Poprawa efektywności energetycznej koksowni w świetle normy PN
Transkrypt
Poprawa efektywności energetycznej koksowni w świetle normy PN
Poprawa efektywności energetycznej koksowni w świetle normy PN-EN ISO 50001:2012 Karpacz 2015 Irena Lis, Zbigniew Kochański Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „VICTORIA”S.A. Plan prezentacji 1. Norma ISO 50001 – opis 2. Norma ISO 50001 – zalety i wady jej stosowania 3. Struktura kosztu energii elektrycznej w koksowni 4. WZK Victoria S.A. – podjęte działania w celu zmniejszenia kosztów energii elektrycznej 5. WZK Victoria S.A. – osiągnięte efekty działań oszczędnościowych 6. Podsumowanie 2 Norma ISO 50001 – opis Norma PN-EN ISO 50001:2012 – „Systemy zarządzania energią. Wymagania i zalecenia użytkowania." Wprowadza pojęcie zarządzania energią stawiając za cel efektywne gospodarowanie energią w każdej formie. Określa wymagania dla systemu zarządzania energią, które pozwolą przedsiębiorstwu na systematyczne dążenie do ciągłej poprawy efektywności użytkowania energii, biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne i inne wymagania, które przedsiębiorstwo powinno spełniać. System zarządzania energią jest szczególnie istotny w energochłonnej gałęzi przemysłu lub w przypadku konieczności sprostania wymaganiom i regulacjom dotyczącym emisji gazów cieplarnianych. Norma może funkcjonować niezależnie lub może być zintegrowana z innymi systemami zarządzania. 3 Udział poszczególnych paliw w produkcji energii elektrycznej i ciepła Udział poszczególnych rodzajów paliw w wytwarzaniu Udział poszczególnych rodzajów paliw w wytwarzaniu energii elektrycznej w Polsce w 2014 roku ciepła w Polsce w 2014 roku Paliwa Paliwa węglowe węglowe 75% 85% Paliwa gazowe 8% Pozostałe paliwa 5% OZE 8% Olej opałowy 4% Gaz ziemny 2% El. przemysłowe 7% Wiatr i inne OZE 4% Woda 2% Większość produkowanej energii elektrycznej i ciepła pochodzi z paliw kopalnych - węgla, ropy i gazu, których spalanie uwalnia olbrzymie ilości dwutlenku węgla. 2015-10-15 Źródło: Energetyka cieplna w liczbach 2014; URE; PSE 4 Podstawowe definicje Energia – elektryczność, paliwo, para, ciepło, sprężone powietrze i inne podobne media Zużycie energii – ilość zastosowanej energii. Efektywność energetyczna – stosunek, lub inny związek ilościowy, wyniku działań organizacji, jej wyrobów, usług lub energii do energii wykorzystanej na wejściu. 2015-10-15 5 Norma ISO 50001 – zalety i wady Korzyści płynące z Systemu Zarządzania Energią wg. PN-EN ISO 50001:2012 Identyfikacja i zarządzanie ryzykiem związanym z zaopatrzeniem w energię, Mierzenie i monitorowanie wykorzystywania energii, aby rozpoznać obszary wymagające poprawy efektywności, Zwiększenie ogólnej wydajności, aby zredukować pobór energii i zmniejszyć koszty energii (redukcja zużycia energii), Zabezpieczenie dostaw energii – zrozumienie zagrożeń związanych z energią oraz identyfikacja obszarów firmy najbardziej na nie narażone, Udowodnienie troski o środowisko, aby spełnić np. wymagania przetargowe, 6 Norma ISO 50001 – zalety i wady Wprowadzenie właściwego nadzoru nad systemem zarządzania energią w organizacji, Możliwość integracji z innymi systemami zarządzania, Innowacyjność – gospodarka niskoemisyjna to stworzenie możliwości dla przyszłych nowych produktów i usług, Zgodność z wymaganiami prawnymi związanymi energetyczną (Konkluzje BAT dla energetyki), Redukcja emisji gazów cieplarnianych w tym emisji dwutlenku węgla i spełnianie ustawowych celów. 2015-10-15 z efektywnością 7 Emisje per capita w tCO2/os. Emisje całkowite w MtCO2 Emisje dwutlenku węgla przez państwa Unii Europejskiej w roku 2013. 2015-10-15 Źródło: Global Carbon Budget 2014. 