Untitled - Internet w Naszym Zasięgu
Transkrypt
Untitled - Internet w Naszym Zasięgu
„Internet w Naszym Zasięgu – Przeciwdziałanie Wykluczeniu Cyfrowemu w Gminie Narol” to tytuł projektu realizowanego w ramach działania 8.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Celem ogólnym projektu jest zapewnienie dostępu do szerokopasmowego Internetu zidentyfikowanej grupie gospodarstw domowych z terenu gminy, zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej i/lub niepełnosprawności. Uczestniczące w projekcie 30 gospodarstw domowych i 7 jednostek organizacyjnych z terenu Gminy Narol uzyska dostęp do szerokopasmowego Internetu, w okresie realizacji projektu oraz 5 lat po jego zakończeniu. Cele szczegółowe projektu to: W roku 2011, 17 sierpnia, minęło 20 lat od działaniu: 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu pierwszego połączenia z siecią Internet cyfrowemu – eInclusion. Celem tego działa- w Polsce, dokonał tego Rafał Pietrak pracow- nia jest zmiana tej sytuacji w kierunku zwięk- nik Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszaw- szania możliwości dostępu do Internetu, skiego, kilka lat później nastąpił gwałtowny w szczególności dla społeczności lokalnych. rozwój Internetu w naszym kraju jak i na Gmina Narol, która w ramach Programu całym świecie. Obecnie w wielu domach są Operacyjnego urządzenia podłączone do sieci internetowej 2007-2013 otrzymała dofinansowanie na i są to nie tylko komputery, ale również smart- ten cel, pomoże 30 rodzinom, które mają fony, telewizory oraz wiele innych urządzeń, utrudniony dostęp do Internetu – są to z którymi spotykamy się na co dzień. osoby o niskich dochodach, mieszkające Dzięki temu, bez wychodzenia z domu w rodzinie wielodzietnej lub osoby niepełno- możemy zrobić zakupy, założyć konto sprawne. Takie osoby otrzymają dofinanso- w banku, korespondować ze znajomymi oraz wanie na korzystanie z Internetu przez okres wyszukać potrzebne nam informacje. Korzy- 8 miesięcy. Projekt obejmuje również szko- stanie z dobrodziejstw sieci internetowej, dla lenia z zakresu obsługi komputera, zakup części społeczeństwa, jest niestety ograniczo- sprzętu i oprogramowania, a w jego ramach ne ze względów społecznych czy też finanso- zostaną również wsparte jednostki podległe wych. Osoby te mogą uzyskać wsparcie dzięki gminie (np. szkoły). Innowacyjna Gospodarka 1. Wyposażenie w sprzęt komputerowy i dostarczenie Internetu do: a) 30 gospodarstw domowych z Gminy Narol – 30 komputerów stacjonarnych wraz z drukarkami. b) 7 jednostek organizacyjnych z terenu Gminy Narol (Szkoła Podstawowa w Łówczy – 17 szt., Zespół Szkół w Rudzie Różanieckiej – 10 szt., Szkoła Podstawowa w Narolu – 28 szt., Gimnazjum w Narolu – 19 szt., Zespół Szkół w Łukawicy – 9 szt., Środowiskowy Dom Samopomocy w Lipsku – 5 szt., Biblioteka Publiczna w Narolu – 10 szt., Filia Biblioteki Publicznej w Płazowie – 4 szt., Filia Biblioteki Publicznej w Rudzie Różanieckiej – 4 szt., Filia Biblioteki Publicznej w Łukawicy – 4 szt.). 2. Dostarczenie, instalacja, serwisowanie sprzętu teleinformatycznego oraz oprogramowania do 30 gospodarstw domowych objętych projektem. 3. Dostarczenie, instalacja, serwisowanie sprzętu teleinformatycznego oraz oprogramowania do 7 jednostek podległych Gminie Narol objętych projektem. 