Wydział Mechaniczny - Akademia Morska w Gdyni

Transkrypt

WYDZIAŁ MECHANICZNY
SYLABUSY
Rodzaj studiów: studia stacjonarne pierwszego stopnia – inżynierskie
(obowiązuje od 2010/2011)
Kierunek:
Mechanika i Budowa Maszyn
Specjalność:
EKSPLOATACJA SIŁOWNI OKRĘTOWYCH I OBIEKTÓW
OCEANOTECHNICZNYCH
/ESOiOO/
Lp.
E1
S2
S3a
S3b
S4
S5
S6
S7
S8
S9
S10
S11
S12
S13
S14
S15
S16
S17
S18
S19
S20
S21
E22
ET23
ET24
E25
ET26
ET27
E28
ET29
ET30
E31
E32
E33
E34
E35a
E36a
E36b
E36c
E37
E38
E39
W40
Łączna
liczba godz.
135
45
Przedmiot
Język angielski *
Podstawy informatyki
Socjologia**
Impostacja głosu i kultura słowa**
Historia techniki
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia
Wychowanie fizyczne
Matematyka I, II, III
Fizyka I, II, III
Mechanika techniczna I, II
Wytrzymałość materiałów I, II
Mechanika płynów
Grafika inżynierska * I,II,III
Podst. konstr. maszyn+CAD I,II,III
Podstawy eksploatacji maszyn
Nauka o materiałach * I,II,III
Podst. inżynierii wytwarzania I,II,III
Termodynamika techniczna* I,II
Elektrotechnika i elektroniki* I,II
Automatyka i robotyka* I, II
Metrologia i systemy pomiarowe
Ochrona środowiska*
Technologia remontów* I, II
Budowa i teoria okrętu*
Siłownie okrętowe* I, II,III
Zarządzanie bezp. eksploatacją statku*
Okrętowe silniki tłokowe* I,II,III
Kotły okrętowe* I,II
Turbiny okrętowe*
Mech. i urządzenia okrętowe* I,II,III
Chłodnictwo i klimatyzacja* I,II
Elektrot. i elektronika okrętowa*
Automatyka okrętowa* I, II
Chemia wody, paliw i smarów*
Symulator siłowni okrętowej*
Podstawy napędu statku*
Ekspl. siłowni z silnik. tłokowymi **
Ekspl. siłowni turbinowych**
Urządzenia platform wiertniczych**
Praktyki morskie *I,II,III
Seminarium dyplomowe
Praca dyplomowa
Eksploatacja siłowni platform wiertniczych
I
30
30
30
30
90
210
135
90
105
30
105
150
30
90
120
90
75
45
45
30
75
30
68
7
83
37
60
98
37
37
38
30
30
30
30
30
90
75
II
30
45
15
60
45
45
60
30
30
45
30
45
30
Liczba godzin w semestrach
III
IV
V
VI
30
30
30
15
60
15
45
45
30
30
30
60
30
15
75
15
60
60
30
30
45
30
45
30
VII
15
P
R
A
K
T
Y
K
A
M
O
R
S
K
A
15
30
30
30
15
15
30
30
45
30
60
45
30
30
Z
60
Z
Z
Z
Z
8
7
8
7
Z
Z
Z
Z
38
7
37
8
30
30
30
30
30
min. 6 mies.
30
D
fakultet
PM
PM
30
D
(30)
*- Przedmioty konwencyjne wg STCW 78/95
**- Przedmioty do wyboru
Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i szkolenie specjalistyczne
Praktyki morskie /PM/
Bezp. własne i odpow. wspólna
Ochrona p.poż. stop. pods. [BFF]
Elementarna pomoc medyczna
Indywidualne techniki ratownicze
4-6 tyg.
II rok
min. 4 miesięcy
III rok
Semestr III
KOD: E1
Przedmiot:
JĘZYK ANGIELSKI
Specjalność: EKSPLOATACJA SIŁOWNI OKRĘTOWYCH I OBIEKTÓW
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
II
III
IV
V
VII
Punkty
ECTS
1
1
1
1
1
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
2
2
2
2
1
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
30
30
45
15
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Przedmiot bazuje na wiedzy przekazywanej w ramach przedmiotów zawodowych, umożliwia
komunikację
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
słownictwo zawodowe w zakresie nazw narzędzi, urządzeń, części maszyn, awarii systemów okrętowych
siłowni i niesprawności, komend i poleceń, rozkładów alarmowych, instrukcji obsługi sprzętu awaryjnego,
dokumentacji technicznej; wykazać bierną znajomość języka angielskiego (tłumaczenie na język polski
wszystkich tekstów, w tym technicznych omawianych w trakcie zajęć)
UMIEĆ
rozumieć polecenia i komendy wydawane ustnie oraz instrukcje związane z utrzymaniem, przeglądem i
naprawą urządzeń, z bezpieczeństwem załogi i statku, prowadzić dialog i wypełniać typowe formularze
aplikacyjne, formularze zamówień i specyfikacji remontowych, arkuszy pomiarowych i weryfikacji części.
Wykazać czynną znajomość języka angielskiego (tłumaczenia na język angielski poprawnie gramatycznie),
umiejętność wypowiedzi na ogólne tematy w zakresie języka technicznego i sytuacji dnia codziennego.
Napisać list motywacyjny oraz CV. Zaliczyć test Marlins’a.
LITERATURA
1. Buczkowska W., English across Marine Engineering , Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i
Gospodarki Morskiej, Gdańsk 2003;
2. Blakey T.N., English for Maritime Studies, Prentice Hall, 1997;
3. P. van Kluiyven, International Maritime Language Program, podręcznik + CD, Alkmar 2005;
4. White L., Engineering workshop, Oxford, 2003;
5. Puchalski J., Ilustrowany angielsko – polski słownik marynarza, Trademar 2003
6. Glendinning E., N., Electrical and Mechanical Engineering, Oxford, 2004;
7. M.Gunia M., K.Mastalerz K., Workshop on English for Mechanical Engineering Students, AM
Szczecin 2004;
8. Murphy R., English Grammar in Use, Cambridge University Press, 2004;
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ
Semestr II
W
Powtórzenie podstaw z gramatyki j. angielskiego : czasownik to be, have wyrażenie ‘there
is’ , liczebniki główne i porządkowe, zaimki osobowe, przymiotniki, zaimki dzierżawcze,
rzeczowniki – liczba mnoga, tworzenie i użycie czasów Present Simple, Present
Continuous, Present
Ć
L P
10
2
Perfect, Future Simple, Past Simple.
Części statku
Dane statku : wymiary kadłuba, tonaż, linie ładunkowe, właściwości morskie statku,
rozplanowanie statku, zaświadczenia statku np. klasyfikacyjne, typy statków, załoga statku.
Porozumiewanie się w prostych sytuacjach życia codziennego, np.
- udzielanie informacji o sobie,
- przedstawianie się i rozmowa towarzyska,
- pytanie o drogę i udzielanie wskazówek,
- rozmowy telefoniczne,
- opis zainteresowań,
- opis czynności codziennych, przeszłych, przyszłych,
- umiejętność podawania godzin, dat, liczb, wymiarów, ułamków,
procentów, cen, numerów telefonów, adresów mailowych.
Podstawy fonetyki angielskiej.
Czytanie ze zrozumieniem uproszczonych artykułów z magazynów technicznych lub o
tematyce morskiej.
4
6
7
1
2
Semestr III
Materiały techniczne, własności materiałów, testowanie materiałów.
Obróbka metali, odlewania, kucie, spawanie, toczenie, frezowanie, szlifowanie, obróbka
cieplna.
Narzędzia ich zastosowanie.
Skale temperatury i angielskie jednostki.
Tworzenie i użycie czasów przeszłych, przyszłych i teraźniejszych
Wprowadzenie strony biernej, ćwiczenia .
Czytanie ze zrozumieniem tekstów z dziedziny wytrzymałości materiałów.
Rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem angielskim w mowie
w zakresie technicznej problematyki:
- z czego to jest zrobione
- czytanie instrukcji
- wielkie konstrukcje świata
- piękno mikro technologii
- robotyka
- „inteligentne” materiały
W Ć L
3
P
3
4
2
2
2
4
4
6
Semestr IV
W Ć L
Parametry silnika.
Rodzaje głównych jednostek napędowych.
Silnik i jego praca, zasada działania silnika dwusuwowego i czterosuwowego.
Budowa silników spalinowych : części stacjonarne, części ruchome: tłoki i pierścienie
tłokowe, korbowody, wały korbowe, wałki krzywkowe, łożyska. Opis działania
poszczególnych maszyn w siłowni i systemów oraz ich nazewnictwo.
Ćwiczenia rozwijające umiejętności komunikacyjne, czytania artykułów z magazynów
technicznych dotyczących obsługi silników okrętowych.
Rozwijanie umiejętności posługiwania się konstrukcjami w stronie biernej w piśmie w
oparciu o komputerowe ćwiczenia gramatyczne oraz autentyczne instrukcje obsługi, oraz w
mowie w oparciu o ćwiczenia konwersacyjne.
Wprowadzenie i tworzenie zdań warunkowych typu I w oparciu o słownictwo techniczne.
Ćwiczenia rozwijające umiejętności komunikacyjne – w tym tworzenie pytań ogólnych,
szczegółowych oraz pytań o podmiot.
P
2
1
4
6
2
3
6
2
4
3
Semestr V
W Ć
Zawory, rurociągi i pompy – nazewnictwo, typy
Mechanizmy pomocnicze, system paliwowy, specyfikacja paliwa, olejów,
zamówienia paliw
Dziennik maszynowy – przykładowe wpisy, raporty uszkodzeń i raporty
eksploatacyjne maszyn
Instrukcja obsługi symulatora systemów siłowni okrętowej: urządzenie do obróbki
ścieków, odolejacz, wirówka paliwa, maszyna sterowa, śruba nastawna.
Kotły, w oparciu o instrukcje symulatora systemów siłowni okrętowej: czytanie instrukcji
ze zrozumieniem, wyjaśnianie zasad obsługi, specyfikacje remontowe.
Ćwiczenia konwersacyjne w oparciu o przeczytane raporty, wypisy z dziennika
maszynowego, opisy błędów w pracy maszyn, teksty z periodyków z dziedziny
bezpieczeństwa na morzu.
4
SMCP – standardowe zwroty w komunikacji morskiej w oparciu o materiały IMO:
- międzynarodowy alfabet morski,
- komunikacja w niebezpieczeństwie ( pożar, wybuch, opuszczanie statku),
- przekazywanie obowiązków wachtowych,
- operacje w siłowni,
Powtórzenie i utrwalenie poznanych konstrukcji gramatycznych.
Przygotowanie do egzaminu z języka angielskiego.
5
L
P
4
3
1
4
4
3
2
Semestr VII
W Ć L
Wprowadzenie do korespondencji statkowej:
- zwroty oficjalne, cv, podanie o pracę.
Ćwiczenia konwersacyjne mające na celu przygotowanie do:
- rozmowy kwalifikacyjnej w instytucji "crewing’owej",
- rozmowy z urzędnikami i przedstawicielami instytucji morskich,
- zapytania do armatora,
- omawiane warunków zatrudnienia.
Konserwacja urządzeń i systemów statkowych; (przeglądy, błędy w pracy maszyn przyczyny, symptomy, lokalizacja, metody zaradcze).
Testy Marlins’a - sprawdzające wiedzę morską, gramatyczną, słownictwo, itp.
P
2
7
4
2
4
Kod: S2
Przedmiot:
PODSTAWY INFORMATYKI
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
II
Punkty
ECTS
3
A
C
L
1
2
A
C
L
15
30
Automatyka, Matematyka, Fizyka, Grafika inżynierska
ZNAĆ
Zasady działania komputera osobistego oraz systemu operacyjnego, a także możliwości edytora tekstu i
arkusza kalkulacyjnego. Oprócz tego student powinien znać sposób pisania programów w językach
wysokiego poziomu.
1. Budowa komputera, rodzaje systemów operacyjnych,
2. Podstawy języka programowania Delphi wraz z podstawami programowania obiektowego.
3. Podstawy systemu dwójkowego i szesnastkowego.
UMIEĆ
1. Edytować teksty w edytorze Microsoft Word z uwzględnieniem zaawansowanego formatowania tekstu,
tworzenia przypisów i automatycznego tworzenia spisu treści.
2. Wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym Microsoft Excel z uwzględnieniem formatowania
komórek, wstawiania wykresów, aproksymacji linią trendu i operacji warunkowych.
LITERATURA
1. Stephen Morris, Delphi to proste, Wyd. RM, ISBN 83-7243-193-0, www.rm.com.pl.
2. Pasławski A., Programowanie w Delphi 5.0, Wyd. e2000, ISBN
www.edition2000.com.pl
3. Dowolny podręcznik do programu Microsoft Word;
4. Dowolny podręcznik do programu Microsoft Excel.
83-87297-51-8,
Semestr II
W Ć
Budowa i działanie komputera klasy PC.
Najważniejsze systemy operacyjne.
Języki programowania.
System dwójkowy i szesnastkowy. Algebra Boole’a.
Edycja złożonych tekstów w edytorze tekstu.
Analiza danych w arkuszu kalkulacyjnym.
Borland Delphi – środowisko programowania
Podstawy programowania wizualnego - struktura programu.
Typy danych, zmienne globalne i lokalne.
Sterowanie przebiegiem programu.
Procedury i funkcje
Praca z plikami
Podstawy grafiki komputerowej.
L
P
2
1
1
2
4
8
1
1
2
1
2
1
1
2
4
6
2
2
2
5
Kod: S3a
Przedmiot:
SOCJOLOGIA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
Punkty
ECTS
2
I
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, Historia techniki
ZNAĆ
Psychologiczne i socjologiczne mechanizmy funkcjonowania:
1. osobowości człowieka w warunkach normalnych i trudnych (stresowych: zagrożenia, utrudnienia,
deprywacje potrzeb, przeżycia trumatyczne)
2. zachowań ludzi w grupach formalnych i nieformalnych na statku morskim jako instytucji totalnej
3. zachowań patologicznych w pracy: mobbing, pracoholizm, wypalenie zawodowe oraz uzależnienia:
alkoholizm, narkomania, nikotynizm i inne dewiacyjne zachowania.
UMIEĆ
1. zastosować wiedzę z socjologii w praktyce (w szkole i na statku morskim)
2. prawidłowo komunikować się z ludźmi i odrzucać zachowania nieasertywne (agresję, uległość i
manipulację).
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Borucki Z., Osobowość a przystosowanie zawodowe marynarza, GTN, Gdańsk 1981.
Kozak S., Psychologiczne podstawy kierowania zespołem, Wyd. Akademii Morskiej, Gdynia 2000.
Kozak S., Socjologia grupy, Wyd. Akademii Morskiej, Gdynia 2000
Kozak S., Patologie wśród dzieci i młodzieży, Wyd. Difin, Warszawa 2007.
Milian L., Zarys ergonomii okrętowej, cz. I i II, Wyd. WSM, Gdynia 1982. Skrypt.
Tokarski S., Kierownik w organizacji, Wyd. Difin, Warszawa 2007.
Semestr I
W Ć L P
Pojęcie i zakres socjologii.
Teoria struktur społecznych i teoria zmian społecznych. Funkcje socjologii jako nauki
teoretycznej i empirycznej. Charakterystyka metod badań w socjologii empirycznej.
Koncepcja funkcjonalizmu, teoria konfliktu interakcji i teoria utylitarna.
2
6
Struktury całości społecznych.
Pojęcie i rodzaje zbiorowości. Źródła i podstawy więzi społecznych. Rodzaje i typy grup
społecznych. Spójność a wydajność grupy pracowniczej. Charakterystyka zespołów
roboczych. Rodzaje zespołów roboczych: problemowe, interfunkcyjne, samorządne,
wirtualne.
Charakterystyka procesów społecznych
Pojęcie zmian społecznych. Typy i rodzaje procesów społecznych: procesy kierunkowe i
cykliczne. Zagadnienie rozwoju, postępu i regresu społecznego. Stratyfikacja społeczna,
klasowa i etniczna.
Pojęcie, przedmiot i zakres socjologii pracy.
Praca w ujęciu socjologicznym. Zastosowanie socjotechniki w działalności
przedsiębiorstwa. Charakterystyka nowoczesnych trendów w socjologii pracy.
Zakład pracy w ujęciu socjologicznym.
System społeczny zakładu pracy. Funkcje systemu: integracyjna, inspiracyjna,
zabezpieczająca. Organizacja formalna i nieformalna systemu społecznego. Podział
pracy. Źródła i charakter władzy w zakładzie pracy. Wpływ komunikacji na
funkcjonowanie systemu społecznego w zakładzie pracy. Role i pozycje zawodowe
pracowników. Załoga statku jako grupa społeczna. Pozytywny, przeciętny i negatywny
wzór pracownika. Rodzaje ról społecznych w zakładzie pracy. Specyfika środowiska
pracy ludzi morza.
Społeczność zakładu pracy.
Rola zróżnicowania społecznego załogi. Systemy motywowania pracowników: MZWO,
partycypacja pracownicza, rady pracownicze i akcjonariat. Zasady selekcji i oceniania
pracowników. Przydatność ocen dla funkcjonowania zakładu pracy. Elementy i cechy
ocen pracowniczych. Sposób konstruowania systemu oceniania pracowników. Błędy
popełniane w ocenianiu.
Zachowania organizacyjne pracowników.
Zasady kształtowania zachowań indywidualnych pracy. Źródła satysfakcji z pracy.
Satysfakcja a wydajność pracy. Nagrody i karty jako forma kontroli społecznej. Skutki
zjawiska anomii w zakładzie pracy. Poziomy i elementy kultury wpływające na
zachowania pracownicze. Oddziaływanie kultury organizacyjnej. Teoria atrybucji.
Zgodność typów osobowości z wykonywanym zawodem. Problem roli społecznej
marynarzy. Uczestnictwo w kulturze ludzi morza. Socjologiczne i etyczne aspekty
podejmowania decyzji. Kształtowanie i planowanie karier zawodowych.
Kierowanie w zakładzie pracy.
Pojecie kierowania. Zasady kierowania zespołami ludzi. Style kierowania w zakładzie
pracy. Wpływ stylu kierowania na efekty pracy. Kompetencje i umiejętności
kierownicze. Biurokratyzm i błędy popełniane w kierowaniu. Zasady poprawnych relacji
przełożony - podwładny. Specyfika relacji przełożony – podwładny na statkach
morskich.
Postawy pracowników wobec pracy.
Stosunki pracy w gospodarce rynkowej a postawy wobec pracy.
Stosunek
pracowników do zmian w zakładzie pracy – zastosowanie socjotechniki we wdrażaniu
zmian. Aktywność społeczno zawodowa pracowników. Socjologiczne uwarunkowania
wydajności i jakości pracy. Rola etyki zawodowej w kształtowaniu postaw
pracowników. Etyka i zasady dobrego wychowania w zawodzie marynarza.
Zjawiska dezorganizujące i patologiczne w zakładzie pracy.
Źródła i rodzaje dezorganizacji. Negatywne skutki myślenia grupowego. Przyczyny i
charakter konfliktów w zakładzie pracy. Negocjacje jako jedyna skuteczna metoda
rozwiązywania konfliktu. Główne przejawy patologii w życiu społeczeństwa polskiego.
Zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwa pracy: warunki ekologiczne, negatywne skutki
rozwoju technicyzacji oraz problemy badań zagrożeń zdrowia. Przejawy zachowań
patologicznych i dewiacji na statkach morskich i ich wpływ na efektywność pracy.
Ochrona własności intelektualnej.
2
2
2
4
4
6
2
2
2
2
7
Kod: S3b
Przedmiot:
IMPOSTACJA GŁOSU I
KULTURA SŁOWA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
Punkty
ECTS
2
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
brak
ZNAĆ
1. Zasady prawidłowej techniki posługiwania się głosem i wykorzystywania jej w praktyce.
2. Dykcja, fonetyka i higiena głosu mówionego i śpiewanego. Retoryka.
3. Zapis nutowy. Sposoby realizowania ekspresji muzycznej.
UMIEĆ
1. posługiwać się głosem i wykorzystywać go w praktyce śpiewu.
LITERATURA
brak
Kod: S4
Przedmiot:
HISTORIA TECHNIKI
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
Punkty
ECTS
1
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Socjologia, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, Podstawy eksploatacji maszyn, Ochrona
środowiska, Podstawy napędu statku.
ZNAĆ
Najważniejsze wynalazki w kolejności powstawania istotne dla rozwoju cywilizacji, w szczególności zaś:
1. Pochodzenie słów: inżynier, technika, maszyna, projektowanie.
2. Najdawniejsze wynalazki i pierwsze maszyny.
3. Najdawniejsze materiały.
4. Najdawniejsze źródła energii i urządzenia zwielokrotniające siłę.
5. Historię rozwoju techniki wojskowej.
8
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Historię transportu.
Historię napędu maszyn.
Historię żeglugi i napędu okrętowego.
Historia urządzeń mieszkalnych.
Historię rozwoju wykładanych przedmiotów kierunkowych.
Wielkich wynalazców i badaczy.
UMIEĆ



Rozpatrywać technikę w ujęciu historycznym i socjologicznym.
Rozpatrywać rozwój techniki w relacji do otaczającego nas środowiska, w tym jej wpływu na degradację
środowiska.
Rozpatrywać rozwój techniki w odniesieniu do stwarzanych zagrożeń dla obsługującego ją człowieka.
LITERATURA
1. Orłowski B., Przyrowski Z., Księga wynalazków, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa
1982.
2. White M., Leonardo da Vinci – pierwszy uczony, Amber, Warszawa 2000.
3. Miciński J., Księga statków polskich,. Tom I i II, Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 1997.
Semestr I
W Ć
Inżynier w ujęciu historycznym: najważniejsze wynalazki w kolejności powstawania
istotne dla rozwoju cywilizacji; pochodzenie słów: inżynier, technika, maszyna,
projektowanie.
Najdawniejsze wynalazki i pierwsze maszyny: człowiek w epoce kamiennej i pierwsze
narzędzia (łuk, koło, opanowanie ognia, hodowla i rolnictwo); obszary powstawania
najdawniejszych cywilizacji.
Najdawniejsze materiały: kamień, drewno i skóra; tkaniny z włókien roślinnych i
zwierzęcych; szkło, ceramika i porcelana; paliwa mineralne (nafta, węgiel i gaz); metale
(miedź, żelazo, stopy).
Najdawniejsze źródła energii i urządzenia zwielokrotniające siłę: kierat, wiatrak i koło
wodne; maszyny proste (dźwignia, klin, śruba, równia pochyła, wielokrążek, kołowrót);
perpetum mobile.
Sztuka budowania; domy i budynki, kamień, cegła, podstawowe style w budownictwie;
siedem cudów świata; domy, pałace i świątynie; mury (chiński, Hadriana, Antoniusza);
drogi, kanały rzeczne i morskie; tunele (górskie, podrzeczne, podmorskie); mosty.
Historia rozwoju techniki wojskowej: starożytność (Sumerowie, Egipcjanie, Grecy i
Rzymianie - maszyny oblężnicze); średniowiecze - broń palna i artyleria; czasy
nowożytne; współczesność.
Historia transportu: drogowego (lektyki, włóki, zaprzęg, rower, samochód); kolejowego;
powietrznego.
Historia żeglugi: tratwy i łodzie; galery wiosłowe; żaglowce; statki parowe i spalinowe;
łodzie podwodne i batyskafy; największe katastrofy morskie
Historia napędu maszyn: koło wodne; silniki cieplne; prądnica i silnik elektryczny;
napęd okrętowy.
Historia napędu okrętowego
Historia urządzeń mieszkalnych: ogrzewanie i klimatyzacja; oświetlenie; wodociągi i
kanalizacja.
Historia porozumiewania się ludzi: pismo, papier i druk; fotografia i film; fonograf,
gramofon i magnetofon; radio i telewizja; komputer.
Historia rozwoju przedmiotów kierunku: mechanika i budowa maszyn: zapis konstrukcji
L
P
1
1
2
2
4
2
2
2
2
2
2
2
2
9
w ujęciu historycznym (pierwsze rysunki, proporcje w starożytności, rzutowanie
Leonardo da Vinci, historia perspektywy, rodzaje rzutów, historia geometrii wykreślnej).
Historia urządzeń do pomiaru różnych wielkości (pomiar odległości, pomiar czasu,
jednostki miary); historia mechaniki; historia konstrukcji maszynowych (śruba, łożysko,
przekładnia, sprzęgło); historia termodynamiki i mechaniki płynów; historia technik
wytwarzania.
Wielcy wynalazcy i badacze: Archimedes; Leonardo da Vinci; Albert Einstein i inni.
Kod: S5
Przedmiot:
2
2
BEZPIECZEŃSTWO PRACY
I ERGONOMIA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
Punkty
ECTS
2
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Podstawy eksploatacji maszyn. Ochrona środowiska. Eksploatacja siłowni okrętowych. Podstawy
inżynierii wytwarzania. Technologia remontów. Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku.
ZNAĆ

Podstawowe pojęcia dotyczące ergonomii w tym: bezpieczeństwa, ochrony pracy, zarządzania
bezpieczeństwem, zasady humanizacji pracy i projektowania antropocentrycznego, przyczyn i
skutków wypadków przy pracy.

Podstawy prawne ochrony pracy w Polsce. Źródła obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Czynniki fizjologiczne. Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej i statycznej.
Termoregulacja. Rytmy biologiczne.
Czynniki psychologiczne i społeczne. Społeczne środowisko pracy. Stres psychospołeczny w pracy.
Wymiary ciała ludzkiego jako czynnik determinujący strukturę przestrzenną obiektu technicznego i
przestrzeni pracy.
Środowisko pracy i podstawowe zagrożenia w nim występujące i środki ich zapobiegania.




