wI, Przedmiotowy, litera W 2

ostatnia poprawiona strona: 5
ŹRÓDLAK Wojciech
Skorowidz ikonografii łódzkiej.
(przedmiotowy)
(w dodatku ilustrowanym p.t. „Łódź w Ilustracji” do „Kuriera Łódzkiego”,
24 VIII 1924 – 20 VIII 1939)
>> ostatni opracowany numer „Łodzi w Ilustracji”:
nr 52, z 29 XII 1935 r.
<<
© korzystaj do woli z tych informacji, ale nie zapomnij w
odsyłaczu podziękować; uzupełnienia, korekty i uwagi mile
widziane
UWAGA:
KORZYSTAJ Z PRZYCISKU „PLAN DOKUMENTU”, KTÓRY ZNAJDZIESZ NA
PASKU W GÓRZE EKRANU (lupa na tle ikony dokumentu), ŻEBY POZNAĆ
OGÓLNIE STRUKTURĘ HASEŁ LUB SZYBKO ODNALEŹĆ POSZUKIWANE
HASŁO.
WS T ĘP
Z as ad y op is ów
1 . N a t ym et ap ie pr a c y s k o nce nt ro wa no s ię w ył ą cz n ie na z ap is a ch b ib liog r af icz n ych
2 . In fo rma c je p od dan ym ha s łem o inst yt u cji, s t owa rz ys ze n iu it p . m ają wył ąc znie c h a ra kt er r obocz y.
Ic h rz et e ln e o pr a cow ani e je st za p lano wan e na dr ug i et a p pr ac n ad s kor ow idz em .
3 . W za sa dzie ws zys t kie inf or m acj e za w ar te w o p is ac h p o d h as łam i p och o d zą z p o d p is ó w pod zdj ęc iam i
o p ub lik o wa n ym i w „ Ło d zi w I lu s tr ac j i” . J e żeli zos t ały r o zs ze r zo n e w o parc iu o inn e m a ter ia ły, t o
w ym ie n io n o j e w „ Bib liog r a f ii” d a n ej os ob y.
4 . Uk ła d i ilo ś ć h as e ł j est o dzwie r c ie d le n iem o dna l ezio n yc h f o to gr a fii d o d a n e go t em a tu . In ac zej m ó w iąc : n ie
m a zd j ęcia n ie m a has ła !
5 . Żó łte p o dś wie t le n ia t o in fo rm acj e „ do w yj a śn ie n ia” lu b „ do u zu p e łn ie n ia” .
6 . Op is y zo s t ały ta k s f orm u ło w a ne , a b y m o żn a b yło d o ko n ać ws tę p ne g o wyb or u p oszu k iw an e g o zd j ęc ia be z
j e g o og lą d a n ia .
7 . Tam g dzie b yło t o d o u s ta le n ia lu b ta k a inf orm ac ja zo s ta ła za war t a w p odp is ie po da n o dok ła d n e d a ty
w yk o n a n ia d an e go zdj ęc ia .
8 . W od n ies ie n iu d o p lacó we k łó d zk ic h r óżn e g o r o d za ju in s tytu c j i, s t owar zys ze ń i or ga n izac j i itp . p r zyj ę to
j e d no litą fo rm ę „ o d d zia ł łó d zk i” zam ias t np . „ w Ło dzi”
LITERA „W”
1.
WESOŁE MIASTECZKA
pa t r z: L U NAP ARK I
2.
WIADUKTY
– ul. Tramwajowa
O d da n y d o u żytk u j e s ien ią 1 9 3 7 r . ( Pa wlak W ., W r ytm ie fa b r yc znyc h syr en) .
3.
WIECE
p or ó w na j : M AN IF E ST AC J E
4.
WIEŚ, ogólne
5.
WIĘZIENIA i ARESZTY w Łodzi
p or ó wna j : TOWARZ Y ST WA – d o br oc zynn o śc i i op iek i – T o w. Op ieki n a d W ięźn i am i, Z wo ln io nym i z
W ię zie ń i ic h Ro d zin a m i „ P a tr o n a t” w Ło d zi
– więzienia
– ogólnie
p or ó w na j : O SO BY – CIE Ś LIŃS K I K a zim ier z ( asp ir an t) , R OM AN J a n ( po dk om isar z słu żb y
wię zie nn e j , n ac z. w ię zie n ia p r zy u l. M. K op e r n ika) , WO Ś J a n ( as pir an t)
Ma zos t a ć wyb u d ow a ne n owe w ię zie n ie n a o b r ze ża c h Łod zi, n a k tór e m ias to d a p la c . W zam ian otr zym a
w swo j ą a dm in is tr acj ę w ię zie n ie p r zy u l. D ług ie j (G dań sk iej ) , k tór ym tera z zar zą d za Z a r zą d W ię zie n n ic tw a.
Mia s to m a zam iar pom ieśc ić t u m iej sk i ar es zt p o licyj n y [1 ] .
F r agm ent y in f orm a c ji p .t. „ N owe wi ęz ieni e w Łodz i n ie będz ie w ybu do wan e z p ow odu b r ak u kr edyt ów”
[ 2] . (o b ie in fo rm acj e d okła dnie te j s am ej tr eśc i) :
„ Łó d ź ju ż o d dłu żs zeg o c za su cier p i d o tk liw ie n a br ak o d pow ied n ich p om ies zc ze ń w ię zie n n ych . Z w y ją tk iem
w ię zie n ia w o jsk ow e g o pr zy u l. K r as ze wsk ie g o , k tór e w zn ies io ne zo s ta ło s p ec j a ln ie n a p om ieszc ze n ia d la
a res zta n tó w , w ię zie nia p r zy Ko p ern ik a , Tar g owe j i G da ńsk ie j u tw or zo n e zo s ta ły z d o m ów za w ie ra jących
n orm a lne m ies zk a nia . ( . ..) . Ws zy s tk ie t e w zg lę d y sk ło niły m in is ters tw o s praw ie dliw o śc i d o n abyc ia jes zc ze w
1 9 3 0 r . u w y lo tu u l. P om orsk ie j , w p ob liżu p r oc h ow n i, ob sze r n e go p lac u o pr ze s tr ze n i 78 .1 3 7 h ( ok . 14 m órg)
d la w zn ie s ie n ia o dp ow ie d nie g o gm ac h u. ( . ..) ” .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] „Ro zw ó j” , 1 2 X /2 5 XI 1 9 1 0, n r 24 4 , s . 3 ( „No w e wię zie n ie ”)
[ 2] „Re p ub lik a” 2 5 X 1 932 , n r 29 5 , s. 7 i „ K ur ier Ł ód zk i”, 2 5 X 1 9 3 2 , nr 2 95 , s . 5 („ No we w ię zie n ie w Ło d zi
n ie b ęd zie w yb u d o wa n e ... .”)
[ 3] Ks ię ga j u b ileus zo wa więzie nn ic twa po lsk ie g o, 1 91 8–1 9 2 8 . P o d r e d . G G ... ... ., W a rs zaw a 1 92 9.
[ 4] PAW LA K Ka ro l, W ię zie n nic tw o p o lsk ie w la ta c h 1 918 – 1 9 39 . K alis z 1 9 9 5 ..
[ 5] PAW LA K Ka ro l, Z a kr a tam i w ię zień i d r u tam i ob o zó w. Z ar ys d zie j ó w w ię zie n n ic tw a w P olsc e . K a lisz 1 99 9
( ss . 1 52 , b ib lio g r .)
[ 6] Ks ię ga j u b ileus zo wa więzie nn ic twa po lsk ie g o, 1 91 8–1 9 8 8 . P o d r e d . A . Ma rk a . W a rs za wa 1 99 0 .
[ 7] Dekr e t w pr ze dm ioc ie or ga n iza c j i okr ę go wyc h d yrekcj i, [ w:] „D zie n nik P r aw Po lskie g o” , 7 I I 1 9 19 , nr 1 4,
po z. 1 7 3.
1935
– nr 15, z 14 IV, s. 2: akademia z okazji .......... w więzieniu przy ul. S. Sterlinga 16; grupa
naczelników łódzkich więzień
= ul. Gdańska 13
p or ó w na j : O SO BY – BARG I E L Hila r y ( nac ze ln ik wię zie n ia ; 1 92 . ..– 1 9 3. .) , M O DZ E LEWS KI
An d r ze j ( nacze ln ik w ię zie n ia ; 1 8 ... .– 1 92 . .)
W d n iu 2 X II 1 8 8 1 r . R ad a M ie j sk a m . Ł o dzi po d j ę ła u c h wa łę o bu d o wie p ie rws ze g o w ię zien ia z
p ra w dziwe g o zda r ze n ia, pr ze zn a c za j ąc na t e n ce l p la c ( nr hip . 32 0) u zb ieg u ulic K o ns ta n tyn o wsk iej ( d ziś
L e g io n ów) i D łu g ie j ( o d 192 0 r . – Gd a ńska) . Do tych c za sow y a res zt po lic yj n y, m ies zc ząc y s ię w r a tus zu
m ie jsk im n a No w ym R ynk u (d ziś A rc h iw um P a ńs tw owe pr zy p l. W o lnośc i) , b ył j u ż n i ew ys tarc za j ąc y n a p o tr ze b y
d u że go ośr odk a m ie jsk ieg o , j ak im b yła j u ż w ta m t ych la ta ch Ł ó d ź.
B u d ow ę ro zp o c zęt o w 1 884 r . w e d łu g p la n ó w us ta lo n yc h zat wie r d zon yc h wyk o na n yc h pr ze z H .
Ma j e wsk ie g o , arc h itek ta m ie jsk ie g o . Gm ac h b ył j e d nopięt r o wy, w f orm ie c zwor o bok u, w k tór ym ws zys tk ie ok na
c e l b yły zw r óc o ne na p od w ór ze w ew n ę tr zn e . Bu d yn ek n osi w yra źn e ś la d y w p ływ u p r usk ic h pro j ek t ów
a rch it e kt ur y w ię zie n n e j .
O tw ar c ie w ię zie n ia n as tą p iło w pa źd zie r n ik u 188 5 rok u. Od 30 II I 1 88 6 r . j e go of icj aln a nazw a br zm iała :
„ Ło d zin sk a ja T iurm a" . J u ż w s tyc zn iu 18 8 6 r . u wię zio n o w n im 18 c złon kó w I P r o le t ar ia tu , a w 18 9 2 r . p o dc zas
tzw . „ b u n tu łó d zk ie g o" więzie nie b yło t ak pr ze ła d o wan e , iż m us ia no ur uc hom ić j e g o filie w kos za r ach 37
J ek a ter yn b ur sk ie g o pu łku piec h o ty pr zy u l. Ko n s ta n tyn o wsk iej .. ... Po j ej lik w id acj i is tn ia ły p r ze j śc io wo filie
p r zy ul ic ac h : No w oce g ie ln ia n e j ( S. W ięck owsk ie g o) 5 5 i W id ze wsk ie j ( K iliń sk ie g o ; w n ie ist n ie j ące j d ziś
u j e żd ża ln i k o n i o b ok cerk wi ś w . A le k san dr a) . W 190 8 r . zo s ta ły o n e ta k że zlik w id o wa n e , a w ic h m ie jsce
u ruc h om io n o n ową filię p r zy u l . Mils za ( M. K op e r n ik a) 29 / 31 . Od te g o m om e n tu gm ach pr zy Dłu g ie j s ta ł s ię
w ię zie n iem t ylk o dla więźn iów p olit yczn yc h sk aza n yc h na k ar y d o 1 r ok u . Sk aza n i n a wyżs ze w yr o k i b yli
o ds yła n i do w ię zień w W ar szaw ie , P io tr ko w ie [ Tr yb u n a lsk im ] lu b d o K alis za .
C e le w ię zie n n e był y wyp o s a żo ne s t an d ard o wo w s tó ł, ła w k ę , p ó łkę na n ac zyn ia do j edze n ia , d re wn ia n y
d zb a n n a wo d ę , dr ewn ian e n a c zyn ie n a fe k a lia . Ce le b yły źle o g r ze wa n e , n ie tylk o z r ac j i, iż j e de n p iec
o gr ze wa ł d wie c ele , a le także d la te g o , i ż n o rm y pr zyd zi ału w ęg la b yły b a r d zo n isk ie. Czę s t okr oć więzie nie b yło
p r ze p e łn io n e . W po j ed yn c zyc h c e lac h o wym iar ach 3 ,40 x 2 ,2 0 m . nie j ed n okr ot nie p r ze tr zym yw a n o od 6 d o 9
o só b . D op ier o w 190 6 r . za ku pio n o d o c el lam py n af to we . W d n iu 21 I I 1 9 0 0 r . zos ta ł ar es zto w a ny m ies zk a jąc y
w ówc za s w Ł o dzi J óze f P iłs ud sk i i um ie szc zo n y w t ym więzie n iu „ Ł o dzin s ko j Tiu rm y" (pr ze b yw ał tu d o 1 7
k w ie tn ia) . O s wym pob yc ie tu ta j na p isa ł p o la tac h : „ [.. .] Ł ód zk ie w ięzie nie , w k tórem sp ęd zi łe m dw a m ies iąc e i
z k tó re g o pr ze w ie zio n o m n ie d o Cy ta deli, [ w W ars za wie ] d okuc zy ło m i śm ier te ln ie . P r zy p om in a ło m i o no
n a jg ors ze w ię zien ie s y b irsk ie . W str ę tny w ikt , n a k tó rym pr aw do p od o bn ie ro b ił m aj ą tek p an za w ia d owca
[n a c ze ln ik w ię zien ia] , m a lut k a c e la, b ez k aw ałk a m e bla w n ie j , za k a z p a l en ia t y to n iu w n iej – ws zy s tk o to
o br zy d ziło m i tę w s tr ę tną d ziur ę [. ..] " .
J ed n ym z n a j bar d zie j tr a g iczn yc h okr esó w w d zie j a ch w ię zie n ia b ył ok r es c arsk ich r e pr es j i p o u p adk u
r ew o luc j i 1 90 5 – 19 07 r . O d 1 II d o 3 I II 19 08 r . na s zub ien ic y s toj ąc ej n a ze w nę trzn ym d zie d ziń c u w ię zie n n ym
p o wie szo n o 1 04 ska za n yc h . W la ta ch 18 . ... –1 9 2 .. . n a czeln ik iem wię zie n ia b ył . ... . .. ... . Mo d ze le w sk i a fu n kcję
k a ta pe łn ił ... ... . F r e nk el.
W la tac h I woj n y ś wia to wej b yło t o w ię zie n ie n ie m ieck ich w ła d z o k u pac yj nyc h .
P o 19 1 8 r ., w o dr od zo n e j P olsc e b u d yn ek p e łn ił n ad a l f un kcj ę w ię zie n ia p r e wenc yj n o –ś le dc ze g o, w
k tór ym wię źn io wie p r ze byw a li g łó w nie tu ż p o a r es zto w an iu i p o d c za s tr w a nia d oc ho d ze n ia . W 19 32 r . w ię zion o
tu m .in . W ła d ys ła w a Gom u łkę , ó wc ze sn eg o d zia ła cza k om un ist yc znyc h zw ią zk ó w za w o do w ych. W t ym okr es ie
n ac zeln ik iem w ię zie n ia , w la ta c h 19 1 ... – 1 9 3 ... b ył H ila r y B a r g ie l.
W okr es ie II wo jn y ś w ia t owe j p om ies zczo n o tu w ię zien i e d la ko b ie t ( Po lize i F ra u e nge f än g n is) . D o końca
o ku p acj i w s t yc zniu 19 4 5 r. p r ze s zło p r ze z n ie b lis ko 1 4 tys . k o b ie t, c zło nk iń or ga n iza c j i k o nsp ir ac yj n yc h ,
d zia łac ze k p r ze d wo j en n yc h o rg a n iza c j i s p ołec znyc h , k ultu r a ln yc h i p olit yc zn yc h . W ie le z n ic h, p o za k ońc ze n iu
ś le d ztw i w yr ok ach w ywie zio n o d o o bozó w k o nc ent r ac yj n yc h A usc h w itz- Birke na u (Oś w ięc im - Br zezin k a) ,
R ave ns brück , b ą d ź inn yc h w ię zie ń p o za Ł o d zią .
P o zak o ń c ze niu ok u p acj i w s tyc zn iu 1 9 4 5 r . było tu na d a l w ię zie n ie k o b iec e or a z p o s ter u n ek Mil ic j i
O byw a te lsk iej . Fu nkc jo n o wało do ok o ło 1 95 7 r ., k ie d y to u le gło lik wid ac j i.
W 19 5 8 r . dec yzj ą w ła d z m ie j sk ic h j eg o b ud yne k zo s tał p r ze zna c zo n y n a s ie dzib ę po w s ta łe g o Mu ze um
H is tor ii R uch u R ew o luc yj n eg o , k tór e o tw ar to w p a źd zie rn ik u 1 9 60 r . ( od ... ... .. 1 9 9 0 r . – Mu ze um Tr ad yc j i
N ie p o dle głośc io wyc h) .
In n e inform a c je :
00
1 ) 9 V I I /2 1 VI I 1 91 0 r . na d worc u w K o lus zk ac h p op ełn ił s am o b ójs t wo (o go dz. 5 ) p om ocn ik n ac ze ln ik a
w ię zie n ia [ pr zy u l. D łu g ie j w Ł o dzi] – L u ka Cza us ow . G a zet a pr zypu s zc za , ze p o wo d em b yła o tr zym an a
d ym is j a .(w : „ Ro zwó j ” , 9 V I I /21 V II 1 9 10 , n r 16 4 , s . 3) .
2 ) in f or m ac ja o pr oj ekc ie b ud o w y c e n tr aln ego łó d zk ie g o wię zie n ia pr zy ul. D łu g ie j (G d a ńsk iej ) 1 3 po pr ze z
r o zb u d ow ę is tn iej ące go ; p la n o wa no d o bu d owę n o w ego s kr zyd ła na d zia łc e o bok , p o d n um er em 1 5 i
n a d bud o wę is tn iej ąc eg o b u dyn k u. (w: „ R o zwó j” , 2 I X / 14 II I 1 91 1 , nr 7 2 , s. 3) .
3 ) 1 4 / 2 7 XI I 1 9 1 1 r . m a się o d być pr ze t ar g na w yk opa nie s t u dn i a r te zyj sk iej n a tere n ie w ię zie n ia. („ R ozw ó j” , 9
X /5 XI I 1 9 1 1 , n r 278 , s . 4) .
4 ) m a zos t ać wyb u d owa n e no w e wię zie n ie n a o br ze żac h Ł o d zi, n a kt ór e m iast o da pla c . W zam ian o tr zym a w
s w oj ą adm in is tr acj ę więzie nie pr zy u l . Dłu g ie j (G d ańsk iej ) , k t ór ym ter a z za r zą dza Z a r zą d W ię zie n n ic tw a .
Mia s to m a zam iar pom ieśc ić t u m iej sk i ar es zt p o lic yj n y („ Ro zwó j” , 1 2 X /2 5 X I 19 1 0 , nr 2 44, s . 3) .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] MA RT YNOW SK I St an is ław, P o ls ka B o j owa . Ł ód ź 19 37 , ss. 1 5 – 19 ( o pis d zia ła ln o ści n ac ze ln ik a w ię zien ia
Mo d ze le ws k ieg o i k a ta Fr e nk la) .
[ 2] Ks ię ga więzie nn ic twa polsk ie g o .. ... ., W -wa 192 9 , s. 2 8 7 ( p erso n el w ię zie n ia „ in corp or e”)
[ 3] Głow ack a M. , L e c h ow ic z M., W ię zie nie p r zy D łu g ie j [ G da ńsk a ], 1 88 5 – 19 53 , Ł ódź 2 00 9 .
