KOMPANIA WĘGLOWA S.A.

Transkrypt

Sprawozdanie Zarządu
z działalności zpółki
Kompania Węglowa S.A.
w roku 2004
Katowice, kwiecień 2005 r.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Kompanii Węglowej S.A. w roku 2004
SPIS TREŚCI
1. DANE WSTĘPNE ...................................................................................................................................8
1.1 Informacje o spółce ..............................................................................................................................8
1.1.1 Sytuacja w sektorze górnictwa węgla kamiennego .....................................................................8
1.1.2 Informacje ogólne o spółce .......................................................................................................10
1.1.3 Przedmiot działania Spółki........................................................................................................10
1.1.4 Sytuacja na wejściu ...................................................................................................................11
1.1.5 Redukcja zdolności produkcyjnych............................................................................................12
1.1.6 Strategia sprzedaży węgla .........................................................................................................12
1.1.6.1 Sytuacja na międzynarodowym rynku węgla energetycznego .............................13
1.1.7 Restrukturyzacja zatrudnienia...................................................................................................14
1.1.8 Restrukturyzacja majątkowa .....................................................................................................15
1.1.9 Opis pozycji rynkowej przedsiębiorstwa górniczego.................................................................16
1.2 Informacje o nabyciu udziałów (akcji) własnych... .........................................................................17
1.3 Struktura organizacyjna ...................................................................................................................18
1.3.1 Zakłady produkcji podstawowej i pomocniczej .........................................................................18
1.3.1.1 Komisja Zarządzania Aktywami i Pasywami ALCO ...........................................20
1.3.1.2 Zespół Oceny Projektów Inwestycyjnych - ZOPI ................................................21
1.3.1.2.1
Gospodarka środkami produkcji ..............................................................................21
1.3.2
1.3.3
Schemat organizacyjny - charakterystyka zadań poszczególnych pionów ................................22
Stan zaawansowania prac przystosowujących Kompanię Węglową działalności po
integracji z Unią Europejską ..................................................................................................26
1.4 Sytuacja kadrowo-płacowa spółki ....................................................................................................30
1.4.1 Zatrudnienie średnioroczne i stan zatrudnienia na koniec roku w podziale
na pracowników produkcyjnych i nieprodukcyjnych ..............................................................30
1.4.2 Przedsięwzięcia z zakresu zmiany zatrudnienia i jego struktury...............................................33
1.4.3 Systemy wynagrodzeń obowiązujące w Spółce..........................................................................34
1.4.4 Poziom przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń .....................................................................35
1.4.5 Czynniki mające wpływ na sytuację kadrowo-płacową ............................................................35
1.4.5.1 Świadczenia na rzecz pracowników, szkolenia itp. ..............................................35
1.4.5.2 Zmiany warunków płacy ......................................................................................36
1.4.5.3 Zwolnienia grupowe .............................................................................................37
1.4.5.4 Spory zbiorowe .....................................................................................................37
1.4.5.5 Rozwiązanie, zawieszenie, zawarcie zakładowego lub zbiorowego układu
pracy .....................................................................................................................38
1.5 Sytuacja majątkowa...........................................................................................................................40
1.5.1 Obiekty socjalno-bytowe i sposób zarządzania nimi.................................................................40
1.5.2 Zmiany w majątku Spółki ..........................................................................................................43
1.5.3 Dzierżawa majątku Spółki .........................................................................................................44
1.5.4 Informacja, czy w przypadku rozporządzenia składnikami aktywów trwałych w
rozumieniu przepisów o rachunkowości o wartości przekraczającej 50 000 EURO,
Spółka uzyskała zgodę Ministra Skarbu Państwa na dokonanie takiej czynności
prawnej (art.5a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania
uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa – Dz. U. z 1996 r. Nr 106 poz.493 ze
zm.)..........................................................................................................................................44
2
1.6
Wielkość i struktura produkcji i sprzedaży.....................................................................................44
1.6.1 Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych kopalń...........................................................44
1.6.2 Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych zakładów przeróbczych ................................45
1.6.3 Systemy jakości produkcji .........................................................................................................46
1.6.4 Struktura wieku parku maszynowego - maszyn i urządzeń dołowych .......................................47
1.6.5 Struktura wieku parku maszynowego zakładów przeróbczych..................................................48
1.6.6 Polityka asortymentowa (marketing) ........................................................................................50
1.6.7 Rentowność brutto i netto liczona jako stosunek wyniku finansowego (brutto i netto) w
danej grupie do przychodów ze sprzedaży danej grupy wyrobów bez VAT, zgodnie z
metodologią GUS w roku sprawozdawczym i poprzednim.....................................................53
1.7 Znaczący wzrost niepieniężnych i rzeczowych aktywów trwałych, które wystąpiły w
omawianym okresie bądź są przewidywane w dalszych latach wraz z podaniem źródeł ich
finansowania (nakłady zakończone, w toku i rozpoczęte) oraz ich struktura rzeczowa
wynikająca ze strategii spółki............................................................................................................55
1.8 Ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju technicznego .............................................55
1.9 Ochrona środowiska ..........................................................................................................................57
1.9.1 Działalność inwestycyjna w 2004 roku .....................................................................................59
1.9.2 Nakłady inwestycyjne (na środki trwałe) w 2004 roku..............................................................60
1.9.2.1 Nakłady inwestycyjne planowane.........................................................................60
1.9.2.2 Nakłady inwestycyjne poniesione.........................................................................61
1.9.3 Źródła finansowania działalności inwestycyjnej.......................................................................65
1.9.4 Efekty działalności - przekazywanie zakończonych inwestycji na majątek trwały ...................65
2. DANE EKONOMICZNO-FINANSOWE ...........................................................................................67
2.1 Omówienie struktury kosztów w układzie rodzajowym za rok sprawozdawczy
i poprzedni z podaniem przyczyn ewentualnych zmian udziału poszczególnych kosztów..........67
2.2 Omówienie pkt. 2.9. i 2.10. dodatkowych informacji i objaśnień, tj. wyszczególnienie strat
i zysków nadzwyczajnych z uwzględnieniem skutków restrukturyzacji finansowych
(m.in. podanie przyczyn strat/zysków).............................................................................................70
2.3 Omówienie poręczeń i gwarancji udzielonych przez Spółkę m.in. „zagrożonych”, kwestie
związane z przekroczeniem limitów określonych w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 8 maja
1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre
osoby prawne (Dz. U. z 1997 r. Nr 79, poz. 484 ze zm.) ..................................................................70
2.4 Wykaz należności ...............................................................................................................................71
2.5 Zobowiązania (bez funduszy specjalnych), w tym przeterminowane z uwzględnieniem
zobowiązań wobec budżetu z poszczególnych tytułów: ..................................................................72
2.6 Korzystanie z kredytów bankowych w ciągu roku..........................................................................72
2.7 Wyszczególnienie z uzasadnieniem przekazanych przez Spółkę darowizn wraz
z informacją czy Rada Nadzorcza wyrażała na nie zgodę..............................................................74
2.8 Omówienie instrumentów finansowych w zakresie: .......................................................................75
2.8.1 Ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów środków
pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na jakie narażona jest spółka........................75
2.8.2 Przyjętych przez spółkę celów i metod zarządzania ryzykiem finansowym, łącznie z
metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów planowanych transakcji, dla których
stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń. ..........................................................................76
3. PRZEWIDYWANE KIERUNKI ROZWOJU SPÓŁKI....................................................................76
3.1 Przedstawienie kierunków rozwoju ze wskazaniem zagrożeń i ryzyka, jakie mogą
wystąpić w Spółce – analiza SWOT..................................................................................................76
3.2 Możliwości rozwoju przewidywanej sytuacji finansowej w 2005 roku .........................................79
3
3.2.1
3.2.2
3.2.3
3.2.4
Restrukturyzacja techniczno-technologiczna ............................................................................79
Ograniczenie zdolności produkcyjnych.....................................................................................80
Restrukturyzacja zatrudnienia...................................................................................................80
Restrukturyzacja finansowa ......................................................................................................81
3.2.4.1 Restrukturyzacja zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych...........81
3.2.4.2 Restrukturyzacja zobowiązań wobec Gmin..........................................................81
3.2.4.3 Restrukturyzacja zobowiązań cywilnoprawnych..................................................82
3.2.5 Restrukturyzacja organizacyjno – majątkowa...........................................................................82
3.2.6 Dokapitalizowanie.....................................................................................................................83
3.2.7 Program redukcji kosztów.........................................................................................................83
3.2.8 Wyniki finansowe i płynność finansowa ....................................................................................83
3.3 Przewidywana Strategia spółki na najbliższe lata uwzględniająca m.in. możliwość
pozyskania rynków zbytu, przewidywaną wielkość produkcji oraz niezbędne potrzeby
inwestycyjne przedstawione w formie wieloletniego planu inwestycyjnego .................................87
3.3.1 Cele strategiczne .......................................................................................................................87
3.3.2 Cele cząstkowe ..........................................................................................................................87
3.3.2.1 Obszar marketingu................................................................................................87
3.3.2.2 Obszar produkcji i ochrony środowiska ...............................................................88
3.3.2.3 Obszar przekształceń strukturalnych ....................................................................88
3.3.2.4 Obszar zasobów ludzkich .....................................................................................88
3.3.2.5 Obszar organizacji i zarządzania ..........................................................................88
3.3.2.6 Obszar finansów ...................................................................................................89
3.3.3 Strategia sprzedaży węgla - możliwość pozyskania rynków zbytu ............................................89
3.3.4 Strategia produkcji węgla – przewidywana wielkość produkcji ...............................................92
3.3.5 Niezbędne potrzeby inwestycyjne na lata 2005-2010................................................................94
3.3.6 Strategia przekształceń własnościowych ...................................................................................96
3.3.6.1 Restrukturyzacja rzeczowych aktywów trwałych.................................................96
3.3.6.2 Restrukturyzacja finansowego majątku trwałego .................................................97
3.3.7 Strategia zasobów ludzkich .......................................................................................................97
3.3.8 Strategia finansowa...................................................................................................................97
3.3.8.1 Koszty ...................................................................................................................97
3.3.8.2 Zarządzanie finansami ..........................................................................................98
4. DZIAŁANIA RESTRUKTURYZACYJNE I KOSZTY ICH WDROŻENIA.................................99
4.1 Działania związane z restrukturyzacją organizacyjną majątkową, zatrudnienia i obniżką
kosztów wytwarzania .........................................................................................................................99
4.1.1 Restrukturyzacja organizacyjna ................................................................................................99
4.1.1.1 Łączenia ................................................................................................................99
4.1.1.2 Likwidacja ............................................................................................................99
4.1.1.3 Aport do innego podmiotu ....................................................................................99
4.1.1.4 Działania likwidacyjne specjalistycznych jednostek organizacyjnych
dostosowujące do aktualnych potrzeb Kompanii Węglowej S.A.: .....................100
4.1.1.5 Zmiany organizacyjne wewnątrz komórek organizacyjnych w Centrali
Kompanii Węglowej S.A. ...................................................................................100
4.1.1.6 Zmiany w strukturze organizacyjnej kopalń i zakładów górniczych
Kompanii Węglowej S.A. ...................................................................................100
4.1.2 Restrukturyzacja majątkowa ...................................................................................................100
4.1.3 Restrukturyzacja zatrudnienia.................................................................................................101
4.1.4 Działania restrukturyzacyjne – redukcja kosztów wytwarzania..............................................101
4.1.4.1 Amortyzacja........................................................................................................102
4.1.4.2 Zużycie materiałów.............................................................................................102
4.1.4.3 Energia ................................................................................................................103
4
4.1.4.4 Usługi obce .........................................................................................................103
4.1.4.5 Podatki i opłaty ...................................................................................................104
4.1.4.6 Koszty osobowe..................................................................................................105
4.1.4.7 Pozostałe koszty..................................................................................................106
4.1.5 Dokapitalizowanie Kompanii Węglowej S.A...........................................................................107
4.1.6 Działania związane z utworzeniem ZGE Janina Sp. z o.o.......................................................107
4.2 Restrukturyzacja finansowa ...........................................................................................................108
4.2.1 Restrukturyzacja zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ...............................109
4.2.2 Restrukturyzacja zobowiązań wobec gmin ..............................................................................110
4.2.3 Restrukturyzacja zobowiązań cywilnoprawnych .....................................................................113
4.3 Inne działania w zakresie restrukturyzacji....................................................................................114
4.3.1 Redukcja zdolności produkcyjnych..........................................................................................114
4.3.2 Inkorporacja spółek węglowych ..............................................................................................115
5. INFORMACJE DODATKOWE ........................................................................................................116
5.1 Wdrażanie zasad rynkowego zakupu energii elektrycznej ..........................................................116
5.1.1 Prowadzenie działalności, która zgodnie z Prawem energetycznym wymaga
posiadania koncesji...............................................................................................................116
5.1.2 Zmiana Prawa energetycznego ...............................................................................................116
5.2 Wskaźniki finansowe oraz dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu
finansowym .......................................................................................................................................117
5.2.1 Wskaźniki finansowe................................................................................................................117
5.2.2 Wskaźniki niefinansowe (techniczno-produkcyjne) .................................................................117
6.
INNE WAŻNE ZDARZENIA MAJĄCE ISTOTNY WPŁYW NA DZIAŁALNOŚĆ
SPÓŁKI................................................................................................................................................120
6.1 Obszar marketingu ..........................................................................................................................120
6.2 Obszar produkcji .............................................................................................................................121
6.3 Obszar zabezpieczenia produkcji ...................................................................................................121
6.4 Obszar zamówień publicznych........................................................................................................122
6.5 Obszar ochrona środowiska ............................................................................................................124
6.6 Obszar inwestycji i gospodarki środkami trwałymi .....................................................................125
6.7 Obszar zarządzania bezpieczeństwem ...........................................................................................127
6.8 Obszar dialogu społecznego ............................................................................................................128
6.9 Obszar informacji i promocji..........................................................................................................129
6.10 Obszar finansów ...............................................................................................................................129
6.10.1 Wszczęte przez Kompanię postępowania sądowe wobec kontrahentów..................................130
6.11 Inne ważne zdarzenia z zakresu nadzoru właścicielskiego i inwestycji kapitałowych...............131
6.11.1 Sprzedaż akcji Polskich Hut Stali S.A. ....................................................................................131
6.11.2 Objęcie udziałów w Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. ..................................................................132
6.11.3 Akcje i udziały Kompanii Węglowej S.A. wg stanu na 31.12.2004 r.......................................132
6.12 Obszar kontroli wewnętrznej..........................................................................................................134
6.13 Kontrole zewnętrzne w 2004 roku ..................................................................................................139
5
Spis Tablic
Tablica 1. Realizacja warunków determinujących wprowadzenie modelu docelowego restrukturyzacji.......................... 9
Tablica 2. Wielkość sprzedaży Kompanii Węglowej S.A. na tle branży w poszczególnych segmentach rynku porównanie okresu I-XII 2004 ...................................................................................................................... 16
Tablica 3. Udział Kompanii Węglowej S.A. w rynku krajowym i eksporcie ..................................................................... 17
Tablica 4. Stan zatrudnienia zakładów produkcji podstawowej, specjalistycznych jednostek organizacyjnych i
Centrali KW S.A. w 2004 r............................................................................................................................ 19
Tablica 5. Osiągnięte stany zatrudnienia na 31.12.2004 r. .............................................................................................. 30
Tablica 6. Ruchu zatrudnienia w 2004 roku w Kompanii Węglowej S.A.......................................................................... 31
Tablica 7. Przeciętne zatrudnienie według grup produkcyjnych w kopalniach i zakładach Kompanii
Węglowej S.A. w 2004 roku .......................................................................................................................... 32
Tablica 8. Wykorzystanie instrumentów osłonowych i aktywizująco-adaptacyjnych w KW S.A. w roku 2004. ............... 33
Tablica 9. Sposób zarządzania obiektami według stanu na dzień 31.12.2004 r............................................................... 41
Tablica 10. Dobowe zdolności produkcyjne oraz wielkości produkcji poszczególnych sortymentów węgla
kopalń KW S.A. w 2004 roku ........................................................................................................................ 45
Tablica 11. Wykorzystanie zdolności produkcyjnych zakładów przeróbki mechanicznej węgla w 2004 roku ................ 46
Tablica 12. Struktura wieku własnego parku maszynowego KW S.A. na dzień 31.12.2004 r. ......................................... 47
Tablica 13. Struktura wieku parku maszynowego Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla KW.S.A. w latach ........... 48
Tablica 14. Zestawienie zakładów przeróbki mechanicznej węgla Kompanii Węglowej S.A. wg stosowanych
technologii w 2004 roku................................................................................................................................ 49
Tablica 15. Sprzedaż węgla, przychody ze sprzedaży, średnie ceny zbytu węgla wg kierunków i głównych
odbiorców (wg sprawozdania G_09.1) ......................................................................................................... 50
Tablica 16. Sprzedaż węgla, przychody ze sprzedaży, średnie ceny zbytu węgla wg grup sortymentów (wg
sprawozdania G-09.1)................................................................................................................................... 51
Tablica 17. Rentowność brutto i netto Kompanii Węglowej S.A. w okresie II-XII 2003 r. i I-XII 2004 r........................ 54
Tablica 18. Wielkości rzeczowo-finansowe charakteryzujące oddziaływanie na środowisko naturalne kopalń i
zakładów w roku 2004................................................................................................................................... 58
Tablica 19. Plan inwestycyjny i wykonanie nakładów KW S.A. w 2004 r. ....................................................................... 61
Tablica 20. Ważniejsze inwestycje realizowane w 2004 roku (z budownictwa inwestycyjnego) ...................................... 62
Tablica 21. Realizacja planu inwestycyjnego w 2004 roku (w podziale na kopalnie i zakłady)....................................... 64
Tablica 22. Ważniejsze zadania (obiekty) przekazane na majątek w 2004 r. (z budownictwa inwest.)............................ 66
Tablica 23. Koszty rodzajowe w podziale na główne grupy ............................................................................................. 68
Tablica 24. Koszty rodzajowe.......................................................................................................................................... 69
Tablica 25. Straty i zyski nadzwyczajne w 2004 roku....................................................................................................... 70
Tablica 26. Wykaz należności od jednostek powiązanych przeterminowanych wg okresu przeterminowania................ 71
Tablica 27. Wykaz należności od jednostek pozostałych przeterminowanych wg okresu przeterminowania................... 71
Tablica 28. Udział należności spornych w należnościach ogółem .................................................................................. 71
Tablica 29. Pożyczki bankowe zaciągnięte przez Kompanię Węglową S.A. w roku 2004 ................................................ 73
Tablica 30. Rachunek zysków i strat za 2005 r................................................................................................................. 85
Tablica 31. Bilans za 2005 rok ......................................................................................................................................... 86
Tablica 32. Nakłady inwestycyjne w latach 2006÷2010 do zakładanej strategii funkcjonowania KW S.A.
(tys.zł)............................................................................................................................................................ 95
Tablica 33. Ważniejsze inwestycje (w ramach budownictwa inwestycyjnego) w wybranych kopalniach i
zakładach - związane z zakładaną strategią funkcjonowania KW S.A.......................................................... 95
Tablica 34. Koszty restrukturyzacji zatrudnienia w Kompanii Węglowej S.A. w 2004 roku .......................................... 106
Tablica 35. Zobowiązania przejęte ze spółek węglowych na podstawie art.42 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. ”o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego...” (mln zł) ....................................................... 109
6
Tablica 36. Harmonogram spłaty odroczonych zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie
z art. 6 ustawy z dnia 28.11.2003 r.” o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006...” (tys.zł) .................................................................................................................................. 110
Tablica 37. Realizacja umów oddłużeniowych zawartych w oparciu o ustawę z dnia 26 listopada 1998 r. „o
dostosowaniu…wg stanu na koniec IV kwartału 2004 roku...” (tys.zł)....................................................... 111
Tablica 38. Realizacja umów oddłużeniowych dotyczących zobowiązań publicznoprawnych (tys.zł) ........................... 112
Tablica 39. Wielkość zobowiązań przejętych i uregulowanych wobec gmin (mln zł)..................................................... 113
Tablica 40. Realizacja umów oddłużeniowych dotyczących zobowiązań cywilnoprawnych z tytułu dostaw i
usług wg stanu na 31 grudnia 2004 r. (tys.zł)............................................................................................. 114
Tablica 41. Wykonanie podstawowych wskaźników techniczno-produkcyjnych w 2004 roku....................................... 119
Tablica 42. Liczba umów będących wynikiem prowadzonych procedur przetargowych w KW S.A. w 2004 roku........ 123
Tablica 43. Planowane i poniesione nakłady na remonty i konserwacje wg kierunków w tys.zł.................................... 127
Tablica 44. Wypadkowość i zachorowalność zawodowa w kopalniach i zakładach Kompanii Węglowej S.A.............. 128
Tablica 45. Zestawienie sumaryczne spraw przekazanych na drogę postępowań sądowych, upadłościowych i
naprawczych w 2004 r. ............................................................................................................................... 130
Tablica 46. Zestawienie sumaryczne odzyskanych należności na drodze postępowania sądowego,
upadłościowego i naprawczego w 2004 r. .................................................................................................. 131
Tablica 47. Zmiany wartości księgowej netto akcji i udziałów KW S.A. w 2004 roku................................................... 132
Tablica 48. Wartości akcji/udziałów KW S.A. w jednostkach powiązanych.................................................................. 133
Tablica 49. Spółki znajdujące się w likwidacji lub upadłości......................................................................................... 134
Tablica 50. Wykaz kontroli zewnętrznych w 2004 roku.................................................................................................. 139
Spis Wykresów
Wykres 1. Udział Kompanii Węglowej S.A. w sprzedaży węgla w poszczególnych segmentach rynku na tle
branży – porównanie okresu I-XII 2004 ....................................................................................................... 17
Wykres 2. Schemat organizacyjny Kompanii Węglowej S.A. Stan na 31.12.2004 r. ........................................................ 24
Wykres 3. Schemat organizacyjny Centrali Kompanii Węglowej S.A............................................................................... 25
Wykres 4. Wykorzystanie instrumentów osłonowych i aktywizująco-adaptacyjnych w KW S.A. w roku 2004................ 33
Wykres 5. Udział procentowy poszczególnych segmentów rynku w sprzedaży ogółem węgla w 2004 roku.................... 51
Wykres 6. Udział procentowy poszczególnych sortymentów w sprzedaży ogółem węgla w 2004 roku ........................... 52
Wykres 7. Porównanie cen osiągniętych w poszczególnych segmentach rynku KW S.A. w okresie II-XII 2003
roku i w 2004 roku ........................................................................................................................................ 53
Wykres 8. Struktura kosztów rodzajowych ogółem Kompanii Węglowej S.A. w 2003 i 2004 roku. ................................. 68
Wykres 9. Struktura kosztów materialnego zabezpieczenia produkcji Kompanii Węglowej S.A. w 2003 i 2004 roku. .... 68
Wykres 10. Prognoza rozchodu węgla Kraj-Eksport w latach 2005÷2010 ...................................................................... 91
Wykres 11. Kształtowanie się produkcji węgla w latach 2005-2010 (mln ton) ................................................................ 94
7
1.
DANE WSTĘPNE
1.1
Informacje o spółce
1.1.1 Sytuacja w sektorze górnictwa węgla kamiennego
Gigantyczne zadłużenie, utrata płynności finansowej, przerosty w zatrudnieniu i związane z nimi
wysokie koszty, a przede wszystkim niezdolność dostosowania się do zmienionych wymagań rynku
– taki był do niedawna krajobraz restrukturyzowanego od 1990 roku polskiego górnictwa węgla
kamiennego.
Realizacja procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w 2004 r. opierała się
na:
Ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego
w latach 2003-2006” (Dz. U. Nr 120, poz. 2037). Ustawa zawiera niezbędne
instrumenty pozwalające zrealizować cele restrukturyzacji górnictwa zawarte
w programie reformy, w tym:
► przeprowadzenie zmian strukturalno-organizacyjnych,
► dostosowanie zdolności produkcyjnych do potrzeb rynku oraz zatrudnienia
do tych zdolności,
► przeprowadzenie restrukturyzacji finansowej i poprawę płynności
finansowej.
Dokumencie
przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 27.04.2004 r.
pt. „Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004-2006 oraz
strategia na lata 2007-2010”.,
Podstawowymi celami rządowego programu są:
► Cel ekonomiczny: uzyskanie rentowności i systematyczne zmniejszanie
zaległych zobowiązań całego sektora oraz zapewnienie regularnych
płatności, w tym docelowo opłat ekologicznych,
► Cel społeczny: łagodzenie skutków dotychczasowej i planowanej
restrukturyzacji zatrudnienia.
Przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 7 września 2004 r. dokumencie
określającym zakres możliwej do udzielenia pomocy publicznej w oparciu
o Rozporządzenie Rady (WE) nr 1407/2002 z dnia 23 lipca 2002 r. oraz Decyzji
Komisji z dnia 17 października 2002 r. pt. „Plan dostępu do zasobów węgla
kamiennego w latach 2004-2006 oraz plan zamknięcia kopalń w latach 2004-2007”.
Program restrukturyzacji górnictwa przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 27 kwietnia 2004 r.
przedstawił dwie ścieżki restrukturyzacji Kompanii Węglowej S.A.
model docelowy zakłada redukcję zdolności produkcyjnych w latach 2004-2006 w wysokości
15,6 mln ton. W wariancie tym przyjęto krótkookresowy, przejściowy charakter pomyślnej
koniunktury na rynkach zbytu. W odniesieniu do cen zbytu węgla przyjęto założenie, że
począwszy od początku 2005 r. koniunktura ulegnie załamaniu i na zagranicznych rynkach
ceny węgla obniżą się do poziomu uzyskiwanego przez spółki węglowe w II półroczu 2003 r.
8
wariant alternatywny – zakłada redukcję zdolności produkcyjnych w latach 2004-2006
w wysokości 9,4 mln ton. W odniesieniu do cen zbytu węgla uwzględnia aktualne rozeznania
spółki o ich kształtowaniu na rynku krajowym oraz w eksporcie. W zakresie kosztów
produkcji uwzględnia korekty wynikające między innymi z występującego wzrostu cen
wyrobów hutniczych.
Docelowym modelem restrukturyzacji zdolności produkcyjnych pozostaje konieczność
wygaszenia ok. 15,6 mln ton zdolności produkcyjnych do końca 2006 r. Wariant alternatywny jest
scenariuszem rezerwowym. W warunkach utrzymania się wysokiej koniunktury na węgiel
energetyczny oraz spełnienia przez spółki określonych warunków ekonomicznych, ścieżka
realizacji scenariusza podstawowego (wariantu docelowego) może być wydłużona w czasie.
Ścieżka scenariusza podstawowego musi być realizowana w przypadku wystąpienia
w poszczególnych przedsiębiorstwach górniczych lub sektorze w całości, co najmniej jednego
z przedstawionych niżej warunków:
1. Powstania straty netto w okresie trzech kolejnych miesięcy lub w okresie sześciu miesięcy nie
następujących po sobie w roku obrachunkowym.
2. Zmiany koniunktury na rynku, wyrażającej się spadkiem przychodów ze sprzedaży węgla
w okresie trzech kolejnych miesięcy, w wysokości łącznej, co najmniej 10 %, w porównaniu
do analogicznego okresu roku poprzedniego.
3. Opóźnienia w realizacji płatności zobowiązań publicznoprawnych będą występowały
w okresie trzech kolejnych miesięcy lub w okresie sześciu miesięcy nie następujących po
sobie w roku obrachunkowym. Przez opóźnienie realizacji płatności publicznoprawnych
rozumie się niezapłacenie przez przedsiębiorstwo górnicze całości lub części zobowiązań
publicznoprawnych do końca miesiąca, w którym te zobowiązania są wymagalne.
Realizację warunków determinujących wprowadzenie modelu docelowego określonego
w Programie Rządowym prezentuje poniższa tabela. Wynika z niej, że wszystkie trzy warunki są
w pełni realizowane, co pozwala kontynuować alternatywny wariant restrukturyzacji Kompanii
Węglowej S.A. w 2005 roku.
Tablica 1. Realizacja warunków determinujących wprowadzenie
modelu docelowego restrukturyzacji.
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
1
2
Wynik finansowy netto
3
4
5
Przychody ze sprzedaży węgla
6
7
8
9
Stopień realizacji
należnych w miesiącu
płatności publicznoprawnych
Okres
Kompania
Węglowa SA
3
4
5
tys.zł
tys.zł
tys.zł
tys.zł
tys.zł
%
%
%
%
X 2004 r.
XI 2004 r.
XII 2004 r.
za okres X-XII 2004 r.
za okres X-XII 2003 r.
zmiana (w.4/w.5)
X 2004 r.
XI 2004 r.
XII 2004 r.
Jm.
54
45
81
2 482
2 156
* Z uwzględnieniem dokonywanych w terminie wcześniejszym wpłat od wypłat z GPS, finansowanych z dotacji
budżetowej oraz regulowania należnych płatności w trybie art. 66 Ordynacji podatkowej
9
573,0
492,0
637,8
642,9
811,8
115,1
100,0
100,0
111,7 *
1.1.2 Informacje ogólne o spółce
W efekcie zmian strukturalno-organizacyjnych wynikających z Programu, 1 lutego 2003 roku
w drodze przeniesienia do Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla
Kamiennego S.A., przedsiębiorstw spółek węglowych: Gliwickiej, Rudzkiej, Nadwiślańskiej
i Rybnickiej oraz zakładów górniczych - jednoosobowych spółek z o.o. Bytomskiej Spółki
Węglowej S.A. powstała Kompania Węglowa S.A.
Kompania Węglowa S.A. w Katowicach jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa, utworzoną
12 lipca 1990 r. na bazie zlikwidowanej Wspólnoty Węgla Kamiennego - działającą do dnia
12 lipca 1996 r. pod firmą: „Państwowa Agencja Węgla Kamiennego Spółka Akcyjna”.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy uchwałami:
z
dnia 12 lipca 1996 r. (Repertorium A Nr 12804/96) dokonało zmiany
dotychczasowej firmy Spółki na: „Państwowa Agencja Restrukturyzacji Górnictwa
Węgla Kamiennego Spółka Akcyjna”,
z dnia 30 grudnia 2002 r. (Repertorium A Nr 12497/2002) dokonało zmiany
dotychczasowej firmy Spółki na: „Kompania Węglowa Spółka Akcyjna”.
Siedzibą spółki jest miasto Katowice. Spółka została wpisana do rejestru przedsiębiorców
Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Katowicach, VII Wydział
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000057506.
Podstawą prawną funkcjonowania Kompanii Węglowej S.A. są:
Ustawa z dnia 15.09.2000 r. kodeks spółek handlowych,
Ustawa z dnia 28.11.2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006”,
Statut Spółki.
Ze względu na położenie obszarów górniczych swoich kopalń Kompania Węglowa S.A.
współpracuje z organami samorządowymi 31. miast i gmin.
1.1.3 Przedmiot działania Spółki
Zgodnie ze statutem przedmiotem działalności Kompanii Węglowej S.A. jest m.in.:
1)
Górnictwo i wzbogacanie węgla kamiennego (PKD 10.10.A).
2)
Wydobywanie gazu ziemnego (PKD 11.10.B).
3)
Sprzedaż hurtowa paliw stałych, ciekłych, gazowych oraz produktów pochodnych (PKD
51.51.Z).
4)
Działalność agentów zajmujących się sprzedażą paliw, rud metali i chemikaliów
przemysłowych (PKD 51.12.Z).
5)
Działalność geologiczno – poszukiwawcza (PKD 74.20.B).
6)
Prace badawczo – rozwojowe w dziedzinie nauk technicznych (PKD 73.10.G).
7)
Prace badawczo – rozwojowe w dziedzinie nauk ekonomicznych (PKD 73.20.A).
8)
Pozostałe pośrednictwo finansowe, gdzie indziej nie sklasyfikowane (PKD 65.23.Z).
9)
Wynajem nieruchomości na własny rachunek (PKD 70.20.Z).
10) Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania
(PKD 74.14.A).
11) Działalność pomocnicza na rzecz administracji publicznej (PKD 75.14.Z).
12) Sprzedaż hurtowa odpadów i złomu (PKD 51.57.Z).
13) Pozostała sprzedaż detaliczna poza siecią sklepową (PKD 52.63.Z).
14) Usługi portierów, pracowników parkingów itp. (PKD 93.05.Z).
15) Pozostała działalność komercyjna, gdzie indziej nie sklasyfikowana (PKD 74.84.B).
10
16)
17)
18)
19)
20)
21)
22)
23)
24)
25)
26)
27)
28)
29)
30)
31)
32)
33)
34)
35)
36)
37)
38)
39)
40)
41)
42)
43)
44)
45)
46)
47)
48)
49)
Magazynowanie i przechowywanie towarów w pozostałych składowiskach (PKD
63.12.C).
Wytwarzanie energii elektrycznej (PKD 40.10.A).
Przesyłanie energii elektrycznej (PKD 40.10.B).
Dystrybucja energii elektrycznej (PKD 40.10.C).
Produkcja ciepła (pary wodnej i gorącej wody) (PKD 40.30.A).
Dystrybucja ciepła (pary wodnej i gorącej wody) (PKD 40.30.B).
Działalność agentów zajmujących się sprzedażą drewna i materiałów budowlanych (PKD
51.13.Z).
Działalność agentów zajmujących się sprzedażą wyrobów włókienniczych, odzieży,
obuwia i artykułów skórzanych (PKD 51.16.Z).
Działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży określonego towaru lub określonej
grupy towarów, gdzie indziej nie sklasyfikowana (PKD 51.18.Z).
Sprzedaż hurtowa wyrobów metalowych, porcelanowych, ceramicznych i szklanych do
użytku domowego, tapet i środków czyszczących (PKD 51.44.Z).
Sprzedaż hurtowa artykułów metalowych oraz sprzętu i dodatkowego wyposażenia
hydraulicznego i grzejnego (PKD 51.54.Z).
Sprzedaż hurtowa pozostałych półproduktów (PKD 51.56.Z).
Pozostała sprzedaż hurtowa wyspecjalizowana (PKD 51.70.A).
Pozostała sprzedaż hurtowa nie wyspecjalizowana (PKD 51.70.B).
Wynajem samochodów ciężarowych z kierowcą (PKD 60.24.C).
Wynajem maszyn i urządzeń biurowych (PKD 71.33.Z).
Wynajem pozostałych maszyn i urządzeń (PKD 71.34.Z).
Produkcja brykietów i paliw stałych z węgla kamiennego (PKD 10.10.B).
Działalność odzyskiwania węgla kamiennego z hałd (PKD 10.10.C).
Wydobywanie kamienia dla potrzeb budownictwa (PKD 14.11.Z).
Pozostałe górnictwo i kopalnictwo, gdzie indziej nie sklasyfikowane (PKD 14.50.Z).
Zagospodarowanie metalowych odpadów i złomu (PKD 37.10.Z).
Zagospodarowanie niemetalowych odpadów i wyrobów wybrakowanych (PKD 37.20.Z).
Wytwarzanie paliw gazowych (PKD 40.20.A).
Dystrybucja paliw gazowych w systemie sieciowym (PKD 40.20.B).
Pobór i uzdatnianie wody, z wyjątkiem działalności usługowej (PKD 41.00.A).
Działalność usługowa w zakresie rozprowadzania wody (PKD 41.00.B).
Wykonywanie wykopów i wierceń geologiczno – inżynierskich (PKD 45.12.Z).
Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych, roboty ziemne (PKD 45.11.Z).
Wywóz śmieci i odpadów (PKD 90.00.A).
Unieszkodliwienie odpadów (PKD 90.00.B).
Odprowadzanie ścieków (PKD 90.00.D).
Telekomunikacja (PKD 64.20).
Pozostałe usługi telekomunikacyjne (PKD 64.20.G).
1.1.4 Sytuacja na wejściu
Zawarte w uchwalonej w dniu 28 listopada 2003 r. ustawie „o restrukturyzacji górnictwa węgla
kamiennego w latach 2003-2006” rozwiązania stworzyły wyjątkowo korzystne warunki do
przeprowadzenia restrukturyzacji Kompanii Węglowej S.A. Wejście w życie ustawy umożliwiło
głębokie oddłużenie, a w konsekwencji usunięcie ciążącego od wielu lat na górnictwie balastu
zobowiązań.
Na osiągnięte wyniki w 2004 r. niewątpliwy wpływ miała koniunktura na światowym rynku
węglowym. Trzeba jednak dodać, że sama koniunktura nie jest wystarczającym czynnikiem
11
sukcesu. Uzyskane wyniki byłyby inne, gdyby nie głęboka restrukturyzacja górnictwa, prowadzona
od prawie 16. lat. W tym okresie ograniczono wydobycie i zatrudnienie, zmniejszono o ponad
700 liczbę czynnych ścian; nastąpił wzrost koncentracji produkcji. Podniesiono wydajność
produkcji o blisko 100 procent. W następstwie uzyskano obniżenie średniego, jednostkowego
kosztu sprzedawanego węgla. Tak więc Polska ma obecnie głęboko zrestrukturyzowane górnictwo
węgla kamiennego, które jest zdolne produkować surowiec po kosztach najniższych w UE, a dobra
koniunktura jedynie pomogła w poprawie tej sytuacji.
Poszukanie dynamicznego modelu funkcjonowania firmy polegało na wypracowaniu
optymalnego rozwiązania funkcji wielu zmiennych. Nadanie zmiennym określonych priorytetów
pozwoliło na znalezienie takich warunków wewnętrznych, przy których Kompania Węglowa S.A.
uzyska najkorzystniejszy wynik ekonomiczny.
W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że bez dokapitalizowania dalsza realizacja zapoczątkowanych
procesów restrukturyzacji, nie będzie możliwa, a cały dotychczasowy wysiłek nie przyniesie efektu
w postaci oddłużenia, uniemożliwiając funkcjonowanie Kompanii Węglowej S.A. w warunkach
rynkowych. Realizacja pełnego, planowanego dokapitalizowania z jednej strony zapewni
osiągnięcie celu, jakim jest oddłużenie i utrzymanie płynności finansowej, a z drugiej pozwoli
efektywnie wykorzystać wypracowane w ramach bieżącej działalności nadwyżki na sfinansowanie
nakładów inwestycyjnych do poziomu zapewniającego odtworzenie majątku i dalszy rozwój.
1.1.5 Redukcja zdolności produkcyjnych
Wydobycie węgla w Kompanii Węglowej w styczniu 2004 r. prowadzone było w 23.
kopalniach, których łączna zdolność produkcyjna wynosiła 231,8 tys.ton/dobę. Kopalnie posiadały
82. czynne ściany – wszystkie wyposażone w obudowy zmechanizowane i kombajny. Łączna
długość czynnego frontu eksploatacyjnego wynosiła ok. 19,1 km. W wyniku prowadzonej
restrukturyzacji techniczno-organizacyjnej liczba kopalń zmniejszyła się w ciągu roku do 20., a
efektem prowadzonych procesów likwidacyjnych oraz systematycznych działań ukierunkowanych
na koncentrację wydobycia i uproszczenie modelu przestrzennego kopalń było zmniejszenie liczby
czynnych ścian do 75 oraz długości frontu eksploatacyjnego do ok. 17,8 km.
Średnie dobowe wydobycie z jednej ściany w 2004 r. wyniosło 2 855 t/d i było o 35 t/d wyższe
niż w 2003 roku.
Postępował proces dostosowywania zdolności produkcyjnych do wielkości wydobycia. Kopalnie
KW S.A. wydobyły w 2004 roku 53 811,0 tys. ton węgla, tj. 212,6 tys. ton/dobę. Średnia zdolność
produkcyjna w 2004 roku wynosiła 214,3 tys. t/d. Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych
wyniósł więc 99 %. Wydobycie dobowe było niższe średnio o 14,8 tys. ton (tj. o 6,5 %) niż w roku
2003.
Kopalnie KW S.A. produkują głównie węgiel energetyczny. W 2004 roku wyprodukowano go
49 563,8 tys. ton, tj. 92,1 %. Pozostałą część produkcji, tj. 7,9 % stanowił węgiel koksowy, który
był produkowany w 11. kopalniach.
1.1.6 Strategia sprzedaży węgla
Zarząd Kompanii Węglowej w 2004 r. rozpoczął konsekwentne zmiany w zakresie
funkcjonowania sprzedaży węgla:
od stycznia 2004 r. CZW Węglozbyt S.A. przestał być strategicznym operatorem,
rozpoczęto budowę sieci autoryzowanych sprzedawców, wprowadzono zasadę sprzedaży dla
Autoryzowanych Sprzedawców tylko sortymentów grubych i średnich,
od kwietnia 2004 r. zaprzestano sprzedaży przez Nadwiślański Węgiel S.A.,
12
sprzedaż do odbiorców segmentu energetyki zawodowej jest realizowana wyłącznie na
podstawie bezpośrednich umów handlowych, z wykluczeniem pośrednictwa innych
podmiotów gospodarczych, jedynie na początku roku, przed przyjęciem Uchwały dotyczącej
strategii sprzedaży, niewielkie ilości węgla do energetyki zawodowej sprzedane zostały przez
Nadwiślański Węgiel S.A.,
sprzedaż do koksowni jest realizowana wyłącznie na podstawie bezpośrednich
umów handlowych, jedynie w przypadku koksowni, które miały kłopoty z bieżącym
regulowaniem należności korzystano z pośrednictwa firm dokonujących przedpłat przed
wysyłką węgla,
konsekwentnie egzekwowane są terminy płatności,
dla odbiorców nie posiadających podpisanych umów jedyną możliwą formą zapłaty jest
przedpłata przed wysyłką węgla,
ograniczona została sprzedaż mułów węglowych z równoczesnym maksymalnym
zagospodarowaniem ich w mieszankach energetycznych produkowanych przez kopalnie
KW S.A.,
wstrzymane zostały dostawy węgla do firm wytwarzających mieszanki węglowe (tzw.
mieszalni),
zaprzestano z korzystania usług zewnętrznych zakładów przeróbczych,
sprzedaż eksportowa realizowana głównie za pośrednictwem „Węglokoks” S.A.,
dopuszcza się możliwość sprzedaży eksportowej przez KW S.A. do bezpośrednich
odbiorców zagranicznych.
Wymienione elementy strategii sprzedaży zostały zatwierdzone Uchwałą Nr 876/2004 z dnia
27 kwietnia 2004 r. i przyjęte do realizacji, której podstawowym założeniem jest podniesienie
efektywności gospodarczej Kompanii Węglowej poprzez optymalizację przychodów ze sprzedaży
węgla.
Wdrożenie i konsekwentna realizacja założeń „Strategii Sprzedaży” przyniosły następujące
efekty:
zmiany w strukturze realizacji dostaw węgla na korzyść bezpośredniej sprzedaży krajowej,
minimalizację kosztów sprzedaży wskutek ograniczenia lub wyeliminowania marży z tytułu
pośrednictwa w sprzedaży,
rozszerzenie bezpośredniej współpracy handlowej z odbiorcami węgla,
dostosowanie oferty handlowej do bieżącego zapotrzebowania na węgiel,
zwiększenie bezpieczeństwa w obrocie węglem,
poprawę płynności finansowej,
które pozwoliły Zarządowi Kompanii Węglowej S.A. na podjęcie Uchwały Nr 1199/2004 z dnia
22 czerwca 2004 r. wprowadzającej od 1 lipca 2004 r. w sprzedaży węgla wyłącznie rozliczenia
pieniężne. Wyjątki od tej zasady mogą mieć miejsce jedynie w przypadkach przewidzianych
w „Strategii Sprzedaży” oraz „Regulaminie Sprzedaży Węgla” na podstawie odrębnej uchwały
Zarządu.
1.1.6.1 Sytuacja na międzynarodowym rynku węgla energetycznego
Sytuacja na międzynarodowym rynku węgla energetycznego w II półroczu 2004 roku
charakteryzowała się bardzo wysokimi cenami węgla zarówno cen FOB (ceny w portach
13
eksporterów), jak i kosztów frachtów morskich, co w efekcie dawało najwyższy poziom cen od
okresu 1980/1981.
Od lipca 2004 roku poziom cen dla węgla 25 MJ/kg w portach europejskich wynosił powyżej
70 USD/t. W grudniu poziom ten wyniósł jeszcze 77,90 USD/t.
Obserwatorzy rynku węgla kamiennego pod koniec 2004 roku byli zgodni co do tego, że
najistotniejszym czynnikiem, który decydować będzie o poziomie cen na międzynarodowym rynku,
w najbliższej przyszłości pozostanie tempo chińskiego wzrostu gospodarczego. Zdaniem
analityków z Macquarie Research, mimo iż rozpoczął się już proces spowalniania tempa rozwoju
gospodarki tego kraju, Chiny są krajem uzależnionym od ropy naftowej i innych paliw kopalnych,
w związku z czym perspektywy związane z zużyciem węgla w tym kraju są obiecujące. Opinie
ekspertów przewidują wzrost obrotów węgla energetycznego w 2005 roku o 18,5 mln ton
w porównaniu do 2004 roku.
Jednak na przełomie 2004 i 2005 roku doszło do szybkiego spadku cen węgla energetycznego
na rynkach światowych. Ceny węgla CIF ARA (25 MJ/kg) spadły do poziomu 63-64 USD/t.
Wyjątkowo łagodny początek zimy spowodował gwałtowny spadek zapotrzebowania na węgiel
dla celów energetycznych w krajach Europy Północnej. Dodatkowo wilgotne i wietrzne warunki
atmosferyczne przyczyniły się do zgromadzenia obfitych zapasów wody w zbiornikach
hydroelektrowni, a także zwiększenia wytwarzania energii w elektrowniach wiatrowych.
Jedynym rejonem Europy, w którym w ostatnim czasie odnotowano wzrost zużycia węgla jest
Półwysep Iberyjski, gdzie niezwykle długi jak na tę porę roku okres suchej, bezdeszczowej pogody
przyczynił się do wyczerpania rezerw wodnych w hydroelektrowniach.
Opisany wyżej spadek zapotrzebowania w Europie, w połączeniu z poprawą sytuacji w zakresie
przewozów węgla z kopalń do portów w RPA, wpłynął na obniżenie cen południowoafrykańskiego
węgla.
Oprócz tego doszło do znacznej obniżki stawek frachtowych. Jednocześnie pojawiają się już
sygnały świadczące o zwiększającej się podaży węgla eksportowanego przez czołowych
światowych producentów: Australię i RPA.
Jednak na rynku azjatyckim sytuacja na rynku węglowym jest ciągle napięta. Perspektywy
dynamicznego gospodarczego rozwoju tej części świata (przede wszystkim Chin i Indii)
przemawiają za dalszym trwałym zapotrzebowaniem na nośniki energii w tym węgla kamiennego.
Poziom cen po spadkach w pierwszych dniach stycznia ustabilizował się i w połowie marca
wynosi 66-67 USD/t.
Trzeba jednak dodać, że światowy poziom cen węgla energetycznego, mimo ich spadku
o ponad 10 USD/t w stosunku do cen z II połowy 2004 roku, jest ciągle bardzo wysoki.
Niekorzystny zaś dla kopalń Kompanii Węglowej S.A. jest bardzo niski kurs USD kształtujący się
w lutym na poziomie 3,06 PLN.
Kompania Węglowa w skorygowanej wersji PTE na 2005 rok, w zakresie przychodów ze sprzedaży
węgla uwzględniła zarówno spadek cen na rynkach światowych jak i kurs PLN wobec USD i EUR.
1.1.7 Restrukturyzacja zatrudnienia
W ostatnim dniu 2003 roku stan zatrudnienia w Kompanii Węglowej S.A. wynosił
82 335. pracowników z czego 63 816. zatrudnionych było pod ziemią (77,51 %), a 18 519. na
powierzchni (22,49 %).
W przeciągu 2004 roku stan zatrudnienia obniżył się o 9 782. pracowników i osiągnął na ostatni
dzień roku wielkość 72 553 osoby, z czego 55 646 było zatrudnionych pod ziemią (76,7 %) tj.
o 8 170 mniej) i 16 907 na powierzchni (23,3 %). W tym okresie liczba zatrudnionych pod ziemią
zmniejszyła się o 8 170. pracowników (o 12,8 % w grupie), natomiast na powierzchni
o 1 612. pracowników (o 8,7 % w grupie). Na spadek zatrudnienia w Kompanii Węglowej S.A.
14
w okresie od 01.01.2004 r. do 31.12.2004 r. największy wpływ miało skorzystanie przez
3 849. pracowników ze świadczeń górniczych, przejście 2 593. osób do innych przedsiębiorstw
górniczych oraz odejście 2 812. pracowników z przyczyn naturalnych. Wśród odejść z przyczyn
naturalnych należy odnotować przejście 2 365 osób na emerytury (z tego 1 950. pracowników
zatrudnionych pod ziemią i 415. pracowników powierzchni) oraz 297. z tytułu wyczerpania okresu
świadczeń chorobowych. Ponadto 259. pracowników zatrudnionych na powierzchni skorzystało
z możliwości przejścia na świadczenia przedemerytalne.
W wyniku przeprowadzonych zmian organizacyjnych w 2004 r. zostały zlikwidowane dwie
jednostki specjalistyczne: Zakład Obrotu Materiałowego i Gospodarki Maszynami w Rudzie
Śląskiej oraz Nadwiślański Zakład Zaopatrzenia i Kontraktów w Tychach. Pracownicy tych
zakładów zostali przemieszczeni do kopalń, na rzecz których zakłady te świadczyły usługi.
W dalszej restrukturyzacji zatrudnienia Zarząd upatruje znaczne możliwości redukcji kosztów
działalności. Udział kosztów pracy w strukturze kosztów sięga 54 %.
1.1.8 Restrukturyzacja majątkowa
Na zmiany majątku Kompani Węglowej S.A. w 2004 roku zasadniczy wpływ miały następujące
działania restrukturyzacyjne, prowadzone zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi w tym
ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006”, uchwałami Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy oraz przyjętym przez organy spółki
„Regulaminem postępowania przy sprzedaży i oddawaniu do odpłatnego korzystania niektórych
aktywów trwałych jednostek organizacyjnych Kompani Węglowej S.A.”:
1) Połączenie Kompanii Węglowej S.A., jako spółki przejmującej, z Bytomską Spółką
Węglową S.A., Gliwicką Spółką Węglową S.A., Nadwiślańską Spółką Węglową S.A.,
Rudzką Spółką Węglową S.A. i Rybnicką Spółką Węglową S.A. jako spółkami
przejmowanymi. Podstawą formalną połączenia były uchwały Walnego Zgromadzenia
Akcjonariuszy Kompani Węglowej S.A. z dnia 1 października 2004 r. – akt notarialny Rep.
A nr 9807/2004. Wartość godziwa rzeczowych aktywów trwałych przejętych ze spółek
węglowych została oszacowana na kwotę 447 201 949,8 zł, z czego wartość nieruchomości
oszacowano na 426 931 881,4 zł. Według stanu na dzień 31.12.2004 r. udział przejętych
nieruchomości w wartości bilansowej nieruchomości spółki wynosił 20,8 %. Objęły one
działki gruntu o łącznej powierzchni ok. 1000 ha, co stanowi ok. 21,2 % powierzchni
gruntów użytkowanych przez Kompanię Węglową S.A. oraz 881 budynków i 421 budowli.
2) Utworzenie spółki pod firmą Zakład Górniczo-Energetyczny „Janina” Spółka z o.o.
i wniesienie na poczet obejmowanych udziałów aportu rzeczowego w postaci aktywów
KWK „Janina”. Wartość aportu rzeczowego ustalono na kwotę 100 794 300 zł. Podstawą
formalną utworzenia spółki i wniesienia aportu były uchwały Walnego Zgromadzenia
Akcjonariuszy Kompani Węglowej S.A. z dnia 16 stycznia 2004 r. – akt notarialny
Rep. A nr 460/2004 oraz z dnia 23 marca 2004 r. – akt notarialny Rep. A nr 2792/2004.
3) Postawienie w stan likwidacji Zakładu Górniczego Bytom II i sprzedaż praw majątkowych
związanych z tym zakładem na rzecz Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w trybie ustawy
z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006” Podstawą formalną była uchwała Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy
Kompanii Węglowej S.A. z dnia 28 października 2004 r. – akt notarialny
Rep. A nr 10574/2004.
4) Zbycie na rzecz Skarbu Państwa lub Gmin praw majątkowych do nieruchomości zbędnych
do celów produkcyjnych, w trybie art. 66 ustawy „Ordynacja podatkowa”, w zamian za
wygaśnięcie zaległości podatkowych. W tym trybie zbyto 78 działek gruntu o łącznej
15
powierzchni 43,3 ha oraz posadowione na nich 62 budynki i budowle, uzyskując decyzje
o wygaśnięciu zaległości podatkowych na kwotę 52 719 218 zł.
5) Sprzedaż zbędnych składników majątkowych w trybie zgodnym z obowiązującymi
regulacjami prawnymi. Przedmiotem sprzedaży w 2004 roku było między innymi prawo
użytkowania wieczystego gruntów, w tym zabudowanych garażami, oraz maszyny
i urządzenia. Łącznie przychody z tytułu sprzedaży wyniosły 311 412 zł.
1.1.9 Opis pozycji rynkowej przedsiębiorstwa górniczego
Kompania Węglowa S.A. posiada w rynku krajowym blisko 50 % udział. Największy udział –
ponad 61 % posiada w segmencie „odbiorców pozostałych”, który grupuje: energetykę
przemysłową, ciepłownie przemysłowe i komunalne, innych odbiorców przemysłowych oraz
pozostałych drobnych odbiorców.
W dostawach do największego krajowego segmentu rynku – energetyki zawodowej udział
KW S.A. wyniósł 50,1 %, zaś w dostawach węgla koksowego 24,0 %.
W eksporcie węgla Kompania Węglowa ma największy udział. W 2004 roku eksport stanowił
71,8 % całości polskiego eksportu węgla kamiennego.
Głównym konkurentem Kompanii Węglowej S.A. na rynku węgla energetycznego jest
Katowicka G.K., która konkuruje przede wszystkim w sprzedaży sortymentów grubych i średnich
oraz sortymentów miałowych o dobrych parametrach jakościowych.
Na rynku krajowym węgla koksowego w typie 34 dominująca rola przypada kopalniom
Kompanii Węglowej. Głównym konkurentem jest tutaj kopalnia Krupiński wchodząca w skład
Jastrzębskiej Grupy Kapitałowej oraz w mniejszym stopniu KWK Budryk. Pozostałe 4 kopalnie
Jastrzębskiej GK są producentami węgli typu 35.
Tablica 2. Wielkość sprzedaży Kompanii Węglowej S.A. na tle branży w poszczególnych
segmentach rynku - porównanie okresu I-XII 2004
Lp.
Wyszczególnienie*
1
2
Kompania
Węglowa S.A.
Udział %
[tys.ton]
1
Kraj razem
b
c
2
energetyka zawodowa
w tym:
a
koksownie
odbiorcy pozostałego rynku **
Eksport razem
Sprzedaż ogółem
3
4
Udziały
KW S.A.
w rynku
Polskie Górnictwo
Węgla Kamiennego
Udział %
[tys.ton]
5
6
3/6 (%)
7
8
9
38 697,7
72,2
100,0
78 059,5
79,0
79,0
49,6
18 916,9
35,3
48,9
37 792,3
38,2
38,2
50,1
3 157,2
5,9
8,2
13 129,8
13,3
13,3
24,0
16 623,6
31,0
43,0
27 137,4
27,5
27,5
61,3
14 930,8
27,8
x
20 791,6
21,0
x
71,8
53 628,5
100,0
x
98 851,1
100,0
x
54,3
* dane wg Sprawozdania o obrocie węglem kamiennym G-09.1
** ilości zawierają dostawy do: energetyki przemysłowej, ciepłowni przemysłowej i komunalnej, innych odbiorców przemysłowych
i do pozostałych odbiorców
16
Tablica 3. Udział Kompanii Węglowej S.A. w rynku krajowym i eksporcie
Wyszczególnienie
Lp.
1
Udział w rynku Krajowym
2
Udział w Eksporcie**
ilość
[tony]
wartość
[tys. zł]
ilość
[tony]
3
4
5
wartość
[tys. zł]
1
Jastrzębska S.W. S.A.
14,6%
27,4%
9,9%
18,1%
2
Katowicka Grupa Kapitałowa
19,6%
17,7%
15,9%
14,8%
3
Kopalnie - spółki*
16,2%
12,9%
2,4%
2,6%
4
Kompania Węglowa S.A.
49,6%
42,0%
71,8%
64,5%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Sprzedaż ogółem
KW S.A.
Pozostali producenci w ęgla
100%
90%
80%
70%
50,4%
38,7%
49,9%
28,2%
45,7%
76,0%
60%
50%
40%
30%
20%
49,6%
61,3%
50,1%
71,8%
54,3%
24,0%
10%
0%
Kraj
Energety ka
zawodowa
Koksownie
Pozostali odbiorcy
Eksport
Razem
100 % - Górnictwo Węgla Kamiennego
Wykres 1. Udział Kompanii Węglowej S.A. w sprzedaży węgla w poszczególnych
segmentach rynku na tle branży – porównanie okresu I-XII 2004
Biuro Nadzoru Właścicielzkiego i Inweztycji Kapitałowych
1.2 Informacje o nabyciu udziałów (akcji) własnych...
(...a w szczególności celu ich nabycia, liczbie i wartości nominalnej, ze
wskazaniem, jaką część kapitału zakładowego reprezentują, cenie nabycia oraz
cenie sprzedaży tych udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia.)
Zdarzenia takie nie zaistniały w 2004 r. Kompanii Węglowej S.A.
Biuro Organizacji i Zarządzania
17
1.3
Struktura organizacyjna
1.3.1 Zakłady produkcji podstawowej i pomocniczej
Zarządzanie Kompanią Węglową S.A. realizowane jest przez jednostki organizacyjne realizujące
zadania określone w regulaminie organizacyjnym Kompanii Węglowej S.A., do których należą:
1) Centrala,
2) Kopalnie, Zakłady Górnicze,
3) Specjalistyczne jednostki organizacyjne.
Do realizacji zadań statutowych Kompanii Węglowej S.A. powołane są następujące jednostki
organizacyjne:
1) Centrala - jednostka
organizacyjna
zarządzająca
procesami
Kompanii
Węglowej S.A., projektująca kierunki rozwoju i rozwiązania systemowe, w tym
rozwiązania dotyczące usług, integrująca i nadzorująca działalność jednostek
organizacyjnych w realizacji zadań oraz realizująca w określonym zakresie obsługę
klientów Kompanii Węglowej S.A.,
2) Kopalnie, Zakłady Górnicze - jednostki organizacyjne działające w oparciu
o zatwierdzone Plany Ruchu, zgodnie z prawem geologiczno-górniczym,
3) Specjalistyczne jednostki organizacyjne - jednostki powołane do realizacji
określonych zadań Kompanii.
Regulamin Organizacyjny Kompanii Węglowej S.A. określa strukturę organizacyjną Kompanii
Węglowej S.A. podział kompetencji oraz zadania jednostek organizacyjnych Kompanii
Węglowej S.A.
Na koniec roku 2004 w skład Kompanii Węglowej S.A. wchodziło 21 kopalń/zakładów
górniczych oraz 5 zakładów - specjalistycznych jednostek organizacyjnych:
kopalnie/zakłady górnicze
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ZG Bytom III
ZG Centrum
ZG Piekary
ZG Bytom II
KWK Bolesław Śmiały
KWK Knurów
KWK Makoszowy
KWK Sośnica
KWK Szczygłowice
KWK Brzeszcze
KWK Piast
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
zakłady - specjalistyczne jednostki organizacyjne
•
•
•
•
•
Zakład Remontowo Produkcyjny
Zakład Górniczych Robót Inwestycyjnych
Zakład Zagospodarowania Mienia,
Zakład Informatyki i Telekomunikacji
Elektrociepłownie
18
KWK Silesia
KWK Ziemowit
KWK Halemba
KWK Pokój
KWK Polska-Wirek
KWK Bielszowice
KWK Chwałowice
KWK Jankowice
KWK Marcel
KWK Rydułtowy-Anna
Tablica 4. Stan zatrudnienia zakładów produkcji podstawowej,
specjalistycznych jednostek organizacyjnych
i Centrali KW S.A. w 2004 r.
Zakłady produkcji podztawowej i ich zatrudnienie w 2004 roku
Lp.
Zakład / Kopalnia
Stan zatrudnienia
31.12.2003 r.
Stan zatrudnienia
31.12.2004 r.
Zmiany
zatrudnienia
1
2
3
4
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
ZG Bytom III
ZG Centrum
ZG Piekary
ZG Bytom II
Bolesław Śmiały
Knurów
Makoszowy
Sośnica
Szczygłowice
Brzeszcze
Janina (do 31.03.2004)
Piast
Silesia
Ziemowit
Halemba
Pokój
Polska - Wirek
Bielszowice
Anna (do 29.02.2004)
Chwałowice
Jankowice
Marcel
Rydułtowy-Anna
Razem KWK i ZG
2
2
4
1
2
3
3
3
3
3
2
7
1
4
4
2
2
4
2
3
4
3
3
450
140
123
741
098
818
496
567
791
658
866
785
302
965
685
782
577
342
951
540
537
488
473
2 409
2 069
4 204
18
1 846
3 504
3 354
3 271
3 550
3 328
7 001
1 174
4 589
4 439
2 769
2 556
3 927
3 304
4 021
3 299
5 930
-41
-71
81
-1 723
-252
-314
-142
-296
-241
-330
-2 866
-784
-128
-376
-246
-13
-21
-415
-2 951
-236
-516
-189
2 457
80 175
70 562
-9 613
Zakłady produkcji pomocniczej i ich zatrudnienie w 2004 roku
24
25
26
27
28
29
30
ZOMiGM (do 30.04.2004)
NZZiK (do 30.04.2004)
ZRP
ZGRI
ZZM
ZIiT
Elektrociepłownie
59
63
237
856
105
122
447
210
765
191
117
408
-59
-63
-27
-91
86
-5
-39
1 889
1 691
-198
271
300
29
82 335
72 553
-9 782
Razem Zakłady
31
Centrala
Ogółem KW S.A.