4. Podniesienie stanu wiedzy i umiejętności grup docelowych projektu, w zakresie podstawowej obsługi komputera oraz korzystania z Internetu. Przesłanki do podjęcia działań w celu realizacji projektu Przed przystąpieniem do realizacji projektu „Internet w Naszym Zasięgu – Przeciwdziałanie Wykluczeniu Cyfrowemu w Gminie Narol” dokonano analizy, która wykazała, że mieszkańcy gminy są zagrożeni wykluczeniem cyfrowym. Placówki oświatowe, kulturalne i opiekuńcze także wykazują brak sprzętu komputerowego i dostępu do Internetu. Główne problemy i potrzeby wynikające z analizy to w szczególności: Obszar wykluczenia cyfrowego wśród mieszkańców Gminy Narol jest znaczący, w szczególności z uwagi na pogłębiające się bezrobocie, będące wynikiem zarówno kryzysu gospodarczego, jak również stanowiące niechlubne „dziedzictwo” najnowszej historii kraju. Jeżeli nie zostaną podjęte zdecydowane kroki mające przeciwdziałać temu zjawisku, problem będzie się pogłębiał. Ze stypendiów socjalnych korzysta 26,78% ogólnej liczby dzieci objętych obowiązkiem szkolnym. Oznacza to, że co 4 dziecko ma ograniczony dostęp do wiedzy, ponieważ przy dochodzie na jednego członka rodziny nie przekraczającym 351 zł/m-c, zakup komputera z dostępem do Internetu nie jest najważniejszą potrzebą rodziny. Działania edukacyjne z zakresu rozwoju społeczeństwa informacyjnego powinny być prowadzone dwukierunkowo, równolegle dla dzieci i młodzieży, jak również dla osób dorosłych. Potrzebne jest utworzenie, w ramach działań koordynacyjnych, nieodpłatnych punktów dostępu do szerokopasmowego Internetu dla mieszkańców gminy, które stworzy warunki równego dostępu do wiedzy, w tym do efektywnej edukacji zawodowej, przeciwdziałając tym samym marginalizacji i wykluczeniu cyfrowemu grupie poddanej badaniom. Dla wielu młodych ludzi jest to być może jedyna szansa na zmianę swojego losu. Lp. Nazwa jednostki Liczba Wiek posiadanych komputerów komputerów w latach stacjonarnych 1 10 6 50 5 2 10 3 151 15 11 12 10 11 10 10 7 8 4 6 3 6 351 15 199 9 165 8 3 4 5 Gimnazjum w Narolu Powyżej prezentujemy zestawienie tabelaryczne przeglądu stanu szkół z terenu Gminy Narol. Dostęp do technologii IT w jednostkach podległych Gminie Narol Kwalifikując szkoły do objęcia działaniami w ramach projektu, dokonano przeglądu stanu wyposażenia w sprzęt teleinformatyczny w podległych placówkach, a następnie wskazano szkoły, które mają największe potrzeby w przedmiotowym zakresie – celem objęcia projektem. Poza szkołami z terenu gminy projektem zostały objęte: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Narolu oraz Środowiskowy Dom Samopomocy w Lipsku. Biblioteka posiada znaczne zasoby wiedzy zgromadzone w księgozbiorze. W dobie społeczeństwa informacyjnego biblioteka musi posiadać odpowiedni sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu. Mieszkańcy gminy korzystają z biblioteki oraz filii bibliotecznych. Biblioteka Publiczna w Narolu posiada kilka stanowisk komputerowych, lecz jest to sprzęt już przestarzały nie spełniający oczekiwań społecznych w zakresie wykorzystania go do wyszukiwania książek w bazie elektronicznej, nie mówiąc już o możliwości korzystania z e-book’ów. Jeszcze gorzej jest w oddziałach filialnych, gdzie niestety nie ma nawet jednego komputera. Środowiskowy Dom Samopomocy w Lipsku jest miejscem, w którym przebywają codzienne osoby niepełnosprawne z terenu całej gminy. Liczba podopiecznych ŚDS sięga dwudziestu osób i waha się w kolejnych latach. Wyposażenie tej placówki w sprzęt komputerowy z podłączeniem do Internetu przyczyni się do podniesienia wiedzy i umiejętności korzystania z nowych technik informatycznych przez osoby niepełnosprawne. Wnioski z wykonanych analiz Biorąc pod uwagę wyniki analizy wyciągnięto następujące wnioski: a) Jeżeli w szkole na 1 komputer z dostępem do Internetu przypada ponad 15 uczniów, to jest to ilość zdecydowanie zbyt duża, biorąc pod uwagę ilość godzin z przedmiotu Informatyka określonych w programach nauczania. Nie ma możliwości, aby zaspokoić potrzeby edukacyjne uczniów związane z nauką nowych technologii. b) Stan techniczny sprzętu