1924
– nr 8, z 12 X, s. 4: spacer więźniów politycznych po dziedzińcu więziennym; na zdj. m.in.
naczelnik więzienia – ........ Modzelewski [tu pomyłkowo „Modalewski”] i red
„Rozwoju” – W. Czajewski; zdj. z ok. 1905 r.
1928
– nr 8, z 19 II, s. 3: grupa funkcjonariuszy więzienia wraz z naczelnikiem – Hilarym Bargielem
1933
– nr 35, z 27 VIII, s. 4: członkowie zarządu Związku b. Więźniów Politycznych, koło (oddział) w
Łodzi wraz z grupą członków i trzema tablicami pamiątkowymi z
nazwiskami straconych bojowników o wolność i niepodległość Polski
wykonanymi przez nich; zdjęcie zrobione na dziedzińcu więziennym;
tablice zostały umieszczone w (na) ............
– areszty
= ul. Kopernika 29 (areszt śledczy)
p or ó w na j : O SO BY – M AJ E WS KI K ... ... . .. . ( n a c ze ln ik wię zie n ia ; 19 3 5 ) , UM GE LT E R Eu g e n ius z
( n a cze lnik w ię zie n ia ; 1 9 2. ..– o k . IX 1 9 34)
A d r es : u l. M. K o pe r n ika 2 9/3 1 .
– p o ws t a ło w 1 9 0 5 r . ( tu ż p rze d r e w o luc ja 1 9 0 5– 190 7 ; wg . S. Ma tr tyn o wsk ie g o) lu b w ... ... . 1 9 0 8 r . w
a d a pt o wa n ym n a t e n c el du żym d om u m ies zk a ln ym ; b yło w ię ks ze n iż wię zie nie n a u l. D łu g ie j ( Gd a ńsk ie j)
13
– n a zwa wg p iec zą tk i n a p iśm ie z 5 VI II 19 1 8 r . : K a iser lic h D eu tsc h e Ge fä n g n is d ir ekt io n – L o d z,
U nt e rs uchu n gs un d Fra u en g e fä n gn is , Lo d z, Mils c h a St r . 29 ( AP Ł , ak t a KE Ł , s yg n . .. .,; za m ó wie nia n a
w ag o n y s a n it ar ne)
– w o kres ie m ię d zywo j en n ym b ył t u r ó wn ież o dd zia ł d la m ło d oc ia n yc h pr zes tę pc ów
– w o kres ie I I w o j n y ś w ia tow e j n aj p ier w więzie n ie ( U n te rsuc h ungs g e fä ng nis) a n astę p n ie ar es zt ś le d c zy (
U nt e rs uchu n gsh af ta ns ta lt fü r Mä n n er )
– f un kcj ono w ało d o 1 96. .. ; o b ec nie w c zęści b u d yn kó w m ieśc i s ię kom e n da re j on o wa Ł ó d ź– Po les ie p olicj i w
Ł o d zi
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Ks ię ga więzie nn ic twa polsk ie g o .. ... ., W -wa 192 9 , s. 1 2 ( E . Um ge lter ; zdj . por tr e to w e) , s . 287 ( p erso ne l
w ię zie n ia „ in c or p ore” ; zd j . wyk o n a ne na dzie d zi ń cu wię zie n nym )
[ 2] MA RT YNOW SK I St an is ław, P o ls ka B o j owa . Ł ód ź 19 37 , ss. 1 5 ( f ot o b udyn k u t eg o wię zie nia s pr ze d I
w oj n y ś wia to we j ) .
1929
– nr 23, z 9 VI, s. 7: scena z przedstawienia p.t. „Wigilia św. Jędrzeja” przygotowanego przez
więźniów
1930
– nr 29, z 13 VII, s. 6: sceny z przedstawienia [prawdopodobnie p.t. „Wesele łowickie”]
przygotowanego przez więźniów
– ..........................
– ..........................
1933
– nr 1, z 1 I, s. 4: oddział dla nieletnich przestępców
– zajęcia w grupie dziewcząt
– zajęcia w grupie chłopców
= ul. Targowa (od 1933 – S. Sterlinga) 16
porównaj: OSOBY – GÓRSKA Stefania (asp.), POLAK Eugeniusz (naczelnik)
Adres: Seweryna Sterlinga (d. Targowa) 16.
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Ks ię ga więzie nn ic twa polsk ie g o .. ... ., W -wa 192 9 , s. 3 3 2 ( p erso n el w ię zie n ia „ in corp or e”)
1934
– nr 12, z 25 III, s. 4: zdjęcie zbiorowe uczestników akademii z okazji imienin marsz. J.
Piłsudskiego (19 marca) zorganizowanej przez Towarzystwo Opieki na
Więźniami „Patronat”; na zdj. członkowie więziennego koła dramatyczno–
muzycznego i przedstawiciele „Patronatu”
1935
– nr 13, z 31 III, s. 6: zdjęcie zbiorowe uczestników akademii z okazji imienin marsz. J.
Piłsudskiego (19 marca) zorganizowanej w więzieniu przez „Komitet
Więzienny”
– nr 15, z 14 IV, s. 2: akademia w jednej z sal więzienia z okazji ..........
= Stoki (Sikawa)
O gło s ze n ie o pr ze ta rg u n a do s ta wę 80 0 t ys . s zt. c e g ły p a lo n e j d o bud o w y gm ach u wię zie n ia („ Has ło
Ł ó d zkie” , 23 III 1 9 30 , nr 8 1 , s . 3) .
6.
WILLE
p a tr z: P AŁ ACE , RE ZY D EN C J E , W IL LE
7.
WIZYTY (oficjalne; w Łodzi)
[inaczej sformułować hasło !! ]
1929
– nr 27, z 7 VII, s. 1: grupa przemysłowców niemieckich wizytujących Łódź na zaproszenie
Izby Przemysłowo–Handlowej (22.06.1929)
– nr 30, z 28 VII, s. 1: grupa członków Polonii amerykańskiej w ogródku hot elu „Grand”;
dziś w tym miejscu ul. Hotelowa
– nr 33, z 18 VIII, s. 3: gr upa przemysłowców francuskich z Lille; zdjęcie wykonane w
ogródku hotelowym
– nr 36, z 8 IX, s. 1: grupa przemysłowców i finansistów szwajcarskich przebywających w
Łodzi na zaproszenie Izby Przemysłowo–Handlowej (30.08.1929)
1934
– nr 11, z 18 III, s. 4: delegacja angielskich działaczy gospodarczych pod przewodnictwem sir
Eugena Ramsdena, przewodniczącego Komisji Przemysłowo–
Handlowej Izbie Gmin na spotkaniu w Izbie Przemysłowo–Handlowej w
Łodzi (9.03.1934)
1935
– nr 27, z 7 VII, s. 3: delegacja Estońskiego Czerwonego Krzyża (prezes ECK, gen. dr Hans
Lesment i sekr. gen. v-ce min. spraw wewn. Estonii Madison), która
gościła w Łodzi na zaproszenie Towarzystwa Polsko-Estońskiego w
Łodzi i konsula szwedzkiego w Łodzi Maksa Kona (kon. VI 1935)
8.
WODOCIĄGI I KANALIZACJA
p a tr z: – F IRM Y , PRZE D SI ĘB IO RS TW A – k om u na ln e m . Ł od zi – K a na liza c j a i W od oc ią g i m .
Ł o d zi
9.
WOJEWODOWIE ŁÓDZCY
p a tr z: O SO BY – D AR OW SK I L u d wik ( od 1 9 2 4 – do 1 9 26) , G AR AP IC H Pa w e ł ( 19 22 –1 92 3) ,
H AU KE – NO WAK A le ks a n de r (1 9 33– 1 9 38) , J ASZ C ZO ŁT W ła d ys ła w ( 1 9 26–
1 9 33) , J ÓZ E WS KI Henr yk ( 1 93 8 –1 93 9) , K AM I ŃS KI A n to n i ( 191 9 – 192 2) ,
P OT OCKI A nt o ni (v- c e wo je w o d a, 1 93. ..– 1 9 3 ...) , REM B OWS KI A n to n i ( 19 23 –
1 9 24) ,
P o II w oj n ie ś w ia to we j Ur zą d W oj ew ó dzk i n os ił n azw ę W oj ew ó d zkie j Ra d y Na r od ow ej , a pr zed w o je n n i
w oj e wo d o wie n osili tyt u ł P r ze w od n ic zą c e go W oj e w ódzk iej R a dy Nar o d owe j . P o wróc ili d o t ytu łu wo j e wo d a w
o d 1 .0 6 .1 9 75 , c zyli o d n o we g o p o d zia łu adm in is tr acyj n eg o kr aj u rok u .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] PO L IT Ir en e us z, [ p r ac a d ok t orsk a o woj e wod ac h łó dzk ic h okr es u 1 9 1 8– 1 9 39 ; przyg o to w ywa n a w
In s tytu c ie Hist or ii U Ł, p o d k ier u nk iem ... ... ... . .. .]
[ wg . inf . w:] „ D zie n nik Ł ód zki” , wyd . A, 1 5 .0 9 .2 0 03 , nr 2 15 , s. 1 0 ].
[ 2] BA N DU RKA Miec zys ław , Zm ia n y a dm in is tr ac yj n e i te r yt o r ia ln e zie m wo je wó d ztw a łód zk ieg o w X IX
i XX w ie k u . W yd. II , u zu p e łn io n e . Łó d ź 1 9 9 5
10.
WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE
por ó w naj : – ŁÓ DŹ
– M I EJ S CO WOŚ C I i WS IE – p o d łó d zk ie
– WO J EWO DO WIE ŁÓDZCY
– WS IE – p o d łó d zk ie – og ó lnie
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] BA N DU RKA Miec zys ław , Zm ia n y a dm in is tr ac yj n e i te r yt o r ia ln e zie m wo je wó d ztw a łód zk ieg o w X IX
i XX w ie k u . W yd. II , u zu p e łn io n e . Łó d ź 1 9 9 5
11.
WOJNA (I wojna światowa w Łodzi i okolicy)
p or ó w na j : – CM E N TARZ E – żo łn ie r zy n iem ieck ic h p od Rzg o wem
– OS O BY – B ER E SZ KO Fr a nc is ze k , D ANE CK I B o le s ław , FI CH NA B o le s ła w ,
WIŚ N IE WSK I Br o n is ła w (res ta ur a tor)
P ie r ws zy o d d zia ł n ie m ieck i wkr oc zył d o Ł o dzi 2 0 V III 1 9 1 4 r .: „( . ..) Dzis ia j [2 2 .0 8 .1 91 4] , o go d z. 11 m in .
4 5 pr ze d p o łu d n iem , o d s tr on y G ó r n eg o R yn k u , pok a zał s ię k on n y p a tr ol n iem ieck i z 1 8 lu d źm i z lej tn a n tem
n a c ze le ” [1] . Os ta tec zn ie m ia s to po dd a ło s ię Niem com 6 gr u dn ia 1 91 4 r oku .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] [be z a u to r a ], W kroc ze n ie w o jsk n iem ieck ic h d o Ł o dzi . [ w:] .. ... ... ... . .. ., 2 2 VI II 1 91 4 , nr . . ... .., s . ... .. .
[d o k ła d na r e lac j a z p ie r ws zeg o wkr oc ze nia ]
[ 2] BUDZ IA R EK Mar ek, B ó j p o d Ł o d zią . [ w:] „D zie n n ik Łó d zk i” , w yd . A , 3 – 4 X II 1 99 4 , n r 2 81 , s . 2 3.
[ 3] „Gie wo n t” , 1 92 8, nr 3 ( foto : s . 6 5 : b on y r ub lo we i k op ie jk o w e, 1 91 4; s . 66 : zn is zc ze nia w oj en ne na
B ału ta c h , 1 9 14 ; s . 6 7: – zn iszc ze n ia w o j e n n e n a d worc u k a lisk im , 1 914 r . , – – p ier ws za
c zu j k a n iem ieck a w okolic ac h Ł od zi, 19 1 4 ; s. 6 8 : – s tr ąc a n ie d zwo n ów k oście ln yc h , 1 9 161 9 1 7, – j eńc y r osyj sc y, 1 9 1 5 , – r ekw izyc j a m ied zi, 1 9 1 6 - 191 7 , – r o zb ij an ie d zwo n ó w, 1 9 161 9 1 7, – r ek w izyc j a t o war ów pr ze z N ie m c ów , 1 9 1 5- 1 91 7 , – wkr oc ze n ie Niem c ów d o Ło d zi, 6
X I I 19 1 4 ; s. 7 0 : G G GG G .
[ 4] R OS S ET E d war d , Pr a wa d em ogr a fic zn e woj ny. R ef er a t w yg ło s zon y na Mię d zyn a r odo w ym k o n gres ie
ba d a ń lu d n o śc io wych w R zym ie , w d n. 8 I X 19 3 1 r oku . Ro zs ze r zo n y i uzu p e łn ion y.
Łó d ź 1 9 3 3 .
[ 4] R OS S ET E d war d , Pr a wa d em ogr a fic zn e woj ny. R ef er a t w yg ło s zon y na Mię d zyn a r odo w ym k o n gres ie
ba d a ń lu d n o śc io wych w R zym ie , w d n. 8 I X 19 3 1 r oku . Ro zs ze r zo n y i uzu p e łn ion y.
[ 5] KOW AL CZYŃ SK I Kr zys zto f R. , Ł ó d ź 1 9 1 4 . K r o n ika ob lę żo n e go m ias ta . Ł ó dź 2 010 .
1924
GGGGGGG
1928
GGGGGGG
1930
– nr 42, z 12 X, s. 3: tablica pamiątkowa wychowanków Gimnazjum Męskiego
Zgromadzenia Kupców m. Łodzi poległych w latach 1914–1920,
odsłonięta 5.10.1930 r. wewnątrz budynku Szkoły
1931
GGGGGGG
1935
– nr 2, z 13 I, s. 3: kościół p.w. Najświętszej Marii Panny na pl. Kościelnym;
z podpisu: „strzelista i zwięzła budowa świątyni N.M.P. Na Starym
Mieście (...); przypomnieć należy na wieży tej świątyni w dniu 6 grudnia
1914 r. ukazała się biała chorągiew na znak, że miasto po wyjściu wojsk
rosyjskich poddaje się okupantowi [niemieckiemu]”
12.
WOJSKO, IV DOK
p or ó w na j : – BOI SK A – W ojsk o we go Klub u S p or to w eg o ( DO K IV )
– DE F IL AD Y – wo j sk ow e
– DOM Y – s ier o t – S ie roc in ie c d la d zie c i p o p o le g łyc h żo łn ie r zac h wojsk po lsk ich
u l. Ma r ys iń sk a ... ...
– d om – p om n ik im . m ars z. J . P iłs u dskie g o
– GR ÓB NI EZ N AN EG O ŻO Ł NIE RZA
– KO ŁA – K o ło Ka w ale r ów Kr zyża W a le czn yc h V ir tu ti Milit a r i
– M IE J SCOWOŚ CI I W SI E – Ru d a S k iern ie w ick a ( le tn i ob ó z PW Do wód ztw a OK I V )
– OR GANIZ ACJ E i ST O WAR Z YS Z EN I A – .. . .. ... ... ... – P o ls k i Bia ły K r zyż
– „ R o dzin a W o jsko wa”
– OS IE DL A – K olo n ia O fic e rska , u l. Za g aj n iko w a
– O SO BY – AD AM CZ Y K Fr anc isze k ( k ap e lm is tr z o rk iest r y 3 1 p p) , AL F –T ARC Z YŃ SK I
T a deus z ( d- c a 1 0 p p) , ANT O N G G G . ( por ; k-d t IV Mie j sk ie g o Ur z. W F i
PW ), BAR AN OWS KI W ik t or (k p t) , B AR T OS ZK IE WICZ W a c ła w ( p łk) ,
B EN CZ E R H.. ... ... (m iejsk i kom en d an t Pr zys po so b ie n ia W osko w ego) ,
B ER GE R ... ... ... . ( k pt) , BIŁ YK Alfr e d ( m jr ) , BOG USŁ AW S K I L e o n ( p łk) ,
B OL ESŁ AW ICZ Ma r ia n ( płk d yp l.) , R AT R O J an ( d- c a 28 p p) , B RY CK I
Mie c zysła w ( kp t, sęd zia) , B UR NAGE L S ta n is ław ( pp łk; S ze f
In t en d e n tur y) , C HM I EL E WSKI He nr yk ( po bor o wy) , C IE ŚLAK S t ef a n (m j r ,
d -ca 2 8 p) , D INDOR F–AN K O WIC Z Fr anc is ze k ( d-ca 1 0 DP ; p łk i g e n .b r yg .) , D OM AS ZE WS KI .. ... . . ( o ficer m łods zy łó d zk ie go gar n izon u ) ,
D UB RAWS KI .. . ... . .. ( k p t) , 4 D yo n S am och o d owy) , D UDZ IŃS K I
Fr a nc is ze k ( d-ca 2 8 p p ; 3 1 p p) , D Z IE RŻ YŃ S KI W ład ys ła w (p łk, lek ar z) ,
F IJ AŁK OWS K I . ... ... . .. ( p p or .) , F ISZE R .. ... ... .. . ( kp t) , FR ANK O s wa ld
( p łk, z-c a d o w . 10 . dyw .) , OST APO WIC Z G G .. (k p t; fu nkc .IV Ur z. W F i
PW ), H AB IN I AK A le k s a nd er (k p t, 2 8 pp) , HARD Y M.. ... . ( p por . ; c zł.
k adr y I II ba o n u 1 2 8 Miej s k ieg o P ułk u PW ), JAB ŁO ńS K I G G .(m j r),
J AN C ZARZ H e n r yk (m jr) , JANO WSK I ... .. ( o fic er s tars zy łód zk ieg o
g ar n izo n u ) , JAS IŃ SK I . ... ... . .. ( p łk) , J ASI ŃS KI .. ... ... .. ( p por , c zł.
k om en d y 5 b a o nu 12 8 Mie j sk ie go Pu łku P.W .) , J AS T RZ Ę BS KI T a de us z
( o f ic er w yżs zy) , J O ST . ... ... ( S ze f B u d ow n ic twa D OK IV), J UN G
W ład ys ław ( ge n . d-c a DO K IV ) , KAC Mik o łaj ( p or . , d-c a 3 k p, 2 8 pp) ,
K AL IN OWS K I . ... ... ... . ( kp t, 2 8 p p) , KARS KI . . ... . ( ad iu ta n t g e n . Ju n ga) ,
K OH N . ... ... ( of ic er st ars zy łó d zk ie g o g ar n izo n u ) , KO SS OW SK I Er w in
( pp łk , d-c a 28 p p) , KR AS K A . ... .. . .. ( k pr ; 28 pp) , K ROCHM ALS K I J G ..
( pp or .) , K RU P .. ... ... ... ( p o r .) , K OWAL CZ YK . ... ... .. . . ( p po r , c zł.
d o wó d ztw a 5 b a o nu 12 8 Mie jsk ie go Pu łk u P.W .) , KU CHARS KI P io tr
( por .) , K U RY LU K .. ... ... .. .. .. . . ( m jr W P , k ier . Po ra d n i S po r tow e j w Ło d zi) ,
K UŹ NI CK I St an is ła w ( p or .) , L AN GN ER W ła d ys ła w ( d-c a DO K IV ; VII I
1 9 3 4–1 9 3 8) , LE CH GG . . ( pp or .) , LE DÓCH OW SK I I g nacy ( ge n ., z- c a d-c y
D OK IV ) , de L OMM E ... ... . ( o f ic er m łods zy łó d zk ie g o g ar n izo n u) ,
L UB AŃ S KI L eo n a rd ( płk) , ŁAK IŃS K I G G . . ( p łk , d-c a 10 pa l) , Ł UBN IC KI
.. ... .. . ( p or . , d-c a 1 28 Mie j skieg o P u łk u P .W .) , ŁU KO S KI Miec zys ław ( z- ca
d -có w 2 8 i 31 pp) , M AJ KU S IAK . .. . ... ( p p or .; c zł. k a dr y I I I b a o n u 1 28
Mie j sk ie g o P u łk u PW ), M AKARE WI CZ .. ... .. ( p łk) , M AK Ó WK A . . .. ... . ..
