Porównanie metod immunologicznych EMIT i CMIA

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostic
2010 • Volume 46 • Number 4 • 391-393
Praca oryginalna • Original Article
Porównanie metod immunologicznych EMIT i CMIA –
oznaczanie stężenia tacrolimusu we krwi pacjentów
po przeszczepieniu nerki lub wątroby.
Doniesienie wstępne
Immunologic method CMIA and EMIT comparison –
Tacrolimus concentration measurement in blood of patients
after liver or kidney transplantation. Preliminary report
Irena Bartłomiejczyk1, Agnieszka Wirkowska2, Aleksandra Wyczałkowska-Tomasik2,
Marzena Garlińska2, Kamila Gala2, Leszek Pączek1
1Warszawski
Uniwersytet Medyczny, Warszawa, 2Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus Centrum Leczenia Obrażeń, Warszawa
Streszczenie
Terapia monitorowana odgrywa istotną rolę w kontrolowaniu skuteczności leczenia. Monitorowanie stężenia tacrolimusu
wskazane jest ze względu na jego wąski indeks terapeutyczny oraz znaczną międzyosobniczą zmienność farmakokinetyczną.
Celem pracy było porównanie dwóch nowoczesnych metod immunologicznych stosowanych do oznaczania stężeń tacrolimusu. Badania wykonano we krwi 62 pacjentów (25 kobiet i 37 mężczyzn) po przeszczepieniu wątroby (n=33, 14 kobiet
i 19 mężczyzn) lub nerki (n=29, 11 kobiet i 18 mężczyzn). Krew pobierano rutynowo, dla celów diagnostycznych. Porównywano metody: homogenną metodę immunoenzymatyczną ( Enzyme Multiplied Immunoassay Technique – EMIT) oraz heterogenną metodę immunochemiluminescencji (Chemiluminescent Microparticle Immunoassay – CMIA). Wyniki stężenia leku
we krwi pacjentów oznaczane metodą EMIT wynosiły 8,95 ± 4,70 ng/ml ( zakres: 3,0 – 25,5ng/ml) i były wyższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi metodą CMIA ( 8,80 ± 5,67 ng/ml; zakres 2,6 – 27,3 ng/ml). Średnia procentowa różnica wynosiła
4,54 % ± 19,50% a współczynnik korelacji CMIA vs. EMIT wynosił 0,95. Uzyskane dane wykazywały nieznamienną różnicę
specyficzności obu metod w stosunku do czynnego leku co sugeruje, że testy EMIT i CMIA są jednakowo użyteczne w rutynowej diagnostyce terapii monitorowanej lekiem.
Summary
The monitored therapy play important role in controlling of healing efficiency. Tacrolimus concentration monitoring (controlling) is needed because of its very narrow therapeutic index and huge extraindividual pharmacokinetic variability.
The aim of work was: to compare two modern immunological methods used in tacrolimus concentration measure. Experiments are prepared in blood of 62 patients (25 women and 37 men), after liver transplantation (n=33, 14 women and 19 men)
or after kidney transplantation (n=29, 11 women and 18 men). Blood was collected as rutine diagnostic target. We confront:
homogenic immunoenzymatic method – Enzyme Multiplied Immunoassay Technique – EMIT and heterogenic immunochemiluminescent methods – Chemiluminescent Microparticle Immunoassay – CMIA.
Results of Tacrolimus concentration in patients blood come to 8,95 ± 4,70 ng/ml (range: 3,0 – 25,5 ng/ml) by EMIT measure
and increase compare with results measure by CMIA (8,80 ± 5,67 ng/ml; range 2,6 – 27,3 ng/ml). Percentage mean difference amount to 4,54 % ± 19,50% and correlation factor: CMIA vs. EMIT was 0,95.
Results demonstrate not significant differences in specificity both methods compare to active therapeutic agent. It suggest
that EMIT and CMIA tests are both use full in diagnostic routine therapeutic drug monitoring.
Słowa kluczowe: tacrolimus, terapia minitorowana lekiem, EMIT, CMIA, porównanie metod
Keywords: tacrolimus, therapeutic drug monitoring, EMIT, CMIA, methods comparison
391
Porównanie metod immunologicznych EMIT i CMIA – oznaczanie stężenia tacrolimusu
Wstęp
analizowany testem Tacrolimus Emit® 2000 na analizatorze
Monitorowanie stężenia leków immunosupresyjnych odgrywa
VIVA firmy SIEMENS. Obróbka wstępna próbek krwi do
kluczową rolę w kontroli skuteczności leczenia i ewentual-
oznaczania testem CMIA Tacrolimus Architect polegała na
nych działań ubocznych. Tacrolimus (FK 506) jest makroli-
dodaniu odczynnika precypitującego (roztwór siarczanu
dem opracowanym w 1984 roku i stosowanym w leczeniu
cynku w metanolu i glikolu etylenowym). Po odwirowaniu
immunosupresyjnym u chorych po przeszczepieniu narzą-
supernatant analizowano na analizatorze ARCHITECT i1000
dów. Działanie tego leku polega na łączeniu się ze specy-
firmy ABBOTT.
