Gospodarka odpadami w pigułce, czyli o postępowaniu z odpadami

Gospodarka odpadami w pigułce, czyli o postępowaniu z odpadami

MINISTI RSI WO
SKODOWISKA
Gospodarka odpadami w pigulce.
czyli o post^powaniu z odpadami w Twoim domu
Chcesz dowiedziec sie, co i jak powinnismy segregowac? Czy z odpadami mozna zrobic wszystko?
Do czego odpady mogq si? przydac?
Czesto nie zdajemy sobie sprawy, ze stan
srodowiska, w jakim zyjemy, zalezy od naszych
codziennych
wyborow. Tymczasem
podjecie
najmniejszego nawet dzialania niesie za soba^
pozytywne, widoczne rezultaty. Dlatego kazdy
powinien wiedziec, czego moze sie domagac
i do kogo powinien sie zwrocic w przypadku
ewentualnych problemow. Ten poradnik powstal,
aby wyja^nic wszystkie Twoje Wtjtpliwosci
z
dziedziny
gospodarki
odpadami
w Polsce
hot. Aleksandra Mrowihska
1. Jakie odpady segregowac?
Kazdy powinien pamieiac o jednej z najwazniejszych zasad postepowania z odpadami:
Nie \\olno mics/ac odpadow atebezpiecznycb /e soh^ i / innynii o
Oddzielenie odpadow niebezpiecznych od pozostalych odpadow k o m u n a l n y c h ma zapobiec
zanieczyszczeniu tych ostatnich substancjami n i e b e z p i e c z n y m i . Odpady k o m u n a l n e , kt6re
maji) bye poddawane procesom odzysku, w tym recyklingu, musza spetniac okreslone
wymagania. W przeciwnym w y p a d k u nie moga zostac przetworzone.
M I N I S T I RSTWO
SRODOWISKA
Odzysk polega na wykorzystaniu odpadow w calosci lub w cz^s'ci jak rowniez na odzyskaniu
z odpadow substancji, materiatow, energii.
Recykling jest form^ odzysku i polega na powtornym przetwarzaniu substancji lub materialow
zawartych w odpadach w celu uzyskania substancji lub materiatow, ktore mozna ponownie
wykorzystac. Do recyklingu zaliczamy m.in. kompostowanie.
Czy wiesz, ze:
- zawartosc substancji niebezpiecznych jest jednym z gJownych wskaznikow
okreslajqcych mozliwosc poddania odpadow komunalnych procesom odzysku,
- sktadowanie odpadow komunalnych zawierajacych substancje niebezpieczne
stanowi wieksze zagrozenie dla srodowiska niz sktadowanie odpadow komunalnych
niezawieraiacvch takich suhstancii.
I.I
Jak segregowac odpady komunaine?
Segregacja odpad6w powinna bye prowadzona w sposob pozwalajacy na wyodrebnienie 1 :
s papieru i tektury (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.)>
s odpadow opakowaniowych ze szkla w podziale na szklo bezbarwne i kolorowe,
v
tworzyw sztucznych i metali,
^
odpadow zielonych z ogrodow i parkow,
-/
zuzytych baterii i akumulatorow,
S
zuzytego sprzetu elektrycznego i elektronicznego,
v
przeterminowanych lekow,
^ chemikaliow (farb, rozpuszczalnikow, olejow odpadowych, itd.),
^ mebli i innych odpadow wielkogabarylowych,
S
Prawidlowa
odpadow budowlano-remontowych.
segregacji
odpadow
w
^ospodarstwach
domowych
przetwarzanie.
1
Krajowy plan gospodarki odpadami 2010" (M.P. Nr 90, poz. 946).
umozliwia
ich
powtornc
MINIbTf RM Ui )
SR(>l>0\VISkA
Odpady komuiKiliii' - odpad\v \h domouvch. a tak/e odpad\e odpado\. pochod/acc od ininch \ \ } t \ \ 6 r c 6 \ . k
to odpady ze \\/glcdu na s\\6j charaktcr luh sklad sa podobne do odpado\h
\h domo\\\ch.
2.
Organizacja
odbierania odpadow
komunalnych od mieszkaricow to
ustawowy
ohcm ia/ck kazdej gminy
Kazda gmina ma obowi^zek zapewnic warunki funkcjonowania systemu selektywnego zbierania
i odbierania odpadow komunalnych.2 Dzieki temLI mozliwe jest:
s
ograniczenie masy odpadow komunalnych kierowanych na skladowiska,
S
wydzielenie odpadow niebezpiecznych z odpadow komunalnych,
^
osi^gni^cie poziomow odzysku i recyklingu odpadow opakowaniowych.
I'o/iom (>d/>sku i ivc\klingu - odsetek odpadou poddamch proccsom o d / \ s k u i rcc\i
mas\o zu/\o sprz^lu - \\u /u/\o spr/clu clckirx c/nego
j clcklronic/ncgo.
nia^\h wprowadzonych na rynek,
s/tuk /cbmmch xu/\i\ch baterii i ukiinuilaiorow.