UMIEĆ


Ocenić ergonomiczność obiektów technicznych
Dostrzec zagrożenia występujące w środowisku pracy i odpowiednio je odparować.
LITERATURA
1. Praca zbiorowa, redakcja naukowa Koradecka D., Nauka o pracy – bezpieczeństwo, higiena,
ergonomia, wyd. CIOP Warszawa 2000 r.
2. Praca zbiorowa, redakcja naukowa Zawieska W.M., Ocena ryzyka zawodowego, wyd. CIOP
Warszawa 2001r.
3. Hempel L., Człowiek i maszyna. Model techniczny współdziałania, WKiŁ Warszaw
10
Semestr I
W Ć
Podstawy prawne ochrony pracy w Polsce. Pojęcia podstawowe, źródła obowiązków
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ochrona pracy w regulacjach Międzynarodowej Organizacji Pracy. System pracy w Unii
Europejskiej.
Systemy: człowiek –obiekt techniczny – środowisko pracy
Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Współczesne koncepcje. Ekonomiczne
aspekty. Ocena ryzyka zawodowego.
Wypadki przy pracy – przyczyny i skutki. Zachowania probezpieczne
Katastrofy i poważne awarie przemysłowe. Katastrofy w transporcie morskim.
Ergonomia - pojęcia podstawowe. Humanizacja pracy.
Czynniki fizjologiczne. Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej
i statycznej. Termoregulacja. Rytmy biologiczne.
Czynniki psychologiczne i społeczne. Społeczne środowisko pracy. Stres
psychospołeczny w pracy.
Wymiary ciała ludzkiego jako czynnik determinujący strukturę przestrzenną obiektu
technicznego i przestrzeni pracy.
Czynniki mechaniczne. Rodzaje czynników. Zagrożenia. Środki zapobiegania
Hałas i drgania mechaniczne
Szkodliwe substancje chemiczne. Zagrożenia. Środki zapobiegania.
Elektryczność statyczna i energia elektryczna. Środki ochrony przed elektrycznością.
Kod: S6
Przedmiot:
L
P
2
1
2
2
3
2
2
4
2
2
2
2
2
2
WYCHOWANIE FIZYCZNE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
II
III
IV
V
Punkty
ECTS
0,5
0,5
0,5
0,5
A
C
L
1
1
2
2
-
A
C
L
15
15
30
30
-
brak
ZNAĆ
1. zasady gry w piłkę siatkową, nożną, koszykówkę;
2. zasady stylów pływackich: klasycznego, kraula i grzbietowego;
3. zasady konkurencji lekkoatletycznych.
11
UMIEĆ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
wykonać podstawowe ćwiczenia fizyczne: przewroty; przerzuty.
pływać stylem klasycznym, kraulem i grzbietowym;
wykonać nawrót do stylu klasycznego i kraula;
wykonać skok startowy;
grać w gry zespołowe;
wykonać ćwiczenia konkurencji lekkoatletycznych.
LITERATURA
brak
Kod: S6
Przedmiot:
MATEMATYKA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
II
III
Punkty
ECTS
8
4
3
A
C
L
2
4
2
2
2
2
-
A
C
L
30
60
30
30
30
30
-
Fizyka, Podstawy informatyka, Automatyka i robotyka, Przedmioty zawodowe
ZNAĆ
1.
2.
3.
Własności funkcji liniowej, kwadratowej, wielomianów, funkcji wykładniczej, logarytmicznej. Własności
funkcji trygonometrycznej, wzory redukcyjne. Definicje i twierdzenia dotyczące liczb zespolonych i działań na
liczbach zespolonych. Działania na wektorach na płaszczyźnie i w przestrzeni. Równanie prostej na
płaszczyźnie, równanie prostej i płaszczyzny w przestrzeni. Definicje i twierdzenie dotyczące badania
przebiegu zmienności funkcji jednej zmiennej wraz z punktami przegięcia i wypukłością.
Definicje i twierdzenie dotyczące macierzy, wyznaczników i rozwiązywania układów równań liniowych.
Podstawowe twierdzenie dotyczące rachunku różniczkowego funkcji wielu zmiennych. Podstawy rachunku
całkowego funkcji jednej zmiennej i funkcji wielu zmiennych (całka pojedyncza, całka nieoznaczona, całka
oznaczona, całka niewłaściwa, całka wielokrotna).
Podstawowe twierdzenia dotyczące obliczania całek krzywoliniowych nieskierowanych i skierowanych oraz
całek powierzchniowych niezorientowanych i zorientowanych. Podstawowe metody rozwiązywania
niektórych typów równań różniczkowych zwyczajnych i cząstkowych. Kryteria zbieżności szeregów
liczbowych i funkcyjnych, szereg Fouriera. Podstawowe własności przekształcenia prostego i odwrotnego
Laplace’a.
UMIEĆ
1.
2.
3.
Rozwiązywać równania i układy równań algebraicznych, niewymiernych, wykładniczych i logarytmicznych.
Rozwiązywać równania trygonometryczne. Wykonywać działania na liczbach zespolonych. Wyznaczać
równanie prostej na płaszczyźnie, równanie prostej i płaszczyzny w przestrzeni, wykorzystując rachunek
wektorowy. Badać przebieg zmienności funkcji jednej zmiennej rzeczywistej wraz z punktami przegięcia i
wypukłością.
Rozwiązywać równania macierzowe i układy równań liniowych. Stosować rachunek różniczkowy funkcji
wielu zmiennych. Obliczać całki nieoznaczone, całki oznaczone, całki niewłaściwe, całki wielokrotne oraz
stosować je w zagadnieniach geometrycznych i fizycznych (objętość, pole powierzchni bocznej bryły
obrotowej, długość łuku krzywej, momenty statyczne, środek ciężkości).
Wykorzystywać całkę krzywoliniową do obliczania pola obszaru, masy łuku. Wykorzystywać całkę
powierzchniową niezorientowaną i zorientowaną do obliczeń pola powierzchni. Zastosować podstawowe
metody rozwiązywania niektórych typów równań różniczkowych zwyczajnych i cząstkowych. Badać
zbieżność szeregów liczbowych i funkcyjnych. Zastosować przekształcenia Laplace’a do rozwiązywania
równań i układów równań różniczkowych.
12
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
Kołowrocki K., Matematyka, Wykład dla studentów, część 1, Fundacja Rozwoju AM, 2002;
Mc Quarrie Donald A., Matematyka dla przyrodników i inżynierów, część 1,2 3, PWN, Warszawa, 2006
Stankiewicz W., Wojtowicz J., Zadania z matematyki dla wyższych uczelni technicznych, Warszawa 1995.
Żakowski Wojciech, Matematyka, część 1, WN-T, Warszawa 1977.
Trajdos Tadeusz, Matematyka, część 3, WN-T, Warszawa 1977.
Semestr I
W Ć L P
Elementy logiki
Zdanie, funkcja zdaniowa, kwantyfikatory, zaprzeczenie zdania, logika matematyczna,
wynikanie, warunek wystarczający, konieczny, konieczny i wystarczający, zdania
równoważne.
Liczby rzeczywiste
Algebra zbiorów. Arytmetyka liczb rzeczywistych, wykonalność działań w zbiorze liczb
rzeczywistych, przekształcenia algebraiczne.
Funkcje jednej zmiennej
Funkcja liniowa, kwadratowa, wielomiany, funkcja wykładnicza, logarytmiczna,
równania, nierówności, układy równań algebraicznych, niewymiernych, wykładniczych
i logarytmicznych.
Trygonometria
Funkcja trygonometryczna, wzory redukcyjne, równania trygonometryczne.
Liczby zespolone
Definicja liczby zespolonej. Interpretacja geometryczna. Postać algebraiczna,
trygonometryczna i wykładnicza.
Algebra wektorów
Działania na wektorach, kombinacja liniowa wektorów, iloczyn skalarny dwóch
wektorów, iloczyn wektorowy uporządkowanej pary wektorów, iloczyn mieszany trójki
wektorów.
Geometria analityczna na płaszczyźnie i w przestrzeni.
Prosta na płaszczyźnie, prosta i płaszczyzna w przestrzeni.
Analiza matematyczna
Granica i ciągłość funkcji.
Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej: pochodna, różniczka, interpretacje,
zastosowania.
Reguła d’Hospitala. Pochodne i różniczki wyższych rzędów. Wzór Taylora.
Ekstrema lokalne i absolutne funkcji.
2
4
2
4
4
8
2
4
4
8
2
4
4
8
2
4
4
8
2
2
4
4
Semestr II
W Ć L P
Elementy algebry
Wyznaczniki: obliczanie i własności. Macierze. Działania na macierzach. Własności
działań na macierzach. Wyznacznik macierzy, minor macierzy. Macierz odwrotna.
Wartości własne macierzy.
Układy równań liniowych jednorodnych i niejednorodnych. Wzory Cramera.
Zastosowanie rachunku macierzowego do rozwiązywania układów równań liniowych.
Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych
Definicja funkcji wielu zmiennych. Dziedzina funkcji wielu zmiennych i jej
interpretacja geometryczna. Pochodna cząstkowa, różniczka zupełna. Interpretacje i
zastosowania. Pochodne cząstkowe i różniczki wyższych rzędów. Twierdzenie
Schwarza.
Ekstrema funkcji wielu zmiennych – absolutne i warunkowe. Metoda najmniejszych
3
3
3
3
4
4
2
2
13
kwadratów.
Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej
Całka nieoznaczona: całki funkcji elementarnych, podstawowe własności. Metody
całkowania: przez podstawienie i przez części. Całkowanie wybranych typów funkcji:
wymiernych, trygonometrycznych.
Całka oznaczona, definicja, interpretacja, własności. Twierdzenie Leibnitza-Newtona.
Całka niewłaściwa pierwszego i drugiego rodzaju.
Zastosowania całki oznaczonej. Metody całkowania przybliżonego. Przykłady
zastosowań w mechanice.
Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych
Całka podwójna w prostokącie i obszarze normalnym. Całka podwójna we
współrzędnych biegunowych.
Całka potrójna w prostopadłościanie i obszarze normalnym. Całka potrójna we
współrzędnych walcowych i sferycznych.
4
6
4
2
4
4
3
3
3
3
Semestr III
W Ć L P
Całka krzywoliniowa i powierzchniowa
Całka krzywoliniowa nieskierowana i skierowana, twierdzenie Greena.
Całka powierzchniowa niezorientowana i zorientowana, twierdzenie Stokes’a,
twierdzenie Gaussa-Ostrogradzkiego.
Równania różniczkowe zwyczajne
Definicja równania różniczkowego i zagadnień brzegowych. Metody rozwiązywania
równań różniczkowych pierwszego i drugiego rzędu. Równania różniczkowe o stałych
współczynnikach.
Wstęp do równań różniczkowych cząstkowych
Rozwiązywanie układów równań różniczkowych: metoda eliminacji, metoda całek
pierwszych.
Rozwiązywanie równań różniczkowych cząstkowych pierwszego rzędu.
Szeregi liczbowe
Definicja szeregu liczbowego jego zbieżności i sumy. Kryteria zbieżności szeregu
liczbowego.
Przekształcenia całkowe
Przekształcenie proste i odwrotne Laplace’a oraz ich własności.
Zastosowanie przekształcenia Laplace’a do rozwiązywania równań i układów równań
różniczkowych.
Kod: S8
Przedmiot:
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
2
4
2
FIZYKA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
II
III
Punkty
ECTS
7
3,5
1
A
C
L
2
3
1
2
1
A
C
L
30
45
15
30
15
Mechanika techniczna, Mechanika płynów, Nauka o materiałach,. Termodynamika techniczna.
Elektrotechnika i elektronika, Chemia wody, paliw i smarów, Ochrona środowiska. Matematyka.
14
ZNAĆ















Definicje i jednostki podstawowych wielkości fizycznych oraz związki między nimi.
Podstawowe prawa zachowania (masy, pędu, momentu pędu, energii i ładunku) dla rożnych układów
mechanicznych (punkt materialny, zbiór punktów, bryła, płyn), termodynamicznych (gaz doskonały i
gazy rzeczywiste, układy wielofazowe i mieszaniny, maszyny cieplne) i elektrycznych (pola elektryczne,
obwody elektryczne, proste maszyny elektryczne)
Zasady dynamiki i termodynamiki.
Oddziaływania między obiektami fizycznymi (grawitacyjne, elektryczne i magnetyczne) oraz zależności
je opisujące, także w ujęciu polowym w tym fale elektromagnetyczne.
Definicje wielkości fizycznych oraz metody ich pomiaru wraz oceną dokładności.
Metody pomia3rów bezpośrednich i pośrednich wielkości fizycznych i ważnych stałych fizycznych oraz
metody statystycznej obróbki wyników pomiarów..
Właściwości przestrzeni fizycznej (względność długości i czasu, równoważność grawitacji i
bezwładności).
Modele budowy atomu i jądra atomowego, cząsteczek i ciała stałego.
Właściwości promieniowania elektromagnetycznego – fal elektromagnetycznych i światła.
Prawa rządzące przemianami energii w ujęciu kwantowym, struktury poziomów i pasm energetycznych
w atomach, cząsteczkach i ciele stałym.
Prawa rządzące oddziaływaniem promieniowania z atomami, cząsteczkami i ciałem stałym.
Przemiany jądrowe i procesy energetyczne im towarzyszące.
Właściwości światła i zjawisk zachodzących w prostych przyrządach optycznych.
Prawa rządzące procesami oddziaływania światła i materii oraz wielkości opisujące jej właściwości
optyczne.
Właściwości elektryczne i magnetyczne materii oraz pole magnetyczne Ziemi.
UMIEĆ








Definiować wielkości fizyczne i ich jednostki (długości, czasu, prędkości i przyspieszenia liniowych i
kątowych, siły, momentu siły, pracy, mocy, ciśnienia, lepkości, temperatury, pojemności cieplnej,
natężenia prądu, ładunku elektrycznego, natężenia pola elektrycznego, pola indukcji elektrycznej,
potencjału elektrycznego, pojemności elektrycznej, oporu elektrycznego, natężenia pola magnetycznego
i indukcji magnetycznej oraz indukcyjności)
Opisać związki między podstawowymi wielkościami fizycznymi i podstawowe prawa zachowania.
Opisać i zinterpretować ważne zjawiska takie jak: ruch postępowy i obrotowy ciał, zderzenia sprężyste i
plastyczne, swobodny spadek ciał, rzuty oraz zsuwanie i staczanie się ciał na równi pochyłej,
oddziaływania grawitacyjne, zagadnienie dwu ciał, ruchy planet i prędkości kosmiczne, ciśnienie
hydrostatyczne i dynamiczne, ściśliwość gazów, rozszerzalność termiczną ciał stałych ciekłych i
gazowych, wymianę energii w przemianach gazowych i przemianach fazowych, ograniczenia zamiany
ciepła na pracę wynikające z II zasady termodynamiki, oddziaływania elektryczne i magnetyczne na
ładunki elektryczne, parametry pola elektrycznego, prawa rządzące przepływem prądów elektrycznych
w obwodach (prawa Ohma i Kirchoffa), skutki magnetyczne prądu elektrycznego i zjawisko indukcji
elektromagnetycznej, w tym samoindukcji.
Opisać fizyczne1 właściwości ciał takie jak, masa, gęstość, sprężystość, moment bezwładności, lepkość,
ściśliwość, rozszerzalność termiczna, pojemność cieplna, opór elektryczny, pojemność elektryczna,
indukcyjność.
Opisać zjawiska zachodzące w modelowych układach fizycznych takich jak: ciało w polu grawitacyjnym
Ziemi, równia pochyła, oscylator harmoniczny, gaz doskonały, silnik Carnota, ładunek w polu
elektromagnetycznym, obwód elektryczny i układy obwodów.
Zastosować podstawowe prawa fizyczne w praktyce na zajęciach laboratoryjnych.
Wykonać pomiary bezpośrednie i pośrednie wielkości fizycznych w praktyce oraz ocenić je krytycznie.
Opisać i zinterpretować wykonywane pomiary i eksperymenty laboratoryjne.
15






Opisać względność długości i czasu oraz jej wpływ na względności prędkości i równoczesność zdarzeń,
a także zinterpretować, równoważność grawitacji i bezwładności.
Opisać właściwości promieniowania elektromagnetycznego – związki między polami i energię;
Opisać modele budowy atomu i jądra atomowego, cząsteczek i ciała stałego wraz z ich energią.
Opisać właściwości światła jako fali, i strumienia fotonów oraz właściwości promieniowania
laserowego.
Opisać prawa rządzące oddziaływaniem promieniowania z atomami, cząsteczkami i ciałem stałym.
Opisać przemiany jądrowe i procesy energetyczne im towarzyszące.
LITERATURA
1. Oread J., Fizyka, Tom 1. WN-T, Warszawa
2. Halliday D., Resnick R., Walker J., Podstawy fizyki. Tom 1, 2, 3, 4,5, PWN. Warszawa;
3. Masalski J., Masalska M. Fizyka dla inżynierów T. 1 i T. 2 Fizyka klasyczna, WN-T,
Warszawa.
4. Otremba Z., Wybrane zagadnienia fizyki klasycznej, Akademia Morska w Gdyni.
5. Otremba Z., Fizyka współczesna,Akademia Morska w Gdyni
6. Kaniewski E., Białkiewicz A., Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. I Pracownia, Fundacja Rozwoju WSM;
7. Augustyniak L. Pracownia fizyczna, Akademia Morska w Gdyni.
Semestr I (Fizyka I)
W Ć L P
Fizyczne Podstawy Techniki
Wielkości fizyczne. Układ SI.
Siła i moment siły. Siła ciężkości, sprężystości, tarcia, i Siła grawitacji.
Kinematyka i dynamika punktu materialnego.
Kinematyka i dynamika układu punktów i bryły sztywnej.
Ciśnienie, prawo Archimedesa. Równania ciągłości i Bernuliego. Lepkość;
Ruch falowy. Dźwięk jako fala. Hydroakustyka.
Właściwości gazów. Równanie stanu. Zasada ekwipartycji energii. Temperatura.
Zasady termodynamiki. Energia wewnętrzna. Przemiany gazu doskonałego.
Entropia. Przemiany fazowe.
Pole elektrostatyczne. Pojemność elektryczna.
Prąd elektryczny. Obwody. Prawa Kirchoffa.
Pol magnetyczne. Prawo Biotta – Savarta. Indukcja elektromagnetyczna.
2
2
4
4
2
2
2
4
2
2
2
2
6
4
6
6
4
2
4
4
2
2
4
1
Semestr II (Fizyka II)
W Ć L P
Cz 1. Fizyczne właściwości materii.
Prawa Maxwella. Fale elektromagnetyczne.
Elementy teorii względności: Transformacje Galileusza i Lorentza.
Właściwości falowe i kwantowe światła.
Struktura materii. Model atomu Bohra i jego uzupełnienia. Liczby kwantowe.
Struktura jądra atomowego i przemiany jądrowe.
Fizyka ciała stałego. Sieci krystaliczne. Właściwości ciał stałych.
Fizyka Środowiska. Planeta Ziemia. Jej bilans energetyczny. Klimat i pogoda.
2
2
2
4
2
2
1
W Ć L P
Cz 2. I Pracownia Fizyczna Badanie zjawisk fizycznych.
Pomiary ich dokładność. Opracowanie wyników pomiarów.
Wyznaczanie gęstości względnej.
Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego.
Badanie własności sprężystych ciał.
2
2
2
2
16
Wyznaczanie oporów hydrodynamicznych.
Wyznaczanie ciepła topnienia i ciepła skraplania.
Badanie zależności temperatury wrzenia od ciśnienia.
Badanie ruchu harmonicznego nie tłumionego.
Wyznaczanie strat energii w ruchu harmonicznym tłumionym.
Badanie ruchu bryły sztywnej. Wyznaczanie momentu bezwładności .
Wyznaczanie prędkości rozchodzenia się fal akustycznych.
Wyznaczanie ciepła właściwego.
Sprawdzanie praw gazu doskonałego.
Wyznaczanie pojemności elektrycznej metodą rozładowania kondensatora.
Badanie własności magnetycznych ciał.
Semestr III (Fizyka III)
II Pracownia Fizyczna Badanie zjawisk fizycznych cd.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
W Ć L P
Statystyczne opracowanie wyników pomiarów.
Wyznaczanie współczynnika załamania światła.
Wyznaczanie ogniskowej soczewki cienkiej.
Wyznaczanie współczynnika sprawności świetlnej żarówki .
Badanie polaryzacji światła.
Wyznaczanie pojemności elektrycznej kondensatora metodą drgań relaksacyjn.
Wyznaczanie składowej poziomej pola magnetycznego za pomocą busoli.
Badanie czułości fotokomórki i wyznaczanie stałej Plancka.
Kod: S9
Przedmiot:
1
2
2
2
2
2
2
2
MECHANIKA TECHNICZNA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
II
III
Punkty
ECTS
4
4
A
C
L
2
1
2
1
-
A
C
L
30
15
30
15
-
Matematyka, Wytrzymałość materiałów, Podstawy konstrukcji maszyn, Okrętowe silniki tłokowe, Budowa i
teoria okrętu, Fizyka
ZNAĆ
Zasady korzystania z podstawowych praw mechaniki ogólnej, umiejętności ich prawidłowego stosowania,
obliczeń i wnioskowania.
 podstawy teoretyczne mechaniki klasycznej tzn. statyki, kinematyki i dynamiki układów mechanicznych
traktowanych jako ciała doskonale sztywne;
 podstawowe prawa mechaniki ogólnej;
 podstawy teoretyczne dotyczące drgań;
 podstawowe sposoby minimalizacji drgań i hałasu oraz ich skutków;
 teoretyczne podstawy do dalszych specjalistycznych przedmiotów kierunkowych.
17
UMIEĆ






