Pobierz

WPHI Casablanca
Casablanca, 21/10/2016
INFORMACJA
nt. marokańskiego sektora budowlanego i robót publicznych oraz programów
gospodarczych i inwestycyjnych realizowanych Królestwie Maroka
1. Sektor budowlany i robót publicznych w Maroku
Sektor budowlany i robót publicznych (BTP) jest jednym z kluczowych segmentów
gospodarki Maroka, a jego udział w PKB wynosi 6,6%. W latach 2002 do 2012 jego wartość
dodana wzrosła ponad dwukrotnie osiągając poziom 4,71 mld EUR (2013 r.).
Państwo marokańskie jest głównym aktorem, determinującym aktywność w tym obszarze
działalności gospodarczej, gdyż ok. 80% zamówień publicznych jest realizowane w sektorze
budownictwa i robót publicznych. Ocenia się, iż działalność firm w tym sektorze w 75% zależy
od zamówień publicznych.
Sektor liczy ok. 60.000 przedsiębiorstw, z czego większość działa w budownictwie (58%).
Głównymi segmentami sektora są duże roboty budowlane oraz prace inżynieryjne
specjalistyczne. W budownictwie prywatnym ok. połowa prac wykonywana jest we własnym
zakresie.
Ponad 7.000 przedsiębiorstw budowlanych, z czego 95% stanowią małe i średnie
przedsiębiorstwa, objętych jest systemem organizacji wprowadzonym przez dekret z czerwca
1994 r., określającym zasady organizacji, kwalifikacji i klasyfikacji działalności. Blisko dwie
trzecie z tych przedsiębiorstw pracują w budownictwie mieszkaniowym.
Większość przedsiębiorstw budowlanych powstała w latach 70/80 i wiele z nich jest
kierowane przez dobrze wykwalifikowane kadry zarządzające i inżynierskie.
Największe firmy realizują obroty przekraczające 1 mld dirhamów (92,5 mln EUR) i
zatrudniają kilka tys. pracowników. Część marokańskich firm budowlanych jest obecna na
rynkach afrykańskich.
W 2015 r. marokański sektor budowlany i robót publicznych osiągnął niską stopę wzrostu na
poziomie 1,3% (przy wzroście PKB 4,4%), nadal nie mogąc odnaleźć swej dynamiki okresu
sprzed 2009 roku. Utrzymującą się słabość tego sektora tłumaczy się głównie spowolnieniem
w budownictwie, spowodowanym wycofywaniem się inwestorów prywatnych, mających
trudności z finansowaniem projektów. Korzystniejszą dynamiką wzrostową cechował się
podsektor robót publicznych.
1
2. Programy gospodarcze projekty inwestycyjne w Maroku
O szeregu lat Maroko przeprowadza z powodzeniem wielopłaszczyznowe reformy
gospodarcze, ktόrych celem jest rozwόj i modernizacja kraju. Ich realizacja odbywa się w
ramach szeregu programόw i strategii sektorowych o łącznej wartości dziesiątek miliardów
EURO, z ktόrych zdecydowana większość kontynuowana będzie w przeciągu najbliższych
kilkunastu lat.
Z punktu widzenia polskich firm budowlanych, w szczególności interesujące są programy
związane z:
- rozwojem energetyki odnawialnej (Plan Energie) : nowego wymiaru w strategii
energetycznej kraju nadały zobowiązania klimatyczne podjęte przez Maroko na COP21 w
Paryżu: udział energii odnawialnej 42% do 2020 roku i 52% do 2030 roku. Maroko zamierza
zainwestować 40 mld USD w projekty energetyczne w latach 2016-2030, z tego 30-32 mld
USD w energetykę odnawialną, stwarzając duże możliwości inwestycyjne dla sektora
prywatnego. W latach 2016-2030 Królestwo zamierza zwiększyć moce ze źródeł
odnawialnych łącznie o 10.000 MW, z czego: 4.590 MW w energetyce słonecznej, 4.200 MW
ze źródeł wiatrowych oraz 1.330 MW z hydro-elektrowni.