19
Biuro Ekonomiki
1.3.1.1 Komisja Zarządzania Aktywami i Pasywami ALCO
Uchwałą Zarządu Kompanii Węglowej S.A. Nr 21/2003 z dnia 26 lutego 2003 r. oraz Uchwałą
Nr 319/2003 z dnia 12 sierpnia 2003 roku została powołana Komisja Zarządzania Aktywami
i Pasywami ALCO w Centrali Kompani Węglowej S.A. W skład Komisji wchodzą: Wiceprezes
Zarządu ds. Ekonomiki i Finansów, Wiceprezes ds. Zabezpieczenia Produkcji, Dyrektor Biura
Zarządzania Finansami, Dyrektor Biura Ekonomiki, Dyrektor Biura Rachunkowości, Dyrektor
Biura Restrukturyzacji i Pracy, Dyrektor Biura Produkcji, Dyrektor Biura Handlu, Dyrektor
Zespołu Analiz.
Zakres działań i zadania Komisji określone zostały w ”Regulaminie funkcjonowania Komisji
Zarządzania Aktywami i Pasywami ALCO” - załącznik do Uchwały Zarządu Kompanii
Węglowej S.A. Nr 21/2003 z dnia 26 lutego 2003 r. oraz Uchwały Nr 319/2003 z dnia 12 sierpnia
2003 roku.
Komisja ALCO została powołana do prawidłowego oszacowania wielkości zagrożeń dla wyniku
finansowego Kompanii mających swoje źródło w ryzyku wynikającym ze: struktury i jakości
aktywów i pasywów, adekwatności kapitałowej, stopnia skorelowania płynności aktywów
z terminami wymagalności pasywów.
Ocenie Komisji ALCO podlegały w szczególności:
struktura ilościowa i jakościowa aktywów i pasywów bilansu Kompanii, prawidłowość
kierunków polityki co do rozmiarów i struktury bilansu, przyczyny odchyleń
w porównaniu z planem i okresami poprzednimi,
adekwatność kapitałowa jako poziom aktywów w relacji do funduszy własnych netto;
płynność Kompanii określająca stopień skorelowania terminów zapadalności aktywów
z terminami wymagalności pasywów,
poziom aktywów niedochodowych oraz ich struktura,
transakcje na rynkach towarowych, pieniężnych i kapitałowych;
koszt pozyskania pasywów, w tym: zaciąganie kredytów bankowych, korzystanie
z produktów para bankowych (np.: obrót wierzytelnościami, dyskonto weksli,
faktoring),
ryzyko finansowe wynikające z aktualnej struktury bilansu i jakości jego elementów,
produkty i usługi z punktu widzenia opłacalności i wpływu na wynik Kompanii,
budżety, plany biznesowe i plany naprawcze,
plan strategiczny, plan finansowy i budżet Kompanii,
zasadność przystępowania do sądowych postępowań układowych oraz wniosków
o likwidację oraz upadłość dłużników,
zasady ustalania cen transferowych i cen wewnętrznych,
analiza i ocena projektów inwestycyjnych,
restrukturyzacja należności i zobowiązań.
Pierwsze posiedzenie Komisji, odbyło się w dniu 8 stycznia 2004 r. Ostatnie posiedzenie
Komisji odbyło się 13 grudnia 2004 roku. W okresie od 8.01 do 13.12.2004 r. Komisja obradowała
35 razy. Do Komisji wpłynęło 593 wnioski. Wydano 578 opinii, w tym 59 w trybie obiegowym na
warunkach określonych w § 9 Regulaminu oraz 15 opinii negatywnych. Zdjęto z porządku obrad
20
8 wniosków, wstrzymano realizację 7. wniosków i skierowano do uzupełnienia. Posiedzenia
Komisji są protokołowane, a podjęte przez Komisję opinie stanowią załączniki do protokołów.
Biuro Inweztycji i Gozpodarki Środkami Produkcji
1.3.1.2 Zespół Oceny Projektów Inwestycyjnych - ZOPI
Zespół Oceny Projektów Inwestycyjnych działa na podstawie Uchwały Zarządu Kompanii
Węglowej S.A. nr 383/2003 z dnia 9 września 2003 r. zatwierdzającej „Regulamin działania
Zespołu ds. Opiniowania Projektów Inwestycyjnych ZOPI w Centrali Węglowej S.A.”.
Zadaniem ZOPI jest opiniowanie projektów przedsięwzięć i zadań oraz zakupów
inwestycyjnych (inwestycji rzeczowych) będących w kompetencjach Zarządu KW S.A. ZOPI
wykonuje swoje zadania poprzez rozpatrywanie, ocenę i wydawanie opinii do założeń technicznoekonomicznych, projektów podstawowych, dokumentacji technicznych oraz wniosków o realizację
nowych inwestycji rzeczowych.
ZOPI oceniając wnioski kopalń i zakładów stosuje następujące kryteria:
1. ekonomiczne – prowadzące do obniżenia kosztów produkcji węgla lub zwiększenia jego
ceny zbytu przez wzbogacanie i poprawę jakości,
2. techniczne – dla odtworzenia (dostosowania) zdolności wydobywczych, transportowych
i wentylacyjnych kopalń i zakładów górniczych, dostosowania kopalń i zakładów
górniczych do wymogów przepisów bezpieczeństwa pracy,
3. ekologiczne – powodujące minimalizację niekorzystnego oddziaływania na środowisko:
ograniczenie ilości soli zrzucanej do odbiorników powierzchniowych, zmniejszanie ilości
odpadów składowanych na powierzchni, ograniczenie występowania szkód górniczych.
Zespół Oceny Projektów Inwestycyjnych działa w składzie: Dyrektor Biura Inwestycji
i Gospodarki Środkami Produkcji, Kierownik Zespołu Analiz, Z-ca Dyrektora Biura Produkcji,
Kierownik Zespołu Planowania Kasowego, Dyrektor Biura Zarządzania Bezpieczeństwem,
Dyrektor Biura Gospodarki złożem i Ekologii, Dyrektor Biura Zamówień Publicznych i Przetargów
i Dyrektor Biura Przeróbki i Jakości Węgla.
W 2004 r. na 46. posiedzeniach Zespół Oceny Projektów Inwestycyjnych rozpatrzył
244 wnioski. Pozytywną opinię uzyskało 190 wniosków na realizację przedsięwzięć
inwestycyjnych w 2004 r. o planowanych nakładach wynoszących 224 663,3 tys.zł, oraz 47
wniosków na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w 2005 r. o planowanych nakładach
wynoszących 292 434,7 tys.zł.
Zasadniczym kryterium oceny efektywności inwestycji pozostaje kryterium ekonomiczne.
Kryteria techniczne i ekologiczne mają charakter pomocniczy.
Posiedzenia Zespołu są protokołowane, a podjęte przez Zespół opinie stanowią załączniki do
protokołów.
1.3.1.2.1
Gospodarka środkami produkcji
W zakresie gospodarki środkami produkcji:
wydano zgody na przemieszczenie 2 410. jednostek ruchomego majątku produkcyjnego
(w tym 1 779 sztuk obudowy zmechanizowanej) pomiędzy jednostkami organizacyjnymi
KW S.A. w trybie „Instrukcji gospodarowania środkami trwałymi i niskocennymi
składnikami majątku”,
wydano 2. decyzje na odpłatne korzystanie ze środków trwałych firmom zewnętrznym
w trybie „Regulaminu postępowania przy sprzedaży i oddawaniu niektórych aktywów
trwałych jednostek organizacyjnych Kompanii Węglowej S.A.”
21
dokonano sprzedaży zbędnego majątku za łączną kwotę, która wyniosła 1 167 351,00 zł,
dokonano likwidacji majątku trwale utraconego w wyniku zaistniałych zdarzeń losowych
(pożarów) o łącznej wartości netto na dzień likwidacji, która wyniosła 14 955 744,68 zł.
Zlikwidowanie środków trwałych było warunkiem wypłacenia odszkodowania przez
ubezpieczyciela.
1.3.2 Schemat organizacyjny - charakterystyka zadań poszczególnych pionów
Kompanią Węglową kieruje Zarząd w składzie Prezes i 5. Wiceprezesów. Członkowie Zarządu –
w ramach kompetencji określonych w Regulaminie Zarządu Kompanii – sprawują nadzór nad
powierzonymi im pionami funkcjonalnymi oraz jednostkami organizacyjnymi.
Prezes Zarządu kieruje całokształtem działalności Kompanii Węglowej S.A. stosownie do
postanowień organów Spółki i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz sprawuje nadzór
nad pozostałymi Członkami Zarządu.
Do zadań pionu Prezesa należy:
kontrola wewnętrzna działalności spółki,
obsługa prawna komórek organizacyjnych,
organizacja i zarządzanie,
strategia personalna,
public relations,
zapewnienie ochrony informacji niejawnych.
Do zadań pionu Wiceprezesa ds. Ekonomiki i Finansów należy:
planowanie i budżetowanie kosztów,
przeprowadzanie analiz ekonomicznych,
sprawozdawczość wewnętrzna i zewnętrzna,
zarządzanie finansami,
ewidencjonowanie operacji gospodarczych (rachunkowość),
nadzór właścicielski.
Do zadań pionu Wiceprezesa ds. Marketingu należy:
prowadzenie działań marketingowych w zakresie sprzedaży węgla,
planowanie strategiczne i operacyjne w zakresie sprzedaży węgla,
bieżąca współpraca z odbiorcami strategicznymi i producentami węgla, oraz
przyjmowanie i weryfikacja zamówień od pośredników w sprzedaży i odbiorców
bezpośrednich,
planowanie, monitorowanie i analizowanie jakości produkcji węgla.
Do zadań pionu Wiceprezesa ds. Restrukturyzacji i Pracy należą:
realizacja procesów przekształceń i restrukturyzacji KW S.A. w zakresie strukturalnym i
organizacyjnym,
opracowywanie zasad polityki zatrudnieniowej i polityki płacowej,
dialog społeczny i współpraca ze związkami zawodowymi oraz związkiem
pracodawców.
Do zadań pionu Wiceprezesa ds. Zarządzania Produkcją należy:
zarządzanie bezpieczeństwem pracy,
zarządzanie produkcją,
zarządzanie gospodarką złożem i ekologią,
zarządzanie inwestycjami i gospodarka środkami produkcji.
22
Do zadań pionu Wiceprezesa ds. Zabezpieczenia Produkcji należą:
zarządzanie logistyką materiałową,
koordynacja prac związana z zamówieniami publicznymi i przetargami.
Poszczególne jednostki organizacyjne Kompanii Węglowej S.A. realizują następujące zadania:
Do zadań Centrali należy:
opracowywanie projektów strategii i planów określonych w systemie planowania
Kompanii oraz monitorowanie realizacji strategii i planów,
opracowywanie analiz i prognoz gospodarczych i sektorowych,
sporządzanie informacji zarządczych oraz bieżąca obsługa pracy Zarządu,
planowanie zdolności produkcyjnych,
projektowanie polityki sprzedaży,
projektowanie i nadzór nad realizacją polityki kadrowej i organizacyjnej Kompanii oraz
realizacja tej polityki,
nadzór nad realizacją zadań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Do zadań Kopalń i Zakładów Górniczych należy:
prowadzenie ruchu zakładu górniczego w oparciu o zatwierdzony plan ruchu zakładu
zgodnie z zasadami prawa geologiczno-górniczego,
realizowanie zadań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnie z obowiązującymi
przepisami,
sporządzanie planów wydobycia i sposobu eksploatacji zgodnie z planem Kompanii,
realizowanie polityki kadrowej i organizacyjnej w ramach przyjętej strategii,
prowadzenie działalności marketingowej i sprzedaży węgla zgodnie z posiadanymi
kompetencjami.
Do zadań specjalistycznych jednostek organizacyjnych należy:
realizacja zadań do których zostały powołane w oparciu o zatwierdzone plany działania,
prowadzenie działalności inwestycyjnej i remontowej w ramach przyznanych
kompetencji,
sporządzanie sprawozdawczości w zakresie określonym odrębnymi przepisami,
realizowanie polityki kadrowej i organizacyjnej w ramach przyjętej strategii.
Aktualny schemat organizacyjny Kompanii Węglowej oraz Centrali Kompanii Węglowej S.A.
w podziale na piony zaprezentowano na schematach poniżej.
23
KWK
BOLESŁAW ŚMIAŁY
KWK
SOŚNICA
KWK
PIAST
KWK
HALEMBA
KWK
BIELSZOWICE
KWK
MARCEL
KWK
MAKOSZOWY
KWK
BRZESZCZE
KWK
ZIEMOWIT
KWK
POLSKA-WIREK
KWK
JANKOWICE
ZG
CENTRUM
ZG
BYTOM II
ZG
BYTOM III
24
KWK
RYDUŁTOWY-ANNA
KWK
CHWAŁOWICE
KWK
POKÓJ
KWK
SILESIA
KWK
SZCZYGŁOWICE
KWK
KNURÓW
ZG
PIEKARY
dz. MARKETINGU
dz. EKONOMIKI I FINANSÓW
KOPALNIE, ZAKŁADY GÓRNICZE
WICEPREZES ZARZĄDU
WICEPREZES ZARZĄDU
WICEPREZES ZARZĄDU
CENTRALA
dz. RESTRUKTURYZACJI I PRACY
PREZES ZARZĄDU
ZARZĄD KOMPANII WĘGLOWEJ S.A.
dz. ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ
WICEPREZES ZARZĄDU
SCHEMAT ORGANIZACYJNY KOMPANII WĘGLOWEJ S.A.
WICEPREZES ZARZĄDU
zależność funkcjonalna
podległość hierarchiczna
ELEKTROCIEPŁOWNIE
ZAKŁAD INFORMATYKI
I TELEKOMUNIKACJI
ZAKŁAD
ZAGOSPODAROWANIA MIENIA
ZAKŁAD
REMONTOWO PRODUKCYJNY
ZAKŁAD GÓRNICZYCH ROBÓT
INWESTYCYJNYCH
ZAKŁADY SPECJALISTYCZNE
dz. ZABEZPIECZENIA PRODUKCJI
Wykres 2. Schemat organizacyjny Kompanii Węglowej S.A. Stan na 31.12.2004 r.
25
Wykres 3. Schemat organizacyjny Centrali Kompanii Węglowej S.A.
NSO
Zespół Spraw Obronnych
NIN
NK
ZARZĄD
Zespół Ochrony Informacji Niejawnych
BIURO KONTROLI WEWNĘTRZNEJ
NC
BIURO CONTROLLINGU I ZARZĄDZANIA
INFORMATYCZNEGO
NP
BIURO PRAWNE
NO
BIURO ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
NS
BIURO STRATEGII PERSONALNEJ
NI
BIURO INFORMACJI I PROMOCJI
FE
BIURO EKONOMIKI
FF
FR
WICEPREZES
DS. EKONOMIKI
I FINANSÓW
BIURO FINANSÓW
BIURO RACHUNKOWOŚCI
FW
BIURO NADZORU WŁAŚCIELSKIEGO I INWESTYCCJI
KAPITAŁOWYCH
F
HM
HS
HP
WICEPREZES
DS. MARKETINGU
BIURO MARKETINGU
BIURO SPRZEDAŻY
BIURO PRZERÓBKI I JAKOŚCI WĘGLA
H
RP
RZ
R
N
PP
PB
PG
PI
WICEPREZES
DS. ZARZĄDZANIA
PRODUKCJĄ
Kopalnie i Zakłady Górnicze
i specjalistyczne jednostki organizacyjne
RD
WICEPREZES
DS.
RESTRUKTURYZACJI
I PRACY
PREZES ZARZĄDU
BIURO PRZEKSZTAŁCEŃ I RESTRUKTURYZACJI
BIURO ZATRUDNIENIA I POLITYKI PŁACOWEJ
BIURO DIALOGU SPOŁECZNEGO
BIURO PRODUKCJI
BIURO GOSPODARKI ZŁOŻEM I EKOLOGII
BIURO ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM
BIURO INWESTYCJI I GOSPODARKI ŚRODKAMI
PRODUKCJI
PD
P
DYSPOZYTORZY
ZM
ZP
WICEPREZES
DS. ZABEZPIECZENIA
PRODUKCJI
BIURO LOGISTYKI MATERIAŁOWEJ
BIURO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH I PRZETARGÓW
Z
1.3.3 Stan zaawansowania prac przystosowujących Kompanię Węglową
działalności po integracji z Unią Europejską
W grudniu 2004 r. roku na spotkaniu z EURACOAL’em Komisarz ds. Energii
Komisji Europejskiej Pan PIEBALGS przedstawił następujące priorytety w zakresie energii:
1. Efektywność energii.
2. Zapewnienie odpowiedniego funkcjonowania wewnętrznego rynku energii.
3. Promowanie odnawialnych źródeł energii.
4. Bezpieczeństwo podaży energii a w tym kontekście rozwój zewnętrznych stosunków
w zakresie polityki energetycznej.
5. Stworzenie lepszych powiązań pomiędzy polityką dotyczącą energii, środowiska i badań.
6. Wzmocnienie bezpieczeństwa w energetyce jądrowej i bezpieczeństwa energetycznego.
W swej wypowiedzi Komisarz stwierdził, co następuje: „Opracowując bardziej przejrzystą,
bardziej spójną długoterminową wizję na temat roli węgla w Unii Europejskiej, niezbędne są
konsultacje i współpraca pomiędzy Komisją i przemysłem. Mając to na uwadze zdecydowałem się
stworzyć Forum Węglowodorów w oparciu o podobne forum z Madrytu i Florencji, które
z powodzeniem działały, aby promować dyskusję i budować zgodę w zakresie wszystkich spraw
dotyczących węglowodorów. Eurocoal, oczywiście, bęzie zaproszony, aby odgrywał w tym forum
prominentną rolę.
Mam wrażenie, że węgiel w przeszłości nie uzyskał takiej uwagi, na jaką zasługuje. Prawdą jest,
że węgiel posiada szereg wad, jeżeli chodzi o jego wpływ na środowisko. Niemniej jednak równie
prawdziwe jest to, że oferuje on ważne korzyści w zakresie bezpieczeństwa podaży i nie mam
wątpliwości – jeżeli podejmiemy pro-aktywną działalność w zakresie wyzwań po stronie środowiska
–że moi prawnukowie również będą korzystać z energii elektrycznej wyprodukowanej z węgla.
Węgiel dostępny jest prawie na całym świcie a jego prognozowane zasoby wystarczą na ponad
200 lat. Handel węglem prowadzony jest w skali międzynarodowej na bardzo konkurencyjnym
rynku światowym, a każdy kontynent posiada znaczącego eksportera jak i importera węgla. Węgiel
posiada elastyczny łańcuch podażowy a jego transport narażony jest na minimalne ryzyko, jeżeli
porównamy węgiel do innych paliw kopalnych. To są zalety węgla, a zalety te są często pomijane.
Są one szczególnie ważne w czasach wysokich i często zmieniających się cen ropy naftowej.
Niemniej jednak wyraźnie widać, że musimy rozwiązywać wyzwania związane z ochroną
środowiska naturalnego a dotyczące spalania tego paliwa. Jeżeli nie zainwestujemy w niezbędne
technologie, nie zmniejszymy ich kosztów i nie będziemy promować skutecznej penetracji tych
technologii na rynkach narazimy się w Europie na ryzyko zmniejszania produkcji energii
elektrycznej z węgla wraz z wycofywaniem z ruchu starych elektrowni opalanych węglem.
Dlatego nie zapominając o tym, ze węgiel jest ważnym elementem naszej globalnej polityki
w zakresie bezpieczeństwa podaży energii jego przyszłe wykorzystania jest ściśle powiązane ze
skutecznym rozwiązywaniem problemów środowiskowych, jakie pojawiają się przy spalaniu węgla.
Dlatego nakreśliłem następujące trzy cele naszej polityki węglowej:
Zmniejszenie emisji z istniejących elektrowni;
Umożliwienie rozwoju i rozpowszechnienia na rynku nowych, wysokowydajnych, elektrowni
opalanych węglem, i
Promowanie nowych technologii wychwytywania i magazynowania CO2.
26
Wiem, że te trzy cele europejskiej polityki węglowej są raczej podobne do trzech celów polityki
węglowej EURACOAL pod nazwą koncepcja czystego węgla EURACOAL i dlatego mamy wiele do
wygrania jeżeli będziemy pracować razem, aby te cele osiągnąć.”
Na podstawie Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej (WE) Nr 1407/2002 z dnia
23 lipca 2002 r., dotyczącego pomocy państwa dla przemysłu węglowego oraz Decyzji Komisji
z 17 października 2002 r. ustanawiającej wspólne ramy przekazywania informacji potrzebnych do
zastosowania Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej Nr 1407/2002, Agencja Rozwoju
Przemysłu S.A. O/Katowice realizuje prace nad materiałami, zawierającymi informacje potrzebne
do udzielenia kopalniom pomocy przez państwo, notyfikacji tej pomocy do UE oraz
sprawozdawczości wymaganej przez Decyzję Komisji z dnia 17 października 2002 roku dotyczącą
„ wspólnych ram dla przekazywania informacji, które umożliwią ich ocenę zgodnie z warunkami i
kryteriami wytyczonymi dla celów przyznawania pomocy.”
Odpowiednia notyfikacja pomocy dla górnictwa węglowego została przygotowana przez ARP
i przekazana przez MGiP do Komisji Europejskiej.
Ewidencja księgowa oraz sprawozdawczość wynikająca z realizacji pomocy publicznej są w
pełni zgodne z Decyzją Komisji z 17 października 2002 r.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, ustawę z dnia 27 lipca 2002 r. o warunkach
dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz. U. nr 141, poz. 1177
z późn. zm.) zastąpiła ustawa o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Nowa
ustawa reguluje zasady współpracy pomiędzy organami krajowymi i wspólnotowymi.
Od 1 maja w zakresie udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom bezpośrednio obowiązuje
art. 87 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej (TWE), a także wydane na jego podstawie
rozporządzenia, Komisji i Rady (w tym Rozporządzenie Rady Unii Europejskiej (WE) Nr
1407/2002 z dnia 23 lipca 2002 r.) Nie wymagają one implementacji do prawa krajowego – z dniem
akcesji staną się elementem polskiego systemu prawnego.
Po wejściu do Unii Europejskiej prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest
łącznikiem między Polską a Komisją Europejską w zakresie udzielania pomocy publicznej
przedsiębiorcom. Do zadań należy m.in. opiniowanie projektów pomocowych – zanim taki projekt
zostanie przekazany do zaakceptowania Komisji Europejskiej, planuje się procedurę, która
umożliwi wcześniejsze usunięcie ewentualnych niezgodności z prawem unijnym. Z uwagi na fakt,
że polska administracja nie jest jeszcze należycie przygotowana do tworzenia programów
pomocowych, pozwoli to na uniknięcie błędów. Opinię prezesa UOKiK będzie musiał uzyskać
zarówno program pomocowy, jak i projekt pomocy indywidualnej. O wydanie opinii będą
występować organy administracji publicznej, opracowujące projekty programów pomocowych –
w praktyce będą to poszczególni ministrowie lub organy jednostek samorządu terytorialnego.
Prezes UOKiK będzie musiał wydać opinię w terminie 21 dni, natomiast w przypadku pomocy
indywidualnej – w ciągu 60 dni od otrzymania wniosku, wraz z niezbędnymi informacjami (należy
dołączyć informacje dotyczące m.in. adresatów planowanej pomocy, jej przeznaczenia, formy,
wielkości i czasu trwania). Prezes UOKiK powinien niezwłocznie przekazać opinię nie tylko
wnioskodawcy, ale również prezesowi Rady Ministrów. Opinia taka nie będzie wiążąca – nawet
jeśli będzie negatywna, projekt będzie mógł zostać przedłożony Komisji. W praktyce należy
spodziewać się, że Komisja Europejska będzie jednak liczyła się ze stanowiskiem polskiego organu
antymonopolowego i raczej nie zaakceptuje programu pomocowego odrzuconego przez prezesa
UOKiK. Projekt pomocy zostaje notyfikowany Komisji Europejskiej za pośrednictwem Stałego
Przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej.
27
Prezes UOKiK będzie również pośredniczył w kontaktach z Komisją w zakresie postępowania
dotyczącego przyznania pomocy sprzecznie z prawem lub wykorzystania jej niezgodnie
z przeznaczeniem. Zgodnie z nowelizacją, będzie on również organem właściwym do
uczestniczenia w sprawach pomocy publicznej przed Trybunałem Sprawiedliwości oraz Sądem
Pierwszej Instancji (jeśli RP zaskarży decyzję Komisji albo inne państwo członkowskie).
pomoc regionalna, której zadaniem będzie rozwój regionów o bardzo niskim
poziomie życia, lub takich, w których występuje znaczne bezrobocie,
pomoc na promowanie projektów posiadających znaczenie ogólnoeuropejskie lub na
zapobieżenie poważnym zakłóceniom w gospodarce państwa członkowskiego,
pomoc horyzontalna (przeznaczona na określone zamierzenia – np. przywrócenia
firmie zdolności do konkurowania na rynku),
pomoc sektorowa (przeznaczona dla grup przedsiębiorców z poszczególnych
sektorów gospodarki – np. górnictwa),
pomoc na wspieranie kultury i ochronę dziedzictwa kulturowego,
pomoc o charakterze socjalnym,
pomoc w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe i inne
nadzwyczajne zdarzenia.
W dniu 6 października 2004 roku zorganizowano pierwszy dialog węglowy (Komisja
Europejską, Euracoal, Euromines) z udziałem przedstawicieli rządowych i spółek górniczych
(w tym KW S.A.) z wszystkich krajów członkowskich po rozszerzeniu UE. Omówiono
zagadnienie dotyczące roli węgla w nowej sytuacji czyli po rozszerzeniu UE.
Europa jest trzecim, co do wielkości użytkownikiem węgla w świecie po Chinach i USA, gdzie
zużycie węgla wynosi ponad mld ton rocznie.
Około połowa tego węgla pochodzi z rodzimej produkcji. Węgiel jest, dlatego nieodzowny dla
bezpiecznej i cenowo konkurencyjnej energii w Europie. Węgiel odgrywa kluczowa rolę
szczególnie w produkcji energii elektrycznej. Ten pierwszy dialog węglowy ukazał chęć Komisji
i Parlamentu Europejskiego oraz przedstawicieli przemysłu do określenia kluczowych spraw dla
węgla. Sprawy te uwzględnią specyfikę „ potrzeb energetycznych jak też potrzeb dotyczących
rynku i ochrony środowiska”. W pierwszy dialogu węglowym udział wzięło około 100.
przedstawicieli Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiej oraz krajowych ekspertów ds. węgla
państw członkowskich Unii oraz przedstawiciele EURACOAL’u.
Zademonstrowano ważną rolę węgla w Europie z wybranymi przykładami z Niemiec, Polski,
Grecji i Zjednoczonego Królestwa. Bazą dla wspólnej polityki węglowej musi być zrównoważona
mieszanka energetyczna, polityka energetyczne zorientowana na rynek i ochronę klimatu.
Podczas dyskusji okrągłego stołu na zakończenie dialogu Jerzy Buzek (eurodeputowanym i były
premier Polski), Helmut von Sydon (Komisja Europejska, DG TREN) i Nigel Yaxley (Wiceprezes
EURACOAL) omówili główne zagadnienia, w których technologie czystego spalania węgla były
kluczowe w zakresie ochrony środowiska i innowacji technologicznych.
Z końcem roku 2004 (a w praktyce z początkiem roku 2005) wchodzi, w życie realizacja
Protokółu z Kyoto. “Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate
Change”. Układ z Kyoto nakazuje krajom, które ratyfikowały Protokół (w tym Polska) redukcję
emisji sześciu podstawowych gazów cieplarnianych a przede wszystkim C02.
28
Dostosowaniem polskiego prawa do dorobku wspólnotowego w zakresie ochrony środowiska
dotyczącego następujących obszarów: ochrony wód, gospodarki odpadami, ochrony powietrza
atmosferycznego, ochrony przed hałasem oraz ograniczenia zanieczyszczeń przemysłowych.
Zagadnienia ochrony środowiska obejmują również problematykę powstrzymania zmian
klimatu.
Celem aktywności w tym zakresie jest stworzenie warunków dla wdrożenia wymogów Protokołu
z Kyoto, to jest doprowadzenie, w okresie lat 2008-2012 do corocznej redukcji sześciu gazów
cieplarnianych o 8 % w stosunku do tzw. roku bazowego (poziom emisji z roku 1990).
Podstawowymi dokumentami w materii ochrony środowiska są:
dyrektywa ramowa 96/61/WE w sprawie zarządzania jakością powietrza.
dyrektywa Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów, zmieniona dyrektywą Rady
91/156/EWG.
dyrektywa Rady 1999/31 z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów.
dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/80/WE z 23 października 2001 r.
w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych źródeł
spalania paliw.
Z uzyskanych informacji wynika, że obecnie trwają prace nad jedną z ważniejszych dyrektyw
a mianowicie dyrektywą o odpadach górniczych. W dniu 31 marca 2004 Parlament Europejski
zatwierdził poprawki do tej dyrektywy a w dniu 28 kwietnia 2004 r. Komisja zaproponowała
kompromisowy dokument. Zgodę polityczną uzyskano w dniu 12 października 2004 roku w ramach
Rady Europejskiej. Najważniejsze uwagi są następujące: nie włącza się nadkładu i warstwy
glebowej do kategorii odpadów. Wyłącza się z definicji odpadów wtłaczanie wody oraz ponowne
wtłaczanie wody wypompowywanej. Ograniczono znaczenie ilość przepisów dotyczących odpadów
inertnych oraz gleby nieskażonej. Definicje „ odpadów” wzięto z już istniejącej dyrektywy
ramowej. Tekst dyrektywy obejmuje planowanie, licencjonowanie, działalność operacyjną,
zamykanie i sprawy związane z opieką nad terenem po likwidacji działalności produkcyjnej.
Definicją objęte są wszystkie odpady wydobywcze a spawa wysokiego ryzyka może dotyczyć
wszystkich odpadów stąd niezbędne dalsze interwencie sektora wydobywczego.
Propozycje Komisji w sprawie Dyrektywy dotyczącej wód gruntowych opublikowano we
wrześniu 2003 roku, Wstępny raport oceny tych propozycji przedstawiono w październiku
2004 roku. Ustanowiono kryteria oceny dobrego stanu wód gruntowych pod względem jej
chemicznej oceny wraz z progowymi limitami dla azotanów i pestycydów. Państwa członkowskie
ustalą wartości progowe substancji zanieczyszczających do grudnia 2005 roku.
Kwestie ochrony rynku regulowane są za pomocą następujących dyrektyw:
• Rozporządzenia antydumpingowego (EC/384/96), - o ochronie przed przywozem na
rynek wspólnoty towarów po cenach dumpingowych z państw nie będących członkami
Wspólnoty Europejskiej.
• rozporządzenia antysubsydyjnego (EC/2026/97), - o ochronie przed przywozem na
rynek wspólnoty towarów subsydiowanych z państw nie będących członkami Wspólnoty
Europejskiej,
• rozporządzenia w sprawie wspólnych zasad importu (EEC/3285/94 oraz 518/94).
- o wspólnych regułach przywozu towarów z niektórych państw trzecich na rynek
wspólnoty
Bieżące śledzenie zmian zachodzących w regulacjach unijnych możliwe jest dzięki korzystaniu
z bezpośrednich kontaktów z przedstawicielami Dyrektoriatu Generalnego ds. Energii i Transportu,
a przede wszystkim z sekcją zajmującą się paliwami stałymi i ropą oraz z reprezentantem
29
europejskich pracodawców węgla kamiennego EURACAOL, który na bieżąco śledzi wszelkie
zmiany w regulacjach unijnych jak też prezentuje wspólne stanowisko sektora węglowego w trakcie
procesu przygotowywanie nowych regulacji.
Biuro Zatrudnienia i Polityki Płacowej
1.4
Sytuacja kadrowo-płacowa spółki
1.4.1 Zatrudnienie średnioroczne i stan zatrudnienia na koniec roku
w podziale na pracowników produkcyjnych i nieprodukcyjnych
W ostatnim dniu 2003 roku stan zatrudnienia w Kompanii Węglowej S.A. wynosił 82 335.
pracowników z czego 63 816. zatrudnionych było pod ziemią (77,51 %), a 18 519. na powierzchni
(22,49 %).
W przeciągu 2004 roku stan zatrudnienia obniżył się o 9 782. pracowników i osiągnął na ostatni
dzień roku wielkość 72 553. osób, z czego 55 646. było zatrudnionych pod ziemią (76,7 %)
tj. o 8.170 mniej) i 16 907. na powierzchni (23,3 %). W tym okresie liczba zatrudnionych pod
ziemią zmniejszyła się o 8 170. pracowników (o 12,8 % w grupie), natomiast na powierzchni
o 1 612. pracowników (o 8,7 % w grupie).
Osiągnięte stany zatrudnienia na 31.12.2004 r. obrazuje poniższa tabela.
Tablica 5. Osiągnięte stany zatrudnienia na 31.12.2004 r.
Razem
Kopalnie
Wyszczególnienie
1
Stan zatrudnienia ogółem 31.12.2003r.
Razem
Zakłady
Centrala
KW S.A.
Ogółem
KW S.A.
ogółem
kobiet
ogółem
kobiet
ogółem
kobiet
ogółem
2
3
4
5
6
7
8
kobiet
9
80 175
7 881
1 889
405
271
114
82 335
8 400
31
3
-
-
3
2
34
5
70 562
7 149
1 691
360
300
131
72 553
7 640
27
4
-
-
2
1
29
5
Robotnicy ogółem
57 801
3 560
1 115
82
-
-
58 916
3 642
pod ziemią
w tym w niepełnym wymiarze
Stan zatrudnienia na ostatni dzień m-ca
w tym w niepełnym wymiarze
47 480
-
628
-
-
-
48 108
-
z tego: w Zakładzie Przeróbczym Węgla
6 224
1 878
-
-
-
-
6 224
1 878
na pozostałej powierzchni
4 097
1 682
487
82
-
-
4 584
1 764
Kadra inż.-techn. ogółem
10 538
1 536
325
57
107
25
10 970
1 618
pod ziemią
7 429
13
74
-
35
-
7 538
13
z tego: w Zakładzie Przeróbczym Węgla
1 273
472
-
-
-
-
1 273
472
na pozostałej powierzchni
1 836
1 051
251
57
72
25
2 159
1 133
2 223
2 053
251
221
193
106
2 667
2 380
Pracownicy administracyjno biurowi
Na spadek zatrudnienia w Kompanii Węglowej S.A. w okresie od 01.01.2004 r. do 31.12.2004 r.
największy wpływ miało skorzystanie przez 3 849. pracowników ze świadczeń górniczych,
przejście 2 593. osób do innych przedsiębiorstw górniczych oraz odejście 2 812. pracowników
z przyczyn naturalnych. Wśród odejść z przyczyn naturalnych należy odnotować przejście 2 365.
osób na emerytury (z tego 1 950. pracowników zatrudnionych pod ziemią i 415. pracowników
powierzchni) oraz 297. z tytułu wyczerpania okresu świadczeń chorobowych. Ponadto 259.
pracowników zatrudnionych na powierzchni skorzystało z możliwości przejścia na świadczenia
przedemerytalne.
W 2004 r. dokonano 339 przyjęć do pracy w kopalniach i zakładach Kompanii Węglowej (bez
przemieszczeń w ramach KW S.A.), w tym 48. absolwentów wyższych szkół specjalistycznych,
30
68 osób z innych jednostek górniczych oraz 2. osoby spoza górnictwa. Pozostałe przyjęcia
dotyczyły powrotów do pracy wynikających z przepisów prawa pracy (105 osób) oraz
Zakładowych Układów Zbiorowych Pracy (116 osób – po rentach, świadczeniach rehabilitacyjnych
oraz w związku z anulowaniem dokonanych wcześniej zwolnień). Przyjęcia spoza górnictwa
wyniknęły z powołania na stanowisko wiceprezesa Zarządu KW S.A. oraz przyjęcia 1. osoby
o szczególnych kwalifikacjach na co uzyskano zgodę Rady Nadzorczej. W 2004 roku w wyniku
przeprowadzonej inkorporacji Spółek Węglowych nastąpił wzrost zatrudnienia na powierzchni o 59
osób. Przyjęcia 9. osób z innych spółek węglowych i jednostek górniczych dotyczyły Katowickiego
Holdingu Węglowego (6 osób) oraz po jednej osobie z Jastrzębskiej Spółki Węglowej, KWK
„Budryk” oraz Przedsiębiorstwa Budowy Szybów.
Szczegółowe dane dotyczące ruchu zatrudnienia w KW S.A. w 2004 r. przedstawia poniższa
tabela:
Tablica 6. Ruchu zatrudnienia w 2004 roku w Kompanii Węglowej S.A.
Wyszczególnienie
Kopalnie
Zakłady
Specjalistyczne
Centrala
KW S.A.
1
2
3
4
Przyjęcia ogółem
z tego
absolwenci szkół
przeniesienia w ramach KW S.A.
przyjęcia z innych jednostek górniczych
spoza górnictwa
zgodne z Kodeksem Pracy
inne przyjęcia
Zwolnienia ogółem
z tego
koniec świadczeń chorobowych
emerytury
w tym emerytury pracowników pow.
zgony
świadczenia górnicze
stypendium na przekwalifikowanie
na świadczenia przedemerytalne
z przyczyn ekonomicznych
przemieszczenia w ramach KW S.A.
przejścia do in. spółek węglowych
przejścia do in. jednostek górniczych
przejścia do in. jedn. gospodarczych
porozumienie stron
dyscyplinarne
wypowiedzenie prze zakład
wypowiedzenie przez pracownika
koniec umowy
areszt
służba wojskowa
urlop wychowawczy
urlop bezpłatny
inne
Różnice w zatrudnieniu do 31.12.2003r.
4 659
48
4 406
13
1
90
101
14 272
285
2 317
391
148
3 772
11
239
21
4 328
240
2 592
105
94
15
2
8
3
1
9
81
1
-9 613
131
68
38
10
15
329
12
42
19
2
77
20
1
164
3
1
1
1
2
2
1
-198
Ogółem
KW S.A.
5
44
21
17
1
5
15
6
5
3
1
3
2
29
4 834
48
4 495
68
2
105
116
14 616
297
2 365
415
150
3 849
11
259
22
4 495
240
2 593
3
108
95
18
2
8
4
1
11
83
2
-9 782
W wyniku przeprowadzonych zmian organizacyjnych w 2004 r. zostały zlikwidowane dwie
jednostki specjalistyczne: Zakład Obrotu Materiałowego i Gospodarki Maszynami w Rudzie
Śląskiej oraz Nadwiślański Zakład Zaopatrzenia i Kontraktów w Tychach. Pracownicy tych
zakładów zostali przemieszczeni do kopalń, na rzecz których zakłady te świadczyły usługi.
31
Liczba przeciętnie zatrudnionych w Kompanii Węglowej S.A. w okresie 12. miesięcy 2004 r.
wyniosła 76 593, z czego na stanowiskach robotniczych 62 606 (81,74 % ogółu zatrudnionych),
a na stanowiskach nierobotniczych 13 987 (18,26 %). Z wyżej podanej wielkości przeciętne
zatrudnienie pod ziemią wyniosło 59 162, co stanowi 77,24 % ogółu zatrudnionych, natomiast na
powierzchni 17 431 (22,76 %).
Tablica 7. Przeciętne zatrudnienie według grup produkcyjnych w kopalniach i zakładach
Kompanii Węglowej S.A. w 2004 roku
Wyszczególnienie
Przeciętne
zatrudnienie
za 12 m-cy
Udział %
do stanu
zatrudnienia
1
2
3
Pod ziemią
w tym:
51 358
67,05%
46 483
4 875
60,69%
6,36%
11 248
14,69%
bezpośrednio produkcyjni
pośrednio produkcyjni
pozostali (straże i obsługa)
4 279
6 353
616
5,59%
8,29%
0,80%
pozostali (straże i obsługa)
62 606
50 762
11 228
616
81,74%
66,27%
14,66%
0,80%
2 703
3,53%
11 284
14,73%
7 804
3 480
10,19%
4,54%
13 987
76 593
0
76 593
59 162
17 431
18,26%
100,00%
0,00%
100,00%
77,24%
22,76%
Na powierzchni
Robotnicy
grupy
przemysłowej
w tym:
Razem robotnicy
w tym:
Administracja
Pracownicy
umysłowi
grupy
przemysłowej
Kadra inżynieryjno techniczna
pod ziemią
na powierzchni
Razem pracownicy umysłowi
Razem grupa przemysłowa kopalni zasadniczej
Grupa nieprzemysłowa
Ogółem kopalnia zasadnicza
pod ziemią
w tym:
na powierzchni
z tego
Jak wynika z przedstawionej tabeli w grupie robotników 50 762. osoby stanowili pracownicy
bezpośrednio produkcyjni (66,27 %), 11 228 osób zatrudnionych było na stanowiskach pośrednio
produkcyjnych (14,66 %), a 616. pracowników na pozostałych stanowiskach (0,80 %).
Przeciętne zatrudnienie pracowników na stanowiskach robotniczych wyniosło 62 606 z czego
pod ziemią 51 358 (co stanowiło 82,03 % zatrudnionych robotników), a na powierzchni 11 248
(17,97 %).
W grupie pracowników na stanowiskach nierobotniczych przeciętne zatrudnienie wyniosło
13 987, z czego w grupie pracowników inżynieryjno-technicznych liczba ta wynosiła 11 284 (co
stanowiło 80,67 % zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych), w tym pod ziemią 7 804
(55,79 %) i na powierzchni 3 480 osób (24,88 %), natomiast w grupie pracowników
administracyjno-biurowych 2 703 osób (19,33 %).
32
1.4.2 Przedsięwzięcia z zakresu zmiany zatrudnienia i jego struktury
Działania w zakresie restrukturyzacji zatrudnienia oparte były na ustawie z dnia 28.11.2003 r.
„o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006” zwanej dalej „Ustawą” oraz
rządowym Programie „Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004-2006 oraz
strategia funkcjonowania w latach 2007-2010”. „Ustawa” ta umożliwiła pracownikom
zatrudnionym pod ziemią i na powierzchni na skorzystanie z instrumentów osłonowych
i aktywizująco-adaptacyjnych. W 2004 roku z instrumentów osłonowych – świadczeń górniczych
skorzystało 3 849. pracowników zatrudnionych pod ziemią. Pomimo przeprowadzenia
w kopalniach szerokiej akcji informacyjnej o możliwości skorzystania przez pracowników
powierzchni z instrumentów aktywizująco-adaptacyjnych odnotowano bardzo niewielkie
zainteresowanie tą formą osłonową. Potwierdziły to przeprowadzone przez Pracownie Badań
Społecznych, zlecone przez KW S.A. wspólnie z Górniczą Agencją Pracy, badania wśród
pracowników kopalń zatrudnionych na powierzchni. Ze stypendiów na przekwalifikowanie
skorzystało jedynie 11. pracowników, natomiast z kontraktów na przekwalifikowanie 2. osoby.
Z przeprowadzonych badań wynika, że szczególny wpływ na tak małe zainteresowanie
instrumentami aktywizująco-adaptacyjnymi skierowanymi dla zatrudnionych na powierzchni miała
sytuacja panująca na lokalnym rynku pracy.
Tablica 8. Wykorzystanie instrumentów osłonowych i aktywizująco-adaptacyjnych w KW S.A.
w roku 2004.
Rok
Świadczenia górnicze
1
Kontrakty na
przekwalifikowanie
3
4
2
2004
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
Stypendia na
przekwalifikowanie
3 849
3849
Świadczenia górnicze
11
11
Stypendia na
przekwalifikowanie
2
2
Kontrakty na
przekwalifikowanie
Wykres 4. Wykorzystanie instrumentów osłonowych i aktywizująco-adaptacyjnych
w KW S.A. w roku 2004.
W 2004 roku przeprowadzone zostały kolejne zmiany w strukturze organizacyjnej Kompanii
Węglowej S.A. umożliwiające sprawniejsze zarządzanie, a tym samym większą efektywność.
Zaliczyć do nich należy:
likwidację Zakładu Górniczego „Bytom II”,
likwidację Zakładu Obrotu Materiałowego i Gospodarki Maszynami,
likwidację Nadwiślańskiego Zakładu Zaopatrzenia i Kontraktów,
połączenie kopalń „Rydułtowy” i „Anna” (KWK „Rydułtowy-Anna”),
wyodrębnienie poza struktury Kompanii Węglowej S.A. KWK „Janina”.
Poza przekazaniem 2 589. pracowników KWK „Janina” do nowo utworzonego podmiotu
gospodarczego – Zakładu Górniczo-Energetycznego „Janina” Sp. z o.o., który wchodzi w skład
33
grupy kapitałowej Południowego Koncernu Energetycznego, pozostałe działania nie spowodowały
zmian w stanie zatrudnienia. Pracownicy likwidowanych jednostek zostali przemieszczeni do
innych zakładów KW S.A. na rzecz których świadczyły swoje usługi.
W 2004 roku dokonana została inkorporacja spółek węglowych, która w zakresie zatrudnienia
spowodowała jego wzrost w grupie pracowników powierzchniowych o 59. pracowników.
1.4.3 Systemy wynagrodzeń obowiązujące w Spółce
Z dniem 31 stycznia 2004 r. stosownie do postanowień art. 2418 Kp (tj. po upływie 1. roku od
dnia przejęcia kopalń i zakładów przez KW S.A.) wygasł obowiązek stosowania w Spółce
zakładowych układów zbiorowych pracy (układów stosowanych przed 01.02.2003 r., których stroną
były zarządy byłych spółek węglowych oraz funkcjonujące w ramach tych spółek organizacje
związkowe). W związku z tym, że w 2003 r. nie udało się wynegocjować nowego (jednolitego)
ZUZP dla całej Kompanii, Zarząd w celu zapewnienia spokoju społecznego w Spółce wydał w dniu
16 grudnia 2003 r. oświadczenie o przedłużeniu do 30 czerwca 2004 r. stosowania postanowień
wynikających z w/w układów zbiorowych pracy oraz podjął uchwałę nr 937/2003 z dnia
17.12.2003 o nie wypowiadaniu w okresie od 1 lutego 2004 r. do 31 grudnia 2004 r. umów o pracę
stosowanych na podstawie art. 2418 § 2 Kp. Brak wynegocjowania nowego ZUZP również
w okresie I półrocza 2004 r. spowodował, że Zarząd w dniu 25 czerwca 2004 r. podjął w formie
komunikatu następujące w tym zakresie decyzje:
do czasu uregulowania zasad wynagradzania w KW S.A. w jednolity sposób, zgodnie
z wymogami Kodeksu pracy, będą stosowane postanowienia wynikające
z dotychczasowych układów,
do dnia wejścia w życie nowych, jednolitych zasad wynagradzania pracowników
KW S.A. uprawnienia do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów oraz innych
uprawionych osób, będą stosowane według dotychczasowych zasad.
W wyniku trwających dalszych negocjacji ze stroną społeczną udało się w dniu 20.12.2004 r.
uzgodnić jednolite dla wszystkich pracowników Spółki „Porozumienie płacowe”, które weszło
w życie z dniem 1 stycznia 2005 r. Dokument ten, który na razie zastępuje w pewnym zakresie
układ zbiorowy pracy (zgodnie z opinią prawną przekazaną w piśmie MGiP z dnia 19.11.2004 r.
znak: DBE-IX/075/JZ/4848w/04 w/w porozumienie zbiorowe stanowi źródło prawa pracy podobnie
jak układy zbiorowe pracy i regulaminy wynagradzania) uregulował w sposób jednolity:
wysokość stawek płac zasadniczych (w skali całej KW S.A. średni wzrost stawek
wyniósł około 21 %),
taryfikator kwalifikacyjny,
specjalne wynagrodzenie z Karty Górnika,
zasady obliczania dniówki urlopowej (zgodnie z Kp.),
zasady stosowania nagród rocznych tj. nagrody z okazji Dnia Górnika oraz dodatkowej
nagrody rocznej tzw. 14. pensji (z możliwością uwzględnienia części tych nagród
w podstawie obliczania zasiłku chorobowego),
oraz do czasu wejścia w życie nowego ZUZP utrzymał wartość deputatu węglowego
rozliczaną w ramach funduszu wynagrodzeń na dotychczasowym poziomie.
Skutki finansowe związane z realizacją „Porozumienia płacowego” stosownie do dokonanego
uzgodnienia w tym zakresie ze stroną społeczną będą pokryte w ramach przyjętego w skali całej
KW S.A. na 2005 r. wskaźnika przyrostu przeciętnych wynagrodzeń na poziomie 4,5 % tj.
w maksymalnej wysokości wynikającej z Rozporządzenia RM z dnia 09.11.2004 r.
34
1.4.4 Poziom przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń
W 2004 r. osiągnięto w poszczególnych grupach zatrudnionych następujące poziomy
przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń (z nagrodami rocznymi):
w grupie robotników zatrudnionych pod ziemią....................................... 4 002 zł,
w grupie pracowników inż.-tech. zatrudnionych pod ziemią ................... 5 735 zł,
w grupie robotników zatrudnionych na powierzchni ............................... 2 703 zł,
w grupie pracowników inż.-tech. zatrudnionych na pow. ....................... 3 546 zł,
w grupie pracowników administracyjno-biurowych ................................ 3 166 zł,
Razem KW S.A. ...................................................................................... 3 939 zł.
W 2004 r. w KW S.A. uzyskano przyrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń o 3,2 %
w stosunku do wykonania za 2003 r.
1.4.5 Czynniki mające wpływ na sytuację kadrowo-płacową
1.4.5.1 Świadczenia na rzecz pracowników, szkolenia itp.
W 2004 r. z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Kompanii Węglowej S.A.
wydatkowano kwotę około 101,95 mln zł.
Z poszczególnych form wypoczynku skorzystało:
wczasy pracownicze
(wczasy zorganizowane i wczasy pod gruszą) .................................. 97 099 osób,
wypoczynek dzieci i młodzieży
(kolonie, obozy letnie, zimowiska, zielone szkoły) .......................... 29 426 osób,
wypoczynek załogi
(turystyka i rekreacja) ........................................................................ 92 449 osób.
Na podstawie Art. 223 Kodeksu Pracy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja
1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60 poz. 279) pracownikom
kopalń i zakładów KW S.A. wydawane są posiłki profilaktyczne oraz napoje. Zgodnie z tym
rozporządzeniem pracodawca ma obowiązek nieodpłatnie zapewnić pracownikom zatrudnionym
w warunkach szczególnie uciążliwych posiłki profilaktyczne. W Kompanii Węglowej S.A.
zagadnienie posiłków profilaktycznych regulują stosowne zapisy w zakładowych układach
zbiorowych pracy.
W 2004 r. uprawnionych do otrzymywania posiłków profilaktycznych było średnio w miesiącu
74 641 pracowników. Ogólny koszt roczny posiłków profilaktycznych w 2004 r. wyniósł około
119,6 mln zł., przy średnim koszcie jednostkowym posiłku 7,73 zł.
Z różnych form szkolenia i doskonalenia zawodowego w 2004 r. skorzystała następująca liczba
pracowników:
studia podyplomowe .........................................................65,
studia wyższe...................................................................180,
szkoły średnie....................................................................67,
szkolenia i kursy kwalifikacyjne ................................10 924,
szkolenia wstępne i okresowe ....................................64 348.
35
1.4.5.2 Zmiany warunków płacy
W związku z brakiem zawarcia porozumienia w trybie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy
z dnia 16 grudnia 1994 r. „o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw”, przyrost przeciętnego
wynagrodzenia w KW S.A. w 2004 r. uregulowany został w drodze następujących Zarządzeń
wydanych przez Prezesa Zarządu:
nr 5 z dnia 26.01.2004 r. - ustalono 0,0 % wskaźnika wzrostu przeciętnych wynagrodzeń
z uwagi na obowiązujące wówczas wymogi, wynikające z art. 4 lub 4b cytowanej ustawy
z dnia 16.12.1994 r., które zezwalały na ustalenie jakiegokolwiek wzrostu płac tylko
w jednostkach osiągających dodatni wynik finansowy,
nr 18 z dnia 01.04.2004 r. - (pomimo zmian wprowadzonych ustawą z dnia 29.01.2004 r.,
które nie uzależniały już wskaźnika od dodatniego wyniku finansowego) utrzymano
w Spółce 0,0 % wskaźnik umożliwiając wyłączenie z tego wzrostu skutków
przekroczenia tego wskaźnika o 1 % spowodowanych zwiększoną liczbą dni roboczych
w stosunku do 2003 r. o cztery dniówki - było to możliwe dzięki występującej różnicy
między bazą rozliczaną w skali całej Spółki a tzw. bazowymi wynagrodzeniami
poszczególnych jej jednostek organizacyjnych, które formalnie na zewnątrz nie są
podmiotami rozliczającymi się ze wskaźnika wg „ustawy negocjacyjnej”. W zarządzeniu
tym ustalono, że w przypadku poprawy sytuacji i możliwości finansowych KW S.A.
zostanie rozważona możliwość ustalenia wyższego wskaźnika,
nr 32 z dnia 28.06.2004 r. - ustalono wskaźnik na poziomie 2,5 % przy czym
zagwarantowano, że w przypadku utrzymania się pozytywnych wyników ekonomicznofinansowych Spółki zostanie wskaźnik w IV kwartale 2004 r. zwiększony z poziomu
2,5 % do 3,2 % tj. do maksymalnej wysokości wynikającej z Rozporządzenia RM z dnia
26.11.2003 r.,
nr 45 z dnia 12.10.2004 r. - ustalono wskaźnik na poziomie 3,2 % przy czym jego
wysokość w uzgodnieniu ze stroną społeczną została zróżnicowana dla poszczególnych
kopalń i zakładów uwzględniając częściowe zmniejszenie dysproporcji płacowych
pomiędzy tymi jednostkami.
Przez cały 2004 r. prowadzono bieżący monitoring i kontrolę kształtowania wskaźnika przyrostu
przeciętnych wynagrodzeń w skali całej Spółki oraz w poszczególnych kopalniach i zakładach.
Wynikało to przede wszystkim z faktu, iż dotacje z budżetu państwa z których korzysta KW S.A.
stanowią element pomocy publicznej, zostały począwszy od 2004 r. uzależnione od nie
przekroczenia ustawowego wskaźnika przyrostu wynagrodzeń.
Podejmowane w tym zakresie działania (np. pisma kierowane do niektórych podmiotów
przypominające o dyscyplinie w realizacji wskaźnika) pomimo ciągłych nacisków strony społecznej
(wyrażonych m.in. w trwających sporach zbiorowych z Zarządem) doprowadziły w konsekwencji
do utrzymania założonego w 2004 r. wskaźnika na poziomie 3,2 % w skali całej Kompanii.
W ramach tego wskaźnika udało się również osiągnąć postępy w niwelowaniu różnic
w poziomach płac pomiędzy poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi Spółki.
Niezależnie od tego w ramach wzrostu przeciętnych wynagrodzeń wynikających z wyżej
omówionego wskaźnika oraz pomimo obowiązujących uregulowań prawnych w zakresie warunków
wynagradzania (wynikających głównie z obowiązujących w KW S.A. postanowień kilkunastu
zróżnicowanych zakładowych układów zbiorowych pracy) udało się w 2004 r. uregulować w skali
Spółki m.in. następujące kwestie:
omówiono ze stroną społeczną treść części ogólnej projektowanego nowego ZUZP (bez
załączników),
36
zrealizowano przemieszczenie środków na wynagrodzenia pomiędzy kopalniami
i zakładami w związku z realizowaną restrukturyzacją Spółki polegającą między innymi
na: przemieszczeniu pracowników i funduszu płac ze zlikwidowanego ZG Bytom II do
innych jednostek, połączeniu KWK „Anna” z KWK Rydułtowy (od 01.03.2004),
przekazaniu KWK Janina do PKE (od 01.04.2004 r.), likwidacji Zakładu Obrotu
Materiałowego i Gospodarki Maszynami i Nadwiślańskiego Zakładu Zaopatrzenia
i Kontraktów (z dniem 30.04.2004 r.), połączeniu z dniem 01.01.2005 r. ZG Centrum
z ZG Bytom III oraz KWK Silesia z KWK Brzeszcze,
ujednolicono zasady realizacji deputatu węglowego w naturze dla pracowników
i bezpłatnego węgla opałowego dla emerytów i rencistów na podstawie uchwały Zarządu
KW S.A. z dnia 01.04.2004 r. nr 648/2004,
ujednolicono zasady dotyczące wypłaty nagrody z okazji dnia Górnika i tzw.
tradycyjnego barbórkowego oraz dodatkowej nagrody rocznej tzw. 14. pensji za 2004 r.
we wszystkich jednostkach organizacyjnych Spółki,
ujednolicono zasady prezentowania danych zawartych w „Informacji o zatrudnieniu
i płacach” Tablica 8 i 8A sporządzanych zgodnie z objaśnieniami do sprawozdawczości
GUS,
ujednolicono zasady i terminy wypłat środków przeznaczonych na zakup pomocy
szkolnych i ekwiwalentu pieniężnego z tytułu zwrotu kosztów przejazdu urlopowego.
1.4.5.3 Zwolnienia grupowe
W 2004 r. w kopalniach i zakładach Kompanii Węglowej S.A. nie dokonywano żadnych
zwolnień grupowych.
Biuro Dialogu Społecznego
1.4.5.4 Spory zbiorowe
W kopalniach i zakładach Kompanii Węglowej S.A. działa 190 organizacji związków
zawodowych zgrupowanych w 28 różnych związkach, w tym 16 funkcjonujących w Kompanii
Węglowej S.A. związków zawodowych utworzyło reprezentacje do rozmów z Zarządem Kompanii.
W okresie od powstania Kompanii Węglowej S.A. Zarząd spotykał się ze związkami
zawodowymi różnego szczebla w ramach prowadzonego dialogu społecznego w sprawach leżących
w sferze zainteresowań strony związkowej.
W 2004 r. 4 organizacje związkowe wszczęły spory zbiorowe z Zarządem Kompanii
Węglowej S.A.:
NSZZ „Solidarność” – kontynuacja sporu zbiorowego (pismo w sprawie wznowienia
rozmów w ramach toczącego się sporu zbiorowego z dnia 31.03.2004 r.),
Rada Środowiska Kompanii Węglowej S.A. Związku Zawodowego Górników w Polsce
– 07.04.2004 r.,
Związek Zawodowy Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce
„Przeróbka” – 04.05.2005 r.,
Międzyzakładowa Komisja Koordynująca przy Kompanii Węglowej S.A. Związku
Zawodowego Pracowników Dołowych – 20.05.2004 r.
Spór zbiorowy z NSZZ „Solidarność” dotyczył:
utrzymania wielkości zatrudnienia w ramach Kompanii Węglowej S.A. wraz
z utrzymaniem funkcjonowania kopalń i zakładów Kompanii Węglowej oraz jej
przyszłości w roku bieżącym i latach najbliższych,
37
zastosowanie w roku 2004 wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w kopalniach i zakładach
Kompanii Węglowej na poziomie co najmniej 3,2 %,
Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników kopalń i zakładów Kompanii
Węglowej S.A.
Spotkania Zarządu z NSZZ „Solidarność” w tematach sporu odbyły się w dniach 07.04.2004 r.,
27.04.2004 r., 13.05.2004 r., 23.06.2004 r. oraz 06.10.2004 r.
Spór zbiorowy z ZZG w Polsce dotyczył:
wzrostu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w Kompanii Węglowej S.A. o co
najmniej 3,2 %.
Zarząd spotkał się z ZZG w Polsce w dniach 11.05.2004 r., 23.05.2004 r. i 06.10.2004 r.
Spór zbiorowy z ZZPZPMW w Polsce „Przeróbka” dotyczył:
„wycofania się Kompanii z wszystkich decyzji dotyczących redukcji mocy
wydobywczych oraz likwidacji kopalń i zakładów górniczych,
ustalenia na poziomie co najmniej 3,2 % wskaźnika przyrostu przeciętnych
miesięcznych wynagrodzeń w Kompanii na rok 2004.”
Spotkania z ZZPZPMW w Polsce „Przeróbka” miały miejsce w dniach 12.05.2004 r.,
23.06.2004 r., 06.10.2004 r., 18.10.2004 r. i 09.11.2004 r.
Spór zbiorowy z ZZPD dotyczył:
wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Kompanii Węglowej S.A. nie
mniej niż 3,2 %.
Spotkania ze Związkiem Zawodowym Pracowników Dołowych odbyły się w dniach
25.05.2004 r., 23.06.2004 r. a także 06.10.2004 r.
Zarząd Kompanii Węglowej S.A. Uchwałą z 11 października 2004 r. ustalił wskaźnik wzrostu
przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2004 r. na poziomie 3,2 %.