( pp or .) , M AL IN OWS KI GG . (k p t) , M AŁ AC HO WS KI St a ni s ła w ( g en ., d- ca
D OK IV ; 19 2 6 – 1 934) , M AR KO Miec zys ław ( p or .) , M AR K S M. ( p por .) ,
M AR KS .. ... . ( płk , dr ) , M AR SZ AŁE K .. . .. .. ( o fic er s tars zy łód zk ieg o
g ar n izo n u ) ,M AC IE JE WS KI B o hd a n (k p t , 2 8 pp) , M IC HAL AK . ... .. .. .
( pp or .) , M IL LE R S ta n is ła w (g e n ., d-c a 4 Gru py Ar tyle r ii) ,
M ŁO DZ IANO WS KI ... . .. ... (rtm .) , M OR GS T ... ... .. ( d-c a k p I II ba o nu 1 2 8
Mie j sk ie g o P u łk u PW ), M Y TKI EWI CZ . ... ... ( p or ., 2 8 p p), NOW AK . . ... .. .
( por .) , O L ES IŃ SK I ... ... ... ( ks , k ap e la n) , OL Ę DZ K I W ies ła w L eo n ( m jr ,
s ęd zia ) , OR LO T– LE RO CH R u do lf k p t, m j r) , OR ŁOWS KI S te fa n ( p łk ;
k om en d a nt K adr Z apas o wej D OK IV ) , OS IŃ SK I Ale ksa n de r (g e n .) ,
O ST AN K IE WIC Z ... ... . ( o f ice r m ło ds zy łó d zk ie g o g ar n izo n u) , OZ IE WIC Z
S ta n is ław ( 2 8 p p) , P AWL AK S .. ... . ( d- c a III b a o nu 12 8 M ie j sk ie go Pu łku
PW ), PE LC ... ... ( p łk) , P E RE SW IE T– S OŁ T AN K a zim ier z ( p łk , d-c a 3 0 pp) ,
P ET E RE K Ed w ar d (k p t- pilo t) , P ŁOS Z EWS KI .. ... .. ( o ficer m ło ds zy
łód zk ie g o g ar n izo n u ) , POM IAN OWS KI .. ... .. . . ( por .) , PORO ŃS KI A n to n i
( por .) , P R ZE SM YCK I K .. ... .. . ( p por ., d -ca 5 b a on u 1 28 Mie j skie g o Pu łk u
P .W .) , R AKOW SK I . ... .. . . ( po r ., sze f s a nitar n y 3 0 p p) , RAP CI UK G G G
( p łk, d-c a 7 pa l; 1 9 3 6) , R E LI SZ K O J a n ( pp łk) , R E SP ONDE K W ac ław (k p t
w 2 7 p p) , RÓMM E L J u lius z ( gen .) , R ÓM M E L Kar ol ( p łk), R U DN ICK I
Z ygm u n t (s t . s ier ża nt ; 3 1 p p) , R OT AR SK I .. . ... .. . . ( p łk dyp l.) ,
R ZE S ZO WS KI Ale ksan d er ( p płk , 4 Dyo n S am ocho d owy) , S AS S B o le s ła w
( por . 3 1 p p) , S E GD A ... . .. . ( o f ic er s t ar s zy łód zk ieg o g a rn izo n u ) ,
S ĘC Z KOWSK I ... ... ... ( kp t) , S OB IE SZ C ZAK ... .. . ... .. ( d-ca 2 8 p p) , SOLK A
W ac ław ( p or . , o fic . oś w ia tow y s zp ita la DO K IV ) , SK RUT KOWSK I Jan ( dc a 10 p a l; s ze f a r t yle r ii i u zb ro j en ia D OK I V) ; S KWAR CZ YŃ S KI
S ta n is ław . ... ... ... .. ( d -ca b a t. w 2 8 p p) , S PI EC HO WSK I ... ... . ( of ic er
m ło dszy łó d zk ie g o g ar n izo n u ) , ST ACH ÓR SK I . ... ... .. . . ( ad iu ta n t, 31 pp) ,
S TAR OS T A Z d zis ław ( żo łnie r z 2 8 p p) , STO IŃS K I Jó ze f ( p por .) ,
S ZAN I AW SK I S te f an ( p łk) , SZ E WCZY K S ta n is ław ( pr ac . c ywiln y
a dm inis tr ac j i W oj sko w ej D OK I V) , S Z OR .. ... ... .. ( ... ... ) , SZ T AY F ER
.. ... .. . .. (m j r) , ŚW IT AL S KI A d am ( S zef S zta b u DO K IV ) , TO BACZ E WS KI
.. ... .. ( o ficer s tars zy łó d zk ie go gar n izo nu) , T ROJ AN OWS KI J er zy ( pp łk , dc a 37 p p 8 X 1 9 2 6–3 1 X II 19 2 9; o d 1 9 30 w do w . D OK IV) , T YM IŃ SK I
W ład ys ław ( por .) , UL AT O WSK I ... ... .. (m j r) , UL R YC H Juliu s z ( p łk , S ze f
W yd z. Pr zys p os o bie n ia W oj sko we go i W ych o wan ia F izyc zn eg o D OK I V) ,
UM IAS TO WSK I Rom an ( z-ca d -c y 2 8 p p) , UZ NAŃ SK I I g nac y ( por .) ,
V OG EL A lf re d ( p łk , d-c a 3 1 p p) , WAD Z YŃ S KI An t on i J e rzy ( k p t, 2 8 p p) ,
WAL AWS KI S ta n is ław ( p łk) , W AR YŃ S KI ... . .. .. ( p łk ; 4 p a c) ,
WASZ K IE WIC Z ... ... ... . ( po r. ) , WERT HE IM E dwar d ( S ze f Sa n ita r n y D OK
IV ) , WE RY ŃS K I GG . ( p łk ; d-c a 4 p ac ; 19 3 6) ; WI ĘC KOWS KI St a nis ła w
( p łk, S ze f S a n ita r n y D OK I V ) , WITOS Z ERNI EC .. ... .. ( p łk) , Z IEL IŃS K I
S ta n is ław ( o f ic er w yżs zy) , W IL CZ Y ŃS KI –OL SZ Y NA J óze f ( g e n ., d-c a 1 0 .
d ywi zj i) , WIŚ NI EWS KI B r o n is ła w (r es t aur at or) , WIT AK OW SK I . ... ... . . ( kp t
p ilo t) , Z AB ŁO CK I ... ... .. . . ( m jr , d-ca b a t. , 2 8 p p) , ZAJ ĄC Z KOWSK I Lucj an
( por .) , Z DZI EC H OWS KI M ic h a ł ( płk , d- ca 10 pa l) , ZI ENT AR SK I–
L IZ IŃ SK I J an ( z-c a d o w. 1 0 d yw. ) , Z WOLI ŃS KI .. ... .. (m j r)
– P RZ E DS Z KO LA – p r ze d s zk o le „ Rod zin y W o j sko w ej” ( Łó dź, u l. W ier zb o w a 2 0)
– S P OR T – s zer m ier ka
– S Z KOŁY – p o ws zech n e – o rg a n iza c j i s p o łec zn o –p o lityc zn yc h – S zk oła P ow s zec hna
„ R od zin y W ojsk o we j ”
– S Z PI TAL E – S zp ita l DOK I V, u l. S . Ż e r om skieg o 1 1 3
– 4 - ty S zp ita l Okr ę gowy D OK I V, u l. P r zę d za lnia n a 75
– Ś WIĘ T A – Żo łnie r za ( 15 lip c a)
– T OWARZ Y ST WA – T o w. O piek i n a d S ier o tam i po Ż o łn ier za ch Po lsk ic h
– Z WI ĄZ KI – za wo d o we – Zw ią ze k Pr ac own ikó w Um ys ło w ych
A dm in is tr acj i W ojsko w ej R .P ., Ko ło w Ło d zi
– ZWI ĄZ K I – p a r am ilita r n e – O g óln y Z wią ze k Po d o fic eró w R eze r w y R .P ., o dd z. w
Ł o d zi
– Z wią zek Ma r yn a r zy R eze r w y, od d z. łó d zk i
– Z wią zek Był ych W ojsk o wych Okr ęg u Ł ód zk iego
– Z wią zek Był ych Za wo do w yc h W ojsk owyc h , Ko ło łó d zk ie
– Z wią zek Ofic er ów Re ze r wy R. P., o d d z. w Ł o d zi
– Z wią zek Po d o fic erów R e ze r wy, o dd z. łó d zk i
– Z wią zek Re ze r wis tów R. P. , K o m en d a gro d zka
– Z wią zek St r ze le ck i, o dd zia ł łó dzk i
– Ż AND AR M E RI A W OJ SK OW A
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] J ARNO W ito ld , Okr ę g K or pus u W ojsk a P o lsk ie g o Nr IV Ł ód ź, 1 91 8 – 1 9 39 . Ł ódź 2 00 1
[ 2] W ALCZ AK E u g en ius z, Z a r ys h is t or ii wo j enn e j pu łków p o lsk ic h w k am p an ii wr ze ś n io w ej . W -wa 19 9 1 , ss.
[ 3] BE R ESZ CZ YŃ S KI Ma r c in , Z ło t e la ta g a rn izon u Ł ó d ź. [ w:] „ Po lsk a . D zie n n ik Ł ó dzk i” , 2 6 V I 2 0 0 9 , nr ... .,
s. 7.
[ 4] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u Ł ód zk ie g o . D o dat e k s pec j a ln y „ P o lsk i Z br oj n ej” . W ars za wa V II 1 9 2 8.
[ 5] Us ta w a z d n . 2 1 V II 1 9 1 9 o pr zym us o wym n auc za n iu w W oj sk u Po lskim czyt a ni a i p is a n ia p o p o lsk u
[ w: ] „ Dzie n n ik Pra w P a ńs t wa P o lsk ieg o” , 1 9 19, nr 63 , p oz. 3 7 3.
[ 6 ] Us ta wa z 1 V II I 1 9 1 9 or de ru w ojsko we go „ V ir t u ti Milit ar i” , 1 9 19 , nr 6 7 , p oz. 4 0 9.
[ 7] Us ta w a z d n . 2 7 X I 1 91 9 w p r ze dm ioc ie zm ian y pu n ktu 2, a r t. 1 9 Ust a wy o or d er ze wo j sk o w ym „ Vir tu ti
M il ita r i” z d n. 1 V II I 1 9 1 9 w: „ D zie n n ik Pr a w P ańs twa P o lsk ie g o , 19 19 , nr 6 7 , p oz. 40 9
[ 8] Us ta w a z d n . 1 VI II 19 1 9 o g o d ła ch i b a rwac h R ze c zp os p o lite j P o lsk ie j [ w:] „ D zie n n ik Pr aw P ańs t wa
P o ls k ieg o” , 1 9 19, nr 6 9 , p oz. 4 1 6.
[ 9] MAZ U R, W ojc iec h , Dia beł w s zc ze gó łac h . J ak arm ię II RP o c e n ia li w p r ze d e dn iu wyb u c h u w oj n y
wo j sko w i z F r a ncj i i W ie lk iej Br yta n ii? [ w :] „ Po lityk a , 2 1 IX – 2 7 IX 2 0 1 1 , nr 3 9, ss .
6 0 - 6 1.
– ogólne
1925
– nr 45, z 8 XII, s. 1: uroczystość złożenia wieńcy Na „Grobie” z okazji Święta Zmarłych
(2.11.1925)
– przedstawiciele władz miejskich i wojskowych z Garnizonu łódzkiego
s. 2: jak wyżej,
– delegacje stowarzyszeń i związków zawodowych przed złożeniem
kwiatów
– delegacja artystów Teatru Miejskiego
– delegacja byłych wojskowych [ ustalić oficjalną nazwę ], „Sokoła” i „Strzelca”
1935
– nr 2, z 13 I, s. 3: z fotoreportażu Włodzimierza Pfeiffera, który można zatytułować
„Architektura współczesnej Łodzi”:
– gmach dowództwa DOK IV przy ul. Konstantynowskiej ....; z podpisu:
„reprezentacyjny gmach DOK IV, przebudowany z dawnych koszar
rosyjskich w stylu nowoczesnym, obok pięknego gmachu mieszczącego urzędy
wojskowe”
– nr 7, z 17 II, s. 7: grupa uczestników uroczystości z okazji 15-lecia odzyskania przez
Polskę dost ępu w garnizonie łódzkim; zdjęcie wykonane na ul. św,
Jerzego, przed siedzibą DOK I V
– nr 19, z 12 V, s. 2: fotoreportaż (3 zdjęcia) z defilady m.in. pułków stacjonujących w Łodzi z
okazji święta 3 Maja przed siedzibą DOK IV przy ul. Jerzego; defiladę
przyjmuje wojewoda łódzki – Al. Hauke–Nowakiem i gen. W. Langner
(3.06.1935)
– nr 26, z 30 VI, s. 4: uroczystość powitania pododdziałów WP z łódzkiego garnizonu
Powracających do Łodzi po letnich manewrach (12.06.1935)
– jeden z pododdziałów piechoty na ulicach miasta
– grupa przedstawicieli władz miasta i organizacji społecznych oczekujących
na przybycie pododdziałów
– nr 49, z 8 XII, s. 4: podpis pod zdjęciem: „Popularny bokser polski o wadze średniej łodzianin –
Henryk Chmielewski (IKP-Łódź) dopiero ma 21 lat i został powołany do
odbycia służby wojskowej. Na zdj. Chmielewski podczas „tradycyjnego”
strzyżenia włosów.”; służbę odbył w GGGG..
– bale
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] PI ÓR O T a d eusz, W o jsko ta ńc zy. P ie r ws ze ba le w II Rze c zp o sp o lite j .
[w: ] „ Po lit yk a” , 2 9. 0 1. 2 00 0 , nr 5 , ss . 7 2-7 3 .
1926
– 10.01, nr 2, s. 4: grupa uczestników balu sylwestrowego w Garnizonowym Kasynie Oficerskim
DOK IV; zdjęcie wykonane wg podpisu o 4.00 rano
1927
– 27.02, nr 9, s. 1: uczestnicy balu karnawałowego korpusu oficerskiego DOK IV w salach
hotelu „Grand” (19.02.1927)
s.3: fotoreportaż z balu:
– reprezentanci łódzkiej palestry i przemysłu włókienniczego
– finansiści i przemysłowcy stali
– sądownictwo i wojskowi
– prasa i wojskowi
– 13.03, nr 11, s. 2: bal na pożegnanie karnawału oficerów garnizonu łódzkiego zorganizowany
w Garnizonowym Kasynie Oficerskim przy ul. św. Jerzego
1928
– 26.02, nr 9: balu karnawałowy oficerów DOK IV w salach „Grand Hotelu” (15.02.1928)
s. 1: grupa uczestników – wojskowych
s. 3: – grupa przedstawicieli łódzkiego przemysłu
– grupa zaproszonych gości: Oberfeldowie, Idźkowscy, mecenasowa
Stypułkowska, inżynierowa Romanowska
1931
– 22.02, nr 8, s. 3: karnawałowy bal kostiumowy dla dzieci członków „Rodziny Wojskowej”
(15.02.1931) w salach Garnizonowego Klubu Oficerskiego przy ul. św,
Jerzego
s. 4: bal reprezentacyjny oficerów 28 pułku piechoty Strzelców Kaniowskich w
salach ...................
1933
– 12.02, nr 7, s. 2: uczestnicy balu karnawałowego członków Związku Oficerów Rezerwy R.P. w
salach Garnizonowego Klubu Oficerskiego przy ul. św. Jerzego (7.02.1933)
1934
– 18.02, nr 7, s. 3: uczestnicy zabawy karnawałowej urządzonej przez zarząd Grodzki Związku
Rezerwistów w sali Państwowej Fabryki W yrobów Tytoniowych przy ul. M.
Kopernika
– ćwiczenia
1927
– 14.08, nr 33, s. 3: grupa oficerów rezerwy z Łodzi podczas ćwiczeń polowych na terenie w
Łodzi
1932
– 3.07, nr 27, s. 1: uroczystość zakończenia 10-dniowego kursu dla oficerów pożarnictwa
powiatu łódzkiego, mającego w temacie m.in. współdziałanie straży pożarnej
z wojskiem na wypadek wojny. Rzgów, 24.06.1932. Zdjęcie wykonane przed
budynkiem rzgowskiej straży pożarnej.
1934
– 30.09, nr 39, s. 6: obiad w polu grupy rezerwistów z Łodzi podczas letnich ćwiczeń
– Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV (DOK IV)
p or ó w na j : O SO BY – BOLE S ŁAWIC Z Ma r ia n ( p łk . d ypl.; PO M. d - c y) ,J UNG W ład ys ław ( ge n .; d-c a
19 . .. – 1 3 V 1 92 6 ) , L AN GN ER W ła dys ła w ( g en . d-c a .. ... . V II I 1 9 3 4 –
. .. ... . .. .. 19 3 8 ) , M ACK IE WIC Z Miec zys ław (g e n ., d-ca , . ... ... ..– . ... ... .. .. .) ,
M AŁ ACH OWS K I S ta n is ła w ( ge n ., d-c a 13 V 1 9 2 6 – .. ... . V II I 1 9 3 4 ) ,
TH OM M Ė W ikt or (g e n . d- c a ... . 1 9 3 8 – . ... VI II 1 93 9 ).
D ow ó d ztwo Okr ę gu K or p us u Nr IV zo s ta ło u t wor zo n e w k ońcu p a źd zie r n ika 19 2 1 . Ob e jm o wa ło o bs za r pr aw ie w
c a łośc i wo j ew ó d ztwa łó d zkie g o or a z c zę ść woj ewó d ztwa wars za wsk ie go , k ie leck iego i ś ląsk ie go
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] J ARNO W ito ld , Okr ę g K or pus u W ojsk a P o lsk ie g o Nr IV w Ło d zi ( 1 9 18 – 19 3 9. Ł ód ź 2 0 01 .
[ 2] KO ZŁOW S KI W ło d zim ierz, Ge n e r a ło w ie – za stę pcy d ow ó dcó w Okrę gu Korp us u Nr I V – Łó d ż w la ta c h
1 9 1 8 – 19 39 . Szk ic d o p or tr e tu zb io ro we go . [ w: ] „ R oc znik Ł ó d zk i” , 1 9 98 , t. 4 5 , ss . 1 15 – 14 0.
[ 3] „Ż yc ie w o jsk a DOK IV i S am or zą d u łó d zk ie g o .” D oda te k s pec j a ln y „ Po lsk i Z br ojn e j” . W ars za w a VI I 1 9 2 8 .
1925
– nr 29, z 19 VII, s. 1: dowództwo i sztab DOK IV „in corpore”
– nr 30, z 26 VII, s. 4: oficerowie sztabu DOK IV przed „Grand Hotelem” w Łodzi w oczekiwaniu
na defiladę 31 pp Strzelców Kaniowskich z okazji święta pułkowego
– nr 32 [jest mylnie 31] , z 9 VIII [jest mylnie 2.08] , s. 3: dowództwo DOK IV na uroczystości
otwarcia boiska W ojskowego Klubu Sportowego przy ul. ............. (26.07.1925)
1926
– 19.12, nr 51, s. 2: klatki z gołębiami pocztowymi z hodowli DOK IV, wystawione na łódzkiej
Wystawie Ptaków i Zwierząt Domowych w parku helenowskim (złoty medal)
1927
– 27.02, nr 9, s. 1: uczestnicy balu karnawałowego korpusu oficerskiego DOK IV w salach
„Grand Hotelu” w Łodzi (19.02.1927)
s.3: fotoreportaż z balu:
– reprezentanci łódzkiej palestry i przemysłu włókienniczego
– finansiści i przemysłowcy stali
– sądownictwo i wojskowi
– prasa i wojskowi
– 13.03, nr 11, s. 1: przedstawiciele dowództwa DOK IV, z gen. S. Małachowskim na czele, na
zjeździe Związku Strzeleckiego okręgu łódzkiego (6.03.1927)
– 27.03, nr 13, s. 2: dowództwo DOK IV na akademii w Łódzkiej Filharmonii z okazji imienin J.
