Wyrok - PORTAL
Transkrypt
Wyrok - PORTAL
II SA/Ke 43/09 - Wyrok WSA w Kielcach Data orzeczenia 2009-03-12 orzeczenie prawomocne Data wpływu 2009-01-23 Sąd Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach Dorota Chobian /przewodniczący/ Sędziowie Jacek Kuza /sprawozdawca/ Sylwester Miziołek Symbol z opisem 6131 Opłaty za korzystanie ze środowiska Hasła Koncesje tematyczne Prawo geologiczne i górnicze Skarżony organ Treść wyniku Samorządowe Kolegium Odwoławcze Oddalono skargę Dz.U. 2005 nr 228 poz 1947 art. 85 a ust. 1, ust. 2 pkt 2 lit. b, art. 6 Powołane przepisy pkt 1, art. 1 pkt 2, , art. 83- art. 87, art. 16 ust. 2 a, art. 50 ust. 1 pkt 3, art. 41 ust. 1 i ust. 3, art. 119 pkt 2 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze - tekst jednolity Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 7 , art. 77 par. 1 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity SENTENCJA Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Chobian, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza (spr.), Sędzia WSA Sylwester Miziołek, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Izabela Suchenia, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 marca 2009r. sprawy ze skargi S. P. - Zmechanizowane Roboty Ziemne i Eksploatacja Kruszywa na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie opłaty eksploatacyjnej za wydobytą kopalinę oddala skargę UZASADNIENIE Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania S. P. utrzymało w mocy decyzję Starosty z dnia [...] ustalającą podmiotowi gospodarczemu pod nazwą [...] S. P. - eksploatującemu kopalinę ze złoża wapienia 1 "N. S." w miejscowości N. S., gm. Ł., bez wymaganej koncesji -opłatę eksploatacyjną za wydobytą kopalinę ze złoża wapieni "N. S.", w wysokości 44.000,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ II instancji wyjaśnił, że na skutek pisma Polskiego Związku Pracodawców Producentów Kruszywa Biuro Zarządu Wojewódzkiego z dnia 27 października 2006 r., Starosta uzyskał informację, iż w miejscowości N. S., gm. Ł. na działkach o numerach [...] i [...] oraz w ich rejonie prowadzona jest bez koncesji eksploatacja złoża dolomitu zaliczanego do kopaliny podstawowej. W toku prowadzonych czynności wyjaśniających oraz wszczętego z urzędu w dniu 8 listopada 2006 r. postępowania w sprawie stwierdzenia wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji przez podmiot gospodarczy - [...] S. P., Starosta ustalił, że Okręgowy Urząd Górniczy prowadząc nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych zlokalizowanych na terenie gminy Ł. oraz gminy B., stwierdził prowadzenie robót górniczych przez firmę "[...] S. P.", w miejscu nie objętym koncesją na wydobywanie kopaliny ze złoża. W dniu 2 października 2006 r. organ ten dokonał wizji miejsca prowadzenia nielegalnej eksploatacji, dokumentując powyższy fakt notatką służbową oraz zdjęciami fotograficznymi. W trakcie powyższej wizji stwierdzono, że w wyniku prowadzonej eksploatacji powstało wyrobisko górnicze typu wgłębnego, o długości ok. 250 m na kierunku wschodnio-zachodnim i szerokości ok. 120 m na kierunku północno-zachodnim, o jednym poziomie eksploatacyjnym. Stwierdzono m.in. zwałowanie nadkładu w celu udostępnienia złoża, wykonanie wkopu w południowo-zachodniej części o wymiarach 30 x 50 m i głębokości do 4 m oraz wkopu w północno-zachodniej części wyrobiska o wymiarach ok. 120 x 30 m i głębokości do 5 m, ślady przeróbki kopaliny w postaci świeżych stożków nasypowych, niezbędny sprzęt do urabiania i przeróbki kopaliny oraz środki transportu. W dniu 9 listopada 2006 r. w obecności stron oraz pracowników Urzędu Marszałkowskiego (m.in. Geologa Wojewódzkiego), którzy wykonywali na przedmiotowym terenie czynności związane z wnioskiem o udzielenie koncesji, Geolog Powiatowy dokonał oględzin przedmiotowego terenu, spisując na tę okoliczność notatkę służbową. Natomiast w dniu 30 listopada 2006 r. w miejscowości N. S., gmina Ł., została przeprowadzona rozprawa administracyjna z udziałem S. P. Przeprowadzone czynności potwierdziły przeprowadzenie robót górniczych na terenie działek położonych w miejscowości N. S., oznaczonych numerami: [...],[...],[...],[...],[...],[...] i [...], gdzie poza robotami polegającymi na zdjęciu części humusowej i nadkładu stwierdzono również dwie wcinki w złożu. Wcinki te rozpoczęto ok. 10 m. przed granicami oznaczonego w dokumentach złoża. Oględziny 2 potwierdziły rozpoczęcie eksploatacji złoża na działkach nr [...], [...], [...] i [...]