Dział: Zadania powtórzeniowe Poziom

Dział: Zadania powtórzeniowe
Poziom: Gimnazjum
Zadanie 1. (8 pkt)
Uzupełnij podane niżej zdania.
a.
Rodzaj materii o określonych właściwościach .................................. i ....................................
to substancje.
b.
Mieszanina siarki i wody jest mieszaniną .................................................................................
Innym przykładem takiej mieszaniny może być mieszanina ....................................................
c.
Przemiany, podczas których nie obserwujemy powstawania żadnych nowych
substancji, nazywamy ................................................................................................................
Przemiany, podczas których powstają nowe substancje, nazywamy .........................................
..............................................., czyli ..........................................................................................
d.
W reakcji ......................................, inaczej................................................, z jednego substratu
otrzymujemy dwa lub więcej produktów.
Reakcja łączenia, inaczej ........................................., to reakcja chemiczna, w której z dwóch
lub większej liczby substratów otrzymujemy jeden główny .....................................................
Substraty i produkty reakcji nazywamy ogólnie .......................................................................
e.
Temperatura......................................i np. .............................................. to właściwości, które
umożliwiają identyfikację substancji chemicznej.
............................. i np. ............................. to właściwości, których nie wykorzystujemy przy
identyfikacji substancji.
1
Zadanie 2. (12 pkt)
Wykonaj poniżej zapisane polecenia.
a.
Dokończ podane schematyczne zapisy.
1. srebro + siarka → .................................................................................................................
2. piasek + woda → ..................................................................................................................
3. ....................................+.......................................... → tlenek magnezu
4. .....................................+.......................................... → mieszanina jednorodna
5. .................................................................................. → tlen + rtęć
6. olej + woda → ......................................................................................................................
b.
Schematyczne zapisy podane w podpunkcie a podziel na dwie grupy.
Grupa I – zapisy nr: ..............................................................
Grupa II – zapisy nr: ..............................................................
c.
Napisz krótko, dlaczego można dokonać takiego podziału.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
d.
W wybranym jednym równaniu wskaż substraty i produkty reakcji.
Równanie nr ......................
Substraty: ...................................................................
Produkty: ....................................................................
2
Zadanie 3. (8 pkt)
Dane są mieszaniny:
woda morska, woda wodociągowa (z kranu), piasek z wodą, woda z octem, siarka z opiłkami
magnezu, mętna woda z rzeki, piana wodospadu, mosiądz, spirytus salicylowy, mgła.
a.
Podane mieszaniny podziel na dwie grupy.
Grupa I:
....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Grupa II:
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
b.
Uzasadnij krótko kryterium podziału na dwie grupy.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
c.
Wybierz po jednej dowolnej mieszaninie z grupy I i II, a następnie omów po jednej metodzie
rozdzielenia tych mieszanin.
Przykładowa metoda rozdziału wybranej mieszaniny z grupy I.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Przykładowa metoda rozdziału wybranej mieszaniny z grupy II.
.....................................................................................................................................................
3
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
d.
Wybierz po jednej substancji wchodzącej w skład mieszaniny z grupy I i II, a następnie
zapisz po pięć właściwości fizycznych tych substancji.
Grupa I:
substancja ..................................; z mieszaniny .........................................................................
Właściwości fizyczne (nazwa substancji) .................................................................................
Nazwa właściwości fizycznej
Właściwości fizyczne
Grupa II:
Substancja ....................................; z mieszaniny .....................................................................
Właściwości fizyczne (nazwa substancji) .................................................................................
Nazwa właściwości fizycznej
Właściwości fizyczne
4
Zadanie 4. (8 pkt)
Uzupełnij podane niżej tabelki.
a.
Podaj masy w odpowiednich jednostkach.
Nazwa pierwiastka
Masa atomowa, u
Masa atomu, kg
Azot
Tlen
Siarka
Neon
b.
Po obliczeniu zapisz masy cząsteczkowe podanych związków chemicznych.
Wzór sumaryczny
związku chemicznego
Masa cząsteczkowa, u
Al2O3
H2CO3
P4O10
Al2S3
5
Zadanie 5. (12 pkt)
Uzupełnij podane niżej zdania.
a.
W cząsteczce wody występuje wiązanie ..................................................................................,
natomiast w cząsteczce tlenu występuje wiązanie .....................................................................
b.
Atom wapnia dąży do uzyskania konfiguracji elektronowej atomu gazu szlachetnego
oznaczonego
symbolem ..................... . W tym celu atom wapnia ................................................................ .
W wyniku tej zmiany atom wapnia staje się jonem o ładunku .................................................,
czyli tzw. .................................. . Liczba powłok elektronowych tego jonu wynosi .................
c.
Atom siarki dąży do uzyskania konfiguracji elektronowej atomu gazu szlachetnego
oznaczonego
symbolem ........... . W tym celu atom siarki ...............................................................................
na powłokę walencyjną.
W wyniku tej zmiany atom siarki staje się jonem o ładunku ...................................................,
czyli tzw. ................................... . Liczba powłok elektronowych tego jonu wynosi ................
6
Zadanie 6. (9 pkt)
Dany jest ciąg reakcji opisanych schematami.
Schemat 1:
Schemat 2:
a.
Podaj wzory sumaryczne odpowiadające głównym składnikom:
skały wapiennej .......................................................
wapna palonego ........................................................
wapna gaszonego ......................................................
b.
Który z procesów oznaczonych numerami 1, 2, 3, 4 (schemat 1) zachodzi w przyrodzie?
Jest to proces oznaczony numerem .................................. .
c.
