Download: KnowHowApt

Apt dla pakietów RPM
KNOW HOW
Apt w systemie Suse Linux
PAKIETY
Z RÓŻNYCH BAJEK
Program Apt z dystrybucji Debian jest uważany przez wiele osób za najlepsze narzędzie do zarządzania pakietami
oprogramowania linuksowego. Ale nie wszyscy posiadają dystrybucję Debian. W tym artykule opisujemy, jak
korzystać z wydajnego narzędzia Apt do zarządzania pakietami w dystrybucjach opartych na infrastrukturze RPM.
MIRKO ALBRECHT
A
pt (Advanced Packaging Tool) jest
prostym i wydajnym narzędziem
do instalowania oprogramowania
w dystrybucji Debian. Pakiety przeznaczone dla Debiana są dostępne w wersji binarnej i jako kod źródłowy, a użytkownicy uaktualniają całe systemy, łącząc się przez Internet z centralnym repozytorium. System
zarządzania pakietami automatycznie
uwzględnia zależności wykryte podczas
uaktualniania.
Z wygodnych debianowskich narzędzi mogą obecnie korzystać także posiadacze dystrybucji opartych na pakietach RPM. W tym
artykule opisujemy – na przykładzie dystrybucji Suse – jak się do tego zabrać.
Instalacja i konfiguracja
Jeśli zamierzamy korzystać z oprogramowania Apt w dystrybucji Suse, musimy dysponować szybkim połączeniem z Internetem, ponieważ narzędzie to pobiera pakiety
do instalowania właśnie z Internetu. Posia-
dacze dystrybucji Suse 9.2 muszą przede
wszystkim zainstalować dwa pakiety: apt-0.5.15cnc6-rb.suse092.6.i586.rpm oraz apt-libs-0.5.15cnc6-rb.suse092.6.i586.rpm.
Oba można znaleźć pod adresem [1]. Aby
móc korzystać z interfejsu graficznego
oprogramowania Apt, należy dodatkowo zainstalować pakiet synaptic-0.55.3-0.suse092.rb1.i586.rpm.
Po zainstalowaniu oprogramowania edytujemy plik o nazwie sources.list (patrz
Ramka „Repozytoria”). W pliku tym można określić, z których repozytoriów zamierzamy korzystać. Repozytoria w rozumieniu programu Apt są zbiorami pakietów
oprogramowania i są zazwyczaj podzielone
na kategorie. Repozytoria, z których będziemy pobierać oprogramowanie do systemu, określamy w pliku sources.list umieszczonym w katalogu /etc/apt. Bardziej przezorni starają się nie konfigurować podzbiorów o takich nazwach jak kde-unstable czy
kernel-of-the-day. Ponadto z rozwagą należy
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
Ramka 1: Apt w starszych
wersjach Suse
Apt może działać nie tylko w najnowszej
wersji popularnej dystrybucji Suse (9.2), ale
także w dowolnej innej, począwszy od 7.3.
Architektura AMD64 jest obsługiwana
w wersjach 9.x.
Pakiety apt, apt-libs oraz synaptic można
znaleźć pod adresem [1]. Pod podanym
adresem wystarczy zamienić numer wersji
9.2 na numer odpowiadający posiadanej
wersji Suse. Do uruchomienia programu
Apt na wersjach wcześniejszych niż 8.2 konieczne jest zainstalowanie dodatkowego
pakietu lua-5.0.2-rb1.i586.rpm.
W starszych wersjach Apt działa nieco inaczej niż w Suse 9.x. Na przykład, w dystrybucjach Suse w wersjach 7.3-8.1 plik
apt.conf jest zapisany bezpośrednio w katalogu /etc/apt/.
NUMER 16 MAJ 2005
61
KNOW HOW
Apt dla pakietów RPM
zumienie zasady jego działania nie jest proste. Przedstawimy tutaj działanie tego programu z punktu widzenia użytkowników potrafiących korzystać z oprogramowania
YaST i narzędzia do uaktualnień online
YOU. Bardziej szczegółowe informacje
o działaniu programu Apt można znaleźć na
stronach podręcznika tego narzędzia.
Po skonfigurowaniu pliku sources.list w katalogu /etc/apt, w wierszu poleceń wpisujemy
polecenie apt-get update. Powoduje ono przetestowanie bieżącej struktury oprogramowania, zlokalizowanie zasobów danych określonych w pliku sources.list oraz wyświetlenie
opcji uaktualnień.
