Choroby demielinizacyjne
Transkrypt
Choroby demielinizacyjne
P r o f . d r h a b . K r z ys z t o f Tu r o w s k i Choroby demielinizacyjne Choroby demielinizacyjne Wprowadzenie Uszkodzenie osłonek mielinowych Choroby demielinizacyjne Ośrodkowy Układ Nerwowy Rozpad otoczki mielinowej Choroby demielinizacyjne Wprowadzenie Demielinizacja Następstwo niedokrwienia czy niedotlenienia Działanie toksyn i związków chemicznych Niedobory w pożywieniu Choroby demielinizacyjne Wprowadzenie Stwardnienie rozsiane • Postać rozlana (choroba Schildera) • Postać koncentryczna (stwardnienie koncentryczne Baló) • Zapalenie rdzenia i nerwów wzrokowych (choroba Devica) Centralna mielinoliza mostu Choroby demielinizacyjne Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM) Choroba o wielofazowym, nawrotowym i/lub postępującym przebiegu oraz wieloogniskowych (rozsianych) objawach neurologicznych, wywołana specyficznym dla układu nerwowego zaburzeniem immunologicznym powodującym pierwotną wieloogniskową i postępującą demielinizacje Choroby demielinizacyjne Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM) Pierwotne uszkodzenie mieliny Rzut choroby Szybkość narastania niewydolności neurologicznej Choroby demielinizacyjne Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM) Nieproszony gość Pozostaje na zawsze Lęk i strach Przyczyna inwalidztwa Choroby demielinizacyjne Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM) Konsekwencje w sferze społeczno-psychologicznej • niska samoocena • lęki • zaburzenia seksualne • depresja • zaburzenia poznawcze • zaburzenia koncentracji • nieumiejętność relaksowania się w sytuacjach stresowych Choroby demielinizacyjne Epidemiologia SM Choroba występuje • częściej na północnej półkuli • chorują głównie osoby rasy białej Częstość występowania • 40-150 przypadków na 100 000 mieszkańców Zapadalność • 3-5 przypadków na 100 000 rocznie • częściej chorują kobiety niż mężczyźni, w stosunku 2:1. Może wystąpić w każdym wieku • najwięcej zachorowań pojawia się w wieku 20-40 lat. Choroby demielinizacyjne Epidemiologia SM Choroba trwająca całe życie Skraca życie o 6-7 lat Średni czas przeżycia 25 -35 lat Unieruchomienie chorego Choroby demielinizacyjne Patogeneza SM W patogenezie bierze się pod uwagę następujące teorie: teoria wirusowa teoria autoimmunologiczna teoria genetyczna Zaawansowanie procesu patologicznego Choroby demielinizacyjne Patogeneza SM - teoria wirusowa Rozwój demielinizacji w OUN Nieznany czynnik zakaźny Obecność przeciwciał Rola wirusów Choroby demielinizacyjne Patogeneza SM - teoria wirusowa Nie można wykryć Inicjujący chorobę wirus Występują dość powszechnie w społeczeństwie Wywołują chorobę tylko u osób genetycznie wrażliwych Choroby demielinizacyjne Patogeneza SM - teoria autoimmunologiczna Przedmiotem reakcji immunologicznej w SM jest komórka odpowiedzialna za wytwarzanie osłonki mielinowej wokół aksonu Choroby demielinizacyjne Patogeneza SM - teoria genetyczna Swoisty układ genetyczny Ryzyko wystąpienia choroby u krewnych Analiza genetyczna Choroby demielinizacyjne Patogeneza SM - czynniki środowiskowe Środowisko zewnętrzne wpływa na częstość występowania choroby Do tej pory nie udało się sprecyzować, jakie składniki środowiska mogą przyczyniać się do wystąpienia SM Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Objawy są uzależnione od lokalizacji i zaawansowania zmian patologicznych w obrębie mózgu i rdzenia kręgowego Do najczęstszych objawów należą niedowłady piramidowe Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Parapareza Tripareza Tetrapareza Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego W początkowym okresie choroby często występuje narastającą męczliwość Kolejną grupą deficytów neurologicznych SM są zaburzenia koordynacji, będące wynikiem uszkodzenia móżdżku lub połączeń móżdżku z jądrami rdzenia przedłużonego Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Drżenie zamiarowe • może uniemożliwiać choremu wykonywanie