okl 10 - Przegląd papierniczy

PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
Czwarta część cyklu artykułów dotyczących penetracji wody w papier opisuje
możliwości użycia aparatów PDA i WSD do
optymalizacji stopnia zaklejenia papieru
gazetowego.
Słowa kluczowe: wnikanie wody, PDA, WSD,
zaklejenie w masie, warunki wytwarzania
papieru, analiza czynnikowa, optymalizacja
Part 4 illustrates contribution of PDA and
WSD to optimization of internal sizing in
newsprint.
Keywords: water penetration, PDA, WSD,
internal sizing, paper making conditions,
multivariate correlations, optimization
Porównawcza ocena testów
penetracji wody w papier
Część 4. Użyteczność testów PDA
i WSD w optymalizacji stopnia zaklejenia
w masie papieru gazetowego
Critical Review of Water Penetration Tests
Part 4. Contribution of PDA and WSD to optimization
of internal sizing in newsprint
JERZY W. SKOWROŃSKI
Introduction
Paper enters a printing press as a raw material and exits as
physically finished printed matter and a carrier of information.
Optical and physical appearance depends on the depth of printing
liquids penetration (especially water) and wet expansion due to
wetting (miss register). Internal sizing is a method of reducing
the rate of liquid penetration into the paper fibrous structure by
treating stock with hydrophobic substances which make the
dried sheet water-repellent. Consequently, papermaker curries
out size testing for three reasons: to meet customer specification,
to control paper machine speed and to control chemical’s cost.
To perform this test properly, he needs a suitable testing tools.
This is especially true in the case of development of new sizing
chemical and optimization of wet end process.
The objective is to illustrate the contribution of PDA and WSD testing capabilities to optimization of internal sizing of newsprint.
Background
Papermaking fibers have a strong natural tendency to interact
with water. This property is important to the development of
strong interfiber bonds during papermaking and is also the reason that paper expands and loses its strength when penetrated
by water (1). Liquid penetration into paper fibrous structure can
take place either:
- as liquid penetration into capillary system of the sheet,
- as surface diffusion on the fibers,
- as diffusion through the fibers,
- as vaporous phase transport (2).
Dr hab. inż. J.W. Skowroński, Instytut Papiernictwa i Poligrafii Politechniki
Łódzkiej, ul. Wólczańska 219, 90-924 Łódź, [email protected]
Wprowadzenie
Papier jest wprowadzany do drukarki jako nieprzetworzony
materiał a wychodzi z niej jako zadrukowany produkt oraz nośnik
informacji. Optyczne i fizyczne właściwości zadrukowanego
papieru zależą od głębokości wniknięcia farb drukarskich oraz
wydłużenia papieru po nawilżeniu wodą (miss register – utrata
pasowania kolorów).
Zaklejenie w masie jest metodą ograniczenia wnikania wody
do papieru przez traktowanie masy włóknistej hydrofobowymi
substancjami, które tworzą na włóknach ośrodki odpychające
wodę i regulujące tym samym chłonność papieru. W związku
z tym, papiernicy oznaczają stopień zaklejenia papieru z trzech
powodów: wymagań zamawiającego papier, kontrolowania
prędkości maszyny papierniczej oraz kosztu używanych chemikaliów. Aby oznaczenie to wypadło prawidłowo, trzeba używać
stosownych testów. Jest to szczególnie ważne w przypadku
wprowadzania nowych środków zaklejających oraz optymalizacji
chemizacji papieru.
Celem tej części artykułu jest przedstawienie użyteczności
aparatów PDA i WSD w optymalizacji stopnia zaklejenia papieru
gazetowego.
Informacje podstawowe
Włókna papiernicze mają bardzo silną naturalną tendencję do
oddziaływania z wodą. Ta właściwość jest bardzo ważna z punktu
widzenia tworzenia wiązań między włóknami w papierze. Jest
także przyczyną wydłużania papieru i utraty wytrzymałości po
wniknięciu do niego wody (1). Wnikanie cieczy w papier może
następować jako:
- wnikanie wody w system porów w papierze,
- dyfuzja poprzez powierzchnie włókien,
- dyfuzja wewnątrz włókien,
- przemieszczanie się fazy gazowej (2).