ficzną, cytoplazmatyczną immunofiliną (FKBP12) i hamowa-
Otrzymane wyniki badań analizowano z zastosowaniem
niu przenoszenia sygnałów w limfocytach T. W końcowym
testu nieparametrycznego regresji Pearsona w programie
efekcie następuje blokada syntezy interleukin IL-2, IL-3, IL-4
Statistica version 9. Rozproszenie danych uzyskanych
oraz innych cytokin i czynników wzrostu [1]. Terapeutyczne
dwoma metodami porównywano z zastosowaniem dia-
zakresy stężeń tacrolimusu zostały ustalone na podstawie
gramu Bland i Altman [6].
danych uzyskanych z badań klinicznych przeprowadzonych
w
renomowanych
ośrodkach
transplantacyjnych
USA
Wyniki
i Europy, z zastosowaniem uznanych metod analitycznych.
Wyniki stężenia leku we krwi pacjentów po przeszczepieniu
Z uwagi na dość długi okres biologicznego półtrwania nie jest
nerki i wątroby oznaczane metodą EMIT wynosiły 8,95 ±
konieczne codzienne oznaczanie stężenia tacrolimusu [2].
4,70 ng/ml (zakres: 3,0 – 25,5ng/ml) i były wyższe w porów-
Stosowanie tacrolimusu wiąże się z poważnymi toksycznymi
naniu z wynikami uzyskanymi metodą CMIA (8,80 ± 5,67
działaniami [1]. Monitorowanie stężenia tacrolimusu wska-
ng/ml; zakres 2,6 – 27,3 ng/ml) (ryc.1). Średnia procentowa
zane jest z uwagi na jego niski indeks terapeutyczny oraz
różnica wynosiła 4,54 % ± 19,50% a współczynnik korelacji
znaczną międzyosobniczą zmienność parametrów farmako-
CMIA vs. EMIT wynosił 0,95. Krzywa regresji przedstawiała
kinetycznych spowodowaną różnymi czynnikami [3].
się CMIA = -1,407 + 1,1413 EMIT (ryc. 2).
Celem pracy było porównanie dwóch metod immunologicz-
Rozproszenie wyników uzyskanych metodą EMIT i CMIA
nych EMIT i CMIA służących do oznaczania stężeń tacro-
wizualizowano stosując wykres Blanda-Altmana, gdzie śred-
limusu we krwi pełnej pacjentów po przeszczepieniu
nia różnica wynosiła 0,14 (4,54%) a odchylenie standardowe
narządów.
1,96 (19,50%) (ryc 3). Ze względu na duże odchylenie standardowe różnicy procentowej wyniki zostały podzielone na
Materiał i metody
dwie grupy: poniżej 10 ng/ml i powyżej 10 ng/ml oznaczone
Badania przeprowadzono w grupie 62 pacjentów (25 kobiet
metodą CMIA. Wartość średnia stężeń tacrolimusu w zakre-
i 37 mężczyzn) po przeszczepieniu wątroby (n=33, 14 kobiet
sie niskich stężeń (<10,0 ng/ml) była wyższa dla EMIT
i 19 mężczyzn) lub nerki (n= 29, 11 kobiet i 18 mężczyzn)
i wynosiła 6,95 ± 2,21ng/ml (zakres 3,0–11,6) niż dla CMIA
w różnym czasie po od transplantacji narządu. Krew pobie-
6,11± 2,0 ng/ml (zakres 2,6–9,8), procentowa różnica 11,14
rano rutynowo, dla celów diagnostycznych, bez dodatko-
±16,05 % a współczynnik korelacji CMIA vs EMIT wynosił
wego obciążenia pacjentów. Próbkę krwi od pacjenta pobie-
0,85. Wartość średnia stężeń tacrolimusu w zakresie stężeń
rano do probówki zawierającej sól potasową kwasu
wysokich (>10,0 ng/ml) była niższa dla EMIT i wynosiła
wersenianowego. Oznaczenia stężenia tacrolimusu były
14,68 ± 5,26 ng/ml (zakres 8,9–25,5) niż dla CMIA 16,54
wykonywane w dniu pobrania z zastosowaniem metod EMIT
± 5,70 ng/ml (zakres 10,9–27,3), procentowa różnica 10,80
(Enzyme Multiplied Immunoassay Technique) i CMIA (Che-
± 14,05% a współczynnik korelacji 0,91.
miluminescent Microparticle Immunoassay) w Samodzielnej
Pracowni Specjalistycznej Kliniki Immunologii Transplantolo-
Dyskusja
gii i Chorób Wewnętrznych.