Aby zainstalować lub usunąć określony
pakiet, w wierszu poleceń wpisujemy odpowiednio apt-get install packagename lub apt-get remove packagename. Co odważniejsi mogą pokusić się o uaktualnienie całego systemu poleceniem apt-get upgrade. Operacji tej
nie należy wykonywać, jeśli nie jesteśmy
pewni jej wyników. Oparte na złych założeniach albo nieostrożne decyzje mogą spowodować zainstalowanie pakietów wątpliwego
Rysunek 1: Polecenie „apt -s upgrade” pozwala przejrzeć planowane czynności przed rozpoczę-
Ramka 2: Repozytoria
ciem uaktualniania.
podchodzić do zawartości repozytorium
usr-local-bin. Jeśli bieżąca postać interfejsu
graficznego zupełnie nam odpowiada, nic
nie stoi na przeszkodzie, żeby usunąć podzbiór X.org.
Jako root otwieramy plik /etc/apt/apt.conf.d/
gpg-checker.conf i wartość zmiennej GPG::
CHECK zamieniamy z true na false. Spowoduje to, że Apt będzie akceptował niepodpisane pakiety. W przeciwnym razie wielu pakietów w ogóle nie da się załadować ze względu na brak sygnatur.
Przezorni użytkownicy starają się nie
uaktualniać jądra w automatyczny sposób.
Aby zablokować jądro przed aktualizacjami,
otwieramy plik /etc/apt/apt.conf.d/apt.conf
i – w systemach z jądrem 2.6 – dodajemy następujący fragment:
Hold {"kernel-default"; U
"kernel-source"; };
Natomiast posiadacze jądra w wersji 2.4
powinni zastosować wpis:
Hold {"k_deflt"; "kernel-source";U
};
Osoby, które nie przepadają za konfigurowaniem przez edytowanie plików tekstowych,
mogą zmienić ustawienia za pomocą interfejsu graficznego Synaptic; w programie tym
wystarczy wybrać Ustawienia | Repozytoria.
Za pomocą wiersza poleceń
Apt udostępnia liczne funkcje zarządzania
oprogramowaniem komputera. Jednak zro-
Tabela 1: Ważniejsze metody wywołania programu apt-get
apt-get update
Przeanalizuj zawartość dostępnych repozytoriów oprogramowania
apt-get upgrade
Automatycznie uaktualnij wszystkie dostępne i zainstalowane pakiety
apt-get -s upgrade
Wyświetl informacje o planowanym uaktualnieniu
apt-get -s install
Wyświetl informacje o planowanej instalacji
apt-get install nazwa_pakietu
Instaluj pakiet (i pakiety, od których on zależy)
apt-get remove nazwa_pakietu
Usuń pakiet
62
NUMER 16 MAJ 2005
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
Repozytorium zawsze zawiera jedną ścieżkę
dostępu do plików binarnych (RPMS.nazwa),
a drugą do pakietów z kodem źródłowym
(SRPMS.nazwa). Do działania systemu potrzebujemy tylko pierwszej z nich; druga przyda się wtedy, gdy zajdzie potrzeba skorzystania z kodu źródłowego oprogramowania.
Przykładową listę repozytoriów można pobrać pod adresem [2]; plik ten można przekopiować do katalogu /etc/apt i zmienić jego
nazwę na sources.list.
Oto stosunkowo konserwatywna konfiguracja sources.list, niepowodująca uaktualniania każdego dostępnego programu do najnowszej wersji:
#
# Repository created by: aptateU
(version 0.69.0)
# At: Fri Jan 28 17:16:18 MET 2005
# More info about aptate at:U
http://apt4rpm.sourceforge.net
#
rpm ftp://ftp.gwdg.de/pub/linux/U
suse/apt SuSE/9.2-i386rpmkeys baseU
funktronics update misc mozillaU
suser-rbossuser-guru suser-gbvU
packman packman-i686wineU
suse-projects kde3-stable security
Każdy może sam przejrzeć liczne repozytoria
i dodać zasoby odpowiednio do preferencji.
Apt dla pakietów RPM
pochodzenia lub w wersji niestabilnej.
Przed taką operacją zawsze należy wykonać
polecenie apt-get -s upgrade, które spowoduje
wyświetlenie pakietów planowanych do
uaktualnienia; pomoże to uniknąć problemów z niespełnionymi zależnościami.
Narzędzie apt-get doskonale nadaje się natomiast do instalowania np. oficjalnych poprawek zabezpieczeń albo oprogramowania
z drzewa kde-stable. Natomiast do bardziej
zaawansowanych operacji warto użyć narzędzia graficznego Synaptic.
Za pomocą programu
Synaptic
Jako użytkownik root instalujemy pakiet synaptic-0.55.3-0.suse092.rb1.i586.rpm (polecenie apt-get install synaptic). Założono tutaj, że
w komputerze jest już zainstalowana biblioteka Gtk, albo w pliku sources.list istnieje
wpis dla repozytorium base. W tym ostatnim
przypadku Apt sam oferuje wymagane pakiety.