1.4.5.5 Rozwiązanie, zawieszenie, zawarcie zakładowego lub zbiorowego
układu pracy
Z uwagi na fakt, że w 2003 r. nie wynegocjowano Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla
pracowników KW S.A., który regulowałby prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawcy,
17 grudnia 2003 r. Zarząd wydał Uchwałę nr 937/2003 gwarantującą pracownikom zatrudnionym
w kopalniach, zakładach górniczych i specjalistycznych jednostkach organizacyjnych KW S.A.
(za wyjątkiem osób kierownictwa w/w podmiotów, będących pełnomocnikami Zarządu KW S.A.)
nie wypowiadanie dotychczasowych warunków umów o pracę w okresie od 1 lutego 2004 r. do
31 grudnia 2004 r.
W dniu 21.01.2004 r. odbyło się kolejne spotkanie ze stroną społeczną dotyczące zawarcia
Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Kompanii Węglowej S.A. W czasie
spotkania strona społeczna podtrzymała dotychczasowe stanowisko (że należy realizować
porozumienie z dnia 11.12.2002 r., co według opinii związków zawodowych oznacza przekazanie
uprawnień pracodawcy ze szczebla Zarządu KW S.A. na szczebel kopalń i zakładów i podpisania
na czas nieokreślony układów).
W dniu 22.03.2004 r. odbyło się spotkanie ze stroną społeczną oraz ekspertami z Akademii
Ekonomicznej w Katowicach, na którym prezentowano założenia do opracowania projektu ZUZP
Kompanii Węglowej S.A. a w dniu 12.05.2004 r. Zarząd Kompanii Węglowej S.A. przekazał
15. centralom związkowym projekt Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników
Kompanii Węglowej S.A. zapraszając do negocjacji stronę związkową po 30 dniach.
38
Wolny Związek Zawodowy „Sierpień 80” 26 maja 2004 r. przekazał Zarządowi Kompanii
Węglowej S.A swój projekt ZUZP, a w dniu 01.06.2004 r. 12 central związkowych przysłało
Komunikat, że są w trakcie opracowywania swojego projektu ZUZP, który przekażą Zarządowi
KW S.A.
W dniu 25 czerwca 2004 r. został wydany komunikat o następującej treści:
„Zarząd Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach, mając na uwadze, że z dniem 1 lipca 2004 r.
traci moc oświadczenie Zarządu KW S.A. z dnia 16.12.2003 r. o stosowaniu postanowień
wynikających z układów zbiorowych pracy obowiązujących w jednostkach organizacyjnych spółki
oraz wydłużający się okres negocjowania nowego jednolitego układu zbiorowego pracy
obejmującego pracowników wszystkich jednostek organizacyjnych Kompanii Węglowej S.A.,
oświadcza, co następuje:
Do czasu uregulowania zasad wynagradzania w KW S.A. w jednolity sposób, zgodnie
z wymogami Kodeksu pracy, będą stosowane postanowienia wynikające
z dotychczasowych układów zbiorowych pracy.
W okresie od 1 lipca 2004 r. do 31 grudnia 2004 r. nie będą wypowiadane warunki
umów o pracę stosowane na podstawie art. 2418 § 2 Kodeksu pracy (za wyjątkiem
przypadków szczególnych np. przemieszczeń pracowników w ramach spółki z przyczyn
dotyczących pracowników). Oznacza to utrzymanie w odniesieniu do indywidualnych
umów o pracę, postanowień wynikających ze stosowania do 31 stycznia 2004 r.
dotychczasowych układów zbiorowych pracy.
Do wejścia w życie nowych, jednolitych zasad wynagradzania pracowników KW S.A.,
uprawnienia do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów oraz innych uprawnionych
osób, będą stosowane według dotychczasowych zasad.
Przedstawione gwarancje stosowania postanowień dotychczasowych układów zbiorowych pracy
i warunków umów o pracę mają na celu zapewnienie spokoju społecznego niezbędnego dla
dalszych konstruktywnych negocjacji nad nowym układem zbiorowym pracy, który powinien
obowiązywać w jednej firmie jaką jest Kompania Węglowa S.A. i obejmować swoim zasięgiem
wszystkich pracowników w niej zatrudnionych.”
W dniu 01.07.2004 r. w czasie manifestacji, w której udział wzięło około 2000. pracowników
Kompanii doszło do przekazania Zarządowi KW S.A. projektu ZUZP opracowanego przez centrale
związkowe (bez związku WZZ „Sierpień 80”). W dniu tym, w czasie protestu przed budynkiem
Kompanii Węglowej S.A., organizatorzy doprowadzili do zniszczenia elewacji budynku oraz
wybicia wielu szyb ostrymi przedmiotami, co powodowało bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia
pracowników Centrali. Zarząd Kompanii Węglowej S.A. w tej sprawie złożył stosowne doniesienie
do Prokuratury.
Przedstawione przez stronę społeczną propozycje Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy
znacznie rozszerzają dotychczasowe uprawnienia pracowników wynikające z umów o pracę
zawartych w oparciu o „stare” ZUZP stosowane w Spółkach Węglowych, gdyż rozwiązania
proponowane równają do najkorzystniejszych, stosowanych w „starych” układach.
Koszt wprowadzenia proponowanych w projektach przedstawionych przez stronę społeczną
rozwiązań układowych wymagałby zwiększenia funduszu wynagrodzeń w Kompanii
Węglowej S.A. w warunkach 2005 roku:
w projekcie WZZ „Sierpień 80” o około 650 mln zł co spowodowałoby wzrost
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia o około 20 %,
w projekcie 12 central związkowych spowodowałby wzrost funduszu wynagrodzeń
w skali roku o około 1 060 mln zł, co spowodowałoby wzrost przeciętnych
miesięcznych wynagrodzeń o około 33 %.
39
W dniu 15 lipca 2004 r. Zespół Negocjacyjny powołany Zarządzeniem Prezesa. Zarządu
Nr ZP/23/2004 rozpoczął negocjacje ze stroną społeczną, którą reprezentuje 16 central
związkowych. Negocjacje odbywają się cyklicznie, 2 razy w tygodniu.
W dniu 20.12.2004 r. zostało zawarte Porozumienie pomiędzy Zarządem KW S.A.
a organizacjami związkowymi działającymi w Kompanii Węglowej S.A. wprowadzające
ujednolicenie stawek osobistego zaszeregowania, dodatku stażowego, KG, nagrody barbórkowej
i 14- tej pensji.
Pomimo znacznych rozbieżności pomiędzy stronami negocjacje prowadzone są merytorycznie
z poszanowaniem argumentów każdej ze stron. Podstawową rozbieżnością w omawianych tematach
jest strona uprawniona do zawarcia układu.
Organizacje związkowe w dalszym ciągu wnoszą, aby ZUZP dla KW S.A. zawrzeć w trybie
art.24128 KP. tj. w formule wielu pracodawców (stoi to w sprzeczności z zapisami Statutu oraz
regulaminem organizacyjnym KW S.A., który jednoznacznie określa, że pracodawcą w rozumieniu
art.3 KP jest Zarząd KW S.A.).
Biuro Przekzztałceń i Reztrukturyzacji
1.5
Sytuacja majątkowa
1.5.1 Obiekty socjalno-bytowe i sposób zarządzania nimi
Kompania Węglowa S.A. według stanu na dzień 31.12.2004 r. roku posiadała:
5 832 mieszkania w 488. budynkach, z czego 4 377 mieszkań w 430. budynkach
znajdowało się na nieruchomościach o uregulowanym stanie prawnym. Praktycznie całość
substancji mieszkaniowej Kompania Węglowa S.A. – Zakład Zagospodarowania Mienia
nabyła z dniem 29 listopada 2004 roku w wyniku przejęcia spółek węglowych. Na zlecenie
spółek węglowych mieszkaniami zarządzało 8 spółek zarządzających. Umowy o zarząd
zostały wypowiedziane. Kompania zamierza powierzyć zarząd nad mieszkaniami swoim
spółkom zależnym,
23 ośrodki wczasowo-rekreacyjne,
Koncepcja docelowego funkcjonowania ośrodków wczasowo-rekreacyjnych oraz
zagospodarowania aktywów finansowych Kompanii Węglowej S.A. w postaci
udziałów w spółkach prowadzących działalność turystyczną – zgodna z przyjętym
przez Zarząd i Radę Nadzorczą KW S.A. opracowaniem „Restrukturyzacja
pozaprodukcyjnych rzeczowych aktywów trwałych i długoterminowych aktywów
finansowych Kompanii Węglowej S.A.
- Wniesienie do Nadwiślańskiej Agencji Turystycznej Sp. z o.o. wkładu niepieniężnego
w postaci ośrodków wczasowych i wypoczynkowych. Z uwagi na zróżnicowany stan
prawny ośrodków wczasowych oraz sytuację finansową, część ośrodków nie rokujących
prowadzenia rentownej działalności turystycznej może zostać wyłączona z aportu do
NAT Sp. z o.o. i poddana zostanie procesowi zbycia lub przy braku nabywcy procesowi
likwidacji.
- Połączenie Nadwiślańskiej Agencji Turystycznej Sp. z o.o., która staje się spółką
przejmującą w procesie inkorporacji 3. spółek turystycznych, w których Kompania
40
Węglowa S.A. posiada ponad 90 % udziałów tj. Eden Sp. z o.o. (99,94 % udziałów),
Relaks Sp. z o.o. (99,80 % udziałów), Ania Sp. z o.o. (99,75 % udziałów).
- Sprzedaż udziałów w pozostałych spółkach prowadzących działalność turystyczną
tj. Barbórka Sp. z o.o. oraz Neptun Sp. z o.o. Spółki te prowadzą swoją działalność
wyłącznie w oparciu o majątek dzierżawiony od Kompanii Węglowej S.A.
9 budynków domów górnika i internatów,
12 budynków stołówek pracowniczych,
8 budynków przychodni leczniczych,
6 obiektów sportowo rekreacyjnych,
6 pozostałych obiektów.
Sposoby zarządzania poszczególnymi obiektami według stanu na dzień 31.12.2004 r.
przedstawiono w tablicy poniżej.
Tablica 9. Sposób zarządzania obiektami według stanu na dzień 31.12.2004 r.
Lp.
Wyszczególnienie
Sposób zarządzania
1
2
3
Zakład Zagospodarowania Mienia
A
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
B
24
25
Ośrodki wypoczynkowe
OW "Dziwnówek" w Dziwnowie
OW "Rybniczanka" w Świnoujściu
OW "Ochaby" w Ochabach
OW "Morskie Oko" w Bukowinie Tatrzańskiej
OW "Rymer" w Wiśle
OW "SUM" w Białokoszu
OW "Andaluzja" w Międzybrodziu Bialskim
OW "Borowiany" k. Krupskiego Młyna
OW "Zielona" w Zielonej k. Kalet
OW "Fregata" w Zarzeczu
OW "Sośnica" w Pyskowicach
OW "Przeczyce" w Przeczycach
OW "Posejdon" w Jastarni
OW "Kotwica" w Grzybowie
OW "Skarbnik" w Karpaczu
OW "Górnik" w Dusznikach Zdroju
OW "Siemion" w Szczyrku
OW "Pławniowice" w Pławniowicach
OW "Neptun" w Krynicy Morskiej
OW "Brenna" w Brennej
OWSN "Czechowice" w Czechowicach k.Gliwic
OWiR "Tarka" w Jaworznie
OW w Korbielowie ul. Beskidska 78
Domy Górnika (Internaty)
KW 2625 SR Czechowice Dz.
KW 30364 SR Tychy
26
KW 38656 SR Tychy
27
KW 39593 SR Pszczyna
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Zarządzany przez ZZM
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Zarządzany przez „Nestor” Sp. z o.o. w
Tychach do dnia 31.03.2005 r.
Zarządzany przez Centrum
Przedsiębiorczości S.A. w Woli do dnia
31.12.2005 r.
41
Lp.
Wyszczególnienie
1
Sposób zarządzania
2
28
29
30
31
32
C
33
KW 49931 SR Gliwice
KW 53800 SR Chrzanów
KW 54056 SR Wodzisław Śl.
KW 75886 SR Gliwice
KW 011880/5 SR Bytom
34
KW 39593 SR Pszczyna
35
36
37
38
39
40
D
41
42
43
44
45
46
47
E
KW 41922 SR Tychy
KW 8833 SR Ruda Śl.
KW 18013 SR Ruda Śl.
KW 125340 SR Rybnik
3
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
Stołówki Zakładowe
KW 25450 SR Jaworzno
Wydzierżawiona
Zarządzana przez Centrum
Przedsiębiorczości S.A. w Woli do dnia
31.12.2005 r.
Wydzierżawiona
Do wyburzenia
Wydzierżawiona
Wydzierżawiona
Wydzierżawiona
Wydzierżawiona
Przychodnie lekarskie
KW 2626 SR Czechowice Dz.
KW 32681 SR Tychy
KW 42536 SR Gliwice
Zarządzana przez ZZM
Wydzierżawiona
Wydzierżawiona
Wydzierżawiona
W użyczeniu Unii Brackiej
49
50
51
F
52
53
54
55
56
57
Obiekty sportowo - rekreacyjne
W użyczeniu Fundacji Rozwoju Sportu,
KW 32079 SR Tychy (Hala sportowa)
Kultury Fizycznej i Turystyki w Lędzinach
KW 64986 SR Chrzanów (Basen kryty)
Wydzierżawiony
KW 18013 SR Ruda Śl. (Kręgielnia)
Wydzierżawiony
KW 53800 SR Chrzanów (boisko, klub sportowy)
Pozostałe obiekty
KW 14106 SR Ruda Śl. (Żłobek)
Wydzierżawiony
KW 38979 SR Gliwice (Dom kultury)
Wydzierżawiony
KW 54064 SR Wodzisław Śl. (NOT)
Wydzierżawiony
KW 54060 SR Wodzisław Śl. (NOT)
Wydzierżawiony
KW 54058 SR Wodzisław Śl. (Dom kultury)
Wydzierżawiony
KW 57872 SR Mikołów (Dom sportowca)
Wydzierżawiony
58
Zakład Elektrociepłownie
Hala sportowa KW 124556 SR Rybnik
59
60
KWK Jankowice
Budynek świetlicy ze strzelnicą KW 122730 SR Rybnik
Ośrodek zdrowia KW 131834 SR Rybnik
Zarządzany przez kopalnię
Wydzierżawiony
61
KWK Knurów
Budynek stołówki zakładowej KW 51027 SR Gliwice
Wydzierżawiony
62
KWK Makoszowy
Budynek stołówki zakładowej KW 13076, 17120 SR Zabrze
Wydzierżawiony
63
64
KWK Sośnica
Stadion sportowy z zapleczem KW 39303 SR Gliwice
65
KWK Szczygłowice
48
42
Zarządzana przez zakład
Zarządzany przez kopalnię
Wydzierżawiony
Wydzierżawiony
1.5.2 Zmiany w majątku Spółki
Na zmiany majątku Kompani Węglowej S.A. w 2004 roku zasadniczy wpływ miały następujące
działania restrukturyzacyjne, prowadzone zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi w tym
ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006”, uchwałami Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy oraz przyjętym przez organy spółki
„Regulaminem postępowania przy sprzedaży i oddawaniu do odpłatnego korzystania niektórych
aktywów trwałych jednostek organizacyjnych Kompani Węglowej S.A.”:
1) Połączenie Kompanii Węglowej S.A., jako spółki przejmującej, z Bytomską Spółką
Węglową S.A., Gliwicką Spółką Węglową S.A., Nadwiślańską Spółką Węglową S.A.,
Rudzką Spółką Węglową S.A. i Rybnicką Spółką Węglową S.A. jako spółkami
przejmowanymi. Podstawą formalną połączenia były uchwały Walnego Zgromadzenia
Akcjonariuszy Kompanii Węglowej S.A. z dnia 1 października 2004 r. – akt notarialny
Rep. A nr 9807/2004. Wartość godziwa rzeczowych aktywów trwałych przejętych ze spółek
węglowych została oszacowana na kwotę 447 201 949,8 zł, z czego wartość nieruchomości
oszacowano na 426 931 881,4 zł. Według stanu na dzień 31.12.2004 r. udział przejętych
nieruchomości w wartości bilansowej nieruchomości spółki wynosił 20,8 %. Objęły one
działki gruntu o łącznej powierzchni ok. 1000 ha, co stanowi ok. 21,2 % powierzchni
gruntów użytkowanych przez Kompanię Węglową S.A. oraz 881 budynków i 421 budowli.
2) Utworzenie spółki pod firmą Zakład Górniczo-Energetyczny „Janina” Spółka z o.o.
i wniesienie na poczet obejmowanych udziałów aportu rzeczowego w postaci aktywów
KWK „Janina”, w tym: nieruchomości stanowiących własność Kompanii Węglowej S.A.
obejmujących działki gruntu o łącznej powierzchni ok. 23,3 ha, nieruchomości
w wieczystym użytkowaniu obejmujące działki gruntu o łącznej powierzchni ok. 100,9 ha,
wraz z prawem własności usytuowanych na tych gruntach budynków i budowli, budowle
podziemne, maszyny i urządzenia. Wartość aportu rzeczowego ustalono na kwotę
100 794 300 zł. Powierzchnia gruntów wniesionych aportem stanowiła ok. 3 % powierzchni
gruntów użytkowanych przez Kompanię Węglową S.A. Podstawą formalną utworzenia
spółki i wniesienia aportu były uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Kompanii
Węglowej S.A. z dnia 16 stycznia 2004 r. – akt notarialny Rep. A nr 460/2004 oraz z dnia
23 marca 2004 r. – akt notarialny Rep. A nr 2792/2004.
3) Postawienie w stan likwidacji Zakładu Górniczego Bytom II i sprzedaż praw majątkowych
związanych z tym zakładem na rzecz Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w trybie ustawy
z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006”. Aktywa rzeczowe obejmowały między innymi: prawo użytkowania
wieczystego 35 działek gruntu o łącznej powierzchni 18,3 ha, 253 budynki i budowle,
83 ruchome środki trwałe. Wartość księgowa netto sprzedawanych aktywów na dzień
31.07.2004 r. wynosiła 67 034 600 zł. Podstawą formalną była uchwała Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy Kompani Węglowej S.A. z dnia 28 października 2004 r. – akt
notarialny Rep. A nr 10574/2004.
4) Zbycie na rzecz Skarbu Państwa lub Gmin praw majątkowych do nieruchomości zbędnych
do celów produkcyjnych, w trybie art. 66 ustawy „Ordynacja podatkowa”, w zamian za
wygaśnięcie zaległości podatkowych. W tym trybie zbyto 78 działek gruntu o łącznej
powierzchni 43,3 ha oraz posadowione na nich 62 budynki i budowle, uzyskując decyzje
o wygaśnięciu zaległości podatkowych na kwotę 52 719 218 zł.
5) Sprzedaż zbędnych składników majątkowych w trybie zgodnym z obowiązującymi
regulacjami prawnymi. Przedmiotem sprzedaży w 2004 roku było między innymi prawo
43
użytkowania wieczystego gruntów, w tym zabudowanych garażami, oraz maszyny
i urządzenia. Łącznie przychody z tytułu sprzedaży wyniosły 311 412 zł.
Kompania Węglowa S.A. w 2004 r. w wyniku działań wymienionych w punktach 2-5 zbyła
działki gruntu o łącznej powierzchni 188,2 ha (to jest ok. 5 % powierzchni użytkowanych gruntów
o uregulowanym stanie prawnym) i budynki o powierzchni użytkowej 23 956 m2.
1.5.3 Dzierżawa majątku Spółki
Kompania Węglowa S.A. w 2004 r. na podstawie przyjętego do stosowania „Regulaminu
postępowania przy sprzedaży i oddawaniu do odpłatnego korzystania niektórych aktywów trwałych
jednostek organizacyjnych Kompanii Węglowej S.A.” podjęła 54 decyzje o wydzierżawieniu
rzeczowych aktywów trwałych, w tym nieruchomości wyłączonych z działalności produkcyjnej,
obejmujących w szczególności działki gruntu o łącznej powierzchni 7,7 ha oraz budynki i lokale
użytkowe o łącznej powierzchni użytkowej 3 951 m2.
1.5.4 Informacja, czy w przypadku rozporządzenia składnikami aktywów
trwałych w rozumieniu przepisów o rachunkowości o wartości
przekraczającej 50 000 EURO, Spółka uzyskała zgodę Ministra Skarbu
Państwa na dokonanie takiej czynności prawnej (art.5a ustawy z dnia
8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących
Skarbowi Państwa – Dz. U. z 1996 r. Nr 106 poz.493 ze zm.)
Kompania Węglowa S.A. w 2004 r. sześć razy zbywała w trybie art. 66 ustawy „Ordynacja
podatkowa” i raz wniosła aportem składniki aktywów trwałych o wartości przekraczającej
50 000 EURO, uzyskując za każdym razem zgodę Ministra Skarbu Państwa na dokonanie takiej
czynności prawnej - zgodnie z art. 5a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania
uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.
Biuro Produkcji
1.6
Wielkość i struktura produkcji i sprzedaży
1.6.1 Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych kopalń
Wydobycie węgla w Kompanii Węglowej w styczniu 2004 r. prowadzone było
w 23. kopalniach, których łączna zdolność produkcyjna wynosiła 231,8 tys.ton/dobę. Kopalnie
posiadały 82. czynne ściany – wszystkie wyposażone w obudowy zmechanizowane i kombajny.
Łączna długość czynnego frontu eksploatacyjnego wynosiła ok. 19,1 km. W wyniku prowadzonej
restrukturyzacji techniczno-organizacyjnej liczba kopalń zmniejszyła się w ciągu roku do 20.,
a efektem prowadzonych procesów likwidacyjnych oraz systematycznych działań ukierunkowanych
na koncentrację wydobycia i uproszczenie modelu przestrzennego kopalń było zmniejszenie liczby
czynnych ścian do 75. oraz długości frontu eksploatacyjnego – do ok. 17,8 km.
Średnie dobowe wydobycie z jednej ściany w 2004 r. wyniosło 2 855 t/d i było o 35 t/d wyższe
niż w 2003 roku.
Postępował proces dostosowywania zdolności produkcyjnych do wielkości wydobycia.
Kopalnie KW S.A. wydobyły w 2004 roku 53 811,0 tys. ton węgla, tj. 212,6 tys.ton/dobę. Średnia
zdolność produkcyjna w 2004 roku wynosiła 214,3 tys.t/d. Stopień wykorzystania zdolności
produkcyjnych wyniósł więc 99 %.
Wydobycie dobowe było niższe średnio o 14,8 tys.ton (tj. o 6,5 %) niż w roku 2003.
Kopalnie KW S.A. produkują głównie węgiel energetyczny. W 2004 roku wyprodukowano go
49 563,8 tys.ton, tj. 92,1 %. Pozostałą część produkcji, tj. 7,.9 % stanowił węgiel koksowy, który
był produkowany w 11. kopalniach.
44
W poniżej zamieszczonej tablicy przedstawiono zdolności dobowe kopalń oraz wielkości
produkcji poszczególnych sortymentów węgla.
Tablica 10. Dobowe zdolności produkcyjne oraz wielkości produkcji poszczególnych
sortymentów węgla kopalń KW S.A. w 2004 roku
Lp.
Kopalnia
1
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
ZG Bytom III
ZG Centrum
ZG Piekary
ZG Bytom II
Bolesław Śmiały
Knurów
Makoszowy
Sośnica
Szczygłowice
Brzeszcze
Janina
Piast
Silesia
Ziemowit
Halemba
Pokój
Polska-Wirek
Bielszowice
Anna
Chwałowice
Jankowice
Marcel
Rydułtowy
RAZEM
Zdolność
produkcyj
na
t/d
3
w tym:
Produkcja ogółem
tony
t/d
4
energetyczny
5
7 000
4 900
12 400
1 200
6 100
12 000
11 300
7 700
10 900
9 600
1 200
23 600
4 200
16 700
11 500
6 900
7 200
11 200
1 100
10 500
13 600
9 300
14 200
1 748 900
1 216 211
3 116 800
299 610
1 539 662
2 947 700
2 837 900
1 938 960
2 735 214
2 405 000
287 000
5 950 000
1 045 000
4 203 700
2 905 700
1 738 400
1 807 900
2 828 700
277 055
2 637 785
3 438 800
2 333 000
3 572 050
6 913
4 807
12 319
1 180
6 086
11 651
11 217
7 664
10 811
9 506
1 121
23 518
4 114
16 615
11 440
6 871
7 146
11 181
1 082
10 426
13 592
9 221
14 119
214 300
53 811 047
212 600
6
1 737 619
1 216 211
3 116 800
299 610
1 539 662
2 112 662
2 837 900
1 925 684
1 984 331
2 405 000
287 000
5 950 000
1 045 000
4 203 700
2 711 783
1 492 061
1 705 805
2 105 821
97 583
2 637 785
3 438 800
2 098 332
2 614 606
Udział
węgla
koksowego
koksowy
%
7
8
11 281
835 038
13 276
750 883
193 917
246 339
102 095
722 879
179 472
234 668
957 444
0,6
0,0
0,0
0,0
0,0
28,3
0,0
0,7
27,5
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
6,7
14,2
5,6
25,6
64,8
0,0
0,0
10,1
26,8
49 563 755 4 247 292
7,9
Biuro Przeróbki i Jakości Węgla
1.6.2 Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych zakładów przeróbczych
Na początku 2004 r. Kompania Węglowa S.A. w 23. kopalniach posiadała 25 zakładów
przeróbczych, których wydajność kształtowała się na poziomie 25 570 t/h brutto. W skutek
przekazania, z dniem 01.04.2004 r. KWK „Janina” do Południowego Koncernu Energetycznego
oraz zakończeniem, z dniem 31.07.2004 r., wydobycia w Zakładzie Górniczym „Bytom II”
aktualnie Kompania Węglowa S.A. w 21. Kopalniach/Ruchach posiada 23 zakłady przeróbcze,
których wydajność wynosi 24 170 t/h brutto. Średni stopień wykorzystania zdolności
produkcyjnych w 2004 roku kształtował się na poziomie 69,5 %. Stopień wykorzystania
uzależniony jest od poziomu wydobycia kopalni oraz wydajności jednostkowej brutto danego
zakładu przeróbczego. Przypadki wykorzystania zdolności powyżej 100 % wynikają
z wydłużonego czasu pracy (powyżej 20 h/d) tych zakładów w stosunku do czasu normatywnego.
Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela.
45
Tablica 11. Wykorzystanie zdolności produkcyjnych zakładów przeróbki mechanicznej
węgla w 2004 roku
Lp.
Kopalnia
Wydobycie
brutto
1
2
[t]
3
1
Liczba
dni
rob.
Średniodobowe
wydob.
brutto
[dni]
4
[t/d]
5
ZG Piekary R. Brzeziny
1 835 160
254
7 225
ZG Piekary R. Piekary
Zakład przeróbki mechanicznej węgla
Wydajność
Zdolność
produkc.
na 16 godz.
Obciążenie
zakładu
Wykorzyst.
zdoln.
produkc.
[t/h brutto]
6
[t/d brutto]
7
[t/d brutto]
8
[%]
9
830
13 280
7 225
54,4
46,5
1 606 688
254
6 326
850
13 600
6 326
2 ZG Bytom II
320 031
147
2 177
500
8 000
2 177
27,2
3 ZG Centrum
1 465 136
254
5 768
1 100
17 600
5 768
32,8
4 ZG Bytom III
2 019 528
254
7 951
770
12 320
7 951
64,5
5 Halemba
4 258 627
254
16 766
1 500
24 000
16 766
69,9
6 Polska-Wirek
2 452 474
254
9 655
650
10 400
9 655
92,8
7 Pokój
2 179 684
254
8 581
1 100
17 600
8 581
48,8
8 Bielszowice
3 561 053
254
14 020
1 100
17 600
14 020
79,7
9 Bolesław Śmiały
2 430 622
254
9 569
750
12 000
9 569
79,7
10 Knurów
4 424 121
254
17 418
1 400
22 400
17 418
77,8
11 Makoszowy
3 880 695
254
15 278
1 100
17 600
15 278
86,8
41,8
12 Sośnica
2 750 308
254
10 828
1 620
25 920
10 828
13 Szczygłowice
4 376 106
254
17 229
1 400
22 400
17 229
76,9
14 Brzeszcze
3 007 150
254
11 839
850
13 600
11 839
87,1
411 022
63
6 524
900
14 400
6 524
45,3
15 Janina
Piast 1
4 069 397
254
16 021
1 600
25 600
16 021
62,6
Piast 2
2 578 365
254
10 151
1 000
16 000
10 151
63,4
17 Silesia
1 303 981
254
5 134
500
8 000
5 134
64,2
18 Ziemowit
4 487 223
254
17 666
1 800
28 800
17 666
61,3
19 Rydułtowy
2 566 163
254
10 103
600
9 600
10 103
105,2
16
20 Anna
2 773 801
254
10 920
600
9 600
10 920
113,8
21 Marcel
3 053 188
254
12 020
700
11 200
12 020
107,3
22 Chwałowice
3 249 972
254
12 795
750
12 000
12 795
106,6
23 Jankowice
5 645 326
254
22 226
1 600
25 600
22 226
86,8
284 192
25 570
409 120
284 192
69,5
RAZEM
70 705 821
1.6.3 Systemy jakości produkcji
W marcu 2004 r. w Kompanii Węglowej S.A. rozpoczęto proces wdrażania Systemu
Zarządzania Jakością. Systemem objęto 17 kopalń i 3 Zakłady Górnicze, Zakład RemontowoProdukcyjny i Centralę Kompanii Węglowej S.A. Po dziewięciu miesiącach prac i pozytywnym
przejściu auditu certyfikującego, Kompania Węglowa S.A. uzyskała potwierdzenie skutecznego
wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością. W dniu 2 grudnia 2004 r. otrzymała certyfikat
potwierdzający spełnienie wymagań zawartych w normie ISO 9001:2000 w zakresie „Planowanie,
wydobycie, przeróbka i sprzedaż węgla kamiennego oraz remonty, modernizacje i produkcja
maszyn górniczych” wydany przez firmę certyfikującą SGS.
46
Biuro Produkcji
1.6.4 Struktura wieku parku maszynowego - maszyn i urządzeń dołowych
Sytuacja finansowa górnictwa w ostatniej dekadzie nie sprzyjała wymianie używanego sprzętu
na nowe maszyny i urządzenia. Będące w dyspozycji kopalń środki finansowe były przeznaczone
na modernizacje i remonty odtworzeniowe posiadanego majątku produkcyjnego.
W konsekwencji tych ograniczeń znaczna część z obecnie pracujących maszyn i urządzeń
charakteryzuje się znacznym stopniem zużycia. Ponad 97,5 % obudów zmechanizowanych
stosowanych w kopalniach było wyprodukowanych przed 1995 rokiem.
W rozbiciu na główne urządzenia i maszyny Kompania Węglowa S.A. posiada:
26 575 szt. sekcji obudowy zmechanizowanej, z tego 21 903 szt. spełnia wymagania
PN-G12000-50041. W roku 2003 zakupiono 138 nowych sekcji obudowy
zmechanizowanej oraz zmodernizowano 3 044 szt. obudowy, w 2004 roku kopalnie
zmodernizowały 2 602. szt. sekcji obudowy zmechanizowanej. W 2005 r. planuje się
zakup 390. sekcji oraz modernizację 1 919. szt. Należy również dodać, że część sekcji
będących na stanie kopalń, ze względu na stan techniczny, należy poddać procedurze
likwidacji,
w zakresie maszyn urabiających kopalnie i zakłady w zdecydowanej większości
dzierżawią kombajny ścianowe i chodnikowe od firm zapewniających pełny serwis
i gwarancję. Z ogólnej liczby 135. szt. kombajnów chodnikowych 113 szt. stanowią
kombajny dzierżawione, natomiast 22 są własnością kopalń. Spośród 22. szt. kombajnów
własnych w ruchu znajduje się 14 szt. natomiast 8 szt. są zużyte technicznie
i przeznaczone do złomowania. W odniesieniu do kombajnów ścianowych, 82. szt.
stanowią kombajny dzierżawione, natomiast 41 szt. są własnością kopalń. Z ogólnej
ilości kombajnów własnych, 20 szt. znajduje się w ruchu, 8 szt. przeznaczonych do
remontu a 13 szt. do likwidacji,
w odniesieniu do urządzeń transportowych wchodzących w skład kompleksów
ścianowych kopalnie KW S.A. posiadają 170 szt. przenośników ścianowych. Z ilości tej
43 szt. są przeznaczone do likwidacji w 2005 r. W przypadku przenośników
podścianowych z ogólnej ilości 152. szt., 25 przeznaczono do złomowania w 2005 r.
Oprócz w/w najważniejszych urządzeń (mających decydujący wpływ na wielkości wydobywcze,
oraz postępy w przypadku robót przygotowawczych) kopalnie posiadają cały szereg urządzeń
związanych z transportem urządzeń i materiałów oraz odstawą urobku jak również urządzeń
dotyczących bezpieczeństwa pracy.
Tablica 12. Struktura wieku własnego parku maszynowego KW S.A. na dzień 31.12.2004 r.
Rok produkcji lub modernizacji
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
1
Kombajny ścianowe
2
3
Jedn.
Razem
Uwagi
7
8
9
15
-
41
13 do złomowania
39
36,6
-
100
-
10
8
4
22
%
-
45,4
36,4
18,2
100
szt.
43
65
62
-
170
%
25,3
38,2
36,5
-
100
2001-2003
1996-2000
1991-1995
poniżej 1990
3
4
5
6
szt.
10
16
%
24,4
szt.
8 do złomowania
Kombajny chodnikowe
Przenośniki
zgrzebłowe ścianowe
47
43 do złomowania
Biuro Przeróbki i Jakości Węgla
1.6.5 Struktura wieku parku maszynowego zakładów przeróbczych
Ponadto kopalnie posiadają na wyposażeniu park maszynowy związany ze wzbogacaniem węgla
w zakładach przeróbczych. Do podstawowych urządzeń służących tym procesom należą:
urządzenia do wzbogacania, przesiewania i rozdrabniania,
urządzenia transportujące,
urządzenia gospodarki wodno-mułowej.
Powyższe urządzenia pod względem wiekowym są bardzo zróżnicowane, co wynika z okresu
oddania zakładów przeróbczych do ruchu oraz ewentualnych późniejszych modernizacji zakładów
oraz wymiany parku maszynowego. Średni wiek parku maszynowego zakładów przeróbczych
przedstawia poniższa tabela.
Tablica 13. Struktura wieku parku maszynowego Zakładów Przeróbki
Mechanicznej Węgla KW.S.A. w latach
"lata"
Lp.
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
ZPMW
kopalni
Urządzenia
do wzbogacania,
przesiewania,
rozdrabniania
Urzadzenia
transportujące
Urzadzenia
gospodarki
wodno-mułowej
(w tym pompy)
2
3
4
5
ZG Bytom III
ZG Centrum
ZG Piekary 1
ZG Piekary 2
ZG Bytom II
Bol.Śmiały
Knurów
Makoszowy
Sośnica
Szczygłowice
Brzeszcze
Janina
Piast 1
Piast 2
Silesia
Ziemowit
Halemba
Pokój
Polska-Wirek
Bielszowice
Anna
Chwałowice
Jankowice
Marcel
Rydułtowy
14,8
16,0
19,6
19,4
7,3
24,5
30,8
30,9
8,8
8,8
25,0
25,1
w likwidacji od 01.08. 2004 r.
10,0
8,5
15,1
17,3
12,3
10,0
19,5
12,0
25,0
18,5
16,2
14,9
10,8
15,8
20,1
21,0
19,5
12,8
przekazana do PKE od 01.04.2004 r.
19,1
15,1
16,1
16,0
16,7
11,0
15,0
16,1
19,1
12,9
14,9
11,5
16,8
20,9
16,8
16,9
27,8
21,0
18,8
11,7
20,5
21,0
11,1
15,9
14,8
17,8
20,5
12,8
17,8
16,0
12,5
15,9
18,7
7,3
20,8
20,5
19,0
12,6
21,0
W zakładach przeróbczych KW S.A. stosowane są różnorodne technologie wzbogacania węgla
pozwalające wzbogacać różne typy węgla; od energetycznych do koksowych, w różnych klasach
ziarnowych. Po przekazaniu KWK „Janina” do PKE oraz zakończeniu wydobycia
w ZG „Bytom II” w kopalniach KW S.A. dla wzbogacania węgla + 20 mm pracuje 21 układów
wzbogacania w cieczach ciężkich oraz 2 układy wzbogacania w osadzarkach ziarnowych. Miały
48
surowe wzbogacane są w 15. płuczkach wodnych osadzarkowych, 2. płuczkach z hydrocyklonami
wodnymi, 2. płuczkach ze wzbogacalnikami spiralnymi i jednej płuczce cyklonowej z cieczą
ciężką. Drobne ziarna poniżej 1 mm wzbogacane są w 3. układach z hydrocyklonami, 3. układach
z wzbogacalnikami spiralnymi i 7. układach gdzie wzbogaca się je metodą flotacji pianowej.
Wynikiem zastosowania tych technologii jest produkcja węgla handlowego w różnych
sortymentach i klasach. Szczegóły przedstawia poniższa tabela.
Tablica 14. Zestawienie zakładów przeróbki mechanicznej węgla Kompanii Węglowej S.A.
wg stosowanych technologii w 2004 roku
Lp.
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
ZPMW
kopalni
Wydajność
t/h brutto
2
3
ZG Bytom III
ZG Centrum
ZG Piekary 1
ZG Piekary 2
ZG Bytom II
Bol.Śmiały
Knurów
Makoszowy
Sośnica
Szczygłowice
Brzeszcze
Janina
Piast 1
Piast 2
Silesia
Ziemowit
Halemba
Pokój
Polska-Wirek
Bielszowice
Anna
Chwałowice
Jankowice
Marcel
Rydułtowy
24. R-m Kompania
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Wzbogacanie węgla
+ 20 (10) mm
Wzbogacanie węgla
20 (10, 6,3) - 0,5 mm
Wzbogacanie węgla
1 (0,5; 0,3) - 0 (0,2) mm
wzbogac.
c. ciężkiej
osadzarka
ziarnowa
osadzarka
miałowa
cyklony
c. ciężkiej
hydrocyklony
wzbogac.
spiralny
hydrocyklony
wzbogac.
spiralny
flotacja
4
5
6
7
8
9
11
12
13
23
2
16
1
3
3
3
4
7
770
100
850
830
500
750
400
100
620
400
850
900
600
000
500
800
500
100
650
100
600
750
600
700
600
25 570
Biuro Marketingu
49
1.6.6 Polityka asortymentowa (marketing)
W 2004 r. przychody ze sprzedaży i średnie ceny zbytu oraz sprzedaż węgla wg podstawowych
segmentów rynku przedstawiały się następująco:
Tablica 15. Sprzedaż węgla, przychody ze sprzedaży, średnie ceny zbytu
węgla wg kierunków i głównych odbiorców (wg sprawozdania G_09.1)
Wyszczególnienie
I-XII 2004 r.
0
Kraj,
1
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
w tym :
Energetyka Zawodowa
Koksownie
Poz. Odbiorcy
Eksport
Sprzedaż ogółem
38 697 734
154,90
5 994 132,7
18 916 939
128,76
2 435 784,9
3 157 197
244,75
772 718,3
16 623 598
167,57
2 785 629,5
14 930 818
184,09
2 748 542,6
53 628 552
163,02
8 742 675,3
a - ilość sprzedanego węgla (t)
b - średnia cena zbytu (zł/t)
c - wartość sprzedaży (tys.zł)
Sprzedaż węgla ogółem kopalń KW S.A. w 2004 roku wyniosła 53 628,6 tys.ton. Sprzedaż
krajowa wyniosła 38 697,7 tys.ton, a sprzedaż eksportowa 14 930,8 tys.ton.
Udział eksportu w sprzedaży ogółem wyniósł 27,8 %. Największym segmentem rynku
krajowego jest energetyka zawodowa. Dostawy do elektrociepłowni i elektrowni stanowiły
w 2004 roku 35,3 %. Nieco niższy wolumen sprzedaży w stosunku do energetyki zawodowej mają
odbiorcy pozostali (udział 31,0 %) skupiający: energetykę przemysłową, ciepłownie przemysłowe
i komunalne, innych odbiorców przemysłowych oraz pozostałych drobnych odbiorców. Dostawy do
koksowni stanowiły 5,9 % całości sprzedaży Kompanii Węglowej S.A.
W 2004 roku zanotowano korzystną koniunkturę na węgiel koksowy do koksowni. Cena węgla
koksowego w typie 34 wzrosła z poziomu 190 zł/t na początku roku do 290 zł/t pod koniec roku.
Poprawiała się również koniunktura na węgiel energetyczny na rynkach światowych. Przełożyło się
to na wzrost cen węgla kamiennego, osiągając pod koniec roku nienotowany od kilkunastu lat
poziom. Cena węgla energetycznego w portach ARA dla węgla 6 000 kcal/kg wzrosła do poziomu
78 USD/t.
Poniżej przedstawiono udziały procentowe poszczególnych segmentów rynku w sprzedaży
węgla w 2004 r.
50
14 930 818
18 916 939
27,8 %
35,3 %
31,0 %
5,9 %
3 157 197
16 623 598
Energ. Zawodowa
Koksownie
Pozostali odbiorcy
Eksport
Wykres 5. Udział procentowy poszczególnych segmentów rynku
w sprzedaży ogółem węgla w 2004 roku
Poniższa tablica przedstawia przychody ze sprzedaży węgla w 2004 r. w podziale na grupy
sortymentowe:
Tablica 16. Sprzedaż węgla, przychody ze sprzedaży, średnie
ceny zbytu węgla wg grup sortymentów (wg sprawozdania G-09.1)
Wyszczególnienie
I-XII 2004 r.
0
1
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
Grube
Średnie
Miały
Pozostałe sortymenty
węgla energetycznego
Węgiel koksowy
Sprzedaż ogółem
2 860 501
282,07
806 848,9
1 743 346
207,73
362 136,7
44 107 130
143,72
6 339 038,1
648 126
149,61
96 967,9
4 269 449
266,47
1 137 683,7
53 628 552
163,02
8 742 675,3
a - ilość sprzedanego węgla (t)
b - średnia cena zbytu (zł/t)
c - wartość sprzedaży (tys.zł)
Największy udział w sprzedaży węgla Kompanii Węglowej S.A. przypada miałom
energetycznym 82,2 %. Węgiel koksowy stanowi 8,0 % całości sprzedaży, sortymenty grube
stanowią ponad 5,3 % całości sprzedaży, węgle średnie 3,3 %, a pozostałe sortymenty węgla
energetycznego nieco ponad 1 %.
51
W roku 2004 Kompania Węglowa dokładała starań w celu maksymalizacji sprzedaży
sortymentów grubych, które uzyskują najwyższe ceny na rynku węgla energetycznego i podjęła
szereg działań mających na celu ułatwienie klientom zakupu między innymi poprzez:
sezonową obniżkę cen mającą na celu intensyfikację sprzedaży,
magazynowanie węgla na składowiskach zewnętrznych,
przygotowywanie nowych placów parkingowych dla pojazdów oczekujących na
załadunek i poprawę warunków sanitarnych na tych placach,
bieżące informowanie odbiorców o przewidywanym czasie oczekiwania.
Jednocześnie podejmowano działania w celu ograniczenia sprzedaży najtańszego węgla na rynku
jakim jest muł i wykorzystanie go do produkcji mieszanek energetycznych. Jego udział w sprzedaży
zmniejszył się z 2,5 % w 2003 roku do 1,2 % w 2004 roku.
Poniżej przedstawiono udziały procentowe poszczególnych sortymentów w sprzedaży węgla
w 2004 r.:
82,2%
1,2%
8,0%
5,3%
3,3%
Węgiel koksowy
Grube
Średnie
Miały
Pozostałe sortymenty w. energ.
Wykres 6. Udział procentowy poszczególnych sortymentów w sprzedaży ogółem węgla
w 2004 roku
Na uwagę zasługuje obniżenie stanu zapasów węgla na kopalnianych zwałach. W ciągu 2004
roku poziom ten obniżył się z 2 484,3 tys. ton do poziomu 1 651,0 tys.ton tj. o 833,3 tys.ton.
Średnia cena sprzedaży ogółem w KW S.A. w 2004 roku wyniosła 163,02 zł/t, średnia cena
sprzedaży w kraju – 154,90 zł/t, natomiast średnia cena sprzedaży na eksport – 184,05 zł/t.
Powyższe dane dotyczące cen (dane wg raportu G-09.1 – stan na dzień 17.03.2005 r.) dla
lepszego zobrazowania są przedstawione graficznie na wykresie, na którym uwzględniono również
porównanie do cen (dane również wg w/w raportu)osiągniętych w KW S.A. w 2003 roku, jak
i wynikłą z tego porównania dynamikę:
52
% DYNAMIKI CEN
WYK. 2004
WYK. 2003
92,76
II÷XII 2003
198,5 %
EKSPORT
184,09
I÷ XII 2004
RAZEM
KRAJ
143,53
II÷XII 2003
107,9 %
154,90
I÷ XII 2004
w tym :
Energetyka
Zawodowa
Koksownie
120,54
II÷XII 2003
106,8 %
128,76
I÷ XII 2004
172,37
II÷XII 2003
142,0 %
244,75
I÷ XII 2004
Pozostali
odbiorcy
SPRZEDAŻ
OGÓŁEM
160,83
II÷XII 2003
I÷ XII 2004
130,48
II÷XII 2003
124,9 %
163,02
I÷ XII 2004
60
104,2 %
167,57
80
100
120
140
160
180
200
220
240
260
CENA ZŁ / T
Wykres 7. Porównanie cen osiągniętych w poszczególnych segmentach rynku KW S.A.
w okresie II-XII 2003 roku i w 2004 roku
We wszystkich podstawowych segmentach rynku zanotowano wzrost średniej ceny sprzedaży.
Największą dynamikę, dzięki korzystnej koniunkturze na rynkach światowych na węgiel kamienny
zanotowano w sprzedaży eksportowej – o 98,5 %. W kraju największą dynamikę wzrostu ceny
zanotowano w dostawach do koksowni – o 42,0 %.
Średnia cena sprzedaży ogółem w 2004 roku była aż o 24,9 % wyższa niż w okresie II–XII 2003 r.
Biuro Ekonomiki
1.6.7 Rentowność brutto i netto liczona jako stosunek wyniku finansowego
(brutto i netto) w danej grupie do przychodów ze sprzedaży danej grupy
wyrobów bez VAT, zgodnie z metodologią GUS w roku sprawozdawczym
i poprzednim
Rentowności sprzedaży węgla w 2004 r. uległa diametralnej poprawie w porównaniu do 2003 r.
Zarząd Kompanii Węglowej w 2004 r. rozpoczął konsekwentne zmiany w zakresie funkcjonowania
sprzedaży węgla jak i działań zmierzających do obniżenia kosztów produkcji węgla:
Do podstawowych czynników wewnętrznych można zaliczyć:
kontynuowanie podstawowych kierunków restrukturyzacji w zakresie oddłużenia,
likwidacji nadmiernych zdolności produkcyjnych, restrukturyzacji zatrudnienia,
obniżania i kosztów produkcji,
rozpoczęcie budowy sieci autoryzowanych sprzedawców, wprowadzono zasadę
sprzedaży dla Autoryzowanych Sprzedawców tylko sortymentów grubych i średnich,
53
sprzedaż do odbiorców segmentu energetyki zawodowej była realizowana wyłącznie
na podstawie bezpośrednich umów handlowych, z wykluczeniem pośrednictwa
innych podmiotów gospodarczych,
sprzedaż do koksowni była realizowana wyłącznie na podstawie bezpośrednich
umów handlowych, jedynie w przypadku koksowni, które miały kłopoty z bieżącym
regulowaniem należności korzystano z pośrednictwa firm dokonujących przedpłat
przed wysyłką węgla,
ograniczenie sprzedaży mułów węglowych z równoczesnym maksymalnym
zagospodarowaniem ich w mieszankach energetycznych produkowanych przez
kopalnie KW S.A.,
zaprzestanie z korzystania usług zewnętrznych zakładów przeróbczych.
Do podstawowych czynników zewnętrznych można zaliczyć występowanie korzystnej
koniunktury na światowych rynkach zbytu wyrażającej się znacznym wzrostem cen węgla
kamiennego i związanym z tym wzrostem przychodów ze sprzedaży.
Powyższe czynniki ukształtowały rentowność netto Kompanii Węglowej S.A. na poziomie
4,1 %. Istotna była dynamika poprawy rentowności netto, która w odniesieniu do 2003 r. uległa
poprawie w poszczególnych analizowanych obszarach:
sprzedaż węgla ogółem .................................. + 153,8 %
sprzedaż węgla energetycznego ..................... + 155,9 %
sprzedaż węgla koksowego ............................ + 140,0 %
sprzedaż w kraju ............................................ + 164,1 %
sprzedaż na eksport ........................................ + 131,3 %
Szczegółową analizę rentowności brutto i netto przedstawia poniższa tablica.
Tablica 17. Rentowność brutto i netto Kompanii Węglowej S.A.
w okresie II-XII 2003 r. i I-XII 2004 r.
Lp
Wyszczególnienie
0
1
Przychody ze sprzedaży węgla ogółem
Wykonanie
II - XII 2003*
3
4
4-3
Wzrost +
Spadek %
5
6
tys.zł
6 259 190,4
8 742 447,7
x
x
tys.zł
5 653 549,4
7 604 764,0
x
x
z tego :
2
Wykonanie
I - XII 2004
węgiel energetyczny
węgiel koksowy
tys.zł
605 641,0
1 137 683,7
x
x
z tego :
1
JM
kraj
tys.zł
5 114 399,4
5 994 394,1
x
x
eksport
tys.zł
1 144 791,0
2 748 053,6
x
x
6
Wynik finansowy brutto
tys.zł
-606 122,8
362 406,0
968 528,8
159,8
7
Wynik finansowy netto
tys.zł
-599 912,7
450 850,8
1 050 763,5
175,2
2
3
4
5
sprzedaży węgla ogółem
%
-9,7
4,1
13,8
142,8
9
sprzedaży węgla energetycznego
%
-10,7
4,8
15,5
144,4
sprzedaży węgla koksowego
%
-100,1
31,9
131,9
131,8
sprzedaży w kraju
%
-11,9
6,0
17,9
151,0
12
sprzedaży na eksport
%
-52,9
13,2
66,1
124,9
13
sprzedaż węgla ogółem
%
-9,6
5,2
14,7
153,8
14
sprzedaż węgla energetycznego
%
-10,6
5,9
16,5
155,9
sprzedaż węgla koksowego
%
-99,1
39,6
138,7
140,0
sprzedaży w kraju
%
-11,7
7,5
19,3
164,1
sprzedaży na eksport
%
-52,4
16,4
68,8
131,3
11
15
16
17
Rentowność
netto
10
Rentowność
brutto
8
* Kompania Węglowa S.A. powstała z dniem 1.02.2003r.
** dane za 2003r. I 2004r. wg Sprawozdania o obrocie węglem kamiennym G-09.1
54
Biuro Rachunkowości
1.7
Znaczący wzrost niepieniężnych i rzeczowych aktywów trwałych, które
wystąpiły w omawianym okresie bądź są przewidywane w dalszych latach wraz
z podaniem źródeł ich finansowania (nakłady zakończone, w toku
i rozpoczęte) oraz ich struktura rzeczowa wynikająca ze strategii spółki
Struktura aktywów i pasywów Kompanii Węglowej S.A. uległa dalszej zmianie w wyniku
przeprowadzenia w dniu 29.10.2004 r. procesu inkorporacji spółek węglowych, a co za tym idzie
przejęcia istniejących na dzień połączenia składników majątkowych oraz zobowiązań tych spółek.
Istotną zmianą jest przejęcie akcji i udziałów posiadanych przez spółki węglowe w innych
jednostkach organizacyjnych, które na dzień połączenia wynosiły 166,2 mln zł według wartości
godziwej.
Ponadto Kompania przejęła również:
składniki majątkowe w wysokości ....................................................452,3 mln zł,
należności i rozliczenia międzyokresowe w wysokości .....................33,7 mln zł,
środki pieniężne w wysokości ...............................................................7,6 mln zł,
zobowiązania w wysokości .................................................................89,8 mln zł,
rezerwy w wysokości ........................................................................260,1 mln zł,
a także rozliczenia międzyokresowe przychodów w wysokości ........14,9 mln zł.
W zamian za przejęte składniki majątkowe spółek wydano akcje o wartości 433,7 mln zł.
W księgach rachunkowych Kompanii Węglowej S.A. ujęto również, w oparciu o przepisy
art. 44 b ustawy o rachunkowości, rezerwy na deputaty węglowe w wysokości 432,2 mln zł, za
okres funkcjonowania kopalń i zakładów w strukturach spółek węglowych, które nie zostały ujęte
w sprawozdaniach finansowych tych spółek.
Proces inkorporacji spółek węglowych został rozliczony w księgach rachunkowych Kompanii
Węglowej S.A. metodą nabycia, o której mowa w art. 44 b ustawy o rachunkowości, a po
przeprowadzonym rozliczeniu, na dzień 31.12.2004 r. w księgach rachunkowych Kompanii figuruje
„dodatnia wartość firmy” w wysokości 424,1 mln zł, która podlega odpisom amortyzacyjnym
w okresie 5 lat obciążając wynik finansowy Kompanii Węglowej S.A.
Biuro Produkcji
1.8
Ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju technicznego
Do ważniejszych osiągnięć Kompanii Węglowej S.A. w 2004 r. w dziedzinie badań i rozwoju
technicznego należy zaliczyć:
1. Rozpoczęcie procesu wdrażania Systemu Zarządzania Jakością w marcu 2004 r.
w Kompanii Węglowej S.A. Systemem objęto siedemnaście Kopalń, trzy Zakłady
Górnicze, Zakład Remontowo-Produkcyjny i Centralę KW S.A. Po dziewięciu miesiącach
prac z pomocą firmy konsultingowej Doradztwo Gospodarcze DGA S.A. z Poznania
i pozytywnym przejściu auditu certyfikującego Kompania Węglowa S.A. uzyskała
potwierdzenie skutecznego wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością. W dniu
2 grudnia 2004 r. na ręce Prezesa Zarządu KW S.A. został przekazany certyfikat
55
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
potwierdzający spełnienie wymagań zawartych w normie ISO 9001:2000 w zakresie:
„Planowanie, wydobycie, przeróbka i sprzedaż węgla kamiennego oraz remonty,
modernizacje i produkcja maszyn górniczych”, wydany przez uznaną na świecie firmę
certyfikującą SGS.
Realizację I i II etapu projektu celowego pt. „Systemy kotwienia dla wyrobisk
korytarzowych zagrożonych wstrząsami”, którego wykonawcą jest Główny Instytut
Górnictwa w Katowicach. Celem projektu jest pilotowe wdrożenie w KWK Jankowice
stosowania samodzielnej obudowy kotwowej w wyrobiskach zagrożonych tąpaniami,
tańszej o 24 do 57 % od tradycyjnie stosowanej obudowy z łuków podatnych. Decyzją
Ministra Nauki Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych z dnia 22.03.2004 r.
przyznano Kompanii Węglowej S.A. środki finansowe w kwocie 200 000,00 zł na
dofinansowanie badań i prac rozwojowych realizowanych w ramach projektu celowego.
Przygotowanie w IV kw. 2004 r. wniosku o dofinansowanie z Komitetu Badań Naukowych
projektu celowego pt. „System oceny stanu technicznego obudowy dla minimalizacji
ryzyka utraty stateczności wyrobiska korytarzowego”, którego wykonawcą jest Główny
Instytut Górnictwa w Katowicach we współpracy z kopalniami Kompanii Węglowej S.A.
Wniosek jest rozpatrywany w Ministerstwie Nauki.
Realizowanie zadania inwestycyjnego pt. „Modernizacja układów pomiaroworozliczeniowych energii elektrycznej kopalń/zakładów: Bolesław-Śmiały, Knurów,
Makoszowy, Sośnica, Szczygłowice, Piekary, Marcel, Rydułtowy-Anna, Chwałowice,
Jankowice i Zakład Elektrociepłownie, spełniających wymagania stawiane uczestnikom
Rynku Energii Elektrycznej”. Realizacja tego zadania pozwoli docelowo na zakup energii
elektrycznej na zasadach rynkowych dla wszystkich kopalń Kompanii Węglowej S.A.
W celu dokonania oceny dotychczasowego udziału KW S.A. w rynkowym zakupie energii
elektrycznej zlecono uznanej firmie wykonanie opracowania pt. „Ocena technicznoekonomiczna optymalnego wariantu zasilania w energię elektryczną obiektów KW S.A.”,
w którym będą zawarte założenia i kierunki strategii KW S.A. w zakresie gospodarki
elektroenergetycznej.
Zakończenie w I kwartale 2004 r. realizacji zadania inwestycyjnego pt. „Budowa sieci
radioliniowej transmisyjnej dla kanałów telefonicznych i kanałów transmisji danych
pomiędzy kopalniami i Biurem Zarządu Rudzkiej Spółki Węglowej S.A.”. Inwestycja
pozwala na transmisję danych z kopalń Halemba, Pokój, Polska-Wirek, Bielszowice.
Modernizacja ok. 2600 sekcji obudów zmechanizowanych różnych typów.
Uruchamianie ścian o wysokiej koncentracji wydobycia, wyposażonych w wysokowydajne
maszyny i urządzenia, m.in. w kopalniach: Piast, Ziemowit, Knurów, Jankowice,
Brzeszcze, Makoszowy, Szczygłowice, Sośnica, Chwałowice, Bielszowice. Efektem
procesu koncentracji produkcji było osiągnięcie w 2004 r. średniego dobowego wydobycia
węgla handlowego z jednej ściany w wysokości 2 885,2 t/d, przy średnim postępie
dobowym – 3,78 m/d i wskaźniku zmianowości pracy – 3,61.
Oddanie do ruchu w dniu 10.09.2004 r. górniczego wyciągu szybowego w przedziale
A szybu 8 KWK „Jankowice”.
Powołanie Zarządzeniem nr ZP/47/2004 Prezesa Zarządu KW S.A. z dnia 27.10.2004 r.
Zespołu do spraw informatyzacji Kompanii Węglowej S.A. Do zadań Zespołu należy
opracowanie dokumentu zawierającego:
ocenę aktualnego stanu w zakresie obsługi informatycznej KW S.A.,
koncepcję zintegrowanego jednolitego systemu informatycznego oraz koncepcję
funkcjonowania służb informatycznych w KW S.A. z uwzględnieniem
istniejących uwarunkowań,
56
sposób realizacji przedstawionej koncepcji w oparciu o rozwiązanie techniczne
i organizacyjne.
10. Udzielenie na rzecz Kompanii Węglowej S.A. przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Polskiej patentów na 4 wynalazki oraz praw ochronnych na 16 wzorów użytkowych.
Biuro Gozpodarki Złożem i Ekologii
1.9
Ochrona środowiska
W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą kopalnie i zakłady, wchodzące w skład
Kompanii Węglowej S.A. oddziaływują na środowisko, jednocześnie wykazując dużą różnorodność
w zakresie nasilenia oraz kierunków oddziaływań środowiskowych.
Funkcjonowanie w zakresie ochrony środowiska Kompanii Węglowej S.A. opiera się
o „Program ochrony środowiska dla kopalń i zakładów wchodzących w skład Kompanii
Węglowej S.A. na lata 2003-2006” który określa kierunki podejmowanych działań. Przedmiotowy
program jako prowadzących do poprawy wskaźników ochrony środowiska w kopalniach
i zakładach wchodzących w skład Kompanii Węglowej S.A., został oceniony pozytywnie przez
Ministerstwo Środowiska oraz uzyskał akceptację Ministra Środowiska.
Głównymi problemami ekologicznymi Kompanii Węglowej S.A. w chwili obecnej jest
występowanie szkód powstałych w wyniku ruchu zakładów górniczych, wytwarzanie odpadów
górniczych oraz zrzut zasolonych wód dołowych. Prowadzone działania na rzecz ochrony
środowiska mają na celu przede wszystkim:
minimalizowanie wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu poprzez dobór
profilaktyki górniczej ograniczającej występowanie deformacji powierzchni terenu,
maksymalne ograniczenie ilości odpadów górniczych kierowanych na zwałowiska
poprzez ich gospodarcze wykorzystanie na powierzchni jak i na dole (nie ponoszenie
opłat z tytułu składowania) oraz minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów
w szczególności poprzez działania „u źródła”,
zmniejszenie szkodliwego oddziaływania kopalnianych wód zasolonych na wody
powierzchniowe głównie poprzez kontrolowany zrzut wód zasolonych oraz prowadzenie
działań „u źródła”.
Na poziomie kopalń i zakładów głównymi kierunkami oddziaływań środowiskowych
związanych z ponoszeniem nakładów finansowych i opłat za korzystanie ze środowiska jest:
usuwanie szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego,
rekultywacja terenów zdegradowanych,
odprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych w tym zrzut ładunku Cl+SO4
w odprowadzanych wodach dołowych,
emisja pyłów i gazów,
pobór wody przeznaczonej do spożycia i na cele przemysłowe z ujęć
powierzchniowych i podziemnych,
składowanie odpadów na powierzchni.
Bieżąca realizacja przedsięwzięć proekologicznych ma na celu przeciwdziałanie oraz
minimalizację negatywnych skutków oddziaływania na środowisko, co w konsekwencji prowadzi
do poprawy stanu ochrony środowiska oraz ograniczenia występowania szkód. Istotnym elementem
realizacji zadań ekologicznych jest również dostosowanie funkcjonowania kopalń i zakładów do
obowiązujących norm i przepisów prawnych. Wielkości rzeczowo finansowe charakteryzujące
57
oddziaływanie na środowisko naturalne
Węglowej S.A. przedstawia poniższa tablica.
w okresie
styczeń-grudzień
2004 r.