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 66 · PAŹDZIERNIK 2010
583
PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
Dominacja któregoś z tych sposobów zależy m.in. od: właściwości wnikającej cieczy, struktury włóknistej papieru, ciśnienia
wywartego na ciecz, czasu kontaktu cieczy z papierem oraz
hydrofobowych właściwości włókien (2, 3). Wnikanie cieczy
w papier jest dynamiczne i powinno być rozważone jako takie
(2, 4). Zmiany zachodzące wewnątrz papieru podczas wnikania
cieczy w papier są bardzo ważne (2, 4). Woda wnikając zrywa
wiązania między włóknami. To pozwala na relaksacje naprężeń
wewnętrznych oraz zwiększenie wymiarów papieru. Absorpcja
wody w włókna powoduje ich pęcznienie i zmianę kształtu, co prowadzi do dalszego rozszerzenie się papieru. Zachodzące zmiany
wpływają na proces drukowania oraz na właściwości końcowe
zadrukowanego papieru, jak gęstość nadruku, przebicie druku
oraz miss register (5). Dlatego ważne jest, aby wybrać testy, które
określą dynamikę wnikania zarówno w pory papieru, jak również
do wewnątrz włókien (6), aby prawidłowo zrozumieć efekty zaklejania wewnętrznego papieru. Zweryfikowano eksperymentalnie
(7), że dynamiczny oraz złożony proces wnikania wody w papier
powinien być mierzony aparatami PDA oraz WSD. Zdecydowanie
nie może być mierzony statycznym HST.
Rys. 1. Wskaźniki opisujące dynamikę wnikania cieczy w papier wyznaczane
aparatem PDA
Fig. 1. Parameters describing the dynamics of liquid penetration into paper
obtained on PDA
Metodyka badań
Badane próbki papieru
Do badań pobrano 5 próbek papieru gazetowego podczas
próbnej przemysłowej optymalizacji jego zaklejania w masie
środkiem jednej z firm chemicznych. Wielkość dodatku środka
wynosiła: 0; 0,5; 1; 3 i 4 funty/tonę.
Testy
Badane próbki papieru były testowane w aparacie PDA w celu
określenia dynamiki wnikania wody w pory papieru (rys. 1)
oraz w aparacie WSD w celu wyznaczenia dynamiki wydłużenia
papieru po namoczeniu (rys. 2), zgodnie z metodyką opisaną
w części 2 i 3 (6, 7).
Wyniki pomiarów oraz dyskusja wyników
Rys. 2. Interpretacja wyników otrzymanych w aparacie WSD
Fig. 2. Interpretation of results obtained on WSD
Krzywe dynamiki wnikania wody w pory papieru (PDA) dla
papierów z różnymi dodatkami kleju przedstawiono na rysunku
3. Zwilżanie wodą porów na powierzchni papieru było tak szybkie, że krzywe wnikania nie posiadają początkowej wzrastającej
części wyznaczającej wartości “L” i “tB”. Jednakże można było
wyznaczyć wskaźnik “A” (wnikanie wody w pory papieru) przy
różnych czasach kontaktu między wodą i papierem “tP”. W tym
opracowaniu zbadano następujące czasy “tP”: 0,1; 0,2; 0,3 oraz
0,5 sekundy (tabela 1). Zwiększenie dodatku kleju zmniejszyło
prędkość wnikania wody w pory papieru.
Wpływ dodatku kleju na dynamikę wydłużenia na mokro (WSD)
przedstawiono na rysunku 4. Podobnie zmierzono wydłużenie na
mokro przy różnych czasach “tP”. Wyniki zestawiono w tabeli 1.
Zwiększenie dodatku kleju zmniejszyło prędkość wydłużania się
papieru po namoczeniu.
Rysunek 5 ilustruje zależność między wnikaniem wody w pory
papieru i wydłużeniem na mokro. Każda krzywa przedstawia oba
584
Which of these processes dominates depends among other
things on the properties of the liquid, on the fiber network
structure, on the prevailing pressure situation, on the time
available and on the hydrophobic properties of fibers (2, 3).
Liquid penetration is dynamic and must be treated as such (2,
4). The changes occurred in the fiber network during transport
process are extremely important (2, 4). The presence of water
breaks some of hydrogen bonds in the paper. This permits a
relaxation of the fibers and an expansion of the fiber network.