Zapytaj w swoim urz^dzie gminy o Regulamin
utrzymania czystosci i porz4dku na terenie gminy3,
ktory
okresla
szczegolowe
zasady
utrzymania
czystosci i porzadku na terenie gminy dotyczace m.in.
prowadzenia
zbierania
we
i
wskazanym
odbierania
zakresie
odpadow
selektywnego
komunalnych
oraz czestotliwosci i sposobu pozbywania si? odpadow
komunalnych z terenu nienicliomosci.
f-oi Anna Knseierzyhska
2 Art. I6a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z pozn. zm.).
Dodalkowo przepis artykutu 10 lej samej ustawy stanowi, ze odpady powinny bye zbierane w sposob
selektywny. Podmiot prowadzqcy dzialalnosc w zakresie odbierania odpadow komunalnych jest obowiazany
do selektywnego odbierania odpadow oraz ograniczania ilosci odpadow ulegajacych biodegradacji kierowanych
do sktadowania.
Art. 4 z dnia 13 wrzesnia 1996 r. ustawy o utrzymaniu czystosci i porzadku w gminach (Dz. U. z 2005 r.
Nr 236, poz. 2008, z p6zn. zm.).
MIMM'I RSTWO
SKOI>0\\ISKA
Czy wiesz, ze:
W regulaminie utrzymania czystosci i porzqdku na terenie gminy rada gminy okresla
gorne stawki optat za usKigi w zakresie odbierania odpadow komunalnych od wtascicieli
nieruchomosci, stosujac nizsze stawki, jezeli odpady komunalne 53 zbierane
i odbierane w sposob selektywny.
3. Jakie mas/ prawa, a jakie obowiazki ?
Kazdy powinien mice podpisana_ urnow^ zapewniaja.cq mu odbieranie odpadow komunalnych. Umowa
powinna bye podpisana z przedsi?biorcq posiadajgcym zezwolenie na prowadzenie dziatalnosci w zakresie
odbierania odpadow komunalnych lub z gminnp jednostk^ organizacyjnij. 4 Wlasciciele domkow
j e d n o r o d z i n n y c h umow? z firmq odbieraj^c^ odpady p o w i n n i zawrzec osobiscie. Natomiast
w przypadku mieszkancow blokow takq umow^ podpisuje spoidzielnia mieszkaniowa.
Jezeli na terenie danej gminy nie dziafaja.
przedsiebiorcy
odbierajqcy
odpady
k o m u n a l n e od wtascicieli nieruchomosci,
gmina
zbierania
musi
zorganizowac
odpadow
system
komunalnych
dla wszystkich mieszkancow gminy.
Pami^taj, ze za odbior segregowanych
odpad6w s^ pobierane nizsze stawki.
Fol. Marcm Pidudmewsk
art. 6 ust, 1. ustawy o utrzymaniu czystosci i porza.dku w gminach.
• RSTWO
SKUIHAMSKA
5. Co /robic z odpadami zielonyini z ogroclkow i parkow?
Odpady zielone z parkow i ogrodow warto zbierac selektywnie, poniewaz stanowia. doskonaly
material, z ktorego mozna uzyskac kompost wykorzystywany do nawozenia roslin oraz polepszania
wlasciwosci gleb.
5.1
Jak post^powac z odpadami zielonymi?
W Regulaminie utrzymania czystosci i porzadku na terenie gminy mozesz sprawdzic, jak powinienes
posi;)pic 7- odpadami zielonymi. Jezeli Regulamin okresla obowiqzek wydzielania tych odpadow,
mozesz oddacje firmie odbierajqcej odpady komunalne. Jezeli mieszkasz na wsi, odpady z pielegnacji
ogrodkow mozesz ponadto umieszczac w kompostowniku przydomowym. Mozna tarn rowniez
umieszczac odpady kuchenne pochodzenia roslinnego. Kompostowanie w gospodarstwach domowych
j est prosta, naj tarisza, i zgodn^
z naturalnymi procesami metoda
zmniejszania
ilosci
organicznych
roslinnego.
wysokich
z
pochodzenia
Pozwala
kosztow
transportem
zapewnia
odpadow
uniknac
zwi^zanych
odpadow
kontrol?
oraz
materialu
wykorzystywanego
...
mHHUHHI^^HI^^^^^^^
I7oi Marek Machnikowski
Kompostowanie przydomowe ma wiele zalet, a przede wszystkim:
^ segregacja odpadow ,,u zrodta", dzieki ktorej odpady kuchenne pochodzenia roslinnego
nie trafiaja do pojemnika na komunalne odpady zmieszane,
•/ zmniejszenie masy odpadow wywiezionych na skladowisko odpadow, a tym samym
wydhjzenie okresu jego eksploatacji,
s otrzymany material mozna wykorzystac w ogrodach jako nawoz organiczny.
