4. przykazanie
Transkrypt
4. przykazanie
Ile kosztuje nas nied ziela? Już sam o pytanie je st decydują cym ciosem zadanym niedzieli. Niedziela je st bowiem przez to nie dzielą, że nic nie kosz tuje i z ekon om icznego punktu w idzenia nic nie przynosi. Pytanie, ile kosztuje jej ochrona jako dnia w olnego od pracy, zdradza bowiem, że już w swoim um yśle zam ieniliśm y niedzielę w dzień roboczy. Dlaczego je st ważne, żeby państw o chroniło niedzielę? 366 N iedziela praw dziw ie słu ży dobru społeczn em u, gdyż je s t znakiem sprzeciw u wobec to ta ln e g o zaw łaszczenia człow ieka przez św ia t pracy. [2 1 8 8 ,2 1 9 2 -2 1 9 3 ] Chrześcijanie w krajach z dawna chrześcijańskich nie tylko powinni dom agać się u sa n k c jo n o w a n ia niedzieli jako dnia św iątecznego przez prawo państwowe, ale także nie powinni żądać od innych pracy, której sami nie chcą się w niedzielę podejmować. W szyscy powinni mieć udział w odpoczynku stworzenia. ROBERT SPAEMANN (ur. 1927), niemiecki filozof G S ROZDZIAŁ DRUGI £ □ Miłuj bliźnie go sw ego jak siebie sa m e g o Czcij sw ego ojca i matkę, abyś cieszył się długim życiem na ziemi, którą daje ci Pan, twój Bóg. CZWARTE P R Z Y K A Z A N I E : Czcij ojca i matkę swoją. Wj 2 0,12 367 Życie rodziców je st księgą, w której dzieci m ogą czytać. ŚW. AUGUSTYN Do kogo o d n o si się czwarte przykazanie i czego od nas w ym a ga ? Czwarte przykazanie o d n o si się w pierw szym rzędzie do b iologiczn ych rodziców, ale rów nież do tych ludzi, którym zaw dzięczam y nasze życie, nasze sukcesy, nasze poczucie bezpieczeństw a i n aszą w iarę. [2 1 9 6 -2 2 0 0 , 2 2 4 7 -2 2 4 8 ] To, co winni je ste śm y naszym rodzicom: miłość, wdzięcz ność i szacunek, dotyczy także n aszego s t o s u n k u do tych ludzi, którzy nami kierują i na których możem y liczyć. J e st wielu ludzi, którzy stanow ią dla nas autorytety: rodzice biologiczn i lub przybrani, sta rsze rodzeństwo i kuzyni, wychowawcy, nauczyciele, pracodawcy, przeło żeni. To do nich od no si się czwarte przykazanie. W naj szerszym znaczeniu to przykazanie do tyczy nawet na szych obywatelskich obowiązków wobec państwa. -» 325 99 Rodzina jest niezbędnym dobrem dla narodów, niewymie nialnym fundamentem społeczeństwa i wielkim skarbem dla małżonków przez ich całe życie. Jest dobrem niemożli wym do zastąpienia dla dzieci, które powinny być owocem miłości i wielkodusznego całko witego poświęcenia się rodziców. INI rfn co% 5—I0 ini l y> GO TD O BENEDYKTXVI, 8.07.2006 r. GO O* OJ 99 Gruźlica i rak INI* -< nie są najgorszymi chorobami. Myślę, że d wiele gorszą chorobą est bycie niechcianym i niekochanym. -< go BŁ. MATKA TERESA 202 368 Jakie je st miejsce rodziny w Bożym planie stw orzenia? Mężczyzna i kobieta, którzy zawarli związek małżeński, stanowią ze swoimi dziećmi rodzinę. Bóg chce, na ile to możliwe, aby z miłości rodziców zostały zrodzone dzieci. Dzieci powierzone opiece i trosce rodziców mają taką samą godność jak ich rodzice. [2201-2206, 2249] W swoim wnętrzu B ó g je st wspólnotą. W wymiarze ludz kim rodzina je st wzorem wspólnoty. Rodzina je st jedyną w swoim rodzaju szkołą życia, podstawą do budowania wszystkich innych relacji. Dzieci nigdzie nie wzrastają lepiej, jak we wrażliwej rodzinie, w której panuje akcep tacja, wzajemny szacunek i odpowiedzialność. Wreszcie w rodzinie wzrasta też wiara. Rodzina je st zatem, jak wierzy Kościół, Kościołem w wersji mini, Kościołem domowym, którego siła oddziaływania ma zapraszać innych do w spólnoty wiary, miłości i nadziei. -> 271 99 203 Jedynie skała cał kowitej i nieodwołalnej miłości między mężczy zną a kobietą jest w sta nie stanowić fundament dla społeczeństwa, które stanie się domem dla wszystkich ludzi. O r^i CZ3 rvi BENEDYKTXVI, 11.05.2006 r. cr> <o CD o CD O 369 3 P . Dlaczego rodziny nie można za stą p ić? Każde dziecko pragnie ciepła i bezpieczeństwa w rodzinie, potrzebuje