docRaport odpowiedzialności społecznej
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport odpowiedzialności społecznej
Raport odpowiedzialności społecznej Żywiec Zdrój S.A. 2009-2011 Z równoważony rozwój dla Żywiec Zdrój S.A. to odpowiedzialne działanie w trzech podstawowych obszarach: środowisku naturalnym, miejscu pracy i społeczeństwie. Efektem takiego podejścia jest struktura niniejszego dokumentu, w którym staraliśmy się zebrać obowiązujące w naszej firmie polityki, programy i aktywności. Publikacja ta nie powstałaby, gdyby nie pomoc i zaangażowanie pracowników z działów: Relacji Zewnętrznych, Marketingu, Sprzedaży, Personalnego, Badań i Rozwoju, Zapewnienia Jakości, Finansów, Zakupów, Łańcucha Dostaw, Produkcji, Technicznego oraz Administracji, w szczególności zaś (w kolejności alfabetycznej): Sylwii Barthel de Weydenthal, Grzegorza Bobka, Michała Całusa, Agnieszki Donimirskiej, Ani Dudzińskiej, Ewy Francuz, Bartka Gayera, Agnieszki Getler, Ewy Golanowskiej, Agaty Goździewicz, Nicolasa Gregoire, Tomasza Grypińskiego, Beatrycze Hołowieckiej, Małgosi Jabłońskiej, Bogdana Jarco, Artura Jastrzębia, Tomasza Jędrzkiewicza, Tadeusza Juchy, Marcina Jurczyka, Przemka Kajanka, Józka Kani, Magdy Kosińskiej, Piotra Kośli, Basi Kowalik-Kamińskiej, Edyty Krysiuk-Kowalczyk, Ewy Kurowskiej, Romana Kurzyka, Grzegorza Kwasowskiego, Kamili Lichockiej, Romana Lipińskiego, Roberta Michalca, Marcina Mikruta, Łukasza Miszczyka, Łukasza Motyki, Ani Musiał, Małgosi Myszki-Mikłusiak, Guillaume Neveu, Iwony Nowakowskiej, Andrzeja Odzioby, Kasi Owsianko, Leszka Papiernika, Marcina Pąchalskiego, Moniki Piekarskiej, Agaty Podwójcic, Eweliny Polińskiej, Katarzyny Preising, Tomasza Reymana, Mateusza Samsela, Szymona Skoczylasa, Krysi Skorut, Agnieszki Sójki, Ewy Stasiak, Pawła Szczurka, Adama Szewczyka, Łukasza Szkutnika, Agnieszki Tokarek-Nowickiej, Martyny Trzmielewskiej, Pawła Turka, Daniela Urbańskiego, Bernadetty Walczuk, Katarzyny Wojtyły i Marka Wojtyny. Drodzy, dziękujemy Wam za cenne informacje, zrozumienie i przede wszystkim poświęcony czas. Ogromne podziękowania kierujemy także do naszych partnerów zewnętrznych, którzy przyczynili się do powstania raportu (w kolejności alfabetycznej): Sławomira Brzózka, Piotra Gawlińskiego, Anny Jafernik, dr Agnieszki Jarosz, nadl. Mariana Knapka, Łukasza i Marcina Kordasów, prof. Janusza Książyka, Michała Mikołajczyka, Tomasza Pietrzykowskiego, Mateusza Pindla, Piotra Tyrlika, Katarzyny Walickiej Szanowni Państwo, D o Państwa rąk trafia pierwszy raport odpowiedzialności społecznej firmy Żywiec Zdrój S.A. Dokument ten jest próbą podsumowania naszych dotychczasowych działań zrealizowanych w tym zakresie w latach 2009–2011. W niniejszym dokumencie odwołujemy się do wytycznych Global Reporting Initiative oraz fundamentalnych zasad społecznej odpowiedzialności biznesu Grupy Danone, do której należy Żywiec Zdrój S.A. Wprowadzanie zasad CSR w Grupie Danone rozpoczęło się już w 1972 roku, kiedy ówczesny prezes Antoine Riboud, ogłosił, że biznes powinien odgrywać podwójną rolę: ma przynosić wyniki finansowe, ale powinno to iść w parze ze społeczną odpowiedzialnością, gdyż firma jest częścią jej otoczenia. To zupełnie naturalne, że wprowadzając w życie zasady zrównoważonego rozwoju odwołujemy się do doświadczeń Grupy, a nasze cele i realizowane działania są pochodną międzynarodowych zobowiązań. Nasi interesariusze: konsumenci, partnerzy biznesowi, pracownicy czy społeczności lokalne, oczekują od nas udziału w odpowiadaniu na potrzeby istotne dla współczesnych społeczeństw. Dostępność zasobów, ochrona środowiska naturalnego czy kształtowanie nawyków żywieniowych to tylko niektóre z nich. Realizując dotychczasową politykę społecznej odpowiedzialności, skupiliśmy się na projektach z zakresu, zdrowia, aktywnego stylu życia i bezpieczeństwa pracy oraz ochrony środowiska. Jednym z wdrożonych przez nas już w 2008 roku narzędzi jest Danone Carbon Footprint (Ślad Węglowy Danone), który daje nam możliwość szczegółowego monitorowania i raportowania ilości gazów cieplarnianych emitowanych do atmosfery (przeliczonych na dwutlenek węgla) podczas całego cyklu życia naszych produktów. Wyzwania stojące przed nami i założenia, jakie chcieliśmy osiągnąć w tym obszarze, po raz pierwszy znalazły swe odzwierciedlenie w strategicznych celach firmy w 2009 roku. Podjęliśmy bardzo konkretne działania mające na celu redukcję emisji dwutlenku węgla w obszarach, na które mamy bezpośredni wpływ: produkcji, opakowaniach i transporcie. Dzięki temu w 2011 roku zmniejszyliśmy jego emisję o prawie 29 proc. w stosunku do roku 2008. Szczególnie dumni jesteśmy z naszego programu społecznego zaangażowania – Po stronie natury, którego ogromną wartością jest angażowanie różnych grup społecznych i w zasadzie wszystkich grup naszych interesariuszy. Zachęcając do lektury raportu, pragnę podkreślić, że jest on wstępem do usystematyzowania naszych aktywności. Dość dużo udało się nam już zrealizować, ale też zdajemy sobie sprawę, że to dopiero początek naszych starań, że jeszcze dużo przed nami, gdyż nie wszystko udało się przeprowadzić tak, jak byśmy sobie tego życzyli. Przyszłość z pewnością przyniesie też kolejne wyzwania w obszarze CSR. Chcemy więc udoskonalać nasze działania, by jak najlepiej odpowiadać na stojące przed nami wyzwania, oczekiwania interesariuszy i potrzeby samej firmy Żywiec Zdrój S.A. Opracowanie i publikacja niniejszego raportu to istotny element tego procesu. Dzięki Państwa uwagom, sugestiom i opiniom na temat zrealizowanych przez nas aktywności będziemy mogli poprawiać nasze działania. Jestem przekonany, że to dążenie do osiągania wspólnych korzyści w ramach zrównoważonego rozwoju sprawi, że za dwa lata będziemy mogli z jeszcze większą satysfakcją podzielić się informacjami na temat kolejnych zrealizowanych przez nas działań. Marek Wojtyna Prezes Zarządu Żywiec Zdrój S.A. Spis treści: Profil firmy Żywiec Zdrój S.A. Informacje o firmie Produkty Kalendarium Nagrody 7 Chcemy być odpowiedzialni Nasza filozofia działania Danone Way Fundamentals, czyli działamy, oceniamy i staramy się być coraz lepsi Etyczny przewodnik Dbamy o dobre relacje 12 Woda od źródła do Twojego domu Jakość jako kryterium współpracy z dostawcami Wymagamy najwyższych standardów Zaufanie i kontrola 20 Odpowiedzialna produkcja i sprzedaż Kluczowa jakość wody Dobre zarządzanie