I KSTWt)
SK1J|K)\U.SKA
kompQstujemy:
NIE kompostuiemv:
wszystkie substancje organiczne, ktore
nie zawierajg sktadnikowtoksycznych,
a przede wszystkim:
resztki roslinne, chwasty
liscie i skoszon^ trawe,
kor^ drzew, trociny, drobne
lub rozdrobnione gat^zie
roilin
porazonych
chorobami
grzybowymi,
bakteryjnymi
i
wirusowymi
ze
wzgl^dow
fitosanitarnych
materiatdw skazonych metalami
ciQzkimi, pozyskiwanych np. z okolic
dr6g o duzym nasileniu ruchu,
poniewaz uzyskany kompost moze
Czy wiesz, ze:
Bez czarny (Sambucus nigra L) jest niezwykle uzytecznym krzewem, kt6ry pochlania zapachy
powstajace
podczas
kompostowania, dlatego
kompostownikow w jego
poblizu
lub jego
zaleca si§
nasadzenia.
umieszczanie
przydomowych
Dodatkowo b^dzie
on
chronit
kompostowany materiat przed wiatrem i nadmiernym nasionecznieniem, a tym samym przed
5.2
Jak NIH post^powac i odpadami zielonymi /, parkow i ogrudou'.'
Pami^iaj, 2e nie wolno spalac odpadovv zielonych w paleniskach domowych (piece, kominki)
oraz na vvolnym powietrzu, gdyz 53 one zrodtem uciqzliwych odorow.
i
:
SR(H>0\USkA
6. Co zrohic z zuzytym sprz^tem RTV i AGD?
6.1
Jak nalezy post^powac z zuzytym sprzt^tem RTV i AGD1.*
Jako uzytkownik sprzetu RTV i AGD Musisz zbierac go selektywnie. Pami?taj, ze masz obowiazek
przekazac zuzyty sprzet podmiotowi zajmujacemu si? zbieraniem lego typu odpadow. 5
Czy wiesz, ze:
o zasadach wlasciwego postepowania ze zu±ytym sprzetem RTV i AGD mozesz dowiedziec
sie z Regulaminu utrzymania czysto^ci i porzadku Twojej gminy.
Czy wiesz, ze:
na stronie internetowej Twojej gminy mozesz znalezc informacj? o firmach, kt6re
najej terenie zajmuja si? zbieraniem zuzytego sprzetu elektrycznego i eleklronicznego
pochodzgcego z gospodarstw domowych.
Zuzyty sprzet mozesz oddac nieodplatnie w sklepie lub hurtowni, w chwili zakupu nowego sprz?tu
tego samego rodzaju.
W sklepie, w ktorym kupujesz sprzet RTV
i AGD sprzedawca musi umiescic informacje
o punktach zbierania tego typu sprz?tu.
Jesli naprawa zepsutego sprzetu jest dla Ciebie
nieoplacalna
technicznych,
lub niemozliwa ze
mozesz
go
wzgl?dow
nieodpJatnie
pozostawic w serwisie.
Foi Jusiynu Kuiniar
art. 35 oraz art. 36 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zuzytym sprz^cie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U.
Nr 180, poz. 1495, z p62n. zm.).
MIMM f KM
V,' •
sRooowtSKA
Jesli na terenie Twojej gminy bad/ spoldzielni mieszkaniowej nie ma punktu zbierania zuzytego
sprzetu w urzedzie gminy, miasta, badz spoldzielni mieszkaniowej dowiedz si? o mozliwosci
zorganizowania takiego punktu na jej terenie.
Czy wiesz, ze:
dzieki wlasciwemu postepowaniu ze zuzytym sprzetem RTV i AGO mozna odzyskac cenne
metale tj.: zelazo, miedz, ofow, cynk, jak rowniez tvvorzywa sztuczne. Postepujt|c wtasciwie z tego
typu odpadami zapobiegasz przedostawaniu si? substancji szkodliwych, w tym metal! ci?zkich,
do srodowiska.
PAMIF/TA.I!
^
Nie umieszczaj zuzytego sprzetu lacznie z innymi odpadami w tym samym pqjemniku
•S
Nie porzucaj zuzytego sprzetu w lesie
S
Nie demontuj sprzetu, poniewaz zawiera wiele substancji niebezpiecznych dla zdrowia ludzi
i zwierzat oraz dla srodowiska
Czy wiesz, ze:
Zuzyty sprzet RTV i AGO zawiera substancje niebezpieczne tj.: rtec, kadm czy PCB. Gdy
przedostan^ sie do gleby mogij trafic do roslin, organizmu zwierzqt oraz czlowieka. Zuzyty sprz?t
zawiera rowniez freony, ktore niszcza; warstwe ozonowq. Jesli bedziesz niewlasciwie post^powal z
zuzytym sprz^tem, mozesz przyczynic sie do przedostawania sie tych substancji do atmosfery.