jakiegokolwiek ruchu celowego Dysmetria Adiadochokineza • trudność w wykonywaniu ruchów naprzemiennych Ataksja • kończyn górnych • kończyn dolnych • tułowia Zaburzenia mowy • powodują charakterystyczną mowę skandowaną Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Zaburzenia chodu Zaburzenia czucia • chód spastyczny • chód ataktyczny • chód paraparetyczno-ataktyczny. • dotyczą różnych okolic ciała • towarzyszą niedowładom Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Osłabienie czucia powierzchownego Czucie opaczne • nieadekwatne uczucie gorąca lub zimna Parastezje • nieprzyjemne wrażenia czuciowe Wrażenia ściskania, „opuchnięcia" kończyn Bandage • uczucie ściągania w pasie Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Zapalenie pozagałkowe nerwu wzrokowego Pogorszenie ostrości widzenia Plama w polu widzenia Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Oczopląs Neuralgia nerwu trójdzielnego Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Zmiany chorobowe w obrębie móżdżku i pnia mózgu powodują zawroty głowy, które z reguły mają charakter nieukładowy Nagłe zaburzenia równowagi w czasie chodzenia, polegające na ściąganiu w jedną stronę (tzw. zarzucanie) Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Występowanie • u 40-75% chorych • w przywodzicielach kończyn dolnych • zginaczach stóp Charakter napięcia • toniczny (stały) - napięcie mięśniowe jest wzmożone praktycznie bez przerwy • lub fazowy (skurcze) Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Objaw scyzorykowy (zmniejszanie się napięcia w końcowej fazie ruchu biernego) Utrudnia czynności pielęgnacyjne Zaburza chód Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Nietrzymanie moczu - 50-78% pacjentów Nawracające infekcje dróg moczowych Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Zaburzenia w oddawaniu stolca stwierdza się u 41-68% chorych U pacjentów z SM stwierdza się brak przyspieszonej masowej perystaltyki jelita grubego po posiłku oraz paradoksalny skurcz mięśnia łonowo-odbytniczego Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Częstość zaburzeń seksualnych w przebiegu SM wynosi 30-80% Zaburzenia erekcji Spadek libido Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Zaburzenia poznawcze Pamięć epizodyczna Uwaga Szybkość procesów informacyjnych Choroby demielinizacyjne Fluencja słowna Symptomatologia stwardnienia rozsianego Problem „zmęczenia ogólnego" ma 80-97% chorych Przytłaczające uczucie zmęczenia powoduje, że chorzy nie podejmują żadnej aktywności fizycznej, poza najprostszymi czynnościami Choroby demielinizacyjne Symptomatologia stwardnienia rozsianego Zaburzenia depresyjne oraz różnego rodzaju zespoły bólowe związane z przyjmowaniem przez chorych długotrwałych niefizjologicznych pozycji, które są wymuszone przez niedowłady Choroby demielinizacyjne Postacie stwardnienia rozsianego Wyróżnia się 3 główne postacie stwardnienia rozsianego • emitująco-rzutową (SM RR), • wtórnie przewlekłą (SM SP) • pierwotnie przewlekłą (SM PP) Dodatkowo wyróżnia się postać • rzutowo-przewlekłą (SM PR) • występuje na pograniczu postaci SM RR i SM SP Stwardnienie rozsiane na ogół zaczyna się od postaci SM RR, która charakteryzuje się występowaniem nowych objawów neurologicznych lub zaostrzeń już istniejących objawów określanych jako rzuty choroby Choroby demielinizacyjne Postacie stwardnienia rozsianego Między rzutami objawy albo cofają się zupełnie, albo pozostają te, które nie cofnęły się po rzucie choroby, ale też nie wykazują tendencji do narastania. Rzuty choroby występują 1-2 razy na rok Choroby demielinizacyjne Postacie stwardnienia rozsianego Po 5-7 latach obserwuje się stałe narastanie niewydolności neurologicznej W przeciętnej populacji chorych na SM występuje po około 40% pacjentów z SM RR i SM SP. Okres przejściowy między SM RR i SM SP to postać SM PR, w której występują jeszcze rzuty choroby o niezbyt dużym nasileniu, ale z zaznaczonym już stałym postępem istniejących objawów