program wychowawczy - Przedszkole Miejskie nr 4 w Działdowie

PROGRAM WYCHOWAWCZY
PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 4
W DZIAŁDOWIE
„W wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz
bardziej człowiekiem (...), umiał być bardziej nie tylko
z drugim, ale i dla drugiego”
Jan Paweł II
I. Wstęp
Pojecie „wychowanie” należy do podstawowych w pedagogice. Jest ono świadomym,
celowym i specyficznym działaniem pedagogicznym rodziców i nauczycieli, zmierzającym
do osiągnięcia zmian w rozwoju umysłowym, społecznym, kulturalnym i duchowym
jednostki. Wychowanie, więc możemy określić jako proces długotrwały, na przebieg, którego
mają wpływ czynniki wzajemnie się warunkujące i działające w różnorakich powiązaniach
oraz współzależnościach. Istotą tego procesu jest wprowadzanie dziecka w świat pożądanych
wartości, wartości moralnych pełniących rolę życiowych drogowskazów. Ukazując
wychowankom piękno, dobro, prawdę, uczciwość, przyjaźń, tolerancję, budząc poczucie
przynależności do rodziny, pomagamy kształtować jego osobowość.
Wiek przedszkolny jest najbardziej znaczącym okresem w życiu dziecka dla
stymulacji jego rozwoju.
Pierwszym etapem, a równocześnie miejscem, w którym rozpoczyna się proces
wychowania jest dom rodzinny, a niezastąpionymi nauczycielami i wychowawcami dzieci są
ich rodzice. Prawidłowy przebieg procesu wychowawczego zależy właśnie od nich.
Osobowość dziecka oraz jego sposoby zachowania i reagowania kształtują takie czynniki jak
warunki bytowe, stosunki między dorosłymi w otoczeniu rodzinnym dziecka, grono osób
towarzyszących w zabawie oraz wiele innych elementów współczesnego świata. Ponadto
rozwój uwarunkowany jest w pewnym stopniu zespołem wrodzonych cech indywidualnych
dziecka, które ulegają zmianom w trakcie wychowania, jednocześnie wpływając na postawy
rodziców i wychowawców.
Drugim etapem procesu wychowawczego jest środowisko przedszkolne, które jest
pierwszym ogniwem edukacji wzajemnego współżycia w grupie rówieśniczej, nauką relacji,
zasad, ról, jakie pełnią poszczególni członkowie małej społeczności. Kontakt dziecka
z otoczeniem społecznym wyzwala chęć do naśladownictwa i identyfikacji zachowań. W nim
dziecko poszukuje wzorów, by potem kierować się nimi w dalszym życiu, w nim poszukuje
swojej tożsamości.
Przedszkole w świetle polskiego prawa ma wspierać rodzinę poprzez wypełnianie
zadań opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych. Traktuje dziecko podmiotowo, czyli
akceptuje jego indywidualne potrzeby, odczucia, możliwości, umiejętności, pobudza do
aktywności własnej, wyrabia poczucie własnej wartości, odpowiedzialności, rozwija
poczucie więzi społecznej i współodpowiedzialności. Charakteryzująca dzieci w tym wieku
naturalna aktywność, ciekawość, skłonność do naśladownictwa, wrażliwość emocjonalna, to
czynniki, które stwarzają korzystne warunki do osiągnięcia zamierzonych celów oraz
pozytywnych efektów działań wychowawczych.
Aby wychowanie dziecka nie toczyło się dwubiegunowo potrzebna jest dobrze
zorganizowana współpraca przedszkola z domem rodzinnym. Będzie ona przebiegała
prawidłowo, gdy będzie wspólnie uzgodniona spójność w systemie wychowania po to, by
kontynuować dotychczasowe osiągnięcia rodziców. W tym względzie należy wspólnie ustalić
hierarchię wartości, którymi należy się kierować w wychowaniu dziecka, aby mogło się ono
odnaleźć w istniejącej rzeczywistości oraz było dobrze przygotowane do twórczego,
odpowiedzialnego i odważnego tworzenia przyszłości.
Zaproponowany program oddziaływań wychowawczych ma na celu poprawę jakości
pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej - dzieci, rodziców,
środowiska oraz pracowników. Integruje nauczycieli i rodziców w realizacji celów
wychowawczych. Ma on za zadanie określić, jakimi wartościami powinniśmy kierować się
w stosunku do naszych wychowanków, ich rodziców, jakie normy postępowania, czy
zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie
z przyjętymi normami społecznymi. Będzie on spełniał niewątpliwie swoją rolę, jeżeli
zarówno nauczyciele, dzieci, rodzice będą podmiotami tego procesu.
2
II. Cele wychowania przedszkolnego zgodne z podstawą programową
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego opisuje proces wspomagania
rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Przedszkole pełni
w równej mierze funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Zapewnia dzieciom
możliwość wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych
i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych.
Cele wychowania przedszkolnego:
1.
Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności
intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji.
2.
Budowanie systemu wartości, w tym wychowanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały
się w tym, co dobre, a co złe.
3.
Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia
sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów
i porażek.
4.
Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych
relacjach z dziećmi i dorosłymi.
5.
Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci
o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych.
6.
Troska o zdrowie i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach
i grach sportowych.
7.
Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym
oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały
dla innych.
8.
Wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności
wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne.
9.
Kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy
rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej.
10. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich
ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości
i umiejętności, które są ważne w edukacji przedszkolnej.
3
III. Cele główne programu wychowawczego:

nabywanie umiejętności społecznych oraz podporządkowanie się ustalonym zasadom
i regułom;

kształtowanie w sobie pozytywnej postawy w stosunku do kolegi, osoby dorosłej,
osób niepełnosprawnych;

wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem, w którym dziecko wzrasta;

rozumienie potrzeby poszanowania drugiego człowieka;

poznawanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych i zagrożenia;

uświadamianie dzieciom ich praw i obowiązków;

rozwijanie i wspieranie samodzielności dziecka;

kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych;

wspieranie rozwoju dziecka oraz budowanie własnego systemu wartości;

umożliwienie dzieciom uczenia się, rozpoznawania i otwartego komunikowania
innym własnych uczuć i potrzeb;

budzenie wrażliwości na estetykę pomieszczeń, otoczenia, próby wpajania dzieciom
zasad savoir-vivru;

kształtowanie u dzieci właściwych postaw w obliczu zagrożenia zdrowia i życia;

wdrażanie dzieci do stosowania zasad bezpieczeństwa w sytuacjach trudnych
i niebezpiecznych;
4
IV. Cele szczegółowe programu wychowawczego:
DZIECKO:

potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych;

rozumie i przestrzega zasad zgodnego współżycia w grupie;

ma szacunek dla samego siebie i innych;

ma poczucie własnej wartości, wiary we własne możliwości i umiejętności;

dostrzega i rozumie potrzeby innych;

