zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

Transkrypt

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
MIASTA I GMINY MIESZKOWICE
ZAŁĄCZNIK NR 2
DO UCHWAŁY NR ….
RADY MIEJSKIEJ W MIESZKOWICACH
Z DNIA …..
120612241Mie zm studium
ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MIESZKOWICE
TREŚĆ OPRACOWANIA
ZAKRES ZMIANY STUDIUM, UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ ORAZ SYNTEZA JEJ
USTALEŃ
CZĘŚĆ I- UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
1. POŁOŻENIE I CHARAKTERYSTYKA OTOCZENIA
2. PODSTAWOWE DANE O GMINIE
2.1. Podstawowe dane statystyczne
2.2. Demografia
2.3. Stan prawny gruntów
2.4. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych
3. UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
3.1. Położenie geograficzne
3.2. Geologia i geomorfologia
3.3. Gleby
3.4. Wody powierzchniowe
3.5. Klimat
3.6. Lasy i tereny zieleni wysokiej
4. OBIEKTY I TERENY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH
4.1. Obszary Natura 2000
4.2. Cedyński Park Krajobrazowy
4.3. Pomniki przyrody
4.4. Rezerwat przyrody Jeziora Siegniewskie
4.5. Użytki ekologiczne
4.6. Zespoły przyrodniczo- krajobrazowe
5. UDOKUMENTOWANE ZŁOŻA KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH
5.1. Kopaliny
5.2. Zasoby wód podziemnych
6. UWARUNKOWANIA OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
6.1. Charakterystyka elementów dziedzictwa kulturowego obszaru miasta
6.2. Charakterystyka wybranych elementów dziedzictwa kulturowego w obszarze gminy
6.3. Zbiorcze zestawienie wybranych elementów dziedzictwa kulturowego w obszarze
gminy
6.4. Charakterystyka zasobów dziedzictwa archeologicznego
7. WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
7.1. Oświata
7.2. Kultura
7.3. Sport i rekreacja
7.4. Ochrona zdrowia
7.5. Opieka społeczna
7.6. Obiekty usług publicznych i administracji
7.7. Jakość życia mieszkańców
8. ZAGROŻENIA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA
9. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRODUKCJI I USŁUG
9.1. Uwarunkowania rozwoju produkcji i usług
9.2. Uwarunkowania rozwoju produkcji rolnej i leśnej
9.3. Uwarunkowania rozwoju rekreacji i turystyki
10. UWARUNKOWANIA ROZBUDOWY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
JBPIP 2007
2
10.1. Komunikacja drogowa
10.2. Komunikacja kolejowa
10.3. Żegluga śródlądowa
10.4. Zaopatrzenie w wodę
10.5. Odprowadzenie i unieszkodliwienie ścieków
10.6. Zaopatrzenie w ciepło i gaz
10.7. Eksploatacja i przesył ropy naftowej i gazu ziemnego
10.8. Elektroenergetyka
10.9. Energia wodna
10.10 .Telekomunikacja
10.11. Gospodarka odpadami
11. UWARUNKOWANIA KSZTAŁTOWANIA ŁADU PRZESTRZENNEGO
11.1. Podział administracyjny obszaru gminy
11.2. Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
12. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
CZĘŚĆ II- KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
1. CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY
2. KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KRAJOBRAZU
2.1 Rezerwaty przyrody
2.5. Cenne zbiorowiska oraz chronione gatunki zwierząt
2.6. Ochrona powietrza atmosferycznego
2.7. Złoża kopalin
2.8. Ochrona zasobów leśnych
2.9. Potencjalne formy ochrony wskazane w zaloryzacji przyrodniczej Województwa
Zachodniopomoskiego
3. KIERUNKI OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
3.1. Zasady ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego
3.2. Zasady ochrony obiektów i obszarów w systemie stref ochrony konserwatorskiej
3.3. Zasady ochrony obiektów wpisanych do rejestru zabytków
3.4. Zasady ochrony obiektów ujętych w gminnej ewidencji konserwatorskiej
3.5. Zasady ochrony obiektów i obszarów w systemie stref ochrony stanowisk archeologicznych
4. KIERUNKI ROZWOJU ZABUDOWY MIESZKALNO- USŁUGOWEJ
5. KIERUNKI ROZWOJU PRODUKCJI
6. KIERUNKI ROZWOJU USŁUG
7. KIERUNKI ROZWOJU PRODUKCJI ROLNEJ I LEŚNEJ
8. KIERUNKI ROZWOJU REKREACJI I TURYSTYKI
9. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI
91.1. Kierunki rozbudowy systemu komunikacji drogowej
9.2. Kierunki rozwoju żeglugi w korytarzu transportowym rzeki Odry
9.3. Kierunki rozwoju komunikacji rowerowej i pieszej
9.4. Kierunki rozwoju komunikacji kolejowej
10. KIERUNKI ROZWOJU URZĄDZEŃ I SIECI INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
JBPIP 2007
3
10.1. Kierunki systemu zaopatrzenia w wodę
10.2. Zasady regulacji stosunków wodnych
10.3. Kierunki odprowadzenia i unieszkodliwienia ścieków
10.4. Kierunki gospodarki odpadami
10.5. Kierunki rozwoju elektroenergetyki
10.6. Kierunki rozwoju sieci gazowej
10.7. Kierunki rozwoju sieci ciepłowniczej
10.8. Kierunki rozwoju sieci telekomunikacyjnej
11. SYNTEZA USTALEŃ POLITYKI PRZESTRZENNEJ GMINY I INSTRUMENTY WDRAŻANIA
USTALEŃ STUDIUM
11.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów
11.2. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów
11.2.1. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z towarzyszeniem usług
11.2.2. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
11.2.3. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z towarzyszeniem usług
11.2.4. Tereny usług
11.2.5. Tereny usług sportu i rekreacji
11.2.6. Tereny usług turystyki
11.2.7. Tereny zabudowy techniczno- produkcyjnej
11.2.8. Tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych z
dopuszczeniem adaptacji dla potrzeb produkcji i usług
12.2.9. Tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych
12.2.10. Tereny wykorzystywane rolniczo
12.2.11. Tereny lasów
12.2.12. Tereny cmentarzy
12.2.13. Tereny zieleni parkowej
12.2.14. Tereny eksploatacji powierzchniowej surowców mineralnych
12.3. Tereny wyłączone spod zabudowy
12.4. Kierunki rozwoju zabudowy obszaru miasta
12.5. Kierunki rozwoju zabudowy miejscowości gminy
12.5.1. Czelin
12.5.2. Goszków
12.5.3. Gozdowice
12.5.4. Kamionka
12.5.5. Kłosów
12.5.6. Kurzycko
12.5.7. Sitno
12.5.8. Stary Błeszyn
12.5.9. Stare Łysogórki
12.5.10. Troszyn
12.5.11. Wierzchlas
12.5.12. Zielin
12.6. Zasady zagospodarowania przestrzennego terenów otwartych
12.7. Obszary rozmieszczania inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym
12.8. Obszary rozmieszczania inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
12.9. Obszary dla których obowiązkowe jest sporządzanie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego
12.10. Program prowadzenia prac nad miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego
12.11. Obszary wymagające przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze i nieleśne
12.12. Obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości
13. SPIS MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH
JBPIP 2007
4
UKŁAD CZĘŚCI GRAFICZNEJ
Rys. 1. Uwarunkowania i kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Mieszkowice, skala
1:10 000
JBPIP 2007
5
JEDNOSTKA AUTORSKA ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY MIESZKOWICE
ZESPÓŁ AUTORSKI:
Główny Projektant: Mgr Inż. Juliusz Korzeń
(nr upr. 1683 Nr członkowski ZOIU- 308)
Mgr inż. Jarosław Róg
Mgr Adrian Domagała
Mgr Krzysztof Korzeń
Jacek Waliszewski
JBPIP 2007
6
ZAKRES ZMIANY STUDIUM, UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ ORAZ SYNTEZA JEJ USTALEŃ
Decyzja o przystąpieniu do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Mieszkowice, została podjęta w związku z potrzebą posiadania przez Gminę Mieszkowice
skutecznego narzędzia służącego kształtowaniu polityki przestrzennej gminy, a w szczególności koordynacji prac
nad miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.
Przyczyną przystąpienia do opracowania zmiany studium była konieczność uwzględnienia wniosków
mieszkańców i instytucji działających w obszarze gminy, dotyczących przede wszystkim zmian przeznaczenia
terenów pod funkcje:
1) mieszkaniowe,
2) usługowe,
3) infrastruktury technicznej (lokalizacji siłowni wiatrowych).
Zakres przestrzenny zmiany studium obejmuje cały obszar Gminy Mieszkowice w jej granicach
administracyjnych, podstawą do jej sporządzenia jest uchwała nr XXXIV/281/09 Rady Miejskiej w Mieszkowicach
z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie przystąpienia do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Mieszkowice.
Zmianie podlega dokument przyjęty uchwałą nr XVII(132)08 Rady Miejskiej w Mieszkowicach z dnia 28 lutego
2008r., zmiana studium, będąca przedmiotem niniejszego opracowania została sporządzona dla całego obszaru
gminy w jej granicach administracyjnych.
JBPIP 2007
7
Podstawowymi celami prowadzenia przez władze gminy polityki przestrzennej, znajdującej swoje
odzwierciedlenie w odpowiednich zapisach zmiany studium, są przede wszystkim:
1) wyznaczenie obszarów o różnym stopniu ochrony i ustalenie dla nich zasad użytkowania,
2) określenie uwarunkowań rozwoju głównych funkcji w mieście i gminie,
3) określenie zasad rozwoju funkcji gospodarczych oraz systemu obsługi ludności i infrastruktury technicznej,
4) określenie rodzaju i zakresu dalszych prac planistycznych i zadań ponadlokalnych,
5) ochrona zasobów środowiska kulturowego i przyrodniczego,
6) tworzenie jak najlepszych warunków dla realizacji zadań w sferze gospodarczej,
7) określenie zasad ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego, przy założeniu racjonalnego ich
wykorzystania dla potrzeb lokalnych i ponadlokalnych,
8) wyznaczenie optymalnego kierunku rozwoju gospodarczego miasta i gminy, w oparciu o możliwości lokalne i
powiązania zewnętrzne, z uwzględnieniem potrzeby aktywizacji niektórych dziedzin gospodarki i obszarów,
9) sformułowanie programu infrastruktury społecznej i określenie zasad jego rozmieszczenia, w celu m.in.
zapobieżenia odpływowi ludności z obszaru gminy,
10) sformułowanie i umożliwienie realizacji zadań o znaczeniu ponadlokalnym, oddziaływujących bezpośrednio i
pośrednio na życie mieszkańców miasta i gminy.
Zgodnie z obowiązującym prawem podstawą formułowania lokalnej polityki przestrzennej jest studium
uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego. Podstawą prawną do sporządzenia studium jest ustawa z
dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 ze
zmianami).
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie stanowi prawa miejscowego,
jest jednak aktem kierownictwa wewnętrznego władz samorządowych. Oznacza to, że Rada Miejska uchwalając
studium lub jego zmianę zobowiązuje burmistrza do działania w sposób w nim określony. W tym sensie nie
stwarza ono bezpośrednich skutków prawnych dla mieszkańców, właścicieli nieruchomości, inwestorów, wywiera
jednak istotne skutki w sposób pośredni. Burmistrz, jako autor prawny studium wykonuje szereg działań w sferze
gospodarki przestrzennej, sporządzając miejscowe plany zagospodarowania oraz podejmując bezpośrednie
działania inwestycyjne w imieniu gminy w sposób określony zapisami studium.
Zmiana studium obowiązuje w obiegu wewnętrznym organy gminy przy sporządzaniu wytycznych
koordynacyjnych dla planów miejscowych, jest zatem podstawą do:
1) kształtowania struktury przestrzennej miasta i gminy,
2) zdefiniowania zakresu prac nad sporządzaniem planów miejscowych,
3) prowadzenia wewnętrznej kontroli zgodności planów miejscowych ze zmianą studium.
JBPIP 2007
8
CZĘŚĆ I- UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
1. POŁOŻENIE I CHARAKTERYSTYKA OTOCZENIA
Gmina Mieszkowice leży w południowo- zachodniej części Województwa Zachodniopomorskiego, wraz z
gminami Banie, Cedynia, Chojna, Gryfino, Moryń, Stare Czarnowo, Trzcińsko Zdrój, Widuchowa, jest częścią
Powiatu Gryfińskiego. O jej unikalnym położeniu decyduje bliskość dużych ośrodków miejskich: Szczecina i
Berlina.
Jednym z najważniejszych wyznaczników położenia geograficznego gminy jest rozległa dolina dolnej Odry,
stanowiąca jej zachodnią granicę. Gmina leży w pobliżu skrzyżowania dwóch ważnych szlaków
międzynarodowego systemu dróg wodnych:
1) drogi wodnej E 30, zapewniającej możliwość przemieszczania się doliną Odry w kierunkach: północnym w
kierunku Bałtyku do portów morskich Polski, Niemiec, Rosji i Skandynawii oraz południowym: łącząc
Pomorze z terenami Górnego Śląska,
2) drogi wodnej E 70, zapewniającej możliwość przemieszczania się w kierunkach: wschodnim doliną Warty,
Noteci i Kanałem Bydgoskim łącząc się z systemem żeglugowym doliny Wisły oraz na zachód w kierunku
dróg wodnych Niemiec i Europy Zachodniej za pośrednictwem dwóch wjazdów na kanał Odra - Hawela w
Osinowie Górnym/ Hohensaaten oraz przez kanał Ognica w Schwedt.
Dolina Odry, płynąca przez liczne starorzecza i rozlewiska oraz otaczające je wzgórza morenowe są
podstawowymi wyznacznikami położenia geograficznego gminy. Dla ochrony unikalnych i wyróżniających się
elementów przyrodniczych oraz krajobrazowych Doliny Dolnej Odry i jej otoczenia na znacznym obszarze gminy i
terenach przyległych utworzono Cedyński Park Krajobrazowy, utworzony Rozporządzeniem Wojewody
Szczecińskiego nr 3/93 z dnia 1 kwietnia 1993 r. (Dz. Urz. Woj. Szcz. Nr 4, poz. 49). Na mocy tego dokumentu
ochroną prawną objęto tereny o dużej koncentracji walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych i
estetycznych o randze ponadregionalnej. Cenne przyrodniczo tereny to przede wszystkim unikatowe zbiorowiska
roślinne oraz siedliska chronionych gatunków zwierząt, przede wszystkim ptaków. Obszar doliny Dolnej Odry
został objęty zapisami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. (Dz. U. Nr 229 poz. 2313),
jako obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Odry (kod obszaru PLB320003). Obszar ten
wyznaczono w procesie dopasowywania krajowych przepisów o ochronie przyrody do wymogów obowiązujących
w Unii Europejskiej, zgodnie z Dyrektywą w sprawie ochrony dzikich ptaków (tak zwaną Dyrektywą Ptasią) oraz
Dyrektywą w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (tak zwaną Dyrektywą Siedliskową)
stanowi główny zbiór przepisów prawa o ochronie przyrody w Unii Europejskiej.
JBPIP 2007
9
Podstawowymi cechami gminy jest położenie:
1) w strefie przygranicznej, w obszarze polsko- niemieckich zainteresowań utworzeniem „transgranicznego
obszaru chronionego w dolinie dolnej Odry", jako Polsko - Niemieckiego Parku Narodowego „Dolina Dolnej
Odry",
2) w korytarzu ekologicznym doliny Odry, będącym ważnym ogniwem w europejskim systemie powiązań
przyrodniczych, w strefie koncentracji obszarów chronionych o ponadregionalnej randze:
a) Cedyńskiego Parku Krajobrazowego,
b) Narodowego Parku Doliny Dolnej Odry po stronie niemieckiej.
3) w zasięgu zainteresowań mieszkańców Republiki Federalnej Niemiec terenami wypoczynkowymi i sferą
usług.
2. PODSTAWOWE DANE O GMINIE
2.1. Podstawowe dane statystyczne
Podstawowe dane statystyczne, dotyczące miasta w/g informacji udostępnionych przez Bank Danych
Regionalnych GUS (stan na koniec 2008 r.) przedstawiały się następująco:
Tabela 1. Podstawowe dane statystyczne
Lp Cecha
1. Powierzchnia gminy ogółem w ha
2. Gęstość zaludnienia (ludność na km2)
3. Ilość sołectw
4. Ilość miejscowości
5. Ilość miejscowości wiejskich
6. Liczba ludności wg faktycznego miejsca
zamieszkania ogółem
7. Przyrost naturalny ogółem
8. Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym
9. Liczba ludności w wieku produkcyjnym
10. Liczba ludności w wieku poprodukcyjnym
11. Pracujący w głównym miejscu pracy
12. Liczba mężczyzn pracujących
13. Liczba kobiet pracujących
14. Ilość mieszkań
15. Ilość izb
16. Powierzchnia użytkowa mieszkań (w m2)
17. Liczba obiektów noclegowych
18. Ilość przedszkoli (oddziały)
19. Ilość szkół podstawowych
19. Ilość gimnazjów
20. Ilość szkół ponadgimnazjalnych
21. Długość czynnej sieci wodociągowej rozdzielczej
(w km)
22. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej (w km)
Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS 2008
Wielkość
23 865
31
10
25
24
7 578
28
1316
5070
998
657
356
301
2297
8868
161508
1
1-4
4
1
4
47,8
59,2
JBPIP 2007
10
2.2. Demografia
W końcu 2008 r. Gminę Mieszkowie zamieszkiwało 7578 osób. Pozytywnym uwarunkowaniem rozwoju
przestrzennego gminy jest stabilna liczba ludności, która nie podlegała znaczniejszym wahaniom na przestrzeni
ostatnich lat. Odpowiednie dane przedstawia się poniżej:
Tabela 2. Liczba mieszkańców miasta w latach 2003-2008
Rok
2003
2004
2005
Liczba
7 677
7 643
7676
mieszkańców
Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
2006
7614
2007
7 558
2008
7578
Dominującą grupę ludności miasta stanowi grupa produkcyjna (z 61% ogółu ludności), znacznąprzedprodukcyjna (z 25%), stosunkowo małą poprodukcyjna (z 13%). Struktura ta jest zbliżona do średniej
krajowej, mimo to wskazać należy, że także i tu zachodzą procesy starzenia się ludności w analogiczny sposób
jak dla wielu ośrodków miejskich Polski, w tym Pomorza Zachodniego. Stwarzają one nowe specyficzne potrzeby
związane z rozwojem systemu opieki zdrowotnej i społecznej oraz przynoszą istotne zmiany dla funkcjonowania
systemu oświaty w mieście.
2.3. Stan prawny gruntów
Gmina Mieszkowice o powierzchni 23 867 ha pod względem powierzchni wpisuje się w średnią charakterystykę
polskich gmin. W jej zagospodarowaniu przeważający udział mają tereny otwarte, złożone w podobnej proporcji z
użytków rolnych (42% powierzchni gminy) i lasów (47% powierzchni gminy). Lasy leżące w granicach Gminy
Mieszkowice w 99,3% stanowią własność Skarbu Państwa i są zarządzane przez Nadleśnictwa Mieszkowice i
Dębno. Większość lasów jest położona w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny.
Pozostałą, niewielką udziałowo powierzchnię tworzą tereny zainwestowane.
Tabela 3. Struktura użytkowania gruntów
Tereny otwarte
L.p. Rodzaj gruntów
1.
Lasy i grunty leśne
2.
Użytki rolne
grunty orne
Łąki
pastwiska
sady
3.
Wody
wody płynące
wody stojące
rowy
Tereny zainwestowane
1.
mieszkaniowe wielorodzinne
2.
mieszkaniowe jednorodzinne
3.
Usługowe
4.
Produkcyjne
5.
Komunikacyjne
6.
Infrastruktury technicznej
7.
Inne
Razem:
JBPIP 2007
11
Powierzchnia ha
11339
10094
8465
1013
582
34
384
240
80
64
udział w %
47,38
42,29
35,47
4,24
2,44
0,14
1,61
1,00
0,34
0,27
Powierzchnia ha
24
150
28
78
585
4
1179
23865
udział w %
0,10
0,63
0,12
0,33
2,45
0,02
4,94
100,00
Źródło: Urząd Miejski
Dominującym typem własności w stanie prawnym gruntów jest własność Skarbu Państwa w zarządzie Lasów
Państwowych oraz w zarządzie Agencji Nieruchomości Rolnych, inne formy własności są w mniejszości. Znaczny
udział gruntów z zarządzie Agencji mimo utrzymującej się przez lata względnej stabilności, stanowi zasób
mogący być przedmiotem obrotu nieruchomościami i powiększyć powierzchnie gruntów znajdujących się w
rękach prywatnych.
Najbardziej stabilne pod względem zmian własności są tereny Lasów Państwowych, stanowiące jednocześnie
największą powierzchnię we władaniu jednego podmiotu (49% powierzchni gminy).
Tabela 4. Struktura władania gruntów
L.p. Forma własności
1.
skarb Państwa- Nadleśnictwo Mieszkowice
2.
skarb Państwa- Nadleśnictwo Dębno
3.
skarb Państwa- ANR
4.
osoby fizyczne
5.
spółki prawa handlowego
6.
Gmina Mieszkowice
7.
własność spółdzielcza
8.
kościoły i związki wyznaniowe
9.
Powiat Gryfiński
powierzchnia ha
10379
1444
5710
4927
719
318
286
62
29
udział w %
43,49
6,05
23,93
20,65
3,01
1,33
1,20
0,26
0,12
Istotnym udziałem w strukturze władania gminy są nieruchomości komunalne, znajdujące się we władaniu Gminy
Mieszkowice o łącznej powierzchni 467,00 ha (stan na koniec 2008 r.). Należą do nich grunty:
1) stanowiące gminny zasób nieruchomości: 452,00 ha,
2) przekazane w użytkowanie wieczyste: 15,00 ha,
3) przekazane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym: 10,00 ha,
2.4. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych
Terenami zamkniętymi w obszarze miasta i gminy są linie kolejowe wraz z terenami przyległymi we władaniu PKP
o łącznej powierzchni 23,00 ha, położone wzdłuż szlaku kolejowego o znaczeniu regionalnym SzczecinKostrzyn, przebiegającym przez obszar gminy z północy na południe, miedzy innymi przez tereny miasta
Mieszkowice. Należą do nich następujące nieruchomości:
1) Działka Nr 630 obręb 6 m. Mieszkowice,
3) Działka Nr 632/33 obręb 6 m. Mieszkowice,
7) Działka Nr 661 obręb Kępa,
8) Działka Nr 127 obręb Kępa,
9) Działka Nr 130 obręb Troszyn,
10) Działka Nr 197 obręb Kurzycko.
JBPIP 2007
12
3. UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
3.1. Położenie geograficzne
Gmina Mieszkowice położona jest na Nizinie Szczecińskiej w południowej części województwa
zachodniopomorskiego w powiecie gryfińskim. Od strony południowo - zachodniej graniczy z Republiką
Federalną Niemiec. Sąsiadami gminy Mieszkowice po polskiej stronie granicy państwowej są:
1) od północnego zachodu- Cedynia,
2) od północy- Moryń,
3) od północnego wschodu- Chojna, i Trzcińsko Zdrój,
4) od wschodu- Dębno,
5) od południowego wschodu- Boleszkowice.
Zgodnie z fizjograficznym podziałem Polski według J. Kondrackiego obszar gminy znajduje się na granicy trzech
krain fizycznogeograficznych. Obszar doliny Odry należy do mezoregionu Kotlina Freinwaldzka (315.32)
stanowiącej część makroregionu Pradoliny Toruńsko - Eberswaldzkiej. Pozostała część obszaru gminy znajduje
się na obszarze mezoregionu Równiny Gorzowskiej (314.61), które jest elementem makroregionu Pojezierza
Zachodniopomorskiego. Niewielki fragment tej gminy, w rejonie Goszkowa, zlokalizowany jest w obrębie
mezoregionu Pojezierze Myśliborskie (314.41), który także wchodzi w skład makroregionu Pojezierza
Zachodniopomorskiego.
3.2. Geologia i geomorfologia
Obszar gminy leży w zachodniej części jednostki tektonicznej bloku Gorzowa Wielkopolskiego. Głębokie podłoże
geologiczne budują zmetamorfizowanie skały karbonu oraz kompleks cechsztyńsko – mezozoiczny rozpoznany
w ostatnich latach wierceniami w rejonie Zielina. Osady cechsztynu stwierdzone w profilu wiercenia w Zielinie na
głębokości 2800- 3200 m są reprezentowane przez osady chemiczne (sole, gipsy, anhydryty) oraz klastyczne
(wapienie, dolomity, iłowce i margle).
Okres Triasu, reprezentują morskie osady węglanowe i iłowcowe oraz lagunowo – morskie i brakiczne osady
piaskowcowe. Jurę na obszarze granicy gminy reprezentują osady piaszczysto - mułowcowe liasu oraz
węglanowo- mułowcowe osady doggeru. W bezpośrednim podłożu utworów kenozoicznych zalegają osady
kredowe. Są to marglisto – ilaste osady kredy dolnej oraz wapienno – margliste osady kredy górnej.
Osady kenozoiku reprezentuje seria mułków i drobnoziarnistych piasków o miąższości 10- 15 m. Powyżej nich
zalegają osady oligocenu o miąższości 70- 80 m i mniejsze (do 20 m w zasięgu egzaracji lodowcowej w dolinie
Odry. We wschodniej części obszaru gminy w bezpośrednim podłożu osadów czwartorzędowych zalegają osady
miocenu- piaski, mułki piaszczyste i ilaste oraz mułki z przewarstwieniami węgli brunatnych. Miąższość osadów
miocenu sięga 100 m. Piaszczyste osady miocenu występujące od głębokości 40- 50 m w rejonie Mieszkowice –
Zielin – Troszyn stanowią użytkowy poziom wodonośny o dość znacznej wydajności. Osady te nie występują w
obrębie doliny Odry.
Profil osadów czwartorzędowych w dolinie Odry tworzą gliny zwałowe zlodowaceń Sanu i Odry o miąższości
około 70 m, zalegające na głębokości 40- 70 m n.p.m. Powyżej nich występuje kompleks (20- 60 m) piasków i
mułków zastoiskowych zlodowacenia Warty. W obrębie doliny brak jest osadów najmłodszego zlodowacenia,
które zostały wypłukane odpływem wód z Pradoliny Toruńsko- Eberswaldzkiej.
W części wysoczyzny profil osadów plejstocenu jest bardziej zróżnicowany i przedstawia się następująco. W
głębokich obniżeniach podłoża występuje kompleks osadów glacjalnych odłożonych w okresach zlodowaceń.
Lokalnie poziomy glin rozdzielają cienkie warstwy piasków i żwirów wodnolodowcowych lub soczewy mułków
zastoiskowych. Miąższość kompleksu glacjalnego wynosi 80- 100 m, a jego strop układa się na wysokości 20- 30
m n.p.m.
JBPIP 2007
13
Gliny zwałowe najmłodszego zlodowacenia (faza leszczyńsko – poznańska) budują powierzchnię wysoczyzny
morenowej. Rozległe powierzchnie zajmują również piaski i żwiry lodowcowe. Urozmaicenie morfologiczne
wysoczyzny stanowią pagórki kemowe zbudowane z piasków i mułków oraz płytkie obniżenia wytopiskowe po
martwym lodzie wypełnione namułami i torfami. Z najmłodszym etapem ostatniego zlodowacenia wiąże się
akumulacja osadów wodnolodowcowych na przedpolu moreny czołowej. Miąższość osadów sandrowych jest
bardzo zmienna i waha się od 5 do 30 m.
Dolina Odry, stanowiąca dominujący element ukształtowania terenu w skali regionalnej stanowi południowozachodnią granicę obszaru gminy. Jednostka ta oddzielona jest od obszaru wysoczyzny wyraźną krawędzią
morfologiczną o wysokości 15 – 20 m. W północnej części od wysokości Czelina obszar doliny rozszerza się ku
południowi przechodząc w basen na tym odcinku dno doliny układa się na wysokości 4,7 – 5,2 m n.p.m. i
znaczną część jego powierzchni zajmują piaski tarasu zalewowego utworzonego w strefie ujściowej Słubi (1,5 –
2,5 m nad poziomem rzeki).
Obszar wysoczyzny, obejmujący wschodnią krawędź doliny Odry jest podzielony na trzy zróżnicowanie
geomorfologicznie obszary:
1) równinę sandru moryńskiego położonego na przedpolu linii moren czołowych fazy pomorskiej, budują ją
piaski i żwiry wodnolodowcowe o znacznej miąższości, opada łagodnie ku płd. – zach. (do krawędzi doliny
Odry) od wysokości 60 – 65 m n.p.m. do 50 – 55 m n.p.m. wysoczyznę rozcina w części północnej dolina
Słubi,
2) wysoczyzny morenowej w rejonie Czelina, Kłosowa i Sitna oraz na północ w rejonie Mieszkowic, Zielina i
Goszkowa, zbudowanej z glin i piasków lodowcowych, powierzchnia wysoczyzny w części wschodniej
obszaru gminy wznosi się do 73,8 m n.p.m. (Starzyn) i 70 m n.p.m. (Troszyn) oraz w części północnej do
87,5 m n.p.m. (Goszków), następnie stopniowo opada ku południowi i płd. – zach. do wysokości 45 – 55 m
n.p.m. (Mieszkowice) i 30 – 40 m n.p.m. (Kłosów – Czelin), wysoczyznę rozcina dolina Kurzycy, tworząca na
większości swojego przebiegu przez obszar gminy szeroką, płaskodenną dolinę wypełnioną osadami
akumulacji organogenicznej,
3) równiny sandru Kosy utworzonego na przedpolu moren czołowych Chełma Górnego, równina sandrowa,
niemal w całości pokryta zwartym kompleksem leśnym, wznosi się na wysokość 75 m i opada ku południowi
do wysokości 60 – 65 m n.p.m.
3.3. Gleby
Podstawowymi typami gleb obszaru gminy są gleby rdzawe i brunatne. Najlepsze pod względem bonitacyjnym są
gleby położone w północnej części gminy, na wschód od drogi krajowej nr 31 w rejonie miejscowości Wierzchlas,
Kamionka. Są stale wykorzystywane do produkcji rolniczej. Na obszarze gminy Mieszkowice występują prawie
wszystkie klasy gleb, za wyjątkiem pierwszej dla gruntów ornych oraz pierwszej. Wśród gruntów ornych dominują
gleby średnie (IV a i IV b) i dobre (III a i III b) zajmujące łącznie ok. 82% powierzchni. Wśród użytków zielonych
przeważają gleby średnie (III, IV) – ok. 59 % powierzchni. Użytki zielone dobrej jakości nie występują na
znacznych obszarach.