Choroby demielinizacyjne Postacie stwardnienia rozsianego Ta postać SM stanowi około 20% przypadków i często występuje u osób, które zachorowały w okresie późniejszym Odrębny przebieg ma postać SM PP, w której od początku choroby nie ma rzutów, a jedynie obserwuje się stały postęp objawów neurologicznych Dominująca symptomatologia postaci SM PP dotyczy niedowładu kończyn dolnych. Tempo narastania objawów neurologicznych w postaci SM PP również jest bardzo zróżnicowane Choroby demielinizacyjne Postacie stwardnienia rozsianego Jeżeli SM wystąpi w wieku poniżej 16 lat, określa się je mianem „dziecięcej postaci SM" Jako „późne SM" określa się przypadki choroby, która zaczyna się po 50 Roku życia Choroby demielinizacyjne Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego Łagodna postać SM Niepowoduje istotnych zaburzeń funkcji neurologicznych w ciągu 15 lat od początku choroby. Postać ta może dotyczyć nawet 10-15% wszystkich chorych z SM Choroby demielinizacyjne Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego Choroba Schildera Charakteryzuje się ona gwałtownym postępem i szybkim rozwojem ciężkich objawów neurologicznych w ciągu kilkunastu tygodni. W tej postaci SM mogą wystąpić zaburzenia świadomości, oddychania, a nawet może ona być śmiertelna Choroby demielinizacyjne Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego Stwardnienie koncentryczne Balo Objawy ogniskowe Porażenie kończyn Otępienie Ślepota korowa Zespół rzekomoopuszkowy Choroby demielinizacyjne Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia Jest to schorzenie objawiające się paraparezą spastyczną i zaburzeniami widzenia Choroby demielinizacyjne Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia Wystąpienie ogniska rdzeniowego objawia się zespołem poprzecznego uszkodzenia rdzenia kręgowego, z wiotkimi porażeniami kończyn dolnych, ubytkowymi zaburzeniami czucia, zatrzymaniem oddawania moczu i stolca Zapalenie nerwów wzrokowych prowadzi do całkowitej ślepoty Choroby demielinizacyjne Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego Wieloogniskowość procesu chorobowego (rozsianie w przestrzeni) W przypadku wystąpienia dwóch ataków choroby i obiektywnych objawów klinicznych dwóch lub więcej ognisk chorobowych do rozpoznania SM niepotrzebne są żadne dodatkowe badania Wieloczasowe występowanie (rozsianie w czasie) Choroby demielinizacyjne Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego Przy stwierdzeniu dwóch ataków z dowodem istnienia jednego ogniska w OUN do rozpoznania choroby konieczne jest wykonanie jądrowego rezonansu magnetycznego w celu potwierdzenia wieloogniskowości procesu chorobowego W przypadku stwierdzenia jednego ataku z dowodem klinicznym na istnienie dwóch lub więcej ognisk chorobowych do postawienia pewnej diagnozy konieczne jest potwierdzenie wystąpienia drugiego rzutu choroby Choroby demielinizacyjne Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego Powtórzyć badanie MRI po trzech miesiącach od rzutu choroby Wykonać badanie płynu mózgowo-rdzeniowego w celu wykazania, że wykryte ogniska patologiczne zawierają komponentę zapalną Choroby demielinizacyjne Leczenie przyczynowe stwardnienia rozsianego Leki immunomodulujące • Interferon beta • Octan glatirameru • Mitoksantron • Natalizumab Leki te stosuje się w celu zmniejszenia częstości rzutów choroby oraz na zahamowania rozwoju deficytów neurologicznych Choroby demielinizacyjne Leczenie przyczynowe stwardnienia rozsianego Dobra tolerancja leków immunomodulujacych W terapii postaci przewlekłych i gwałtownie postępujących SM stosuje się cytostatyczny lek antracyklinowy — mitoksantron. Leczenie tym preparatem wymaga stałego nadzoru kardiologicznego Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Naturalny przebieg choroby Codzienne problemy pacjenta Bezpośrednie następstwa choroby Uszkodzenie układu nerwowego Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Spastyczność Zaburzenia snu i zmęczenie Skurcze mięśni Ocena