7. Co zrobic z zuzytymi bateriami i akumulatorami?
Rodzaje baterii i akumulatorow wykorzystywanych w gospodarstwach domowych:
S
bateria
przenosna,
akumulator
przenosny
czyli
bateria
i
akumulator,
ktore
si\e zamkniete i mogq bye przenoszone w reku, czyli baterie jednoogniowe typu
AA i AAA wykorzystywane w latarkach. pilotach. zegarkach, kalkulatorach, MP3, baterie
i akumulatory u±ywane w telelbnach i komputerach przenosnych, w elektronarzedziach
bezprzewodowych, w zabawkach i sprz<;cie gospodarstwa domowego.
S bateria samochodowa, akumulator samochodowy - uzywane do rozrusznikow, oswietlenia
lub inicjowania zaplonu w pojazdach.
Czy wiesz, ze:
akumulator samochodowy nie jest akumulatorem przenosnym, chociaz mozesz go przenie&S
wrekach!
M i N I S T I KM U < >
SKi t | ) ( ) U I S K A
7.1
Jak nalezy postepowac ze zuzytymi bateriami i akumulatorami przenusnymi i
samochodowymi ?
Wszystkie zuzyte baterie i zuzyte akumulatory musisz zbierac
selektywnie i umieszczac
w pojemnikach na ten ce! przeznaczonych.' 1
PAMIF/TA.I!
Baterie i akumulatory znajduja sie \ przedmiotach codziennego uzytku: pilotach, zabawkach,
latarkach, telefonach itd. Przed wyrzuceniem takich przedmiotow do pojemnika na odpady usuh
z niego zuzyte baterie i akumulatory.
Zuzyte baterie i akumulatory mozesz:
s oddac zbierajqcemu lego typu odpady;
J
zostawic bezplatnie w miejscu odbioru. Miejscami
odbioru mogq bye np. szkoiy i placowki oswiatowe,
kulturalno-oswiatowe oraz siedziby urzedow i instytucji.
Moga one zbierac zuzyte baterie i akumulatory, jezeli
wyraza taka. chec i jezeli beda. mice zawartq umowe
ze zbierajqcym zuzyte baterie i akumulatory;
v' oddac bezplatnie w sklepie o powierzchni powyzej
25
m 2 i hurlowni, jesli
prowadz^ sprzedaz takich
produkiow, bez koniecznosci kupienia nowej baterii
czy akumulatora;
S
zostawic bezplatnie u przedsiebiorcy swiadcza,cego
usiugi vv zakresie wymiany zuzytych baterii lub zuzytych
akumulalorow.
Jesli na terenie Twojej gminy nie ma miejsca odbioru zuzytych baterii i akumulatorow mozesz
zwrocic sie do urzedu gminy lub miasla o zorganizowanie takiego miejsca odbioru.
Czy wiesz, zu:
w miejscu odbioru powinna znajdowac sie czytelna informacja na temat mozliwosci
oddania zuzytych baterii przenosnych i zuzytych akumulatorow przenosnych.
Art. 13 ustawy o bateriach i akumulatorach.
M I N I M ' ! RSTWO
SRODOWISKA
Czy wiesz, ze:
przy zakupie nowego akumulatora powinienes pamietac, aby oddac stary, zuzyty akumulator.
W przeciwnym wypadku bedziesz musial zap-lacic tzw. oplat? depozytowa, wynoszaca
od 30 zl/szt. (w ciagu 30 dni opiat? te mozna odzyskac, po przyniesieniu zuzytego akumulatora
do sklepu). Zuzyty akumulator mozesz tez oddac do innych miejsc, np. w ktorych swiadczone sa uslugi
w zakresie wymiany zuzytych baterii samochodowych lub zuzytych akumulatorow samochodowych.
Czy wiesz, ze:
zuzyte baterie i akumulatory to zrodto metali ci^zkich (kadm, rtec, cynk, nikiel) szkodliwych dla
czlowieka i srodowiska, dlatego bardzo wazne jest, abys zbieraJ je selektywnie juz w domu.
L'mieszczanie ich w pojemnikach na odpady komunalne powoduje zanieczyszczenie tych
drugich,
8. Co robi^ z przeterminowanymi lekami?
8.1
Jak nalezy post^powac z przeterminowanymi lekami?
Nalezy je przechowywac w domu w specjalnym pojemniku, by nie dostaly si^ w reee dzieci i regularnie
wrzucac je do pojemnikow na Ieki w aptekach. Jesli w poblizu Twojego miejsca zamieszkania nie ma
pojemnikow na tego typu odpady, zwroc si? do urzedu gminy i postuluj o zorganizowanie miejsca,
w ktorym bedziesz mogl oddawac przeterminowane Ieki. Przeterminowane Ieki powinny bye
unieszkodliwiane w spalarniach odpadow.
