.,Ł. 7 .................................................................................................
Odmiany świerzbu .............................................................................................
Osutki świerzbopodobne....................................................................................
Wszawica ..................................................................................................................
Wszawica głowowa ...........................................................................................
Wszawica odzieżowa ........................................................................................
Wszawica łonowa ...............................................................................................
Ukąszenia przez pluskwiaki ......................................................................................
26
26
27
28
29
29
29
30
30
Borelioza z Lyme - Iw ona F lis ia k __________
Zmiany skórne .........................................................................................................
Rumień pełzający ...............................................................................................
Limfocytoma .......................................................................................................
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn .................................................
Zmiany narządowe ...................................................................................................
Zmiany w układzie kostno-stawowym ...............................................................
Zmiany w układzie krążenia ..............................................................................
Zmiany w układzie nerwowym ..........................................................................
Inne zmiany narządowe ....................................................................................
31
32
32
33
33
34
34
35
35
35
5
E l Grzybice - R om uald Maleszka_____________
Zakażenia dermatofitowe ........................................................................................
Grzybica paznokci .............................................................................................
Grzybica stóp .....................................................................................................
Grzybica pachwin ...............................................................................................
Grzybica skóry gładkiej ......................................................................................
Grzybica owłosionej skóry głowy .....................................................................
Drożdżyce skóry i błon śluzowych ..........................................................................
39
39
39
41
42
43
44
45
a
Choroby wirusowe - Sła w om ir M ajew ski
__
Opryszczka ................................................................................................................
Półpasiec ....................................................................................................................
Zmiany wywołane przez wirusy brodawczaka .........................................................
Zmiany wywołane przez skórne typy HPV .......................................................
Zmiany wywołane przez genitalne typy HPV ...................................................
Mięczak zakaźny .......................................................................................................
49
49
51
52
54
55
58
Gruźlica skóry - M aria Błaszczyk-Kostanecka__________________
Gruźlica toczniowa ...................................................................................................
Gruźlica rozpływna ...................................................................................................
Gruźlica brodawkująca .............................................................................................
Gruźlica skóry po szczepieniu BCG ..........................................................................
Zmiany skórne w przebiegu zakażenia innymi prątkam i..........................................
60
60
62
63
63
63
Sarkoidoza - M aria Błaszczyk-Kostanecka
64
P
t!l Choroby alergiczne skóry - Zbigniew Sam ochocki
___
_______ 66
Pokrzywka ................................................................................................................
66
Pokrzywka ostra zwykła ....................................................................................
68
Pokrzywka typu choroby posurowiczej .............................................................
69
Pokrzywka przewlekła zwykła ..........................................................................
69
Pokrzywki fizykalne ...........................................................................................
70
Pokrzywka kontaktowa ......................................................................................
72
Obrzęk naczynioruchowy bez bąbli pokrzywkowych ......................................
72
Pokrzywka naczyniowa ......................................................................................
73
Wyprysk ....................................................................................................................
74
Atopowe zapalenie skóry, świerzbiączka .................................................................
77
H Rumień wielopostaciowy - M aria Błaszczyk-K ostanecka__
____
Odmiana łagodna rumienia wielopostaciowego .......................................................
Odmiana ciężka rumienia wielopostaciowego .........................................................
Zespół Stevensa-Johnsona ..................................................................................
Toksyczna nekroliza naskórka ............................................................................
83
83
84
85
86
H . Rumień guzowaty - M aria Błaszczyk-Kostanecka
87
L 1 Fotodermatozy - H anna Wolska
89
____
Fotodermatozy idiopatyczne ....................................................................................
Wielopostaciowe osutki świetlne .....................................................................
Pokrzywka słoneczna .........................................................................................
Skóra pergaminowata i barwnikowa .................................................................
Odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne ...................................................................
Odczyny fototoksyczne ......................................................................................
Odczyny fotoalergiczne ....................................................................................
6
89
89
91
92
94
94
96
Przewlekłe zapalenie skóry z nadwrażliwością na światło ......................................
Porfirię ......................................................................................................................
Porfiria skórna późna ........................................................................................
Protoporfiria erytropoetyczna ............................................................................
Wrodzona porfiria erytropoetyczna .................................................................
96
98
98
99
100
m Zmiany skórne wywołane czynnikami fizykalnymi - M aria Błaszczyk-Kostanecka
Oparzenie ..................................................................................................................
Odmrożenie ..............................................................................................................
Odmroziny ................................................................................................................
Uszkodzenie porentgenowskie skóry ........................................................................