Tabela 5. Bonitacja gruntów ornych
I
II
III a
ha
0
15
2246
%
0
0,2
26,3
Tabela 6. Bonitacja użytków zielonych
I
II
III
ha
0
0
166
%
0
0
9,7
III b
2205
25,7
IV a
1786
20,8
IV
908
52,9
IV b
911
10,6
V
466
27,2
V
1058
12,3
VI
300
3,5
VI
119
6,9
VI z
55
0,6
VI z
56
3,3
3.4. Wody powierzchniowe
Gmina leży w zlewni Odry- rzeki, która w znacznym stopniu utrzymała swój naturalny, meandrujący i
rozlewiskowy charakter. Dolny odcinek biegu rzeki, także w obszarze gminy Mieszkowice należy do tych najlepiej
JBPIP 2007
14
zachowanych w swoim naturalnym charakterze, mimo regulacji głównego koryta rzeki jakiej dokonano się na
przełomie XVIII i XIX w. Prace te ustaliły charakter doliny i przebieg głównego nurtu, pozostawiając bez zmian
liczne rozlewiska w jego bezpośrednim sąsiedztwie.
Udział obecnego obszaru zalewowego w naturalnym obszarze zalewowym jest znaczny na całym odcinku doliny
przebiegającym przez obszar gminy. Dominują tam użytki zielone i obszary niewykorzystywane przez człowieka,
bardzo mała jest powierzchnia lasów. Odra płynie korytem o szerokości 200-250 m., na odcinku o długości około
31 km stanowiącym południowo- zachodnią granicę gminy i jednocześnie granicę państwową. Na północ od
obszaru gminy, na wysokości Osinowa Dolnego do Odry uchodzi kanał Odra - Hawela, stanowiący ważne ogniwo
w europejskim systemie dróg wodnych.
Na system rzeczny gminy obok Odry składają się obok mniejszych, w większości bezimiennych cieków wodnych
dwie rzeki:
1) Słubia, będąca rzeką II rzędu o długości biegu 30,2 km bierze początek poza granicami Gminy Mieszkowice,
w jej obszarze płynie wartkim nurtem w głęboko wciętej dolinie o stromych stokach, jej ujście do Odry
znajduje w rejonie miejscowości Siekierki w sąsiedniej gminie Cedynia,
2) Kurzyca, rzeka o długości biegu 22,3 km na całej długości płynie przez obszar gminy , przecinając obszar
wysoczyzny oraz część piaszczystej terasy w dolinie Odry, rzeka podlegała w przeszłości licznym pracom
melioracyjnym i hydrotechnicznym szczególnie w środkowym odcinku doliny, odcinki jej koryta przebiegające
przez największe w gminie tereny zurbanizowane (miedzy innymi miejscowości Mieszkowice, Zielin) ulegają
stopniowej degradacji na skutek niekorzystnych działań człowieka.
W obszarze gminy występują obszary zagrożone powodzią, dotyczy to zlewni Odry oraz Kurzycy. Zasięg
przestrzenny tych obszarów wskazano na rysunku studium.
Część obszaru gminy wchodzi w skład następujących obrębów rybackich, wyznaczonych na podstawie zapisów
rozporządzenia Nr 7/2006 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia 13 grudnia
2006 r.:
1) Obwód rybacki rzeki Odra – nr 3, obejmujący:
a) wody rzeki Odra na odcinku wytyczonym:
a. w górnym biegu - linią prostą prostopadłą do lewego brzegu rzeki Odra przechodzącą przez punkt
położony na zbiegu prawego brzegu rzeki Myśla z prawym brzegiem rzeki Odra,
b. w dolnym biegu - osią jazu w miejscowości Widuchowa, leżącym w 704,1 km rzeki Odra Zachodnia,
b) kanału pod Czelinem, kanału pod Starym Błeszynem, kanału na południe od miejscowości Siekierki,
kanałów i starorzeczy na południe od miejscowości Stary Kostrzynek oraz Stara Rudnica mających
ciągłe bądź okresowe naturalne połączenie z wodami rzeki Odra, kanału w miejscowości Piaski, kanału
w miejscowości Krajnik Dolny, Kanału Rynica – Ognica (Dopływ z Rynicy), starorzeczy na północ od
miejscowości Ognica mających ciągłe bądź okresowe naturalne połączenie z wodami rzeki Odra,
c) Kanału Cedyńskiego wraz z wodami Kanałów: Bielińskiego i Osinowskiego,
d) rzeki Słubia na odcinku od podłużnej osi mostu drogowego w Starych Łysogórkach do jej ujścia do rzeki
Odra,
e) rzeki Kurzyca na odcinku od linii prostopadłej do brzegów w 2,4 km biegu rzeki do jej ujścia do rzeki
Odra,
2) Obwód rybacki rzeki Kurzyca – nr 1, obejmujący wody rzeki Kurzyca od źródeł do jej ujścia do rzeki Odra, z
wyłączeniem wód obiektu stawowego zlokalizowanego na tej rzece w obrębie ewidencyjnym Kurzycko, wraz
z wodami jej dopływów,
3) Obwód rybacki rzeki Słubia – nr 4, obejmujący wody rzeki Słubia na odcinku od osi jazu w rejonie Kopalni
Kruszyw „Skotnica” do podłużnej osi mostu drogowego w miejscowości Stare Łysogórki.
JBPIP 2007
15
Na obszarze gminy zlokalizowanych jest kilka jezior o niewielkiej powierzchni, która łącznie nie przekracza 1%
powierzchni gminy. Strukturę hydrograficzną gminy kształtują również liczne, małe jeziora pochodzenia
postglacjalnego oraz sztuczne zbiorniki wodne, głównie stawy rybne. Jeziora stanowią bardzo ważny element
lokalnych ekosystemów, są jednocześnie bardzo istotnym elementem, decydującym o jej niepodważalnych
walorach krajobrazowych.
Tabela 7. Zestawienie jezior w gminie Mieszkowice
Lp. Nazwa jeziora
Zlewnia
Powierzchnia
[ha]
Szacowana
objętość
[tys. m3]
1.
Zielińskie
Kurzyca
19,96
2.
Siegniew Duży
Słubia
11,27
368,0
3.
Mieszkowickie
Kurzyca
7,5
45,5
4.
Łysogórski
Słubia
6,1
5.
Kaczorze
Słubia
4,75
6.
bez nazwy
Kurzyca
4,0
7.
Siegniew Mały
Słubia
3,98
8.
bez nazwy
Kurzyca
3,0
9.
bez nazwy
Kurzyca
1,2
Źródło: Atlas jezior Polski, IMiGW, Bogucki, Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 1996 r.
Głębokość
maksymalna
[m]
7,8
0,8
W gminie Mieszkowice znajduje się kilka gospodarstw prowadzących gospodarkę rybacką w obrębie stawów i
sztucznie utworzonych zbiorników wodnych
Tabela 8. Zestawienie zespołów stawów i sztucznych zbiorników wodnych
Lp. Położenie
Zlewnia
Łączna powierzchnia [ha]
1.
Kurzycko
Kurzyca
2.
Kępa
Kurzyca
3.
Wierzchlas
Kurzyca
4.
Stary Błeszyn
Odra
5.
Gozdowice
Odra
6.
Gozdowice
Odra
Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne dla zmiany studium
JBPIP 2007
16
12,57
2,00
1,86
6,00
0,85
0,56
Stan czystości wód powierzchniowych kształtuje się rozmaicie. Wody Odry wpływające na teren gminy są
ponadnormatywnie zanieczyszczone, dotyczy to zresztą większej części jej przebiegu, zarówno w obszarze
Polski jak i krajów sąsiednich, ich jakość określają bowiem przede wszystkim źródła zanieczyszczeń spoza granic
gminy. Stan czystości wód Odry jest badany w ramach monitoringu granicznego.
Większość małych rzek i cieków wodnych w swoich początkowych odcinkach przebiegających przez obszary
źródliskowe posiada I klasę czystości. Ich jakość podlega stopniowej degradacji w granicach terenów
zainwestowanych. Wynika to z ciągle słabego stopnia ich skanalizowania. Zrzut ścieków pochodzenia bytowego
kształtuje sposób zanieczyszczeń, dominują tu zanieczyszczenia hydrobiologiczne ze znacznym udziałem
bakterii typu fekalnego.
Jednak w porównaniu z danymi z przed lat, stan czystości wód Odry i innych cieków wodnych na terenie gminy
uległ poprawie. Ze względu na regres w gospodarce rolniczej na przestrzeni ostatnich lat, zauważalnym
zjawiskiem jest spadek stopnia zanieczyszczenia wód fosforanami i innymi substancjami pochodzenia
organicznego, trafiających wcześniej do wód na skutek intensywnego nawożenia pól. Ma to korzystny wpływ
zwłaszcza na stan czystości wód w jeziorach i innych wodach stojących, ponieważ dzięki temu proces ich
eutrofizacji ulega znacznemu zwolnieniu. Ocena stopnia zanieczyszczenia wód na terenie gminy na przestrzeni
ostatnich lat wykazuje, że nastąpiła tu poprawa jakości we wszystkich grupach zanieczyszczeń.
3.5. Klimat
Położenie geograficzne gminy ma wpływ na lokalne warunki klimatyczne. Podstawowe wartości parametrów
meteorologicznych tego obszaru, takie jak średnia ilość opadów, dominujące kierunki i siła wiatrów czy średnie
temperatury są reprezentatywne dla większości obszaru Pomorza Zachodniego. Średni okres wegetacyjny trwa
tu około 230 dni, średnia temperatura w roku waha się w przedziale od 8,4 do 9,2°C, wielkość opadów waha się
pomiędzy na granicy 550 mm. Istotną cechą lokalnego klimatu jest zmienność i nieregularność pogody, związana
z jednej strony z łatwym przemieszczaniem się dużych mas powietrza, z drugiej ze skomplikowaną rzeźbą
terenu. Wpływ na klimat mają tu masy powietrza:
1) podzwrotnikowo morskie, ciepłe i na ogół bardzo wilgotne, napływające w okresie całego roku znad basenu
Morza Śródziemnego i Azorów,
2) podzwrotnikowo kontynentalne, ciepłe i suche, napływające głównie latem i jesienią znad północnej Afryki,
Azji południowo- wschodniej i Europy południowej,
3) polarno morskie, chłodne i wilgotne, napływające znad północnego Atlantyku, z rejony Islandii i Grenlandii,
4) polarno kontynentalne, zimne i suche, napływające znad Europy północno-wschodniej i Syberii,
5) arktyczno morskie, zimne i wilgotne, o dużej przejrzystości , napływające znad rejonów Arktyki, głównie w
okresie zimowym,
6) umiarkowanie kontynentalne, suche, napływające w czasie lata znad Europy Wschodniej.
Pokrywa śnieżna zalega przeważnie 40 – 60 dni, przymrozki trafiają się w ciągu dwóch miesięcy. Średni opad
roczny wynosi 450 – 600 mm, a liczba godzin ze słońcem jest stosunkowo duża. Przebieg średnich temperatur
miesięcznych wyznacza dwa ważne dla rolnictwa okresy: gospodarczy i wegetacyjny. Okres gospodarczy
rozpoczyna się między 16 a 20 marca, a kończy się między 27 listopada, a 4 grudnia. Trwa więc 252 do 262 dni,
a okres wegetacyjny rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia, a kończy się w pierwszej dekadzie listopada i
trwa od 217 do 223 dni.
Przymrozki w wielu miejscach w kwietniu stanowią 70%, a w październiku 20% ogólnej liczby dni z przymrozkami
okresu wegetacyjnego. Dni z przymrozkami jest tutaj ponad 100, a opady wynoszą średniorocznie około 550 mm.
Czas trwania pokrywy śnieżnej trwa od 40 do 60 dni. Temperatury powietrza w obydwu dzielnicach klimatycznych
są zbliżone i wynoszą średnio w ciągu roku ok. 9 °C.
Tabela 9. Zestawienie średnich miesięcznych temperatur w gminie Mieszkowice
Miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
Temperatury (°C)
2,3 5,3 5,2 8,5 15,1
Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
17,3
JBPIP 2007
17
19,3
20,5
14,6
X
XI
XII
7,7
3,9
- 2,8
Tabela 10. Zestawienie średnich miesięcznych wartości opadów atmosferycznych
Miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
Opady (mm)
49
76
42
32
66
Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
46
40
69
62
104
XI
XII
40
9
3.6. Lasy i tereny zieleni wysokiej
Lasy w Gminie Mieszkowice zajmują około 49% powierzchni gminy i prawie w całości znajdują się w
gospodarczym wykorzystaniu przez Nadleśnictwa Mieszkowice i Dębno. Ich rozmieszczenie jest nierównomierne.
Lasy we władaniu Nadleśnictwa Mieszkowice obejmują największy zwarty obszar leśny, położony w zachodniej
części gminy w rejonie miejscowości Czelin, Gozdowice, Stare Łysogórski oraz mniejsze kompleksy leśne w
rejonie miejscowości Kurzycko, Kłosów. Lasy Nadleśnictwa Dębno obejmują obszary lasów we wschodniej i
północno wschodniej części gminy.
Dla gospodarki gminy największe znaczenie ma działalność Nadleśnictwa Mieszkowice, posiadającego w
zarządzie większość lasów w obszarze gminy. Teren nadleśnictwa podzielony jest na trzy obręby leśne :
Mieszkowice (7010 ha), Łysogórki (7268 ha), Godków (8977 ha), w skład których wchodzi 14 leśnictw oraz
szkółka gospodarcza w Starych Łysogórkach o powierzchni produkcyjnej 5,80 ha. Dominują lasy gospodarcze
zajmujące powierzchnię 15 617 ha oraz lasy ochronne o powierzchni 5 639 ha, w których największą
powierzchnię zajmują lasy wodochronne- 2 754 ha. Udział poszczególnych gatunków wg zajmowanej
powierzchni jest następujący: sosna 82,5 %, dąb 6,5 %, olsza 3,4 %, brzoza 3,2 %, świerk i daglezja 1,5 %, buk
1,6 %, modrzew 0,7 %, pozostałe liściaste 0,6%.
Przeciętny wiek drzewostanów wynosi 51 lat. Lasy o łącznej powierzchni 9947 ha w gminie, w zarządzie
Nadleśnictwa, są głównie lasami gospodarczymi. Charakterystycznym typem lasu dla całego obszaru gminy były
w przeszłości głównie lasy liściaste, obecnie ich udział jest mały. Lasy pochodzą w znacznej części z wtórnych
nasadzeń o zunifikowanym składzie gatunkowym, dominuje w nich sosna, wprowadzana na siedliska dawnych
buczyn i grądów.
Zauważalne jest w ostatnich latach zjawisko ponownego zalesienia terenów dawnych upraw, postępujące
częściowo w sposób zaplanowany, a częściowo będące następstwem naturalnej sukcesji na terenach nie
użytkowanych rolniczo. Są to młode lasy w których dominują takie gatunki jak brzoza, topola osika czy różne
gatunki wierzby.
Ważnymi elementami struktury krajobrazu są, zachowane nielicznie w obszarze gminy zabytkowe założenia
parkowe lub ich pozostałości w miejscowościach: Goszków, Kamionka, Kłosów, Kurzycko, Troszyn, Zielin,
Wierzchlas. Założenia te są w znacznym stopniu zdegradowane, przyczyną takiego stanu rzeczy jest położenie
tych założeń w sąsiedztwie dawnych siedzib Państwowych Gospodarstw Rolnych, które zajmowane obiekty
sukcesywnie zaniedbywały i niszczyły. Drzewostany w tych parkach tworzą takie gatunki jak: buk zwyczajny, buk
zwyczajny- odmiana czerwonolistna, daglezja, dąb szypułkowy, dąb czerwony, grab pospolity, kasztanowiec
zwyczajny, klon pospolity, lipa szerokolistna, lipa drobnolistna, świerk pospolity.
Istotnym elementem gminnego systemu zieleni, obok lasów i założeń parkowych są licznie występujące aleje,
nasadzane wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Ich wiek i skład gatunkowy jest zróżnicowany. Najstarsze wchodzą
w skład zaplanowanych założeń przestrzennych miejscowości, do których prowadzą, stanowiąc przedłużenie
założonych tam parków. Główne gatunki drzew wykorzystywane do nasadzeń to lipa drobnolistna i szerokolistna,
dąb szypułkowy, jesion wyniosły.
Uzupełnieniem systemu alej nasadzanych wzdłuż ciągów komunikacyjnych są liczne skupiska zadrzewień
śródpolnych występujące pod postacią szpalerów drzew nasadzanych na granicach własności oraz wokół
lokalnych cieków i zbiorników wodnych. Przyjmują często także formy nieregularnych połaci porośniętych zielenią
wysoką w miejscach podmokłych, trudno dostępnych dla maszyn rolniczych oraz na fragmentach gruntów
najsłabszych pod względem bonitacyjnym.
JBPIP 2007
18
4. OBIEKTY I TERENY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH
Obszary Natura 2000 zostały wyznaczone dla ochrony siedlisk przyrodniczych (obszary siedliskowe) oraz
gatunków ptaków (obszary ptasie). Obszar gminy leży w zasięgu dwóch specjalnych obszarów ochrony siedlisk
Natura 2000 oraz jednego obszaru specjalnej ochrony ptaków, powołanego Rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 299
poz. 2313):
1) obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Dolnej Odry” (kod obszaru PLB320003),
2) specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolna Odra” (kod obszaru PLH320037),
3) specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Mieszkowicka Dąbrowa” (kod obszaru PLH320051).
Obszary te wyznaczono w procesie dopasowywania krajowych przepisów o ochronie przyrody do wymogów
obowiązujących w Unii Europejskiej, zgodnie z Dyrektywą w sprawie ochrony dzikich ptaków przyjętą przez Radę
Wspólnot Europejskich w 1979 roku jako prawo obowiązujące kraje członkowskie ówczesnej Europejskiej
Wspólnoty Gospodarczej. Obecnie dokument ten zwany jest w skrócie Dyrektywą Ptasią i wraz Dyrektywą w
sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywą Siedliskową) stanowi główny zbiór
przepisów prawa o ochronie przyrody w Unii Europejskiej.
Dyrektywa Ptasia ma na celu ochronę ptaków, traktowanych jako najłatwiejszy do odnalezienia i ilościowego
określenia, wszechstronny wskaźnik jakości środowiska przyrodniczego oraz innych gatunków tam
występujących. Przepisy Dyrektywy łączą ochronę gatunków z ochroną siedlisk, i to nie tylko lęgowisk ale także
miejsc pierzenia, zimowania i tras wędrówek, dla długofalowej ochrony zasobów naturalnych i gospodarki tymi
zasobami, stanowiącymi integralną część dziedzictwa narodów Europy.
Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 6 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U z 2009 r. Nr 151 poz. 1220 ze
zmianami) w zasięgu obszarów Natura 2000 zabrania się podejmowania działań mogących osobno lub w
połączeniu z innymi działaniami znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszarów Natura 2000, w
tym w szczególności:
1) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony
wyznaczono obszar Natura 2000,
2) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000,
3) pogorszyć integralność obszaru natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.
Dla ochrony unikalnych i wyróżniających się elementów przyrodniczych oraz krajobrazowych Doliny Odry i jej
otoczenia w obszarze gminy Cedynia oraz gmin ościennych został utworzony Cedyński Park Krajobrazowy
(30 850 ha). Podstawą prawną jego funkcjonowania jest tekst jednolity Rozporządzenia NR 24/2006 Wojewody
Zachodniopomorskiego z dnia 16 lutego 2006 r. w sprawie Cedyńskiego Parku Krajobrazowego.
W obszarze Parku ochroną prawną objęto tereny o dużej koncentracji walorów przyrodniczych, krajobrazowych,
kulturowych i estetycznych o randze ponadregionalnej w gminach Cedynia, Chojna, Mieszkowice i Moryń. Jego
utworzenie miało także na celu ochronę unikatowej rzeźby terenów morenowych i wnętrza Doliny Odry oraz
licznych ostoi ptaków o znaczeniu europejskim. Obok takich obszarów jak Słowiński, Drawieński Park Narodowy,
Park Narodowy Ujścia Warty, czy Park Krajobrazowy Dolnej Odry, pełni rolę miejsca odpoczynku na szlakach
migracji ptaków w skali całego kontynentu.
Park obejmuje liczne kompleksy leśne - buczyn, łęgów oraz torfowisk o dużej bioróżnorodności. W obszarze
Parku występuje szereg istniejących i postulowanych do utworzenia rezerwatów przyrody i użytków
ekologicznych. Wymienione rozporządzenie ustala:
1) granice obszaru Parku o powierzchni 30850 ha, położonego w granicach gmin: Cedynia, Chojna,
Mieszkowice i Moryń,
JBPIP 2007
19
2) granice otuliny Parku o powierzchni 53120 ha. położonej w granicach gmin: Cedynia, Chojna, Mieszkowice i
Moryń, Trzcińsko Zdrój, Widuchowa,
3) ogólne zasady zagospodarowania i wykorzystania terenu Parku i jego otuliny,
4) listę zakazów, nakazów i ograniczeń, wynikających z wymogów ochrony przyrody Parku i jego otuliny.
Dla ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych obszaru Parku i jego otoczenia, wymienione
Rozporządzenie Wojewody formułuje listę zakazów, dotyczą one:
1) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.);
2) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc
rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w
ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej;
3) likwidowania i niszczenia 2adrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z
potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub
budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
4) pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków
roślin i zwierząt;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z
zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem,
remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej
gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych
zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;
8) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodnobłotnych;
9) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych;
10) prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową;
11) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych;
12) organizowania rajdów motorowych i samochodowych;
13) używania łodzi motorowych oraz promów i innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych.
Dla wymienionej wyżej listy zakazów przewidziano w treści rozporządzenia szereg wyjątków, nie dotyczą one:
1) wykonywania zadań wynikających z planu ochrony;
2) wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa;
3) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym;
4) realizacji inwestycji celu publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41), zwanej dalej
„inwestycją celu publicznego”.
Ponadto:
1) zakaz, o którym mowa w pkt 1 listy zakazów nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest
obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak
niekorzystnego wpływu na przyrodę parku krajobrazowego,
2) zakaz określony w pkt 4 listy zakazów nie dotyczy wydobywania piasku i żwiru w ramach koncesji
udzielonych do dnia wejścia w życie rozporządzenia,
3) zakaz, o którym mowa w pkt 7 listy zakazów nie dotyczy miejsc wyznaczonych w studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin lub w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego gmin,
4) zakaz, o którym mowa w pkt 13 listy zakazów nie dotyczy statków jednostek ratowniczych, jednostek
organizacyjnych właściciela wód lub urządzeń wodnych zlokalizowanych na wodach, inspektorów żeglugi
śródlądowej, Państwowej i Społecznej Straży Rybackiej, prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej oraz
wykonywania zadań z zakresu ochrony przyrody przez Służbę Parku Krajobrazowego.
JBPIP 2007
20
4.3. Pomniki przyrody
W obszarze gminy znajduje się łącznie trzydzieści osiem drzew uznanych za pomniki przyrody. Szczegółowe
zestawienie tych obiektów przedstawiają poniższe zestawienia
Tabela 11. Pomniki przyrody powołane uchwalą Nr XXIII/164/04 Rady Miejskiej w Mieszkowicach z dnia 15
października 2004 r.
Lp. Nr działki
Obręb
Gatunek
1.
38
Kłosów
dąb szypułkowy
2.
109
Mieszkowice 4
dąb szypułkowy
3.
613
Łysogórki
dąb szypułkowy
4.
100/1
Wierzchlas
platan klonolistny
Tabela 12. Pomniki przyrody na terenach Nadleśnictwa Mieszkowice, powołane uchwalą Nr XXXIV/269/05
Rady Miejskiej w Mieszkowicach z dnia 29 września 2005 r.
Lp. Nr działki
Obręb
Gatunek
1.
67/1
Siegniew
dąb szypułkowy
2.
123/1
Siegniew
dąb szypułkowy
dąb bezszypułkowy
3.
124/2
Siegniew
dąb bezszypułkowy
4.
125/1
Siegniew
dąb bezszypułkowy (4 szt.)
5.
125/2
Siegniew
dąb bezszypułkowy
6.
189
Czelin
żywotnik zachodni
7.
182/4
Czelin
lipa drobnolistna
8.
112
Łysogórki
dąb szypułkowy
9.
135/2
Łysogórki
dąb szypułkowy (4 szt.)
10. 135/2
Łysogórki
dąb szypułkowy
11. 139/1
Łysogórki
dąb bezszypułkowy
12. 139/2
Łysogórki
dąb bezszypułkowy
13. 156/1
Łysogórki
dąb szypułkowy
14. 158
Łysogórki
dąb bezszypułkowy
15. 160/1
Łysogórki
16. 174
Łysogórki
dąb bezszypułkowy
17. 178/1
Łysogórki
18. 178/2
Łysogórki
dąb szypułkowy
dąb bezszypułkowy
19. 178/1
Łysogórki
dąb szypułkowy
20. 242
Goszkówek
dąb szypułkowy
21. 262
Goszkówek
lipa drobnolistna
4.4. Rezerwat przyrody Jeziora Siegniewskie
W obszarze gminy położony jest rezerwat przyrody - „Jeziora Siegniewskie", powołany zarządzeniem Ministra
Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 17 listopada 1988 r. (Monitor Polski nr 32 poz. 292 z 12
grudnia 1988 r.) Na obszar chroniony o powierzchni 23,08 ha składają się dwa niewielkie, bezodpływowe jeziora
wraz z otaczającymi je terenami podmokłymi i torfowiskami, rezerwat leży w lokalnym obniżeniu terenu, otoczony
jest lasami mieszkowickimi.
Rezerwat, położony w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, powołany dla zachowania w naturalnym
stanie ostoi ptactwa wodnego i śpiewającego oraz zbiorowisk roślinności szuwarowej i leśnej, stracił w ostatnich
latach na znaczeniu z punktu widzenia podstawowego celu ochrony, w wyniku postępującego spadku wód w obu
JBPIP 2007
21
jeziorach. Obniżenie poziomu wód w zbiornikach wodnych było decydującym czynnikiem redukującym populacje
bytujących tu ptaków.
W obszarze gminy znajduje się sześć obszarów, objętych ochroną prawną w formie użytków ekologicznych. Ich
zestawienie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 13. Użytki ekologiczne powołane uchwałą Nr XXXIV/268/05 Rady Miejskiej w Mieszkowicach z dnia
29 września 2005 r.
Obręb
Pow.
Nazwa, opis, kategoria gruntu,
Lp.
Kod
Leśnictwo
Oddz.
nr działki
[ha]
walory przyrodnicze
Błeszyńska Wydma
(wydma porośnięta chrobotkami,
1.
UE- 1 Czelin
135 h Stary Błeszyn 135
0,80
turzycą piaskową, na skraju
ostnicą włosowatą)
Murawa Błeszyńska
(murawa ostnicowa położona
2.
UE- 2 Czelin
136 j
Stary Błeszyn 136/10 2,72
bezpośrednio nad brzegiem
Odry, stanowisko m.in. ostnicy
włosowatej i czyśćca prostego)
Brochucin
(śródleśne
oczko
wodne
33 k
Łysogórki
otoczone
szuwarami,
3.
UE- 3 Brochucin
0,88
61 c
33/2, 61
łozowiskami.
Na
jeziorku
grzybień biały. Ostoja ptactwa
wodnego oraz płazów)
Gozdowicki Mszar I
(Mszar wełniankowy położony w
śródleśnym
zagłębieniu
150 c
4.
UE- 4 Gozdowice
1,76
Łysogórki
bezodpływowym.
169 c
150, 169/2
Stanowisko torfowców, rosiczki
okrągłolistnej, żurawiny błotnej,
wełnianki pochwowatej)
Gozdowicki Mszar II
(mszar wełniankowy położony w
śródleśnym
zagłębieniu
172 g
5.
UE- 5 Gozdowice
Łysogórki
1,09
bezodpływowym.
173 b
172, 173
Stanowisko torfowców, rosiczki
okrągłolistnej, żurawiny błotnej,
wełnianki pochwowatej)
Murawa ostnicowa na stromej
skarpie doliny Odry (stanowisko
6.
UE- 6 Gozdowice 195 o Gozdowice 195/3
0,95
m.in. ostnicy włosowatej, turzycy
delikatnej, goździka kartuzka)
Źródło: Nadleśnictwo Mieszkowice
JBPIP 2007
22
4.6. Zespoły przyrodniczo- krajobrazowe
Na obszarze Gminy Mieszkowice utworzono na podstawie Uchwały Nr XXXIV/267/05 Rady Miejskiej w
Mieszkowicach z dnia 29 września 2005 r. dwa zespoły przyrodniczo- krajobrazowe:
1) ZPK Dolina Słubi, obejmujący rzekę Słubię, jej dolinę z drzewostanami i bagnami oraz niektóre jeziora przez
które przepływa o łącznej powierzchni 92,24 ha położone w kompleksach leśnych Nadleśnictwa
Mieszkowice, obręb Łysogórki na działkach nr 30, 57, 58, 59, 83/1, 84/1, 84/2, 110, 111/1, 134, 135/1, 135/2,
135/3, 135/4, 135/5, 135/6, 155, 156/1, 175, 176/1, 176/3, 191/2, 191/10, obręb Gozdowice działka nr 201.
2) ZPK Bór Bagienny- kompleks siedlisk przyrodniczych chronionych o powierzchni 2,47 ha, stanowisko
torfowców, rosiczki okrągłolistnej, żurawiny błotnej, obręb Łysogórki działki nr 57, 58.
5. UDOKUMENTOWANE ZŁOŻA KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH
5.1. Kopaliny
Na terenie gminy znajduje się udokumentowane i eksploatowane od 1996 r. złoże ropy naftowej,
współwystępującego gazu ziemnego oraz współwystępującej siarki otrzymywanej w procesie utylizacji
siarkowodoru zawartego w wydobywanych węglowodorach „Zielin”, położone we wschodniej części obszaru
gminy. Dla tego złoża został wyznaczony obszar i teren górniczy „Zielin- 1” o powierzchni 1 092 909 m2.
Eksploatację prowadzi PGNiG w Warszawie Oddział w Zielonej Górze na podstawie koncesji nr 44/96 z dnia 31
października 1996 r., udzielonej na okres 15 lat na wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego oraz
współwystępującej siarki. Złoże zostało zarejestrowane przez MOŚZNiL decyzją KZK /2/6557/95 z dnia 15- 011996 r. Zasoby wydobywane ropy naftowej zostały określone na 230,78 tys. Mg, a gazu ziemnego na 220,86 mln
m3 oraz siarki jako kopaliny współwystępującej na 20 tys. Mg. Na złożu prowadzona jest eksploatacja otworowa,
ropa naftowa odprowadzana jest na ekspedyt kolejowy w Boleszkowicach. Gaz ziemny po procesie odsiarczania
(nowoczesna odsiarczalnia na terenie kopalni) wykorzystywany jest dla celów energetycznych.