analizować układy sił działających na rzeczywiste układy mechaniczne znajdujące się w równowadze
statycznej;
analizować ruch rzeczywistych obiektów mechanicznych traktowanych jako ciała doskonale sztywne;
rozwiązywać dowolne układy sił oraz obliczać reakcje zamocowania;
rozwiązywać problemy z zakresu analizy ruchu punktu i układów punktów materialnych;
formułować i rozwiązywać równania dynamiki dla układów punktów materialnych;
opisywać parametry ruchu złożonego układów mechanicznych.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
Krasowski P., Powierża Z., Mechanika ogólna, cz. I. Statyka, Wyd. AM w Gdyni, Gdynia 2005.
Misiak J., Mechanika ogólna, t. I i II, WN-T Warszawa 1996;
Leyko J., Mechanika ogólna, t. I i II, PWN Warszawa 1997;
Powierża Z., Mechanika techniczna, Wydawnictwo WSM w Gdyni, Gdynia 1981;
Beer F.P., Johnston F.R., Mechanics for Engineers, Mc Graw Hill Book Company, New York, London
1998.
Semestr II (Mechanika techniczna I)
W Ć
Wprowadzenie.
Określenie przedmiotu i zagadnień mechaniki, rys historyczny, organizacja wykładów i
ćwiczeń, rachunek wektorowy na potrzeby mechaniki, literatura przedmiotu.
I. STATYKA
Podstawowe pojęcia i zasady statyki.
Pojęcie siły, rodzaje sił, siły wewnętrzne i zewnętrzne, zasady statyki. Podpory i reakcje
podpór.
Rysowanie reakcji podpór.
Zbieżny układ sił.
Płaski zbieżny układ sił, przestrzenny zbieżny układ sił, geometryczne i analityczne
warunki równowagi, równania równowagi.
Zbieżny układ sił – zadania.
Para sił.
Para sił, moment pary sił, twierdzenia o parze sił. Warunek równowagi układu par sił.
Dowolny układ sił.
Główny wektor i główny moment układu sił, płaski układ sił, przestrzenny układ sił,
warunki równowagi, równania równowagi.
Przykłady liczbowe.
Tarcie.
Tarcie ślizgowe, tarcie toczenia, tarcie cięgien, tarcie w łożysku. Układy mechaniczne z
uwzględnieniem tarcia.
Środek ciężkości.
Środek sił równoległych, środek masy, środek ciężkości, twierdzenia Guldina.
Obliczanie środków ciężkości.
II. KINEMATYKA
Funkcja wektorowa i jej pochodna.
Wektorowa funkcja skalarnego argumentu, pochodna funkcji wektorowej, reguły
różniczkowania wektorów zmiennych w czasie, pochodne wektorów jednostkowych
Matematyczne sposoby opisu ruchu punktu.
L
P
1
2
1
3
2
2
4
2
2
2
3
2
1
18
Równania ruchu punktu, równanie toru, wektor wodzący punktu, prędkość i
przyspieszenie jako pochodne wektora wodzącego, przyspieszenie normalne i styczne,
prędkość i przyspieszenie punktu w układzie biegunowym.
Obliczanie prędkości i przyspieszenia punktu. Prędkość i przyspieszenie w ruchu
posuwisto – zwrotnym tłoka.
Proste przypadki ruchu ciała sztywnego.
Ruch postępowy bryły, prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu bryły w ruchu
postępowym. Ruch obrotowy ciała wokół stałej osi , równanie ruchu obrotowego,
prędkość i przyspieszenie kątowe, prędkość obrotowa, prędkość i przyspieszenie
dowolnego punktu bryły w ruchu obrotowym, kinematyka przekładni zębatych, pasowych
i ciernych.
Obliczanie prędkości i przyspieszeń w ruchu obrotowym bryły.
Ruch płaski ciała.
Opis ruchu płaskiego, prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu ciała w ruchu
płaskim, chwilowy środek prędkości i chwilowy środek przyspieszeń, centroida ruchoma
i nieruchoma, kinematyka przekładni planetarnych.
Wyznaczanie prędkości i przyspieszeń w ruchu płaskim, przekładnie planetarne.
5
2
2
1
5
3
Semestr III (Mechanika techniczna II)
W Ć
Ruch złożony punktu.
Ruch unoszenia, względny, bezwzględny, prędkość i przyspieszenie punktu w ruchu
złożonym, twierdzenie Coriolisa.
Obliczanie prędkości i przyspieszenia punktu w ruchu złożonym.
III. DYNAMIKA
Dynamika punktu materialnego.
Zasada d´ Alemberta, dwa podstawowe zagadnienia dynamiki.
Zadania z dynamiki punktu. Rzut ukośny.
Masowe momenty bezwładności..
Określenie i rodzaje masowych momentów bezwładności, twierdzenie Steinera, momenty
dewiacyjne, główne i główne centralne osie bezwładności.
Obliczanie momentów bezwładności.
Zasada pędu.
Zasada pędu dla punktu materialnego, zasada pędu dla ciała sztywnego, twierdzenie o
ruchu środka masy.
Zastosowanie zasady pędu – zadania.
Zasada krętu.
Zasada krętu dla punktu materialnego, zasada krętu dla bryły, dynamiczne równanie
ruchu obrotowego.
Zastosowanie zasady krętu – zadania.
Zasada energii.
Praca i moc siły, energia kinetyczna punktu materialnego i ciała sztywnego, zasada
energii i pracy, pole sił, pole potencjalne, energia potencjalna, zasada zachowania
energii mechanicznej.
Stosowanie zasady energii w układach mechanicznych.
Reakcje dynamiczne łożysk.
Równania dynamiczne ruchu obrotowego, reakcje łożysk, oś swobodna ciała,
wyważanie statyczne i dynamiczne. Wyznaczanie reakcji dynamicznych łożysk.
Przybliżona teoria zjawisk żyroskopowych.
Moment żyroskopowy, uproszczone równanie teorii żyroskopu, reakcje żyroskopowe
łożysk maszyn i silników okrętowych.
Obliczanie reakcji żyroskopowych łożysk maszyn i silników okrętowych.
Uderzenie.
Siły chwilowe, uderzenie proste, ukośne i mimośrodowe, współczynnik restytucji,
środek uderzeń.
3
2
2
1
3
2
2
1
2
1
4
2
2
1
2
1
2
1
L
P
19
Obliczanie podstawowych przypadków uderzeń.
Podstawy teorii drgań.
Określenia podstawowe, składanie drgań harmonicznych, analiza harmoniczna drgań
okresowych, układanie równań ruchu układu drgającego, siły w ruchu drgającym,
drgania wymuszone o jednym stopniu swobody.
Przykłady obliczeniowe.
Podstawy mechaniki komputerowej.
Zastosowanie technik komputerowych w mechanice.
Kod: S10
Przedmiot
:
4
2
4
1
WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
Punkty
ECTS
III
IV
3
4
A
C
L
A
C
L
2
1
30
15
1
1
2
15
15
30
Matematyka, Mechanika Ogólna, Podstawy Konstrukcji Maszyn.
ZNAĆ
Podstawowe określenia i definicje. Pojęcie modelu wytrzymałościowego pręta (wprowadzane uproszczenia). Prawo
Hooke’a i zakres jego stosowalności. Warunki wytrzymałościowe: naprężeń i odkształceń. Sposoby wyznaczania
naprężeń i odkształceń w trzech podstawowych przypadkach: rozciągania i ściskania, skręcania prętów o przekroju
kołowym i zginania płaskiego, wraz z przypadkami szczególnymi (cięgna, sprężyny, belki wielopodporowe). Procedury
obliczeniowe w wymienionych przypadkach mających zastosowanie zarówno do prętów statycznie wyznaczalnych jak i
statycznie niewyznaczalnych. Pojęcia: stan naprężeń i stan odkształceń. Uogólnione prawo Hooke’a. Sposób
wyznaczania energii sprężystej w dowolnie obciążonym pręcie. Twierdzenia energetyczne (A. Castigliano, L.
Menabrea). Hipotezy wytrzymałościowe (Saint Venant, Tresca, Huber). Procedurę wyznaczania rozkładów naprężeń w
przekrojach poprzecznych prętów silnie zakrzywionych i zbiorników grubościennych. Warunki stateczności prętów
ściskanych zgodnie z koncepcjami: Eulera, Tetmajera-Jsińskiego i Johnsona-Ostenfelda.Podstawowe, zgodne z
normami, procedury wyznaczania granic: plastyczności (R e) i wytrzymałości (Rm) oraz wartości: modułu Younga (E),
liczby Poissona (ν) i modułu sprężystości postaciowej (G) materiałów konstrukcyjnych. Sposób pomiaru tensometrem
Martensa. Metody pomiarowe techniką tensometrii oporowej. Procedurę wyznaczania atestu rozjemczego lin.
UMIEĆ
Ustalić, na podstawie obciążenia, do którego z trzech podstawowych przypadków zaliczyć stan pręta. Za- stosować
właściwe procedury obliczeniowe do wyznaczenia: wymiarów lub materiału lub obciążenia pręta, wykorzystując
warunek naprężeń, warunek odkształceń lub oba, zarówno w przypadkach statycznie wyznaczalnych jak i
niewyznaczalnych. Określić stan naprężeń i stan odkształceń w dowolnym przypadku obciążenia pręta. Wybrać i
zastosować właściwe procedury obliczeń w przypadku wytrzymałości złożonej, w szczególności: ram, prętów silnie
zakrzywionych i zbiorników grubościennych. Ustalić zakres stateczności prętów ściskanych przez wyznaczenie
naprężeń krytycznych odpowiednią procedurą. Odczytywać z wykresów rozciągania i ściskania podstawowe parametry
wytrzymałościowe materiałów konstrukcyjnych. Poprawnie interpretować wyniki pomiarów dokonywanych metodami
tensometrii oporowej i tensometrem Martensa. Ocenić, decydujący o dopuszczalności dalszego jej użytkowania, stan
liny.
LITERATURA
1.
2.
3.
Kurowski R., Niezgodziński M. E., Wytrzymałość materiałów, Wyd. IX, PWN, Warszawa 1970.
Tarnowski A., Wytrzymałość materiałów – Wykład, Wydawca: Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 1999.
Tarnowski A., Wytrzymałość materiałów – Przykłady i zadania, cz. I, II, i III, Wydawca: Fundacja Rozwoju
WSM w Gdyni, Gdynia 1999.
20
4.
5.
6.
Walczyk Z., Wytrzymałość materiałów. Teoria i przykłady, tom I i II, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej,
Gdańsk 1999.
Orłowski W., Słowański L., Wytrzymałość materiałów - przykłady obliczeń, ARKADY, Warszawa 1978.
Krasowski P., Król W., Tarnowski A., Wytrzymałość materiałów - Laboratorium, Wydawca: Fundacja Rozwoju
WSM w Gdyni, Gdynia 1999.
Semestr III (Wytrzymałość materiałów I)
W Ć L
Definicja ciała stałego odkształcalnego. Mechanika ciała stałego jako fragment
mechaniki ośrodka ciągłego. Klasyfikacja materiałów. Wytrzymałość materiałów jako
dyscyplina stosowana; jej cele, zakres i podstawowe założenia.
Stan odkształceń i naprężeń. Materiały liniowo-sprężyste: prawo Cauchy’ego-Hooke’a.
Materiały anizotropowe a izotropowe. Przypadki szczególne stanów naprężeń i
odkształceń: płaski, czyste ścinanie, proste ścinanie, ścinanie techniczne.
Zarys teorii prętów, równania równowagi prętów zakrzywionych w płaszczyźnie. Pręty
proste jako przypadek szczególny. Pręty szczególne: słupy, cięgna, belki, wały.
Ściskanie i rozciąganie prętów prostych. Klasyczne prawo Hooke’a. Zagadnienia
statycznie wyznaczalne i statycznie niewyznaczalne ściskania/rozciągania pojedynczego
pręta. Pojęcie hiperstatycznej i wstęp do metody sił. Obliczanie cięgien.
Zginanie belek prostych. Hipoteza płaskich przekrojów Bernoulliego. Równanie
konstytutywne zginania. Belka Timoszenki.
Geometryczne charakterystyki przekroju pręta.
Wyznaczanie stanu sił wewnętrznych w belkach metodą sił: przypadki statycznie
wyznaczalne, przypadki statycznie niewyznaczalne. Belki wielopodporowe. Macierz
podatności, równanie trzech momentów. Zastosowanie zasady superpozycji.
Stan naprężeń w belce zginanej. Wskaźnik wytrzymałości na zginanie.
Równanie osi ugięcia belki. Metody wyznaczania. Zastosowanie zasady superpozycji.
Skręcanie prętów kołowych i o dowolnym przekroju.
Ustroje prętowe płaskie: kratownice, ramy i ustroje mieszane. Rozwiązywanie metodą
sił.
Metoda przemieszczeń w zastosowaniu do ram. Wzory transformacyjne. Macierz
sztywności.
P
2
2
4
2
2
4
2
4
2
3
4
2
2
2
4
4
Semestr IV (Wytrzymałość materiałów II)
W Ć
Stan naprężeń w belce zginanej. Wskaźnik wytrzymałości na zginanie.
Wyznaczanie osi ugięcia belki.
Skręcanie prętów kołowych i o dowolnym przekroju.
Rozwiązywanie kratownic i ram płaskich metodą sił.
Rozwiązywanie ramy metodą przemieszczeń.
Wprowadzenie do ustrojów przestrzennych: ruszty.
Wytrzymałość złożona. Zginanie ukośne.
Pręty zakrzywione. Obliczanie haków.
Hipotezy wytężeniowe. Naprężenia dopuszczalne.
Pojęcie stateczności stanu równowagi. Typy utraty stateczności. Stateczność prętów
ściskanych.
Zarys teorii płyt i powłok. Równania teorii uproszczonych.
Zarys metody elementów skończonych w zastosowaniu do obliczeń
wytrzymałościowych.
Statyczna próba rozciągania i ściskania.
Szczegółowa próba rozciągania.
Wyznaczanie stałych materiałowych metodą tensometrii oporowej.
Wyznaczanie naprężeń w dwuteowej belce zginanej.
L
P
2
2
2
3
2
1
4
2
2
2
2
1
1
2
2
5
4
4
5
21
Wyznaczanie modułu sprężystości postaciowej w próbce skręcanej.
Udarowe próba zginania.
Badanie lin.
Kod: S11
Przedmiot:
4
4
4
MECHANIKA PŁYNÓW
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
IV
Punkty
ECTS
3
A
C
L
1
1
-
A
C
L
15
15
-
Matematyka, Fizyka, Termodynamika techniczna, Podstawy eksploatacji maszyn, Automatyka i robotyka,
Metrologia i systemy pomiarowe, Siłownie okrętowe, Chłodnictwo i klimatyzacja.
ZNAĆ
 Zasadnicze pojęcia i wielkości oraz ich jednostki miary.
 Podstawowe prawa i zasady w mechanice płynów.
 W ramach przepływów jednofazowych znać teoretyczne i praktyczne zagadnienia klasycznej statyki,
kinematyki i dynamiki cieczy i gazów.
 Zastosowania praktyczne równań: ciągłości strugi, Bernoulliego, Torricellego, Naviera-Stokesa,
Prandtla.
 Zasady formułowania równań ruchu.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
Rozwiązywać podstawowe zadania z zakresu mechaniki płynów i jej zastosowań.
Obliczać siły wywierane przez ciecz na ściany naczyń i ciał stałych zanurzonych w cieczy w stanie
równowagi.
Umieć określać rodzaj przepływu płynu.
Interpretować człony równań: pędu, momentu pędu i energii.
Wyznaczać straty ciśnienia w rurociągach.
LITERATURA
1. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H., Mechanika płynów, skrypt Politechniki Wrocławskiej,
Wrocław 2001.
2. Puzyrewski R., Sawicki J., Podstawy mechaniki płynów i hydrauliki. PWN, Warszawa 2000.
3. Gryboś R., Podstawy mechaniki płynów, cz. I. i II, PWN, Warszawa 1998.
4. Bukowski J., Mechanika Płynów, PWN Warszawa 1959.
5. Prosnak W., Mechanika płynów, t. I i II, PWN, Warszawa 1970, 1971.
6. Orzechowski Z., Prywer J., Zarzycki R., Mechanika płynów w inżynierii środowiska, WNT,
Warszawa 1997.
Semestr IV
Wiadomości wstępne. Podstawowe definicje i właściwości płynów: lepkość, ściśliwość,
gęstość, rozszerzalność. Podział płynów. Elementy teorii pola: pola skalarowe,
wektorowe i tensorowe, gradient, dywergencja, rotacja. Współczynniki Lame’go.
W Ć L
1 1
P
22
Podstawowe pojęcia kinematyki płynów: linie prądu, powierzchnie prądu, tor elementu
płynu, przepływy wirowe i bezwirowe, podział ruchu cieczy
Zasada zachowania masy. Równanie ciągłości strugi. Wyznaczanie wydatków. Czas
napełniania zbiorników.
Zasada zachowania pędu i momentu pędu oraz ich wykorzystanie.
Zasada zachowania energii. Interpretacja członów równania zachowania energii.
Przykład wyznaczania rozkładu temperatury.
Przykłady związków konstytutywnych dla wybranych modeli cieczy. Ogólna
klasyfikacja związków i ich właściwości.
Statyka płynów: wiadomości ogólne, definicja ciśnienia, rozkład ciśnienia
hydrostatycznego, parcie cieczy na ścianki ciał stałych. Siła naporu i środek naporu.
Prawo Archimedesa, pływanie ciał.
Równania ruchu płynu rzeczywistego: uwagi ogólne, równania podstawowe, równania
dodatkowe, warunki brzegowe i początkowe.
Równania podstawowe dynamiki cieczy lepkiej: równanie Naviera-Stokesa, Prandtla,
przepływy Poiseuille’a i Couette’a.
Przepływy ustalone i nieustalone, laminarne i turbulentne: podział przepływów,
przepływ krytyczny, wpływ lepkości, gęstości i średnicy rury na prędkość krytyczną,
liczba Reynoldsa.
Podobieństwo zjawisk przepływowych. Podobieństwo i analogia a liczby kryterialne:
liczby podobieństwa dynamicznego, cieplnego, elektro-magneto-dynamicznego.
Ruch płynów nielepkich nieprzewodzących ciepła: równanie ruchu płynów nielepkich,
równanie Eulera, równanie Bernouliego: energia potencjalna, kinetyczna i ciśnienia.
Zastosowanie równania Bernouliego do praktycznych pomiarów przepływu zwężką
Venturiego. Opróżnianie zbiorników, równanie Torricellego,
Przepływy w przewodach: prawo Hagena-Poiseuille’a, straty ciśnienia i energii, promień
hydrauliczny. Przepływy przez kanały otwarte i zamknięte.
Przepływy potencjalne i dynamika gazów
Kod: S12
Przedmiot:
1 1
1 2
1 1
1 1
1
1 2
2 1
1 1
1 1
2 2
1 1
1 1
GRAFIKA INŻYNIERSKA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
II
III
IV
Punkty
ECTS
4
3
2
A
C
P
2
2
2
1
A
C
P
30
30
30
15
Podstawy konstrukcji maszyn, Budowa i teoria okrętu, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe, Kotły okrętowe,
Turbiny okrętowe, Maszyny i urządzenia okrętowe, Automatyka okrętowa, Podstawy napędu statku.
ZNAĆ
Pojęcie rzutu i metody rzutowania (rzut środkowy i równoległy), niezmienniki rzutowania równoległego, rzuty
Monge’a, przynależność elementów oraz elementy wspólne, równoległe i prostopadłe. Pomocnicze płaszczyzny rzutów
– układ trzech płaszczyzn wzajemnie prostopadłych, użycie kilku pomocniczych płaszczyzn rzutów (transformacja);
obroty i kłady. Zagadnienia dotyczące wielościanów. Powierzchnie obrotowe, stożkowe, walcowe. Zagadnienia
związane z normalizacją w technice, w tym formaty arkuszy, podziałki, grubości, rodzaje i zastosowanie linii
rysunkowych, układ rzutni, tabliczki znamionowe. Istotę i zasady wymiarowania oraz zasady zarządzania dokumentacją
techniczną. Wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba statku. Zasady rysowania schematów instalacji siłowni
okrętowych; zasady sporządzania schematów hydraulicznych i pneumatycznych; zasady sporządzania schematów
instalacji elektrycznej. Zasady odwzorowania kształtu brył w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych. Zasady
wykonywania widoków, przekrojów i kładów. Zasady zapisu wymiarów, zasady tolerowania wymiarów, kształtu i
położenia oraz oznaczenia chropowatości. Zasady rysowania połączeń gwintowych, spawanych oraz innych połączeń
maszynowych. Zasady rysowania kół zębatych, osi, wałów i łożysk tocznych. Zasady sporządzania rysunków
23
złożeniowych i wykonawczych. Komputerowe programy wspomagające rysowanie – edytory rysunków. Organizacja
zapisu rysunku do graficznej bazy danych. Konfigurowanie edytora. Podstawowe narzędzia rysunkowe edytora.
Zasady modyfikowania rysunku. Zasady tworzenia rysunków wykonawczych wybranych części maszynowych w
edytorze rysunków. Zasady wymiarowania i kreskowania w edytorze rysunków. Zasady tworzenia bloków
rysunkowych i nanoszenie poprawek.
UMIEĆ
Odwzorować elementy przestrzeni w rzutach prostokątnych, przynależność elementów oraz elementy wspólne.
Odwzorować równoległość i prostopadłość w rzutach prostokątnych. Wykonać transformację układu odniesienia
korzystając z pomocniczych płaszczyzn Wykonywać obroty i kłady. Wykonywać rzuty wielościanów położonych
dowolnie w przestrzeni na płaszczyzny, dokonywać przekroje płaszczyznami, przebicia prostą, rozwinięcia i wzajemne
przenikanie wielościanów. Wykonywać rzuty, przekroje, przenikania i rozwinięcia powierzchni obrotowych,
walcowych i stożkowych. Czytać schematy instalacji siłowni okrętowych, schematy instalacji hydraulicznych i
pneumatycznych, schematy instalacji elektrycznej oraz czytać rysunki techniczne oraz schematy z dokumentacji
technicznej statku. Wykonać rysunek na znormalizowanym formacie, przy zastosowaniu linii rysunkowych
znormalizowanych i właściwie dobranej podziałce. Narysować dowolny element maszynowy w odpowiedniej liczbie
rzutów prostokątnych. Zwymiarować poprawnie rysunek elementu maszynowego, nanieść oznaczenia tolerancji
wymiarów i geometrycznych oraz chropowatości powierzchni. Narysować różne rodzaje połączeń. Wykonać rysunek
złożeniowy zespołu maszynowego oraz rysunek wykonawczy dowolnej części maszynowej. Tworzyć rysunki
wykonawcze wybranych części maszynowych.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
Lewandowski Z., Geometria wykreślna.
Dobrzański T. Rysunek Techniczny Maszynowy, WNT, Warszawa 2006.
Danielewicz J. Rysunek Techniczny Maszynowy i Okrętowy, Wyd. Morskie Gdynia.
Pikoń A., AutoCAD 200x.
Semestr II (Grafika inżynierska I)
W Ć
Wiadomości wstępne. Zadania geometrii wykreślnej. Elementy przestrzeni. Pojęcie
rzutu i metody rzutowania.
Rzuty Monge’a – odwzorowanie elementów przestrzeni (punkt, prosta, płaszczyzna) w
rzutach prostokątnych.
Przynależność elementów. Elementy wspólne.
Równoległość i prostopadłość. Odległości.
Pomocnicze płaszczyzny rzutów – układ trzech płaszczyzn wzajemnie prostopadłych,
użycie kilku pomocniczych płaszczyzn rzutów (transformacja).
Obroty i kłady. Kąty.
Zagadnienia dotyczące wielościanów – rzuty wielościanów położonych dowolnie w
przestrzeni, przekroje płaszczyznami, przebicia prostą, rozwinięcia i wzajemne
przenikanie wielościanów.
Powierzchnie, rzuty, przekroje, przenikania i rozwinięcia powierzchni obrotowych.
Wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba
Schematy instalacji siłowni okrętowych i zasady ich rysowania - czytanie schematów
instalacji siłowni okrętowych
Zasady sporządzania schematów hydraulicznych i pneumatycznych, czytanie schematów
układów hydraulicznych i pneumatycznych
Zasady sporządzania schematów instalacji elektrycznej, czytanie schematów instalacji
elektrycznej
Czytanie rysunków technicznych oraz schematów z dokumentacji technicznej statku
Normalizacja w technice (formaty arkuszy, podziałki, grubości, rodzaje i zastosowanie
linii rysunkowych, układ rzutni, tabliczki znamionowe)
Istota i zasady wymiarowania.
Zarządzanie dokumentacją techniczną.
L
P
1
1
2
1
1
2
2
4
4
1
4
2
8
4
2
2
8
2
2
2
2
2
1
24
Semestr III (Grafika inżynierska II)
W Ć
L
Odwzorowanie kształtu brył w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych.
Widoki, przekroje i kłady.
Zasady zapisu wymiarów.
P
4
4
2
W Ć
L
P
2
2
2
2
4
4
4
W Ć
L
P
Tolerowanie wymiarów, kształtu i położenia, oznaczenie chropowatości.
Połączenia gwintowe - oznaczenia i uproszczenia.
Połączenia spawane - oznaczenia i uproszczenia.
Rysowanie kół zębatych. Uproszczenia rysunkowe.
Rysowanie osi, wałów i łożysk tocznych. Uproszczenia rysunkowe.
Rysunki złożeniowe.
Rysunki wykonawcze.
Semestr IV (Grafika inżynierska III)
Komputerowe programy wspomagające rysowanie – edytory rysunków.
Organizacja zapisu rysunku do graficznej bazy danych. Układ współrzędnych w
edytorze. Współrzędne bezwzględne i względne. Konfigurowanie edytora..
Podstawowe narzędzia rysunkowe edytora. Warstwy.
Modyfikowanie rysunku.
Tworzenie rysunków wykonawczych wybranych części maszynowych.
Wymiarowanie i kreskowanie
Tworzenie bloków rysunkowych. Zapisywanie, odtwarzanie rysunków, nanoszenie
poprawek.
Kod: S13
Przedmiot:
1
2
2
2
4
2
2
PODSTAWY KONSTRUKCJI
MASZYN + CAD
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
III
IV
V
Punkty
ECTS
2
4
4
A
L
P
2
2
2
1
2
1
A
L
P
30
30
30
15
30
15
Matematyka, Fizyka, Mechanika techniczna, Wytrzymałość materiałów, Mechanika płynów, Grafika
inżynierska, Podstawy eksploatacji maszyn, Nauka o materiałach, Podstawy inżynierii wytwarzania,
Metrologia i systemy pomiarowe, Maszyny i urządzenia okrętowe, Chemia wody, paliw i smarów.
ZNAĆ
Cykl życia maszyny i jego etapy. Proces projektowania i jego fazy oraz komputerowe wspomaganie procesu
projektowania. Tolerancje wymiarowe i pasowania części maszyn. Rodzaje tarcia w elementach maszyn.
Smary i ich własności. Hydrodynamiczną teorię smarowania. Zagadnienia związane z łożyskowaniem
ślizgowym i tocznym. Klasyfikację połączeń maszynowych. Połączenia: spawane, zgrzewane, klejone,
gwintowe, śrubowe, kształtowe, cierne. Zagadnienia związane z wytrzymałością zmęczeniowa elementów
25
maszyn; elementy podatne oraz sprzęgła, ich klasyfikację i ogólne zasady obliczania; zawory, ich
klasyfikację i ogólne zasady obliczania; zasady kształtowania konstrukcyjnego wałów oraz istotę wyważania
dynamicznego wałów. Klasyfikację przekładni, przełożenie kinematyczne i geometryczne przekładni, typy i
rodzaje zębów kół zębatych oraz geometryczne cechy zazębienia, w tym zasadę zazębienia, podstawowe
cechy zazębienia ewolwentowego. Zagadnienia związane z modyfikacją zarysu zębów. Przekładnie o zębach
śrubowych, przekładnie o zazębieniu wewnętrznym, przekładnie stożkowe, przekładnie ślimakowe,
przekładnie cierne i cięgnowe. Istotę smarowania zanurzeniowego i natryskowego przekładni
mechanicznych oraz sposoby smarowania łożysk. Rozkład naprężeń tnących w spoinie pachwinowej,
rozkład sił w połączeniach śrubowych oraz w sprężynach naciskowych, mechanizm włączania sprzęgła
ciernego oraz rozkład ciśnienia w łożysku hydrodynamicznym. Zasady projektowania maszyny z
mechanizmem śrubowym lub łożyskiem ślizgowym oraz zasady projektowania sprzęgła. Zasady
projektowania przekładni zębatej. Edytory graficzne, zasady modelowania oraz narzędzia do modelowania
3D. Zasady korzystania z bazy elementów znormalizowanych. Zasady stosowania metody elementów
skończonych w analizach inżynierskich. Możliwości systemu CAD. Zasady analizy termicznej węzłów
konstrukcyjnych pracujących w wysokich temperaturach.
UMIEĆ
Identyfikować etapy i wymagane własności oraz właściwości maszyny niezbędne dla poszczególnych
etapów cyklu życia maszyny.
Obliczać tolerancje wymiarowe, luzy i wciski oraz uzasadniać dobór chropowatości powierzchni części
maszyn także tolerancji geometrycznych.
Identyfikować rodzaje tarcia w występujące we współpracujących elementach maszyn oraz uzasadnić
korzyści płynące ze stosowania panewek wielowarstwowych w łożyskach ślizgowych.
Identyfikować rodzaje smarów i dobierać ich parametry dla współpracujących elementów maszyn.
Dobierać oraz uzasadniać układy łożyskowania w maszynach.
Identyfikować połączenia maszynowe oraz uzasadniać ich dobór.
Obliczać wytrzymałość zmęczeniowa elementów maszyn
Identyfikować rodzaje elementów podatnych oraz sprzęgieł oraz kształtować konstrukcyjnie wał.
Identyfikować i obliczać przekładnie mechaniczne.
Dobierać i obliczać systemy smarowania przekładni mechanicznych oraz łożysk.
Obliczać tolerancje wymiarowe, luzy i wciski oraz uzasadniać dobór chropowatości powierzchni części
maszyn także tolerancji geometrycznych.
Badać i obliczać rozkłady naprężeń w spoinie pachwinowej, rozkłady sił w połączeniach śrubowych oraz w
sprężynach naciskowych, czasy włączania sprzęgła ciernego oraz rozkłady ciśnienia w łożysku
hydrodynamicznym.
Projektować maszyny z mechanizmem śrubowym lub łożyskiem ślizgowym oraz zasady projektowania
sprzęgła.
Projektować przekładnię zębatą.
Posługiwać się narzędziami do modelowania 3D.
Korzystać z bazy elementów znormalizowanych.
Projektować wałek maszynowy z wykorzystaniem systemów wspomaganych komputerowo.
Analizować postaci konstrukcyjne wybranych części maszyn za pomocą metody elementów skończonych.
Analizować pary kinematyczne za pomocą animacji komputerowej (współdziałanie elementów, montaż i
demontaż).
Analizować termicznie węzły konstrukcyjne maszyn pracujące w wysokich temperaturach.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Podstawy Konstrukcji Maszyn pod red. zbiorową Z. Osińskiego, PWN, Warszawa 1999.
Wykład z Podstaw Konstrukcji Maszyn z ćwiczeniami. Skrypty Politechniki Gdańskiej:
Siwek B., Połączenia spawane, zgrzewane, lutowane i klejone.
Maciakowski R., Połączenia śrubowe,
Dietrych, W. Korewa, K. Zygmunt,, Podstawy Konstrukcji Maszyn, cz. I, II i III, WNT, Warszawa.
Bowden, D. Tabor., Wprowadzenie do trybologii, WNT, Warszawa.
Osiński, W. Bajon, T. Szucki,, Podstawy Konstrukcji Maszyn, PWN, Warszawa.
Niezgodziński, T. Niezgodziński,, Obliczenia zmęczeniowe elementów maszyn, PWN, Warszawa.
Markusik S., Sprzęgła mechaniczne, WNT Warszawa.
26
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Ochęduszko, Koła zębate, tom - I, WNT , Warszawa.
Muller L., Przekładnie zębate - projektowanie
Sikora J., Maciakowski R., Przekładnie zębate, Wykład z Podstaw Konstrukcji Maszyn z
ćwiczeniami, Skrypty Politechniki Gdańskiej:
Pikoń A.: AutoCAD 200x.
Rusiński E., Czmochowski J., Smolnicki T., Zaawansowana metoda elementów skończonych w
konstrukcjach nośnych, Oficyna Wyd. Pol. Wroc., Wrocław, 2000.
Nagórski Z., Modelowanie przewodzenia ciepła za pomocą arkusza kalkulacyjnego, Wydawnictwo
Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 2001.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘ
Semestr III (PKM I)
Geneza powstania przedmiotu. Cele i zadania przedmiotu. Cykl życia maszyny i jego
etapy.
Proces projektowania i jego fazy. Optymalizacja konstrukcji. Komputerowe
wspomaganie procesu projektowania CAD.
Tolerancje wymiarowe i pasowania części maszyn. Tolerancje geometryczne.
Chropowatość powierzchni.
Klasyfikacja tarcia. kat tarcia. Teoria tarcia suchego Bowdena-Tabora. Łożyskowa
panewka wielowarstwowa. Tarcie graniczne.
Smary i ich własności. Lepkość i smarność. Ferrociecze i ich zastosowanie.
Hydrodynamiczna teoria smarowania. Istota powstawania nośności hydrodynamicznej
na przykładzie modelu łożyska płaskiego. Sposoby realizacji i warunki powstawania
tarcia hydrodynamicznego.
Kryterium przejścia tarcia płynnego w tarcie mieszane. Tarcie i smarowanie
elastohydrodynamiczne.
Klasyfikacja łożysk. Łożyska ślizgowe. Kryterium podobieństwa hydrodynamicznego
łożysk.
Łożyska magnetyczne. Łożyska smarowane ferrocieczą.
Łożyska toczne. Klasyfikacja łożysk. Zasady oznaczania łożysk. Zasady pasowania,
ustalania i doboru łożysk tocznych.
Klasyfikacja połączeń maszynowych. Połączenia spawane, zgrzewane i klejone. Spoina
a spiętrzenie naprężeń - sposoby zmniejszania wpływu karbu.
Połączenia gwintowe i śrubowe. Sprawność i samohamowność gwintu. Wytrzymałość
gwintu. Kształtowanie postaci konstrukcyjnej elementów złącza. Metody odciążania
śrub od zginania i skręcania podczas ich montażu. Podstawowe stany obciążania śrub i
zasady ich obliczania.
Połączenia kształtowe.
Połączenia cierne. Rozkłady naprężeń w połączeniu ciernym. Podatność styku
połączenia ciernego. Obciążalność połączeń ciernych.
W Ć L
1
P
4
4
2
1
4
1
1
1
3
2
3
1
2
Semestr IV (PKM II)
Rodzaje naprężeń i obciążeń. Wytrzymałość zmęczeniowa elementów maszyn. Wykres
Wöhlera. Czynniki wpływające na wytrzymałość zmęczeniową i sposób uwzględniania
ich przy obliczeniach. Wykres zmęczeniowy Smitha.
Elementy podatne. Sprężyny.
Sprzęgła. Ogólna charakterystyka sprzęgieł, ich klasyfikacja i ogólne zasady obliczania.
Ogólna charakterystyka zaworów, ich klasyfikacja i ogólne zasady obliczania.
Kompensatory cieplne.
Wały i osie. Zasady kształtowania konstrukcyjnego wałów. Wyważanie statyczne i
dynamiczne wałów.
Klasyfikacja przekładni. Klasyfikacja przekładni zębatych. Przełożenie kinematyczne i
geometryczne przekładni.
W Ć L P
2
1
2
1
2
1
27
Koło zębate, typy i rodzaje zębów kół zębatych. Geometryczne cechy zazębienia.
Moduł, odległość międzyosiowa.
Zasada zazębienia - warunek stałości przełożenia. Linia i kąt przyporu. Stopień
pokrycia.
Krzywe cykliczne. Zazębienie cykloidalne – powstawanie zarysu boku zęba.
Podstawowe cechy zazębienia ewolwentowego.
Graniczna liczba zębów.
Korekcja uzębienia i zazębienia. Algorytm określania typu i rodzaju zęba.
Przekładnie o zębach śrubowych. Podstawowe cechy geometryczne przekładni o zębach
śrubowych.
Charakterystyka przekładni o zazębieniu wewnętrznym. Przekładnia obiegowa. Układy
elementarne przekładni planetarnych.
Charakterystyka przekładni stożkowych. Przełożenie przekładni stożkowej.
Charakterystyka przekładni ślimakowych.
Przekładnie zębate z odkształcalnym wieńcem. Przekładnie zębate specjalne.
Przekładnie cierne. Przekładnie cięgnowe.
Klasyfikacja sposobów smarowania. Istota smarowania zanurzeniowego i natryskowego
przekładni mechanicznych. Sposoby smarowania łożysk.
Uszczelnienia ruchowych i nieruchomych elementów maszyn.
Wprowadzenie do laboratorium.
Zasady pomiarów. Błędy modeli i błędy układów pomiarowych.
Badanie rozkładu naprężeń tnących w spoinie pachwinowej.
Badanie połączeń śrubowych napiętych wstępnie.
Badanie połączeń śrubowych obciążonych siłą i momentem.
Badanie sprężyn naciskowych.
Badanie sprzęgła ciernego podczas rozruchu.
Badanie rozkładu ciśnienia w łożysku hydrodynamicznym.
Projektowanie maszyny z mechanizmem śrubowym (zawór, ściągacz, podnośnik, itp.).
Projektowanie węzła maszyny z łożyskiem ślizgowym lub projektowanie sprzęgła.
2
2
2
1
3
2
2
2
1
1
1
1
1
2
4
4
4
4
4
4
4
8
7
Semestr V (PKM III)
W Ć
Wprowadzenie do modelowania przestrzennego. Komputerowe modelowanie 3D.
Edytory graficzne.
Modelowanie 3D. Szkic 2D i sposoby przejścia w 3D. Narzędzia do modelowania
(wyciąganie, ucinanie, zaokrąglanie, fazowanie, wiercenie).
L
P
2
2
(PKM III)
Podstawowe narzędzia rysunkowe w modelarze 3D i sposób pracy z edytorem (linie
konstrukcyjne, więzy, bazy odniesienia).
Przygotowanie rysunku detalu w 3D. Przejście do rysunku wykonawczego 2D.
Przygotowanie złożenia. Korzystanie z bazy elementów znormalizowanych.
Projektowanie wałka maszynowego wspomagane komputerowo.
Wprowadzenie do metody elementów skończonych MES
Analiza postaci konstrukcyjnej wybranych części maszyn za pomocą MES.
Para kinematyczna i jej analiza kinematyczna. Animacja pary kinematycznej
(współdziałanie elementów, montaż i demontaż).
Możliwości systemu CAD na przykładzie rysunku części i obliczeń MES.
Analiza termiczna węzłów konstrukcyjnych pracujących w wysokich temperaturach.
Projektowanie przekładni zębatej
2
2
2
4
2
4
4
2
4
15
28
Kod: S14
Przedmiot:
PODSTAWY
EKSPLOATACJI MASZYN
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
Punkty
ECTS
2
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Matematyka, Fizyka, Mechanika techniczna, Wytrzymałość materiałów, Podstawy konstrukcji maszyn,
Termodynamika techniczna, Automatyka i robotyka, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia.
ZNAĆ