Piłsudskiego (19.03.1927)
– 8.05, nr 19, s. 7: pożegnanie na dworcu Łódź–Fabryczna z-cy dowódcy DOK IV – gen.
Ignacego Ledóchowskiego opuszczającego Łódź po przeniesieniu w stan
spoczynku
– 22.05, nr 21, s. 3: fotoreportaż z uroczystości nadania nowego sztandaru 28 pułkowi
Strzelców Kaniowskich (15.05.1927)
1928
– 26.02, nr 9, s. 1: grupa uczestników balu karnawałowego oficerów DOK IV w salach „Grand
Hotelu”; w centrum płk .............. (15.02.1928)
s. 3: – grupa przedstawicieli łódzkiego przemysłu
– grupa zaproszonych gości: Oberfeldowie, Idźkowscy, mecenasowa
Stypułkowska, inżynierowa Romanowska
– 30.09, nr 40, s. 3: generalicja DOK IV i członkowie władz państwowym z wojewodą
Jaszczołtem na czele przyjmujący defiladę pododdziałów 10. dywizji
powracających z letnich ćwiczeń 14.09.1928); zdjęcie wykonane
przed pałacem J. Heinzla, ul. Piotrkowska 104)
1929
– 19.05, nr 20, s. 6: fotokopia adresu hołdowniczego DOK IV dla J. Piłsudskiego z okazji
imienin marszałka
– 1.09, nr 35, s. 7: obóz wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego młodzieży
łódzkich szkół średnich zorganizowane w przez DOK IV w Rudzie
Skierniewickiej (4 zdjęcia)
– 10.11, nr 45, s. 3: grupa oficerów łódzkiego garnizonu podczas garnizonowego biegu św.
Huberta (3.11.1929)
1930
– 24.08, nr 35, s. 7: fotoreportaż z inspekcji obozu letniego Przysposobienia Wojskowego DOK
IV przez jego dowództwo, m.in. przez gen. S. Małachowskiego (3 zdjęcia)
– gen. S. Małachowski
– grupa uczestników
– grupa uczestników
– 7.12, nr 50, s. 7: budowa bloku mieszkalnego dla oficerów i podoficerów garnizonu łódzkiego
przy ul. Jerzego ......
1931
– 12.04, nr 15, s. 1: warta honorowa W P przy wielkanocnym grobie Chrystusa w łódzkiej
katedrze
1933
– 23.04, nr 17, s. 3: warta honorowa żołnierzy WP przy wielkanocnym grobie Chrystusa w
łódzkiej katedrze
– 14.05, nr 20, s. 8: poczet sztandarowy garnizonu łódzkiego podczas pochodu z okazji święta
3 maja; Plac Wolności
– 2.07, nr 27, s. 2: grupa oficerów z dowództwa DOK IV przedstawiana prezydentowi R.P. – I.
Mościckiemu przez gen. S. Małachowskiego podczas święta W ychowania
Fizycznego i Przysposobienia W ojskowego w Spale
– 10.12, 50: przysięga podchorążych łódzkiego garnizonu; w kościele garnizonowym p.w. św.
Jerzego
– zdjęcie wykonane podczas przysięgi
– defilada podchorążych na ul. Jerzego przed siedzibą Dowództwa DOK IV
1934
– 8.07, nr 26, s. 3: uroczystość zakończenia kursu nauki w 6-klasowej szkole średniej dla
podoficerów garnizonu łódzkiego, zorganizowanego przez oddz. łódzki
Polskiego Białego Krzyża
– Duszpasterstwa Wojskowe DOK IV
p or ó w na j : O SO BY – ZI EL IŃS KI St ... . .. ... ( S ze f D u s zp a ste rs t wa)
= katolickie
K a to lic kim kośc iołem g arn izo n o wym b ył k ośc iół p .w . św. J er zeg o pr zy u l. ś w. J er ze go ... . Ta k im zo s ta ł p o I
w oj n ie ś w ia to w ej . Pr ze d j ej w yb u c hem b ył p r a w os ła wn ym k ościo łem gar nizo no w ym .
1933
– 10.12, 50: przysięga podchorążych łódzkiego garnizonu
– zdjęcie wykonane podczas przysięgi w kościele św. Jerzego
– defilada podchorążych na ul. Jerzego przed siedzibą Dowództwa DOK IV
= prawosławne
P r a wos ław n ym kośc io łem g ar n izo n o wym b ył k o śc ió ł p .w . . ... .. . ... .. . ... . .. ... p r zy u l. .. .. . ... ... .. . Do I w oj n y
ś w ia to wej k ośc io łem tak im był k ośc ió ł p .w . ... .. . ... . . pr zy u l. ś w. J er ze go . P o je j za koń c ze n iu , od 19 2 .. ..
p r zeks zta łc o n y n a k ośc ió ł ka to lic ki o s t at us ie kośc io ła ga r nizo no w e go .
= greko–katolickie
1930
– 27.01, nr 4: uroczystość „Święta Jordanu” dla żołnierzy łódzkiego garnizonu tego wyznania
na stawie w parku im. księcia J. Poniatowskiego (19.01.1930)
s. 1: duchowni greko–katoliccy na lodzie zamarzniętego stawu
s. 3: – przemarsz żołnierzy tego wyznania z chorągwiami kościelnymi ulicami
Łodzi na miejsce uroczystości
– grupa duchownych greko–katoliccy biorących udział w uroczystości
– Inspektorat Armii
1931
– 31.05, nr 22, s. 6: wizytacja „W idzewskiej Manufaktury” przez grupę wyższych oficerów
Inspektoratu Armii; towarzyszy im dyrektor i właściciel fabryki – Maks Kon
– jednostki
= Łódzki Baon Strzelców
p or ó w na j : – OSOB Y – J AS I Ń SK I . ... ... ... , O L ES IŃ SK I .. . ... ... .. ( ks . k a pe la n)
– WOJ S KO – j ed nos tk i – 2 8 p u łk p iecho ty
Z p o d pis u po d zd j ęc iem : „( . .. ) Ł ód zki B a on St r ze lc ó w, z k t ór eg o p o ws ta ł 2 8 p u łk p iec ho ty S tr ze lcó w
K a nio wsk ic h ( ...)
1935
– 23.06, nr 25, s. 3: grupa peowiaków–łodzian na przyspieszonym kursie podoficerskim w baonie
(listopad 1918 r.)
= 10. dywizja piechoty (Łódź)
[ r o zwa żyć m ożliw o ść wpr ow a dze n ia po d zia łu IV s to p n ia dla j e d n os tek wcho d zą c ych w skła d te j d ywi zj i ]
p or ó w na j : O SO BY – DIN D OR F– ANK OWI CZ Fra nc is ze k ( d-ca , X 1 9 37 – 193 9) , F RANK Osw a ld
( p łk , z- ca d-c y d yw .) . KU Ź NIC K I .. ... ... ... . ( por .) ,
M ŁODZI AN OWS K I . .. . ... .. (r tm .) , WIL C ZYŃ SK I– OL SZY N A J ó ze f ( g e n. , d -ca
d yw izj i) , P ER ES WI ET – SO ŁTAN Ka zim ier z ( p łk , d-c a 3 0 p p) , R AKO WSK I
.. ... .. .
( p or ., s zef s a n itar n y 30 pp) , S Z OR ... ... ... . ( ... ... ) ,
D ow ó d ztwo m ieśc iło s ię pr zy u l. . . .. ... . ... .. .
D ow ó dc y d ywi zj i: J ó ze f W ilczyń s k i– Ols zyn a ( 1 9 27– 1 9 33) , Z ie n tarsk i–Liziń s k i J an ( z-c a d-c y. d yw.; 1 9 3 4– 1 9 3 9–
d -ca p iech o ty dyw izyj ne j )
W skła d d ywizj i wc h o d ziły j e d n os tk i: ... ... ... 3 0 , 3 1 , .. . ... . .. .
1926
– 18.04, nr 16: „five o’clock” korpusu oficerskiego dywizji w salach „Grand Hotelu”
– widok ogólny sali spotkania
– jak wyżej, inne ujęcie
– 2.05, nr 18, s. 2: turniej szermierczy o mistrzostwo dywizji
– grupa sędziów, oficerów dywizji i zawodników
– zwycięzcy turnieju por. ....... Kuźnicki i sierż. ....... Szor w trakcie walki
1928
– 30.09, nr 40, s. 3: powitanie pododdziałów 10. dywizji powracających z letnich ćwiczeń
(14.09.1928) podczas defilady na ul. Piotrkowskiej (zdjęcie wykonane
przed pałacem J. Heinzla)
– generalicja DOK IV, członkowie władz państwowym z wojewodą
Jaszczołtem na czele przyjmujący defiladę
– gen. Józef Wilczyński–Olszyna na czele defilujących pododdziałów
[sprawdzić ! ]
1929
– 19.07, nr 29, s. 2: uroczystość zakończenie kursu dla analfabetów, żołnierzy służby
zasadniczej 31 pp; świadectwa wręczył d-ca 10 dyw. piechoty, gen.
Józef Olszyna–Wilczyński
– 29.09, nr 39, s. 3: pododdziały dywizji powracające z letnich ćwiczeń podczas przemarszu
ulicami Łodzi
– jeden z pododdziałów piechoty
– grupa oficerów na koniach
– 6.10, nr 40, s. 3: seria zdjęć z letnich ćwiczeń 10. dywizji
– gen. Wilczyński–Olszyna (d-ca dyw.) i płk O. Frank (z-ca dow. dyw.) na
poligonie
– patrol sanitarny pod dowództwem por. ....... Rakowskiego, naczelnego
lekarza 30 pp
– płk Kazimierz Pereswiet–Sołtan, d-ca 30 pp
– odpoczywający po kolejnych ćwiczenia oficerowie [prawdopodobnie z 30
pp – WŹ]
– dowódca jednego z batalionów [prawdopodobnie z 30 pp – WŹ na
stanowisku dowodzenia
– grupa oficerów rezerwy 30 pp
1933
– 2.07, nr 27, s. 2: pododdział kawalerii Przysposobienia Wojskowego pod dowództwem rtm.
...... Młodzianowskiego wchodzący w skład 10 dywizji podczas defilady na
święcie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia W ojskowego w Spale
(25.06.1933)
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx jednostki
umieszczone poniżej wprowadzić ewentualnie jako podział 4 stopnia do hasła 10
dywizja, o ile wchodziły w jej skład
= 1. pułk radiotechniczny (...........)
S ta c jo n o wa ł w Ł od zi, Z g ie r zu .
[W g pr o f. Ko zło w s k ie go tak ie j j ed n os tk i a ni w Ł o d zi , an i w Z gier zu n ie b yło ! ! ! ]
1931
– 9.08, nr 32, s. 6: fotoreportaż ze święta sportowego w pułku (5 zdjęć)
= 1. pułk artylerii ciężkiej (Modlin)
= 4. Grupa Artylerii (Łódź)
p or ó w na j : O SO BY – M IL L ER S ta n is ław ( g e n ., d-c a ; 1 9G – X 1 9 35)
W jej skła d wch o d ził y: 8 p u łk ar tyler ii le kk ie j , 1 p u łk ar tyler ii c ię żk ie j i 26 pu łk a r tyle r ii le kk ie j .
D ow o d ził n ią , w la ta c h 1 9 ... – 3 1 X 1 9 3 5, g e n . S ta n is ław M il le r .
1933
– nr 27, z 2 VII, s. 4: fotoreportaż z zawodów hippicznych 4 Grupy Artylerii (4 zdjęcia) na
stadionie Wojskowego Klubu Sportowego w Łodzi
= 4. Dyon Samochodowy (Łódź)
p or ó w na j : O SO BY – DU BR AWS K I . ... .. ( k p t, d- c a k p s zkoln e j D yo nu) , R ZE S ZO WS KI Ale k san d er
( p p łk , d- c a Dyo n u)
A d r es : u l. P om orsk a .. ... ..
P o ws ta ł w lis t opa d zie 1 9 1 8 r . na ba zie spr zęt u po zo s taw io n e g o lu b ode bra n e go Niem c om po dc za s ak cj i
ich r o zb r aj a n ia . ó wc zesn a n azw a j e d nos tki ( do 1 9 .....) „ Au to n ac ze ln ic w to Gen er a ln eg o Okr ęg u Ł ó d zkie go” .
D ow ó dc y: 1) p łk Ryc h ter ( zm . ok . 1 919 r .) , 2) por . A leks a nd er Szt e nc e l ( 19 1 9 – IX 1 92 0) , He nr yk B uc zyńs k i ( IX
1 9 2 0 – X II 19 2 4) , p płk A le ksa n der Rze s zo wsk i ( X II 1 924 – ... ... . .. ) [ 1] .
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8,
s. 10
1925
– 19.07, 29, s. 3: kolumna samochodów ciężarowych Dyonu
s. 7: drużyna piłki nożnej Dyonu
s. 10: – warsztaty Dyonu
– warsztat i garaż kolumny szkolnej
– 30.08, nr 35, s. 3: samochody Dyonu przed koszarami przy ul. Pomorskiej odwożące dzieci
na stację kolejową
1928
– 5.08, nr 32, s. 3: – komisja egzaminacyjna dla kierowców w sali szkolnej Dyonu w składzie:
kpt Dubrawski, ppłk Rzeszowski, przedstawiciel Urzędu Wojewódzkiego –
Grzesiowski
– kolumna szkolna 4 Dyonu przed wymarszem
– kolumna szkolna 4 Dyonu w szyku jazdy transportowej
s. 7: turniej piłkarski żołnierzy 4 Dyonu w parku 3 Maja z okazji święta Dyonu
= 4. pułk artylerii ciężkiej (Łódź)
p or ó w na j : O SO BY – BOGU SŁ AWSK I L e o n ( p łk) , K UC H AR SK I Pio tr ( por .) , M ARK S Miec zys ław
pp o r .) , SZ ANI AW S KI S t e fa n ( p łk d-ca P ułk u) , T YM IŃS KI W ła d ys ła w ( por) ,
UZ N AŃ SK I I g na c y ( por .) , WER Y ŃS KI .. ... .. ( p łk , d-ca p u łk u) ,
Z AJ ĄC Z KO WSK I L ucj an ( por .)
D o wó d ztw o P u łku m ieśc iło s ię pr zy o b ec ne j u l. 6 Sie r p n ia ... ... ( pr zed w oj n ą nr 8 4 /8 6 . Sam P u łk
s tacj on ow ał pr zy t ej sam ej ulic y n ie c o d a le j w k ierun ku o b ec n ej Al. W łókn iar zy ( o b e cnie G ar n izo n o wy
O śr o dek Mo bili za cyj n y) .
S fo rm owa n y w pa źd zie r n ik u 19 2 1 r . n a p ods ta w ie r ozk a zu Min is tr a Spra w W ojsk owyc h z dn . 2 2. 0 8. 1 92 1
r oku . W sk ła d P u łk u w es zły m .in . 7 i 1 0 d ywi zj o n y a r tyle r ii c ię żk ie j .
Ś wię to p u łk o we pr zypa d a ło n a d zień 15 m a ja .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8,
ss. 8–10 [jedyny egz emplarz w BUŁ, sygn. 419757].
[ 2] KU P RIA N IS Ar tur , 4 . gr up a ar t yle r ii Ł ó d ź, 1 9 2 6 – 1 9 3 9. Ł ó d ź 2 00 8 .
1929
– nr 23, z 9 VI, s. 7: nowa odznaka pułkowa, według projektu por. Stanisława Kochanowskiego
1933
– nr 27, z 2 VII, s. 4: por. Władysław Tymiński, zdobywca I nagrody ufundowanej przez korpus
oficerski 26 pułku artylerii lekkiej na zawodach jeździeckich 4. Grupy
Artylerii.
1935
– nr 7, z 17 II, s. 3: uroczystość zakończenia kolejnego kursu w szkole podoficerskiej 4 pac;
absolwenci, kadra pułku
– nr 14, z 7 IV, s. 2: scena z dramatu „Więzień z Magdeburga” .... kogo ? ......... przygotowanego
przez żołnierzy Pułku i pokazanego podczas akademii z okazji imienin
marsz. J. Piłsudskiego (19.03.1935)
– nr 17, z 28 IV, s. 2: uroczystość poświęcenia pokarmów żołnierskich z okazji świąt
wielkanocnych; zdjęcie wykonane w świetlicy żołnierskiej; w podpisie
mylny podpis: „10 pac..”]
= 4. sk szw. tab (!?)
– [ 4. s zk o ln y s zw ad r on ta b or ów ? ]
– 4 . s zwa dr o n ta bor ó w – te n s am ? ??
p or ó w na j : O SO BY – NOWOT NY A lb in ( d-c a)
= 4. szwadron taborów (Łódź)
– p or ó w na j : 4 .sk . s zw. ta b – te n s am ? ?? ?
1927
– nr 16, z 16 IV, s. 3: bankiet pożegnalny dla oficerów szwadronu odchodzących do innych
jednostek (26.03.1927)
= 7. pułk artylerii lekkiej (Częstochowa)
p or ó w na j OSO BY – K OWAL EWS K I A le ks a n der ( d-c a pu łk u) , R AP CI UC H G GG . ( d- ca p ułk u)
J ed n ostk a wc ho d zą c a w skła d DO K IV . S ta c j on o wała w Czę s to ch o wie .
P o ws ta ła na b a zie lu dzi i s p r zę tu b yłej arm ii a us tr iack ie j s t acj o nuj ąc ych w ok o lic ac h Ołom u ńc a . S form o w a ny w
lis to p a d zie 1 9 18 r . w W ars za wie pr zez płk Dzie r (s ?) ławsk ie g o . W m a ju 1 9 19 r . do w ód zt wo p u łku i pu łk zost a ły
p r ze n ies io n e d o C zę stoc how y [ 1] .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8.
= 8. pułk artylerii lekkiej (Płock)
p or ó w na j : O SO BY – CZ ERWI ŃS KI W ac ła w ( pp or)
J ed n ostk a wc ho d ziła w s k ład D OK IV . St ac j ono w a ła w Pło ck u .
1933
– nr 27, z 2 VII, s. 4: ppor Wacław Czerwiński na zawodach jeździeckich 4 Grupy Artylerii na
których zdobył IV nagrodę indywidualną
= 10. pułk artylerii lekkiej (Łódź)
p or ó w na j : O SO BY – BAR AN O WSK I W ik tor (k p t) , Ł AK IŃ SK I G G ( p łk, d-c a p u łk u ; 193 6) , N OWAK
Ro m an A d am ( por .) , ORLOT –L E RO CH Rud o lf (kp t , m jr) , S KRUT KOWS KI
J an (p łk , d- c a; 1 92 0– 192 1) ; WAS Z KIE WI CZ .. ... .. . .. ( por .) , Z DZ IE C HOWSK I
Mic h a ł ( p łk , d-c a)
S fo rm owa n y w 1 919 r . w Ł od zi z c zę ś c i o fic er ów i żo łn ier zy I d yo n u 4 d yw izj i ge n . Że lig ow sk ie go .
W a lc zył w wo j n ie p o lsko –r ad zie c k ie j . S tac jo n o wa ł w Ł od zi, w k os za r ach pr zy u l. .. .. . ... ... .