to podstawa Ciężka praca audytora Produkt zawsze do rozpoznania Klient naszym partnerem 22 Odpowiedzialna komunikacja z konsumentami Etyka w reklamie Na europejską skalę Komunikacja zaczyna się od słuchania 28 Czas na edukację Propagujemy wiedzę na temat zdrowego nawodnienia Wolimy wodę 31 Natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani Ograniczamy nasz wpływ na środowisko Z szacunkiem dla wody Ekowyzwanie – opakowanie W stronę zielonej produkcji Transport bardziej efektywny Biuro też może być eko 40 Zaangażowanie ekologiczne Żywiec Zdrój S.A. Po stronie natury Drzewa, granty, happeningi… Ekologiczna superszkoła, czyli dobry przykład dla każdego grantobiorcy Czym skorupka za młodu nasiąknie… 48 Pracownik w centrum uwagi Pracownicy mają głos HOPE – nadzieja i nasze wartości DaMaWay, czyli wspólne poszukiwanie najlepszych rozwiązań Otwarta, dwustronna komunikacja kluczem do zmian 56 Stawiamy na rozwój pracowników Istota kompetencji CODE odkodowany, czyli rozwijamy kompetencje interpersonalne Jak trafić do Akademii? Fachowcy są najważniejsi 60 Wspieramy zdrowie i zdrowy styl życia Po pierwsze, zdrowie W równowadze między pracą a domem Sport dla każdego 64 Miejsce pracy musi być bezpieczne Szczęśliwa trzynastka, czyli WISE Wpisz się do zeszytu! Sprawdźmy, jak się zachowujesz Centralny Komitet Bezpieczeństwa (CKB) Wymogi bezpieczeństwa wobec partnerów biznesowych 66 Być dobrym sąsiadem Rozwój dzieci i młodzieży – edukacja, sport, zabawa W kontakcie ze szkołą i przedszkolem Niech żyje sport! Wspieramy organizacje społeczne 74 Dla dobra społeczności lokalnych Kultura bogactwem regionu Infrastruktura kluczem do rozwoju Bezpieczeństwo jest w cenie Charytatywnie 77 Ekologia na większą i mniejszą skalę Polowanie na śmieci Powrót bażanta Lokalna społeczność sadzi drzewa 81 Profil firmy ŻYWIEC ZDRÓJ S.A. Firma Żywiec Zdrój S.A. powstała w Cięcinie w 1992 roku. Wszystko zaczęło się od małej rozlewni wody czerpanej ze źródeł leżących na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Dziś – z udziałami pod względem wartości sprzedaży przekraczającymi 30 proc. – jesteśmy największym producentem na polskim rynku wody butelkowanej. profil firmy 7 profil firmy informacje o firmie J akość zasobów wodnych Żywiecczyzny docenił już ponad 150 lat temu książę Albrecht Fryderyk Habsburg, podejmując decyzję o zlokalizowaniu tam browaru. Założyciele firmy Żywiec Zdrój S.A. również zainteresowali się doskonałymi walorami wody - z naturalnego źródła znajdującego się na Wzgórzu Abrahamów, powyżej małej, malowniczej miejscowości Cięcina, gdzie do dzisiaj, przy ul. Św. Katarzyny 187, mieści się siedziba spółki. W 1992 r., gdy polska gospodarka budziła się do życia, zakupione zostały grunty, na których powstała nasza pierwsza fabryka. Po miesiącach przygotowań, ustaleń i analiz oraz uzyskaniu niezbędnych pozwoleń i skompletowaniu parku maszynowego oddano do użytku pierwszą linię produkcyjną. 23 kwietnia 1993 r. zeszła z niej pierwsza butelka niegazowanej wody źródlanej pod marką Żywiec Zdrój. Naszym pierwszym znaczącym klientem była hurtownia z miejscowości Pawłowice. Wkrótce potem zyskaliśmy Wybrane wskaźniki ekonomiczne w tys. zł 2009 8 2010 2011 Przychody 603 810 672 963 731 316 Koszty operacyjne 423 133 430 813 475 073 Wynagrodzenia i świadczenia pracownicze 45 999 50 921 50 915 Koszty finansowe 26 997 62 032 53 531 Płatności na rzecz państwa – 4 782 14 679 18 594 Zysk netto 107 754 110 368 131 753 PROFIL FIRMY kolejnych odbiorców, a rynek z uznaniem przyjął nasz produkt, czego skutkiem było powiększenie działu sprzedaży z jednej… do dwóch osób. W latach 1994-2001 potencjał i obroty firmy dynamicznie wzrastały, średnio o 25 proc. rocznie. W marcu 1998 r. osiągnęliśmy 10 proc. udział w rynku wody butelkowanej pod względem wartościowym, a w listopadzie 2001 r. – 20 proc. Aby sprostać rosnącym potrzebom rynku, w lipcu 1998 r. rozbudowaliśmy zakład w Cięcinie. Firma dynamicznie się rozwijała i rozszerzała ofertę swoich produktów. Od 2000 r. w wodę gazowaną zaopatrywała rynek nasza rozlewnia w Mirosławcu, a od 2011 r. – także rozlewnia w Rzeniszowie. W konsekwencji szybkiego rozwoju i ambitnych planów utrzymania wzrostu w 2001 roku nasza firma przekształciła się w spółkę akcyjną i stała się częścią Grupy Danone, powiększając tym samym wchodzący w jej struktury dział wód i napojów. Aktualnie właścicielem wszystkich udziałów spółki Żywiec Zdrój S.A. jest francuski Holding Internationale de Boissons należący do Danone S.A. Zmiana własnościowa zagwarantowała dostęp do know-how i nowoczesnych technologii i skutkowała wieloma innowacjami i udoskonaleniami. W 2005 roku w Jeleśni powstała nasza najmłodsza i zarazem jedna z najnowocześniejszych rozlewni Grupy Danone w Europie. Nowy zakład pozwolił zwiększyć wydajność i wprowadzić istotne zmiany w portfolio, abyśmy mogli jeszcze lepiej odpowiadać na potrzeby konsumentów. W ramach dalszego rozwoju planowane jest uruchomienie nowej fabryki – firma zainwestowała już w zakup gruntów leżących w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej, w gminie Radziechowy-Wieprz położonej w sąsiedztwie Żywca. Od lat Żywiec Zdrój S.A. jest największym producentem wody butelkowanej w Polsce i niekwestionowanym liderem rynkowym. To dowód ogromnego zaufania, jakim konsumenci darzą nasze produkty. Władzami spółki Żywiec Zdrój Spółka Akcyjna są Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza oraz Zarząd. Walne Zgromadzenie może być zwyczajne lub nadzwyczajne. Zgromadzenie zwyczajne zwołuje corocznie Zarząd nie później niż do 30 czerwca, zaś nadzwyczajne – także Zarząd z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek Rady Nadzorczej albo akcjonariuszy. Właścicielem 100% akcji spółki Żywiec Zdrój jest Holding Internationale de Boissons. Stały nadzór nad działalnością Spółki sprawuje Rada Nadzorcza. W jej skład na koniec 2011 roku wchodzili: Yves Pellegrino, Juergen Esser oraz Guy Pelabon. Radę Nadzorczą wybiera Walne Zgromadzenie, a kadencja jej członków wynosi trzy lata. Zbiera się ona w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż trzy razy w roku obrotowym. W skład Zarządu Żywiec Zdrój S.A., który również powołuje Walne Zgromadzenie na trzyletnią kadencję, wchodzą aktualnie: Marek Wojtyna – Prezes, oraz Jakub Kalinowski – Członek Zarządu. Zarząd zarządza spółką, ustala wytyczne odnośnie jej działalności