Nie wolno spalac przeterminowanych
lekow
w paleniskach domowych 7 .Nie wolno porzucac
smieci w lasach. Nie wolno umieszczac ich w jednym
pojemnikLi wraz z innymi odpadami
Fot. Karolma Koscierzynska
7
Art. 71 ustawy o odpadach.
MINISTI RMy.0
SKODOU I S K - \ wiesz, ze:
przeterminowane
!eki
to
odpady
niebezpieczne.
Umieszczane
w
pojemnikach
na zmieszane odpady komunalne trafiaja na skladowiska odpadow komunalnych, gdzie stanowia
poiencjalne powazne zagrozenie chemiczne dla srodowiska. Po uplynieciu terminu ich
przydatnosci stanowia zagrozenie dla zdrowia, a nawet zycia ludzi, szczegolnie dzieci.
9. Co zrobic z termometrem rtfciowym?
Czy wiesz, ze:
termometry lekarskie zawierajace rtec zoslaly wycofane z handlu.
Jesli zbijesz termometr rteciowy, w gumowych rekawiczkach zbierz szybko rtec do pojemnika i zalej
woda, aby chronic siebie przed jej oparami. Nastepnie skontaktuj si? z urzedem gminy i dowiedz sie,
jak na terenie Twojej miejscowosci zorganizowany jesi system zbierania tego typu odpaddw.
Czy wiesz, ze:
vvtasciwe postepowanie z termometrem rteciowym jest hardzo wazne ze wzgledu
na niebezpieczeiistwo jakie stwarza rtec dla zdrowia i zycia ludzi, w szczegolnosci dzieci. Rtee
jest toksyczna dla ludzi, ekosystemu i srodowiska. Moze przeksztalcic
sie w metylortec - swoja najbardziej toksyczna forme. W tej postaci bardzo latwo przenika
do srodowiska, szczeg6lnie do wody i organizmow wodnych. Bardzo niebezpieczne 53 opary
rteci, ktore dostaja si? do organizmu przez drogi oddechowe. Pierwiastek ten moze bye przyczyna
wielu chorob, moze uszkadzac m.in. mozg i uktad nerwowy.
M I N I M ' ! .RSTWO
.SRODOWISKA
10. Co zrobic z chemikaliami (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.)?
10.1
Jak nalezy postepowac z chemikaliami?
PAMI^TAJ!
Nigdy
nie
wylewaj
odpadowych
do
wod,
zuzytych
gleby,
olejow
ziemi
oraz kanalizacji. Nie uzywaj ich rowniez jako
oleju
opatowego.
Nieuzywane
pozostatosci
rozpuszczalnikow, farb, olejow
odpadowych
itp. zlewaj do jednego szczelnego pojemnika,
oddzielnie
dla
kazdego
rodzaju
odpadu,
odpornego na dzialanie oleju (np. pojemnika metalowego). Nigdy nie mieszaj ich z innymi
substancjami. Trzymaj w miejscach niedostepnych dta dzieci.
Olej z samochodu mozesz zostawi^ w serwisie samochodovvym, jesli wymieniasz na nowy.
Nie wlewaj do urzqdzeri kanalizacyjnych:*
s
odpadow plynnych niemieszajacych si? 7. wodij, a w szczegolnosci
sztucznych zywic,
lakierow, mas bitumicznych, smol i ich emulsji, mieszanin cementowych;
^
substancji palnych i wybuchowych, ktorych punkt zaplonu znajduje si? w temperaturze
ponizej 85°C, a w szczegolnosci benzyn, nafty, oleju opalowego, karbidu, trqjnitrotoluenu;
S
substancji zr^cych i toksycznych, a w szczegolnosci mocnych kwasow i zasad, formaliny,
siarczkow, cyjankow oraz roztworow amoniaku, siarkowodoru i cyjanowodoru.
rcgirncracjii - pt>no\\nc wykorzystania olejou odpiidouxch.
unies/kodliwianie - poddanic odpadi'm proecsoiu pr/cks/talccii biologic/inch. H / \ c / n \ c h
lub chcmic/nych \ cclu doprowadzenia ich do stanu. ki6r> nie stuar/a /agro/cnia din /\cia.
Art. 9 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowyrn zaopatrzeniu w wod? i zbiorowym odprowadzaniu
sciekow {Dz. U. Nr 123, poz. 858, z poir\. zm.).
MINISTI KM W,< '
Czy wiesz, ze:
oleje odpadowe
powinny
bye w pierwszej
kolejnosci poddawane odzyskowi
poprzez
regeneracj?, Jezel! ich regeneracja jest niemozliwa ze wzgledu na stopieh zanieczyszczenia,
oleje odpadowe powinny bye poddawane innym procesom odzysku.
