Choroby demielinizacyjne

Transkrypt

Choroby demielinizacyjne
P r o f . d r h a b . K r z ys z t o f Tu r o w s k i
Choroby demielinizacyjne
Choroby demielinizacyjne
Wprowadzenie
Uszkodzenie osłonek mielinowych
Choroby demielinizacyjne
Ośrodkowy
Układ
Nerwowy
Rozpad
otoczki
mielinowej
Choroby demielinizacyjne
Wprowadzenie
Demielinizacja
Następstwo
niedokrwienia czy
niedotlenienia
Działanie toksyn
i związków
chemicznych
Niedobory
w pożywieniu
Choroby demielinizacyjne
Wprowadzenie
Stwardnienie rozsiane
• Postać rozlana (choroba
Schildera)
• Postać koncentryczna
(stwardnienie koncentryczne
Baló)
• Zapalenie rdzenia i nerwów
wzrokowych (choroba Devica)
Centralna mielinoliza mostu
Choroby demielinizacyjne
Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM)
Choroba o wielofazowym,
nawrotowym i/lub
postępującym przebiegu oraz
wieloogniskowych (rozsianych)
objawach neurologicznych,
wywołana specyficznym dla
układu nerwowego
zaburzeniem immunologicznym
powodującym pierwotną
wieloogniskową i postępującą
demielinizacje
Choroby demielinizacyjne
Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM)
Pierwotne uszkodzenie mieliny
Rzut choroby
Szybkość narastania niewydolności neurologicznej
Choroby demielinizacyjne
Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM)
Nieproszony gość
Pozostaje na zawsze
Lęk i strach
Przyczyna inwalidztwa
Choroby demielinizacyjne
Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex-SM)
Konsekwencje w sferze
społeczno-psychologicznej
• niska samoocena
• lęki
• zaburzenia seksualne
• depresja
• zaburzenia poznawcze
• zaburzenia koncentracji
• nieumiejętność
relaksowania się w
sytuacjach stresowych
Choroby demielinizacyjne
Epidemiologia SM
Choroba występuje
• częściej na północnej półkuli
• chorują głównie osoby rasy białej
Częstość występowania
• 40-150 przypadków na 100 000
mieszkańców
Zapadalność
• 3-5 przypadków na 100 000 rocznie
• częściej chorują kobiety niż mężczyźni, w
stosunku 2:1.
Może wystąpić w każdym wieku
• najwięcej zachorowań pojawia się w
wieku 20-40 lat.
Choroby demielinizacyjne
Epidemiologia SM
Choroba trwająca całe życie
Skraca życie o 6-7 lat
Średni czas przeżycia 25 -35 lat
Unieruchomienie chorego
Choroby demielinizacyjne
Patogeneza SM
W
patogenezie
bierze się
pod uwagę
następujące
teorie:
teoria wirusowa
teoria
autoimmunologiczna
teoria genetyczna
Zaawansowanie procesu
patologicznego
Choroby demielinizacyjne
Patogeneza SM - teoria wirusowa
Rozwój demielinizacji w OUN
Nieznany czynnik zakaźny
Obecność przeciwciał
Rola wirusów
Choroby demielinizacyjne
Patogeneza SM - teoria wirusowa
Nie
można
wykryć
Inicjujący
chorobę
wirus
Występują dość
powszechnie w
społeczeństwie
Wywołują chorobę
tylko u osób
genetycznie
wrażliwych
Choroby demielinizacyjne
Patogeneza SM - teoria autoimmunologiczna
Przedmiotem reakcji immunologicznej w SM jest komórka odpowiedzialna za
wytwarzanie osłonki mielinowej wokół aksonu
Choroby demielinizacyjne
Patogeneza SM - teoria genetyczna
Swoisty układ
genetyczny
Ryzyko
wystąpienia
choroby u
krewnych
Analiza genetyczna
Choroby demielinizacyjne
Patogeneza SM - czynniki środowiskowe
Środowisko zewnętrzne wpływa na częstość występowania choroby
Do tej pory nie udało się sprecyzować, jakie składniki środowiska mogą przyczyniać się
do wystąpienia SM
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Objawy są uzależnione od lokalizacji i zaawansowania zmian patologicznych w obrębie
mózgu i rdzenia kręgowego
Do najczęstszych objawów należą niedowłady piramidowe
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Parapareza
Tripareza
Tetrapareza
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
W początkowym
okresie choroby
często występuje
narastającą
męczliwość
Kolejną grupą deficytów neurologicznych SM są zaburzenia koordynacji, będące
wynikiem uszkodzenia móżdżku lub połączeń móżdżku z jądrami rdzenia przedłużonego
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Drżenie zamiarowe
• może uniemożliwiać choremu
wykonywanie jakiegokolwiek ruchu
celowego
Dysmetria
Adiadochokineza
• trudność w wykonywaniu ruchów
naprzemiennych
Ataksja
• kończyn górnych
• kończyn dolnych
• tułowia
Zaburzenia mowy
• powodują charakterystyczną mowę
skandowaną
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Zaburzenia chodu
Zaburzenia czucia
• chód spastyczny
• chód ataktyczny
• chód paraparetyczno-ataktyczny.