i reprezentuje ją na zewnątrz. Produkty Żywiec Zdrój S.A. w Polsce Niegazowana woda źródlana, niskozmineralizowana, niskosodowa i niskosiarczanowa, odpowiednia na co dzień dla każdego bez względu na wiek czy stan zdrowia, także dla niemowląt i małych dzieci oraz kobiet w ciąży i karmiących piersią. Woda jest dostępna w opakowaniach 0,33 l , 0,5 l, 0,7 l, 1,5 l, 1,75 l i 5 l. Woda źródlana wydobywana z ujęcia św. Jana w Mirosławcu oraz ujęcia S-3 w Rzeniszowie. Dostępna w wersji gazowanej i średnio gazowanej w butelkach 0,5 l i 1,5 l. Połączenie niegazowanej wody źródlanej Żywiec Zdrój ze smakiem owoców. Dostępna w czterech wariantach: cytrynowym, pomarańczowym, truskawkowym i jabłkowym, w butelkach o pojemności 0,5 l i 1,5 l. Połączenie naturalnej wody źródlanej ze smakiem cytryny lub pomarańczy w wersji gazowanej. Dostępna w dwóch pojemnościach – 0,5 l i 1,5 l. profil firmy 9 profil firmy kalendarium żywiec zdrój s.a. 1992 w Cięcinie zostaje założona firma Żywiec Zdrój S.A. 1993 23 kwietnia: wyprodukowano pierwszą butelkę naturalnej wody źródlanej Żywiec Zdrój 1996 woda Żywiec Zdrój otrzymuje pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka 1998 marzec: uzyskaliśmy 10% udział w rynku pod względem wartościowym czerwiec/lipiec: uruchomienie drugiego zakładu w Cięcinie październik: osiągnęliśmy sprzedaż na poziomie 100 mln litrów 1999 marzec: Żywiec Zdrój S.A. liderem rynku wody butelkowanej w Polsce 2000 powstała fabryka w Mirosławcu 2001 marzec: przekształcenie firmy w spółkę akcyjną i włączenie jej w struktury Grupy Danone listopad: uzyskaliśmy 20% udział wartościowy w rynku 2004 styczeń: wdrożenie systemu SAP 2005 kwiecień: uruchomienie produkcji Smako-Łyka maj: uruchomienie produkcji w fabryce w Jeleśni 10 PROFIL FIRMY 2006 czerwiec: po raz pierwszy zdobyliśmy nagrodę Najcenniejsza Polska MARQA 2007 sierpień: certyfikacja ISO 9001 oraz PN-N 18001 Udziały w rynku wody butelkowanej w Polsce w 2011 roku Ilościowo (w proc.) 2008 22,6 23,1 maj: uzyskaliśmy 30% udział w rynku pod względem wartościowym lipiec: zatrudnienie przekracza 500 osób 8,7 2009 styczeń: start I edycji programu Po stronie natury (wtedy pod nazwą Moje Silne Drzewo) wrzesień: start I edycji programu Mamo, Tato, wolę wodę! 2010 lipiec: pozytywna opinia Centrum Zdrowia Dziecka dla wody Żywiec Zdrój grudzień: zakup gruntów pod budowę fabryki w gminie Radziechowy-Wieprz 2011 maj: wyróżnienie Twarze Biznesu przyznane prezesowi Markowi Wojtynie w kategorii etyka w branży spożywczej czerwiec: certyfikacja ISO 22000 wrzesień: pierwsza prezentacja programu Mamo, Tato, wolę wodę! na forum międzynarodowym 7,3 34,4 3,9 Żywiec Zdrój S.A. Polskie Zdroje Nestlé Waters Coca - Cola Marki własne sieci handlowych Pozostali 23,1 8,7 7,3 3,9 34,4 22,6 Wartościowo (w proc.) 5,8 8,5 25,8 9,7 17,8 32,4 Żywiec Zdrój S.A. Marki własne sieci handlowych Polskie Zdroje Nestlé Waters Coca - Cola Pozostali 32,4 17,8 8,5 9,7 5,8 25,8 Źródło: Nielsen, total Poland + petrol stations, 2011 Nagrody Firma Żywiec Zdrój S.A. była wielokrotnie nagradzana za działalność biznesową. Markę Żywiec Zdrój doceniano w różnorodnych rankingach i konkursach – przede wszystkim konsumenckich. Laury biznesowe • Pracodawca Godny Zaufania 2011– firma została uhonorowana tym prestiżowym tytułem w kategorii branża spożywcza w ramach III edycji konkursu organizowanego przez Krajową Izbę Gospodarczą, którego ideą jest promowanie prawidłowych i godnych naśladowania wzorców zachowania pracodawcy. Kapituła oceniała programy socjalne, politykę pracowniczą i system ochrony praw pracowników. • Twarze Biznesu – w 2011 roku Marek Wojtyna, Prezes Żywiec Zdrój S.A., otrzymał wyróżnienie w kategorii etyka w branży spożywczej. Tytuł przyznawali menedżerowie wiodących spółek w Polsce. Organizatorami plebiscytu był „Dziennik Gazeta Prawna” oraz TVN CNBC. • Odpowiedzialny Pracodawca – lider HR 2011 – konkurs, którego celem jest upowszechnianie oraz propagowanie właściwych wzorców, modeli i strategii działań w zakresie polityki personalnej oraz strategii integracji spraw personalnych ze sprawami biznesowymi. Kryterium wyboru laureatów była jakość warunków pracy, ze szczególnym uwzględnieniem czynników takich jak przestrzeganie prawa pracy i przepisów BHP, możliwość podnoszenia kwalifikacji pracowników, dynamika rozwoju kadry, systemy motywacyjne. • Laur Powiatu Wałeckiego 2011 – przyznany przez Radę Powiatu Wałcz, na terenie którego działa fabryka w Mirosławcu w kategorii działalność gospodarcza dużych przedsiębiorstw. • Firma Roku Żywiecczyzny 2010 – konkurs organizowany przez Starostę Żywieckiego promuje firmy, które poza najlepszymi wynikami ekonomicznymi i wysokim poziomem zarządzania mogą się pochwalić działaniami na rzecz społeczności lokalnych i zaangażowaniem w rozwój regionu. • Główna nagroda w konkursie Mama w pracy w 2010 roku. Głównym celem konkursu jest promowanie promacierzyńskich postaw na rynku pracy. Żywiec Zdrój S.A. wygrała ze 117 zgłoszonymi konkurentami, startując z programem „Firma przyjazna rodzicom”. Jest to dla nas szczególnie cenna nagroda, bo odzwierciedla opinię kobiet pracujących w naszej firmie (więcej o programie w części IV tego raportu). • Pracodawca Podbeskidzia 2009 – konkurs organizowany przez Lożę Bielską Business Centre Club na najlepszego pracodawcę w regionie. • Tytuł Lidera Polskiego Biznesu 2009 i złotą statuetkę otrzymaliśmy w styczniu 2010 roku. podczas Wielkiej Gali Business Centre Club. Celem konkursu jest nagradzanie firm, które osiągają znakomite wyniki ekonomiczne i angażują się w rozwój gospodarczy kraju, przestrzegają etyki prowadzenia biznesu oraz prowadzą działalność społeczną i charytatywną. PGZ Pracodawca Godny Zaufania PGZ Laury konsumenckie • Marka Godna Zaufania – w latach 2009-2011 oraz w roku 2004 i 2005 marka Żywiec Zdrój zdobyła Złote Godło w rankingu Most Trusted Brands miesięcznika „Reader’s Digest” na najbardziej zaufane marki. • Towar Roku – w latach 2003-2011 woda niegazowana Żywiec Zdrój zdobywała tytuł Towar Roku przyznawany przez detalistów i magazyn „Detal Dzisiaj”. • Najmocniejsza Polska MARQA – w latach 2005-2010 marka Żywiec Zdrój otrzymała pierwszą nagrodę w rankingu najmocniejszych polskich marek MARQA w kategorii woda i napoje bezalkoholowe. W roku 2011 roku marka zdobyła drugą pozycję. Ranking jest organizowany przez firmę doradczą Ernst & Young oraz