Fazy istnienia obiektu technicznego. Elementarny układ eksploatacji. Strukturę systemu eksploatacji.
Fizykochemiczne podstawy eksploatacji maszyn. Procesy tarcia, smarowania i zużywania maszyn.
Podstawy diagnostyki technicznej. Rodzaje badań diagnostycznych. Procesy fizykochemiczne jako
źródła sygnałów diagnostycznych.
Pojęcie procesu użytkowania maszyny. Miary użytkowania i ich zastosowanie. Zakres dokumentacji
techniczno-ruchowej maszyny. Zasady bezpiecznego użytkowania maszyn.
Pojęcie procesu obsługiwania maszyny. Miary obsługiwania i ich zastosowanie. Rodzaje obsług. Cykl
remontowy maszyny. Fazy procesu technologicznego remontu.
Pojęcie i miary niezawodności obiektu technicznego. Rodzaje struktur niezawodnościowych.
Miary ryzyka i miary bezpieczeństwa obiektu technicznego. Związki miar ryzyka z miarami
niezawodności i zagrożeń.
Podstawy projektowania procedur eksploatacyjnych. Komputerowe wspomaganie zarządzania
eksploatacją.
Sposoby odzyskiwania oraz utylizacji zużytych obiektów i materiałów eksploatacyjnych.
UMIEĆ








Wskazać, jakie są podstawowe wymagania eksploatacyjne i decyzje eksploatacyjne.
Scharakteryzować przyczyny powstawania uszkodzeń.
Przedstawić i scharakteryzować model obiektu badań diagnostyki technicznej. Podać przykłady metod
diagnozowania stanu technicznego i systemów nadzoru diagnostycznego maszyn.
Określić miary użytkowania maszyn. Wykorzystać informacje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej w
procesie eksploatacji maszyny.
Określić miary obsługiwania maszyn. Scharakteryzować przykładowy cykl remontowy oraz istotę poszczególnych
faz procesu technologicznego remontu.
Określić funkcje: niezawodności, zawodności, trwałości, intensywności oraz częstotliwości uszkodzeń. Zastosować
typowe rozkłady statystyczne do modelowania niezawodności.
Przeprowadzić analizę ryzyka związanego z eksploatacją maszyny.
Podać przykłady komputerowego wspomagania wybranych zadań eksploatacyjnych.
LITERATURA
1. Będkowski L., Dąbrowski T., Podstawy eksploatacji, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa
2006.
2. Legutko S., Eksploatacja maszyn, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
3. Włodarski J.K., Podstawy eksploatacji maszyn okrętowych – tarcie i zużycie, Wydawnictwo Akademii
Morskiej w Gdyni, Gdynia 2006.
29
Semestr V
W Ć
Podstawowe zagadnienia eksploatacji maszyn. Fazy istnienia obiektu technicznego.
Elementarny układ eksploatacji. Powiązania teorii eksploatacji z innymi naukami.
Podział problematyki eksploatacyjnej. Wymagania eksploatacyjne. Klasyfikacja
eksploatacyjna maszyn i urządzeń. Struktura systemu eksploatacji. Decyzje
eksploatacyjne.
Fizykochemiczne podstawy eksploatacji maszyn. Tarcie. Zużywanie części maszyn.
Smarowanie. Stan techniczny i eksploatacyjny maszyn. Uszkodzenia maszyn. Czynniki
wymuszające zawodność maszyn. Rodzaje uszkodzeń elementów maszyn. Zapobieganie
powstawaniu uszkodzeń maszyn i przeciwdziałanie ich skutkom.
Podstawy diagnostyki technicznej. Założenia diagnostyki. Rodzaje badań
diagnostycznych. Procesy fizykochemiczne jako źródła sygnałów diagnostycznych.
Diagnostyka wibroakustyczna i termiczna maszyn. Metody diagnozowania stanu
technicznego maszyn i ich elementów. Symptomowe krzywe życia maszyny, wartości
graniczne symptomów, prognozowanie stanu technicznego. Systemy nadzoru
diagnostycznego maszyn.
Użytkowanie maszyn. Właściwości użytkowe maszyn. Miary użytkowania i ich
zastosowanie. Dobór podstawowych parametrów użytkowania. Wdrażanie do
użytkowania. Dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn. Zasady bezpiecznego
użytkowania maszyn.
Obsługa maszyn. Utrzymanie maszyn w ruchu. Obsługa codzienna, sezonowa,
zabezpieczająca, diagnostyczna, gwarancyjna. Obsługa okresowa. Remont bieżący.
Remont średni. Remont kapitalny. Modernizacja i adaptacja. Cykl remontowy.
Zapewnienie utrzymania ruchu maszyn.
Niezawodność maszyn. Pojęcia i miary niezawodności. Ogólny model procesu
powstawania
niesprawności
obiektu technicznego.
Miary
niezawodności
charakterystyczne dla obiektów nieodnawialnych i odnawialnych.
Zagadnienia wyboru poziomu niezawodności. Struktura niezawodnościowa (modele
struktur, wybór postaci struktury). Modelowanie i analiza niezawodności. Metody
zwiększania niezawodności.
Odnawianie maszyn. Sposoby realizacji odnawiania. Kryteria odnawiania. Metody
odnawiania. Projektowanie odnowy profilaktycznej. Podatność eksploatacyjna maszyn.
Technologiczność remontowa (maszyny, zespołów i części). Ergonomiczność maszyn.
2
Bezpieczeństwo człowieka w systemie eksploatacji. Podstawowe pojęcia. Miary ryzyka
i miary bezpieczeństwa. Związki miar ryzyka z miarami niezawodności i zagrożeń.
Jakościowa analiza ryzyka. Ilościowa analiza ryzyka.
Zarządzanie eksploatacją maszyn. Strategie eksploatacyjne. Zasady eksploatacji.
Procedury eksploatacyjne z zakresu ruchu, utrzymania ruchu, zaopatrzenia i kontroli
stanu bezpieczeństwa. Podstawy projektowania procedur eksploatacyjnych.
Komputerowe wspomaganie zarządzania eksploatacją maszyn. Przykłady
komputerowego wspomagania wybranych zadań eksploatacyjnych. Badania
eksploatacyjne. Banki danych eksploatacyjnych. Pozbywanie się zużytych obiektów i
materiałów eksploatacyjnych. Sposoby odzyskiwania oraz utylizacji materiałów i
obiektów.
3
L
P
2
4
2
2
3
3
3
3
3
30
Kod: S15
Przedmiot:
NAUKA O MATERIAŁACH
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
II
III
Punkty
ECTS
2
4
1,5
A
C
L
2
1
2
1
A
C
L
30
15
30
15
Fizyka, Chemia – szkoła średnia
ZNAĆ
Procesy technologiczne przetwarzania materiałów metalowych (obróbka plastyczna, obróbka cieplna) i ich
wpływ na właściwości materiałów. Podstawowe struktury stopów żelaza. Wpływ zawartości węgla na
właściwości stali. Wpływ pierwiastków stopowych na właściwości stali. Stale niestopowe i stopowe.
Klasyfikacja stali. Nowoczesne materiały konstrukcyjne. Materiały ceramiczne, polimerowe i kompozytowe.
Mechanizmy niszczenia materiałów konstrukcyjnych w eksploatacji. Przepisy PRS odnośnie materiałów
okrętowych. Metody badań materiałów
UMIEĆ
Precyzować zamówienia materiałów konstrukcyjnych. Przewidywać zmiany właściwości materiałów
następujące w wyniku poddawania go określonym procesom technologicznym. Przewidywać otrzymane
właściwości stali po zabiegach obróbki cieplnej. Przewidzieć zmiany właściwości materiału następujące w
wyniku oddziaływania czynników eksploatacyjnych. Praktycznie zastosować metody badań materiałów;
badania makroskopowe, mikroskopowe, pomiary twardości. Rozróżniać struktury stali i żeliw. Dobrać
parametry hartowania i odpuszczania stali.
LITERATURA
1. Cicholska M., Czechowski M., Materiałoznawstwo okrętowe, Wyd. Akademii Morskiej w Gdyni,
Gdynia 2008.
2. Dobrzański Leszek A., Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo, WNT, Warszawa 2002.
3. Ashby Michael F., Jones David R. H., Materiały inżynierskie, Własności i zastosowanie, WNT,
Warszawa 1995.
4. Ashby Michael F., Dobór materiałów w projektowaniu inżynierskim, WNT, Warszawa 1998.
Semestr I
W Ć
Definicja i cele nauki o materiałach. Ogólna charakterystyka ciał stałych. Rodzaje
wiązań. Podstawowe grupy materiałów konstrukcyjnych. Znaczenie materiałów
inżynierskich w budowie i eksploatacji maszyn. Zastosowanie w okrętownictwie.
Elementy krystalografii. Struktura krystaliczna ciał stałych. Wskaźnikowanie płaszczyzn
i kierunków krystalograficznych. Podstawowe struktury sieciowe metali.
Wady budowy krystalicznej i ich wpływ na właściwości metali. Dyfuzja.
Krystalizacja metali i stopów. Kinetyka procesów krystalizacji. Procesy metalurgiczne i
odlewnicze.
Własności mechaniczne metali i stopów: twardość, udarność, zmęczenie,
L
P
2
1
2
2
2
31
żarowytrzymałość. Metody badań materiałów.
Podstawy obróbki plastycznej metali. Mechanizm odkształcania plastycznego.
Umocnienie. Zgniot i rekrystalizacja.
Struktura stopów metali. Roztwory stałe. Fazy międzymetaliczne.
Układy równowagi fazowej stopów. Eutektyka, eutektoid, perytektyka. Układy złożone.
Układ równowagi fazowej żelazo-węgiel. Składniki fazowe i strukturalne. Wpływ
zawartości węgla na właściwości stali.
Przemiany strukturalne zachodzące podczas chłodzenia. Przemiany: perlityczna,
bainityczna i martenzytyczna. Wykresy CTP. Wpływ szybkości chłodzenia na
właściwości stali.
Podstawy procesów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej. Wyżarzanie, hartowanie i
odpuszczanie. Nawęglanie. Azotowanie. Węgloazotowanie.
Klasyfikacja stali. System oznaczenia stali wg norm EN.
Stale niestopowe. Wpływ składników na własności stali. Spawalność stali. Stale
niestopowe podstawowe i jakościowe. Zastosowanie.
Żeliwa białe i szare. Żeliwa szare zwykłe i sferoidalne. Żeliwa stopowe. Zastosowanie.
Przepisy materiałowe PRS.
Ogólna charakterystyka stali stopowych. Wpływ pierwiastków stopowych na
właściwości stali. Stale stopowe konstrukcyjne. Stale spawalne zwykłej i podwyższonej
wytrzymałości.
2
1
3
2
3
3
1
2
2
2
Semestr II
W Ć
Stale kadłubowe zwykłej, podwyższonej i wysokiej wytrzymałości. Stale kadłubowe do
pracy w niskich temperaturach. Stale kotłowe. Stale na rury okrętowe.
Stale: odporne na korozję, żarowytrzymałe, żaroodporne, zaworowe, do ulepszania
cieplnego, do nawęglania i azotowani. Stale narzędziowe. Staliwa.
Stopy miedzi odlewnicze i do obróbki plastycznej. Mosiądze i brązy. Stopy miedzi na
pędniki okrętowe.
Stopy aluminium odlewnicze i do obróbki plastycznej. Zastosowanie stopów aluminium
w konstrukcjach morskich.
Materiały łożyskowe: stopy cyny i ołowiu, stopy miedzi i aluminium, stopy innych
metali. Kompozyty.
Nowoczesne materiały konstrukcyjne. Stale: do pracy w obniżonych temperaturach,
maraging, materiały z pamięcią kształtu, szkła i ceramika szklana.
Materiały polimerowe i kompozytowe.
Mechanizmy niszczenia materiałów konstrukcyjnych w eksploatacji: korozja, erozja,
kawitacja, nagłe pękanie i zmęczenie. Korozja naprężeniowa i zmęczeniowa. Pękanie w
wyniku pełzania.
Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych. Przepisy BHP. Regulamin laboratorium.
Omówienie formy wykonywania ćwiczeń.
Defektoskopia ultradźwiękowa.
Defektoskopia radiograficzna. Interpretacja radiogramów.
Ocena zniszczeń korozyjnych.
Badania stali konstrukcyjnych.
Badania mikroskopowe stali po obróbce cieplnej.
Badania stali po obróbce plastycznej.
Badania stali odpornych na korozję.
Badania własności i mikrostruktury żeliw.
Badania własności stopów aluminium.
Badania materiałów łożyskowych.
Pomiary mikrotwardości i twardości.
Badania nieniszczące. Badania radiograficzne i penetracje.
Wyżarzanie i hartowanie stali.
L
P
1
3
2
1
2
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
32
Semestr III
W Ć
Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych. Omówienie ćwiczeń.
Badania mikroskopowe stali po obróbce cieplno-chemicznej.
Badania powłok metalowych i ochronnych.
Stale kadłubowe. Stale na linie wałów okrętowych.
Badania własności stopów miedzi.
Badania mikroskopowe połączeń spawanych.
Badania własności i mikrostruktury stali narzędziowych.
Kod: S16
Przedmiot
:
L
P
2
2
2
3
2
2
2
PODSTAWY INŻYNIERII
WYTWARZANIA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
II
III
Punkty
ECTS
2
3
2
A
C
L
2
1
1
4
A
C
L
30
15
15
60
Grafika inżynierska, Nauka o materiałach, Wytrzymałość materiałów, Metrologia i systemy pomiarowe,
Podstawy eksploatacji maszyn.
ZNAĆ
Podstawowe techniki wytwarzania, ich sposoby, metody i odmiany. Możliwości poszczególnych sposobów,
metod i odmian w zakresie dokładności wymiarowej i chropowatości powierzchni przedmiotów
obrobionych. Rodzaje i działanie najważniejszych środków technologicznych. Podstawy projektowania
procesów technologicznych obróbki. Zasady postępowania oraz zabezpieczania osobistego zgodnego z
przepisami BHP w różnych rodzajach prac. Nazewnictwo urządzeń i ich podzespołów przy spawaniu,
obróbce mechanicznej oraz narzędzi kontrolno-pomiarowych. Zasady przygotowania urządzeń do rozruchu,
zdania po zakończonej pracy.
UMIEĆ