Water absorption into the fibers causes swelling and a change in
their dimensions and shape, which leads to even more extensive
changes in fiber network structure. Occurred changes impact
paper product printing process as well as final product quality like
low ink density, strike through or miss register (5). Therefore, it is
critical to select the testing tools which can distinguish between
paper pore penetration and intrafiber penetration (swelling) (6)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 66 · PAŹDZIERNIK 2010
PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
to better understand the effects of paper sizing. It was reported
that dynamic and complex process of water penetration can not
be controlled by HST, but it can be properly defined by testing
paper on PDA and WSD (7).
Experimental
Material
Five samples of tested papers were collected during trial of
one of chemical suppliers in the newsprint mill with the intention
to optimize the size dosage. The tested range of size dosage was
0; 0.5; 1.0; 3.0 and 4.0 pounds/ton.
Testing
Investigated samples were tested on PDA for dynamics of
water penetration into paper pores (Fig. 1) and on WSD for wet
stretch which reflects dynamics of water penetration into fibers
(Fig. 2) as published in part 2 and 3 of a series (6, 7).
Rys. 3. Krzywe wnikania z aparatu PDA dla papieru gazetowego o różnym
stopniu zaklejenia
Fig. 3. PDA penetration curves for newsprint with different sizing level
Tabela 1. Wyniki PDA dla papieru gazetowego o różnym stopniu zaklejenia
Table 1. PDA results for newsprint with different level of sizing
Dozowanie
Dosage
T
Results and discussion
PDA penetration curves at different level of size dosage are
presented on Fig. 3. The tested newsprint sample wet so fast
that penetration curves do not have the initial raising part of the
curves defining parameters “L” and “tB”. However, in such case,
it is possible to measure parameter “A” (paper pore penetration)
at different contact time between water and paper “tP”. In this
study “tP” of interest were 0.1; 0.2; 0.3 and 0.5 sec (Table 1).
Increase in size dosage slowed down the penetration of water
into paper pores.
Impact of increase of size dosage on water penetration into
fibers and resulted wet expansion of paper is shown on Fig. 4.
Wet stretch curve allowed identifying the wet stretch at specific
time. For calculation reason the specific time was selected as:
0.1; 0.2; 0.3 and 0.5 sec (Table 1). Again, the increase of size
dosage slowed down the wet stretch rate.
Figure 5 illustrates the relationship between penetration of
water into paper pores and wet stretch. Each curve represents
both measurements at different contact time with changes in
sizing dosage. Each curve has a different slope suggesting that
dynamics of pore penetration and wet stretch are changing with
time. Base on figures 3, 4 and 5 it is difficult to recommend the
0
0.5
1
3
4
0
0.5
1
3
4
0
0.5
1
3
4
0
0.5
1
3
4
Czas kontaktu
Contact time
s
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.2
0.2
0.2
0.2
0.2
0.3
0.3
0.3
0.3
0.3
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
Wnikanie w pory
Pore penetration
%
26
23
21
10
7
60
54
49
27
17
78
76
73
43
30
86
85
84
66
48
Wydłużenie na mokro
(pęcznienie)
Wet Stretch (swelling)
%
0.25
0.15
0.1
0
0
1
0.8
0.78
0.3
0.15
1.65
1.55
1.5
0.95
0.3
2.7
2.55
2.49
2.2
1.42
Rys. 5. Zależność między wnikaniem w pory papieru a wnikaniem we
włókna
Fig. 5. Relationship between penetration into paper pores and inside the
fibers
Rys. 4. Krzywe wydłużenie na mokro (WSD) dla papieru gazetowego o
różnym stopniu zaklejenia
Fig. 4. WSD wet expansion curves for newsprint with different sizing level
pomiary przy innym czasie pomiaru przy zmieniającej się dawce
kleju. Każda z krzywych ma inne nachylenie, co sugeruje, że dynamika wnikania w pory papieru oraz wydłużenie na mokro (wet
stretch) zmieniają się w miarę upływu czasu wnikania. Opierając
się na rysunkach 3, 4 i 5 nie można określić optymalnej dawki
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 66 · PAŹDZIERNIK 2010
585
PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
kleju. Aby podjąć prawidłową decyzję rozważono użycie modelu
wnikania wody w papier gazetowy.