. Obecny w trakcie oględzin terenu S. P. nie kwestionował faktu rozpoczęcia robót na przedmiotowym terenie wyjaśniając, że wcinki złoża wykonano w celu jego odsłonięcia i zbadania jego jakości oraz wykorzystania materiału na wykonanie podłoża dla maszyn i urządzeń oraz dróg wewnętrznych dla przeszłej kopalni wapienia. Część przerobionego materiału już wykorzystano na ten cel. Sprzedaży kamienia nie dokonywano. Z wykonanych wcinek uzyskano około 1000 Mg kopaliny, którą przerobiono na kamień łamany. Pozostały materiał to warstwa humusowa, kras i nadkład, które zostały usunięte. Wg oceny S. P. pod taśmociągami w stożkach nasypowych w trakcie oględzin znajdowało się około 300 Mg kamienia łamanego. Jednocześnie stwierdzono, że z oględzin wcinek wynikało, iż kopalina nadająca się do przeróbki zalegała pod dużej miąższości (około 2 m) rumoszem skalnym przemieszanym z materiałem ilastym w jednym wykopie, co w ocenie dokonujących oględzin uwiarygodniało wyjaśnienia właściciela terenu odnośnie ilości wydobytej kopaliny. W trakcie rozprawy S. P. wyjaśnił, iż we wrześniu 2006 r. oczekując na udzielenie koncesji podjął na udokumentowanym złożu "N. S." prace przygotowawcze polegające na usunięciu warstwy humusowej oraz nadkładu. Prace te polegały jedynie na przemieszczeniu gruntu. Podniósł, że przemieszczenie nadkładu związane było z odsłonięciem złoża i nie może być określone jako wydobycie złoża. Jednocześnie w dalszej części wyjaśnień S. P., zaprzeczając własnym wyjaśnieniom potwierdził stwierdzony w czasie oględzin fakt wydobycia kopaliny podając, iż wykonano dwie wcinki w złożu, a właściwie około 15 m przed udokumentowanym złożem. Z dokonanej wcinki na działkach [...], [...], [...] i [...] wydobyto kopalinę w ilości około 1000 Mg. S. P. podkreślił, iż powyższe działania miały na celu rozpoznanie jakości złoża. Wydobyta kopalina wykorzystana została wyłącznie na własne potrzeby tj. w celu wykonania utwardzenia drogi dojazdowej oraz podłoża pod maszyny. Z kolei w odwołaniu S. P. zarzucił, iż nieprawdą jest aby eksploatował udokumentowane złoże wapieni, bowiem prowadzone prace polegały jedynie na udostępnieniu udokumentowanego z własnych środków złoża. Analizując zgromadzony materiał dowodowy organ II instancji uznał, że fakt wydobywania kopaliny został w sprawie stwierdzony jednoznacznie. W trakcie przeprowadzonych trzykrotnie oględzin przedmiotowego terenu (w dniach: 2.10.2006., 9.11.2006 i 30.11.2006) ustalono bowiem, że na działkach nr [...], [...], [...] i [...] wykonano wcinkę zaczynającą się około 10 m przed granicą 3 udokumentowanego złoża, o wymiarach 30 m x 40 m i głębokości do 4 m (południowo-zachodnia część złoża). W jego wschodniej skarpie odsłonięte były lite ciemne wapienie - 2 metry od spągu (tj. spodku wyrobiska), wyżej rumosz tych wapieni o miąższości 1,5 - 2m. Również w spągu tego wyrobiska przed skarpą wschodnią na długości około 7 m odsłonięte były lite wapienie. Odsłonięcie powyższe świadczyło o eksploatacji złoża. Określając ilość wydobytej kopaliny na 1000 Mg, organ oparł się przede wszystkim na wyjaśnieniach strony, uznając ich wiarygodność w oparciu o dokonane na gruncie oględziny połączone z obmiarami oraz analizą dokumentacji geologicznej. Odnosząc się do zarzutu strony, iż organ I instancji bezzasadnie przypisał jej eksploatację w rejonie działki nr [...], organ II instancji stwierdził, że ten zarzut nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ stronie nie przypisano wydobycia kopaliny z tej działki, ani nie nałożono na nią za to opłaty. Z ustaleń organu poczynionych w czasie oględzin wynikało bowiem, że na działkach nr [...] i [...] brak było śladów eksploatacji czystego wapienia z udokumentowanego złoża, mimo stwierdzenia dokonania dwóch wcinek o wymiarach 80 x 30 x 5 m. W tak ustalonym stanie faktycznym organ II instancji przytoczył treść art. 85 a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, zgodnie z którym w razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków, właściwe organy ustalają, w drodze decyzji, prowadzącemu taką działalność, opłatę eksploatacyjną w wysokości osiemdziesięciokrotnej stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny, pomnożonej przez ilość wydobytej w ten sposób kopaliny, stosując stawki obowiązujące w dniu wszczęcia postępowania. Stosując ten przepis organ przyjął, że skarżący wydobył z udokumentowanego złoża kopalinę w postaci wapieni, w ilości 1000 Mg, ustalonej przez organ przede wszystkim na podstawie wyjaśnień samej strony. W oparciu o dokonane oględziny organ przyjął, że na działkach nr [...], [...], [...] i [...] wykonano w złożu wapienia wcinkę o wymiarach 30 m x 40 m x 4 m, zaczynającą się jednak około 10 metrów przed granicą udokumentowanego złoża. Organ nie dał przy tym wiary skarżącemu, który twierdził, że badania geologiczne wykazały, iż nad złożem zalega średnio 1,63 m nadkładu, a pod nim średnio 1 m zwietrzeliny składającej się z okruchów skalnych, zmieszanych częściowo z gliną, które nie spełniają wymagań wytrzymałościowych jako surowiec, przez co zaliczane są do strat złożowych, i że te właśnie frakcje były przedmiotem usuwania i kruszenia oraz wykorzystania na wykonanie dojazdu do złoża. 4 W skardze na powyższą decyzję S. P. wniósł o jej uchylenie i zarzucił: 1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze przez przyjęcie, że wydobyte materiały stanowiły kopalinę w rozumieniu przepisów tej ustawy, podczas gdy wydobyty i przetworzony został rumosz skalny nie spełniający kryteriów do uznania go za kopalinę, 2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 84 i 85a ustawy prawo geologiczne i górnicze przez ustalenie skarżącemu opłaty eksploatacyjnej za wydobytą kopalinę, podczas gdy wykonywał on jedynie prace przygotowawcze do wydobycia kopaliny, a nie dokonywał samego wydobycia kopaliny, 3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydania zaskarżonej decyzji co do faktu eksploatacji przez skarżącego kopaliny ze złoża wapienia "N. S." w miejscowości N. S., gmina Ł., bez wymaganej koncesji, 4. oparcie się tylko na wyjaśnieniach strony co do ilości wydobytej kopaliny w sytuacji, gdy nie został wykonany obmiar geodezyjny wyrobiska poeksploatacyjnego, a strona wskazywała, że uzyskany materiał do budowy dróg wewnętrznych pochodzi z przetworzenia zdjętego nadkładu i rumoszu. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga nie jest zasadna, albowiem zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu. Zgodnie z art.1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153/2002 poz. 1269 ze zmianami) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Sądowa kontrola legalności decyzji administracyjnych sprawowana jest w granicach sprawy, a rozstrzygając o zasadności skargi sąd nie jest związany jej zarzutami ani wnioskami oraz powołaną podstawą prawną (art.134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ). Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia, Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszeń prawa skutkujących koniecznością uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji będącej przedmiotem skargi ( art. 145 § 1 u.p.p.s.a.). 5 Ze względu na treść będącego podstawą zaskarżonej decyzji przepisu art. 85a ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, przytaczanej dalej jako Prawo geologiczne (Dz. U. Nr 228/05 poz. 1947 ze. zm.) oraz z uwagi na zarzuty sformułowane w skardze, zasadniczą dla rozstrzygnięcia sprawy kwestią było wyjaśnienie, czy ustalenie organów administracji, że S. P. wydobył ze złoża wapienia "N. S." w miejscowości N. S., gmina Ł., bez wymaganej koncesji kopalinę w postaci 1000 Mg wapieni, miało oparcie w dowodach zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego. Odpowiedź na to pytanie wiązała się również z koniecznością wyjaśnienia co to jest kopalina w rozumieniu przepisów Prawa geologicznego. Niekwestionowane w sprawie i mające potwierdzenie w zgromadzonych dowodach było ustalenie, że skarżący do dnia 10 stycznia 2007 r., a więc również w okresie objętym zarzutami w niniejszej sprawie (tj. do dnia 2 października 2006 r.), nie posiadał koncesji na wydobywanie kopalin ze złoża wapieni dewońskich "N. S.", położonego