dziennik „Rzeczpospolita”. • Ulubiony Produkt Twojego Maluszka – w 2009 roku woda Żywiec Zdrój otrzymała pierwszą nagrodę w konkursie miesięcznika „Twój Maluszek”. O zwycięstwie decydowało najbardziej wymagające jury na świecie – rodzice malutkich dzieci. • Złoty Brzuszek – w 2009 roku woda Żywiec Zdrój otrzymała nagrodę w plebiscycie na najlepsze produkty dla kobiet w ciąży, początkujących mam i ich dzieci organizowanym przez poradnik „M jak mama”. • Nagroda Specjalna Najlepsze dla Dziecka – w 2011 roku woda Żywiec Zdrój w ramach XI edycji plebiscytu Najlepszy Produkt 2010 organizowanego przez magazyn „Dziecko” została uhonorowana nagrodą specjalną przyznawaną przez specjalistów z Centrum Zdrowia Dziecka. profil firmy 11 profil firmy CHCEMY BYĆ ODPOWIEDZIALNI Żywiec Zdrój S.A. zgodnie ze swoją misją„chce zawsze zaspokajać pragnienia, dostarczając zdrowe napoje, których sercem jest naturalna woda źródlana”. Jako lider buduje odpowiedzialną, cieszącą się zaufaniem firmę. To pozornie proste stwierdzenie, ale w rzeczywistości kryje się za tym ogromna odpowiedzialność wobec wszystkich interesariuszy i wobec natury. Nasza filozofia działania Realizacja naszej misji w szybko zmieniających się i aktualnie bardzo wymagających warunkach gospodarczych nie jest łatwym zadaniem. Wymaga to od firmy skupienia się na strategicznych elementach, które pomogą budować jej przewagę konkurencyjną i pozwolą realizować założone cele. Do obszarów strategicznych z punktu widzenia Żywiec Zdrój S.A. należą: wiarygodność zdrowotna, zrównoważony rozwój, dialog z konsumentem, szeroka dostępność naszych produktów, efektywność produkcji i wreszcie budowanie silnego i zaangażowanego zespołu pracowników. Ze względu na wyzwania stojące przed całą branżą spożywczą szczególną uwagę przykładamy do budowania wiarygodności zdrowotnej naszej firmy. Aby być wiarygodnym, inwestujemy w badania naukowe, aktualizujemy i propagujemy dostępną wiedzę, potwierdzamy walory naszych produktów. Współpracujemy w tym zakresie zarówno z lekarzami, jak i autorytetami ze świata nauki, korzystamy też z zaplecza naukowego Grupy Danone. Szeroko zakrojona współpraca z zewnętrznymi specjalistami oraz nasza wewnętrzna, budowana przez lata ekspertyza wpływają na naszą wiarygodność i budują zaufanie. To zaufanie buduje też zrównoważone podejście do biznesu. Gdy jesteśmy odpowiedzialni ekologicznie, budujemy neutralne dla każdej ze stron, zdrowe relacje ze środowiskiem, zarówno naturalnym, jak i społecznym, zachowujemy równowagę pomiędzy celami biznesowymi a społecznymi. Aby biznes był zrównoważony, musi też być oparty na zdrowej organizacji i zdrowych pracownikach oraz dawać gwarancję, że nasze miejsca pracy są bezpieczne – zarówno dla pracowników, jak i dla środowiska. Podstawą dobrych relacji jest dialog. Nie wystarczy tylko oznajmienie tego, co mamy do powiedzenia – dziś kluczowe staje się dogłębne zrozumienie potrzeb konsumentów – zarówno racjonalnych, jak i emocjonalnych – i odpowiadanie na nie. Jest wiele możliwości poznawania świata konsumentów. W Żywiec Zdrój S.A. nie poprzestajemy na tradycyjnych metodach badawczych, które w sposób konsument analityczny dostarczają wiedzy o najważniejszych trendach konsujakość menckich i deklarowanych postawach. Dziś równie istotne, jeśli nie zrównoważony ważniejsze, staje się dla nas postawienie się na miejscu naszych konsumentów. Oznacza to współuczestniczenie w ich codziennym rozwój efektywność życiu, obserwację i zrozumienie ich zachowań. Dbając o dialog, staramy się znaleźć z naszymi produktami wszędzie tam, gdzie znajdują się nasi konsumenci. Aby to osiągnąć, musimy dbać o wysoką jakość i efektywność w każdym aspekcie naszej działalności – od koncepcji rozwoju produktu, poprzez zakup surowców, produkcję, aż po transport wyrobów gotowych. W takim podejściu każdy z pracowników może wiarygodność mieć swój udział w podnoszeniu efektywności. Wystarczy tylko w codziennej pracy zwracać uwagę na drobne zdrowotna działania, takie jak gaszenie światła, kiedy nie jest ono potrzebne, drukowanie tylko koniecznych dokumentów. Na koniec dnia bowiem wszystko zależy od silnych i zaangażowanych zespołów. Firma to ludzie. To pracownicy, którzy swoim doświadczeniem, kompetencjami i umiejętnościami budują wartość organizacji, wypracowują zysk silne, i są motorem rozwoju. Dlatego chcemy, aby nasza firma była zaangażowane przyjaznym i bezpiecznym miejscem pracy, a pracujący w niej zespoły ludzie mogli rozwijać się zawodowo i efektywnie realizować cele. 12 PROFIL FIRMY Etyczny przewodnik Dobra praktyka Zależy nam, aby nasze relacje z pracowDialert w służbie Kodeksu nikami, jak i osobami trzecimi wyróżniały: przejrzystość, zgodność z międzynarodoJeśli zainteresowana osoba chce zgłosić uwagi dotyczące nieprawidłowości wewnątrz wymi konwencjami oraz krajowymi przepifirmy, nie zawsze chce zrobić to za pośrednictwem Działu Personalnego lub Działu Prawsami prawa i regulacjami, z uwzględnieniem nego. W Żywiec Zdrój S.A. w takiej sytuacji można skorzystać z systemu Dialert, który lokalnych uwarunkowań kulturowych. Takie pozwala na bezpośrednie poinformowanie kierownictwa Grupy Danone o zaistniałym zasady obowiązują w całej Grupie Danone problemie. Jest to rodzaj instalacji alarmowej dla wszystkich pracowników, współpracowi zostały spisane w Kodeksie Etyki Biznesowej. ników i dostawców firmy, który służy do powiadamiania o ewentualnych nieprawidłowościach i nadużyciach mogących mieć negatywny wpływ na wizerunek Żywiec Zdrój S.A. Dokument ten opisuje zasady, którymi kierulub całej Grupy. Za pomocą systemu Dialert można zgłaszać naruszenia wewnętrznych jemy się, prowadząc działalność biznesową, zasad i procedur firmy (kradzieże, nadużycie firmowego wyposażenia i usług, naruszenie oraz to, jak powinni postępować pracowniprawa i regulacji itp.), zasad księgowych i finansowych (używanie fałszywych faktur, cy spółki, wykonując swoje codzienne obofałszowanie raportów księgowych, oszustwa itp.) czy regulacji antykorupcyjnych (ukryte wiązki służbowe. Kodeks podkreśla, że wszypłatności itp.). Dialert nie jest platformą do informowania o ewentualnym niezadowolescy nasi pracownicy mają obowiązek działać niu z wynagrodzenia, sposobów zarządzania czy poskarżenia się na współpracowników w sposób lojalny, nieskazitelny, z poczuciem w sytuacji osobistych konfliktów. To dodatkowy kanał informacyjny, dający