Rozważenie modelu wnikania wody
Wstępny model wnikania wody został zidentyfikowany przy
użyciu programu do analizy wieloczynnikowej SIMCA P+ firmy
Umetrics (8), w oparciu o dane zawarte w tabeli 1. Wielkościami
wejściowymi modelu były czynniki charakteryzujące zachowanie
się papieru po kontakcie z wodą:
- czas kontaktu między papierem i wodą, “tP”,
- wnikanie wody w pory papieru, “A”,
- wydłużenie na mokro, WSD.
Wielkością wyjściową modelu była dawka kleju zastosowana
podczas próby przemysłowej. Model zbudowany w ten sposób
pozwala na wyliczenie odpowiedniej dawki kleju dla wymaganych:
czasu kontaktu między papierem a wodą, wody wnikniętej w pory
papieru oraz określonego wydłużenia na mokro.
Użycie do modelowania wszystkich danych z tabeli 1 dało
model, w którym “tP” jest najważniejszym czynnikiem (rys. 6).
Rys. 8. Wykres prawdopodobieństwa przewidywania we wstępnym
modelu
Fig. 8. Normal probability plot of initially defined model
optimal dosage of size. To clarify that matter the water penetration
model was considered.
Approach to Water Penetration Model
Obserwacje (N) = 20, Zmienne (K) = 4
No. ModelTyp A R2X R2Y Q2(cum) Data
1 M1 PLS 2 0,992 0,791 0,753 8/5/2010 Observations (N) = 20, Variables (K) = 4
No. ModelType A R2X R2Y Q2(cum) Date
1 M1 PLS 2 0.992 0.791 0.753 8/5/2010
Tytuł
Model
wstępny
Title
Initial Model
Rys. 6. Istotne zmienne wstępnie opracowanego modelu wnikania wody
Fig. 6. Critical variable of initially defined Water Penetration Model
Initial water penetration model was built using multivariate
analysis software, SIMCA P of Umetrics (8) on data from mill trial
presented in Table 1 which shows that trial was performed with
different size dosage. The inputs to the model were characteristics
defining paper behavior after contact with water:
- contact time between water and paper “tP”,
- penetration into paper pores (as “A” of PDA testing),
- wet stretch, “WSD” (due to penetration into fiber micro pores).
The output of the model was applied dosage of size in the mill
trial. Model was built in a way that can be used to define the equation predicting the required size dosage for: a) specified contact
time between water and paper, b) amount of water applied on
paper and c) specified wet stretch.
Consideration of all data from Table 1 resulted into model
with contact time “tP” as critical variable (Fig. 6). However, the
predictability of that model was poor (Fig. 7).
Figures 3 suggests that dynamics of penetration are changing
about 0.2 seconds and after that time pore penetration as well
as wet stretch are changing. This is confirmed by contact time
being a critical variable (Fig.6). Also, all considered results form
two distinctive sets of data in the initial model (Fig. 7) as well as
on Fig 8 (normal probability plot).
Two models predicting required dosage
for sizing
Rys. 7. Zależność między zastosowaną a przewidywaną dawką kleju
Fig. 7. Relationship between applied and predicted dosage of size
586
Based on observation from Fig.7 and 8, two distinctive models
for short and longer contact times have being built with a similar
strategy as the input and output in initial model. Short time model
was build for range of 0.1 to 0.2 sec and longer contact time model
was built for range of times of 0.2 to 0.5 sec. Predictability of
models for two different ranges of time was much better.
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 66 · PAŹDZIERNIK 2010
PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
Obserwacje (N) = 10, Zmienne (K) = 4
No. ModelTyp A R2X R2Y Q2(cum) Data
1 M1 PLS 2 0,999 0,991 0,971
8/5/2010
Observations (N) = 10, Variables (K) = 4
No. ModelType A R2X R2Y Q2 (cum) Date
1 M1 PLS 2 0.999 0.991 0.971 8/5/2010
Tytuł
Czas od 0,1 do 0,2 s
Title
0.1
to 0.2 sec time
Rys. 9. Zależność między zastosowaną a przewidywaną dawką kleju
Fig. 9. Relationship between applied and predicted dosage of size
Rys. 10. Istotne zmienne modelu wnikania wody przy krótkim czasie
kontaktu
Fig. 10. Critical variable of short contact time Water Penetration Model
Model for 0.1 to 0.2 seconds
Model developed for short contact times (0.1 to 0.2 sec) have
very high coefficients of correlation and its predictivity is high
(Fig. 9). Most critical variable is contact time (Fig. 10).