Wykonać podstawowe roboty ślusarskie.
Wykonać podstawowe zabiegi obróbki na tokarkach i wiertarkach.
Przygotować materiał do określonego rodzaju obróbki.
Mocować materiał obrabiany w przyrządach i urządzeniach w zależności od urządzenia i technologii
wykonania.
Dobrać prawidłowe nastawy parametrów pracy urządzeń.
Dobierać narzędzia pomiarowo kontrolne odpowiednio do wyznaczonych zadań oraz obsługiwać sprzęt
kontrolno- pomiarowy.
Wykonywać podstawowe operacje obróbkowe skrawaniem oraz spajania.
33
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Bartosiewicz J., Techniki Wytarzania, Wyd. AM w Gdyni, rok 2002.
Bartosiewicz J., Obróbka skrawaniem i erozyjna, Wyd. Fund. Rozwoju WSM w Gdyni, 1997.
Bartosiewicz J., Obróbka plastyczna, Wyd. Fund. Rozwoju WSM w Gdyni, rok 1997.
Bartosiewicz J., Obróbka i montaż części maszyn, Wyd. SiP, Warszawa, rok 1985.
Rosłanowski J., Praktyka warsztatowa, Wyd. AM w Gdyni, rok 2002.
Jakubiec W., Malinowski J., Metrologia wielkości geometrycznych, WNT, Warszawa 2004.
Daszyk A., Metrologia długości i kąta- ćwiczenia, Wydawnictwo AM, 2003.
Dudik K, Górski E., Poradnik tokarza, WNT, Warszawa 2000.
Poradnik Inżyniera –Spawalnictwo, WNT, Warszawa 2005.
Mały poradnik mechanika, WNT, Warszawa 1994.
Semestr I (Podstawy inżynierii wytwarzania I)
W Ć L P
Wiadomości wprowadzające. Wyrób, zespół, część, materiał, półfabrykat. Procesy
produkcyjne, procesy technologiczne obróbki i montażu. Typy produkcji. Środki
technologiczne, stanowisko robocze. Operacje i zabiegi technologiczne. Techniczne i
technologiczne przygotowanie produkcji.
Odlewnictwo. Klasyfikacja metod i sposobów wytwarzania odlewów. Odlewanie
grawitacyjne: w formach jednorazowego użytku (piaskowych z mas żywicznych, z
wypalanymi modelami, skorupowych, z wytapianymi modelami, metodą Shawa) oraz w
formach wielokrotnego użycia (kokilowe, półciągłe, ciągłe). Odlewanie pod ciśnieniem
wyższym od atmosferycznego (ciśnieniowe, w formach wirujących, odśrodkowe,
półodśrodkowe ). Zasady projektowania odlewów, ich wady oraz naprawa.
Obróbka plastyczna. Stan naprężeń i odkształceń w płaszczyźnie dowolnie
zorientowanej względem kierunków głównych. Naprężenia uplastyczniające. Prawa i
wskaźniki odkształcenia. Mechanizm odkształceń plastycznych. Utrata stateczności i
spójności materiału obrabianego. Metody obróbki plastycznej. Walcowanie. Kucie.
Ciągnienie. Wyciskanie. Tłoczenie.
Procesy spajania. Mechanizm spajania. Klasyfikacja procesów spajania. Spawanie
gazowe. Metody spawania elektrycznego (elektrodą otuloną, łukiem krytym, w osłonie
gazów ochronnych). Spawanie: elektrożużlowe, termitowe, elektronowe, plazmowe i
laserowe. Naprężenia i odkształcenia spawalnicze. Spawalność niektórych materiałów.
Klasyfikacja i ogólna charakterystyka zgrzewania. Zgrzewanie oporowe (punktowe,
liniowe, garbowe, doczołowe, liniowo-doczołowe). Zgrzewanie: tarciowe, zgniotowe,
dyfuzyjne, ultradźwiękowe, wybuchowe, gazowe, egzotermiczne, indukcyjne. Ogólna
charakterystyka i klasyfikacja metod lutowania. Technologia klejenia.
Podstawy skrawania. Parametry skrawania i warunki obróbki. Układ i kinematyka
skrawania. Siły, moc i ciepło skrawania. Sposoby i metody obróbki skrawaniem.
Budowa i geometria ostrza w układzie narzędzia oraz układzie roboczym. Tworzenie się
wióra. Zużywanie się ostrzy narzędzi. Środki chłodząco-smarujące.
Zasady projektowania procesów wytwarzania. Projektowanie procesów wytwarzania
części maszyn. Zalecenia ogólne. Dokumentacja technologiczna.
2
6
6
6
8
2
Semestr II (Podstawy inżynierii wytwarzania II)
W Ć L P
Obróbki wiórowe. Klasyfikacja sposobów i metod obróbki wiórowej. Toczenie.
Struganie. Wiercenie. Rozwiercanie. Frezowanie. Obrabiarki i narzędzia do obróbki
wiórowej. Jakość powierzchni obrobionej. Zasady doboru warunków obróbki.
Obróbka ścierna. Klasyfikacja sposobów i metod obróbki ściernej. Ogólna
charakterystyka szlifowania. Obrabiarki i narzędzia do obróbki ściernej. Jakość
powierzchni obrobionej. Zasady doboru warunków obróbki.
2
6
4
2
34
Obróbki wykańczające. Ogólna charakterystyka: gładzenia, dogładzania, docierania i
polerowania. Technologia obróbki nagniataniem. Jakość powierzchni obrobionej.
Zasady doboru warunków obróbki.
Obróbka erozyjna. Geneza obróbki erozyjnej. Charakterystyka obróbki:
elektroerozyjnej, elektrochemicznej, anodowo - mechanicznej, elektrostykowej,
strumieniowej.
Nacinanie gwintów. Nacinanie nożami tokarskimi, gwintownikami, narzynkami,
głowicami gwinciarskimi, frezami i głowicami frezowymi. Szlifowanie gwintów.
Nacinanie uzębień. Nacinanie metodami kształtowymi (frezami modułowymi
krążkowymi i trzpieniowymi, dłutowaniem, przeciągaczami tarczowymi) oraz
obwiedniowymi (frezami modułowymi ślimakowymi, dłutowaniem). Wiórkowanie i
szlifowanie uzębień.
Podstawy projektowania procesów wytwarzania. Projektowanie procesów
produkcyjnych. Podstawy komputerowego wspomagania projektowania procesów
technologicznych (CAM – Computer Aided Manufacturing).
3
2
1
1
2
2
3
2
Semestr III (Podstawy inżynierii wytwarzania III – praktyka warsztatowa)
W Ć
Obróbka ręczna z elementami remontów:
Trasowanie (narzędzia i przyrządy traserskie, sprawdzenie i przygotowanie
przedmiotu do trasowania, trasowanie na płaszczyźnie, trasowanie przestrzenne).
Cięcie (blach o grubości nie przekraczającej 1 mm, cięcie blach grubszych do 10 mm
grubości).
Piłowanie powierzchni płaskich, kształtowych (podział pilników, dobór pilników,
obchodzenie się z pilnikami i ich konserwacja, zasady piłowania).
Wiercenie otworów przelotowych i nieprzelotowych, nawiercanie, pogłębianie,
rozwiercanie.
Gwintowanie otworów, rur.
Montaż i demontaż urządzeń okrętowych.
Spawalnictwo:
Obsługa sprzętu do spawania elektrycznego, spawanie elektryczne ręczne.
Obsługa sprzętu do spawania gazowego, spawanie gazowe, cięcie tlenem.
Obsługa sprzętu do spawania w osłonie gazów ochronnych. Spawanie metodą TIG,
MIG.
Obrabiarki:
Budowa tokarki, warunki skrawania, noże tokarskie, mocowanie przedmiotów
obrabianych na tokarce (zasadnicze zespoły tokarki, układ kinematyczny tokarki, napęd
ruchu głównego, napęd ruchu posuwowego, wpływ rodzaju obróbki na dobór warunków
skrawania, dobór warunków skrawania dla noży ze stali szybkotnących, dobór
warunków skrawania dla noży z płytkami z węglików.
spiekanych, zasady pracy noża, elementy geometryczne ostrza noża tokarskiego,
wytyczne doboru kątów ostrza, rodzaje noży tokarskich, zamocowanie noży na tokarce,
zamocowanie przedmiotu obrabianego w kłach, mocowanie przedmiotów w uchwytach
szczękowych, trzpienie tokarskie, mocowanie przy użyciu podtrzymki).
Toczenie powierzchni zewnętrznych (mocowanie przedmiotu obrabianego, dobór noży,
dobór parametrów skrawania, kolejność zabiegów podczas toczenia powierzchni
zewnętrznych, naddatki międzyoperacyjne).
Obróbka otworów na tokarce (warunki skrawania przy wierceniu wiertłami krętymi,
zasady wiercenia otworów na tokarce, dobór noży i parametrów skrawania przy
roztaczaniu otworów, dobór parametrów skrawania przy nawiercaniu, naddatki na
rozwiercanie otworów, dobór parametrów skrawania przy rozwiercaniu).
Warsztaty elektryczne:
Okrętowy elektryczny osprzęt instalacyjny
Praktyczna weryfikacja symboli stosowanych w dokumentacji technicznej, praktyczne
czytanie schematów elektrycznych ideowych i montażowych, budowa i oznaczanie
kabli i przyrządów.
Sposoby zarabiania końcówek przewodów i kabli.
L P
5
5
5
5
5
5
5
5
5
1
2
1
35
Demontaż, naprawa i montaż elektrycznych opraw oświetleniowych.
Demontaż, naprawa i montaż gniazd stykowych 1-faz., 3-faz. i 3-faz. kontenerowych.
2
2
Instalacyjne wyłączniki i gniazda rozgałęźne różnych typów: demontaż, naprawa,
montaż.
Sposoby układania przewodów i kabli w instalacjach okrętowych.
Sprawdzanie stanów izolacji po montażu na podstawie przepisów PRS.
Kod: S17
Przedmiot
3
2
2
TERMODYNAMIKA TECHNICZNA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
III
IV
Punkty
ECTS
4
3
A
C
L
2
2
2
A
C
L
30
30
30
Matematyka, Fizyka, Mechanika płynów, Metrologia i systemy pomiarowe, Maszyny cieplne wirnikowe,
Siłownie okrętowe, Chłodnictwo i klimatyzacja, Okrętowe silniki spalinowe.
ZNAĆ







Zasadnicze pojęcia i wielkości oraz ich jednostki miary.
Podstawowe prawa termodynamiki.
Przemiany gazu doskonałego i półdoskonałego oraz obiegi termodynamiczne silnikowe i chłodnicze.
Podstawy termodynamiki par oraz obiegów parowych silnikowych i chłodniczych.
Podstawy wymiany ciepła i niekonwencjonalne źródła energii.
Teoretyczne podstawy procesu spalania.
Podstawy termodynamiki gazów wilgotnych.
UMIEĆ
•
•
•
Zastosować termodynamikę do opisu zjawisk fizycznych.
Rozwiązywać podstawowe zadania z zakresu termodynamiki i wymiany ciepła (w tym: sporządzać
bilanse energetyczne, umieć obliczać ciepło i pracę, umieć wykonać obliczenia dotyczące podstawowych
przemian i urządzeń cieplnych).
Dokonać pomiaru podstawowych wielkości stosowanych w termodynamice.
LITERATURA
7.
8.
9.
10.
11.
Szargut J., Termodynamika, PWN, Warszawa 1991.
Staniszewski B., Termodynamika, PWN, Warszawa 1982.
Wiśniewski S., Termodynamika techniczna, WNT, Warszawa 1993.
Staniszewski B., Wymiana ciepła, PWN, Warszawa 1979.
Wiśniewski S., Wiśniewski T. S., Wymiana ciepła, WNT, Warszawa 1994.
36
Semestr III (Termodynamika techniczna I)
W Ć L
Podstawowe pojęcia z termodynamiki: wielkości fizyczne stosowane w
termodynamice (ciśnienie, temperatura, objętość masa, gęstość, ciężar właściwy,
lepkość, energia, ciepło, praca, moc), ich oznaczenia i jednostki; stany skupienia
substancji. Zerowa zasada termodynamiki a temperatura.
Energia potrzebna do zmiany stanu skupienia (ciało stałe – ciecz, ciecz - gaz).
Układ termodynamiczny: parametry układu, równowaga termodynamiczna układu,
energia układu, zasada zachowania ilości energii, pierwsza zasada termodynamiki.
Energia wewnętrzna, entalpia, entropia, praca i jej rodzaje (całkowita, użyteczna,
techniczna, indykowana, efektywna, … .
Gaz doskonały i półdoskonały: prawa Boyle’a – Mariotte’a, Gay-Lusaca,
Charlesa; równanie stanu gazu (Clapeyrona): ciepło właściwe; mieszaniny gazów.
Procesy termodynamiczne (przemiany): operacje podczas których zmieniają się
parametry stanu z lub bez równoczesnej wymiany energii w postaci pracy lub
ciepła; wymiana ciepła przez podgrzewanie i chłodzenie; wymiana pracy przez
sprężanie i rozprężanie. Przemiany: izobaryczna, izochoryczna, izotermiczna,
adiabatyczna, politropowa. Obliczanie wykładnika politropy poprzez pomiar
parametrów (p,v) sprężania/rozprężania.
Wprowadzenie do drugiej zasady termodynamiki. Wymiana energii w postaci
pracy: definicja pracy, rozwiązywanie przykładów liczbowych dla poszczególnych
przemian. Zamiana ciepła na pracę. Druga zasada termodynamiki.
Obiegi termodynamiczne silnikowe i chłodnicze. Obiegi gazowe: Carnota, Otta,
Diesla, Sabathe’a. Obiegi stosowane w silnikach odrzutowych i turbozespołach
spalinowych. Sprawność teoretyczna obiegu.
Sprężarki. Silniki i siłowniki cieplne. Wykresy pracy sprężarek tłokowych i
wirnikowych.
Para: para wodna, czynniki chłodnicze; parowanie, wrzenie, skraplanie,
sublimacja, para nasycona, para nasycona sucha, para nasycona wilgotna, stopień
suchości, para przegrzana; punkt potrójny, punkt krytyczny; tablice
termodynamiczne, Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem tablic.
Obiegi parowe: obieg Carnota silnikowy i chłodniczy; obieg Clausiusa –
Rankine’a; obieg Lindego; konwencjonalna siłownia parowa; jądrowa siłownia
parowa; sposoby zwiększania sprawności siłowni parowych.
Niekonwencjonalne źródła energii: energia słoneczna, energia geotermalna, cieki
wodne, biomasa, energia wiatru, inne formy energii niekonwencjonalnej (paliwo
wodorowe, ciepło odpadowe, ogniwa paliwowe, niekonwencjonalne silniki,
generatory MHD i MGD pompy ciepła).
Wymiana ciepła: trzy sposoby transportu energii cieplnej (przewodzenie,
konwekcja, promieniowanie); przejmowanie ciepła; przenikanie ciepła; określenie
współczynnika przenikania ciepła; wymienniki ciepła.
Gazy wilgotne: parametry powietrza wilgotnego; entalpia powietrza wilgotnego;
wykres i-x powietrza wilgotnego; przemiany izobaryczne powietrza wilgotnego.
Teoretyczne podstawy procesów spalania: podstawowe informacje o paliwach
stosowanych w siłowniach okrętowych; ciepło spalania wartość opałowa; rodzaje
spalania
(całkowite,
zupełne,
niezupełne,
niecałkowite);
równania
stechiometryczne; współczynnik nadmiaru powietrza; skład spalin.
Modelowanie procesów nierównowagowych i niestacjonarnych.
2
1
2
2
2
2
3
4
2
2
2
2
2
2
3
4
2
2
P
2
2
3
2
2
2
2
2
2
Semestr IV (Termodynamika techniczna II)
W Ć L
Wstęp do ćwiczeń laboratoryjnych oraz podstawowe zagadnienia miernictwa
procesów cieplno-przepływowych: wielkości mierzone, metody i techniki
pomiarów, metody opracowywania wyników doświadczeń.
P
2
37
Wzorcowanie manometru metodą porównania.
Wzorcowanie termometru technicznego metodą porównania.
Wyznaczanie charakterystyk termometru oporowego.
Wyznaczanie charakterystyki temperaturowej źródła promieniowania cieplnego.
Sprawdzanie termometru ruchowego metodą porównania.
Pomiar wilgotności powietrza.
Sprawdzanie przepływomierza zwężkowego za pomocą rurki spiętrzającej
Prandtla.
Sprawdzanie anemometru czaszowego za pomocą dyszy wypływowej.
Wzorcowanie sond kierunkowych za pomocą tunelika aerodynamicznego.
Techniczna analiza spalin.
Wyznaczanie wartości średniego ciepła właściwego oleju.
Wyznaczanie wartości wykładnika izentropy i politropy przy rozprężaniu
powietrza.
Wyznaczanie ciepła spalania i wartości opałowych paliw gazowych, płynnych i
stałych.
Wyznaczanie wartości współczynnika przewodzenia ciepła.
Kod: S18
Przedmiot:
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
ELEKTROTECHNIKA I
ELEKTRONIKA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
I
II
Punkty
ECTS
4
3
A
C
L
2
1
2
A
C
L
30
15
30
Matematyka, fizyka, metrologia i systemy pomiarowe, automatyka i robotyka
ZNAĆ





Podstawowe zależności opisujące pola elektryczne i magnetyczne, oraz dowolne obwody prądu stałego i
przemiennego i zjawiska w nich zachodzące.
Podstawy teorii głównych rodzajów maszyn elektrycznych i transformatorów.
Podstawowe rodzaje elementów elektronicznych i układów (wzmacniacze operacyjne, zasilacze
stabilizowane).
Sposoby realizacji obwodów prądu stałego i przemiennego oraz praktyczne wyznaczanie ich
parametrów.
Metody pomiarów dla realizacji wybranych eksperymentów.
UMIEĆ



Wyznaczać istotne parametry obwodów prądu stałego i przemiennego 1-faz i 3-faz.
Wskazać różnice konstrukcyjne podstawowych rodzajów maszyn elektrycznych oraz walory
eksploatacyjne.
Rozpoznać elementy i ich funkcje w schematach dokumentacji technicznych oraz ich karty katalogowe.
38


Prawidłowo interpretować zjawiska fizyczne zachodzące w obwodach prądu stałego i przemiennego
Opisać użyte w eksperymencie obiekty i przyrządy pomiarowe oraz omówić zawarte w instrukcji
laboratoryjnej cele.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
Hempowicz P. i inni , Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków, WNT, Warszawa 1999.
Białek R., Elektrotechnika i elektronika okrętowa, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni 2005.
Glinka T., Maszyny elektryczne wzbudzane magnesami trwałymi, WPŚ Gliwice 2002.
Roszczyk S., Teoria maszyn elektrycznych, WNT Warszawa 1979.
Nowak M, Barlik R., Poradnik inżyniera energoelektronika, WNT Warszawa 1998.
Semestr I (Elektrotechnika i elektronika I)
W Ć L P
Podst. wielkości i zależności opisujące pola i obwody elektryczne i magnetyczne.
Podst. prawa i zależności w obwodach prądu stałego.
Podst. prawa i zależności w obwodach jednofazowych prądu przemiennego.
Moc, współczynnik mocy i kompensacja mocy biernej w obwodach jednofazowych prądu
przemiennego.
Obwody trójfazowe i pomiar mocy. Połączenia w trójkąt i w gwiazdę. Wpływ wyższych
harmonicznych na jakość energii w sieciach statkowych.
Prądnice prądu stałego. Silniki prądu stałego.
Transformatory jedno i trójfazowe.
Prądnice synchroniczne.
Silniki asynchroniczne. Silniki jednofazowe i komutatorowe.
Półprzewodniki typu n i p Objętościowe elementy półprzewodnikowe
Własności złącza p-n, diody prostownicze i specjalne.
Tranzystory bipolarne i polowe.
Wybrane bloki elektroniczne ich parametry i zastosowania.
Wzmacniacze operacyjne ich parametry i zastosowania.
Zasilacze stabilizowane.
Semestr II (Elektrotechnika i elektronika II)
Sprawdzanie praw Ohma, Kirchhoffa i zasady superpozycji.
Mostek Wheatstone’a jako rozgałęziony obwód prądu stałego.
Badanie dławika z zamkniętym obwodem magnetycznym.
Badanie obwodu rezystancyjno-pojemnościowego.
Badanie obwodu rezystancyjno-indukcyjno-pojemnościowego.
Wyznaczanie mocy w obwodzie jednofazowym.
Badanie prądnicy prądu stałego
Badanie silnika prądu stałego
Badanie silnika asynchronicznego klatkowego
Badanie silnika asynchronicznego wielobiegowego
Badanie transformatora 1-faz dwuuzwojeniowego
Badanie pracy równoległej transformatorów 3-faz
Badanie prądnicy synchronicznej
Badanie selsynów
2
2
4
2
2
2
3
4
2
2
2
4
2
2
2
1
2
1
W Ć L P
5
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
39
Kod: S19
Przedmiot:
AUTOMATYKA I ROBOTYKA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
III
IV
Punkty
ECTS
3
2
A
C
L
2
1
A
C
L
30
-15
Matematyka, Fizyka, Siłownie okrętowe, Termodynamika, Mechanika techniczna, Elektrotechnika i
elektronika. Metrologia i systemy pomiarowe.
ZNAĆ
Podstawy teoretyczne budowy i działania członów oraz układów regulacji liniowej ciągłej: Liniowość i
linearyzacja. Przekształcenie Laplace’a. Transmitancja operatorowa i widmowa. Charakterystyki czasowe i
częstotliwościowe. Człony układów automatyki. Schematy blokowe. Kryteria stabilności. Wskaźniki jakości
statycznej i dynamicznej. Regulatory. Zasady doboru regulatorów oraz ich nastaw. Struktury układów
regulacji. Układy przekaźnikowe. Podstawy budowy i działania układów przełączających. Podstawy budowy
i działania układów dyskretnych. Podstawy budowy i działania robotów przemysłowych. Metody analizy
właściwości układów automatyki. Metody identyfikacji obiektów regulacji, doboru regulatorów oraz ich
nastaw.
Metody kształtowania stabilności i jakości procesu regulacji. Metody programowania robotów
przemysłowych.
UMIEĆ




Dokonywać analiz działanie okrętowych układów regulacji.
Badać i oceniać jakość regulacji.
Diagnozować stan techniczny układów regulacji oraz dobierać ich nastawy.
Programować działanie robotów przemysłowych.
LITERATURA
1. Kaczorek T., Teoria sterowania i systemów, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1999.
2. Kaczorek T., Dzieliński A., Dąbrowski W., Łopatka R., Podstawy teorii sterowania, MIKOM,
Warszawa 2006.
3. Nise N. S., Control system engineering, John Wiley & Sons, USA 2004.
4. Ogata K., Modern control engineering, Prentice Hall, New Jersey 1997.
5. Morecki A., Knapczyk J.(pod redakcją), Podstawy robotyki. Teoria i elementy manipulatorów i robotów,
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 1999.
Semestr III
Podstawowe pojęcia automatyki. Taksonomia układów automatyki (UA) i ich modeli.
Przykłady członów i układów.
Liniowość i linearyzacja. Liniowy, stacjonarny model UA.
Transformacja Laplace’a Przykłady.
W
2
L* P
2
1
40
Transmitancja operatorowa jedno- i wielowymiarowa.
Wyznaczanie transmitancji. Przykłady.
Transmitancja widmowa i charakterystyki częstotliwościowe.
Odpowiedź obiektu liniowego na typowe wymuszenia.
Podstawowe człony liniowe i ich charakterystyki. Przykłady realizacji.
Schematy blokowe. Wyznaczanie transmitancji UA. Przykłady.
Regulatory liniowe – transmitancje, charakterystyki, struktury. Przykłady realizacji.
Jakość statyczne i dynamiczna UA.
Stabilność UA.
Identyfikacja obiektów regulacji.
Dobór regulatorów i ich nastaw.
Struktury UA.
Przekaźnikowe UA. Przykłady realizacji.
Elementy robotyki - taksonomia robotów, struktura manipulatora, równanie ruchu
manipulatora, sterowanie robotem
Semestr IV
Badanie pneumatycznej kaskady sterującej
Badanie wzmacniaczy mocy
Badania dynamiki podstawowych członów automatyki
Badanie charakterystyk częstotliwościowych członów automatyki
Badanie charakterystyk przetworników pomiarowych
Badanie charakterystyk regulatora PID
Metody doboru nastaw regulatorów
Identyfikacja obiektów regulacji i dobór nastaw regulatora
Badanie układu regulacji przekaźnikowej
Programowanie manipulatora
* - do wyboru 15 godzin
Kod: S20
Przedmiot
2
2
1
3
2
2
2
2
1
1
2
1
4
*
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
METROLOGIA I SYSTEMY
POMIAROWE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
III
Punkty
ECTS
2
A
C
L
1
2
A
C
L
15
30
Matematyka, Fizyka, Informatyka, Elektrotechnika i elektronika okrętowa, Siłownie okrętowe, Symulator
siłowni okrętowych, Automatyka okrętowa, Technologia remontów.
ZNAĆ




Podstawy teorii pomiarów, zasady oceny dokładności pomiaru.
Właściwości przetworników pomiarowych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych.
Strukturę i elementy toru pomiarowego (przekładniki, wzmacniacze, tłumiki, prostowniki, filtry, układy
separacji, przetworniki A/C i C/A, układy indykacji i sygnalizacji).
Konfiguracje układowe i właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych analogowych i
cyfrowych.
41



Instrumentarium pomiarowe podstawowych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych dla potrzeb
eksploatacji siłowni okrętowej.
Podstawy akwizycji i opracowania informacji pomiarowej oraz ich wykorzystania w systemach
pomiarowo-kontrolnych, interfejsach pomiarowych, komputerowych sieciach przemysłowych, układach
monitoringu siłowni okrętowej.
*Podstawy słownictwa i opisu w języku angielskim podstawowych układów i procedur pomiarowych
związanych z siłownią okrętową.
*W przypadku, gdy część zajęć audytoryjnych, na mocy decyzji RWM, prowadzona jest w języku angielskim.
UMIEĆ





Wyznaczać błąd i niepewność pomiaru na drodze teoretycznej i empirycznej dla różnych torów
pomiarowych.
Dobierać właściwe metody i układy pomiarowe dla różnych obiektów sterowania i monitoringu, w
zależności od warunków i celu pomiarów.
Wyznaczać charakterystyki przetwarzania różnych czujników i układów pomiarowych.
Kalibrować tory pomiarowe.
Diagnozować nieprawidłowości działania i uszkodzenia układów pomiarowych.
LITERATURA
1. Tumański S., Technika pomiarowa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007
2. Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A., Metrologia elektryczna, Wydawnictwa NaukowoTechniczne, Warszawa 2003
3. Mindykowski J., Assessment of electric power quality in ship systems fitted with converter
subsystems, Shipbuilding & Shipping, Gdańsk 2003
Semestr III
W Ć L P
Pomiar-informacja pomiarowa i jej przedstawienie. Układ podstawowych i
dopełniających jednostek miar. Jednostki pochodne. Odtwarzanie jednostek miar.
Przekazywanie jednostek miar od etalonów do narzędzi pomiarowych.
Uogólniony schemat przyrządu pomiarowego. Funkcja przetwarzania przyrządu
pomiarowego. Wzorcowanie przyrządów pomiarowych - tworzenie podziałki.
Przetworniki pomiarowe. Struktura przyrządu pomiarowego.
Właściwości i charakterystyki metrologiczne przyrządów pomiarowych. Warunki
eksploatacji przyrządów pomiarowych. Dobór przyrządów do pomiarów. Błąd
podstawowy i dodatkowy narzędzia pomiarowego. Klasa dokładności przyrządu.
Pomiary statyczne i dynamiczne. Pomiary analogowe i cyfrowe. Sygnały pomiarowe
zdeterminowane, losowe oraz ich parametry. Dyskretyzacja i kwantowanie. Procesy
stacjonarne i warunki ich pomiaru. Komputeryzacja procesu pomiaru.
Czujniki pomiarowe- tensometryczne. Mostki pomiarowe. Zastosowanie pomiarów
tensometrycznych. Sposoby przetwarzania sygnałów wielkości nieelektrycznych w
elektryczne.
Pomiary wielkości liniowych i kątowych. Wyznaczanie odchyłek kształtu.
Pomiary zużycia ciepła.
Pomiary strumienia przepływu cieczy. Przepływomierze, zwężki pomiarowe i ich
charakterystyki.
Kontrola warunków odniesienia dla pomiarów w pomiarach przemysłowych.
Pomiary metodami ultradźwiękowymi.
2
2
2
2
2
2
1
4
1
4
1
2
1
6
2
1
4
2
4
42
Kod: S21
Przedmiot:
OCHRONA ŚRODOWISKA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
ECTS
I
2
A
C
L
2
A
C
L
30
Fizyka, Chemia, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia
ZNAĆ




Zagrożenia lokalne i globalne dla środowiska.
Wpływ zanieczyszczeń na klimat i warunki życia w środowisku morskim i lądowym.
Urządzenia do ograniczenia, likwidowania i kontroli zanieczyszczeń środowiska morskiego i lądowego.
Międzynarodowe i krajowe przepisy dotyczące kontroli zanieczyszczeń środowiska.
UMIEĆ