poczucie odpowiedzialności i w zgodzie z przepisami anonimowości i bezpieczeństwa w sytuacjach, gdy normalna droga komunikowania jest prawa i właściwymi regulacjami, a także dbać utrudniona albo niemożliwa. Dialert powstał w lipcu 2005 r. Początkowo były to tylko adres pocztowy i numer faksu, o ochronę wizerunku i dobrego imienia Gruw 2006 r. została uruchomiona także strona internetowa. Dziś pracownicy i nasi partnepy Danone i spółki, w której są zatrudnieni. rzy, np. dostawcy, mogą skorzystać z tych trzech kanałów komunikacji. Muszą także stać na straży przestrzegania System gwarantuje pełną poufność przechowywanych danych i anonimowość jego zapisów: jeśli ktoś zauważy naruszenie osoby przekazującej informacje w dobrej wierze. Szczegóły przekazywania informacji zasad rachunkowości, zasad finansowych, poprzez system Dialert można znaleźć na plakatach zamieszczonych na tablicach procedur wewnętrznej kontroli lub procedur informacyjnych, zaś dostawcy są informowani o tej możliwości w kierowanej do nich antykorupcyjnych, powinien jak najszybciej cyklicznie komunikacji. zgłosić taki przypadek, zgodnie z opisanymi w Kodeksie procedurami. W dokumencie znalazły się także nasze zobowiązania wobec pracowników, środowiska, konsumentów, dostawców i klientów, konkurencji, udziałowców oraz krajów, w których Grupa Danone prowadzi działalność. Kodeks obowiązuje wszyst- Proces zgłoszenia problemu kich pracowników, dlatego każdy podpisuje oświadczenie o zapoznaniu się z jego w systemie dialert zapisami oraz oświadczenie o konflikcie interesów. Rozwinięciem ogólnych, zapisanych w nim zasad są regulacje szczegółowe, m.in. Kodeks Etyki Handlowej oraz Zgłoszenie problemu przez pracownika Kodeks Etyki Zakupów Żywiec Zdrój S.A. Narzędziem wspierającym działanie i przestrzeganie Kodeksu Etyki jest Dialert – Wewnętrzny System Informowania Grupy Danone, dostępny dla pracowniGłówny Menedżer ds. zarządzania ryzykiem w Grupie Danone (CRO) ków i współpracowników (m.in. kooperantów i dostawców). Pozwala on na otrzymuje zgłoszenie i przeprowadza zgłaszanie informacji o zauważonych naruszeniach wewnętrznych zasad i propoufną analizę. cedur bezpośrednio kierownictwu Grupy za pośrednictwem strony NAGRODA! internetowej, faksu lub poczty. Marek Wojtyna, Prezes Żywiec Zdrój S.A., w 2011 roku otrzymał wyróżnienie w rankingu Twarze Biznesu w kategorii Etyka w branży spożywczej. Wyniki przeprowadzonego po raz pierwszy rankingu to efekt ankiety, która trafiła do 7 tys. przedstawicieli świata biznesu. Prezesi i dyrektorzy największych polskich spółek wskazywali spośród siebie menedżerów, którzy mogą służyć za wzór w środowisku. Zwracali uwagę na pięć aspektów postawy wyróżnianych osób: budowanie wartości, uczciwość, odpowiedzialność, innowacyjność oraz autentyczność. Tytuł przyznano w trzech kategoriach: mentor, innowacyjność i etyka. Plebiscyt zorganizowały „Dziennik Gazeta Prawna” oraz TVN CNBC. Główny Menedżer (CRO) w porozumieniu z Głównym Konsultantem ustalają sposób postępowania Postępowanie zbyteczne Postępowanie Stop CRO przeprowadza postępowanie wyjaśniające, w kooperacji z kierownictwem firmy, jeśli to możliwe nieuzasadnione udowodnione nadużycie Główny Menedżer (CRO) wnioskuje o sankcje i wdraża działania korekcyjne i zapobiegawcze we współpracy z kierownictwem firmy Główny Menedżer informuje Komisję Rewizyjną o zaistniałej sprawie profil firmy 13 profil firmy Danone Way Fundamentals, czyli działamy, oceniamy i staramy się być coraz lepsi fundamentalne zasady społecznej odpowiedzialności biznesu 1. Prawa CzŁowieka • Dobrowolność zatrudnienia, w tym zakaz zatrudniania nieletnich • Równe szanse i różnorodność w miejscu pracy • Bezpieczeństwo w miejscu pracy 2. Relacje z pracownikami • • • • Dialog społeczny Czas pracy System wynagrodzeń Edukacja i rozwój pracowników 3. Środowisko • Realizacja celów w ochronie środowiska • Zarządzanie ryzykiem środowiskowym • Odpowiednie standardy i terminowe dostawy surowców • Ograniczanie wpływu opakowań na środowisko 4. Konsumenci • Zarządzanie jakością • Przestrzeganie standardów Grupy Danone w obszarze zdrowia i żywienia 5. Zarządzanie • Zasady etyki biznesowej • Wdrażanie standardów społecznej odpowiedzialności biznesu w odniesieniu do dostawców i partnerów biznesowych • Działania na rzecz społeczności lokalnych 14 PROFIL FIRMY Danone Way Fundamentals (DWF) to fundamentalne zasady społecznej odpowiedzialności biznesu Grupy Danone. Tworzy je 16 standardów dotyczących pięciu głównych obszarów zrównoważonego rozwoju, obejmujących: prawa człowieka, relacje z pracownikami, środowisko naturalne, konsumentów i zarządzanie. Wszystkie standardy podlegają corocznej ocenie – sprawdzamy, jakie mamy wyniki w danym obszarze pod względem naszej polityki, procedur i programów, poza tym weryfikujemy nasze faktyczne działania. Realizacja Danone Way Fundamentals jest oceniana według konkretnych wskaźników, np. związanych z zarządzaniem ryzykiem w obszarze ochrony środowiska czy bezpieczeństwem w pracy. Za każdy ze standardów można otrzymać maksymalnie 60 punktów – po 30 za wewnętrzne uzgodnienia i przepisy (polityki), które go dotyczą i za faktycznie osiągnięte rezultaty. Za sumę zliczonych punktów każda firma z Grupy Danone otrzymuje odpowiednią liczbę gwiazdek. Maksymalny wynik to 5 gwiazdek. Wszystko to sprawia, że dzięki Danone Way Fundamentals można nie tylko pochwalić się osiągnięciami i skutecznością działań w najważniejszych obszarach odpowiedzialności firmy, ale i zdiagnozować te obszary, gdzie wyniki nie są satysfakcjonujące i sytuacja wymaga poprawy. W ten sposób możemy się ciągle doskonalić. Wiarygodność samooceny jest weryfikowana poprzez audyty realizowane przez audytorów z KPMG oraz pracowników z Działu Zrównoważonego Rozwoju Grupy Danone. Żywiec Zdrój S.A. uczestniczy w ocenie Danone Way Fundamentals od 2008 r., a w 2010 r. po raz pierwszy nasze wyniki zostały zweryfikowane przez niezależnych audytorów. Uzyskaliśmy 875 na 1000 możliwych do zdobycia punktów, co dało nam łącznie 4 gwiazdki. Dbamy o dobre relacje Dzięki dialogowi z interesariuszami i angażowaniu ich w działania firmy możemy podejmować lepsze decyzje biznesowe, sprawniej zarządzać ryzykiem oraz opracowywać długofalowe plany rozwoju uwzględniające zarówno nasze wartości, jak i potrzeby otoczenia, w którym funkcjonujemy. Elementem komunikacji z naszymi interesariuszami