Pobierz
Transkrypt
Pobierz
WPHI Casablanca Casablanca, 21/10/2016 INFORMACJA nt. marokańskiego sektora budowlanego i robót publicznych oraz programów gospodarczych i inwestycyjnych realizowanych Królestwie Maroka 1. Sektor budowlany i robót publicznych w Maroku Sektor budowlany i robót publicznych (BTP) jest jednym z kluczowych segmentów gospodarki Maroka, a jego udział w PKB wynosi 6,6%. W latach 2002 do 2012 jego wartość dodana wzrosła ponad dwukrotnie osiągając poziom 4,71 mld EUR (2013 r.). Państwo marokańskie jest głównym aktorem, determinującym aktywność w tym obszarze działalności gospodarczej, gdyż ok. 80% zamówień publicznych jest realizowane w sektorze budownictwa i robót publicznych. Ocenia się, iż działalność firm w tym sektorze w 75% zależy od zamówień publicznych. Sektor liczy ok. 60.000 przedsiębiorstw, z czego większość działa w budownictwie (58%). Głównymi segmentami sektora są duże roboty budowlane oraz prace inżynieryjne specjalistyczne. W budownictwie prywatnym ok. połowa prac wykonywana jest we własnym zakresie. Ponad 7.000 przedsiębiorstw budowlanych, z czego 95% stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa, objętych jest systemem organizacji wprowadzonym przez dekret z czerwca 1994 r., określającym zasady organizacji, kwalifikacji i klasyfikacji działalności. Blisko dwie trzecie z tych przedsiębiorstw pracują w budownictwie mieszkaniowym. Większość przedsiębiorstw budowlanych powstała w latach 70/80 i wiele z nich jest kierowane przez dobrze wykwalifikowane kadry zarządzające i inżynierskie. Największe firmy realizują obroty przekraczające 1 mld dirhamów (92,5 mln EUR) i zatrudniają kilka tys. pracowników. Część marokańskich firm budowlanych jest obecna na rynkach afrykańskich. W 2015 r. marokański sektor budowlany i robót publicznych osiągnął niską stopę wzrostu na poziomie 1,3% (przy wzroście PKB 4,4%), nadal nie mogąc odnaleźć swej dynamiki okresu sprzed 2009 roku. Utrzymującą się słabość tego sektora tłumaczy się głównie spowolnieniem w budownictwie, spowodowanym wycofywaniem się inwestorów prywatnych, mających trudności z finansowaniem projektów. Korzystniejszą dynamiką wzrostową cechował się podsektor robót publicznych. 1 2. Programy gospodarcze projekty inwestycyjne w Maroku O szeregu lat Maroko przeprowadza z powodzeniem wielopłaszczyznowe reformy gospodarcze, ktόrych celem jest rozwόj i modernizacja kraju. Ich realizacja odbywa się w ramach szeregu programόw i strategii sektorowych o łącznej wartości dziesiątek miliardów EURO, z ktόrych zdecydowana większość kontynuowana będzie w przeciągu najbliższych kilkunastu lat. Z punktu widzenia polskich firm budowlanych, w szczególności interesujące są programy związane z: - rozwojem energetyki odnawialnej (Plan Energie) : nowego wymiaru w strategii energetycznej kraju nadały zobowiązania klimatyczne podjęte przez Maroko na COP21 w Paryżu: udział energii odnawialnej 42% do 2020 roku i 52% do 2030 roku. Maroko zamierza zainwestować 40 mld USD w projekty energetyczne w latach 2016-2030, z tego 30-32 mld USD w energetykę odnawialną, stwarzając duże możliwości inwestycyjne dla sektora prywatnego. W latach 2016-2030 Królestwo zamierza zwiększyć moce ze źródeł odnawialnych łącznie o 10.000 MW, z czego: 4.590 MW w energetyce słonecznej, 4.200 MW ze źródeł wiatrowych oraz 1.330 MW z hydro-elektrowni. - rozwojem przemysłu - Plan Przyśpieszenia Przemysłowego (Le Plan d’Accéleration Industrielle) obejmujący okres 2014 – 2020, którego celem jest rozwój nowoczesnych gałęzi i branż przemysłu, - rozwojem zrównoważonego rolnictwa – plan zielone Maroko (Maroc Vert), cel – rozwój nowoczesnego i konkurencyjnego rolnictwa, przewidujący wydatkowanie rocznie kwoty 1 mld MAD (ca 100 mln EURO) na inwestycje do 2020 r., - rozwojem