Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3

Działalność gospodarcza
dla początkujących
– lekcja 3
Spis treści
Lekcja 3: Rozliczenia z urzędem skarbowym (część 1) .....................................................................................3
Wybór formy opodatkowania PIT...............................................................................................................................3
Ustalenie właściwego urzędu skarbowego .............................................................................................................4
Zasady ogólne – skala podatkowa ...............................................................................................................................5
Rozliczenie według jednolitej stawki podatku 19% – podatek liniowy......................................................8
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ........................................................................................................9
Stawki ryczałtu............................................................................................................................................................ 11
Karta podatkowa ............................................................................................................................................................. 13
Strona
2
Podsumowanie................................................................................................................................................................. 15
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
LEKCJA 3: ROZLICZENIA Z URZĘDEM SKARBOWYM (CZĘŚĆ 1)
Drodzy Państwo, witam Was w trzeciej lekcji kursu. Dzisiaj, a także za tydzień zajmiemy się
rozliczeniami z urzędem skarbowym. W tej lekcji skupimy się na wyborze formy opodatkowania uzyskiwanych dochodów i rozliczania ich dla celów podatku dochodowego od osób
fizycznych. Za tydzień natomiast przyjrzymy się kwestiom związanym z opodatkowaniem
działalności podatkiem od towarów i usług.
Prowadzenie działalności gospodarczej nieodłącznie wiąże się z koniecznością płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych, zwanym w skrócie PIT.
Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie związane z opodatkowaniem PIT jest
ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jej ostatni tekst jednolity został opublikowany w Dzienniku Ustaw z 2012 roku, poz. 361.
Podkreślmy na początku, że niektórzy podatnicy mają możliwość opodatkowania uzyskiwanych przez siebie środków w formie ryczałtu. Zajmiemy się tym nieco później. Teraz zaznaczę tylko, że aktem prawnym regulującym opodatkowanie podatkiem dochodowym w formach zryczałtowanych jest ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930,
z późn. zm.).
WYBÓR FORMY OPODATKOWANIA PIT
Skoro nie można niestety uniknąć płacenia podatku, zastanówmy się, którą formę opodatkowania wybrać. Dokonanie wyboru formy opodatkowania ma ogromne znaczenie. Decyduje
nie tylko o wysokości podatku, który będziemy musieli zapłacić, lecz także o rodzaju i zakresie prowadzonych ewidencji podatkowo-księgowych.
Jak pamiętacie zapewne z naszej pierwszej lekcji, wyboru formy opodatkowania dochodów
dokonuje się już we wniosku składanym w celu zarejestrowania działalności.
Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej jest opodatkowanie
na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej (18 lub 32%). Możliwy jest też
wybór opodatkowania według jednolitej stawki 19%.
Do zryczałtowanych form opodatkowania zaliczamy natomiast:
Co ważne, przed podjęciem decyzji o wyborze formy opodatkowania powinniśmy przeanalizować wiele wskaźników związanych z funkcjonowaniem naszej firmy. Trzeba zastanowić się,
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
3
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
kartę podatkową.
Strona
•
•
jakie przychody będziemy osiągać, jakie wydatki ponosić, czy będziemy zatrudniać pracowników itd. Wszystko to będzie miało bowiem wpływ na wysokość płaconych podatków. Dobrze
więc wybrać tę formę opodatkowania, która będzie dla nas najkorzystniejsza.
Warto przemyśleć to dokładnie. Pamiętajmy bowiem, że zmiana formy opodatkowania
w trakcie roku podatkowego nie jest możliwa.
Wyboru formy opodatkowania należy dokonać w następujących terminach:
•
•
•
do dnia złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności
Gospodarczej (CEIDG) składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności
gospodarczej, w którym dokonuje się wyboru formy opodatkowania – jeżeli podatnik
rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej, lub
przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu w pozostałych przypadkach – jeżeli podatnik nie dokonał
wyboru formy opodatkowania we wniosku o wpis do CEIDG,
do 20 stycznia roku podatkowego – w przypadku podatników już prowadzących działalność, którzy chcą zmienić formę opodatkowania PIT.
Kilkanaście zdań wcześniej zaznaczyłem, że podstawową formą opodatkowania PIT jest skala
podatkowa, czyli zasady ogólne. Wybór tej formy rozliczania jest niejako domyślny. Jeśli
przedsiębiorca decyduje się na:
•
•
•
opodatkowanie dochodów według jednolitej 19% stawki podatku albo
w formie ryczałtu, albo
w formie karty podatkowej,
o wyborze formy opodatkowania musi powiadomić pisemnie właściwego naczelnika urzędu
skarbowego.