Ś wię to p u łk o we : .. .. .m a j a.
1927
– nr 11, z 13 III, s. 3: oddział pułkowej straży pożarnej „in corpore” wraz ze swoim dowódcą –
por. .............. Waszkiewiczem; zdjęcie wykonane na terenie koszar
– nr 43, z 23 X, s. 6: puchar przechodni ufundowany przez oficerów rezerwy Pułku (w
październiku 1927 r.) dla oficera 10 pal, zwycięzcy w zawodach
jeździeckich rozgrywanych podczas święta pułkowego. Na zdjęciu puchar
wraz z dyplomem intencyjnym
1928
– nr 20, z 13 V, s. 8: puchar przechodni dla zwycięzcy w pułkowych zawodach jeździeckich
zdobyty po raz pierwszy przez kpt Wiktora Baranowskiego (6.05.1928)
– nr 21, z 20 V, s. 7: fotoreportaż ze święta pułkowego
– oficerowie, uczestnicy zawodów jeździeckich
– trybuna sędziowska zawodów jeździeckich
– pokaz wyszkolenia bojowego
– uroczystość święta pułku na pl. Hallera
– nr 29, z 15 VII, s. 3: zawody pływackie oficerów 10 pal na stawach Stefańskiego w Rudzie
Pabianickiej
1929
– nr 5, z 2 II, s. 3: uroczystość przekazania Pułkowi (??) srebrnych trąbek sygnałowych
ufundowanych przez Magistrat m. Łodzi (styczeń 1929)
1930
– nr 6, z 9 II, s. 7: szkolenie artyleryjskie uczniów łódzkich szkół średnich w ramach
Przysposobienia Wojskowego, w koszarach 10 pal
– grupa uczniów przy koniach
– przy działach jednej z baterii z kompanii dowodzonej przez mjr Rudolfa
Orlota–Lerocha
1935
– nr 46, z 17 XI, s. 4: świetlica żołnierska w 10 pal pod opieką Polskiego Białego Krzyża
= 18 pułk piechoty (Skierniewice)
p or ó w na j : O SO BY – AL F –TARC ZY Ń SK I Ta d e usz (d-c a)
W II po ł. la t 2 0 - tyc h X X w . j e dn os tk ą d ow od ził p p łk Ta de us z A lf– T arc zyń s k i.
1925
– 4.10, nr 40, s. 6: nauka pływania plutonu pionierów [zwiadowców ?] 18 pp.
= 22. pułk piechoty (Łódź)
1932
– 3.01, nr 1, s. 6: pułkowa drużyna piłki nożnej „in corpore”, która weszła do ligi piłkarskich
rozgrywek w Polsce
– 22.05, nr 21, s. 6: jak wyżej; inne ujęcie [sprawdzić czy jest to to samo zdjęcie ?]
= 26. pułk artylerii lekkiej (Skierniewice)
1933
2.07, nr 27, s. 4: por. Władysław Tymiński (1 pac), zdobywca I nagrody ufundowanej przez
korpus oficerski 26 pułku artylerii lekkiej na zawodach jeździeckich 4. Grupy
Artylerii.
= 27. pułk piechoty (Częstochowa)
por ó w naj : OSOB Y – RE S POND EK W ac ła w (k p t)
S fo rm o wa n y 1 1. 1 1. 1 91 8 r . na b a zie po d o d dzia łó w Po ls k ie j Or ga n iza c j i W ojsk o w ej ( POW ) d ziała j ą c ych n a ter e n ie
p o wia tó w c zę s t oc h owsk iego i w ie luń s k ieg o . Pier ws zym d o wó dc ą p u łku zo s ta ł m ia n owa n y p łk B oks zc za n in . Br a ł
u d zia ł w wo j n ie p ols ko –s o w ie ck iej 1 9 19– 1 9 20. W kw ie t niu 1 9 2 0 r . os ia da w g ar n izon ie w Czę s to c ho wie [1] .
B IB L IOG RA F IA :
[ 1] „Ż yc ie w ojsk a DO K IV i sam or zą d u Ł ódzk ie go” , W -wa 1 9 2 8 , ss . 17– 1 8
– 28. pułk piechoty Strzelców Kaniowskich („Dzieci Łodzi”)
p or ó wna j : – O SO BY – B RAT RO Ja n ( d-ca p u łku , 1 9. ..– 19 .. .) , CI EŚ L AK S te fa n ( d - ca pu łk u, 1 9 ... .–
1 9 ... .) , DU DZ IŃ S KI Fr anc is zek ( d-ca p u łk u , 19 . ..– 1 9 ...) , GR ZYM AŁ A–
P ĘC ZK OW SK I B e n e dyk t ( p po r .) , H AB IN I AK A le k s an d er (k p t) , J ASIŃ S KI
.. ... .. . ... , ( p łk) , K AC M ik o ła j ( por ., d-c a 3 k p kar ab inó w m as zyn .) ,
K AL IN OWS KI .. ... ... . ( k p t) , K OS S OWS KI Er win ( p p łk , d-c a pu łk u , 19. ..–
1 9 ... .) , KR AS K A . .. . ... . .. ( k pr) , ŁUK OS K I Mie c zys ła w ( z-c a d-c y) ,
M ACI EJ E WS KI Bo h d a n (k p t) , M YT KI EWI CZ . ... ... .. ( p or .) , OL E SI ŃS KI .. ... ..
(ks . k ap e lan) , OZ I EWI CZ S ta n is ław ( d- ca p ułku , 1 9 .. .– 19. ..) ,
P OGO NO WS KI St e fa n ( d-ca I b a t.) , S KWAR CZ YŃ S KI St a nis ła w ( d-ca b a t.) ,
S OB IES Z CZ AK ... .. . .. ( d -ca p u łk u , V II I 1 9 2 0 –1 9 2 .. .) , STARO ST A Z d zis ła w
(s zer e g .) , UM IAST OW SK I Rom an ( z- c a d- c y p u łk u) , WAD Z YŃ SK I An to n i
J er zy ( kp t) , Z ABŁ OC KI .. ... . . ( d-c a ba t.)
– T AB L ICE – pa m ią tk o we – Szt a nd ar u 2 8 p p
– WO JS KO – j e dnos tki – Ł ó d zk i Ba o n S tr ze lc ó w
– 1 2 8 Mie j sk i Pu łk Pr zys p oso b ie n ia W o j skow e g o
– O b wó d Pr zys p oso b ien ia W ojsk owe g o i W yc h owa n ia
F izyc zn e g o 2 8 p ułk u p iech o ty
– K a s yn a
P o ws ta ł z p o łą c ze n ia 1 3 p u łk u s tr ze le ck ie g o z 4 dyw izj i g e n . Luc j an a Ż e lig o wsk ie g o i 2 8 p u łk u p iec h o ty
3 .0 6 .1 9 1 9 r . we ws i Pa łah icze n a W o łyn iu . 1 3 p ułk s form o wan o 1 .1 2 .19 1 8 r . w Odess ie a 2 8 w Ł od zi w
lis to p a d zie 1 9 1 8 r . z o c ho t nik ó w zg ła sza j ących s ię d o rozb r o j en ia Niem c ów . Ob a p u łk i br a ły ud ział w w oj n ie
p o lsk o–r a d zie ck ie j 191 9 –1 920 .
2 8 p u łk p iecho ty n os ił of ic j aln ie m ia n o pułku „ S tr ze lcó w K a nio wsk ich” , n ie o ficj a lnie n a zywa n o g o p ułk iem
„ D zie c i Ł od zi” . O d 1 92 ... r . w sk ła d zie 1 0 d yw izj i p ie c h oty. W d n iu 1 5 .05 .1 9 2 7 r . n a gm ach u Ma g is t ra tu pr zy
P la c u W o ln ośc i 1 4 zo st a ła od s ło n ię ta ta b lica pam ią tk owa u roczys t ośc i w ręc zen ia p ułk o wi s zta n d ar u .
W Ło d zi k osza r y p ułk u p o łożo ne był y p r zy u l. g e n . L . Ż elig o w sk ie go ora z p r zy u l. L e s zno 9.
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8.
[ 2] ZA B OROW S K I W ac ław , Zar ys his tor ii p u łk ó w p o lsk ich , 1 9 18 – 19 2 0. 2 8 pu łk „ Str ze lc ó w Ka n io wsk ic h” .
W ars za w a 1 92 8 .
[ 3] J ARNO W ito ld , St r ze lc y K a n io wsc y w la ta c h 19 19 –19 3 9. Ł ó d ź .. ... .. .
1925
– 19.07, nr 29, s. 4: – budynek koszar pułkowych (koszary im. J. Piłsudskiego) na rogu ulic
Śródmiejskiej i Żeligowskiego)
– msza polowa pułku na poligonie w Raduczu
– sztandar 28 pp (avers)
s. 7: – Sekcja lekkoatletyczna pułkowego klubu sportowego „in corpore” (zdjęcie
z 1922 r.)
– mistrzowska [w ramach pułku, Łodzi ? ] (na 1921 r.) drużyna piłki nożnej
pułkowego klubu sportowego
1926
– 23.05, nr 21, s. 3: demonstracja poparcia dla J. Piłsudskiego członków Związku
Strzeleckiego, POW i Związku Legionistów pod koszarami 28 pp
– 14.11, nr 46, s. 7: – wejście główne do koszar przy ul. L. Żeligowskiego
– avers starego sztandaru Pułku
– 28.11, nr 48, s. 1: uroczystość nadania władzom Łodzi odznaki pułkowej właśnie
ustanowionej; zdjęcie wykonane w sali posiedzeń Rady
Miejskiej przy ul. Pomorskiej (14.11.1926)
1927
– 22.05, nr 21, s. 1 uroczystość nadania nowego sztandaru Pułkowi z udziałem Prezydenta RP
– Ignacego Mościckiego (Plac Dąbrowskiego, 15.05.1927)
s. 2: Prezydent na raucie w salach łódzkiej Filharmonii z okazji wręczenia
sztandaru pułkowi
s. 3: fotoreportaż z uroczystości nadania Pułkowi nowego sztandaru
– brama honorowa i kompania honorowa wystawiona przez Pułk na granicy
miasta w oczekiwaniu na przyjazd Prezydenta
– ołtarz mszy polowej na Placu Dąbrowskiego
– moment „wbijania gwoździ” w drzewce sztandaru; widoczna jedna ze
stron sztandaru
– Prezydent na obiedzie żołnierskim w restauracji „Tivoli”
– grupa generalicji polskiej zaproszonej na uroczystość w czasie mszy na Pl.
Dąbrowskiego
1928
– 18.11, nr 47, s. 3: pododdziały 28 i 31 pułków piechoty na uroczystej mszy w czasie święta
11 Listopada przed łódzką katedrą
1929
– 14.04, nr 15, s. 6: pododdział kpt Antoniego Jerzego W adzyńskiego podczas wiosennej akcji
ochrony mostów w Sieradzu
– 17.11, 47, s. 7: Zdzisław Starosta, żołnierz 28 pp, zdobywca I nagrody w biegu przełajowym
na 4,5 km, zorganizowanym przez Łódzki Klub Sportowy na zakończenie
sezonu lekkoatletycznego w Łodzi 1928/1929
1931
– 22.02, nr 8, s. 4: bal reprezentacyjny oficerów 28 pp w salach ...................
– 22.03, nr 12, s. 2: grupa szeregowców po zakończeniu przeszkolenia w 3 kp karabinów
maszynowych Pułku, odchodzących do Korpusu Obrony Pogranicza wraz z
kadrą kursu: m.in. d-cą ..... batalionu – mjr ...... Zabłockim i d-cą 3
kompanii – por. Mikołajem Kacem
– 29.03, nr 13, s. 3: drużyny 28 pułku biorące udział w dorocznym łódzkim „Marszu Strzeleckim”
– jedna z drużyn wymaszerowuje na trasę (zwyciężyła)
– pododdziały kolarskie Pułku zabezpieczające trasę „Marszu”
1933
– 15.01, nr 3, s. 3: uczestnicy uroczystości otwarcia garnizonowego Kasyna Podoficerskiego w
koszarach Pułku przy ul. Leszno 9
– 15.04, nr 16, s. 2: grupa oficerów Pułku na uroczystości pożegnania kpt Aleks. Habiniaka,
komendanta obwodowego Przysposobienia Wojskowego i W ychowania
Fizycznego 28 pp, odchodzącego do Warszawy; zdjęcie wykonane w
salach garnizonowego Klubu Oficerskiego
– 2.07, nr 27, s. 5: uroczystość zakończenia „przymusowego kursu nauczania” zorganizowanego
dla żołnierzy służby zasadniczej przez dowództwo Pułku
przy pomocy oddziału łódzkiego Polskiego Białego Krzyża; na zdjęciu d-ca
Pułku – ................ i nauczycielki PBK na tym kursie
1934
– 2.12, nr 48, s. 4: inż. Jan Kunstman, dyrektor Państwowej Szkoły Przemysłowo–Technicznej w
Łodzi, odznaczony Oficerskim Krzyżem Pułkowym 28 pułku Strzelców
Kaniowskich; zdjęcie portretowe
1935
– nr 3, z 20 I, s. 4: zdjęcia kaprala ......... Kraski
– grupa członkiń Polskiego Białego Krzyża, organizatorek „choinki” dla żołnierzy
28 pułku; zdjęcie wykonane w świetlicy żołnierskiej
– „opłatek” dla oficerów, podoficerów i szeregowych 28 pułku; uroczystość
prowadzi ks. ...........
– nr 25, z 23 VI, s. 3: grupa peowiaków–łodzian na przyspieszonym kursie podoficerskim Łódzkiego
Baonu Strzelców z którego powstał 28 Pułk (listopad 1918 r.)
– nr 46, z 17 XI, s. 4: biblioteka i czytelnia żołnierska w 28 pp pod opieką Polskiego Białego Krzyża
== Obw ód Prz ysposobienia Wojskow ego i W ychow ania Fiz yczne go 28 pułku piechot y
St rzelców Kaniow skich
p or ó w na j : – OSOB Y – HABI NI AK A le k s a nd er (k p t; k om end a n t) , S TAWI CK I . ... ... .. ( kpt ;
k om e nd an t)
– PO CZ T A – Po c zto w e P rzys p oso b ie n ie W ojsk o we
– WOJ S KO – j ed nos tk i – 1 2 8 Mie j sk i Pu łk Pr zys p os ob ie n ia W oj sk owe g o
= 29. pułk piechoty (Kalisz)
– łó dzk i ? ; w s k ład zie 1 0 d ywizj i ? – t ylk o d o 1 92 1 r . ( wg in f. pr of . K o zło w s kie go)
– s t acj o now a ł w K a liszu
1928
– 25.11, nr 48, s. 3: apel poległych żołnierzy Pułku; moment odczytywania nazwisk
s. 7: odczyt płk Juliusza Ulrycha (Szef W ydz. Przysposobienia W ojskowego i
W ychowania Fizycznego DOK IV podczas akademii w Pułku z okazji 10lecia odzyskania przez Polskę niepodległości
= 30. pułk piechoty Strzelców Kaniowskich (Warszawa)
porównaj: OSOBY – PERESWIET–SOŁTAN Kazimierz (płk, d-ca pułku), RAKOWSKI ....... (por.,
szef sanitarny pułku)
W cho d ził w s kła d 1 0 . d yw izj i p ie c h o ty. St a cj o n ow a ł w W ar s za w ie
S fo rm o wa ny w Ło w ic zu j ako 30 pu łk p iec h o ty Z iem i Ł o wick ie j 1 1 .1 1 .19 18 r oku. P O p o łąc ze n iu 4 dyw izj i p i e ch o ty
z 1 0 d yw izj ą zm ia n ie ule gła n a zwa p u łk u na 30 pp Str ze lc ó w Kan io wsk ic h . Od 1 6 .0 6 .1 9 19 br ał u d zia ł w wa lkac h z
U kra iń cam i n a ter en ie Ma ło p olsk i W schod n ie j . P O bitw ie p o d R a dzym in em i S o k olem sk o ńc zył s w ó j s zla k b oj owy.
2 .0 2 .1 9 2 1 r . w Ko br yn iu ot r zym a ł s zta n dar od m ies zk a ńcó w W ar s zaw y. W d n iu 1 1 .0 7.1 9 2 4 r . pr ze nie s io n y d o
W ars za w y i pom ie s zc zon y w k os za rac h w g ward ii z cza só w K sięs tw a W ars za wsk ie g o w C yta d eli [ 1] .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8.
1929
– 6.10, nr 40, s. 3: seria zdjęć z letnich ćwiczeń 10. dywizji na poligonie w .....................
– patrol sanitarny pod dowództwem por. ....... Rakowskiego, naczelnego
lekarza 30 pp
– płk Kazimierz Pereswiet–Sołtan, d-ca 30 pp
– odpoczywający po kolejnych ćwiczenia oficerowie [prawdopodobnie z 30
pp – WŹ]
– dowódca jednego z batalionów [prawdopodobnie z 30 pp – WŹ na
stanowisku dowodzenia
– grupa oficerów rezerwy 30 pp
– 31. pułk piechoty Strzelców Kaniowskich (Łódź – Sieradz)
p or ó w na j : O SO BY – AD AM CZ YK Fra nc is zek (k a p e lm is tr z o rk ies tr y 3 1 p p) , D U DZ IŃSK I
Fr a nc is ze k ( p łk . d ypl.; d - c a p u łk u , 193 G – 19 3G ) , G OŚCI EW ICZ B o les ław
(k p t; 3 1 pp) , Ł U KO SK I Mie c zys ła w ( p p łk , z-c a d-c y) , OLC ZY K G .. ( p or .) ,
S AS S Bo les ła w ( por .) ,S ZOT . ... .. . ( p p łk , d-ca 3 1 p p) , WAL T ER J a n
(k ap elm is tr z o r kies tr y p u łkow e j) , R UD NICK I Z ygm u n t ( st, sie r ż.) ,
ST ACH ÓR SK I ... . .. ... .. ( a dj uta n t) , V OGE L A lf re d ( p łk , d-c a pu łk u) ,W AL T ER
J an (ka p elm istr z o rk ies tr y p u łk o w ej)
A d r es (kos za r y) : ul. Le g ion ów .. [ 6]
D o k ła dna da t a po ws tan ia Pu łk u j es t n ie zn a na , p ows ta ł w S ok o ło wie , w lip c u 191 9 r. z p o łą c ze n ia d wóc h
j ed nos tek : 1 5 pułk u str ze lc ó w 4 d yw izj i g en . L . Że l ig o wsk ie go i 3 1 włoc ła wsk iego p u łk u p iec ho ty. P ie r w s zym
d o wó dc ą P ułk u zo s ta ł m iano wa n y p p łk W oj c iec h Grom cz yń sk i. W zią ł u d ział w o b r onie Miń sk a i W ars za w y w 19 2 0
r oku . W po łow ie 19 2 1 r . przyb yw a do Ł o d zi. W tym c za s ie do w ó dc a P u łk u b ył k p t Mik o łaj B ołtuć . W dn iu 27 I I
1 9 2 7 r . ot r zym uj e n a ur oczys t ośc i w Z gier zu no w y s zt a nd a r z r ą k ge n . L . Ż e ligo wsk ie g o , o fia ro w a ny p r ze z
m ies zka ńc ó w p ow ia t u łó d zk ie g o [ 2] . J e g o d wa b a ta lio n y s tac jo n o wa ły w S ie r a d zu [1] .
W dn iu 6 V I 1 9 3 2 r . w k os za rac h p ułko wyc h ur uc hom ion o r ad io w y r ad io w ęze ł o za s ię g u d o 1 20 m ., k tór y
s łu żył z j e d n ej s tro n y c e lom szko len ia ra d io te le gr a fis tó w , z d r u g ie j s yg n a ł b ył pr zes yła n y d o r a d io o d b iorn ika w
ś w ie tlic y żo łn ie rsk ie j [ 5] .