Dopuszcza sie unieszkodliwianie olejow odpadowych, jesli niemozliwa jest ich regeneracja
badz odzysk. Firmy zajmujace sie zbieraniem odpadow olejowych przekazuj^ je do instalacji
do regeneracji o!ej6w odpadowych. Powszechnie dostepny wykaz takich instalacji prowadzi
downy Inspektor Ochrony Srodowiska.
Nie wolno spalac farb, rozpuszczalnikow, olejow odpadowych itp. w paleniskach domowych 9 ,
poniewa? moga bye zrodtem emisji szkodliwych substancji do atmosfery.
Nie
wylewaj
poniewaz w
chemikaliow
do
kanalizacji,
len sposob niszczysz
system
kanalizacji i ulrudniasz oczyszczanie sciekow.
Nie wylewaj chemikaliow
na powierzchnie
gleby. Substancje szkodliwe w nich zawarte
mogq
trafic
do
laheucha
pokarmowego,
stanowiac tym samym zagrozenie dla roslin
oraz zdrowia i zycia ludzi i zwierzat.
Fol Joanna Chojnacka
11. Co zrobic ze starymi meblami?
11.1
Jesli
Jak nalezy post^powac /. rnehlami?
na
terenie
Twojej
gminy
badz
spoldzielni
mieszkaniowej
nie
ma
pojemnika
na meble (czyli odpady wielkogabarytowe), skontaktuj sie z zarzadca spotdzielni badz firma
odbierajaca odpady komunalne, z prosba o podstawienie pojemnikdw na tego typu odpady. Jednak
wszelkie koszty ustawienia pojemnika i wywozu odpadow musisz poniesc sam.
Art. 71 ustawy o odpadach.
MINlSTJ.RS'l W< )
SRODOWISKA
Czy wiesz, ze:
meble moga. zawierac substancje niebezpieczne w postaci lakierow, impregnatow, klejdw, farb,
pianki poliuretanowej, oklein z tworzyw sztucznych itp. W wyniku ich spalania na terenie posesji
czy w palentskach domowych, do atmosfery emitowane 53 zwiqzki szkodliwe dla srodowiska oraz
cztowieka, tj. dioksyny, furany, wielopierscieniowe w^glowodory aromatyczne, tienki oraz pyty.
Zwia_zki te sa_ toksyczne i maja. dzialanie rakotworcze. Sq szczegolnie niebezpieczne dla dzieci.
Nie wyrzucaj mebli w miejscach
nieprzeznaczonych,
tzn.
do
do tego
pojemnikow
na zmieszane odpady komunalne czy do lasu
itp.
Nie
spalaj
mebli
na
posesji
oraz w paleniskach domowych.
I'oi Anna Koscierzyhska
12. Co zrobic z odpadami budowlano-remontowymi?
12.1
Jak nalezy post^powac z odpadami budowlano-remontowymi?
Gruz budowlany i inne odpady towarzyszace budowie i remontom mieszkan musisz umieszczac
w specjalnych kontenerach, gdyz sa one zagospodarowywane innymi metodami niz ,,zwykle" odpady
komunalne. Jesli remont mieszkania prowadzony jest
przez firm? remontowa, w wyniku prowadzonych prac
staje si? ona wytworca odpadow i jest odpowiedzialna
za zbieranie i wywoz odpadow na swoj koszt. Je^li
sam
dokonujesz
remontu,
skontaktuj
sie
ze spoidzielnia mieszkaniowa lub firma odbterajaca
od ciebie odpady komunalne, z prosbq o podstawienie
kontenera
na odpady
remontowe
na swoj
koszt.
Pamietaj rowniez, ze nie wolno palic elementow
palnych z odpadow pochodzqcych z remontovv.
M I N I M I KM W< *
SKOOOU i s h \y zbierania odpadow budowlano-remontowych powinny zostac okreslone przez rade gminy
w regulaminie utrzymania czystosci i porzadku na terenie gminy.
K
Odpadow
budowlano-
remontowych nie wolno porzucac w lasach, na lakach itd. Nie wolno mieszac ich z innymi odpadami
w jednym pojemniku oraz spalac w paleniskach domowych czy na wolnym powietrzu.
13. Co zrobic z wyrobami zawierajqcymi a/best?
W Polsce zakazane jest produkcja, stosowanie oraz obrot azbestem i wyrobami zawierajqcych
azbest.''
13.1
Jak naiezy postepowac z wyrobami zawierajacymi a/best?
Jesli na terenie Twojej
nieruchomosci znajduja sie wyroby
zawierajqce azbest, skontaktuj
sie z urzedem gminy w celu uzyskania informacji o sposobach dalszego postepowania z tymi
wyrobami.
Istnieje
mozliwosc
uzyskania
dofinansowania
na
usuniecie
tych
wyrob6w
z funduszy ochrony srodowiska i gospodarki wodnej.