Przypomnę, że nowi przedsiębiorcy wyboru dokonują w formularzu rejestracyjnym składanym do CEIDG.
USTALENIE WŁAŚCIWEGO URZĘDU SKARBOWEGO
Pod tym nieco tajemniczo brzmiącym hasłem nie kryje się nic innego, jak tylko ustalenie,
który urząd skarbowym będzie tym naszym urzędem, w którym będziemy rozliczali nasz PIT.
Strona
4
Ministerstwo Finansów podpowiada na swojej stronie internetowej, że w przypadku opodatkowania dochodów według skali podatkowej lub wyboru opodatkowania według jednolitej
19% stawki podatku oraz ryczałtu właściwym organem będzie naczelnik urzędu skarbowego
właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
W razie prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników.
W przypadku karty podatkowej – naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca
położenia zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, a gdy działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu –
według miejsca zamieszkania podatnika albo siedziby spółki niebędącej osobą prawną. Jeżeli
nie można ustalić siedziby tej spółki – według miejsca zamieszkania jednego ze wspólników.
Jeśli działalność jest prowadzona w kilku zorganizowanych zakładach na terenie objętym
właściwością miejscową kilku naczelników urzędów skarbowych, właściwość ustala się według miejsca wskazanego przez podatnika jako siedziby działalności.
Omówmy teraz kolejno poszczególne formy opodatkowania PIT.
ZASADY OGÓLNE – SKALA PODATKOWA
Rozliczanie PIT według skali podatkowej (zasad ogólnych) jest podstawową formą opodatkowania PIT. Jeśli nie złożymy żadnego oświadczenia o wyborze innej formy, oznacza to, że
chcemy i będziemy rozliczali się z naszych dochodów właśnie według zasad ogólnych.
Jak sama nazwa wskazuje, podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem dochodowym, co oznacza, że płaci się go od dochodu.
Dla porządku, zaznaczmy – w pewnym uproszczeniu – że dochód to przychody pomniejszone
o wydatki zwane kosztami uzyskania przychodów.
Przykładowo kontrahent zapłacił nam 1900 zł, a my w związku z wykonaniem dla niego usługi ponieśliśmy wydatki w wysokości 500 zł. Dochodem w tym przypadku będzie kwota
1400 zł (1900 zł – 500 zł) i od tej wartości zapłacimy podatek dochodowy według zasad
ogólnych.
Jak widać, im wyższe koszty uzyskania przychodów, tym niższy dochód, a tym samym – niższy podatek do zapłacenia. Problematyką kosztów uzyskania przychodów zajmiemy się
szczegółowo w lekcji 7.
Strona
5
Podkreślmy raz jeszcze: aby ustalić właściwą wartość dochodu, konieczne jest odjęcie
od przychodu z działalności gospodarczej kwoty dotyczącej kosztów uzyskania przychodów.
Przychody i koszty wykazuje się w specjalnej ewidencji, która nazywa się podatkową księgą
przychodów i rozchodów. Niektórzy podatnicy mają natomiast obowiązek prowadzenia ksiąg
rachunkowych zgodnie z przepisami ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst
jedn. Dz.U. z 2009 r., nr 152, poz. 1223, z późn. zm.).
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Ważne!
Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych
za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. Wartość tę przelicza się na walutę polską po średnim
kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.
Podatek oblicza się według skali. Aktualnie obowiązująca skala podatkowa określona jest
w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT.
Podstawa obliczenia
podatku w złotych
ponad
do
85 528
85 528
Podatek wynosi
18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł
14 839,02 zł + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł
Roczny dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku dochodowego to 3091 zł. Oznacza to, że dochody niższe niż wskazana wartość nie podlegają opodatkowaniu PIT.
Warto zwrócić uwagę, że przedsiębiorca, który rozlicza swój PIT na zasadach ogólnych, musi
samodzielnie obliczać miesięczną lub kwartalną zaliczkę na podatek i wpłacać ją do urzędu
skarbowego. W określonym dniu miesiąca wpłaca tę zaliczkę na konto urzędu skarbowego.
Nie ma natomiast obowiązku składania w związku z tym żadnych deklaracji.
Zaliczki miesięczne wpłaca się w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni
– np. zaliczkę za czerwiec płacimy do 20 lipca. Zaliczki kwartalne wpłaca się natomiast
w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka
– np. zaliczkę za drugi kwartał zapłacimy do 20 lipca.
Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego wpłaca się w terminie
do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Warto dodać, że nie trzeba wpłacać zaliczki
za ostatni miesiąc lub odpowiednio kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży
się zeznanie roczne i dokona zapłaty podatku wynikającego z zeznania.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Strona
Z kwartalnych zaliczek można skorzystać, jeżeli jest się tzw. małym podatnikiem, gdy przychody ze sprzedaży wraz z podatkiem VAT nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym
równowartości 1 200 000 euro, albo jeżeli działalność gospodarczą dopiero się rozpoczyna.
6
Jak wskazałem powyżej, zaliczki na PIT mogą być płacone miesięcznie lub kwartalnie.
Sprawdźmy zatem, kto może skorzystać z kwartalnego rozliczenia. Nie zapominajmy bowiem,
że z tej formy rozliczenia PIT można skorzystać tylko po spełnieniu kilku warunków.
Limit wartości dla małych podatników przelicza się na walutę polską według średniego kursu
NBP ogłaszanego na pierwszy roboczy dzień października roku poprzedniego.
Zwróćmy uwagę, że zgodnie z przepisami ustawy o PIT, podatnikiem rozpoczynającym działalność jest podatnik, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie 2 lat, licząc
od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadził działalności gospodarczej
samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej
nie prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność
majątkowa.
O zamiarze kwartalnego rozliczania PIT trzeba zawiadomić urząd skarbowy. Dokonuje się
tego w formie pisemnej w terminie do 20 lutego roku podatkowego, w którym zamierza się
rozliczać PIT kwartalnie. W przypadku podmiotów rozpoczynających prowadzenie działalności
w trakcie roku podatkowego zawiadomienie składa się w terminie do dnia poprzedzającego
dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie to dotyczy również następnych lat podatkowych, chyba że podatnik
złoży zawiadomienie o rezygnacji z tej metody. Wyboru rozliczania kwartalnego można również dokonać we wniosku rejestracyjnym składanym do CEIDG.
Ważne!
Trzeba poinformować naczelnika urzędu skarbowego zarówno o wyborze zaliczek kwartalnych, jak i wyborze innej niż zasady ogólne formy opodatkowania.
Naczelnikowi przekazuje się informację, a nie wniosek. Nie jest więc wymagana
zgoda naczelnika na te inne (niż ogólne) zasady rozliczania.
Pamiętajmy, że przy rozliczaniu podatku dochodowego według zasad ogólnych obowiązek
wpłacania zaliczki przy opodatkowaniu według skali podatkowej powstaje dopiero od miesiąca, w którym dochód z działalności, pomniejszony o przysługujące odliczenia (m.in. zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne), przekroczył kwotę określoną w skali podatkowej
powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Przypomnę, że w 2013 roku jest to 3091 zł.
Podatnik rozliczający się według zasad ogólnych na koniec roku podatkowego musi złożyć
do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej
straty) w terminie do 30 kwietnia roku następnego. Rozliczenia tego dokonuje się na formularzu PIT-36. W zeznaniu tym wykazuje się wszystkie osiągnięte dochody, które są opodatkowane według skali podatkowej, również te pochodzące z innych źródeł niż działalność gospodarcza, np. ze stosunku pracy lub emerytury.
Strona
7
Przy tej formie opodatkowania można rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub na zasadach
przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Można również korzystać z ulg.
W tym roku obowiązują między innymi ulgi na dziecko, internetowa i rehabilitacyjna.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
ROZLICZENIE WEDŁUG JEDNOLITEJ STAWKI PODATKU 19%
– PODATEK LINIOWY
Jak zaznaczyłem wyżej, gdy chcemy rozliczać dochody według jednolitej stawki PIT, musimy
złożyć oświadczenie o wyborze tej formy.
Rozliczanie w ten sposób może okazać się korzystne dla tych podatników, którzy uzyskują
dochody przekraczające wysokość pierwszego progu podatkowego określonego w skali podatkowej. Przypomnę, że próg ten wynosi aktualnie 85 528 zł.
Zwróćmy uwagę, że należny podatek według 19% stawki oblicza niezależnie od wielkości
osiągniętego dochodu. Oznacza to, że zaliczkę trzeba zapłacić już za pierwszy miesiąc,
w którym osiągnięto dochód.