• dotyczą różnych okolic ciała
• towarzyszą niedowładom
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Osłabienie czucia
powierzchownego
Czucie opaczne
• nieadekwatne uczucie gorąca lub zimna
Parastezje
• nieprzyjemne wrażenia czuciowe
Wrażenia ściskania, „opuchnięcia"
kończyn
Bandage
• uczucie ściągania w pasie
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Zapalenie
pozagałkowe
nerwu
wzrokowego
Pogorszenie ostrości widzenia
Plama w polu widzenia
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Oczopląs
Neuralgia nerwu trójdzielnego
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Zmiany chorobowe w
obrębie móżdżku i
pnia mózgu powodują
zawroty głowy, które z
reguły mają charakter
nieukładowy
Nagłe zaburzenia równowagi w czasie chodzenia, polegające na ściąganiu w jedną stronę
(tzw. zarzucanie)
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Występowanie
• u 40-75% chorych
• w przywodzicielach
kończyn dolnych
• zginaczach stóp
Charakter napięcia
• toniczny (stały) - napięcie
mięśniowe jest
wzmożone praktycznie
bez przerwy
• lub fazowy (skurcze)
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Objaw scyzorykowy
(zmniejszanie się
napięcia w końcowej
fazie ruchu biernego)
Utrudnia
czynności
pielęgnacyjne
Zaburza
chód
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Nietrzymanie moczu - 50-78% pacjentów
Nawracające infekcje dróg moczowych
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Zaburzenia w
oddawaniu stolca
stwierdza się u 41-68%
chorych
U pacjentów z SM stwierdza się brak przyspieszonej masowej perystaltyki jelita grubego
po posiłku oraz paradoksalny skurcz mięśnia łonowo-odbytniczego
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Częstość zaburzeń
seksualnych w
przebiegu SM wynosi
30-80%
Zaburzenia erekcji
Spadek libido
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Zaburzenia poznawcze
Pamięć
epizodyczna
Uwaga
Szybkość
procesów
informacyjnych
Choroby demielinizacyjne
Fluencja
słowna
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Problem „zmęczenia
ogólnego" ma 80-97%
chorych
Przytłaczające uczucie zmęczenia powoduje, że chorzy nie podejmują żadnej aktywności
fizycznej, poza najprostszymi czynnościami
Choroby demielinizacyjne
Symptomatologia stwardnienia rozsianego
Zaburzenia depresyjne oraz różnego rodzaju zespoły bólowe związane z przyjmowaniem
przez chorych długotrwałych niefizjologicznych pozycji, które są wymuszone przez
niedowłady
Choroby demielinizacyjne
Postacie stwardnienia rozsianego
Wyróżnia się 3 główne postacie
stwardnienia rozsianego
• emitująco-rzutową (SM RR),
• wtórnie przewlekłą (SM SP)
• pierwotnie przewlekłą (SM PP)
Dodatkowo wyróżnia się postać
• rzutowo-przewlekłą (SM PR)
• występuje na pograniczu postaci
SM RR i SM SP
Stwardnienie rozsiane na ogół zaczyna się od postaci SM RR, która charakteryzuje się
występowaniem nowych objawów neurologicznych lub zaostrzeń już istniejących objawów
określanych jako rzuty choroby
Choroby demielinizacyjne
Postacie stwardnienia rozsianego
Między rzutami objawy albo cofają się zupełnie, albo pozostają te, które nie
cofnęły się po rzucie choroby, ale też nie wykazują tendencji do narastania.
Rzuty choroby występują 1-2 razy na rok
Choroby demielinizacyjne
Postacie stwardnienia rozsianego
Po 5-7 latach obserwuje
się stałe narastanie
niewydolności
neurologicznej
W przeciętnej
populacji chorych na
SM występuje po
około 40% pacjentów z
SM RR i SM SP.