funkcjonowania chorego Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Spastyczność Wynik badania neurologicznego i subiektywna ocena pacjenta Należy wyeliminować czynniki wzmagające napięcie mięśniowe Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Spastyczność Leki doustne zmniejszających spastyczność • Baklofen • Tizanidyna • Tolperizon • Tetrazepan • Dantrolen Działania niepożądane • Osłabienie siły mięśniowej • Senność • Splątanie • Zawroty głowy • Zmęczenie • Niedociśnienie ortostatyczne Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Spastyczność Dokanałowe podawanie baklofenu Toksyna botulinowa W kompleksowym leczeniu spastyczności stosuje się również ćwiczenia wykorzystujące pełen zakres ruchów, relaksacyjne, hydroterapię, hipoterapię, fizykoterapię oraz krioterapię ogólnoustrojową Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zaburzenia czynności zwieraczy Trudności w gromadzeniu moczu częste oddawanie moczu parcie na mocz nietrzymanie moczu • nadmierna reaktywność mięśnia wypieracza leki antycholinergiczne • oksybutynina, • tolterodyna • W nadreaktywności wypieracza • oksybutynina, • kapsaicyna, • resiniferatoksyna, • toksyna botulinowa Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zaburzenia czynności zwieraczy Trudności z opróżnianiem pęcherza • baklofen • α-adrenolityczne • zabiegi jałowego samocewnikowania • ucisk okolicy nadłonowej • zabieg Valsalvy Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zaburzenia czynności zwieraczy Zaburzenia związane z dyssynergią wypieracza i zwieracza zewnętrznego • kombinacja oksybutyniny z baklofenem, tizanidyną • okresowe jałowe samocewnikowanie • cewnikowania na stałe • przetoka nadłonowa Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zaburzenia czynności zwieraczy Zaparcia • dieta bogato resztkową • środki zmiękczające kał • środki przeczyszczające • okresowo lewatywy Nietrzymanie stolca • łagodne czopki • aby „wytrenować" kontrolowane oddawanie stolca o określonej porze • oksybutynina • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zaburzenia seksualne Psychoterapia Farmakoterapia W skrajnych przypadkach można stosować czasowe lub implantowane na stałe protezy prącia, a także pompy próżniowe Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zaburzenia seksualne W leczeniu zaburzeń seksualnych u kobiet podejmuje się głównie edukację pacjentki i jej partnera w zakresie doskonalenia technik stymulacyjnych, aby skompensować ograniczenia spowodowane samą chorobą Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Drżenie Leki przeciwpadaczkowe • głównie klonazepam Interwencje neurochirurgiczne • talamotomia stereotaktyczna • elektrostymulacja wzgórza Drżenie głowy • iniekcje toksyny botulinowej w mięśnie szyi odpowiedziane za ruchy głową Drżenie kończyn górnych • obciążniki nadgarstków zmniejszające amplitudę drżenia i „stabilizujące" kończynę Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zawroty głowy Silne zawroty głowy połączone z wymiotami • leczenie metylprednizolonem Przewlekłe zawroty głowy • leki obniżające pobudliwość przedsionka • betahistyna • leki poprawiające przepływ mózgowy Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Depresja i Zmęczenie Depresja • inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne • tianeptyna Zmęczenie • ćwiczenia aerobowe • częstsze przerwy w pracy dostosowane do wydolności chorego • leczenie farmakologiczne amantadyną Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Depresja i Zmęczenie Psychoterapia Pomaga opanować szok po ustaleniu rozpoznania Uczy jak radzić sobie w czasie zaostrzenia choroby Pomaga w okresie narastającej niepełnosprawności pogarszającego się statusu społecznego materialnego Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Ból Pierwotny zespół bólowy • karbamazepina Bóle przewlekłe • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne • inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zabiegi chirurgicznego