8 Norma ISO 50001 – zalety i wady Wady: Równanie w dół – prawdopodobieństwo wprowadzenia poziomu systemu zarządzania najmniej rozwiniętego w organizacji. Łatwiej jest obniżyć poziom wdrożenia całego systemu niż udoskonalić jego część. Nierównomierne podejście (w przypadku wdrożenia zintegrowanego systemu zarządzania). Dostrzegalne tam, gdzie zaczyna obowiązywać w zależności od poziomu korporacyjnego. Może wystąpić sytuacja, kiedy na poziomie „lokalnym” ważne są tylko i wyłącznie kwestie energetyczne czy BHP, a na poziomie korporacyjnym – tylko globalne kwestie środowiskowe. Wówczas pozostałe systemy są zaniedbywane. Systemy wdrożone „później” są traktowane jako „mniej ważne”. Bardziej skomplikowane audyty – przeprowadzanie audytów zintegrowanego systemu zarządzania jest trudniejsze i bardziej pracochłonne niż pojedynczego systemu (m.in. wymaga szerszej wiedzy audytorskiej). Konieczność systematycznych działań i pomiarów. 2015-10-15 9 Struktura kosztu energii elektrycznej w koksowni 600 000 zł Opłata handlowa, opłata za bilansowanie, rozliczanie odchyleń Podatek akcyzowy – 20 zł/MWh Cena „kolorów” – koszty uzyskania i umorzenia przez Prezesa URE świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej: w OZE – „zielone” certyfikaty”, w wysokosprawnej kogeneracji w jednostce: • opalanej gazem lub < 1MW mocy zainstalowanej – „żółte” certyfikaty, • opalanej metanem lub gazem z biomasy – „fioletowe” certyfikaty, • innej niż ww. – „czerwone” certyfikaty, świadectwa efektywności energetycznej (Ustawa o efektywności energetycznej z 1.04.2011) – „białe” certyfikaty 500 000 zł 400 000 zł 300 000 zł OPŁATY ZA ZAKUP ENERGII ELEKTRYCZNEJ Koszt zakupu energii elektrycznej – tzw. „czarnej” Opłata abonamentowa Stawka jakościowa – odzwierciedla koszty utrzymania równowagi systemu elektroenergetycznego (bilansowania) 200 000 zł 100 000 zł 0 zł Składnik zmienny stawki sieciowej – odzwierciedla koszty zmienne związane z funkcjonowaniem sieci m.in. koszty strat ponoszone na przesyle energii Stawka opłaty przejściowej – odzwierciedla koszty pokrycia kosztów powstałych u wytwórców w związku z rozwiązaniem kontraktów długoterminowych - rekompensata za rozwiązanie ww. kontraktów OPŁATY DYSTRYBUCYJNE ZMIENNE Składnik stały stawki sieciowej – odzwierciedla koszty stałe utrzymania sieci OPŁATY DYSTRYBUCYJNE STAŁE OPIS OPŁAT GRUPA TARYFOWA B23 WZK VICTORIA S.A. OPIS OPŁAT , CEN I STAWEK Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 10 WZK Victoria S.A – podjęte działania w celu zmniejszenia kosztów energii elektrycznej - 1 1. Zainstalowanie przemienników częstotliwości (falowników) na silnikach (ssawy, dmuchawy itp.) 2. Rozdzielenie umowy kompleksowej na: (i) umowę zakupu energii elektrycznej oraz (ii) umowę zakupu usług dystrybucji, 3. Opomiarowanie wszystkich istotnych punktów (odbiorników) zużycia energii – dla WZK Victoria – grupa B23 – dane godzinowe i 15-to minutowe, 4. Wymiana lub modernizacja urządzeń (ciągów technologicznych) na mniej energochłonne, 5. Analiza własnego profilu zużycia pod kątem dobranej grupy taryfowej – dobór pracy urządzeń tak aby maksymalnie wykorzystać strefy czasowe taniej energii – bez naruszenia wymagań środowiskowych i jakości koksu – struktura dla WZK Victoria” • Szczyt przedpołudniowy – 16% - składnik zmienny stawki sieciowej: 55,96 zł/MWh* • Szczyt popołudniowy – 11% - składnik zmienny stawki sieciowej: 73,07 zł/MWh* • Pozostałe godziny doby – 73% - składnik zmienny stawki sieciowej: 23,48 zł/MWh* - cena energii dla B23 jest zróżnicowana w strefach * Taryfa TAURON Dystrybucja SA – obszar Wałbrzych 11 WZK Victoria S.A – podjęte działania w celu zmniejszenia kosztów energii elektrycznej - 2 6. Analiza profilu zużycia pod kątem doboru właściwego poziomu zamówionej mocy umownej – brak opłat za przekroczenia mocy zamówionej, 7. Badania rynku poprzez konkurs ofert – wybór najkorzystniejszej ceny, 8. Budowa własnego źródła wytwarzania – korzyści z formuły autoproducenta oraz posiadania własnego