komputerowego w szkołach jest niezadowalający. Sprzęt jest użytkowany od 6 lat i dłużej. Nauka przy użyciu takiego wyposażenia nie przygotowuje uczniów w należyty sposób do podejmowania dalszego kształcenia po ukończeniu gimnazjum, w szcze- gólności w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności z przedmiotów informatycznych. c) Niewystarczająca ilość nowoczesnego sprzętu komputerowego, jakim dysponują obecnie placówki edukacyjne na terenie objętym projektem, jest istotną barierą w dostępie do wiedzy oraz ogranicza w sposób znaczący możliwości rozwoju osobowego wśród dzieci i młodzieży z terenu Gminy Narol. d) Brak możliwości korzystania z nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz nowoczesnych narzędzi dydaktycznych w procesie nauczania spowoduje, że dzieci i młodzież nie będą przygotowane w stopniu wystarczającym do życia w globalnym społeczeństwie informacyjnym. Włączenie jednostek podległych gminie do projektu, poprzez zapewnienie nieodpłatnego dostępu do Internetu wszystkim uczniom, a w szczególności tym pochodzącym z gospodarstw domowych nie objętych projektem, wyrównuje im dostęp do wiedzy, do której mają pełne prawo. Projekt realizowany jest w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie Wykluczeniu Cyfrowemu – eInclusion Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. Jest on realizowany przez Gminę Narol i na pewno problemu zagrożenia wykluczeniem informatycznym całej lokalnej społeczności do końca nie rozwiąże, ale bez wątpienia przyczyni się do jego złagodzenia w szczególności w odniesieniu do dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Działania w ramach projektu 1. Wybór podmiotu do wykonania usług doradczych 2. Zakup i dostarczenie sprzętu teleinformatycznego, oprogramowania i dostarczania Internetu dla 30 gospodarstw domowych i 7 jednostek podległych Wnioskodawcy objętych projektem 3. Dostarczanie Internetu 4. Przeprowadzenie naboru Beneficjentów Ostatecznych 5. Przeprowadzenie szkoleń 6. Przeprowadzenie akcji informacyjno-promocyjnej projektu 7. Zarządzanie projektem Korzyści dla Beneficjentów Ostatecznych Dzieci i młodzież uczęszczające do szkół, dzięki włączeniu w proces nauczania nowych technologii informatycznych, będą mogły pogłębiać swoją wiedzę, rozwijać swoje zainteresowania oraz wykorzystywać w sposób nieograniczony wiedzę i informacje zgromadzone w zasobach Internetu. Dzięki temu będą osiągały lepsze wyniki w nauce i zdobędą nowe umiejętności komunikowania się ze światem zewnętrznym. Wszystko to sprawi, że wzrośnie ich poziom samooceny, który zawsze jest najlepszą motywacją do dalszej nauki i pracy nad rozwojem osobistym. Wszystko to sprawi, że dziś narażeni na wykluczenie informatyczne, jutro staną się aktywnymi członkami globalnej społeczności internetowej. Zaprezentowane działania i rozwiązania gwarantujące wykonalność projektu, dostosowane są do warunków organizacyjnych i technicznych obszaru, na którym realizowane jest przedsięwzięcie. Rezultaty projektu Wszystkie działania w projekcie podporządkowane zostały osiągnięciu założonych celów i rezultatów projektu, tj: wyposażenie w sprzęt komputerowy i dostarczenie szerokopasmowego Internetu do 30 gospodarstw domowych z terenu gminy, w okresie realizacji projektu i okresie utrzymania wymaganej trwałości rezultatów projektu, wyposażenie w sprzęt komputerowy i dostarczenie szerokopasmowego Internetu do 7 jednostek podległych, położonych na obszarze gminy, dostarczenie, instalacja, serwisowanie sprzętu teleinformatycznego oraz niezbędnego oprogramowania do 30 gospodarstw domowych objętych projektem, dostarczenie, instalacja, serwisowanie sprzętu teleinformatycznego oraz niezbędnego oprogramowania