w miejscowości N. S., gmina Ł. Niesporny i potwierdzony stosowną dokumentacją geologiczną był również rodzaj kopaliny zalegającej w tym złożu, jej miąższość, a także umiejscowienie względem dokonanych przez skarżącego dwóch wcinek w tym złożu. Spór dotyczył natomiast tego, czy materiał, który wydobył skarżący był kopaliną w rozumieniu przepisów Prawa geologicznego, jeśli tak, to czy w całości wydobył ją ze złoża oraz w jakiej ewentualnie ilości. W związku z tak określonym przedmiotem ustaleń Sądu oraz w związku z zarzutami skargi sprowadzającymi się do twierdzenia, że S. P. nie wydobył kopaliny ze złoża "N.S.", a tylko wykonywał prace przygotowawcze do wydobycia kopaliny, w toku których został wydobyty i przetworzony jedynie rumosz skalny nie spełniający kryteriów do uznania go za kopalinę, należy stwierdzić co następuje. Zgodnie z art. 85a ust. 1 i ust. 2 pkt 2 lit. b). Prawa geologicznego, w razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków, właściwy starosta ustala, w drodze decyzji, prowadzącemu taką działalność, opłatę eksploatacyjną w wysokości osiemdziesięciokrotnej stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny, pomnożonej przez ilość wydobytej w ten sposób kopaliny, stosując stawki obowiązujące w dniu wszczęcia postępowania. Według ustawowej definicji zawartej w art. 6 pkt 1 Prawa geologicznego, złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść 6 gospodarczą. Prawo geologiczne nie zawiera natomiast legalnej definicji samej kopaliny, choć takie właśnie określenie użyte jest w przytoczonym i zastosowanym w sprawie przepisie art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego. W związku z tym powstaje wątpliwość co do tego, czy dyspozycji art. 85a ust. 1 podlega wydobycie kopaliny tylko z terenu złoża, w szczególności udokumentowanego, czy też również spoza niego. Za pierwszym rozwiązaniem zdaje się przemawiać treść art. 1 pkt 2 Prawa geologicznego, który stanowi, że ustawa ta określa zasady i warunki wydobywania kopalin ze złóż. Również treść powołanych w skardze przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin (Dz. U. Nr 153/01 poz. 1774 ze zm.) może sugerować taką wykładnię, na co powołuje się Stanisław Pietrzak w uzasadnieniu swojej skargi. Skoro bowiem ustawodawca określił sztywno wartości brzeżne poszczególnych parametrów różnych rodzajów złóż kopalin, to można stąd wywodzić, że złoża nie mieszczące się w tych wartościach, nie mogą być traktowane jako złoża kopalin w rozumieniu Prawa geologicznego. Z drugiej strony jednak przytoczona ustawowa definicja złoża kopaliny, nie odwołuje się do jakichkolwiek zobiektywizowanych kryteriów bilansowości, które pozwalałyby odróżnić złoża kopalin od części górotworu lub gruntu, które złożem kopalin nie są. Definicja ta posługuje się natomiast nieostrym i nieprecyzyjnym kryterium, jakim jest "możliwość uzyskania korzyści gospodarczej". Rozstrzygnięcia zasygnalizowanej wątpliwości należy szukać w przepisach Działu IV Prawa geologicznego - art. 83-87). Przepisy te przewidują dwa zasadnicze rodzaje opłat eksploatacyjnych za wydobywanie kopalin; opłatę podstawową uiszczaną przez przedsiębiorcę wydobywającego kopalinę ze złoża na podstawie wymaganej koncesji i z zachowaniem jej warunków (art. 84 ust. 1) oraz opłatę podwyższoną w razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków (art. 85a ust. 1). Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca nie ogranicza możliwości nałożenia opłaty podwyższonej tylko do wydobywania kopaliny ze złoża, jak to czyni w przypadku opłaty podstawowej, ale wiąże ją z wydobywaniem kopaliny bez określania, skąd miałaby pochodzić. Regulacja taka jest zrozumiała i logiczna. Ponieważ na podstawie koncesji można wydobywać kopalinę tylko z udokumentowanego złoża, to opłata podstawowa za taką działalność może dotyczyć tylko kopaliny wydobywanej z takiego złoża. Pozostałe możliwe przypadki wydobywania kopaliny są już objęte dyspozycją art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego. Chodzi tu o sytuację, gdy przedsiębiorca dysponujący koncesją wydobywa kopalinę spoza złoża (co niewątpliwie stanowi naruszenie warunków koncesji i - w razie rażącego charakteru takiego naruszenia - powoduje ustalenie 7 