ojca i m atki, aby móc się szczęśliw ie i praw idłow o rozwijać. [2 2 0 7 -2 2 0 8 ] 99 Rodzina, która się modli, to szczęśliwa rodzina. Rodzina jest podstawową komórką społeczną. Wartości i zasady, które obowiązują w domu, umożliwiają później stworzenie solidarnego społeczeństwa. -» 516 BŁ. MATKA TERESA 370 M łodsi powinni więc czcić starszych, starsi kochać m łod szych. Dlaczego państw o powinno chronić i wspierać rodziny? Pom yślność i przyszłość państw a zależy od tego, czy najm niejsza je d n o stka , czyli rodzina, będzie m ogła bez przeszkód się rozwijać. [2 2 0 9-2213, 2250] ŚW. BENEDYKT Z NURSJI 99 Kiedy z rodziną je st w szystko w porząd ku, wówczas z państwem je st w szystko w porząd ku; gdy z państwem jest w szystko w porządku, wówczas wielka sp o łeczność ludzka żyje w pokoju. LIU BU WE (ok. 300-236 przed Chr.), filozof chiński Z całego serca czcij swojego ojca i nie zapominaj o tej, która w bólach cię zrodziła (...) cóż możesz dać im w zam ian? Syr 7, 27-28 Żadne państwo nie ma prawa wkraczać w wewnętrzne sprawy rodziny i odmawiać jej prawa do istnienia. Żadne państwo nie ma prawa definiować rodziny inaczej niż odpowiada to jej stwórczemu zadaniu. Żadne państwo nie ma prawa pozbawiać rodzinyjej zasadniczych funkcji, zwłaszcza wychowawczej. Każde państwo ma natom iast obowiązek pomagać rodzinom i wspierać je materialnie. -» 323 371 Ja k dziecko okazuje szacunek rodzicom ? Dziecko szanuje i czci sw oich rodziców przez to, że okazuje im m iło ś c i wdzięczność. [2 2 1 4-2 22 0 , 2251] Dzieci powinny okazywać wdzięczność swoim rodzicom już z sam ego faktu, że dzięki ich miłości otrzymali życie. Ta wdzięczność stanowi fundam ent miłości, szacunku, odpowiedzialności i właściwie rozum ianego posłuszeń stwa. Zwłaszcza w potrzebie, w chorobie i w starości dzieci powinny ze szczególną miłością i wytrwałością troszczyć się o swoich rodziców. Przynoszono do Niego dzieci, aby je dotknął, ale ucznio wie stanow czo tego zabraniali. Kiedy Jezus to zobaczył, oburzył się i powiedział: „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszka dzajcie im, bo do takich jak one należy królestwo Boże. r-> r*Ni JTI «✓>» i Mk 10, 13-14 Radością zwią zaną z dziećmi jest to, że z każdym z nich wszystkie rzeczy tworzą się na nowo i ponownie wszechśw iat w ystaw iony zostaje na próbę. GILBERT KEITH CHESTERTON (1874-1936), pisarz angielski O on O* OD 3 3> -< -< -< on 204 Dwie rzeczy pow inny otrzymać dzieci od swoich rodziców: korzenie i skrzydła. JOHANN WOLFGANG GOETHE 205 O r*vi cz? |s*j ►—i Ojcowie, nie rozdrażniajcie waszych dzieci, aby nie upadały na duchu. 372 Wja k i sposób rodzice okazują szacunek swoim dzieciom ? Bóg powierzył rodzicom dzieci, żeby byli dla nich pewnym i, w łaściw ym i wzorcami, żeby je kochali, okazyw ali im szacunek i czynili w szystko, aby m ogły rozwijać się zarówno fizycznie, ja k też d u c h o w o .[2221-2231] Kol 3, 21 CD O CT> O C_l > on on cr> Dzieci są darem Bożym, a nie w łasnością rodziców. Zanim staną się dziećmi swoich rodziców, są dziećmi Boga. Najszlachetniejszym obowiązkiem rodziców jest ew angelizowanie własnych dzieci i przekazanie im wiary chrześcijańskiej. -*■ 374 o Serdeczni w bra terskiej miłości wzajemnie się wyprze dzajcie w okazywaniu szacunku. Nie traćcie gorliw ości, bądźcie płom iennego ducha, służcie Panu! R z 12,10 Niech Pan w zbo gaci was we wza jem ną miłość, abyście obfitow ali w m iłość do w szystkich podobną do tej, jaką my was darzy my! Niech Pan umocni wasze serca, abyście byli nienaganni w świętości wobec Boga, naszego Ojca, gdy przyjdzie nasz Pan, Jezus, w otoczeniu swoich świętych. 