O d 193 1 r . pr ze n ie s io n y d o S ie r a d za , a le t ylk o d owó d ztw o i 6 ba ta lio n , p o zo s ta łe od d o d dzia ły p o zo s ta ły
w Ł o dzi.
Ś wię to p u łk o w e: 14 lip c a .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8,
s s . 23 – 25 .
[ 2] Jed n od n ió wk a z o k azj i wr ęc ze n ia ch or ąg wi 3 1 p u łkowi S tr ze lc ów K a n io wsk ic h prze z o byw a te li p o wia tu
łó d zk ie g o w d niu 2 7 lut e go 1 9 2 7 rok u w Z g ier zu , wyd a n a pr ze z o fice r ów i p o do f ic eró w 3 1 p ułk u S tr ze lc ó w
Ka n iow s k ic h . Do druk u pr zyg o to w ał L IB E RT F e liks. Łó d ź 1 9 27 , ss . 7 1 [ BU Ł , s yg n ,. 2 5 48 8 9 ]
[ 3] J ARNO W ito ld , St r ze lc y K a n io wsc y w la ta c h 19 19 –19 3 9. Ł ó d ź .. ... .. .
[ 4] J ARNO W ito ld , Okr ę g K or pus u W ojsk a P o lsk ie g o Nr IV Ł ód ź, 1 91 8 – 1 9 39 . Ł ódź 2 00 1
[ 5] „ Kur ier Ł ó d zk i” , 7 V I 19 32 , nr 19 32 , s . 7 („R o zgło ś nia r ad io w a 3 1 Str ze lc ó w Ka n iow sk ic h . Pr ze b ieg
u r oc zys to śc i o t warc ia i u r uch om ienia s tacj i”)
[ 6] GR ON CZ EW SKA A n na, P o żeg n a n ie z ko s za ram i. [ w:] „ K ocham Ł ó dź, 2 V II 2 01 0 , n r 8 4 , s. 4 ( d o da tek d o
„ Po lska . Dzie n nik Ł ó d zki”) ; „ Z a k ilk a m ies ięcy n ie bę d zie j u ż ś la d u p o s taryc h
ko s za r ac h w ojsk owyc h u zb ieg u u lic S . Po g o n ow sk ie g o i L eg io nów . W s zy scy
pr zy zn a ją , ze s tu let n i b u dy n ek nie m ia ł w ar tośc i arc h itek t on ic zne j , a le tr o ch ę ża l
tr a d yc ji 3 1 Pu łk u Str ze lc ów k aniowsk ic h , k tóry st ac jo n ow a ł tu pr ze d w oj n ą .”.
1925
– nr 29, z 19 VII, s. 2: portret gen. Lucjana Żeligowskiego, który gościł w na święcie pułku
(15.07.1925)
s. 3: – pożegnanie rezerwistów 31 pp na dziedzińcu koszar
s. 4: – kompania rekrucka przed koszarami
– minister spraw wojskowych – gen. W. Sikorski salutuje sztandar Pułku
– nr 30, z 26 VII, s. 4: – przedstawiciele władz Łodzi i dowództwa DOK IV przed „Grand Hotelem”
w Łodzi w oczekiwaniu na defiladę 31 pp Strzelców Kaniowskich z okazji
święta pułkowego (14 lipca)
– pododdziały 31 pp przygotowane do defilady,; zdjęcie wykonane na ul.
Piotrkowskiej, przed katedrą)
– nr 34, z 23 VIII, s. 4: defilada z okazji święta pułkowego; prowadzi ją ppłk. Alfred Vogel, d-ca
Pułku; zdjęcie wykonane przed „Grand Hotelem”
1927
– nr 10, z 6 III, s. 1: uroczystość wręczenia sztandaru Pułkowi ufundowanego przez
mieszkańców powiatu łódzkiego, Zgierz, pl. ........... (27.02.1927)
s. 2: jak wyżej, moment składania przysięgi na sztandar przez żołnierzy 31 pp
– nr 26, z 26 VI, s. 3: pułkowe zawody sportowe; konkurencja „biegu szturmowy” (14.06.1927)
1928
– nr 20, z 22 IV, s. 1: członkowie komitetu organizacyjnego świąt wielkanocnych dla żołnierzy 31
pp wraz z dowództwem i żołnierzami Pułku; zdjęcie wykonane na tereni
koszar
– nr 20, z 13 V, s. 1: poczet sztandarowy Pułku podczas nabożeństwa przed łódzką katedrą z
okazji święta 3 Maja
– nr 41, z 7 X, s. 3: uroczystość wręczenia sztandaru Pułkowi (Zgierz, 27.02.1927 !)
– nr 47, z 18 XI s. 3: pododdziały 28 i 31 pułków piechoty na uroczystej mszy w czasie święta
11 Listopada przed łódzką katedrą (10.11.1928)
1929
– nr 28, z 14 VII, s. 7: – grupa żołnierzy służby zasadniczej w bibliotece pułkowej
– jak wyżej, w świetlicy
– widok ogólny świetlicy pułkowej
– uroczystość zakończenie kursu dla analfabetów, żołnierzy służby
zasadniczej 31 pp; świadectwa wręczył d-ca 10 dyw. piechoty, gen.
Józef Olszyna–W ilczyński
1931
– nr 7, z 15 II, s. 3: – dancing–bridge oficerów 31 pułku Strzelców Kaniowskich w salach
Garnizonowego Klubu Oficerskiego przy ul. św. Jerzego
– nr 30, z 26 VII, s. 3: gen. S. Małachowski – d-ca DOK IV dokonuje przeglądu pododdziałów
Pułku z okazji święta pułkowego (14.07.1931)
1932
– nr 24, z 12 VI, s. 5: uczestnicy uroczystości uruchomienia pułkowej rozgłośni radiowej
(właściwie był to radiowęzeł radiowy o zasięgu do 120 m. dla celów szkolenia
radiotelegrafistów); 6.06.1932
– nr 41, z 8 X, s. 1: – korpus oficerski Pułku „in corpore” wraz z d-cą Pułku – płk Franciszkiem
Dudzińskim na czele
– korpus podoficerski „in corpore”
– nr 42, z 15 X,: połączona uroczystość poświęcenia sztandarów oddziałów łódzkich Federacji
Polskich Związków Obrońców Ojczyzny i Związku Rezerwistów z udziałem
pododdziałów 31 pp (8.10.1933, pl. gen. J. Hallera)
s. 1: – fragment mszy polowej (kazanie)
– trybuna honorowa podczas defilady
s. 2: – wieczorny apel poległych w przeddzień święta pułkowego 31 pp (?)
(uroczystości ?); 7.10.1933
s. 3: wieczorny apel poległych; przemawia d–ca Pułku – płk F. Dudziński
== orki estra 31 pułku
p or ó w na j : O SO BY – AD AM CZ YK Fra nc is zek (k a p e lm is tr z; d o X II 1 93 1 ) , WALT E R Jan
( k a pe lm is tr z; do V 19 3 8 )
1932
– nr 33, z 14 VIII, s. 2: zespół orkiestry „in corpore” w strojach galowych i z instrumentami
1933
– nr 13, z 26 III, s. 3: orkiestra „in corpore” na pl. Wolności, podczas święta obchodu imienin J.
Piłsudskiego
1935
– nr 10, z 10 III, s. 3: członkowie orkiestry w gronie junaków III baonu 128 Miejskiego Pułku
Przysposobienia Wojskowego na ich wieczornicy w Szkole Powszechnej nr
56, przy ul. Wspólnej 5/7 gdzie grali
= 37. pułk piechoty (Kutno i częściowo Łęczyca)
p or ó w na j : O SO BY – GAJE WS KI Z ... .. ( p or .) , T RO J AN OWS KI J er zy ( pp łk dr , d- ca pułk u
8 .1 0 .1 9 2 6– 3 1 .1 2 .1 92 9), UM I AS T OWS KI R om a n( d-c a pu łk u 3 .09 .1 9 37 –
3 1 .0 8 .1 9 39 )
P ie r w o tna na zw a : 3 7 pu łk p ie ch ot y Z ie m i Łę cz yc k ie j . W t ym c zas ie m iej sc em sta cj o n owa n ia b yło i K u tn o i
Ł ęc zyca . Od 28. 0 4. 1 921 r . t ylk o Ku t no , a le w Ł ęczyc y p o zo st a ł II I b a ta lion , kt ó r y po pr ze w roc ie m aj o wym
zo s ta ł s tam t ą d za br a n y. Od 12 . 04 . 19 3 7 zm ian a n azwy na : 3 7 Łę cz yck i P u łk P ie c hot y i m . k s . Józ efa
P on i at ows ki ego [2] . Św ię t o p u łko w e 9 wr ze ś n ia (n a p am iątk ę wa lk i p od R o ha t ynem w 1 9 20 r .) . Od 1 9 34 r .
zm ia na na 26 m a j a ( na pam ią tk ę wa lk i p od Żuk o wem , s toc zo n ej pr zez p ułk 1 9 20 r .) .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] ST A SI AK K r zys zto f, Z d zie j ów 3 7 Ł ęc zyc k ie go p u łku p ie c ho ty im . ks ięc ia Jó ze fa P o n ia to w sk ie go w
la ta c h 1 91 8– 19 3 9. C zęść I. [w:] „ K u tn o wsk ie Z es zyt y Re g io n a ln e” , tom IV , R . 20 0 0 ,
ss . 2 3 1–2 5 8 .
[ 2] „Dzie n nik R ozk a zó w MS W , nr 4 , z 1 2. 04 . 19 37 r .
[ 3] „Ż yc ie w ojsk a DO K IV i S am or zą du łó d zk ie g o. ” D odat e k s pec j a ln y „ P o lsk i Z br ojn e j” . W ars za wa VI I 1 9 2 8, ss.
30 – 3 1 .
[ 4] KU K UŁ A P .A ., Piec h ur zy k u tn owsk ie g o p ułk u . Ł ó d ź 1 9 7 7. ( b e le tr ys tyk a h is t or yczn a ; b . żo łn ie r z)
[ 5] 3 7 p ułk p ie ch o ty. W -w a 1 99 1 [ w:] W A L CZ AK E u g e niu s z, Z ar ys h is t or ii wo j e nn ej p ułk ó w po lskic h w k am p an ii
w r ze ś n io wej . W - wa 1 99 1 , ss . .. ... ..
[ 6] 3 7 Ł ęc zyc k i Pu łk p iec h o ty im . ks . Jó ze fa P o n ia to wsk ie go . W yd . I I. W -wa 1 9 37
= 74. pułk piechoty (Lubliniec)
1933
– 9.07, nr 28, s. 3: zwycięska drużyna z 74 pp w dorocznym marszu „Szlakiem Legionów w
1914 r.” na trasie Łódź – Piotrków (6.08.1933); zdjęcie wykonane na ulicach
Rudy Pabianickiej
= 82. pułk piechoty (Brześć n. Bugiem)
p or ó w na j : O SO BY – ST ARO ST A Zd zis ła w ( żo łn ie r z s łu żb y za s ad n icze j )
= 128. Miejski Pułk Przysposobienia Wojskowego
por ó w naj : – KOŁA – K o ło Pr zyj a ció ł [ d an e g o ] b ao n u
–
– OS OB Y – Ł UB NI CK I J óze f ( p or .; d -ca p ułk u) , RO SZK OWS KI .. ... ... ( k ap e la n
p ułk u) , U L RY CH Ju liu s z ( p łk, S ze f W yd z. PW iW F D OK IV )
– WOJ S KO – j e dnos tk i – 1 0 d yw izj a p ie ch o ty – 2 8 p u łk p iec h o ty – Ob wó d
P r zys po so b ie n ia W oj sk o wego i W yc h owa n ia F izyc zn e g o 2 8
p u łk u p iec ho ty S tr zelc ó w K a n io wsk ic h
P o ws ta ł .. ... ... .. . P o s ia d a ł w s w oim skła d zie p ię ć b a ta lion ó w. Ka p e la n em pu łk u b ył k s dr .. ... ... . R o szk o wsk i.
1932
– 12.06, nr 24, s. 4: uroczystość zakończenia roku szkolenia w 128 Miejskim Pułku
Przysposobienia Wojskowego w sali Teatru Popularnego w Łodzi (ul.
Ogrodowa 18); widok ogólny sali
1934
– 18.03, nr 11, s. 3: członkowie dowództwa Pułku na uroczystości pożegnania ppor. H.
Pierzchowskiego, d-cy VI [6] baonu 128 Miejskiego Pułku Przysposobienia
Wojskowego w Łodzi odchodzącego na inne stanowisko (11.03.1934); Klub
Garnizonowy w Łodzi, marzec 1934
– 31.03, nr 13, s. 3: korpus oficerski Pułku zebrany w Kasynie Oficerskim na imieninach
dowódcy – por. J. Łubnickiego
== I (1) baon im. A. Mickiewicza
por ó w naj : – KOŁA – K o ło Pr zyj a ció ł I b a o nu im . A . M ic k ie w ic za
1934
– 28.01, nr 4, s. 5: „opłatek” zorganizowany przez Koło Przyjaciół I Baonu w sali gimnastycznej
Szkoły Powszechnej Nr 1 im. A. Mickiewicza (Nowo-Targowa 24) dla
żołnierzy I baonu
== III (3) baon im. gen. ........... Jaxy–Rożena
por ó w naj : – KOŁA – K o ło Pr zyj a ció ł I II b ao n u im . gen . Ja xy– R o żen a
– OS OB Y – AD AM CZ Y KOWA G. ... ... ( c zł. k a dr y b a o nu ) , B RAUN J a n (c zł.
k a dr y b a on u) , HAR DY M. ... . .. ( c zł. k a dr y b a o n u) , KM IE Ć .. ... . ( d–
c a kp II I b a o n u 1 28 Mie j skie go Pu łk u PW ) , M AJ K US I AK .. . ... .. .
( c zło n ek ka dr y II I b a o n u) , M OR GS T .. ... .. ( d-ca kom p) ,
OS T RO WSK I J. ... .. (czł. k a dr y b a o nu) , P AWL AK S.. ... . ( d -c a II I
b ao n u) , WALE NS A .. . .. . ( c zł. k a dr y ba o n u)
1935
– 10.03, nr 10, s. 3: zdjęcie zbiorowe uczestników wieczornicy zorganizowanej przez Koło
Przyjaciół baonu dla jego junaków w sali gimnastycznej szkoły
powszechnej nr 56, przy ul. Wspólnej 5/7
– nr 10, z 10 III, s. 3: zdjęcie zbiorowe uczestników wieczornicy zorganizowanej przez
zarząd Koła Przyjaciół III baonu dla jego junaków w sali
gimnastycznej Szk. powszechnej nr 30, z udziałem orkiestry dętej 31
pułku Strzelców Kaniowskich (2.03.1935 – według podpisu, ale nad
ich głowami jest plansza z datami 1918–1934 !!!!)
s. 4: junacy III baonu „in corpore”, w jednej z sal jego siedziby przy ul. G.
== IV (4) baon im. mjr Waleriana Łukasińskiego
por ó w naj : KOŁA – K o ło P r zyj a c iół I V ba o n u im . W . Ł uka s ińsk ie g o
Ś wie tlic a b ao n u m ieśc iła s ię p r zy ul. ... . .. ...
1933
– 4.06, nr 23: uroczystość oddania oddania hołdu mjr W. Łukasińskiemu pod jego pomnikiem w
Piaskowicach k. Zgierza, zorganizowana przez Koło Przyjaciół IV baonu, z okazji
„Święta Sportu i Pieśni” w Zgierzu (28.05.1933)
s. 1: uczestnicy uroczystości pod pomnikiem
s. 3: – grupa uczestników uroczystości
– mieszkańcy Zgierza biorący udział w uroczystości
1934
– 28.01, nr 4, s. 4: „opłatek” w świetlicy IV baonu, zorganizowany przy współpracy Koła
Przyjaciół IV baonu
== V (5) baon im. gen. Józefa Olszyny–Wilczyńskiego
por ó w naj : – KOŁA – K o ło Pr zyj a ció ł V b a o n u
– OS OB Y – F IJ AŁ K OWS KI . ... ... ... .. ( p p or .) , J AS IŃ S K I ... ... ... ( p p or) ,
M AKÓ WKA .. ... ... , M IC HAL AK K ... ... .. . ( p p or .) , PRZ ESM Y CKI
K. .. . ... . ( pp or . , d-c a V b a o n u) , WLI CZ Y ŃSKI –O lszyn a J óze f ( g e n .)
1933
– nr 7, z 12 II, s. 1: grupa oficerów baonu wśród uczestników akademii w siedzibie Cechu
Rzeźniczo–Wędliniarskiego w Łodzi z okazji 70-lecia powstania
styczniowego, przygotowanej staraniem 5 baonu 128 Miejskiego Pułku
Przysposobienia Wojskowego
– nr 14, z 2 IV, s. 1: uczestnicy akademii z okazji imienin J. Piłsudskiego, zorganizowanej
przez dowództwo baonu i Koło Przyjaciół V baonu przy współudziale
Miejskiego Seminarium Nauczycielskiego w Łodzi
s. 3: Rada Nadzorcza i Zarząd Cechu Rzeźniczo–Wędliniarskiego w Łodzi wraz z
kompanią reprezentacyjną 5 baonu 128 Miejskiego Pułku Przysposobienia
Wojskowego ze sztandarem do którego Cech ufundował zwieńczenie
drzewca
– nr 18, z 30 IV, s. 4: członkowie Koła Przyjaciół 5 baonu 128 Miejskiego Pułku Przysposobienia
Wojskowego wraz z dowództwem pułku na wielkanocnym „jajku” w lokalu
Cechu Rzeźniczo–Wędliniarskiego w Łodzi, ul. Kopernika 46
1934
– nr 4, z 28 I, s. 1: uroczystość wręczenia dyplomów członkom–założycielom Koła Przyjaciół V
baonu (nadanych przez d-cę 10 dywizji piechoty) oraz wręczenia odznak
junackich Przysposobienia W ojskowego strzelcom baonu za wzorową
służbę. Widok ogólny zgromadzonych na uroczystości w sali posiedzeń
Rady Miejskiej przy ul. Pomorskiej
– nr 25, z 24 VI, s. 4: – uroczystość zakończenia roku szkoleniowego w V baonie; widok ogólny
– Zarząd Koła Przyjaciół V baonu oraz kadra instruktorska baonu „in
corpore”; zdjęcie wykonane z okazji jak wyżej
– nr 43, z 28 X.10, s. 5: uroczystość rozpoczęcia kolejnego roku pracy przez 5 batalion
– nr 47, z 24 XI, s. 2: uroczystość pożegnania gen. Józefa Olszyny–Wilczyńskiego w związku z
opuszczeniem Łodzi na inne stanowisko przez młodzież V baonu; w sali Rady
Miejskiej przy ul. Pomorskiej
== VI (6) baon
por ó w naj : – KOŁA – K o ło Pr zyj a ció ł V I ( 6) b a on u
– OS OB Y – P IE RZ CH OWSK I H e n r yk (p p or ., d-c a ba onu)
1934
– 18.03, nr 1, s. 3: uczestnicy pożegnania ppor. H. Pierzchowskiego, d-cy VI [6] baonu 128
Miejskiego Pułku Przysposobienia W ojskowego w Łodzi odchodzącego na
inne stanowisko (11.03.1934)
= [lotnictwo garnizonu łódzkiego]
p or ó w na j : – LO TN IS KA – Lu b lin e k
– OS OB Y – KR OP IŃ SK I Ad am Bo les ła w ( k om e nd a n t Lu b lin k a) , W IT AK OWS KI .. ... ...