opłaty podwyższonej), gdy przedsiębiorca bez wymaganej koncesji wydobywa kopalinę ze złoża oraz gdy nie posiadając wymaganej koncesji wydobywa kopalinę spoza złoża. Gdyby spośród wymienionych przypadków, spod działania przepisu nakładającego sankcję majątkową wyłączyć sytuację wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji spoza udokumentowanego złoża, to prowadziłoby to do niesprawiedliwej i niezrozumiałej z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa sytuacji; wydobywający kopalinę dysponujący wymaganą koncesją, ale rażąco naruszający jej warunki poprzez wydobywanie kopaliny spoza udokumentowanego złoża byłby obciążany podwyższoną opłatą eksploatacyjną, podczas gdy przedsiębiorca, który w ogóle nie ma wymaganej koncesji i wydobywa kopalinę spoza udokumentowanego złoża - unikałby takiej odpowiedzialności. W związku z treścią przytoczonej ustawowej definicji złoża kopaliny, utożsamianej w literaturze i orzecznictwie sądów administracyjnych z definicją samej kopaliny, należy wyjaśnić również, czy wydobycie przez S. P. 1000 Mg wapieni mogło mu przynieść korzyść gospodarczą. Wbrew zarzutom skargi korzyść gospodarcza, o jakiej mowa w art. 6 pkt 1 Prawa geodezyjnego, nie może być utożsamiana z dodatnim wynikiem rachunku ekonomicznego związanego z wydobyciem danej kopaliny. Nie wiadomo bowiem jakie składniki i przez jaki czas ponoszone miałyby się składać na taki rachunek, po stronie kosztów. Poza tym cecha korzyści gospodarczej podlega zmianom w czasie w zależności od aktualnych potrzeb gospodarki, wynikłych stąd zmian cen danych kopalin oraz zależnie od dostępności określonych technologii wpływających na koszty wydobycia. W tej sytuacji, nie formułując ogólnej definicji nieostrego sformułowania "może przynieść korzyść gospodarczą" użytego w art. 6 pkt 1 Prawa geologicznego, na potrzeby niniejszej sprawy można przyjąć, że wydobycie przez S. P. wapieni ze złoża "N. S." w miejscowości N. S., niewątpliwie przyniosło mu korzyść gospodarczą, o jakiej mowa w art. 6 pkt 1 Prawa geologicznego. Przekonuje o tym fakt i sposób wykorzystania przez skarżącego wydobytych wapieni, który został niewątpliwie i niespornie ustalony przez organy administracji. Jak bowiem przyznał sam skarżący w trakcie oględzin przeprowadzonych w dniu 9 listopada 2006 r. przy udziale Geologa Wojewódzkiego jak i w dniu 30 listopada 2006 r. w czasie rozprawy administracyjnej, całe wydobyte kruszywo zużył na utwardzenie drogi i placu, na którym zlokalizowano zakład przetwórczy. Takie przeznaczenie wydobytych wapienie świadczy zdaniem Sądu w sposób niewątpliwy, o odniesieniu przez skarżącego korzyści gospodarczej z przedmiotowego wydobycia. Wykorzystał 8 on bowiem wydobytą kopalinę do celu, który planując uruchomienie zakładu przetwórczego i tak musiał zrealizować. Uniknął w ten sposób zakupu kruszywa koniecznego do utwardzenia dróg i placu oraz jego kosztownego transportu z miejsca zakupu na teren zakładu. Uwzględniając przedstawioną argumentację twierdzenia skarżącego zawarte w odwołaniu i skardze, że wykorzystany do utwardzenia placu i dróg materiał nie pochodził z eksploatacji udokumentowanego złoża, ale z przetworzenia zalegającego nad złożem nadkładu i rumoszu skalnego należy uznać za całkowicie niewiarygodne i złożone na potrzeby sprawy. Dodatkowo należy zauważyć, że skoro skarżący już w 2006 r. prowadził dużą, zatrudniającą kilkunastu pracowników firmę zajmującą się zmechanizowanymi robotami ziemnymi i eksploatacją kruszywa, w którą zainwestował kilkanaście milionów zł. oraz już w styczniu 2006 r. uzyskał dokumentację geologiczną złoża wapieni dewońskich "N. S." w celu uzyskania koncesji na eksploatację tego złoża (którą ostatecznie uzyskał), to nie można w żadnym razie uwierzyć, że w czasie oględzin i rozprawy administracyjnej w listopadzie 2006 r., nie odróżniał kopaliny wydobytej z udokumentowanego na jego zlecenie złoża i użytej do budowy dróg wewnętrznych i utwardzenia placu, od zalegającego nad tym złożem nadkładu i rumoszu skalnego, czy też od materiału pochodzącego z tzw. "dzikich wyrobisk" z czasów gdy nie był jeszcze właścicielem kopalni. Odnosząc się do zarzutu skargi odwołującego się do treści rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin, należy