Okres przejściowy między SM RR i
SM SP to postać SM PR, w której
występują jeszcze rzuty choroby o
niezbyt dużym nasileniu, ale z
zaznaczonym już stałym postępem
istniejących objawów
Choroby demielinizacyjne
Postacie stwardnienia rozsianego
Ta postać SM
stanowi około 20%
przypadków i często
występuje u osób,
które zachorowały
w okresie
późniejszym
Odrębny przebieg ma
postać SM PP, w której od
początku choroby nie ma
rzutów, a jedynie
obserwuje się stały postęp
objawów neurologicznych
Dominująca symptomatologia
postaci SM PP dotyczy
niedowładu kończyn dolnych.
Tempo narastania objawów
neurologicznych w postaci SM
PP również jest bardzo
zróżnicowane
Choroby demielinizacyjne
Postacie stwardnienia rozsianego
Jeżeli SM wystąpi w wieku poniżej
16 lat, określa się je mianem
„dziecięcej postaci SM"
Jako „późne SM" określa się
przypadki choroby, która zaczyna się
po 50 Roku życia
Choroby demielinizacyjne
Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego
Łagodna postać SM
Niepowoduje istotnych zaburzeń funkcji neurologicznych w ciągu 15 lat od początku
choroby. Postać ta może dotyczyć nawet 10-15% wszystkich chorych z SM
Choroby demielinizacyjne
Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego
Choroba Schildera
Charakteryzuje się ona gwałtownym postępem i szybkim rozwojem ciężkich objawów
neurologicznych w ciągu kilkunastu tygodni. W tej postaci SM mogą wystąpić zaburzenia
świadomości, oddychania, a nawet może ona być śmiertelna
Choroby demielinizacyjne
Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego
Stwardnienie koncentryczne Balo
Objawy ogniskowe
Porażenie kończyn
Otępienie
Ślepota korowa
Zespół rzekomoopuszkowy
Choroby demielinizacyjne
Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego
Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia
Jest to schorzenie objawiające się paraparezą
spastyczną i zaburzeniami widzenia
Choroby demielinizacyjne
Warianty kliniczne stwardnienia rozsianego
Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia
Wystąpienie ogniska rdzeniowego
objawia się zespołem
poprzecznego uszkodzenia rdzenia
kręgowego, z wiotkimi
porażeniami kończyn dolnych,
ubytkowymi zaburzeniami czucia,
zatrzymaniem oddawania moczu i
stolca
Zapalenie nerwów
wzrokowych prowadzi do
całkowitej ślepoty
Choroby demielinizacyjne
Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego
Wieloogniskowość procesu chorobowego (rozsianie w przestrzeni)
W przypadku wystąpienia dwóch
ataków choroby i obiektywnych
objawów klinicznych dwóch lub
więcej ognisk chorobowych do
rozpoznania SM niepotrzebne są
żadne dodatkowe badania
Wieloczasowe występowanie (rozsianie w czasie)
Choroby demielinizacyjne
Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego
Przy stwierdzeniu dwóch ataków z
dowodem istnienia jednego ogniska w
OUN do rozpoznania choroby
konieczne jest wykonanie jądrowego
rezonansu magnetycznego w celu
potwierdzenia wieloogniskowości
procesu chorobowego
W przypadku stwierdzenia jednego
ataku z dowodem klinicznym na
istnienie dwóch lub więcej ognisk
chorobowych do postawienia
pewnej diagnozy konieczne jest
potwierdzenie wystąpienia drugiego
rzutu choroby
Choroby demielinizacyjne
Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego
Powtórzyć badanie MRI po
trzech miesiącach od rzutu
choroby
Wykonać badanie płynu mózgowo-rdzeniowego w celu wykazania, że wykryte ogniska
patologiczne zawierają komponentę zapalną
Choroby demielinizacyjne
Leczenie przyczynowe stwardnienia rozsianego
Leki
immunomodulujące
• Interferon beta
• Octan glatirameru
• Mitoksantron
• Natalizumab
Leki te stosuje się w celu zmniejszenia częstości
rzutów choroby oraz na zahamowania rozwoju
deficytów neurologicznych
Choroby demielinizacyjne
Leczenie przyczynowe stwardnienia rozsianego
Dobra tolerancja leków
immunomodulujacych
W terapii postaci przewlekłych i
gwałtownie postępujących SM
stosuje się cytostatyczny lek
antracyklinowy — mitoksantron.