Jeśli posiadamy stosunkowo nową wersję
KDE z tzw. technologią vFolder, program
uruchamiamy, klikając kolejno System | Menedżer pakietów (Synaptic). Po wprowadzeniu
hasła root pojawia się okno, którego lewa
część jest podzielona na podczęści, podobnie
KNOW HOW
lub Zaznacz do aktualizacji. Następnie na pasku narzędzi klikamy przycisk Zastosuj, co spowoduje pobranie i zainstalowanie pakietów. Jeśli zależy
nam tylko na przejrzeniu nowych wersji (apt-get update), na
pasku narzędzi klikamy przycisk Odśwież.
W menu Ustawienia znajdziemy wiele opcji konfiguracyjnych, z których większość
nie wymaga objaśnień. Żeby
kontrolować, które pakiety
przychodzą z którego repozyRysunek 2: Synaptic jest wygodnym interfejsem graficznym
torium, warto dodatkowo zaprogramu Apt.
znaczyć kolumnę Dział w zakładce Kolumny i czcionki okna Ustawienia |
jak w programie YaST. Same pakiety wiPreferencje. Jeśli w różnych repozytoriach
doczne są po prawej stronie. Zielony znadostępne są różne wersje danego pakietu,
czek świadczy o tym, że dany program jest
instalację wymaganej wersji możemy wyjuż zainstalowany. Jeśli dodatkowo widnieje
musić poleceniem Pakiet | Wymuś wersję.
tam gwiazdka, oznacza to, że dostępna jest
Polecenie Pakiet | Zablokuj wersję uniemożnowsza wersja pakietu. Szczegółowe inforliwia nieopatrzne uaktualnienie pakietu,
macje można znaleźć, klikając kolejno Poktóry zainstalowany jest już we właściwej
moc | Opis ikon.
wersji.
Instalowanie i uaktualnianie pakietu przeW oknie programu Synaptic, w panelu po
biega podobnie jak w programie YaST. Wylewej stronie, pakiety są pogrupowane webieramy żądany pakiet i w podręcznym medług kategorii. Poniżej znajdują się przycinu wskazujemy opcję Zaznacz do instalacji
Rysunek 3: Informacje o najnowszych pakietach znajdziemy w serwisie Freshrpms.
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
NUMER 16 MAJ 2005
63
KNOW HOW
Apt dla pakietów RPM
instalacyjnych w związku z problemami licencyjnymi. Tradycyjnie pakiety takie trzeba byłoby
pobrać z odpowiedniego
serwisu [3], a następnie
zainstalować. W związku
z tym instalacja takich
narzędzi jak DVD::RIP
i rozmaitych odtwarzaczy DVD wiązała się
z masowymi wycieczkami na fora dyskusyjne
Rysunek 4: apt-iselect szybko odnajduje pakiety pasujące do
z pytaniami o kolejność
specyficznego słowa kluczowego.
instalacji pakietów. Jednak dodanie repozytoski umożliwiające zmianę zawartości lewego
riów packman i packman-i686 do listy sourpanelu. Przycisk Stan służy do sortowania
ces.list sprowadza instalację programów Xine,
zainstalowanych lub dostępnych pakietów
MPlayer itp. do kilku kliknięć myszą w prona podstawie wybranych kryteriów. Przycisk
gramie Synaptic.
Własne umożliwia skonfigurowanie ustawień
domyślnych tak, aby odpowiadały wymagaKruczki i sztuczki
niom użytkownika.
Apt bardzo ułatwia instalowanie oprogramowania, ale mimo to warto zapoznać się z kilkoma dobrymi radami, dzięki którym korzyPraktyczne zastosowania
stanie z systemu zarządzania pakietami bęJak wspomnieliśmy, nie zaleca się aktualizadzie bezpieczniejsze.
cji kompletnego systemu, chyba że dobrze
Przed wykonaniem poważnego uaktualznamy zasadę działania programu Apt. Nowi
nienia warto sprawdzić, jakie nowe pakiety
użytkownicy powinni raczej ograniczyć się
są dostępne. Informacje tego typu można
do pobierania poprawek zabezpieczeń z reuzyskać w serwisie Freshrpms [4] (Rysunek
pozytorium security albo najwyżej do uaktu3). Aby zlokalizować odpowiednią stronę, do
alniania wybranych pakietów. Apt potrafi zaadresu serwisu dodajemy oznaczenie #suse92
oszczędzić dużo pracy nawet przy wykonylub #suse73, w zależności od wykorzystywawaniu tych względnie prostych czynności,
nej wersji.
o czym łatwo przekonać się, analizując nastęOd czasu do czasu zdarza się, że próba inpujące przykłady.