udrażniania żył szyjnych 95% pacjentów ze stwardnieniem rozsianym ma zaburzony przepływ krwi w żyłach drenujących mózg i rdzeń kręgowy Choroby demielinizacyjne Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego Zabiegi chirurgicznego udrażniania żył szyjnych Zwężenie żył Światło naczynia Zaburzenia pracy zastawek Prawidłowy przepływ żylny Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Rehabilitacja powinna obejmować problemy ruchowe, psychologiczne i społeczne Celem rehabilitacji jest poprawienie lub utrzymanie sprawności ruchowej i psychicznej chorego zgodnie z jego oczekiwaniami i potrzebami Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Skompensowanie zaburzeń koordynacji Przeciwdziałanie zmęczeniu Utrzymanie pełnego zakresu ruchów w porażonych kończynach Proces rehabilitacji Zapobieganie zanikowi mięśni Normalizacja napięcia mięśniowego Przeciwdziałanie zaburzeniom równowagi Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Leczenie ruchem należy prowadzić w sposób ciągły Wymaga pełnego zrozumienia, i zaakceptowania zaleceń terapeuty Choroby demielinizacyjne Przeciwwskazany jest nadmierny wysiłek fizyczny powodujący przemęczenie Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Ćwiczenia wzmacniające • powinny być wykonywane w takiej pozycji aby pacjent mógł je powtarzać wiele razy nie doprowadzając organizmu do stanu przemęczenia. Ćwiczenia rozpoznawania czucia i ułożenia ciała Ćwiczenia oddechowe Ćwiczenie napięcia mięśni pośladków • u pacjentów z problemem nietrzymania moczu Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Należy unikać przegrzewania organizmu Ćwiczenia wzmacniające i aerobowe wykonywać naprzemiennie z ćwiczeniami oddechowymi i relaksacyjnym Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Ćwiczenia rozciągające • Zwiększają elastyczność mięśni • Zwiększają zakres ruchomości w stawach • Zmniejszają spastyczność Ćwiczenia dynamiczne • Zwiększające siłę mięśniową • Poprawiają • odżywienie tkanek • ogólną kondycję • wydolność • odporność organizmu Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Ćwiczenia oddechowe • Zwiększają wydolność układu oddechowego • Rozluźniają • Relaksują • Zwiększają efektywność ćwiczeń dynamicznych Ćwiczenia równoważne • Poprawiają równowagę • Ułatwiają • Samokontrolę nad organizmem • Stabilność przy poruszaniu się Choroby demielinizacyjne Ćwiczenia koordynacyjne • Poprawiają zborność ruchów • Ułatwiają poruszanie się • Zmniejszają nadmierne zużycie energii spowodowane brakiem koordynacji Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Dobór obciążenia i charakteru ćwiczeń Leczenie rehabilitacyjne powinno przebiegać bezboleśnie być zgodne z potrzebami ruchowymi chorego opierać się na naturalnych wzorcach Choroby demielinizacyjne być dostosowane do indywidualnych możliwości pacjenta Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Podstawą działania terapeutycznego we stwardnieniu rozsianym jest odtwarzanie naturalnego ruchu człowieka Prawidłowo prowadzone leczenie ruchem pozwala na pełne wykorzystanie rezerw organizmu, motywując do dalszego działania i zapewniając bezbolesną pracę Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Metody leczenia ruchem • umożliwiają wykonywanie ćwiczeń leczniczych w różnych pozycjach, także na • materacu lub • łóżku chorego Leczenie ruchem • jest wykonywanie do usprawniania chodu • umożliwiają ćwiczenie • mięśni mimicznych • funkcji oddychania • funkcji żucia • funkcji połykania Choroby demielinizacyjne W terapii chory • określa zakres i granice działania terapeuty • ustala cele leczenia, • zachowuje motywację do pracy • jest otwarty na współpracę z fizjoterapeutą Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Zmiana pozycji ciała Uczenie ruchów globalnych Każdy wzorzec ruchowy ma swój układ posturalny, z którego może być on zapoczątkowany, przeprowadzony i skutecznie kontrolowany Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Prawidłowy ruch nie może odbywać się w