Kompanii
Tablica 18. Wielkości rzeczowo-finansowe charakteryzujące oddziaływanie na środowisko
naturalne kopalń i zakładów w roku 2004
Lp.
Wyszczególnienie
Jedn.
miary
0
1
2
Wykonanie 2004r.
ilość
1
2
2.1
2.2
3
Pobór wody pitnej i przemysłowej z ujęć powierzchniowych i podziemnych
Odprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych - ogółem
ładunek Cl + SO4 w wodach dołowych
Wytwarzanie odpadów górniczych ogółem
(odpady z robót przygotowawczych na dole + odpady z zakładów przeróbki mech. węgla)
4
tys. m3
8 519,9
845,6
3
60 327,4
34 897,0
3
tys. m
54 558,2
x
ton
972 614,9
34 402,3
tys. ton
17 484,3
x
tys. m
w tym : wody dołowe - razem
[tys. zł]
3
3.1
składowanie odpadów na powierzchni
tys. ton
202,9
437,7
3.2
gospodarcze wykorzystanie odpadów na powierzchni
tys. ton
16 960,1
x
zagospodarowanie odpadów własnych na dole
tys. ton
322,4
x
tys. ton
1 483,2
x
3.3
4
Zagospodarowanie odpadów obcych na dole
5
Emisja pyłów i gazów
ton
740 631,5
1 968,1
6
Spalanie paliw w silnikach spalinowych
ton
1 859,0
70,8
7
Odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych pochodzących
z powierzchni utwardzonych
8
Wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych na inne cele
9
Inne (ogółem)
10
OPŁATY RAZEM (1 + 2 + 3.1 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9)
11
Powierzchnia terenów zdegradowanych objęta pracami rekultywacyjnymi
i zagospodarowaniem
11.1
tys. m2
751,6
113,3
ha
327,7
570,3
x
544,3
x
39 447,0
ha
525,6
45 251,1
ha
49,8
4 829,8
tys. zł
w tym : powierzchnia, na której wyżej wymienione prace zakończono
12 Usuwanie szkód górniczych
tys. zł
x
118 548,2
13 OGÓŁEM OPŁATY I KOSZTY (10 + 11 + 12)
tys. zł
x
203 246,4
Realizacja zadań i inwestycji proekologicznych skutkuje poprawą stanu środowiska oraz
umożliwia osiągnięcie następujących efektów ekologicznych:
w zakresie ochrony wód powierzchniowych:
minimalizację niekorzystnego oddziaływania zasolonych wód dołowych poprzez
działania hydrotechniczne oraz „u źródła”,
w zakresie gospodarki odpadami:
maksymalne wykorzystanie do celów gospodarczych (robót inżynieryjnych,
rekultywacji terenów) wytworzonych odpadów górniczych,
monitorowanie wpływów składowisk na środowisko,
w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego:
likwidację zbędnych emitorów zanieczyszczeń,
bieżące prowadzenie remontów instalacji i urządzeń odpylających,
likwidację termiczności (zapożarowania) składowisk odpadów górniczych,
modernizację urządzeń kotłowni.
58
Ponadto zakłada się kontynuację działań w celu minimalizacji niekorzystnego oddziaływania na
obiekty powierzchniowe oraz ukształtowanie powierzchni poprzez:
prowadzenie eksploatacji górniczej w sposób ograniczający deformacje powierzchni
terenu poprzez stosowanie w szerokim zakresie profilaktyki górniczej, polegającej m.in.
na doszczelnieniu zrobów poeksploatacyjnych, zaniżaniu furt eksploatacyjnych,
koordynacji w czasie i przestrzeni frontów eksploatacyjnych, odstępowaniu od
eksploatacji pod obiektami szczególnie wrażliwymi na wpływy górnicze,
prowadzenie profilaktyki budowlanej ograniczającej występowanie szkód górniczych,
polegającej na podniesieniu kategorii odporności obiektów na wpływy górnicze poprzez:
rozdylatowanie obiektów o wydłużonych i nieregularnych kształtach, zabudowę wieńców
i przepon żelbetowych, kotwienie obiektów w poziomach konstrukcyjnych, zabudowę
kompensatorów w obiektach sieciowych.
Działalność proekologiczna kopalń i zakładów wchodzących w skład Kompanii Węglowej S.A.
w roku 2004 znalazła się ze zrozumieniem i uznaniem jury VI edycji Narodowego Konkursu
Ekologicznego organizowanego pod patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. W wyniku
przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego:
Laureatem Konkursu w kategorii „Technologia Godna Polecenia” została
KWK Bolesław Śmiały za zadanie proekologiczne pn. „Rekultywacja techniczna
i biologiczna składowiska odpadów pogórniczych Skalny”,
Wyróżnienie w Konkursie w kategorii „Firma Przyjazna Środowisku” otrzymała
KWK Knurów za zadanie proekologiczne pn. „Zakładowa oczyszczalnia ścieków
w rejonie Szybów Głównych KWK Knurów”.
1.9.1 Działalność inwestycyjna w 2004 roku
Planowana działalność inwestycyjna Kompanii Węglowej S.A. ma na celu zaspokajanie
niezbędnych potrzeb kopalń i zakładów, umożliwiających realizację przewidzianych w Planie
Techniczno-Ekonomicznym zadań technicznych i ekonomiczno-finansowych.
W 2004 roku realizowano zatem inwestycje związane z poprawą jakości wydobywanego węgla,
wpływające na zwiększenie wydajności i efektywności pracy oraz poprawę bezpieczeństwa pracy,
ale głównie realizowano zadania odtworzeniowo-modernizacyjne w zakresie koniecznym do
utrzymania ruchu kopalń i zakładów górniczych. Poniesione nakłady inwestycyjne dotyczą
w szczególności następujących kierunków:
upraszczania modelu kopalń i zakładów górniczych (restrukturyzacja techniczna
i technologiczna kopalń i zakładów),
udostępniania złóż węgla - a więc wykonywania podstawowych wyrobisk górniczych
poziomych oraz pionowych (m.in. budowy poziomów, modernizacje szybów),
koncentracji wydobycia węgla,
modernizacji dróg wentylacyjnych i transportowych (odstawy),
poprawy jakości węgla - modernizacji ZPMW, zakład wzbogacania miału,
modernizacji i zakupów podstawowych maszyn i urządzeń górniczych,
zadań związanych z bezpieczną pracą załogi i kopalni/zakładu (poprawy warunków
pracy, dostosowywania maszyn i urządzeń do wymogów przepisów),
działań zmierzających do minimalizowania niekorzystnego oddziaływania kopalń
i zakładów na środowisko naturalne (ochrony środowiska).
59
Przy ustalaniu zakresu rzeczowego programu inwestycyjnego Kompanii kierowano się
następującymi kryteriami:
ekonomicznym, wskazującym na realizację zadań powodujących obniżenie kosztów
produkcji węgla, zwiększenie jego ceny zbytu poprzez wzbogacanie i poprawę jakości,
wydłużanie efektywnego czasu pracy w ścianach oraz zwiększanie wydajności pracy,
technicznym, określającym realizację zadań mających na celu odtworzenie zdolności
wydobywczych, zdolności transportowych i wentylacyjnych kopalń, lub też zadań
związanych z dostosowaniem kopalń do wymogów bezpieczeństwa,
ekologicznym, dla realizacji zadań powodujących minimalizację niekorzystnego
oddziaływania na środowisko naturalne (ograniczenie ilości soli zrzucanej do
odbiorników powierzchniowych, zmniejszanie ilości odpadów składowanych na
powierzchni, ochrona powietrza atmosferycznego).
1.9.2 Nakłady inwestycyjne (na środki trwałe) w 2004 roku
1.9.2.1 Nakłady inwestycyjne planowane
W PTE-2004 (przyjętym przez Zarząd KW S.A. Uchwałą Nr 701/2004 z dnia 06.04.2004 r.)
planowane nakłady inwestycyjne na 2004 rok wynosiły ogółem 479 857,9 tys.zł;
z tego:
na budownictwo inwestycyjne_________________ 228 949,4 tys.zł,
− w tym: na wyrobiska górnicze poziome_________ 68 273,2 tys.zł,
na zakupy gotowych dóbr ____________________ 250 908,5 tys.zł.
Po przeprowadzonej w I półroczu 2004 roku analizie realizacji programu inwestycyjnego kopalń
i zakładów oraz uwzględniając konsekwencje prowadzonych procedur przetargowych wystąpiła
konieczność zwiększenia dotychczasowych nakładów inwestycyjnych. Zasadniczy wpływ na
zwiększenie poziomu tych nakładów miał odnotowany w tamtym okresie znaczny wzrost cen stali
i innych materiałów niezbędnych w procesie produkcji. Zwiększone nakłady dotyczyły zgłoszonych przez kopalnie i zakłady - dodatkowych potrzeb: przede wszystkim w zakresie robót
górniczych - wyrobisk poziomych, zadań związanych z modernizacją ZMPW oraz modernizacjami
i zakupami podstawowych maszyn i urządzeń górniczych, w tym głównie obudów
zmechanizowanych i urządzeń transportowych.
Zarząd KW S.A. Uchwałą Nr 1240/2004 z dnia 01.07.2004 r. przyjął zaktualizowaną wielkość
nakładów inwestycyjnych dla KW S.A. na 2004 rok w wysokości ogółem 527 338,6 tys.zł.
Struktura nakładów w zaktualizowanym PI-2004 (stan na grudzień 2004 r.) przedstawiała się
następująco:
Zaktualizowana wartość planowanych nakładów
inwestycyjnych ogółem _________________________ 527 338,6 tys.zł,
z tego:
60
1.9.2.2 Nakłady inwestycyjne poniesione
Na realizowanie programu rzeczowego w Kompanii Węglowej S.A. wykonanie nakładów
inwestycyjnych w 2004 roku wyniosło ogółem _______________ 489 048,3 tys.zł,
tj. 92,7 % planu rocznego;
z tego:
W poniższej zbiorczej tablicy Plan inwestycyjny i wykonanie nakładów KW S.A. w 2004 roku przedstawiono podział planowanych i poniesionych nakładów inwestycyjnych według kierunków
(wraz ze źródłami ich finansowania).
Tablica 19. Plan inwestycyjny i wykonanie nakładów KW S.A. w 2004 r.
tys.zł
Lp.
Wyszczególnienie
Plan
nakładów
Poniesione
nakłady
%
wykonania
planu
(4:3)
1
2
3
4
5
1.
Budownictwo inwestycyjne - razem w tym:
Wyrobiska górnicze - poziome
Wyrobiska górnicze - pionowe
Zakłady przeróbki mechanicznej węgla
Ochrona środowiska
Pozostałe inwestycje
2.
Zakupy gotowych dóbr inwest. - razem w tym:
Obudowy zmechanizowane
Maszyny urabiające
Urządzenia transportowe
Pozostałe zakupy
242 916,6
224 884,7
92,6 %
88 335,8
34 524,2
15 647,3
46 094,5
58 314,8
96 462,0
34 401,6
14 262,7
35 690,0
44 068,4
109,2 %
99,6 %
91,2 %
77,4 %
75,6 %
284 422,0
264 163,6
92,9 %
97 721,3
2 332,4
89 246,6
95 121,7
94 819,0
2 241,9
79 793,4
87 309,3
97,0 %
96,1 %
89,4 %
91,8 %
3.
NAKŁADY INWESTYCYJNE OGÓŁEM (1+2)
527 338,6
489 048,3
92,7 %
4.
Źródła finansowania nakładów - razem w tym:
527 338,6
489 048,3
92,7 %
- środki własne
- dotacja NFOŚ i GW
- inne
525 338,6
2 000,0
-
484 548,3
4 500,0
-
92,2 %
225,0 %
-
Wykonanie nakładów inwestycyjnych uzyskane zostało przy wolniejszym tempie realizacji
programu inwestycyjnego (nie rozpoczynanie w tym okresie niektórych nowych zadań, rezygnacja
z dokonywania niektórych zakupów gotowych dóbr, wydłużenie procedur związanych
z przetargami). Poniesione w 2004 r. nakłady inwestycyjne przeznaczono przede wszystkim na
zadania i obiekty bezpośrednio związane z realizacją zadań produkcyjnych, w tym na wyrobiska
61
górnicze oraz zakupy i modernizacje podstawowych maszyn górniczych. Znacząca część nakładów
inwestycyjnych tj. 19,7 % została poniesiona na wykonywanie wyrobisk górniczych poziomych,
natomiast na wyrobiska górnicze pionowe przeznaczono 7,0 % poniesionych nakładów ogółem.
Poniesione nakłady w ramach zakupów gotowych dóbr dotyczą głównie modernizacji posiadanych
podstawowych maszyn i urządzeń górniczych oraz dostaw nowych jednostek - niezbędnych dla
prawidłowej i bezpiecznej działalności zakładu górniczego. Na modernizacje obudów
zmechanizowanych przeznaczono 19,4 % nakładów ogółem a na urządzenia transportowe
odpowiednio 16,3 %, ponadto nakłady dotyczyły urządzeń przeróbki mechanicznej węgla,
odwadniających, wentylacyjnych, elektroenergetycznych itp.
Poniesione w 2004 r. nakłady w wysokości 94 819,0 tys.zł na obudowy zmechanizowane
dotyczyły w całości modernizacji istniejących obudów zmechanizowanych różnych typów –
ogółem 2 602. sekcje.
W zakresie urządzeń transportowych KW S.A. poniosła nakłady w wielkości 79 793,4 tys.zł.;
z tego:
- na przenośniki zgrzebłowe ścianowe 34 680,1 tys.zł (zakup 7. nowych jednostek
oraz 2. szt. napędów, modernizacja 6. jednostek oraz 1. kpl. napędu),
- na przenośniki zgrzebłowe podścianowe 4 849,5 tys.zł (w tym zakup 3. nowych
jednostek, modernizacja 2. jednostek),
- na przenośniki taśmowe 13 358,4 tys.zł (w tym zakup 10. nowych jednostek oraz
1. szt. napędu, modernizacja 7. jednostek),
- na kolejki spalinowe, ciągniki (z trasami, zestawami transportowymi) do transportu
materiałów i załogi 23 288,0 tys.zł (ogółem 12 nowych jednostek).
Z ważniejszych zakupów dokonanych w 2004 roku wymienić także należy 4 górnicze
urządzenia chłodnicze (przodkowe) o łącznych nakładach w wysokości 1 588,2 tys.zł (ujęte
w kierunku pozostałe zakupy), które przyczyniają się do obniżenia temperatury w wyrobiskach
i poprawiają komfort pracy oraz umożliwiają wydłużenie efektywnego czasu pracy. Podejmowane
w 2004 r. przez kopalnie i zakłady działania związane z poprawą jakości węgla obejmują zarówno
zadania z budownictwa inwestycyjnego (ZPMW, zakład wzbogacania) jak i zakupy maszyn
i urządzeń przeróbczych (w ramach zakupów gotowych dóbr inwestycyjnych). Na ten zakres
poniesione nakłady razem wyniosły 35 916,9 tys.zł.
W tablicy poniżej przedstawiono ważniejsze inwestycje realizowane w 2004 roku przez wybrane
kopalnie i zakłady (w ramach budownictwa inwestycyjnego).
Tablica 20. Ważniejsze inwestycje realizowane w 2004 roku (z budownictwa inwestycyjnego)
Lp.
Kopalnia
1
2
1
Piekary
2
Bolesław Śmiały
3
Knurów
4
Makoszowy
5
Szczygłowice
Inwestycje realizowane inwestycje w 2004 roku
3
-
końcowy etap realizacji przekopu połączeniowego „Piekary-Brzeziny”
poz. 438-415m (zakończenie w 2005 r.),
kontynuacja przebudowy tras transportowych w ZPMW,
kontynuacja budowy poz. 850 m,
transport pionowy szyb Jan III (kontynuacja),
modernizacja ZPMW (kontynuacja),
modernizacja układu technologicznego ZPMW,
transport pionowy szyb III (kontynuacja modernizacji),
modernizacja i rozbudowa flotacji (ZPMW),
selektywne wzbogacanie węgla typ 35.1,
instalacja przemysłowego wykorzystania popiołów lotnych,
62
Lp.
Kopalnia
1
2
6
Piast
Inwestycje realizowane inwestycje w 2004 roku
3
-
7
Ziemowit
8
Halemba
9
Bielszowice
10
Chwałowice
11
Jankowice
-
12
Marcel
-
13
Rydułtowy-Anna
-
-
budowa Zakładu Wzbogacania Miału (kontynuacja),
zabudowa systemu paczkowania węgla wraz z urządzeniami niezbędnymi do przechowywania i dystrybucji,
układ odradowiania na poz. 650 m oraz przesyłu odradowionych wód
słonych do KWK „Piast”,
modernizacja klasyfikacji kontrolnej orzecha i groszku,
modernizacja układu energetycznego powierzchni kopalni,
pompownia głównego odwadniania na poz. 1030 m (kontynuacja),
modernizacja ZPMW (drobnicowa sprzedaż węgla, rozbudowa węzła
klasyfikacji węgla),
budowa układu transportowego kolejkami spalinowymi,
transport pionowy szyb II przedział A (kontynuacja),
kontynuacja budowy poziomów: 565 m, 700 m,
kontynuacja budowy szybu nr 8 - uruchomienie maszyny wyciągowej
i górniczego wyciągu szybowego przedziału wschodniego,
upadowa odstawczo-transport. z powierzchni do poz. 400 m,
modernizacja ZPMW (klasyfikacji wstępnej, załadunku węgla, płuczki
miałowej i ziarnowej na systemie „B”),
wyrobiska związane z połączeniem obydwu kopalń,
rozbudowa komory pomp głównego odwadniania poz. 800 m.
Nakłady inwestycyjne w podziale na poszczególne kopalnie i zakłady Kompanii Węglowej S.A.
ujęto w poniższej tablicy.
63
64
Polzka-Wirek
Bielzzowice
2 122,0
4 693,5
3 250,3
ZI i T
Elektrociepł.
Centrala KW
527 338,6
227,6
ZZM
RAZEM
NAKŁADY
144,5
37 680,0
Rydułtowy-Anna
ZGRI
37 983,0
Marcel
465,0
49 219,5
Jankowice
ZRP
19 090,0
Chwałowice
2,6
11 828,3
39 338,6
Pokój
Anna (m-ce: I-II)
31 097,3
18 358,0
Halemba
40 137,9
9 580,0
50 485,7
Ziemowit
Silezia
Piazt
490,7
13 716,0
Brzezzcze
Janina ( I kw.)
26 430,0
31 000,0
22 340,0
Makozzowy
Szczygłowice
30 237,9
Knurów
Sośnica
10 230,0
Bolezław Śmiały
400,0
Piekary
Bytom II
5 102,4
16 187,8
Centrum
2
15 500,0
1
Bytom III
PLAN
PI-2004
aktualiz.
XII.2004r.
Kopalnia,
Zakład
3 639,2
572,4
19 564,6
-
24 426,9
12 788,9
25 940,3
0,0
0,0
294,6
712,0
3 245,4
0,0
96 462,0
2 959,8
0,0
5 940,7
29,8
5 994,4
8 336,6
1 762,5
2 153,7
5 735,8
10 692,7
17 341,1
7 452,4
16 132,0
32 334,5
1 328,5
-
3,6
2 421,2
5 045,5
5 833,8
24 139,6
6 758,8
1 673,4
19 355,8
2 805,2
3 024,8
1 891,7
2 426,1
3 846,2
-
0,0
11 352,1
4 546,3
912,8
5 067,0
4 226,3
5
wyrobizka
górnicze
poziome
6 637,7
4
a). Razem
(kol. 5 : 9)
489 048,3 224 884,7
853,4
3 702,0
2 112,4
480,2
142,6
461,3
37 884,9
39 309,7
49 222,2
19 265,4
2,6
34 018,9
11 716,8
18 236,0
31 093,5
38 543,7
3 359,5
49 727,2
490,7
9 947,6
33 459,8
20 403,1
22 622,3
20 825,1
8 549,1
136,8
14 576,0
2 281,8
15 623,6
3
Poniezione
nakłady
ogółem na
31.12.
2004 r.
(a+b)
-
-
-
-
-
34 401,6
-
-
-
-
-
-
-
9 710,8
19 589,6
1 493,6
-
-
147,2
-
-
-
-
-
-
147,1
1 392,0
-
25,5
1 895,8
6
308,4
-
31,0
488,9
407,0
14 262,7
-
-
-
-
-
-
-
1 303,8
-
-
-
547,7
-
-
-
851,6
-
195,6
-
-
4 722,4
-
792,7
4 613,6
7
przeróbka
mechan.
węgla
Budownictwo - w tym:
wyrobizka
górnicze
pionowe
-
-
-
-
-
35 690,0
-
1 045,5
-
-
-
-
1 959,9
-
-
-
-
6,5
-
-
-
13 038,3
-
13 489,7
-
-
4 331,7
-
-
1 818,4
8
zadania
proekologiczne
44 068,4
-
2 199,9
712,0
294,6
-
-
4 415,8
1 201,9
1 198,1
1 487,3
-
10 792,5
1 585,5
2 356,1
3 582,1
2 797,3
1 092,7
2 517,2
3,6
641,2
2 150,9
1 673,4
3,2
219,1
226,0
-
489,7
423,9
2 004,4
9
pozoztałe
zadania
z tego:
264 163,6
853,4
456,6
1 400,4
185,6
142,6
461,3
11 944,6
26 520,8
24 795,3
13 324,7
2,6
16 677,8
9 954,3
7 543,3
25 357,7
14 404,1
938,3
17 392,7
487,1
4 113,8
14 104,0
18 729,7
18 776,1
9 473,0
6 123,0
136,8
9 509,0
1 369,0
8 985,9
10
(kol. 11:14)
b). Razem
-
-
94 819,0
-
-
-
-
-
-
1 507,4
18 975,0
14 054,9
5 875,5
-
11 073,0
2 698,4
4 058,8
12 163,5
45,8
-
597,0
-
-
2 282,8
6 330,6
9 638,5
389,3
-
28,5
5 100,0
11
-
-
40,0
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2 241,9
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1 576,9
-
625,0
12
79 793,4
-
-
-
-
-
-
6 670,3
4 316,7
10 474,5
5 779,2
-
349,9
936,8
-
7 549,4
5 965,3
152,8
9 972,1
-
-
4 630,2
8 672,6
-
4 459,2
3 685,9
-
2 224,0
-
3 954,5
13
87 309,3
853,4
456,6
1 400,4
185,6
142,6
461,3
3 766,9
3 229,1
265,9
1 670,0
2,6
5 254,9
4 742,2
3 484,5
5 019,8
8 393,0
785,5
6 783,6
487,1
4 113,8
7 191,0
3 726,5
9 137,6
4 624,5
2 437,1
108,3
2 185,0
1 369,0
5 031,4
14
Zakupy gotowych dóbr - w tym:
obudowy mazzyny
urządz.
pozoztałe
zmechani- urabiatranzporzakupy
jące
zowane
towe
w tys. zł
Tablica 21. Realizacja planu inwestycyjnego w 2004 roku (w podziale na kopalnie i zakłady)
1.9.3 Źródła finansowania działalności inwestycyjnej
Finansowanie inwestycji w 2004 roku ze środków własnych mieściło się w wysokości poziomu
odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych. Wykazane środki NFOŚ i GW dotyczyły
dofinansowania realizowanej w KWK „Ziemowit” inwestycji proekologicznej związanej z ochroną
wód powierzchniowych - Układ odradowiania na poz. 650 m oraz przesyłu odradowionych wód
słonych do KWK „Piast”.
Źródła finansowania poniesionych w 2004 roku nakładów inwestycyjnych:
w ramach odpisów amortyzacyjnych ogółem _______________ 564 664,9 tys.zł,
dotacja NFOŚ i GW w kwocie ____________________________ 4 500,0 tys.zł,
Razem źródła finansowania działalności inwestycyjnej _________ 569 164,9 tys.zł.
Biorąc pod uwagę poniesione nakłady inwestycyjne w wysokości 489 048,3 tys.zł wystąpiła
nadwyżka źródeł finansowania inwestycji w wysokości 80 116,6 tys.zł.
1.9.4 Efekty działalności - przekazywanie zakończonych inwestycji
na majątek trwały
W 2004 roku przekazano na majątek (środki trwałe) zakończone
inwestycje w wysokości ____________________________________ 501 958,2 tys.zł,
z tego:
z budownictwa inwestycyjnego _________________________ 232 047,5 tys.zł,
w tym:
wyrobiska górnicze poziome __________________________ 87 296,6 tys.zł,
wyrobiska górnicze pionowe __________________________ 80 425,0 tys.zł,
z zakupów gotowych dóbr _____________________________ 269 910,7 tys.zł.
Przekazanie na majątek kopalń i zakładów zakończonych w 2004 roku inwestycji przyczynia się
do:
przygotowania frontu eksploatacyjnego,
poprawy jakości produkowanego węgla,
wzrostu mechanizacji pracochłonnych robót, szczególnie w transporcie dołowym,
poprawienia warunków pracy i efektywniejszego wykorzystania czasu pracy,
dostosowania wydajności urządzeń, w szczególności urabiających i transportowych
w ścianach, do zadań produkcyjnych i racjonalizacji frontu eksploatacyjnego (ilości
ścian) – co skutkuje zwiększoną koncentracją wydobycia z jednej ściany.
Wykaz ważniejszych zadań (obiektów) z zakresu budownictwa inwestycyjnego przekazanych na
majątek w 2004 roku przedstawia poniższa tablica.
65
Tablica 22. Ważniejsze zadania (obiekty) przekazane na majątek w 2004 r. (z budownictwa inwest.)
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
Wartość
(tys.zł)
3
ZG Bytom III
1.
Modernizacja systemu głównego odwadniania na powierzchni
1 687,5
ZG Centrum
2.
Budowa rurociągu Dn 300 głównego odwadniania (szyb Budryk)
1 104,5
ZG Piekary
3.
Odstawa kamienia transportem samochodowym z budynku płuczki
1 881,0
KWK Knurów
4.
Wentylacja kopalni szyb V (obiekty budowlane i urządzenia energetyczne
stacji wentylatorów 2 x WPK 5.0 szyb Bojków
5 981,8
5.
Zakładowa oczyszczalnia ścieków
5 216,0
KWK Szczygłowice
6.
Modernizacja ZPMW - selektywne wzbogacanie węgla typ 35.1 oraz
modernizacja i rozbudowa flotacji (modernizacja pras filtracyjnych)
2 082,0
7.
Ochrona powierzchni ziemi (bud. przepompowni na zalewisku W-35)
3 162,0
8.
Instalacja (UTEX)przemysłowego wykorzystania popiołów lotnych
(otwór z powierzchni do poz. 650m, dwa chodniki dojściowe poz. 450m
i 650m, rurociągi na powierzchni, przyłącza medialne)
2 224,6
KWK Piazt
9.
Stacja uzdatniania wody
2 142,2
10.
Budowa rurociągu głównego odwadniania - szyb I
3 043,4
KWK Silezia
11.
Budowa rurociągu głównego odwadniania - szyb 3
1 314,0
KWK Ziemowit
12.
Modernizacja klasyfikacji kontrolnej orzecha i groszku
2 627,6
13.
Układ odradowiania na poz. 650 oraz przesyłu odradowionych wód słonych
do KWK Piast
4 262,5
KWK Bielzzowice
14.
Budowa odstawy głównej taśmowej z poz. 840 do 1000 m
3 912,1
KWK Chwałowice
15.
Szyb II przedział A (uruchomienie szybu II przedział A do poz. 550m
w zakresie jazdy ludzi)
16 094,3
KWK Jankowice
16.
Kontynuacja budowy szybu nr 8 (maszyna wyciągowa, obieg wozów poz.
565m, wieża szybowa, górniczy wyciąg szybowy przedziału wschodniego.
66
57 535,4
2.
DANE EKONOMICZNO-FINANSOWE
2.1
Omówienie struktury kosztów w układzie rodzajowym za rok sprawozdawczy
i poprzedni z podaniem przyczyn ewentualnych zmian udziału poszczególnych
kosztów
W Kompanii Węglowej S.A koszty rodzajowe w okresie styczeń-grudzień 2004 r. osiągnęły
wielkość 8 534 562,4 tys.zł.
W obrębie kosztów można wyróżnić 3 grupy, tj.:
1. Koszty osobowe ........................................................4 619 364,3 tys.zł tj. 54,1 %,
2. Koszty materialnego zabezpieczenia produkcji .........3 110 379,7 tys.zł tj. 36,5 %,
3. Koszty o charakterze opłat i podatków .........................804 818,4 tys.zł tj. 9,4 %.
Analizując strukturę rodzajową kosztów należy zauważyć, że największą pozycję stanowią
koszty osobowe, obejmujące: wynagrodzenia – 3 603 182,1 tys.zł, narzuty od wynagrodzeń –
763 671,1 tys.zł oraz świadczenia na rzecz pracowników 252 511,0 tys.zł (tj. odpis na ZFŚS, posiłki
regeneracyjne, koszty szkoleń itp.). Na uwagę zasługuje fakt, że w wyniku prowadzonej
restrukturyzacji zatrudnienia udział kosztów osobowych spadł z 57,36 % w 2003 r. do 54,13 %
w 2004 r.
W grupie kosztów materialnego zabezpieczenia produkcji największą pozycję stanowią: koszty
usług obcych 1 419 407,4 tys. zł oraz koszty zużycia materiałów 1 234 550,7 tys.zł. Koszty zużycia
materiałów w 2004 r. charakteryzowały się największą dynamiką, co wynikało ze wzrostu cen
wyrobów stalowych w kraju i na rynkach światowych (wzrost udziału z 11,47 % w 2003 r. do
14,58 w 2004 r.). Wzrost wynika również z faktu zwiększenia średniego dziennego wydobycia
z 1 ściany, intensyfikacji robót przygotowawczych, pogorszenia się warunków górniczo –
geologicznych oraz z konieczności odbudowy frontu eksploatacyjnego i zachowania
bezpieczeństwa pracy w kopalniach. Koszty związane z zużyciem energii, jej dystrybucją oraz
przesyłem wynoszą 360 468,6 tys.zł.
Nakłady poniesione na usługi obce stanowią 45,63 % udziału w kosztach materialnego
zabezpieczenia produkcji, w szczególności obejmują:
usługi remontowe ..................................................276 816,1 tys.zł,
usługi transportowe ..............................................258 720,8 tys.zł,
usługi wynajmu maszyn i urządzeń ......................145 756,9 tys.zł.
Nakłady związane z podatkami i opłatami wyniosły w 2004 r. 804 818,4 tys.zł. W tej grupie
kosztów największą pozycję stanowi amortyzacja w wysokości 565 091,4 tys.zł uwzględniająca
skutki przeszacowania wartości przejętego od spółek węglowych majątku. Ponadto grupa podatków
i opłat obejmuje opłaty za eksploatację złoża tj. 1,8 zł/tonę wydobytego węgla (91 231,4 tys.zł),
podatek od nieruchomości (55 916,3 tys.zł), opłaty związane z ochroną środowiska oraz pozostałe
opłaty i podatki. Wzrost udziału kosztów pozostałych wynika ze zmiany ewidencji kosztów szkód
górniczych (2003 r. pozostała działalność operacyjna).
67
Tablica 23. Koszty rodzajowe w podziale na główne grupy
Lp.
Konto
1
430, 440, 441
b
c
d
3
Koszty osobowe
Koszty materialnego
zabezpieczenia produkcji
2
a
Struktura %
Struktura %
1.01.2004r. Danego
Danego
31.12.2004r.
Ogółem
Ogółem
kosztu
kosztu
4 519 390 108,00
x
57,36 4 619 364 250,00
x
54,13
1.02.2003r. 31.12.2003r.
Treść
411
419, 423-200,
423-201
420, 421, 422,
423-180-199
459
400, 450
2 579 734 166,00
100,00
32,74 3 110 379 697,00
99,99
36,44
- zużycie materiałów
904 883 837,00
35,08
11,49 1 234 550 689,00
39,69
14,47
- zużycie energii
337 279 429,00
13,07
360 468 622,00
11,59
4,22
1 298 714 553,00
50,34
16,48 1 419 407 368,00
45,63
16,63
38 856 347,00
779 237 867,00
1,51
x
3,08
x
1,12
9,43
- usługi obce
- pozostałe
Podatki i opłaty
RAZEM
7 878 362 141,00
4,28
0,49
9,90
x
95 953 018,00
804 818 418,00
100,00 8 534 562 365,00
x
100,00
Struktura kosztów Kompanii Węglowej S.A.
w 2003 i 2004 roku
70,00
54,13
60,00
50,00
36,44
40,00
30,00
57,36
20,00
32,74
9,43
10,00
9,90
0,00
Koszty osobowe
Koszty MZP
2003r.
Podatki i opłaty
2004r.
Wykres 8. Struktura kosztów rodzajowych ogółem Kompanii Węglowej S.A. w 2003 i 2004 roku.
18,00
16,00
Struktura kosztów materialnego zabezpieczenia
produkcji Kompanii Węglowej S.A.
w 2003 i 2004 roku
16,63
14,47
14,00
12,00
10,00
16,48
8,00
6,00
11,49
4,22
4,00
1,12
4,28
2,00
0,49
0,00
Materiały
Energia
2003r.
Usługi obce
Pozostałe
2004r.
Wykres 9. Struktura kosztów materialnego zabezpieczenia produkcji
Kompanii Węglowej S.A. w 2003 i 2004 roku.
68
69
11
a
b
c
d
e
12
10
9
5
6
7
8
7 878 362 141,00
RAZEM
252 667 093,00
742 328 510,00
243 553 546,00
233 421 113,00
514 366 306,00
3 524 394 505,00
60 279 546,00
215 251 645,00
46 972 603,00
86 653 815,00
14 128 920,00
46 004 255,00
21 492 052,00
38 856 347,00
- pozostałe usługi
3 032 369,00
13 443 469,00
563 986 222,00
904 883 837,00
337 279 429,00
307 373 588,00
124 184 567,00
70 614 865,00
15 404 769,00
20 414 003,00
3
1.02.2003r. 31.12.2003r.
0,04
0,77
0,99
19,61
x
100,00
21,82
40,26
6,56
21,37
9,99
x
x
x
100,01
2,73
0,60
1,10
0,18
0,58
0,27
0,50
3,21
9,42
3,09
2,96
6,53
44,74
0,17
4,37
0,00
x
0,00
0,00
7,16
11,49
4,28
3,90
1,58
0,90
0,20
0,26
5
x
x
-0,01
99,99
40,40
22,97
5,01
6,64
4
Danego
Ogółem
kosztu
Struktura %
Koszty w układzie rodzajowym
Usługi remontowe, w tym:
Usługi transportowe
Pozostałe usługi, w tym:
Wynagrodzenia, w tym:
- Ubezpieczenia społeczne,
440
Fundusz Pracy i FGŚP
- Odpisy na ZFŚPr.,
441
posiłki regeneracyjne, inne
450
- Podatki i opłaty, w tym:
450-250
- podatek od nieruchomości
450-251
- opłaty za eksploatację złoża
450252
- opłaty na rzecz ochrony środowiska
450-253
- PFRON
450-254 do 261 - pozostałe
459
- Pozostałe koszty
420-141
420-139-140,
142, 149
421
422
423
430
f
g
420-138
e
Amortyzacja
Zużycie materiałów
Zużycie energii
Usługi obce, w tym:
- usługi kombajnów i innych maszyn
- usługi wiertniczo - górnicze
- usługi odmetanowania
- usługi zwałowania
- usługi rekultywacji i innych robót
specjalistycznych
- usługi likwidacji szkód górniczych
2
1
400
411
419
420
420-130 do 134
420-135
420-136
420-137
0
Treść
Konto
1
2
3
4
a
b
c
d
Lp.
8 534 562 365,00
239 726 999,00
55 916 310,00
91 231 394,00
15 506 502,00
47 346 395,00
29 726 398,00
95 953 018,00
252 511 047,00
763 671 142,00
276 816 090,00
258 720 760,00
457 819 630,00
3 603 182 061,00
73 308 586,00
71 342 905,00
565 091 419,00
1 234 550 689,00
360 468 622,00
426 050 888,00
145 756 923,00
90 621 146,00
17 570 203,00
27 451 125,00
6
1.01.2004r. 31.12.2004r.
0,00
0,00
0,00
x
100,00
23,32
38,06
6,47
19,75
12,40
x
x
x
x
17,21
16,75
0,00
0,00
100,00
34,21
21,27
4,12
6,44
x
x
7
Danego
kosztu
100,00
2,81
0,66
1,07
0,18
0,55
0,35
1,13
2,96
8,95
3,24
3,03
5,36
42,22
0,86
0,84
0,00
6,62
14,47
4,22
4,99
1,71
1,06
0,21
0,32
8
Ogółem
Struktura %
9
-0,01
0,08
0,06
-0,03
0,00
-0,03
0,08
0,63
-0,25
-0,47
0,15
0,07
-1,17
-2,52
0,09
0,80
-0,17
-0,54
2,98
-0,06
1,09
0,13
0,16
0,01
0,06
Różnica
8-5
-0,01
2,93
10,00
-2,73
0,00
-5,17
29,63
126,00
-7,79
-4,99
4,85
2,36
-17,92
-5,63
11,69
2 000,00
-100,00
-7,54
25,94
-1,40
27,95
8,23
17,78
5,00
23,08
10
Wzrost +
Spadek o %
8/5
Tablica 24. Koszty rodzajowe
2.2
Omówienie pkt. 2.9. i 2.10. dodatkowych informacji i objaśnień,
tj. wyszczególnienie strat i zysków nadzwyczajnych z uwzględnieniem skutków
restrukturyzacji finansowych (m.in. podanie przyczyn strat/zysków)
Tablica 25. Straty i zyski nadzwyczajne w 2004 roku
Zyski
nadzwyczajne
zł
Wyszczególnienie
1
2
Szkody w składnikach majątkowych będące
skutkiem zdarzeń losowych
Straty
nadzwyczajne
zł
3
10 370,22
7 125,80
Straty związane z postępowaniem układowym
i ugodowym – umorzenie należności
0,00
9 239,71
Dodatkowe koszty związane z usuwaniem
skutków zdarzeń losowych (KWK Bielszowice,
Jankowie, Brzeszcze)
0,00
192 033,57
10 370,22
208 399,08
Razem
W 2004 r. dokonano zmiany kwalifikacji operacji gospodarczych zaliczanych do strat i zysków
nadzwyczajnych. Wszystkie operacje dotyczące ogólnego ryzyka związanego z prowadzoną
działalnością prezentowane są w pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych.
2.3
Omówienie poręczeń i gwarancji udzielonych przez Spółkę m.in.
„zagrożonych”, kwestie związane z przekroczeniem limitów określonych
w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach
udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 1997 r.
Nr 79, poz. 484 ze zm.)
Spółka nie udzielała poręczeń ani gwarancji, które byłyby zagrożone. Na dzień 31.12.2004 r.
jako zobowiązania warunkowe w księgach rachunkowych ujęto zobowiązania z tytułu poręczeń
wekslowych w kwocie 26,9 mln zł, z tego:
złożonych do firmy Famur S.A. jako zabezpieczenie realizacji umów dzierżawy,
remontowych i serwisowych zawartych przez Kompanię Węglową S.A na kwotę
7,7 mln zł,
złożonych do NFOŚiGW jako zabezpieczenie umowy dotacji z dnia 26.04.2004r na
kwotę 19,2 mln zł.
70
2.4
Wykaz należności
Tablica 26. Wykaz należności od jednostek powiązanych przeterminowanych
wg okresu przeterminowania
Kwota
w zł
Okres przeterminowania
1
Udział
%
2
Należności brutto przeterminowane do 3. m-cy
Należności brutto przeterminowane powyżej 3. do 6. m-cy
Należności brutto przeterminowane powyżej 12. m-cy
RAZEM należności brutto przeterminowane
3
21 602 100,41
32 819 712,56
123 187 908,01
7 380 270,23
184 989 991,21
11,7 %
17,7 %
66,6 %
4,0 %
100 %
Na należności przeterminowane powyżej 12. miesięcy utworzono 100 % odpis aktualizujący.
Tablica 27. Wykaz należności od jednostek pozostałych przeterminowanych
wg okresu przeterminowania
Kwota
w zł
Okres przeterminowania
1
Udział
%
2
Należności brutto przeterminowane do 3. m-cy
Należności brutto przeterminowane powyżej 12. m-cy
RAZEM należności brutto przeterminowane
3
48 708 097,50
49 907 438,79
59 601 781,80
281 649 045,48
439 866 363,57
11,1 %
11,3 %
13,5 %
64,1 %
100 %
Na należności przeterminowane powyżej 12. miesięcy utworzono odpis aktualizujący
w wysokości 255 704 973,68 zł, pozostała kwota należności przeterminowanych powyżej
12. miesięcy w wysokości 25 944 071,80 zł dotyczy przede wszystkim rozrachunków
z BSRK Sp. z o.o. wobec której trwają negocjacje o zawarcie stosownego porozumienia.
Tablica 28. Udział należności spornych w należnościach ogółem
Kwota
w zł
Należności
1
2
Należności ogółem, w tym:
- należności długoterminowe
- należności krótkoterminowe
71
Udział
%
3
873 043 042,06
100 %
1 106 573,30
0,1 %
871 936 468,76
99,9 %
2.5
Zobowiązania (bez funduszy specjalnych), w tym przeterminowane
z uwzględnieniem zobowiązań wobec budżetu z poszczególnych tytułów:
Zobowiązania ogółem ____________________________________ 4 969 001 170,77 zł,
w tym:
zobowiązania długoterminowe _________________________ 1 962 239 784,61 zł,
zobowiązania krótkoterminowe_________________________ 3 006 761 386,16 zł.
Zobowiązania przeterminowane ____________________________ 734 906 563,58 zł,
(stanowią 14,8 % zobowiązań ogółem)
w tym:
Zobowiązania przeterminowane wobec budżetu ______________ 285 835 100,97 zł,
(22,7 % zobowiązań wobec budżetu)
1).
2).
w tym:
Podatek od towarów i usług VAT przejęty po BSW S.A.___________ 3 089,96 zł,
Koszty egzekucyjne od zobowiązań
podatkowych przejęte po BSW S.A. _______________________ 4 765 852,82 zł,
(1,7 % zobowiązań przeterminowanych wobec budżetu),
3).
Podatek od nieruchomości ____________________________ 149 396 886,83 zł,
4).
Podatek rolny i leśny _____________________________________ 520 231,48 zł,
5).
Opłata eksploatacyjna ________________________________ 130 918 605,93 zł,
6).
Opłata za wyłączenie gruntów leśnych i rolnych ________________ 10 943,73 zł,
7).
Podatek od środków transportowych __________________________ 1 730,90 zł,
8).
Pozostałe zobowiązania __________________________________ 217 759,32 zł.
Wszystkie przeterminowane zobowiązania wobec budżetu dotyczą zobowiązań przejętych ze
spółek węglowych.
Biuro Finanzów
2.6
Korzystanie z kredytów bankowych w ciągu roku
Kompania Węglowa S.A. w 2004 roku w ramach przyznanych limitów pożyczek bankowych
w Banku Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna tj.
od 24.12.2003 r. do 01.04.2004 r. limit 300,0 mln zł,
72
► od 02.04.2004 r. do 23.12.2004 r. limit 100,0 mln zł,
uruchomiła pożyczki na łączną kwotę 2 419,7 mln zł ponosząc przy tym koszty ich obsługi
w wysokości 5,1 mln zł.
Tablica 29. Pożyczki bankowe zaciągnięte przez Kompanię Węglową S.A. w roku 2004
Lp.
Kwota pożyczki
zł
Koszty pożyczki
zł
1
2
3
0
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
49 891,89
100 000 000,00
28 000 000,00
26 300 000,00
62 848 141,00
98 019 000,00
50 017 000,00
56 900 000,00
42 200 000,00
65 360 000,00
130 750 000,00
44 693 000,00
41 100 000,00
5 200 000,00
2 885 000,00
4 640 000,00
13 430 000,00
10 680 000,00
19 100 000,00
6 000 000,00
100 000 000,00
3 000 000,00
27 220 000,00
65 060 000,00
10 700 000,00
12 308 000,00
4 880 000,00
11 780 000,00
7 079 000,00
28 420 000,00
1 313 000,00
6 147 000,00
70 000 000,00
27 761 000,00
15 000 000,00
27 000 000,00
43 373 000,00
57 614 000,00
10 790 000,00
100 000 000,00
82 005 000,00
37 750 000,00
80 400 000,00
5 172,88
20 653,65
45 300,61
209 442,46
357 288,51
192 636,89
183 216,56
147 282,61
251 458,35
565 101,45
191 644,73
236 220,53
31 966,24
17 618,26
22 690,23
58 687,26
47 683,82
104 700,68
33 560,55
505 913,23
14 664,66
133 057,32
260 649,97
37 570,19
34 388,22
11 920,57
26 790,63
14 825,17
44 708,94
1 836,04
7 519,55
71 468,88
0,00
37 627,40
47 463,29
137 534,46
94 965,49
3 955,35
118 332,17
49 476,63
32 579,65
35 343,69
73
Data
zaciągnięcia
Okres
spłaty
4
5
Odsetki od pożyczki
zaciągniętej w 2003 r.
08.01.2004 r.
12.01.2004 r.
14.01.2004 r.
15.01.2004 r.
19.01.2004 r.
20.01.2004 r.
26.01.2004 r.
30.01.2004 r.
09.02.2004 r.
12.02.2004 r.
16.02.2004 r.
17.02.2004 r.
19.02.2004 r.
20.02.2004 r.
27.02.2004 r.
01.03.2004 r.
02.03.2004 r.
04.03.2004 r.
05.03.2004 r.
09.03.2004 r.
10.03.2004 r.
10.03.2004 r.
15.03.2004 r.
18.03.2004 r.
22.03.2004 r.
24.03.2004 r.
25.03.2004 r.
26.03.2004 r.
29.03.2004 r.
30.03.2004 r.
31.03.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
08.04.2004 r.
13.04.2004 r.
15.04.2004 r.
26.04.2004 r.
04.05.2004 r.
07.05.2004 r.
17.05.2004 r.
20.05.2004 r.
25.05.2004 r.
06.01.2004 r.
09.01.2004 r.
23.01.2004 r.
28.01.2004 r.
06.02.2004 r.
09.02.2004 r.
12.02.2004 r.
16.02.2004 r.
27.02.2004 r.
06.03.2004 r.
09.03.2004 r.
17.03.2004 r.
25.03.2004 r.
26.03.2004 r.
26.03.2004 r.
26.03.2004 r.
26.03.2004 r.
30.03.2004 r.
06.04.2004 r.
06.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
07.04.2004 r.
22.04.2004 r.
07.04.2004 r.
22.04.2004 r.
23.04.2004 r.
04.05.2004 r.
06.05.2004 r.
06.05.2004 r.
19.05.2004 r.
24.05.2004 r.
26.05.2004 r.
31.05.2004 r.
Lp.
1
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
Razem :
Kwota pożyczki
zł
Koszty pożyczki
zł
2
3
55 000 000,00
22 000 000,00
68 000 000,00
24 000 000,00
79 980 000,00
24 000 000,00
26 000 000,00
24 000 000,00
10 000 000,00
11 000 000,00
98 000 000,00
25 000 000,00
90 000 000,00
25 000 000,00
100 000 000,00
60 000 000,00
15 000 000,00
25 000 000,00
2 419 702 141,00
Prowizja
Razem :
9 249,78
14 572,16
24 615,00
3 645,93
34 201,94
2 350,33
4 920,84
8 486,56
5 419,18
4 053,42
15 707,21
7 054,78
37 143,22
6 607,23
2 799,59
6 178,11
0,00
3 610,13
4 685 425,07
450 000,00
5 135 425,07
Data
zaciągnięcia
Okres
spłaty
4
5
31.05.2004 r.
31.05.2004 r.
08.06.2004 r.
14.06.2004 r.
15.06.2004 r.
21.06.2004 r.
25.06.2004 r.
28.06.2004 r.
29.06.2004 r.
30.06.2004 r.
08.07.2004 r.
12.07.2004 r.
15.07.2004 r.
20.07.2004 r.
26.07.2004 r.
09.08.2004 r.
10.08.2004 r.
16.08.2004 r.
-
03.06.2004 r.
04.06.2004 r.
14.06.2004 r.
16.06.2004 r.
21.06.2004 r.
22.06.2004 r.
28.06.2004 r.
02.07.2004 r.
02.07.2004 r.
02.07.2004 r.
13.07.2004 r.
14.07.2004 r.
20.07.2004 r.
22.07.2004 r.
27.07.2004 r.
10.08.2004 r.
10.08.2004 r.
17.08.2004 r.
02.04.2004 r.
W okresie od 23.12.2003 r. do 01.04.2004 r. zabezpieczeniem spłaty udzielonych przez Polską
Kasę Oszczędności Bank Polski S.A. pożyczek lombardowych w ramach limitu ustalonego do
wysokości nie przekraczającej 300 000 000,00 zł, był Sądowy zastaw rejestrowy na 27 250 000 szt.
akcji Telekomunikacji Polskiej S.A. Na powyższe zabezpieczenie spłaty udzielonych pożyczek
Kompania Węgłowa S.A. w dniu 23.12.2003 r., uzyskała zgodę Ministra Skarbu Państwa.
W okresie od 02.04.2004 r. aneksowano umowę pożyczki i ustalono nowy limit 100 mln zł.
W związku z powyższym nie wystąpiły przesłanki do zastosowania regulacji do ustanowionych
prawnych zabezpieczeń wyżej wymienionego finansowania określonych w: art. 5a ustawy
z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa
(Dz. U. z 1996 r. Nr 106, poz. 493 ze zm.) oraz art. 393 pkt 3 k.s.h.
Biuro Organizacji
2.7
Wyszczególnienie z uzasadnieniem przekazanych przez Spółkę darowizn wraz
z informacją czy Rada Nadzorcza wyrażała na nie zgodę
Kompania Węglowa S.A. w roku 2004 będąc w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego nie
przekazywała darowizn zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r.
„o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy”
(Dz. U. Nr 213 poz. 1800).
74
Biuro Finanzów
2.8
Omówienie instrumentów finansowych w zakresie:
2.8.1 Ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów
środków pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na jakie
narażona jest spółka
Ryzyko cenowe
Ryzyko cenowe określane jest jako:
ryzyko walutowe,
ryzyko stopy procentowej,
ryzyko rynkowe.
Ryzyko walutowe
Kompania Węglowa S.A. nie utrzymuje istotnego niedopasowania aktywów i pasywów w tym
zakresie. Zasadniczo walutą zawieranych kontraktów handlowych jest złoty. Kompania nie
zaciągała zobowiązań kredytowych w walutach obcych.
Ryzyko stopy procentowej
KW S.A. narażona jest na ryzyko zmiany krótkoterminowych stóp procentowych zadłużenia
o zmiennym oprocentowaniu.
Ryzyko zmian ceny towarów
Podstawowe ryzyko wynika z corocznych sezonowych zmian koniunktury. Kompania
Węglowa S.A. zawiera umowy sprzedaży węgla ze znaczącymi odbiorcami na okresy minimum
roczne.
Ryzyko kredytowe
Kompania Węglowa S.A. narażona jest na ryzyko kredytowe związane z obszarami:
wiarygodności kredytowej klientów, z którymi zawierane są umowy sprzedaży
produktów,
wiarygodnością kredytową podmiotów, których papiery wartościowe nabywa.
Dla ograniczenia na ryzyka kredytowego związanego z wiarygodnością kredytową klientów
w KW S.A. są stosowane procedury jej oceny, przyjmowania odpowiednich zabezpieczeń
transakcji sprzedaży oraz bieżący monitoring w tym zakresie.
Ryzyko kredytowe związane z wiarygodnością kredytową podmiotów, których papiery
wartościowe nabywa Kompania Węglowa S.A. jest ograniczane przez lokowanie krótkoterminowo
wolnych środków pieniężnych okresowo przed znacznymi wydatkami w bony skarbowe.
Ryzyko płynności
Ryzyko płynności ograniczone jest przez stosowane procedury monitoringu i raportowania stanu
dostępnych środków pieniężnych oraz przewidywanych wpływów i wydatków. Źródła wpływów są
zdywersyfikowane poprzez współpracę z wieloma kontrahentami i ograniczenie sprzedaży przez
pośredników.
75
Ponadto KW S.A. posiada otwarte źródło finansowania na okresy roczne, w formie pożyczki
bankowej, jak również korzysta z kredytu kupieckiego.
2.8.2 Przyjętych przez spółkę celów i metod zarządzania ryzykiem finansowym,
łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów planowanych
transakcji, dla których stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń.
Kompania Węglowa S.A. realizuje szeroki proces restrukturyzacji dla uzyskania:
płynności finansowej i oddłużenia spółki,
dodatniego wyniku finansowego.
W KW S.A. dla ograniczenia ryzyka finansowego realizowane jest zarządzanie aktywami
i pasywami. W tym zakresie działa Komisja Zarządzania Aktywami i Pasywami ALCO, która pełni
funkcje opiniodawcze dla Zarządu Kompanii.
Zarządzanie należnościami funkcjonuje w oparciu o:
Regulamin Sprzedaży Węgla KW S.A.,
Regulamin Windykacji i Restrukturyzacji Należności KW S.A.
Kompania Węglowa S.A. nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń.
Biuro Controllingu Strategicznego i Zarządzania Informatycznego
3.
PRZEWIDYWANE KIERUNKI ROZWOJU SPÓŁKI
3.1
Przedstawienie kierunków rozwoju ze wskazaniem zagrożeń i ryzyka, jakie
mogą wystąpić w Spółce – analiza SWOT
MOCNE STRONY
1.
2.
Występowanie zasobów węgla koksującego, w tym typu 35.
Doświadczenie w procesach projektowania i wdrażania zmian organizacyjnych oraz
wdrażania informatycznych systemów aplikacyjnych.
3. Stabilność wpływów gotówkowych wynikająca z uporządkowania rynku węgla.
4. Możliwość wykorzystania zasobów w rejonach przygranicznych kopalń oraz w filarach
ochronnych likwidowanych szybów.
5. Szeroki asortyment produkcji, wynikający zarówno z różnorodności typów
wydobywanego węgla jak również możliwości jego wzbogacania, a w konsekwencji
opanowania szerokiego sektora rynku.
6. Doświadczona i wykwalifikowana kadra.
7. Gospodarcze zagospodarowanie ok. 98 % wytworzonych odpadów pogórniczych.
8. Posiadanie spółek córek jako potencjału gospodarczego w zakresie usług
specjalistycznych.
9. Efekt synergii połączonych jednostek organizacyjnych wchodzących w skład Kompanii,
wielkość organizacji, efekt skali.
10. Dominujący udział w rynku krajowym, sięgający 49 %.
11. Przystąpienie do wdrożenia ISO 14000 jako systemu organizacji zarządzania ochroną
środowiska.
76
12. Znaczne zasoby węgla w obszarach nadania zapewniające założone wydobycie, co
najmniej przez 20 lat.
13. Realizacja zadań i inwestycji proekologicznych.
14. Warunki eksploatacyjne umożliwiające ujednolicenie techniki i technologii wybierania.
15. Wdrożenie i stosowanie Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z wymaganiami
normy PN-EN ISO 9001:2001.
SŁABE STRONY
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Konieczność udostępnienia nowych poziomów i rejonów dla wydobycia węgla
charakteryzującego się wysoką jakością.
Brak motywacyjnego systemu wynagradzania.
Nadmierne zdolności produkcyjne.
Wysoki udział kosztów stałych w kosztach produkcji węgla.
Słaba płynność finansowa spowodowana głównie poziomem zobowiązań przejętych
zgodnie z ustawą z 28.11.2003 r.
Rozbudowana struktura przestrzenna kopalń.
Brak możliwości spłaty zobowiązań przejętych objętych restrukturyzacją finansową ze
środków własnych.
Wysoki stopień dekapitalizacji majątku trwałego.
Pogarszanie się warunków górniczo-geologicznych i eksploatacja w warunkach
zwiększonych zagrożeń naturalnych.
Ograniczenie zakresu rzeczowego inwestycji do utrzymujących zdolność produkcyjną
i proekologicznych, realizowanych w stopniu niewystarczającym do potrzeb.
Niedostateczne zmechanizowanie robót pomocniczych oraz transportu.
Proces produkcyjny charakteryzujący się niekorzystnym oddziaływaniem na
środowisko.
Stosunkowo niska jakość węgli energetycznych.
Eksploatacja części zasobów pod silnie zurbanizowanymi obszarami.
Niekorzystna struktura wiekowa oraz relacja zatrudnienia dół-powierzchnia.
Brak jednolitego modelu informatycznego oraz wewnętrznej sieci łączności
zapewniających efektywne zarządzanie Kompanią Węglową S.A.
Zarządzanie w oparciu o jednostki organizacyjne o zróżnicowanej i silnie utrwalonej
strukturze.
Trudno zbywalne pozaprodukcyjne rzeczowe aktywa trwałe.
Trudności w windykacji należności przejętych i nabytych.
Niska ocena wiarygodności branży w otoczeniu.
Niedostateczne wprowadzanie nowoczesnych metod zarządzania (np. zarządzanie
projektami, zarządzanie wartością firmy, etc.).
Nieuporządkowany stan prawny części nieruchomości oraz obciążenia hipoteczne na
nieruchomościach przeznaczonych do zbycia, zabezpieczających wierzytelności ZUS,
których spłata została rozłożona na lata 2005-2010.
77
SZANSE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Otrzymanie dokapitalizowania w wielkości zgodnej z przyjętym Programem
Rządowym oraz możliwość skorzystania z pomocy publicznej.
Prognozowana wysoka koniunktura na węgiel.
Ożywienie gospodarcze kraju.
Redukcja zadłużenia w wyniku prowadzonego procesu restrukturyzacji finansowej.
Poprawa oceny kondycji finansowej Kompanii przez instytucje finansowe gwarantujące
łatwiejszy dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania.
Możliwość zakupu energii elektrycznej dla kopalń KW S.A. na zasadach rynkowych.
Możliwość stworzenia własnej sieci dystrybucji węgla i składów opałowych.
Rozwój narzędzi i systemów informatycznych do systemów organizacji i obiegu
informacji, w szczególności klasy Business Inteligence.
Bieżąca realizacja zadań i inwestycji proekologicznych, skutkujących poprawą stanu
środowiska.
Postęp techniczny umożliwiający zwiększenie koncentracji oraz bezpieczeństwa
wydobycia.
Wdrażanie i realizacja programów aktywizujących gospodarczo tereny gmin
górniczych, pomoc europejskich funduszy strukturalnych poprzez spółki powiązane
kapitałowo z Kompanią Węglową S.A.
Korzystna renta geograficzna w stosunku do wielu dużych odbiorców węgla zarówno
koksowego jak i energetycznego.
Mechanizmy ustawowe dające możliwość dobrowolnego skorzystania z emerytur,
świadczeń górniczych dla pracowników zatrudnionych pod ziemią oraz instrumentów
osłonowych i aktywizująco-adaptacyjnych dla pracowników powierzchni do końca
2006 r. oraz począwszy od 2007 r. z emerytur pomostowych.
Koordynacja zewnętrzna łańcucha wartości dostawcy-firma-dystrybutorzy.
Prywatyzacja - pozyskanie środków finansowych na rozwój i planowane inwestycje.
Stabilizacja znaczenia węgla kamiennego w bilansie energetycznym kraju.
Zwiększone zainteresowanie inwestorów realizacją inwestycji na obszarze Aglomeracji
Śląskiej w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i jej położeniem
geograficznym.
ZAGROŻENIA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Brak prognozowanego dokapitalizowania, wstrzymanie czy ograniczenia planowanej
pomocy publicznej.
Wzmożona windykacja komornicza zobowiązań restrukturyzowanych objętych
ugodami w sytuacji braku dokapitalizowania czy wstrzymania dotacji.
Niska ocena wiarygodności branży w rankingach instytucji finansowych.
Uzależnienie możliwości prowadzenia eksploatacji od ustaleń Miejscowych Planów
Zagospodarowania Przestrzennego.
Niekorzystne ekonomicznie zmiany przepisów wynikających z Prawa Górniczego
i Geologicznego.
Zaostrzenie przepisów w zakresie ochrony środowiska.
Niekorzystne zmiany w przepisach emerytalnych.
78
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Niestabilność otoczenia - wrażliwość na zmiany cen, koniunkturę na rynkach
światowych, tempo wzrostu PKB, różnice kursowe walut.
Wypieranie węgla kamiennego przez alternatywne nośniki energii.
Konkurencja ze strony krajowych i zagranicznych producentów węgla kamiennego.
Niewystarczające zaangażowanie władz regionalnych w procesach tworzenia nowych
miejsc pracy.
Silny opór społeczny przy wprowadzaniu zmian - silna bariera wyjścia.
Ograniczenie swobody kształtowania modelu organizacji i zarządzania przez decyzje
administracyjne.
Niekorzystne rozwiązania systemowe mające wpływ na sprawność zarządzania,
np. formalizm Prawa Zamówień Publicznych.
Długotrwałość i kosztowność czynności oraz procedur formalnych stosowanych przy
porządkowaniu stanów geodezyjnych i prawnych nieruchomości.