1 Tes 3, 12-13 373 Jak rodzina pow inna żyć wiarą? Chrześcijańska rodzina ma być m ałym Kościołem . W szyscy członkowie rodzin chrześcijańskich są zapro szeni do tego, aby nawzajem um acniać się w wierze i prześcigać się w go rliw ości Bożej. Powinni m odlić się w spólnie i razem pełnić dzieła m iłości bliźniego. [2 2 2 6-2 22 7 ] Wierzący rodzice wstawiają się za swoimi dziećmi u Boga, przynoszą je do chrztu i są dla nich wzorami wiary. Oznacza to, że rodzice powinni ukazać dzieciom, jak ważne jest, by żyć w bliskości kochającego Boga. Niekiedy jednak to rodzice uczą się wiary od swoich dzieci i wsłuchują się, jak Bóg przez nie mówi. Często bowiem wiara młodych ludzi odznacza się większym poświęceniem, jak również „Pan często właśnie komuś młodszemu objawia to, co jest lepsze" (Benedykt z Nursji, Reguła, 3, 3). 374 Dlaczego Bóg je st ważniejszy niż rodzina ? Człowiek nie może żyć bez relacji. Najw ażniejszą dla człowieka je st relacja z Bogiem . Ma ona pierw szeństw o spośród w szystkich ludzkich relacji, także rodzinnych. [2 2 3 2 -2 2 3 3 ] Dzieci nie należą do swoich rodziców, a rodzice do swoich dzieci. Każdy człowiek należy bezpośrednio do Boga. Tylko z Bogiem człowiek jest związany absolutnie i na zawsze. Tak trzeba rozumieć słowa Jezusa o powołanych: „Jeżeli ktoś kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godny. Podobnie jeśli ktoś kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie g o d n y " (Mt 10, 37). Dlatego rodzice powinni z pełną ufnością powierzyć sw o je dzieci w ręce Boga, kiedy Pan powołuje je do poświęce nia życia w zakonie lub w stanie kapłańskim. -* 145 375 Jak właściwie sprawować w ładzę? W ładza je st sprawowana w łaściw ie wtedy, gdy rozum iana jest, na wzór Jezusa, ja k o służba. Nikom u nigdy nie w olno być despotą. [2234-2237, 2254] Jezus wyraźnie pokazał, jak powinno się sprawować władzę. On, najwyższa władza, służył i zajął ostatnie miejsce. Nawet umył swoim uczniom nogi (3 13, 1-20). Rodzice, nauczyciele, wychowawcy i przełożeni otrzymali swoją władzę od Boga nie po to, aby panować nad pow ie rzonymi ich pieczy, ale żeby swoje zadanie prowadzenia i wychowywania rozumieli i sprawowali jak służbę. -> 325 A jeśli ktoś z was chce być pierw szy między wami, niech się stanie waszym nie wolnikiem . Tak jak Syn Człowieczy, który nie przyszedł po to, aby Mu służono, lecz aby służyć i oddać swoje życie jako okup za wielu. rsi CA* Mt 20,27-28 376 Jakie obow iązki m ają obywatele wobec p a ń stw a ? Każdy obyw atel ma ob ow iązek lo ja ln ie w spółpracow ać z o rg a n a m i państw a i ze w zględu na prawdę, sp ra w ie dliw ość, w oln ość i so lid a rn o ść przyczyniać się do D O BR A W SPÓ LNEGO . [2 2 3 8 -2 2 4 6 ] Również chrześcijanin ma kochać swoją ojczyznę, bronić jej w razie konieczności i bez oporów podporządkowywać się instytucjom państwowym. Powinien wykonywać swoje czynne i bierne prawo wyborcze i nie uchylać się od o b o wiązku płacenia podatków. Jednak pojedynczy obywatel pozostaje w państwie istotą wolną, której przysługują elem entarne prawa. Ma prawo do konstruktyw nej krytyki państwa i jego organów. To państwo je st dla ludzi, a nie ludzie dla państwa. 99 Z urodzenia jestem Albanką, ob yw a telstw o mam indyjskie, jestem katolicką zakonnicą. Przez moją misję przynależę do całego św iata, ale moje serce należy jed yn ie do Jezu sa. BŁ. MATKA TERESA O ddajcie więc cesarzow i to, co je s t cesarskie, a B o g u to, co b oskie. -< -< r-> Z30 -< LTt 206 207 Mt 22,21 377 Kiedy trzeba w ypow iedzieć p a ń stw u p o słu sz e ń st w o ? o N ik t nie m oże p rz e strz e g a ć p rz e p isó w p a ń stw o w y c h , które g o d z ą w Praw o Boże. [2 2 4 2 -2 2 4 6 , 2 2 5 6 -2 2 5 7 ] A p o sto ł Piotr był tym, który naw oływ ał do w zglę d n e g o posłusze ństw a wobec państwa: „Bardziej trzeba słuchać B oga niż lud zi" (Dz 5, 29). Jeżeli przepisy p aństw ow e stają się rasistow skie, se ksistow skie lub zbrodnicze, wówczas chrześcijanin je st zo bow iąza ny w su m ie n iu do w ypow iedzenia p osłuszeństw a, odm ow y brania udziału oraz do sta w ia n ia oporu. 379 0i—3 IVI* cr> o CTł o co m oo co o cr>