101
101
102
102
103
Polekowe zmiany skórne - M aria Biaszczyk-Kostanecka
Osutki plamisto-grudkowe ........................................................................................
Pokrzywka ................................................................................................................
Toksyczna nekroliza naskórka Lyella ........................................................................
Rumień trwały .........................................................................................................
Uogólniona osutka krostkowa ..................................................................................
Chłoniaki rzekome ...................................................................................................
Zespół nadwrażliwości na leki ..................................................................................
Kontaktowe polekowe zapalenie skóry ....................................................................
105
110
111
111
113
114
115
116
117
fjh Zaburzenia barwnikowe - H anna Wolska
Przebarwienia ............................................................................................................
Piegi ....................................................................................................................
Plamy soczewicowate ........................................................................................
Ostuda ................................................................................................................
Przebarwienia pozapalne ..................................................................................
Przebarwienia polekowe ....................................................................................
Odbarwienia ..............................................................................................................
Bielactwo nabyte ...............................................................................................
118
118
119
119
119
120
120
122
122
fH Łuszczyca i choroby z jej kręgu - H anna Wolska
Łuszczyca ..................................................................................................................
Łuszczyca zwyczajna ...........................................................................................
Łuszczyca krostkowa ........................................................................................
Łuszczyca stawowa .............................................................................................
Liszajec opryszczkowaty ...........................................................................................
Łupież czerwony mieszkowy ....................................................................................
126
126
127
128
130
136
137
Liszaj płaski - H anna Wolska
j f Łupież różowy Giberta - M aria Biaszczyk-Kostanecka
138
_____________ 142
E|?} Erytrodermia - H anna W olska ____________________ __________________144
l ?) Choroby łojotokowe - H anna Wolska
Trądzik ......................................................................................................................
Trądzik zwyczajny...............................................................................................
Trądzik odwrócony .............................................................................................
Trądzik piorunujący ...........................................................................................
Trądzik różowaty .......................................................................................................
Łojotokowe zapalenie skóry ....................................................................................
147
147
147
152
153
153
156
7
jH] Choroby pęcherzowe - Cezary Kowalewski
_____ _ _159
Autoimmunologiczne śródnaskórkowe choroby pęcherzowe ................................ 159
Pęcherzyca .......................................................................................................... 159
Pęcherzyca zwykła ....................................................................................... 160
Pęcherzyca liściasta ....................................................................................
161
Pęcherzyca opryszczkowata ........................................................................ 162
Autoimmunologiczne podnaskórkowe choroby pęcherzowe .................................. 163
Pemfigoid ...........................................................................................................
165
Pemfigoid ciężarnych ......................................................................................... 165
Pemfigoid bliznowaciejący ................................................................................ 166
Nabyte pęcherzowe oddzielanie się naskórka ................................................... 167
Linijna IgA dermatoza pęcherzowa .................................................................... 167
Zapalenie opryszczkowate sk ó ry ........................................................................ 168
Genetycznie uwarunkowane choroby pęcherzowe ................................................. 170
Choroba Haileya-Haileya ....................................................................................
170
Wrodzone pęcherzowe oddzielanie się naskórka ............................................
172
8
Choroby naczyniowe - M aria Błaszczyk-Kostanecka
________
Plamice ......................................................................................................................
Przewlekłe zapalenie naczyń włosowatych .............................................................
Teleangiektazje ..........................................................................................................
Zapalne choroby naczyń ...........................................................................................
Zapalenia drobnych naczyń ..............................................................................
Zapalenia naczyń związane z kompleksami immunologicznymi ...............
Zapalenia naczyń związane z przeciwciałami ANCA ..................................
Zapalenia naczyń średniego kalibru .................................................................
Guzkowe zapalenie tętnic ..........................................................................
Choroba Kawasaki .......................................................................................
Guzowate zapalenie naczyń .....................................................................................
Zakrzepowe zapalenie żył i zmiany skórne w przewlekłej niewydolności żylnej
Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych ...................................................
Stasis dennatitis ...............................................................................................
Dermosclerosis ...................................................................................................
175
175
177
178
178
178
178
181
182
182
183
184
185
185
185
186
Owrzodzenia żylakowate podudzi - A n n a Górkiewicz-Petkow, Lew Petkow
187
Zapalenie tkanki podskórnej - M aria Błaszczyk-Kostanecka
195
Choroby tkanki łącznej - M aria Błaszczyk-Kostanecka
Toczeń rumieniowaty ...............................................................................................
Postacie skórne tocznia rumieniowatego .........................................................
Toczeń rumieniowaty przewlekły ogniskowy ............................................
Podostry skórny toczeń rumieniowaty .............................................................