Jaki jest wpływ tego procesu na środowisko przyrodnicze?
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
d.
Zapisz równania reakcji oznaczonych numerami 1 i 2 (schemat 2).
Równanie reakcji nr 1: ...............................................................................................................
Równanie reakcji nr 2: ...............................................................................................................
7
Zaproponuj doświadczenia, które umożliwią identyfikację produktów reakcji nr 2
e.
(schemat 2).
Opis doświadczenia umożliwiającego identyfikację głównego produktu reakcji nr 2.
....................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Opis doświadczenia umożliwiającego identyfikację ubocznego produktu reakcji nr 2.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Zadanie 7. (4 pkt)
Do często spotykanych zanieczyszczeń środowiska należą:
tlenek węgla(IV), odpady komunalne i przemysłowe, tlenek siarki(IV), tlenki azotu, freony.
Połącz odpowiednio w pary wyrażenia z kolumny I z wyrażeniami z kolumny II.
I
1
2
3
4
II
1. Tlenek węgla(IV)
A. Dziura ozonowa
2. Odpady komunalne i przemysłowe
B. Efekt cieplarniany
3. Tlenek siarki(IV), tlenki azotu, tlenek
węgla(IV)
C. Zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne
wód i gleby
4. Freony
D. Kwaśne opady
– ............
– ............
– ............
– ............
8
Zadanie 8. (4 pkt)
Mając do dyspozycji kolorowe kwiaty, np. czerwonej pelargonii lub tulipana, liście pelargonii,
drzew lub krzewów albo gałązki świerka (3 sztuki), olej jadalny (kilka cm3)
i siarkę (1–2 g), wykonaj doświadczenie polegające na badaniu wpływu tlenku siarki(IV) na
rośliny zielone.
Sprzęt: 3 szklane słoje (pojemność 0,75 dm3), 3 duże szalki Petriego, 3 małe zlewki, 3 metalowe
nakrętki od butelki albo kapsle, metalowe szczypce, palnik gazowy albo lampka spirytusowa,
książki zwierające informacje na temat rocznej emisji SO2 do atmosfery, np. roczniki statystyczne
lub komputer z dostępem do Internetu.
Czas wykonania: 45 minut.
Środki bezpieczeństwa: Należy pamiętać, że wytworzony w doświadczeniu tlenek siarki(IV) jest
substancją szkodliwą dla zdrowia. Zwracamy także uwagę uczniów na ostrożne manipulowanie
naczyniem ze stopioną siarką, aby uniknąć oparzeń.
Wykonanie:
Na dużej szalce Petriego kładziemy czerwony kwiat pelargonii lub tulipana. Na nakrętce od
butelki albo na kapslu umieszczamy odrobinę siarki i zapalamy ją w płomieniu palnika gazowego
lub lampki spirytusowej. Nakrętkę z płonącą siarką stawiamy przy szalce z kwiatem i wszystko
przykrywamy szklanym słojem.
Wkładamy po jednym zielonym liściu pelargonii do trzech małych zlewek z wodą. Aby
wyeliminować rozpuszczanie tlenku siarki(IV) w wodzie, do zlewek dodajemy po kilka kropel
oleju jadalnego. Następnie na trzy metalowe nakrętki albo kapsle nakładamy bardzo małe, ale
coraz większe ilości siarki. Po zapaleniu siarki ustawiamy nakrętki przy zlewkach z liśćmi
i przykrywamy słojami.
a.
Zapisz obserwacje dotyczące pierwszej części doświadczenia.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
9
b.
Zapisz obserwacje dotyczące drugiej części doświadczenia.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
c.
Zapisz wniosek na podstawie przeprowadzonego doświadczenia.
.....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
10
Zadanie 9. (6 pkt)
Do laboratorium dostarczono w słoikach dwie substancje do identyfikacji. Wiadomo, że
w jednym słoiku jest woda, a w drugim stężony roztwór kwasu azotowego(V). Pamiętając
o właściwościach tych substancji, jakie doświadczenia można przeprowadzić, żeby
zidentyfikować zawartości poszczególnych słoików.
a.
Opisz wykonanie doświadczenia.
……………………………………………………………………………………………........
………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………....
b.
Zapisz przewidywane obserwacje.
……………………………………………………………………………………………........
………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………....
c.
Sformułuj wniosek wynikający z opisanego doświadczenia.
…………………………………………………………………………………………….........
……………………………………………………………………………………………….....
……………………………………………………………………………………………….....
……………………………………………………………………………………………….....
11
Zadanie 10. (6 pkt)
W tabeli zamieszczonej poniżej podano pH wybranych substancji.
Nazwa substancji
a.
Wartość pH
Ocet
3,0
Płyn do prania
10,5
Kwas – elektrolit w akumulatorze ołowiowym
1,0
Preparat do udrażniania rur
14
Świeże mleko
4,5
Pasta do zębów
8,0
Krew
7,5
Woda sodowa
5,0
Coca–cola
2,8
Woda mydlana
9,8
Woda
7,0
Uporządkuj podane substancje według rosnącej wartości pH.
Nazwa substancji
Wartość pH
12
b.
W rolnictwie pH gleby decyduje o rodzaju i jakości upraw, gdyż większość roślin ma
określone wymagania co do kwasowości gleby.
Opisz sposób zbadania odczynu próbek gleb pobranych w różnych miejscach, np. przed
budynkiem szkolnym i z pobliskiego parku lub lasu.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
c.
W jaki sposób można odkwasić nadmiernie zakwaszone gleby?
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
13