Przeciwdziałać emisji szkodliwych substancji do środowiska.
Formułować wymagania dotyczące budowy i konstrukcji statku, jego wyposażenia w urządzenia
ochrony środowiska.
Zapobiegać zanieczyszczeniom środowiska i ograniczać skutki zanieczyszczeń.
Rozwiązywać problemy dotyczące ochrony środowiska morskiego i lądowego.
LITERATURA
1. Bonca Z., Freony w okrętowych urządzeniach chłodniczych, Budownictwo Okrętowe i Gospodarka
Morska, nr 4, 1994
2. Gronowicz J., Ochrona środowiska w transporcie lądowym, Politechnika Szczecińska 1996
3. Małczyński M., Technika ochrony przed zanieczyszczeniami ze statków, Wyd. Morskie, Gdańsk
1989
4. Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza przez Statki (MARPOL
72/78) Wyd. PRS, Gdańsk 1996
5. Wiewióra A., Ochrona środowiska morskiego , F.R. WSM Szczecin 1997;
6. Prospekty i materiały informacyjne firm produkujących urządzenia do ochrony środowiska.
Semestr I
W Ć
Źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska naturalnego. Podstawowe pojęcia.
Zagrożenia ekologiczne w skali globalnej i lokalnej.
Strategia ochrony środowiska naturalnego. Rezerwaty. Parki Narodowe. Bałtyk –
Morski Obszar Szczególnie Wrażliwy. (PSSA)
Przepisy prawne regulujące ochronę środowiska naturalnego. Ustawy i przepisy
państwowe, przepisy lokalne. Konwencje międzynarodowe (Konwencje -
L P
5
4
3
43
HELSIŃSKA, BAZYLEJSKA, RIO DE JANERIO. Protokół z KIOTO).
Statek jako źródło zanieczyszczeń morza.
Prawna ochrona wód morskich przed zanieczyszczeniami ze statku. Konwencja
MARPOL, DUMPING, HELCOM.
Zapobieganie zanieczyszczeniu mórz olejami (załącznik I Konwencji MARPOL).
Źródła zanieczyszczeń olejowych i ich wpływ na środowisko. Przepisy konwencji
MARPOL. Techniczne sposoby odolejania wody stosowane na statku. Metody i środki
zwalczania rozlewów olejowych.
Zapobieganie zanieczyszczeniu szkodliwymi substancjami przewożonymi luzem
(załącznik II Konwencji MARPOL). Przepisy konwencji MARPOL. Klasyfikacja
szkodliwych substancji ciekłych. Warunki usuwania szkodliwych substancji. Pompy,
rurociągi i instalacje, urządzenia odbiorcze. Książka zapisów ładunkowych.
Szkodliwe substancje przewożone w opakowaniach (załącznik III Konwencji
MARPOL). Zastosowanie. Opakowanie, oznakowanie i nalepki. Dokumenty.
Rozmieszczenie, ograniczenia ilościowe. Kontrola portu.
Zapobieganie zanieczyszczeniu morza ściekami (załącznik IV Konwencji MARPOL).
Ścieki sanitarne i ich wpływ na środowisko morskie. Przepisy konwencji MARPOL.
Techniczne sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom ściekami na statku.
Zapobieganie zanieczyszczeniu morza śmieciami (załącznik V Konwencji MARPOL).
Przepisy konwencji MARPOL. Techniczne sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom
śmieciami na statku.
Zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi składnikami spalin na morzu (załącznik VI
Konwencji MARPOL).
Silnik wysokoprężny, kocioł, spalarka jako źródło zanieczyszczeń atmosfery. Zależność
skutków ekologicznych od składu spalin.
Inne zagrożenia ekologiczne.
Kod: E22
Przedmiot
1
2
2
2
2
3
2
2
2
TECHNOLOGIA REMONTÓW
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
VII
Punkty
ECTS
1,5
3
A
C
L/S
1
2
1+1
A
C
L/S
15
30
15+15
mechanika techniczna, mechanika płynów, grafika inżynierska, podstawy konstrukcji maszyn, nauka o
materiałach, termodynamika techniczna, praktyka warsztatowa, okrętowe silniki tłokowe, kotły okrętowe,
mechanizmy i urządzenia okrętowe, siłownie okrętowe.
ZNAĆ



rodzaje narzędzi stosowanych w demontażu. i montażu maszyn,
zasady demontażu i montażu połączeń rozłącznych oraz nierozłącznych w maszynach i urządzeniach
okrętowych,
zasady wykorzystania materiałów kompozytowych w technologii regeneracji części maszyn.
44
UMIEĆ



dobrać właściwe narzędzia do prac remontowych,
zachować zasady bezpiecznej pracy podczas remontów,
przeprowadzić regenerację części za pomocą materiałów kompozytowych.
LITERATURA
1. Wrotkowski J, Paszkowski B., Wojdak J., Remont maszyn. Demontaż, naprawa elementów, montaż,
WNT Warszawa 1987.
2. Piaseczny L., Technologia naprawy okrętowych silników spalinowych, Wydawnictwo Morskie Gdańsk
1992.
3. Jezierski J., Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów w budowie maszyn, WNT, Warszawa 1994.
4. Jezierski J., Technologia tłokowych silników wysokoprężnych, WNT, Warszawa 1999.
5. Legutko S., Eksploatacja maszyn, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
Semestr V
Rodzaje narzędzi stosowanych w demontażu urządzeń. Zasady demontażu urządzeń,
podzespołów i elementów siłowni okrętowej. Zasady bezpieczeństwa prac montażowych.
W Ć L P
15
Semestr VII
W Ć L S
Podstawy metrologii warsztatowej:
a) przyrządy pomiarowe stosowane w remontach maszyn urządzeń i ich
przeznaczenie,
b) pomiary błędów kształtu i położenia.
Regeneracja elementów z wykorzystaniem kompozytów i tworzyw sztucznych, technologia
nakładania ochronnych powłok malarskich i z tworzyw sztucznych.
Technologia remontu okrętowych tłokowych silników spalinowych:
a) przygotowanie i organizacja remontu silnika,
b) pomiary przed rozpoczęciem demontażu,
c) demontaż podstawowych zespołów silnika,
d) weryfikacja i naprawa elementów silnika,
e) pomiary w czasie trwania montażu oraz po zakończeniu remontu, próby silnika po
naprawie.
1
/technologia remontów/
W Ć L S
6
Technologia remontu maszyn i urządzeń pomocniczych: pomp, sprężarek, wentylatorów,
filtrów, wymienników ciepła, wirówek, urządzeń hydraulicznych, urządzeń ochrony środowiska
morskiego:
a) przygotowanie i organizacja remontu,
b) pomiary przed rozpoczęciem demontażu,
c) demontaż podstawowych zespołów,
d) weryfikacja i naprawa elementów,
e) pomiary w czasie trwania montażu i po zakończeniu remontu, próby po naprawie.
Badania nieniszczące materiałów:
a) ultradźwiękowe metody kontroli jakości materiałów oraz pomiary grubości
materiałów,
b) magnetyczno-proszkowe i penetracyjne metody wykrywania nieciągłości
materiałów,
c) radiograficzne metody kontroli jakości materiałów,
d) wykrywanie nieciągłości metodami elektrycznymi.
Diagnostyka techniczna maszyn i urządzeń okrętowych:
a) diagnostyka wibroakustyczna maszyn wirnikowych i tłokowych,
2
3
8
15
8
1
4
45
b) nowe systemy diagnostyki technicznej na przykładach firm:
CoCoS-MAN B&W, MAPEK-PR, SIPWA-TP, SULZER,
c) endoskopia w zastosowaniu okrętowym.
Gospodarka remontowa na statkach:
a) procesy starzenia fizycznego kadłuba i wyposażenia statku,
b) organizacja remontu statku ( rodzaje remontów: awaryjny, roczny, międzyrejsowy,
klasowy),
c) planowanie remontów,
d) gospodarka częściami zamiennymi.
2
Prezentacja prac seminaryjnych wykonanych w czasie praktyki morskiej realizowanej w
semestrze VI.
Kod: ET23
Przedmiot:
15
BUDOWA I TEORIA OKRĘTU
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
Punkty
ECTS
2
A
C
L
1
1
-
A
C
L
15
15
-
Matematyka, Fizyka, Mechanika techniczna, Wytrzymałość materiałów, Mechanika płynów, Podstawy
napędu statku, Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku.
ZNAĆ
Zasady określania i dokumentowania wymiarów głównych okrętu oraz geometrii kadłuba, podstawy
teoretyczne stateczności początkowej i dynamicznej okrętu i wpływu na nie swobodnych powierzchni
ładunków płynnych, typy statków i ich rozplanowanie przestrzenne, postawy wytrzymałości ogólnej i
lokalnej kadłuba, elementy konstrukcji i wiązań kadłuba, rodzaje pędników i sterów, sposoby sterowania
statkiem, rolę Międzynarodowej Organizacji Morskiej i instytucji klasyfikacyjnych. Kryteria stateczności
okrętu. Zasady dokonywania przeglądów i dokowania statków.
UMIEĆ




Interpretować linie teoretyczne.
Wyznaczać: położenie środka ciężkości i wyporu okrętu metodami analitycznymi oraz jego wysokość
metacentryczną.
Określać ilościowo wpływ swobodnych powierzchni ładunków płynnych na stateczność okrętu.
Korzystać z dokumentacji konstrukcyjnej i statecznościowej okrętu.
LITERATURA
1. Staliński J., Teoria okrętu, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1969.
2. Tupper E., Introduction to naval architecture, Butterworth-Heinemann, Oxford 2000.
3. Wewiórski, S., Wituszyński, K., Konstrukcja stalowego kadłuba okrętowego,
Morskie, Gdańsk 1977.
4. Eyres, D. J., Ship construction, Butterworth-Heinemann, Oxford 2001.
Wydawnictwo
46
Semestr V
W Ć L
Geometria kadłuba okrętu: terminologia, linie teoretyczne, wymiary główne,
stosunki wymiarów głównych, współczynniki pełnotliwości.
Działalność IMO i instytucji klasyfikacyjnych.
Wolna burta.
Pływalność, stateczność, niezatapialność: stateczność początkowa, moment
przechylający, moment prostujący.
Wpływ swobodnych powierzchni cieczy na stateczność okrętu.
Stateczność dynamiczna: kąt przechyłu dynamicznego, kryteria stateczności.
Typy statków i podział wewnętrzny: masowce, drobnicowce, promy, zbiornikowce,
produktowce, gazowce.
Obciążenie konstrukcji kadłuba: wytrzymałość lokalna i ogólna kadłuba. Krzywe:
ciężarów, wyporu i obciążeń.
Układ wiązań wewnętrznych kadłuba: typy wiązań i elementy konstrukcji.
Konstrukcja dna, pokładów, burt, poszycia kadłuba: grodzie, konstrukcja
skrajników dziobowego i rufowego, ładownie i zbiorniki wbudowane.
Pędniki i stery, rodzaje.
Przeglądy statków, ich zakresy, dokowanie.
Korzystanie z dokumentacji konstrukcyjnej i statecznościowej statku.
Składowe masy. Wpływ przyjmowania, zdejmowania i przesuwania ciężarów na
położenie środka ciężkości okrętu.
Obciążenie konstrukcji kadłuba: zginanie kadłuba, wykresy sił wewnętrznych,
skręcanie kadłuba.
Stateczność początkowa.
Wpływ swobodnych powierzchni cieczy na stateczność okrętu.
Stateczność dynamiczna.
Kod: ET24
Przedmiot:
P
1
1
3
1
2
1
1
1
2
1
1
4
2
4
3
2
SIŁOWNIE OKRĘTOWE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
IV
V
VI
VII
Punkty
ECTS
2
2
0,5
A
C
L
2
1
1
z
0,5
A
C
L
30
15
15
z
8
Okrętowe silniki tłokowe, Kotły okrętowe, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe,
Chłodnictwo i klimatyzacja, Chemia wody paliw i smarów, Symulator siłowni okrętowej.
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć wykładów, ćwiczeń i wykonaniu odpowiednich zadań na
symulatorze siłowni oraz w czasie praktyki eksploatacyjnej na statku powinien:
ZNAĆ

Podstawowe rozwiązania siłowni okrętowych.
47



Podstawy gospodarki energetycznej siłowni.
Podstawy budowy i zasady eksploatacji instalacji
ogólnookrętowych.
Podstawowe rozwiązania systemów siłowni parowych.
siłowni
spalinowych
oraz
instalacji
UMIEĆ



Samodzielnie obsługiwać instalacje siłowni i systemy ogólno okrętowe.
Ocenić wpływ czynników eksploatacyjnych na zachowanie się układu napędowego statku pod
względem energetycznym.
Dobrać prawidłowe parametry pracy siłowni w określonych stanach zewnętrznych.
LITERATURA
1. Urbański P., Gospodarka energetyczna na statkach, Wydawnictwo Morskie. Gdańsk.
2. Urbański P., Instalacje spalinowych siłowni okrętowych, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki
Gdańskiej.
3. Kowalski A., Krzyżanowski J., Okrętowe siłownie parowe, Wydawnictwo Uczelniane WSM
Gdynia.
Semestr IV (Siłownie okrętowe I)
W Ć L
Pojęcie siłowni okrętowej i jej rola na statku morskim. Okrętowy układ napędowyrodzaje. Maszyny i urządzenia znajdujące się w siłowni-ich podstawowe funkcje,
rozmieszczenie, wzajemne powiązania i współdziałanie.
Klasyfikacja i charakterystyka siłowni okrętowych.
Energetyka siłowni okrętowej. Sprawność okrętowego urządzenia energetycznego.
Sprawności podstawowych okrętowych układów urządzeń energetycznych. Ogólna
sprawność energetyczna siłowni.
Instalacje spalinowych siłowni okrętowych. Instalacje chłodzenia wodą. Instalacje
chłodzenia cylindrów i głowic wodą słodką.
Instalacje chłodzenia wtryskiwaczy wodą słodką.
Instalacje chłodzenia tłoków wodą słodką. Zalety i wady chłodzenia wodnego.
Instalacje wody morskiej. Zastosowania wody morskiej na statku. Instalacja
klasyczna-konfiguracja chłodnic. Centralny system chłodzenia.
System smarny. Instalacja oleju cylindrowego.
Instalacja obiegowego smarowania i chłodzenia silnika-typy istalacji. Smarowanie
turbosprężarek. Zbiornik obiegowy. Przykłady instalacji.
Instalacje oczyszczania oleju. Zanieczyszczenia znajdujące się w oleju. Sposoby
oczyszczania oleju. Wirowanie ciągłe i okresowe.
Instalacja transportu oleju.
System paliwowy. Rodzaje paliwa żeglugowego na statku. Instalacja transportu
paliwa. Instalacja oczyszczania paliwa.
Instalacje zasilania silnika paliwem. Instalacja konwencjonalna i instalacja
ciśnieniowa.
Instalacja parowa pomocnicza. Sposoby łączenia kotłów: opalanego z
utylizacyjnym. Budowa i rola: odwadniaczy termodynamicznych, zbiornika
obserwacyjnego skroplin i skrzyni cieplnej. Uzupełnianie wody w obiegu i sposoby
jej uzdatniania.
Instalacja sprężonego powietrza. Zastosowanie sprężonego powietrza na statku.
Sprężarki, butle, zawory. Zasady pracy instalacji i czynności obsługowe.
Instalacja zęzowa. Spotykane rozwiązania konstrukcyjne instalacji. Przepisy
dotyczące pompowania wód zaolejonych. Sposoby pompowania i przechowywania
wody zęzowej.
P
2
3
2
2
1
1
2
1
2
2
1
2
2
2
1
2
48
Instalacja balastowa. Spotykane rozwiązania konstrukcyjne instalacji.
Przykładowa instalacja tradycyjna. Instalacje balastowe na lodołamaczach.
Instalacja balastowe na kontenerowcach. Systemy antyprzechyłowe.
2
Semestr V (Siłownie okrętowe II)
W Ć L
Instalacje wody sanitarnej słodkiej i słonej. Instalacje wody technicznej. Instalacje
wody spożywczej.
Uzdatnianie wody morskiej i słodkiej w instalacjach siłownianych. Sposoby
kontroli. Środki uzdatniające.
Instalacje przeciwpożarowe. Instalacje konwencjonalne oparte o wodę morską.
Nowoczesne instalacje oparte o mgłę wodną. Instalacje z użyciem CO 2. Instalacje
gaśnicze z użyciem pary-parogaszenie.
Siłownie parowe. Rodzaje siłowni parowych. Siłownie z maszyną parową tłokową i
siłownie turboparowe.
Parametry pracy siłowni turboparowych. Siłownia pracująca według prostego
obiegu Rankina.
Sposoby podwyższania sprawności obiegu Rankina. Siłownie z przegrzewem
międzystopniowym i z regeneracyjnym podgrzewem wody zasilającej.
Instalacja parowa siłowni turboparowej.
Instalacja skroplinowo zasilająca siłowni turboparowej.
Instalacje olejowe siłowni turboparowej: grawitacyjna i ciśnieniowa.
Instalacje paliwowe siłowni turboparowej.
Dobór maszyn i urządzeń do instalacji siłownianych. Projektowanie wybranych
systemów i instalacji zgodnie z przepisami towarzystw klasyfikacyjnych.
P
2
2
4
1
1
1
1
1
1
1
15
Semestr VI
W Ć L
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej realizowanej zgodnie z
programem zawartym w Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book).
Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy mechanik.
Zapoznanie się z eksploatacją siłowni w różnych stanach eksploatacyjnych statku.
Wykonanie z natury schematów instalacji: sprężonego powietrza, zasilającej
paliwowej, olejowej silnika głównego, wody morskiej, chłodzenia tłoków,
cylindrów i głowic silnika głównego, chłodzenia i olejowej silników
pomocniczych, transportowej paliwa, zęzowej, balastowej, wody sanitarnej,
parowej i skroplinowej, przeciwpożarowej oraz szkicu układu napędowego statku.
Sporządzenie charakterystyk śrubowych w funkcji prędkości obrotowej silnika i
prędkości postępowej statku w różnych warunkach pływania.
P
z
Semestr VII (Siłownie okrętowe III)
W Ć L
Prezentacja prac seminaryjnych wykonanych w czasie praktyki morskiej
realizowanej w semestrze VI.
P
7
49
Kod: E25
Przedmiot:
ZARZĄDZANIE BEZPIECZNĄ
EKSPLOATACJĄ STATKU
Semestr
VII
Punkty
ECTS
0,5
A
C
L
0,5
A
C
S
7
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, Ochrona środowiska, Praktyka morska.
ZNAĆ






Ogólne zasady bezpieczeństwa pracy na statku.
Elementy systemu nadzoru nad bezpieczeństwem ruchu siłowni.
Elementy systemu nadzoru nad bezpieczeństwem utrzymania ruchu siłowni.
Elementy systemu nadzoru nad bezpieczeństwem zaopatrzenia statku.
Elementy systemu kontroli stanu w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego statku.
Elementy systemu kontroli stanu w zakresie ochrony środowiska morskiego.
UMIEĆ









Przestrzegać wymagane środki bezpieczeństwa dotyczące wykonywania prac niebezpiecznych (z
otwartym ogniem, w przestrzeniach zamkniętych/ograniczonych, na wysokości/poza burtą, itp.).
Określić zakres działań członków załogi podczas różnych alarmów.
Zidentyfikować rozmieszczenie i przeznaczenie maszyn i urządzeń awaryjnych.
Określić zakres obowiązków członków załogi wynikający z kodeksu ISM i ISPS.
Określić zakres procedur wachtowych oraz przyjmowania i zdawania obowiązków.
Zidentyfikować rozmieszczenie i przeznaczenie instalacji i wyposażenia ochrony środowiska.
Scharakteryzować istotę poszczególnych czynności procedury bunkrowania paliwa.
Przedstawić i scharakteryzować najważniejsze dokumenty klasyfikacyjne i konwencyjne z zakresu
bezpieczeństwa eksploatacji i zapobiegania zanieczyszczaniu.
Scharakteryzować istotę poszczególnych czynności procedury utrzymania i monitorowania skuteczności
działania środków bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
LITERATURA
1. Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu. SOLAS 1974.
2. Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki. MARPOL 73/78.
3. Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw
oraz pełnienia wacht. STCW 1978.
4. Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem
zanieczyszczaniu (Kodeks ISM).
5. Międzynarodowy kodeks ochrony statku i obiektu portowego (Kodeks ISPS).
Semestr VI
W Ć
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej realizowanej zgodnie z programem
zawartym w Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book). Wykonanie
programu potwierdza podpisem starszy mechanik.
L
P
z
50
Semestr VII
W Ć
semestrze VI.
Instruktaż i szkolenie na statku. Zaznajomienie ze statkiem. Listy kontrolne dotyczące
prac niebezpiecznych.
Sygnały alarmów. Zadania członków załogi podczas alarmów. Rozmieszczenie
podręcznego sprzętu ratowniczego, przeciwpożarowego, środków ochrony osobistej i
pierwszej pomocy medycznej.
Rozmieszczenie i przeznaczenie: awaryjnego zespołu prądotwórczego, awaryjnej pompy
pożarowej, przycisków sygnalizacji alarmowej, awaryjnego ssania zęz, systemu
zaworów szybkozamykających, systemu zamykania przejść wodo i ognioszczelnych,
wyjść awaryjnych, stacji sterowania stałymi instalacjami gaśniczymi, systemu
oświetlenia awaryjnego.
Procedury wachtowe, przyjmowanie i zdawanie obowiązków. Procedury utrzymania i
monitorowania zdolności siłowni do pracy okresowo bezwachtowej.
Rozmieszczenie i przeznaczenie instalacji i wyposażenia ochrony środowiska. Książka
zapisów olejowych. Okrętowy plan zapobiegania rozlewom olejowym.
Procedura bunkrowania paliwa (lista kontrolna czynności wykonywanych przed, w
trakcie i po przyjęciu paliwa).
Procedury utrzymania i monitorowania skuteczności działania środków bezpieczeństwa
pożarowego.
Kod: ET26
Przedmiot
L
S
1
1
1
1
1
1
1
OKRĘTOWE SILNIKI TŁOKOWE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
IV
V
VIII
Punkty
ECTS
3
3
0,5
A
C
L
2
1
2
0,5
A
C
L
30
15
30
8
Przedmiot bazuje na wiedzy przekazywanej w ramach przedmiotów:
termodynamika techniczna, mechanizmy i urządzenia okrętowe, podstawy konstrukcji maszyn, rysunek
techniczny, matematyka i fizyka.
ZNAĆ:







Zasadę działania silników spalinowych.
Wielkości charakteryzujące osiągi silnika.
Procesy zachodzące w silnikach okrętowych jak: proces wymiany ładunku, wtrysku i spalania,
doładowania itp.
Konstrukcję, materiały i techniki wytwarzania ważniejszych elementów konstrukcyjnych okrętowych
silników tłokowych.
Budowę, działanie i właściwości pracy instalacji silnika okrętowego w tym: paliwowej, olejowej,
chłodzenia, sterowania i rozruchu.
Zjawiska towarzyszące pracy silnika: obciążenia cieplne i mechaniczne, drgania i hałas, toksyczność
spalin.
Zasady eksploatacji silnika okrętowego.
51
UMIEĆ:






Wykorzystać przyrządy i systemy pomiarowe do diagnostyki silnika.
Wykorzystać informacje o wskaźnikach pracy silnika do oceny stanu technicznego.
Wykorzystać mierzone wielkości i wskaźniki pracy silnika do jego prawidłowej eksploatacji.
Eksploatować silniki w zmiennych warunkach.
Wykonywać czynności obsługowe w tym regulacyjne.
Zapewnić bezpieczną i pewna pracę silnika głównego i pomocniczych.
LITERATURA
1. Włodarski J.K., Witkowski K., Okrętowe silniki spalinowe, Podstawy teoretyczne, Akademia Morska,
Gdynia 2006 r.
2. Piotrowski I., Witkowski K., Okrętowe silniki spalinowe, TRADEMAR, Gdynia 2003 r.
3. Witkowski K., Okrętowe silniki spalinowe. Budowa, Wyd. WSM, Gdynia 1996 r.
4. Włodarski J.K., Stany eksploatacyjne okrętowych silników spalinowych, FR WSM, Gdynia 2001 r.
5. Piotrowski I., Witkowski K., Eksploatacja okrętowych silników spalinowych, FR WSM, Gdynia 2002.
Semestr IV (Okrętowe silniki tłokowe I)
W Ć
Podział, budowa i klasyfikacja tłokowych silników spalinowych. Zasada działania
silnika z zapłonem samoczynnym.
Obiegi teoretyczne: Otto, Diesla, Sabathé. Średnie ciśnienie teoretyczne. Obieg
porównawczy.
Obieg rzeczywisty. Procesy: napełniania cylindra powietrzem, sprężania, spalania,
rozprężania i wylotu spalin.
Wskaźniki pracy silnika – energetyczne i ekonomiczne.
Wymiana czynnika roboczego w silniku czterosuwowym i dwusuwowym. Parametry
czynnika roboczego i wskaźniki procesu wymiany. Systemy płukania w silnikach
dwusuwowych.
Doładowanie silników spalinowych. Wykorzystanie energii gazów wylotowych. Systemy
doładowania silników dwusuwowych i czterosuwowych. Współpraca silnika, sprężarki i
turbiny.
Charakterystyki silników: prędkościowe, obciążeniowe, regulacyjne i uniwersalne. Pole
pracy silnika.
Kinematyka układu tłokowo-korbowego.
Dynamika układu tłokowo-korbowego. Siły i momenty obciążające silnik, zasady ich
równoważenia.
Drgania silnika. Drgania skrętne wału korbowego. Drgania poprzeczne silnika.
Drgania kadłuba statku powodowane pracą silnika.
Silniki dwupaliwowe. Paliwa gazowe. Spalanie stukowe.
Podstawy teoretyczne pracy silników dwupaliwowych. Obieg cieplny Współczynnik
nadmiaru powietrza. Zapłon mieszany.
L
P
L
P
3
2
4
2
4
2
2
2
4
2
1
2
Semestr V (Okrętowe silniki tłokowe II)
W Ć
Kadłuby, ramy fundamentowe, stojaki, bloki cylindrowe i śruby ściągowe silników
okrętowych.
Komory spalania, tuleje cylindrowe, tłoki, pierścienie tłokowe, głowice i zawory
silników okrętowych.
1
2
52
Układ przenoszenia napędu: trzony tłokowe, wodziki, korbowody, wały korbowe i
łożyska.
Układ paliwowy: pompy podające, pompy wtryskowe, wtryskiwacze, filtry, urządzenia
typu VIT. Regulacja aparatury wtryskowej.
Układ rozrządu: wały rozrządu, napęd zaworów. Układ rozruchowo-nawrotny.
Układ płukania cylindrów i doładowania: turbosprężarki, chłodnice powietrza i filtry.
Systemy silnika: paliwowy, smarny, chłodzenia, rozruchowy.
Zasady obsługi silnika: przygotowanie do ruchu, nadzór w czasie pracy i odstawianie.
Nowe tendencje w budowie silników okrętowych.
Zapoznanie z instalacjami obsługującymi silniki w laboratorium.
Indykowanie silnika.
Regulacja statyczna silników okrętowych – regulacja statyczna wtryskiwaczy, regulacja
luzu zaworowego
Charakterystyka obciążeniowa silnika.
Badanie układu doładowania.
Badanie procesu spalania.
Zaliczenie końcowe
2
3
2
1
2
1
1
6
4
6
4
4
4
2
Semestr VI
W Ć
zawartym w Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book). Wykonanie programu
potwierdza podpisem starszy mechanik.
L
P
z
Semestr VII (Okrętowe silniki tłokowe III)
W Ć
semestrze VI.
Charakterystyka silnika tłokowego napędu głównego danego statku.
Analiza wybranych cech konstrukcyjnych silnika napędu głównego.
Analiza wykresów indykatorowych sporządzonych na statku.
Charakterystyka okrętowych silników tłokowych elektrowni danego statku.
Kod: ET27
Przedmiot:
L
S
2
4
2
2
KOTŁY OKRĘTOWE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
VI
VII
Punkty
ECTS
2
0,5
A
C
L
2
z
0,5
A
C
L
30
z
7
Termodynamika techniczna, Matematyka, Fizyka, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe,
Chemia wody paliw i smarów, Symulator siłowni okrętowej, Siłownie okrętowe
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć wykładów, i wykonaniu odpowiednich zadań na
symulatorze siłowni oraz w czasie praktyki eksploatacyjnej na statku powinien:
53
ZNAĆ