Leczenie tym preparatem wymaga
stałego nadzoru kardiologicznego
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Naturalny
przebieg
choroby
Codzienne
problemy
pacjenta
Bezpośrednie
następstwa
choroby
Uszkodzenie
układu
nerwowego
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Spastyczność
Zaburzenia
snu i
zmęczenie
Skurcze
mięśni
Ocena
funkcjonowania
chorego
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Spastyczność
Wynik badania
neurologicznego
i subiektywna
ocena pacjenta
Należy wyeliminować czynniki wzmagające napięcie mięśniowe
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Spastyczność
Leki doustne
zmniejszających
spastyczność
• Baklofen
• Tizanidyna
• Tolperizon
• Tetrazepan
• Dantrolen
Działania
niepożądane
• Osłabienie siły
mięśniowej
• Senność
• Splątanie
• Zawroty głowy
• Zmęczenie
• Niedociśnienie
ortostatyczne
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Spastyczność
Dokanałowe
podawanie
baklofenu
Toksyna
botulinowa
W kompleksowym leczeniu spastyczności stosuje się również ćwiczenia wykorzystujące
pełen zakres ruchów, relaksacyjne, hydroterapię, hipoterapię, fizykoterapię oraz
krioterapię ogólnoustrojową
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zaburzenia czynności zwieraczy
Trudności w gromadzeniu moczu
częste oddawanie moczu
parcie na mocz
nietrzymanie moczu
• nadmierna reaktywność mięśnia wypieracza
leki antycholinergiczne
• oksybutynina,
• tolterodyna
• W nadreaktywności wypieracza
• oksybutynina,
• kapsaicyna,
• resiniferatoksyna,
• toksyna botulinowa
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zaburzenia czynności zwieraczy
Trudności z
opróżnianiem
pęcherza
• baklofen
• α-adrenolityczne
• zabiegi jałowego
samocewnikowania
• ucisk okolicy nadłonowej
• zabieg Valsalvy
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zaburzenia czynności zwieraczy
Zaburzenia związane z
dyssynergią wypieracza i
zwieracza zewnętrznego
• kombinacja
oksybutyniny z
baklofenem, tizanidyną
• okresowe jałowe
samocewnikowanie
• cewnikowania na stałe
• przetoka nadłonowa
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zaburzenia czynności zwieraczy
Zaparcia
• dieta bogato resztkową
• środki zmiękczające kał
• środki przeczyszczające
• okresowo lewatywy
Nietrzymanie stolca
• łagodne czopki
• aby „wytrenować" kontrolowane
oddawanie stolca o określonej
porze
• oksybutynina
• trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zaburzenia seksualne
Psychoterapia
Farmakoterapia
W skrajnych przypadkach można stosować czasowe lub implantowane na stałe protezy
prącia, a także pompy próżniowe
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zaburzenia seksualne
W leczeniu zaburzeń seksualnych u kobiet podejmuje się głównie edukację pacjentki i
jej partnera w zakresie doskonalenia technik stymulacyjnych, aby skompensować
ograniczenia spowodowane samą chorobą
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Drżenie
Leki przeciwpadaczkowe
• głównie klonazepam
Interwencje
neurochirurgiczne
• talamotomia stereotaktyczna
• elektrostymulacja wzgórza
Drżenie głowy
• iniekcje toksyny botulinowej w
mięśnie szyi odpowiedziane za ruchy
głową
Drżenie kończyn górnych
• obciążniki nadgarstków zmniejszające
amplitudę drżenia i „stabilizujące"
kończynę
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zawroty głowy
Silne zawroty głowy połączone z
wymiotami
• leczenie metylprednizolonem
Przewlekłe zawroty głowy
• leki obniżające pobudliwość
przedsionka
• betahistyna
• leki poprawiające przepływ mózgowy
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Depresja i Zmęczenie
Depresja
• inhibitory wychwytu zwrotnego
serotoniny
• trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne
• tianeptyna
Zmęczenie
• ćwiczenia aerobowe
• częstsze przerwy w pracy
dostosowane do wydolności chorego
• leczenie farmakologiczne amantadyną
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Depresja i Zmęczenie
Psychoterapia
Pomaga
opanować szok
po ustaleniu
rozpoznania
Uczy jak radzić
sobie w czasie
zaostrzenia
choroby
Pomaga w okresie
narastającej
niepełnosprawności
pogarszającego się
statusu
społecznego
materialnego