Stanowisko gmin górniczych w zakresie dotyczącym zawiązywania spółek
kapitałowych z Kompanią Węglową S.A.
Ograniczony rynek w zakresie specjalistycznych usług górniczych oraz krajowych
producentów maszyn i urządzeń.
Wprowadzenie akcyzy na węgiel.
Ograniczenie możliwości wydobycia zasobów zalegających w rejonie autostrad A-1
i A-4
Ustawowe ograniczenia obejmujące zasady i warunki zbywania niektórych rzeczowych
aktywów trwałych (mieszkania zakładowe).
Biuro Ekonomiki
3.2
Możliwości rozwoju przewidywanej sytuacji finansowej w 2005 roku
Podstawą przyszłego sukcesu i osiągnięcia celów restrukturyzacji będzie konsekwentna
realizacja działań we wszystkich obszarach działalności Kompanii Węglowej, w zakresie
wynikającym z harmonogramu przyjętego w Biznes Planie.
3.2.1 Restrukturyzacja techniczno-technologiczna
Planowane przedsięwzięcia dotyczą głównie inwestycji odtworzeniowo-modernizacyjnych
w zakresie niezbędnym do utrzymania ciągłości ruchu kopalń i zakładów górniczych –
w szczególności są to: wyrobiska górnicze, modernizacje dróg transportowych i wentylacyjnych,
modernizacje podstawowych maszyn i urządzeń górniczych oraz ich wymiany z powodu zużycia,
zdekapitalizowania. Ich realizacja znacząco wpłynie na poprawę warunków BHP, koncentrację
wydobycia, poprawę jakości węgla, uproszczenie modelu kopalń.
Druga grupa działań w tym obszarze skierowana będzie na minimalizację niekorzystnego
oddziaływania kopalń i zakładów na środowisko naturalne - głównie w zakresie oczyszczania
zmineralizowanych wód dołowych (odprowadzanych do cieków powierzchniowych), utylizację
i zagospodarowanie zasolonych wód dołowych, zagospodarowanie kamienia, ochronę powietrza
atmosferycznego.
Planowane nakłady inwestycyjne Kompanii Węglowej S.A. w 2005 roku wynoszą ogółem
649 324,0 tys.zł, w tym:
na budownictwo inwestycyjne 260 713,0 tys.zł, co stanowi 40,2 % ogółu nakładów,
79
na zakupy gotowych dóbr inwestycyjnych 388 611,0 tys.zł, co stanowi 59,8 % ogółu
nakładów.
Finansowanie planowanych w 2005 roku potrzeb inwestycyjnych zakłada się głównie ze
środków własnych – w wysokości do poziomu odpisów amortyzacyjnych (od środków trwałych)
prognozowanego w wielkości 641 239,0 tys.zł. Ponadto założono:
środki NFOŚ i GW w wysokości 7 700,0 tys.zł na dofinansowanie realizowanej
w KWK „Ziemowit” inwestycji proekologicznej związanej z ochroną wód
powierzchniowych - Układ odradowiania na poz. 650 m oraz przesyłu odradowionych
wód słonych do KWK „Piast” (zgodnie z zawartą umową z NFOŚ i GW)
oraz środki Komitetu Badań Naukowych w kwocie 385,0 tys.zł na dofinansowanie pracy
naukowo-badawczej w KWK „Rydułtowy-Anna” w zakresie instalacji do wykorzystania
wód dołowych do odzysku ciepła w układach chłodzenia powietrza w wyrobiskach
górniczych (zgodnie z zawartą umową z KBN).
3.2.2 Ograniczenie zdolności produkcyjnych
Jednym z kierunków działań mających na celu poprawę sytuacji ekonomicznej kopalń
wchodzących w strukturę Kompanii Węglowej S.A. jest dostosowanie zdolności produkcyjnych
i poziomu wydobycia do potrzeb rynku oraz likwidacja zbędnej infrastruktury dołowej
i powierzchniowej kopalń.
Zmniejszenie zdolności produkcyjnej nastąpi w wyniku prowadzonej od listopada 2000 roku
likwidacji ruchu II KWK „Piast”. W ramach tego przedsięwzięcia w 2003 r. zlikwidowano część
południową Ruchu II, a w 2004 r. prowadzono dalszą likwidację Ruchu II, w wyniku której do
30.04.2005 r. zostanie zakończone wydobycie z pola byłej KWK „Czeczott”. W 2005 roku nastąpi
zmniejszenie zdolności produkcyjnej kopalni o około 1,5 mln t/rok. W 2005 roku będą także
prowadzone procesy likwidacyjne, których zakończenie wpłynie na uproszczenie struktury
przestrzennej kopalń i umożliwi zmniejszenie zatrudnienia, przy zachowaniu obecnej zdolności
produkcyjnej. Tego rodzaju zadania będą realizowane w kopalniach: „Brzeszcze-Silesia”,
”Rydułtowy-Anna” i „Jankowice”. Istotną pozycją są również koszty „polikwidacyjne” przejęte
przez Kompanię Węglową S.A. po zlikwidowanych kopalniach („Rymer”, „Wawel”, „Polska”,
„Prezydent”, „1 Maja”, „Jaworzno”, „Janina”, „Siersza”, „Dębieńsko”, „Gliwice” i „Bytom II”). Są
to koszty pompowania wody, usuwania szkód górniczych i rekultywacji oraz podatki i opłaty
obligatoryjne. Będą one ponoszone przez Zakład Zagospodarowania Mienia. Planuje się uzyskanie
dotacji budżetowej na usuwanie szkód górniczych z tytułu reaktywacji starych zrobów –
w kwocie 15,6 mln zł.
Zakładane w PTE na 2005 rok wydobycie jest wyższe o 1,6 mln ton od wydobycia określonego
w „Planie dostępu do zasobów węgla kamiennego w latach 2004 -2006....”. Rozbieżność
spowodowana jest tym, że w „Planie dostępu....” kopalnia „Bolesław Śmiały” o wydobyciu
1,5 mln ton usytuowana była poza strukturami Kompanii Węglowej S.A.
Realizacja przedsięwzięć pozwoli ograniczyć zdolności produkcyjne co przekłada się na spadek
produkcji o ok. 1 mln ton w porównaniu do 2004 r. Planowane koszty całkowitej i częściowej
likwidacji kopalń wraz z kosztami działań polikwidacyjnych wyniosą 80 302,9 tys.zł.
Na koniec 2005 r. planuje się osiągnięcie w Kompanii Węglowej S.A. stanu zatrudnienia
w wysokości około 70,1 tys. pracowników, co oznacza zmniejszenie zatrudnienia o około
2,5 tys. osób, czyli o około 3,4 % w porównaniu ze stanem na koniec 2004 r. W grupie
pracowników zatrudnionych pod ziemią spadek ten wyniesie około 2,1 tys. pracowników (3,7 %),
a na powierzchni około 0,4 tys. pracowników (2,6 %).
80
Restrukturyzacja zatrudnienia będzie realizowana głównie w oparciu o wykorzystanie pakietu
osłonowego i instrumentów aktywizująco-adaptacyjnych. Koszty restrukturyzacji zatrudnienia
finansowane będą ze środków budżetowych oraz częściowo ze środków własnych, zgodnie z w/w
ustawą z dnia 28.11.2003 r. i rozporządzeniem wykonawczym.
3.2.4 Restrukturyzacja finansowa
Realizując zapisy art. 42 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa
węgla kamiennego w latach 2003-2006” Kompania Węglowa S.A. przejęła z dniem 26 grudnia
2003 r. nieumorzone zobowiązania spółek węglowych, które zbyły na jej rzecz przedsiębiorstwa.
Łączna wielkość przejętych zobowiązań wyniosła 3 873,5 mln zł. Ponadto Kompania
Węglowa S.A. przejęła zobowiązania cywilnoprawne z podpisanych ugód z wierzycielami
w 2003 r. do zapłaty w latach 2004-2005 ogółem w kwocie 36,5 mln zł.
3.2.4.1 Restrukturyzacja zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych
Łączna kwota odroczonych zobowiązań wobec ZUS wynosi 1 949,1 mln zł. Po uwzględnieniu
korekt deklaracji złożonych przez spółki węglowe i zakłady górnicze w 2004 roku, aktualna
wysokość zobowiązań podlegających spłacie wynosi 1 953,6 mln zł. W 2005 r. KW S.A.
zobowiązana będzie do spłaty 195,4 mln zł w ratach miesięcznych.
3.2.4.2 Restrukturyzacja zobowiązań wobec Gmin
Restrukturyzacja zobowiązań Spółek Węglowych i Zakładów Górniczych wobec gmin z tytułu
opłaty eksploatacyjnej i podatku od nieruchomości realizowana była w 2004 r. zgodnie
z przyjętymi harmonogramami i zamknęła się spłatą na łączną kwotę 123,9 mln zł. Przejęte na
podstawie art. 42 ustawy zobowiązania obejmują zaległości wobec gmin z tytułu opłaty
eksploatacyjnej oraz podatku od nieruchomości w łącznej kwocie 665,4 mln zł, w tym odsetki
w kwocie 296,5 mln zł.
Na zaległości z tytułu opłaty eksploatacyjnej w kwocie 498,0 mln zł składają się:
zobowiązania powstałe do 2000 r., objęte podpisanymi przez
Ministra Środowiska umowami ze spółkami węglowymi w kwocie ............315,1 mln zł,
zobowiązania 2001 rok, co do których organem podatkowym
pozostaje Minister Środowiska w kwocie .......................................................84,9 mln zł,
zobowiązania powstałe w okresie od 1.01.2002 do 26.12.2003 r. w kwocie ..98,0 mln zł.
W grudniu 2003 r. Zarząd Kompanii Węglowej S.A. podjął uchwałę w sprawie
przyjęcia harmonogramu spłaty zobowiązań spółek węglowych i zakładów górniczych wobec gmin
z tytułu opłaty eksploatacyjnej i podatku od nieruchomości powstałych do 31.01.2003 r., co do
których organem podatkowym jest gmina (prezydent, burmistrz, wójt). Realizując tą uchwałę,
Kompania Węglowa S.A. rozpoczęła indywidualne rozmowy z przedstawicielami gmin w celu
ustalenia zasad spłaty zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości oraz opłaty eksploatacyjnej.
Na podstawie uzgodnionego projektu ugody pomiędzy Stowarzyszeniem Gmin Górniczych
w Polsce i Kompanią Węglową S.A., przystąpiono do podpisywania ugód z gminami. Do końca
br. podpisano 32. ugody z gminami na łączną kwotę 234,0 mln zł, w których określono warunki
spłaty przejętych przez KW S.A. zobowiązań spółek węglowych. Zgodnie z podpisanymi ugodami
spłacie podlegają należności główne (135,9 mln zł), natomiast gminy wyraziły zgodę na umorzenie
odsetek na zasadach określonych w przepisach o pomocy publicznej. Kontynuując proces
restrukturyzacji zobowiązań wobec gmin w 2005 r., Kompania Węglowa S.A. regulować będzie
zobowiązania wynikające zarówno z podpisanych umów z Ministrem Środowiska, jak i zawartych
81
ugód z gminami. Tak więc w 2005 r. łącznie z tych tytułów uregulowane zostaną zobowiązania
wobec gmin na kwotę 137,4 mln zł.
3.2.4.3 Restrukturyzacja zobowiązań cywilnoprawnych
W wyniku prowadzonych negocjacji od sierpnia 2003 r. podpisano 637 ugód z wierzycielami na
łączną kwotę 183,8 mln zł. W ramach zawartych ugód wierzyciele wyrazili zgodę na umorzenie
21,3 mln zł zobowiązań głównych oraz odsetki za nieterminowe regulowanie zobowiązań.
Warunkiem uzyskania tych umorzeń jest terminowa realizacja płatności wynikająca z tych ugód.
Zgodnie z zapisami określonymi w ugodach, w 2004 r. uregulowano zobowiązania cywilnoprawne
na łączną kwotę 71,8 mln zł, a umorzenia z tego tytułu wyniosły 10,3 mln zł (tylko zobowiązania
główne). Przewiduje się, że w toku dalszych negocjacji jeszcze około 6,0 mln zł zobowiązań
głównych objętych zostanie ugodami z wierzycielami. Do spłaty w 2005 r. pozostanie łącznie
23,8 mln zł zobowiązań głównych.
Łącznie w planie na 2005 rok dla zabezpieczenia całego procesu restrukturyzacji
finansowej zarezerwowano kwotę 447,6 mln zł.
3.2.5 Restrukturyzacja organizacyjno – majątkowa
Procesem restrukturyzacji w 2005 roku zostanie objętych 369 nieruchomości kopalń i zakładów
oraz byłych spółek węglowych połączonych z Kompanią Węglową S.A. o łącznej wartości
bilansowej na dzień 31.12.2003 r. w wysokości 153 882,4 tys.zł, a w szczególności:
1 685 działek gruntu o łącznej powierzchni 4 868 953 m2 i wartości bilansowej na dzień
31.12.2003 r. w wysokości 27 140,0 tys.zł,
330 budynków o łącznej wartości bilansowej na dzień 31.12.2003 r. w wysokości
115 934,6 tys.zł,
214 budowli o łącznej wartości bilansowej na dzień 31.12.2003 r. w wysokości
10 807,8 tys.zł.
W ramach projektowanych zmian organizacyjnych przewidzianych do realizacji w 2005 roku
przyjęto następujące założenia:
Połączenie Zakładów Górniczych „Bytom III” i „Centrum” z dniem 1.01.2005 r.
Połączenie Kopalń „Brzeszcze” i „Silesia” z dniem 1.01.2005 r.
Zakład Elektrociepłownie, Zakład Górniczych Robót Inwestycyjnych, Zakład
Informatyki i Telekomunikacji oraz Zakład Remontowo Produkcyjny będą do końca
2005 r. funkcjonować w dotychczasowej strukturze organizacyjnej. Do końca 2005 r.
w ramach prowadzonych prac analitycznych zostaną ustalone i opracowane zasady oraz
warunki przekształceń organizacyjnych tych zakładów.
Struktura organizacyjna i kadrowa Zakładu Zagospodarowania Mienia, który przejął
wszystkie rzeczowe aktywa trwałe spółek węglowych oraz część aktywów
likwidowanych kopalń i zakładów, będzie dostosowywana w miarę potrzeb do znacznie
rozszerzonego zakresu realizowanych zadań, obejmującego między innymi zarządzanie
i obrót rzeczowymi aktywami trwałymi, a także obsługę świadczeń dla byłych
pracowników kopalń likwidowanych. W ramach zmian organizacyjnych dokonanych
w związku z inkorporacją rozpocznie działalność pięć oddziałów zamiejscowych Zakładu
Zagospodarowania Mienia, realizujących większość wymienionych wyżej zadań w pięciu
wyodrębnionych terytorialnie rejonach. Ponadto Zakład Zagospodarowania Mienia
będzie prowadził czynności związane ze zbywaniem i zagospodarowywaniem
nieruchomości oraz innych środków trwałych kopalń, które utraciły swój produkcyjny
charakter.
82
Program restrukturyzacji aktywów trwałych Kompanii Węglowej S.A. przewidywany do
wykonania w 2005 r., obejmie nieruchomości o łącznej wartości księgowej netto na dzień zbycia
ok. 143 115,6 tys.zł.
Wykazana strata na sprzedaży nieruchomości jest spowodowana sprzedażą mieszkań
zakładowych, które Kompania Węglowa S.A. nabyła w wyniku połączenia ze spółkami
węglowymi.
3.2.6 Dokapitalizowanie
Analizując efektywność dotychczas otrzymanego dokapitalizowania, można jednoznacznie
stwierdzić, że pozwoliło ono ustabilizować niezwykle skomplikowaną sytuację Kompanii
Węglowej, lecz nie rozwiązało problemu braku płynności finansowej. Dlatego też, zgodnie
z założeniami przyjętymi przez Radę Ministrów Kompania Węglowa powinna być dodatkowo
dokapitalizowana aktywami o wartości około 900 mln zł. Środki uzyskane z dokapitalizowania
przeznaczone zostaną na uregulowanie długów wobec gmin oraz spłatę zobowiązań
cywilnoprawnych. Prognozowane dokapitalizowanie w łącznej kwocie 1,8 mld zł pozwoli na
terminową realizację harmonogramów spłat zobowiązań objętych restrukturyzacją.
Zaznaczyć należy, że dla zbilansowania koniecznych wydatków jakie Kompania poniosła
i poniesie w latach 2003-2010 w kwocie 3,9 mld zł (wartość ta nie obejmuje umorzeń zobowiązań
warunkowanych terminową płatnością oraz odroczonych składek ZUS z okresu działalności
KW S.A.) w związku z zaspokajaniem zobowiązań przejętych od spółek węglowych, przyjęto
wykorzystanie następujących źródeł finansowania:
dokapitalizowanie otrzymane w 2003 r. (wpływy ze sprzedaży akcji)..........991,1 mln zł,
prognozowane na 2005 rok dokapitalizowanie..............................................900,0 mln zł,
własne środki finansowe Kompanii ............................................................2 036,0 mln zł.
Bez dokapitalizowania dalsza realizacja zapoczątkowanych procesów restrukturyzacji, nie
będzie możliwa, a cały dotychczasowy wysiłek nie przyniesie efektu w postaci oddłużenia,
uniemożliwiając funkcjonowanie Kompanii Węglowej w warunkach rynkowych. Realizacja
pełnego, planowanego dokapitalizowania z jednej strony zapewni osiągnięcie celu, jakim jest
oddłużenie i utrzymanie płynności finansowej a z drugiej pozwoli efektywnie wykorzystać
wypracowane w ramach bieżącej działalności nadwyżki na sfinansowanie nakładów
inwestycyjnych do poziomu zapewniającego odtworzenie majątku i dalszy rozwój.
3.2.7 Program redukcji kosztów
Plan Techniczno-Ekonomiczny uwzględnia głęboki program optymalizacji kosztów, którego
celem jest uzyskanie przez Kompanię Węglową poziomu kosztów jednostkowych, umożliwiających
skuteczną konkurencję kosztową z czołowymi producentami węgla na świecie. Planowane efekty są
pochodną przyjętych założeń dotyczących programów redukcji nadmiernych zdolności
produkcyjnych, inwestycji, restrukturyzacji organizacyjnej, majątkowej i zatrudnienia a także
restrukturyzacji finansowej. Program optymalizacji kosztów zawiera również znaczący efekt
synergii uzyskiwany dzięki konsolidacji.
Łączne nakłady na koszt produkcji węgla razem ze świadczeniami wewnętrznymi wyniosą
8 254,9 mln zł przy koszcie jednostkowym wynoszącym 153,40 zł/t. Mimo wielu przyczyn nakłady
wzrosły o 1,1 % przy wzroście kosztu jednostkowego na poziomie 2,9 % co mieści się w granicach
założonej inflacji (3 %).
3.2.8 Wyniki finansowe i płynność finansowa
Przyjęta w Biznes Planie strategia gwarantuje ekonomiczną efektywność Kompanii Węglowej
przy zachowaniu względnej stabilności zewnętrznych parametrów gospodarczych. Duży wpływ na
83
poziom osiąganych wyników wywiera efekt restrukturyzacji finansowej wynikający z ustawy z dnia
28.11.2003 roku „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006”. Pozytywne
efekty działań restrukturyzacyjnych pojawiać się będą stopniowo i w dużej mierze zależeć będą od
efektywnego dokapitalizowania Kompanii jak również udzielonej pomocy publicznej na szeroko
rozumianą restrukturyzację. Począwszy od 2004 roku pojawił się stabilny zysk netto. Podkreślenia
wymaga fakt, że na poziom osiąganego wyniku finansowego znaczący wpływ wywiera odpis
ujemnej wartości firmy dokonywany corocznie na dobro pozostałych przychodów operacyjnych,
zgodnie ze średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych składników majątkowych,
ustalaną indywidualnie dla poszczególnych zakładów. Dlatego też, osiągane wyniki nie przekładają
się wprost proporcjonalnie na poziom uzyskiwanych przychodów. Mimo, że Kompania uzyskuje
dodatnie saldo przepływów pieniężnych z działalności bieżącej, obciążenia wynikające z płatności
odroczonych zobowiązań w ramach restrukturyzacji finansowej wymuszają oprócz wykorzystania
środków z dokapitalizowania w kwocie 900 mln zł, konieczność pozyskiwania zewnętrznych źródeł
finansowania. Kompania Węglowa S.A. planuje zamknąć 2005 rok zyskiem netto w wysokości
179,8 mln. zł. Zysk netto osiągnięty zostanie głównie dzięki rentownej sprzedaży węgla (planowana
akumulacja na węglu wyniesie 6,60 zł/t).
84
Tablica 30. Rachunek zysków i strat za 2005 r.
tys. zł.
Plan 2005
Lp
Wyszczególnienie
0
1
1 Przychody ogółem (a+b+c)
a) przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi
z tego:
- przychody ze sprzedaży węgla
- pozostałe przychody ze sprzedaży
b) pozostałe przychody operacyjne
z tego:
- zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
- dotacje
- inne przychody operacyjne
c) przychody finansowe
2 Koszty ogółem (a+b+c)
a) koszty działalności operacyjnej
z tego:
- koszty sprzedanego węgla
- pozostałe koszty sprzedaży produkcji i usług
b) pozostałe koszty operacyjne
z tego:
- strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
- aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
- inne koszty operacyjne
c) koszty finansowe
w tym:
- odsetki
3 Wynik na działalności gosp. (a+b)
a) wynik na działalności operacyjnej
z tego:
- wynik na sprzedaży węgla
- wynik na pozostałej sprzedaży
- wynik na pozostałej działalności operacyjnej
b) wynik na operacjach finansowych
4 Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
- zyski nadzwyczajne
- straty nadzwyczajne
5 Wynik finansowy brutto (3+4)
6 Obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
7 Wynik finansowy netto (5-6)
I kwartał
2
II kwartał
3
III kwartał
5
IV kwartał
7
ROK
8
2 267 879,5
2 161 972,8
2 378 791,2
2 826 834,3
9 635 477,8
2 070 497,8
1 939 741,2
2 192 075,3
2 494 629,2
8 696 943,5
2 031 581,9
38 915,9
1 908 363,6
31 377,6
2 162 215,8
29 859,5
2 457 910,4
36 718,8
8 560 071,7
136 871,8
188 864,2
183 397,9
177 713,5
191 646,4
741 622,0
0,0
61 417,7
127 446,5
0,0
94 128,0
89 269,9
0,0
88 084,5
89 629,0
0,0
122 271,4
69 375,0
0,0
365 901,6
375 720,4
8 517,5
38 833,7
9 002,4
140 558,7
196 912,3
2 222 177,8
2 139 854,6
2 307 717,8
2 734 027,5
9 403 777,7
1 943 592,9
1 943 317,7
2 108 974,5
2 375 948,8
8 371 833,9
1 899 785,0
43 807,9
1 907 290,7
36 027,0
2 074 864,6
34 109,9
2 335 491,1
40 457,7
8 217 431,4
154 402,5
268 608,9
182 701,9
184 227,3
260 233,2
895 771,3
5 842,8
1 488,0
261 278,1
9 313,6
2 123,0
171 265,3
6 000,2
3 224,0
175 003,1
46 298,9
16 104,0
197 830,3
67 455,5
22 939,0
805 376,8
9 976,0
13 835,0
14 516,0
97 845,5
136 172,5
8 841,0
12 007,0
12 999,0
27 312,0
61 159,0
45 701,7
22 118,2
71 073,4
92 806,8
231 700,1
47 160,2
-2 880,5
76 587,0
50 093,6
170 960,3
131 796,9
-4 892,0
-79 744,7
-1 458,5
0,0
0,0
0,0
1 072,9
-4 649,4
696,0
24 998,7
0,0
0,0
0,0
87 351,2
-4 250,4
-6 513,8
-5 513,6
0,0
0,0
0,0
122 419,3
-3 738,9
-68 586,8
42 713,2
0,0
0,0
0,0
342 640,3
-17 530,7
-154 149,3
60 739,8
0,0
0,0
0,0
45 701,7
22 118,2
71 073,4
92 806,8
231 700,1
6 855,3
3 317,7
10 661,0
31 079,3
51 913,3
38 846,4
18 800,5
60 412,4
61 727,5
179 786,8
85
Tablica 31. Bilans za 2005 rok
tys. zł
PLAN - stan na :
Wyszczególnienie
31.03.2005r.
30.06.2005r.
30.09.2005r.
1
2
3
0
31.12.2005r.
4
A.
AKTYWA TRWAŁE (w.02+03+04+05+06)
01
8 253 771,9
8 280 988,3
8 720 734,9
8 596 721,5
I.
Wartości niematerialne i prawne
02
366 968,4
345 318,4
323 668,4
312 018,4
7 366 012,2
II.
Rzeczowe aktywa trwałe
03
7 468 112,6
7 516 979,0
7 478 375,6
III.
Należności długoterminowe
04
28,0
28,0
28,0
28,0
IV.
Inwestycje długoterminowe
05
307 012,9
307 012,9
807 012,9
807 012,9
V.
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
06
111 650,0
111 650,0
111 650,0
111 650,0
B.
AKTYWA OBROTOWE ( w.08+09+10+11)
07
2 164 835,2
2 501 796,6
2 543 542,5
2 288 365,6
I.
Zapasy
08
410 828,2
522 829,0
500 112,5
277 273,7
II.
Należności krótkoterminowe
09
778 241,7
734 496,5
818 536,9
854 407,9
III.
Inwestycje krótkoterminowe
10
648 765,3
927 471,1
917 893,1
857 684,0
IV.
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
11
327 000,0
317 000,0
307 000,0
299 000,0
AKTYWA RAZEM (A+B) ( w.01+07)
12
10 418 607,1
10 782 784,9
11 264 277,4
10 885 087,1
A.
KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY (w.14 do 22)
13
1 330 381,8
1 749 182,3
2 309 594,7
2 371 322,2
I.
Kapitał (fundusz) podstawowy
14
1 433 141,0
1 833 141,0
2 333 141,0
2 333 141,0
II.
Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
15
0,0
0,0
0,0
0,0
III.
Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
16
0,0
0,0
0,0
0,0
IV.
Kapitał (fundusz) zapasowy
17
4 473,6
4 473,6
4 473,6
4 473,6
V.
Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
18
2 180,6
2 180,6
2 180,6
2 180,6
Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
19
22 126,3
22 126,3
22 126,3
22 126,3
VII.
VI.
Zysk (strata) z lat ubiegłych
20
-170 386,1
-170 386,1
-170 386,1
-170 386,1
VIII.
Zysk (strata) netto
21
38 846,4
57 646,9
118 059,3
179 786,8
IX.
Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość
ujemna)
22
0,0
0,0
0,0
0,0
B.
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA
(w.24+25+26+33)
23
9 088 225,3
9 033 602,6
8 954 682,7
8 513 764,9
I.
Rezerwy na zobowiązania
24
2 041 996,8
2 041 996,8
2 041 996,8
2 041 996,8
II.
Zobowiązania długoterminowe
25
2 218 827,0
2 218 827,0
2 218 827,0
1 710 647,9
III.
Zobowiązania krótkoterminowe (w.27+28+29+30+31+32)
26
2 846 258,9
2 877 680,3
2 884 761,2
3 038 031,2
a) kredyty i pożyczki
27
50 000,0
170 000,0
290 000,0
310 000,0
b) z tytułu dostaw i usług
28
1 179 325,0
1 067 542,0
1 019 276,3
835 813,5
c) z tytułu podatków, ceł ubezpieczeń i innych świadczeń
29
938 288,5
926 288,5
926 288,5
1 155 788,0
d) z tytułu wynagrodzeń
30
188 312,0
184 650,0
178 600,0
388 196,7
e) inne
31
345 333,4
394 199,8
355 596,4
243 233,0
f) fundusze specjalne
32
145 000,0
135 000,0
115 000,0
105 000,0
Rozliczenia międzyokresowe
33
1 981 142,6
1 895 098,5
1 809 097,7
1 723 089,0
PASYWA RAZEM (A+B) (w.13+23)
34
10 418 607,1
10 782 784,9
11 264 277,4
10 885 087,1
IV.
86
Biuro Controllingu Strategicznego i Zarządzania Informatycznego
3.3
Przewidywana Strategia spółki na najbliższe lata uwzględniająca m.in.
możliwość pozyskania rynków zbytu, przewidywaną wielkość produkcji oraz
niezbędne potrzeby inwestycyjne przedstawione w formie wieloletniego planu
inwestycyjnego
Strategia spółki na najbliższe lata, określająca przewidywane kierunki jej rozwoju, zawarta jest
w opracowywanym i na bieżąco modyfikowanym dokumencie pn. „Strategia rozwoju
i funkcjonowanie Kompanii Węglowej S.A. w latach 2005-2010”. Dokument ten definiuje cele
strategiczne, cząstkowe oraz strategie funkcjonalne dla poszczególnych obszarów działalności,
które wsparte profesjonalnym zarządzaniem, określeniem odpowiedzialności poszczególnych
jednostek organizacyjnych za koszty i wyniki, eliminacją nieekonomicznych działań, stanowią
rozwiązanie poprawiające konkurencyjność i pozycję KW S.A. na rynkach węgla.
3.3.1 Cele strategiczne
Najważniejsze zidentyfikowane cele strategiczne, z których wynikają wnioski o przyszłym
kierunku rozwoju to:
Uzyskanie dodatniego wyniku finansowego z działalności gospodarczej.
Uzyskanie płynności finansowej i oddłużenie spółki.
Zdobycie mocnej i stabilnej pozycji na rynku.
Poprawa jakości produktu handlowego – wzrost ceny.
Dostosowanie wielkości wydobycia do potrzeb rynku krajowego i ekonomicznie
uzasadnionego eksportu.
Odbudowa źródeł finansowania działalności gospodarczej.
Stworzenie możliwości dalszego wzrostu efektywności funkcjonowania kopalń.
Zapewnienie warunków dla funkcjonowania nowoczesnego podmiotu wydobywczego
o niskich kosztach produkcji.
Osiągnięcie wielkości zatrudnienia najbardziej racjonalnego do wielkości produkcji
i zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego pracowników.
Nadanie wysokich priorytetów w zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy pracowników.
Minimalizacja oddziaływania na środowisko naturalne.
Działalność akceptowana przez otoczenie.
3.3.2 Cele cząstkowe
3.3.2.1 Obszar marketingu
Podpisanie długoterminowych, wiążących umów kupna-sprzedaży węgla.
Stworzenie sieci dystrybucji węgla i składów opałowych poprzez wykorzystanie
CZW Węglozbyt.
Zwiększenie sprzedaży węgla koksowego w kraju.
Zwiększenie sprzedaży węgla koksowego do krajów UE i poza jej terytorium.
Stała poprawa jakości obsługi klienta.
87
3.3.2.2 Obszar produkcji i ochrony środowiska
Zmniejszenie kosztów produkcji.
Produkowanie węgla zgodnie z normami i warunkami stawianymi przez odbiorców.
Likwidacja najmniej efektywnych ogniw produkcyjnych.
Upraszczanie struktury przestrzennej kopalń.
Wzrost koncentracji produkcji.
Ograniczenie eksploatacji podpoziomowej.
Zwiększenie wydajności pracy.
Poprawa bezpieczeństwa pracy.
Realizacja działań proekologicznych, skutkujących minimalizacją oddziaływania
na środowisko w tym szkód górniczych.
3.3.2.3 Obszar przekształceń strukturalnych
Adaptacyjne dostosowywanie struktury rzeczowych aktywów trwałych kopalń, zakładów
i spółek zależnych Kompanii Węglowej S.A. do realizowanych zadań produkcyjnych.
Adaptacyjne dostosowywanie struktury organizacyjnej kopalń i zakładów w kierunku
umożliwiającym poprawę efektywności zarządzania i obrotu aktywami trwałymi
niewykorzystywanymi w działalności produkcyjnej.
Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego i innymi przedsiębiorcami w zakresie
zagospodarowywania rzeczowych aktywów trwałych, niewykorzystywanych w działalności
produkcyjnej kopalń, aktywizujących gospodarczo tereny gmin górniczych.
Restrukturyzacja rzeczowych aktywów trwałych ukierunkowana na restrukturyzację
zobowiązań przejętych od spółek węglowych.
Rozszerzanie zakresu rzeczowego usług wykonywanych przez spółki zależne na rzecz
jednostek organizacyjnych Kompanii Węglowej S.A.
3.3.2.4 Obszar zasobów ludzkich
Ukształtowanie poziomu zatrudnienia, który zapewni racjonalne wykorzystanie zdolności
i umiejętności zawodowych pracowników i pozwoli na wzrost wydajności pracy.
Osiągnięcie docelowego stanu zatrudnienia na koniec 2010 roku w liczbie 61 743
pracowników, co oznacza zmniejszenie zatrudnienia o 10 810 osób w stosunku do stanu
z 2004 roku.
Poprawa relacji zatrudnienia pod ziemią do zatrudnienia na powierzchni.
Prowadzenie dialogu z załogami kopalń celem uzyskania akceptacji działań.
3.3.2.5 Obszar organizacji i zarządzania
Wypracowanie sprawnej struktury organizacyjnej.
Koncentracja działań gospodarczych (integracja przedsięwzięć) i koncentracja kapitału.
Działanie wg zasad Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z wymaganiami normy PN EN
ISO 9001:2001.
Zapewnienie warunków współdziałania, tworzenia i obiegu informacji w warunkach dużego
wielozakładowego przedsiębiorstwa.
Zapewnienie warunków współdziałania z otoczeniem i adaptacji do reguł gry rynkowej.
Utrzymanie poprawnych stosunków z otoczeniem zewnętrznym.
88
Prowadzenie wspólnej dla wszystkich kopalń polityki:
inwestycyjnej
zatrudnieniowej
płacowej.
Ujednolicenie systemu zarządzania kosztami (budżetowanie i kontrola kosztów),
wydzielenie centrów kosztowych i centrów zysku.
Wprowadzenie unifikacji w zakresie logistyki wejścia.
3.3.2.6 Obszar finansów
Poprawa zdolności płatniczej, uzyskanie płynności finansowej bieżącej w wysokości
min. 1,0.
Osiągniecie zdolności kredytowej.
Zakończenie do roku 2010 procesu restrukturyzacji finansowej.
Osiągnięcie zysku oraz poziomu przychodów pozwalającego na realizację alternatywnego
programu restrukturyzacji.
Osiągnięcie zysku na wszystkich rodzajach działalności firmy.
Zabezpieczenie pełnej obsługi finansowej poprzez współpracę z instytucjami kapitałowymi.
Pozyskiwanie zewnętrznego kapitału na inwestycje rozwojowe:
ekologiczne,
efektywnościowe,
jakościowe.
Dostosowanie potrzeb w zakresie nakładów finansowych do stopnia realizacji wskaźników
techniczno – produkcyjnych.
Zmniejszenie kosztów.
3.3.3 Strategia sprzedaży węgla - możliwość pozyskania rynków zbytu
Jednym z podstawowych warunków sukcesu ekonomicznego Kompanii Węglowej jest poprawa
efektywności procesu sprzedaży węgla i marketingu zmierzająca do wypracowania jednej, spójnej
strategii dotyczącej wszystkich instrumentów marketingowych, tj. produktu, ceny, dystrybucji
i promocji.
Stąd Zarząd Kompanii Węglowej zatwierdził Uchwałą i przyjął do realizacji „Strategię
Sprzedaży Węgla Kompanii Węglowej S.A.”, której podstawowym założeniem jest podniesienie
efektywności gospodarczej KW S.A. poprzez optymalizację przychodów ze sprzedaży węgla. Jako
podstawowe kierunki strategii sprzedaży węgla przyjęto:
1. Maksymalizację bezpośredniej sprzedaży węgla przez KW S.A.,
2. Zwiększenie przychodów ze sprzedaży węgla poprzez ograniczenie udziału pośredników
w obrocie węglem i związanych z tym kosztów finansowych,
3. Zwiększenie wpływu KW S.A. na rynek węgla poprzez bezpośrednie rozpoznanie struktury
sortymentowej i jakościowej zapotrzebowania ze strony poszczególnych sektorów rynku.
W celu optymalizacji sprzedaży węgla przyjęto dostosowanie oferty handlowej KW S.A.
do potrzeb rynku, a w tym:
sporządzenie pełnej charakterystyki jakościowej i sortymentowej węgli
produkowanych w kopalniach KW S.A.,
89
rozpoznanie krajowego rynku węgla kamiennego pod względem zapotrzebowania
na określone typy i sortymenty węgla ze strony grup odbiorców (energetyki,
koksownictwa, przemysłu, gospodarki komunalnej, odbiorców indywidualnych),
dostosowanie oferty handlowej KW S.A. do potrzeb rynku krajowego poprzez
powiązanie grup kopalń charakteryzujących się specyficznymi możliwościami
produkcyjnymi z sektorami rynku (grupami odbiorców) zużywającymi określone
rodzaje węgla (typy, sortymenty, klasy jakościowe),
optymalizację wyników eksportu poprzez kierowanie na rynki zagraniczne węgla
wyłącznie z kopalń dysponujących produktem odpowiadającym pod względem
jakościowym zapotrzebowaniu odbiorców zagranicznych,
opracowanie i wdrożenie systemu operatywnego sterowania produkcją i strukturą
sprzedaży w zależności od bieżącej koniunktury na węgiel na rynku krajowym
i zagranicznym.
Kolejnym elementem strategii jest wybór kanałów dystrybucji węgla, który przedstawia się
następująco:
Do odbiorców (użytkowników) z sektorów: energetyki zawodowej i przemysłowej,
ciepłownictwa przemysłowego i komunalnego, koksownictwa oraz dużych odbiorców
przemysłowych sprzedaż będzie realizowana na podstawie bezpośrednich umów handlowych,
z wykluczeniem pośrednictwa innych podmiotów gospodarczych,
W sektorach rynku charakteryzujących się dużym rozdrobnieniem odbiorców (odbiorcy
indywidualni węgla opałowego, małe podmioty gospodarki komunalnej i małe przedsiębiorstwa)
sprzedaż realizowana będzie poprzez sieć dealerów, których zadaniem będzie reprezentowanie
interesów KW S.A. w zakresie zbytu węgla,
Eksport węgla realizowany będzie głównie za pośrednictwem „Węglokoks” S.A. Bezpośrednie
dostawy eksportowe realizowane będą w przypadku gwarancji uzyskania wyższych cen zbytu
i przychodów za porównywalny jakościowo węgiel na tych samych rynkach zagranicznych,
Ograniczona zostanie sprzedaż mułów węglowych z równoczesnym maksymalnym
zagospodarowaniem ich w mieszankach energetycznych produkowanych przez kopalnie KW S.A.,
Wstrzymano dostawy węgla do obcych zakładów przeróbczych (tzw. mieszalni),
wytwarzających mieszanki węglowe, szczególnie tam gdzie jako składniki mieszanek stosowane są
muły odpadowe z przeróbki węgla w kopalniach KW S.A.
Aby zapewnić właściwą płynność finansową w Strategii Sprzedaży Węgla Kompanii
Węglowej S.A. zawarto następujące warunki realizacji transakcji handlowych:
podstawowymi formami płatności za sprzedany węgiel będzie zapłata przelewem
na konto KW S.A., zapłata gotówką lub przedpłata,
egzekwowane będą terminy płatności wynikające z zawartych umów,
ograniczone zostaną wszelkie formy rozliczeń kompensacyjnych z dostawcami
towarów i usług dla zakładów KW S.A.,
wzajemne potrącenia zobowiązań i należności będą stosowane jedynie
w przypadku rozliczeń z dostawcami energii elektrycznej i cieplnej dla zakładów
KW S.A., będącymi równocześnie odbiorcami węgla produkowanego
w kopalniach Kompanii,
stosowane będą pełne zabezpieczenia transakcji handlowych z odbiorcami.
Najważniejsze spodziewane efekty strategii marketingowej to: zmiany w strukturze realizacji
dostaw węgla na korzyść sprzedaży bezpośredniej do użytkowników, minimalizacja kosztów
sprzedaży wskutek ograniczenia lub wyeliminowania marży płaconej z tytułu pośrednictwa
90
w sprzedaży i maksymalizacja przychodów ze sprzedaży, usprawnienie procesów windykacji
należności za sprzedany węgiel i poprawa płynności finansowej Kompanii Węglowej, rozszerzenie
bezpośredniej współpracy handlowej z odbiorcami (użytkownikami) węgla, pozwalające na lepsze
rozpoznanie rynku i dostosowanie oferty handlowej do bieżącego zapotrzebowania na węgiel,
zwiększenie bezpieczeństwa w obrocie węglem, optymalizacja struktury sortymentowej
i jakościowej produkcji i zbytu węgla poprzez dostosowanie oferty handlowej KW S.A.
do bieżącego zapotrzebowania ze strony rynku.
Realizacja działań przyniesie efekty, które bezpośrednio przełożą się na poziom przychodów ze
sprzedaży węgla, a w rezultacie wpływów gotówki, w postaci:
1.
Zapewnienia stałego odbioru węgla, co pozwoli na nieprzerwane wydobycie węgla
oraz jego składowanie w okresach największej dekoniunktury na rynkach.
2.
Stworzenia korzystnego wizerunku firmy jako przyjaznej dla klientów.
3.
Zwiększenia sprzedaży węgla koksowego w kraju nawet o 1,5 mln ton w 2009 roku
(w stosunku do 2005 roku).
4.
Zwiększenia sprzedaży węgla koksowego poza granice kraju w latach 2008-2010
o około 2 mln ton w stosunku do 2005 roku.
5.
Wartość przychodów ze sprzedaży węgla ze względu na zmianę struktury produkcji
i sprzedaży będzie większa w latach 2006-2010 w stosunku do 2005 roku
w granicach od 119,1 mln zł w 2006 roku do 550,3 mln zł w 2008 roku.
Prognozowane kształtowanie się wolumenu sprzedaży w poszczególnych latach w podziale na
kraj i eksport przedstawia wykres.
w latach 2005÷2010
Rozchód [ tys. ton ]
60 000,0
50 000,0
13 662,8
13 500,0
13 000,0
13 000,0
13 000,0
13 000,0
40 000,0
Eksport
30 000,0
20 000,0
38 213,1
38 383,4
38 460,3
37 665,5
37 080,7
36 706,1
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kraj
10 000,0
0,0
Lata
Wykres 10. Prognoza rozchodu węgla Kraj-Eksport w latach 2005÷2010
Rozpatrując poszczególne segmenty rynku planuje się wzrost sprzedaży węgla koksowego
w kraju jak i w eksporcie, natomiast w pozostałych segmentach rynku systematyczny spadek.
Największy spadek prognozuje się w segmencie „pozostali odbiorcy” - o blisko 1,5 mln ton.
Segment ten od wielu lat notuje systematyczny, znaczny spadek sprzedaży.
W prognozie sprzedaży przyjęto także spadek sprzedaży do energetyki zawodowej o 0,9 mln ton.
Wzrost zanotowany zostanie jedynie w przypadku sprzedaży węgla koksowego w granicach
(w stosunku do 2005 roku) od 0,1 mln ton w 2006 roku do blisko 1,5 mln ton w 2008 roku.
91
Na uwagę zasługują plany wprowadzenia znacznych ilości węgla koksowego w typie 35.1
do sprzedaży krajowej, która w szczytowym 2009 roku wyniesie ponad 1,2 mln ton.
Podsumowując prognozy sprzedaży węgla można stwierdzić, że:
Łącznie sprzedaż węgla koksowego wzrosłaby do poziomu około 7,8 mln ton
w latach 2008-2010, tj. o 3,3 mln ton więcej niż w 2005 roku.
Średnia cena sprzedaży w latach 2007-2010 będzie wyższa od średniej ceny
z 2005 roku o 10-16 zł/t.
Na skutek uzyskiwania wyższych cen, mimo spadającej produkcji, a co za tym
idzie wielkości sprzedaży, wartość przychodów będzie większa latach 2006-2010
w stosunku do 2005 roku w granicach: od 119,1 mln zł w 2006 roku do
550,3 mln zł w 2008 roku.
3.3.4 Strategia produkcji węgla – przewidywana wielkość produkcji
Jednym z podstawowych kierunków działań w obszarze produkcji jest restrukturyzacja zdolności
produkcyjnych, mająca na celu dostosowanie wielkości wydobycia do potrzeb rynku krajowego
i ekonomicznie uzasadnionego eksportu.
Działania reorganizacyjne, dotyczące restrukturyzacji zdolności produkcyjnych w szczególności
poprzez uruchomienie procesów łączenia kopalń oraz wygaszanie wydobycia w kopalniach
o małych zasobach węgla i nierokujących osiągnięcia trwałej rentowności w dłuższym horyzoncie
czasowym, będą następujące:
kształtowanie modelu docelowego zespolonej kopalni „Rydułtowy-Anna”,
kształtowanie modelu docelowego zespolonej kopalni „Bobrek-Centrum”,
kształtowanie modelu docelowego zespolonej kopalni „Brzeszcze-Silesia”,
zagospodarowanie partii przygranicznej byłego Zakładu Górniczego „Bytom II”
przez ZG „Piekary”,
zmiana modelu funkcjonowania KWK „Bielszowice”,
zakończenie wydobycia na Ruchu II KWK „Piast” – 30.04.2005 r. (dawna
KWK „Czeczott”),
połączenie kopalń „Makoszowy” i „Sośnica” w 2005 r.,
połączenie kopalń „Halemba” i „Pokój” od 1.01.2007 r.,
wygaszenie wydobycia w KWK „Polska-Wirek” w 2007 r.
Wymienione przedsięwzięcia zmierzają do osiągnięcia modelu docelowego Kompanii, co
pozwoli na:
przyspieszenie procesów
przestrzennych,
optymalne sterowanie procesami inwestycyjnymi,
zwiększenie efektywnego czasu pracy,
optymalizację produktu w aspekcie poprawy relacji cena – koszt produkcji,
realizowanie strategii zbliżenia do odbiorcy umowami wieloletnimi, również poza
energetyką zawodową,
likwidacji
92
wyrobisk
i
upraszczania
modeli
lepsze wykorzystanie
odbiorców,
poprawę bezpieczeństwa pracy poprzez optymalizację sieci wentylacyjnych,
uwarunkowań
lokalizacyjnych
kopalń
względem
optymalne wykorzystanie majątku produkcyjnego oraz zasobów.
Opracowując prognozy wydobycia węgla dla poszczególnych jednostek organizacyjnych
KW S.A. jako kryteria optymalizacji produkcji przy założonej segmentacji rynku przyjęto:
1. koszty wydobycia,
2. wartość produkcji, która uwzględnia akceptację odbiorców co do jakości
sprzedawanego węgla i jego ceny,
3. stosunek wartości sprzedaży do kosztów produkcji, który ocenia racjonalność
wydatków i ocenia jaką wartość generuje wydatkowana złotówka.
Istotnym celem w obszarze produkcji węgla jest również poprawa jakości produkowanego
węgla, która dotyczy głównie poprawy jakości produkowanych miałów energetycznych, czemu
służą:
Przeprowadzona analiza złoża pod kątem ewentualnej eliminacji z eksploatacji
pokładów o najgorszych parametrach oraz podejmowane działania górniczo
-ruchowe pozwolą w dużym stopniu na poprawę parametrów jakościowych
produkowanych węgli.
Parametry pokładów w złożach poszczególnych kopalń znacznie odbiegają od
parametrów produkowanych węgli, co wskazuje, że należy podjąć działania
w celu wdrożenia programu selektywnego wydobycia węgla, aby ograniczyć
zanieczyszczenie urobku.
Wdrażany system zarządzania jakością węgla i opłacalnością produkcji
w kopalniach Kompanii Węglowej S.A. ma na celu prognozowanie opłacalności
eksploatacji przy uwzględnieniu podjętych działań, związanych ze sterowaniem
jakością i wymaganiami odbiorców.
W celu ekonomicznej oceny decyzji produkcyjnych związanych z procesem
sterowania jakością urobku wdrażane są systemy informatyczne.
Niezbędnym elementem w procesie prognozowania i planowania jakości węgla
jest szczegółowa znajomość rozmieszczenia parametrów jakościowych złoża
i w tym celu wykonuje się izolinie zmienności poszczególnych parametrów
jakościowych.
Opracowana metodyka analizy i oceny ekonomicznej planowanej eksploatacji
z uwzględnieniem niepewności i ryzyka pozwala poddać ocenie ekonomicznej
planowane do zagospodarowania w kolejnych latach parcele złożowe.
Dodatkowo analiza stanu aktualnego i możliwości produkcyjnych zakładów
przeróbczych pod kątem koniecznych inwestycji w celu pełnego wykorzystania
ich zdolności, pozwoli na dalszą poprawę jakości produkowanych węgli.
Kształtowanie się produkcji węgla w latach 2005 -2010 przedstawia wykres.
93
Wielkość produkcji [mln ton]
54
54
53
52,8
52,6
52,2
53
52
51,4
52
50,8
51
50,4
51
50
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Lata
Wykres 11. Kształtowanie się produkcji węgla w latach 2005-2010 (mln ton)
3.3.5 Niezbędne potrzeby inwestycyjne na lata 2005-2010
Planowana działalność inwestycyjna Kompanii Węglowej S.A. ma na celu zaspokajanie
niezbędnych potrzeb kopalń i zakładów w zakresie preferowanych kierunków inwestowania,
związanych ze strategią funkcjonowania Kompanii Węglowej S.A. Produkowany przez KW S.A.
węgiel musi spełniać w maksymalnym stopniu oczekiwania odbiorców, być konkurencyjny na
rynku oraz atrakcyjny dla każdej grupy odbiorców. Działania podejmowane w tym zakresie mają na
celu zbudowanie odpowiedniej struktury produkcji - wiążą się zatem z poprawą jakości
wydobywanego węgla, w tym również z produkcją węgla koksowego.
Z drugiej zaś strony duże znaczenie mają także te działania, które prowadzą do zmniejszania
kosztów produkcji, wydłużania efektywnego czasu pracy w ścianach oraz zwiększania wydajności
pracy. Kierunki inwestowania wiążą się zatem z zakładaną strategią działania Kompanii
Węglowej S.A.
Ujęte w planach inwestycyjnych zadania spełniają poniższe kryteria:
Ekonomiczne - wskazując na realizację zadań powodujących:
a) obniżenie kosztów produkcji węgla - m.in. poprzez koncentrację wydobycia,
upraszczanie modelu kopalń i zakładów górniczych,
b) poprawę jakości węgla wpływającą na cenę jego sprzedaży - poprzez zbudowanie
odpowiedniej struktury produkcji węgla oraz jego wzbogacanie,
c) wydłużanie efektywnego czasu pracy w ścianach oraz zwiększanie wydajności
pracy, m.in. poprzez:
zakup i zabudowę urządzeń chłodniczych (poprawa warunków klimatycznych
w rejonie ścian),
zakup i zabudowę urządzeń transportowych (do transportu materiałów
i załogi), które ograniczą czas dojścia załogi do przodka oraz zmniejszą
pracochłonność transportu materiałów i urządzeń (kolejki podwieszane,
spągowe).
Techniczne - określając realizację zadań mających na celu:
a) odtwarzanie ubytków zdolności wydobywczych poprzez związaną z tym
konieczność wykonywania wyrobisk górniczych, modernizacji dróg transportowych
i wentylacyjnych oraz modernizacji pracujących i wymiany zdekapitalizowanych
i zużytych maszyn i urządzeń,
94
b) poprawę warunków pracy - zapewniających bezpieczną pracę załogi i zakładu
górniczego oraz dostosowujących kopalnie i zakłady do wymogów obowiązujących
przepisów.
Ekologiczne - dla realizacji zadań powodujących:
a) minimalizowanie niekorzystnego oddziaływania na środowisko naturalne - głównie
w zakresie: oczyszczania zmineralizowanych wód dołowych odprowadzanych
do cieków powierzchniowych, utylizacji i zagospodarowania zasolonych wód
dołowych, zagospodarowania skały płonnej, ochrony powietrza atmosferycznego.
W poniższej tablicy zestawiono zbiorczo prognozowane wielkości nakładów inwestycyjnych
w latach 2006÷2010.
Tablica 32. Nakłady inwestycyjne w latach 2006÷2010
do zakładanej strategii funkcjonowania KW S.A. (tys.zł)
Nakłady inwestycyjne
Lata
Prognoza [tys.zł]
1
2
2006 rok
2007 rok
2008 rok
2009 rok
2010 rok
650 500,0
635 700,0
615 300,0
598 600,0
584 500,0
Wykaz ważniejszych inwestycji (w ramach budownictwa inwestycyjnego) w wybranych
kopalniach i zakładach - związanych z zakładaną strategią funkcjonowania KW S.A.
-realizowanych (kontynuowanych) i planowanych do rozpoczęcia przedstawia się następująco:
Tablica 33. Ważniejsze inwestycje (w ramach budownictwa inwestycyjnego) w wybranych
kopalniach i zakładach - związane z zakładaną strategią funkcjonowania KW S.A.
Lp.
Kopalnia
Inwestycja
1
2
3
1
2
3
4
5
6
7
KWK „Bobrek-Centrum”
KWK „Bolesław Śmiały”
- budowa przekopu połączeniowego.
- kontynuacja przebudowy tras transportowych w ZPMW.
- kontynuacja budowy poz. 850 m,
KWK „Knurów”
- transport pionowy szyb Jan III (kontynuacja),
- modernizacja ZPMW (kontynuacja).
- modernizacja szybu IVa do poz. 850 m,
KWK „Makoszowy”
- modernizacja układu technologicznego ZPMW (przebudowa ciągu
transportu miału).
Uwaga: dla poprawienia jakości produkcji w KWK „Makoszowy” istnieje możliwość wykonania
połączenia wyrobiskiem dołowym z KWK „Sośnica” - celem wykorzystania zdolności
przeróbczych zakładu ZPMW tej kopalni dla wzbogacania urobku z KWK „Makoszowy”
(w zamian za kosztowną modernizację zakładu przeróbczego w kopalni „Makoszowy”).
- budowa powierzchniowej stacji odmetanowania z rozbudową systemu
KWK „Sośnica”
odmetanowania złoża,
- inwestycje związane z likwidacją Pola Bojków.
KWK „Szczygłowice”
- transport pionowy szyb III (kontynuacja modernizacji),
- modernizacja i rozbudowa flotacji (ZPMW),
- selektywne wzbogacanie węgla typ 35.1.
- budowa Zakładu Wzbogacania Miału (kontynuacja),
KWK „Piast”
- ochrona hydrotechniczna rzeki Wisły przed zasolonymi wodami
z kopalń: „Piast” i „Ziemowit”.
95
Lp.
Kopalnia
1
2
8
KWK „Ziemowit”
9
KWK „Halemba”
10
KWK „Bielszowice”
Inwestycja
3
- układ odradowiania na poz. 650 m oraz przesyłu wód słonych do
KWK „Piast”,
- wykonanie ciągu technologicznego dla produkcji miału
6÷0 mm do spalania w kotłach fluidalnych,
- modernizacja układu energetycznego powierzchni kopalni.
- pompownia głównego odwadniania na poz. 1030 m (kontynuacja),
- przekop wentylacyjny do partii „K” poz. 1030 m,
- modernizacja zakładu przeróbki mechanicznej węgla.
- rozbudowa węzła klasyfikacji węgla (ZPMW),
- bud. układu transportowego kolejkami spalinowymi.
3.3.6 Strategia przekształceń własnościowych
3.3.6.1 Restrukturyzacja rzeczowych aktywów trwałych
Cele w zakresie restrukturyzacji rzeczowych aktywów trwałych i proefektywnościowych zmian
w strukturze organizacyjnej Kompanii Węglowej S.A. będą realizowane poprzez:
1. Przenoszenie praw majątkowych do nieruchomości niewykorzystywanych na cele
produkcyjne na rzecz Skarbu Państwa lub samorządów terytorialnych, a w szczególności
gmin górniczych, w trybie i na zasadach określonych w art. 66 ustawy „ordynacja
podatkowa”.
2. Sprzedaż nieruchomości niewykorzystywanych na cele produkcyjne w trybie i na zasadach
określonych w obowiązujących przepisach.
3. Wnoszenie wkładów niepieniężnych do spółek kapitałowych zależnych w trybie i na
zasadach określonych w Kodeksie Spółek handlowych.
4. Zrzeczenie się na rzecz gminy górniczej praw majątkowych do nieruchomości
niewykorzystywanych na cele produkcyjne na podstawie art. 32 ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006”.
5. Zrzeczenie się na rzecz Skarbu Państwa praw majątkowych do nieruchomości nie
wykorzystywanych na cele produkcyjne na podstawie art. 16 ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. „o gospodarce nieruchomościami...”
6. Darowizny praw majątkowych do nieruchomości niewykorzystywanych na cele produkcyjne
na rzecz gminy górniczej albo spółdzielni mieszkaniowej na cele związane z realizacją
urządzeń infrastruktury technicznej lub innych celów publicznych, a także w celu pobudzenia
aktywności gospodarczej w gminie górniczej na podstawie art. 33 ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006”.
7. Alokacja wyselekcjonowanych aktywów trwałych i pracowników z niektórych obszarów
działalności kopalń i zakładów do spółek zależnych.
8. Przenoszenie aktywów trwałych pomiędzy jednostkami organizacyjnymi Kompanii
Węglowej S.A.
9. Adaptacyjne dostosowywanie struktury organizacyjnej Zakładu Zagospodarowania Mienia
do zakresu rzeczowego realizowanych i planowanych do wykonania zadań.
10. Przenoszenie produkcyjnych aktywów trwałych kopalń likwidowanych lub nieruchomości
poprodukcyjnych, wymagających przeprowadzenia technicznej likwidacji obiektów
budowlanych, na rzecz Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.
96
11. Likwidację i przekształcenie zakładów pomocniczych Kompanii Węglowej S.A. w spółki
prawa handlowego, z wyłączeniem Zakładu Zagospodarowania Mienia.
3.3.6.2 Restrukturyzacja finansowego majątku trwałego
Działania w obszarze finansowego majątku trwałego skierowane będą na uporządkowanie
struktury majątku finansowego, w skład którego weszły akcje i udziały spółek będące wcześniej
w posiadaniu pięciu inkorporowanych spółek węglowych.
Przyjęto trzy główne kierunki działań.
1.
Kompania Węglowa S.A. będzie ograniczać ilość spółek o tym samym, lub podobnym
profilu działalności gospodarczej poprzez:
połączenie w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ksh,
wniesienie pakietów udziałów do spółek przejmujących, w których Kompania
Węglowa S.A. posiada 100 % udziału w kapitale zakładowym.
Docelowo w Kompanii Węglowej S.A. powinny zostać spółki o znaczeniu strategicznym,
czyli takie, których działalność jest związana z produkcją, a koszty tej działalności są
ekonomicznie uzasadnione, które przyniosą zwrot z kapitału w formie dywidendy, a ich
działalność wpisuje się w strategię restrukturyzacji pozaprodukcyjnych rzeczowych
aktywów trwałych i aktywów finansowych KW S.A., które świadczą usługi na rzecz
całego górnictwa w zakresie informacji i restrukturyzacji zatrudnienia.
2.
Udziały i akcje spółek, na działanie których Kompania Węglowa S.A. nie ma wpływu lub
spółka ma niewielkie znaczenie z punktu widzenia interesów Kompanii Węglowej S.A. po
dokonaniu wyceny będą zbywane.
3.
Wobec przejętych spółek zależnych, a postawionych w stan likwidacji, bądź w upadłości,
kontynuowane będą działania likwidacyjne i upadłościowe do wykreślenia z rejestru spółek
włącznie.
3.3.7 Strategia zasobów ludzkich
Celem Kompanii Węglowej S.A. jest osiągnięcie docelowego stanu zatrudnienia na koniec
2010 roku w liczbie 61 743 pracowników, co oznacza zmniejszenie zatrudnienia o 10 810 osób
w stosunku do stanu z 2004 roku. Przewiduje się osiągnięcie tego stanu zatrudnienia poprzez
odejścia na emerytury, skorzystanie przez pracowników z instrumentów ujętych w ustawie z dnia
28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006”,
przejścia do innych jednostek górniczych, a także zwolnienia pracowników powierzchni z innych
przyczyn.
3.3.8 Strategia finansowa
3.3.8.1 Koszty
Ujęty w strategii szeroki pakiet przedsięwzięć i stosowanych narzędzi restrukturyzacyjnych
zorientowany został na nadrzędny cel - ograniczanie kosztów we wszystkich jednostkach
organizacyjnych oraz funkcjonalnych Kompanii. Przyjęta polityka wynika z faktu, iż w warunkach
kształtowania przez rynek odbiorców przychodów ze sprzedaży, jedyną szansą na ekonomiczne
uzasadnienie działalności jest racjonalne gospodarowanie kosztami w połączeniu z efektywnie
wykorzystywanymi instrumentami budżetowania i controllingu wspieranymi bieżącą kontrolą
ponoszonych nakładów.
97
W wyniku analiz optymalizacji koszów na przestrzeni lat 2005-2010 Kompania Węglowa S.A
zamierza podjąć działania w zakresie redukcji kosztów poprzez:
uproszczenie struktury przestrzennej kopalń poprzez likwidację zbędnych
wyrobisk i szybów,
poprawę efektywności wykorzystania sieci energetycznej i cieplnej,
prowadzenie eksploatacji pod terenami o niższym stopniu zurbanizowania,
zwiększenie koncentracji wydobycia w wyniku zastosowania wydajniejszych
maszyn i urządzeń górniczych,
restrukturyzację zatrudnienia w poszczególnych zakładach górniczych,
racjonalne wykorzystanie posiadanego majątku produkcyjnego,
działania proekologiczne skutkujące obniżeniem opłat i kar z tytułu
gospodarczego korzystania ze środowiska.