stwierdzić, że nie może on zmienić zaprezentowanej wykładni art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego. Przede wszystkim należy zauważyć, że art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego nie odwołuje się do kryteriów bilansowości złóż kopalin, jako warunku ustalenia podwyższonej opłaty eksploatacyjnej. Nie posługuje się nawet, jak to już wyżej zaznaczono, pojęciem złóż kopalin. Ponadto określenie kryteriów bilansowości złóż dokonane w powołanym rozporządzeniu służy, zdaniem Sądu innym celom, niż sankcjonowanie nielegalnego wydobywania kopalin. Rozporządzenie to zostało bowiem wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 50 ust. 1 pkt 3 Prawa geologicznego. Zgodnie z tym przepisem Minister właściwy do spraw środowiska określi w drodze rozporządzenia m. in. kryteria bilansowości złóż kopalin, z wyłączeniem kopalin, o których mowa w art. 16 ust. 2a, oraz przypadki, w których można dopuścić zmianę kryteriów bilansowości. Wskazany przepis zamieszczony został w rozdziale II Prawa geologicznego zatytułowanym 9 "Dokumentacja geologiczna". Zawarty w nim przepis art. 41 ust. 1 wyjaśnia, że dokumentację geologiczną złoża kopaliny sporządza się w celu określenia granic złoża, jego zasobów oraz geologicznych warunków występowania. Ustęp 4 tego artykułu stanowi, że dokumentację geologiczną sporządza się z uwzględnieniem kryteriów bilansowości zasobów złóż kopalin. Z przytoczonych przepisów wynika, że określenie kryteriów bilansowości złóż służy udokumentowaniu położenia i granic złóż kopalin w dokumentacji geologicznej, która stanowi podstawę do udzielenia koncesji na wydobywanie kopalin (art. 41 ust. 3 Prawa geologicznego). Dokumentacja geologiczna służy też ustanawianiu użytkowania górniczego (art. 12 ust. 1),sporządzaniu projektu zagospodarowania złoża (art. 54 ust. 1 Prawa geologicznego) i prowadzeniu ewidencji zasobów złoża (art. 72 ust. 1). Z powyższego, kompletnego wyliczenia wynika, że przepisy dotyczące kryteriów bilansowości złóż uwzględniane przy sporządzaniu dokumentacji geologicznej służą celom związanym z legalną eksploatacją i ewidencją złóż. Nie mogą więc mieć zastosowania do innych celów, w szczególności związanych z sankcjonowaniem nielegalnego wydobycia kopaliny. Z wskazanych przyczyn Sąd nie podzielił zaprezentowanego w skardze poglądu, że z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin wynika, iż opłatę eksploatacyjną określoną w art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego, można naliczyć tylko od kopaliny spełniającej odpowiednie parametry jakościowe określone w tym rozporządzeniu. Nie można się również zgodzić z twierdzeniem autora skargi, że pogląd taki podziela Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r., II GSK/2005. Jak wynika bowiem z uzasadnienia tego wyroku, wyrażony w końcowej części jego uzasadnienia pogląd, że aktem prawnym pozwalającym ustalić, co jest skałą mogącą przynieść korzyść gospodarczą (kopaliną), a co skałą nieużyteczną gospodarczo(płonną), jest właśnie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin - dotyczy innego niż w niniejszej sprawie stanu faktycznego. W rozpoznanej przez NSA sprawie nie chodziło bowiem o podwyższoną opłatę eksploatacyjną określoną w art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego, ale o podstawową opłatę eksploatacyjną o jakiej mowa w art. 84 ust. 2 tej ustawy. Z takim stanowiskiem należy się oczywiście zgodzić, gdyż opłata podstawowa może być nakładana tylko za kopalinę wydobytą na podstawie wymaganej koncesji i zgodnie z jej warunkami, a więc z udokumentowanego złoża kopaliny, które zostało określone w dokumentacji geologicznej wyznaczającej jego granice, z 10 uwzględnieniem kryteriów bilansowości tego złoża. Z powyższych rozważań wynika, że wydobywanie kopaliny bez wymaganej koncesji spoza udokumentowanego złoża, uzasadnia ustalenie podwyższonej opłaty eksploatacyjnej, o jakiej mowa w art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego. Dlatego należy przyjąć, że nie miało dla rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności dla ustalenia faktu i ilości wydobytych przez skarżącego wapieni stanowiących kopalinę w rozumieniu art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego, a także dla wynikłej stąd wysokości ustalonej opłaty znaczenia, czy i na ile metrów przed udokumentowanym złożem S. P. wykonał wcinkę o wymiarach 30 m x 40 m x 4 m, na działkach nr [...], [...], [...] i [...]