Przeczytaj - Roedl.com

Pakiet VAT: zmiany w ustawie o VAT od 01.01.2010
Wprowadzenie tzw. Pakietu VAT wyniknęło z konieczności dostosowania polskich regulacji do dyrektyw
unijnych wprowadzających pierwszą od wielu lat dużą reformę podstawowych zasad funkcjonowania
europejskiego systemu podatku VAT.
Uchwalone zmiany objęły w szczególności kluczowe kwestie dotyczące miejsca świadczenia usług, które
znacząco wpłyną na dotychczasowy sposób rozliczania transakcji trans granicznych. zaczęły ponadto
obowiązywać nowe reguły ewidencjonowania i raportowania transakcji międzynarodowych.
Zmiany polskich przepisów wprowadzane w ramach Pakietu VAT objęły w szczególności wskazane poniżej
obszary regulacji.
Miejsce świadczenia usług
Nowelizacja ustawy o VAT wprowadziła zmianę fundamentalnej dotychczas zasady dotyczącej miejsca
świadczenia usług, tj. opodatkowania usług w miejscu siedziby usługodawcy (uchylone zostają art. 27 i
art. 28 ustawy o VAT).
Zgodnie ze znowelizowaną regulacją dotyczącą miejsca świadczenia usług, zasadą jest, iż miejscem
świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik
będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (art. 28b ust. 1 ustawy o VAT).
Wprowadzono też regulację wskazującą, iż miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących
podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania
(art. 28c ust. 1 ustawy o VAT).
Nowelizacja wprowadziła „pomocniczą” definicję podatnika (do podstawowej zawartej w art. 15 ustawy
o VAT). Obowiązująca z dniem 1 stycznia 2010 mocą art. 28a ustawy o VAT definicja doprecyzowuje
dotychczasową regulację podatnika i znajduje zastosowanie wyłącznie na potrzeby nowych zasad
ustalania miejsca świadczenia usług. Zgodnie z jej treścią przez podatnika należy rozumieć:
- podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub
działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności,
z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
- osobę prawną niebędącą podatnikiem w rozumieniu powyższego punktu, która jest zidentyfikowana dla
celów podatku lub podatku od wartości dodanej.
Celem wprowadzenia „pomocniczej” definicji podatnika było między innymi zwiększenie zakresu
podmiotowego opodatkowania z tytułu podatku VAT.
Ponadto nowelizacja wprowadziła szereg regulacji szczególnych, określających miejsce świadczenia dla
poszczególnych kategorii usług. Regulacje szczególne objęły między innymi: usługi świadczone przez
pośredników (art. 28d), usługi związane z nieruchomościami (art. 28 e), usług elektronicznych (art.28 k)
usługi transportu pasażerów (art. 28 f), usługi transportu towarów, usługi wynajmu środków transportu
(art.28j), usług telekomunikacyjnych (art. 28 m).
Informacje podsumowujące
Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT rozszerzono katalog czynności objętych obowiązkiem raportowania.
Obowiązek ten rozszerzony został na przypadki świadczenia usług przez polskich podatników na rzecz
kontrahentów z innych krajów UE, jeżeli VAT z tytułu takich transakcji jest rozliczany przez zagranicznego
nabywcę usługi (reverse charge mechanism).
Zgodnie z art. 100 ustawy o VAT, podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać
w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych:
- wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów (art. 13 ust. 1 i 3 oraz art. 42 ust. 1) na rzecz podatników
podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na
potrzeby podatku od wartości dodanej,
- wewnątrzwspólnotowych nabyciach towarów (art. 9 ust.1 lub art. 11 ust. 1) od podatników podatku od
wartości dodanej, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,
- dostawach towarów zgodnie z art. 136 ust. 1 lub 2 (wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne), na
rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami,
zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,
- usługach, do których stosuje się art. 28b (usługi opodatkowane w miejscu siedziby lub stałego miejsca
zamieszkania usługobiorcy), na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych
niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,
świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych
od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0 %, dla których zobowiązanym do zapłaty
podatku od wartości dodanej jest usługobiorca.
Z uwagi na powyższe, dla celów właściwego wypełniania informacji podsumowujących, polski podatnik
VAT zobowiązany jest do prawidłowej identyfikacji oraz wyodrębnienia (np. w postaci osobnego rejestru
VAT) przypadków sprzedaży usług, z tytułu których VAT rozliczany jest przez nabywcę usługi z innego
kraju UE.
Zgodnie z brzmieniem art. 100 ust. 3 i 5 znowelizowanej ustawy informacje podsumowujące składa się za
okresy miesięczne, w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał
obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji.
Przy spełnieniu określonych warunków (całkowita wartość transakcji) informacje podsumowujące mogą
być składane za okresy kwartalne w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym
powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji objętej obowiązkiem raportowania (art. 100
ust. 4).
Ustawodawca przewidział jednak istotny wyjątek od powyższy regulacji – w przypadku informacji
podsumowujących składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, termin do ich złożenia
mocą art. 100 ust.7 wydłużony został do 25. dnia miesiąca następującego po raportowanym miesiącu
(kwartale).
Kontakt
Marcin Kowalski, LL.M. (Viadrina)
dział prawno – podatkowy
+ 48 (61) 86 44 900
[email protected]