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Ból
Pierwotny zespół bólowy
• karbamazepina
Bóle przewlekłe
• trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne
• inhibitory wychwytu zwrotnego
serotoniny
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zabiegi chirurgicznego udrażniania żył szyjnych
95% pacjentów ze stwardnieniem rozsianym ma zaburzony przepływ krwi
w żyłach drenujących mózg i rdzeń kręgowy
Choroby demielinizacyjne
Leczenie objawowe stwardnienia rozsianego
Zabiegi chirurgicznego udrażniania żył szyjnych
Zwężenie żył
Światło naczynia
Zaburzenia pracy zastawek
Prawidłowy przepływ żylny
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Rehabilitacja powinna
obejmować problemy
ruchowe,
psychologiczne i
społeczne
Celem rehabilitacji jest poprawienie lub utrzymanie sprawności ruchowej i psychicznej
chorego zgodnie z jego oczekiwaniami i potrzebami
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Skompensowanie zaburzeń
koordynacji
Przeciwdziałanie
zmęczeniu
Utrzymanie pełnego zakresu
ruchów w porażonych kończynach
Proces rehabilitacji
Zapobieganie
zanikowi mięśni
Normalizacja napięcia
mięśniowego
Przeciwdziałanie zaburzeniom
równowagi
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Leczenie ruchem należy
prowadzić w sposób ciągły
Wymaga pełnego
zrozumienia, i
zaakceptowania
zaleceń terapeuty
Choroby demielinizacyjne
Przeciwwskazany
jest nadmierny
wysiłek fizyczny
powodujący
przemęczenie
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Ćwiczenia wzmacniające
• powinny być wykonywane w takiej pozycji aby
pacjent mógł je powtarzać wiele razy nie
doprowadzając organizmu do stanu
przemęczenia.
Ćwiczenia rozpoznawania czucia i
ułożenia ciała
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenie napięcia mięśni
pośladków
• u pacjentów z problemem nietrzymania moczu
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Należy unikać
przegrzewania
organizmu
Ćwiczenia wzmacniające i aerobowe wykonywać naprzemiennie z ćwiczeniami
oddechowymi i relaksacyjnym
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Ćwiczenia rozciągające
• Zwiększają elastyczność mięśni
• Zwiększają zakres ruchomości
w stawach
• Zmniejszają spastyczność
Ćwiczenia dynamiczne
• Zwiększające siłę mięśniową
• Poprawiają
• odżywienie tkanek
• ogólną kondycję
• wydolność
• odporność organizmu
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Ćwiczenia oddechowe
• Zwiększają wydolność
układu oddechowego
• Rozluźniają
• Relaksują
• Zwiększają
efektywność ćwiczeń
dynamicznych
Ćwiczenia równoważne
• Poprawiają równowagę
• Ułatwiają
• Samokontrolę nad
organizmem
• Stabilność przy
poruszaniu się
Choroby demielinizacyjne
Ćwiczenia
koordynacyjne
• Poprawiają zborność
ruchów
• Ułatwiają poruszanie
się
• Zmniejszają nadmierne
zużycie energii
spowodowane brakiem
koordynacji
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Dobór
obciążenia i
charakteru
ćwiczeń
Leczenie rehabilitacyjne powinno
przebiegać
bezboleśnie
być zgodne z
potrzebami
ruchowymi
chorego
opierać się na
naturalnych
wzorcach
Choroby demielinizacyjne
być dostosowane do
indywidualnych
możliwości pacjenta
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Podstawą działania
terapeutycznego we
stwardnieniu rozsianym jest
odtwarzanie naturalnego
ruchu człowieka
Prawidłowo prowadzone leczenie ruchem pozwala na pełne wykorzystanie rezerw
organizmu, motywując do dalszego działania i zapewniając bezbolesną pracę
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Metody leczenia ruchem
• umożliwiają
wykonywanie ćwiczeń
leczniczych w różnych
pozycjach, także na
• materacu lub
• łóżku chorego
Leczenie ruchem
• jest wykonywanie do
usprawniania chodu
• umożliwiają ćwiczenie
• mięśni mimicznych
• funkcji oddychania
• funkcji żucia
• funkcji połykania
Choroby demielinizacyjne
W terapii chory
• określa zakres i granice
działania terapeuty
• ustala cele leczenia,
• zachowuje motywację
do pracy
• jest otwarty na
współpracę z
fizjoterapeutą
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Zmiana
pozycji
ciała
Uczenie
ruchów
globalnych
Każdy wzorzec ruchowy ma swój układ posturalny, z którego może