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku rozliczania PIT według zasad ogólnych, także i tutaj
zaliczki płaci się miesięcznie lub kwartalnie, bez obowiązku składania deklaracji. Zaliczki miesięczne wpłaca się w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki
kwartalne zaś – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego należy
wpłacić w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Zaliczki za ostatni miesiąc
lub odpowiednio kwartał nie trzeba wpłacać, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty
złoży się zeznanie roczne i dokona zapłaty podatku wynikającego z zeznania.
Podatnik rozliczający się w ten sposób po zakończeniu roku podatkowego zobowiązany jest
złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w terminie do 30 kwietnia roku następnego. Zeznanie składa się na formularzu PIT-36L. Zwróćmy uwagę, że na druku PIT-36L rozlicza się jedynie dochody z działalności
gospodarczej. Jeśli zatem podatnik poza dochodami z działalności gospodarczej uzyskuje
inne dochody, musi rozliczyć je osobno na oddzielnym formularzu. Przykładowo w przypadku
dochodów z pracy byłby to druk PIT-37.
Co istotne, w sposób liniowy, przy zastosowaniu jednolitej stawki podatku, można rozliczać
się tylko samodzielnie. Oznacza to, że PIT-36L nie można złożyć wspólnie z małżonkiem ani
z dzieckiem. Nie można również korzystać z ulg podatkowych, z wyjątkiem ulgi dla osób
osiągających dochody za granicą.
Strona
8
Od dochodu można odliczyć tylko zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne oraz –
od 2012 roku – wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane
w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, a od podatku – zapłacone składki zdrowotne w wysokości 7,75%
podstawy wymiaru tej składki oraz wspomnianą wyżej ulgę dla osób osiągających dochody
za granicą.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Przejdźmy teraz do zryczałtowanych form opodatkowania PIT. Jak wskazałem na początku
lekcji, mamy dwie możliwości:
•
•
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz
kartę podatkową.
Obie te formy opodatkowania regulują przepisy ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH
Zgodnie z art. 6 ust. 1 wspomnianej wyżej ustawy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów
ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób
fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych.
Dodajmy, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają także
otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.
My jednak w naszym kursie zajmiemy się tylko przychodami z działalności.
Ryczałt jest uproszczoną formą rozliczania podatku. Aby z niej skorzystać, konieczne jest
złożenie oświadczenia o wyborze tej formy.
Jak sama nazwa wskazuje, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest podatkiem przychodowym. Oznacza to, że płaci się go od przychodu. Nie wystąpi tu pojęcie kosztów uzyskania przychodów.
•
w roku poprzedzającym rok podatkowy:
o uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150 000 euro, lub
o uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma
przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty
150 000 euro,
rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość przychodów.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Strona
•
9
Sprawdźmy teraz, kto może skorzystać z tej formy rozliczenia. Odpowiedź na to pytanie
znajdziemy w art. 6 ust. 4 omawianej ustawy. Zgodnie z przywołanym artykułem podatnicy
opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności gospodarczej, jeżeli:
Powyższe wartości przelicza się na walutę polską według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego obowiązującego 1 października poprzedniego roku.
Podkreślmy, że do podatników rozpoczynających działalność w roku podatkowym, którzy
w poprzednim roku podatkowym nie prowadzili działalności, opodatkowanie ryczałtem
od przychodów ewidencjonowanych stosuje się od dnia uzyskania pierwszego przychodu.
W przypadku nowo utworzonej spółki za rozpoczęcie działalności uważa się datę uzyskania
pierwszego przychodu przez tę spółkę.
Co istotne, podjęcie niektórych rodzajów działalności uniemożliwi nam rozliczanie w sposób
ryczałtowy:
Strona
10
„Art. 8. 1. Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1b, nie stosuje się do podatników:
1) opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3,
2) korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku
dochodowego,
3) osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
a) prowadzenia aptek,
b) działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
c) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
d) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych
niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11,
e) świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
f) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
4) wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych
przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
5) podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności
wykonywanej:
a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub
każdego z małżonków,
c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego
małżonka
– jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach,
6) rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku
poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego
stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki”.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Pamiętaj!
Pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika,
nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego.
Gdy podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej,
oświadczenie może złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności
gospodarczej, a jeśli podatnik nie złożył oświadczenia na podstawie tych przepisów – pisemne oświadczenie składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa
się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
STAWKI RYCZAŁTU
Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym wskazuje pięć podstawowych stawek podatku: 20%, 17%, 8,5%, 5,5% oraz 3%.