jest publikacja niniejszego raportu. Komunikacja często bywa przyczynkiem do wprowadzania zmian na lepsze, innowacji i umożliwia bieżące monitorowanie i weryfikację efektywności działań. Dlatego też główne grupy interesariuszy żywiec zdrój s.a. wciąż rozwijamy nasze sposoby komunikacji z kluczowymi interesariuszami. Staramy się być z nimi w stałym interesariusze metoda dialogu kontakcie, wybierając najbardziej efektywne sposoby i narzędzia. • Regularne informowanie pracowników podczas spotkań oraz za pomocą gazetki firmowej Żywiec Twój I tak w przypadku pracowników są • Badania Opinii Pracowników przynajmniej raz na 2 lata to m.in. Badania Opinii Pracowników, z konsumentami kontaktujemy się pracownicy poprzez infolinię oraz nasze strony • Serwis konsumencki i infolinia internetowe, na co dzień jesteśmy • Edukacyjne strony internetowe • Badania satysfakcji klientów w kontakcie z naszymi partnerami handlowymi. Dbamy o komunikację konsumenci z tymi grupami interesariuszy, którzy • Współpraca z organizacjami pozarządowymi i programy partnerskie • Program Grantowy dysponują wiedzą ekspercką w dzie• Spotkania prasowe i bieżąca komunikacja z mediami dzinach i obszarach szczególnie istot• Współpraca z władzami na szczeblu centralnym i lokalnym nych z punktu widzenia działalności • Aktywność w organizacjach branżowych i biznesowych • Współpraca ze środowiskami naukowymi: konferencje i warsztaty, Żywiec Zdrój S.A. i realizowanych publikacje tematyczne przez nas programów – współpracuspołeczności lokalne jemy z naukowcami i specjalistami, • Badania satysfakcji klientów władzami zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym czy organizacjami pozarządowymi i branżowymi. klienci Podejmujemy działania, których reali• Spotkania dotyczące współpracy zacja umożliwia i ułatwia jednoczesne angażowanie różnych grup interesariuszy, czego doskonałym przykładem dostawcy jest program Po stronie natury. zainteresowanie kluczowe zasady angażowania interesariuszy kompleksowe zarządzanie relacjami dbałość o satysfakcję informowanie monitorowanie wpływ profil firmy 15 profil firmy o raporcie Raport odpowiedzialności społecznej firmy Żywiec Zdrój S.A. obejmuje dane za lata 2009-2011 dla całej spółki wraz z fabrykami w Jeleśni, Cięcinie i Mirosławcu (nie obejmuje fabryki w Rzeniszowie). Został przygotowany w zgodzie z międzynarodowym standardem Global Reporting Initiative G3.0, poziom aplikacji C, co potwierdza niezależny certyfikat GRI. W przyszłości planujemy publikację raportów w cyklu dwuletnim. monika matak Kierownik ds. CSR i Relacji Zewnętrznych Pierwszy w historii Żywiec Zdrój S.A. raport odpowiedzialności społecznej to przede wszystkim sposób na zgromadzenie w jednym miejscu i uporządkowanie dotychczasowych doświadczeń firmy w zakresie CSR. Ta publikacja jest punktem wyjścia do nadania realizowanym przez naszą firmę działaniom bardziej strategicznego wymiaru. Udział wielu pracowników w przygotowaniach do publikacji raportu pozwolił nam zidentyfikować wiele dobrych praktyk w różnych obszarach działalności firmy, które mogą być prezentowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz naszej organizacji. Z pewnością ułatwi to niezależną ocenę etapu zaawansowania firmy we wdrażaniu podejścia zrównoważonego rozwoju. Wierzymy też, że publikacja raportu może mieć wpływ na budowanie reputacji odpowiedzialnej firmy wobec różnych grup interesariuszy. 16 PROFIL FIRMY Proces definiowania zawartości raportu Decydując się na przygotowanie pierwszego raportu społecznego naszej firmy, przyjęliśmy do opisania szeroki zakres zagadnień. Proces definiowania jego zawartości miał kilka faz: początkowo przy współpracy z firmą doradczą przeanalizowaliśmy kluczowe wyzwania dla branży spożywczej oraz zagadnienia społecznej odpowiedzialności biznesu. W ten sposób powstała lista ponad 80 zagadnień. Następnie przeprowadziliśmy diagnozę na podstawie dokumentów firmowych oraz wytycznych Grupy Danone, które z tych tematów są istotne z punktu widzenia Żywiec Zdrój S.A. Ważnym elementem tego procesu była filozofia działania firmy i fundamentalne zasady społecznej odpowiedzialności biznesu Grupy Danone. Spojrzeliśmy także na naszą firmę oczami kluczowych interesariuszy: konsumentów, klientów, dostawców, liderów opinii czy społeczności lokalnych. Ostatnim etapem była wewnętrzna weryfikacja listy zagadnień przez pryzmat łańcucha wartości Żywiec Zdrój S.A. Najistotniejsze zagadnienia i ich miejsce w raporcie (kolejność wg łańcucha wartości): • Ochrona zasobów wodnych (rozdział II i III) • Podnoszenie jakości surowców (rozdział II) • Mierzenie i ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko w procesie produkcji i całym łańcuchu wartości firmy (emisja CO2, energia, woda) (rozdział III) • Relacje ze społecznościami lokalnymi, w których firma działa (rozdział V) • Edukacja ekologiczna połączona z dążeniem do pozytywnego oddziaływania na środowisko (rozdział III i V) • Bezpieczeństwo pracy i promocja zdrowia wśród pracowników (rozdział IV) • Edukacja i rozwój pracowników (rozdział IV) • Etyka biznesu i komunikacja z pracownikami (rozdział I i IV) • Standardy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktów, w tym możliwość śledzenia łańcucha dostaw (rozdział II) • Komunikacja konsumencka (znakowanie produktów, etyka w marketingu) i podnoszenie standardów w obsłudze konsumentów (rozdział II) • Odpowiadanie na wyzwania społeczne: zdrowy styl życia, znaczenie wody dla zbilansowanej i zdrowej diety (rozdział II) Kluczowe zagadnienia w łańcuchu wartości dla Żywiec Zdrój s.a. 1 pozyskanie surowców • Ochrona zasobów wodnych • Podnoszenie jakości surowców (standardy jakościowe i środowiskowe) 6 koniec cyklu • Opakowanie/recykling • Edukacja otoczenia w obszarze ochrony środowiska 2 produkcja • Mierzenie i minimalizowanie oddziaływania na środowisko w procesie produkcji (energia, woda, odpady) • Dialog ze społecznościami lokalnymi, w których firma działa, oraz bycie „dobrym sąsiadem” • Bezpieczeństwo pracy i promocja zdrowia wśród pracowników • Etyka biznesu i komunikacja z pracownikami • Zaangażowanie pracowników w programy społeczne 5 konsumpcja • Standardy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa • Znakowanie produktów • Etyka w marketingu (dzieci) • Komunikacja i podnoszenie standardów w obsłudze konsumentów • Edukacja żywieniowa • Odpowiadanie na