- rozwojem przemysłu - Plan Przyśpieszenia Przemysłowego (Le Plan d’Accéleration
Industrielle) obejmujący okres 2014 – 2020, którego celem jest rozwój nowoczesnych gałęzi i
branż przemysłu,
- rozwojem zrównoważonego rolnictwa – plan zielone Maroko (Maroc Vert), cel – rozwój
nowoczesnego i konkurencyjnego rolnictwa, przewidujący wydatkowanie rocznie kwoty 1
mld MAD (ca 100 mln EURO) na inwestycje do 2020 r.,
- rozwojem infrastruktury turystycznej (Plan „Vision 2020”), cel – zwiększenie liczby turystów
z zagranicy do 20 mln osób z aktualnych 10,3 mln w perspektywie 2020 r. poprzez
modernizację i poszerzenie oferty bazy noclegowej (nowe ośrodki turystyczne; hotele, spa)
oraz trwały rozwój,
Nowym priorytetem kraju stał się program inwestycji infrastrukturalnych na południu kraju,
który przewiduje inwestycje na kwotę 77 mld MAD (ok. 7,1 mld EUR) w przeciągu 5 lat na
realizację 200 projektów, w tym m.in. : 17 mld MAD na projekty związane z wydobyciem i
przetwórstwem fosfatów oraz produkcją nawozów, 6,2 mld MAD na budowę atlantyckiej
drogi ekspresowej; 6,0 mld MAD na budowę portu, 2,8 mld MAD na projekty w sektorze
akwakultury, 2,3 mld MAD na poszerzenie dróg krajowych oraz 2,0 mld MAD na projekty
turystyczne
Ocenia się, iż potrzeby inwestycyjne sektora portowego Maroka wynoszą 60 mld MAD (5,6
mld EUR). Marokańskie inwestycje w sektor portowy będą rosły coraz dynamiczniej, co
umożliwi wzrost przeładunków z obecnych 140 mln ton do 340 mln ton w roku 2030.
Wybudowane zostaną nowe porty (6) oraz zmodernizowane obecne, utworzone zostaną
2
połączenia pomiędzy portami a strefami logistycznymi, prowadząc do większej równowagi
regionalnej
poprzez utworzenie zespołów portowych (region północno-zachodni,
Casablanca-Kenitra, Doukkala-Abda, Souss-Tensift, porty na Południu).
Narodowa Agencja Portów (ANP) planuje do 2019 roku inwestycje w wysokości 5,9 mld MAD
w marokańskim sektorze portowym. Inwestycje będą dotyczyły w większości rozwoju
infrastruktury i transportu morskiego, co wpłynie także na wzrost udziału transportu
morskiego w wymianie handlowej Maroka z zagranicą. Projektowane inwestycje obejmą
m.in. budowę stacji GPL w porcie Mohammedia (350 mln MAD),
budynków
administracyjnych dla portu Casablanka (170 mln MAD), połączenia drogowe z portem
Casablanka (150 mln MAD), port Jorf Lasfar (140 mln MAD).
W związku z dużym i pogłębiającym się deficytem lokali mieszkalnych będzie kontynuowany
program budownictwa mieszkaniowego, skoncentrowany w szczególności na realizacji tak
zwanych tanich mieszkań oraz lokali socjalnych dla klasy średniej i najuboższych warstw
ludności.
W ocenie marokańskiego Ministerstwa Transportu i Logistyki nakłady inwestycyjne na
projekty infrastrukturalne tylko w 2016 roku wyniosą 32 mld MAD (ok. 3 mld EUR), które
będą realizowane przez sektor budownictwa i robót publicznych w ramach zamówień
publicznych, w tym 11 mld MAD (1,1 mld EUR) na projekty drogowe i autostradowe oraz 7,5
mld MAD (730 mln EUR) na prace portowe.
Realizacja projektów w ramach strategii i programów rządowych odbywa się w ramach
zamówień publicznych i przetargów. Część z nich korzysta ze wsparcia finansowego
międzynarodowych organizacji i instytucji finansowych, w tym Unii Europejskiej,
Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Banku
Światowego, itd. co umożliwia także udział firm z Polski.
Przedstawione plany rozwojowe Maroka oraz potrzeby dla zapewnienia bieżącego
funkcjonowania gospodarki i poszczegόlnych sektorόw stwarzają zainteresowanym
podmiotom szerokie możliwości eksportowe, mogące objąć rόżnorodne formy, od
bezpośredniej realizacji inwestycji, poprzez dostawy towarόw (surowcόw, pόłproduktόw,
wyposażenia, maszyn, urządzeń, dόbr inwestycyjnych, etc.), usługi projektowe i eksperckie
oraz wsparcie logistyczne, a kończąc na szkoleniach i kształceniu kadr.
Organizacją branżową sektora budowlanego jest Krajowa Federacja Budownictwa i Robót
Publicznych (”Fédération Nationale du Batiment et des Travaux Publics”) – strona:
www.fnbtp.ma, skupiająca 5.000 przedsiębiorstw, z tego 60 w budownictwie, posiadająca 10
biur regionalnych oraz 12 komisji specjalistycznych, w której reprezentowane są również
inne stowarzyszenia branżowe.
3