PAMI^TAJ!
Nigdy nie usuwaj wyrobow z azbestu samodzielne. Podczas kruszenia, lamania, czy ciecia
tych materiatow zostaja uwotnione szkodliwe wlokna azbestu do powietrza, ktore mogq
przedostawac sie do Twojego organiz.mu. Jesli znajdziesz sie w obrebie pylacego azbestu
zabczpiec/ przede wszystkim nos I usta przed pytem.
wylacznie przez wykonawcow posiadajacych odpowiednie wyposazenie techniczne do prowadzenia
takich prac oraz zatrudniajijcych pracownikow przeszkotonych w zakresie bezpieczehstwa i higieny
pracy przy usuwaniu i wymianie materiatow zawierajacych azbest. Podczas usuwania wyrobow
zawierajacych azbest naiezy pamietac, aby zapewnic ich zwilzenie, celem zapobiegniecia pyleniu.
Firma usuwajqca azbest musi izolowac od otoczenia obszar prac oraz umiescic tablice ostrzegawcze.12
Czy wiesz, ze:
obecnie jedynq stosowan^ powszechnie w praktyce metodq unieszkodliwiania odpadow
zawierajacych azbest jest ich skladowanie na odpowiednich skladowiskach odpad6w.
Art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystosci i porzadku w gminie.
Art. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobow zawierajacych. z azbest(Dz. U z 2004
r. nr 3, poz. 20, Z p6zn. zm.).
n § 5 rozporzadzenia Ministra Gospodarki w sprawie sposobow bezpiecznego uzytkowania oraz warunkbw
usuwania wyrob6w zawierajacych azbest.
10
11
MINISTI.RSTWO
SROOOWISKA
13.2
Jak N1E nalezy postepowac z wyrobami zawierajacymi azbest?
Nigdy nie lam, nie krusz oraz nie tnij wyrobow zawierajacych azbest. Takie dzialanie powoduje
uwalnianie szkodliwych wtokien azbestu do powietrza, ktore mog^ przedostawac sie do organizmu
ludzi i zwierzat przez drogi oddechowe. Wlokna azbestu znajdujace sie w powietrzu mogq
powodowac szereg chorob uktadu oddechowego, tj.: pylic? azbestowa, raka ptuc.
14. Co zrobic ze starym pojazdem?
14,1
Jak nalezy post^powac ze starymi pojazdami?
Stary samochod (np. nienadajacy si^ do dalszego uzytkowania lub naprawy) powinienes przekazac
przedsi^biorcy prowadzacemu stacje demontazu lub przedsiebiorcy prowadzqcemu punkt zbierania
pojazdow.13 Mozesz oddac go bezplatnie, jesli jest:
•/
zarejestrowany na terytorium kraju;
S
kompletny;
S
pozbawiony innych odpadow.
Wy kazy
stacj i
zbierania
pojazdow sq dostepne na stronach
inlernelovvych
demontazu
urzedow
oraz
punkto w
marszalkowskich.
Nie pozniej niz do 30 dni od dnia otrzymania
zaswiadczenia
o
demontazu
pojazdu
lub zaswiadczenia o przyjeciu niekompletnego
pojazdu musisz rowniez zlozyc wniosek
o wyrejestrowanie pojazdu.
Czy Mviesz, ze:
wiekszosc elementow pojazdow wycofanych z eksploatacji ma wartosc surowcowa. Niezbedny jest
wiec recykling tych materiatow pozwalajacy na odzyskanie z nich skladnikow uzytecznych
oraz wytwarzanie nowych wyrobow.
13 Art. 23 oraz art. 33 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdow wycofanych z eksploatacji (Dz.
U. Nr 25, poz. 202, i p6zn. zm.).
MfNISTI RSTW< )
SRODOWISKA
14.2
Jak NIE nalezy postejpovvac ze starymi pojazdami?
Nie demontuj samodzielnie starych pojazdow, gdyz to moze powodowac przedostawanie si?
substancji niebezpiecznych do srodowiska (np.: oleju czy ptynow chlodniczych).
Czy wiesz, ze:
stare, nieuzywane samochody niosa. zagrozenie d!a srodowiska. Potrzeba duzych powierzchni
na ich magazynowanie przed przetworzeniem. Zawieraja. oprocz metali (w tym metali ci^zkich)
rowniez inne substancje niebezpieczne, w tym takie, jak:
>^ oleje,
S
ptyny chlodnicze,
•S akumulatory,
•/
p^yn hamulcowy.
15. Co zrobic ze zuzytynii upunami?
15.1
Jak nalezy posi^powac ze starymi oponami?