do 7 jednostek podległych objętych projektem, położonych na terenie gminy, podniesienie stanu wiedzy i umiejętności grup docelowych projektu, w zakresie obsługi komputera oraz korzystania z Internetu, podniesienie jakości kształcenia w placówkach edukacyjnych oraz utworzenie na terenie gminy miejsc dostępu do nieodpłatnego, szerokopasmowego Internetu dla całej społeczności lokalnej, Osoby niepełnosprawne będą miały ułatwiony kontakt ze światem zewnętrznym. Logując się do systemu, za pomocą stron internetowych lub komunikatorów, będą miały większą samodzielność. Stały kontakt z innymi użytkownikami Internetu zmniejszać będzie ich poczucie osamotnienia, inspirować do podejmowaniadziałańzmierzającychdowychodzenia z obszaru wykluczenia oraz stworzy możliwości do podejmowania pracy zdalnej. Dostarczony do placówek edukacyjnych sprzęt z oprogramowaniem i dostępem do szerokopasmowego Internetu, umożliwi: podniesienie jakości kształcenia w szkołach objętych projektem, podniesienie stanu świadomości społeczeństwa gminy w zakresie wykorzystywania funduszy unijnych i działania 8.3 POIG, dostęp do zasobów wiedzy i informacji zawartych w Internecie dla uczniów i nauczycieli, promocja projektu wśród mieszkańców gminy, m.in. poprzez akcję informacyjno-promocyjną projektu, dostarczenie mieszkańcom gminy szczegółowych informacji dotyczących realizacji projektu na stronie www projektu, opublikowanie w lokalnej prasie artykułów poświęconych realizacji projektu oraz idei działania 8.3 POIG. przeprowadzenie szkoleń z zakresu obsługi komputera i Internetu dla osób z gospodarstw domowych objętych projektem oraz utworzenie ogólnodostępnych sal multimedialnych umożliwiających podnoszenie wiedzy i zdobywanie nowych kwalifikacji, będących podstawą rozwoju zawodowego i osobowego, całej lokalnej społeczności Gminy, Beneficjenci Ostateczni projektu – poprzez umożliwienie im korzystania z nowych technologii oraz rozwój kompetencji w tym zakresie – będą mogli aktywnie uczestniczyć w funkcjonowaniu społeczeństwa informacyjnego. Efekty realizacji projektu będą miały wymiar długofalowy, a objawią się m.in. poprzez zdobywanie nowej wiedzy i umiejętności przez Beneficjentów Ostatecznych, zapobieganie „dziedziczeniu biedy” przez następne pokolenia, wychodzenie z marazmu życiowego, zmianę postaw życiowych, rozwój indywidualny, społeczny i gospodarczy mieszkańców gminy. Realizacja projektu łagodzi problem wykluczenia cyfrowego nie tylko w grupie 30 gospodarstw domowych objętych projektem, ale również w odniesieniu do całej społeczności lokalnej, której, poprzez organizację na terenie gminy punktów nieodpłatnego korzystania z Internetu, zostanie stworzony równy dostęp do wiedzy. Wartość dodana wynikająca z realizacji projektu rozwój dostępu do usług cyfrowych na terenie gminy, podniesienie jakości edukacji w szkołach, rozwój alternatywnych form kształcenia, pobudzenie aktywności beneficjentów ostatecznych projektu do podnoszenia wiedzy i kwalifikacji zawodowych, promocja Internetu jako narzędzia pracy, zdobywania informacji i wiedzy, komunikatora, rozrywki i organizacji własnego czasu, podniesienie wiedzy i umiejętności beneficjentów ostatecznych projektu, przekładających się na ich rozwój zawodowy i osobisty poprzez wykorzystanie nowych technologii informatycznych. Jak korzystać z komputera i Internetu? – mini przewodnik Poniżej przedstawiamy odrobinę wiedzy, która pomoże zrozumieć budowę oraz sposób działania komputerów oraz ułatwi korzystanie z sieci. Budowa komputera Każdy komputer do działania potrzebuje dwóch elementów: sprzętu i oprogramowania. Sprzęt komputerowy (ang. hardware) – materialna część komputera. Ogólnie hardware’em nazywa się sprzęt