Na terenie gminy brak jest udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego. Brak jest również eksploatacji czynnej
z koncesjonowanym wydobyciem. Eksploatacja kruszywa naturalnego żwirowo – piaszczystego dla budownictwa
i drogownictwa odbywa się systemem gospodarczym na bardzo niewielką skalę w kilku małych, gospodarczych
wyrobiskach w rejonie Czelina i Kłosowa. Pozostałe dawne wyrobiska są nieczynne i ulegają procesom
renaturyzacji (Wierzchlas, Kępa Troszyńska, Sitno).
5.2. Wody podziemne
Źródłem zaopatrzenia w wodę większej części obszaru gminy jest piętro czwartorzędowe, stanowiące
przeważającą część występujących tu wód podziemnych. Obszar gminy należy do zasobnych w wodę dla
potrzeb ludności, w niektórych mniejszych miejscowościach (Kamionka, Kępa Troszyńska Zielin), względne
zużycie wody nie przekracza tu 10% zasobów eksploatacyjnych. Można przypuszczać, że na znacznych
obszarach pokrytych kompleksami leśnymi zasoby dyspozycyjne wody dla potencjalnych potrzeb użytkowych są
duże i mogą stanowić znaczną rezerwę dla wykorzystywanych obecni ujęć.
Niewielki powierzchniowo obszar we wschodniej części gminy znajduje się w granicach Głównego Zbiornika
Wód Podziemnych Nr 134 Dębno. Zbiornik ten został wyznaczony w 1990 r. w ramach opracowania „Mapy
obszarów głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce wymagających szczególnej ochrony, w skali 1:
50 000”. Jest zbiornikiem międzymorenowym o łącznej powierzchni 242 km2 i posiada wydzielone na podstawie
potencjalnego zagrożenia wód dwa obszary wymagające szczególnej ochrony: (ONO) najwyższej ochrony o
powierzchni 44 km2 (zlokalizowany poza granicami gminy) i (OWO) obszaru wysokiej ochrony o powierzchni
198 km2 w granicach którego leży część obszaru gminy.
JBPIP 2007
23
6. UWARUNKOWANIA OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
6.1. Charakterystyka elementów dziedzictwa kulturowego obszaru miasta
Pierwsza wzmianka o Mieszkowicach w źródłach historycznych pochodzi z 1295 roku. Znane były wtedy jako
Berenwalde. Mieszkowicom nadano prawa miejskie w 1297 roku. W tym samym roku rozpoczęła się również
budowa Kościoła Mariackiego. W XII i XIV wieku opasano gród murami obronnymi z basztami i 26 czatowniami,
których znaczna część zachowała się do dziś w stanie dobrym. W roku 1317 potwierdzono nadanie praw
miejskich. W Mieszkowicach mieściła się Mennica Nowomarchijska, którą umieszczono tutaj w 1353 roku.
Mieszkowice w swych dziejach były wielokrotnie niszczone, m.in. w latach 1433 i 1633. W 1867 roku rozebrano
bramy w murach obronnych. W latach 1852- 1853 wybudowano drogę łączącą Mieszkowice z Kostrzynem nad
Odrą, a 23 lata później tory spięły Mieszkowice z Kostrzynem i Szczecinem (1876).
W 1945 roku nastąpiło przejęcie administracji przez polskie władze. Rozpoczął się napływ polskiej ludności ze
wschodu. Otwarto szkołę podstawową. W 1961 roku odsłonięto pomnik Mieszka I (jedyny w Polsce), oraz otwarto
technikum rolnicze. W latach 1970- 1992 następuje znaczny rozwój Mieszkowic, powstają nowe budynki jedno- i
wielorodzinne, stacja benzynowa, stacja kontroli pojazdów. W 1996 roku oddano do użytku nowoczesną stację
uzdatniania wody, w 1997 roku zakończono gazyfikację i kanalizację miasta prowadzoną od lat 70 XX wieku.
W 1998 roku oddano nowoczesną halę widowiskowo-sportową. W 2001 roku Mieszkowice doczekały się
przebudowy rynku, który teraz posiada nową nawierzchnię i elementy małej architektury, w 2003 roku
zmodernizowano i unowocześniono oczyszczalnię ścieków dla miasta i gminy Mieszkowice, a w roku 2004
oddano do użytku nowy budynek gimnazjum.
Najcenniejszym walorem miasta jest jego czytelny, średniowieczny układ urbanistyczny, zachowany w dobrym
stanie, wraz z większością przebiegu dawnych budowli obronnych. Mimo znacznych zmian w pierwotnej
strukturze zabudowy, w mieście zachowały się cenne obiekty chronione wpisem do rejestru zabytków.
Tabela 14. Obiekty wpisane do rejestru zabytków w mieście
Lp. Obiekt
Nr rej.
1. obwarowania miejskie
484
2. teren starego miasta
67
3. Kościół Przemienienia Pańskiego
132
4. Poczta pl. Wolności 3
1242
5. Bud. Mieszkalny ul. Jana Pawła II 11
1368
1369
1370
1372
1373
10. Bud. Mieszkalny ul. 1 Maja 16
1388
11. Bud. Mieszkalny ul. Sienkiewicza 44
1389
1391
1392
Źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie
data
1963-11-18
1955-10-29
1956-07-31
1993-11-30
1998-04-02
1998-04-02
1998-04-02
1998-06-04
1998-06-04
1998-09-30
1998-09-30
1998-09-30
1998-09-30
nr decyzji
KI. 20/20/63
KI. V. -0/49/55
KI. V. -0/131/56
PSOZ/Sz-n/III/5340/216/93
DZ- 4200/19/O/98
DZ- 4200/20/O/98
DZ- 4200/9/O/98
DZ- 4200/21/O/98
DZ- 4200/22/O/98
DZ- 4200/11/O/98
DZ- 4200/12/O/98
DZ- 4200/14/O/98
DZ- 4200/15/O/98
Do obiektów o walorach zabytkowych, położonych w obszarze miasta należą także liczne budynki, objęte
ochroną jako część Gminnej Ewidencji Zabytków, powołanej Zarządzeniem Nr 575/09 Burmistrza Mieszkowic z
dnia 06 marca 2009 roku, ich zestawienie prezentuje poniższa tabela.
JBPIP 2007
24
Tabela 15. Obiekty w Gminnej Ewidencji Zabytków położone w mieście Mieszkowice
Ulica
Obiekt
ul. 1-go Maja
budynki mieszkalne: nr 2, 4, 6, 9
ul. Chopina
ratusz: nr 1
budynki mieszkalno-usługowe: nr 2, 5
oficyna: nr 3
ul. Dąbrowszczaków
budynki mieszkalne: nr 2, 3, 4, 5, 7, 10, 11, 19, 21, 25
budynki mieszkalno-usługowe, nr 1, 8, 17, 23, 27
ul. Dworcowa
budynki mieszkalne: nr 1, 7, 11, 13, 15
zespół zabudowy dworca kolejowego wraz z wieżą ciśnień nr 16
budynek magazynowy: nr 2
budynek przemysłowy: nr 5/5A
ul. Graniczna
budynek mieszkalny: nr 11
ul. Jagiellońska
budynki mieszkalne: nr 8, 10, 13
ul. Jana Pawła II
budynki mieszkalne: nr 6, 7, 8, 10, 13, 15, 16, 17, 19, 27, 27A, 28, 29, 30, 32, 33, 34,
35, 46, 48, 56
budynek mieszkalno-usługowy: nr 2
ul. Kościelna
budynki mieszkalne : nr 1, 3, 5, 7
ul. Kościuszki
budynki mieszkalne: nr 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 24,
25, 26, 27, 29, 30, 34, 37, 40
zespół stodół
ul. Łączna
ul. Mickiewicza
ul. Młynarska
młyn gospodarczy: nr 1
budynki mieszkalne: nr 2, 4, 6/8, 10/12, 14/16, 18/20, 22/24, 26/28
ul. Odrzańska
magazyn: nr 22
ul. Ogrodowa
budynki mieszkalne: nr 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 12, 13, 14, 16
ul. Plac Wolności
budynki mieszkalno-usługowe: nr 2, 6, 7, 8, 9
ul. Poniatowskiego
budynki mieszkalne: nr 2, 5, 7, 8, 9, 11/13, 15, 16, 17, 18, 19/21, 20, 22, 23/25, 24,
27/29, 32, 33, 34, 36, 37, 41, 43, 49, 51, 55, 57
budynek gospodarczy: nr 8
ul. Rycerska
budynki mieszkalne: nr 1, 2, 3, 7, 11, 17A, 17B, 19, 21
ul. Sienkiewicza
budynki mieszkalne: nr 1, 6, 7, 8, 12, 14, 18, 21, 22, 25, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 34,
35, 36, 40, 41, 45, 50, 58
budynek szkoły podstawowej nr 56
ul. Słowackiego
budynki mieszkalne: nr 1, 8
budynki mieszkalno-usługowe: nr 5, 6
ul. Techników
zespół budynków Szkół Rolniczych wraz z założeniem
ogrodowym: nr 1
ul. Warszawska
zabudowania gospodarcze: nr 37, 46
cmentarz komunalny (fragmenty muru ogrodzeniowego,
dom przedpogrzebowy, starodrzew)
ul. Willowa
budynki mieszkalne: nr 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12
ul. Zaułek Wileński
budynki mieszkalne: nr 2, 3, 4
JBPIP 2007
25
6.2. Charakterystyka wybranych elementów dziedzictwa kulturowego w obszarze gminy
Większość miejscowości gminy stanowią stare wsie o średniowiecznym rodowodzie i ich kolonie. Znajduje się w
nich szereg obiektów o walorach zabytkowych, wpisanych do rejestru i gminnej ewidencji zabytków. Ich lista,
wraz z krótkimi charakterystykami zaprezentowano poniżej:
Czelin
Wieś o metryce średniowiecznej położona w odległości 9 km na południowy zachód od Mieszkowic,
wzmiankowana w 1317 i 1322 r. Czelin był lennem rodziny von Moerners, przejściowo należał do rodziny von
Marwitz. W 1733 r. majątek został zakupiony przez Fryderyka Wilhelma I, stał się następnie własnością państwa
pruskiego. W 1800 r. we wsi były 174 domy mieszkalne, 1100 mieszkańców. W 1828 r. cała wieś uległa spaleniu,
kościół odbudowany według projektu Karla Schinkla. Wieś rozwijała się i zyskiwała na znaczeniu- w 1850 r. było
tam 237 domów mieszkalnych, 404 budynki gospodarcze, 89 budynków przemysłowych, wieś zamieszkiwało
2500 mieszkańców. W owym czasie Czelin był jedną z dominujących pod względem gospodarczym wsi w
regionie. Majątek w Czelinie pozostał własnością państwa pruskiego, w 1929 r. obejmował 716 ha ziemi.
W czasie II wojny światowej zabudowa wsi została poważnie zniszczona, ucierpiał również jej najważniejszy
obiekt- XIII-wieczny kościół. Pierzeje luźno zabudowane, z licznymi pustkami nie tworzą zwartych ciągów
architektonicznych. Zabudowa zróżnicowana pod względem typologicznym, materiałowym i chronologicznym,
dominują w niej współczesne obiekty o zróżnicowanej bryle i formie architektonicznej. Kamienny kościół
(odbudowany w latach 80- tych XX w.) stanowi główną dominantę kompozycyjną. Zespół folwarczny przetrwał
działania wojenne jednak dziś jego pierwotna kompozycja jest zatarta. Większość obiektów dawnego zespołu
folwarcznego została zdewaloryzowana (w tym XVIII-wieczny pałac). Obecnie w folwarku nie prowadzi się
działalności gospodarczej.
Do elementów historycznego zagospodarowania w obszarze miejscowości, które powinny podlegać ochronie
należą:
1) cmentarz ewangelicki, wskazany do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
2) budynek kościoła, chroniony wpisem do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków,
3) budynki ujęte w Gminnej Ewidencji Zabytków,
4) pomnik, upamiętniający forsowanie Odry w 1945 r.
Goszków
Wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1333 r. jako lenno rycerskiej rodziny von Noppin.
W XIV w dobra w te kilkakrotnie zmieniały lenników. W połowie XIX w majątek w Goszkowie liczył 2.069 mórg.
Wieś posiada czytelny układ owalnicowy, jej zabudowę stanowią przeważnie zagrody trzybudynkowe, z
kalenicowo lokowanymi chałupami oraz stodołami w głębi parceli. W zachodniej części wsi oraz przy drodze do
sąsiedniej miejscowości Wierzchlas zlokalizowano zespól mniejszych zagród dwubudynkowych o płytkich
działkach siedliskowych. W centralnej części wsi posadowiono kamienny, XIII- wieczny kościół, z ceglaną wieżą
z 1896 r. Działka kościelna wygrodzona murem kamiennym, z bramą, obsadzona lipą i kasztanowcem, pierwotna
nekropolia została zniwelowana. Po zachodniej stronie działki kościelnej znajduje się dawna zagroda pastora,
wygrodzona murem oporowym.
We wschodniej części wsi znajduje się dawny zespół folwarczny, złożony z podwórza gospodarczego, parku oraz
współczesnej koloni mieszkalnej. Podwórze gospodarcze o częściowo zatartej kompozycji geometrycznej,
obecnie otwartej w kierunku południowym. Po południowo wschodniej stronie podwórza usytuowany park o
charakterze krajobrazowym, o powierzchni 12 ha, z jeziorem i XIX wiecznym starodrzewem z czytelnymi osiami
kompozycyjnymi dawnego założenia. Wychodząca z miejscowości w kierunku północno wschodnim droga jest
obsadzona na długości 300 m aleją kasztanowców. We wschodniej części wsi ulokowano w latach
siedemdziesiątych ostatniego wieku kolonię domów wielorodzinnych, stanowiących zaplecze mieszkaniowe
dawnego PGR.
JBPIP 2007
26
należą:
2) obszar zabudowy wskazany do objęcia strefą „B” - ochrony układów przestrzennych miejscowości,
3) założenie parkowe, chronione wpisem do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków,
5) budynki ujęte w Gminnej Ewidencji Zabytków.
Kamionka
Kamionka to niewielka osada w sołectwie Plany, położona w odległości ok. 4 km na północny wschód od
Mieszkowic, XIX-wieczny folwark stanowiący jedną z czterech wielkich posiadłości ziemskich miasta
Mieszkowice. W 1795 r. majątek miał wartość ok. 30 tys. talarów i w tym roku miasto odsprzedało go. W 1850 r.
posiadłość ziemska liczyła 1.268 mórg. W 1929 r. obszar własności majątku wynosił ok. 310 ha. Po 1945 r.
Kamionka włączona została do Państwowych Nieruchomości Ziemskich, następnie do Zespołu Gospodarstw
Rolnych w Witnicy a od 1960 r. do Stadniny Koni w Bielinie.
Wszystkie elementy XIX- wiecznej kompozycji przestrzennej pozostają czytelne, (geometryczna forma podwórza
gospodarczego, klasycystyczny dwór, założenie parkowe, kolonia mieszkalna) poszczególne obiekty znajdują się
jednak w złym stanie technicznym. Po północnej stronie podwórza wybudowano nowe obiekty gospodarcze, zaś
kolonia mieszkalna została rozbudowana w kierunku zachodnim, wytyczono też nową drogą dojazdową do koloni
mieszkalnej. Zabudowa podwórza gospodarczego zachowana w całości za wyjątkiem domu rządcy i kuźni.
Zabytkowy charakter części budynków został zdegradowany przez nieumiejętną wymianę stolarki, pokrycia
dachowego oraz przemurowań elewacji.
należą:
1) założenie parkowe i folwark, wskazany do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
Kępa Troszyńska
Niewielka osada w sołectwie Troszyn, położona w odległości ok. 3,5 km na południowy wschód od Mieszkowic.
Pierwotnie XVIII- wieczny folwark wchodzący w skład dóbr ziemskich w Troszynie. W 1779 r. właścicielem
Troszyna wraz z przyległościami była rodzina von Blankensee, od 1805 r. - graf Wilhelm von Finkenstein, od
1810 r. - von Yotz, od 1864 r.- von Finckenstel W 1850 r. Całość układu przestrzennego czytelna, składa się na
nią zespół budynków mieszkalnych i gospodarczych, tworzących podwórze gospodarcze o kształcie regularnego
czworoboku. Droga dojazdowa do podwórza luźno obsadzona drzewami liściastymi, przy drodze znajdują się
dwa mniejsze gospodarstwa. Zabudowa podwórza folwarcznego z przełomu XIX-XX w. murowana, ulegała w
ostatnich latach dewastacji, jej pierwotny charakter zakłócają liczne przemurowania elewacji, oraz zmiana
pierwotniej stolarki okiennej i pokrycia dachowego.
W obszarze miejscowości nie występują obecnie obiekty historycznego zagospodarowania, wskazane do objęcia
ochroną.
Kłosów
Wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1337 r. Pierwotnie wieś liczyła 64 włóki, z czego
10 włók otrzymał za zasługi rycerskie von Moerners. W 1572 r. rodzina ta posiadała już 31 włók ziemia, zaś 1/3
wsi należała do Christopha von Flaus- następnie została przejęta w całości przez ród von Moerners. W 1652 r.
część wsi została sprzedana szwedzkiemu naczelnikowi Johanowi von Essen. W połowie XVIII w. majątek został
przejęty przez Państwo Pruskie, liczył wtedy liczył 3.820 mórg ziemi.
Zabudowa wsi ma obecnie formę przestrzenną wielodrożnicy, z czytelnym pierwotnym założeniem ulicowym,
oddzielonym od wtórnych ciągów komunikacyjno- przestrzennych korytem rzeki Kurzycy. Usytuowanie wsi nad
JBPIP 2007
27
rzeką wprowadziło naturalny podział na część chłopską (wschodnia) i folwarczną (zachodnia) przy czym zespół
dworsko—parkowy zorientowany jest do głównego układu ulicowego. W obrębie wsi ulicowej zachowały się w
pełni wykształcone, zwarte pierzeje. Po północnej stronie kościoła dominuje zabudowa zróżnicowana
typologicznie, o wielkości działek siedliskowych zdeterminowaną topografią terenu. Po południowej stronie
kościoła zabudowa zwarta, typologicznie jednorodna, szczególnie w pierzei zachodniej, gdzie na froncie parceli
posadowione są liczne szachulcowe chałupy z zachowaną częściowo XIX-wieczną stolarką. XV-wieczny,
kamienny kościół posadowiony w centralnej części wsi przy skrzyżowaniu głównych dróg na kilkumetrowym
wyniesieniu terenu - stanowi dominantę architektoniczną całej miejscowości.
Zespół folwarczny o zatartej kompozycji przestrzennej, obecnie posiada rozproszony układ przestrzenny, obiekty
rozdzielono między kilku właścicieli. XIX-wieczny dwór, który pełnił w ostatnich latach funkcję szkoły pozostaje
niezagospodarowany. Dawna należąca do majątku gorzelnia funkcjonuje do dzisiaj, zachowane budynki
gospodarcze zmieniły częściowo pierwotną funkcję. W południowo zachodniej części wsi, między dworem a
podwórzem gospodarczym - usytuowany był krajobrazowy park naturalistyczny, który został częściowo wycięty,
polana zamieniona na boisko. Po zachodniej stronie rzeki, w osi podwórza gospodarczego, wytyczono kolonię
mieszkalna, złożona z murowanych lub glinobitych czworaków, wzniesionych w okresie na przełomie XIX i XX w.
W północno- zachodniej części wsi, przy drodze do Czelina, znajduje się złożona z kilku zagród kolonia
mieszkalna, założona w 1. 20- tych XX w. Dawna zagroda młyńska w południowej części wsi uległa wyburzeniu.
W odległości 2 km na wschód od Kłosowa znajduje się niewielka kolonia o charakterze rolniczym założona pod
koniec lat 20- tych XX w.,. Kolonia ma formę ulicówki, o kształcie litery „T”, główny układ kompozycyjny
wytyczony jest na osi północ - południe. Pierzeje wyraźnie odsunięte od drogi, w pełni wykształcone, zwarte.
Zabudowa działek siedliskowych jednorodna, złożona z dwubudynkowych zagród. Na froncie parceli, szczytem
do drogi posadowione są budynki mieszkalne, murowane, z wysokimi, ryglowymi szczytami, nakryte dachami
naczółkowymi. Domy mieszkalne częściowo zdewaloryzowane przez wymianę stolarki.
należą:
1) obszar zabudowy miejscowości Stary Kłosów oraz Nowy Kłosów, wskazane do objęcia strefą „B” - ochrony
układów przestrzennych miejscowości,
2) założenie parkowe, wskazane do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
Kurzycko
Wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1337 r. przynależało do niej 52 włóki ziemi, w tym
14 włók znajdowało się w posiadaniu Henninga i Nikolausa von Voigtsdorf. W 1351 r. wieś stała się lennem
rodziny von Moerners, w 1466 r. wieś znajdowała się w rejestrze rodziny von Sydow, przejściowo również w
posiadaniu rycerza Kerstiena Stenbeke (1512 r.) i von Tischberg (1571 r.) W 1637 r. we wsi było ośmiu chłopów
małorolnych, zaś w 1718 r.- siedmiu. W 1664 r. prawa do majątku nabył Wolfgang von Horker, następnie: von
Kleist (1776 r.), von Wobeser (1779 r.), von Rohr (1801 r.), sędzia Eisenhart (1802 r.). W 1850 r. Kurzycko liczyło
3478 mórg ziemi. W 1929 r. właścicielem majątku był Erich Baarth, zaś majątek liczył 1092 ha ziemi.
Główne elementy rozplanowania przestrzennego wsi pozostały nie zmienione, należą do nich niewykształcona
wielodrożnica, z czytelnym układem zabudowy. W części południowej (chłopskiej) wieś ma formę czworoboku,
zorientowanego na osi północ- południe po obu stronach rzeki. Zabudowa złożona z niewielkich, dwu i
trzybudynkowych zagród, o nieregularnych działkach siedliskowych. W zabudowie dominują budynki murowane,
wzniesione na początku XX w oraz sporadycznie ryglowe stodoły z końca XIX w.
W centralnej części miejscowości przy skrzyżowaniu dróg ma wzgórzu posadowiony jest XIV- wieczny, gotycki
kościół, który stanowi dominantę układu przestrzennego oraz najstarszy element architektoniczny wsi. Działka
kościelna wygrodzona murem kamiennym, ozdobiona jest szpalerem lip i elementami dawnego cmentarza.
JBPIP 2007
28
Zespół folwarczny uległ dekompozycji i dewaloryzacji. Zabudowa podwórza gospodarczego zachowana
fragmentarycznie, zdewaloryzowana, o zmienionej funkcji części obiektów. Pałac posadowiony pierwotnie poza
podwórzem folwarcznym, został rozebrany w latach 70 -tych XX w. Park dworski zachował się w formie
zwartego pas zieleni obu stronach rzeki Kurzyca. W północno wschodniej części dawnego parku znajdują się
ruiny grobowca właścicieli folwarku, układ tej małej nekropolii pozostaje nieczytelny. Podwórze gospodarcze
rozbudowano po zachodniej stronie drogi wiejskiej o współczesną fermę trzody chlewnej, zaś wzdłuż drogi
usytuowane w zachodniej części miejscowości usytuowano kolonię mieszkalna pracowników dawnego PGR.
należą:
2) założenie parkowe, wskazane do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
Ranowo
Ranowo było jedną z czterech posiadłości ziemskich miasta Mieszkowice. W połowie XIX w folwark zajmował
obszar 534 mórg ziemi. W 1929 r. właścicielem majątku był Ernst Keunecke, zaś folwark liczył wtedy ok. 220 ha
Po 1945 r. Ranowo włączone do Państwowych Nieruchomości Ziemskich, stanowiło następnie własność
Państwowego Technikum Rolnego w Mieszkowicach, od 1977 r. zostało własnością Stadniny Koni w Bielinie.
Wszystkie, główne elementy XIX- wiecznego rozplanowania przestrzennego zachowały się bez zmian. Czytelna
kompozycja założenia podwórza wschodniego z dworem, zabudowaniami gospodarczymi i parkiem oraz
podwórza zachodniego- owczarni. Oba podwórza skomunikowane są od strony drogi Mieszkowice - Zielin i
dodatkowo od północy, od strony Kamionki. Dwór zamyka południową część podwórza gospodarczego,
murowany, tynkowany, wzniesiony w 2 połowie XIX w. Po południowej stronie dworu niewielki park o charakterze
krajobrazowym, ze ścieżkami spacerowymi i zróżnicowanym drzewostanem (dąb, jesion, klon, lipa, jodła,
żywotnik, świerk), Podwórze wschodnie wtórnie otwarte w kierunku wschodnim, z nowymi budynkami
gospodarczymi, bezpośrednio przy drodze do Zielina współczesne domy mieszkalne wielorodzinne,
przesłaniające pierwotną formę przestrzenną. Droga dojazdowa do podwórza w formie krótkiej alei
kasztanowców.
należą:
1) folwark, wskazany do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
Sitno
Sitno to niewielka wieś w Sołectwie Troszyn, położona w odległości ok. 5 km na południowy wschód od
Mieszkowic. Wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach W 1337 r. jako własność Henninga von
Wolkow i Henninga Melsoholt. Od połowy XV w do 1784 r. wieś należała do rodziny von Sydow, w 1718 r. były
dwa gospodarstwa chłopskie i 6 zagrodników. Od końcu XVIII w kilkakrotnie zmieniali się właściciele majątku:
1784 r.- kapitan Winterfeldt, 1798 r.- radca Pastorff, 1804 r.- graf von Schlaberndors, 1818 r.- sędzia Boldt. W
1929 r. majątek w Sitnie liczył 811 ha ziemi.
Rozplanowanie przestrzenne w formie krótkiej, prostej ulicówki, typowej dla osady folwarcznej. Po południowej
stronie drogi wiejskiej ulokowane są niewielkie zagrody rolnicze /2—budynkowe/ oraz mieszkalna zabudowa
pofolwarczna czworaki, dominują w niej obiekty murowane, wzniesione pod koniec XIX w. Przy skrzyżowaniu
dróg centralnej części miejscowości posadowiony jest XIX—wieczny kościół, stanowiący dominantę
architektoniczną oraz najstarszy element kubaturowy w krajobrazie kulturowym wsi. Na skutek powojennej
eksploatacji dawny zespół folwarczny uległ dekompozycji i dewaloryzacji. Podwórze folwarczne zachowało się z
licznymi ubytkami. Pałac wyburzono w latach 80- tych XX w., dziedziniec pałacowy zatarty, z pojedynczymi
JBPIP 2007
29
drzewami. Budynki gospodarcze to obiekty murowane, kamienno-ceglane, wzniesione w końcu XIX w., wtórnie
przemurowane dla potrzeb funkcjonowania PGR.
Po północnej stronie podwórza gospodarczego usytuowano kompleks współczesnych budynków fermy trzody
chlewnej oraz bloki mieszkalne dla pracowników. Poza zabudową po północnej stronie miejscowości znajduje się
nieużytkowany cmentarz ewangelicki, ze śladami zniszczonych nagrobków, zakrzewiony, z pojedynczymi
elementami ozdobnego drzewostanu. Znajdują się na nim również mogiły jeńców wojennych z 1942/43 r.
należą:
Stare Łysogórki
Duża wieś sołecka, położona nad Odrą w odległości 14 km na zachód od Mieszkowic. wieś o metryce
średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1335 r. Wieś liczyła wtedy 36 łanów i należała do niejakiego
Stolza. Następnie wieś podzielona była między kilku Właścicieli: von Dobberkow, von Schnebeck, von Schmidt,
von Uchtenhagen. W 1588 r. wieś kupiona i scalona przez margrabiego brandenburskiego jako własność
domeny państwowej. W. 1809 r. wieś liczyła 750 mieszkańców i 96 domów mieszkalnych (sołtys, 3
gospodarstwa chłopskie, 25 zagrodników, 36 komorników, 22 rybaków, kowal, tartak, młyn wodny). W 1822 r.
spaliła się większość zagród, które miały wówczas łączony program użytkowy, od tego czasu stawiano
wolnostojące chałupy i budynki gospodarcze. Po regulacjach uwłaszczeniowych w połowie XIX w. na gruntach
wsi utworzono królewski folwark leśny o powierzchni 5.442 ha. Pod końcu XIX w wieś rozbudowała się w
związku z lokowaniem obiektów o charakterze letniskowym, liczyła wtedy 944 mieszkańców i 169 domów.
Miejscowość zachowała czytelny układ wielodrożnicowy, o kompozycji geometrycznej, ukształtowanej w sposób
osiowy. Podstawą założenia są trzy równoległe drogi, połączone poprzecznymi ciągami komunikacyjnymi.
Główna droga wiejska to ulica najbliżej położona w stosunku do Odry, która stanowi fragment drogi wojewódzkiej
nr 126 Siekierki- Mieszkowice. Drogi zewnętrzne krzyżują się we wschodniej części wsi, na wysokości rzeki Słubi,
zaś droga południowa i środkowa krzyżuje się w północno- zachodniej części wsi. Zabudowa posiada ubytki
wzdłuż środkowego ciągu architektonicznego, po działaniach wojennych 1945 r. nie zachował się miedzy innymi
kościół i szpital. Znaczny udział w zachowanej zabudowie zajmują XIX- wieczne domy ryglowe, z elementami
zabytkowej stolarki, co decyduje o walorach kulturowych miejscowości. Najwięcej takich budynków usytuowanych
jest wzdłuż głównej drogi wiejskiej.
W zabudowie dominują zagrody 3- budynkowe, z chałupami lokowanymi na froncie parceli oraz stodołami w głębi
działki. W większości przypadków domy mieszkalne są proporcjonalnie większe od budynków gospodarczych.
W północno wschodniej części wsi ulokowane są małe, 2- budynkowe zagrody, o niewielkiej skali obiektów.
Dawna zagroda młyńska położona pierwotnie na skraju doliny Słubi została wyburzona, obecnie jej położenie w
terenie pozostaje nieczytelne. W otoczeniu wsi znajdował się śródleśny cmentarz ewangelicki, dzisiaj słabo
czytelny, z resztkami nagrobków i krypt.
należą:
2) cmentarz wojenny, wskazany do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
3) 2 zagrody, chronione wpisem do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków,
Stary Błeszyn
JBPIP 2007
30
Niewielka wieś sołecka o metryce średniowiecznej, położona w odległości ok. 9 km na zachód od Mieszkowic.
