Lepkość Zjawisko płynięcia farb i lakierów gra zasadniczą rolę

Lepkość
Zjawisko płynięcia farb i lakierów gra zasadniczą rolę podczas procesu produkcji. Lepkość, w przypadku farb, jest
najważniejszym parametrem określającym jej właściwości. Lepkość można interpretować jako miarę tarcia
wewnętrznego płynu, spowodowanego przez oddziaływania cząsteczkowe. Naprężenia ścinające w płynie zależą
w dużej mierze od szybkości jego deformacji.
Dla niektórych płynów lepkość jest stałą wielkością
zależną tylko od ciśnienia i temperatury. Ten typ
płynów określa się jako płyny niutonowskie.
Model płynu niutonowskiego umieszczonego między
dwoma poruszającymi się w przeciwnych kierunkach
płytami pokazuje proporcjonalny stosunek między
naprężeniami ścinającymi a gradientem prędkości.
Czynnik ten nazywa się lepkością dynamiczną.
Płyny, które nie spełniają tego prawa proporcjonalności nazywa się płynami nieniutonowskimi. Lepkość
materiałów, np. pseudoplastycznych, będzie
malała wraz ze zwiększaniem się naprężeń
ścinających. Z kolei lepkość płynów
dylatancyjnych będzie rosła wraz ze
zwiększaniem naprężeń.
Zjawisko to nazywa się pseudoplastycznością. Im
więcej siły ścinającej przykładamy, tym bardziej
lepki jest płyn.
PTH EUROTOM Sp. z o.o., ul. Wąwozowa 1 kl. II, 02-796 Warszawa
tel.: (022) 648-15-73, 0602-308-751 faks: (022) 648-16-72
www.eurotom.pl, skype: karolina_eurotom, e-mail: [email protected]
Tiksotropią, nazywamy zjawisko zmiany lepkości wraz z czasem mieszania. Jeśli płyn jest mieszany ze stałą
prędkością to lepkość będzie powoli wzrastała. Wraz z zaprzestaniem mieszania, lepkość będzie powracała do
początkowej swojej wartości.
W przemyśle farbiarskim istnieje wiele metod
pozwalających określić lepkość płynu, od prostych
kubków przepływowych do skomplikowanych,
sterowanych komputerowo wiskozymetrów
obrotowych. BYK-Gardner oferuje urządzenia do
szybkiego i łatwego określenia lepkości.
Wiskozymetry bąbelkowe
Metoda bezpośredniego pomiaru czasu określa czas, jaki jest potrzebny jest pęcherzykowi powietrza na
przemierzenie znanej odległości w rurce wypełnionej badaną cieczą. Czas ten może być potem przeliczony na
jednostkę lepkości, w tym przypadku stokes.
Metoda pomiaru alfabetycznego używa 4 zestawów rurek
pomiarowych oznaczonych literami alfabetu, od A5 do Z10,
w których umieszczone są płyny o znanych wartościach
lepkości. Porównując czas przepływu pęcherzyka w rurce
pomiarowej określamy lepkość płynu. Płyny znajdujące się w
rurkach porównawczych pokrywają zakres lepkości od 0.005
to 1000 stokesów.
Obie metody są wrażliwe na zmiany następujących
parametrów:
Błąd temperatury: 1° C = 10 % błędu
Błąd przechylenia: 5° odchyłu od pionu = 10 % błędu
I.D. rurki: 0.1 mm = 2% błędu
Kubki wypływowe
Podczas produkcji farb często nie jest potrzebna znajomość wartości liczbowej lepkości. W niektórych
przypadkach wystarczy szacunkowa wartość lepkości w odniesieniu do innego płynu. Czas wypływu mierzony w
sekundach okazał się bardzo praktyczną wielkością. Określa się go używając kubków wypływowych
skonstruowanych według międzynarodowych/krajowych norm. Kubki mieszczą określoną objętość płynu, który
wypływa przez kryzę. Powtarzalność takiego pomiaru zależy od:
dokładnej znajomości wielkości kubka
stałej temperatury podczas pomiaru
właściwości płynu (płyny niutonowskie)
Kubki zanurzeniowe
Zanurzeniowe kubki czerpalne służą do szybkiego i dokładnego pomiaru czasu wypływu materiałów malarskich i
podobnych im cieczy, zarówno podczas produkcji, jak i w laboratorium.
PTH EUROTOM Sp. z o.o., ul. Wąwozowa 1 kl. II, 02-796 Warszawa
tel.: (022) 648-15-73, 0602-308-751 faks: (022) 648-16-72
www.eurotom.pl, skype: karolina_eurotom, e-mail: [email protected]