3.3.8.2 Zarządzanie finansami
Zarządzanie finansami w Kompanii Węglowej S.A. w sytuacji braku środków pieniężnych na
pełne pokrycie wymagalnych zobowiązań ukierunkowane będzie przede wszystkim na:
Terminową realizację płatności objętych restrukturyzacją finansową.
Terminowe wywiązywanie się z płatności publicznoprawnych.
Realizację bieżących płatności cywilnoprawnych na poziomie gwarantującym
ciągłość produkcji.
Utrzymywanie równowagi płatniczej w zakresie wpływów i wydatków poprzez
bezwzględne określanie planu kosztów i nakładów na zakup środków trwałych na
bazie przychodów ze sprzedaży przy uwzględnieniu koniecznych nadwyżek
finansowych na płatności w ramach restrukturyzacji finansowej oraz
ryzyko handlowe.
Pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania, otrzymanie dokapitalizowania.
Doprowadzenie w 2010 roku do całkowitego oddłużenia KW S.A.
Podstawą powodzenia procesu zarządzania finansami obejmującego realizację płatności
bieżących, jak i wynikających ze „starych długów”, jest stała poprawa wskaźnika płynności
finansowej uwarunkowana przede wszystkim realizacją strategii z zakresu produkcji, sprzedaży,
zatrudnienia i organizacji.
Opracowywane w systemie ciągłym plany obrotu środkami finansowymi dla różnych
horyzontów czasowych będą podstawą kreowania polityki płatniczej i rozliczeń z kontrahentami
oraz pozwolą na szybkie reagowanie w przypadku występowania niekorzystnych relacji
w poziomach wpływów i wydatków.
Mając na względzie prowadzoną restrukturyzację finansową Kompanii oraz zapisy Programu
Rządowego w zakresie dokapitalizowania, dla powodzenia całego procesu niezbędnym jest obok
wszechstronnych działań wewnętrznych mających na celu wypracowywanie nadwyżek
finansowych otrzymanie w pełnej wysokości wsparcia zewnętrznego. Skutki dotychczasowych
opóźnień w otrzymywaniu dokapitalizowania są doraźnie łagodzone poprzez pozyskiwanie
środków pieniężnych z innych źródeł zewnętrznych (kredyt kupiecki i pożyczka), co jednak nie
rozwiązuje problemu ostatecznego pokrycia luki finansowej spowodowanej realizacją „starych
długów”.
98
Stałe przesuwanie w czasie terminów dokapitalizowania Kompanii powoduje narastanie
problemów finansowych związanych z realizacją „starych długów”, tym bardziej, że od stycznia
2005 roku rozpoczęto spłatę zobowiązań wobec ZUS.
Bez dokapitalizowania dalsza realizacja zapoczątkowanych procesów restrukturyzacji, nie
będzie możliwa, a cały dotychczasowy wysiłek nie przyniesie efektu w postaci oddłużenia,
uniemożliwiając funkcjonowanie Kompanii Węglowej S.A. w warunkach rynkowych.
Realizacja pełnego, planowanego dokapitalizowania z jednej strony zapewni osiągnięcie celu,
jakim jest oddłużenie i utrzymanie płynności finansowej, a z drugiej pozwoli efektywnie
wykorzystać wypracowane w ramach bieżącej działalności nadwyżki na sfinansowanie
nakładów inwestycyjnych do poziomu zapewniającego odtworzenie majątku i dalszy rozwój.
4.
DZIAŁANIA RESTRUKTURYZACYJNE I KOSZTY ICH WDROŻENIA
4.1
Działania związane z restrukturyzacją organizacyjną majątkową, zatrudnienia
i obniżką kosztów wytwarzania
4.1.1 Restrukturyzacja organizacyjna
Mając na celu racjonalne wykorzystanie potencjału produkcyjnego Kompanii Węglowej S.A.,
realizując przyjęte w Biznes Planie założenia, w 2004 roku przeprowadzono następujące działania
organizacyjne:
4.1.1.1 Łączenia
1.
2.
3.
Z dniem 1 marca 2004 roku połączono kopalnie KWK „Rydułtowy” i KWK „Anna”
w dwuruchową kopalnię KWK „Rydułtowy-Anna” z siedzibą w Rydułtowach.
Uchwałą Zarządu Nr 2512/2004 z dnia 30 grudnia 2004 roku, połączono z dniem
1 stycznia 2005 roku kopalnie KWK „Brzeszcze” i KWK „Silesia” w dwuruchową
kopalnię „Brzeszcze-Silesia” z siedzibą w Brzeszczach.
Uchwałą Zarządu Nr 2513/2004 z dnia 30 grudnia 2004 roku, połączono z dniem
1 stycznia 2005 roku kopalnie ZG „Bytom III” i ZG „Centrum” w dwuruchową kopalnię
KWK „Bobrek-Centrum” z siedzibą w Bytomiu.
4.1.1.2 Likwidacja
1.
ZG Bytom II:
• Z dniem 1 lutego 2004 r. rozpoczęto proces likwidacji ZG Bytom II,
• Z dniem 31 lipca 2004 r. zakończono wydobycie w ZG Bytom II,
• W grudniu 2004 r. ZG Bytom II przekazano do likwidacji SRK S.A.
4.1.1.3 Aport do innego podmiotu
Z dniem 31 marca 2004 r. podjęto decyzję o zakończeniu działalności eksploatacyjnej
KWK „Janina” w strukturach KW S.A. i przekazano KWK „Janina” stanowiącą zorganizowany
zespół składników materialnych i niematerialnych w rozumieniu art. 55' k.c. aportem do
ZGE Janina Sp. z o. o.
99
4.1.1.4 Działania likwidacyjne specjalistycznych jednostek
organizacyjnych dostosowujące do aktualnych potrzeb Kompanii
Węglowej S.A.:
1. W dniu 30 kwietnia 2004 r. zakończono proces likwidacji Zakładu handlu Węglem
w Rybniku.
2. W dniu 29 września 2004 r. zakończono proces likwidacji Nadwiślańskiego Zakładu
Zaopatrzenia i Kontraktów w Tychach.
3. W dniu 29 września 2004 r. zakończono proces likwidacji Zakładu Obrotu
Materiałowego i Gospodarki Maszynami w Zabrzu.
4.1.1.5 Zmiany organizacyjne wewnątrz komórek organizacyjnych
w Centrali Kompanii Węglowej S.A.
1. Dokonano również zmian organizacyjnych w Centrali Kompanii Węglowej S.A. polegających
na utworzeniu nowych komórek organizacyjnych:
• W Pionie Prezesa Zarządu utworzono:
− Biuro Controllingu Strategicznego i Zarządzania Informatycznego
• W Pionie Wiceprezesa ds. Ekonomiki i Finansów utworzono:
− Biuro Nadzoru Właścicielskiego i Inwestycji Kapitałowych,
− W Biurze Rachunkowości utworzono Zespół Kontroli Finansowej.
• W Pionie Marketingu utworzono:
− Zespół Sprzedaży Krajowej i Zespół Sprzedaży Zagranicznej, w miejsce Zespołu
Współpracy z Kontrahentami i Zespołu Koordynacji Sprzedaży w Biurze Sprzedaży.
• W Pionie Restrukturyzacji:
− W Biurze Przekształceń i Restrukturyzacji utworzono; Zespół Zarządzania Prawami
Majątkowymi, Zespół Obrotu Prawami Majątkowymi, Zespół Przekształceń
Strukturalnych.
4.1.1.6 Zmiany w strukturze organizacyjnej kopalń i zakładów
górniczych Kompanii Węglowej S.A.
1. Ustanowiono bezpośrednią podległości stanowiska Głównego Księgowego Dyrektorowi
Kopalni i Zakładu Górniczego.
2. W miejsce zastępcy Dyrektora ds. Ekonomicznych utworzono stanowisko Z-cy Dyrektora
ds. Ekonomiczno-Handlowych, któremu podporządkowano między innymi:
• Dział Marketingu,
• Dział Umów i Organizacji Przetargów,
• Dział Gospodarki Materiałowej,
• Dział Logistyki Materiałowej.
Biuro Przekzztałceń i Reztrukturyzacji
4.1.2 Restrukturyzacja majątkowa
Ważniejsze działania związane z restrukturyzacją majątkową podano przy omawianiu zmian
majątku spółki w punkcie 1.4.2, zaliczając do nich: połączenie Kompanii Węglowej S.A. ze
spółkami węglowymi, wniesienie majątku kopalni „Janina” aportem do Zakładu Górniczo –
Energetycznego „Janina” Sp. z o.o., postawienie w stan likwidacji Zakładu Górniczego Bytom II
100
i przekazanie majątku tego Zakładu do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A., zbycia nieruchomości
w trybie art. 66 ustawy „ordynacja podatkowa” i sprzedaż niektórych składników majątkowych.
Wszystkie przejęte ze spółek węglowych rzeczowe aktywa trwałe mają charakter
nieprodukcyjny i w związku z tym zostały zaewidencjonowane w Zakładzie Zagospodarowania
Mienia. Obejmują one głównie nieruchomości w tym budynki mieszkalne, ośrodki wczasowe, inne
obiekty socjalne, Kopalnię Doświadczalną WK M-300. Zarządzanie KDWK M-300 powierzono
Kopalni „Makoszowy”. Dla zapewnienia zarządzania przejętym majątkiem dokonano zmian
organizacyjnych w Zakładzie Zagospodarowania Mienia tworząc oddziały zamiejscowe
i zwiększając zatrudnienie. Dokonano analizy pozaprodukcyjnych rzeczowych i finansowych
aktywów trwałych i opracowano zasady oraz kierunki restrukturyzacji tych aktywów. Podjęto prace
nad ujednoliceniem zasad gospodarki mieszkaniami w tym sprzedaży mieszkań. O rozmiarach
problemu zagospodarowania nieruchomości zbędnych dla procesu produkcyjnego świadczy fakt, że
spośród wszystkich aktualnie posiadanych nieruchomości ponad połowa ma status nieruchomości
nieprodukcyjnych, które sukcesywnie powinny być zbywane. Wartość bilansowa tych
nieruchomości na dzień 31.12.2004 r. wynosiła 566 561 105 zł i stanowiła 27,7 % wartości
bilansowej wszystkich użytkowanych nieruchomości. Nieruchomości nieprodukcyjne obejmowały
6706 działek gruntu o łącznej powierzchni 1718,2 ha, 1 481 budynków i 734 budowli.
Ponadto w ramach restrukturyzacji organizacyjnej zakończono proces likwidacji
Nadwiślańskiego Zakładu Zaopatrzenia i Kontraktów oraz Zakładu Obrotu Materiałowego
i Gospodarki Maszynami.
Biuro Zatrudnienia i Polityki Płacowej
Działania związane z restrukturyzacją zatrudnienia zostały szczegółowo
w pkt. 1.4 Sytuacja kadrowo-płacowa spółki - niniejszego sprawozdania.
omówione
4.1.4 Działania restrukturyzacyjne – redukcja kosztów wytwarzania
Nadrzędnym celem Kompanii Węglowej S.A. jest ograniczanie kosztów we wszystkich
jednostkach organizacyjnych. Przyjęta polityka wynika z faktu, iż w warunkach kształtowania przez
rynek odbiorców przychodów ze sprzedaży, jedyną szansą na ekonomiczne uzasadnienie
działalności jest racjonalne gospodarowanie kosztami w połączeniu z efektywnie
wykorzystywanymi instrumentami budżetowania i kontrolingu wspieranymi bieżącą kontrolą
ponoszonych nakładów.
W wyniku optymalizacji kosztów w Kompanii Węglowej S.A uproszczono strukturę
przestrzenną kopalń - nastąpiła likwidacja zbędnych wyrobisk. Znaczne oszczędności osiągnięto
dzięki prowadzeniu eksploatacji pod terenami o niższym stopniu zurbanizowania oraz zwiększeniu
koncentracji wydobycia w wyniku zastosowania wydajniejszych maszyn i urządzeń górniczych.
Odnowienie i odmłodzenie parku maszynowego zapewniło wysoką wydajność, niską awaryjność
oraz maksymalne wykorzystanie czasu pracy. Racjonalizacja wykorzystania posiadanego majątku
produkcyjnego poprawiła efektywność gospodarowania. W ograniczaniu kosztów nie bez znaczenia
były również działania proekologiczne skutkujące obniżeniem opłat i kar z tytułu gospodarczego
korzystania ze środowiska oraz efektywna gospodarka energetyczna i cieplna. Istotnym elementem
redukcji kosztów był również proces restrukturyzacji zatrudnienia.
Przedstawione działania miały odzwierciedlenie w poszczególnych grupach kosztów
rodzajowych. Najważniejsze kroki zmierzające do optymalizacji ponoszonych nakładów dla
podstawowych pozycji kosztów rodzajowych przedstawiono poniżej.
101
4.1.4.1 Amortyzacja
Wzrost kosztów amortyzacji wynikł z zakończenie inwestycji i przekazanie na majątek środków
trwałych wysokiej wartości oraz nabycia w wyniku inkorporacji niezbędnych do prowadzenia
eksploatacji wyrobisk i budowli górniczych, za których użytkowanie kopalnie płaciły dzierżawę
(ZG Piekary).
Koszty amortyzacji wrosły również na skutek przyjęcia wyższej stawki amortyzacyjnej,
ustalonej w okresowych analizach majątkowych zakładowych komisji ekspertów technicznych,
na podstawie, których planuje się okres dalszego użytkowania poszczególnych składników
majątkowych, podobnie jak jednorazowy odpis amortyzacyjny stosowany w przypadku oddania na
majątek kopalń i zakładów środków trwałych niskiej wartości.
Dla przeciwdziałania tendencji wzrostu kosztów amortyzacji podejmowane będą działania
związane:
•
z okresowymi przeglądami majątku kopalń,
•
ze zbyciem lub likwidacją zbędnych środków trwałych.
4.1.4.2 Zużycie materiałów
Kształtowanie się kosztów zużycia materiałów związane jest głównie z kosztami robót
przygotowawczych, nakładami na zbrojenie ścian, głębokością eksploatacji, a co za tym idzie
zagrożeniami naturalnymi, koniecznością stosowania zagęszczonej obudowy chodnikowej
o zwiększonej wytrzymałości, liczbą zbrojonych ścian, cenami drewna i wyrobów stalowych, oraz
udostępnianiem nowych rejonów wydobywczych, co spowoduje wydłużenie odstaw lub budowę
nowych (KWK Marcel, KWK Ziemowit, KWK Piast)
Począwszy od maja do końca 2004 roku, bardzo istotnym czynnikiem wzrostu kosztów
materiałowych w Kompanii Węglowej S.A. był wzrost cen stali.
Obniżeniu kosztów materiałowych sprzyjały następujące działania:
1. Uproszczenie struktury przestrzennej kopalń oraz koncentracja wydobycia pozwalająca
na zmniejszenie ilości zbrojonych ścian i zakresu prowadzonych robót
przygotowawczych.
2. Odnowienie poprzez inwestycje wyeksploatowanych maszyn i urządzeń, które pozwoliło
znacznie ograniczyć zużycie materiałów na remonty wykonywane systemem
gospodarczym.
3. Budżetowanie zużycia materiałów przez poszczególne oddziały kopalni oraz bieżące
monitorowanie zużycia i kontrola oddziałów przekraczających wyznaczone limity.
4. Intensyfikacja odzysku i regeneracji materiałów.
5. Ograniczanie zapasów materiałowych poprzez utrzymanie wskaźnika rotacji zapasów na
stałym poziomie zapewniającym ciągłość dostaw, przy zachowaniu pełnego
bezpieczeństwa pracujących załóg.
6. Przeprowadzanie okresowych przeglądów na dole i na powierzchni kopalni w celu
kontroli i ewidencjonowania ewentualnych rezerw materiałowych.
7. Obniżanie kosztów zakupu materiałów i kosztów zaopatrzenia.
102
4.1.4.3 Energia
Wzrost kosztów energii związany jest nie tylko ze wzrostem stawek na moc zamówioną energii
cieplnej i ze wzrostem cen zakupu energii, ale także ze wzrostem zakresu rzeczowego robót
przygotowawczych oraz z prowadzeniem robót górniczych w strefach coraz większych zagrożeń
naturalnych.
Monitorowanie zużycia mediów, eliminowanie energochłonnych procesów oraz zakup energii na
wolnym rynku przyczyniły się do ograniczenia zużycia energii. Spadek wydobycia spowodował
mniejsze zapotrzebowaniem na energię elektryczna, cieplną oraz sprężone powietrze,
a koncentracja wydobycia spowodowała zmniejszenie liczby ścian, tym samym liczby pracujących
maszyn i urządzeń. W zakładach górniczych modernizowano przekaźniki prądowe oraz znacznie
ograniczono pobór energii elektrycznej w okresie szczytu energetycznego - np. poprzez
pompowanie wody dołowej poza szczytem. Nie bez znaczenia jest również racjonalizacja
w zakresie polityki inwestycyjnej - w założeniach inwestycyjnych, jednym z kryteriów oceny
inwestycji jest energooszczędność maszyn i urządzeń.
4.1.4.4 Usługi obce
Usługi transportowe
Zwiększenie kosztów usług transportowych związane jest głównie z rosnącymi kosztami
transportu kolejowego jak i samochodowego. Wzrost cen paliwa i kosztów związanych
z zagospodarowaniem kamienia oraz stawek (zł/h i zł/km), za usługi sanitarek (zmiana stawek
od 1.04.br) oraz usług samochodów osobowych i samochodów do przewozu materiałów
niebezpiecznych (zmiana od 1.08.2004 r.) wymusił szukanie oszczędności w obszarze usług
transportowych.
Spadek wydobycia i sprzedaży, spowodował obniżenie kosztów sprzedaży węgla, co jest
związane z usługami transportu kolejowego (np. koszty obsługi bocznic kolejowych), podobnie jak
zmniejszenie ilości kamienia wychodzącego z dołu ma wpływ na obniżenie kosztów transportu
zagospodarowania kamienia. Aby zredukować koszty w tym obszarze działalności Zakłady
górnicze prowadzą bieżącą kontrolę i weryfikacje zleceń na zakres świadczonych usług, negocjują
z firmami transportowymi najkorzystniejsze stawki na usługi transportowe oraz racjonalizują
korzystanie ze sprzętu obsługującego zwały węgla. Na wielu zakładach uproszczono strukturę
przestrzenną części zakładu, co pozwoliło na wyeliminowanie kosztów przewozu załogi miedzy
różnymi miejscami pracy. Ponadto ogranicza się do minimum korzystanie z usług sprzętu
ciężkiego.
Usługi remontowe
Wzrost usług remontowych jest związany z liczbą zbrojonych ścian i warunkami górniczogeologicznymi powodującymi awarie maszyn i urządzeń, których stała sprawność zabezpiecza
utrzymanie ruchu. Stopień zużycia fizycznego eksploatowanych maszyn i urządzeń determinuje
częstotliwość remontów, ale nie tylko. Wzrost usług remontowych był również związany
z nakazami Okręgowego Urzędu Górniczego, wymogami prawa górniczego lub zasadami
bezpieczeństwa pracy.
Działania zmierzające do optymalizacji kosztów w zakresie usług remontowych związane były
przede wszystkim z zastępowaniem zużytych i wyeksploatowanych maszyn i urządzeń nowymi,
zwiększaniem zakresu usług remontowych wykonywanych systemem gospodarczym, oraz
z procesem inwestycyjnym i modernizacją, które doprowadzą do zmniejszenia wydatków na
remonty.
Usługi wiertniczo-górnicze
103
Wzrost kosztów w tej grupie usług wynika przede wszystkim z konieczności drążenia
chodników niezbędnych do zabezpieczenia ciągłości ruchu zakładu przez firmy obce. Zlecanie
wykonania prac specjalistycznym firmom obcym jest podyktowane spadkiem zatrudnienia.
Działania oszczędnościowe w tej pozycji kosztowej związane były z ograniczeniem zakresu
rzeczowego robót dotyczących odtworzenia frontu eksploatacyjnego i zmniejszeniem liczby
zbrojonych ścian.
Usługi wynajmu
Wzrost kosztów usługi wynajmu wynika ze wzrostu stawek dzierżawnych oraz z konieczności
wydłużenia okresu dzierżawy.
Na redukcję kosztów wpływa prowadzenie eksploatacji w mniejszej ilości ścian. W zakładach
górniczych dostarczano maszyny i urządzenia w jak najkrótszym czasie przed uruchomieniem
nowego przodka ścianowego lub chodnikowego oraz dokonywano zwrotów dzierżawionych
maszyn i urządzeń w jak najszybszym okresie po zakończeniu ich eksploatacji. Ponad to
optymalizowano wykorzystanie dzierżawionych maszyn i urządzeń poprzez eliminowanie
przestojów wynikających z likwidacji jednej ściany i zbrojeniem następnej, ograniczenie dni bez
wydobycia w przodkach ścianowych oraz zwrot do firm związanych z wynajmem maszyn czasowo
zbędnych. Czasami stosowano zawieszanie stawek na urządzenia, które były w jakimś okresie
wyłączone z eksploatacji ze względów górniczo-geologicznych, w okresie translokacji z jednego
miejsca pracy do drugiego lub w przypadku, gdy urządzenie było niesprawne z winy
wydzierżawiającego.
Pozostałe usługi obce
Pozycja pozostałe usługi obejmuje między innymi koszty opracowań, prac badawczych,
ekspertyz, usług informatycznych, biurowych, usług przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej oraz
usług gospodarczych takich jak utrzymanie łaźni, usługi pralnicze, wywóz odpadów, utrzymanie
dróg, chodników i terenów zielonych.
Wzrost kosztów w tej grupie wynika przede wszystkim ze wzrostu kosztów przesyłu
i dystrybucji energii elektrycznej i cieplnej, wzrostu kosztów opracowań, prac badawczych
i ekspertyz, wynikających z wymogów formalno-prawnych oraz wzrostu kosztów atestów
i legalizacji, co spowodowane jest większą ilością urządzeń podlegających wymaganym badaniom.
Optymalizowanie kosztów tych usług wymagało wielokierunkowych działań. Jednym ze
sposobów redukcji kosztów pozostałych usług było zastosowanie, procedur przetargowych
i negocjacyjnych, co zwiększało konkurencyjność miedzy firmami świadczącymi usługi na rzecz
kopalń i zakładów Kompanii Węglowej i pozwoliło uzyskać korzystniejsze warunki umów.
Ponadto analizowano usługi pod kątem możliwości całkowitego lub częściowego wykonania ich
przez własny personel oraz monitorowano i kontrolowano nakłady ponoszonych na pozostałe usługi
pod kątem: rodzaju usług, stawek i cen, terminów płatności, okresów obowiązywania umów.
4.1.4.5 Podatki i opłaty
W zakresie podatku od nieruchomości spadek kosztu związanych jest z procesem zbywania
majątku, natomiast wzrost nakładów jest wynikiem wzrostu wartości majątku z działalności
modernizacyjnej i inwestycyjnej. Spadek wydobycia jest bezpośrednią przyczyną obniżenia
kosztów związanych z opłatą eksploatacyjną, przy niezmienionej stawce wynoszącej 1,80 zł za tonę
ubytku zasobów węgla z tytułu eksploatacji i robót górniczych w złożu. Natomiast niższe opłaty na
ochronę środowiska były skutkiem realizowanych działań zmierzających do zmniejszenia
negatywnego wpływu na środowisko naturalne poprzez ograniczanie emisji zanieczyszczeń do
powietrza atmosferycznego oraz zmniejszanie ilości i natężenia zasolenia odprowadzanych do rzek
104
lub ścieków wód dołowych, m.in. poprzez ich zagospodarowanie do celów przemysłowych,
niekorzystnego oddziaływania kopalń na budowle, drogi, grunty rolne i leśne. Spadek zatrudnienia
wpłynął również na niższy poziom wpłat na PERON.
4.1.4.6 Koszty osobowe
W 2004 r. następowało dalsze obniżenie kosztów osobowych przede wszystkim w wyniku
zmniejszającego się stanu zatrudnienia, będącego efektem prowadzonej w tym zakresie
restrukturyzacji Spółki. Natomiast w zakresie kształtowania przeciętnych wynagrodzeń Zarząd
Spółki w wyniku nacisków społecznych i prowadzonych negocjacji oraz uwzględniając możliwości
finansowe KW S.A. określił ostatecznie wskaźnik wzrostu płac w wysokości 3,2 % w stosunku do
wykonania za 2003 r. (tj. w maksymalnej wysokości ustalonej w Zarządzeniu ZP/45/2004 Prezesa
Zarządu KW S.A.). W 2004 r. kontynuowano negocjacje nad wprowadzeniem nowego jednolitego
zakładowego układu zbiorowego pracy dla wszystkich pracowników zatrudnionych w Spółce.
W związku z tym obowiązywały w KW S.A. postanowienia różnych kilkunastu ZUZP, co
uniemożliwiało prowadzenie racjonalnej polityki płacowej w ramach całej Spółki.
Dopiero pod koniec 2004 r. udało się wynegocjować i wprowadzić w formie „Porozumienia
płacowego” z dnia 20.12.2004 r. (z mocą obowiązującą od 01.01.2005 r.) ujednolicenie:
stawek płac zasadniczych,
specjalnego wynagrodzenia z Karty Górnika,
taryfikatora kwalifikacyjnego,
nagród rocznych,
zasad obliczania wynagrodzenia za czas urlopu (wg zasad powszechnie obowiązujących
w kraju).
W wyniku wprowadzenia „Porozumienia” ujednolicono zasady obliczania około 80 %
składników funduszu wynagrodzeń.
W następnych latach (po wynegocjowania w 2005r. nowego, jednolitego ZUZP dla KW S.A.)
stworzy to niezbędne warunki do prowadzenia bardziej racjonalnej gospodarki funduszem
wynagrodzeń, a co za tym idzie umożliwić może dalsze obniżenie kosztów osobowych. Należy
jednak podkreślić, iż biorąc pod uwagę to, że nie ma przyzwolenia strony społecznej na
jakiekolwiek ograniczenie (oszczędzanie) środków przeznaczonych na indywidualne płace
górników, racjonalizacji kosztów płac będzie się poszukiwać:
w porządkowaniu wewnętrznej struktury płac,
przekonywaniu związków zawodowych do uzgodnienia możliwości alokacji środków na
wynagrodzenia pomiędzy poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi Spółki
w zależności od osiąganych przez te jednostki wyników produkcyjno-ekonomicznofinansowych.
W zakresie kosztów pracy, których udział w strukturze kosztów wynosi aktualnie 54 %, Zarząd
upatruje możliwość ich zmniejszania poprzez dalszą restrukturyzację zatrudnienia.
W wyniku działań restrukturyzacyjnych, szczególnie skorzystania przez pracowników z urlopów
górniczych na podstawie ustawy z dnia 26.11.1998 r. „o dostosowaniu górnictwa węgla
kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej….”, KW S.A. wypłacała na
początku 2004 r. świadczenia socjalne urlopów górniczych 8 614. pracownikom (średnio w roku
dla ok. 6 800 osób).
Z instrumentów osłonowych i aktywizująco-adaptacyjnych na podstawie ustawy z dnia
28.11.2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006…” ze
świadczenia górniczego skorzystało 3 860. pracowników, z tego 3 849. wypłacano świadczenia
górnicze, a 11. pracownikom stypendia na przekwalifikowanie.
105
Na dzień 31.12.2004 r. liczba osób otrzymujących świadczenia socjalne z tytułu urlopów
górniczych wyniosła 4 997. pracowników, a na korzystających ze świadczeń górniczych 3 590.
pracowników.
Wymienione świadczenia pokrywane były z dotacji budżetowej państwa oraz środków
własnych KW S.A. zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Wielkość i strukturę
kosztów restrukturyzacji zatrudnienia w 2004 r. przedstawia poniższa tabela.
Tablica 34. Koszty restrukturyzacji zatrudnienia w Kompanii Węglowej S.A. w 2004 roku
Lp.
Wyszczególnienie
0
1
2
3
4
1
Koszty restrukturyzacji zatrudnienia będące
skutkiem przeniesionym reformy górnictwa
węgla kamiennego realizowanej w latach
1998-2002
Koszty restrukturyzacji zatrudnienia
wynikające z ustawy z dnia 28.11.2003 r.
(instrumenty osłonowe i aktywizującoadaptacyjne)
Świadczenia na rzecz byłych pracowników
z kopalń zlikwidowanych
Razem koszty restrukturyzacji
zatrudnienia
Koszty
(tys.zł)
2
Dotacja budżetowa
i środki Funduszu Phare
381 379,9
Środki własne
50 015,1
Dotacja budżetowa
76 848,0
Środki własne
6 320,5
Dotacja budżetowa
14 111,1
Środki własne
17 717,6
Dotacja budżetowa
Środki własne
472 339,0
74 053,2
4.1.4.7 Pozostałe koszty
Na kształtowanie tej pozycji kosztowej mają wpływ szkody górnicze, ubezpieczenia rzeczowe
i osobowe, czynsze, świadczenia w zakresie BHP (KWK Brzeszcze – konieczność zakupu dużej
liczby aparatów służących do ratowania życia załogi zagrożonej pożarem) oraz różnice w cenach
węgla deputatowego - realizowane deputaty węglowe rozliczane są po technicznym koszcie
wytworzenia; do maja 2004 r. ujemna różnica pomiędzy ceną węgla deputatowego a TKW
pomniejszała pozostałe koszty.
Na poziom pozostałych kosztów miały wpływ zarówno zmniejszenie nakładów związanych
z czynszami, jak również różnice cen węgla deputatowego wynikające ze zmniejszenia
zatrudnienia. Ponadto zgodnie z zaleceniem biegłego rewidenta w grudniu nastąpiło
przeksięgowanie z pozostałej działalności operacyjnej kosztów usuwania szkód górniczych na
podstawową działalność operacyjną.
Aby obniżyć koszty usuwania szkód górniczych na etapie sporządzania części szczegółowych
planów ruchu, kopalnie wykonują analizy wpływów górniczych na obiekty zagospodarowania
przestrzennego gmin. Analizowano prognozy deformacji terenu spowodowane eksploatacją
górniczą, odporności obiektów budowlanych na przewidywane wpływy górnicze, konieczność
i możliwość zastosowania profilaktyki górniczej i budowlanej. Polega ona na kotwieniu budynków,
budowie opasek i przepon żelbetowych, dylatowaniu obiektów o wydłużonym i nieregularnym
kształcie. Na terenach, na których może nastąpić zachwianie grawitacyjnego spływu wód,
a w konsekwencji powstanie podtopień lub zalewisk, roboty profilaktyczne polegały na
wyprzedzających działaniach hydrotechnicznych – podnoszeniu obwałowań rzek i potoków,
106
pogłębianiu ich koryt, budowie lub udrażnianiu melioracji szczegółowych oraz budowie
przepompowni dla odprowadzania nadmiaru wód opadowych. Obniżenie nakładów na
ubezpieczenia rzeczowe i osobowe związane było ze zmniejszeniem wartości majątku
podlegającego ubezpieczeniu i liczby zatrudnionych
4.1.5 Dokapitalizowanie Kompanii Węglowej S.A.
Rządowy Program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2006
z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń
przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 20 listopada 2002 r. zakładał dokapitalizowanie Kompanii
Węglowej S.A. Na tę kwotę miały składać się aktywa płynne Skarbu Państwa oraz aktywa
niepłynne. Środki z dokapitalizowania mają być wykorzystywane do spłaty zobowiązań, od których
zależało oddłużenie spółek węglowych.
W ramach dokonanego przez Skarb Państwa w 2003 r. dokapitalizowania Kompanii
Węglowej S.A. aktywami płynnymi, Zarząd Kompanii Węglowej S.A. w dniu 1 kwietnia 2004 r.
podjął Uchwałę Nr 646/2004 dotyczącą zbycia pakietu 27 250 000 akcji Telekomunikacji
Polskiej S.A., notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie z zastrzeżeniem, iż
transakcja powinna być realizowana po cenie nie niższej niż cena wniesienia akcji, tj. 14,99 zł za
akcję.
Kompania Węglowa S.A. wystawiła zlecenie sprzedaży za pośrednictwem konsorcjum
złożonego z Credit Suisse First Boston Sp. z o.o. oraz Bankowego Domu Maklerskiego
Powszechnej Kasy Oszczędności BP S.A Rozliczenie przedmiotowej transakcji nastąpiło
7 kwietnia 2004 r. Łączny przychód ze sprzedaży akcji wyniósł 419 650 000,00 zł, który po
potrąceniu opłat, daje ostateczną kwotę netto uzyskaną przez Kompanię Węglową S.A.
w wysokości 417 089 453,75 zł.
Ponadto w 2004 r. Walne Zgromadzenie Kompanii Węglowej S.A. Uchwałą Nr 8 z dnia
2 lipca 2004 r. (Rep. A nr 6569/2004) dokonało podwyższenia kapitału zakładowego Spółki
o kwotę 36 936 000,00 zł. Akcje w podwyższonym kapitale zakładowym zostały objęte przez Skarb
Państwa i pokryte wkładem niepieniężnym w postaci 70 000. sztuk akcji zwykłych imiennych
spółki Centrala Zbytu Węgla „Węglozbyt” S.A. o wartości 36 936 200,00 zł, ustalonej na podstawie
wyceny sporządzonej przez BRE Corporate Finance S.A.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, decyzją nr DOK-56/2004 z dnia
2.07.2004 r., wyraził zgodę na dokonanie koncentracji, polegającej na przejęciu przez Kompanię
Węglową S.A. kontroli nad Centralą Zbytu Węgla.
Na podstawie umowy z dnia 29 lipca 2004 Skarb Państwa przeniósł na rzecz Kompanii
Węglowej S.A. posiadanie 70 000. akcji imiennych zwykłych Centrali Zbytu Węgla
„Węglozbyt” S.A. z siedzibą w Katowicach, oznaczonych numerami od A 00 001 do A 70 000,
o wartości nominalnej 10 zł każda.
4.1.6 Działania związane z utworzeniem ZGE Janina Sp. z o.o.
Kompania Węglowa S.A. realizując rządowy „Program restrukturyzacji górnictwa węgla
kamiennego w Polsce w latach 2003-2006…” (korekta przyjęta przez Radę Ministrów w dniu
28.01.2003 r.) podjęła działania zmierzające do powiązań kapitałowych z Południowym
Koncernem Energetycznym S.A. W wyniku tych działań w dniu 20 grudnia 2003 r. zawiązano
spółkę pod nazwą Zakład Górniczo-Energetyczny „Janina” Sp. z o.o.
W kapitale zakładowym Spółki udziały zostały objęte w następujący sposób:
1) Południowy Koncern Energetyczny S.A. w zamian za wkład pieniężny wynoszący
225 000 zł objął 450 udziałów o wartości nominalnej 500 zł każdy.
107
2) Kompania Węglowa S.A. w zamian za wkład pieniężny wynoszący 225 000 zł objęła
450 udziałów o wartości nominalnej 500 zł każdy.
3) Zakład Górniczo-Energetyczny Sobieski Jaworzno III Sp. z o.o. w zamian za wkład
pieniężny wynoszący 50 000 zł objął 100 udziałów o wartości 500 zł każdy.
W dniu 25 marca 2004 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników ZGE Janina Sp. z o.o.
podjęło Uchwałę nr 1 o podwyższeniu kapitału zakładowego Spółki o kwotę 140 794 000,00 zł,
poprzez ustanowienie 281 588 udziałów, objętych przez Wspólników w następujący sposób:
1) Południowy Koncern Energetyczny S.A. objął 80 000 udziałów o łącznej wartości
nominalnej 40 000 000,00 zł, w zamian za wkład pieniężny,
2) Kompania Węglowa S.A. objęła 201 588 udziałów o łącznej wartości nominalnej
100 794 000,00 zł, w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa
w rozumieniu art. 551 kodeksu cywilnego - Kopalni Węgla Kamiennego „Janina”
w Libiążu.
W dniu 28 lutego 2005 r. Zgromadzenie Wspólników ZGE Janina Sp. z o.o. dokonało kolejnego
podwyższenia kapitału zakładowego o kwotę 20 000 000,00 zł, przez ustanowienie 40 000. nowych
udziałów, objętych przez Południowy Koncern Energetyczny S.A. w zamian za wkład niepieniężny.
Ponadto w związku z zainicjowaniem procesu połączenia ZGE Janina Sp. z o.o. oraz ZGE Sobieski
Jaworzno III Sp. z o.o. z Południowym Koncernem Węglowym S.A., PKE S.A. odkupił od
ZGE Sobieski Jaworzno III Sp. z o.o. posiadane udziały w ZGE Janina Sp. z o.o.
Aktualnie na dzień 1 kwietnia 2005 r. kapitał zakładowy Spółki wynosi 161 294 000,00 zł
i dzieli się na 322 588 udziałów, z których:
1) Południowy Koncern Energetyczny S.A. posiada 120 550 udziałów o wartości nominalnej
500 zł każdy, o łącznej wartości nominalnej 60 275 000,00 zł, stanowiących 37,37 %
udziału w kapitale zakładowym, dających 64,09 % głosów na Zgromadzeniu Wspólników,
2) Kompania Węglowa S.A. posiada 202 038 udziałów o wartości nominalnej 500 zł każdy,
o łącznej wartości nominalnej 101 019 000,00 zł, stanowiących 62,63 % udziału w kapitale
zakładowym, dających 35,91 % głosów na Zgromadzeniu Wspólników.
4.2
Restrukturyzacja finansowa
Realizując zapisy art. 42 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji
górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006” Kompania Węglowa S.A. przejęła nieumorzone
zobowiązania spółek węglowych, które przed dniem wejścia w życie ustawy zbyły na jej rzecz
przedsiębiorstwa.
Łączna wielkość przejętych zobowiązań wynosi ........................................... 3 873,5 mln zł,
w tym:
-
zobowiązania publicznoprawne ogółem w kwocie ........................... 2 568,3 mln zł,
w tym z tytułu:
składek należnych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
łącznie z kosztami egzekucyjnymi dot. ZUS ...................... 1 891,6 mln zł,
podatku od nieruchomości .....................................................167,4 mln zł,
opłaty eksploatacyjnej.............................................................498,0 mln zł,
pozostałe zobowiązania publicznoprawne ................................11,3 mln zł,
108
zobowiązania cywilnoprawne ogółem w kwocie....................457,7 mln zł,
zobowiązania z tytułu art.231 ogółem w kwocie....................847,5 mln zł.
Ponadto Kompania Węglowa S.A. przejęła zobowiązania cywilnoprawne z podpisanych ugód
z wierzycielami w 2003 r. do zapłaty w latach 2004-2005 ogółem w kwocie 36,5 mln zł.
Szczegółowy wykaz przejętych zobowiązań przedstawiono w tablicy.
Tablica 35. Zobowiązania przejęte ze spółek węglowych na podstawie art.42 ust.1
ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. ”o restrukturyzacji górnictwa węgla
kamiennego...” (mln zł)
kwota
Rodzaj zobowiązania
1
Opłata eksploatacyjna + podatek od nieruchomości
mln zł
w tym:
odsetki
2
3
665,4
296,5
Podatek rolny i leśny
1,5
0,4
Podatek VAT
6,2
0,1
Podatek dochodowy od osób fizycznych
1,0
0,1
1 891,6
642,8
Pozostałe zobowiazania publicznoprawne
2,6
0,9
Razem zobowiązania publicznoprawne
2 568,3
940,8
387,6
39,3
23,7
0,0
Niedobór środków na rachunku Funduszu Likwidacji
46,4 *
0,0
Związane z pokryciem zobowiązań wobec pracowników
847,5
0,0
Razem zobowiązania przejęte na dzień 26.12.2003 r.
na podstawie art.42 ustawy…
3 873,5
980,1
Zobowiązania indemnifikacyjne zapłacone do 25.12.2003 r.
279,8
0,0
Zobowiązania z ugód podpisanych z wierzycielami w 2003 r.
36,5
0,0
4 189,8
980,1
ZUS
Zobowiązania cywilnoprawne
Niedobór środków na rachunku ZFŚS
Razem zobowiązania przejęte ze spółek węglowych
* środki do wykorzystania przez KW S.A.
4.2.1 Restrukturyzacja zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Przejęte przez Kompanię Węglową S.A. zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych z tytułu składek emerytalnych, składek na ubezpieczenia społeczne w części
finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne, jak i zobowiązania
powstałe w Kompanii (55,7 mln zł), po odroczeniu ich płatności do końca 2004 r. spłacane będą
zgodnie z harmonogramem spłat określonym w art.6 ust.1 ustawy. Łączna kwota odroczonych
zobowiązań z tego tytułu według stanu na dzień przejęcia zobowiązań wynosiła 1 949,1 mln zł.
109
Po uwzględnieniu korekt deklaracji złożonych przez spółki węglowe i zakłady górnicze
w 2004 roku, aktualna na dzień 31.12.2004 r. wysokość zobowiązań podlegających spłacie wynosi
1 950,5 mln zł.
W 2005 r. KW S.A. zobowiązana będzie do spłaty 194,9 mln zł w ratach miesięcznych.
Szczegółowy harmonogram spłaty zobowiązań wobec ZUS w latach 2005-2010 przedstawiono
w poniższej tablicy.
Tablica 36. Harmonogram spłaty odroczonych zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 28.11.2003 r.” o restrukturyzacji
górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006...” (tys.zł)
Lp.
Wyszczególnienie
Kwota
odroczona
do 31.12.2004
2005
4
2007
5
2008
6
2009
7
2010
0
1
Ubezpieczenia społeczne z tytułu składek emerytalnych, w
części finansowanej przez płatnika
1 043 031,8
104 303,2
104 303,2
104 303,2
243 374,1
243 374,1
243 374,0
2
Ubezpieczenia społeczne z tytułu składek emerytalnych, w
części finansowanej przez ubezpieczonego
236 162,6
23 616,3
23 616,3
23 616,3
55 104,6
55 104,6
55 104,5
3
Pozostałe ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej
przez ubezpieczonego
433 494,4
43 349,4
43 349,4
43 349,4
101 148,7
101 148,7
101 148,8
237 824,9
23 782,5
23 782,5
23 782,5
55 492,5
55 492,5
55 492,4
1 950 513,7
194 910,3
195 051,4
195 051,4
455 119,9
455 119,9
455 119,7
5 R a z e m
3
2006
1
4 Składki na ubezpieczenia zdrowotne
2
spłata w następnych latach:
8
4.2.2 Restrukturyzacja zobowiązań wobec gmin
Przejęte na podstawie art. 42 ustawy zobowiązania obejmują również zaległości wobec gmin
z tytułu opłaty eksploatacyjnej oraz podatku od nieruchomości w łącznej kwocie 665,4 mln zł,
w tym odsetki w kwocie 296,5 mln zł.
Na zaległości z tytułu opłaty eksploatacyjnej w kwocie 498,0 mln zł składają się:
zobowiązania powstałe do 2000 r., objęte podpisanymi
przez Ministra Środowiska umowami ze spółkami
węglowymi w kwocie ......................................................................315,1 mln zł,
zobowiązania 2001 rok, co do których organem
podatkowym pozostaje Minister Środowiska w kwocie....................84,9 mln zł,
zobowiązania powstałe w okresie
od 1.01.2002 do 26.12.2003 r. w kwocie...........................................98,0 mln zł.
Przejęcie zobowiązań wobec gmin oznaczało podjęcie przez Kompanię Węglową S.A.
intensywnych działań mających na celu uregulowanie zaległości powstałych w spółkach
węglowych przy zachowaniu możliwości płatniczych KW S.A. oraz spełnieniu warunków
określonych przez gminy.
W II kwartale 2004 r. Minister Środowiska wydał decyzje o umorzeniu prowadzonych przez
spółki węglowe postępowań restrukturyzacyjnych na podstawie ustawy z dnia 30 października
2002 r. „o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy”.
Określone w podpisanych umowach warunki spłaty zostały zachowane, co oznaczało dla KW S.A.
konieczność spłaty tych zobowiązań w ratach począwszy od II kwartału 2004 r. do końca I kwartału
2009 r. Do dnia 31 grudnia 2004 r. przekazano gminom z tego tytułu kwotę 46,6 mln zł, co
przedstawiono w tablicy.
110
Tablica 37. Realizacja umów oddłużeniowych zawartych w oparciu o ustawę z dnia 26
listopada 1998 r. „o dostosowaniu…wg stanu na koniec IV kwartału 2004 roku...” (tys.zł)
Nazwa wierzyciela
Lp.
Tytuł wierzytelności
Data zawarcia
umowy
2
3
1
1
2
Minister Środowiska
opłata eksploatacyjna
RuSW S.A.
RuSW S.A.
2002-07-12
2002-10-31
3
NSW S.A.
2002-06-12
4
NSW S.A.
2002-08-20
5
GSW S.A.
2002-03-13
6
GSW S.A.
2002-04-15
7
RySW S.A.
2000-03-27
8
RySW S.A.
aneks
2002-03-06
9
RySW S.A.
aneks
2002-08-27
10
ZG Piekary Sp. z o.o.
2002-04-16
aneks
2003-10-13
11
ZG Bytom II Sp. z o.o.
2002-03-29
12
13
ZG Centrum Sp. z o.o.
Razem:
2002-07-08
2002-07-05
Kwota
zobowiązań
objętych
restrukturyzacją
(zł)
4
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
a
b
c
d
25 211 682,69
9 798 845,59
15 412 837,10
0,00
78 241 388,87
36 933 381,38
41 308 007,49
0,00
428 032,47
169 484,97
258 547,50
0,00
74 834 543,44
39 143 011,24
35 691 532,20
0,00
5 826 262,69
1 846 191,72
3 980 070,97
0,00
61 758 398,45
33 244 106,58
28 514 291,87
0,00
19 914 167,85
13 842 562,45
6 071 605,40
0,00
5 922 764,76
2 612 784,95
3 309 979,81
0,00
29 959 779,94
18 092 823,62
11 866 956,32
0,00
1 243 050,87
872 838,74
370 212,13
0,00
2 999 109,43
1 834 278,40
1 164 831,03
0,00
4 722 448,85
2 855 975,55
1 866 473,30
0,00
4 666 878,10
2 740 887,12
1 925 990,98
0,00
315 728 508,41 *
a) kwota ogółem
b) zobowiązanie główne
c) odsetki
d) opłata Realizacja
prolongacyjnaumów w 2004 r.
Kwota do spłaty
narastająco
5
3 781 752,39
1 469 826,84
2 311 925,55
0,00
11 736 208,29
5 540 007,21
6 196 201,08
0,00
64 204,86
25 422,75
38 782,11
0,00
11 153 838,51
5 819 029,20
5 334 809,31
0,00
606 884,11
184 619,18
422 264,93
0,00
6 121 259,59
3 324 410,63
2 796 848,96
0,00
1 991 416,76
1 384 256,24
607 160,52
0,00
739 734,35
261 278,48
478 455,87
0,00
2 889 211,89
1 809 288,23
1 079 923,66
0,00
186 457,62
130 925,82
55 531,80
0,00
406 658,72
248 715,76
157 942,96
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
553 697,41
325 189,97
228 507,44
0,00
40 231 324,50
Kwota zapłacona
narastająco
6
3 781 752,39
1 469 826,84
2 311 925,55
0,00
11 736 208,29
5 540 007,21
6 196 201,08
0,00
64 204,86
25 422,75
38 782,11
0,00
11 153 838,51
5 819 029,20
5 334 809,31
0,00
925 487,32
276 928,77
648 558,55
0,00
9 212 211,80
4 986 616,05
4 225 595,75
0,00
2 987 125,14
2 076 384,36
910 740,78
0,00
1 151 998,71
391 917,72
760 080,99
0,00
4 393 144,62
2 713 941,39
1 679 203,23
0,00
186 457,62
130 925,82
55 531,80
0,00
406 658,72
248 715,76
157 942,96
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
553 697,41
325 189,97
228 507,44
0,00
46 552 785,39
*Różnica w stosunku do kwoty przejętej na podstawie art. 42 ustawy (315,1 mln zł) wynika z uwzględnienia aneksów do umów podpisanych pomiędzy KW SA
i Ministrem Środowiska
W odniesieniu do zobowiązań z tytułu opłaty eksploatacyjnej należnej za 2001 r.
w kwietniu br. KW S.A. złożyła do Ministra Środowiska wnioski o umorzenie odsetek od
zobowiązań oraz rozłożenie spłaty na raty na zasadach określonych w przepisach o pomocy
publicznej.
111
KW S.A. przystąpiła w czerwcu br. do spłaty również tych zaległości, przekazując do
31.12.2004 r. gminom kwotę 18,6 mln zł.
W grudniu 2003 r. Zarząd Kompanii Węglowej S.A. podjął uchwałę w sprawie
przyjęcia harmonogramu spłaty zobowiązań spółek węglowych i zakładów górniczych wobec gmin
z tytułu opłaty eksploatacyjnej i podatku od nieruchomości powstałych do 31.01.2003 r., co do
których organem podatkowym jest gmina (prezydent, burmistrz, wójt). Realizując tą uchwałę,
Kompania Węglowa S.A. rozpoczęła indywidualne rozmowy z przedstawicielami gmin w celu
ustalenia zasad spłaty zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości oraz opłaty eksploatacyjnej.
Na podstawie uzgodnionego projektu ugody pomiędzy Stowarzyszeniem Gmin Górniczych
w Polsce i Kompanią Węglową S.A., przystąpiono do podpisywania ugód z gminami. Do
31 grudnia 2004 r. podpisano 32. ugody z gminami na łączną kwotę 234,0 mln zł, w tym 1. ugoda
dot. zobowiązań przejętych w wyniku inkorporacji na kwotę 8,1 mln zł, w których określono
warunki spłaty przejętych przez KW S.A. zobowiązań spółek węglowych. Zgodnie z podpisanymi
ugodami spłacie podlegają należności główne (135,9 mln zł), natomiast gminy wyraziły zgodę na
umorzenie odsetek na zasadach określonych w przepisach o pomocy publicznej.
W wyniku podpisanych z gminami ugód Kompania Węglowa S.A. zobowiązała się do
uregulowania następujących kwot zobowiązań:
- w roku 2004 ...................................................................45,8 mln zł,
- w roku 2005 ...................................................................49,4 mln zł,
- w roku 2006 ...................................................................40,7 mln zł.
Realizując ugody do 31 grudnia 2004 r. przekazano gminom kwotę 58,2 mln zł (wraz
z pobraniem komorniczym). Informacje nt. podpisanych ugód z gminami wraz z harmonogramem
spłaty przedstawiono w tablicy.
Tablica 38. Realizacja umów oddłużeniowych dotyczących zobowiązań publicznoprawnych (tys.zł)
Wielkość
zobowiązań
objętych
umowami
ogółem
Lp.
Wyszczególnienie
Ilość
zawartych
umów
ogółem
1
2
3
4
32
a
b
c
d
1
Opłata eksploatacyjna
Podatek od
nieruchomości
Dokonane spłaty
do 31.12.2004 r.
Wysokość
zobowiązań
objętych umowami,
pozostałych
do spłaty
w kolejnych ratach
6
7
8
45 843,8
45 772,1 **
71,7
0,0
58 154,0
58 082,3 *
71,7
0,0
77 826,7
77 826,7
0,0
0,0
Wysokość rat
do spłaty
do 31.12.2004 r.
5
233 981,2
135 909,0
98 072,2
0,0
a - kwota ogółem
b - zobowiązania główne
c - odsetki
* łącznie z pobraniem komorniczym UM Ruda Sląska w kwocie 12.310,2 tys. zł
** w tym spłata w wys. 1,1 mln zł z ugody dot. zobowiązań przejętych w wyniku inkorporacji
d - opłata prolongacyjna
Ponadto uregulowano również zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości w stosunku do
22. gmin, których należności nie przekraczały 100,0 tys.zł, w łącznej kwocie 0,5 mln zł.
Do dnia 31 grudnia 2004 r. z przejętych przez KW S.A. zobowiązań wobec gmin uregulowano
łącznie kwotę 131,1 mln zł. Szczegółowe informacje nt. regulowania tych zobowiązań w 2004 roku
112
Tablica 39. Wielkość zobowiązań przejętych i uregulowanych wobec gmin (mln zł)
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
1.
Zobowiązania wobec gmin ogółem
Zobowiązania
przejęte
Zobowiązania
uregulowane
do 30.11.2004 r.
Zobowiązania
uregulowane
do 31.12.2004 r.
3
4
5
*
665,4
115,1
131,1
1.1
podatek od nieruchomości
167,4
39,2
44,5
1.2
498,0
75,9
86,6
315,1
40,0
46,6
84,9
14,9
18,6
98,0
21,0
21,4
1.2.1
1.2.2
1.2.3
z tego:
z tego:
zobowiązania powstałe do 2000 r. objęte
podpisanymi przez Ministra Środowiska
umowami
zobowiązania za 2001 r., co do których
organem podatkowym pozostaje Minister
Środowiska
zobowiązania powstałe w okresie od
1.01.2002 r. do 26.12.2003 r., co do
których organem podatkowym jest gmina
* bez raty uregulowanej z tyt. podpisanej ugody dot. zobowiązań przejętych w wyniku inkorporacji (1,1 mln zł)
W przypadku przedłużenia się postępowania notyfikacyjnego przed Komisją Europejską pomocy
publicznej dla sektora górnictwa węgla kamiennego istnieje zagrożenie wycofania się gmin
z zawartych ugód na gruncie cywilnoprawnym, co skutkować może zarachowaniem przez gminy
zapłat dokonanych przez Kompanię w 2004 roku zgodnie z art. 55 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 roku Ordynacja podatkowa (na zobowiązanie główne oraz na odsetki).
4.2.3 Restrukturyzacja zobowiązań cywilnoprawnych
W 2004 r. kontynuowane były działania mające na celu restrukturyzację przejętych
zobowiązań cywilnoprawnych w oparciu o podjętą w dniu 15.07.2003 r. przez Zarząd Kompanii
Węglowej S.A. uchwałę określającą propozycje spłaty zobowiązań.
W celu przyspieszenia negocjacji Zarząd KW S.A. w dniu 17.02.2004 r. zatwierdził procedurę
negocjacji z wierzycielami, która równocześnie upoważnia kierownictwo kopalń i zakładów do ich
prowadzenia.
W wyniku prowadzonych negocjacji od sierpnia 2003 roku podpisano 637 ugód z wierzycielami
na łączną kwotę 189,4 mln zł, w tym 183,8 mln zł zobowiązań głównych. W ramach zawartych
ugód wierzyciele wyrazili zgodę na umorzenie 21,3 mln zł zobowiązań głównych oraz odsetek za
nieterminowe regulowanie zobowiązań. Warunkiem uzyskania tych umorzeń jest terminowa
realizacja płatności wynikających z tych ugód.
Zgodnie z zapisami określonymi w ugodach, w 2004 roku uregulowano zobowiązania
cywilnoprawne na łączną kwotę 71,8 mln zł, a umorzenia z tego tytułu wyniosły 15,5 mln zł, w tym
10,3 mln z tytuły zobowiązań głównych.
Szczegółowe dane dotyczące regulowania zobowiązań cywilnoprawnych objętych ugodami
113
Tablica 40. Realizacja umów oddłużeniowych dotyczących zobowiązań cywilnoprawnych z tytułu
dostaw i usług wg stanu na 31 grudnia 2004 r. (tys.zł)
Wysokość
Wielkość
W tym wielkość
zobowiązań
Wysokość
Suma
zobowiązań
zobowiązań
należnych
dokonanych objętych ugodami,
objętych
objętych ugodami
pozostałych do
płatności od
wpłat od
ugodami
zawartymi
początku roku początku roku spłaty w kolejnych
ogółem
w 2004 roku
ratach
W tym ilość
Ilość
zawartych
zawartych
nowych ugód od
ugód
1.01.do
ogółem
31.12.2004 r.
1
2
3
a
272
637
b
c
5
6
69 437,2
71 756,2
71 756,2
17 818,9
183 843,5
63 841,8
71 756,2
71 756,2
17 818,9
18 311,8
5 595,4
5 595,4
0,0
0,0
0,0
5 188,4
189 438,9
4
*
7
Wysokość
zobowiązań
umorzonych do
końca grudnia
2004 r.
8
*
* W 2003 r. z podpisanych ugód spłacono 72.933,3 tys. zł oraz umorzono 7.998,6 tys. zł.
23 500,2
a) kwota ogółem
b) zobowiązanie główne
c) odsetki
Biuro Produkcji
4.3
Inne działania w zakresie restrukturyzacji
4.3.1 Redukcja zdolności produkcyjnych
Program „Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004-2006 oraz strategia na
lata 2007-2010” zakładał obniżenie zdolności produkcyjnej Kompanii Węglowej S.A. w 2004 roku
o 3,2 mln ton, w tym:
1,20 mln ton w wyniku całkowitej likwidacji ZG „Bytom II”,
1,65 mln ton w wyniku przekazania KWK „Janina” do nowo utworzonego podmiotu,
0,10 mln ton w wyniku częściowej likwidacji kopalń (połączenie kopalń „Rydułtowy”
i „Anna”).
Realizacja działań zmierzających do zmniejszenia zdolności produkcyjnej przebiegała
w 2004 roku następująco:
1. Na podstawie uchwały Zarządu Kompanii Węglowej S.A. nr 18/2004 z dnia 7.01.2004 r.,
z dniem 1 lutego 2004 r. rozpoczęto proces likwidacji ZG Bytom II. 31 lipca 2004 r.
zakończono wydobycie w tym zakładzie, a pozostałą do wykorzystania część złoża,
o zasobach operatywnych 4,6 mln ton, przejął Zakład Górniczy „Piekary”.
Z dniem 1.01.2005 r. ZG Bytom II został zbyty do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.,
która będzie prowadziła dalszą likwidację.
2. Połączenie kopalń „Rydułtowy” i „Anna” nastąpiło z dniem 1 marca 2004 r. Umożliwi ono
powstałej w wyniku połączenia kopalni „Rydułtowy-Anna” uzyskiwanie dodatniego wyniku
finansowego przy zmniejszonej produkcji, poprzez wyłączenie zbędnych ogniw
produkcyjnych, racjonalizację zatrudnienia, uproszczenie modelu zintegrowanej kopalni
(w tym m.in. likwidację dwóch szybów) oraz lepsze dostosowanie poziomu i asortymentu
produkcji do potrzeb rynku.
114
Po wykonaniu połączenia wyrobiskami obu kopalń nastąpi poprawa parametrów sieci
wentylacyjnej oraz ulegną skróceniu drogi transportu załogi, materiałów i urobku, co
wpłynie na zwiększenie efektywnego czasu pracy i obniżenie kosztów produkcji.
Ponadto, w wyniku likwidacji filara granicznego oraz filarów ochronnych zbędnych
szybów, zwiększą się zasoby operatywne kopalni.
3. Z dniem 1 kwietnia 2004 r. rozpoczął samodzielną działalność Zakład GórniczoEnergetyczny „Janina” Sp. z o. o., do którego Kompania Węglowa S.A. wniosła wkład
niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa KWK „Janina”. Pozostałymi udziałowcami nowo
utworzonej spółki są: Południowy Koncern Energetyczny S.A. oraz Zakład GórniczoEnergetyczny „Sobieski-Jaworzno III” Sp. z o.o.
Uzyskany w wyniku tych działań ubytek zdolności produkcyjnej w 2004 roku wyniósł
2,95 mln ton. Ponadto zmniejszyła się o 0,25 mln ton zdolność czynnego frontu eksploatacyjnego,
co łącznie spowodowało zmniejszenie zdolności produkcyjnej Kompanii Węglowej S.A.
o 3,2 mln ton, tj. o wielkość określoną w obowiązującym programie restrukturyzacji.
W 2004 roku realizowane były również działania, których efekty w postaci zmniejszenia
zdolności produkcyjnych wystąpią w okresie późniejszym. Do działań tych należy zaliczyć:
kontynuowanie procesu likwidacji Ruchu II KWK „Piast”, na którym wygaszenie
wydobycia nastąpi do 30 kwietnia 2005 r.,
przygotowanie procesów łączenia zakładów górniczych „Bytom III” i „Centrum” oraz
kopalń „Brzeszcze” i „Silesia” (połączenie nastąpiło z dniem 1 stycznia 2005 r.)
prowadzenie prac analitycznych związanych z koncepcją połączenia kopalń „Makoszowy”
i „Sośnica”.
4.3.2 Inkorporacja spółek węglowych
Postanowieniem z dnia 29 października 2004 r. Sąd Rejonowy w Katowicach, Wydział
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wpisał do Rejestru Przedsiębiorców połączenie
w trybie art. 492 § 1 pkt.1 Kodeksu spółek handlowych, Kompanii Węglowej S.A. z Bytomską
Spółką Węglową S.A., Gliwicką Spółką Węglową S.A., Nadwiślańską Spółką Węglową S.A.,
Rudzką Spółką Węglową S.A. i Rybnicką Spółką Węglową S.A.
Połączenie to zostało dokonane na podstawie Uchwały nr 2 Walnego Zgromadzenia Kompanii
Węglowej S.A. z dnia 1 października 2004 r. (Rep. A Nr 9807/2004), poprzez przeniesienie całego
majątku Bytomskiej Spółki Węglowej S.A. (Spółka Przejmowana), Gliwickiej Spółki
Węglowej S.A. (Spółka Przejmowana), Nadwiślańskiej Spółki Węglowej S.A. (Spółka
Przejmowana), Rudzkiej Spółki Węglowej S.A. (Spółka Przejmowana) i Rybnickiej Spółki
Węglowej S.A. (Spółka Przejmowana) o łącznej wartości godziwej wynoszącej 433 763 530,00 zł,
na Kompanię Węglową S.A. (Spółka Przejmująca) w zamian za akcje, które Kompania
Węglowa S.A. wydała akcjonariuszowi Spółek Przejmowanych, tj. Skarbowi Państwa. Spółki
Przejmowane w wyniku połączenia zostały rozwiązane bez przeprowadzenia postępowań
likwidacyjnych i w dniu wykreślenia z rejestru sądowego przestały istnieć.