Po raz pierwszy wzmiankowana w źródłach w 1399 r. jako własność Nicolausa von Sack. Rodzina ta posiadała
wieś do 1763 r. przy czym jej część sprzedano już w 1670 r. W 1767 r. właścicielami wsi były późnie rodziny von
Grape, von Tresckow, von Waldow, von Knobeisdorf. W 1830 r. wieś scalona przez rodzinę von Olsen. W
połowie XIX w majątek uległ parcelacji, powstały gospodarstwa po 20- 25 ha. W 1736 r. wybudowano ryglowy
kościół. W 1718 r. we wsi był sołtys i 21 zagrodników, w 1604 r. - 470 mieszkańców i 74 domy mieszkalne, w
1925 r. - 743 mieszkańców i 145 domów. W 1901 r. większość zabudowy wsi uległa spaleniu.
Układ przestrzenny o mało czytelnej, wielodrożnicowej kompozycji. Niektóre drogi uległy częściowemu zatarciu,
zaś pierzeje składają się z pojedynczych obiektów. Zagrody małe, głównie 2- budynkowe, o nieregularnym
kształcie działek siedliskowych. Zabudowa jest zróżnicowana pod względem materiałowym (budynki
szachulcowe, murowane lub o łączonej konstrukcji). Dawny kościół zburzony podczas działań wojennych nie
został odbudowany, działka przykościelna pozostaje niezagospodarowana. Na pierzei obok funkcję sakralną
pełni, zbudowana w latach 80- tych XX w. kaplica o prostej formie architektonicznej, bez wieży.
Interesującym elementem kompozycji przestrzennej wsi jest rozległy, śródleśny cmentarz ewangelicki, położony
w północno wschodniej części miejscowości. Jego pierwotny układ przestrzenny uległ zatarciu, nekropolia jest
porośnięta w całości lasem, pierwotną funkcję terenu daje się odczytać po obecności pojedynczych,
zdewastowanych nagrobków oraz pozostałości ozdobnej zieleni wysokiej.
należą:
1) dawny cmentarz przykościelny, wskazany do objęcia strefą „K” - ochrony krajobrazu,
3) 2 zagrody, chronione wpisem do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków,
Troszyn
Wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1337 r. jako lenno rodziny von Sneteling, w
drugiej połowie XV w. właścicielem wsi był Jacob Schmidt z Morynia, następnie do 1723 r. wieś znajdowała się w
posiadaniu rodziny von Sydow. W 1718 r. we wsi było zaledwie kilka gospodarstw zagrodniczych oraz duży
majątek ziemski, natomiast w 1304 r. cztery gospodarstwa chłopskie i kilkanaście zagrodniczych. Po rodzinie
von Sydow właściciele Troszyna zmieniali się kilkakrotnie: 1723 r. - von Marwitz, 1731 r. - von Wietersheim, 1752
r. - von Blankensee, 1805 r. - rodzina von Finkenstein, która posiadała majątek do lat 40- tych XX w. W drugiej
połowie XIX w majątek w Troszynie, łącznie z folwarkami Kępa Troszyńska, Oharlottenhof i Parneckel, liczył 4863
morgi.
Wszystkie elementy układu przestrzennego miejscowości pozostały bez zmian, należą do nich owalnicowa forma
przestrzenna głównego ciągu komunikacyjnego, czytelny podział wsi na część chłopską i założenie folwarczne.
Ze względu na skalę obiektów i rozmieszczenie, udział zabudowy folwarcznej w architektonicznym krajobrazie
wsi należy uznać za dominujący. Część chłopska skupiona wokół pierwotnej owalnicy, wzdłuż dwóch, krótkich,
łukowato wygiętych pierzei. Zabudowa zwarta, zagrody najczęściej 3- budynkowe, o niewielkiej skali obiektów
gospodarczych, ulokowana na płytkich działkach siedliskowych. Dominuje w niej budownictwo murowane,
ceglane i kamienne oraz sporadycznie zachowane obiekty ryglowe.
W centralnej części miejscowości znajduje się późnogotycki kościół z przyległym cmentarzem, na którym
znajdują się nagrobki rodziny von Finkenstein. Całość założenia jest ogrodzona murem kamienno- ceglanym z
ozdobną bramą wjazdową, obsadzoną lipą, kasztanowcem i platanem. Nad zabudową wsi dominuje zespół
folwarczny o czytelnej, XIX- wiecznej kompozycji przestrzennej, z dwoma podwórzami gospodarczymi, na których
zachowało się siedemnaście budynków wzniesionych przed wojną. Do dzisiaj nie zachował się pałac wyburzony
w latach 50- tych XX w. Podwórza zachowują pierwotną kompozycję geometryczną, choć zostały wtórnie
rozbudowane w latach wykorzystania ich przez PGR.
JBPIP 2007
31
Z wsią sąsiaduje park założony w pol. XVIII w. o czytelnych, pierwotnych granicach. W części wschodniej park
posiada charakter krajobrazowy, w części zachodniej dominuje naturalistyczny park leśny. W północnej części
wsi ulokowana jest kolonia mieszkalna, która została rozbudowana i poszerzona po 1945 r. Obecnie utworzono
drugi szereg zabudowy, złożony ze szczytowo posadowionych bloków mieszkalnych, zaś pierwotne czworaki
zostały zmodernizowane, zdewaloryzowane, przez wymianę stolarki, pokrycia dachowego.
należą:
4) Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, inne budynki ujęte w Gminnej Ewidencji Zabytków.
Wierzchlas
Wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1333 r. jako lenno rodziny von Sydow. Na
przestrzeni kilku wieków rodzina powiększała swoje posiadłości w Wierzchlesie. W 1693 r. przyłączono do
Wierzchlasu folwark Goszkówek, zaś w 1718 r. odebrano miejscowym chłopom 17 łanów ziemi. W 1773 r. wieś
zmieniła właściciela, został nim radca wojenny Kruger. Wieś jeszcze wielokrotnie zmieniała władających, byli
nimi: od 1800 r. - starosta von Zinnow, 1803 r. - von Bredow, 1805 r. - von Witte. W 1850 r. majątek w liczył 5 709
mórg ziemi, w 1929 łącznie ok. 1.500 ha ziemi.
Główne elementy układu przestrzennego wsi zostały zachowane, należą do nich czytelna forma owalnicowa, z
nawsiem i typowymi elementami kompozycji tego placu, osiowy układ sieci drożnej oraz zespół folwarczny, który
jako jedyni uległ częściowemu zatarciu. Wieś utrzymała czytelny podział na część chłopską (północną) i
folwarczną (południowo- wschodnią) złożoną z podwórza gospodarczego i parku. Zabudowa wiejska zwarta,
złożona z małych 2 lub 3 budynkowych zagród, o niewielkiej skali obiektów gospodarczych. Chałupy lokowane na
froncie parceli, w układzie kalenicowym, murowane, nakryte dachami 2- spadowymi, wzniesione na przełomie
XIX i XX w. Sporadycznie występują starsze, gospodarcze obiekty ryglowe.
W centralnej części miejscowości posadowiony jest XVIII wieczny barokowy kościół z przyległym cmentarzem, na
którym znajdują się XIX-wieczne nagrobki. Całość jest ogrodzona murem kamienno- ceglanym z bramą
wjazdową, działka obsadzona grochodrzewem i dębem. Po północnej stronie kościoła znajduje się niewielki staw.
Do wsi przylega od strony wschodniej dawny park pałacowy o XVIII- wiecznej metryce, o pow. ok. 15 ha.
Kompozycja ma charakter krajobrazowy, jego układ jest obecnie zaniedbany, bez pielęgnacji, z samosiewami.
Układ kompozycyjny oparty na osiach widokowych krzyżujących się w miejscu dawnego pałacu, uzupełnieniem
tego układu jest stanowiący część parku cmentarz rodowy o zatartym układzie, nieregularny, z ruinami grobowca
właścicieli majątku. Na północ od terenów zabudowanych miejscowości znajduje się niewielki, polny cmentarz
ewangelicki o czytelnym układzie (z aleją lipową, śladami nagrobków oraz licznymi krzewami).
należą:
Zielin
Duża wieś sołecka, położona w odległości 5 km na wschód od Mieszkowic, wieś o metryce średniowiecznej,
wzmiankowana w źródłach w 1334 r. jako lenno rodziny Wagenschuetzen. W 1335 r. wieś stanowiła własność
rodziny Jagow i Uchtenhagen, a później: 1336 r. - rodzina Witte, 1369 r. - von Wedel. W XVI we wsi były dwa
dobra rycerskie, bez gospodarstw chłopskich, później jednak, w okresie wojny 30- letniej nastąpiło rozdrobnienie
ziemi i własności. W 1718 r. w Zielinie było 13 gospodarstw chłopskich 11 zagrodniczych. W 1780 r. Zielin należał
JBPIP 2007
32
do starosty von Knobelsdorf, a od 1846 r. do rodziny von Luettichau. Majątek obejmował wtedy łącznie z
folwarkiem Kiwity, Nowiny i Starzyn 6.679 mórg ziemi. W drugiej połowie XIX w. nastąpiło kolejne rozdrobnienie
własności, w skutek którego w 1929 r. we wsi było 4 posiadaczy dóbr ziemskich: Schmitz (właściciel pałacu),
Beyersdorf, Koppe, Koenow.
Wieś zbudowano na planie wielodrożnicy, z czytelnym pierwotnym założeniem owalnicowym z czasów przed jej
rozbudową, uzupełnionym historycznymi nawarstwieniami przestrzennymi. W latach 30- tych XX w. wieś
rozbudowano w kierunku zachodnim i północnym, zakładając kolonie rolnicze. W obrębie pierwotnego założenia
owalnicowego zachowały się łukowato wygięte pierzeje rozdzielone długim, wieloczłonowym nawisem z
dominującą w nim bryłą kościoła. Pierzeje w pełni wykształcone, zwarte, bez ubytków, pierzeja północna od
kościoła w kierunku wschodnim utrzymała jednorodną typologicznie zabudowę, z chałupami i stodołami
lokowanymi na froncie parceli. W miejscowości dominuje zabudowa murowana, ceglana, głównie z końca XIX i
początku XX w.
Dominującym elementem zabudowy w centrum miejscowości jest XIII- wieczny kościół, wygrodzony murem
kamienno- ceglanym oraz obsadzonym starodrzewem (lipa, kasztanowiec). W zachodniej części wsi usytuowany
przynależny pierwotnie do pałacu zespół folwarczny, o zatartej, pierwotnej kompozycji przestrzennej.
Barokowy pałac i park pochodzi XVIII w. o zachował kompozycję przestrzenną założenia, z osiami widokowymi.
We wschodniej części wsi, po północnej stronie drogi, założono po 1945 r. cmentarz komunalny, o regularnym
kształcie, przedzielony niewielkim ciekiem wodnym. Przy drodze w kierunku Zielina, Kiwit i Nowin ulokowane XXwieczne kolonie, złożone z typologicznie jednorodnych zagród z budynkami o łączonym programie użytkowym
(mieszkalno—inwentarskim). Pierzeje odsunięte od drogi, z pasem zieleni przydomowej, zwarte- szczególnie
przy drodze do Kiwit. Wszystkie kolonie usytuowane są w kilkusetmetrowej odległości od wsi, tworząc odrębne
układy przestrzenne, uzupełniające otoczenie miejscowości.
należą:
2) pałac, chroniony wpisem do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków,
6.3. Zbiorcze zestawienie wybranych elementów dziedzictwa kulturowego w obszarze gminy
Gmina Mieszkowice jest bogata w miejscowości o znacznych walorach zabytkowych, podstawową grupę tego
typu miejscowości stanowią liczne wsie po średniowiecznym pochodzeniu. Dominującym typem układu
przestrzennego tych wsi są owalnice o zróżnicowanej wielkości i kształcie. Układy owalnicowe w niektórych z
tych miejscowości podlegały z czasem ewolucji w bardziej skomplikowane układy wielodrożne.
JBPIP 2007
33
Dla ochrony zabytkowych układów przestrzennych miejscowości zmiana studium określa system stref ochrony
konserwatorskiej, na który składają się:
1) strefy „B” - ochrony układów przestrzennych miejscowości lub ich części w obrębie których dominuje
historyczne rozplanowanie, o niewielkim stopniu zdegradowania, których stan zachowania pozwala na
przeprowadzenie działań konserwatorsko-rewaloryzacyjnych, w obrębie tych stref ochronie podlega:
a) rozplanowanie i przekroje ulic i placów wraz z ich nawierzchniami (m.in. zachowanymi historycznymi
nawierzchniami),
b) linie zabudowy jej rozplanowanie (usytuowanie budynku mieszkalnego, obiektów gospodarczych),
c) formy architektoniczne zabudowy mieszkalnej i gospodarczej (w tym gabaryty wysokościowe, formy
dachów, tradycyjnie stosowany materiał budowlany),
d) historyczne obiekty małej architektury,
e) zieleń komponowana w postaci alejowych lub szpalerowych obsadzeń ulic i in.,
2) strefy „K” - ochrony krajobrazu związanego z historycznymi układami przestrzennymi parków i cmentarzy, w
obrębie tych stref ochronie podlega:
a) historyczna granica założeń zieleni komponowanej,
b) rozplanowanie i skład gatunkowy zieleni,
c) rozplanowanie dróg i ścieżek,
d) układ kwater cmentarnych,
e) historyczne obiekty małej architektury,
f) zabytki sepulkralne (nagrobki, ogrodzenia grobów, i in. elementy urządzenia cmentarzy).
3) strefy „E” - ochrony ekspozycji historycznego zespołu miasta, obejmująca tereny umożliwiające widok na
panoramy i dominanty z ustalonych kierunków widokowych, w obrębie tych stref ochronie podlega teren
stanowiący zabezpieczenie widoku na zabytek.
Do objęcia ochroną w formie stref „B” - ochrony układów przestrzennych miejscowości lub ich części wskazuje
się:
1) Goszków,
2) Kurzycko,
3) Nowy Kłosów,
4) Stary Kłosów,
5) Troszyn.
Do objęcia ochroną w formie stref „K” - ochrony krajobrazu związanego z historycznymi układami przestrzennymi
parków i cmentarzy wskazuje się:
1) założenia parkowe w miejscowościach:
2) Kamionka,
3) Kurzycko,
4) Stary kłosów,
5) Zielin,
6) cmentarze w miejscowościach:
7) Czelin,
8) Goszków,
9) Sitno,
10) Stary Błeszyn (2),
11) Stare łysogórski (2)
12) Wierzchlas.
Do objęcia ochroną w formie stref „E” - ochrony ekspozycji wskazuje się założenie przestrzenne miasta
Mieszkowice.
JBPIP 2007
34
Tabela 16. Obiekty wpisane do rejestru zabytków na terenie gminy
Lp. Miejscowość
Obiekt
Nr rej.
1. Czelin
kościół M.B. Częstochowskiej
113
2. Goszków
kościół J. Chrzciciela
123
3. Goszków
park dworski
916
4. Gozdowice
kościół Wniebowzięcia NMP
388
5. Kłosów
kościół MB Królowej Korony Pol.
390
6. Kurzycko
kościół Apostołów Piotra i Pawła
391
7. Sitno
kościół Najświętszego Zbawiciela
A- 396
8. St. Łysogórki
zagroda nr 6
1205
data
1956-07-03
1956-11-01
1960-12-02
1963-11-18
1963-11-18
1963-11-18
2009-05-15
1991-11-19
9.
92
2002-03-13
931
284
244
153
496
930
1980-12-04
1958-06-18
1957-10-22
1956-08-01
1965-12-22
1980-12-03
St. Łysogórki
Dom nr 25 (otoczenie)
10. Troszyn
park dworski
11. Wierzchlas
kościół M.B. Częstochowskiej
12. Wierzchlas
park dworski
13. Zielin
kościół Narodzenia NMP
14. Zielin
pałac
15. Zielin
park dworski
nr decyzji
KI. 0/108/56
KI. 0/119/56
KL. I. 5340/38/60
KI. 20/13/63
KI. 20/15/63
KI. 20/16/63
DZ-4200/22/K/2009
PSOZ/Szn/III/5340/201/91
DZ- 4200/14/O
/2000/2002
KL. I. 5340/53/80
KL. V. -0/30/58
KL. V. -0/303/57
KL. V. -0/154/56
KI. 20/27/65
KL. I. 5340/52/80
Wśród obiektów o wysokich walorach zabytkowych, stanowiących jednocześnie ważny element dziedzictwa
kulturowego, znajdują się cmentarze. Obok użytkowanych na ogół cmentarzy komunalnych, wiele z nich jest
pozostałością po przedwojennych mieszkańcach tych ziem. Ważną grupę zajmują, znajdujące się na ogół w złym
stanie, nieużytkowane cmentarze ewangelickie. Zestawienie cmentarzy w gminie przedstawia poniższa tabela.
JBPIP 2007
35
Tabela 17. Zestawienie cmentarzy zabytkowych w gminie Mieszkowice
Lp. Wyznanie
Sposób usytuowania w miejscowości
1. katolicki
komunalny, współczesny
2. katolicki
przykościelny
3. ewangelicki
śródleśny
4. katolicki
przykościelny
5. katolicki
przykościelny
6. ewangelicki
śródpolny
7. ewangelicki
śródleśny
8. ewangelicki
przykościelny
9. ewangelicki
śródleśny
10. katolicki
przykościelny
11. katolicki
przykościelny
12. ewangelicki
śródpolny
13. ewangelicki
cmentarz rodowy w parku
14. katolicki
komunalny, współczesny
Miejscowość
Mieszkowice
Czelin
Kłosów
Kurzycko
Sitno
Stare Łysogórki
Stary Błeszyn
Troszyn
Wierzchlas
Zielin
Obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków stanowią tylko część zabudowy w walorach zabytkowych, które
powinny podlegać ochronie ze względu na ich wartość zabytkową. Grupę tą tworzy historyczna zabudowa ujęta
w Gminnej Ewidencji Zabytków, powołanej cytowanym wcześniej Zarządzeniem Burmistrza Mieszkowic.
Zestawienie tych obiektów w gminie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 18. Obiekty w Gminnej Ewidencji Zabytków położone w gminie Mieszkowice
Miejscowość
Obiekt
Czelin
pałac
cmentarz ewangelicki
chałupy: nr 3, 4, 10, 12, 14, 27, 40
Goszków
chlewnia folwarczna
spichlerz folwarczny
chałupy: nr 8, 9, 10, 11, 15, 18, 19, 21
plebania nr 13
Kamionka
dwór wraz z zespołem parkowym
2 obory
Kłosów
dwór
park dworski
gorzelnia folwarczna
stajnia
budynek inwentarski nr 12
stodoła nr 12
chałupy: nr 12, 23, 24, 26, 29, 31, 32, 33
czworaki: nr 51, 52
Kurzycko
stajnia folwarczna
stodoła folwarczna
stodoły: nr 5, 15
dwojaki: nr 7, 8
Ranowo
dwór wraz z zespołem parkowym
budynek mieszkalny
2 owczarnie
JBPIP 2007
36
Sitno
Słubin
Stare Łysogórki
Stary Błeszyn
Starzyn
Troszyn
Wierzchlas
Zielin
kościół p. w. Najświętszego Zbawiciela
cmentarz ewangelicki
spichlerz folwarczny
budynek inwentarski (pofolwarczny)
chałupy: nr 4, 7
szkoła: nr 9
czworak: nr 10
dom mieszkalny
stodoła
ustęp
chałupy: nr 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 18, 19, 23, 24, 25
26, 30, 32, 35, 39, 41, 46, 47, 48, 49, 51, 52, 53, 60, 61,
62, 64, 74, 75, 76
dom mieszkalny nr 78
stodoły: nr 6, 41, 53, 55, 63
budynki inwentarskie: nr 8, 10
gołębnik: nr 8
szkoła: nr 28
chałupy: nr 5, 7, 10, 15, 19, 21, 22, 23
stodoły: nr 9, 22
dom mieszkalny: nr 17
stodoła szachulcowa
kościół p.w. Wniebowzięcia NMP
kuźnia folwarczna
stajnia-wozownia
stajnia folwarczna
budynek stodolno-magazynowy (folwarczny)
magazyn zbożowy, elewator (folwarczny)
obora folwarczna
chlewnia folwarczna
budynek inwentarsko-magazynowy
budynek inwentarski (folwarczny)
remiza
mur ogrodzeniowy + brama
chałupy: nr 7, 14, 33
stodoła folwarczna
budynek stodolno-inwentarski (folwarczny)
magazyn folwarczny
oficyna
ośmiorak
remiza
szkoła
chałupy: nr 2, 13, 21
stodoła nr 6
stajnia nr 14
budynek inwentarski (folwarczny)
ul. Witosa: chałupy: nr 3, 9, 17, 19, 22, 38, 53
ul. Witosa: domy mieszkalne: nr 10, 12
ul. Witosa: budynek bramny: nr 30
ul. Witosa: czworak nr 31
ul. Kościelna: chałupa nr 4 i 3 budynki gospodarcze nr 4
ul. Krótka: chałupy, nr 3, 5, 6, 9, 14
ul. Krótka: stodoła nr 3
JBPIP 2007
37
6.4. Charakterystyka zasobów dziedzictwa archeologicznego
Obszar gminy Mieszkowice posiada znaczne zasoby archeologiczne. Mimo iż nie występują na tym terenie
stanowiska wpisane do rejestru zabytków, gmina posiada znaczne zasoby stanowisk o wysokiej randze,
chronionych ustanowieniem wokół nich stref ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych:
1) strefy „W. II” - częściowej ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych,
2) strefy „W. III” - ograniczonej ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych.
Tabela 19. Zestawienie stanowisk w obrębie stref ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych
„W II”
Stanowisko Numer rejestru
1) Czelin, stan. 3 (AZP: 44-04/2),
16) Kurzycko, stan. 30 (AZP: 44-05/16),
2) Czelin, stan. 5 (AZP: 44-04/4),
17) Mieszkowice, stan. 22 (AZP: 43-05/56),
18) Troszyn, stan. 8 (AZP: 44-05/39),
3) Czelin, stan. 8 (AZP: 44-04/7),
4) Czelin, stan. 9 (AZP: 44-04/8),
19) Troszyn, stan. 9 (AZP: 44-05/40),
5) Gozdowice, stan. 1 (AZP: 44-03/6),
20) Troszyn, stan. 10 (AZP: 44-05/41),
21) Troszyn, stan. 11 (AZP: 44-05/42),
22) Troszyn, stan. 22 (AZP: 44-05/58),
23) Troszyn, stan. 23 (AZP: 44-05/59),
24) Troszyn, stan. 34 (AZP: 44-05/61),
25) Wierzchlas, stan. 1 (AZP: 43-05/5),
11) Kępa Troszyn., stan. 60 (AZP: 44-05/36),
12) Kłosów, stan. 7 (AZP: 44-04/21),
13) Kłosów, stan. 8 (AZP: 44-04/22),
28) Zielin, stan. 28 (AZP: 43-05/104),
29) Zielin, stan. 30 (AZP: 43-05/106),
JBPIP 2007
38
„W III” (część 1.)
1) Czelin, stan. 2 (AZP: 44-04/1),
47) Goszków, stan. 22 (AZP: 42-05/28),
2) Czelin, stan. 4 (AZP: 44-04/3),
48) Goszków, stan. 23 (AZP: 42-05/29),
3) Czelin, stan. 6 (AZP: 44-04/5),
49) Goszków, stan. 24 (AZP: 42-05/30),
4) Czelin, stan. 7 (AZP: 44-04/6),
50) Kamionka, stan. 1 (AZP: 43-05/20),
5) Czelin, stan. 10 (AZP: 44-04/9),
6) Czelin, stan. 11 (AZP: 44-04/10),
7) Czelin, stan. 12 (AZP: 44-04/11),
8) Czelin, stan. 14 (AZP: 44-04/13),
9) Czelin, stan. 15 (AZP: 44-04/14),
10) Czelin, stan. 16 (AZP: 44-03/15),
11) Czelin, stan. 17 (AZP: 44-03/14),
12) Czelin, stan. 18 (AZP: 44-03/13),
13) Czelin, stan. 19 (AZP: 45-04/1),
14) Czelin, stan. 20 (AZP: 45-04/2),
15) Czelin, stan. 21 (AZP: 45-04/3),
16) Czelin, stan. 22 (AZP: 45-04/4),
17) Czelin, stan. 23 (AZP: 45-04/5),
18) Czelin, stan. 24 (AZP: 45-04/6),
19) Czelin, stan. 25 (AZP: 45-04/7),
20) Czelin, stan. 26 (AZP: 45-04/8),
21) Czelin, stan. 27 (AZP: 45-04/9),
22) Czelin, stan. 28 (AZP: 45-04/11),
23) Czelin, stan. 29 (AZP: 45-04/12),
24) Czelin, stan. 30 (AZP: 45-04/13),
25) Czelin, stan. 31 (AZP: 45-04/14),
26) Czelin, stan. 32 (AZP: 45-04/15),
27) Goszków, stan. 1 (AZP: 42-05/7),
28) Goszków, stan. 2 (AZP: 42-05/8),
29) Goszków, stan. 3 (AZP: 42-05/9),
30) Goszków, stan. 4 (AZP: 42-05/10),
31) Goszków, stan. 5 (AZP: 42-05/11),
32) Goszków, stan. 6 (AZP: 42-05/12),
33) Goszków, stan. 7 (AZP: 42-05/13),
34) Goszków, stan. 8 (AZP: 42-05/14),
35) Goszków, stan. 9 (AZP: 42-05/15),
36) Goszków, stan. 10 (AZP: 42-05/16),
37) Goszków, stan. 11 (AZP: 42-05/17),
38) Goszków, stan. 12 (AZP: 42-05/18),
39) Goszków, stan. 13 (AZP: 42-05/19),
40) Goszków, stan. 14 (AZP: 42-05/20),
41) Goszków, stan. 15 (AZP: 42-05/21),
42) Goszków, stan. 16 (AZP: 42-05/22),
43) Goszków, stan. 17 (AZP: 42-05/23),
44) Goszków, stan. 19 (AZP: 42-05/25),
45) Goszków, stan. 20 (AZP: 42-05/26),
46) Goszków, stan. 21 (AZP: 42-05/27),
JBPIP 2007
39
139)
Kurzycko, stan. 4 (AZP: 44-04/31),
140)
141)
142)
143)
144)
145)
100)
Kępa Troszyn., stan. 49 (AZP: 43-05/118),
146)
101)
147)
102)
148)
103)
149)
104)
150)
105)
151)
106)
152)
107)
153)
108)
Kłosów, stan. 1 (AZP: 44-04/15),
154)
109)
155)
110)
156)
111)
157)
112)
158)
113)
159)
114)
160)
115)
Kłosów, stan. 10 (AZP: 44-04/24),
161)
116)
Kłosów, stan. 11 (AZP: 44-04/25),
162)
117)
Kłosów, stan. 12 (AZP: 44-04/26),
163)
Mieszkowice, stan. 1 (AZP: 44-05/3),
118)
Kłosów, stan. 13 (AZP: 44-04/27),
164)
119)
Kłosów, stan. 14 (AZP: 44-04/28),
165)
120)
Kłosów, stan. 15 (AZP: 44-04/63),
166)
121)
Kłosów, stan. 16 (AZP: 44-04/64),
167)
122)
Kłosów, stan. 17 (AZP: 44-04/65),
168)
123)
Kłosów, stan. 18 (AZP: 44-04/66),
169)
124)
Kłosów, stan. 19 (AZP: 44-04/67),
170)
125)
Kłosów, stan. 20 (AZP: 44-04/68),
171)
126)
Kłosów, stan. 21 (AZP: 45-04/16),
172)
127)
Kłosów, stan. 22 (AZP: 45-04/17),
173)
128)
Kłosów, stan. 23 (AZP: 45-04/18),
174)
129)
Kłosów, stan. 24 (AZP: 45-04/19),
175)
130)
Kłosów, stan. 25 (AZP: 45-04/20),
176)
131)
Kłosów, stan. 26 (AZP: 45-04/22),
177)
132)
Kłosów, stan. 27 (AZP: 45-04/23),
178)
133)
Kłosów, stan. 28 (AZP: 45-04/21),
179)
134)
Kłosów, stan. 29 (AZP: 45-04/24),
180)
135)
Kłosów, stan. 30 (AZP: 45-04/25),
181)
136)
182)
137)
183)
138)
184)
JBPIP 2007
40
185)
233)
Wierzchlas, stan. 6 (AZP: 43-05/18),
186)
234)
187)
235)
188)
236)
189)
Siegniew, stan. 1 (AZP: 44-04/71),
237)
190)
Siegniew, stan. 1 (AZP: 44-04/38),
238)
191)
Sitno, stan. 1 (AZP: 44-05/27),
239)
192)
Sitno, stan. 3 (AZP: 44-05/53),
240)
193)
Sitno, stan. 4 (AZP: 44-05/55),
241)
194)
Sitno, stan. 5 (AZP: 44-05/56),
242)
195)
Sitno, stan. 6 (AZP: 44-05/57),
243)
Zielin, stan. 1 (AZP: 43-05/71),
196)
Stare Łysogórki, stan. 1 (AZP: 43-03/6),
244)
197)
245)
198)
246)
199)
247)
200)
Stary Błeszyn, stan. 1 (AZP: 44-03/12),
248)
201)
249)
202)
250)
203)
Troszyn, stan. 1 (AZP: 44-05/23),
251)
204)
252)
Zielin, stan. 10 (AZP: 43-05/86),
205)
253)
Zielin, stan. 11 (AZP: 43-05/87),
206)
254)
Zielin, stan. 12 (AZP: 43-05/88),
207)
255)
Zielin, stan. 13 (AZP: 43-05/89),
208)
256)
Zielin, stan. 14 (AZP: 43-05/90),
209)
257)
Zielin, stan. 15 (AZP: 43-05/91),
210)
258)
Zielin, stan. 16 (AZP: 43-05/92),
211)
259)
Zielin, stan. 17 (AZP: 43-05/93),
212)
260)
Zielin, stan. 18 (AZP: 43-05/94),
213)
261)
Zielin, stan. 19 (AZP: 43-05/95),
214)
262)
Zielin, stan. 20 (AZP: 43-05/96),
215)
263)
Zielin, stan. 21 (AZP: 43-05/97),
216)
264)
Zielin, stan. 22 (AZP: 43-05/98),
217)
265)
Zielin, stan. 23 (AZP: 43-05/99),
218)
266)
Zielin, stan. 24 (AZP: 43-05/100),
219)
267)
Zielin, stan. 25 (AZP: 43-05/101),
220)
268)
Zielin, stan. 26 (AZP: 43-05/102),
221)
269)
Zielin, stan. 27 (AZP: 43-05/103),
222)
270)
Zielin, stan. 29 (AZP: 43-05/105),
223)
271)
Zielin, stan. 31 (AZP: 43-05/107),
224)
272)
Zielin, stan. 32 (AZP: 43-05/108),
225)
273)
Zielin, stan. 33 (AZP: 43-05/109),
226)
274)
Zielin, stan. 34 (AZP: 43-05/110),
227)
275)
Zielin, stan. 35 (AZP: 43-05/111),
228)
276)
Zielin, stan. 36 (AZP: 43-05/112),
229)
277)
Zielin, stan. 37 (AZP: 43-05/113),
230)
278)
Zielin, stan. 38 (AZP: 43-05/114),
231)
279)
Zielin, stan. 39 (AZP: 43-05/115),
232)
280)
Zielin, stan. 40 (AZP: 43-05/116),
JBPIP 2007
41
281)
Zielin, stan. 41 (AZP: 43-05/117),
287)
282)
288)
283)
289)
Sitno, stan. 7 (AZP: 45-05/2),
284)
Siekierki, stan. 1 (AZP: 43-03/2),
290)
285)
Siekierki, stan. 5 (AZP: 43-03/1),
291)
286)
Bielin, stan. 9 (AZP: 43-04/10),
7. WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
7.1. Oświata
Podstawowe zadania z zakresu oświaty realizuje na terenie Gminy Mieszkowice Zespół Obsługi Szkół, jednostka
organizacyjna gminy, powołana do obsługi administracyjnej i ekonomicznej szkół i przedszkoli. Zespół realizuje
zadania wynikające z przepisów ustawy o Systemie Oświaty, ustalenia Karty Nauczyciela. Nadzorowi ZOS
podlegają następujące obiekty oświaty:
1) przedszkole samorządowe w Mieszkowicach,
2) szkoły podstawowe:
a) im. Mieszka I w Mieszkowicach,
b) w Czelinie,
c) im. Wojska Polskiego w Troszynie,
d) im. Jana Pawła II w Zielinie,
3) Gimnazjum w Mieszkowicach.
