Shakespeare in an Age of Faith Szekspir w czasach wiary Wykłady
Transkrypt
Shakespeare in an Age of Faith Szekspir w czasach wiary Wykłady
Shakespeare in an Age of Faith Szekspir w czasach wiary Wykłady dra Gerarda Kilroya (University College London) w Akademii Ignatianum w Krakowie Akademia Ignatianum w Krakowie, ul. Kopernika 26 Aula im. Grzegorza Piramowicza, piątki, godz. 16.45-19.00 4 III The Whirligig of Time (Zawieruchadziejowa) Czterywielkieprzeobrażeniareligijnew latach 1540-1605skutkowałylikwidacjąklasztoróworazsztukisakralnej.OdrzucenieprzezHenryka VIII zwierzchnictwapapieskiegodoprowadziłoostateczniedo tego,żeElżbieta I łamałasumieniapoddanych,zmuszającichdo składaniakonformistycznejprzysięgilojalności,któraznamionowaławewnętrznąuległośćwobecwładzy. 11 III Elizabethan London and Edmund Campion (ElżbietańskiLondynEdmundaCampiona) Reformacjawywarłanajwiększywpływna Londyn,będącywówczasmiędzynarodowymośrodkiemwymianygospodarczeji kulturowej.Podczas gdywładzemiejskiezmagałysięz niezadowoleniemspołecznym i zbrojnymbuntem,radykalizacjanastrojówznajdowałaswojeodbiciew tekstach rękopiśmiennychorazmateriałachwydawanychprzy pomocynowejtechnologiidrukarskiej. 18 III Preachers, Plays and an Oral Culture (Kaznodzieje,aktorzyorazkulturaustnegoprzekazu) Londynzdominowałakulturakazań,dysputorazsztukteatralnych,któremiałygłębokiezakorzenieniew misteriachśredniowiecznychorazw tradycjizakonówżebraczych.Niezwyklewyrafinowana kulturasłowamówionegotworzyłażywyteatr,gdziesłowapłynącez ambonyrezonowałyz oracjamiwygłaszanymiz desekscenyi szafotu. 1 IV Oxford and Its Exiles (Oxfordi jegowygnańcy) Kasacjazgromadzeńzakonnychdoprowadziłado powstaniaangielskichwspólnotkatolickichna uchodźstwie(weFlandriii w Rzymie)orazdo wykształceniasiępodziemiakatolickiegow kraju.Wieluangielskichkatolikówuciekłozagranicę,inninauczaliw specjalnychdomach-kryjówkach, w oberżachi na farmach. 8 IV RomeoandJuliet: Faith and Despair (Romeoi Julia:wiarai rozpacz) Świętaprzestrzeńogrodukontrastujez zewnętrznymświatemprzemocyi gwałtu,w którymwiarai nadziejasąrównieniezbędnejakmiłość.RozpaczRomea–„Pielgrzymado Rzymu”–orazwyciszona,skrytamiłośćJuliiodzwierciedlająudrękiprześladowanejangielskiejwspólnotykatolickiejlat 90. XVI wieku. 15 IV Hamlet: Between Two Worlds (Hamlet:międzydwomaświatami) Sztukatoczysięna krawędzidwóchświatów:doczesnegoi pozagrobowego,katolickiegoczyśćcai protestanckiegouniwersytetu,wewnętrznegosolilokwiumorazświatowejgrypozorui blichtru.Choćwładzaprzechodziz jednejkoronowanejgłowyna drugą,prawdapozostajeniezmienna –skrytaw sercui duszyczłowieczej. 22 IV Hamlet: Mastery of Scenic Form (Hamlet:mistrzostwoformyscenicznej) SzekspirstworzyłHamleta z takwielkimrozmachemscenicznym,żewydawcyFolioz 1623rokuzaniechalipodziałusztukina sceny.Pierwszascena dworska(I. 2),sztukaw sztuce(III.1),scena końcowa(V.2)ukazujągeniusztwórcypodczaspracy. 29 IV Othello: Domestic Tragedy in a Global Context (Otello:tragediarodzinna w kontekścieglobalnym) W komediachSzekspirabohaterowieucząsięna błędach;tragediaOtelloprzekształcaobrzydliwąopowieśćz poziomubrukowcaw przenikliwąrefleksjęnad lękiemprzed zdradąi nad podatnościąludzkiegosercana zranienie.ZwycięskiwódzpotraficoprawdaocalićEuropęprzed nawałnicąturecką,aleprzegrywaz wrogamimiłości. 6 V Macbeth and the Harrowing of Hell (Makbeta zstąpieniedo piekieł) Czerpiącześredniowiecznychsztukmisteryjnych,Szekspirwnikaw pusteobietnicezachłannejwładzy,zdolnej w swychknowaniachuciecsiędo mordu,potrafiącejzaprzedaćduchanarodu,a duszepoddanychwydaćdiabłuna zatracenie. 13 V The Passion of King Lear and the Patience of Job (Cierpienie królaLearaa cierpliwośćHioba) W swymnajbardziejmrocznymdramacieSzekspirzgłębiaproblemniezawinionegocierpienia.W przeciwieństwiedo mękiChrystusa,cierpienie królaLearaniemaodkupieńczegocharakteru;wymiarmaryjnymanatomiastcichai cierpliwamiłośćKordelii.Sztukadogasaw ponurymświecie przemocy,w którymjedynympłomykiemnadzieijestwybaczeniei miłosierdzie. *Wykładybędąprowadzonewjęzykuangielskimztłumaczeniemnajęzykpolski Kontakt: dr hab. Janusz Smołucha, prof. Ign. tel. 669 003 580, e-mail: [email protected] Akademia Ignatianum Kraków, ul. Kopernika 26 Aula im. Grzegorza Piramowicza