infrastruktury turystycznej (Plan „Vision 2020”), cel – zwiększenie liczby turystów z zagranicy do 20 mln osób z aktualnych 10,3 mln w perspektywie 2020 r. poprzez modernizację i poszerzenie oferty bazy noclegowej (nowe ośrodki turystyczne; hotele, spa) oraz trwały rozwój, Nowym priorytetem kraju stał się program inwestycji infrastrukturalnych na południu kraju, który przewiduje inwestycje na kwotę 77 mld MAD (ok. 7,1 mld EUR) w przeciągu 5 lat na realizację 200 projektów, w tym m.in. : 17 mld MAD na projekty związane z wydobyciem i przetwórstwem fosfatów oraz produkcją nawozów, 6,2 mld MAD na budowę atlantyckiej drogi ekspresowej; 6,0 mld MAD na budowę portu, 2,8 mld MAD na projekty w sektorze akwakultury, 2,3 mld MAD na poszerzenie dróg krajowych oraz 2,0 mld MAD na projekty turystyczne Ocenia się, iż potrzeby inwestycyjne sektora portowego Maroka wynoszą 60 mld MAD (5,6 mld EUR). Marokańskie inwestycje w sektor portowy będą rosły coraz dynamiczniej, co umożliwi wzrost przeładunków z obecnych 140 mln ton do 340 mln ton w roku 2030. Wybudowane zostaną nowe porty (6) oraz zmodernizowane obecne, utworzone zostaną 2 połączenia pomiędzy portami a strefami logistycznymi, prowadząc do większej równowagi regionalnej poprzez utworzenie zespołów portowych (region północno-zachodni, Casablanca-Kenitra, Doukkala-Abda, Souss-Tensift, porty na Południu). Narodowa Agencja Portów (ANP) planuje do 2019 roku inwestycje w wysokości 5,9 mld MAD w marokańskim sektorze portowym. Inwestycje będą dotyczyły w większości rozwoju infrastruktury i transportu morskiego, co wpłynie także na wzrost udziału transportu morskiego w wymianie handlowej Maroka z zagranicą. Projektowane inwestycje obejmą m.in. budowę stacji GPL w porcie Mohammedia (350 mln MAD), budynków administracyjnych dla portu Casablanka (170 mln MAD), połączenia drogowe z portem Casablanka (150 mln MAD), port Jorf Lasfar (140 mln MAD). W związku z dużym i pogłębiającym się deficytem lokali mieszkalnych będzie kontynuowany program budownictwa mieszkaniowego, skoncentrowany w szczególności na realizacji tak zwanych tanich mieszkań oraz lokali socjalnych dla klasy średniej i najuboższych warstw ludności. W ocenie marokańskiego Ministerstwa Transportu i Logistyki nakłady inwestycyjne na projekty infrastrukturalne tylko w 2016 roku wyniosą 32 mld MAD (ok. 3 mld EUR), które będą realizowane przez sektor budownictwa i robót publicznych w ramach zamówień publicznych, w tym 11 mld MAD (1,1 mld EUR) na projekty drogowe i autostradowe oraz 7,5 mld MAD (730 mln EUR) na prace portowe. Realizacja projektów w ramach strategii i programów rządowych odbywa się w ramach zamówień publicznych i przetargów. Część z nich korzysta ze wsparcia finansowego międzynarodowych organizacji i instytucji finansowych, w tym Unii Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Banku Światowego, itd. co umożliwia także udział firm z Polski. Przedstawione plany rozwojowe Maroka oraz potrzeby dla zapewnienia bieżącego funkcjonowania gospodarki i poszczegόlnych sektorόw stwarzają zainteresowanym podmiotom szerokie możliwości eksportowe, mogące objąć rόżnorodne formy, od bezpośredniej realizacji inwestycji, poprzez dostawy towarόw (surowcόw, pόłproduktόw, wyposażenia, maszyn, urządzeń, dόbr inwestycyjnych, etc.), usługi projektowe i eksperckie oraz wsparcie logistyczne, a kończąc na szkoleniach i kształceniu kadr. Organizacją branżową sektora budowlanego jest Krajowa Federacja Budownictwa i Robót Publicznych (”Fédération Nationale du Batiment et des Travaux Publics”) – strona: www.fnbtp.ma, skupiająca 5.000 przedsiębiorstw, z tego 60 w budownictwie, posiadająca 10 biur regionalnych oraz 12 komisji specjalistycznych, w której reprezentowane są również inne stowarzyszenia branżowe. 3