Teoretyczne podstawy pracy, budowę i zasadę działania kotłów okrętowych kotłów parowych.
Elementy konstrukcyjne okrętowych kotłów parowych:
Podstawowy osprzęt i armaturę.
Zasady poprawnej i bezpiecznej obsługi kotłów w stanach ustalonych i awaryjnych.
UMIEĆ




Samodzielnie uruchomić, nadzorować w czasie pracy i odstawić kocioł parowy.
Ocenić stan techniczny kotła oraz wykonać samodzielnie jego diagnostykę.
Dokonać regulacji palnika kotłowego.
Dokonać konserwacji kotła na czas jego odstawienia z ruchu.
LITERATURA
1. Górski Z., Perepeczko A., Okrętowe kotły parowe, Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej
w Gdyni.
2. Kowalski A., Krzyżanowski J., Teoria okrętowych kotłów parowych, Wydawnictwo Uczelniane
WSM Gdynia.
Semestr V (Kotły okrętowe I)
W Ć L P
Rodzaje kotłów okrętowych. Budowa okrętowego kotła parowego. Izobaryczny
proces wytwarzania pary w kotle.
Klasyfikacja okrętowych kotłów parowych. Dane charakterystyczne kotła oraz
wskaźniki charakterystyczne.
Spalanie paliwa w kotle. Teoretyczna ilość powietrza niezbędna do spalania.
Współczynnik nadmiaru powietrza i jego wpływ na efektywność pracy kotła.
Bilans cieplny kotła. Metody wyznaczania sprawności kotła. Straty kotłowe.
Wymiana ciepła w kotle. Wymiana ciepła w komorze paleniskowej – powierzchnie
opromieniowane. Wymiana ciepła w wiązkach rur kotłowych – wpływ
zanieczyszczeń.
Cyrkulacja wody w kotle. Cyrkulacja naturalna. Zakłócenia cyrkulacji i sposoby
zapobiegania nim. Cyrkulacja wymuszona.
Ciąg w kotle parowym. Sposoby realizacji ciągu.
Przegląd konstrukcji kotłów pomocniczych opalanych. Uruchamianie, nadzór w
czasie pracy i odstawianie kotła opalanego. Włączanie kotła do ruchu.
Przegląd konstrukcji kotłów utylizacyjnych. Sposoby łączenia kotła opalanego z
utylizacyjnym. Rozruch, obsługa w czasie pracy i odstawianie kotła utylizacyjnego.
Sposoby regulacji wydajności kotłów utylizacyjnych.
Kotły kombinowane – przegląd konstrukcji i zastosowania.
Kotły pomocnicze z olejem grzewczym jako czynnikiem energetycznym.
Podstawowe typy kotłów głównych.
Palniki kotłowe: ciśnieniowe, rotacyjne, z rozpylaniem parowym i dwupaliwowe
Instalacje kotłowe: zasilania paliwem i zasilania wodą.
Armatura i osprzęt kotłowy: wodowskazy, regulatory poziomu wody w kotle,
zdmuchiwacze sadzy, instalacje mycia kotłów.
2
2
2
2
2
2
1
4
4
2
1
1
2
1
2
Semestr VI (Kotły okrętowe II)
W Ć L
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej realizowanej zgodnie z
programem zawartym w Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book).
Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy mechanik.
P
z
/kotły okrętowe II/
54
W Ć L
P
W Ć L
P
Szkice kotłów znajdujących się na statku. Dane charakterystyczne kotłów. Opis
procedury uruchamiania kotła opalanego i utylizacyjnego. Protokóły badania
wody kotłowej. Awarie i prace remontowe. Problemy eksploatacyjne.
Semestr VII (Kotły okrętowe III)
Prezentacja prac seminaryjnych wykonanych w czasie praktyki morskiej
realizowanej w semestrze VI. Szkice kotłów.
Kod: E28
Przedmiot:
7
TURBINY OKRĘTOWE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
Punkty
ECTS
3
A
C
L
2
1
1
A
C
L
30
15
15
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe
ZNAĆ









podział turbin parowych;
teoretyczne podstawy pracy okrętowych turbin parowych i gazowych;
elementy konstrukcyjne turbin parowych i gazowych;
sposoby regulacji mocy turbin parowych (dławieniowa, napełnieniowa, bocznikowa, kombinowana);
sposoby realizacji nawrotności turbin parowych i gazowych napędu głównego;
współpracę turbin z odbiornikami mocy;
instalacje obsługi turbin;
zasady eksploatacji okrętowych turbin parowych i gazowych;
przyczyny uszkodzeń, zasady przeglądów i remontów turbin.
UMIEĆ



wykorzystać posiadaną wiedzę w obsłudze turbin parowych i gazowych;
przygotować siłownię do uruchomienia, dokonać rozruchu, obciążania i odstawiania;
przeprowadzić przegląd turbiny wymagany DTR (dokumentacją techniczno-ruchową).
LITERATURA
1. Cwilewicz R., Perepeczko A., Okrętowe turbiny parowe, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w
Gdyni, Gdynia 2002;
2. Cwilewicz R., Okrętowe turbiny gazowe, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2004;
3. Perycz S., Turbiny parowe i gazowe, Ossolineum, Wrocław 1992;
4. Chmielniak T., Obiegi termodynamiczne turbin cieplnych, Ossolineum, Wrocław 1988.
55
Semestr V
W Ć
Systemy przemiany energii w stopniu turbinowym. Zasada działania stopnia akcyjnego,
stopnia reakcyjnego i stopnia Curtisa.
Trójkąty prędkości, siły powstające w stopniu, moment obrotowy, moc.
Straty obwodowe i pozaobwodowe w stopniu turbinowym, sprawność obwodowa i
wewnętrzna stopnia turbin.
Sprawność wewnętrzna turbiny, obieg porównawczy dla siłowni turbinowej.
Regeneracyjny podgrzew wody zasilającej, przegrzew wtórny pary, obiegi turbin
utylizacyjnych.
Zasady regulacji mocy okrętowych turbin parowych, rodzaje regulacji.
Charakterystyki okrętowych turbin parowych. Zagadnienia rewersji w turbinach
okrętowych.
Podstawowy obieg cieplny i układ współczesnej okrętowej turbiny gazowej.
Charakterystyczne wskaźniki turbiny gazowej, sposoby ich podwyższania.
Zasada pracy sprężarkowego stopnia promieniowego i osiowego.
Charakterystyka stopnia sprężarkowego, współpraca turbosprężarki z silnikiem
wysokoprężnym.
Elementy maszyn cieplnych wirnikowych.
Typowe uszkodzenia maszyn cieplnych wirnikowych.
Przepisy towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące turbin.
Eksploatacja turbin parowych – uruchomienie, obciążenie i odstawienie turbiny.
Wyważanie wirnika turbosprężarki.
Kod: ET29
Przedmiot:
L
P
2
2
4
2
2
2
2
3
2
2
4
2
4
2
4
2
2
3
1
4
7
4
MECHANIZMY I URZĄDZENIA
OKRĘTOWE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
IV
V
VI
VII
Punkty
ECTS
1
2
2,5
A
1
2
1
C
L/P
S
1
1
0,5
A
15
30
15
C
L/P
15
z
15
S
8
Matematyka, Fizyka, Chemia, Mechanika, Mechanika Techniczna, Mechanika Płynów, Podstawy
Konstrukcji Maszyn, Rysunek Techniczny, Termodynamika Techniczna
ZNAĆ
Budowę i zasadę działania mechanizmów okrętowych.
 Teorię, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych pomp i układów pompowych.
 Teorię procesu sprężania gazów, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych sprężarek,
dmuchaw i wentylatorów.
 Teorię sedymentacji, wirowania i filtracji, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń
oczyszczających.
56






Teorię wymiany ciepła i bilansu cieplnego, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych
wymienników ciepła: chłodnic, podgrzewaczy, skraplaczy i wyparowników.
Budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych odsalarek osmotycznych.
Podstawy teoretyczne, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń hydraulicznych.
Podstawy teoretyczne, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń sterowych biernych
i aktywnych.
Budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń pokładowych: kotwicznych,
cumowniczych, ładunkowych i wciągarek łodzi ratunkowych.
Budowę, zasady działania i eksploatacji mechanizmów okrętowych śrub nastawnych.
UMIEĆ
Umieć obsługiwać okrętowe urządzenia pomocnicze w bieżącej eksploatacji i serwisowaniu. Ocenić
poprawność działania okrętowych mechanizmów pomocniczych i zastosować odpowiednie środki w
przypadku działania nieprawidłowego. W szczególności:
 Obsługiwać pompy okrętowe.
 Obsługiwać sprężarki okrętowe.
 Obsługiwać okrętowe wymienniki ciepła.
 Obsługiwać okrętowe urządzenia oczyszczające.
 Obsługiwać okrętowe wymienniki ciepła i odsalarki osmotyczne.
 Obsługiwać okrętowe urządzenia hydrauliczne.
 Obsługiwać okrętowe urządzenia sterowe.
 Obsługiwać mechanizmy okrętowych śrub nastawnych.
 Obsługiwać pochwy okrętowych wałów śrubowych.
 Wykonywać obsługę techniczną okrętowych urządzeń pokładowych.
LITERATURA
1. Górski Z., Perepeczko A., Pompy okrętowe, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Morskiej,
Gdynia 1992.
2. Górski Z., Perepeczko A., Okrętowe sprężarki, dmuchawy i wentylatory, Wydawnictwo Uczelniane
Wyższej Szkoły Morskiej, Gdynia 1992.
3. Górski Z., Perepeczko A., Okrętowe wymienniki ciepła, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły
Morskiej, Gdynia 1993.
4. Górski Z., Perepeczko A., Okrętowe filtry i wirówki, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły
5. Górski Z., Wstęp do okrętowej hydrauliki siłowej, Studium Doskonalenia Kadr S.C. Wyższej Szkoły
6. Hempel L., Perepeczko A., Podsiadło A., Elementy przenoszenia mocy napędów okrętowych.,
Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Morskiej, Gdynia 1985.
7. Perepeczko A., Instalacje eksploatacyjne zbiornikowców, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły
8. Perepeczko A., Instalacje zabezpieczające zbiornikowców, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły
9. Perepeczko A., Okrętowe urządzenia sterowe, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983.
10. Orszulok W., Wewiórski S., Wyposażenie pokładowe statku handlowego, Wydawnictwo Morskie,
Gdańsk 1982.
11. Górski Z., Perepeczko A., Okrętowe maszyny i urządzenia pomocnicze, Tom I i II, Wydawnictwo
TRADEMAR, Gdynia 1997/1998.
12. Górski Z., Budowa i działanie pomp okrętowych, Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni,
Gdynia 2001.
13. Górski Z., Budowa i działanie okrętowych sprężarek, dmuchaw i wentylatorów, Fundacja Rozwoju
Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2006.
57
Semestr IV
W Ć L/P S
Pompy: podział, klasyfikacja. Układ pompowy. Wielkości charakterystyczne pomp i
układów pompowych..
Pompy wyporowe: podział, budowa, charakterystyki, eksploatacja.
Pompy wirowe: podział, budowa, charakterystyki. Przepływ cieczy przez wirnik.
Wyróżniki szybkobieżności. Kawitacja w pompach.
Pompy strumieniowe: budowa, charakterystyki, zastosowania.
Współpraca pomp z rurociągami. Współpraca szeregowa i równoległa pomp.
2
4
4
1
4
Semestr V
W Ć L/P S
Sprężarki: podział, wielkości charakterystyczne.
Sprężarki wyporowe: podział, obieg teoretyczny, charakterystyki.
Budowa i działanie sprężarek tłokowych i rotacyjnych. Eksploatacja.
Sprężarki przepływowe: podział, obieg teoretyczny, budowa, działanie, charakterystyki,
eksploatacja.
Współpraca sprężarek z instalacjami.
Wentylatory i dmuchawy: podział, budowa, działanie, eksploatacja.
Oczyszczanie paliw, smarów i wody. Sedymentacja grawitacyjna.
Filtrowanie: podstawy teoretyczne, budowa i działanie filtrów.
Wirowanie: podstawy teoretyczne, budowa i działanie wirówek do różnych gatunków
paliw i olejów, dobór parametrów pracy.
Wymienniki ciepła: podział, budowa i działanie chłodnic, podgrzewaczy i skraplaczy,
wielkości charakterystyczne, eksploatacja.
Urządzenia do odsalania wody morskiej: podział, budowa, działanie, wielkości
charakterystyczne wyparowników. Odsalarki osmotyczne.
Systemy okrętowej hydrauliki siłowej: budowa elementów, rodzaje instalacji,
podstawowe schematy i instalacje.
Badanie pomp wirowych: charakterystyki, zapotrzebowanie mocy.
Badanie układu pompowego.
Równoległa i szeregowa współpraca pomp wirowych. wpływu na podstawowe
parametry pracy.
Badanie sprężarki tłokowej: symulacja uszkodzeń i badanie ich wpływu na podstawowe
parametry pracy sprężarki
Badanie wymiennika ciepła: określanie przekazywanej energii, sprawność
wymiennika.
1
1
2
2
1
1
1
3
5
4
3
6
3
3
3
3
3
Semestr VI
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej realizowanej zgodnie z programem zawartym w
Dzienniku Praktyki Morskiej [Training Record Book]. Wykonanie programu potwierdza podpisem
starszy mechanik.
W Ć L/P S
1. Zapoznanie się z obsługą i eksploatacją maszyn i urządzeń pomocniczych w różnych
stanach eksploatacyjnych statku.
2. Wykonanie schematów instalacji wyparownika wody morskiej, hydrauliki siłowej,
wirowania paliwa, wirowania oleju smarnego, odolejacza wody zęzowej, oczyszczania
ścieków oraz schematu urządzenia sterowego.
58
Semestr VII (Mechanizmy i urządzenia okrętowe III)
W Ć L/P S
Urządzenia sterowe: wiadomości teoretyczne, budowa i działanie sterów i maszyn
sterowych, podstawowe schematy, stery aktywne, pędniki jako urządzenia sterowe.
Śruby nastawne: rodzaje mechanizmów, podstawowe schematy.
Dławice wałów śrubowych: rozwiązania konstrukcyjne, eksploatacja.
Urządzenia pokładowe: kotwiczne, cumownicze, ładunkowe, zamknięcia ładowni, rampy
i pomosty, urządzenia ratownicze.
Symulacja pracy pomp.
Symulacja pracy instalacji hydroforowej.
Symulacja pracy wyparownika wody słodkiej.
Symulacja pracy odolejacza wody zęzowej.
Symulacja pracy biologicznej oczyszczalni ścieków.
Symulacja pracy wirówek paliwa.
Symulacja pracy urządzenia sterowego.
Symulacja pracy urządzenia śruby nastawnej.
4
2
2
7
Analiza eksploatacyjna pracy maszyn i urządzeń pomocniczych statku na
podstawie umiejętności nabytych na symulatorze i podczas praktyki morskiej.
1
2
2
2
2
2
2
2
8
CHŁODNICTWO I KLIMATYZACJA
Kod: E30
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
VI
VII
Punkty
ECTS
2
0,5
A
C
L
1
1
0,5
A
C
L
15
15
z
7
Wiedza przekazywana w ramach chłodnictwa i klimatyzacji związana jest z wiedzą przekazywana w ramach
takich przedmiotów, jak:
Fizyka, Mechanika płynów, Termodynamika techniczna, Automatyka i robotyka, Siłownie okrętowe
Po wysłuchaniu przewidzianych programem wykładów i wykonaniu ćwiczeń laboratoryjnych student
powinien:
ZNAĆ:







Funkcje urządzeń chłodniczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych na statku i w obiektach
oceanotechnicznych.
Podstawy termodynamiczne działania systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Rozwiązania instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych stosowane na statkach morskich i w obiektach
oceanotechnicznych.
Konstrukcję podstawowych elementów urządzenia chłodniczego i klimatyzacyjnego.
Elementy i systemy automatyki stosowane w urządzeniach chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Budowę i działanie systemów wentylacyjnych na statkach morskich i w obiektach oceanotechnicznych.
Wybrane zagadnienia z eksploatacji urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych na statkach morskich.
59
UMIEĆ








Zrozumieć budowę i działanie typowej instalacji chłodniczej i klimatyzacyjnej na podstawie analizy jej
dokumentacji technicznej i inwentaryzacji rzeczywistego systemu.
Przeprowadzić uruchomienie, nadzór nad bieżącą eksploatacją ( kontrola ciśnień, temperatur,
wilgotności względnych, natężenia poboru prądu, hałasu itp. ) i zatrzymanie instalacji chłodniczej i
klimatyzacyjnej.
Wykonywać czynności obsługi okresowej, takie jak: odzysk i uzupełnienie czynnika chłodniczego,
uzupełnienie lub wymiana oleju smarnego w sprężarce, odszranianie chłodnicy powietrza, sprawdzanie
szczelności instalacji, usuwanie stwierdzonych jej nieszczelności, wymiana filtra-odwadniacza.
Przeprowadzać kontrolę i regulację wybranych elementów automatyki w urządzeniach chłodniczych i
klimatyzacyjnych.
Kontrolować działanie przyrządów pomiarowych i sygnalizacyjnych w systemach chłodzenia i obróbki
cieplno-wilgotnościowej powietrza.
Przeprowadzać okresowe przeglądy i remonty urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Wykrywać i poprawnie reagować na stany awaryjne urządzeń.
Podczas eksploatacji urządzeń bezwzględnie przestrzegać zasad wynikających z obowiązujących
przepisów, m. innymi w zakresie: odzysku, składowania i recyklingu czynników chłodniczych, nisko
zamarzających nośników ciepła ( chłodziw ) oraz olejów chłodniczych.
LITERATURA
1. Bonca Z., Chłodnictwo okrętowe, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2006.
2. Bonca Z., Automatyka chłodnicza i klimatyzacyjna, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni,
Gdynia 2000.
3. Bonca Z., Depta A., Wentylacja i klimatyzacja okrętowa, Wydawnictwo Akademii Morskiej w
Gdyni, Gdynia 1999.
4. Bonca Z., Dziubek R., Budowa i eksploatacja chłodniczych sprężarek wyporowych, Wydawnictwo
5. Bonca Z., Dziubek R., Okrętowe urządzenia chłodnicze. Laboratorium, część II, Wydawnictwo
6. Piotrowski I., Okrętowe urządzenia chłodnicze, Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia
1994.
7. Ullrich H.J., Technika chłodnicza, Poradnik, Wydawnictwo MASTA, Gdańsk 1998.
Semestr V
W Ć
Funkcje urządzeń chłodniczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych na statku. Fizyczne
metody uzyskiwania niskich temperatur.
Klasyfikacja, własności i zastosowanie czynników chłodniczych i nośników ciepła.
Obiegi chłodnicze parowe jednostopniowe: budowa wykresu (p-h), podstawowe
przemiany termodynamiczne, teoretyczne obiegi lewobieżne, znaczenie dochłodzenia
cieczy, obieg rzeczywisty, ocena efektywności energetycznej obiegu.
Maszyny i aparaty urządzeń i instalacji chłodniczych : sprężarki, skraplacze, parowniki,
aparaty pomocnicze, przewody i armatura.
Podstawowe elementy automatyki chłodniczej: regulatory konwencjonalne
i elektroniczne, elementy zabezpieczające, przykłady zautomatyzowanych instalacji
chłodniczych.
Systemy chłodzenia : bezpośrednie i pośrednie; budowa, działanie, wybrane problemy
eksploatacyjne.
Budowa, działanie i bieżąca obsługa okrętowej chłodni prowiantowej.
Wybrane problemy eksploatacyjne instalacji chłodniczej: objawy, przyczyny i
L
P
1
1
2
3
2
1
1
1
60
konsekwencje różnych nieprawidłowości w działaniu.
Budowa, działanie i zastosowanie systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
na statkach morskich i w obiektach oceanotechnicznych.
Klimatyzacja pomieszczeń na statkach morskich: klasyfikacja i budowa systemów,
obróbka cieplno-wilgotnościowa powietrza, warunki komfortu cieplnego.
Badanie jednostopniowego sprężarkowego urządzenia chłodniczego.
Prowadzenie operacji odzysku czynnika z wykorzystaniem stacji do odzysku.
Badania cieplno-przepływowe poziomego skraplacza płaszczowo-rurowego.
Badanie i regulacja wybranych elementów automatyki chłodniczej.
Prowadzenie operacji obsługowych na symulatorze dwukomorowej chłodni
prowiantowej.
Badanie podstawowych procesów obróbki cieplno-wilgotnościowej powietrza w centrali
klimatyzacyjnej.
Badanie skuteczności osuszania powietrza wilgotnego w osuszaczu sorpcyjnym.
1
2
2
2
2
2
3
2
2
Semestr VI
W Ć
L
P
z
Semestr VII (Chłodnictwo i klimatyzacja II)
W Ć
Wybrane problemy eksploatacji urządzeń chłodniczych na statkach.
Wybrane problemy eksploatacji systemów wentylacji siłowni okrętowych.
Wybrane problemy eksploatacji systemów klimatyzacji na statkach morskich i obiektach
oceanotechnicznych.
Aspekty prawne i wymagania instytucji klasyfikacyjnych w zakresie bezpieczeństwa
użytkowania urządzeń chłodniczych.
Kod: E31
Przedmiot:
L
S
2
2
2
1
ELEKTROTECHNIKA I
ELEKTRONIKA OKRĘTOWA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
VII
VI
Punkty
ECTS
2,5
-
A
C
L
1
1
-
A
C
L
15
21
z
Fizyka, Podstawy elektrotechniki, Podstawy automatyki, Podstawy elektroniki i energoelektroniki.
ZNAĆ


Sposoby rozruchu, układy regulacji prędkości, hamowanie elektryczne silników obcowzbudnych prądu
stałego
Sposoby rozruchu, układy regulacji prędkości, hamowanie elektryczne silników indukcyjnych
61





Napędy elektryczne urządzeń pomocniczych w siłowni, na pokładzie oraz elektryczne napędy główne
statków
Symbole graficzne używane w schematach elektrycznych
Rodzaje schematów elektrycznych stosowanych na statkach
Elementy elektroniczne i energoelektroniczne
Prostowniki, sterowniki tyrystorowe prądu przemiennego, przemienniki częstotliwości.
UMIEĆ




Dokonać rozruchu, regulacji prędkości i kontroli pracy silników napędowych różnych urządzeń
siłownianych i pokładowych
Identyfikować elementy elektroniczne i energoelektroniczne na podstawie katalogów fabrycznych
Czytać i interpretować wybrane okrętowe schematy ideowe, montażowe i plany
Czytać i interpretować dokumentację elektryczną złożonych urządzeń okrętowych.
LITERATURA
1. J. Wyszkowski, S. Wyszkowski, „Elektrotechnika okrętowa - Napędy elektryczne”, Wydanie II,
Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, 2002,
2. J. Wyszkowski, „Elektrotechnika okrętowa - czytanie schematów”, Wydanie IV, Wydawnictwo
Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, 2006,
3. P. Hempowicz i inni, „Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków”, seria Podręczniki
akademickie - Mechanika, WNT, 2004
Semestr VII
W Ć
Rozruch, regulacja prędkości, hamowanie elektryczne silników
obcowzbudnych prądu stałego
Rozruch, regulacja prędkości, hamowanie elektryczne silników
indukcyjnych
Napędy elektryczne urządzeń w siłowni, na pokładzie
oraz napędy główne statków
Symbole graficzne używane w schematach elektrycznych
Rodzaje schematów elektrycznych stosowanych na statkach
Czytanie dokumentacji elektrycznej złożonych urządzeń okrętowych
Czytanie wybranych okrętowych schematów ideowych, montażowych i planów
Wprowadzenie do laboratorium
Zasilacze elektroniczne, zastosowanie wzmacniaczy operacyjnych
Prostowniki i sterowniki tyrystorowe
Rozruch, regulacja prędkości i hamowanie elektryczne silników indukcyjnych
Badanie układu Ward – Leonarda
Badanie układu napędowego z silnikiem obcowzbudnym prądu
stałego, zasilanym z prostownika sterowanego
Badanie układu napędowego z silnikiem indukcyjnym zasilanym
ze sterownika prądu przemiennego
Badanie układu napędowego z silnikiem asynchronicznym
klatkowym zasilanym z przemiennika częstotliwości
L
S
2
2
3
2
2
1
3
1
2
2
2
2
2
2
2
Semestr VI
W Ć
L
P
z
62
Semestr VII
W Ć
Analiza eksploatacyjna pracy urządzeń elektrycznych na podstawie umiejętności nabytych
podczas praktyki morskiej
Kod: E32
Przedmiot:
L
S
7
AUTOMATYKA OKRĘTOWA
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
VII
Punkty
ECTS
2
0,5
A
C
L
1
1
-
A
C
L
15
15
8
Matematyka, Fizyka, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe, Turbiny okrętowe, Podstawy napędu
statku, Elektrotechnika i elektronika okrętowa, Mechanizmy i urządzenia okrętowe, Kotły okrętowe,
Automatyka i robotyka.
ZNAĆ
Dynamika układu regulacji napędu głównego statku. Rozwiązania techniczne systemu automatyzacji siłowni
okrętowej. Rozwiązania układów regulacji silników spalinowych i turbin, instalacji pomocniczych, instalacji
wytwarzania pary oraz wytwarzania energii elektrycznej. Metody doboru nastaw układów regulacji silników
pracujących równolegle. Dobór nastaw układu napędowego ze śruba nastawną. Język dokumentacji układów
automatyki. Wymagania stawiane okrętowym układom regulacji. Rozwiązania i własności układów regulacji
stosowanych w siłowniach okrętowych. Zasady eksploatacji układów regulacji. Rozwiązania oraz metody
eksploatacji układów regulacji siłowni statku, na którym student odbywał praktykę.
UMIEĆ