Model for 0.2 to 0.5 seconds
Model developed for longer contact times (0.2 to 0.5 sec)
have very high coefficients of correlation and predictivity is high
(Fig. 11). But at longer time, the most critical variable is paper
pore penetration (not contact time like in short time model) and
a second critical variable is the stretch (Fig.12).
Predictive equations
Two improved Water Penetration Models delivered two different predictive equations:
1. “Model A” for short time penetration (0.1 to 0.2 second):
Size dosage = (-0.925963) + (30.5889 * contact time) –
(0.0563082 * penetrated volume) – (1.91517 * WSD),
Obserwacje (N) = 15, Zmienne (K) = 4
No. ModelTyp A R2X R2Y Q2(cum) Data
Tytuł
1 M1 PLS 2 0,995 0,93 0,913 8/8/2010 Model
0,2–0,5 s
Observations (N) = 15, Variables (K) = 4
No. ModelType A R2X R2Y Q2(cum) Date
Title
1 M1 PLS 2 0.995 0.93 0.913 8/8/2010 0.2 to 0.5
sec model
Rys. 11. Zależność między zastosowaną a przewidywaną dawką kleju
Fig. 11. Relationship between applied and predicted dosage of size
Rys. 12. Istotne zmienne modelu wnikania wody przy dłuższym czasie
kontaktu
Fig. 12. Critical variable of longer contact time Water Penetration Model
Przewidywalność tego modelu jest jednak bardzo mała (rys. 7).
Rysunek 3 sugeruje, że dynamika penetracji wody w pory
papieru zmienia się w ciągu ok. 0,2 s. Zmienia się także relacja
penetracji w pory papieru do wydłużenia na mokro (rys. 4). Tę
obserwację potwierdza fakt, że czas kontaktu “tP” jest najważniejszą zmienną we wstępnym modelu (rys. 6). Konsekwencją
tego jest, że modelowane dane tworzą dwie oddzielne grupy
na rysunkach 7 i 8 (prawdopodobieństwo przewidywania we
wstępnym modelu).
Dwa modele przewidujące prawidłową
dawkę kleju
W związku z powyższymi rozważaniami, zidentyfikowano
dwa oddzielne modele – dla krótkiego oraz dla dłuższego czasu
wnikania – przyjmując tę samą strategię na wejściu i wyjściu
modelu, jak w modelu wstępnym. Model dla krótkiego czasu
wnikania pokrył zakres 0,1–0,2 s, a model dłuższego czasu wnikania 0,2–0,5 s. Przewidywalność obu modeli była dużo lepsza
niż modelu wstępnego.
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 66 · PAŹDZIERNIK 2010
587
PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
Model dla 0,1–0,2 s
Model zbudowany dla krótkich czasów kontaktu (0,1–0,2 s) ma
bardzo wysokie współczynniki korelacji oraz wysoką zdolność
przewidywania dawki kleju (rys. 9). Najważniejszą zmienną jest
czas kontaktu “tP” (rys. 10).
Model dla czasu 0,2–0,5 s
Model zidentyfikowany dla dłuższych czasów kontaktu
(0,2–0,5 s) ma także bardzo wysokie współczynniki korelacji oraz
wysoką zdolność przewidywania dawki kleju (rys. 11). Jednakże,
najważniejszą zmienną w tym modelu jest penetracja w pory
papieru “A”, a drugą z kolei – wydłużenie na mokro (rys. 12).
Równania predykcji
Dwa ulepszone modele wnikania wody w papieru gazetowy
dały dwa różne równania predykcji:
1. „Model A” dla krótkich czasów kontaktu (0,1–0,2 s)
Dawka kleju = (-0,925963) + (30,5889 * czas kontaktu) –
(0,0563082 * objętość wniknięta) – (1,91517 * WSD),
2. „Model B” dla dłuższych czasów kontaktu (0,2–0,5 s)
Dawka kleju = (3,19721) + (10,2591 * czas kontaktu) –
(0,0719047 * objętość wniknięta) – (0,529255 * WSD).
Przykład przewidywalności modelu dla dłuższego czasu
kontaktu
Dwa przedstawione modele zostały zidentyfikowane z ograniczonej liczby informacji, dlatego też mogą być użyte tylko w sytuacji opisanej próby przemysłowej. Uogólniony model wymaga
włączenia do niego więcej danych o procesie produkcyjnym.