potrafi nazwać, wyrażać i kontrolować swoje emocje;

wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania;

szanuje wolność i zdanie innych;

rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów;

umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami;

respektuje polecenia nauczyciela i innych osób dorosłych;

potrafi radzić sobie w sytuacjach konfliktowych bez stosowania agresji;

potrafi wyciszać się, odprężać, rozładowywać napięcia poprzez poznane techniki
i zabawy;

dostrzega i szanuje wartości: prawdę, dobro, piękno, uczciwość, sprawiedliwość,
życzliwość, szacunek, tolerancję, odpowiedzialność;

potrafi cieszyć się z własnych sukcesów;

rozumie zasady mądrego i odpowiedzialnego współżycia człowieka ze światem
przyrody
5
V. Standardy osiągnięć wychowawczych
Zasada
Standardy osiągnięć dzieci –
Proponowane sposoby
dziecko:
realizacji
używa form grzecznościowych
uczenie się stosowania zwrotów w
proszę, dziękuję, przepraszam
określonych sytuacjach;
kultura byciabądź kulturalny
dostarczanie dzieciom wzorów
właściwego zachowania (postaw
nauczyciela, pracowników, postaci
z utworów literackich);
utrwalanie nawyków kulturalnego
zachowania się w miejscach
publicznych.
pamięta o zwrotach
grzecznościowych – posiada
nawyk witania się, żegnania
z innymi stosując słowa kluczowe:
dzień dobry, do widzenia
stosowanie zwrotów
grzecznościowych przez
pracowników i rodziców – nauka
poprzez naśladownictwo;
utrwalanie używania słów
w ciągu pobytu dziecka
w przedszkolu i poza nim codzienne sytuacje z życia
przedszkola, symulacje, zabawy,
gry, scenki rodzajowe.
jest miłe dla innych osób kolegów, koleżanek, dorosłych
stosowanie miłych słów oraz
dziękowanie innym za nie w
codziennych sytuacjach życia
przedszkolnego;
wzbogacanie wiedzy w tym
zakresie poprzez organizację
zabaw, spotkań z bohaterami
bajek, baśni, opowiadań;
okazuje szacunek dorosłym
i osobom starszym
uwrażliwianie na potrzeby innych
członków rodziny;
organizowanie uroczystości
przedszkolnych z udziałem
rodziców, pracowników, babć,
dziadków;
organizowanie spotkań
integracyjnych – poznawanie się
poprzez wspólną zabawę.
6
dba o estetykę otoczenia,
w którym przebywa
podejmowanie prostych
obowiązków w domu i w
przedszkolu;
szanowanie wspólnych zabawek i
odkładanie na wyznaczone
miejsce;
wprowadzanie dyżurów w
różnych kącikach zabaw, przy
posiłkach, łazience itp.
wdrażanie do odpowiedzialnego
realizowania powierzonego
zadania;
uczenie przestrzegania zasad
dotyczących porządku i
poszanowania zieleni w bliższym
i dalszym otoczeniu – życie zgodne
z naturą.
stosuje zasady kulturalnego
zachowania się przy stole
codzienne kształtowanie zasad
kulturalnego spożywania posiłków;
opanowanie nawyków
kulturalnego jedzenia;
przyjmowanie prawidłowej
postawy podczas posiłków
i pracy przy stolikach.
słucha, gdy ktoś mówi – nie
przerywa; dzieli się wrażeniami,
gdy inni słuchają.
wykorzystanie najprostszych zasad
„savoir-vivru” i stosowanie ich w
codziennych sytuacjach;
ujednolicenie oddziaływań
wychowawczych z rodzicami
w tym zakresie.
7
Zasada
współdziałanie w
grupie
rówieśniczejbądź koleżeński,
kontroluj swoje
zachowanie
Standardy osiągnięć dzieci;
dziecko
zgodnie bawi się z rówieśnikami
Proponowane sposoby realizacji
wdrażanie do zgodnej zabawy
z kolegami i obserwowanie
zachowań dzieci;
zawieranie umów, ustalanie reguł i
zasad właściwego zachowania się w
grupie rówieśniczej oraz
konsekwentne ich przestrzeganie.
szanuje cudzą własność
interesowanie się wytworami
swoich kolegów, dostrzeganie trudu
włożonego w ich powstanie;
poszanowanie własności i
wytworów pracy kolegów;
potrafi podzielić się z kolegami tym,
co ma
rozumienie, że inni mają potrzebę
uczestnictwa w zabawach,
korzystania z zabawek, spożywania
słodyczy i w związku z tym
dzielenie się nimi;
nie wyrządza nikomu krzywdy – nie
wyśmiewa się, nie przedrzeźnia, nie
przezywa
dostrzeganie i przeciwstawianie się
przejawom samolubstwa,
okrucieństwa, przezywania,
dokuczania – rozumienie przeżyć z
tym związanych;
pomaga potrzebującym kolegom
wczuwanie się w rolę osoby
pokrzywdzonej wykorzystując
odpowiednie rekwizyty, organizując
scenki dramowe;
opiekowanie się nowymi kolegami
oraz tymi, którzy tej pomocy
potrzebują;
unika krzyku, kłótni, przestrzega
określonych umów- rozumie
konsekwencje łamania przyjętych
umów
ustalenie reguł i norm życia w
grupie, przestrzeganie ich – Kodeks
Grupy;
wyraża swoje emocje w sposób
zrozumiały dla innych
prowadzenie rozmów dotyczących
własnych ocen i odczuć, liczenie się
z uczuciami drugiej osoby;
posługiwanie się umiarkowanym
głosem;
stosowanie technik terapeutycznych,
ułatwiających dziecku wyzwolenie
8
pozytywnych i negatywnych emocji
np. darcie papieru, dmuchanie na
bibułkę przyczepioną do nosa,
zgniatanie gazety
nazywa pozytywne cechy
charakteru: koleżeńskość,
życzliwość, uprzejmość, tolerancję
słuchanie utworów literackich;
prawidłowo przyjmuje krytykę,
cieszy się z sukcesów
uczenie właściwego przyjmowania
pochwał i krytyki;
sytuacje edukacyjne, scenki
dramowe – nazywanie cech
charakteru głównych postaci;
poszukiwanie sposobów
nagradzania sukcesów innych;
unika kłamstwa
rozumienie konsekwencji kłamstwa
dla siebie i innych;
rozróżnia prawdę i fałsz; dobro od
zła
podejmowanie oceny postępowania
własnego i kolegów w konkretnych
sytuacjach;
rozróżnianie prawdy, fałszu,
fantazji, kłamstwa w utworach
literackich i w sytuacjach
codziennych;
podejmowanie prób oceny i
ocenianie postępowania bohaterów
bajek i opowiadań;
układanie zakończeń historyjek
obrazkowych, przewidywanie
skutków złego postępowania,
wyciąganie wniosków.
zwraca się z problemami do drugiej
osoby
poznanie wzorów właściwego
zachowania – postawa nauczyciela,
postacie z literatury;
tworzenie przyjaznej aury dającej
dziecku poczucie bezpieczeństwa;
9
Zasada
dbaj o
bezpieczeństwo
Standardy osiągnięć dzieci;
dziecko
przestrzega zakazu nie oddalania
się od grupy (z określonego
miejsca)
Proponowane sposoby
realizacji
ustalenie zasad warunkujących
bezpieczeństwo podczas pobytu
w przedszkolu (sal, ogród
przedszkolny) oraz na
wycieczkach;
rozumie zakaz brania do rąk
nieznanych przedmiotów,
produktów
przestrzeganie zakazu
spożywania produktów
nieznanego pochodzenia
(owoce, rośliny, grzyby,
słodycze itp. otrzymywane od
obcych);
omówienie sposobu
postępowania w razie złego
samopoczucia, skaleczenia czy
innej dolegliwości;
informuje dorosłych o swoich
dolegliwościach, złym
samopoczuciu
zna swoje imię, nazwisko i adres
zamieszkania
zapamiętanie własnego imienia,
nazwiska i adresu zamieszkania
poprzez stosowanie zabaw
dydaktycznych i tematycznych;
unika niebezpiecznych zabaw i
zachowań
dostarczanie dzieciom wzorów
zachowania (filmy edukacyjne,
teatrzyki, pogadanki) –
poznanie konsekwencji
niebezpiecznych zabaw i
zachowań;
zachowuje ostrożność w
kontaktach z obcymi
nie zbliża się do nieznanych
zwierząt
poznanie niektórych możliwości
radzenia sobie w sytuacjach
zagrażających własnemu
bezpieczeństwu;
oglądanie slajdów, filmów o
właściwym zachowaniu w
ZOO;
spotkanie z weterynarzem omówienie zachowań zwierząt
gdy: zwierzę jest
zdenerwowane, chore, boi się;
10
przestrzega zasad ruchu
drogowego dla pieszych
wprowadzenie zasad pieszego
ruchu drogowego;
dostarczenie wzorców
właściwego zachowania się na
ulicy (wycieczki na
skrzyżowanie, filmy
edukacyjne, książki);
uważnie porusza się po budynku
przedszkola oraz w ogrodzie
przedszkolnym
współpraca z Policją;
ustalenie jasnych zasad
warunkujących bezpieczeństwo
podczas pobytu w przedszkolu –
przestrzeganie umów
grupowych
11
Zasada
dbaj o zdrowie
Standardy osiągnięć dzieci;
dziecko
nie krzyczy, mówi
umiarkowanym głosem
Proponowane sposoby
realizacji
rozmowy z dziećmi, przykład
osobisty nauczyciela;
zabawy słuchowe, muzycznoruchowe, dydaktyczne;
często przebywa na świeżym
powietrzu, hartuje swój organizm
prowadzenie zabaw ruchowych
na sprzęcie terenowym, z
wykorzystaniem sprzętu
sportowego;
ubieranie się stosownie do
warunków atmosferycznych oraz
danej sytuacji (nie przegrzewanie,
nie wyziębianie organizmu);
spacery wycieczki do różnych
środowisk przyrodniczych;
udział w zawodach sportowych;
zjada urozmaicone posiłki
zachęcanie do zjadania posiłków
przygotowanych w przedszkolu;
omówienie z dziećmi zawartości
witamin w poszczególnych
produktach;
zachęcanie do zjadania zdrowych
produktów potrzebnych do
prawidłowego rozwoju;
wyeliminowanie z diety dziecka
słodyczy, chipsów oraz
szkodliwych napojów;
pamięta o korzystaniu z zabiegów
higienicznych
dbanie o częste mycie rąk (przed
posiłkiem, po skorzystaniu z
toalety, po skończonej zabawie);
uświadomienie konieczności
mycia zębów co najmniej dwa
razy dziennie;
dbanie o wygląd i higienę
osobistą (paznokcie, włosy,
schludny ubiór);
12
korzystanie z chusteczek
higienicznych w razie potrzeby;
podczas kichania i kasłania
zasłanianie ust chusteczką lub
ręką w okolicy łokcia;
nie obawia się wizyty u lekarza
organizowanie w przedszkolu
spotkań z pracownikami służby
zdrowia (pediatra, pielęgniarka,
stomatolog);
rozmowy z dziećmi na podstawie
historyjek obrazkowych,
literatury;
organizowanie wycieczek do
ośrodków zdrowia, apteki;
wdrażanie do potrzeby
kontrolowania i leczenia zębów.
13
VI. Sylwetka absolwenta przedszkola.
Dziecko kończące edukację przedszkolną:










ma poczucie własnej wartości;
zna swoje prawa i obowiązki wynikające z Kodeksu Przedszkolaka i Konwencji Praw
Dziecka;
zna podstawowe normy społeczne;
jest zainteresowane otaczającym światem;
jest samodzielne i pomaga innym;
jest tolerancyjne;
rozumie i akceptuje uczucia swoje i innych;;
potrafi radzić sobie z problemami;
potrafi dbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo;
posiada odpowiedni zasób doświadczeń i umiejętności potrzebnych do dalszego
rozwoju i edukacji;
VII. Prawa i obowiązki dziecka
Dziecko w przedszkolu ma prawa wynikające z Konwencji Praw Dziecka, a w
szczególności do:






właściwie zorganizowanego procesu opiekuńczo- dydaktycznego zgodnie z zasadami
higieny pracy umysłowej;
szacunku dla wszystkich jego potrzeb, życzliwego i podmiotowego traktowania;
ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy fizycznej bądź psychicznej;
wyrażania swoich uczuć i myśli;
do nauki poprzez zabawę;
do opieki i ochrony;
Dziecko w przedszkolu ma zagwarantowane prawo do:















godności i nietykalności osobistej;
wyrażania swobody myśli, sumienia i wyznania;
akceptacji i indywidualnego rozwoju;
ochrony zdrowia i nienaruszalności cielesnej;
korzystania z dóbr kulturalnych;
znajomości swoich praw;
spokoju i samotności, gdy tego potrzebuje;
aktywnej dyskusji z dziećmi i dorosłymi;
zabawy i wyboru towarzysza zabawy;
aktywnego kształtowania postaw społecznych;
doświadczania konsekwencji własnego zachowania
snu i wypoczynku, relaksu;
zdobywania wiedzy;
jedzenia i picia, gdy jest głodne lub spragnione;
ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy fizycznej lub psychicznej;
14



popełniania błędów i odnoszenia sukcesów;
własnej prywatności;
ma prawo nie znać, nie wiedzieć, nie rozumieć;
Dziecko w przedszkolu ma obowiązek w trosce o bezpieczeństwo własne i innych:








nie oddalać się od grupy bez wiedzy nauczycielki;
używać form grzecznościowych wobec osób dorosłych i kolegów;
dbać o bezpieczeństwo i zdrowie własne i kolegów;
sygnalizować złe samopoczucie i potrzeby fizjologiczne;
szanować sprzęt i zabawki w przedszkolu;
dbać o estetykę i czystość pomieszczeń, w których przebywa;
dbać o swój wygląd i estetykę ubrania;
przejawiać właściwy stosunek do innych, poprzez respektowanie podstawowych norm
społecznych i etycznych;
Dziecku w przedszkolu nie wolno:








bić, popychać, wyrządzać krzywdy innym;
przezywać innych;
wyśmiewać się z innych;
przeszkadzać innym w zabawie i pracy;
niszczyć pracę innych;
krzyczeć i hałasować;
biegać w sali zajęć;
niszczyć zabawek i innych przedmiotów w przedszkolu;
Podstawowe formy nagradzania dziecka:





pochwała indywidualna;
pochwała wobec grupy;
pochwała przed rodzicami;
udostępnienie atrakcyjnej zabawki;
drobne nagrody rzeczowe w formie emblematów, znaczków itp;
Podstawowe formy karania dziecka:





upomnienie słowne indywidualne;
upomnienie wobec grupy;
poinformowanie rodziców o przewinieniu;
odsunięcie od zabawy;
zastosowanie aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji;
15
VIII. Prawa i obowiązki rodziców
Rodzice w przedszkolu mają prawo do:








zapoznania się z realizowanymi w przedszkolu programami pracy wychowawczodydaktycznej;
uzyskiwania na bieżąco informacji na temat aktualnego stanu rozwoju i postępów
edukacyjnych dziecka;
uzyskania informacji o stanie gotowości szkolnej swojego dziecka, aby mogli je
wspomagać w jej osiągnięciu;
wyrażania i przekazywania nauczycielowi oraz dyrektorowi wniosków z obserwacji
pracy przedszkola;
wyrażania i przekazywania opinii na temat pracy przedszkola organowi
prowadzącemu i nadzorującemu pracę pedagogiczną poprzez swoje
przedstawicielstwa (Rada Rodziców);
uzyskiwania porad i wskazówek od nauczycieli w rozpoznawaniu przyczyn trudności
wychowawczych oraz doborze metod udzielania dziecku pomocy;
uczestniczenia w zajęciach wychowawczo- dydaktycznych oraz uroczystościach
przedszkolnych;
poznania jadłospisu na dany dzień;
Rodzice w przedszkolu mają obowiązek:











przestrzegania Statutu Przedszkola Miejskiego Nr 4 w Działdowie;
respektowania uchwał Rady Pedagogicznej i Rady Rodziców podjętych w ramach ich
kompetencji;
przyprowadzania i odbierania dziecka z przedszkola (lub przez upoważnioną przez
rodziców osobę) zapewniając dziecku pełne bezpieczeństwo;
zaopatrzenie dziecka w niezbędną odzież, przedmioty i przybory;
przestrzeganie godzin pracy przedszkola;
terminowe uiszczanie odpłatności za pobyt dziecka w przedszkolu;
zawiadamianie o zatruciach pokarmowych i chorobach zakaźnych;
przestrzeganie zasad bhp i higieny na terenie przedszkola;
wykazywanie zainteresowania postępami dziecka w procesie dydaktycznowychowawczym;
uczestniczenie w zebraniach rodziców, utrzymywania stałego kontaktu
z nauczycielem w celu uzyskania aktualnych informacji o dziecku;
wspierania nauczycieli w celu osiągnięcia gotowości szkolnej dziecka;
16
IX. Zadania nauczyciela- wychowawcy:
















planowanie i prowadzenie pracy wychowawczo- dydaktycznej zgodnie
z obowiązującym programem i ponoszenie odpowiedzialności za jej jakość;
wspieranie rozwoju psychofizycznego dziecka;
prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i
potrzeb rozwojowych dziecka oraz dokumentowanie tych obserwacji;
prowadzenie analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza
przedszkolna) z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki
w szkole;
ponoszenie odpowiedzialności za życie, zdrowie, bezpieczeństwo dziecka podczas
pobytu w przedszkolu i poza terenem w czasie spacerów i wycieczek;
współpraca ze specjalistami świadczącymi pomoc psychologiczno- pedagogiczną;
dbanie o warsztat pracy przez gromadzenie pomocy naukowych i estetykę
pomieszczeń;
współdziałanie z rodzicami (prawnymi opiekunami) w sprawach wychowania i
nauczania;
prowadzenie dokumentacji zgodnie z określonymi przepisami;
planowanie własnego rozwoju zawodowego;
realizowanie zaleceń dyrektora i osób kontrolujących;
eliminowanie przyczyn niepowodzeń dzieci;
współtworzenie dobrej atmosfery w przedszkolu;
wspieranie rozwoju aktywności poznawczej dziecka nastawionej na poznawanie
samego siebie oraz rzeczywistości społeczno- kulturalnej i przyrodniczej;
sumienne przygotowywanie się do pracy
przestrzeganie podstawowych zasad bhp i ppoż. oraz dyscypliny pracy
X. Sposoby realizacji programu wychowawczego
Wobec wychowanka:












dostarczanie wzorców właściwego postępowania i zachowania;
stwarzanie okazji dających możliwość rozwoju osobowości dziecka;
prowadzenie rozmów na temat prostych zasad savoir- vivru w codziennych
sytuacjach angażowanie dzieci do przestrzegania i szanowania wspólnej własności
oraz dbania
ład i porządek w najbliższym otoczeniu;
zawieranie umów z dziećmi dotyczących zachowania w przedszkolu;
stworzenie kodeksu właściwych zachowań w grupie;
organizowanie zabaw adaptacyjnych i integracyjnych;
czytanie i opowiadanie utworów literackich związanych z zachowaniami
społecznymi;
wyrażanie swoich uczuć mimiką, ruchem, rysunkiem;
organizowanie zajęć otwartych i uroczystości przedszkolnych z udziałem dzieci i
rodziców;
zaznajamianie dzieci ze sposobami pokojowego rozwiązywania konfliktów;
organizowanie działań sprzyjających wprowadzaniu dzieci w kulturę bycia,
życzliwości, odpowiedzialności, otwartości i tolerancji wobec otaczającego świata;
17
Wobec rodziców:





zapoznanie rodziców z programem wychowawczym przedszkola i jego
zaopiniowanie;
uświadamianie konieczności ujednolicenia oddziaływań wychowawczych w domu
i przedszkolu;
zapoznanie z zasadami i regułami wychowawczymi przyjętymi przez dzieci i
nauczycieli;
zachęcanie do aktywnego udziału w zebraniach, spotkaniach integracyjnych,
zajęciach otwartych, uroczystościach przedszkolnych;
informowanie rodziców o postępach edukacyjnych dziecka;
Wobec nauczycieli:
 systematyczne oddziaływanie i kształtowanie postaw społeczno- moralnych;
 wzajemna wymiana doświadczeń pedagogicznych;
 ujednolicenie oddziaływań wychowawczych nauczycieli;
 zdobywanie nowych doświadczeń podczas kursów, warsztatów, studiów
podyplomowych itp;
 prawidłowe planowanie pracy opiekuńczej, dydaktycznej i wychowawczej;
 podejmowanie się różnych zadań na rzecz przedszkola;
XI. Metody oddziaływań wychowawczych