. Ubocznie więc tylko można zauważyć, że nawet przy przyjęciu za prawdziwe twierdzeń skarżącego, że wcinkę tę rozpoczął na 15 metrów przed granicą udokumentowanego złoża, większa jej część i tak mieściła się w granicach udokumentowanego złoża. Ustalenia zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, odnośnie faktu wydobycia przez skarżącego kopaliny, a także jej ilości, mają oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym. W aktach sprawy znajdują się bowiem dokumenty w postaci: notatki służbowej z oględzin przeprowadzonych w dniu 9 listopada 2006 r. przez Geologa Powiatowego, notatki służbowej z oględzin przeprowadzonych przez Geologa Wojewódzkiego z udziałem S. P. w dniu 9 listopada 2006 r. oraz protokół z rozprawy administracyjnej przeprowadzonej w dniu 30 listopada 2006 r. również z udziałem skarżącego. Do protokołu rozprawy zostały dołączone zdjęcia obrazujące wygląd złoża "N. S." oraz wcinki wykonanej na działkach nr [...], [...], [...] i [...] z widoczną odsłoniętą ścianą litych wapieni z widocznymi śladami łyżki koparki oraz śladami dojazdu maszyn górniczych do tego miejsca. Z wyjaśnień złożonych w czasie tej rozprawy przez S. P. wynika, że potwierdził on stwierdzony w czasie oględzin fakt wydobycia kopaliny podając, iż wykonano dwie wcinki w złożu, a właściwie około 15 m przed udokumentowanym złożem oraz, że z dokonanej wcinki na działkach [...], [...], [...] i [...] wydobyto kopalinę w ilości około 1000 Mg. S. P. podkreślił, iż powyższe działania miały na celu rozpoznanie jakości złoża. Wydobyta kopalina wykorzystana została wyłącznie na własne potrzeby tj. wykonanie utwardzenia drogi dojazdowej oraz podłoża pod maszyny. Wskazane dowody wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, a skarżący, zawiadomiony w dniu 8 lutego 2007 r. w trybie art. 10 § 1 kpa o możliwości zapoznania się ze zgromadzonymi w sprawie dowodami (k. 136 i 137 akt administracyjnych), nie zakwestionował ich. 11 Ponieważ w toku postępowania przed WSA w Kielcach okazało się, że przed Sądem Rejonowym w Ostrowcu Świętokrzyskim toczyła się sprawa, w której S. P. został obwiniony o popełnienie wykroczenia z art. 119 pkt 2 Prawa geologicznego, odpowiadającego treścią hipotezie normy zawartej w art. 85a tej ustawy, Sąd na podstawie art. 125 § 1 pkt 2 p.p.s.a. zawiesił postępowanie do czasu zakończenia sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym w Ostrowcu Świętokrzyskim, sygnatura akt VI W 398/07. Postępowanie w tamtej sprawie zakończyło się w dniu 1 grudnia 2008 r. wydaniem prawomocnego wyroku, w którym na podstawie art. 17 § 1 pkt 4 kpw Sąd umorzył postępowanie przeciwko S. P. obwinionemu o to, że od bliżej nieustalonego czasu do dnia 2 października 2008 r. w miejscowości N. S., gm. Ł. pow. [...] w województwie [...], bez wymaganej koncesji prowadził działalność w zakresie wydobywania kopalin ze złóż, tj. o wykroczenie o jakim mowa w art. 119 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Mimo niesporządzenia pisemnych motywów tego wyroku, powołania wadliwej podstawy prawnej (powołany art. 17 § 1 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w brzmieniu "oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia jest Policja, chyba że ustawa stanowi inaczej", nie zawiera żadnych punktów, ani nie dotyczy umorzenia postępowania) oraz mimo omyłkowego, niezgodnego z wnioskiem o ukaranie rozciągnięcia zarzutu stawianego stronie na okres do dnia 2 października 2008 r. zamiast do dnia 2 października 2006 r. - należy przyjąć, że umorzenie postępowania w tamtej sprawie nastąpiło z powodu upływu dwuletniego terminu karalności wykroczenia, o którego popełnienie obwiniony został S. P. (art. 5 § 1 pkt 4 w zw. z art. 45 § 1 kpw), a postępowanie dotyczyło wydobywania kopalin ze złóż do dnia 2 października 2006 r., a nie do dnia 2 października 2008 roku. Wynika stąd, że w tamtej sprawie nie doszło ani do potwierdzenia w drodze skazującego wyroku, ani też do wykluczenia faktu wydobywania przez