stalacji pewnego pakietu, np. abc, nie udaje
Załóżmy, że wciąż posiadamy Suse w wersię i widzimy komunikat, że pakietsji 9.0 lub 9.1 i trochę obawiamy się skut-xyz.so.2 wymaga abc. Programowi Apt trzeba
ków kompletnego uaktualnienia do najnowwtedy pomóc znaleźć brakujący pakiet, wpiszej wersji. Mimo tego bardzo zależy nam
sując apt-get install abc paket-xyz.so.2.
na zainstalowaniu najnowszej wersji środoWygodniejsze w użyciu jest narzędzie
wiska KDE, bo zastosowano w nim wiele
apt-iselect. Łączy ono funkcje apt-cache senowych rozwiązań i ulepszeń. Ręczna instaarch i apt-get install, bardzo ułatwiając pralacja pakietów Suse przyprawiła nas o załacę. Program ten można zainstalować z repomanie nerwowe, bo co chwilę pojawiały się
zytorium suser-oc2pus, wpisując apt install
komunikaty o niespełnionych zależnoapt-iselect.
ściach. Wyszukujemy więc słowa „kde”
Na przykład wpisanie apt-iselect libgnutlsw programie Synaptic. Otrzymujemy listę
-extra.so.11 powoduje wyświetlenie informacji,
pakietów, które musimy zainstalować i uakże wymagany plik znajduje się w pakiecie gnutualnić. Teraz wystarczy tylko wybrać intetls. Można przejrzeć informacje o takim pakieresujące nas pakiety. Po zastosowaniu
cie (suma kontrolna, zależności, opis, pliki,
zmian Apt automatycznie obsłuży wszelkie
wielkość itp.), a nawet od razu go zainstalować.
usunięte lub niedawno zainstalowane paTo także dobra metoda wyszukiwania pakiekiety KDE i uwzględni zależności.
tów według słów kluczowych, np. „chess”. PoPodobnie postępujemy, gdy mamy nową
lecenie wyświetla listę pakietów, na podstawie
wersję Suse o numerze 9.2, ale bez wielu proktórej można zainstalować np. popularny frongramów multimedialnych, ponieważ firma
ton KDE do gry w szachy knights.
Novell/ Suse nie umieściła ich na nośnikach
64
NUMER 16 MAJ 2005
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
Kiedy zachodzi konieczność usunięcia pakietu, pamiętamy o tym, że apt-get remove pakiet usuwa tylko sam program, a nie pakiety
zainstalowane dla spełnienia zależności. Aby
usunąć także programy, od których pakiet
zależy, wydajemy polecenie apt-get -D remove
pakiet.
O programie Apt dla Suse można przeczytać w specjalnie przygotowanym dokumencie
HOWTO [5]. Dostępne są także inne materiały związane z różnymi aspektami pracy
programu Apt w dystrybucjach opartych na
pakietach RPM.
Podsumowanie
Przygotowanie systemu Apt do pracy w dystrybucji Suse nie jest trudne ani czasochłonne. Świetny i wydajny fronton graficzny Synaptic bardzo ułatwia pracę, szczególnie początkującym. Kompletna aktualizacja systemu wymaga nieco większego doświadczenia, ponieważ w infrastrukturze
Apt repozytoria są zdecentralizowane.
W razie wątpliwości lepiej zrezygnować
z aktualizowania właściwie działającego
systemu niż narazić się na problemy wynikające np. z konfliktów miedzy pakietami
lub niespełnionymi zależnościami.
Oczywiście z programu Apt mogą korzystać nie tylko użytkownicy Suse. Narzędzie
to jest dostępne w zasobach większości komercyjnych i otwartych dystrybucji opartych
na menedżerze pakietów RPM. Procesy instalacji i konfiguracji bardzo przypominają
kroki opisane w niniejszym artykule; inna
może być liczba dostępnych repozytoriów.
Szczegółowe informacje można znaleźć pod
adresami [6] i [7].
■
INFO
[1] Apt dla RPM: http://ftp.gwdg.de/pub/linux/suse/apt/Suse/9.2-i386/RPMS.suser-rbos
[2] Przykładowy plik sources.list:
http://ftp.gwdg.de/pub/linux/suse/apt/SuSE/9.2-i386/examples/
[3] PackMan: http://packman.links2linux.org/
[4] Freshrpms: http://linux01.gwdg.de/apt4rpm/freshrpms.html
[5] Apt dla Suse: http://linux01.gwdg.de/apt4rpm/apt4suse.html
[6] Apt dla Red Hata: http://apt.42h.de/index.en.shtml
[7] Apt4rpm: http://apt4rpm.sourceforge.net/