Zdolność przewidywania potrzebnej dawki kleju przez “Model
B” jest przedstawiona w tabeli 2 dla czterech stateczności wymiarowej papieru na mokro (wet stretch), przyjmując że:
- czas między kontaktem papieru z wodą i farbą w pierwszej
sekcji drukującej a kontaktem papieru z farbą drugiej sekcji
wynosi 0,25 s,
- objętość nałożonej wody wynosi 60 (w jednostkach PDA).
Tabela 2 przedstawia dawki kleju potrzebne w przypadku czterech poziomów stateczności wymiarowej na mokro (0,3; 0,5; 1
oraz 1,5%). Równanie predykcji wpisane do kolumny “dawka”
w tabeli, obliczonej arkuszem kalkulacyjnym Excel dostarcza
wynik modelowania. Tabela pozwala zmienić także parametry
“tP”, “A” i/lub “WSA” jako jedną zmianą lub też wszystkie jednocześnie, aby otrzymać wynik w określonych warunkach próby
przemysłowej.
Podsumowanie
Aparaty PDA i WSD mierzą ważne wskaźniki charakteryzujące
dynamikę zachowania się wody na papierze oraz papieru po
kontakcie z wodą. Kombinacja informacji otrzymanych w tych
dwóch aparatach daje podstawę do zidentyfikowania modelu,
który może być użyty do optymalizacji dawki kleju podczas
próby przemysłowej.
588
2. “Model B” for longer penetration times (0.2 to 0.5 second):
Size dosage = (3.19721) + (10.2591 * contact time) –
(0.0719047 * penetrated volume) – (0.529255 * WSD).
Example of predictivity of longer penetration time model
Two presented above models have been build with limited data.
Therefore, they can be used to specific situation of performed
trial. General model will need to include more detail information
(data) on papermaking process.
Predicting capability of “Model B” is illustrated in Tab.2. If
paper passage time from first printing press nip to second printing
station nip is 0.25 second and amount of applied water is 60 (in
PDA units) than required size dosage will depend on required wet
stability of printing paper. Table 2 shows predicted size dosage for
four different wet expansions (0.3; 0.5; 1.0 and 1.5). Predictive
equation written into “Dosage” column of Excel sheet delivered
the results.
Tabela 2. Przewidywana dawka kleju dla różnych wydłużeń na mokro
Table 2. Prediction of size dosage for different wet stretch requirements
Czas wnikania
Contact time
S
Obj. wniknięta
Penetration
Wydłuż. na mokro
Wet stretch
PDA unit
%
Doza kleju
Dosage
pound/t
0.25
60
1.5
0.65
0.25
60
1
0.92
0.25
60
0.5
1.18
0.25
60
0.3
1.29
Summary
PDA and WSD measure the critical parameters characterizing
the dynamic behavior of paper after contact with water. The
combination of both of them can form the base to build the model
for paper mill’s sizing trial using multivariate analysis software
and optimize the dosage of sizing.
LITERATURA/LITERATURE
1. Scott W. E.: “Principle of Wet End Chemistry”, Tappi Press, Atlanta, GA,
s. 85 (1998).
2. Eklund D., Lindstrom T.: “Water penetration and internal sizing” in “Paper
Chemistry”, Grankulla, Finland, s. 192 (1991).
3. Neimo L.: “Internal sizing in paper” in “Papermaking Chemistry”, Tappi
Press, Helsinki, Finland, s. 151 (1999).
4. Skowronski J.W.: “A Clarification of the Complexity of Ink – Paper Interactions in Inkjet Printing and their Impact on Printed Paper Properties”,
Praca Habilitacyjna, Politechnika Łódzka, Łódź 2009.
5. Miyanishi T.: “Wet end optimization for a neutral PCC filled newsprint
machine”, Tappi 82, 1, 220 (1999).
6. Skowronski J.W.: “Critical review of water penetration tests. Part 2. Novel
methodology for testing liquid penetration into paper”, Przegl. Papiern.
66, 7, 271 (2010).
7. Skowronski J.W.: “Critical review of water penetration tests. Part 3. Impact
of papermaking variables on penetration of water based ink and Optical
Ink Density”, Przegl. Papiern. 66, 8, 531 (2010).
8. SIMCA – P+, multivariate analysis software of Umetrics, www.Umetrisc.
com
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 66 · PAŹDZIERNIK 2010