S. P. kopaliny ze złoża "N. S.". Ponieważ jednak w toku tamtego postępowania, na zlecenie Sądu zostały sporządzone dwie opinie geologiczno-górnicze celem ustalenia, czy w miejscowości N. S., gmina Ł. do dnia 2 października 2006 r. była wydobywana kopalina, czy jedynie był usuwany nadkład i rumosz (opinia biegłego W. S.) oraz czy S. P. wydobywał kopalinę bez wymaganej koncesji, bądź czy prowadził jakiekolwiek inne prace górnicze lub geologiczne, które wymagają koncesji (opinia biegłego A. K.), WSA w Kielcach na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a. z urzędu dopuścił dowód uzupełniający z dokumentów znajdujących się na k. 89-104, 180v-182, 185-198, zawierających sporządzone po zakończeniu kontrolowanego postępowania 12 administracyjnego opinie geologiczno-górnicze biegłych W. S. i A. K. Dowód ten został dopuszczony celem ustalenia, czy organy administracji wyjaśniły istotny dla rozstrzygnięcia sprawy stan faktyczny w części dotyczącej faktu i ilości wydobytej przez stronę kopaliny zgodnie z regułami postępowania administracyjnego, o jakich mowa w art. 7 i 77§ 1 kpa. Ponieważ opinie obu biegłych, oparte na fachowej i wnikliwej analizie w przeważającej mierze tej samej dokumentacji, którą miały do dyspozycji organy rozstrzygające niniejszą sprawę, potwierdziły ustalenia będące podstawą zaskarżonej decyzji co do tego, że ze złoża "N. S." w miejscowości N. S., gmina Ł. była wydobywana kopalina bez wymaganej koncesji oraz, że ilość wydobytej kopaliny wyniosła około 1000 ton wapieni - Sąd uznał, że organy administracji właściwie i zgodnie z regułami obowiązującymi w procedurze administracyjnej ustaliły stan faktyczny istotny dla rozstrzygnięcia sprawy, a następnie stosownie do poczynionych ustaleń zastosował właściwe przepisy prawa materialnego. Odnosząc się do zarzutu skargi dotyczącego nieuprawnionego oparcia się przez organy administracji przy ustaleniu ilości wydobytej kopaliny, tylko na wyjaśnieniach samej strony, należy zauważyć, że te wyjaśnienia zostały potwierdzone w znajdującej się w aktach sprawy notatce służbowej z oględzin przeprowadzonych w dniu 9 listopada 2006 r., sporządzonej przez Geologa Powiatowego H. K, a więc osobę merytorycznie przygotowaną do oceny ilości wydobytej kopaliny. O prawidłowości ustalenia organu przekonuje zwłaszcza szczegółowe wyliczenie zawarte w tej notatce, które dało wynik 1008 Mg, a więc nawet więcej, niż przyjęły organy administracji. Należy też przypomnieć, że wyliczenie to zostało potwierdzone przez biegłych, którzy sporządzili opinie geologiczno-górnicze w sprawie VI W 398/07 Sadu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Należy zwrócić też uwagę, że skarżący wiedząc już w dacie tych oględzin, a także w czasie rozprawy administracyjnej z 30 listopada 2006 r., że wszczęte zostało przeciwko niemu postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzenia wydobywania przez niego kopaliny w postaci wapieni bez wymaganej koncesji, co może się wiązać z ustaleniem ilości wydobytej kopaliny i naliczeniem stosownej opłaty, (zawiadomienie o wszczęciu postępowania doręczono mu w dniu 9 listopada 2006 r. przed oględzinami - k. 9 odwrót akt administracyjnych), nie był z pewnością zainteresowany zawyżaniem szacunku ilości wydobytej przez siebie kopaliny, co przydaje wiarygodności ustaleniu, że na pewno nie było jej mniej niż 1000 Mg. 13 Obmiar o jakim mowa w art. 72 ust. 8 Prawa geologicznego, którego nieprzeprowadzenie zarzucał skarżący w odwołaniu i w skardze, nie jest natomiast obligatoryjnym warunkiem wyliczenia podwyższonej opłaty eksploatacyjnej, o jakiej mowa w art. 85a ust. 1 Prawa geologicznego, co wynika ze sformułowania art. 72 ust. 8 pkt 3 tej ustawy. Przepis ten stanowi bowiem, że organ koncesyjny może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę do wykonania obmiaru wyrobisk w innym (niż co 3 lata) terminie w przypadku naruszenia przepisów o ochronie środowiska. Uwzględniając powyższe rozważania należy stwierdzić, że ponieważ podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, a jednocześnie brak jest okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod rozwagę, skarga podlegała oddaleniu, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 151 p.p.s.a. 14