( por .
lo tn ict wa )
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] HA NI SZ EW S KI Ed w ar d , A e r ok lub Ł ó d zk i, 1 92 9 –1 9 69. Ł ó dź 1 97 0
[ 2] ( A BO) , Zos tan ą t ylk o s am o lo t y. [w :] „ D zie n n ik Ł ó d zki” , wyd . A , 2 9 .0 9 .2 0 0 3 , n r 22 7 , s . 2 0 .
– Rezerwa Konna
1934
– 30.09, nr 39, s. 4: pododdział Rezerwy Konnej z Łagiewnik podczas uroczystości
odsłonięcia pomnika powstańców 1863 r. na cmentarzu w Dobrej
(23.09.1934)
– Kasyna
= Kasyno Podoficerskie 28 pp. Strzelców Kaniowskich
A d r es : u l. L es zno 9.
[t o b yło k as yn o P ułk o we c zy G ar n izo n o we ? ?}
O twar t e w s tyc zn iu 1 9 3 3 r . w k os zar ac h p u łk o w ych; sk ła d a ło s ię z c zte r ec h s a l i h olu („ Ł w I” , 1 93 3/ 3)
1933
– nr 3, z 15 I, s. 3: grupa uczestników otwarcia Kasyna
– nr 10, z 5 III, s. 5: sala obiadowa
= Kasyno Oficerskie 28 pp. Strzelców Kaniowskich
A d r es : u l. .. ... ... .. .
W m arcu 1 9 1 9 r . m ieśc iło s ię pr zy u l. Pio tr k owsk ie j 2 4 3 ( A P Ł , ak ta K E Ł , s yg n . 1 0 48 , k . 1 7 4) .
= Garnizonowe Kasyno Oficerskie
A d r es : u l. św . Jer ze g o .. ... ..
1925
– 11.10, nr 41, s. 9: bankiet z okazji pobytu w Łodzi japońskiego księcia Assaki
1926
– 10.01, nr 2, s. 4: grupa uczestników balu sylwestrowego; zdjęcie wykonane wg podpisu o
4.00 rano
– 21.02, nr 8, s. 1: „five o’clock” DO K IV; grupa gości z wojewodą łódzkim – Ludwikiem
Darowskim na czele
s. 2: – grupa gości przy stoliku dowódcy DOK IV – gen. Stanisława
Małachowskiego
– inna grupa gości
– 18.04, nr 16, s. 1: członkowie korporacji akademickiej „Ikaria” na swoim spotkaniu salach
Kasyna (3.04.1926)
1927
– 13.03, nr 11, s. 2: bal na pożegnanie karnawału oficerów garnizonu łódzkiego
1928
– 4.03, nr 9 [winno być 10], s. 3: tzw. „śledź” [wielkanocny] członków „Rodziny W ojskowej”
(21.02.1928)
1931
– 15.02, nr 7, s. 3: dancing–bridge oficerów 31 pułku Strzelców Kaniowskich
– 22.02, nr 8, s. 3: karnawałowy bal kostiumowy dla dzieci członków „Rodziny Wojskowej”
(15.02.1931)
1932
– 11.12, nr 50, s. 1: fronton wejściowy do Kasyna; przed nim uczestnicy zjazdu komendantów
powiatowych „Związku Strzeleckiego”, Okręg łódzki (30.11.1932)
s. 2: spotkanie kadetów Szkoły Podchorążych w Łodzi po złożeniu przysięgi
wojskowej (11.11.1932)
1933
– 5.02, nr 6, s. 2: uroczystość pożegnania Inspektora Szkolnego ds. wychowania fizycznego i
przysposobienia wojskowego z udziałem dowództwa i oficerowie garnizonu
łódzkiego – Zofii Wilczyńskiej odchodzącej z Łodzi na inne stanowisko
– 12.02, nr 7, s. 2: uczestnicy balu karnawałowego członków Związku Oficerów Rezerwy R.P.
(7.02.1933)
– 15.04, nr 16, s. 2: – uczestnicy posiedzenia Miejskiego Komitetu Urzędu Wychowania
Fizycznego i Przysposobienia W ojskowego z okazji pożegnania
odchodzącego na inne stanowisko do Warszawy komendanta
obwodowego U.W.F. i P.W. – kpt Aleksandra Habiniaka
– jak wyżej; inne ujęcie
– 17.12, nr 51, s. 1: zabawa „gwiazdkowa” dla dzieci rodzin wojskowych, zorganizowanej
przez „Rodzinę Wojskową” (6.12.1933)
1934
– 18.03, nr 11, s. 3: uczestnicy pożegnania ppor. Henryka Pierzchowskiego, d-cy VI [6] baonu
128 Miejskiego Pułku Przysposobienia W ojskowego w Łodzi
odchodzącego na inne stanowisko (11.03.1934); na drzwiach widać
zawiadomienie o jakiejś wystawie w salach Kasyna
– 14.10, nr 41, s. 1: zdjęcie zbiorowe oficerów DOK IV z okazji uroczystości pożegnania
odchodzącego w stan spoczynku gen. S. Małachowskiego; zdjęcie
wykonane przed wejściem do kasyna oficerskiego
1935
– 2.02, nr 5, s. 2: spotkanie organizacyjno–propagandowe przedstawicieli różnych władz i
organizacji łódzkich współpracujących z Przysposobieniem W ojskowym;
obecnie m.in. gen. Józef Olszyna–Wilczyński i komisarz m. Łodzi inż. Wacław
Wojewódzki (25.01.1935; Klub Oficerski DOK IV)
= Garnizonowe Kasyno Podoficerskie
A dr es : u l. Mie lc za r sk ie g o 35
D o s pra wd ze n ia : k as yn o c zy „ Og n isko” ( tak j es t w po dp is ie w „ Ł w I” , 1 937 , nr 1 5 , s. ) ! ! ! !
– orkiestry wojskowe
= .................
– „Rodzina Wojskowa”, oddział łódzki
por ów na j : – OSOB Y – B AL CE R ZAKO W A I. . ... . .. ... . ( dzia ła c zk a) , B E NC ZE R .. ... ... ... .. (k pt W P ,
( d zia ła c z) , BOL ES Ł AWO WIC Z OWA .. ... . .. ... ... ( d zia łac zk a) , BR ATR OWA . .. . ... . .
( d zia ła c zk a) , GAŁ ĄZ KO WA ... ... . .. ... ( d zia łac zk a) , H AB ER LI NGOWA . . .. ... ... ...
( d zia ła c zk a) , JAB ŁO ŃS KA . ... ... . .. ... . ( d zia ła c zk a) , S T AN AS Z KO WA G G
( pr ze w. S ekc j i O p iek i Sp o ł. ), TO PC Z EWS K A . ... .. . ... . ( dzia ła c zk a) ,
– P R ZE DS Z KOLA – K o ła „ Rod zin y W oj sko wej”
– S Z KO ŁY – po ws zech n e – „ Ro d zin y W o j skow e j”
O d dzia ł łó d zk i p o ws ta ł .. ... . 1 9 2 4
lub
5 r oku .
1928
– nr 9 [winno być 10] , z 4 III, s. 3: tzw. „śledź” [wielkanocny] członków „Rodziny Wojskowej” w
Garnizonowym Kasynie Oficerskim DOK IV przy ul. św.
Jerzego (21.02.1928)
1931
– nr 8, z 22 II, s. 3: karnawałowy bal kostiumowy dla dzieci członków „Rodziny Wojskowej”
w salach Garnizonowego Klubu Oficerskiego przy ul. św,
Jerzego (15.02.1931)
1933
– nr 51, z 17 II, s. 1: zabawa „gwiazdkowa” dla dzieci rodzin wojskowych, zorganizowana przez
„Rodzinę Wojskową”, w salach Garnizonowego Klubu Oficerskiego przy ul.
św. Jerzego (6.12.1933)
= Sekcja Opieki Społecznej
p or ó w na j : O SO BY – S T AN AS Z KOWA G G ? G ( pr ze w od nic zą c a)
– Sport (w DOK IV)
p or ó w na j : WOJ SK O – W ojsko w y K lu b S po r t o wy
W sporc ie wo j skow ym pier ws zo p la n o we m ie j sce zaj m o wały s p o r ty p r zyd a tn e w s zk o le n iu wo jsk o w ym : sze rm ierk a,
j eźd ziec t wo , s tr ze le c tw o . W oj sk o wą o dm ian ą sze rm ierk i, u p ra w ia n ą tylko pr zed ka drę po d o ficer ską , b ył fe c ht u nek
b ro n ią d ług ą . Sze rm ierka b yła za r e zer wo wan a t ylk o d la of ic er ó w wyżs zyc h i m łods zyc h .
= ogólne
1931
– 9.08, nr 32, s. 6: fotoreportaż ze święta sportowego 1. pułk radiotechnicznego (5 zdjęć)
= jeździectwo
p or ó w na j : – KLU BY – sp or tow e – Ł ó d zk i K lu b Ja zd y K o n ne j
– WOJ S KO – uj e żd ża ln ie
1927
– 23.10, nr 43, s. 6: puchar przechodni ufundowany przez oficerów rezerwy 10 pułku artylerii
lekkiej (w październiku 1927 r.) dla oficera tej jednostki, zwycięzcy w
zawodach jeździeckich rozgrywanych podczas święta pułkowego. Na
zdjęciu puchar wraz z dyplomem intencyjnym
1928
– 13.05, nr 20, s. 8: puchar przechodni dla zwycięzcy w pułkowych zawodach jeździeckich
zdobyty po raz pierwszy przez kpt Wiktora Baranowskiego (6.05.1928)
– 20.05, nr 21, s. 7: fotoreportaż ze święta pułkowego
– oficerowie, uczestnicy zawodów jeździeckich
– trybuna sędziowska zawodów jeździeckich
1929
– 10.11, nr 45, s. 3: grupa oficerów łódzkiego garnizonu podczas biegu św. Huberta
(3.11.1929)
1933
– 2.07, nr 27, s. 4: fotoreportaż z zawodów hippicznych 4 Grupy Artylerii (4 zdjęcia) na
stadionie W ojskowego Klubu Sportowego w Łodzi
= kolarstwo
por ó w naj : OSOB Y – RE S POND EK W ac ław (k p t w 2 7 p p)
1934
– 15.07, nr 28, s. 2: grupa uczestników rowerowego obozu wędrownego żołnierzy DOK IV po 3tygodniowym rajdzie po Polsce pod kierownictwem kpt Wacława
Respondka; zdjęcie „in corpore” pod pomnikiem T. Kościuszki na pl.
Wolności
= lekka atletyka
1925
– 19.07, nr 29, s. 7: – Sekcja lekkoatletyczna pułkowego klubu 28 pułku piechoty Strzelców
Kaniowskich klubu sportowego „in corpore” (zdjęcie z 1922 r.)
1929
– 17.11, 47, s. 7: Zdzisław Starosta, żołnierz 28 pp, zdobywca I nagrody w biegu przełajowym
na 4,5 km, zorganizowanym przez Łódzki Klub Sportowy na zakończenie
sezonu lekkoatletycznego w Łodzi 1928/1929
= piłka nożna
1925
– 19.07, 29, s. 7: drużyna piłki nożnej 4 Dyonu Samochodowego
– 19.07, nr 29, s. 7: mistrzowska [w ramach pułku, Łodzi ? ] (na 1921 r.) drużyna piłki nożnej
pułkowego klubu sportowego (28 pułk piechoty Strzelców Kaniowskich)
1928
– 5.08, nr 32, s. 7: turniej piłkarski żołnierzy 4 Dyonu Samochodowego w parku 3 Maja z okazji
święta Dyonu
1932
– 3.01, nr 1, s. 6: pułkowa drużyna piłki nożnej 22 pułku piechoty „in corpore”, która weszła do
ligi piłkarskich rozgrywek w Polsce
– 22.05, nr 21, s. 6: jak wyżej; inne ujęcie [sprawdzić czy jest to to samo zdjęcie ?]
= pływanie
1928
– 15.07, nr 29, s. 3: zawody pływackie oficerów 10 pal na stawach Stefańskiego w Rudzie
Pabianickiej
= strzelectwo
p or ó w naj : WOJ SK O – S tr ze ln ic a wojsk o w a
1929
– 20.10, nr 42, s. 6: uroczystość rozdania nagród w okręgowym konkursie strzeleckim z
udziałem dowództwa DOK IV, w tym gen. S. Małachowskiego
= szachy
1935
– 3.03, nr 9, s. 6: uczestnicy turnieju szachowego dla żołnierzy, zorganizowanego prz4ez oddz.
łódzki Polskiego Białego Krzyża; zdjęcie wykonane w świetlicy żołnierskiej
..... jednos tka ?? .....
= szermierka
1926
– 2.05, nr 18, s. 2: turniej szermierczy o mistrzostwo 10 dywizji piechoty
– grupa sędziów, oficerów dywizji i zawodników
– zwycięzcy turnieju por. ....... Kuźnicki i sierż. ....... Szor w trakcie walki
1930
– 16.03, nr 11, s. 1: fotoreportaż (5 zdjęć) z turnieju szermierczego o mistrzostwo DOK IV
okazji otwarcia szermierczego łódzkiego (?) sezonu sportowego
1931
– 8.02, nr 6, s. 4: kierownictwo mistrzostw DOK IV w szermierce w grupie podoficerskiej
(Szombatelli, Szor, por. Kuźnicki, sierż. Rudnicki
1933
– 5.03, nr 10, s. 5: uczestnicy mistrzostw szermierczych DOK IV: zawodnicy, organizatorzy,
sędziowie
1934
– 4.03, nr 9: mistrzostwa szermiercze DOK IV
s. 2: grupa wyższych oficerów garnizonu łódzkiego uczestników mistrzostw
(Segda, Marszałek, Tobaczewski, Kohn, Janowski)
s. 4: grupa młodszych oficerów (Spiechowski, Płoszewski, Ostankiewicz, de
Lomme, Domaszewski)
s. 6: – grupa podoficerów, fechmistrzów bronią długą
– zwycięzcy w klasyfikacji generalnej w grupie oficerskiej: por. Bolesław
B. Sass z 31 pułku Strzelców Kaniowskich (mistrz) i por. Mytkiewicz z 28
pułku Strzelców Kaniowskich (v-ce mistrz)
s. 7: zwycięzca w turnieju fechmistrzów bronią długą, rozegranego w ramach
mistrzostw szermierczych DOK IV – st. sierż. Rudnicki. Na zdjęciu z
pucharem im. gen. S. Małachowskiego, zdobytym na własność, po ośmiu
latach posiadania tytułu mistrzowskiego w fechtunku w DOK IV
– Straż Pożarna (wojskowa)
= przy 10 pułku artylerii lekkiej
1927
– 13.03, nr 11, s. 3: oddział pułkowej straży pożarnej „in corpore” wraz ze swoim dowódcą –
por. .............. Waszkiewiczem.
– Strzelnica garnizonowa
p or ó w na j : S T RZ E LN IC E
N a Br us ie .
Z p o d pis u : „ zaw o d y ( .. .) na te re n ie n o wow yb ud o w ane j s tr ze lnic y w oj skow ej („ Ł wI” , 193 0 , s . 2 0 , s. 4)
1927
– 26.06, nr 26, s. 3: fragment ochronnego wału ziemnego strzelnicy
1930
– 11.05, nr 20, s. .....: zawody strzeleckie Hufców Szkolnych Przysposobienia Wojskowego z
okazji poświęcenia pierwszego sztandaru hufców
– stanowiska strzeleckie
– grupa uczestników zawodów przy tarczach
– Służby uzupełniające (poborowa i remontu)
– Komisje Uzupełnień
++ Powiatowa Komisja Uzupełnień Łódź–Miasto
A d r es : u l. S ie n k ie w ic za .. ... . ( [1 9 26 ]; ul. Ki liń s k ieg o 70 ( 19 3 9)
1926
– 23.05, nr 21, s. 3: demonstracja członków Związku Strzeleckiego, Polskiej Organizacji
Wojskowej i Związku Legionistów przed siedzibą Komisji (w związku z tzw.
„przewrotem majowym”)
– 27.06, nr 26, s. 3: członkowie Komisji w trakcie poboru rocznika 1905.
++ Powiatowa Komisja Uzupełnień Łódź–Miasto II
p or ó w na j : O SO BY – BALS E WIC Z J a n (p p łk , k om e nd a n t)
1932
– 11.12, nr 50, s. 6: personel wojskowy i cywilny Komisji „in corpore”; zdj. ecie wykonane z
okazji odejścia jej Komendanta – ppłk – Balsewicza
– Służby zaopatrujące (budownictwa, intendentury, łączności,
saperska i uzbrojenia)
= Budownictwo
p or ó w na j : O SO BY – JO ST ... ... . ( S ze f)
= Intendentura
por ó w naj : – OSOB Y – BU RN AGE L St a nis ła w ( p p łk ; Sze f, I. 1 93 3 – V I. 19 3 8) , HI SZ PAŃ SK I
Mich a ł ( p p łk , Sze f , 1 9 2 8– I II. 19 2 9) , POM I AN OWS KI
... . .. ... .. ( k om en d an ta Ka d r Za pas o wej Sk ład n icy Mo b iliza c yj n e j)
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] J ARNO W ito ld , Okr ę g K or pus u W ojsk a P o lsk ie g o Nr IV Ł ód ź, 1 91 8 – 1 9 39 . Ł ódź 2 00 1 , ss . 1 77 – 18 2 .
1934
– 21.10, nr 42, s. 4: uczestnicy kursu dla oficerów rezerwy intendentury „in corpore”
= Składnica Materiału Intendenckiego Nr 4 w Łodzi
por ó w naj : POM IANO WS KI .. . ... ... ( p or . ; k om e n da nt K a dr y Z ap a s owe j )
P o ws ta ła w 192 9 r ok u Sk ła da ła się z za r zą d c y, k a nc e larii, r e fe r a tu adm in is tr ac yj n e go or az o db ior c zeg o , r ac h ub y
(r ac h u nko wośc i) , m ag a zyn u , p ie k ar n i i k ar y za pa s o wej s łużb y in te n d en t ur y.
Mie śc iła się pr zy u l .. ... .. . ... . .
N a te re n ie D OK I V Sze fo s tw u I nt e nd e n tur y p o d le g a ły tr zy S k ła d n ic e Ma te r ia łu In te n d e nck ie go ( łąc zn ie b y ło ic h
2 4) : Nr 4 w Ł od zi, N r 1 6 w Sk ier n iew ic ac h i Nr 1 7 w Czę s toc ho wie .
B IB L IOG RA F IA :
[ 1] J ARNO W ito ld , Okr ę g K or pus u W ojsk a P o lsk ie g o Nr IV Ł ód ź, 1 91 8 – 1 9 39 . Ł ódź 2 00 1 , ss . 1 81 – 18 2 .
1934
– 2.09, nr 35, s. 3: uczestnicy ćwiczeń podoficerów kadry zapasowej przy Składnicy
Materiałów Intendentury w Łodzi (1–27.08.1934)
– Służby medyczne (zdrowia i weterynarii)
= Sanitarne
p or ó w na j : – OSOB Y – WIĘ CK OWS K I S ta n is ła w ( Sze f)
– WOJ S KO – S zp ita le wo j sk o we DO K IV
= Weterynarii
– Służby transportowe (samochodowa i taborowa)
– Inne służby (duszpasterska, sprawiedliwości i żandarmerii)
= Duszpasterstwa
p a tr z: WO J SKO – Dus zp as te rs twa W ojsk o w e DO K IV
– Szefostwa
= Artylerii i Uzbrojenia
p or ó w na j : O SO BY – M IL L ER S ta n is ław ( ge n . d-ca 4 Gr u py Ar tyle r ii)
tu ?? ?