W wyniku połączenia kapitał zakładowy Kompanii Węglowej S.A. został podwyższony z kwoty
999 381 000,00 zł o kwotę 433 763 000,00 zł do łącznej kwoty 1 433 141 000,00 zł, w drodze
emisji 433 760 akcji zwykłych imiennych serii E o wartości nominalnej 1 000,00 zł każda.
Biuro Produkcji
115
5.
INFORMACJE DODATKOWE
5.1
Wdrażanie zasad rynkowego zakupu energii elektrycznej
W 2004 r. 10 kopalń Kompanii Węglowej S.A. kupowało energię elektryczną na zasadach
rynkowych (do lipca 6 kopalń, od lipca 10 kopalń), w oparciu o umowy zawarte z Południowym
Koncernem Energetycznym S.A. i Elektrownią Połaniec S.A. 11 kopalń kupowało energię
elektryczną w oparciu o wynegocjowaną w czerwcu z GZE S.A. umowę z opustami cenowymi
(zakup pseudorynkowy) – po cenach niższych niż zatwierdzone przez Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki. Łączne efekty obniżenia kosztów zakupu energii elektrycznej w 2004 r. (odniesione do
cen taryfowych) wynoszą:
4,5 mln zł dla umowy zawartej z PKE S.A. i Elektrownią Połaniec S.A. (3 %
oszczędności),
280 tys.zł dla umowy zawartej z GZE S.A. (0,2 % oszczędności).
Po podpisaniu stosownych umów w III kwartale 2004 r. rozpoczęto w 10. kopalniach
modernizację układów pomiarowych energii elektrycznej, w celu ich dostosowania do wymagań
rynku energii. Zadanie to zostanie zakończone w pierwszym półroczu 2005 r., dzięki czemu
kopalnie te uzyskają swobodę wyboru dostawcy energii elektrycznej. Wdrażanie systemu
rynkowego zakupu energii elektrycznej będzie następować w 2005 r. sukcesywnie. Od 1 kwietnia
2005 r. na rynek energii wprowadzone zostaną kopalnie: Jankowice, Makoszowy, Marcel - część
Marklowice, ZG Piekary. W maju rynkowy zakup energii elektrycznej rozpoczną kopalnie:
Chwałowice, Sośnica, Rydułtowy-Anna Ruch II, a w czerwcu Szczygłowice. W pozostałych
kopalniach rynkowy zakup energii elektrycznej zostanie wdrożony w październiku 2005 r.
5.1.1 Prowadzenie działalności, która zgodnie z Prawem energetycznym
wymaga posiadania koncesji
W 2004 r. prowadzono na podstawie uzyskanych w 2003 r. koncesji działalność w zakresie
wytwarzania, przesyłania i obrotu energii elektrycznej oraz wytwarzania, przesyłania i obrotu
energii cieplnej. Opracowano i wprowadzono do rozliczeń z odbiorcami energii elektrycznej
jednolitą Taryfę dla energii elektrycznej zatwierdzoną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
5.1.2 Zmiana Prawa energetycznego
Wprowadzona z dniem 1 stycznia 2005 r. zmiana Prawa energetycznego nakładająca na
wytwórców energii elektrycznej (w tym dostawców do Kompanii Węglowej S.A.) obowiązek
sprzedaży energii elektrycznej produkowanej w skojarzeniu z ciepłem i pochodzącej ze źródeł
odnawialnych, spowodowała około 3,5 % wzrost cen energii.
116
5.2
Wskaźniki finansowe oraz dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych
w sprawozdaniu finansowym
5.2.1 Wskaźniki finansowe
Kwoty
Lp.
Rodzaj wzkaźnika i zpozób wyliczeń
1
0
1
Rok
bieżący
2
Wzkaźnik zyzkowności zprzedaży
450.851 x 100
8.887.848
Wzkaźnik płynności zzybki
Wzkaźnik obrotu należnościami w dniach
Wzkaźnik obrotu zobowiązaniami w dniach
Liczba dni w okresie (365)
Wskaźnik obrotu zobowiązań w razach
5
Wzkaźnik obrotu zapazami w dniach
21,97
14,26
+ 7,71
365
4,53
31,84
80,57
+ 48,73
37,43
48,40
+ 10,97
24,91
32,70
+ 7,79
0
0
365
7,54
365
14,65
365
11,16
0
0
0
365
36,25
365
22,03
10,06
16,56
+ 6,50
474.931
112.525
-548.415
57.708
4,22
-9,50
+ 13,72
9.516.221 x 100
10.828.943
9.548.185 x 100
9.939.078
87,88
96,07
+ 8,19
1.312.722 x 100
10 828.943
390.893 x 100
9.939.078
12,12
3,93
+ 8,19
x
x
91,55
-6,32
+ 97,87
x
x
70,07
x
x
7,23
-1,61
+ 8,84
x
x
5,93
-1,03
+ 6,96
-
+ 70,07
Efektywność pieniężna obrotów dz. operacyjnej (EPO)
Nadwyżka śr. pien. dz. operacyjnej x 100
Przychody ze sprzedaży
13
472.415 x 100
3.312.594
Relacja zyzku netto do nadw. śr. pien. z dz. operac. (RZNŚP)
Zysk netto x 100
nadwyżka śr. pien. w dział. operacyjnej
12
+ 14,47
Zdolność generowania śr. pien. dz. operacyjnej (ZGŚP)
Nadwyżka śr. pien. dz. op. x 100
Nadwyżka jw. + wpływy z dz. inwest. + wpływy z dz. fin.
11
-9,40
Wzkaźnik pokrycia majątku kapitałami właznymi
Kapitały własne x 100
Aktywa ogółem
10
5,07
Wzkaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami
Zobowiązania ogółem x 100
Majątek ogółem
9
-599.913 x 100
6.377.471
6
Wzkaźnik pokrycia odzetek zyzkiem w razach
Zysk netto + odsetki
Odsetki
8
5
0
Wskaźnik obrotu w razach
7
4
35
9,75
Wzkaźnik obrotu zapazami w dniach
Wskaźnik obrotu zapasami materiałów w razach
6
3
0
365
11,46
Wskaźnik obrotu należnościami w razach
4
roku
bieżącego
0
683.170 x 100
3.108.612
Inwestycje krótkoterminowe x 100
Zobowiązania krótkoterminowe
3
Rok
poprzedni
0
Zysk netto x 100
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
2
Zmiana
wzkaźnika
roku
+ poprawa
poprzedniego - pogorzzenie
Wzkaźniki
Pieniężna wydajność aktywów
Nadwyżka śr. pien. dz. operacyjnej x 100
Aktywa ogółem
Biuro Produkcji
5.2.2 Wskaźniki niefinansowe (techniczno-produkcyjne)
Wydobycie węgla w Kompanii Węglowej S.A. w 2004 roku było niższe niż 2003 roku. Dotyczy
to zarówno wydobycia ogółem jak i wydobycia dobowego. Wydobycie ogółem było niższe
o 2,448 mln ton, a dobowe o 12 553 t/d. Pomimo spadku wielkości wydobycia większość
wskaźników techniczno-produkcyjnych dotyczących procesu wydobywczego uległa poprawie.
W 2004 roku lepiej niż 2003 roku kształtował się stosunek wydobycia netto do brutto - wskaźnik
zanieczyszczenia urobku obniżył się z 24,7 % do 23,9 %.
117
W wyniku prowadzonych działań umożliwiających przemodelowanie frontu wzrosło wydobycie
węgla koksowego, a jego udział w wydobyciu ogółem zwiększył się z 6,9 % w 2003 roku do 8,3 %
w roku 2004.
Korzystniej niż w 2003 roku kształtowały się parametry opisujące rozkład wydobycia. Zmalał
udział produkcji z najbardziej zagrożonych pokładów. Wydobycie z pokładów III stopnia
zagrożenia tąpaniami zmalało o 5,3 punktu procentowego, z pokładów IV kategorii zagrożenia
metanowego spadło o 2,1 punktu procentowego, a z pokładów IV i V grupy skłonności
do samozapalenia zmniejszyło się o 3,0 punkty procentowe.
Udział wydobycia z podsadzką hydrauliczną zwiększył się o 0,6 punktu procentowego.
Niewielkiej poprawie uległy wszystkie parametry opisujące jakość węgla produkowanego.
Wartość opałowa wzrosła o 255 kJ/kg, zawartość popiołu zmalała o 0,09 punktu procentowego,
a zawartość siarki o 0,01 punktu procentowego
Systematycznie prowadzone w kopalniach KW S.A działania ukierunkowane na koncentrację
wydobycia i uproszczenie modelu przestrzennego znalazły odzwierciedlenie w optymalizacji
wydobycia. W stosunku do roku 2003 wzrosło o 255 t/d średnie wydobycie z jednej ściany,
o 9 ścian zmalała średnia liczba ścian czynnych, a o 1 285 m zmniejszyła się średnia długość frontu
ścianowego czynnego. Na niezmienionym poziomie 3,28 utrzymała się zmianowość ścian
z produkcją.
Wskaźniki charakteryzujące odtworzenie frontu górniczego są zbliżone do uzyskanych
w 2003 roku, natomiast zwiększył się z 12,9 % do 14,0 % udział firm obcych w ogólnej ilości robót
przygotowawczych wykonanych w 2004 roku.
Prezentowana powyżej poprawa większości wskaźników techniczno-produkcyjnych znajduje
odbicie we wzroście wskaźników wydajnościowych. Wydajność ogólna wzrosła o 3,4 %,
a wydajność dołowa zwiększyła się o 2,8 %.
Porównanie wykonania wskaźników techniczno-produkcyjnych w 2004 roku na tle wykonania
roku 2003 przedstawiono w poniższej tablicy.
118
Tablica 41. Wykonanie podstawowych wskaźników
techniczno-produkcyjnych w 2004 roku
Wyzzczególnienie
1
2
Wydobycie węgla brutto
ton
Zanieczyszczenia
Parametry
jakościowe
węglawydobycie
Wykon.
2003 r.
II-XII
3
Wykon.
2004 r.
4
68 225 672
70 674 441
Różnica
4-3
%
4/3
5
6
2 448 769
103,6
%
24,7
23,9
-0,8
96,7
t/d
225 153
212 600
-12 553
94,4
ton
51 393 060
53 811 047
2 417 987
104,7
- węgiel energetyczny
ton
47 848 731
49 325 316
1 476 585
103,1
- węgiel koksowy
ton
3 544 329
4 485 731
941 402
126,6
- udział w wydob. ogół.
%
6,90
8,34
1,44
120,9
kJ/kg
23 254
23 509
255
101,1
%
17,38
17,28
-0,09
99,5
- ogółem, w tym:
Produkcja
węgla netto
J.m.
- kaloryczność
- zawartość popiołu
%
0,79
0,78
-0,01
98,2
Średnie dzienne wydobycie z 1 ściany
- zawartość siarki
t/d
2 820
2 885,2
65
102,3
Średnia liczba ścian czynnych
szt.
84,9
76,5
-8,4
90,1
Średnia dz. długość frontu ścian. czynnego
Zmianowość ścian z produkcją
Wyd. z zawałem
Wyd. z podsadzką hydrauliczną
Wyd. z pokł. tąpiących (III st.)
Wyd. z pokł. metanowych (IV kat.)
Wyd. z pokł. skłonnych do samozap. (IV i V gr)
19 282
17 997
-1 285
93,3
szt.
m
3,28
3,28
0,0
99,9
ton
50 879 135
52 957 788
2 078 653
104,1
%
99,0
98,4
-0,6
99,4
ton
513 925
853 259
339 334
166,0
%
1,00
1,59
0,59
158,6
ton
10 788 465
8 463 279
-2 325 186
78,4
%
21,0
15,7
-5,3
74,9
ton
9 932 198
9 293 018
-639 180
93,6
%
19,3
17,3
-2,1
89,4
ton
21 024 247
20 375 079
-649 168
96,9
%
- ogółem, w tym:
Roboty przygotowawcze
Wydajność
- firmy obce
- udział firm obcych
40,9
37,9
-3,0
92,6
mb.
216 735
234 319
17 584
108,1
mb
27 893
32 832
4 939
117,7
%
12,87
14,01
1,14
108,9
4,21
4,22
0,01
100,2
wsk. natęż robót przygot.
m/1000t
- ogólna w węglu handlowym
kg/pdn
3 456
3 573
117
103,4
- dołowa w urobku węglowym
kg/rdn
6 758
6 950
192
102,8
- na 1 zatrudn. w kop. zasadniczej
t/zatr.
629,9
721,5
91,6
114,5
119
Biuro Marketingu
6.
INNE WAŻNE ZDARZENIA MAJĄCE ISTOTNY WPŁYW NA DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁKI
6.1
Obszar marketingu
Strategia Sprzedaży w 2005 roku
„Strategia Sprzedaży” przyjęta w 2004 roku i konsekwentnie realizowana przez Zarząd
Kompanii Węglowej S.A. przyniosła zakładane efekty. W związku z powyższym w 2005 roku
zamierza się kontynuować w dalszym ciągu założenia zawarte w „Strategii Sprzedaży”
z niewielkimi korektami.
Sprzedaż krajowa
Maksymalizacja umów bezpośrednich z odbiorcami krajowymi:
Energetyka zawodowa,
Koksownictwo,
Duże przedsiębiorstwa przemysłowe (cukrownie, przemysł chemiczny,
cementownie),
Ciepłownie przemysłowe i komunalne,
Inne drobne zakłady przemysłowe.
Doprowadzić do podpisywania umów wieloletnich z jak największą ilością odbiorców,
Optymalizacja sprzedaży sortymentów grubych i średnich poprzez zbudowaną sieć
Autoryzowanych Sprzedawców.
Promować sprzedaż węgla Retopal przeznaczonego do ekologicznych kotłów węglowych
Sprzedaż eksportowa
Realizacja sprzedaży eksportowej głównie za pośrednictwem „Węglokoks” S.A.,
Zakłada się możliwość sprzedaży przez KW S.A. do bezpośrednich odbiorców
zagranicznych
Polityka cenowa
Polityka cenowa, której założenia wdrażano w 2004 roku, w dalszym ciągu ma służyć realizacji
„Strategii Sprzedaży” i będzie kontynuowana w 2005 roku.
W zakresie sortymentów grubych i średnich zostanie utrzymane zróżnicowanie cen
pomiędzy Autoryzowanymi Sprzedawcami Kompanii Węglowej S.A. i pozostałymi
odbiorcami nie posiadającymi umów (spot),
Ze względu na sezonowość sprzedaży węgla opałowego opracowana została ścieżka
cenowa dla sortymentów grubych i średnich na poszczególne miesiące 2005 roku,
W zakresie miałów energetycznych zostanie utrzymane zróżnicowanie cen dla odbiorców
bezpośrednich posiadających podpisane umowy (energetyka zawodowa, cukrownie,
przemysł chemiczny) i dla odbiorców dokonujących zakupów spotowych (pośredników),
Dla węgla koksowego typu 34 zostanie utrzymane zróżnicowanie cen pomiędzy
dostawami bezpośrednimi do koksowni, a pozostałymi odbiorcami tego węgla.
Polityka cenowa prowadzona w 2005 roku na powyższych zasadach ma służyć realizacji założeń
strategii i umożliwić maksymalizację sprzedaży prowadzonej samodzielnie przez Kompanię
Węglową.
Zawarcie umów z bezpośrednimi użytkownikami węgla jest podstawą strategii marketingowej
na najbliższe lata. Szczególny nacisk położony jest na zawieranie umów wieloletnich i to nie tylko
ze strategicznymi odbiorcami jak: elektrociepłownie, elektrownie i duże zakłady chemiczne.
120
Dokładane są starania, aby umowy wieloletnie były podpisywane również z małymi ciepłowniami,
jak i małymi zakładami przemysłowymi zużywającymi kilkanaście tysięcy ton węgla na rok.
Biuro Produkcji
6.2
Obszar produkcji
W kopalniach KW S.A. występowały zdarzenia związane z zagrożeniami naturalnymi, które
spowodowały obniżenie zdolności wydobywczej średnio o 4,8 tys.t/d, tj. o 2,2 % w stosunku do
określonej w PTE.
W KWK „Halemba” w dniu 22.01.2004 r. w rejonie ściany 5 w pokładzie 415/F wystąpiło
tąpniecie o energii 3x107J, którego skutki uniemożliwiły dalsze prowadzenie eksploatacji. Decyzją
OUG ściana została zatrzymana do czasu usunięcia skutków tąpnięcia i uzyskania pozytywnej
opinii Komisji ds. Tąpań dotyczącej technologii dalszego prowadzenia ściany. W dniu 4.02.2004 r.
ściana wznowiła wydobycie z postępem ograniczonym do 2,0 m/dobę. W dniu 11.02.2004 r.
wystąpiło kolejne tąpnięcie w ścianie, po którym została ona ponownie zatrzymana do
29.02.2004 r. Po jej uruchomieniu dochodziło często do utraty podporności uszkodzonej w wyniku
zaistniałych tąpnięć obudowy zmechanizowanej, pomimo prowadzonej na bieżąco regeneracji
uszkodzonych elementów, w następstwie czego dochodziło do rozwarstwiania stropu i obwałów.
W KWK „Centrum” w dniu 2.09.2004 r. na skutek samozapalenia węgla powstał pożar
w zrobach ściany 14 w pokł. 510, w wyniku czego ściana została wyłączona z ruchu, a następnie
otamowana. Pomimo prowadzenia inertyzacji zrobów azotem i stosowania wzmożonej profilaktyki
pożarowej w zagrożonym rejonie, do końca 2004 roku nie odzyskano ściany do eksploatacji.
W KWK: „Pokój”, „Rydułtowy-Anna”, „Silesia” i „Polska-Wirek” wystąpiły utrudnienia
spowodowane niekorzystnymi warunkami geologiczno-górniczymi. Były one związane
z występującymi w eksploatowanych pokładach zaburzeniami tektonicznymi i sedymentacyjnymi
(uskoki, sfałdowania, ścienienia i zaniki pokładu). Zaburzenia te wpływały niekorzystnie na
warunki stropowe w ścianach, powodując konieczność wykonywania dodatkowych prac
zabezpieczających (klejenie i kotwienie stropu i ociosu) oraz stosowania specjalnych technologii
urabiania i obudowy. Ponadto występujące w takich sytuacjach trudności z utrzymaniem
prostolinijności ścian oraz konieczność urabiania twardych skał stropowych i spągowych wpływały
niekorzystnie na pracę urządzeń zainstalowanych w ścianach, powodując wzrost awaryjności.
Ponadto KWK „Sośnica” nie uzyskała w zakładanym terminie (wrzesień 2004) normalnej
zdolności produkcyjnej po zaistniałym w listopadzie 2003 r. pożarze podziemnym, w wyniku
którego został całkowicie wyłączony z eksploatacji pokład 405/2. Wystąpiło dwumiesięczne
opóźnienie w stosunku do harmonogramu, spowodowane zwiększonym zakresem robót
przygotowawczych odtworzeniowych, z uwagi na konieczność dostosowania projektów rozcinki
pokładów do odmiennych niż przewidywano warunków tektonicznych.
Biuro Logiztyki Materiałowej
6.3
Obszar zabezpieczenia produkcji
W podpisanych umowach na dostawy i usługi Kompania Węglowa S.A. wprowadziła zapisy
dotyczące braku indeksacji cen w okresie trwania umowy. Niespotykane dotychczas
kilkudziesięcioprocentowe podwyżki cen wyrobów hutniczych w pierwszym kwartale 2004 roku
spowodowały masowe wystąpienia dostawców z wnioskami o renegocjacje warunków umów
z powodu zaistnienia nadzwyczajnej zmiany stosunków w rozumieniu art. 3571 k.c., co powoduje
w przypadku dostaw rażącą stratę jednej ze stron.
121
W wyniku zaistniałej wyjątkowej sytuacji celem zabezpieczenia procesu produkcji Kopalń
i Zakładów Zarząd KW S.A. powołując się na artykuł 3571 Kodeksu Cywilnego oraz fakt iż
wyczerpana została dyspozycja art. 76 ust. 1 Ustawy o Zamówieniach Publicznych gdyż
okoliczności powodujące konieczność zmian nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umów,
Uchwałą Zarządu KW S.A. Nr 554/2004 z dnia 16 marca powołał Zespoły do negocjacji warunków
dostaw materiałów w celu zabezpieczenia procesu produkcyjnego.
W pierwszej kolejności rozpoczęto negocjacje w zakresie dostaw materiałów wsadowych do
drążeń wyrobisk korytarzowych (obudowa chodnikowa, rozpory górnicze, strzemiona, siatki
okładzinowe). Dostawcy zostali zobowiązani do przedłożenia kalkulacji cen wyrobów z dnia
prowadzenia postępowań przetargowych oraz kalkulacji bieżących potwierdzonych cennikami,
fakturami zakupu materiałów hutniczych.
Równolegle przygotowano i przeprowadzono celem rynkowej weryfikacji przeprowadzonych
negocjacji nowe postępowania przetargowe na dostawy materiałów o największych wartościach
planowanych dostaw w trybie Ustawy Prawo zamówień publicznych.
W miesiącu kwietniu 2004 r. w związku z ograniczeniem dostaw materiałów (w niektórych
asortymentach ich całkowitym wstrzymaniem) przez firmę CZW „Węglozbyt” S.A. podjęto
przewidziane prawem działania tj. wezwano firmę do realizacji dostaw oraz do przedstawienia
przyczyn braku należytego wykonania postanowień umownych. Podobna sytuacja wystąpiła
w przypadku „Nadwiślańskiego Węgla” S.A.
Wyżej wymienione firmy nie były producentami oferowanych w wygranych przetargach
materiałów, lecz od kilku lat w związku z brakiem płynności sektora stały się podstawowym
pośrednikiem dostaw materiałów maszyn i urządzeń oraz usług realizując dostawy i usługi w trybie
artykułu 498 k.c.
Wobec braku realizacji dostaw po wyczerpaniu przewidzianych prawem środków Kompania
Węglowa S.A. odstąpiła od umów zawartych w procedurze Ustawy o Zamówieniach Publicznych
w trybie art. 491 k.c. W zakresach tematycznych objętych odstąpieniem przeprowadzono nowe
postępowania przetargowe.
Biuro Zamówień Publicznych i Przetargów
6.4
Obszar zamówień publicznych
Łącznie w okresie 2004 roku przeprowadzono zgodnie z Ustawą Prawo zamówień publicznych
331 postępowań z czego:
209 w trybie przetargu nieograniczonego,
118 w trybie zamówienia z wolnej ręki,
4 w trybie negocjacji z ogłoszeniem.
Do końca 2004 roku rozstrzygnięto 203 postępowania i zawarto stosowne umowy
z Wykonawcami, natomiast 45 postępowań unieważniono zgodnie z przepisami Ustawy. Pozostałe
postępowania zostaną rozstrzygnięte do końca II kwartału 2005 roku.
W omawianym okresie czasu przeprowadzono 559 postępowań prowadzonych zgodnie
z Regulaminem postępowania przetargowego na dostawy, usługi i roboty budowlane w Kompanii
Węglowej S.A. w Katowicach, nie objęte Ustawą Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia
2004 roku zatwierdzonego Uchwałą Zarządu KW S.A. Nr 1025/2004 z dnia 25 maja 2004 roku.
W 2004 roku Kompania Węglowa S.A. zawarła 20 098 umów będących wynikiem
prowadzonych procedur przetargowych, z czego na poszczególne tryby przypadło:
122
Tablica 42. Liczba umów będących wynikiem prowadzonych procedur przetargowych
w KW S.A. w 2004 roku
Wyszczególnienie
Liczba umów
1
2
Umowy zawarte po przetargach publicznych
Umowy zawarte po przetargach nie publicznych
412
2 214
12 035
Umowy po negocjacjach
Umowy po rokowaniach (konkurs ofert)
5 437
20 098
Razem
W prowadzonych w 2004 roku procedurach o udzielenie zamówienia publicznego złożono
33 odwołania do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych od decyzji Kompanii Węglowej S.A.
Przed Zespołem Arbitrów zostały zakończone 32 postępowania, z czego:
21 oddalono na korzyść KW S.A.,
6 uwzględniono odwołanie,
5 odrzucono ze względów formalnych.
Tylko w jednym przypadku niekorzystny dla KW S.A. wyrok Zespołu Arbitrów zaskutkował
koniecznością wyboru oferty droższej o 47 166 PLN.
Zgodnie z zatwierdzoną przez Zarząd KW S.A. Strategią – Uchwałą nr 1916/2004
i zaakceptowaną przez Radę Nadzorczą protokołem Nr III/VI z 04.11.2004 r. a dotyczącą
zabezpieczenia produkcji w zakresie dostaw części zamiennych oraz świadczenie usług
remontowych i serwisowych dla podstawowej grupy maszyn i urządzeń eksploatowanych
w Kopalniach, Biuro Zamówień Publicznych przeprowadziło stosowne procedury mające na celu
zwarcie umów z Wykonawcami. Podstawową procedurą w powyższym zakresie było udzielenie
zamówień publicznych w trybie z wolnej ręki za uprzednią zgodą Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych. Biuro Zamówień Publicznych i Przetargów KW S.A., na podstawie określonych przez
Kopalnie potrzeb, przygotowało 96 wniosków do Prezesa UZP i w trybie administracyjnym
Kompania Węglowa S.A. otrzymała pozytywne decyzje na wszystkie wnioski.
Postępowania o zamówienie publiczne w trybie wolnej ręki okazały się korzystne dla KW S.A.
z następujących powodów:
Uzyskano opusty do cen ofertowych do 60 % (w procedurze przetargu
nieograniczonego lub innej z mocy prawa nie ma możliwości negocjacji ceny).
W relacji cen do cen roku 2004 uzyskano w większości przypadków obniżkę lub
stagnację, za wyjątkiem cen wyrobów mało przetworzonych, w których wzrost cen
powodowany był znaczącym wzrostem cen stali w roku 2004 (od 70 % do ponad
100 % dla stali gatunkowych) i dodatkowo przy 4,5 % rocznej inflacji.
Podpisane umowy na okres 3 lat mają ustawowo ograniczony zakres ewentualnych
podwyżek cen dla wykonawcy wyłącznie o stopień inflacji (jest zapisany w umowie),
co w aspekcie planowanego wskaźnika na najbliższe lata (inflacja roczna do 2 %), nie
pozwala Wykonawcom na dowolne i niczym nieuzasadnione wzrosty cen.
Uzyskano jednakowe ceny dla tych samych dostaw i usług na całym obszarze
KW S.A. na warunkach loco magazyn Kopalni.
123
„Portfelowy” charakter przedmiotowych umów pozwala Centrali KW S.A. nawet na
zaniechanie jej realizacji bez żadnych konsekwencji finansowych i prawnych,
w przypadku braku potrzeb realizacji.
Wyszczególnione ceny w przedmiotowych umowach są cenami maksymalnymi
i przedstawiciele Kopalń mają możliwość ich negocjacji w dół, (co zgodnie z zapisami
nie jest zmianą umowy wymagającą stosownych pełnomocnictw) a w szczególności
dotyczy to cen usług remontowych, gdy zakres remontu wynika ze stopnia zużycia
(czasu eksploatacji itd.) i nie można tego zakresu jednoznacznie określić dla danego
wyrobu we wszystkich Kopalniach.
Dostęp służb technicznych Kopalń do oryginalnych części zamiennych i usług
remontowo – serwisowych producenta lub autoryzowanego przedstawiciela dla
poszczególnych maszyn lub urządzeń jest gwarantem bezpiecznej i długotrwałej
eksploatacji zgodnie z obowiązującym stanem prawnym.
Biuro Gozpodarki złożem i Ekologii
6.5
Obszar ochrona środowiska
Przyjęty „Program ochrony środowiska dla kopalń i zakładów wchodzących w skład Kompanii
Węglowej S.A. na lata 2003-2006” zakłada wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego
opartego o serię norm ISO 14000. W chwili obecnej w ramach kopalń i zakładów Kompanii
Węglowej S.A. wdrożony został System Zarządzania Jakością w oparciu o normę
PN-EN ISO 9001;2001, który stał się podstawą budowy spójnego systemu zarządzania
ISO 9001;2001 z innymi podsystemami zarządzania jakością (zarządzania środowiskiem).
Aktualnie po wprowadzeniu systemu zapewnienia jakości wg normy ISO 9001;2001, Kompania
Węglowa dostosowuje procedury systemowe do wymagań stawianych przez system zarządzania
środowiskowego oparty o serię norm ISO 14 000. W okresie II kwartału 2005 r. planowane jest
przeprowadzenie Audytu „zerowego” określającego ramy wdrożenia ISO 14 000 w kopalniach
i zakładach Kompanii Węglowej S.A. Wyniki planowanego Audytu „zerowego” staną się wytyczną
do określenia harmonogramu rzeczowo-finansowego wdrożenia ISO 14 001;2004. Według
obecnego stanu zaangażowania przewidywany termin wdrożenia oraz certyfikacji systemu
zarządzania środowiskowego w kopalniach i zakładach wchodzących w skład Kompanii
Węglowej S.A. należy określić jako koniec 2006 r.
W ramach planowanego wdrożenia kopalnie i zakłady Kompanii Węglowej S.A. funkcjonować
będą w oparciu o jednolity system organizacji zarządzania ochroną środowiska. System ten
obejmować będzie:
Procedury programowania ochrony środowiska poprzez:
określanie celów środowiskowych,
wybór priorytetów działania,
wybór sposobów osiągania celów,
dobór środków realizacyjnych,
organizację inwestycji,
organizację finansowania,
określanie planów wykonywania obowiązków.
Procedury monitorowania przebiegu programów i bieżącego korygowania jego
realizacji, poprzez funkcjonalne komórki dziedzinowe kopalń i zakładów,
124
Procedury monitorowania oddziaływania na środowisko polegające na wykonywaniu
pomiarów, gromadzeniu danych i opracowaniu informacji o ilości zanieczyszczeń
odprowadzanych do środowiska.
Procedury osiąganych efektów, polegające na śledzeniu tempa dochodzenia do
ustalonych wymogów i proponowaniu korekt realizacji programu.
Procedury monitorowania kosztów związanych z ochroną środowiska.
Wdrożenie systemu organizacji zarządzania ochroną środowiska pozwoli na osiągniecie
większej wrażliwości zarządzania na zewnętrzne jak i wewnętrzne uwarunkowania określone jako
stany niezgodności dla dziedzinowych komórek organizacyjnych w zakresie im przynależnym.
Poniżej przedstawiono schemat wdrażanego systemu zarządzania oparty o wytyczne stawiane
przez serię norm ISO 14 000.
Rysunek 1. Schemat wdrażanego systemu Środowiskowego Kompanii Węglowej S.A.
6.6
Obszar inwestycji i gospodarki środkami trwałymi
W 2004 roku działalność Biura Inwestycji i Gospodarki Środkami Produkcji skupiała się na:
1. analizie i weryfikacji planów inwestycyjnych kopalń i zakładów na 2004 r.,
2. kierunkowaniu i koncentrowaniu nakładów na wieloletnie realizowane inwestycje celem
jak najszybszego uzyskiwania wymiernych efektów po ich zakończeniu i uruchomieniu,
3. opiniowaniu projektów kopalń/zakładów w ramach Zespołu ds. Opiniowania Projektów
Inwestycyjnych, powołanego Uchwałą Zarządu KW S.A. nr 149/2003 z dnia 2 czerwca
125
2003 r. (na 46. posiedzeniach ZOPI rozpatrzono ogółem 244 wnioski kopalń/zakładów
dotyczące planowanych zadań inwestycyjnych),
4. bieżącym monitorowaniu i kontroli realizowanych inwestycji w kopalniach i zakładach,
5. prowadzeniu analiz i sporządzaniu sprawozdań z działalności (miesięcznych,
kwartalnych, rocznej), w tym dla GUS (F-01) i ARP,
6. opracowaniu propozycji planu inwestycyjnego kopalń i zakładów na 2005 r.,
7. wprowadzaniu programu komputerowego pn.: „System zarządzania programem
inwestycyjnym Kompanii Węglowej S.A” - wspierającego proces planowania oraz
kontroli realizacji programu inwestycyjnego KW S.A. (wdrożenie programu w 2005 r.),
8. działaniach zmierzających do dostosowania posiadanych maszyn i urządzeń do
obowiązujących przepisów,
9. koordynacji gospodarki środkami produkcji i ich optymalnym wykorzystaniu
w kopalniach i zakładach.
Biuro Inwestycji i Gospodarki Środkami Produkcji Kompanii Węglowej S.A. dla realizowania
kierunków działań związanych z gospodarowaniem maszynami i urządzeniami produkcyjnymi
przyjęło i wykonywało następujące zadania:
prowadzenie inwentaryzacji maszyn i urządzeń dołowych a w szczególności: obudów
zmechanizowanych, kombajnów ścianowych, kombajnów chodnikowych, przenośników
ścianowych, kruszarek i kolejek podwieszanych,
koordynowanie działań w zakresie przemieszczeń maszyn i urządzeń pomiędzy
kopalniami celem maksymalnego wykorzystania posiadanego parku maszynowego
i zmniejszenia ilości dzierżaw z firm zewnętrznych,
koordynowanie działań w zakresie zakupów podstawowych maszyn i urządzeń
stanowiących wyposażenie projektowanych kompleksów wydobywczych oraz systemów
transportu dołowego i odstawy urobku,
analizowanie i opiniowanie zasadności zakupów lub dzierżaw na podstawie posiadanych
informacji dotyczących wykorzystania majątku kopalń,
analizowanie bieżących i perspektywicznych planów zagospodarowania maszyn celem
podejmowania działań zmierzających do usprawnienia planowania przyszłej lokalizacji
maszyn,
prowadzenie kontroli zgodności rzeczywistej lokalizacji maszyn z danymi
zarejestrowanymi w systemach informatycznych,
koordynowanie sprzedaży zbędnych maszyn i urządzeń oraz złomowania likwidowanych
środków trwałych,
ujednolicenie w ramach Kompanii Węglowej S.A. zasad dotyczących kwalifikacji
i gospodarowania środkami trwałymi oraz niskocennymi składnikami majątku,
efektywne i optymalne wykorzystywanie majątku produkcyjnego kopalń/zakładów
wchodzących w skład Kompanii Węglowej S.A. w celu:
• zwiększenia stopnia wykorzystania potencjału eksploatacyjnego, poprzez właściwe
koordynowanie przemieszczeń maszyn i urządzeń między kopalniami,
• efektywnego zagospodarowania rezerw oraz zbędnych maszyn i urządzeń,
• unifikowania parku maszynowego i sprowadzania do niezbędnego minimum zapasów
części zamiennych i rezerwowych podzespołów,
• właściwa gospodarka remontowa wspomagana poprzez funkcjonowanie w ekonomicznie
uzasadnionym zakresie własnej bazy remontowej, co pozwala na zmniejszanie wydatków
ponoszonych w związku z koniecznością zlecania usług remontowych firmom
zewnętrznym,
126
•
prowadzenie działań mających na celu rozeznanie możliwości i potrzeb w zakresie
wdrożenia programu informatycznego wspomagającego zarządzanie majątkiem
produkcyjnym.
Konsekwentne i planowe działania w wyżej wymienionym zakresie, a przede wszystkim
skupienie w jednym centrum koordynacji i zarządzania podstawowego majątku produkcyjnego
wszystkich kopalń i zakładów wpływa na zwiększenie stopnia wykorzystania maszyn i urządzeń
górniczych. Pozwala również skutecznie kontrolować przedmiotowy majątek z pozycji Centrali
Kompanii Węglowej S.A.
W tablicy poniżej przedstawiono podział planowanych i poniesionych nakładów na remonty
i konserwacje według kierunków.
Tablica 43. Planowane i poniesione nakłady na remonty i konserwacje wg kierunków w tys.zł
% wykonania
planu
Lp.
Wyszczególnienie
Plan
na 2004 r.
Poniesione
nakłady w 2004 r.
1
2
3
4
37 882,1
29 832,6
78,8 %
kol. 4/3
5
1.
Budynki i budowle
2.
Maszyny i urządzenia górnicze
176 186,7
184 632,1
104,8 %
3.
Pozostałe maszyny i urządzenia
44 898,1
43 627,1
97,2 %
4.
Środki transportu
11 824,1
10 145,2
85,8 %
5.
Pozostałe środki trwałe
9 392,1
8 480,0
90,3 %
280 183,1
276 717,0
98,8 %
OGÓŁEM
W zakresie gospodarki remontowej w 2004 roku najwyższy udział (66,7 %) w poniesionych
nakładach ogółem stanowiły wydatki na remonty i konserwacje maszyn i urządzeń górniczych.
Z przedmiotowej kwoty 184 632,1 tys.zł przeznaczono na remonty:
- obudów zmechanizowanych ................................................................42 161,9 tys.zł,
- kombajnów ścianowych i chodnikowych ............................................60 740,7 tys.zł,
- przenośników zgrzebłowych i taśmowych ..........................................17 045,7 tys.zł.
Biuro Zarządzania Bezpieczeńztwem
6.7
Obszar zarządzania bezpieczeństwem
Prowadzenie procesów produkcyjnych odbywa się w kopalniach i zakładach Kompanii
Węglowej S.A. w sposób spełniający warunki bezpieczeństwa i higieny pracy. Bezpieczeństwo jest
sprawą najważniejszą i nie może być w tym zakresie żadnych kompromisów – stanowi ogłoszona
w 2004 roku przez Zarząd KW S.A. polityka bezpieczeństwa.
Mając powyższe na uwadze w Kompanii Węglowej S.A. podejmuje się działania, których celem
jest podnoszenie standardów i formułowanie coraz ambitniejszych celów przybliżających załogę do
jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa pracy.
Stan bezpieczeństwa pracy – wypadkowość i zachorowalność zawodową w kopalniach
i zakładach górniczych, które z dniem 01.02.2003 roku utworzyły struktury Kompanii
Węglowej S.A. przedstawia poniższe zestawienie:
127
Tablica 44. Wypadkowość i zachorowalność zawodowa w kopalniach i zakładach
Kompanii Węglowej S.A.
Wypadki przy pracy
12 miesięcy 2003 roku
Śmiertelne
17
Ciężkie
21
Lekkie
1 099
Razem
1 137
Śmiertelne
2
Ciężkie
9
Lekkie
1 003
Razem
1 014
Wskaźniki wypadkowości
Na 100 tys.
dniówek
6,8
Na 1000
zatrudnionych
13,9
Na 1 mln ton
wydobycia
0,3
Ciężkości
Na 100 tys.
dniówek
77,1
6,5
Na 1000
zatrudnionych
13,4
Na 1 mln ton
wydobycia
0,04
Ciężkości
72,4
Choroby zawodowe
Uszkodzenie
słuchu
96
Pylica
płuc
291
Pozostałe
59
Razem
Uszkodzenie
słuchu
446
71
Pylica
płuc
219
Pozostałe
49
Razem
339
Jak wynika z przedstawionych zestawień, w porównaniu do roku 2003 poprawie uległy
wszystkie wskaźniki i to zarówno te wyrażone wielkościami bezwzględnymi jaki i względnymi.
W celu dalszej poprawy stanu bezpieczeństwa pracy podejmowane są przedsięwzięcia
obejmujące różne kierunki działań, do których należą:
współdziałanie z całą załogą przedsiębiorstwa w celu poprawy stanu bhp (audyty
stanowiskowe, popularyzacja wiedzy z zakresu bhp, Komisja ds. Problemów
Bezpieczeństwa),
szkolenia w dziedzinie bhp, w tym przy wykorzystaniu technik multimedialnych
i e-learningu,
szeroko rozumiana profilaktyka wypadkowa i zachorowalności zawodowej,
wrażanie informatycznego systemu wspomagania zarządzania bezpieczeństwem,
szereg innych działań.
Potwierdzeniem skuteczności przyjętych kierunków działań jest certyfikacja wdrożonych
systemów bezpieczeństwa. W roku 2004 certyfikat na zgodność z normą PN-N-18001:2004
uzyskały kopalnie: „Pokój”, „Halemba”, „Jankowice”, „Piast” i ZG „Centrum”. Do końca roku
2005 proces certyfikacji zostanie zakończony w pozostałych kopalniach KW S.A.
Biuro Dialogu Społecznego
6.8
Obszar dialogu społecznego
W 2004 r. nastąpiło zakończenie wydobycia w ZG „Bytom II”, a także łączenie kopalń,
w wyniku którego zostały utworzone kopalnie: KWK „Rydułtowy-Anna”, KWK „BrzeszczeSilesia” oraz KWK „Bobrek-Centrum”.
Dialog z organizacjami związkowymi dotyczył spraw związanych z likwidacją ZG „Bytom II”,
w tym głównie programu socjalnego i alokacji załogi. Zarząd spotykał się ze związkami
zawodowymi ZG „Bytom II” skupionymi w Komitecie Protestacyjno-Strajkowym ZG „Bytom II”
w dniach 22.01.2004 r., 04.02.2004 r., 10.03.2004 r., 19.05.2004 r., 03.06.2004 r. oraz
02.08.2004 r.,
W wyniku rozmów ze związkami zawodowymi działającymi w KWK „Rydułtowy”
i KWK „Anna” zostało wypracowane i podpisane w dniu 27.02.2004 r. „Porozumienie pomiędzy
128
organizacjami związkowymi KWK „Rydułtowy” i KWK „Anna” a Zarządem Kompanii
Węglowej S.A. w sprawie połączenia kopalń „Rydułtowy” i „Anna” od dnia 1.03.2004 r.”
Spotkania związane z połączeniem ZG „Bytom III” i ZG „Centrum” miały miejsce w dniach
3 i 29 listopada oraz 23 grudnia 2004 r. w dniu 23.12.2004 r. zawarto „Porozumienie pomiędzy
Zarządem Kompanii Węglowej S.A. a organizacjami związkowymi działającymi w ZG „Bytom III”
i ZG „Centrum”. Połączona kopalnia nosi nazwę KWK „Bobrek-Centrum”.
Spotkania związane z połączeniem KWK „Brzeszcze” i KWK „Silesia” odbyły się w dniach
19 października, 17 i 24 listopada, 15, 22 i 30 grudnia 2004 r., a ich rezultatem było „Porozumienie
pomiędzy Zarządem Kompanii Węglowej S.A. a organizacjami związkowymi działającymi
w KWK „Silesia” i KWK „Brzeszcze” zawarte 30.12.2004 r.” Sygnatariuszami tego dokumentu
były wszystkie organizacje KWK „Brzeszcze” i jedna organizacja związkowa KWK „Silesia”.
Porozumienia nie podpisały cztery organizacje związkowe KWK „Silesia”.
Podstawowe zapisy zawarte w porozumieniach połączeniowych dotyczą kwestii gwarancji pracy
dla zatrudnionych załóg. Powyższe porozumienia wraz z innymi dokumentami stanowiły podstawę
do podjęcia Uchwał Zarządu KW S.A. w sprawie połączenia KWK „Rydułtowy” i KWK „Anna”,
utworzenia KWK „Bobrek-Centrum” i połączenia KWK „Silesia” i KWK „Brzeszcze”.
W ramach prowadzonego dialogu społecznego w Kompanii Węglowej odbywają się cykliczne
spotkania ze związkami zawodowymi (raz w miesiącu), w których udział biorą przedstawiciele
organizacji związkowych działających w Kompanii oraz Zarząd reprezentowany przez wszystkich
członków.
Biuro Informacji i Promocji
6.9
Obszar informacji i promocji
Istota działań Biura Informacji i Promocji w 2004 roku polegała na kontynuowaniu procesu
tworzenia spójnej, funkcjonalnej komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, budującej tożsamość
firmy i jej kulturę organizacyjną.
Kreacji pozytywnego wizerunku, zwiększenia wiarygodności firmy, wzbudzenia zaufania
w otoczeniu zewnętrznym służyło m.in. zorganizowanie:
• konferencji naukowo-technicznej „Z węglem kamiennym ekologicznie i oszczędnie”
(Główny Instytut Górnictwa luty 2004),
• wyjazdowego posiedzenia Sejmowej Komisji Gospodarki na temat problemów
restrukturyzacji górnictwa (Tychy, maj 2004),
• międzynarodowej konferencji nt: „Górnictwo węgla kamiennego w Polsce –
problemy restrukturyzacji branży” (Sosnowiec, listopad 2004).
Kompania Węglowa S.A. w swoich działaniach promocyjnych stara się umiejętnie łączyć
propagowanie kultury wśród załóg górniczych z działalnością charytatywną.
Służy temu celowi organizowanie koncertów pod wspólnym hasłem: „Górnicy dzieciom”.
Dochód z biletów-cegiełek, poprzez organizacje charytatywne, w całości przeznaczony jest na
pomoc dla najuboższych dzieci regionu.
Biuro Finanzów
6.10 Obszar finansów
Realizacja w 2004 roku zobowiązań przejętych od Spółek Węglowych w dniach 01.02.2003 r.
(Bilans Nabycia) oraz 26.12.2003 r. (z mocy ustawy z dnia 28.11.2003 r.) przy ograniczonych
wpływach środków pieniężnych i słabej płynności finansowej spowodowała brak możliwości
129
pokrycia istniejącej luki finansowej i utrzymywanie się przeterminowanych zobowiązań
cywilnoprawnych związanych z działalnością Kompanii.
Program rządowy pn. „Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004-2006 oraz
Strategia na lata 2007-2010” (dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 27.04.2004 r.)
zakładał, że przejęcie przez KW S.A. zobowiązań, które nie zostały umorzone i winny być spłacone
wymaga wygenerowania dodatkowych środków, w związku z czym kwota dokapitalizowania
w 2004 roku wyniesie 900,0 mln zł i zostanie zrealizowana z wykorzystaniem aktywów płynnych
i niepłynnych w następujących okresach:
• aktywa płynne:
- maj 2004 r. .......................w wysokości ok. 200 000,0 tys.zł,
- lipiec 2004 r. ....................w wysokości ok. 200 000,0 tys.zł,
• aktywa niepłynne:
- wrzesień 2004 r. ..............w wysokości ok. 300 000,0 tys.zł,
- listopad 2004 r. ................w wysokości ok. 200 000,0 tys.zł.
We wrześniu 2004 r. nastąpiło podwyższenie kapitału podstawowego KW S.A. o 36 936,0 tys.zł
w związku z objęciem akcji CZW Węglozbyt S.A. Jednak dnia 07.12.2004 r. CZW Węglozbyt S.A.
w skutek utraty płynności finansowej złożył do sądu wniosek o otwarcie postępowania
upadłościowego z opcją układu. Wniosek jak dotąd nie został rozpatrzony.
W październiku nastąpiło podwyższenie kapitału podstawowego KW S.A. o 433 760,0 tys.zł
w procesie inkorporacji Spółek Węglowych.
Powyższe działania nie poprawiły sytuacji płatniczej Kompanii, a dokapitalizowanie
przewidziane w przywołanym wyżej harmonogramie nie nastąpiło.
W kwietniu 2004 r. KW S.A. zbyła akcje Telekomunikacji Polskiej S.A. otrzymane w II transzy
dokapitalizowania w październiku 2003 r.
Pomimo wyżej wskazanych trudności KW S.A. wypełnia warunki określone w ustawie z dnia
28 listopada 2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006”
(Dz. U. Nr 120, poz. 2037) warunkujące powodzenie procesu restrukturyzacji finansowej.
Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 20.12.2004 r. pn. „Strategia Prywatyzacji Górnictwa
Węgla Kamiennego” wiąże dokapitalizowanie Kompanii Węglowej S.A. z prywatyzacją
Węglokoks S.A. i zakończeniem procesu wnoszenia akcji i udziałów koksowni do Jastrzębskiej
Spółki Węglowej S.A.
Biuro Finanzów
6.10.1 Wszczęte przez Kompanię postępowania sądowe wobec kontrahentów
W 2004 roku miały miejsce zdarzenia skutkiem, których Kompania Węglowa S.A. w stosunku
do firm, które utraciły płynność finansową podjęła następujące działania:
Tablica 45. Zestawienie sumaryczne spraw przekazanych na drogę postępowań sądowych,
upadłościowych i naprawczych w 2004 r.
Tytuły spraw przekazanych
1
kwota [zł]
2
- skierowanie na drogę postępowania sądowego - 168 spraw
- zgłoszenie wierzytelności do postępowania upadłościowo
naprawczego - spraw 13
(w tym: Nadwiślański Węgiel S.A. 124,2 mln zł)
- zgłoszenie do postępowania układowego - spraw 5
Razem
13 418 687,82
124 910 768,14
8 057 023,26
146 386 479,22
130
Dnia 07.12.2004 r. firma CZW „Węglozbyt” S.A. w skutek utraty płynności finansowej złożyła
do sądu wniosek o otwarcie postępowania upadłościowego z opcją układu. Wniosek jak dotąd nie
został rozpatrzony. Suma wierzytelności Kompanii Węglowej S.A. w stosunku do
CZW „Węglozbyt” S.A. wynosi 32 483 913,03 zł. Odzyskanie wierzytelności w świetle
powyższych informacji jest zagrożone.
Z wierzytelności objętych postępowaniami sądowymi w 2004 roku Kompania Węglowa S.A.
odzyskała:
Tablica 46. Zestawienie sumaryczne odzyskanych należności na drodze postępowania
sądowego, upadłościowego i naprawczego w 2004 r.
Tytuł odzyskanych należności
1
kwota [zł]
2
- na drodze postępowania sądowego i egzekucyjnego
w 178. przypadkach
(w tym: ZK Przyjaźń 42,3 mln zł w drodze konwersji)
- na drodze postępowania upadłościowego w 3. przypadkach
- na drodze postępowania układowego w 28. przypadkach
Razem
57 890 916,61
14 856,91
20 729 870,37
78 635 643,89
6.11 Inne ważne zdarzenia z zakresu nadzoru właścicielskiego i inwestycji
kapitałowych
6.11.1 Sprzedaż akcji Polskich Hut Stali S.A.
Uchwałą Nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Kompanii Węglowej S.A. z dnia
5.11.2003 r. (Rep. A nr 12233/2003) uzyskano zgodę na:
przystąpienie Kompanii Węglowej do postępowania restrukturyzacyjnego wobec
Polskich Hut Stali S.A. w drodze uczestnictwa w podwyższeniu kapitału zakładowego
poprzez jednoczesne potrącenie zobowiązań Polskich Hut Stali S.A. w stosunku do
Kompanii Węglowej S.A. z zobowiązaniami tejże w stosunku do Polskich Hut Stali S.A.
z tytułu zapłaty na akcje,
objęcie 1 000 000 sztuk akcji serii C w podwyższonym kapitale zakładowym Polskich
Hut Stali S.A. o wartości nominalnej 10 zł, za cenę emisyjną 20 zł, w zamian za
wierzytelności o wartości 20 000 000,00 zł,
sprzedaż wymienionych powyżej akcji po pozytywnym przebiegu negocjacji
z przedstawicielami LNM Holdings N.V.
W dniu 5 stycznia 2004 roku została zawarta warunkowa umowa sprzedaży między
Kompanią Węglową S.A. a LNM Holdings N.V. Cena za akcję wyniosła 10 zł. Cena
Sprzedaży za wszystkie akcje wyniosła 10 000 000,00 zł.
131
6.11.2 Objęcie udziałów w Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o.
Uchwałą Nr 419/2004 z dnia 2 marca 2004 r. Zarząd Kompanii Węglowej S.A. postanowił:
przystąpić przez Kompanię Węglową S.A. do spółki Koksownia Przyjaźń Sp. z o.o.
poprzez objęcie 84 614 nowych udziałów o wartości nominalnej 500,00 zł każdy,
o łącznej wartości 42 307 000,00 zł,
pokryć udziały wkładem niepieniężnym w postaci wierzytelności w kwocie
42 307 000,00 zł na podstawie ugody restrukturyzacyjnej zawartej 15 grudnia 2003 r.
pomiędzy Zakładami Koksowniczymi Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej w prywatyzacji
a wierzycielami Zakładów.
Kompania Węglowa S.A.,
Aktem
Notarialnym
Rep. A nr 2224/2004
z
dnia
18.03.2004 r., złożyła oświadczenie o przystąpieniu do Spółki Koksownia Przyjaźń Sp. z o.o.
i objęciu w niej udziałów.
Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. dnia 1 lipca 2004 r.
podjęło Uchwałę Nr 10 w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego Spółki i objęcia udziałów
m.in. przez Kompanię Węglową S.A, a w dniu 6 września 2004 roku Sąd Rejonowy w Katowicach
wydał postanowienie, Sygn. Akt KA.VIII NS-REJ.KRS/12319/394 o zarejestrowaniu
w/w podwyższenia.
6.11.3 Akcje i udziały Kompanii Węglowej S.A. wg stanu na 31.12.2004 r.
Na dzień 31.12.2004 roku Kompania Węglowa S.A. posiada zaangażowany kapitał w spółkach
prawa handlowego o łącznej wartości nominalnej 427 701 076,83 zł.
Wartość nabycia akcji i udziałów Kompanii Węglowej wynosi 470 761 196,06 zł., przy czym
wielkość odpisów aktualizujących ich wartość wynosi 154 901 874,92 zł. W efekcie wartość
księgowa netto akcji i udziałów Kompanii Węglowej S.A. na dzień 31.12.2004 r. kształtuje się na
poziomie 315 859 318,14 zł.
Tablica 47. Zmiany wartości księgowej netto akcji i udziałów KW S.A. w 2004 roku
w zł
Lp.
1
1.
2.
3.
Wyszczególnienie
31.12.2003 r.
Strukt.
%
31.12.2004 r.
2
3
4
5
Akcje i udziały w
jednostkach powiązanych
Akcje i udziały w
jednostkach pozostałych
Razem
akcje i udziały
Strukt.
%
Zmiana+/-
6
7
346 000,00
0,1
262 316 522,73
83,0
+261 970 522,73
418 898 500,00
99,9
53 542 795,41
17,0
-365 355 704,59
419 244 500,00
100,0
315 859 318,14
100,0
-103 385 181,86
Wymienione powyżej wartości występują w bilansie Kompanii Węglowej S.A. jako :
31.12.2003
31.12.2004
długoterminowe aktywa finansowe w wysokości
712 500,00 267 633 318,14
krótkoterminowe aktywa finansowe w wysokości 418 532 000,00 48 226 000,00
Na tak znaczny przyrost kapitału zaangażowanego przez Kompanię Węglową S.A.
w jednostkach powiązanych wpłynęło przede wszystkim połączenie Kompanii Węglowej S.A.
z Bytomską Spółką Węglową S.A., Gliwicką Spółką Węglową S.A., Nadwiślańską Spółką
Węglową S.A., Rudzką Spółką Węglową S.A. oraz Rybnicką Spółką Węglową S.A., dokonane na
132
podstawie Postanowienia Sądu Rejonowego w Katowicach z dnia 29.10.2004 r. w trybie
art.492 § 1 pkt 1 k.s.h.
Z dniem połączenia Kompania Węglowa S.A. przejęła w drodze następstwa prawnego
o charakterze sukcesji generalnej cały majątek „spółek przejmowanych”, w tym również ich akcje
i udziały. Natomiast znaczne obniżenie kapitału zaangażowanego w jednostkach pozostałych
wynika ze sprzedaży w 2004 roku akcji Telekomunikacji Polskiej S.A.
Na przestrzeni 2004 roku zmieniła się także struktura posiadanych akcji i udziałów
w jednostkach powiązanych i jednostkach pozostałych, przy czym znacząco, bo aż do 83 % wzrósł
udział w jednostkach powiązanych.
Przewiduje się że:
a.) z grupy 17. spółek ze 100 % udziałem Kompanii Węglowej S.A. 5 spółek osiągnie
wyniki ujemne pozostałe 12 osiągnie wyniki dodatnie. Przewidywane saldo wynikowe
w tej grupie będzie dodatnie i wynosić będzie 2 027,6 tys.zł
b.) z grupy 16. spółek z udziałem Kompanii Węglowej S.A. od 50 % do 99,99 % 5 spółek
osiągnie wyniki ujemne pozostałe 11 osiągnie wyniki dodatnie. Przewidywane saldo
wynikowe w tej grupie będzie ujemne i wynosić będzie 105 679,8 tys.zł. Tak wysokie
ujemne saldo wynika ze straty za 2004 r. wykazanej przez CZW „Weglozbyt” S.A.
w wysokości 62 673,0 tys.zł oraz ZGE „Janina” Sp. z o.o. w wysokości 64 728,1 tys.zł
c.) z grupy 20. spółek z udziałem Kompanii Węglowej S.A. od 20 % do 49,99 % 11 spółek
osiągnie wyniki ujemne pozostałe 9 osiągnie wyniki dodatnie. Przewidywane saldo
wynikowe w tej grupie będzie dodatnie i wynosić będzie 4 716 tys. zł
d.) z grupy 35. spółek z udziałem Kompanii Węglowej S.A. poniżej 20 % do 49,99 %
10 spółek osiągnie wyniki ujemne pozostałe 25 osiągnie wyniki dodatnie.
Przewidywane saldo wynikowe w tej grupie będzie dodatnie i wynosić będzie
678 952,7 tys.zł. Należy zaznaczyć, że tak wysokie saldo wynikowe wynika
z wysokiego dodatniego wyniku finansowego Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o.
w wysokości 640 736 tys.zł.
Planuje się, że Kompania Węglowa S.A. otrzyma 16,7 mln zł z tytułu dywidend otrzymanych od
spółek, w których posiada udziały i akcje.
Tablica 48. Wartości akcji/udziałów KW S.A. w jednostkach powiązanych
w zł
Lp.
1
1.
2.
3.
4.
5.
Wyszczególnienie
Ilość
Spółek
Wartość
nominalna
akcji/udziałów
2
3
4
30
93 136 725,00
Jednostki zależne
(powyżej 50 %-100 %)
Jednostki współzależne
(50 %)
Jednostki stowarzyszone
(od 20 % do 50 %)
Pozostałe jednostki
(do 20 %)
Razem
Wartość nabycia
akcji/udziałów
5
129 685 569,06
Odpis
aktualizujący
wartość
akcji/udziałów
Wartość
księgowa netto
akcji/udziałów
6
7
56 532 988,63
73 152 580,43
1
100 000,00
100 000,00
0,00
100 000,00
22
205 111 122,09
206 391 193,00
17 327 250,70
189 063 942,30
34
48 728 462,86
54 733 648,36
1 294 792,95
53 438 855,41
87
347 076 309,95
390 910 410,42
75 155 032,28
315 755 378,14
133
Tablica 49. Spółki znajdujące się w likwidacji lub upadłości
w zł
Lp.
1
1.
2.
3.
4.
Wyszczególnienie
Ilość
Spółek
Wartość
nominalna
akcji/udziałów
2
3
4
Jednostki powyżej
50 %-100 %
Jednostki
od 20 % do 50 %
Pozostałe jednostki
(do 20 %)
Razem
Wartość nabycia
akcji/udziałów
5
Odpis
aktualizujący
wartość
akcji/udziałów
Wartość
księgowa
netto
akcji/udziałów
6
7
12
65 355 818,00
65 235 086,33
65 235 086,33
0,00
12
4 479 800,00
4 467 209,00
4 467 209,00
0,00
31
10 683 208,88
10 042 547,31
10 042 547,31
0,00
55
80 518 826,88
79 744 842,64
79 744 842,64
0,00
Z powyższego wynika, że Kompania Węglowa S.A. posiadała na dzień 31.12.2004 r.
zaangażowany kapitał w 142. spółkach prawa handlowego, w tym 87 spółek prowadziło działalność
gospodarczą, a 55 spółek znajdowało się w upadłości lub likwidacji.
Wszystkie spółki znajdujące się w upadłości lub likwidacji zostały objęte odpisem
aktualizującym, dlatego też ich wartość księgowa netto jest zerowa.
Również niektóre spółki prowadzące działalność gospodarczą zostały objęte odpisem
aktualizującym.
Ponadto w księgach Kompanii Węglowej S.A. ewidencjonowane są udziały w czterech
spółdzielniach mieszkaniowych o łącznej wartości nominalnej (równej wartości nabycia)
w wysokości 105 940,00 zł oraz odpis aktualizujący ich wartość w wysokości 2 000,00 zł.
Biuro Kontroli Wewnętrznej
6.12 Obszar kontroli wewnętrznej
Działalność Kontrolna
W 2004 roku przeprowadzono ogółem 44 kontrole, w tym 25 kontroli doraźnych i 19 kontroli
planowych. Z każdego postępowania kontrolnego sporządzono protokoły lub sprawozdania oraz w
ramach potrzeby wystąpienia pokontrolne zawierające ocenę kontrolowanej jednostki wchodzącej
w skład Kompanii Węglowej S.A. lub danego Biura Centrali Kompanii, które następnie przesyłane
były zainteresowanym dyrektorom jednostek organizacyjnych Kompanii.
Do najważniejszych kontroli między innymi należy zaliczyć kontrole przeprowadzone
w tematach:
Współpraca handlowa Kompanii Węglowej S.A. z PPHU „Komart” w Knurowie.
Prawidłowość realizacji dostaw węgla do Elektrowni „Opole”.