Układowy toczeń rumieniowaty ........................................................................
Toczeń rumieniowaty noworodków .................................................................
Twardzina ..................................................................................................................
Twardzina układowa ...........................................................................................
Twardzina ograniczona, skórna ..........................................................................
Liszaj twardzinowy ...................................................................................................
Zapalenie skórno-mięśniowe ....................................................................................
Zespoły nakładania w chorobach tkanki łącznej .....................................................
196
196
196
196
198
199
202
203
203
206
209
210
213
H Zmiany skórne w chorobach narządów wewnętrznych - Maria Błaszczyk-Kostanecka___________________________________________________
Zmiany skórne w cukrzycy .......................................................................................
Obumieranie tłuszczowate ................................................................................
Obrzęk twardzinowy ........................................................................................
Zmiany polekowe ...............................................................................................
Zmiany skórne w chorobach tarczycy .....................................................................
Obrzęk śluzakowaty podudzi ............................................................................
Zmiany skórne w zespole Cushinga ..........................................................................
Zmiany skórne w chorobach wątroby .....................................................................
Zmiany skórne w chorobach przewodu pokarmowego ..........................................
Piodermia zgorzelinowa ....................................................................................
Zmiany skórne w zaburzeniach gospodarki lipidowej ............................................
Zmiany skórne u osób z chorobami nerek ...............................................................
Zmiany skórne u pacjentów z zaburzeniami hematologicznymi ..............................
Pokrzywka barwnikowa ...........................................................................................
Przewlekła choroba „przeszczep przeciw gospodarzowi” ......................................
Zmiany skórne o etiologii psychicznej .....................................................................
214
214
215
216
216
216
217
217
218
218
219
220
221
222
223
224
226
Ziarniniak obrączkowaty - M aria Błaszczyk-Kostanecka
227
Świąd skóry - H anna Wolska
Świąd związany z suchością skóry ............................................................................
Świąd zlokalizowany .................................................................................................
Świąd sromu .......................................................................................................
Świąd odbytu .....................................................................................................
Świąd moszny .....................................................................................................
Świąd w chorobach układowych ..............................................................................
229
230
231
231
231
231
231
Choroby z zaburzeniami rogowacenia - Wiesław Gliński
Rogowacenie mieszkowe ........................................................................................
Rybie łuski ................................................................................................................
Rybia łuska zwykła .............................................................................................
Rybia łuska recesywna związana z płcią ...........................................................
Rybia łuska blaszkowata ....................................................................................
Rybia łuska pęcherzowa Siemensa ....................................................................
Erytrodermia ichtiotyczna wrodzona ........................................................................
Rogowiec dłoni i stóp ...............................................................................................
Rogowiec dłoni i stóp - odmiana nieepidermolityczna Unna-Thost .................
Rogowiec dłoni i stóp - odmiana epidermolityczna Vornera ...........................
Ogniskowa keratodermia dłoni i stóp ...............................................................
Rogowiec dłoni i stóp zniekształcający - odmiana Vohwinkela .......................
233
234
234
234
234
234
235
235
236
236
236
236
237
Znamiona, nowotwory łagodne i torbiele - H anna Wolska
' Znamiona naczyniowe...............................................................................................
Naczyniaki krwionośne ......................................................................................
Naczyniaki okresu niemowlęcego ...............................................................
Znamię naczyniowe płaskie ........................................................................
Naczyniaki starcze ......................................................................................
Naczyniak gwiaździsty ................................................................................
Ziarniniak naczyniowy .............................................................................................
Naczyniaki chłonne ...................................................................................................
Znamiona i nowotwory łagodne pochodzenia łącznotkankowego .........................
Włókniaki miękkie .............................................................................................
238
238
238
238
239
240
240
241
242
242
242
9
Włókniaki twarde ...............................................................................................
Bliznowiec, blizny przerosłe ..............................................................................
Tłuszczaki ..................................................................................................................
Nerwiakowłókniaki ...................................................................................................
Nerwiakowłókniakowatość - choroba Recklinghausena ..................................
Guz splotowy ............................................................................................................
Mnogie mięśniaki s k ó ry .............................................................................................
Znamiona i cysty wywodzące się z przydatków skóry ............................................
Gruczolak potowy .............................................................................................
Nabłoniak gruczolakowaty torbielowy .............................................................
Znamię łojowe ...................................................................................................
Gruczolak łojowy ...............................................................................................
Choroba Bourneville’a-Pringle’a ........................................................................
Prosaki ................................................................................................................
Kaszaki ................................................................................................................
Znamiona i nowotwory pochodzenia naskórkowego ..............................................