Terapia monitorowana odgrywa kluczową rolę w kontrolo-
Test EMIT® 2000 Tacrolimus (SIEMENS) wykorzystuje tech-
waniu skuteczności leczenia i obserwowaniu ewentualnych
nikę homogennych testów immunoenzymatycznych do ana-
działań ubocznych. Dlatego bardzo ważna jest zgodność
lizy tacrolimusu we krwi pełnej. Test ocenia ilościowo
i stabilność metod służących do oznaczania stężeń leków
stężenia takrolimusu w zakresie od 2 do 30 ng/ml. Czułość
immunosupresyjnych. W pracy porównywano dwie metody
analityczna testu wynosi 1,2 ng/ml a czułość funkcjonalna
(EMIT i CMIA) stosowane do oznaczania tacrolimusu we
przy 20% CV wynosi 3,0 ng/ml [4].Test CMIA Tacrolimus
krwi pełnej pacjentów po przeszczepieniu nerki lub wątroby.
Architect System (Abbott Laboratories, Abbott Park, IL, USA)
Uzyskane dane wykazały nieznamienną różnicę specyficz-
oparty jest na heterogennej technice immunochemilumines-
ności obu metod w stosunku do czynnego leku. Współczyn-
cencji. Czułość analityczna testu wynosi 0,3 ng/ml a czułość
nik korelacji wynosił 0,95. Podobne dane uzyskali Bazin
funkcjonalna przy 20% CV wynosi 0,8 ng/ml [5]. Próbki krwi
i wsp. [7] oraz Moscato i wsp. [8]. Uzyskane dane wskazują,
pełnej przed oznaczeniem metodą EMIT zostały poddane
że testy EMIT i CMIA są w jednakowym stopniu użyteczne
obróbce wstępnej metanolem i siarczanem miedzi. W proce-
i mogą być stosowane alternatywnie w codziennej praktyce
sie tym dochodzi do lizy komórek, ekstrakcji tacrolimusu
klinicznej, celem prawidłowego monitorowania stężeń leku
i wytrącenia białek krwi. Po odwirowaniu supernatant został
we krwi.
392
I. Bartłomiejczyk i inni
Ryc. 1 Wyniki stężeń tacrolimusu oznaczone metodą EMIT i CMIA we krwi u pacjentów po przeszczepieniu wątroby i nerki.
Ryc 2. Porównanie stężeń tacrolimusa we krwi pacjentów uzyskanych
dwoma metodami EMIT vs. CMIA. Linia ciągła: krzywa regresji CMIA =
-1,407 + 1,1413 x EMIT, linia przerywana: krzywa tożsamości (y = x).
Ryc. 3. Wykres Blanda-Altmana dla próbek pacjentów po przeszczepieniu
wątroby i nerki. Linia przerywana: średnia różnic EMIT – CMIA; linia ciągła:
średnia różnic EMIT – CMIA ± 2 x odchylenie standardowe.
Piśmiennictwo
7. Bazin C, Guinedor A, Barau C, i wsp. Evaluation of the Architect
tacrolimus assay in kidney, liver, and heart transplant recipients. J Pharm Biomed Anal 2010; 53: 997-1002
8. Moscato D, Nonnato A, Adamo R i wsp. Therapeutic monitoring
of Tacrolimus: Aberrant results by an immunoassay with automated pretreatment. Clin Chim Acta 2010; 411: 77-80
1. Prograf® Tacrolimus, Product Monograph Fujisawa, GardinerCaldwell Comunications Ltd, Londyn 1999, 7-17
2. Segoloni G, Bonomini V, Maresca MC i wsp.Tacrolimus is highly
effective In both dual and triple therapy regimens following renal
transplantation. Transpl Int 2000, 13 [Suppl1]: 336-340
3. Oellerich M, Armstrong VW, Schutz LM. Therapeutic drug montoring of cycklosporine and tacrolimus. Clin Biochem 1998, 31:
309-316
4. Architect System Tacrolimus [package insert], Abbott Park,
IL:Abbott Laboratories 2009
5. EMIT 2000 TacrolimusAssay [package insert], Cupertino,
CA:Dade Behring Syva, 2000
6. Bland JM, Altman DG. Statistical methods for assessing agreement between two methods of clinical measurment. Lancet
1986; 1: 307-310
Adres do korespondencji:
Irena Bartłomiejczyk
Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
Warszawski Uniwersytet Medyczny
02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59
(Praca wpłynęła do Redakcji: 2011-01-24)
(Praca przekazana do opublikowania: 2011-02-10)
393