Rozliczenia Kompanii Węglowej S.A. z Nadwiślańskim Węglem S.A.
Prawidłowość funkcjonowania i przydatność dla potrzeb Kompanii zakładów
usługowych nabytych od spółek węglowych.
Roszczenia wobec Kompanii zgłaszane przez PPHU „Oltrans”.
Przygotowanie kopalń KW S.A. do sprzedaży drobnicowej w sezonie 2004-2005.
Ad.1
Po ukazaniu się pierwszych doniesień prasowych o rzekomo patologicznych, czy wręcz
korupcjogennych kontaktach z firmą PPH „Komart” Sp. z o.o. została wszczęta kontrola
134
mająca na celu sprawdzenie prawdziwości stawianych zarzutów (należy nadmienić, że
problematyką poruszoną w tych artykułach Zarząd Kompanii zajmował się już od kilku
miesięcy, w ramach szeroko zakrojonego pakietu przedsięwzięć zmierzających do poprawy
sytuacji ekonomicznej w Kompanii Węglowej S.A., a zwłaszcza mających na celu
wyeliminowanie nieprawidłowości w zakresie handlu węglem, powstałych w pierwszym
okresie funkcjonowania Kompanii). W wyniku ustaleń kontroli, stwierdzono występowanie
różnych form rozliczeń niepieniężnych za sprzedany węgiel, w tym między innymi
w formie przejęcia długu, tj. w sposób podobny, co do formy, przedstawionej w artykułach.
Kontrola wewnętrzna nie wykazała jednak, aby w wyniku tych praktyk dochodziło do
działania na szkodę Kompanii.
Niezależnie od powyższego, uznając że stosowanie niektórych form rozliczeń
niepieniężnych może stwarzać sytuacje patologiczne, następowało stopniowe ich
ograniczanie, a w dniu 22 czerwca 2004 r.. Zarząd Kompanii podjął uchwałę ograniczającą
rozliczenia niepieniężne do ściśle określonych przypadków, jednoznacznie korzystnych dla
Kompanii i poprawiających płynność finansową. Regulacje te weszły w życie z dniem
1 lipca 2004 r. Kontrola kontaktów gospodarczych Kompanii z PPHU „Komart” wykazała
także występowanie różnych nieprawidłowości w zakresie dokumentowania obrotu węglem
i rozliczeń z tego tytułu. W szczególności, z ustaleń kontroli między innymi wynika, że
miały miejsce nieprawidłowości w zakresie:
- stosowanych upustów – w toku kontroli stwierdzono przypadki udzielenia PPHU
„Komart” w I półroczu 2003 r. nienależnych upustów (zgodnie z zapisami umowy upust
cenowy przysługiwał w sytuacji wpływu na rachunek bankowy Kompanii zapłaty za
węgiel przed jego wysyłką – kontrola wykazała, że upusty udzielano pomimo
niezachowania przez PPHU „Komart” tego warunku),
- przyjmowania i weryfikacji zamówień na węgiel – stwierdzono przypadki realizacji
zamówień z datą późniejszą w okresach wcześniejszych – na przykład zamówienia
datowane na kwiecień br. był realizowane w miesiącu marcu 2003 r.,
- rejestracji tych zamówień w pionie handlowym, jak również w zakresie kierowania
zamówień do realizacji – zamówienia na węgiel sygnowane przez PPHU „Komart” były
przyjmowane bezpośrednio przez pion handlowy Kompanii z pominięciem – wbrew
postanowieniom Instrukcji Kancelaryjnej – Kancelarii Głównej, skutkiem czego
zamówienia nie posiadały tzw. daty pewnej ich złożenia,
- dokumentowania wysyłek węgla – kontrola wykazała, że na części listów
przewozowych węgla sprzedanego PPHU „Komart” nie było potwierdzenia
przewoźnika o przyjęciu towaru do transportu, bądź podpis przedstawiciela przewoźnika
rzekomo przyjmującego węgiel do wysyłki był nieczytelny.
Wykazane w toku kontroli uchybienia i nieprawidłowości zostały usunięte, w tym część już
w toku kontroli.
Ad.2
W 2004 r. w prasie ukazały się również informacje sugerujące fakturowanie w latach
1999-2000 dostaw węgla do Elektrowni Opole, w mniejszych ilościach od faktycznych
wielkości dostaw węgla kierowanych do tej elektrowni, jak również zaniżanie klas
jakościowych sprzedawanego węgla. Pomimo, iż sytuacja ta dotyczyła okresu przed
nabyciem od spółek węglowych kopalń, co do których te zarzuty się odnosiły (kopalnie:
„Bolesław Śmiały” „Makoszowy”, „Knurów”, i „Piast”), niemniej jednak przeprowadzono
kontrolę celem sprawdzenia prawdziwości tych zarzutów.
Wyniki kontroli nie potwierdziły przedstawionych w cytowanym artykule zarzutów.
Stwierdzono - opierając się na dostępnej dokumentacji - że dostawy węgla były realizowane
w ilościach odnotowywanych przez urządzenia wagowe poszczególnych kopalń posiadające
135
aktualne legalizacje. Kontrola, opierając się na dostępnej dokumentacji, nie stwierdziła
także przypadków zaniżania w wystawianych fakturach parametrów jakościowych
sprzedawanego węgla, które to parametry podlegały systematycznym kontrolom Działów
Kontroli Jakości Węgla poszczególnych kopalń, zgodnie z obowiązującymi wówczas w nich
procedurami badania tych parametrów.
Należy nadmienić, że w przypadku towarów masowych (takim towarem jest też węgiel)
zawsze istnieje możliwość wystąpienia różnic zarówno ilościowych jak i jakościowych, co
usankcjonowane zostało przepisami wykonawczymi do Prawa Przewozowego. Dlatego też
w zawartych umowach z odbiorcami węgla, część postanowień umów dotyczy zasad
postępowania reklamacyjnego w przypadku stwierdzenia różnic ilościowych i jakościowych
dostarczonego węgla. Kontrola stwierdziła fakty zgłaszania przez odbiorcę zarówno
reklamacji jakościowych jak i ilościowych, przy czym sposób załatwienia tychże reklamacji
– uwzględniając w tym przedmiocie zapisy umów sprzedaży, jak i postanowienia
wewnętrznych regulaminów postępowania reklamacyjnego – nie wzbudził zastrzeżeń.
Ad.3
Kolejnych ważnym tematem kontroli były wzajemne kontakty i relacje łączące Kompanię
Węglową S.A. z Nadwiślańskim Węglem S.A., a w szczególności zasad na jakich odbywały
się transakcje handlowe związane ze sprzedażą do NW S.A. węgla z kopalń wchodzących
w skład Kompanii Węglowej S.A. Należy nadmienić, że przedmiotowa kompleksowa
kontrola nie była pierwszą kontrolą dotyczącą relacji handlowych pomiędzy Kompanią
a NW S.A.
W oparciu o wcześniejsze wycinkowe kontrole, dotyczące zarówno prawidłowości
sprzedaży węgla z kopalń nadwiślańskich do Nadwiślańskiego Węgla S.A. jak i stanu
rozliczeń za sprzedany węgiel, które przeprowadzone zostały odpowiednio w sierpniu
2003 r. i lutym 2004 r., podjęto działania, które doprowadziły do zmiany zasad rozliczeń za
sprzedany węgiel. Skutkiem tych działań między innymi nie przedłużono niekorzystnych
dla Kompanii trójstronnych umów o zewnętrzne wzbogacanie węgla oraz renegocjowano
umowy sprzedaży węgla zawarte pomiędzy kopalniami a NW S.A. Zobowiązano również
odpowiednie służby Kompanii do stałego monitoringu należności przysługujących
Kompanii od Nadwiślańskiego Węgla S.A., konsekwentnej realizacji limitowanej sprzedaży
węgla do tej firmy, oraz bezwzględnego przestrzegania obowiązujących w Kompanii
Węglowej S.A. procedur sprzedaży węgla.
Kontrola kompleksowa miała natomiast dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie, czy
wysoki stan należności Kompanii od Nadwiślańskiego Węgla S.A., wystąpił na skutek
zaniedbań ze strony służb Kompanii, oraz czy możliwe było uniknięcie tej sytuacji.
Z ustaleń kontroli wynika, że sytuacja ta była przede wszystkim wynikiem
nieprawidłowości w zakresie przejęcia przez Kompanię Węglową S.A. - w ramach sukcesji
prawnej - umów łączących kopalnie należące wcześniej do NSW S.A., bez jakichkolwiek
zabezpieczeń ze strony NW S.A., a także bez sprawdzenia wiarygodności tej firmy.
Skutkiem tych zaniedbań, a także braku radykalnych działań windykacyjnych w I półroczu
2003 r. doprowadzono do znacznego zadłużenia Nadwiślańskiego Węgla S.A. wobec
Kompanii Węglowej. Według stanu na dzień 30 czerwca 2003 r. Kompania Węglowa S.A.
posiadała należności w kwocie ogółem 298,5 mln zł., w tym należności przeterminowane
wyniosły 197,2 mln zł., natomiast na dzień 3 sierpnia br. zadłużenie Nadwiślańskiego
Węgla S.A. wobec Kompanii Węglowej S.A. zmniejszyło się do kwoty 112,2 mln zł
(wszystkie przeterminowane).
136
Ad.4
W szczególności, czynności kontrolne wykazały:
brak w I półroczu 2003 r. specjalistycznej komórki do spraw monitoringu i windykacji
należności,
niedokonanie renegocjacji umów handlowych, które zawierały niekorzystne dla
Kompanii zapisy (Kompania Węglowa S.A. między innymi była zobowiązana zwracać
Nadwiślańskiemu Węglowi S.A. – poza normalnym wynagrodzeniem – koszty
działalności marketingowej, ryzyka transakcji handlowych tj. 1 % planowanego
przychodu brutto, transportu kolejowego, przechowywania węgla na składowiskach
zewnętrznych, przechowywania zapasów strategicznych, pobierania prób węgla,
wykonywania analiz jakościowych oraz przechowywania prób, itp.).
brak rozpoznania kondycji finansowej Nadwiślańskiego Węgla S.A., które to działania
powinny poprzedzać wszelkie kontakty handlowe.
Istotne znaczenie miała także kontrola działalności zakładów specjalistycznych
wchodzących w skład Kompanii Węglowej S.A. Celem kontroli było ustalenie, czy
w działalności tych zakładów nie występują nieprawidłowości, jak również działania na
szkodę Kompanii Węglowej S.A., oraz - w przypadku ich stwierdzenia - wypracowanie:
przedsięwzięć usprawniających i proefektywnościowych.
W szczególności celem kontroli było ustalenie czy w nowej sytuacji, jaka wytworzyła
się w związku z realizowaną obecnie inkorporacją spółek węglowych, zakłady
funkcjonujące dotychczas w strukturach Kompanii mają nadal działać na dotychczasowych
zasadach, czy też powinny zostać objęte selekcją mającą na celu ustalenie ich przydatności
w procesie tworzenia regionalnych centrów obsługi outsourcingowej kopalń. Zadaniem
kontroli było także ustalenie, czy usługi świadczone przez te zakłady na rzecz Kompanii,
realizowane są po cenach konkurencyjnych w stosunku do innych operatorów
zewnętrznych, a także czy zakłady te nie korzystają z nieuzasadnionych preferencji
w zakresie zlecania im przez kopalnie i rozliczania robót, dostaw i usług.
W trakcie kontroli należało także ustalić, jakie są trendy w zakresie kształtowania się
wielkości, cen, wartości oraz struktury dostaw robót i usług realizowanych przez
kontrolowane zakłady na rzecz Kompanii, a także, czy w sposób prawidłowy:
dokonano wyboru zakładów jako firm mających realizować roboty, dostawy i usługi,
dokonywano odbioru zrealizowanych robót, dostaw i usług,
rozliczano się wobec wykonawców i dostawców,
ustalono jaka jest przydatność zakładów w zakresie tworzenia docelowego modelu
logistyki wejścia i wyjścia dla Kompanii Węglowej S.A.
Z ustaleń kontroli wynika, że w/w zakłady w ogóle nie powinny trafić do Kompanii,
ponieważ nie uczestniczyły one w realizacji cyklu technologicznego związanego
z wydobyciem i wzbogacaniem węgla. Kompania przejęła po spółkach węglowych,
niekorzystne dla kopalń zasady zlecania i rozliczania robót i usług, na preferencyjnych dla
zakładów zasadach, opartych o ich koszty, a nie o reguły rynkowe. Niektóre zakłady nie
dysponują potencjałem niezbędnym dla realizacji zlecanych im zadań, a w związku z tym
wykonują je w ramach podzleceń, co powodowało uczestnictwo w obsłudze Kompanii firm
nie zweryfikowanych postępowaniami przetargowymi. Między innymi ustalono, iż Zakład
Elektrociepłownie korzystał z preferencji w zakresie dostaw węgla, a równocześnie
sprzedawał kopalniom Kompanii energię po rzeczywistych kosztach jej wytworzenia, które
137
są znacznie wyższe od obowiązujących na rynku cen energii. Oznaczało to, iż pilną była
poważna restrukturyzacja organizacyjna w przedmiotowym zakresie.
W wyniku ustaleń kontroli zostały opracowane i skierowane do realizacji wnioski
pokontrolne.
Ad.5
Biuro
Kontroli
Wewnętrznej
przeprowadziło
także
czynności
kontrolne
kontaktów handlowych Kompanii z firmą PW „Oltrans” Andrzej Sowulewski, Janusz
Śmieciński Spółka Jawna z siedzibą w Knurowie przy ulicy Przemysłowej
18. Przeprowadzone czynności kontrolne miały na celu ustalenie zasadności roszczeń, jakie
wspomniana firma poprzez swego pełnomocnika - adwokata zgłosiła wobec Kompanii
Węglowej S.A. roszczenia dotyczyły wypłaty odszkodowania za utracone korzyści (lucrum
ceazans) w wysokości 8,1 mln zł w związku z odmową sprzedaży tej firmie węgla.
Ustalono, że PW „Oltrans” występowała do Kompanii Węglowej S.A. kilkakrotnie
z wnioskiem o nadanie statusu Autoryzowanego Sprzedawcy Kompanii Węglowej S.A.
Wnioski te nie zyskały nigdy akceptacji Zespołu ds. Autoryzowanych Sprzedawców.
Głównymi przyczynami tego stanu rzeczy było:
niekorzystna sytuacja finansowa firmy,
przedstawienie niewiarygodnej listy swoich odbiorców,
złożenie propozycji oddłużania gmin i placówek budżetowych (w więc stosowanie
niepieniężnych form rozliczeniowych).
Z otrzymanych informacji wynikało, że firma „Oltrans” posiadała kilkumilionowe
zadłużenie w stosunku do Nadwiślańskiego Węgla S.A. (należy nadmienić, że właśnie na
wniosek NW S.A. - do czasu uregulowania wobec niej wymagalnych zobowiązań zablokowana została w Kompanii Węglowej S.A. sprzedaż węgla dla PW „Oltrans”
w ramach tzw. Przedpłaty).
Ustalono, że roszczenia odszkodowawcze firmy PW „Oltrans” S.J w kwocie 8,1 mln zł
Kompania Węglowa S.A. były bezzasadne, o czym w dniu 8 czerwca 2004 został
powiadomiony pełnomocnik tej firmy. W dniu 7 czerwca 2004 r. PW „Oltrans” zwróciło się
do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – Delegatury w Katowicach z wnioskiem
o wszczęcie wobec Kompanii Węglowej S.A postępowania antymonopolowego w sprawie
praktyki ograniczającej konkurencję. W dniu 29 czerwca 2004 r. Urząd Ochrony
Konkurencji i Konsumentów zawiadomił pismem znak RKT – 411-23/04/AW Kompanię
Węglową o wszczęciu przedmiotowego postępowania. Z opinii prawnej sporządzonej przez
niezależną kancelarię prawną, którą to opinię przesłano do UOKiK, wynika, że roszczenie
PW „Oltrans” jest bezpodstawne. Sprawa ta, jako precedensowa, jest przedmiotem
szczególnej troski ze strony odpowiednich służb Kompanii. Wynika to stąd, że w ślady tej
firmy, opierając się o przepisy dotyczące ochrony konkurencji, mogą pójść inne firmy, które
wcześniej naraziły na szkodę NW S.A. i inne firmy zajmujące się handlem węglem, w tym
również pochodzącym z Kompanii.
Ad.6
W połowie 2004 r. roku została przeprowadzona kontrola w temacie „Przygotowanie kopalń
KW S.A. do sprzedaży drobnicowej w sezonie 2004-2005”. Celem kontroli było ustalenie,
czy kopalnie zgrupowane w KW S.A. przygotowane były do sprawnej sprzedaży
drobnicowej węgla w sezonie 2004/2005 r. a przede wszystkim czy były przygotowane do:
załadunku węgla bez zbędnej zwłoki,
szybkie załatwienie spraw formalnych związanych ze sprzedażą węgla,
niezbędny poziom warunków sanitarnych dla odbiorców węgla,
ograniczenie czynników uciążliwych dla środowiska i mieszkańców w sąsiedztwie
placów załadunkowych.
138
Kontrola wykazała generalnie dobre przygotowanie kopalń do sprzedaży drobnicowej
węgla. Warunki socjalno-sanitarne dla oczekujących na załadunek klientów, stan techniczny
parkingów i dróg dojazdowych uznano za dobry. Na podstawie powyższej kontroli, w celu
poprawienia sprawności sprzedaży drobnicowej węgla w sortymentach grubych poprzez
skrócenie czasu oczekiwania na załadunek wprowadzono stały monitoring długości kolejek
co umożliwiło precyzyjnie określenie gdzie i jaki gatunek węgla można kupić. Sprawiło to
iż klienci mogli otrzymać w tym zakresie informacje telefonicznie lub za pośrednictwem
Internetu. Wprowadzono na stronę internetową również informacje o adresach i telefonach
ponad 200. Autoryzowanych Sprzedawców Kompanii.
Poza wyżej wskazanymi tematami Biuro Kontroli Wewnętrznej Kompanii Węglowej S.A.
przeprowadziło szereg innych kontroli, których tematyka dotyczyła istotnych spraw, w tym między
innymi kontrole w zakresie gospodarki mułami i odpadami, usług informatycznych świadczonych
przez Centrum Informatyki Sp. z o.o., prawidłowego zabezpieczenia danych systemu Centralnych
Rozrachunków przed nieuprawnionym dostępem i rozpowszechnieniem.
6.13 Kontrole zewnętrzne w 2004 roku
Tablica 50. Wykaz kontroli zewnętrznych w 2004 roku
Lp.
Organ kontroli
1
2
Okrez objęty kontrolą
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
27.07- 30.07.2004; Kontrola
wydatkowania dotacji budżetowych
w ramach restrukturyzacji
zatrudnienia.
Prawidłowość wydatkowania dotacji
budżetowej na restrukturyzacje
zatrudnienia w okresie 01.07.2003 30.06.2004 r.
1
Agencja Reztrukturyzacji
Pracy S.A. Katowice
2
Przemyzłu Katowice
3
Przemyzłu Katowice
4
Przemyzłu Katowice
5
Przemyzłu Katowice
6
Przemyzłu Katowice
7
Przemyzłu Katowice
8
Przemyzłu Katowice
9
Przemyzłu Katowice
13.09 -17.09.2004 r.
Zaleceń pokontrolnych nie wydano.
10
Przemyzłu Katowice
01.06.2003-13.05.2004 r.
Realizacja świadczeń GPS.
Skorygować rozbieżności, dokonać zgłoszenia
do bazy danych prowadzonej przez ARP S.A.
brakujących w niej osób objętych
restrukturyzacją zatrudnienia.
Wydatkowanie dotacji za 2004 rok.
19.04.2004 r. - 23.04.2004 r. Kontrola
restrukturyzacji zatrudnienia,
finansowanego z budżetu.
01.07.2003 r. - 30.06.2004 r. Kontrola
prawidłowości wydatkowania dotacji
budżetowej na restrukturyzację
zatrudnienia, o której mowa w ustawie
z dnia 28 listopada 2003 r.
”o restrukturyzacji górnictwa węgla
kamiennego w latach 2003-2006”
(Dz.U. Nr 210, poz. 2037).
Wydatkowanie dotacji budżetowej
(świadczenia górnicze).
kontrola wydatkowania śr. dot. budżet.
na restrukturyzację zatrudnienia za
I kwartał 2004 r.
Prawidłowość wydatkowania dotacji
zatrudnienia za okres od 1.09.2003 r.
do 31.05.2004 r.
139
Bez uwag.
Kontrola nie wykazała żadnych
nieprawidłowości, nie wydano zaleceń
pokontrolnych.
Sporządzono protokół.
W wyniku przeprowadzonej kontroli nie
wydano zaleceń pokontrolnych.
Nie wydano zarządzenia poinspekcyjnego.
W wyniku przeprowadzonej kontroli zaleceń
pokontrolnych nie wydano.
Lp.
Organ kontroli
1
2
11
Przemyzłu Katowice
12
Przemyzłu Katowice
13
Przemyzłu Katowice
14
Przemyzłu Katowice
15
Przemyzłu Katowice
16
Przemyzłu Katowice
17
Przemyzłu Katowice
18
Przemyzłu Katowice
19
Przemyzłu Katowice
20
Przemyzłu Katowice
21
Agencja Rozwoju Przemyzłu
22
23
24
Archiwum Pańztwowe
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
Okres obowiązywania ustawy z dnia
28.11.2003 r. „o restrukturyzacji
górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006”.
Okres obowiązywania ustawy z dnia
28.11.2003 r. „o restrukturyzacji
górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006”.
08.06.-16.06.2004 r. Analiza
i opiniowanie prawidłowości
wydatkowania dotacji budżetowej na
restrukturyzację zatrudnienia.
13.04.-16.04.2004 r. Kontrola GPS.
Za okres od 1.05.2003 r.- 1.03.2004 r.
Analiza i opiniowanie prawidłowości
restrukturyzację zatrudnienia, o której
mowa w ustawie z dnia 28.11.2003 r.
„o restrukturyzacji górnictwa”.
Okres 1.08.2003 r.-30.06.2004 r.
Analiza oraz opiniowanie prawidłowości
restrukturyzację zatrudnienia, o której
mowa w ustawie z dnia 28 listopada
2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa
węgla kamiennego w latach 20032006” (Dz. U. Nr 210 poz. 2037).
Kontrola rozliczania oraz wydatkowania
dotacji budżetowej otrzymanej na
podstawie ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. „o restrukturyzacji górnictwa
węgla kamiennego w latach 20032006” (Dz. U. Nr 210 poz. 2037)
Kontrola wykorzystania dotacji
zatrudnienia. Okres objęty kontrolą
sierpień do grudzień 2003 r.
Analiza wydatkowania dotacji
budżetowej ustawa z dn.28.11.2003 r.
”o restrukturyzacji górnictwa węgla
kamiennego”.
16-19 marzec kontrola dotacji
budżetowej na osłony socjalne za
II/3003-II/2004.
6 - 10.09.2004 r. Wydatkowanie
dotacji budżetowej na restrukturyzację
zatrudnienia w przedsiębiorstwach
górniczych.
25-29.10.2004 r. Zakres: analiza oraz
opiniowanie prawidłowości
restrukturyzację zatrudnienia.
01.07.2003 - 31.05.2004 r. Zakresem
kontroli objęto prawidłowość
restrukturyzację zatrudnienia oraz
szczegółowych zasad przyznawania
i wypłacania ekwiwalentu pieniężnego
z tytułu prawa do bezpłatnego węgla
oraz refundowania.
06, 11 luty kontrola pomieszczeń
archiwalnych, stosowania przepisów
kancelaryjno- archiwalnych.
140
Brak zaleceń pokontrolnych.
W związku z nie stwierdzeniem
nieprawidłowości nie wydano zaleceń
pokontrolnych.
Protokół kontroli.
Kontrola nie wykazała nieprawidłowości brak zaleceń pokontrolnych.
W związku z nie stwierdzeniem
nieprawidłowości nie wydano zaleceń
pokontrolnych.
Nie stwierdzono nieprawidłowości.
Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.
Nie stwierdzono nieprawidłowości, nie wydano
zaleceń pokontrolnych.
Kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości i nie
Stwierdzono prawidłowość wydatkowania
środków budżetowych na restrukturyzację
zatrudnienia.
Nie stwierdzono uchybień w pracy archiwum
zakładowego. Wydano zalecenie pokontrolne uregulować stan prawny archiwum
zakładowego (Ruch I i Ruch II).
Lp.
Organ kontroli
i zakrez
1
2
3
Uztalenia kontroli
4
25
Archiwum Pańztwowe
Katowice
23.03.2004 r. archiwum zakładowe.
Rozpocząć przekazywanie akt kategorii A
z komórek organizacyjnych do archiwum
zakładowego, przygotować do przekazania
archiwum państwowemu w Katowicach
materiały archiwalne z okresu do 1945 r.,
lokal archiwum zakładowego wyposażyć
w higrometr i termometr.
26
Archiwum Pańztwowe
Katowice
26.03.2004 r. kontrola archiwum
zakładowego.
27
Archiwum Pańztwowe
Oświęcim
Pomieszczenie archiwum zakładowego
28.12.2004 r.
Okresowa kontrola zasobu archiwalnego.
28
II Ślązki Urząd Skarbowy
Bielzko-Biała
styczeń 1998 (podatek VAT za styczeń
1998).
Kontrola sprawdzająca - ustalenia w KW S.A.
29
Bielzko-Biała
Rozliczenie podatku od towarów
i usług za styczeń 1998 r. w NSW S.A.
Kontrola nie wykazała nieprawidłowości brak zaleceń pokontrolnych.
30
Bielzko-Biała
01.09.2004 r. Kontrola VAT za styczeń
1998 r.
31
Bielzko-Biała
32
II Urząd Skarbowy Katowice
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
Podatek od towarów i usług za styczeń
1998 r.
Kontrola krzyżowa transakcji
zawartych z kontrahentem FRH
Andrzej Górski.
zawartych z kontrahentem TRANSSPED Jerzy Nalepa, Tomasz Nalepa.
zawartych z kontrahentem Wanda Lis,
Wieszowa.
zawartych z kontrahentem SOLIDARIS
Sp. z o.o., Dzielawy.
zawartych z kontrahentem Grzeska
Teresa, Tychy.
zawartych z kontrahentem Grzeska
Teresa, Tychy.
Kontrola krzyżowa transakcji zawartych z kontrahentem Burzyk Alojzy.
Kontrola krzyżowa transakcji zawartych z kontrahentem Gospodarstwo
Ogrodniczo-Rolne A. Konopińska,
Janowo.
zawartych z kontrahentem Szturc
Mariusz, Wisła.
zawartych z kontrahentem Gajda Jan,
Radlin.
zawartych z kontrahentem Ziętek
Eugeniusz, Radlin.
zawartych z kontrahentem Marcin
Czarnecki, Gliwice.
zawartych z kontrahentem Grześka
Teresa, Tychy.
zawartych z kontrahentem FTHU Paweł
Basa, Ostrowiec Świętokrzyski.
zawartych z kontrahentem Olech
Tadeusz, Zawichost.
141
Nieprawidłowości nie stwierdzono.
Lp.
Organ kontroli
1
2
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
zawartych z kontrahentem Gizicki
Rafał, Oświęcim.
zawartych z kontrahentem Misiek
Maria, Dobrosław-Kolonia 5.
Kontrola krzyżowa dot. prawidłowości
naliczania zaliczek na podatek od
wypłat dokonanych w 2003 roku dla
Pana Edwarda Strzyż.
zawartych z kontrahentem Klub
Sportowy UNIA Bieruń.
47
48
49
50
51
Inzpektor Pracy Pańztwowej
Inzpekcji Pracy Okręgowego
Inzpektoratu Pracy Katowice
Stan bhp na dole kopalni i firm obcych
na powierzchni.
Sporządzono protokół wraz z złącznikami,
wydano 5 zaleceń.
52
Dochodzenie powypadkowe, wypadek
zbiorowy w dniu 26.4.2004 r.
w czasie kontroli wydano decyzje ustne które
zostały wykonane.
53
Dochodzenie powypadkowe, wypadek
ciężki poszkodowany Bronisław
Trupek.
w czasie kontroli wydano 5 decyzji ustnych
które zostały wykonane.
54
Bhp zakładu przeróbczego i wybrane
zagadnienia prawa pracy.
wydano 3 wnioski pokontrolne.
55
Kontrola w związku z zgonem
naturalnym, poszkodowany Waldemar
Frontczak.
Nie stwierdzono nieprawidłowości odnośnie
sporządzonego protokołu ustalenia
okoliczności i przyczyn zdarzenia.
56
25-28.10.2004 r. Zakres:
Przestrzeganie przepisów o ochronie
przeciwpożarowej w obiektach:
Komenda Miejzka Pańztwowej magazyn gazów techn., łaźnia,
Straży Pożarnej
magazyn paliw, stacja odmetanowania,
sieć hydrantów zewn. zakładu, drogi
pożarowe zakładu, sieć instalacji
sygnalizacji i wykrywania pożaru.
Stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu
hydrantów, zalecono doprowadzenie do
sprawności technicznej główny wyłącznik
prądu, oznakowanie znakami bezpieczeństwa,
wyposażenie magazynu gazów tech.
w gaśnice, opracowanie instrukcji
bezpieczeństwa pożarowego.
Dla SUFO- doposażyć pracowników ochrony
w amunicję do broni palnej i hełmy
kuloodporne. Dla WSO- uzupełnić wymagane
licencje ochrony fizycznej, umundurowanie,
uzupełnić kadrę kierowniczą.
Dla SUFO- uzupełnić szkolenie pracowników
o zasady legitymowania , doposażyć
pracowników ochrony pracowników ochrony
w amunicję do broni palnej i hełmy
kuloodporne, wzmocnić ochronę magazynu
broni oraz uzupełnić legitymacje
dopuszczające posiadanie broni.
57
Komenda Wojewódzka Policji
Katowice
Ochrona osób i mienia zgodnie
z uzgodnionym planem ochrony - rok
2003.
58
Katowice
Ochrona osób i mienia zgodnie
z uzgodnionym planem ochrony - rok
2003.
59
Katowice - nadkom. M. Wylon
60
Miejzki Inzpektorat Obrony
Cywilnej
14.01.2004 r. Kontrola zagadnień
związanych z gospodarką bronią i
amunicją, prowadzonej dokumentacji.
15.10.2004 r.; kontrola spraw OC
zakładu pracy.
61
Morizon Finanzizta
Audit Sp. z o.o. w Poznaniu
Badanie sprawozdania finansowego za
okres od 1.02.2003 r. do 31.12.2003 r.
Uaktualnić plan szkolenia jednostek OC ustalenia wykonano.
62
Okręgowa Inzpekcja Pracy
Przepisy prawa pracy pod kątem BHP.
Usztywnić blachy podestowe nad
stanowiskiem filtra próżniowego nr V w
budynku płuczki zakładu przeróbczego,
odnowić powierzchnie malarskie ścian w
pomieszczeniu jadalni w budynku płuczki z-du
przeróbczego , wymienić popękane i uzupełnić
brakujące szyby.
63
OUG Gliwice
Data kontroli: 06.02.2004 r. Zakres:
Gospodarka wodno-ściekowa kopalni.
Decyzji pokontrolnej nie wydano.
142
Lp.
Organ kontroli
1
2
64
OUG Gliwice
65
OUG Gliwice
66
OUG Gliwice
67
OUG PIP
68
Pańztwowa Agencja
Atomiztyki
69
Pańztwowa Agencja
Atomiztyki
70
Pańztwowa Agencja
Atomiztyki
71
Pańztwowa Inzpekcja Pracy
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
21.04.2004 r. Ochrona powietrza przed
zanieczyszczeniami.
08.12.2004 r. Gospodarka odpadami
górniczymi na kopalni.
30.06.2004 r. Rekultywacja terenów
przekształconych działalnością
górniczą.
26.04.2004 r. Ustalenie okoliczności i
przyczyn wypadków przy pracy
zaistniałych w dniu 26.04.04. - 1 ciężki
i 1 lekki.
11 październik Kontrola stanu ochrony
radiologicznej.
19.03.2004 r. Zakres: ocena stanu
zgodności działalności użytkowania
izotopowej aparatury kontrolnopomiarowej z obowiązującymi
przepisami w zakresie ochrony
radiologicznej i bezpiecznej pracy z
promieniowaniem jonizującym.
23.04.2004 r. Kontrola stanu ochrony
radiologicznej.
27.04.2004 r. Techniczne
bezpieczeństwo pracy pod ziemią
zakładu górniczego.
72
5,20,21.01.2004 r. sprawdzenie
realizacji uprzednich decyzji i
wystąpień organów Państwowej
Komisji Pracy oraz wniosków, zaleceń i
decyzji organów kontroli i nadzoru nad
warunkami pracy.
73
20-27.05.2004 r. bhp, prawo pracy.
74
75
76
77
78
79
80
81
82
18,25.11.2004 r. Sprawdzenie realizacji
uprzednich decyzji i wystąpień
organów Państwowej Komisji Pracy
oraz wniosków, zaleceń i decyzji
organów kontroli i nadzoru nad
warunkami pracy.
12.01.2004 r. Bezpieczeństwo pracy
pod ziemią.
26.01.-03.02.2004 r. Bezpieczeństwo
w zakładzie pracy.
13-14.09.2004 r. odbiór obiektu
budowlanego- kotłowni.
16-18.11.2004 r. Techniczne
143
Udział w oględzinach miejsca wypadków.
Sporządzono protokół oraz wydano decyzję.
Polecenia zrealizowano.
Nie wydano zaleceń pokontrolnych.
Stan ochrony radiologicznej w zakresie
objętym niniejszą kontrolą dozorową jest
zgodny z wymogami określonymi przez
właściwe obowiązujące przepisy.
Wystąpienie : 1. Nie zatrudnianie
pracowników na stanowiskach dla których
opracowano instrukcje bez zapoznania ich
z ustaleniami w nich zawartymi. 2.
Zapoznawanie pracowników z opracowanymi
instrukcjami za pisemnym potwierdzeniem
dokonanym przez pracownik.
Wystąpienie : podjęcie działań
organizacyjnych mających na celu
egzekwowanie używania przez pracowników
środków ochrony indywidualnej.
Lp.
Organ kontroli
i zakrez
1
2
3
83
84
85
6,7,9.01.2004 r.
9, 10.03.2004 r. Kontrola dotyczyła
rozpoznania zagadnień związanych
z nieodpłatnym nabyciem akcji GSW
S.A. zgodnie z Zarządzeniem nr 10/97
Naczelnego Inżyniera GSW S.A. z dnia
14-05-1997 znak RW/020/-16/97 w
sprawie ustalenia uprawnień do
nieodpłatnego nabycia akcji.
27.04.2004 r. Kontrola dotyczyła
rozpoznania zagadnień związanych
z nieodpłatnym nabyciem akcji GSW
S.A. zgodnie z Zarządzeniem nr 10/97
Naczelnego Inżyniera GSW S.A. z dnia
14-05-1997 znak RW/020/-16/97 w
sprawie ustalenia uprawnień do
nieodpłatnego nabycia akcji.
2, 3, 7, 8.05.2004 r.
87
30.06. i 1, 2, 6, 7, 12.07.2004 r.
88
14, 15, 17, 20, 21.09.2004 r. Kontrola
dotyczyła przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy przy
pracach powodujących największe
zagrożenia wypadkowe i chorobowe.
89
3, 4, 5.11.2004 r.
91
92
4
1. wyznaczyć oraz trwale oznakować drogi
komunikacyjne w hali warsztatu 058 celem
zapewnienia płynnego transportu i nie
tarasowania przejść.
2. wyznaczyć i oznakować zgodnie z Polskimi
Normami drogi i wyjścia ewakuacyjne w
pomieszczeniach budynku działu.
86
90
Uztalenia kontroli
12, 14, 16.01.2004 r. - kontrola
stosowania przez pracowników sprzętu
ochronnego i ubrań roboczych,
prawidłowość rozmieszczenia
czujników metanometrii automatycznej
oraz mikroklimatu na wybranych
dołowych stanowiskach pracy.
04-06.02.2004 r. - kontrola robót
i stanowisk pracy pod ziemią.
05, 09, 10.03.2004 r. - kontrola robót
i stanowisk pracy pod ziemią firm
obcych.
144
Brak uwag.
Brak uwag.
1. określenie w projektach technicznych
eksploatowanych wyrobisk częstotliwości
wykonywanych kontroli przez osoby
kierownictwa i wyższego dozoru ruchu
wszystkich działów niezbędnych do
prawidłowego prowadzenia robót w danym
rejonie.
1. powoływanie w przypadku wypadków ze
skutkiem śmiertelnym w tym w sytuacjach,
w których lekarz wydaje opinię o zgonie
naturalnym zespołu powypadkowego w
składzie kierownik komórki bezpieczeństwa
i higieny pracy, oraz zakładowy społeczny
inspektor pracy.
1. stosowanie kar przewidzianych w art. 108
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks
pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 97 ze
zmianami oraz z 2003 r. nr 213, poz. 2081
z późn. zm.). 2. podejmowanie działań
techniczno-organizacyjnych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zapylenia powietrza
kopalnianego w wyrobiskach dołowych.
1. przystąpienie do systematycznej wymiany
gaśnic typu GWP-9Y na gaśnice spełniające
wymagania Polskich Norm PN-92/M-51076
i PN-EN3 będących odpowiednikami norm
europejskich. 2. wykonać prawidłową
wentylację pomieszczenia oddziału 058 gdzie
zlokalizowana jest szlifierka magnetyczna.
Wydano zarządzenie poinspekcyjne.
Lp.
Organ kontroli
i zakrez
Uztalenia kontroli
1
2
3
4
93
94
95
96
97
98
99
100 Pańztwowa Inzpekcja Pracy
20 i 26.04.2004 r. - kontrola warunków
pracy i przestrzeganie przepisów bhp
na stanowiskach pracy pod ziemią.
26,27,29.04. i 04.05.2004 r. przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy
w zakładzie mechanicznej przeróbki
węgla funkcjonowanie służb bhp.
08.05. i 03.06.2004 r. - w związku
z zaistniałym wypadkiem śmiertelnym.
01,02 i 27.07.2004 r. - kontrola robót
i stanowisk pracy pod ziemią.
11.05 i 02.05.07.2004 r. - w związku
z zaistniałym zdarzeniem - zgon
naturalny pracownika.
29.09 i 01.05.10.2004 r. - odbiór
obiektu - rurociąg sprężonego
powietrza na odcinku od istniejącej
instalacji do pomieszczenia rozdzielni
6kV RP6/21.
03,04,10 i 16.11.2004 r. - kontrola
stanowisk pracy pod ziemią.
06,07,08.12.2004 r. - kontrola
stanowisk pracy pod ziemią.
24.12.2004 r. - w związku ze
zdarzeniem, w wyniku którego
pracownik poniósł śmierć.
11, 12, 13, 18, 19, 20.05.04 r. zakłady
pod szczególnym nadzorem, wybrane
Nakaz obejmujący 8 pozycji - wykonane
zagadnienia bhp, funkcjonowanie służb w całości.
bhp, badanie wypadku przy pracy.
15 i 21.12.2004 r.
zakłady pod szczególnym nadzorem wykonanie poprzednich decyzji,
badanie wypadków przy pracy.
26, 27.07 i 15, 16, 22.09.04 r.
zakłady pod szczególnym nadzorem,
wybrane zagadnienia bhp, badanie
wypadku przy pracy, środki ochrony
indywidualnej.
8, 13, 14, 19.01.2004 r. Kontrola
uprzednio wydanych nakazów,
wystąpień i poleceń PIP.
9-10.02.2004 r. Kontrola wydanych
uprzednio materiałów, zaleceń i poleceń PIP, Prawidłowość potrącania
składek na ZUS od nagrody Barbórkowej, rocznej w latach 1999-2002.
16.03.2004 r., 02.04.2004 r. Wpłaty
i wypłaty na Zakładowy Fundusz
Świadczeń Socjalnych za lata 2002 2003 r.
16, 18, 19.03.2004 r. Kontrola
uprzednio wydanych nakazów,
wystąpień i poleceń PIP.
5, 6, 7, 24 i 25.05.2004 r. Wybrane
zagadnienia technicznego bhp pracy
pod ziemią.
31.07, 1-3.09, 6-7.09.2004 r.
Realizacja poprzednich decyzji,
wystąpień organów PIP.
145
Nakaz obejmujący 1 pozycję - wykonana
w całości
Wystąpienie obejmujące 2 pozycje wykonane w całości
Nakaz obejmujący 5 pozycji - wykonane
w całości
Wystąpienie obejmujące 3 pozycje wykonane w całości
Wystąpienie obejmujący 1 pozycję - wykonana
w całości
Wystąpienie dotyczące usunięcia
nieprawidłowości wymienionych w protokole.
Wystąpienie w sprawie wykazanych
nieprawidłowości wykazanych w protokole.
Wystąpienie:
1. Podjęcie działań dążących do poprawy
współpracy kierownictwa Kopalni z ZZPD
2.Zapewnienie terminowego wpływu środków
na konto ZFŚS zgodnie z obowiązującymi
przepisami.
Nakaz : doprowadzić do stanu zgodnego
z przepisami BHP i usunąć wykazane
w protokole nieprawidłowości.
Wystąpienie w sprawie usunięcia
nieprawidłowości wykazanych w protokole.
Nakaz oraz Wystąpienie dotyczące usunięcia
nieprawidłowości w zakresach wymienionych
w protokołach kontrolnych.
Lp.
Organ kontroli
1
2
i zakrez
3
19-21.10.2004 r. Realizacja
poprzednich decyzji, wystąpień
organów PIP.
8-9.11.2004 r. Realizacja uprzednio
wydanych decyzji. Wybrane
zagadnienia technicznego bhp pracy
pod ziemią. Wypadki i zachorowania
na terenie KWK "Halemba".
15,17-18.11, 22.11.2004 r.
Przestrzeganie stanu bezpieczeństwa
przy eksploatacji maszyn i urządzeń w
Zakładzie Przeróbki Mechanicznej
Węgla.
11.10.2004 r. Zakres: uzyskanie
pozwolenia na użytkowanie obiektu
budowlanego.
lata 2001 -2003 Zakresem kontroli
objęto prawidłowość naliczania
wynagrodzenia z okazji Dnia Górnika,
14 pensji oraz nagród jubileuszowych
pracownikom przebywającym na
urlopach górniczych.
Uztalenia kontroli
4
Wydano Nakaz i Wystąpienie - usunięcie
nieprawidłowości w zakresach ujętych
w protokole.
Wystąpienie: 1.Utrzymanie urządzeń w stanie
zgodnym z przepisami BHP 2. Dokładniejsza
rejestracja przez służby BHP stanu zdrowia
osoby która choruje w związku z wykonywaną
pracą.
Nakaz: Nadpłata pracownikom pieniędzy
z tytułu zaniżonego ekwiwalentu za
niewykorzystany urlop wypoczynkowy za rok
2002 i 2003. Wystąpienie : Usunięcie
nieprawidłowości w zakresie wymienionym
szczegółowo w protokole.
Nie wniesiono sprzeciwu co do zamierzonego
przejęcia wskazanego obiektu do użytkowania.
Kontrola potwierdziła prawidłowość wyliczenia
i wypłaty wynagrodzeń- nie wydano decyzji.
Okres bieżący. Zakresem kontroli
objęto funkcjonowanie służby BHP.
W trakcie kontroli ustalono, że dział BHP prowadzi rejestrację zdarzeń potencjalnie wypadkowych natomiast nie wypracowano mechanizmów zachęcających pracowników do zgłaszania przypadków faktycznych zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Wydano wystąpienie.
Okres bieżący. W czasie kontroli
sprawdzano realizację uprzednich
decyzji i wystąpień organów PIP
w zakresie warunków pracy. Zakresem
kontroli objęto Zakład przeróbki
Mechanicznej.
Stwierdzono brak osłon bocznych wagi
mechanicznej przy torze nr 214. Wydano
nakaz i 12 ustnych decyzji.
Okres bieżący. Zakresem kontroli było
badanie okoliczności i przyczyn
zbiorowego wypadku przy pracy,
zaistniałego w dn. 20.09.04.
W czasie kontroli wydano 10 ustnych decyzji,
które zostały wykonane oraz wystąpienie
wnoszące o wykorzystanie okoliczności
wypadku jako materiał szkoleniowy dla załogi
zweryfikowanie oceny ryzyka zawodowego,
dotyczącą stanowisk pracy podczas drążenia
wyrobisk.
05.01.04.- 06.01.04.Kontrola zakładu
pod wzmożonym nadzorem
Państwowej Inspekcji Pracy.
30.03.04. - 02.04.04. Rejestracja dni
zjazdowych osób dozoru. Pomiary
metanu. Przekwalifikowanie wypadków
ciężkich na lekkie.
11.05.04.12.05.04. 18.05.04.
19.05.04.20.05.04.Tematem kontroli
były wybrane zagadnienia BHP
w zakładzie górniczym. Temat nr 60.
1.Ocena ryzyka zawodowego
2.Kontrola stanowisk przez osoby
dozoru ruchu.
20.12.04. - 21.12.04.Zagadnienia
związane z nadzorem i kontrolą
zakładów pod wzmożonym nadzorem
PIP. Temat nr 26.
13,18,19,23.02.2004 r.
146
Sporządzono protokół. Brak uwag.
Wydano Wystąpienie zawierające 2 punkty.
O terminie i sposobie wykonania ujętych w
wystąpieniu wniosków powiadomiono
inspektora pracy.
Wydano decyzje ustne oraz Wystąpienie
zawierające 2 punkty. O terminie i sposobie
wykonania ujętych w wystąpieniu
powiadomiono inspektora pracy.
Usunięcie nieprawidłowości związanych
z wymaganiami w zakresie stosowania
w łaźniach obuwia drewnianego oraz
stosowania środków przeciwgrzybicznych.
Zapewnienie pełnej sprawności urządzeń
gwarantujących bezpieczną obsługę
przenośników taśmowych.
Lp.
Organ kontroli
i zakrez
1
2
3
3-4. 11.2004 r.
29.11.-30.11.2004 r.
137
Katowice
138
Katowice
139
Katowice
Przestrzeganie przepisów prawa pracy
ze szczególnym uwzględnieniem
wykonywania wyroków sądowych.
19-22.01.04 Przestrzeganie przepisów
i zasad bhp pod ziemią w kopalni.
PIP 27.04 - 17.05.04 Kontrola
wykonania decyzji poprzedniej kontroli.
Przestrzeganie przepisów i zasad bhp
pod ziemią w kopalni.
13.08 - 19.08.04 Kontrola wykonania
decyzji poprzedniej kontroli.
Przestrzeganie przepisów i zasad bhp.
17-21.09.04 Przestrzeganie przepisów
prawa pracy.
21.09 - 10.10.04 Przestrzeganie
przepisów i zasad bhp w oddziałach
i rejonach kopalni.
31.05.04. - 01.06.04. Kontynuacja
badania okoliczności i przyczyn
ciężkiego wypadku przy pracy
zaistniałego w dniu 05.05.04.
29.06.04. - 30.06.04. Kontynuacja
badania okoliczności i przyczyn
wypadków przy pracy zaistniałych
w dniu 26.04.04. - 1 ciężki i 1 lekki.
02.07.04. 05.07.04. Karta informacyjna
o warunkach pracy.
20.09.04. - 23.09.04. Przestrzeganie
przepisów BHP w zakładzie
mechanicznej przeróbki węgla.
Uprawnienia pracowników związanych
z rodzicielstwem.
23.10.04.Kontrolę przeprowadzono
w związku ze zdarzeniem zaistniałym
w dniu 22.10.04. Na terenie zakładu
nastąpił zgon pracownika.
06,07,08,09 grudzień Kontrola
w ramach realizacji tematu
"Bezpieczeństwo pracy w zakładach
charakteryzujących się największym
nasileniem zagrożeń zawodowych".
Skontrolowano oddziały: MSz 3,
podszybia szybu "Sienkiewicz".
06,07,08,11 październik
Przestrzeganie przepisów i zasad pracy
w poszczególnych oddziałach kopalni.
Skontrolowano oddziały MSZ 3
("Brzeziny"), GRP-1("Piekary"),
GPT("Piekary"), MEDT ("Piekary").
22,23,24,25,29 czerwiec Kontrola
w ramach realizacji tematu
"Bezpieczeństwo pracy w zakładach
charakteryzujących się największym
nasileniem zagrożeń zawodowych".
Skontrolowano oddziały: GRP-6, G-IV.
147
Uztalenia kontroli
4
Zintensyfikowanie prac antykorozyjnych
powierzchni stalowych konstrukcji budynków,
maszyn i urządzeń oraz rurociągów
zabudowanych w Zakładzie Przeróbczym.
Niezwłoczne usunięcie uchybień w zakresie
ochrony p. poż. kontrolowanych wspólnie
z PSP w Wodzisławiu Śl. obiektów kopalni
w części macierzystej.
13 decyzji ustnych.
29 decyzji ustnych.
34 decyzji ustnych.
7 decyzji ustnych.
24 decyzji ustnych.
Wydano Wystąpienie zawierające 1 punkt.
Wystąpieniu wniosków powiadomiono
inspektora pracy.
Wydano Wystąpienie zawierające 1 punkt.
Wystąpieniu wniosków powiadomiono
inspektora pracy.
Wydano Wystąpienie zawierające 4 punkty
oraz Nakaz zawierający 6 punktów. O terminie
i sposobie wykonania ujętych w Wystąpieniu i
Nakazie wniosków powiadomiono inspektora
pracy.
Wydano ustne decyzje.
Lp.
Organ kontroli
1
2
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
11,12,16,17 marzec Kontrola
poprawności informacji zawierających
dane dla ustalenia składki na
ubezpieczenie wypadkowe - 2003 r. ,
kontrola stanu bhp pod ziemią kopalni
GRP-6, nowa magistrala taśmowa.
07,09 styczeń przestrzeganie
przepisów i zasad bhp w oddziałach
MSz, GRP-8.
18.11.2004 r. kontrola ochrony p.
pożarowej na sortowni 1 i 3 zakładu
przeróbczego.
140
Katowice
141
Katowice
142
Pańztwowa Inzpekcja Pracy Katowice
143
Katowice
17.02. 20.02.23.02.2004 r. Bhp na
dole, badanie wypadku przy pracy.
Wystąpienie : podjęcie działań zmierzających
do terminowego spełnienia wymogów
określonych w art. 29 § 3 kodeksu pracy.
Katowice
18.02.2004 r. sprawdzenie realizacji
uprzednich decyzji i wystąpień
organów Państwowej Komisji Pracy
oraz wniosków, zaleceń i decyzji
organów kontroli i nadzoru nad
warunkami pracy.
Nakaz : wykonać ściany w pomieszczeniach
jadalni sortowni III, oraz brygad remontowych
zakładu mechanicznej przeróbki węgla wokół
umywalek o powierzchni zmywalnej i odpornej
na działanie wilgoci.
Katowice
31.03.-02.04.2004 r. przestrzeganie
przepisów bezpieczeństwa pracy na
dole i powierzchni kopalni oraz
wybranych zagadnień prawa pracy.
Wystąpienie : 1. Zapewnienie pracownikom
w każdej dobie co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. 2. Zapewnienie
pracownikom co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu.
144
145
decyzja MK-0231/30/MZ-558/03/05.
147
Katowice
148
Katowice
149
Katowice
13-15.10.2004 r. realizacja uprzednich
decyzji i wystąpień organów PIP oraz
wniosków, zaleceń i decyzji organów
kontroli i nadzoru nad warunkami
pracy.
pracy.
pracy.
2,5,6.02.2004 r. Nadzór nad
warunkami pracy.
150
Katowice
6,7,8,9.09.2004 r. Nadzór nad
warunkami pracy ankieta nr 90.
Kontrola badań, szkoleń bhp nie wykazała
nieprawidłowości.
151
Katowice
20 - 21.12.2004 r. Nadzór nad
warunkami pracy ankieta 90.
152
Katowice
Profilaktyczna ochrona zdrowia. Urlopy
wypoczynkowe.
153
Katowice
Przestrzeganie zasad bhp przy pracach
pod ziemią.
154
Katowice
Bezpieczeństwo i higiena pracy, prawo
pracy.
Prawo Pracy - ekwiwalenty za
niewykorzystany urlop wypoczynkowy i
jubileusze dla górników korzystających
z urlopu górniczego, na postawie
ustawy z dnia 26 listopada 1998 r.
„o dostosowaniu górnictwa węgla
kamiennego…”.
146
Katowice
155
Katowice
148
Wystąpienie + nakaz.
Wykonano.
Nieprawidłowości w zakresie terminu
wypłacania ekwiwalentu pieniężnego za
niewykorzystany urlop wypoczynkowy
w przypadku ustania stosunku pracy
z pracownikami przebywającymi na urlopach
górniczych.
Lp.
Organ kontroli
1
2
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
156
Katowice
Prawo Pracy - ekwiwalenty za
niewykorzystany urlop wypoczynkowy
i jubileusze dla górników
korzystających z urlopu górniczego, na
postawie ustawy z dnia 26 listopada
1998 r.” o dostosowaniu górnictwa
węgla …”.
157
Pańztwowy Powiatowy Inzp.
Sanitarny Bielzko - Biała
11.02.2004 r. Rekontrola wykonania
nakazów - decyzji.
158
04.06.2004 r. - 09.06.2004 r. Kontrola
sanitarna.
159
20.08.2004 r. Rekontrola sanitarna.
160
25.11.2004 r. Rekontrola wykonania
decyzji.
161
Pańztwowy Powiatowy
Inzpektor Sanitarny
Zakresem kontroli objęto rekontrolę
wykonania decyzji z roku 2002 i 2003.
Potwierdzono wykonanie nałożonych Decyzji
PPIS z dnia 12.06.02 r. 11.04. i 16.06.03 r.
29.12.04. Charakterystyka zakładu
pracy dla potrzeb pionu higieny pracy
PIS.
Wypełniono formularze, których treść
obejmuje zagadnienia higieny pracy.
Pańztwowy, Powiatowy
Inzpektor Sanitarny Gliwice
19.05-1.06.2004; kontrola warunków
higieniczno-sanitarnych.
sporządzić listę osób przeszkolonych do
udzielania pierwszej pomocy w tokarni działu
TM; w pomieszczeniach warsztatu oddz.PMJ-2
zapewnić czyste ściany i sufity oraz stabilne i
równe posadzki, łatwe do utrzymania
czystości; wyremontować pomieszczenia WC.
PIP Miejzka Komenda Straży
Pożarnej w Rudzie Ślązkiej
Kontrola w zakresie powierzchni
kopalni przeprowadzona wspólnie
z kierownikiem sekcji ds. kontrolnorozpoznawczych KMPSP w ramach
porozumienia o wzajemnej współpracy
zawartym pomiędzy Głównym
Inspektorem Pracy a Komendantem
Państwowej Straży Pożarnej.
PIP; Sporządzono protokół i wydano
Wystąpienie zawierające 2 punkty. O terminie
i sposobie wykonania ujętych w Wystąpieniu
i Nakazie wniosków powiadomiono inspektora
pracy. Komenda Miejska PSP; Sporządzono
protokół i wydano Decyzję zawierające 12
punktów.
Pańztwowy Powiatowy
162 Inzpektor Sanitarny Ruda
Ślązka
163
164
Nieprawidłowości w zakresie zasad obliczania
nagród jubileuszowych uprawnionym
pracownikom przebywającym na urlopach
górniczych.
165 PIS
28.10.2004 Kontrola wykonania decyzji
Stwierdzono wykonanie decyzji.
z 06.2002 roku.
166 PIS
14.12.2004 Kontrola wykonania decyzji
Stwierdzono wykonanie decyzji.
z 02.2002 roku.
167 PPIS Bielzko - Biała
16.04.2004 r. Realizacja decyzji.
4,6,8,9.06.2004 r. Kontrola ogólna.
5.11.2004 r. Kontrola wykon. decyzji.
170
RAFIN Biuro Uzług
Rachunkowości
01.12.2004 - badanie wstępne sprawonie wydano zarządzenia poinspekcyjnego.
zdania finansowego za rok 2004.
Kontrola gospodarowania wodami
Regionalny Zarząd Gozpodarki
zgodnie z Prawem Wodnym.
Brak odwodnienia rekultywowanego zwału.
171
Wodnej Gliwice
172
Regionalny Zarząd Gozpodarki 30.11.2004.Gospodarka wodnoWodnej Gliwice
ściekowa kopalni.
SGS na podztawie zlecenia
173 KW S.A. H/HP/613503 z dnia
26.11.2003 r.
26.02.2004 r. kontrola miału surowego
- taśma 69 A.
149
Lp.
Organ kontroli
1
2
i zakrez
Uztalenia kontroli
3
4
174 Urząd Kontroli Skarbowej
16.06.2004 r. Zakres: badanie
transakcji zawartych z firmą
Władysław Kądziołka Ruda Śląska
ul. Ciołkowskiego 1 w 2002 r.
Badaniu poddano rejestry DU VAT, stwierdzono, że w 2002 r. Doszło do zawarcia 4
transakcji pomiędzy Kopalnią a W. Kądziołka,
należności za usługi zostały uregulowane.
Urząd Kontroli Skarbowej
175
Katowice
Zakresem kontroli objęto rok 2002
transakcje zawarte z firmą Władysława
Kądziołka.
Ustalono ilość transakcji sprzedaży - zakupu
węgla, które zostaną wykorzystane i
uwzględnione w protokole z prowadzonego
postępowania kontrolnego nr KF1-531040/24040453.
176 Urząd Miejzki Bytom
15.11.2004 r. Kontrola rekultywacji
nieużytków poprzemysłowych.
Notatka służbowa z dnia 15.11.2004 r.
177
Urząd Miejzki Gliwice; Wydział
Kontrola rekultywacji zwałów.
Środowizka
Nie wydano decyzji.
178
Urząd Miejzki Gliwice; Wydział
Kontrola budowli ochronnych.
Zarządzania Kryzyzowego
Uzupełnić wpisy w książkach budynków,
przeprowadzić konserwację elementów
agregatów wentylacyjnych.
Urząd Miejzki Ruda Ślązka;
179 Wydział Zrządzania
Kryzyzowego
Okres bieżący. Zakresem kontroli
objęto działalność w zakresie Ochrony
Cywilnej.
W trakcie kontroli stwierdzono, że ewidencja
budowli ochronnych i urządzeń specjalnych
prowadzona jest na poziomie dobrym, stan
obiektów do pełnej gotowości eksploatacyjnej
jest dobry, systemy alarmowe utrzymywane
są w ciągłej sprawności.
180 WIOŚ
21 -22.09.2004 r. Kontrola gospodarki
wodno - ściekowej.
Zarządzenie pokontrolne z dnia 15.10.2004 r.
- 1. Eliminacja stężenia zawiesiny w wodach
dołowych odprowadzanych do rzeki Kłodnicy.
2. Przedstawić harmonogram prac w zakresie
odprowadzania ścieków bytowych.
181 WIOŚ Katowice
Kontrola likwidacji zapożarowania
nieczynnego składowiska odpadów
"Skalny" w związku z wnioskiem
kopalni o umorzenie kary pieniężnej.
Decyzja o umorzeniu kary.
182 WKU Gliwice
Kontrola nie wykazała żadnych
Kontrola postępowania reklamacyjnego
nieprawidłowości, nie wydano zaleceń
w 2004 r.
pokontrolnych.
183 WKU Tarnowzkie Góry
06 wrzesień kontrola postępowania
reklamacyjnego w 2004 r.
Nie stwierdzono nieprawidłowości , nie
184
Wojewódzki Inzpektorat
Ochrony Środowizka
Kontrola sprawdzająca w zakresie
gospodarki wodno-ściekowej Kopalni.
Uzupełnić dokumentację odnośnie gospodarki
wodno-ściekowej.
185
Ochrony Środowizka
Kontrola sprawozdań gospodarki
wodno-ściekowej w roku 2003.
Przekazać informacje o przebiegu realizacji
decyzji wykonawczej Urzędu Wojewódzkiego
z dnia 3.11.94 r. i 25.01.95 r.
186
Ochrony Środowizka
Kontrola gospodarki wodno-ściekowej
za I-III kwartały roku.
Korzystanie z wód zgodne z prawem wodnym,
uzupełnić braki w dokumentacjach.
187
Ochrony Środowizka Katowice
kontrola w zakresie gospodarki wodnościekowej w okresie 2002 r. 2003 r.
i I półroczu 2004 r.
wydano zarządzenie pokontrolne.
188
29-31.03.2004. Gospodarka wodnościekowa kopalni.
Stwierdzono naruszenie dopuszczalnych
warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki
wprowadzane do wód lub do ziemi.
189
Ochrona środowiska przed hałasem.
Kopalnia nie wykonała w całości zadań nałożonych przez Wojewodę Śląskiego (wykonanie
Kontrola w zakresie gospodarki wodno- rurociągu do odprowadzania wód dołowych do
ściekowej -2003 i I półrocze 2004.
rzeki Odry. Zalecenie wykonania "studium
badawczo-rozwojowego dostosowania
gospodarki wodno-ściekowej kopalni.
190
150

KOMPANIA WĘGLOWA S.A.

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wdowy górnicze dostaną nową szansę

Zarząd KW SA będzie chronił miejsca pracy

Razem znaczy korzystniej

Skutki - Rządowe Centrum Bezpieczeństwa

WOJEWÓDZKIE OBCHODY ŚWIĘTA ODZYSKANIA

Kliknij tutaj, aby pobrać plik PDF