Znamię naskórkowe ...........................................................................................
Brodawka łojotokowa .........................................................................................
242
243
244
245
245
246
246
247
247
247
247
248
248
249
249
250
250
250
7 i Znamiona barwnikowe - Jacek D ąbkow ski
Wrodzone znamiona melanocytowe ........................................................................
Zwykłe znamiona melanocytowe ............................................................................
Atypowe znamiona melanocytowe ..........................................................................
Zespół znamion atypowych (dysplastycznych) .......................................................
Znamię błękitne .......................................................................................................
Plama soczewicowata zwykła ..................................................................................
Znamię płaskie .........................................................................................................
Znamię Spitz .............................................................................................................
Znamię Suttona .........................................................................................................
Znamię Beckera .......................................................................................................
252
253
253
254
255
256
256
256
256
257
257
Czerniak złośliwy - Jacek D ąbkow ski
__ _______
(
g j Stany przedrakowe i raki skóry - Jadw iga R o s z k i e w i c z _________
Stany przedrakowe ...................................................................................................
Rogowacenie słoneczne ....................................................................................
Róg skórny .........................................................................................................
Rogowacenie białe .............................................................................................
Rogowacenie arsenowe ....................................................................................
Raki przedinwazyjne .................................................................................................
r. Choroba Bowena - rak przedinwazyjny skóry ...................................................
Raki skóry ..................................................................................................................
Rak podstawnokomórkowy - nabłoniak podstawnokomórkowy .....................
Rak kolczystokomórkowy ..................................................................................
Rogowiak kolczystokomórkowy ..............................................................................
258
Ul Przyłuszczyce - H anna Wolska
276
Pityriasis lichenoides ...............................................................................................
Pityriasis lichenoides chronica ........................................................................
Pityriasis lichenoides et uarioliformis acuta ...................................................
Przyłuszczyca plackowata .........................................................................................
Przyłuszczyca plackowata drobnoogniskowa (łagodna) ....................................
Przyłuszczyca plackowata wielkoogniskowa .....................................................
10
264
264
264
265
266
267
268
268
269
270
272
274
276
276
277
278
278
280
|H Pierw otne złośliwe chłoniaki skórne - Wiesław Gliński
______
Chłoniaki T ................................................................................................................
Ziarniniak grzybiasty ...........................................................................................
Zespół Sezary’ego ...............................................................................................
Papulosis lymphomatoides ..................
Pierwotny skórny anaplastyczny chłoniakT wielkokomórkowy CD30+ ...........
Chłoniaki B .................
Pierwotny skórny chłoniak z ośrodków rozmnażania
(centrocytowo-centroblastyczny) ......................................................................
Chłoniak wielkokomórkowy kończyn dolnych .................................................
Inne chłoniaki ...........................................................................................................
Immunocytoma .................................................................................................
Plasmocytoma ...................................................................................................
Chłoniak limfocytowy ........................................................................................
| Zmiany skórne u chorych z nowotworami narządów wewnętrznych
__- M aria B łaszczyk-Kostanecka
______
Zespoły paraneoplastyczne uwarunkowane genetycznie ........................................
Rewelatory skórne nowotworów narządów wewnętrznych....................................
Rogowacenie ciemne złośliwe ..........................................................................
Rumień pełzakowaty nekrolityczny ...................................................................
Pęcherzyca paraneoplastyczna ..........................................................................
Zapalenie skórno-mięśniowe ..............................................................................
Erytbema gyratum repens ................................................................................
Inne zespoły paraneoplastyczne ........................................................................
Choroba Pageta .........................................................................................................
/ Przerzuty nowotworowe do skóry . ..........................................................................
282
283
283
284
284
286
286
Najczęstsze choroby włosów - H anna Wolska
Łysienie ......................................................................................................................
Łysienie androgenowe ......................................................................................
Łysienie płackowate ...........................................................................................
Łysienie telogenowe ...........................................................................................
Łysienie bliznowaciejące ....................................................................................
Nadmierne owłosienie .............................................................................................
fSI Choroby paznokci - Maria Błaszczyk-Kostaneck a _____________
299
299
299
302
304
305
306
I Choroby czerwieni wargowej i błon śluzowych jamy ustnej Małg o rza ta O l s z e w s k a ______
Zapalenia czerwiem wargowej ................................................................................
Kontaktowe zapalenie warg ..............................................................................
Złuszczające zapalenie warg ..............................................................................
Świetlne zapalenie warg ....................................................................................
Ziarniniakowe zapalenie warg ............................................................................
Gruczołowe zapalenie warg ..............................................................................
Schorzenia błony śluzowej języka ............................................................................