być on zapoczątkowany, przeprowadzony i skutecznie kontrolowany
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Prawidłowy ruch nie
może odbywać się w
nieprawidłowej
pozycji ciała
Wiele możliwości lepszego ukierunkowania terapii stwarza bliski kontakt terapeuty z
chorym w różnych warunkach środowiskowych oraz obserwacja pacjenta w jego
najbliższym otoczeniu, podczas wykonywania czynności samoobsługowych i zawodowych
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Zadaniem terapeuty jest torowanie zaburzonych
funkcji chorego poprzez stosowanie
Technik
Zabiegów
• uczących ruchu
• koordynacji
• stabilizujących
• rozluźniających
• przeciwbólowych
• i innych
Nauka codziennych czynności
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
Wybór konkretnej techniki
terapeutycznej zależy od
Zmobilizować pacjenta do dalszego wysiłku
• postaci, czasu trwania choroby i
jej okresu (rzut/remisja)
• rodzaju dominujących objawów
(np. spastyczność, objawy
móżdżkowe)
• nasilenia objawów
• ogólnego chorego,
• stanu psychicznego pacjenta
• chorób współistniejących
• sytuacji rodzinno-socjalnej
• miejsca prowadzenia rehabilitacji
(szpital, specjalistyczne ośrodki
rehabilitacji, sanatorium, grupy
samopomocowe, dom)
Choroby demielinizacyjne
Postępowanie rehabilitacyjne w stwardnieniu rozsianym
W trakcje sesji terapeutycznej nie
można dopuścić do wystąpienia
• znużenia wysiłkiem
• przykrego zmęczenia
• potów
• zadyszki
• uczucia pulsowania w skroniach
• bólów głowy i mięśni
• zaczerwienienia lub bolesności skóry
• senności
Przeciwwskazania do terapii ruchem
to
• ostre stany zapalne
• niewydolność krążenia
• znaczne wyniszczenie
• zaburzenia świadomości
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu
Ciężka choroba
demielinizacyjna
Charakteryzuje się licznymi ogniskami demielinizacyjnymi
zlokalizowanymi symetrycznie w środkowej okolicy mostu
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Epidemiologia
Choroba częściej
wstępuje wśród
alkoholików
Choroba występuje głównie u osób między 30 a 70 rokiem życia i u
małych dzieci do 3 roku życia, częściej u mężczyzn
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Patogeneza
Występuje
• uzależnienie od
alkoholu
• zaburzenia gospodarki
wodno-elektrolitowej
• wyniszczenie
organizmu
• uszkodzenie wątroby
• stany zapalne
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Symptomatologia
Objawy neurologiczne o różnym
nasileniu
• uszkodzenie dróg piramidowych pod
postacią porażenia
czterokończynowego
• z obniżeniem lub wzmożeniem
napięcia mięśniowego
• zespół rzekomoopuszkowy
• z silnie wyrażonymi zaburzeniami
emocjonalnymi w postaci
przymusowego płaczu
• niezborność móżdżkowa
• dyzartria
• afazja motoryczna
• uszkodzenie nerwów okoruchowych
• napady drgawkowe
• śpiączka
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Symptomatologia
Występują
• zaburzenia świadomości
• obniżenie nastroju
• myśli samobójcze
• lęk
• niepokój
• upośledzenie koncentracji
uwagi
• zaburzenia pamięci
• świeżej
• dawnej
• labilność emocjonalna
• zaburzenia orientacji
• omamy
• urojenia
• osłupienie
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu
Badania morfologiczne i anatomopatologiczne
W większości przypadków demienilizacja ogranicza się do mostu, jednak u części
chorych ogniska demienilizacji stwierdza się także w innych okolicach mózgu
Komórki nerwowe są najczęściej nieuszkodzone, ale pozbawione osłonek mielinowych
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Diagnostyka
Badania
obrazowe
Badanie płynu
mózgowo-rdzeniowego
Zapis EEG
Niedokrwistość
Choroby demielinizacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Leczenie
powolne normalizowanie
zaburzeń gospodarki
wodno-elektrolitowej
uzupełnianie niedoborów
żywieniowych
Leczenie objawowe
Choroby demielinizacyjne
zabiegi rehabilitacyjne
Centralna mielinoliza mostu - Profilaktyka
Wyczulenie osób
uzależnionych od
alkoholu na
• hyponatremię
• inne zaburzenia
gospodarki wodnoelektrolitowej
• uszkodzenie wątroby
• niedożywienie
• stany zapalne
Uzupełnianie
• niedoboru jonów sodu
Choroby demielinizacyjne

Podobne dokumenty