komputerowy jako taki i odróżnia się go od software’u – czyli oprogramowania. Podział ten jest nieostry, gdyż współcześnie wiele elementów sprzętu komputerowego posiada „wszyte” na stałe oprogramowanie, stanowiące jego integralną część, bez którego elementy te nie mogłyby funkcjonować. Np. większość drukarek komputerowych posiada w swojej pamięci zestaw komend, przy pomocy których realizuje proces drukowania i których odpowiednik znajduje się w pamięci komputera, stanowiąc programowy sterownik tego urządzenia. Wiele urządzeń – typu karty graficzne, płyty główne – posiada własne oprogramowanie nazywane BIOS-em. W stosunku do oprogramowania niektórych urządzeń używa się słowa firmware. Podstawowymi elementami hardware’owymi są: procesor, płyta główna, pamięć operacyjna, dyski twarde, nagrywarki DVD, itd. Procesor jest głównym elementem zestawu komputerowego i to on odpowiada za wszystkie obliczenia i sterowanie pozostałymi elementami zestawu komputerowego. Procesor jest umieszczony w specjalnym slocie na płycie głównej (ang. main board), która stanowi szkielet każdego komputera, na niej znajdują się najważniejsze układy elektroniczne, chipset, BIOS, gniazda rozszerzeń, itd. Kolejnym ważnym elementem zestawów komputerowych jest pamięć operacyjna, w której jest umieszczony aktualnie wykonywany program lub jego część, i na której bezpośrednio działa jednostka centralna (mikroprocesor). Pamięć operacyjna jest budowana jako pamięć RAM - pamięć o dostępie swobodnym. Zawartość tej pamięci zostaje utracona w razie odłączenia, przypadkowego lub świadomego, napięcia zasilającego komputer. Pojemność pamięci operacyjnej jest jednym z ważniejszych parametrów komputera. Do przechowywania danych i oprogramowania w komputerze wykorzystuje się wiele różnych nośników, z których dyski twarde pełnią najważ- niejszą rolę – stanowią jeden ze stałych elementów zestawu komputerowego. Dzięki dużym pojemnościom możemy instalować na nich oprogramowanie systemowe, biurowe, itp. Na dyskach przechowujemy również dokumenty, zdjęcia i inne dane. Drugim istotnym elementem jest oprogramowanie (ang. software). Celem oprogramowania jest przetwarzanie danych w określonym przez twórcę zakresie. Oprogramowanie jest synonimem terminów program komputerowy oraz aplikacja, przy czym stosuje się go zazwyczaj do określania większych programów oraz ich zbiorów (źródło: Wikipedia). Najczęściej wykorzystujemy oprogramowanie systemowe, czyli zarządzające systemem komputerowym i stanowiące środowisko, w którym uruchamiamy oprogramowanie narzędziowe wykonujące konkretne zadania użytkownika, np. edytory tekstu, przeglądarki internetowe, programy graficzne. Systemy operacyjne zajmują się między innymi planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym zadaniom, kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych zadań, dostarczaniem mechanizmów do synchronizacji zadań i komunikacji pomiędzy zadaniami, obsługą sprzętu, zapewnianiem równolegle wykonywanym zadaniom jednolitego, wolnego od interferencji dostępu do sprzętu oraz ustalaniem połączenia sieciowe i zarządzanie plikami (źródło: Wikipedia). Większość systemów operacyjnych stosowanych obecnie w komputerach domowych komunikuje się z użytkownikiem za pomocą środowiska graficznego oraz zawiera zestaw aplikacji przydatnych w codziennym korzystaniu z komputera i Internetu. Do takich aplikacji należą edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, programy do tworzenia prezentacji, filmów, edycji zdjęć oraz odtwarzacze multimediów. Oprogramowanie możemy kupić, ale są też dostępne bezpłatne odpowiedniki popularnych pakietów oprogramowania. Jednymi z najbardziej popularnych aplikacji tego typu są: Mozilla Firefox – zdobywająca coraz większą popularność przeglądarka internetowa Mozilla Thunderbird – klient poczty e-mail, Gimp – program do edycji grafiki, LibreOffice – pakiet oprogramowania biurowego Programy te dostępne są dla wielu różnych systemów operacyjnych i nie mają zbyt dużych wymagań sprzętowych, przez co może z nich korzystać praktycznie każdy. Bezpieczny Internet W obecnych czasach, trudno jest sobie wyobrazić życie bez dostępu do sieci Internet. Dzięki niej zdobywamy wiedzę, informacje, mamy dostęp do ogromnej ilości usług i towarów, możemy wykonywać różne czynności, które jeszcze nie tak dawno wymagały poświęcenia dużej ilości czasu, dlatego tak ważne jest, aby każdy miał do niej dostęp. Korzystanie z Internetu możliwe jest dzięki przeglądarkom internetowym i klientom poczty e-mail, ale tak naprawdę największe przysługi oddają nam wyszukiwarki, bez których poruszanie się w gąszczu informacji byłoby bardzo utrudnione, o ile w ogóle możliwe. Niestety w Internecie zajdziemy, poza stronami użytecznymi, także wiele informacyjnych „śmieci”, jak również celowo wprowadzających nas w błąd i mających na celu zdobycie naszych danych. Dlatego ważne jest stosowanie oprogramowania zabezpieczającego nasze komputery oraz odwiedzanie stron, które są polecane przez naszych znajomych i które są nam znane. Słowniczek Adres internetowy – zaczyna się od www lub http://, najczęściej wskazuje miejsce, w którym dana informacja (strona) znajduje się w Internecie, np. adres strony internetowej Gminy Narol to www.narol.pl Backspace – nazwa klawisza, który przesuwa kursor o jedną pozycję wstecz, kasując znajdujący się po drodze znak. Bajt – to jednostka informacji używana w pracy z komputerem, oznaczana jest symbolem B. Jednostką mniej- szą jest bit. 1Bajt = 8 bitów. Jednostki większe to m.in.: 1 KB (kilobajt) = 1024 Bajty, 1 MB (megabajt) = 1024 KB 1 GB (gigabajt) = 1024 MB. Blog – to inaczej dziennik, pamiętnik internetowy (rodzaj strony internetowej), do którego mają dostęp wszyscy internauci. Pisząc w blogu, dajemy upust swojej wyobraźni lub przekazujemy innym to, co dla nas jest ważne. Caps Lock – nazwa klawisza, który umożliwia wprowadzanie wielkich liter bez konieczności trzymania wciśniętego klawisza Shift. Caps Lock pracuje w dwóch trybach – włączony (ON) i wyłączony (OFF). O tym, który z trybów jest akurat aktywny, informuje nas lampka znajdująca się ponad klawiaturą numeryczną – kiedy jest zapalona, piszemy wielkimi literami. CD-ROM – odmiana płyty kompaktowej – CD. Na CD-ROM można nagrywać dane komputerowe, muzykę. Pojemność płyty CD-ROM wynosi ok. 700 MB. Czat (inaczej chat) – forma wirtualnej internetowej pogawędki „na żywo” (w przeciwieństwie np. do poczty elektronicznej, gdzie odpowiedź na list otrzymuje się po kilku minutach, a czasem nawet kilku dniach). Czat zazwyczaj przeprowadzany jest w oknie, w którym dwóch lub więcej użytkowników wpisuje tekst widoczny dla wszystkich. Delete (Del) – nazwa klawisza, który ma dwie funkcje. W systemie operacyjnym Windows powoduje on usunięcie ikony czy innego obiektu. W aplikacjach, takich jak np. edytory tekstu, powoduje skasowanie znaku znajdującego się bezpośrednio po prawej stronie kursora. DVD – płyta przypominająca z wyglądu CD, ale charakteryzująca się o wiele większą pojemnością. Na płycie DVD można zmieścić film fabularny (ok. 180 minut), dane komputerowe lub muzykę o wysokiej jakości. Dysk twardy – element komputera służący do trwałego przechowywania danych – zostają one na nim zachowane także po wyłączeniu komputera. E-mail – nazwa pochodzi od „electronic mail”, czyli „poczta elektroniczna”. Jest to list elektroniczny, który służy do przesyłania wiadomości przez