Ból i pieczenie języka ........................................................................................
Ałtoza ......................................................................................................................
■y Nadm ierne pocenie - H anna Wolska
Nadmierne pocenie uogólnione ..............................................................................
Nadmierne pocenie emocjonalne (zlokalizowane) ...................................................
Potówki ....................................................................................................................
Potówki zwykłe .................................................................................................
Potówki czerwone .............................................................................................
286
286
286
286
286
287
289
289
290
290
291
293
294
294
295
296
297
307
309
309
309
310
310
311
312
312
313
316
319
319
320
320
320
321
11
Zmiany skórne związane z ciążą - Maria Błaszczyk-Kostanecka__________ 322
Zmiany fizjologiczne .................................................................................................
Zmiany barwnikowe ...........................................................................................
Zmiany dotyczące przydatków skóry ...............................................................
Zmiany naczyniowe ...........................................................................................
Choroby skóry związane z ciążą ..............................................................................
Rozstępy skórne .................................................................................................
Świąd skóry ciężarnych......................................................................................
Swędząca osutka pokrzywkowo-grudkowa .......................................................
Pemfigoid (opryszczka) ciężarnych ...................................................................
Liszajec opryszczkowaty ....................................................................................
Choroby skóry ulegające zmianom podczas ciąży ...................................................
322
322
322
323
323
323
323
324
325
326
326
Wybrane problemy dermatologiczne u noworodków, niemowląt i małych
_ dzieci - D an u ta Rosińska-Borkowska__________________________________ 328
Specyfika skóry noworodka, niemowlęcia i małego dziecka .................................... 328
Zasady pielęgnacji skóry noworodków, niemowląt i małych dzieci ....................... 330
Pieluszkowe zapalenie skóry .................................................................................... 331
12
Starzenie się skóry - H anna Wolska
335
Leczenie chorób skóry - M aria Błaszczyk-Kostanecka, H anna Wolska
Leczenie miejscowe...................................................................................................
Kortykosteroidy...................................................................................................
Inhibitory kalcyneuryny......................................................................................
Retinoidy..............................................................................................................
Leczenie ogólne.........................................................................................................
Retinoidy..............................................................................................................
Tetracykliny.........................................................................................................
Leki immunosupresyjne......................................................................................
Metotreksat...................................................................................................
Cyklosporyna ...............................................................................................
Syntetyczne leki przeciwmalaryczne .................................................................
Sulfony ................................................................................................................
339
339
339
344
345
345
345
346
347
347
347
347
347
Choroby przenoszone drogą płciową - Z yg m u n t Dajek, Sław om ir
M ajew ski ______ ________________________________ ______________
Kiła - Zygmunt Dajek .............................................................................................
Kiła nabyta .............................................................
Kiła pierwszego okresu ..............................................................................
Kiła drugiego okresu ..................................................................................
Kiła późna ...................................................................................................
Kiła układu nerwowego ..............................................................................
Kiła sercowo-naczyniowa ............................................................................
Kiła u osób zakażonych HIV ........................................................................
Kiła wrodzona ...................................................................................................
Kiła wrodzona wczesna ..............................................................................
Kiła wrodzona późna ..................................................................................
Zapalenia cewki moczowej i narządu rodnego - Zygmunt Dajek .........................
Zakażenia wywołane przez Neisseria gonorrhoeae i Chlamydia traćhomatis . . .
Zakażenia u mężczyzn ................................................................................
Zakażenia u kobiet ......................................................................................
Choroby u noworodków ............................................................................
350
351
351
354
355
356
357
358
358
358
359
362
363
365
367
368
Zakażenia u dzieci ......................................................................................
Zakażenia wywołane przez inne czynniki etiologiczne ....................................
Ureaplcisma urealyticum ..........................................................................
Gardnerella yaginalis..................................................................................
Trichomonas yaginalis................................................................................
Zapalenia wywołane innymi przyczynami .........................................................
Zakażenie HTV i AIDS - Sławomir Majewski ...........................................................
Kategoria kliniczna A .........................................................................................
Pierwotna ostra choroba retrowirusowa .....................................................
Uogólnione przetrwale powiększenie węzłów chłonnych.........................
Okres bezobjawowego zakażenia HIV .........................................................
Kategoria kliniczna B ........................................................................................
Kategoria kliniczna C .........................................................................................
Mięsak Kaposiego ...............................................................................................
Zmiany polekowe ...............................................................................................
Zakażenie HIV a inne zakażenia przenoszone drogą p łcio w ą...........................
369
369
370
370
370
370
373
374
374
374
374
375
375
376
376
377