wyzwania społeczne: zdrowy styl życia, znaczenie wody dla zbilansowanej diety 3 transport • Mierzenie i minimalizacja negatywnego oddziaływania na środowisko w transporcie • Możliwość śledzenia łańcucha dostaw/traceability • Bezpieczeństwo ruchu drogowego 4 sprzedaż • • Dostępność produktów – rozwój kanałów sprzedaży i dostępność cenowa Możliwość śledzenia łańcucha dostaw/ traceability profil firmy 17 Woda od źródła do Twojego domu Wysoka jakość i bezpieczeństwo produktów jest dla Żywiec Zdrój S.A. najwyższym priorytetem. Dbamy o to na każdym etapie łańcucha wartości, od źródeł naszej wody, poprzez produkcję i dystrybucję, po konsumpcję naszych produktów. Odpowiedzialność firm z branży spożywczej nie jest już jednak dzisiaj postrzegana tylko jako obowiązek dostarczania konsumentom bezpiecznych produktów – coraz większego znaczenia nabiera wychodzenie przez producentów naprzeciw wyzwaniom pojawiającym się w związku ze zmieniającymi się stylem życia i potrzebami zdrowotnymi konsumentów. woda od źródła do domu 19 woda od źródła do domu W dbamy o najwyższą jakość 2009 r. – 60 2010 r. – 50 2011 r. – 60 Źródło: Danone Way, wskaźnik zarządzania jakością, wartość w pkt. maks 60 więcej informacji – str. 14 Spełniamy Standardy w obszarze zdrowia i żywienia 2009 r. – 40 2010 r. – 50 2011 r. – 40 Źródło: Danone Way, wskaźnik przestrzegania standardów Grupy Danone w obszarze zdrowia i żywienia, wartość w pkt. maks 60 więcej informacji – str. 14 oda wykorzystywana w procesie butelkowania jest wodą podziemną, pierwotnie czystą pod względem chemicznym i mikrobiologicznym. Konieczne jest jej wydobycie i rozlewanie bezpośrednio u źródła w warunkach zabezpieczających jej naturalne właściwości i gwarantujących pełne bezpieczeństwo zdrowotne. W Żywiec Zdrój S.A. niezwykle dokładnie kontrolujemy ten proces, poczynając od właściwego zabezpieczenia i kontroli źródeł naszej wody, poprzez jej butelkowanie i odpowiedni transport do klientów. Jakość i bezpieczeństwo naszych produktów to podstawa funkcjonowania naszego biznesu. Wszystkie nasze zobowiązania dotyczące tych kwestii ujęliśmy w polityce zintegrowanego systemu zarządzania w zakresie jakości, bezpieczeństwa zdrowotnego produktu, środowiska i bezpieczeństwa pracy. Wdrożenie takiego systemu zapewnia spełnienie wszelkich wymogów i standardów jakościowych oraz obowiązujących norm prawnych. Starannie dobieramy też dostawców, dbając o to, by zapewniali materiały i surowce o wymaganej jakości, a także świadczyli swoje usługi w sposób bezpieczny i na wysokim poziomie. Inwestujemy też w nowoczesne technologie, pomagające zapewnić wysoką jakość i bezpieczeństwo zdrowotne produktów. Dodatkowo, chcąc sprostać wyzwaniom stawianym firmom z branży spożywczej, w Żywiec Zdrój S.A. staramy się być otwarci na otoczenie. Pozostajemy w nieustannym kontakcie z interesariuszami, by korzystać z ich wiedzy i doświadczenia i realizować dodatkowe aktywności, także o charakterze edukacyjnym. Zalecenia, co do których powinny stosować się firmy z branży spożywczej, opracowują różne międzynarodowe instytucje i organizacje. Ich wskazania mają na celu przede wszystkim zapewnienie wysokiej jakości i bezpieczeństwa produktów, ale też niwelowanie barier w dostępie do żywności, odpowiadanie na dynamicznie zmieniające się potrzeby i oczekiwania konsumentów, także w zakresie składu produktów i – co niezwykle istotne – promowanie właściwej diety i aktywności fizycznej, a tym samym zmniejszanie ryzyka występowania nadwagi i otyłości oraz związanych z nimi różnorodnych schorzeń, z chorobami metabolicznymi na czele. JAKOŚĆ JAKO KRYTERIUM WSPÓŁPRACY Z DOSTAWCAMI Stawiamy sobie wysokie wymagania związane z jakością i bezpieczeństwem produktów. Tego samego oczekujemy od firm, które z nami współpracują. Zasady doboru dostawców są precyzyjnie określone zarówno w Kodeksie Etyki Zakupowej Grupy Danone, jak i w wewnętrznej procedurze sprofilowanej na potrzeby Żywiec Zdrój S.A. Baza dostawców, z którą Żywiec Zdrój S.A. współpracuje każdego roku obejmuje ponad 1200 firm. Nadrzędnym dokumentem porządkującym relacje pomiędzy naszą firmą a dostawcami jest Kodeks Etyki Zakupowej Grupy Danone. Tam znalazły się kluczowe zasady, którymi musimy się kierować we współpracy: dyscyplina, przejrzystość oraz przestrzeganie wszelkich obowiązujących przepisów. Uważamy bowiem, że uczciwe zasady postępowania z dostawcami są istotną formą odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa. W praktyce przekłada się to na jasne dla wszystkich zasady zapraszania do przetargów, gwarancję równego traktowania wszystkich dostawców, wybór najlepszych ofert na podstawie zrozumiałych kryteriów. Kodeks reguluje także kwestie prezentów czy zaproszeń związanych z działalnością biznesową, a także wyjaśnia, co robić w sytuacji konfliktu interesów. Wymagamy najwyższych standardów Żywiec Zdrój S.A. stara się budować relacje ze swoimi dostawcami na partnerskich zasadach, opartych na wzajemnym zaufaniu i poszanowaniu. Stosujemy jasne i przejrzyste kryteria wyboru dostawców i mamy w stosunku do nich bardzo 20 woda od źródła do domu precyzyjne wymagania. Muszą oni przestrzegać fundamentalnych praw pracowniczych, dbać o jakość i bezpieczeństwo żywności (o ile współpraca dotyczy tego obszaru), prowadzić działalność w sposób przejrzysty i uczciwy, a także wdrażać uznane standardy ochrony środowiska (przy wyborze surowców, źródeł energii, materiałów opakowaniowych i usług). Staramy się zachęcać dostawców do opracowania własnej zrównoważonej polityki ochrony środowiska, której celem jest ograniczenie ilości odpadów i emisji gazów cieplarnianych, a tym samym minimalizowanie wpływu prowadzonej przez siebie działalności na otoczenie. W trosce o bezpieczeństwo żywności, na czym zależy nam szczególnie, przy współpracy z firmami zewnętrznymi bierzemy pod uwagę jakość surowców i opakowań, które mają bezpośredni kontakt z naszymi produktami. W tym przypadku, aby znaleźć się w gronie naszych dostawców, należy przedstawić dokumentację potwierdzającą potencjał technologiczny i produkcyjny, elastyczność, innowacyjność, ale przede wszystkim posiadane certyfikaty i badania potwierdzające jakość i bezpieczeństwo oferowanych surowców. Każdy dostawca musi też poddać się audytom przeprowadzanym przez specjalistów z Żywiec Zdrój S.A. w zakresie jakości i bezpieczeństwa żywności. W fazie testów produkcyjnych wszystko