Bazę oświaty uzupełniają następujące szkoły funkcjonujące w ramach Zespołu Szkół Centrum Kształcenia
Rolniczego im. Osadników Wojskowych:
1) Technikum Agrobiznesu,
2) Technikum Architektury Krajobrazu,
3) Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego,
4) Zasadnicza Szkoła Zawodowa.
7.2. Kultura
Podstawowe usługi z zakresu kultury dla mieszkańców gminy pełni Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury z siedzibą
w Mieszkowicach. Uzupełnieniem bazy kulturalno - oświatowej są świetlice wiejskie w miejscowościach:
1) Czelin,
2) Goszków,
3) Kłosów,
4) Kurzycko,
5) Troszyn,
6) Stare Łysogórki,
7) Stary Błeszyn,
8) Wierzchlas,
9) Zielin.
JBPIP 2007
42
Mieszkańcy gminy posiadają dostęp do zasobów Miejsko- Gminnej Biblioteki Publicznej z siedzibą w
Mieszkowicach. Biblioteka posiada filie w miejscowościach:
2) Troszyn,
3) Zielin.
7.3. Sport i rekreacja
Krzewienie kultury fizycznej wraz z utrzymaniem obiektów sportowych spoczywa na gminie jako zadania własne.
Obiektami sportu i rekreacji w gminie są:
1) stadion w Mieszkowicach,
2) sale gimnastyczne przy obiektach oświaty,
3) boiska wiejskie i przyszkolne w miejscowościach:
a) Zielin,
b) Czelin,
c) Goszków,
d) Kurzycko,
e) Troszyn,
f) Kamionka,
g) Wierzchlas,
4) zespół boisk sportowych przy Gimnazjum w Mieszkowicach,
5) zespół boisk szkolnych przy ul. Ogrodowej w Mieszkowicach.
7.4. Ochrona zdrowia
Na terenie gminy funkcjonują następujące obiekty opieki zdrowotnej:
1) NZOZ „Centrum Medyczne” s.c. NZOZ „Ponton” Mieszkowice, ul. Poniatowskiego 15,
2) NZOZ Lekarzy Rodzinnych w Dębnie - Zielin,
3) „VITA SANA” w Gryfinie – Szkoła Podstawowa w Mieszkowicach,
4) Gabinet Usprawniania Leczniczego w Zielinie,
5) Gabinety stomatologiczne:
a) ul. Poniatowskiego 15,
b) ul. Sienkiewicza.
7.6. Obiekty usług publicznych i administracji
Mieszkowice posiada na swoim terenie siedziby instytucji i obiektów administracji samorządowej, państwowej i
innych:
1) Rewir Dzielnicowych w Mieszkowicach,
2) Nadleśnictwo Mieszkowice,
3) Posterunek Energetyczny,
4) Urząd Miejski,
5) Urząd Pocztowy,
6) Bank Spółdzielczy.
JBPIP 2007
43
7.7. Jakość życia mieszkańców
Jakość życia mieszkańców gminy wykazuje zróżnicowanie zarówno w zakresie dostępu do usług podstawowych
jak i dostępem, do rynku pracy czy też warunków zamieszkiwania. Miasto prezentuje się znacznie lepiej w tym
zakresie w stosunku do innych miejscowości gminy. Problemem pozostaje dostęp do mieszkań komunalnych
mniej zamożnych mieszkańców. Podejmowane dotychczasowe działania na rzecz rozwiązania problemów
mieszkaniowych w tym zakresie nie okazały się skuteczne. Rynkowe ceny mieszkań są barierą dla większości
mieszkańców, a szczególnie dla młodych rodzin. Sprzedawane mieszkania komunalne w ramach procesu
prywatyzacji nie wpłynęły znacząco na podaż tanich mieszkań na tym rynku.
Niekorzystnym zjawiskiem dotyczącym warunków zamieszkiwania w gminie jest dysproporcja zasobów
mieszkaniowych w mieście i pozostałym obszarze gminy. W miejscowościach wiejskich dominuje zabudowa
zagrodowa i jednorodzinna o zróżnicowanym stanie technicznym i standardach zamieszkiwania. Uzupełniają ją
pojedyncze budynki wielorodzinne, stanowiące wcześniej bazę mieszkaniową PGR.
Skutkiem zmian ostatnich lat są przeobrażenia rynku pracy, wśród których najbardziej niekorzystnym zjawiskiem
jest przyrost bezrobocia, jest ono jednym ze społecznych i ekonomicznych problemów Gminy Mieszkowice a
szczególnie miejscowości związanych wcześniej z ukierunkowaną produkcją rolniczą dawnych PGR. W
obecnych realiach rynkowych szansę na utrzymanie się z rolnictwa ma nieliczna grupa większych obszarowo
gospodarstw rolnych. Na wskaźnik bezrobocia wpływ ma również stopień wykształcenia ludności. Wśród
bezrobotnych największą grupę stanowią osoby posiadające zaledwie wykształcenie podstawowe.
Tabela 21. Rynek pracy w gminie Mieszkowice– stan na koniec 2009 r.
Pracujący
Bezrobotni zarejestrowani
356
mężczyźni
mężczyźni
301
kobiety
kobiety
657
ogółem
ogółem
JBPIP 2007
44
252
289
541
Na jakość życia mieszkańców ma również dostępność do podstawowych sieci infrastruktury technicznej. Mimo
podejmowanych w ostatnich latach wysiłków w tym kierunku znaczna ilość gospodarstw domowych ma
ograniczony dostęp do gminnej sieci kanalizacyjnej, znacznie lepsza sytuacja dotyczy dostępności sieci
wodociągowej. Sytuacja ta znacznie się różnicuje przy dokonywaniu porównania pomiędzy terenami miasta i
gminy. Obszar miejski znajduje się pod tym względem w sytuacji uprzywilejowanej.
Ważnym wskaźnikiem jakości życia mieszkańców jest konieczność podróżowania dla zapewnienia
podstawowych potrzeb związanych z zamieszkiwaniem, pracą i nauką. Ze względu na znaczną powierzchnię
gminy oraz koncentrację podstawowych usług oraz miejsc nauki i pracy w Mieszkowicach, znaczna ilość
mieszkańców jest zmuszona do odbywania codziennych podróży. Zapewnianym przez gminę ułatwieniem dla
uczących się jest zorganizowany przez gminę dowóz dzieci do szkół.
8. ZAGROŻENIA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA
Znacząca część Gminy Mieszkowice leży w dolinie Dolnej Odry, drugiej co do wielkości rzeki w Polsce. Według
RZGW w Szczecinie na tym odcinku Odry powodzie letnie należą do rzadkości i tylko sporadycznie, jednak
podobnie jak ostatnia w 1997 r., stanowią zagrożenie dla ludzi i w związku z tym zagrożenia powodzią nie można
lekceważyć. Drugim istotnym elementem są zagrożenia wiosennymi powodziami zatorowymi, zagrożenie doliny
dolnej Odry w tym zakresie może sięgnąć nawet do ujścia Warty, obejmując tereny zalewowe w otoczeniu
brzegów głównego koryta rzeki. W przypadku powodzi zimowej największy wpływ na jej zapobieganie mają
działania ludzi polegające na sprawnej akcji lodołamania. Mniej istotne znaczenie mają bardzo rzadko
występujące lokalne powodzie i podtopienia w okresach przepływu wielkich wód. Przyczyną ich występowania są
silne wiatry od strony morza, które potęgują powstanie tzw. cofki i wystąpienie wód z brzegów. Tereny zagrożone
powodzią to przede wszystkim tereny użytkowane rolniczo, położone w dolinach cieków wodnych i rzek. Zasięg
obszarów zagrożonych powodzią wskazano na rysunku zmiany studium.
Drugą grupą zagrożeń jest potencjalne występowanie katastrof komunikacyjnych. Przez obszar gminy przebiega
odcinek magistralnej linii kolejowej oraz odcinek drogi krajowej. Oba te ciągi komunikacyjne przenoszą znaczny
ruch towarów i osób w skali regionalnej. Jednak potencjalne zagrożenie dla mieszkańców gminy ze strony
mogących tam wystąpić katastrof w transporcie lądowym można rozpatrywać na krótkich odcinkach tych
korytarzy przebiegających przez obszary zabudowane.
9. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRODUKCJI I USŁUG
9.1. Uwarunkowania rozwoju produkcji i usług
Gmina posiada znaczny potencjał gospodarczy, oparty w końcu 2008 r. na funkcjonowaniu 541 podmiotów
gospodarczych. Nad sektorem publicznym zdecydowanie dominuje sektor prywatny. Struktura jednostek
zarejestrowanych w systemie REGON w 2008 r. przedstawiała się następująco:
Tabela 22. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon wg sektorów
własnościowych
Sektor publiczny
podmioty gospodarki narodowej ogółem
państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego ogółem
spółki handlowe
Sektor prywatny
podmioty gospodarki narodowej ogółem
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
spółki handlowe
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
Spółdzielnie
JBPIP 2007
45
23
17
1
518
453
15
8
3
Fundacje
stowarzyszenia i organizacje społeczne
Razem:
1
19
541
9.2. Uwarunkowania rozwoju produkcji rolnej i leśne
Tabela 23. Struktura użytkowania gruntów rolnych i leśnych
Tereny otwarte
1.
Lasy i grunty leśne
2.
Użytki rolne
grunty orne
Łąki
Pastwiska
Sady
Razem:
Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne do zmiany studium
powierzchnia
11307
10094
8465
1.013
582
34
21401 ha
udział w %
47,38
42,29
35,47
4,24
2,44
0,14
89,67%
Użytki rolne jeszcze kilkanaście lat temu użytkowane były w zdecydowanej większości przez Państwowe
Gospodarstwa Rolne. Po 1990 r. część gruntów była czasowo odłogowana. Obecnie grunty rolne, co ustalono w
trakcie lustracji terenowych są w większości użytkowane. Nie stwierdzono tu większych obszarów pozostających
w odłogowaniu.
Rolnicza działalność produkcyjna zajmuje bardzo ważne miejsce w strukturze dochodów mieszkańców gminy.
Decyduje o tym znaczący, udział gruntów rolnych w powierzchni gminy. Zajmują one łącznie 10094 ha.
Dominujący udział w strukturze agrarnej gminy mają uprawy, zajmujące powierzchnię 8465 ha, łąki zajmują 1014
ha, pastwiska – 582 ha. Najmniejszą powierzchnię zajmują sady - tylko 34 ha.
Struktura gospodarstw i ich wielkość zmieniła się na terenie gminy w zasadniczy sposób. Umocnił się tu sektor
prywatny, grunty i obiekty dawnych Państwowych Gospodarstw Rolnych objęli częściowo indywidualni właściciele
lub dzierżawcy, wiele z nich pozostaje jednak ciągle niewykorzystanych. Najwięcej jest gospodarstw małych,
mieszczących się w przedziale od 1 do 15 ha, stanowią one ponad 85% całości. Na terenie gminy jest również
grupa gospodarstw o średniej powierzchni pomiędzy 20 a 50 ha, nieliczne są gospodarstwa o średniej
powierzchni pomiędzy 100 a 200 ha oraz wysokiej- do 1000 ha.
Istotnym czynnikiem wpływającym na poziom produkcji rolniczej jest jakość gleb. Gmina dysponuje glebami o
średniej i wysokiej jakości i przydatności pod względem rolniczym. Najlepsze, o klasach III i IV występują w
obrębie polderów Odry, na terenach morenowych poza dnem doliny Odry sytuacja jest pod tym względem
gorsza.
Lasy, obok rolnictwa stanowią podstawę gospodarki gminy, mając znaczący wpływ na strukturę zatrudnienia.
Mieszkowice są siedzibą Nadleśnictwa Mieszkowice, obok pracy w administracji Lasów Państwowych,
zatrudnienie zapewniają również przedsiębiorstwa związane z pracami leśnymi oraz zakłady związane z obróbką
drewna w Mieszkowicach i Starych Łysogórach.
JBPIP 2007
46
9.3. Uwarunkowania rozwoju rekreacji i turystyki
Gmina Mieszkowice posiada znaczny potencjał dla rozwoju turystyki, oparty przede wszystkim o walory
przyrodnicze jej obszaru i otoczenia. Uzupełnieniem wartości przyrody i krajobrazu są zachowane w znacznej
ilości elementy dziedzictwa kulturowego- cenne obiekty zabytkowe.
Podstawowym ogniwem gminnego systemu obsługi ruchu turystycznego jest baza noclegowa, tworzą ją
następujące obiekty:
1) Hotel „Mieszko” w Mieszkowicach,
2) Pensjonat Zdzisław Mróz.
Bazę noclegową gminy uzupełniają gospodarstwa agroturystyczne w:
1) Mieszkowicach,
2) Goszkowie,
3) Starych Łysogórach,
4) Kłosowie.
Gmina leży w obszarze o znacznych walorach krajoznawczych, dostęp do nich jest możliwy między innymi za
pośrednictwem sieci szlaków turystycznych, którą tworzą:
1) Szlaki piesze:
a) szlak Wzgórz Morenowych
b) szlak Nadodrzański
2) Trasy rowerowe:
a) "Zielona Odra"
b) „Mieszkowice i Okolice”,
c) „Śladami historii i Cedyński Park Krajobrazowy”,
3) Szlak Pamięci Narodowej.
Promowaniem oferty turystycznej gminy zajmuje się powołane z inicjatywy Urzędu Miejskiego Centrum Informacji
Turystycznej w Mieszkowicach, pełniące zróżnicowane role ośrodka informacji społecznej, gospodarczej,
kulturalnej i turystycznej.
JBPIP 2007
47
10. UWARUNKOWANIA ROZBUDOWY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
10.1. Komunikacja drogowa
Gmina dysponuje dobrze rozwiniętą siecią drogową, którą tworzą odcinki dróg krajowych, wojewódzkich,
powiatowych i gminnych. Sieć ta zapewnia w dostatecznym stopniu możliwość przemieszczania się pomiędzy
miejscowościami w gminie i komunikowaniu jej obszaru z otoczeniem, charakteryzuje się jednak niskim
standardem technicznym w ciągu części dróg powiatowych i gminnych. Podstawowy układ komunikacyjny
obszaru gminy przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 24. Zestawienie dróg w gminie Mieszkowice
L.p. Kategoria
Długość w obszarze. gminy
Długość odc. utwardzonych
1.
krajowe
14,06
14,06
2.
wojewódzkie
25,30
25,30
3.
powiatowe
88,45
62,88
4.
gminne
162,60
9,20
Przez gminę przebiega odcinek drogi krajowej Nr 31 Szczecin- Kostrzyn klasy G- głównej. Droga przechodzi
przez obszar gminy z północy na południe, przez obszar miasta Mieszkowice w ciągu ulic Chojeńskiej,
Słowackiego, Jana Pawła II, Kościuszki.
Uzupełnieniem podstawowego układu komunikacyjnego gminy są dwa odcinki dróg wojewódzkich:
1) Nr 125- łączący się od strony zachodniej z drogą krajową Nr 31 w miejscowości Wierzchlas,
2) Nr 126- przebiegający z zachodu na wschód przez miejscowości: Stare Łysogórski, Gozdowice,
Mieszkowice, Zielin.
Drogi te stanowią trzon gminnego systemu komunikacji kołowej, przenoszący znaczną część ruchu lokalnego i
tranzytowego w gminie i jej otoczeniu. Ich stan techniczny można określić jako dobry, dysponują dobrej jakości
utwardzoną nawierzchnią, nie mają jednak utwardzanych poboczy oraz chodników we wszystkich terenach
zabudowanych.
Tabela 25. Zestawienie dróg krajowych
L.p. Nr drogi
Nazwa drogi
1.
31
Kostrzyn- Szczecin
Źródło: GDDKiA
Tabela 26. Zestawienie dróg wojewódzkich
L.p. Nr drogi
Nazwa drogi
1.
125
Cedynia- Moryń- Wierzchlas
2.
126
Granica Państwa- Osinów Dolny- Dębno
Źródło: Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich
JBPIP 2007
48
Piętnaście odcinków dróg powiatowych rozprowadza ruch lokalny na terenie całej gminy. Nie wszystkie
dysponują utwardzonymi nawierzchniami, znajdują się często w złym stanie technicznym, ponad 60% ich
przebiegu pilnie wymaga gruntownej modernizacji. Listę tę tworzą następujące odcinki dróg:
Tabela 27. Zestawienie dróg powiatowych
L.p. Nr drogi
Nazwa drogi
1.
1413 Z
Goszków – Białęgi
2.
1414 Z
Mieszkowice- droga powiatowa 1435 Z
3.
1415 Z
Zielin – Czelin
4.
1416 Z
droga 1417 Z- Troszyn
5.
1417 Z
Mieszkowice – Sitno
6.
1418 Z
Mieszkowice – Gozdowice- Czelin
7.
1419 Z
Mieszkowice – Kłosów
8.
1420 Z
Gozdowice – rzeka Odra
9.
1421 Z
Czelin – rzeka Odra
10. 1425 Z
Czachów- Żelechów- Stare Łysogórski
11. 1426 Z
Siekierki- droga powiatowa 1425 Z
12. 1428 Z
Gozdowice- Moryń
13. 1429 Z
Stare Łysogórki- Moryń
14. 1435 Z
Goszków- Wierzchlas- Zielin
15. 1436 Z
Białęgi- Goszków- Wierzchlas
Źródło: Starostwo Powiatowe w Gryfinie
Tabela 28. Zestawienie ulic w ciągu dróg powiatowych w granicach miasta Mieszkowice
L.p. Nr drogi
Nazwa drogi
1.
1424 Z
ul. Moryńska
2.
1495 Z
ul. 1 Maja
3.
1496 Z
ul. F. Chopina
4.
1497Z
ul. Dąbrowszczaków
5.
1498 Z
ul. Dworcowa
6.
1499 Z
ul. Kamienna
7.
1500 Z
ul. Kościelna
8.
1501 Z
ul. Kusocińskiego
9.
1502 Z
ul. Mickiewicza
10. 1503 Z
ul. Młynarska
11. 1504 Z
ul. Słowackiego (część- Plac Wolności)
12. 1505 Z
ul. Rycerska
13. 1506 Z
ul. Sienkiewicza
Źródło: Starostwo Powiatowe w Gryfinie
Drogi gminne odgrywają podstawową rolę w przenoszeniu lokalnego ruchu pojazdów we wszystkich
miejscowościach. Jednak znaczna ich część nie dysponuje utwardzoną nawierzchnią. Oprócz dróg o nawierzchni
bitumicznej, pewną ilość stanowią dawne folwarczne drogi brukowane, pozostałe są drogami gruntowymi. Ich
standard i stan techniczny jest zatem bardzo różny. Powoduje to, że niektóre z nich są nieprzejezdne dla
samochodów osobowych.
JBPIP 2007
49
Tabela 29. Zestawienie dróg gminnych
Lp. Nowy nr
Przebieg
drogi
1.
445001Z
od drogi krajowej 31 do drogi powiatowej 1435Z
2.
445002Z
od drogi powiatowej 1435Z do Jamna
3.
445003Z
od drogo krajowej 31 do Wierzchlasu
4.
445004Z
od drogi krajowej 31 do Mieszkowic
5.
445005Z
od drogi krajowej 31 do Kamionki
6.
445006Z
od drogi krajowej 31 do drogi powiatowej 1414Z /granica miasta/
7.
445007Z
Zielin - Kiwity
8.
445008Z
Kiwity - Nowiny - Starzyn
9.
445009Z
Wielica /kopalnia/ - Mieszkowice
10. 445010Z
Mieszkowice - droga powiatowa 1419Z - Kłosów
11. 445011Z
od drogi Nr126 przez Gozdowice do drogi Nr 126
Tabela 30. Zestawienie ulic w ciągu dróg powiatowych w granicach miasta Mieszkowice
Lp. Nr drogi
Nazwa ulicy
1.
447001Z
Bolesława Chrobrego
2.
447002Z
Czcibora
3.
447003Z
Działki
4.
447004Z
Graniczna
5.
447005Z
Kazimierza Jagiellończyka
6.
447006Z
Jagiellońska
7.
447007Z
Władysława Jagiełły
8.
447008Z
Jana Pawła II /część/
9.
447009Z
Kazimierza Wielkiego
10. 447010Z
Janusza Korczaka
11. 447011Z
Bolesława Krzywoustego
12. 447012Z
Królowej Jadwigi
13. 447013Z
Łączna
14. 447014Z
Władysława Łokietka
15. 447015Z
Ogrodowa
16. 447016Z
Owocowa
17. 447017Z
Plac Wolności
18. 447018Z
droga krajowa 126 - droga powiatowa 1416Z (ul. Pogodna)
19. 447019Z
Polna
20. 447020Z
Przechodnia
21. 447021Z
Szczerbcowa
22. 447022Z
Bolesława Śmiałego
23. 447023Z
Techników
24. 447024Z
Willowa
25. 447025Z
Zaułek Wileński
JBPIP 2007
50
10.2. Komunikacja kolejowa
Przez teren gminy przebiega magistralna linia kolejowa nr 273 relacji Szczecin –Mieszkowice – Wrocław. Jest to
linia dwutorowa, zelektryfikowana łącząca region Śląska z Zespołem Elektrowni „Dolna Odra” S. A. i portem
szczecińskim. Linia ta ma kategorie linii magistralnej, pasażersko – towarowej. Linie kolejowe będące na terenie
gminy znajdują się w obszarze działania Zakładu Linii Kolejowych w Szczecinie. Nieruchomości tworzące szlak
kolejowy są w całości terenami zamkniętymi.
10.3. Żegluga śródlądowa
Gmina Mieszkowice leży w dolinie Odry, jednego z głównych szlaków wodnych tej części Europy, w pobliżu
połączenia dwóch międzynarodowych dróg wodnych E 30 oraz E 70, przenoszących ruch w kierunkach wschódzachód i północ- południe, województwo zachodniopomorskie jest obszarem szczególnej, jak na warunki polskie,
koncentracji przewozów transportem wodnym. Szacuje się, że krajowa żegluga śródlądowa przewozi tu ponad
6 milionów ton (70% całej masy ładunkowej), w tym większość w relacjach zagranicznych.
Do największych polskich armatorów w żegludze śródlądowej, działających w obszarze województwa, należą:
„Odratrans” S. A., Żegluga Bydgoska S. A., Żegluga Szczecińska, rośnie też znaczenie małych firm,
dysponujących jedną lub kilkoma barkami. W ostatnich latach na Dolnej Odrze wzrósł ruch jednostek
zagranicznych. Łącznie w obu kierunkach ze szlaku wodnego Dolnej Odry korzysta około 17 tys. statków
śródlądowych, co obrazuje skalę ruchu żeglugowego na tym odcinku.
10.4. Zaopatrzenie w wodę
Gmina posiada dobrze rozwiniętą sieć wodociągową. Całkowita długość czynnej sieci wodociągowej w gminie
wynosi 72,06 km. Woda jest dostarczana do odbiorców za pomocą niezależnych systemów wodociągowych,
znajdujących się pod zarządem różnych instytucji.
Tabela 31. Zestawienie systemów wodociągowych w gminie
Liczba
Nazwa
mieszkańców
Nazwa właściciela- obsługującego
podłączonych
Lp. ujęcia/lokalizacja
do wodociągu
1. Mieszkowice
Zakład Usług Komunalnych Sp. z o. o. w
3 708
Mieszkowicach
2. Goszków
Zakład Usług Komunalnych Sp. z o. o. w
340
Mieszkowicach
3. Zielin
Wodociągi Zachodniopomorski Sp. z o.o.
887
w Goleniowie
4. Kurzycko
Wodociągi Zachodniopomorski Sp. z o.o.
1 561
w Goleniowie
5. Kępa
Spółdzielnia Mieszkaniowa „POMOC” w
949
Troszynie
6. Kamionka
Stadnina Koni „BIELIN” Sp. z o.o.
191
w Bielinie
Razem:
7 636
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Gminy Mieszkowice
Długość (m)
9 300
3 000
12 100
38 409
7 000
1 400
71 209
W obszarze gminy znajduje się 21 ujęć wody dla celów użytkowych, z czego w użytkowaniu przez wymienione
wyżej układy zasilania w wodę znajduje się 12 ujęć. Pozostałe, nieczynne ujęcia wody są pozostałością po
systemach wodociągowych zasilających nieużytkowane obecnie obiekty produkcji rolniczej. Stan techniczny
użytkowany sieci kształtuje się rozmaicie, w zależności od wieku i intensywności ich użytkowania.
Wody głównych poziomów użytkowych pochodzą zarówno z trzecio- jak i czwartorzędu. Znajdują się na
głębokości 15-50 m, są dobrej jakości, eksploatowane za pośrednictwem studni głębinowych. Działki w utoczeniu
JBPIP 2007
51
ujęć są zabezpieczone ogrodzeniem zapobiegającym ewentualnej ingerencji w stan znajdujących się w ich
obrębie urządzeń.
Dla ujęcia wody w Mieszkowicach przy ul. Warszawskiej ustalono na podstawie decyzji Wojewody
Szczecińskiego Nr OSB-8/ 6226/11/98 z dnia 21-12-1998 strefy ochronne. Zasięg strefy pośredniej i
bezpośredniej ochrony ujęcia wody wskazano na rysunku zmiany studium. Decyzja straciła moc w dniu 05-072005, jednak zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12.12.2003r. o zmianie ustawy Prawo wodne (Dz. U. Nr 228,
poz. 2259) strefy ochronne ujęć wody, ustanowione na podstawie przepisów ustawy z dnia 24.10.1974r. - Prawo
wodne, stają się strefami ochronnymi ujęć wody w rozumieniu przepisów aktualnie obowiązującej ustawy. Prawo
wodne z dnia 18.07. 2001r. W konsekwencji – od dnia wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne,
czyli od 30 grudnia 2003r., strefy ochronne ujęć wód nadal istnieją. W związku z tym, jeżeli decyzja
ustanawiająca daną strefę była decyzją terminową, to traci ona moc w określonym w niej terminie, ale strefa
ochronna nadal istnieje. Zakazy, nakazy i ograniczenia obowiązujące w jej zasięgu, wynikające z
obowiązujących przepisów należy ustalić w drodze prawa miejscowego.
10.5. Odprowadzenie i unieszkodliwienie ścieków
Całkowita długość sieci kanalizacji sanitarnej w gminie wynosi 43,56 km, zostało do niej przyłączonych 1698
gospodarstw domowych. Stopień skanalizowania obszaru gminy jest zróżnicowany, o ile w mieści do sieci
podłączone jest 98% mieszkańców, tereny miejscowości gminy skanalizowano w 60 %. Do miejscowości
włączonych do gminnego systemu kanalizacji sanitarnej należą:
1) Kłosów,
2) Kurzycko,
3) Troszyn,
4) Sitno,
5) część miejscowości Zielin,
6) część miejscowości Czelin,
7) część miejscowości Stare Łysogórki.
Łącznie Gmina Mieszkowice dysponuje systemem kanalizacji sanitarnej funkcjonującej w oparciu o dwie sieci,
zrzucające nieczystości do oczyszczalni ścieków położonej w Mieszkowicach (oczyszczalnia mechanicznobiologiczna o wydajności 760 m3/d, posiada rezerwy umożliwiające podłączanie kolejnych miejscowości).
Pozostałe, nieliczne już miejscowości gminy nie dysponują systemami kanalizacji, ścieki z ich obszaru
odprowadzane są do zamkniętych zbiorników na nieczystości płynne, powodując czasem lokalne zagrożenia dla
czystości wód podziemnych, dotyczy to w znacznym stopniu rozproszonych pojedynczych gospodarstw rolnych,
trudnych do objęcia zbiorczymi systemami kanalizacji sanitarnej. Eliminacja tych niekorzystnych dla stanu
środowiska zjawisk jest jednym z głównych zadań inwestycyjnych gminy na przestrzeni ostatnich lat.
10.6. Zaopatrzenie w ciepło i gaz
Z kotłowni wbudowanych korzysta na terenie miasta 1640 gospodarstw domowych, stanowi to 21% mieszkańców
gminy. Pozostała, znacząca grupa mieszkańców korzysta ze zbiorczych systemów zaopatrzenia w ciepło lub
korzysta z pieców węglowych. Udział w rynku ciepła budynków użyteczności publicznej, usług i handlu kształtuje
się na niskim poziomie. Najwyższą gęstość zapotrzebowania na nośniki energetyczne zdecydowanie ma
centralna część miasta oraz obiekty zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej w jego otoczeniu.
Inaczej przedstawia się sytuacja w pozostałych miejscowościach gminy. Największe zapotrzebowanie na moc
cieplną mają również zasoby mieszkalne, natomiast udział w zapotrzebowaniu budynków użyteczności publicznej
jest znacznie mniejszy, składają się na nie potrzeby głównie szkół, świetlic. W gminie w budynkach mieszkalnych
zdecydowanie przeważają węglowe źródła ciepła, mając przeważający udział w łącznym sposobie pokrycia tych
potrzeb.