Przy zakupie nowych opon, stare mozesz zostawic u wulkanizatora albo w
warsztacie
samochodowym, jesli wymieniasz zuzyte na nowe, w przeciwnym wypadku wulkanizator nie ma
obovviazku przyjecia starych opon, chyba, ze wyrazi na to zgode. Jesli w miejscu Twojego
zamieszkania nie ma punktu, w ktorym moglbys oddac zuzyte opony, skontaktuj si? z urzedem
gminy i postuluj o zorganizowanie zbierania opon l u b o utworzenie punktu, w ktorym bedziesz
mogl je zostawic. Zakazane jest ski ado wan ie opon i ich czesci, z wy)a.czeniem opon
rowerowych i opon o srednicy zewnetrznej wiekszej n i z 1400 mm. N
14
Art. 55 ustawy o odpadach.
1 KS I W( )
SKOIWAMSKA
15.2
Jak N1E nalezy post^powac ze starymi oponami?
Zakazane jest palenie opon w ogniskach,
paleniskach
domowych
czy
instalacjach
do lego nieprzystosowanych. l5 Paljjc opony,
powodujesz
emisje
wielu
szkodliwych
substancji do atmosfery.
16. Kilku przydatnych rud
Co
zrobic,
nie
mozesz
gdy
znalezc
na
terenie
Twojej
pojemnikow do
miejscowosci
selektywnego
badz
spoldzielni
zbierania odpadow
mteszkaniowej
np.: pojemnikow
na odpady z papieru, tworzy w sztucznych czy szkta?
Skontaktuj si? z firma, z ktora masz podpisana umowe na odbieranie odpadow komunalnych
lub z zarzadca. budynku. Poinformuj o tym, ze w miejscu, w ktorym mieszkasz brakuje odpowiednicll
pojemnikow do selektyvvnego zbierania odpadow oraz popros o ich dostawienie.
Masz do lego prawo! Przedsiebiorca zajmujacy si? odbieraniem zmieszanych odpadow komunalnych
jest zobowiazany takze do odbierania wszystkich selektywnie zbieranych rodzajow
odpadow
komunalnych, w tym powstajacych w gospodarslwach domowych odpadow wielkogabarytowych,
zuzytego sprzetu eleklrycznego i elektronicznego, zuzytych baterii przenosnych i zuzytych
akumulalorow przenosnych oraz odpadow z remontow. "'
Segregujesz odpady i chcialbys piacic mniej za wyw6z odpadow?
Radn gminy okresla w drodze uchwaly gorne stawki oplat ponoszonych przez wlascicieli
nicruchomosci za odbieranie odpadow komunalnych. Stawki le powinny hyc nizsze, jezeli odpady
komunalne sq zbierane i odbierane w sposob selektywny.
Skontaktuj si? z firma, z ktora masz podpisanq umowe na odbieranie odpadow komunalnych
lub z zarzadca budynku i dowiedz sie, jakie sa, koszty wywozu odpadow zbieranych selektywnie. Jesli
1
Art. 71 ustawy o odpadach.
art. 8 ust. 2b ustawy o utrzymaniu czystosci i porza.dku w gminach.
M / M S T I KM W.I )
SKI JIJOU l.-ikA
irzeba. podpisz aneks do umowy, w celu okreslenia warunkow zbierania i odbierania odpadow
selektywnie zebranych.
Co
zrobic,
gdy
pojemniki
na
selektywnie
zbierane
odpady
53
oprozniane
za
rzadko
i odpady 53 umieszczane na ziemi obok pojemnikow?
Dowiedz sie, jaka firma jest odpowiedzialna za odbieranie odpadow komunalnych, skontaktuj sie z niij
i poinformuj o zaistniatej sytuacji. Zapytaj o mozliwosc ustawienia dodatkowych pojemnikow
do selektywnego zbierania odpadow lub podsiawienia pojemnikow o wiekszej pojemnosci.
17. Odpady jako zrodto metali ci<;zkich
Wiele rodzajow odpadow, np. zuzyte
baterie
i akumulatory oraz zuzyty sprzet elektryczny
i elektroniczny, zawiera metale ciezkie maj^ce
negatywny wplyw na srodowisko oraz cztowieka.
Metale te to gtownie rtec, kadm, chrom, olow.
Stanowiij one powazne zagrozenie dla zdrowia
ludzi
(w
szczegolnosci
dzieci)
i
zwierzqt
oraz dla srodowiska (glownie gleb).
Fot. Anna Koicierzynska
Metale ciezkie zawarte w odpadach majg dziatanie
toksyczne i juz w niewielkich stezeniach mog^
vvywoiac
elekiy
funkcjonowaniu
obecnosc
ciezkich
uboczne
w
organizmow
zywych.
ponadnormatywnych
w
organizmach
prawidlowym
Czesto
stezeh
wywoluje
metali
w
nich
negatywny efekt mutagenny, teratogenny
czy
kancerogenny, uniemozliwiajqc im prawidlowe
funkcjonowanie.
Fot. Aleksandra Sylwester