Internet. Oprócz standardowej wiadomości tekstowej można również przesyłać załączniki – pliki w postaci obrazów, zdjęć, a także video oraz dźwięków. Enter – nazwa klawisza, który w edytorze tekstu zwykle przenosi nas o jedną linijkę w dół. W systemie operacyjnym Windows służy m.in. do zatwierdzania komend (np. zmieniamy nazwę pliku, decyzję zatwierdzamy naciśnięciem klawisza Enter). FAQ – zbiór odpowiedzi na pytania najczęściej zadawane przez użytkowników określonego programu lub usługi. FAQ-i znaleźć można w Internecie, np. na stronach www producentów. Przed powzięciem decyzji o zadaniu jakiegoś pytania dobrze jest przeczytać najpierw FAQ – być może znajduje się tam gotowa odpowiedz. Z ang. Frequently Asked Questions – „często zadawane pytania”. Hacker – najczęściej zdolny programista i ekspert od komputerów, dysponujący rozległą wiedzą i potrafiący znakomicie korzystać z niej w praktyce, ale nie zawsze do pozytywnych i legalnych celów. Hakerzy często włamują się do komputerów czy systemów komputerowych, uzyskując w ten sposób cenne informacje. Ikona – mały obrazek. Ikony to skróty do programów, miejsc w komputerze, mogą oznaczać miejsce przechowywania informacji (np. ikona „Mój komputer”) lub tez ułatwiać wykonywanie pewnych czynności, np. drukowania. Internet – sieć komputerowa o zasięgu światowym, zwana tez siecią wszystkich sieci. Internet to w rzeczywistości kilkanaście tysięcy różnych sieci komputerowych połączonych ze sobą. Aktualne statystyki mówią, że z Internetu na całym świecie korzysta ok. 600 milionów ludzi (w Polsce - 11 milionów). Internet szerokopasmowy – połączenie internetowe wykorzystujące istniejące łącza kablowe – np. sieć telekomunikacyjną, elektryczną, telewizje kablowe. Internet szerokopasmowy charakteryzuje się większą prędkością przesyłania danych, stałą opłatą za usługę, możliwością bycia ciągle w trybie on-line, dużym zasięgiem oraz relatywnie tanim dostępem do sieci. Kosz – miejsce, w którym program Windows umieszcza skasowane przez użytkownika pliki i foldery. Dzięki temu można je przed ostatecznym usunięciem odzyskać. Ikona “Kosz” widoczna jest na pulpicie. Kursor – ruchomy wskaźnik w kształcie strzałki, który użytkownik kontroluje najczęściej za pomocą myszy lub klawiatury. W programie Word kursor ma kształt pionowej kreski. Link (odsyłacz) – charakterystyczny element tekstu spotykany najczęściej na stronach www, często wyróżniony graficznie (np. pogrubiony, podkreślony napis). Po kliknięciu na ten łącznik otworzona zostaje inna strona (lub inny fragment tej samej strony), która bezpośrednio wiąże się z danym tekstem. Zatrzymany na odsyłaczu kursor myszy zmienia kształt na rysunek dłoni z wyciągniętym palcem wskazującym. Login – nazwa użytkownika, która razem z hasłem służy do logowania się w sieci komputerowej, Internecie. Małpa @ – znak rozdzielający elementy adresu e-mailowego: login i domenę. Menu – posegregowana lista możliwości, z której użytkownik może wybierać polecenia w celu wykonania konkretnej operacji. Myszka – niewielkie urządzenie podłączane do komputera, które użytkownik przesuwa po płaskiej powierzchni w celu uzyskania ruchu kursora na ekranie monitora. Mysz swoją nazwę zawdzięcza kształtowi oraz „ogonowi” – kablowi, którym połączona jest z komputerem (choć istnieją już również myszy bezprzewodowe, które mogą komunikować się z komputerem drogą radiową lub za pomocą podczerwieni). Nagrywarka CD/DVD – urządzenie pozwalające dokonywać zapisu danych z naszego komputera (np. zdjęć) na płytę CD/DVD lub też dające możliwość wykonywania kopii już posiadanych płyt. Pozwala także na odczyt danych z płyt. Porównaj z hasłem „CD-ROM”. Off-line – tryb pracy komputera, w którym nie jest