Źródłem zasilania Gminy Mieszkowice w gaz ziemny jest magistrala gazowa wysokiego ciśnienia 2 x 500 mm relacji
Odolanów – Police, od której prowadzi odgałęzienie do Gminy Mieszkowice gazociągiem średniego ciśnienia DN
JBPIP 2007
52
150/180 PE przebiegająca wzdłuż drogi Mieszkowice – Szczecin. Obszar miasta w całości posiada dostęp do
rozdzielczej sieci gazowej, w przygotowaniu są prace obejmujące podłączenie do rozdzielczej sieci gazowej terenów
miejscowości Zielin.
W miejscowościach bez dostępu do sieci gazowej użytkowany jest także gaz płynny propan-butan,
wykorzystywany w kuchniach oraz w mniejszym zakresie dla potrzeb ogrzewania. Gaz rozprowadzany jest
poprzez sieć wymiany butli gazowych oraz indywidualnie dostarczany do przydomowych zbiorników na gaz
płynny.
10.7. Eksploatacja i przesył ropy naftowej i gazu ziemnego
W obszarze gminy znajduje się złoże ropy naftowej i gazu ziemnego „Zielin”. Dla terenów złoża wyznaczono
obszar i teren górniczy. Do urządzeń technicznych, służących eksploatacji tych surowców naturalnych należą
zbudowane wraz z uruchomieniem wydobycia ropociągi, gazociągi, odwierty eksploatacyjne oraz nowo
wybudowane rurociągi przesyłowe:
1) gazu surowego DN 150/10 Mpa relacji OG Górzyca- Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu Zielnego „Zielin”,
2) gazu handlowego DN 200/7 Mpa relacji Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu Zielnego „Zielin”- ARCTIC PAPER
S.A. Kostrzyn.
Przez północno wschodnią część obszaru gminy przebiega odcinek północnej nitki rurociągu naftowego
„Przyjaźń”, zaopatrującego w ropę naftową kraje Europy Zachodniej. Rurociąg, otwarty w 1964 roku, rozpoczyna
bieg w mieście Almietiewsk, biegnie poprzez Samarę i Briańsk do Mozyrza, gdzie rozdziela się na dwie nitki:
północną, biegnącą przez Białoruś i Polskę do niemieckiego Lipska oraz południową, biegnącą przez Ukrainę,
Słowację dwoma odgałęzieniami do Czech i Węgier. Operatorem rurociągu w Rosji i tak zwanej bliskiej zagranicy
jest Rosyjski Transneft.
10.8. Elektroenergetyka
Energia elektryczna dla gminy dostarczana jest na poziomie napięcia SN – 15 kV ze stacji elektroenergetycznej
110/15kV GPZ „Bielin”. Optymalne długości linii 15 kV na terenie gminy kwalifikują ją do obszarów o dobrych
warunkach zasilania. Bilans energetyczny jest korzystny, transformatory w większości miejscowości dysponują
nadwyżką mocy. Wynika to głównie ze spadku zapotrzebowania na energię w miejscowościach, w których
zaprzestały swej działalności PGR. Większość linii i urządzeń jest w dobrym stanie technicznym, dlatego też sieć
energetyczna terenu gminy zapewnia zaopatrzenie w energię we właściwym zakresie tak pod względem
obecnego jej użytkowania, jak i potencjalnego wzrostu poboru energii w najbliższej przyszłości.
10.9. Energia wodna
W obszarze gminy funkcjonuje obecnie jedna mała elektrownia wodna w miejscowości Stare Łysogórki. Gmina
dysponuje możliwościami korzystania z energii spadku wody, na dwóch głównych ciekach wodnych – Słubi i
Kurzycy.
10.10 .Telekomunikacja
Większość obszaru gminy jest pokryta siecią telefoniczną TP S.A., zapewnia ona możliwość podłączenia
wszystkich miejscowości. Do sieci telefonicznej włączone są wszystkie miejscowości gminy. Na terenie gminy
funkcjonują w systemie automatycznym centrale telefoniczne włączone do sieci komunikacyjnej za
pośrednictwem linii światłowodowych.
Uzupełnieniem gminnej sieci telekomunikacyjnej jest telefonia komórkowa. Całość obszaru gminy pokryta jest
zasięgiem operatorów telefonii komórkowej GSM. Ze względu na bliskość granicy państwowej znaczna część
terenu gminy jest również pokryta zasięgiem niemieckich operatorów telefonii komórkowej.
JBPIP 2007
53
Tabela 32. Zestawienie stacji bazowych telefonii komórkowej w obszarze gminy
Lp. Lokalizacja
1.
Mieszkowice, dz. 152/4
2.
Mieszkowice, Dworcowa 5
3.
Mieszkowice, Młynarska, Dz. Nr 38/1
4.
Mieszkowice, Dworcowa 5
Sieć
Era GSM
Orange
Plus GSM
10.11. Gospodarka odpadami
Gmina Mieszkowice dysponuje własnym składowiskiem odpadów stałych, położonym w miejscowości Kurzycko.
Składowisko to zostało wybudowane w 1994 roku przez Urząd Miejski. Zarządcą jego jest Zakład Usług
Komunalnych Sp. z o. o. w Mieszkowicach.
Składowisko zajmuje powierzchnię 4,54 ha i ma pojemność ok. 151.809 m3. Podłoże składowiska uszczelnione
jest geomembraną HDPE, posiada drenaż odcieków wraz ze zbiornikiem bezodpływowym oraz urządzenia
odgazowania. Na składowisku znajduje się również budynek socjalny, garaż oraz boksy do składowania
wyselekcjonowanych odpadów. Składowisko wyposażone jest w agregat prądotwórczy, prasę do butelek PET i
makulatury, a także kompaktor do zagęszczania składowanych odpadów. Pierwsza kwatera składowiska (1,46
ha) wypełniona jest w około 40%, natomiast II kwatera 1,84 ha znajduje się w fazie projektu.
Na terenie gminy znajduje się nieczynny mogilnik, położony w obrębie Kurzycko, składa się z 34 zbiorników o
szacunkowej zawartości odpadów 65,7 m3. Mogilnik ten przeznaczony jest do likwidacji w II etapie programu
likwidacji mogilników na terenie województwa zachodniopomorskiego. Do chwili obecnej zakończono prace
związane z wydobyciem przeterminowanych środków ochrony roślin. Kolejnym etapem prac będzie wydobycie
skażonej gleby oraz betonowych studni z terenu mogilnika oraz poddanie ich utylizacji.
Gmina Mieszkowice rozwija program selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Zakład Usług Komunalnych Sp.
z o. o. prowadzi ją w oparciu o pojemniki typu igloo, metalowe pojemniki siatkowe oraz kontenery funkcjonujące
w systemie donoszenia, rozstawione w najbardziej uczęszczanych miejscach miasta i gminy. Zbiórka obejmuje
opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych, opakowania ze szkła, złom metalowy.
11. UWARUNKOWANIA KSZTAŁTOWANIA ŁADU PRZESTRZENNEGO
11.1. Podział administracyjny obszaru gminy
Obszar gminy, obok wydzielonych administracyjnie terenów miasta tworzy dziesięć sołectw. Należą do nich:
1) Goszków,
2) Plany,
3) Wierzchlas,
4) Troszyn,
5) Kłosów,
6) Zielin,
7) Stary Błeszyn,
8) Kurzycko,
10) Czelin.
JBPIP 2007
54
11.2. Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
Gmina dysponuje obowiązującymi planami miejscowymi zagospodarowania przestrzennego dla nieznacznego
części obszaru. Dokumenty te są wiążące dla inwestorów, na postawie wypisów i wyrysów z planu mogą oni
uzyskać pozwolenia na budowę.
Tabela 33. Zestawienie obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego
Lp. Data
Numer Uchwały
Tytuł uchwały
Pow. ha
uchwalenia
1.
1995-06-25
XLV/14/95
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego terenu Kopalni Gazu „ZIELIN”
gmina Mieszkowice
4,43
2.
1998-06-18
XLV/388/98
w sprawie zatwierdzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego miejscowości
Gozdowice
37,22
3.
2004-07-08
XXI/197/04
w sprawie uchwalenia miejscowego planu
Stare Łysogórki
46,78
4.
2004-07-08
XXI/151/04
w sprawie zmian w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego obejmującym
rejon ulicy Chojeńskiej i Bolesława Chrobrego
7,26
5.
6.
7.
2007-03-26
2008-06-26
2010-03-25
VII/46/07
XX/158/08
XXXVII/296/10
w sprawie uchwalenia miejscowego planu
Stary Błeszyn Gm. Mieszkowice
950,00
przestrzennego dla siłowni wiatrowych w rejonie
wsi Kamionka i Wierzchlas- Gmina Mieszkowice
650,00
przestrzennego obszaru obejmującego działki nr
225/2, 322 i 323 w obrębie Kurzycko, Gmina
Mieszkowice
JBPIP 2007
55
4,86
Urząd Miejski prowadzi obecnie prace nad dwoma projektami miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego, decyzję o ich sporządzeniu podjęto na podstawie zapisów następujących uchwał:
1) Nr XXXVI/292/10 Rady Miejskiej w Mieszkowicach z dnia 28 stycznia 2010 roku w sprawie przystąpienia do
sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszarów położonych w obrębie Kępa
gm. Mieszkowice,
2) Nr XXXVIII/309/10 z dnia 29 kwietnia 2010 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego w obrębach Sitno i Troszyn.
12. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Na podstawie analizy poszczególnych elementów diagnozy stanu zagospodarowania przestrzennego oraz
uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, Gminę Mieszkowice można scharakteryzować w następujący
sposób:
1) dysponuje tradycjami historycznymi wyróżniającymi ją w skali ponadregionalnej,
2) dysponuje promowym przejściem granicznym w miejscowości Gozdowice,
3) ma atrakcyjne warunki położenia geograficznego, leży w zasięgu oddziaływania dużych ośrodków miejskich
o znaczeniu regionalnym (Szczecina i Berlina),
4) posiada wartościowe zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego, których większość wchodzi w obręb
terenów chronionych Cedyńskiego Parku Krajobrazowego oraz Obszarów Natura 2000,
5) posiada atrakcyjne walory dla rozwoju turystyki i rekreacji dla różnych grup odbiorców,
6) istnieje tu potencjał dla utrzymania wyspecjalizowanych form produkcji rolniczej ze względu na
dysponowanie znacznym areałem gruntów rolnych,
7) istnieje tu potencjał dla rozwoju leśnictwa w obrębie istniejących kompleksów leśnych oraz obiektów
związanych z przetwórstwem drewna,
8) miasto odgrywa ważną rolę w systemie obsługi mieszkańców gminy, będzie głównym ośrodkiem koncentracji
mieszkalnictwa i usług, dysponuje wolnymi terenami dysponuje rezerwami terenowymi dla wprowadzenia
nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej,
9) stabilna liczba ludności oraz znaczny udział grupy w wieku produkcyjnym w całkowitej liczbie mieszkańców
stanowi bazę do rozwoju gospodarczego gminy.
Do głównych grup problemów związanych z rozwojem gminy należą:
1) niedostateczne uzbrojenie dotychczasowych rezerw terenowych przeznaczonych pod rozwój zabudowy,
2) brak szerokiej oferty inwestycyjnej dla rozwoju produkcji i niedostateczne rezerwy terenowe, mogące służyć
rozwojowi tego typu działalności,
3) słaba infrastruktura turystyczna oraz degradacja zabytkowych układów osadniczych i dawnych zespołów
podworskich, stanowiących część potencjału niezbędnego do rozwoju turystyki,
4) dysproporcje w rozwoju funkcjonalno-przestrzennym oraz w standardach zamieszkiwania w mieście i
pozostałych miejscowościach gminy,
5) dysproporcje w dostępie mieszkańców miasta i gminy do podstawowych usług,
6) niewystarczające wykorzystanie szczególnych walorów położenia nad odrzańską drogą wodną i kanałem
Hawela - Odra oraz ograniczenia prawne uniemożliwiające żeglugę pasażerską po Odrze,
7) bezrobocie strukturalne mieszkańców gminy w obrębie miejscowości związanych wcześniej z
funkcjonowaniem wielkoobszarowych gospodarstw rolnych,
8) ograniczanie zagrożenia powodziowego ze strony Odry,
9) konieczność zlikwidowania uciążliwości drógi krajowej Nr 31 na obszarach zurbanizowanych poprzez
budowę obwodnicy miejskiej (przejście drogą o parametrach technicznych klasy G przez zabytkowy układ
przestrzenny miasta nie jest możliwe bez naruszenia istniejącej cennej pod względem historycznym
zabudowy).
JBPIP 2007
56
CZĘŚĆ II- KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
1. CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO GMINY
Podstawowym celem rozwoju społeczno- gospodarczego i przestrzennego gminy jest uzyskanie struktury
przestrzennej terenów zabudowanych, która w zrównoważony sposób wykorzystuje walory przyrodnicze i
kulturowe gminy oraz jej zasoby i potencjał dla potrzeb rozwoju. Cel ten będzie realizowany przez następujące
grupy działań:
1) budowę kompleksowego systemu ochrony przyrody i krajobrazu oraz poprawę stanu środowiska,
2) pełne wykorzystanie przyjętych zasad ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska przyrodniczego oraz
jego rewitalizacji w procesy zrównoważonego rozwoju społeczno- gospodarczego i przestrzennego,
3) ochronę dziedzictwa kulturowego, służące utrwalaniu tożsamości miasta i gminy,
4) uzyskanie wzrostu gospodarczego i zwiększenie efektywności gospodarowania przy wykorzystaniu
szczególnych walorów położenia gminy,
5) uzyskanie wysokich standardów i ładu przestrzennego miasta i miejscowości gminy.
Realizacja powyższych celów wiąże się z koniecznością przybliżenia w działaniach związanych z kształtowaniem
struktury funkcjonalno- przestrzennej obszaru gminy do wizji rozwoju gminy, zawartej w strategii rozwoju gminy.
JBPIP 2007
57
2. KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KRAJOBRAZU
2.1 Rezerwaty przyrody
W Gminie Mieszkowice znane są dwie propozycje utworzenia rezerwatu przyrody, dotyczą one:
1) rezerwatu przyrody „Dolina Słubi”,
2) rezerwatu przyrody w dolinie Odry między Czelinem a Siekierkami „Łąki Nadodrzańskie”.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych składników różnorodności
biologicznej kontynentu europejskiego, wdrażanym od 1992 r. w sposób spójny pod względem metodycznym i
organizacyjnym na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.
Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w
sprawie ochrony dzikich ptaków i Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony
siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
Obszar gminy leży w granicach następujących obszarów Natura 2000:
1) obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Dolnej Odry” (kod obszaru PLB320003),
2) specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolna Odra” (kod obszaru PLH320037),
3) specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Mieszkowicka Dąbrowa”(kod obszaru PLH320051).
Przedmiotem ochrony w granicach wymienionych wyżej obszarów są:
1) typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG,
2) gatunki, których dotyczy Artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG i gatunki wymienione w Załącznikach I i II
Dyrektywy Rady 92/43/EWG, w tym w szczególności:
a) ptaki wymienione w Załączniku I, w tym gatunki regularnie migrujące,
b) ssaki, płazy i gady, ryby, bezkręgowce wymienione w Załączniku II.
Szczegółowe zestawienia gatunków fauny i flory objętych ochroną w ramach obszarów Natura 2000 zawierają
Standardowe Formularze Danych, sporządzone dla każdego z obszarów. W ich granicach obowiązują przepisy
szczególne, działania inwestycyjne tam prowadzone mogą wymagać przeprowadzenia postępowania w sprawie
oddziaływania na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227).
Do czasu opracowania planu ochrony Parku, w jego obszarze utrzymuje się następujące zakazy wynikające z
treści Rozporządzenia Nr 24/2006 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 16 lutego 2006 roku w sprawie
Cedyńskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Zach. Nr 31, poz. 539):
1) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.),
2) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc
rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w
ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej,
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby
ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy,
odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych,
4) pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków
roślin i zwierząt (zakaz nie dotyczy wydobywania piasku i żwiru w ramach koncesji udzielonych do dnia
wejścia w życie niniejszego rozporządzenia),
JBPIP 2007
58
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z
zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem,
remontem lub naprawą urządzeń wodnych,
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służb ochronie przyrody lub racjonalnej
gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej,
7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych
zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej
(zakaz nie dotyczy miejsc wyznaczonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin lub w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gmin),
8) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych,
9) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych,
10) prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową,
11) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych,
12) organizowania rajdów motorowych i samochodowych,
13) używania łodzi motorowych innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych.
Zmiana studium zakłada objecie ochroną w formie użytków ekologicznych następujących obszarów:
1) „Muggenburskie Bagno” położony w Obrębie Łysogórki, oddziały 80bcd, 79i, dla zachowania walorów
przyrodniczych bagna porośniętego roślinnością szuwarową z pojedynczą sosną i olszą,
2) „Bagno pod szkółką” o powierzchni 11,45 ha położony w Obrębie Łysogórki, oddziały 137b, 138d, g, i,
obejmuje kompleks śródleśnych, eutroficznych i zarastających jeziorek wraz z otaczającymi bagiennymi
szuwarami turzycowymi oraz bagiennymi olsami, stanowiącymi matecznik przyrody i miejsce ważne dla
fauny,
W rozdziale 2.9. wskazuje się ponadto potencjalne użytki ekologiczne, ujęte w waloryzacji przyrodniczej
województwa zachodniopomorskiego.
JBPIP 2007
59
2.5. Cenne zbiorowiska oraz chronione gatunki zwierząt
Przedmiotem szczególnej ochrony są cenne zbiorowiska oraz chronione gatunki roślin i zwierząt, których
obecność udokumentowano na podstawie odpowiednich badań i przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej
oraz opracowanych w ostatnich latach operatów szczegółowych do planu ochrony Cedyńskiego Parku
Krajobrazowego. Celem ochrony tych ekosystemów jest zachowanie pełnej różnorodności świata roślin i
zwierząt, a w szczególności gatunków zagrożonych wskutek działalności człowieka.
Zmiana studium ustala zachowanie i ochronę lokalnych korytarzy ekologicznych, powiązanych z systemem
ciągów zieleni oraz zadrzewień śródpolnych i przydrożnych, poprzez realizację działań polegających na
1) zachowaniu ciągłości przebiegu lokalnych korytarzy ekologicznych w celu umożliwienia migracji fauny,
2) ochronie przed zmianą użytkowania i przekształceniami.
Dla poprawy jakości użytkowej wód i racjonalizacji użytkowania jej zasobów zmiana studium ustala:
1) zwiększenie zasobów w zlewniach poprzez:
a) odbudowę urządzeń piętrzących oraz budowę nowych obiektów,
b) budowę obiektów małej retencji wodnej,
2) ochronę wód powierzchniowych poprzez:
a) zapewnienie publicznego dostępu do jezior w pasie terenu o szerokości określonej przepisami ustawy
prawo wodne,
b) sukcesywną modernizację istniejącej sieci kanalizacyjnej (rozdział kanalizacji sanitarnej i deszczowej) i
budowę nowych sieci oraz:
a. budowę oczyszczalni przydomowych na terenach, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest
nieopłacalna z przyczyn ekonomicznych lub technicznych,
b. ewidencjonowanie i kontrola techniczna zbiorników bezodpływowych,
c. kontrolę punktów zrzutu ścieków przemysłowych,
d. stopniowe ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko zanieczyszczeń obszarowych
pochodzących z działalności rolniczej,
3) racjonalizację użytkowania zasobów wód poprzez:
a) modernizację istniejących stacji uzdatniania wody,
b) minimalizację strat na przesyle wody wodociągowej poprzez sukcesywną wymianę i renowację
wyeksploatowanych odcinków sieci wodociągowej,
c) wspieranie działań podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą, w tym
eliminowanie nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych do celów przemysłowych oraz przez
wprowadzenie zamkniętego obiegu wody w przemyśle,
d) przeprowadzenie akcji edukacyjno – informacyjnej propagującej optymalizację zużycia wody przez
indywidualnych użytkowników,
4) ochronę wód podziemnych w zakresie objętym przepisami szczególnymi.
JBPIP 2007
60
2.6. Ochrona powietrza atmosferycznego
Dla poprawy jakości powietrza atmosferycznego zmiana studium ustala:
1) ograniczanie emisji zanieczyszczeń poprzez:
a) modernizację układów technologicznych oraz montaż urządzeń ograniczających emisję pyłów w
obiektach produkcyjnych,
b) eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych i gospodarstwach domowych,
rozpowszechnienie stosowania drewna, trocin, wierzby energetycznej czy gazu,
c) promowanie nowych nośników energii ekologicznej pochodzących ze źródeł odnawialnych – energia
słoneczna, wiatrowa, wodna,
d) prowadzenie edukacji ekologicznej w zakresie wykorzystania proekologicznych nośników energii,
2) ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych poprzez:
a) wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszarów zabudowanych,
b) bieżącą modernizację dróg i ciągów komunikacyjnych,
c) likwidację barier technicznych oraz tworzenie ścieżek rowerowych,
3) ograniczenie emisji hałasu w środowisku poprzez:
a) dokonanie rozpoznania klimatu akustycznego ze wskazaniem terenów szczególnie narażonych na
emisję hałasu,
b) wyznaczenie stref ochronnych wokół zakładów przemysłowych, wyłączonych z zabudowy związanej ze
stałym pobytem ludzi.
2.7. Złoża kopalin
W odniesieniu do złóż kopalin zmiana studium ustala poszukiwanie i rozpoznanie nowych złóż ropy naftowej i
gazu, zgodnie z zapisami koncesji Kostrzyn- Myślibórz Nr 22/95/p z dnia 03-08-1995.
Dla ochrony powierzchni ziemi i gleb przed degradacją zmiana studium ustala:
1) ochronę gruntów rolnych wysokiej jakości, ze szczególnym uwzględnieniem zwartych kompleksów, leżących
poza terenami zurbanizowanymi,
2) ochronę gleb przed erozją dzięki zalesianiu terenów zdegradowanych,
3) rekultywację gleb zdegradowanych,
4) ochronę gleb przed niewłaściwą agrotechniką i nadmierną intensyfikacją produkcji rolnej oraz nadmiernym
stosowaniem środków ochrony roślin i nawozów,
5) stosowanie zabiegów przeciwerozyjnych na glebach położonych na stokach poprzez wprowadzanie zalesień
glebochronnych,
6) zachowanie w dotychczasowym użytkowaniu terenów łąk i pastwisk w dolinie Odry oraz na śródpolnych
obniżeniach.
2.8. Ochrona zasobów leśnych
Dla ochrony zasobów leśnych przed niekorzystnymi zmianami w środowisku zmiana studium ustala:
1) ochronę i powiększanie zasobów leśnych poprzez wprowadzanie zalesień na gruntach wyłączanych z
produkcji rolniczej,
2) użytkowanie zasobów leśnych przez realizację funkcji produkcyjnych na zasadzie racjonalnej gospodarki
leśnej,
3) szkolenie prywatnych właścicieli lasów na temat prawidłowych zasad gospodarki leśnej,
4) udostępnianie i zagospodarowanie lasów do celów rozwoju turystyki i wypoczynku, regeneracji zdrowia,
edukacji ekologicznej w porozumieniu z nadleśnictwem.
JBPIP 2007
61
2.9. Potencjalne formy ochrony wskazane w zaloryzacji przyrodniczej województwa
zachodniopomoskiego
Waloryzacja przyrodnicza województwa zachodniopomorskiego została wykonana na zlecenie Zarządu
Województwa Zachodniopomorskiego zgodnie z umową nr 3/WGiRR/BPP/2008 z 13 listopada 2008 r.
Opracowanie posłużyć ma do wykonania opracowania ekofizjograficznego dla potrzeb planu zagospodarowania
przestrzennego województwa zachodniopomorskiego. W opracowaniu zawarte zostały wykazy flory i fauny,
opisy roślinności i fauny województwa jak również wykazy i opisy istniejących form ochrony przyrody
przewidzianych ustawą o ochronie przyrody. Ponadto zweryfikowano w terenie wszystkie obszary i obiekty
zaproponowane w waloryzacjach przyrodniczych gmin i przedstawiono je, jako potencjalne obszary i obiekty
wyznaczone do ochrony. Dla obszaru gminy w opracowaniu wskazano obiekty i obszary, które ze względu na
swoje walory przyrodnicze powinny zostać objęte ochroną prawną. Ich zastawienie prezentują zamiszczone
poniżej tabele.
Tabela 34. Potencjalne pomniki przyrody ożywionej – drzewa, grupy drzew i aleje
Lp
Obiekt
Zagrożenia
Zalecenia konserwatorskie
1.
cis pospolity obwód 160 cm, wysokość 11 m,
Gozdowice
wycięcie
ochrona czynna
2.
szpaler dębów 394, 330, 426, 330, 505, 366,
370 cm, stan zdrowotny dobry; przy polnej
drodze z Goszkówka na północ
wycięcie
ochrona czynna
3.
stare dęby, część zamarła lub zamiera, dobrej
kondycji jeden dąb szypułkowy, obwód 405
cm; na zamierających drzewach występuje
pachnica; Lasy Dębnowskie, oddział 359
usunięcie
ochrona
ścisła,
zachować
zamierające drzewa będące
miejscem
występowania
rzadkiego gatunku chrząszcza
pachnicy
Zagrożenia
Tabela 35. Potencjalne użytki ekologiczne
Lp.
Nazwa
Cel ochrony
1.
2.
JEZIORO
ZIELIŃSKIE
JEZIORO
MIESZKOWICKIE
ochrona miejsc rozrodu
wielu gatunków płazów i
ptaków wodno-błotnych
eutrofizacja
związana ze
spływami
powierzchniowy
mi oraz
odprowadzanie
ścieków,
rabunkowa
gospodarka
rybacka.
chronić przed eutrofizacją
ochrona miejsc rozrodu
wielu gatunków płazów i
ptaków wodno-błotnych,
rzadkie gatunki ptaków
(bąk, bączek, wąsatka)
eutrofizacja
związana ze
spływami
powierzchniowy
mi, oraz
kanalizacją
burzową,
nielegalne
kopanie stawów,
brak koszenia
łąk.
chronić przed eutrofizacją
JBPIP 2007
62
Tabela 36. Potencjalne zespoły przyrodniczo – krajobrazowe
Lp.
Nazwa
Cel ochrony
Zagrożenia
1.
2.
ŁĄKI W DOLINIE
KURZYCY
JEZIORO
KACZORZE
kompleks
znaturalizowanych łąk
stanowiący regionalny
korytarz ekologiczny
ochrona miejsc lęgowych
cennych gatunków
ptaków, liczny derkacz;
płazów, mięczaków i
owadów. stanowiska
storczyków
zniszczone rabunkową
gospodarką rybacką
jezioro dawniej
mezotroficzne z łąkami
ramienic, bogata rzeźba
terenu, stanowiska roślin
chronionych (m. in.
wiciokrzewu pomorskiego)
intensyfikacja
wykorzystania
łąk, eutrofizacja,
zaorywanie łąk
ekstensyfikacja gospodarki
łąkowej, zatrzymanie zaorywania
eutrofizacja
wód, dewastacja
i zaśmiecanie
przez rybaków
przebudowa drzewostanu w celu
naturalizacji (zwiększenie udziału
dębów), wykorzystanie
ograniczone do wędkarstwa w
wyznaczonym miejscu,
zatrzymanie rabunkowego
rybactwa
JBPIP 2007
63
3. KIERUNKI OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
3.1. Zasady ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego
Zgodnie z przyjętymi celami rozwoju przestrzennego, w jego ukierunkowaniu równie ważną rolę jak ochrona
środowiska przyrodniczego pełnić będą przyjęte kierunki ochrony środowiska kulturowego. Przedmiotem ochrony
są w tym zakresie:
1) krajobraz kulturowy,
2) historycznie ukształtowane układ zabudowy miasta Mieszkowice,
3) pojedyncze obiekty i zespoły obiektów zabytkowych w miejscowościach gminy,
4) zabytkowe założenia sakralne,
5) cmentarze i parki publiczne,
6) zabytkowe aleje,
7) stanowiska archeologiczne.
Celem ochrony wartościowych dóbr kultury jest utrwalenie tożsamości i odrębności kulturowej regionu oraz
ochrona i rehabilitacja historycznie ukształtowanych zespołów zabytkowych lub pojedynczych obiektów. Dla
ochrony tych wartości zmiana studium ustala następujące działania i zasady:
1) ochronę obszarów historycznie ukształtowanego krajobrazu kulturowego- w szczególności obszaru starego
miasta i jego otoczenia,
2) utrzymanie wyznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego granic urbanistycznego rozwoju
miasta,
3) przeprowadzenie aktualizacji i weryfikacji wykazu obiektów zabytkowych wraz z częściowym poszerzeniem
rejestru zabytków o obiekty z tego wykazu,
4) konieczność uwzględnienia zaleceń WKZ w odniesieniu do obiektów ujętych w spisie konserwatorskim,
5) przywrócenie wysokiej wartości walorów architektoniczno-urbanistycznych zabudowy terenów położonych w
historycznym centrum miasta.
W celu realizacji ochrony wartości kulturowych i krajobrazowych zmiana studium ustala następujące kierunki
działań:
1) wyznaczenie obszarów objętych ochroną konserwatorską oraz utrzymanie zasad ich zagospodarowania,
2) wyznaczenie obszarów objętych archeologiczną oraz utrzymanie zasad ich zagospodarowania,
3) opracowanie ewidencji konserwatorskich oraz projektów zagospodarowania dla wszystkich założeń
parkowych i cmentarnych,
4) opracowanie i uchwalenie lokalnej polityki finansowej i preferującej utrzymanie lokalnych walorów
kulturowych oraz realizację obiektów o twórczych rozwiązaniach architektonicznych, dla obiektów
wznoszonych w tradycyjnej konstrukcji i formie.