Zastosowanie poszczególnych stawek określone zostało w art. 12 ust. 1 ww. ustawy.
Strona
a) 20% – dla przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,
b) 17% – dla przychodów ze świadczenia usług:
• reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),
• pośrednictwa w:
o sprzedaży hurtowej samochodów osobowych i furgonetek prowadzonej przez
internet (PKWiU 45.11.41.0),
o pozostałej sprzedaży hurtowej samochodów osobowych i furgonetek (PKWiU
45.11.49.0),
o sprzedaży hurtowej pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem
motocykli) prowadzonej przez internet (PKWiU 45.19.41.0),
o pozostałej sprzedaży hurtowej pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.19.49.0),
o sprzedaży hurtowej części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.31.20.0),
o sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),
11
Tytułem przykładu wskażę w tym miejscu, że ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
wynosi:
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
c) 8,5% – dla przychodów z:
• działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
• przychodów związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom
(PKWiU 84.25.11.0),
• przychodów ze świadczenia usług wychowania przedszkolnego (PKWiU 85.10.
10.0),
• przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz obszarów i obiektów ochrony przyrody (PKWiU
91.04.1),
d) 5,5% – dla przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie
przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
e) 3% – dla przychodów z/ze:
• działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów
o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
• działalności usługowej w zakresie handlu,
• świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0),
• działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów.
Ćwiczenie
Sprawdź, według jakich stawek ryczałtowych opodatkowane są poszczególne
rodzaje działalności gospodarczej.
Podatek zryczałtowany pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Wysokość przychodów oblicza się na podstawie prowadzonej przez podatnika ewidencji przychodów.
Ważne!
Przedsiębiorca rozliczający się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych musi prowadzić ewidencję przychodów.
Ryczałt za każdy miesiąc oblicza się samodzielnie. Wpłaca się go co miesiąc (a w określonych
warunkach – co kwartał) do urzędu skarbowego. W trakcie roku nie wypełnia się żadnych
deklaracji. Ryczałt za każdy miesiąc oblicza się i wpłaca w terminie do 20. dnia następnego
miesiąca, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania. Ryczałt za kwartał opłaca się natomiast w terminie do 20. dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma
być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego – w terminie złożenia zeznania.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Strona
Zaznaczmy, że w przypadkach, gdy przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem osiąga jeszcze
inne dochody, musi rozliczyć je oddzielnie.
12
Po zakończeniu roku podatkowego konieczne jest złożenie zeznania rocznego o wysokości
uzyskanego przychodu i należnego ryczałtu. Należy tego dokonać w terminie do końca stycznia roku następnego. Rozliczenia rocznego dokonuje się na formularzu PIT-28.
Jeśli podatnik wybrał opodatkowanie przychodów z działalności gospodarczej w formie ryczałtu, nie może rozliczać się wspólnie z małżonkiem ani na zasadach przewidzianych dla
osób samotnie wychowujących dzieci.
Od przychodu może odliczyć zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w roku podatkowym, do wysokości
określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, wydatki
na cele rehabilitacyjne, wydatki na internet, darowiznę na określone cele, a od podatku –
zapłacone składki zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Może również skorzystać z ulgi dla osób osiągających dochody za granicą. Nie może natomiast skorzystać z tzw. ulgi na dzieci.
Z dostępnych form opodatkowania do omówienia została nam jeszcze karta podatkowa.
KARTA PODATKOWA
Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący tylko określone rodzaje działalności usługowej, wytwórczo-usługowej i handlowej
wyłącznie w Polsce.
Przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym określają dodatkowo szczegółowo
zakres i rozmiary poszczególnych rodzajów działalności.
Wszystkie rodzaje działalności, które mogą zostać opodatkowane kartą podatkową, wskazane
są w art. 23 ustawy. Przykładowo mogą to być: usługi fryzjerskie, tapicerskie, krawieckie,
zegarmistrzowskie, handel detaliczny itp.
Ćwiczenie
Sprawdź, jakie jeszcze rodzaje działalności gospodarczej można opodatkować
kartą podatkową.
Warto zaznaczyć, że przedsiębiorca, aby móc rozliczać się w formie karty podatkowej, nie
może korzystać z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę.