nieprawidłowej pozycji ciała Wiele możliwości lepszego ukierunkowania terapii stwarza bliski kontakt terapeuty z chorym w różnych warunkach środowiskowych oraz obserwacja pacjenta w jego najbliższym otoczeniu, podczas wykonywania czynności samoobsługowych i zawodowych Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Zadaniem terapeuty jest torowanie zaburzonych funkcji chorego poprzez stosowanie Technik Zabiegów • uczących ruchu • koordynacji • stabilizujących • rozluźniających • przeciwbólowych • i innych Nauka codziennych czynności Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym Wybór konkretnej techniki terapeutycznej zależy od Zmobilizować pacjenta do dalszego wysiłku • postaci, czasu trwania choroby i jej okresu (rzut/remisja) • rodzaju dominujących objawów (np. spastyczność, objawy móżdżkowe) • nasilenia objawów • ogólnego chorego, • stanu psychicznego pacjenta • chorób współistniejących • sytuacji rodzinno-socjalnej • miejsca prowadzenia rehabilitacji (szpital, specjalistyczne ośrodki rehabilitacji, sanatorium, grupy samopomocowe, dom) Choroby demielinizacyjne Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym W trakcje sesji terapeutycznej nie można dopuścić do wystąpienia • znużenia wysiłkiem • przykrego zmęczenia • potów • zadyszki • uczucia pulsowania w skroniach • bólów głowy i mięśni • zaczerwienienia lub bolesności skóry • senności Przeciwwskazania do terapii ruchem to • ostre stany zapalne • niewydolność krążenia • znaczne wyniszczenie • zaburzenia świadomości Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu Ciężka choroba demielinizacyjna Charakteryzuje się licznymi ogniskami demielinizacyjnymi zlokalizowanymi symetrycznie w środkowej okolicy mostu Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu - Epidemiologia Choroba częściej wstępuje wśród alkoholików Choroba występuje głównie u osób między 30 a 70 rokiem życia i u małych dzieci do 3 roku życia, częściej u mężczyzn Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu - Patogeneza Występuje • uzależnienie od alkoholu • zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej • wyniszczenie organizmu • uszkodzenie wątroby • stany zapalne Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu - Symptomatologia Objawy neurologiczne o różnym nasileniu • uszkodzenie dróg piramidowych pod postacią porażenia czterokończynowego • z obniżeniem lub wzmożeniem napięcia mięśniowego • zespół rzekomoopuszkowy • z silnie wyrażonymi zaburzeniami emocjonalnymi w postaci przymusowego płaczu • niezborność móżdżkowa • dyzartria • afazja motoryczna • uszkodzenie nerwów okoruchowych • napady drgawkowe • śpiączka Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu - Symptomatologia Występują • zaburzenia świadomości • obniżenie nastroju • myśli samobójcze • lęk • niepokój • upośledzenie koncentracji uwagi • zaburzenia pamięci • świeżej • dawnej • labilność emocjonalna • zaburzenia orientacji • omamy • urojenia • osłupienie Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu Badania morfologiczne i anatomopatologiczne W większości przypadków demienilizacja ogranicza się do mostu, jednak u części chorych ogniska demienilizacji stwierdza się także w innych okolicach mózgu Komórki nerwowe są najczęściej nieuszkodzone, ale pozbawione osłonek mielinowych Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu - Diagnostyka Badania obrazowe Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego Zapis EEG Niedokrwistość Choroby demielinizacyjne Centralna mielinoliza mostu - Leczenie powolne normalizowanie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej uzupełnianie niedoborów żywieniowych Leczenie objawowe Choroby demielinizacyjne zabiegi rehabilitacyjne Centralna mielinoliza mostu - Profilaktyka Wyczulenie osób uzależnionych od alkoholu na • hyponatremię • inne zaburzenia gospodarki wodnoelektrolitowej • uszkodzenie wątroby • niedożywienie • stany zapalne Uzupełnianie • niedoboru jonów sodu Choroby demielinizacyjne