Dla ochrony wartości kulturowych miasta i gminy zmiana studium zaleca realizację celów ochrony zawartych w
„Programie opieki nad zabytkami Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2008- 2012” przyjętego uchwałą
Nr XX/197/08 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 17 czerwca 2008 r.), a w szczególności:
1) ochronę dziedzictwa kulturowego i historycznego, utrzymanie i wyeksponowanie zachowanych zasobów i
struktury krajobrazu kulturowego, w tym:
a) układu i reliktów osadnictwa prahistorycznego i średniowiecznego
b) (stanowisk archeologicznych),
c) średniowiecznej i nowożytnej struktury osadniczej,
d) historycznych nawarstwień i przekształceń cywilizacyjno-kulturowych,
e) niematerialnych wartości historycznych i społecznych,
2) zachowanie i kształtowanie wartościowego środowiska antropogenicznego i zapewnienie jego trwałego
użytkowania poprzez:
a) ochronę prawno-konserwatorską zabytków archeologicznych, osadniczych układów przestrzennych,
b) ochronę prawno-konserwatorską zabytków budownictwa, techniki i zieleni zabytkowej, lokalnych form
zagospodarowania terenu,
c) prawne kształtowanie współczesnych form zabudowy i zagospodarowania terenu z poszanowaniem
tradycji i wykorzystaniem wzorców regionalnych,
JBPIP 2007
64
d) utrzymanie podstawowej funkcji terenu, determinujących fizjonomię krajobrazu poszczególnych
miejscowości,
e) zachowanie w formie naturalnej cieków, stawów i terenów bagiennych w granicach miejscowości,
krawędzi leśnych zamykających obszary otwarte jako otoczenia miejscowości,
f) zachowanie w dobrym stanie technicznym i estetycznym dominant kulturowych i krajobrazowych,
utrzymanie ich roli w krajobrazie,
g) zahamowanie niekorzystnych procesów degradujących krajobraz, powstałych poprzez ugorowanie
terenów rolnych, wycinanie zadrzewień przydrożnych i śródpolnych, intensywne pozyskiwanie kruszyw,
obudowy brzegów jezior obiektami turystycznymi, prowadzenie zrębów zupełnych w dolinach rzecznych,
na zboczach dolin, zboczach mis jeziornych, atrakcyjnych przyrodniczej ścian lasów i w innych istotnych
form fizjonomii krajobrazu,
h) likwidowanie skutków oddziaływania (rekultywacja) obiektów wymagających makroniwelacji i znacznych
przekształceń topografii (wyrobiska kruszyw, farmy hodowlane, tereny stawów hodowlanych).
i) utrzymanie zabudowy w granicach historycznych układów przestrzennych wsi, z kontynuacją zasad
lokalizacji zabudowy i zagospodarowania terenu,
j) wypełnienie ubytków tradycyjnej niwy siedliskowej,
k) przeciwdziałanie chaotycznej parcelacji terenu,
l) utrzymanie i nie ograniczanie ekspozycji: układów przestrzennych siedlisk, pomników i krzyży, urządzeń
technicznych i komunikacyjnych, układów komponowanej zieleni parków, cmentarzy i obsadzeń
przydrożnych i śródpolnych,
m) utrzymanie historycznie ukształtowanej sieci dróg, charakterystycznych przekrojów, nawierzchni i
rodzaju obsadzeń istniejącego układu dróg,
n) zapobieganie powstawaniu ubytków w zabudowie i tworzenie warunków do ich ponownej zabudowy,
o) utrzymanie i eksponowanie zabudowy historycznej, jej proporcji, formy, dachów, wielkości i układu
otworów, rodzaju stolarki i jej zdobnictwa, materiału budowlanego,
p) kształtowanie walorów estetycznych nowej zabudowy mieszkalnej, rekreacyjno-turystycznej i
produkcyjnej poprzez nawiązywanie do tradycji i wartości regionalnych, w zakresie określania formy
architektonicznej i materiałów budowlanych,
q) przeciwdziałanie „zaśmiecaniu” krajobrazu kulturowego nowymi lokalizacjami budowli
substandardowych (tymczasowych pawilonów usługowych, baraków, budek kempingowych,
agresywnych form reklamy) i rozwiązaniami technicznymi (naziemne sieci inżynieryjne, wieże anten
telekomunikacyjnych),
r) dopuszczanie lokalizacji farm siłowni wiatrowych jedynie na obszarach krajobrazu cywilizacyjnego (w
sąsiedztwie napowietrznych sieci wysokiego napięcia oraz podobnych),
s) estetyzacja i humanizacja zabudowy i zagospodarowania terenu osiedli “PGR-owskich” i blokowych oraz
współczesnej zabudowy techniczno-produkcyjnej,
t) zachowanie w dobrym stanie technicznym i estetycznym zabytków oraz innych elementów
zagospodarowania i wyposażenia miejscowości,
u) ochronę miejsc związanych ze sprawowaniem praktyk religijnych w miejscowościach, gdzie nie ma
kościołów – krzyży i kapliczek przydrożnych, związanych między innymi z kultem maryjnym,
opracowanie materiałów pomocniczych do nauczania i propagowania historii i tradycji regionu,
umieszczanie na zabytkach znaków informacyjnych.
Lokalizacja planowanych siłowni wiatrowych powinna być prowadzona z uwzględnieniem wpływu inwestycji na
krajobraz kulturowy gminy, w szczególności ekspozycji historyczne ukształtowanych układów zabudowy. Dlatego
ustala się obowiązek przeprowadzani analiz krajobrazowych planowanych inwestycji w tym zakresie i
dopuszczenie lokalizacji wież siłowni po stwierdzeniu braku kolizji wież i innych elementów inwestycji z
ekspozycją sylwet zabytkowych układów przestrzennych miejscowości (wraz z zielenią komponowaną i
dominantami, takimi jak kościoły, pałace).
JBPIP 2007
65
3.2. Zasady ochrony obiektów i obszarów w systemie stref ochrony konserwatorskiej
Zmiana studium ustala następujące warunki ochrony konserwatorskiej w obrębie stref ochrony konserwatorskiej:
1) w obrębie stref „B” - ochrony układów przestrzennych:
a) nakaz zachowania zasadniczych elementów układu przestrzennego, w tym:
b) rozplanowania ulic i placów,
c) rozplanowania i form zabudowy,
d) historycznych linii zabudowy i szerokości działek,
e) nakaz utrzymania skali i charakteru zabudowy uzupełniającej,
2) w obrębie stref „K” - ochrony krajobrazu:
a) zachowanie i pielęgnacja elementów założenia, w tym:
b) historycznych granic założeń parkowych i cmentarzy,
c) rozplanowania dróg, alejek i kwater cmentarnych,
d) kompozycji i składu gatunkowego zieleni, zachowanego starodrzewu,
e) historycznej zabudowy cmentarnej,
f) małej architektury (ogrodzenia, bramy, fontanny, pomniki, historyczne nagrobki itp.),
g) nakaz rewaloryzacji zieleni i układu w oparciu o wytyczne konserwatorskie,
h) zakaz lokalizacji obiektów kubaturowych (jedynie odtworzenie) i uzgodnienie zmiany funkcji terenu z
WKZ.
3) w obrębie stref „E” - ochrony ekspozycji: wyłączenie terenu spod zabudowy zakłócającej wgląd na zabytkowy
obiekt.
3.3. Zasady ochrony obiektów wpisanych do rejestru zabytków
W obrębie obiektów wpisanych do rejestru zabytków dla ochrony ich form architektonicznych (wysokości, formy
dachu, kompozycji elewacji wraz z detalem architektonicznym i stolarką, materiału budowlanego) oraz ich funkcji,
zmiana studium ustala:
1) nakaz trwałego zachowania formy architektonicznej i substancji budowlanej obiektu,
2) nakaz utrzymania otoczenia obiektu zabytkowego zgodnie z historycznym zagospodarowaniem,
3) nakaz uzyskania zezwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków dla dokonywania wszelkich zmian w
obiekcie zabytkowym.
JBPIP 2007
66
3.4. Zasady ochrony obiektów ujętych w gminnej ewidencji konserwatorskiej
Obiekty w ewidencji konserwatorskiej, prowadzonej przez gminę podlegają wymogom ochronnym dla
zachowania ich form architektonicznych (wysokości, formy dachu, kompozycji elewacji wraz z detalem
architektonicznym i stolarką, materiału budowlanego), podlegają ochronie dzięki wprowadzaniu odpowiednich
zapisów do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w zakresie:
1) nakazu utrzymania tradycyjnej kompozycji architektonicznej obiektu,
2) nakazu opiniowanie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków działań mających wpływ na wygląd
obiektu,
3) nakazu opracowania dokumentacji konserwatorskiej obiektu w przypadku jego rozbiórki.
3.5. Zasady ochrony obiektów i obszarów w systemie stref ochrony stanowisk archeologicznych
Dla ochrony elementów dziedzictwa archeologicznego obszaru gminy zmiana studium ustala następujące strefy
ochrony stanowisk archeologicznych:
1) strefy „W. II” - częściowej ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych,
2) strefy „W. III” - ograniczonej ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych.
Zmiana studium ustala następujące działania w obrębie wymienionych powyżej stref ochrony konserwatorskiej
stanowisk archeologicznych:
1) w obrębie stref „W. II” - częściowej ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych, dopuszczającej
inwestowanie pod określonymi warunkami, gdzie obowiązuje:
a) współdziałanie w zakresie zamierzeń inwestycyjnych i innych związanych z pracami ziemnymi z
odpowiednim organem ds. ochrony zabytków, w tym powiadamianie o zamiarze podjęcia prac
ziemnych,
b) przeprowadzenie archeologicznych badań ratunkowych na terenie w granicach strefy, wyprzedzających
rozpoczęcie prac ziemnych związanych z realizacją zamierzenia, na zasadach określonych przepisami
odrębnymi w zakresie ochrony zabytków,
2) w obrębie stref „W. III” – ograniczonej ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych, polegającej na
prowadzeniu interwencyjnych badan archeologicznych w przypadku podejmowania praz ziemnych, gdzie
obowiązuje:
a) współdziałanie w zakresie zamierzeń inwestycyjnych i innych związanych z pracami ziemnymi z
odpowiednim organem ds. ochrony zabytków, w tym powiadamianie o zamiarze podjęcia prac
ziemnych,
b) przeprowadzenie archeologicznych badań ratunkowych na terenie objętym realizacją prac ziemnych na
zasadach określonych przepisami odrębnymi w zakresie ochrony zabytków.
4. KIERUNKI ROZWOJU ZABUDOWY MIESZKALNO- USŁUGOWEJ
Dla ukierunkowania działalności modernizacyjnej oraz humanizacji istniejącej zabudowy mieszkaniowej oraz
realizacji jej nowych zespołów przyjmuje się w zmianie studium następujące zasady:
1) w trakcie modernizacji i ewentualnej rozbudowy substandardowych budynków mieszkalnych i mieszkalnousługowych niezbędne jest ich wyposażenie w kompletne powiązania z miejskimi sieciami uzbrojenia
technicznego i dostosowanie do obowiązujących wymogów techniczno-budowlanych a także poprawy
wyrazu estetycznego,
2) w trakcie modernizacji zabudowy i zalecanej humanizacji wielorodzinnej blokowej zabudowy mieszkaniowej
niezbędne jest dostosowanie jej do obowiązujących wymogów techniczno-budowlanych, poprawa estetyki
powiązana z możliwą i zalecaną przebudową wewnętrznych układów funkcjonalno-przestrzennych oraz
elementów zieleni i małej architektury, przekryć oraz fasad,
3) w ramach realizacji nowych obiektów budowlanych przyjmuje się ich dowiązywanie do ciągów już
istniejących układów zabudowy, gęstości skali i charakteru a także wprowadzanie rozwiązań
JBPIP 2007
67
architektoniczno-urbanistycznych dostosowanych każdorazowo do indywidualnych wymogów danej
lokalizacji.
5. KIERUNKI ROZWOJU PRODUKCJI
Studium ustala następujące podstawowe kierunki rozwoju produkcji:
1) przemysłu drzewnego,
2) przemysłu rolno- spożywczego,
3) budownictwa, głównie dla potrzeb lokalnych.
Zmiana studium ustala następujące kierunki rozwoju zabudowy techniczno-produkcyjnej:
1) utrzymanie istniejącego zainwestowania,
2) rozwój nowej zabudowy i obiektów:
a) w południowej części miasta,
b) w północnej części miasta.
6. KIERUNKI ROZWOJU USŁUG
Aktywizacja gospodarcza terenów miasta jest jednym z jego celów rozwoju przestrzennego. Jej ukierunkowaniu
służyć powinno zintegrowane podejście do planowania poszczególnych części miasta, obejmujące zagadnienia
środowiskowe gospodarcze i społeczne. Planowanie takie winno popierać wszelkie formy współpracy
międzysektorowej i inicjatywy, które prowadzą do utworzenia nowych miejsc pracy, zwłaszcza nowe średnie lub
małe firmy oraz podnoszą poziom umiejętności zawodowych przez szkolenia i kursy, prowadząc do znacznego
udziału sektora prywatnego w kształtowaniu rozwoju miasta i pokrywaniu kosztów bieżących jego
funkcjonowania.
7. KIERUNKI ROZWOJU PRODUKCJI ROLNEJ I LEŚNEJ
Kierunki rozwoju produkcji rolnej uzależnione są od głębokiej restrukturyzacji bazy produkcyjnej, jaką dysponuje
miasto w dostosowaniu do nowych wymogów rynkowych. Zmiana studium ustala następujące zasady
gospodarowania na obszarach wykorzystywanych rolniczo:
1) w zakresie produkcji roślinnej - wysoki udział roślin zbożowych i przemysłowych (rzepak), uzupełniająco okopowe,
2) w zakresie produkcji zwierzęcej - chów bydła i trzody chlewnej,
3) rozwój przetwórstwa rolno - spożywczego w branżach mięsnej, paszowej i przechowalnictwa.
W zakresie przemysłu rolnego i obsługi rolnictwa zmiana studium zakłada:
1) dalsze wykorzystanie istniejących obiektów przemysłu rolnego,
2) rozwój przemysłu rolno - spożywczego,
3) rozwój przechowalnictwa (magazyny, chłodnie),
4) utrzymanie dotychczasowej funkcji obiektów, z możliwością poszerzenia zakresu usług,
5) rozwijanie nowej sieci obsługi, w oparciu o drobne zakłady rzemieślnicze.
Kierunki rozwoju produkcji na terenach pozostających we władaniu Lasów Państwowych ustalane są przez
okresowo sporządzone plany urządzeniowe gospodarstwa leśnego, zarządzanego przez Nadleśnictwa w
Mieszkowicach i Dębnie. W myśl założeń zmiany studium gospodarka leśna powinna być prowadzona z
poszanowaniem wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i wartościowych komponentów miejscowego
krajobrazu, w szczególności na obszarach objętych przestrzennymi formami ochrony przyrody w granicach
gminy.
Studium ustala możliwość wprowadzania zalesień na terenach produkcji rolniczej o niższych klasach
bonitacyjnych. Z zalesień wyłącza się grunty, na których występują siedliska nieleśne wskazane w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków
roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia Obszarów Natura 2000.
JBPIP 2007
68
Zmiana studium ustala następujące warunki rozwoju gospodarki rybackiej:
1) zwiększenie wydajności połowowych poprzez podniesienie czystości wód, głównie rzeki Odry, Słubi, Kurzycy,
2) lokalizację stawów rybnych poza obszarami podlegającymi ochronie w oparciu o wydawane przez Starostwo
Powiatowe pozwolenia wodno- prawne.
8. KIERUNKI ROZWOJU REKREACJI I TURYSTYKI
Zmiana studium zakłada rozwój turystyki z uwzględnieniem walorów przyrodniczych, krajobrazowych i
historycznych gminy i jej szczególnego położenia w dolinie Dolnej Odry oraz Cedyńskiego Parku
Krajobrazowego. Do podstawowych kierunków rozwoju tej dziedziny gospodarki należeć będą:
1) turystyka pobytowa w miejscowościach „Pasa Nadodrzańskiego”- Czelin, Stary Błeszyn, Gozdowice, Stare
Łysogórki. Działalność związana z obsługą ruchu turystycznego będzie się odbywać w ramach:
a) noclegów towarzyszących obiektom mieszkalnym w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej,
b) wydzielonych terenów rozwoju turystyki pobytowej (pensjonaty, hotele, pola namiotowe),
2) agroturystyka,
3) turystyka aktywna: piesza, rowerowa, konna, wodna,
4) rozwój miejsc obsługi ruchu turystycznego ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju działalności gminnego
ośrodka informacji turystycznej,
5) należyta dbałość o miejsca pamięci związane wydarzeniami II wojny światowej, ze szczególnym
uwzględnieniem:
a) miejsc forsowania Odry w 1945 r. w Czelinie, Gozdowicach, Starych Łysogórkach,
b) Muzeum w Gozdowicach.
9. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI
9.1. Kierunki rozbudowy systemu komunikacji drogowej
W odniesieniu do nowych zadań inwestycyjnych zmiana studium ustala:
1) modernizację drogi krajowej Nr 31 oraz dróg wojewódzkich Nr 125 i 126– do klasy G- głównych,
2) modernizację odcinków dróg powiatowych i gminnych,
3) budowę obejścia drogowego miejscowości Mieszkowice- w ciągu drogi krajowej Nr 31 (wskazany na rysunku
zmiany studium przebieg obejścia drogowego wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, dlatego jego przebieg należy traktować jako
orientacyjny, do rozpatrzenia na etapie prac projektowych jako jeden z wariantów możliwych do realizacji).
Zmiana studium zakłada stopniową modernizację nawierzchni wszystkich dróg w obszarze gminy, z
dopuszczeniem niezbędnych korekt ich przebiegów w miejscach gdzie przebudowa wymagana jest ze względu
na:
1) korektę geometrii skrzyżowań,
2) budowę dodatkowych obiektów drogowych takich jak:
a) zatoki autobusowe,
b) chodniki,
c) ścieżki rowerowe,
d) elementy oznakowania i sygnalizacji.
JBPIP 2007
69
9.2. Kierunki rozwoju żeglugi w korytarzu transportowym rzeki Odry
Doprowadzenie do całorocznej żeglowności Odry na większej niż obecnie ilości odcinków stworzy szansę
wzrostu przewozu ładunków w komunikacji międzynarodowej towarów masowych (takich jak: węgiel kamienny,
kruszywa, cement, nawozy i in.) oraz przede wszystkim ładunków ponad gabarytowych oraz przewozów
kontenerowych. Umożliwi efektywne wykorzystanie połączenia Odry z zachodnioeuropejskim systemem dróg
wodnych przez kanał Odra- Szprewa i kanał Odra - Hawela. Stanowić będzie również podstawę do
międzynarodowej wzajemności w korzystaniu z dróg wodnych.
Zmiana studium zakłada działania zmierzające do dostosowania Odrzańskiej Drogi Wodnej do parametrów IV-V
klasy, ale z uwzględnieniem regionalnych potrzeb i możliwości, a także wcześniejszego osiągnięcia na
wybranych odcinkach rzeki wyższych parametrów, odpowiadających wymogom międzynarodowym. Zakłada się
przede wszystkim wykorzystanie i sanację istniejącej infrastruktury hydrotechnicznej, oraz inwestycje
towarzyszące sprzyjające renaturyzacji Doliny Odry. Pozwoli to uzyskać odbudowaną i zmodernizowaną drogę
wodną o zróżnicowanej drożności poszczególnych odcinków, umożliwiając przewóz 20 milionów ton ładunków
rocznie.
Wzrost przewozów towarów masowych drogą wodną Odry nie będzie mieć bezpośredniego przełożenia na
rozwój terenów gminy. Jednak pełna integracja drogi wodnej Odry z europejskimi szlakami wodnymi będzie miała
duże znaczenie dla rozwoju wyspecjalizowanych form turystyki wodnej, ze względu na znacznie lepszą
dostępność terenów gminy dla małych jednostek pływających.
Do inwestycji związanych z rozwojem odrzańskiej drogi wodnej należy budowa basenu postojowego dla
jednostek pływających w rejonie nabrzeża wysokiego Nadzoru Wodnego w Gozdowicach.
9.3. Kierunki rozwoju komunikacji rowerowej i pieszej
Uzupełnieniem sieci drogowej gminy będzie układ ciągów pieszych na terenach zabudowanych miejscowości,
oraz system szlaków pieszych i rowerowych na terenie całej gminy, budowanych w oparciu o udostępnione w tym
celu gminne i leśne drogi gruntowe oraz fragmenty nieużytkowanego szlaku kolejowego. W związku z tym
zakłada się:
1) wytyczenie gminnego odcinka „Trasy Nadodrzańskiej”- ścieżki rowerowej o znaczeniu krajowym, z
możliwością powiązania jej z siecią ścieżek rowerowych Republiki Federalnej Niemiec za pośrednictwem
dawnego mostu kolejowego w Siekierkach w sąsiedniej gminie Cedynia,,
2) uzupełnienie wymienionych elementów o gminny system tras rowerowych w oparciu o drogi gminne i
powiatowe o niskim natężeniu ruchu i odpowiedniej, utwardzonej nawierzchni,
3) prowadzenie odcinków tras rowerowych na terenach zabudowanych poszczególnych miejscowości jako
urządzonych i oznakowanych ścieżek rowerowych, wyposażonych w oddzielną jezdnię z odpowiednią
nawierzchnią.
Obok pieszych szlaków turystycznych, przebiegających przez obszar gminy, studium zakłada rozbudowę
systemu ciągów pieszych na terenie miasta. Polegać ona będzie na modernizacji nawierzchni na ich przebiegach
i wyposażeniu ich w elementy małej architektury (ławki, siedziska, pergole, kwietniki, kosze na śmieci).
9.4. Kierunki rozwoju komunikacji kolejowej
Studium zakłada utrzymanie podstawowych elementów sieci kolejowej trasy C-E59 Szczecin- Wrocław z
dopuszczeniem jej modernizacji w zakresie:
1) przebudowy układu torowego stacji Mieszkowice oraz dróg w jej otoczeniu,
2) przebudowy wiaduktu kolejowego nad drogą wojewódzką Nr 126 w Mieszkowicach.
Dla terenów planowanej zabudowy, położonych w sąsiedztwie obszaru kolejowego i linii kolejowej nr 273
Wrocław- Szczecin, ustala się w nakaz utrzymania w odpowiednich odległościach określonych przepisami
szczególnymi:
1) linii zabudowy,
JBPIP 2007
70
2)
3)
4)
5)
drzew i krzewów,
ogrodzeń,
elementów ochrony akustycznej,
zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych.
10. KIERUNKI ROZWOJU URZĄDZEŃ I SIECI INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
10.1. Kierunki systemu zaopatrzenia w wodę
Zmiana studium zakłada utrzymanie istniejącego systemu zaopatrzenia miasta w wodę. Zapewnia on
zaspokojenie potrzeb jego mieszkańców. Rozbudowie powinny podlegać elementy magistralnej i rozdzielczej
sieci wodociągowej, w szczególności na nowych terenach planowanych pod zabudowę.
Studium zakłada przeprowadzenie działań mających na celu ustanowienie stref ochronnych wokół ujęć wód
podziemnych w obszarze gminy. Zmiana studium zakłada budowę nowych sieci i urządzeń wodociągowych w
pasach drogowych jako inwestycji celu publicznego lub na podstawie obowiązujących miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego.
10.2. Zasady regulacji stosunków wodnych
W gminie występują obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, obejmujące część zlewni rzek Odry oraz
Kurzycy. Ich zasięg został wyznaczony na podstawie wyników „Studium ochrony przeciwpowodziowej” na
obszarze RZGW Szczecin. Zasięg tych obszarów, jako obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią powinien
zostać uszczegółowiony na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Ponadto w zakresie regulacji wód zmiana studium ustala:
1) utrzymanie dotychczasowych funkcji melioracji szczegółowych i podstawowych,
2) dopuszczenie modernizacji, odbudowy melioracji szczegółowych i podstawowych,
3) dopuszczenie piętrzenia wód dla potrzeb małej retencji,
4) dopuszczenie piętrzenia wód dla budowy małych elektrowni wodnych na rzece Kurzycy w miejscowościach:
a) Mieszkowice,
b) Kłosów.
Regulacja rzek, przepływu i stanu czystości wód, powinno być rozwiązane kompleksowo, w układzie całych
zlewni, w powiązaniu z utrzymaniem i modernizacją istniejących obwałowań, systemów melioracji i budowli
inżynieryjnych.
10.3. Kierunki odprowadzenia i unieszkodliwienia ścieków
Zmiana studium ustala następujące zasady rozbudowy gminnego systemu kanalizacji sanitarnej:
1) funkcjonowanie gminnego systemu oczyszczania ścieków sanitarnych w oparciu o istniejące, niezależne
systemy kanalizacyjne,
2) rozbudowę tych systemów o nowe, nieskanalizowane obszary w obrębach miejscowości:
a) Goszków,
b) Wierzchlas,
c) Zielin (część),
d) Stary Błeszyn,
e) Stare Łysogórki (część),
3) utrzymanie lokalnych systemów kanalizacji opartych o funkcjonowanie zbiorników bezodpływowych na
nieczystości płynne oraz przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowościach nieobjętych systemem
zbiorczego odbioru ścieków,
4) zapewnienie pełnego odstępu do sieci kanalizacyjnej na obszarach wskazanych pod rozwój zabudowy.
JBPIP 2007
71
Zmiana studium zakłada budowę nowych sieci i urządzeń kanalizacji w pasach drogowych jako inwestycji celu
publicznego lub na podstawie obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
10.4. Kierunki gospodarki odpadami
Dla racjonalnej gospodarki stałymi odpadami komunalnymi zmiana studium zakłada pełne wdrożenie gminnego
programu segregacji i unieszkodliwianie odpadów, w oparciu o posiadane składowisko, realizowanego we
własnym zakresie lub w kooperacji w ramach związku celowego powołanego do realizacji tego zadania wspólnie
z gminami sąsiednimi.
Zgodnie z wytycznymi planów gospodarki wyższego szczebla studium zakłada organizację gospodarki odpadami
na poziomie ponadgminnym, w oparciu o:
1) stopniowe przejmowanie obowiązków w zakresie gospodarki odpadami od gmin należących do związku,
2) powołanie jednostki posiadającej osobowość prawną dla koordynacji systemu zbiórki i utylizacji odpadów
komunalnych w ramach związku.
System selektywnej zbiórki odpadów obejmie docelowo zbiórkę, transport, selekcję i składowanie odpadów w
podziale na grupy odpadów stałych:
1) zmieszanych odpadów balastowych,
2) opakowaniowych i surowcowych,
3) ulegających biodegradacji,
4) wielkogabarytowych,
5) odpadów niebezpiecznych znajdujących się w odpadach komunalnych.
Na działkach budowlanych należy przewidzieć miejsca na pojemniki służące do czasowego gromadzenia
odpadów stałych z uwzględnieniem możliwości ich segregacji.
10.5. Kierunki rozwoju elektroenergetyki
Studium ustala strefy objęte ograniczeniami w użytkowaniu terenu w bezpośrednim otoczeniu
elektroenergetycznych linii napowietrznych o szerokości 30 metrów (po 15 metrów od osi linii w obu kierunkach)
dla linii 110 Kv.
W obrębie wymienionych powyżej stref studium ustala:
1) zakaz lokalizacji budynków mieszkalnych i innych przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
2) dopuszczenie realizacji obiektów związanych z działalnością gospodarczą, turystyczną, rekreacyjną i rolną,
przy spełnieniu wszystkich wymagań Polskich Norm,
3) nakaz uzgadniania z zarządcą sieci warunków lokalizacji projektowanych obiektów i zagospodarowania
terenu.
Studium ustala możliwość lokalizacji małych elektrowni wodnych w miejscowościach Mieszkowice i Kłosów
określonych wydanymi przez Starostwo Powiatowe pozwoleniami wodnoprawnymi.
Projekt zmiany studium ustala możliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych na dwóch obszarach, położonych w
rejonie miejscowości:
1) Kamionka, Wierzchlas,
2) Sitno,
3) Troszyn, Zielin.
Dla obszarów tych wymagane będzie sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przy
uwzględnieniu wytycznych niezbędnych do określania lokalizacji elektrowni wiatrowych w odniesieniu do:
1) minimalnych odległości od zabudowy związanej ze stałym pobytem ludzi,
2) minimalne odległości od rezerwatów i lęgowisk, kompleksów leśnych, rzek i większych zbiorników wodnych,
3) odległości pomiędzy poszczególnymi siłowniami,
JBPIP 2007
72
4) zapewnienia dojazdu i obsługi w stacje transformatorowe WN/SN,
5) możliwości przyłączenia do przesyłowych linii elektroenergetycznych,
6) konieczności opracowania do każdej lokalizacji elektrowni wiatrowych studium wpływu siłowni wiatrowych na
krajobraz z uwzględnieniem powiązań widokowych.
Zmiana studium ustala następujące kierunki odbioru energii wytworzonej za pośrednictwem siłowni wiatrowych:
1) przyłączenie siłownie do istniejących sieci elektroenergetycznej GPZ „Bielin”
2) dopuszczenie budowy nowych sieci i stacji elektroenergetycznych 110/15kV, w obrębie terenów otwartych
wskazanych na rysunku zmiany studium.
10.6. Kierunki rozwoju sieci gazowej
Docelowo dla rozwoju sieci gazowniczej zmiana studium ustala:
1) utrzymanie istniejących stacji redukcyjnych i sieci gazowniczych w Mieszkowicach,
2) sukcesywną rozbudowę sieci gazowniczej w miejscowościach gminy,
3) zasilanie odbiorców gazem średniego ciśnienia z zastosowaniem indywidualnych reduktorów na ciśnienie
użytkowe.
Utrzymanie stref kontrolowanych w otoczeniu istniejących i planowanych gazociągów, które wynoszą:
1) dla gazociągów o średnicy do DN 150 włącznie – 4 m (2 m w każdą stronę od osi gazociągu),
2) dla gazociągów o średnicy do DN 200 włącznie – 6 m (3 m w każdą stronę od osi gazociągu).
W strefie kontrolowanej obowiązuje zakaz wznoszenia budynków, urządzania stałych składów i magazynów,
sadzenia drzew oraz podejmowania jakichkolwiek działalności mogących zagrozić trwałości gazociągów podczas
ich eksploatacji.
Studium dopuszcza rozbudowę instalacji technologicznych Kopalni Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego „Zielin” w
Troszynie. Realizacja tej inwestycji będzie się wiązać z zajęciem dodatkowego terenu w otoczeniu istniejących
instalacji. W związku z tym ustala się następujące strefy ochronne, w graniach których obowiązują ograniczenia
w lokalizacji zabudowy w otoczeniu instalacji:
1) 100m od odwiertów czynnych ropnych, tj. Zielin- 2, 3Kbis (zaliczonych do III kategorii zagrożenia
siarkowodorowego dla pojedynczego domu mieszkalnego),
2) 5-10m od zlikwidowanego odwiertu Zielin-1.
Ponadto ustala się następujące strefy ochronne dla rurociągów służących przesyłowi siarkowodoru:
1) 200m do granicy zwartej zabudowy,
2) 50m do wolnostojących budynków mieszkalnych.
Od czynnych gazociągów (KRNiGZ Zielin- Ośrodek Centralny Barnówko) odległości te wynoszą odpowiednio:
1) 35m dla budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego,
2) 25m dla obiektów zakładów przemysłowych,
3) 15m dla budynków niemieszkalnych.