Nie może prowadzić innej pozarolniczej działalności gospodarczej ani też wytwarzać wyrobów
opodatkowanych podatkiem akcyzowym. Poza tym jego małżonek nie może prowadzić działalności w tym samym zakresie.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Strona
Jak wyjaśnia na swojej stronie internetowej Ministerstwo Finansów, jeżeli chcemy płacić podatek dochodowy w formie karty podatkowej, to do 20 stycznia roku podatkowego musimy
złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego wniosek o opodatkowanie w tej formie
(służy do tego specjalny formularz PIT-16). Jeżeli rozpoczynamy działalność, wniosek o za-
13
Co ważne, przy rozliczaniu podatku w formie karty podatkowej nie trzeba prowadzić żadnych
ewidencji. Podatek płaci się w wysokości ustalonej przez naczelnika urzędu skarbowego.
stosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składamy właściwemu naczelnikowi
urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności lub możemy dołączyć do wniosku o wpis
do CEIDG składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Naczelnik po rozpatrzeniu wniosku wyda decyzję ustalającą wysokość podatku w formie karty
podatkowej na dany rok lub decyzję odmowną, jeśli stwierdzi brak warunków do zastosowania opodatkowania w tej formie. Od decyzji naczelnika mamy prawo się odwołać do dyrektora izby skarbowej w terminie 14 dni od jej doręczenia.
Jeżeli otrzymaliśmy pozytywną decyzję urzędu, a z jakichś przyczyn chcemy zrezygnować
z tej formy opodatkowania, mamy do tego prawo pod warunkiem, że poinformujemy o zrzeczeniu się tej formy opodatkowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie
14 dni od doręczenia decyzji.
W razie gdy w kolejnych latach chcemy być nadal opodatkowani w formie karty podatkowej,
a podane w pierwszym wniosku dane nie uległy zmianie, nie musimy ponownie składać
wniosku o zastosowanie tej formy. Z początkiem nowego roku podatkowego naczelnik wyda
nową decyzję ustalającą wysokość podatku w formie karty podatkowej na ten rok.
Napisałem wyżej, że wysokość podatku ustala naczelnik urzędu skarbowej. To prawda. Warto jednak zaznaczyć, że nie ma on całkowitej dowolności w tym zakresie. Wartości podatków
określone są w tabeli miesięcznych stawek podatku dochodowego w formie karty podatkowej, będącej załącznikiem nr 3 do omawianej ustawy.
Wysokość podatku zależy od:
•
•
•
rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
liczby zatrudnionych pracowników,
liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzi się działalność.
Ważne!
Wysokość podatku nie zależy od wysokości uzyskanego przychodu z działalności.
Ustaloną przez naczelnika urzędu skarbowego kwotę podatku, pomniejszoną o zapłaconą
składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki,
wpłaca się na rachunek lub w kasie urzędu do 7. dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły,
a za grudzień – do 28 grudnia roku podatkowego.
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz
Strona
Na koniec podkreślmy jeszcze, że podatnik, który zdecydował się na rozliczanie w formie
karty podatkowej nie ma prawa do żadnych ulg i odliczeń z wyjątkiem odliczenia od podatku
zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.
14
Zapłaconą i odliczoną kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne trzeba wykazać w rocznej
deklaracji (PIT-16A). Deklarację tę składa się do 31 stycznia roku następnego.
PODSUMOWANIE
Omówiliśmy poszczególne formy opodatkowania dochodu. Podkreślę raz jeszcze, że wyboru
jednej z nich należy dokonać po dokładnej analizie. Musimy wziąć pod uwagę przede wszystkim, jaką działalność chcemy wykonywać, czy chcemy zatrudniać pracowników, jakie przychody będziemy uzyskiwać, jakie koszty uzyskania przychodów będziemy ponosić. Warto
również zastanowić się, czy i z jakich ulg będziemy chcieli korzystać. Pamiętajmy bowiem,
że korzystanie z niektórych z nich nie jest możliwe, zwłaszcza w zryczałtowanych formach
opodatkowania.
Dzięki temu zoptymalizujemy nasze rozliczenia podatkowe i zapłacimy niższy podatek.
W następnej lekcji będziemy kontynuować tematykę związaną z rozliczeniami z urzędem
skarbowym. Zajmiemy się podatkiem od towarów i usług. Poruszymy również kwestie dotyczące kontaktowania się z urzędem. Sprawdzimy, jakie przedsiębiorca ma prawa, a jakie
obowiązki.
Pozdrawiam Państwa.
Strona
15
Krzysztof Koślicki
Działalność gospodarcza dla początkujących – lekcja 3
podatki.biz