Posługiwać się dokumentacją techniczną układów regulacji..
Diagnozować układy regulacji siłowni okrętowej.
Badać i oceniać jakość regulacji.
Eksploatować układy regulacji siłowni okrętowej.
Posługiwać się dokumentacją techniczną układów regulacji.
Przedstawić na seminarium rozwiązanie oraz metody eksploatacji (użytkowania i obsługiwania) systemu
automatyzacji siłowni poznanej podczas praktyki morskiej.
LITERATURA
1. Lisowski J., Podstawy automatyki okrętowej, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2008.
2. Śmierzchalski R., Automatyzacja systemu elektroenergetycznego statku, Gryf., Gdańsk 2004.
63
Semestr V
W
W C L
Układy przełączające kombinacyjne i sekwencyjne. Przykłady
3
Automatyka w przepisach klasyfikacyjnych statków
1
Dynamika układu ruchowego statku. Transmitancja tego układu Analiza
2
Regulacja prędkości obrotowej silników spalinowych. Współpraca równoległa silników. 3
Rozwiązania układów regulacji
Dynamika układów cieplno-przepływowych. Transmitancje tych układów. Analiza
2
Automatyzacja układu ruchowego ze śrubą nastawną. Optymalizacja nastaw tych układów 1
Język prezentacji automatyki w dokumentacji ruchowej statku
1
Przegląd rozwiązań automatyki systemów siłowni okrętowej
1
Układy nadzoru
1
Synteza układów przełączających
3
Badanie regulatora Woodwarda
3
Ćwiczenia na symulatorze układu zdalnego sterowania napędem głównym
2
Ćwiczenia na symulatorze instalacji wytwarzania energii elektrycznej
2
Ćwiczenia na symulatorze instalacji wytwarzania pary
2
Ćwiczenia na stanowiskach i symulatorach układów regulacji instalacji pomocniczych
3
S
Semestr VI
W Ć
L
P
z
Semestr VII
W Ć
Prezentacja struktur i analiza funkcjonowania wybranych układów automatyki
seminarium
Kod: E33
Przedmiot
siłowni -
L
S
8
CHEMIA WODY, PALIW I SMARÓW
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
IV
Punkty
ECTS
2
A
C
L
1
1
A
C
L
15
15
Ochrona środowiska morskiego, Maszyny i urządzenia okrętowe, Siłownie okrętowe, Kotły okrętowe,
Okrętowe silniki tłokowe, Turbiny okrętowe, Ochrona środowiska, Termodynamika techniczna
ZNAĆ
1. podstawowe dane dotyczące wód naturalnych oraz wód technicznych;
2. przyczyny powstawania, rodzaje, własności, szkodliwość i metody usuwania osadów i kamienia
kotłowego, procesy korozyjne urządzeń kotłowych oraz procesy korozyjne, erozji i kawitacji układów
chłodzenia silników okrętowych;
64
3. preparaty zmiękczające i inhibitory korozji stosowane do układów wodnych;
4. rodzaje wody stosowane na statkach, ich zanieczyszczenia i własności oraz wymagania jakościowe tych
wód;
5. metody oczyszczania i odkażania wody;
6. możliwości usuwania wód zaolejonych i ścieków sanitarno-bytowych ze statku;
7. badania testowe wody, paliw i olejów smarowych za pomocą przenośnych zestawów laboratoryjnych;
8. pochodzenie, skład, przerób zachowawczy i destrukcyjny ropy naftowej;
9. otrzymywanie paliw płynnych i produktów smarowych;
10. wpływ sposobu otrzymywania produktów na ich własności użytkowe;
11. właściwości fizyko-chemiczne i użytkowe paliw płynnych oraz ich wskaźniki;
12. klasyfikację i specyfikację paliw żeglugowych wg ISO i PN;
13. wpływ dodatków do paliw na własności użytkowe;
14. rodzaje olejów smarowych wg ich zastosowania, właściwości fizyko-chemiczne i użytkowe;
15. klasyfikację lepkościową i jakościową olejów;
16. wpływ ilości i starzenia olejów smarowych;
17. zanieczyszczenia olejów smarowych;
18. ocenę stanu jakościowego olejów smarowych na podstawie analiz fizyko-chemicznych;
19. asortyment współczesnych olejów smarowych i dobór zamienników.
UMIEĆ
1. przeprowadzić badania za pomocą przenośnych zestawów laboratoryjnych;
2. pobierać próbki do analizy;
3. interpretować wyniki badań.
LITERATURA
1. Barcewicz K., Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, paliw i smarów, Wyd. AM Gdynia 1999.
2. Stańda J.,Woda do kotłów parowych i parowych obiegów chłodzących siłowni cieplnych, WNT,
Warszawa 1999.
3. Urbański P., Woda, paliwa i smary dla statków morskich, Wyd. Ucz. PG, Gdańsk 1990.
4. Podniało A., Paliwa, oleje i smary w ekologicznej eksploatacji, WNT, Warszawa 2002.
5. Kowal A., Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody, PWN, Warszawa 2003.
Semestr IV
/ Chemia wody, paliw i smarów/
W Ć L P
Podstawowe pojęcia z chemii ogólnej: właściwości tlenków, wodorotlenków
i soli; dysocjacja jonowa, moc kwasów i zasad; hydroliza, wskaźnik pH, reakcje
jonowe.
Podział wód naturalnych oraz rodzaje ich zanieczyszczeń. Fizyczne i chemiczne
wskaźniki jakości wody: barwa, mętność, zapach, gęstość, przewodnictwo, odczyn
pH, twardość, zasadowość wody.
Osady kotłowe: powstawanie osadów kotłowych, rodzaje, ich wpływ na pracę
urządzeń energetycznych. Zapobieganie powstawaniu osadów kotłowych przez
zmiękczanie węglanem sodu, wodorotlenkiem sodu i fosforanem sodu.
Korozja wewnątrzkotłowa: czynniki wywołujące korozję wewnątrzkotłową
i
zapobieganie tej korozji. Pienienie się wody w kotle: przyczyny, szkodliwość
i zapobieganie pienieniu się wody w kotle.
Rodzaje wody na statkach. Preparaty firmowe stosowane na statkach do wody
kotłowej i chłodzącej.
Ropa naftowa: skład, właściwości, podział. Otrzymywanie paliw, olejów i smarów
z ropy naftowej.
Właściwości i wskaźniki charakterystyczne paliw ciekłych i olejów smarowych:
gęstość, lepkość, temperatura zapłonu, temperatura płynięcia, liczba koksowania,
punkt anilinowy.
2
1
2
2
1
1,5
1
65
Wskaźniki charakteryzujące paliwa ciekłe: spalanie, ciepło spalania, wartość
opałowa, liczba oktanowa, liczba cetanowa. Klasyfikacja paliw żeglugowych.
Oleje smarowe: lepkość, wskaźnik lepkości, obniżanie temperatury płynięcia,
odporność na utlenianie, właściwości antykorozyjne, właściwości dyspergująco myjące, liczba zasadowa, liczba kwasowa, smarność. Przyczyny i skutki starzenia
eksploatacyjnego olejów. Klasyfikacja olejów silnikowych: lepkościowa wg SAE,
jakościowa wg API oraz ACEA. Klasyfikacja olejów przemysłowych wg ISO 3448
Smary plastyczne: budowa, właściwości, badania, podział.
Pomiar zasadowości, kwasowości i pH wody
Pomiar zawartości jonów chlorkowych metodą Mohra i metodą
konduktometryczną
Oznaczanie twardości. Zmiękczanie wody za pomocą węglanu sodu
i fosforanu sodu.
Oznaczanie temperatury zapłonu produktu naftowego.
Oznaczanie temperatury kroplenia i penetracji smaru plastycznego
Oznaczanie liczby kwasowej oraz odczynu wyciągu wodnego produktu naftowego.
Kod: E34
Przedmiot:
1,5
2
1
3
2
3
2
2
3
SYMULATOR SIŁOWNI
OKRĘTOWEJ
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
VII
Punkty
ECTS
2
A
C
L
2
A
C
L
30
Okrętowe silniki tłokowe, Mech. I urządzenia okrętowe, Automatyka okrętowa, Podstawy napędu statku,
Kotły okrętowe
ZNAĆ
Procedury obsługowe siłowni okrętowej.
 Uruchomienie siłowni od stanu zimnego.
 Przygotowanie do manewrów i manewrowanie silnikiem głównym.
 Dochodzenie do prędkości marszowej.
 Odstawianie siłowni na krótki lub długi postój.
UMIEĆ







Oceniać sprawność urządzeń siłowni okrętowej.
Przygotować siłownię do ruchu i odstawiać ją na postój.
Manewrować silnikiem głównym.
Obsługiwać elektrownie okrętową.
Obsługiwać systemy pomocnicze i ogólnookrętowe.
Prowadzić dziennik maszynowy.
Komunikować się z mostkiem i resztą załogi maszynowej.
66
LITERATURA
1.
2.
Górski Z., Hajduk T., Kluj S., Procedury obsługi siłowni okrętowej z silnikiem wolnoobrotowym – Tom
1, Akademia Morska w Gdyni, Gdynia, 2005.
Górski Z., Hajduk T., Kluj S., Procedury obsługi siłowni okrętowej z silnikiem wolnoobrotowym – Tom
2, Akademia Morska w Gdyni, Gdynia, 2006.
Semestr VII
W Ć
Zapoznanie się z budową symulatora, stanowiskiem manewrowym, telegrafem
maszynowym i instalacjami obsługującymi silnik główny.
Przygotowanie instalacji do uruchomienia silnika. Obserwacja zmian parametrów w
instalacjach: w trakcie uruchamiania silnika, przy stałym niewielkim obciążeniu,
podczas rozpędzania do obrotów nominalnych, w stanach przejściowych oraz w
przypadkach awaryjnego zatrzymania i startu.
Procedury przejęcia pełnienia i zdawania wachty. Prowadzenie dziennika maszynowego.
Manewrowanie silnikiem głównym
Przechodzenie z obrotów manewrowych na obroty morskie, praca z pełną mocą i
przechodzenie z obrotów morskich na manewrowe.
Czynności obsługowe silników pomocniczych. Synchronizowanie zespołów
prądotwórczych.
Procedury awaryjne.
Testy sprawdzające nabyte umiejętności.
Kod: E35
Przedmiot:
L
P
3
5
4
4
4
3
3
4
PODSTAWY NAPĘDU STATKU
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
V
Punkty
ECTS
2
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Okrętowe silniki tłokowe, Turbiny okrętowe, Symulator siłowni okrętowej, Budowa i teoria okrętu.
ZNAĆ
Podstawowe zasady poprawnej współpracy silnika, śruby i kadłuba okrętu, a w szczególności:
 Opory kadłuba okrętu na wodach nieograniczonych I ograniczonych.
 Wpływ warunków zewnętrznych na opór statku.
 Metody określania oporów.
 Rodzaje pędników okrętowych – ich cechy charakterystyczne.
 Charakterystyki hydrodynamiczne śrub napędowych
 Charakterystyki obrotowe i napędowe.
67
UMIEĆ



Właściwie ocenić aktualny stan obciążenia układu napędowego.
Dobrać najwłaściwszy dla danej sytuacji pogodowej, stanu załadowania oraz zaleceń armatora punkt
pracy układu napędowego.
Przewidzieć konsekwencje ewentualnych przeciążeń okładu napędowego oraz umieć im zapobiegać.
LITERATURA
1. Chachulski K., Podstawy napędu okrętowego, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
2. Dudziak , Teoria okrętu, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
Semestr V
W Ć L P
Okrętowy układ energetyczno-napędowy. Moc zapotrzebowana do napędu statku.
Sprawności poszczególnych elementów układu napędowego. Układ ruchowy i jego
sprawność.
Opory pływania. Opory na wodach nieograniczonych. Składniki oporu pływania.
Opór tarcia, lepkościowy opór ciśnienia, opór falowy i opór aerodynamiczny.
Krzywa oporowa i czynniki wpływające na jej przebieg.
Sposoby określania oporów kadłuba okrętu. Metody obliczeniowe, badania
modelowe.
Opory pływania na wodach ograniczonych. Opory pływania na wodach płytkich.
Płytkość akwenu; płytkowodna liczba Froude’a. Opory pływania na wodach
wąskich.
Dodatkowe zjawiska towarzyszące opływowi kadłuba przez wodę – siła ssania;
strumień nadążajacy.
Charakterystyki zewnętrzne i ogólne silnika napędowego. Pole pracy silnika
napędowego – krzywe ograniczające. Obszary przeciążeniowe Zalecenia
wytwórców silników okrętowych. Charakterystyki turbin napędowych.
Podstawowe wiadomości o śrubie napędowej. Geometria śruby. Podstawowe dane
i wskaźniki charakterystyczne śruby. Posuw i poślizg śruby. Współczynniki
posuwu i poślizgu śruby.
Badania modelowe śrub napędowych. Charakterystyki hydrodynamiczne śruby.
Wpływ geometrii śruby na przebieg charakterystyk hydrodynamicznych.
Charakterystyki obrotowe śruby. Sposób ich powstawania. Wpływ warunków
pływania i geometrii śruby na przebieg charakterystyk.
Charakterystyki napędowe układów ze śrubą o stałym skoku. Wpływ warunków
pływania na punkt pracy układu napędowego. Dobór śruby do układu napędowego.
Śruba za ciężka i za lekka.
Charakterystyki układów napędowych ze śrubą nastawną. Zalety układu
napędowego: silnik zmiennoobrotowy – śruba nastawna. Sterowane układem
napędowym.
Praca układu napędowego przy manewrowaniu – krzywe Robinsona.
Pole parametrów kontraktowych. Samoregulacja prędkości obrotowej silnika
napędowego.
Przegląd pędników okrętowych: śruby w dyszy Korta, koła łopatowe, pędniki
strugowodne, pędniki Voitha-Schneidera, pędniki azymutalne Przykłady
stosowania na określonych typach jednostek.
3
5
2
2
1
2
2
2
2
2
2
1
1
3
68
Kod: E36c
Przedmiot:
URZĄDZENIA PLATFORM
WIERTNICZYCH
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
VII
Punkty
ECTS
1
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe, Maszyny i urządzenia okrętowe
ZNAĆ
1. rodzaje jednostek górnictwa morskiego;
2. system energetyczny platformy wiertniczej;
3. urządzenia i instalacje służące do wydobycia kopalin płynnych i gazowych, ich magazynowania i
przygotowania do wydania;
4. pokładowe urządzenia i mechanizmy platform;
5. system stabilizacji jednostek;
6. wymagania kodeksu Mobile Offshore Drilling Units (MODU).
UMIEĆ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
obsługiwać jednostki górnictwa morskiego;
obsługiwać system energetyczny platformy;
obsługiwać urządzenia i instalacje do wydobycia kopalin płynnych i gazowych;
analizować parametry pracy urządzeń i przewidzieć stany przedawaryjne;
obsługiwać urządzenia pokładowe i mechanizmy pomocnicze platform;
obsługiwać system stabilizacji jednostki.
LITERATURA
1. Górski Z., Perepeczko A., Okrętowe maszyny i urządzenia pomocnicze, Tom I i II. Wydawnictwo
TRADEMAR, Gdynia 1997/1998.
2. Górski Z., Budowa i działanie pomp okrętowych, Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni,
Gdynia 2001.
3. Górski Z., Budowa i działanie okrętowych sprężarek, dmuchaw i wentylatorów, Fundacja Rozwoju
Semestr VII
W Ć
Rodzaje jednostek górnictwa morskiego
- samopodnośne jednostki górnicze
- kolumnowe jednostki górnicze
L
P
2
2
69
- statki górnicze
- barki górnicze
System energetyczny jednostki górniczej:
- główny
- awaryjny
Urządzenia i instalacje do wydobycia kopalin płynnych i gazowych, wstępnego ich
magazynowania i przygotowania do odbioru:
- kotły i sprężarki instalacji produkcyjnych
- główne instalacje paliwowe wraz ze zbiornikami
- instalacje obsługujące platformę – paliwowo-parowa, sprężonego powietrza, wody
chłodzącej
- systemy nurkowe do obsługi platformy: komory hiperbaryczne, dzwon nurkowy,
organizacja prac nurkowych
- ochrona p.poż. z instalacjami p.poż.
Pokładowe urządzenia i mechanizmy pomocnicze jednostek górnictwa morskiego.
Wymagania MODU (Mobile Offshore Drilling Units) kodeks dotyczący rodzaju i ilości
zainstalowanych urządzeń.
Kod: E36a
Przedmiot:
2
2
2
2
2
2
4
2
2
2
2
2
EKSPLOATACJA SIŁOWNI Z
SILNIKAMI TŁOKOWYMI
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
VII
Punkty
ECTS
1
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe
ZNAĆ






procedury przygotowania silników tokowych do ruchu;
czynności prawidłowego przygotowania poszczególnych instalacji obsługujących silnik;
zasady poprawnej eksploatacji poszczególnych układów silnika;
zasady przeprowadzenia parametrycznej bieżącej kontroli pracy silnika;
czynności związane z przygotowaniem silnika do zatrzymania i jego odstawienia z ruchu;
zasady eksploatacji silników w stanach szczególnych: w sztormie, na wodach zalodzonych, z
uszkodzoną śrubą okrętową, z wyłączonym cylindrem, z uszkodzoną turbosprężarką.
UMIEĆ





analizować parametry pracy silnika;
wykonywać czynności związane z bieżącą i okresową obsługą silnika;
wykrywać niedomagania i usterki, podejmować środki zaradcze;
eksploatować silnik w stanach szczególnych, dobrać parametry pracy silnika w sytuacji ograniczonego
zapasu paliwa;
przygotować silnik do: rozruchu, zatrzymania i dłuższego postoju.
70
LITERATURA
2. Piotrowski I., Witkowski K., Eksploatacja okrętowych silników spalinowych, FR WSM, Gdynia 2002 r.
Semestr VII
W Ć
Przygotowanie do ruchu okrętowych silników tłokowych.
Przygotowanie i uruchamianie instalacji i układów: smarowego, chłodzenia,
paliwowego, sprężonego powietrza. Pozostałe czynności przygotowawcze.
Przygotowanie silnika do pracy po dłuższym postoju.
Rozruch silników okrętowych.
Praca silnika podczas manewrów wyjściowych
Bieżąca i okresowa obsługa silników okrętowych
Eksploatacja układów: tłokowo-korbowego, wymiany czynnika roboczego, paliwowego,
smarowego i chłodzenia.
Kontrola działania silników okrętowych.
Parametry rutynowo kontrolowane. Ocena pracy silnika. Korekta i regulacja nastaw –
regulacja statyczna i dynamiczna. Ewidencja parametrów pracy silnika.
Niedomagania i usterki w działaniu silników okrętowych będące następstwem błędów
obsługi. Środki zaradcze.
System stabilizacji jednostek.
Wpływ warunków zewnętrznych na pracę silnika.
Szczególne stany eksploatacyjne silników okrętowych.
Manewr awaryjny. Praca silnika w szczególnych stanach eksploatacyjnych
(w sztormie, na wodach ograniczonych, na wodach zalodzonych, z uszkodzona śruba
okrętową.
Praca silnika z obciążeniem różnym od nominalnego.
Praca silnika z wyłączonym cylindrem/cylindrami.
Praca silnika z niesprawnym układem ładującym.
Dobór parametrów pracy silnika napędu głównego dla ograniczonego zapasu paliwa.
Kod: E36b
Przedmiot:
L
P
3
1
1
5
3
1
1
2
6
2
2
1
2
EKSPLOATACJA SIŁOWNI
TURBINOWYCH
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
VII
Punkty
ECTS
1
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe, Turbiny okrętowe, Kotły okrętowe
71
ZNAĆ












teoretyczne podstawy pracy okrętowych turbin parowych;
sposoby regulacji mocy turbin parowych (dławieniowa, napełnieniowa, bocznikowa, kombinowana);
sposoby realizacji nawrotności turbin parowych i gazowych napędu głównego;
współpracę turbin z odbiornikami mocy;
zasady uruchamiania kotłów, nadzoru w czasie pracy i ich odstawiania;
instalacje obsługi turbin;
sposoby diagnostyki turbin;
system zabezpieczeń turbin;
zasady eksploatacji okrętowych turbin parowych;
przyczyny uszkodzeń, zasady przeglądów i remontów turbin;
stany awaryjne turbin;
przepisy towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące siłowni turbinowych.
UMIEĆ



wykorzystać posiadaną wiedzę w obsłudze turbin parowych;
przygotować siłownię do uruchomienia, dokonać rozruchu, obciążania i odstawiania;
eksploatować turbinę w stanach niesprawności (awaryjnych).
LITERATURA
Gdyni, Gdynia 2002;
2. Perycz S., Turbiny parowe i gazowe, Ossolineum, Wrocław 1992;
3. Chmielniak T., Obiegi termodynamiczne turbin cieplnych, Ossolineum, Wrocław 1988;
4. Balcerski A., Siłownie okrętowe, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1990.
5. Kowalski A., Krzyżanowski J., Okrętowe siłownie parowe, Wydawnictwo Uczelniane WSM Gdynia.
Semestr VII
W Ć
L
P
Przegląd konstrukcji kotłów głównych. Elementy konstrukcyjne kotłów: walczaki
wodne i parowe; powierzchnie ogrzewane opromieniowane i konwencyjne; osuszacze
pary; rurociągi zasilające; podgrzewacze wody i powietrza; przegrzewacze pary.
2
Sposoby regulacji: temperatury pary przegrzanej, ciśnienia pary, poziomu wody w kotle.
2
Kotły o paleniskach fluidalnych. Metody przegrzewania pary w przegrzewaczach
fluidalnych.
Rozruch, praca przy stałym i zmiennym obciążeniu oraz odstawianie kotła. Włączanie
kotła do ruchu.
Kontrola pracy kotła. Czynności obsługowe. Szumowanie kotła.
Konserwacja kotła przy odstawianiu go na krótki okres czasu i na dłużej.
Przegląd nowoczesnych kotłów pomocniczych, opalanych, utylizacyjnych i
kombinowanych.
Eksploatacja okrętowych turbin parowych- instalacji obsługi turbiny parowej:
- instalacja oleju smarnego
- instalacja pary grzewczej i przedmuchiwania turbiny
- instalacja pary na uszczelnienie
- instalacja hydraulicznego sterowania zaworami
- systemy automatycznej regulacji i zabezpieczenia turbiny
Eksploatacja okrętowych turbin parowych – typowe reżimy pracy: przygotowanie do
2
2
2
1
2
8
5
72
uruchomienia, grzanie turbiny, uruchomienie właściwe, obciążanie, zatrzymanie i
odstawianie turbiny.
Typowe przeglądy: robocze, klasyfikacyjne.
Typowe awarie.
Przepisy towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące okrętowych napędów turbinowych.
Kod: E40
Przedmiot:
4
EKSPLOATACJA SIŁOWNI
PLATFORM WIERTNICZYCH
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
VII
Punkty
ECTS
1
A
C
L
2
-
A
C
L
30
-
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe, Turbiny
okrętowe
ZNAĆ


systemy bezpiecznej eksploatacji urządzeń platform wiertniczych;
zasady eksploatacji instalacji platform wiertniczych.
UMIEĆ





przygotować urządzenia do uruchomienia, nadzorować w czasie pracy, odstawiać;
wykonać czynności diagnostyczno-remontowe urządzeń;
obsługiwać urządzenia hydrauliki siłowej;
obsługiwać urządzenia ochrony środowiska;
obsługiwać instalacje ppoż.
LITERATURA
2. Piotrowski I., Witkowski K., Eksploatacja okrętowych silników spalinowych, FR WSM, Gdynia 2002 r.
Gdyni, Gdynia 2002;
4. Cwilewicz R., Okrętowe turbiny gazowe, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2004;
Semestr V
W Ć L
Systemy bezpiecznej eksploatacji urządzeń platform wiertniczych
Zasady eksploatacji instalacji:
- wody słodkiej
P
4
1
73
- wody morskiej
- oleju smarowego
- paliwowej głównej i siłownianej
- parowej
- sprężonego powietrza.
Przygotowanie silników do uruchomienia, nadzór w czasie pracy i ich odstawianie.
Obsługa wyparowników wody morskiej i instalacji wody sanitarnej.
Obsługa wirówek paliwa i oleju smarowego oraz filtrów.
Obsługa sprężarek powietrza.
1
1
4
2
2
5
4
3
3
Semestr VII
W Ć L
Obsługa układów hydrauliki siłowej.
Obsługa urządzęń ochrony środowiska.
Obsługa , okresowe sprawdzanie i zasady użycia instalacji p-poż.
Kod: E37
Przedmiot
P
5
5
5
PRAKTYKI MORSKIE
OCEANOTECHNICZNYCH
Semestr
IV
VI
Punkty
ECTS
2,5
30
A
C
L
-
A
C
L
4-6 tyg.
Min. 4
miesiące
Technologia remontów, Siłownie okrętowe, Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku, Okrętowe silniki
tłokowe, Kotły okrętowe, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe, Chłodnictwo i
klimatyzacja, Automatyka okrętowa
ZNAĆ
Instalacje i systemy okrętowe na danym statku, znać zasady eksploatacji tych urządzeń, uczestniczyć w
pracach związanych z bieżącą eksploatacją statku, wykonać wszystkie polecenia zawarte w „Książce
praktyk”.
UMIEĆ
Stosować osiągniętą wiedzę w praktyce eksploatacji siłowni okrętowej.
LITERATURA
Zalecana dla przedmiotów podlegających zaliczeniu po praktyce morskiej.
74
Semestr IV (Praktyka morska II)
W Ć
Zdobywanie umiejętności obsługi siłowni okrętowej na poziomie motorzysty oraz w
zakresie obowiązków oficera mechanika. Przeszkolenie stanowiskowe w zakresie: BHP,
ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy medycznej, indywidualnych i zbiorowych
technik ratowniczych.. Szczegółowe wymagania i zakres zajęć określone są w Książce
Praktyk Morskich [realizacja na statku szkolnym].
L
P
4-6 tygodni
Semestr VI (Praktyka morska III)
W Ć
Zdobywanie umiejętności obsługi siłowni okrętowej w zakresie obowiązków oficera
mechanika zgodnie ze standardami kompetencji kodeksu STCW 1978/95 – sekcja AIII/1. Szczegółowe wymagania i zakres zajęć określone są w Książce Praktyk Morskich
zatwierdzonej, jako obowiązujący dokument, przez Administrację Morską RP.
L
P
min. 4
miesiące
75

Wydział Mechaniczny - Akademia Morska w Gdyni

Transkrypt

Podobne dokumenty

Uszczelki silnika - Mts