10.7. Kierunki rozwoju sieci ciepłowniczej
Dla zaopatrzenia w ciepło zmiana studium dopuszcza stosowanie zbiorczych i indywidualnych źródeł energii
cieplnej, pracujących w oparciu o następujące, preferowane czynniki grzewcze:
1) węgiel,
2) gaz,
3) oleju opałowy,
4) energia elektryczna,
5) odnawialne źródła energii.
JBPIP 2007
73
10.8. Kierunki rozwoju sieci telekomunikacyjnej
W odniesieniu do telekomunikacji zmiana studium ustala:
1) lokalizację nowych urządzeń centralowych w miejscowościach gminy w zależności od potrzeb,
2) rozwijanie sieci telefonicznych w systemie pierścieniowym, zapewniającym możliwości dwustronnej obsługi
urządzeń centralowych (należy zapewnić przestrzenne możliwości prowadzenia sieci wzdłuż dróg pomiędzy
miejscowościami oraz magistralnych sieci abonenckich wewnątrz miejscowości),
3) dopuszcza się lokalizację anten nadawczo- odbiorczych telefonii bezprzewodowej na istniejących
elementach wysokościowych i w innych miejscach wskazanych przez operatorów na obszarach poza
terenami o znaczących walorach przyrodniczych i krajobrazowych.
W zakresie telekomunikacji przewiduje się dalszą rozbudowę sieci telekomunikacyjnych zarówno w formie
tradycyjnej jak i wykorzystując nowe technologie, postuluje się rozbudowę i modernizację infrastruktury
światłowodowej i objęcie całej gminy zintegrowanym systemem telekomunikacyjnym połączonym z systemami
sieci wojewódzkiej i krajowej z zachowaniem w lokalizacji wymogów ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci
telekomunikacyjnych.
Ustala się rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych przewodowych i bezprzewodowych
stosownie do wzrostu zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie i regionie.
Zakłada się pełną dostępność do łączy telekomunikacyjnych, rozwój sieci teleinformatycznych. Dla zwiększenia
dostępności sieci internetowej i rozwoju społeczeństwa informacyjnego, wskazuje się rozwój szerokopasmowego
dostępu do Internetu, urządzenie ogólnodostępnych kawiarenek internetowych, rozwój sieci bezprzewodowych budowę systemu publicznego dostępu do Internetu - sieci hotspot.
Studium dopuszcza budowę stacji bazowych telefonii komórkowej w obrębie istniejących terenów zabudowy
techniczno- produkcyjnej oraz obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych oraz na terenach otwartych w
miejscach wydzielonych ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
11. SYNTEZA USTALEŃ POLITYKI PRZESTRZENNEJ I INSTRUMENTY WDRAŻANIA USTALEŃ STUDIUM
11.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów zabudowy
Przyjęcie zasady zrównoważonego rozwoju jako podstaw strategii rozwoju całego regionu uznaje się także za
podstawową zasadę służącą ukierunkowaniu długookresowej strategii rozwoju przestrzennego gminy. Wiąże się
z tym przyjęcie następujących celów polityki przestrzennej w jej obszarze:
1) rozbudowę systemu terenów chronionych i wkomponowanie przyjętych zasad ich ochrony w procesy
społeczno- gospodarczego rozwoju i zagospodarowania przestrzennego gminy, z eliminacją uciążliwych
wpływów na stan środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczania możliwości w prowadzania
nowej zabudowy w granicach Obszarów Natura 2000 i Cedyńskiego Parku Krajobrazowego,
2) pełną ochronę dziedzictwa kulturowego, połączoną z utrwalaniem korzystnych cech historycznie
wykształconej, wartościowej struktury funkcjonalno- przestrzennej obszarów zainwestowanych,
3) efektywny rozwój gminy dostosowany do zróżnicowanych przestrzennie uwarunkowań, połączony z
przeprowadzeniem kompleksowej restrukturyzacji jego struktury funkcjonalno- przestrzennej,
4) poprawę ładu przestrzennego oraz sprawnego funkcjonowania układu komunikacyjnego i sieci
inżynieryjnych.
JBPIP 2007
74
Realizacja wymienionych wyżej celów powinna doprowadzić do mierzalnej poprawy standardów:
1) ekologicznych, związanych z poprawą stanu środowiska przyrodniczego gminy, wzmocnieniem kondycji i
walorów użytkowych oraz zapewnieniem jego stabilnej równowagi,
2) ładu społecznego, polegającego na powszechnej poprawie warunków życia, w tym m.in. wysokiej
dostępności do usług i miejsc pracy oraz odpoczynku,
3) ładu ekonomicznego, związanego z ekonomizacją kosztów utrzymania miasta, tworzeniem udogodnień dla
rozwoju i działalności gospodarczej, przy minimalizacji obciążeń dla środowiska i infrastruktury,
4) ładu estetyczno- funkcjonalnego, związanego z poprawą strony estetycznej i technicznej terenów
mieszkaniowych, zagrodowych oraz produkcyjno-usługowych.
Przyjęte wyżej cele polityki przestrzennej gminy będą respektowane w ramach opracowania planów miejscowych
zagospodarowania przestrzennego oraz przy podejmowaniu decyzji dotyczących jego zagospodarowania i
rozwoju przestrzennego. Obejmą one także:
1) prowadzenie stałego monitoringu zmian w zagospodarowaniu przestrzennym,
2) okresowe aktualizacje studium,
3) wprowadzenie jako postulatów przyjętych w studium rozwiązań do opracowań regionalnych (strategii rozwoju
i planu zagospodarowania przestrzennego województwa),
4) zasadę wprowadzania zabudowy na tereny wykorzystywane rolniczo z utrzymaniem pierwszeństwa dla
niższych klas bonitacyjnych gleb.
11.2. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów
W ustaleniach zmiany studium zakłada się dla istniejącej zabudowy możliwość utrzymania dotychczasowych
wskaźników jej kształtowania w zakresie linii zabudowy, wielkości powierzchni zabudowy w stosunku do
powierzchni działki lub terenu, w tym udziału powierzchni biologicznie czynnej, a także gabarytów i wysokości
projektowanej zabudowy oraz geometrii dachu.
W przypadku rozbudowy lub przebudowy istniejących obiektów należy dążyć do utrzymania przedstawionych
poniżej podstawowych wskaźników, określonych dla planowanej zabudowy. Wskaźniki te należy uznawać za
wartości preferowane, ich wartości mogą ulegać zmianom i doprecyzowaniu w zapisach miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego.
JBPIP 2007
75
11.2.1. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z towarzyszeniem usług
Na terenach o dominującej funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z towarzyszeniem usług oznaczonych symbolem MN:
1) ustala się utrzymanie parametrów kształtowania zabudowy istniejących obiektów i możliwość ich
odtworzenia w toku prac budowlanych (przebudowy), w przypadku rozbudowy obowiązują wymienione niżej
parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy dla planowanych obiektów,
2) budynki przeznaczone na stały pobyt ludzi należy lokalizować poza zasięgiem zagrożeń i uciążliwości
określonych w przepisach szczególnych,
3) ustala się możliwość lokalizacji planowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w formie budynków:
wolnostojących, bliźniaczych, szeregowych,
4) zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna pozostaje podstawowym przeznaczeniem terenu, jednak w
obszarach tej zabudowy dopuszcza się utrzymanie i wprowadzanie następujących funkcji uzupełniających:
a) zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
b) zabudowy gospodarczej,
c) zabudowy letniskowej i związanej z agroturystyką,
d) usług na wydzielonych działkach budowlanych w formie budynków wolnostojących, zakłada się, że
łączna powierzchnia przeznaczona pod tą funkcję nie przekroczy 30% powierzchni pojedynczego
terenu,
e) usług wbudowanych,
f) zieleni,
g) komunikacji samochodowej w zakresie niezbędnym do zapewnienia dojazdów oraz miejsc parkingowych
dla użytkowników,
h) infrastruktury technicznej,
i) ustala się minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej na terenach nowej zabudowy: 70%
powierzchni działki,
5) ustala się następujące maksymalne wysokości zabudowy dla nowych budynków:
a) 10,00 m,
b) 2 kondygnacje nadziemne,
6) ustala się następujące minimalne powierzchnie nowo wydzielanych działek budowlanych dla zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej:
a) wolnostojącej- 700m2,
b) bliźniaczej- 450m2,
c) szeregowej- 250 m2.
11.2.2. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
Na terenach o dominującej funkcji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej - oznaczonych symbolem MW:
parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy dla planowanych obiektów.
2) dopuszcza się utrzymanie i wprowadzanie następujących funkcji uzupełniających:
a) zieleni,
b) komunikacji samochodowej w zakresie niezbędnym do zapewnienia dojazdów oraz miejsc parkingowych
dla użytkowników,
c) infrastruktury technicznej,
3) ustala się minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej na terenach nowej zabudowy na 50%
a) 15,00 m,
5) ustala się następujące minimalne powierzchnie nowo wydzielanych działek budowlanych: 2000 m2.
11.2.3. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z towarzyszeniem usług
76
Na terenach o dominującej funkcji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z towarzyszeniem usług w obszarze
starego miasta- oznaczonych symbolem MWU:
a) usług wbudowanych,
c) zieleni,
d) komunikacji samochodowej w zakresie niezbędnym do zapewnienia dojazdów oraz miejsc parkingowych
dla użytkowników,
e) infrastruktury technicznej,
a) 12,00 m,
b) 3 kondygnacje nadziemne.
11.2.4. Tereny usług
Na terenach o dominującej funkcji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z towarzyszeniem usług oznaczonych symbolem U:
a) mieszkań właściciela,
c) zieleni,
dla użytkowników,
e) infrastruktury technicznej,
a) 10,00 m,
11.2.5. Tereny usług sportu i rekreacji
Na terenach o dominującej funkcji sportu i rekreacji, oznaczonych symbolami US, dla istniejących i planowanych
placów sportowych:
2) ustala się nakaz wyposażenia terenów sportu i rekreacji w ustępy publiczne,
3) dopuszcza się wprowadzanie nowych obiektów sportowych: sal gimnastycznych, szatni, innych obiektów
służących obsłudze obiektów o podstawowym przeznaczeniu terenu,
a) zabudowy gospodarczej,
b) zieleni,
c) komunikacji samochodowej w zakresie niezbędnym do zapewnienia dojazdów oraz miejsc parkingowych
dla użytkowników,
d) infrastruktury technicznej,
77
5) ustala się minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej na terenach nowej zabudowy na: 95%
terenu o tej funkcji,
a) 10,00 m,
b) 2 kondygnacje nadziemne.
11.2.6. Tereny usług turystyki
Na terenach o dominującej funkcji usług turystyki, oznaczonych symbolami UT :
b) zieleni,
dla użytkowników,
a) 10,00 m,
5) działania inwestycyjne granicach terenów położonych w obszarach Natura 2000 będą wymagać
przeprowadzenia postępowania w sprawie oddziaływania na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z
dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227).
11.2.7. Tereny zabudowy techniczno- produkcyjnej
Na terenach o dominującej funkcji zabudowy techniczno- produkcyjnej - oznaczonych symbolem P:
a) mieszkań właściciela,
b) usług,
dla użytkowników,
4) ustala się następujące maksymalne wysokości zabudowy:
a) dla nowych budynków 15,00 m- bez ograniczeń w ilości kondygnacji,
b) dla nowych instalacji technologicznych- bez ograniczeń,
78
11.2.8. Tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych z dopuszczeniem adaptacji dla
potrzeb produkcji i usług
Na terenach obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych z dopuszczeniem adaptacji dla potrzeb
produkcji i usług - oznaczonych symbolem RU:
2) dopuszcza się adaptacje istniejących obiektów dla potrzeb zmiany ich funkcji na:
a) usługową,
b) techniczno- produkcyjną,
a) usług,
b) zabudowy techniczno- produkcyjnej,
dla użytkowników,
d) infrastruktury technicznej.
11.2.9. Tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych
Na terenach o dominującej funkcji zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych - oznaczonych symbolem
RM:
2) dopuszcza się adaptacje istniejących obiektów dla potrzeb zmiany ich funkcji na:
a) usługową,
b) zabudowę mieszkaniową jednorodzinną,
c) zabudowę mieszkaniową wielorodzinną,
b) usług,
c) zieleni,
dla użytkowników,
e) infrastruktury technicznej.
12.2.10. Tereny wykorzystywane rolniczo
Na terenach wykorzystywanych rolniczo ustala się:
1) przeznaczenie terenu: użytki rolne, łąki, pastwiska, wody powierzchniowe;
2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego:
a) obsługa komunikacyjna z przyległych dróg,
b) dopuszczenie budowy dróg publicznych i wewnętrznych służących dojazdowi do użytków rolnych oraz
terenów przyległych,
c) dopuszczenie zalesiania gruntów rolnych o niskich klasach bonitacyjnych,
d) dopuszczenie budowy liniowych obiektów infrastruktury technicznej.
12.2.11. Tereny lasów
Na terenach lasów ustala się prowadzenie gospodarki leśnej w sposób określony zapisami planu urządzania
lasu.
12.2.12. Tereny cmentarzy
79
Na terenach cmentarzy - oznaczonych symbolem ZC ustala się:
1) utrzymanie podstawowej funkcji terenu,
2) dopuszczenie pochówków w sposób określony przepisami szczególnymi,
3) dopuszczenie wprowadzania zieleni urządzonej, komunikacji pieszej, infrastruktury technicznej w
niezbędnym zakresie jako funkcji uzupełniających,
4) ustala się utrzymanie parametrów kształtowania zabudowy istniejących obiektów zabudowy (związanej z
obsługą podstawowej funkcji terenu) i możliwość ich odtworzenia w toku prac budowlanych (przebudowy), w
przypadku rozbudowy obowiązują wymienione niżej parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy dla
planowanych obiektów,
5) ustala się maksymalną wysokość zabudowy dla nowych obiektów zabudowy (związanej z obsługą
podstawowej funkcji terenu) na 8,00 m.
12.2.13. Tereny zieleni parkowej
Na terenach zieleni parkowej - oznaczonych symbolem ZP ustala się:
1) utrzymanie podstawowej funkcji terenu,
2) dopuszczenie wprowadzania zieleni urządzonej, komunikacji pieszej, infrastruktury technicznej w
niezbędnym zakresie jako funkcji uzupełniających,
3) dopuszczenie budowy obiektów małej architektury towarzyszących zieleni parkowej.
12.2.14. Tereny eksploatacji powierzchniowej surowców mineralnych
Na terenach eksploatacji powierzchniowej surowców mineralnych - oznaczonych symbolem PG ustala się:
1) prowadzenie działalności określonych koncesją,
2) dopuszczenie wprowadzania zabudowy i instalacji technologicznych, komunikacji drogowej, infrastruktury
technicznej zakresie niezbędnym dla procesu eksploatacji i przerobu surowców mineralnych.
12.3. Tereny wyłączone spod zabudowy
W obszarze gminy wskazano dwa typy terenów wskazanych do wyłączenia z zabudowy. Należą do nich:
1) obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią,
2) obszary w strefie rozwoju energetyki wiatrowej, położone w odległości 500 m od zabudowy przeznaczonej na
stały pobyt ludzi,
3) tereny położone w strefach ochrony ekspozycji zabytkowych założeń przestrzennych, ze szczególnym
uwzględnieniem otoczenie starego miasta Mieszkowice.
Zapewnienie trwałego przeznaczenia terenu na tych obszarach, które zapewni korzystanie z nich w
uwzględnieniem zakazu zabudowy, wymaga objęcia ich zapisami miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego.
12.4. Kierunki rozwoju zabudowy obszaru miasta
W obszarze miasta Mieszkowice ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego:
1) w zakresie dotychczasowego przeznaczenia terenu:
a) utrzymanie funkcji terenów:
a. mieszkaniowej jednorodzinnej,
b. mieszkaniowej wielorodzinnej,
c. wielorodzinnej z towarzyszeniem usług,
d. usługowej,
e. usług sportu i rekreacji,
f. techniczno- produkcyjnej,
g. zagrodowej,
h. komunikacji samochodowej,
i. zieleni cmentarnej,
80
j. zieleni parkowej,
k. lasów,
l. infrastruktury technicznej,
b) w zakresie rozwoju zabudowy:
a. mieszkaniowej jednorodzinnej z towarzyszeniem usług, wielorodzinnej, wielorodzinnej z
towarzyszeniem usług,
b. usługowej, w tym usług: administracji, gastronomii, handlu, oświaty, zdrowia, sportu i rekreacji,
obsługi ruchu turystycznego,
c. techniczno- produkcyjnej i usługowej w zależności od potrzeb inwestycyjnych gminy w południowej
części miasta,
d. zieleni urządzonej,
2) w zakresie kształtowania zabudowy:
a) dostosowanie istniejącej zabudowy do obowiązujących wymogów techniczno-budowlanych,
b) stopniową eliminację zabudowy zagrodowej i zastępowanie jej zabudową mieszkaniową jednorodzinną
z towarzyszeniem usług związanych z działalnościami, które nie wymagają opracowania raportu o
oddziaływaniu na środowisko,
c) pełną modernizację i uzupełnienie zachowanego w znacznym stopniu układu przestrzennego miasta,
d) dopuszczenie łączenia funkcji zabudowy mieszkalnej z rozwojem funkcji usługowych, proces
rewaloryzacji starego miasta należy ukierunkować tak, by doprowadzić do odnowy zabytkowego układu
centrum,
e) rozbudowę przestrzeni publicznych Placu Wolności, powiązaną z rozwojem funkcji usługowohandlowych w jego otoczeniu,
f) zapewnienie rezerwy terenu pod przebieg obwodnicy drogi krajowej Nr 31,
3) w zakresie ograniczeń wysokości nowej zabudowy:
a) dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej do:
a. 2 kondygnacji nadziemnych,
b. 10.00 m.
b) dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, wielorodzinnej z towarzyszeniem usług, usługowej do:
a. 4 kondygnacji nadziemnych,
b. 15.00 m.
c) dla zabudowy techniczno- produkcyjnej- bez ograniczeń w ilości kondygnacji.
81
12.5. Kierunki rozwoju zabudowy miejscowości gminy
W poniższym zestawieniu wskazano strefy rozwoju zabudowy położone w obrębie terenów zainwestowanych
miejscowości oraz w ich bezpośrednim otoczeniu. Obszary wyłączone z zabudowy zostały opisane poniżej w
zbiorczym zestawieniu terenów otwartych miasta i gminy.
12.5.1. Czelin
W obszarze zabudowy miejscowości ustala się:
1) w zakresie przeznaczenia terenu:
c. usługowej,
d. usług sportu
e. zagrodowej,
f. obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych,
g. komunikacji samochodowej,
b) rozwój terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z towarzyszeniem usług, wymiennie z
zabudową zagrodową,
c) dopuszczenie zastąpienia funkcji obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych funkcją
usługową lub techniczno- produkcyjną, związaną z działalnościami, które nie wymagają opracowania
raportu o oddziaływaniu na środowisko,
b) ograniczenie wysokości nowej zabudowy dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej do:
a. dwóch kondygnacji,
b. 9.00 m.
b) ograniczenie wysokości nowej zabudowy dla zabudowy obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych,
hodowlanych: 12.00 m bez ograniczeń w ilości kondygnacji.
12.5.2. Goszków
a. mieszkaniowej wielorodzinnej,
b. usługowej,
c. zagrodowej,
d. obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych,
e. zieleni cmentarnej,
f. komunikacji samochodowej,
g. infrastruktury technicznej,
b. 9.00 m.
c) ograniczenie wysokości nowej zabudowy dla zabudowy obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych,
82
12.5.3. Gozdowice
b. usługowej,
c. usług turystyki
d. zagrodowej,
e. komunikacji samochodowej,
c) rozwój usług turystyki,
b) ograniczenie wysokości nowej zabudowy do:
b. 9.00 m.
12.5.4. Kamionka
b. zagrodowej,
c. obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych,
d. zieleni parkowej,
f. infrastruktury technicznej,
b. 9.00 m.
12.5.5. Kłosów
a. usługowej,
b. zagrodowej,
d. komunikacji samochodowej,
83
usługową lub techniczno - produkcyjną, związaną z działalnościami, które nie wymagają opracowania
b. 9.00 m.
12.5.6. Kurzycko
b. usługowej,
c. usług sportu,
d. zagrodowej,
e. obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych,
b. 9.00 m.
W obszarze strefy rozwoju działalności gospodarczej, położonej w obrębie Kurzycko, ustala się:
2) rozwój terenów zabudowy techniczno produkcyjnej, baz i składów lub wymiennie usługowej, w tym
zabudowy służącej prowadzeni działalności dla których wymagane jest opracowanie raportu oddziaływania
na środowisko przyrodnicze, w tym:
a) obiektów techniczno- produkcyjnych,
b) usług,
c) baz i składów.
rozwój terenów komunikacji samochodowej dla obsługi obiektów strefy,
dopuszczenie lokalizacji lokalnych oczyszczalni ścieków,
3) w zakresie kształtowania zabudowy: ograniczenie wysokości nowej zabudowy do: dla zabudowy obsługi
produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych: 12.00 m bez ograniczeń w ilości kondygnacji.
12.5.7. Sitno
84
c. usługowej,
d. zagrodowej,
b. 9.00 m.
12.5.8. Stary Błeszyn
c. usługowej,
d. usług sportu
e. zagrodowej,
c) rozwój usług turystyki, w tym związanej z uprawianiem sportów wodnych,
b) ograniczenie wysokości nowej zabudowy do:
b. 9.00 m.
12.5.9. Stare Łysogórki
b. usługowej,
c. usług turystyki
d. zagrodowej,
f. techniczno- produkcyjnej,
g. zieleni cmentarnej,
h. zieleni parkowej,
i. komunikacji samochodowej,
c) rozwój usług turystyki,
85
d) dopuszczenie zastąpienia funkcji obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych funkcją
b. 9.00 m.
12.5.10. Troszyn
c. usługowej,
d. zagrodowej,
b. 9.00 m.
12.5.11. Wierzchlas
a. usługowej,
b. zagrodowej,
d. zieleni cmentarnej,
b) rozwój w otoczeniu miejscowości terenów zabudowy:
d) rozwój terenów zabudowy techniczno produkcyjnej, baz i składów lub wymiennie usługowej na terenach
wskazanych pod rozwój tej funkcji w otoczeniu miejscowości,
86
b. 9.00 m.
12.5.12. Zielin
c. usługowej,
d. zagrodowej,
f. zieleni cmentarnej,
g. zieleni parkowej,
h. komunikacji samochodowej,
i. infrastruktury technicznej,
d) rozbudowę przestrzeni publicznych placu w centralnej części miejscowości, powiązaną z rozwojem
funkcji usługowo- handlowych w jego otoczeniu,
b. 9.00 m.
12.6. Zasady zagospodarowania przestrzennego terenów otwartych w obszarze gminy
W obszarze gminy zmiana studium wyodrębnia następujące strefy terenów otwartych, o zróżnicowanej polityce
zagospodarowania przestrzennego:
1) produkcji rolniczej i leśnictwa z dopuszczeniem zabudowy zagrodowej, na tych terenach zmiana studium
dopuszcza rozwój terenów zabudowy wyłącznie w postaci siedlisk rolniczych oraz obiektów budowlanych
służących prowadzeniu gospodarki rolnej i leśnej, ponadto ustala:
a) utrzymanie istniejącej zabudowy zagrodowej,
b) dopuszczenie wznoszenia zabudowy siedliskowej, zabudowy obsługi produkcji w gospodarstwach
rolnych, ogrodniczych oraz gospodarstwach leśnych i rybackich, o wysokości zabudowy do 9.00 m,
c) dopuszczenie budowy obiektów i sieci infrastruktury technicznej oraz elementów systemu komunikacji,
d) dopuszczenie wprowadzania dolesień na gruntach niższych klas bonitacyjnych, terenach o znacznych
spadkach oraz jako uzupełnień istniejących kompleksów leśnych,
e) dopuszczenie prowadzenia produkcji rolniczej, gospodarki leśnej, rybołówstwa,
f) wykorzystanie istniejących elementów sieci uzbrojenia technicznego i ich modernizację dla
podniesienia standardów zamieszkiwania oraz pracy i innych działalności,
2) produkcji rolniczej i leśnictwa z dopuszczeniem lokalizacji siłowni wiatrowych, na tych terenach zmiana
studium dopuszcza budowę obiektów siłowni wiatrowych, ponadto ustala:
a) dopuszczenie wznoszenia obiektów związanych w produkcją i przesyłem energii elektrycznej,
pozyskiwanej z użyciem siły wiatru,
b) dopuszczenie prowadzenia produkcji rolniczej, gospodarki leśnej,
87
c) obowiązek objęcia całego obszaru strefy ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego w celu określenia możliwości rozwoju i ograniczeń budowy obiektów siłowni,
3) o wysokich wartościach przyrodniczo- krajobrazowych, położonych w obszarze Cedyńskiego Parku
Krajobrazowego poza obszarami zainwestowania miejscowości gminy, na tych terenach ustala się:
a) zakaz zabudowy z wyjątkiem budowli hydrotechnicznych oraz sieci i urządzeń infrastruktury
technicznej,
b) ochronę przyrody i krajobrazu zgodnie z wymogami ustawy o ochronie środowiska,
c) udostępnienie obszaru parku w sposób określony przez Dyrekcję Parku.
12.7. Obszary rozmieszczania inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym
Studium ustala realizację następujących inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym:
1) budowę dróg gminnych,
2) budowę sieci infrastruktury –wodociągowej i kanalizacyjnej dla:
a) zapewnienia dostępu do sieci istniejącym obiektom- w pierwszej kolejności,
b) zapewnienia dostępu do sieci terenom planowanej zabudowy- w drugiej kolejności.
12.8. Obszary rozmieszczania inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
Studium ustala realizację następujących inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym:
1) budowę obwodnicy w ciągu drogi krajowej nr 31 wokół Mieszkowic,
2) budowę basenu postojowego dla jednostek pływających w rejonie nabrzeża wysokiego Nadzoru Wodnego
w Gozdowicach,
3) budowę gazociągu wysokiego ciśnienia Zielin- Moryń- Cedynia.
12.9. Obszary dla których obowiązkowe jest sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego
W obszarze gminy nie znajdują się żadne obszary, dla których sporządzanie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe na podstawie przepisów odrębnych. Obszar i teren
górniczy złoża ropy i gazu „Zielin” posiada obowiązujący plan zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie
nowych planów dla terenów górniczych w trybie określonym Prawem Górniczym może nastąpić w przypadku
udokumentowania nowych złóż na podstawie koncesji.
12.10. Program prowadzenia prac nad miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego
Studium zakłada opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla następujących
obszarów, wskazanych na rysunku studium:
1) rozwoju zabudowy oraz terenów komunikacji drogowej,
2) rozwoju energetyki wiatrowej,
3) dla ustalenia zakazu zabudowy,
4) dla terenów zalesień.
W nawiązaniu do ogólnego zakresu prac planistycznych, opisanego powyżej, zakłada się następujący program
prac planistycznych nad sporządzaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:
1) w I etapie- jako opracowania priorytetowe, określa się sporządzenie planów zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru miasta, z podziałem na części,
2) w II etapie- plany dla następujących obszarów:
a) rozwoju energetyki wiatrowej w rejonie miejscowości:
a. Troszyn, Sitno, Zielin,
b. Kamionka, Wierzchlas,
b) rozbudowę instalacji technologicznych Kopalni Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego „Zielin” w Troszynie,
3) w III etapie- zakłada się sukcesywne opracowywanie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego dla wszystkich miejscowości gminy, z założeniem objęcia stosownymi zapisami terenów
zainwestowanych miejscowości oraz obszarów ich przewidywanego rozwoju.
88
Przy określaniu zasad zagospodarowania terenów w ramach opracowywanych miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego należy uwzględnić obszary zagrożone powodzią.
Dla uniknięcia wprowadzania zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej na tereny rolne o wysokich walorach
bonitacyjnych zmiana studium ustala zakaz zabudowy terenów rolnych, łąk i pastwisk II I III klas bonitacyjnych.
12.11. Obszary wymagające przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze i nieleśne
W zmianie studium wskazuje się obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele
nierolnicze i nieleśne o łącznej powierzchni około 412 ha. wskazane na rysunku zmiany studium w granicach
stref rozwoju zabudowy.
Doprecyzowanie zakresu przestrzennego oraz powierzchni tych obszarów będzie następować w toku
przygotowania wniosków o zgodę na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i
nieleśne w procesie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
W przypadku nie uzyskania wymaganej zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele
nierolnicze i nieleśne, dopuszcza się utrzymanie w zapisach miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego dotychczasowego przeznaczenia terenu.
12.12. Obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości
W studium nie wyznacza się obszarów wskazanych do przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości.
13. Spis materiałów źródłowych
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
19)
20)
Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego,
Strategia rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2015,
Program ochrony środowiska Województwa Zachodniopomorskiego ,
Strategia rozwoju społeczno- gospodarczego Powiatu Gryfińskiego,
Program ochrony środowiska dla Powiatu Gryfińskiego,
Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Gryfińskiego,
Strategia Rozwoju Społeczno - Gospodarczego Gminy Mieszkowice, Mieszkowice 2003,
Program Ochrony Środowiska dla gminy Mieszkowice, Mieszkowice 2004,
Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Mieszkowice, Mieszkowice 2004,
Lokalny Plan Rozwoju Gminy Mieszkowice 2004 -2013,
Wieloletni program inwestycyjny gminy Mieszkowice,
Opracowanie ekofizjograficzne do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
obszaru gminy Mieszkowice, mgr inż. Anna Zyska z zespołem, Szczecin 2006,
Operat generalny projektu planu ochrony Cedyńskiego Parku Krajobrazowego,
Strategia Rozwoju Społeczno - Gospodarczego Gminy Mieszkowice,
Skrócone studium ruralistyczne dla Gminy Mieszkowice do planu ogólnego zagospodarowania
przestrzennego gminy, Biuro Studiów i Dokumentacji Konserwatorskich, Szczecin 1994,
Warunki ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych gminy Mieszkowice, WKZ Szczecin 1994,
Atlas jezior Polski tom I, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Bogucki, Wydawnictwo Naukowe,
Poznań, 1996r.,
Bank Danych Regionalnych GUS (stan na koniec 2008 r.),
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.. Mieszkowice (JBPiP sp. z o.o.
2008) zatwierdzone Uchwałą nr XVII(132)08 Rady Miejskiej w Mieszkowicach z dnia 28 lutego 2008r.
Studium ochrony przeciwpowodziowej - Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie –
grudzień 2010.
89
90

zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

Transkrypt

Podobne dokumenty

Willa mieszkalna ceglane 1930 rok Lubliniec Lubliniec

Obsluga swiadczen

Wyciąg ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

Pobierz artykuł w pliku

TEKST SYNTEZA