paliwa jakim jest gaz koksowniczy, 9. Relacje umowne z ewentualnym „obcym” źródłem wytwórczym, wytwarzającym energię elektryczną z produkowanego przez koksownię gazu koksowniczego, 10. Ewentualne korzyści z formuły „odbiorcy przemysłowego” – „zielone” certyfikaty oraz podatek akcyzowy (konieczność spełnienia określonych warunków). * Taryfa TAURON Dystrybucja SA – obszar Wałbrzych 12 Profile zużycia energii elektrycznej przez WZK „Victoria” S.A. w wybranych miesiącach - 1 Profile godzinowe (maksymalne obciążenia 15-to min.), dobowe w WZK "Victoria" S.A. w lipcu 2015 4500 4000 3500 3000 MW 2500 2000 1500 Oszczędność w stosunku do typowego profilu – 684 tys. zł/rok 1000 500 Profil dla typowego odbiorcy przemysłowego w grupie B23, pracującego w ruchu ciągłym 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Godziny doby szczyt przedpołudniowy szczyt popołudniowy Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 13 Profile zużycia energii elektrycznej przez WZK „Victoria” S.A. w wybranych miesiącach - 2 14 Gwarantowana oszczędność w WZK „Victoria” S.A. 600 000 zł Podatek akcyzowy 500 000 zł Podatek akcyzowy Cena "kolorów" Cena "kolorów" 400 000 zł 300 000 zł OPŁATY ZA ZAKUP ENERGII ELEKTRYCZNEJ Cena energii "czarnej" 200 000 zł Zagwarantowana w umowie oszczędność w stosunku do najlepszej oferty z rynku – dla roku 2015 – szacowana oszczędność to 566 tys. zł Cena energii "czarnej" Stawka opłaty przejściowej Stawka opłaty przejściowej 100 000 zł 0 zł Stawka jakościowa OPŁATY DYSTRYBUCYJNE ZMIENNE Składnik zmienny stawki sieciowej stały stawki sieciowej jakościowa Składnik stały stawki sieciowej StawkaSkładnik OPŁATY DYSTRYBUCYJNE STAŁE OPIS OPŁAT GRUPA TARYFOWA B23 WZK VICTORIA S.A. Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 15 Analiza przebiegu obciążeń w WZK „Victoria” S.A. Przełączenia po stronie TAURON Dystrybucja S.A. Planowany poziom mocy zamówionej Awaria po stronie TAURON Dystrybucja S.A. Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 16 Zużycie energii elektrycznej w WZK „Victoria” S.A. Zużycie energii elektrycznej w latach 2012 - 2014 w podstawowych oddziałach produkcyjnych w WZK Victoria S.A. [MWh] 12 595 11 708 Sumaryczna oszczędność energii elektrycznej w roku 2014 w stosunku do roku 2012 na oddziałach produkcyjnych wyniosła ponad 2100 MWh, co daje kwotę ok. 526 tys. zł 4 368 4 062 3 160 ODDZIAŁ WĘGLOWNI 4 231 11 222 3 683 3 124 ODDZIAŁ PIECOSORTOWNI 2012 2013 ODDZIAŁ WĘGLOPOCHODNYCH 2014 Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 17 Zużycie energii elektrycznej w WZK „Victoria” S.A. Zużycie energii elektrycznej na ssawach i hydroinżekcji w latach 2013 - 2015 140,00 120,00 IX 2013 – modernizacja ssaw 100,00 XII 2013 – modernizacja hydroinżekcji 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV 2013 V VI VII VIII IX X XI XII I II 2014 Ssawy [kWh/piec] III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2015 Hydroinżekcja [kWh/piec] Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 18 Osiągnięte efekty w WZK „Victoria” S.A. Koszt energii elektrycznej w WZK Victoria S.A. przed podjęciem działań oszczędnościowych i po ich realizacji 9 8 0,57 0,68 0,56 7 mln zł 6 0,6 5 4 7,81 3 5,4 2 1 0 Koszt energii elektrycznej przed podjęciem działań oszczędnościowych Wielkość osiągniętych oszczędności Prognoza kosztu rzeczywistego - po realizacji działań oszczędnościowych Całkowity koszt Koszt zakupu energii elektrycznej Koszt zakupu usług dystrybucji Wielkość oszczędności z tytułu modernizacji układów sterowania Wielkość oszczędności z tytułu zmiany reżimu pracy Wielkość oszczędności z tytułu zawartej umowy Źródło: opracowanie własne, dane Spółki 19 Podsumowanie Czy warto wdrażać System Zarządzania Energią ISO 50001:2012 ? 20 Dziękujemy za uwagę Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „VICTORIA”S.A.