on połączony z Internetem. Okno – ograniczony prostokątną ramką fragment ekranu. W oknach pokazywane są komunikaty, wyświetlana jest zawartość dysku twardego lub uruchamiane są programy. Okna możemy umieszczać w dowolnym miejscu ekranu. Okna są standardowym elementem Windows. Okno to po angielsku to „window” – stąd nazwa programu. On-line – potocznie określenie on-line oznacza, że użytkownik ma aktualnie dostęp do Internetu (mówi się, że jest on on-line). Pulpit – podstawowy element wyglądu ekranu w systemie operacyjnym. Serwer – potocznie serwerem nazywa się szybki komputer z sieciowym systemem operacyjnym, świadczący usługi w sieci komputerowej. Shift – nazwa klawisza, który ma dwie funkcje: 1. tworzy wielką literę, 2. wstawia znak z górnego rejestru klawiszy. Spacja – nazwa klawisza, który podczas edycji tekstu wprowadza znak odstępu pomiędzy znakami (nazywany także znakiem spacji). Spam – wiadomość e-mail zawierająca niepożądaną treść (np. materiały reklamowe czy agitujące), przesłana do wielu adresatów jednocześnie. W spamach często mogą rozsyłane być wirusy. Stałe łącze – szybkie łącze internetowe o dużej przepustowości. Opłaty za łącze stałe są zwykle miesięczne, w formie abonamentu, bez względu na to, ile godzin dziennie korzysta się z Internetu i ile danych zostanie przesłanych. Strona www (world wide web) – obraz i tekst widoczny w oknie przeglądarki internetowej, po wpisaniu w niej adresu internetowego. Strony www to charakterystyczny element Internetu. Keylogger – jest to typ programów komputerowych służący do wykradania haseł. Program przejmuje kontrolę nad programami służącymi do obsługi klawiatury, przez co każde wciśnięcie klawisza jest odnotowywane w specjalnym pliku. Pamięć USB (inaczej pendrive) – to mały przenośny dysk, który można podłączyć do prawie każdego komputera (do złącza USB) i korzystać z zamieszczonych na nim dokumentów. Pozwala on na przenoszenie danych pomiędzy komputerami. Plik – podstawowa jednostka przechowywania informacji na nośnikach danych. Plikiem może być dowolny program, stworzony przez użytkownika dokument czy baza danych, z której korzysta. Portal – serwis internetowy, który ze względu na bo- gatą ofertę jest skierowany do szerokiego grona internautów. Najbardziej znane polskie portale to Wirtualna Polska oraz Onet. Portale oferują m.in.: bardzo rozbudowane działy nowości, wyszukiwarki, prognozy pogody, darmowe konta pocztowe, grupy dyskusyjne, zakupy przez Internet, informacje z giełd i wiele innych. Program antywirusowy – jest to program, który chroni komputer przed szkodliwymi programami (patrz wirus), które mogą trafić do nas przez Internet (strony www lub pocztę elektroniczną). Program wyszukuje wirusy, które mogą znajdować się w naszym komputerze. Ponieważ na świecie powstaje dziennie kilkanaście nowych wirusów, ważne jest częste uaktualnianie programów antywirusowych, najlepiej przez Internet. Połączenie z Internetem – połączenie pomiędzy komputerami wchodzącymi w skład Internetu. Programy szpiegujące – są to programy komputerowe mające szpiegować działania użytkownika komputera. Gromadzą informacje o użytkowniku i wysyłają je bez jego zgody i wiedzy autorowi programu. Tapeta – obraz lub zdjęcie na pulpicie, na tle którego umieszczone są ikony. USB złącze – nowy rodzaj wtyczki, który prawie całkowicie wyparł z rynku stosowane dawniej połączenia z komputerem. Złącze USB charakteryzuje się znacznie większą szybkością przysyłania danych. Wirus komputerowy (trojan, robak to rodzaj wirusa komputerowego) – to program, który bez wiedzy użytkownika przedostaje się do komputera i utrudnia pracę lub niszczy jego zasoby. Wirusy są w stanie powielać się i zarażać kolejne pliki.