= Wydział Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego DOK IV
p or ó w na j : O SO BY – UL RY CH J u lius z ( p łk, S ze f)
– Szkoły
= Szkoła Podoficerska DOK IV
A d r es : . ... ... ... ...
1932
– 11.12, nr 50, s. 2: spotkanie kadetów Szkoły Podchorążych w Łodzi z okazji święta 11
Listopada i złożenia przysięgi wojskowej (11.11.1932)
s. 4: przysięga kadetów przy Płycie Nieznanego Żołnierza w Łodzi (11.11.1932)
= Szkoła Podoficerska 4 pac
1935
– 17.02, nr 7, s. 3: uroczystość zakończenia kolejnego kursu podoficerskiego; absolwenci, kadra
oficerska
– Szpitale DOK IV
= 4. Szpital Okręgowy w Łodzi, im. gen. bryg., dr med. Felicjana Sławoj –
Składkowskiego DOK IV
p or ó w na j : – OSOB Y – DZ IER ŻY ŃS K I W ła dys ła w ( p łk , le k ar z) , OR ŁO WS KI St e fa n ( płk dr ;
k om en da n t Ka dr y Za pas o wej 4 . S zp . O kr ę go we g o) , S OLK A W ac ła w ( p or .,
o fic . o świa to wy)
– SZ P IT AL E – S zp ita l Mie j sk i im . ś w. A n to n ie g o
A d r es : u l. S . Ż er om skie go 11 3
P o ws t ał n a t er e n ie b yłe g o Szp it a la Ro s yj sk ie go C ze rwo n e g o Kr zyża ( u r uch om ione g o w m aj u 18 9 7 r .) .
P o dó wc zas b yło to kilk a dr ew n ia n yc h os obn yc h p a wilo nó w, r o zr zu c o nych po za d r zew io n ym t er enie .
T u ż po o d zys kan iu pr ze z Po lskę n ie po d le g łośc i, z d n iem 1 V I 191 9 r ., na m oc y um owy z K ar olem
S c he ib ler em , j un . , s zp ita l uzys k a ł ( w f or m ie d zie r ża wy) o d d zia ł c hir urg ic zn y w pr zed w oj e n n ym s zp ita lu
fa b r yc zn ym za k ładó w sch e ible r o wsk ic h pr zy u l. P r zę d zal n ia n e j 7 5 ( dziś Mi lio no w a 1 4 ) . Od d zia ł d zia ła ł do cza s u
o d d an ia d o u żyt k u n ow e g o gm ach u pr zy u l. S. Ż e r om skie g o . N a tom ias t d a wn y s zp it a l s ch e ib ler o wsk i z dn ie m 2
V III 1 9 37 r . pr ze j ę ły w d zie r ża w ę wła dze Ł o d zi, k tó re 1 X 1 93 7 r . ur uch om iły tu P ub lic zn y S zp ita l M ie j sk i im .
ś w . A n to n ie go .
P o ś więc en ie k am ie n ia wę g ie ln eg o p o d bu do wę n o wego b udyn e k s zp ita la w ojsk ow eg o D OK IV w Ł o d zi
m ia ło m ie jsce .. ... IX 1 9 3 5 ro ku . P o ws ta ł n a m iej sc u wyb ur zo n yc h pa w ilo nó w r os yjsk ieg o s zp it a la w oj sk o we g o.
U roc zyst o ść o dd a n ia do u żytk u m ia ła m iej sc e 1 8 I X 19 37 r ok u . Otr zym a ł w ó wc za s j ako p a tr ona im ię g en . br yg .
d r m e d . F e licj a n a Sła woj – Skła d k o wsk iego .
P o s ia d a ł od d zia ły: we wn ę tr zny, c h ir ur g ic zn y, g in eko lo gic zno – p o ło żn ic zy, o c zny ( o k u lis tyc zn y) ,
n e ur o lo g ic zn y, ps yc h ia t r yc zny, u s zn y ( o to lar yn g o lo g ic zn y) i sk ór n o– we ner o lo g ic zn y
W 1 94 3 r . N iem cy w ybu do wa li n a j eg o d zie d zin ie c b oc zn ic ę tr am waj ową dla w j a zd u tr am w aj o wych
p oc ią g ó w s a n it ar n yc h.
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Dzien n ik Z ar ząd u m . Ło dzi, 1 9 37 , n r 1 0 , s . 7 0 7 .
[ 2] FE L CHN ER A n dr zej , S łużb a zd r o w ia W P ( od j es ie n i 19 1 8 d o m ob iliza c j i w 1 9 3 9 r .) , c z. II
[ 3] Szp ita l im dr K ar ola J o nsc hera w Ł o d zi. R ok zało że n ia 1 88 4 . Biu le tyn in fo rm acyj ny [p o d r ed . dr Ale ksan dr a
Nie wo d n ic ze g o] . Ł ó d ź 2 0 0 5 r .
= 4-ty Szpital Okręgowy DOK IV, oddział chirurgiczny
p or ó w na j : S Z PI TAL E – S zpi ta l Mie j s k i im . ś w, . A n to n ie go ( 19 3 7–1 9 3 9)
A d r es : u l. P r zę d zaln ia n a 7 5 ( d ziś ul. M il io n o wa 1 4 ; s zpit a l im dr K . Jo nsc h era) .
P ie r w o tn ie s zp ita l f a br yczn y za k ład ó w sc he ib ler owsk ic h w Ł o d zi. P o zak o ńc ze n iu o k upac j i n iem ieck iej , z
d n iem 1 V I 191 9 r . , na m ocy u m o w y z Ka r o lem S ch e ibl e rem , j un ., zo s ta ł wyd zie r ża w io n y W ojsk u Po lsk iem u i
s ta ł się filią , ze s p ecj a ln ośc ią c h ir urg ic zną S zp ita la G a rn izo n o we g o w Ł odzi, m ies zc zą c eg o się pr zy ul . S .
Ż er om skie g o 11 3 ( 4- ty Szp it a l O kr ę go w y D OK IV ) . Po w yb ud o w an iu n ow eg o gm achu szp ita la g a rn izo n o we g o –
r ów n ie ż p r zy u l. S. Ż e rom skie g o 1 1 3 – woj sk o o pus zc za te n s zp ita l. W d n iu 2 VI II 1 9 3 7 r . s zpita l p r zej m u ją w
d zie r ża w ę w ła d ze Ło d zi. Z d n iem 1 X 19 3 7 r . r o zp oc zą ł t u d ziała ln o ś ć Pu b liczn y S zpita l M ie j sk i im . ś w .
A n to n ie g o.
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Szp ita l im dr K ar ola J o nsc hera w Ł o d zi. R ok zało że n ia 1 8 84 . Biu le tyn in fo rm acyj ny [p o d r ed . dr Ale ks an dr a
Nie wo d n ic ze g o] . Ł ó d ź 2 0 0 5 r .
++ Kompania Szkolna 4. Szpitala Okręgowego DOK IV
1934
– 4.03, nr 9, s. 3: żołnierze Kompanii Szkolnej podczas zwiedzania drukarni „Kuriera
Łódzkiego”; zdjęcie wykonane na tle maszyny rotacyjnej
– Ujeżdżalnie
== ..... pułku artylerii
A d r es : . ... ... ... ... ...
1934
– 4.02, nr 5, s. 4: grupa członków Łódzkiego Klubu Jazdy Konnej na treningu prowadzonym
przez płk Karola Rummla
– Wojskowy Klub Sportowy
A d r es : 6 S ier pn ia. ..
P o sia d ał s w ój s ta d ion pr zy u l. .. .. .. ... ... , o d d a n y d o u żyt k u 26 lip c a 1 925 r ok u .
1935
– nr 45, z 10 XI, s. 3: zarząd Wojskowego Klubu Sportowego „in corpore” w czasie spotkania
pożegnalnego spotkania z gen. Stanisławem MIllerem
= stadion
vel IV Dowództwa Okręgu Korpusu
A d r es : u l. 6 S ie rp n ia.
O dd a ne d o u żytk u 2 6 .0 7 .1 92 5 rok u .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Życ ie wo j ska DO K IV i Sam or ząd u łó dzk ie go . S pecj aln y d o da t ek „ P olsk i Z bro j ne j ” . W ar s zaw a , V II 1 9 2 8,
s . 5 ( wid ok ogó lny bo is ka i tr yb u n y h on o r o we j) .
1925
– 9.08 [jest mylnie 2.08], nr 32 [jest mylnie 31], s. 3: fotoreportaż z otwar cia (26.07.1925)
– goście na trybunie honorowej
– drużyn y piłki nożnej „Hakoah” – Łódź i W ojskowego Klubu
Sportowego przed inauguracyjn ym meczem
1930
– 18.05, nr 21, s. 4: – widok fragment u t rybuny honor owej
– fragment meczu piłkarskiego pomiędzy „Turystami” – Łódź a
Łódzkim Towarzystwem Sportowo–Gimnastyczn ym
– 8.06, nr 24, s. 4: fotoreportaż (6 zdjęć) z zawodó w sportowych i popisów
gimnastycznych z okazji „Dnia Dziecka” w Łodzi
1931
– 7.06, nr 23, s. 5: fotoreportaż z V święta W ychowania Fizycznego w Łodzi; zdjęcie wykonane
na stadionie Wojskowego Klubu Sportowego
– 15.11, nr 46, s. 3: f otoreportaż (2 zdjęcia) z towarzyskiego meczu piłkarskiego
pomiędzy Klubem Sędziów Piłkarskich w Łodzi a dziennikarzami
sportowymi łódzkiej prasy (8.11.1931)
1934
– 27.05, nr 21, s. 5: podpis pod zdjęciem: „Rysio P., najmłodszy sportowiec [ok. 3 lat]
Łodzi trenujący [z piłką nożną] na boisku W KS”.
1933
– 2.07, nr 27, s. 4: fotoreportaż z zawodów hippicznych 4 Grupy Artylerii DOK IV (4 zdjęcia) na
stadionie Wojskowego Klubu Sportowego w Łodzi
– Wojskowy Sąd Okręgowy Nr 4 w Łodzi
p or ó w na j : O SO BY – BR YC KI Mie c zys ła w (k pt , s ę d zia ) , O LĘ DZK I W ies ła w L e on (m jr , s ę d zia )
A d r es : . ... ... ... ... ... .
1934
– 10.06, nr 23, s. 4: grupa sędziów i pracowników Wojskowego Sądu Okręgowego Nr 4; tu
podczas pożegnania sędziów odchodzących na inne stanowiska (M. Brycki i
W. Olędzki)
– II Korpus Wojska Polskiego Armii Polskiej we Francji
(zgrupowanie murmańskie)
por ó w naj : OSOB Y – BE RN ATO WICZ B. ... ... , H AL L E R J ó ze f ( g en .) , OSTAP OWIC Z A r tur ,
P IE KI EL NI K ... .. . .., W Ą SI K . ... .. , Z AB Ł OC KI ... ... ..
Z a zg o dą pańs tw K o a licj i in te r we n iu j ąc ych w Rosj i, w d n iu 1 5 .06 .1 9 1 8 r . w Mo s kw ie , na pods ta w ie
p or o zum ie n ia za w a r te go pom ię d zy Ra d ą Po ls k ie go Zj edn oc ze n ia Mię d zyp a r tyj n e go a g e n . J ó ze fem H a lle rem ,
p o ws t ała K om isj a W ojsk o wa , k tóra p o dj ę ła s ię or gani za cj i W ojsk a P olsk ie g o na ter e n ie Rosj i d o w a lk i z
N iem c am i. Of icj a lnie t wor zo n e od d zia ł y n ie m ia ły s ię m ies za ć w spr a wy w ewną tr zros yj sk ie . J ako ośro dk i
tw o r ze n ia od d ziałó w wyzn a c zo n o r ej on Mu rm a ńska i K u ba ń . K ie d y j e d n ak r ze c zywis ty c e l p ows ta n ia tyc h
o d d zia łó w zos t ał u j a wnio n y pr zez p o lsk ic h k om unis tó w w d n iu 2 6 .0 7 .1 91 8 r . Trock i w yd ał r o zk a z nak a zu j ąc y
r o zs tr zeliw a nia b ez sąd u k ażd e go P o la ka zm ier za j ąc e go w k ier unk u Mur m a ńsk a . W w yn ik u te g o do o d d zia łów
m urm a ńsk ic h dot ar ło t ylk o 2 0 0 Po la ków . P o lik wid ac j i pr ze z Ko a lic j ę f r ont u p ó łn oc ne g o m ur m a ńczyc y zo s t ali w
1 9 1 9 r . ew aku ow a n i dr og ą m orsk ą do W lk . Br yta n ii.
O dd ział y m urm a ńsk ie br a ły u d zia ł m .in . w zdo b yc iu A rc h ang ielska . PO wa lkac h n a D źwin ą P o la c y zd ob yli
m ia n o „ L wó w P ółn ocy” .
D ow ó dc ą od d zia łó w m ur m ań skic h , p o zd ob yc iu Arc h a ng ie lsk a , był m j r S kok o wsk i. C zło n k o wie j e go s zta b u t o:
k p t S zu lc , p p or . B e n ed yk t, pp or . Kw a itk o wski, kp t K ro nen b er g , ppor . K r ywko i m j r Ka rw o wsk i.
W od d zia ła ch m urm a ńsk ic h w a lc zyli t e ż ło d zia n ie [ 1] .
B IBL I OGR AFI A:
[ 1] Po lska w la tac h w oj n y świa to we j w Kr aj u i n a o bczy źn ie. O pr ac . Ma c iej W ielic zko . W –wa 1 92 9 , ss . 188 –
192.
1934
– 23.12, nr 51, s. 5: kolumna ze zestawem zdjęć p.t. „Lwy Północy”
– zdjęcia portretowe członków zgrupowania kolskiego: Wąsika, Zabłockiego i
Piekielnika
– B. Bernatowicz ze zgrupowania dźwińskiego
– Artur Ostapowicz ze zgrupowania onegskiego
– oswojona przez Polakó biała niedźwiedzica nazwana przez nich „Baśką
murmańską”
– jeden z plutonów zgrupowania murmańskiego „in corpore”, którym dowodził
podówczas podchorąży Artur Ostapowicz
13.
WYBORY
porównaj: BIURA – Główne Biuro Wyborcze w Łodzi
– do łódzkiej Rady Miejskiej (9 X 1927)
– do senatu R.P. (XI 1930)
1930
– 30.11, nr 49, s. 3: wiec przedwyborczy w sali łódzkiej Filharmonii podczas wyborów do
Senatu RP; przemawia poseł na Sejm RP – Bolesław Fichna
– do Samorządu m. Łódź (V 1934)
14.
WYCIECZKI ŁODZIAN
– do Gdyni i Gdańska
1930
– nr 30, z 20 VII, s. 7: grupa uczniów Szkoły Powszechnej Nr 2, dyrektor Szkoły K. Bilski i
członkowie „Opieki Szkolnej” (Komitet Rodzicielski) na wycieczce do Gdyni
i Gdańska
1933
– nr 37, z 10 IX: fotoreportaż z wycieczki pracowników „W idzewskiej Manufaktury” do Gdyni:
s. 1: – na nadbrzeżu przystani pasażerskiej żeglugi przybrzeżnej
– przed wejściem na statek żeglugi przybrzeżnej „Gdynia”; zdjęcie
wykonane z pokładu statku
– jak wyżej, ujęcie z nadbrzeża na statek
– grupa chłopców, uczestników wycieczki kąpiących się morzu
s. 6: przemarsz grupy wycieczkowej wraz z zakładową orkiestrą ulicami Gdyni
– nr 39, z 29 IX, s. 2: kolejowa wycieczka robotników i pracowników „WiMy” do Gdyni
– Maks Kon – prezes Spółki „WiMa” w grupie robotników na jednej ze stacji
pośrednich
– grupa pracowników „WiMy” na pokładzie statku wycieczkowego s/s
„Wanda” przed wypłynięciem z Gdyni na Hel
– do Krakowa
1935
– nr 39, z 29 IX, s. 2: 350-osobowa wycieczka pracowników zakładów scheiblerowskich do
Krakowa i na Sowiniec, na budowę kopca J. Piłsudskiego; zdjęcie
wykonane na wawelskich krużgankach
– do Wilna
1932
– nr 22, z 29 V, s. 6: grupa łodzian na wycieczce zorganizowanej przez „akcję katolicką
na Górny Śląsk; na zdjęciu podczas mszy przed grotą Matki Boskiej z
Lourdes w Katowicach–Ligocie, odprawionej przez ks. S. Nowickiego
15.
WYCIECZKI (odwiedzające Łódź)
1925
– 28.06, nr 26, s. 1: grupa parlamentarzystów brytyjskich zwiedzająca Elektrownię
1928
– 15.04, nr 16, s. 3: grupa studentów belgijskich zwiedzających zakłady Scheiblera i
Grohmana; zdjęcie wykonane na dachu przędzalni przy ul. Emilii, widok
m.in. na fragment budynku Straży Pożarnej i osiedla Księży Młyn
– 29.04, nr 18, s. 3: wycieczka studentów czeskich z Pragi podczas zwiedzania fabryki
Leonhardt`a, Woelker i Girbardt`a (20.04.1928)
1929
– 18.08, nr 33, s. 3: grupa studentów niemieckich z Królewca zwiedzająca łódzką elektrownię
– 15.09, nr 37, s. 3: grupa inżynierów francuskich zwiedzających Zjednoczone Zakłady
Włókiennicze K. Scheibler i L. Grohman
16.
WYDAWNICTWA
– „Echo”
p or ó w na j : – OSOB Y – FU RM AŃ S KI W ł. ... ... ... . ( sekr . re d . „ Echa”) , G UM KO WSK I Cze s ła w (re d .
na c z. „ K ur ier a Ł ó d zk ie g o”) , PR OB ST Fr anc is zek (re d . n ac z. „ Ech a”) ,
ST Y PU Ł KO WSK I J a n ( zało życie l) , S TY P UŁ KO WSKI W ł. ... ... . ( dyr .)
– PR AS A – „ E c h o”
– „ K u r ier Łó d zk i”
A d r es : Łó d ź, u l. . ... ... ... ..
P o ws ta ło ... ... ... .1 9 2 5 r . ( w d n iu 1 0 .0 2 .1 9 35 r . o bch od ziło 1 0 - lec ie is tn ien ia) . W ydaw ało m ie dzy in n ym i
łód zk ie ga ze t y: „ E c h o” , „ Kurie r Ł ó d zki” . Za ło życ ie lem był łód zk i a dw ok a t – J a n S typ u łk o wsk i.
B UIB L IOGRAF I A:
[ 1] Pr as a po lska ... ... ... .. . , t om II I
1935
– 17.02, nr 7, s. 3: uczestnicy bankietu z okazji jubileuszu 10-lecia działalności W ydawnictwa
„Echo” (10.02.1935); dziennikarze, pracownicy administracji W ydawnictwa
17.
WYPOCZYNEK ŁODZIAN
18.
WYSTAWY (w Łodzi)
– Łódzka Wystawa Przemysłowa (1896)
– Wystawa Rzemieślnicza i Przemysłowa
= 1912 rok
W park u m iej skim , d ziś p ark im . S . S ta s zic a pr zy u l . G. Nar u to w ic za .
= 1936 rok
W park u m iej skim , d ziś p ark im . S . S ta s zic a pr zy u l . G. Nar u to w ic za .
– Wystawa Ptaków i Zwierząt Domowych (1926)
W park u „ He lenó w” , gr ud zie ń 19 2 6 r oku .
1926
– 19.12, nr 51, s. 2: klatki z gołębiami pocztowymi z hodowli Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV
(złoty medal)
– Wystawa Mieszkaniowa (1931)
– Wystawa Kwiatów i Kompozycji Kwiatowych (1933)
– Wystawa Ruchoma Prób i wzorów Przemysłu Krajowego
(1934)
c.d. w przygotowaniu