metody podające- wyjaśnienie, opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa,
baśń, bajka terapeutyczna, wiersz, piosenka, własny przykład;
metody problemowe- zabawy integracyjne, zabawy przeciwko agresji, gry
dydaktyczne, dyskusja, negocjacja (kompromis), inscenizacja, giełda pomysłów
„burza mózgów”;
metody eksponujące- spacery, wycieczki, drama, relaksacja, teatr, pokaz,
wystawa;
metody praktyczne- ćwiczenia, gry, doświadczenia, zabawy plastycznotechniczne oraz elementy metod: R. Labana, C. Orfa, W. Sherborne, P. Dennisona,
Pedagogiki Zabawy;
XII. Formy pracy
1. Z dziećmi-praca indywidualna, zbiorowa, zespołowa;
2. Działalność dzieci:
 zabawa jako podstawowa działalność rozwijająca własną inicjatywę;
 czynności samoobsługowe oraz prace użyteczne;
 spacery, wycieczki;
 zajęcia zorganizowane przez nauczyciela;
 udział w uroczystościach i imprezach przedszkolnych;
 udział w konkursach, turniejach;
 zabawy integracyjne i relaksacyjne przy muzyce;
 zabawa w teatr;
 twórczość plastyczna i artystyczna dzieci;
 kontakt z utworami literatury dziecięcej;
18
XIII. Ewaluacja programu
Program wychowawczy ma charakter otwarty, jego treści mogą być rozszerzone
w zależności od zainteresowań dzieci, inwencji nauczyciela oraz warunków i środków
dydaktycznych, jakimi dysponuje przedszkole. Będzie on realizowany w każdym roku
szkolnym we wszystkich grupach wiekowych. Treści programu będą stanowiły odrębne bloki
tematyczne do realizacji, ale okazją do ich wprowadzenia będą też zajęcia i zabawy
poświęcone bieżącej tematyce i kształtujące wszechstronne umiejętności dziecka (np.
przygotowanie do czytania, pisania, pojęcia matematyczne itp.).
Sposoby ewaluacji:
 analiza dokumentów - dzienniki, plany miesięczne w poszczególnych grupach;
 arkusze obserwacji;
 ankiety kierowane do rodziców i nauczycieli raz w roku- maj, czerwiec;
 ocena realizacji programu na końcowej radzie pedagogicznej;
Podstawa prawna:





Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. nr 67 z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z dnia 15 stycznia 2009r.);
Konwencja o Prawach Dziecka;
Statut Przedszkola Miejskiego Nr 4 w Działdowie;
Karta Nauczyciela;
19
XIV. Proponowana tematyka zajęć z dziećmi
1.Coraz lepiej poznaję moje koleżanki i kolegów z grupy.
2.Wiem, że i mnie obowiązują reguły, normy – mam swoje prawa i obowiązki.
3.Wiem, jak należy się zachować.
4.Uczę się rozpoznawać i nazywać uczucia.
5.Poznaję odpowiedź na pytanie „Co to jest agresja?”.
6.Jestem jedyny i niepowtarzalny.
7.Uczę się mówić nie.
8.Wiem, że przyjemnie jest pomagać innym.
9. Mogę przeżywać różne uczucia i wiem, że mogą się one zmieniać.
10.Dobrze jest wiedzieć, co każdy czuje.
11. Wiem, że mogę liczyć na pomoc innych.
20
XV. Przykładowe scenariusze zajęć
1. Coraz lepiej poznaję moje koleżanki i kolegów z grupy.
Cele:
 dzieci wiedzą, że należą do tej samej grupy, i że wszyscy jej członkowie mogą mieć
różne ulubione zabawy;
 opowiadają o swoich ulubionych zabawach;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
Pierwszy z proponowanych tematów jest wprowadzeniem do programu, jeżeli dzieci
nie znają się jeszcze zbyt dobrze należy mu poświęcić więcej czasu, w innym wypadku
wystarczy jedno zajęcie wprowadzające.
1. Zabawa integracyjna: ”Pociąg imion” – zabawa z pedagogiki zabawy – prowadzący jest
lokomotywą, podchodzi po kolei do każdego dziecka, dotyka je w głowę i skanduje razem
z grupą jego imię np. to Ania, to Ania to Ania, Ania, Ania, w tym czasie dziecko, którego
imię jest skandowane dołącza do pociągu.
2. Wspólne zastanowienie się nad tym, co dzieci mogą, a czego nie powinny robić
w przedszkolu – stworzenie grupowego kodeksu zachowania – zwrócenie uwagi na fakt, iż
każde dziecko w grupie to mój kolega, moja koleżanka i mają oni takie samo prawo do
zabawy jak ja.
3. Zabawa „Kto lubi...”. Dzieci siedzą w kole na dywanie, a jedna osoba znajduje się
w środku, zadaje ona pytanie np. kto lubi bawić się lalkami? Uczestnicy którzy lubią taką
formę zabawy rysują w powietrzu serce, a ci którym taka zabawa nie odpowiada rysują krzyż
( element metody Dennisona ).
4. Zabawa ruchowa „Ojciec Wirgiliusz”.
5. Na koniec – przy dźwiękach muzyki relaksacyjnej - dzieci siedząc w kole podają sobie
z rąk do rąk serduszko i mówią jak się czują po udziale w takim zajęciu.
Treści i pomoce dydaktyczne:
Kaseta z nagraniem relaksacyjnym, maskotka – serce.
2. Wiem, że i mnie obowiązują reguły, normy - mam swoje prawa i obowiązki.
Cele:




dzieci poznają znaczenie słów: reguła, norma, prawa, obowiązki;
znają prawa i obowiązki panujące w grupie;
wiedzą, co to jest Konwencja Praw Dziecka;
mają świadomość swoich praw i obowiązków;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy: „Witaj..., witaj..., jak się masz, jak się masz,
wszyscy Cię witamy, wszyscy Cię kochamy, bądź wśród nas”.
2. Giełda pomysłów na temat: co to jest reguła, norma, prawo, obowiązek.
3. Odczytanie z encyklopedii dla dzieci znaczenia w/w słów.
4. Zapoznanie dzieci z Konwencją Praw Dziecka.
5. Przypomnienie właściwych i nie właściwych zachowań przedszkolaka – kolorowanie
obrazka i określenie tak lub nie za pomocą uśmiechniętej lub smutnej buzi.
6. Próby przedstawienia w/w zachowań w formie pantomimicznej.
21
Treści i pomoce dydaktyczne:
Encyklopedia dziecięca,, kolorowanki, kredki, uśmiechnięte, smutne buźki, Konwencja Praw
Dziecka;
3. Wiem, jak należy się zachować.
Cele:
 dziecko potrafi spośród kilku zachowań wybrać właściwe;
 wie, że nie wszystkie zachowania są aprobowane społecznie;
 ma świadomość, że niektóre zachowania mogą sprawić drugiemu przykrość;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy: „Witam wszystkich, którzy....” – wszyscy stoją
w kręgu, prowadzący mówi zdanie np. witam wszystkich, którzy lubią się śmiać, każdy kto
czuje się powitany robi krok do przodu.
2. Quiz – „czy wiesz jak się zachować?” Dzieci słuchają wypowiedzi nauczyciela i oceniają
czy są one zgodne z prawdą – wtedy rysują w powietrzu serce – czy też fałszywe – rysują x
(element metody Dennisona) i wkładają do pojemnika odpowiednią buźkę – propozycje zdań
poniżej.
3. Interpretacja wyników quizu – za każdą uśmiechniętą buźkę jeden punkt. Maksymalna
ilość punktów wynosi 6. ( przykładowa interpretacja poniżej ).
4. Przedstawianie w grupkach sytuacji z przytaczanych wcześniej sytuacji – ocena dlaczego
dane zachowanie jest złe lub dobre.
5. Giełda pomysłów na temat: „Co może mnie spotkać, gdy moje zachowanie jest
niewłaściwe?”
Treści i pomoce dydaktyczne:
Quiz „Czy wiesz, jak się zachować?”:
• Spotykasz kolegę, koleżankę na ulicy i:
- Uśmiechasz się i mówisz cześć,
- Nie patrzysz w jego stronę,
- Pokażesz język.
• Kolega namawia cię żebyś uderzył kogoś:
- Powiesz mu, że tak się nie robi,
- Posłuchasz go i uderzysz,
- Uderzysz i uciekniesz.
• Ktoś niechcący zburzył ci budowlę, powiedział przepraszam, a ty:
- Nakrzyczysz brzydko na niego,
- Będziesz go ciągle przezywać,
- Powiesz trudno, przecież nie chciałeś i zbudujecie razem nową.
• Dzieci zgodnie się bawią twoją ulubioną piłką, a ty:
- Zabierasz im piłkę i uciekasz,
- Prosisz, by pozwoliły Ci się z nimi pobawić,
- Krzyczysz, że mają Ci ją natychmiast dać.
• Kolega często Cię przezywa, co robisz:
- Też go przezywasz,
- Namawiasz innych by go przezywali,
- Próbujesz mu powiedzieć, żeby tego nie robił.
• Bawisz się ze swoją ulubioną koleżanką, podchodzi do was inne dziecko i pyta, czy może
się dołączyć, a wy:
22
- Mówicie, że nie może.
- Zapraszacie do wspólnej zabawy.
- Mówicie, Ty jesteś za mała na taką zabawę, idź pobaw się sama.
Interpretacja wyników:
6-5 punktów – Super. Zawsze wiesz jak należy się zachować. Pamiętaj, aby Twoje
zachowanie nie uległo zmianie.
4-3 punktów – Całkiem nieźle. Musisz jednak bardziej uważać, by nie sprawiać innym
przykrości.
2–0 punktów – Twoje zachowanie nie jest najlepsze. Musisz częściej prosić innych o pomoc,
a na pewno następnym razem będzie lepiej.
4. Uczę się rozpoznawać i nazywać uczucia.
Cele:
 dziecko zna sposób wyrażania swoich uczuć – określanie swojego nastroju poprzez
mimikę, gesty;
 wie, że uczucia drugich trzeba szanować;
 rozpoznaje i nazywa uczucia, emocje na podstawie „minek”;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy: „Wszyscy są, witam Was, zaczynamy już czas,
jestem Ja, jesteś Ty, raz dwa trzy”.
2. Giełda pomysłów na temat: „Jak przekazać wiadomość bez słów”.
3. Oglądanie portretów różnych ludzi – próby określenia uczuć przez nich wyrażanych za
pomocą mimiki twarzy (smutek, złość, strach, radość, szczęście, zdziwienie).
4. Wprowadzenie plakietek dla oznaczenia emocji poparte opowiadaniem dotyczącym
wydarzeń: smutnych, wesołych, radosnych, strachu, złości, zdziwienia.
5. Zabawa „Która to minka?” – przyporządkowywanie minek do wypowiadanych zdań
dotyczących emocji. Zwrócenie uwagi na fakt, że uczucia mogą być pozytywne i negatywne.
Podział poznanych uczuć według tego kryterium ( oznaczenie pozytywne – kolor zielony,
negatywne – kolor czerwony ).
6. Zabawa „Kto jest najsmutniejszy w całym królestwie?” – dzieci w parach siedząc
naprzeciwko siebie wyrażają uczucia i powtarzają je na zasadzie lustrzanego odbicia.
Treści i pomoce dydaktyczne:
Portrety ludzi z różnym wyrazem twarzy, plakietki przedstawiające uczucia, czerwona i
zielona plansza;
5. Poznaję odpowiedź na pytanie: ”Co to jest agresja?”
Cele:




dziecko potrafi dostrzec pozytywne cechy swoich kolegów;
rozpoznaje uczucia na podstawie plakietek;
potrafi wyjaśnić co kryje się pod pojęciem „agresja”;
wie, jakie zachowania określamy mianem agresji.
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą „Kłębek przyjaźni” – prowadząca rzuca kłębek do dziecka i mówi
„Rzucam do..., która zawsze zgodnie się bawi”. Dzieci wykonują tą samą czynność i
wymieniają pozytywne cech osoby, do której rzucają kłębek.
23
2. Przypomnienie poznanych uczuć – praca z plakietkami.
3. Giełda pomysłów „Co to jest agresja?” – zapisanie propozycji dzieci przez nauczyciela.
4. Odczytanie wyjaśnienia pojęcia agresja z encyklopedii dla dzieci.
5. Wysłuchanie opowiadania „Pechowy dzień” na podstawie utworu D. Niewola „Baśń o
magicznym słowie” (tekst – propozycja poniżej).
6. Rozmowa nt. treści opowiadania:
-Co robił Paweł?
-Jak zachowała się Ela?
-Co czuł Adam, Paweł, Ela?
-Co ty czujesz, gdy ktoś cię bije, burzy twoją budowlę, przezywa cię, zabiera ci twoją
ulubioną zabawkę?
-Co czujesz, gdy ty kogoś bijesz, psujesz komuś zabawę, przezywasz kogoś, zabierasz
komuś zabawkę?
7. Próby oceny uczuć osób będących agresorami i poszkodowanymi.
Treści i pomoce dydaktyczne:
Włóczka, plakietki z uczuciami, encyklopedia dla dzieci.
Opowiadanie „Pechowy dzień”
Dzisiaj w przedszkolu ciągle ktoś był naburmuszony. Najpierw Kuba potrącił Natalkę
i dziewczynka stłukła kolano. – O co ona się gniewa – myślał chłopiec – Przecież ja
niechcący, – lecz nic jej nie powiedział. Później Paweł potrącił kubek z mlekiem
i nieszczęście. Na spodniach siedzącego obok Krzysia widać było mokry ślad. Zagniewana
buzia chłopca odstraszała wszystkich. Na dodatek Justyna tak niezdarnie usiadła, że zburzyła
klockowy garaż Filipa. – Ja ci pokażę, ty fujaro – krzyczał obrażony i zły, i już miał jej
przyłożyć... ale w tej właśnie chwili pani zaczęła opowiadać bajkę:
- Działo się to dawno temu w krainie krasnoludków. Jak wiecie krasnoludki są dobre
i pracowite, lecz pewnego dnia wszystkie miały „muchy w nosie”. Kłóciły się i obrażały
i żaden nie potrafił przebaczyć. Zanosiło się już nawet na krasnoludkową wojnę, gdy nagle –
na szczęście – nie wiadomo skąd pojawiła się wróżka.
- Co tu się dzieje? Nikt mnie nie powitał, skrzaty są jakieś złe i naburmuszone. Chyba
przybyłam w samą porę. Muszę im jakoś pomóc.
Dobra wróżka długo obserwowała krasnoludki. Potem jeszcze dłużej myślała. A na koniec
otworzyła księgę z zaklęciami i wyczarowała magiczne słowo. Podarowała je krasnoludkom.
Od tej pory żaden już się nie kłócił i nie obrażał.
6. Jestem jedyny i niepowtarzalny.
Cele:
 dziecko wie, w czym jest dobre, a co jest jego słabą stroną;
 potrafi w formie plastycznej przedstawić swoje „mocne strony”.
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy „Uścisk dłoni” – stojąc po obwodzie koła
kolejno wsuwamy swoje dłonie w dłonie osoby stojącej po naszej prawej stronie, patrzymy tej
osobie w oczy i mówimy miłe słowo na powitanie.
2. Odczytanie przygotowanego dla dzieci listu niespodzianki (tekst – propozycja poniżej).
3. Wykonanie kukiełki lizakowej przedstawiającej samego siebie (na bluzce rysowanie
znaczka identyfikacyjnego, na rewersie rysowanie tego, co dane dziecko lubi robić).
24
4. Prezentacja kukiełek ( w rzeczywistości samego siebie ) – dzieci przedstawiają kukiełką –
to jest.... i lubi ona.... nie lubi natomiast..... Po prezentacji każda „kukiełka” otrzymuje
kopertę.
5. Otwarcie kopert z zdaniami do dokończenia – każdy ma swoje zdanie (propozycja poniżej).
6. Podróż oddechu – zabawa z działu rozwijania strategii radzenia sobie z uczuciami i
odprężanie się (Baum str. 96).
Treści i pomoce dydaktyczne:
Propozycja listu: Witajcie moi przyjaciele. Dzisiaj nie mogłem do was przybyć, dlatego
napisałem do Was ten list. Chciałem wam zaproponować wspaniałą zabawę. Posłuchajcie.
Wczoraj byłem w pewnym przedszkolu, w którym dzieci świetnie się bawiły wykonując
ciekawe kukiełki – samego siebie. Każdy miał swoją kukiełkę, nie była ona jednak podpisana,
lecz na bluzce miała znaczek identyfikacyjny dziecka, które ją wykonało. Z tyłu kukiełki był
rysunek przedstawiający to, co dane dziecko lubi robić. Następnie dzieci robiły wspaniałe
przedstawienie z tymi kukiełkami. Jeżeli macie ochotę na taką zabawę to otwórzcie kolejną
kopertę. (Znajdują się w niej materiały potrzebne do wykonania kukiełek).
Propozycje zdań do punktu 5: - Najbardziej lubię..., - Najbardziej nie lubię..., - Jest mi
smutno, gdy..., - Lubię, gdy..., - Nie lubię, kiedy..., - Jestem szczęśliwy, gdy..., - Boję się,
gdy..., - Jest mi smutno, gdy..., - Często mam ochotę..., - Chce mi się płakać, gdy..., - Jestem
radosny, gdy...;
7. Uczę się mówić „nie”.
Cele:




dziecko potrafi okazać serdeczność i sympatię wszystkim członkom grupy;
potrafi właściwie ocenić zachowania;
wie, że należy protestować mówiąc nie, gdy ktoś namawia nas do „złego”;
wie, że dokuczanie innym, znęcanie się nad innymi, dręczenie kogoś, bicie, ranienie
innych nie jest w porządku;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy – „Iskierka” ( iskierkę przyjaźni puszczam w
krąg niech powróci do mych rąk ).
2. Przygoda Gucia z uczuciami – opowiadanie pacynki o różnych sytuacjach życia
codziennego wywołujących emocje i uczucia – utrwalenie mimiki twarzy im towarzyszących
(według pomysłu nauczyciela).
3. Historyjka obrazkowa „Brzydka zabawa”
• Dwoje dzieci buduje z klocków;
• Chłopcy przyglądają się zabawie;
• Propozycja jednego chłopca by zburzyć budowlę;
• Jeden chłopak niszczy budowlę;
Prezentacja historyjki bez ostatniego obrazka – wypowiedzi dzieci i snucie domysłów, co
mogło być dalej? Jakie uczucia towarzyszyły bohaterom historyjki?
4. Kolorowanie i ekspozycja obrazków jako sprzeciw przeciwko przemocy.
Treści i pomoce dydaktyczne:
Historyjka obrazkowa, pacynka Gucia, plakietki z uczuciami, kolorowanki.
25
8. Wiem, że przyjemnie jest pomagać innym.
Cele:




rozumie potrzebę pomagania innym;
ma świadomość, że i ono może kiedyś potrzebować pomocy;
wie, że jest miło, gdy ktoś mu pomaga i gdy pomaga się innym;
wie, że za okazaną pomoc powinno się okazać wdzięczność;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy: „Witam rączki, witam prawą, witam lewą,
brawo, brawo, brawo.” ( dzieci klaszczą ).
2. Słuchanie opowiadania W. Bartosz „Uśmiechnięta pani Sama” ilustrowanego serią
obrazków.
3. Rozmowa na temat utworu – dokonanie oceny postępowania dzieci, określenie uczuć pani
Samej przed i po przybyciu dzieci, określenie uczuć osób pomagających – za pomocą słów
i plakietek.
4. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat: „Jak inni mi pomagają i jak ja im pomagam”.
5. „Moja pomocna dłoń” – zawarcie z dziećmi umowy – za każdą okazaną koledze pomoc
dzieci umieszczają na wyznaczonej do tego celu gazetce swoją „dłoń” – ogłoszenie konkursu
– „Kto jest najlepszy w okazywaniu pomocy drugim?”
6. Zabawa „Udzielanie pomocy” ( Baum, str. 89 ).
Treści i pomoce dydaktyczne:
Opowiadanie w książce „A jak będzie słońce...A jak będzie deszcz...” str. 154, seria ilustracji
do treści opowiadania, plakietki do oznaczania uczuć, gazetka, kartki, ołówki, nożyczki;
9. Mogę przeżywać różne uczucia i wiem, że mogą się one zmieniać.
Cele:
 rozpoznaje i nazywa swoje i innych uczucia;
 wie, że uczucia mogą się zmieniać w zależności od sytuacji;
 ocenia postępowanie bohaterów uzasadnia własne stanowisko;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Powitanie zabawą z pedagogiki zabawy „Zacieśnianie kręgu” – wszyscy stoją w kręgu,
prowadząca wita wszystkich tak, aby każdy czuł się powitany indywidualnie. Kto czuje się
powitany robi krok do przodu.
2. Określanie swojego nastroju – przypięcie plakietki do bluzy.
3. Teatrzyk paluszkowy do utworu M. Plackowskiego „Lekcja przyjaźni”.
4. Rozmowa na temat treści teatrzyku:
-Co zrobił z torbą pszenicy Ćwir?
-Jak możemy nazwać jego postępowanie?
-Dlaczego Ćwir Ćwirek podzielił ziarna po równo?
-Jak czuł się wtedy Ćwir?
-Jak rozumiesz słowa Ćwira: „Dziękuję za ziarna i... za lekcję przyjaźni”?
-Czy Ty dzielisz się z innymi?
-Dlaczego to robisz?
5. Podsumowanie: jak zmieniły się uczucia Ćwira i dlaczego?
6. Giełda pomysłów: „Czy nasze uczucia mogą się zmieniać i dlaczego?”.
26
7. Zabawa ruchowa: „Nie chcę Cię znać”.
Treści i pomoce dydaktyczne:
Samoprzylepne plakietki z uczuciami, kukiełki paluszkowe, nagranie do zabawy ruchowej;
10. Dobrze jest wiedzieć, co każdy czuje.
Cele:
 dziecko nazywa swoje uczucia;
 szanuje uczucia innych ludzi;
 uczy się kontrolować swoje reakcje;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Powitanie z elementem metody Dennisona – ćwiczenie naprzemienne – lewa ręka wita
prawe części ciała i odwrotnie.
2. Określenie swoich uczuć – przypięcie plakietek.
3. Zabawa z cyklu na topie uczuć „Co wywołuje strach, a co odwagę” H. Baum str. 46.
4. Słuchanie opowiadania S. Aleksandrzaka „Nie jesteś sam” (propozycja poniżej).
5. Rozmowa na temat treści utworu – zwrócenie uwagi na konieczność liczenia się z prośbami
i zdaniem starszych, rozumienie ich uczuć. Wypowiedzi dzieci na temat twierdzenia „... żeby
innym też było z nami dobrze”.
6. Zabawa „Wydaje mi się, że on się dzisiaj czuje...(str.73, Baum).
Treści i pomoce dydaktyczne:
Plakietki z uczuciami ( samoprzylepne ), kopie 6 różnych wyrazów twarzy dla każdego
dziecka;
Opowiadanie:
Podwórko między domami było ulubionym miejscem spotkań chłopców. Tutaj grali
najczęściej w piłkę. Początkowo cicho, nieśmiało, ale później, jak to bywa w sporcie, zapalali
się i gra stawała się coraz głośniejsza. Wówczas krzyki rozbrzmiewały coraz częściej.
- Strzelaj!
- Podaj piłkę!
- Do bramki!
- Brawo! Brawo!
Czasem okrzyki zmieszały się z oklaskami lub gwizdami. Zupełnie jak podczas prawdziwego
meczu. Wtedy ludzie wychylali się z okien i zamiast słów uznania dla piłkarzy, wyrażali
swoje niezadowolenie.
– Ciszej!...
– Nie jesteście sami...
– Głowa pęka od tych wrzasków...
– Nie możecie grać gdzie indziej?
Właśnie dzisiaj drużyna Franka Jagody miała swój dzień. Bramki padały często. Nic więc
dziwnego, że na podwórku było bardzo głośno. Krzyki, gwizdy, oklaski. Wreszcie mecz się
skończył.
- Fajnie było – stwierdzili zgodnie.
- Zagrajmy jutro jeszcze lepiej...
Chłopcy byli zadowoleni, mieszkańcy mniej. Nie znają się na piłce?... A może znają się, tylko
pragnęliby, żeby mistrzowie z podwórka grali inaczej... Po prostu, żeby nie tylko im było
„fajnie”, ale żeby innym też z nimi było dobrze.
27
11. Wiem, że mogę liczyć na pomoc innych.
Cele:
 wie, że istnieją różne sposoby rozwiązywania problemów;
 ma świadomość, że są osoby dorosłe i dzieci, które mogą służyć mu pomocą;
 wie, że Komitet Ochrony Praw Dziecka stoi na straży dobra dzieci;
Przebieg i wskazówki metodyczne:
1. Przywitanie zabawą z pedagogiki zabawy „Witaj..., jak się masz...”.
2. Słuchanie utworu M. Zaborowskiej „Drzewo zaufania”.
3. Rozmowa w oparciu o tekst:
- kto był w potrzebie;
- do kogo zwróciła się o pomoc wiewiórka;
- co to jest zaufanie;
4. Giełda pomysłów „ Kto może pomóc dziecku, kiedy ma kłopoty?”.
5. Zabawa „Domino pomocnych sytuacji” (Baum, str.132 ).
6. Podsumowanie – zwrócenie uwagi dzieci, że kiedy mają problem mogą liczyć na pomoc
wielu dorosłych osób ( rodziców, starszego rodzeństwa, dziadków, nauczycieli, policjantów)
i instytucji – Komitet Ochrony Praw Dziecka.
28
XVI. Literatura
1. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego;
2. J. Andrzejewska, J. Wierucka, „Razem w przedszkolu” - program wychowania
przedszkolnego,
3.Statut Przedszkola Miejskiego Nr 4 w Działdowie;
4. Baum H., „Małe dzieci- duże uczucia”, Jedność, Kielce 2002 r;
5.Dudzińska T., Ratyńska H., Stójowa E., A jak będzie słońce...A jak będzie deszcz..., WSiP,
2001r;
6. T. Ogrodzińska, „Nigdy nie jest za wcześnie - rozwój i edukacja małych dzieci”, Warszawa
2004 r., Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego;
7. A. Erkert, „Zabawy rozwijające zmysły”, Jedność, Kielce 2002r;
8. T. Gordon, „Wychowanie bez porażek”, Warszawa 1991r.
29