jest dokładnie sprawdzane pod tym względem. Kontrolą i weryfikacją dostawców oraz oferowanych przez nich surowców zajmuje się Dział Zapewnienia Jakości, Dział Zakupów oraz Dział Badań i Rozwoju. W tym celu realizowane są badania zarówno wewnętrzne (także w centralnych laboratoriach Grupy Danone), jak i zewnętrzne w jednostkach profesjonalnie zajmujących się daną tematyką. nicolas gregoire dyrektor działu zakupów Dostawcy, zktórymi wsółpracuje firma Żywiec Żdrój S.A., muszą respektować wyznawane przez nas zasady. Ta kwestia została sformalizowana – dostawcy podpisują zobowiązania dotyczące postępowania zgodnie z podstawowymi zasadami społecznymi, socjalnymi, związanymi z przestrzeganiem praw człowieka. Taką procedurą jest objętych 100 proc. dużych dostawców firmy, z czego 72 proc. (obejmujących 90 proc. wartości zakupów) jest już zarejestrowanych na specjalnej, elektronicznej platformie Sedex. Dzięki temu proces zakupowy jest przejrzysty, co eliminuje ryzyko potencjalnych nadużyć. Do końca 2012 r. na platformie mają znaleźć się wszyscy duzi dostawcy, czyli tacy, z którymi kontrakty przekraczają 50 tys. euro rocznie (500 tys. euro w przypadku firm logistycznych) lub mają umowy podpisane co najmniej na rok. Przestrzeganie najwyższych standardów obliguje nie tylko do starannego wyboru dostawcy, ale i stałego monitorowania jego pracy. Dlatego każdorazowo przy dostawach opakowań lub surowców mających styczność z naszymi wyrobami weryfikujemy aktualność atestów i świadectw jakości, w laboratoriach przyzakładowych wykonujemy badania potwierdzające jakość dostaw, dodatkowo kontrolujemy także pojazdy, którymi są one dostarczane, pod względem ich stanu higienicznego i technicznego. Celem tych procedur jest zapewnienie, że wszystkie zakupy są dokonywane zgodnie z zasadami obowiązującymi w Żywiec Zdrój S.A., a także w sposób gwarantujący ciągłość dostaw, optymalizację kosztów, zapewnienie jakości, ochronę środowiska, bezpieczeństwo i higienę pracy. Józef Kania kupiec dział zakupów Sprawna produkcja wymaga uprzedniego zakupu odpowiednich towarów i usług. A jakie są etapy tego procesu? Na początku tworzymy specyfikację zakupową, potem rozpoznajemy rynek i poszukujemy produktów, które są z nią zgodne. Kolejno przygotowujemy próbną partię surowców i materiałów, które są poddawane testom w fabrykach i testom konsumenckim. Następnym etapem jest poszukiwanie dostawców, których surowce odpowiadają formule wybranej przez konsumentów, i negocjacje warunków umowy. By wybrać materiały o najwyższej jakości, pełnym bezpieczeństwie dla konsumenta i o optymalnej cenie, ściśle współpracujemy z naszymi klientami wewnętrznymi, czyli pracownikami działów: Badań i Rozwoju, marketingu, Jakości, Produkcji, Technicznego i Gospodarki Materiałowej. woda od źródła do domu 21 woda od źródła do domu Zaufanie i kontrola Tomasz Pietrzykowski Dyrektor ds. Handlowych Alpla Od wielu lat ALPLA współpracuje z Żywiec Zdrój S.A. przy wdrożeniach nowych produktów. W ciągu ostatnich trzech lat wspólnie wdrożyliśmy standard PCO 1881 dla butelek do produktów gazowanych oraz dwa projekty obniżania wagi preform do butelek dla wód i napojów niegazowanych. Bardzo często nasza współpraca jest wielopłaszczyznowa i odbywa się zarówno na poziomie lokalnym, jak również przy współudziale centrów technicznych ALPLAi Grupy Danone. Taka współpraca pozwala na adaptację najlepszych innowacyjnych rozwiązań opracowanych przez inżynierów obydwu stron. Współpraca z ALPLA to również gwarancja bezpieczeństwa dostaw dla Żywiec Zdrój S.A. z uwagi na możliwość dostaw z nawet trzech naszych zakładów w Polsce oraz w krajach ościennych. 22 woda od źródła do domu Opakowania traktujemy jako integralną część produktu. Muszą one zapewniać właściwą ochronę jakości wody, a ich wybór musi dawać nam pewność, że nie staną się one źródłem potencjalnego zanieczyszczenia. Aby upewnić się, czy wybrani już dostawcy realizują stawiane im wymagania, Żywiec Zdrój S.A. prowadzi działania oceniające i kontrolne, w tym również inspekcje w terenie. Program oceny dostawcy prowadzony jest zgodnie z podejściem ISO i gwarantuje zastosowanie zasad dobrej praktyki wytwarzania (GMP). Jest to niezbędny element ciągłego podnoszenia jakości oraz rozwoju partnerskiej współpracy. Żywiec Zdrój S.A. wykorzystuje do tego celu procedurę okresowej oceny dostawców opartą na wskaźnikach oceny jakości, wskaźnikach serwisu oraz audytach. Wskaźniki weryfikowane są w cyklu miesięcznym, a raz na kwartał stosowne informacje trafiają do dostawcy. Jeśli któryś z nich znajdzie się poniżej ustalonego poziomu, kontrahent jest zobowiązany przedstawić plan poprawy sytuacji. Niezależnie od tego minimum raz w roku organizujemy spotkania z dostawcami kluczowymi, na których omawiamy i oceniamy bieżącą współpracę. Także minimum raz w roku organizujemy audyty u dostawców, weryfikując na miejscu to, jak wypełniają nasze oczekiwania związane m.in. z jakością i bezpieczeństwem dostarczanych nam produktów. Wyniki oceny dostawców to nie tylko informacja dla Żywiec Zdrój S.A., w jaki sposób przebiega współpraca z kontrahentami. Zalecenia i wskazówki po audytach (plany naprawcze) to także praktyczna wiedza i wsparcie dla kooperujących z nami firm, a ich wdrażanie służy podniesieniu jakości ich wyrobów i dążeniu do spełniania najwyższych standardów. Wskazując konkretne błędy i niedociągnięcia, sugerujemy sposoby ich usunięcia tak, by ich współpraca z Żywiec Zdrój S.A. przebiegała bezproblemowo. Jeśli jednak dostawcy nie chcą wdrożyć planów naprawczych bądź czynią to nieskutecznie, w trosce o jakość naszych produktów rozwiązujemy z nimi współpracę. ODPOWIEDZIALNA PRODUKCJA I SPRZEDAŻ Naszą podstawową odpowiedzialnością jest zapewnienie bezpieczeństwa naszych produktów, od wydobycia wody ze źródła aż do jej zabutelkowania. Kluczowa jakość wody Woda jest zasobem odnawialnym, nieustannie krąży w przyrodzie. Proces jej infiltracji, czyli przenikania w głąb ziemi, jest częścią tego naturalnego cyklu. Podczas infiltracji woda poddawana jest wielu skomplikowanym reakcjom geochemicznym, w sposób naturalny jest oczyszczana i wzbogacana w minerały występujące w przenikanych przez nią warstwach geologicznych. Od tego procesu jest uzależniony skład fizykochemiczny wody oraz oczywiście jej smak. Wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa. Wykorzystanie ich do produkcji wymaga uzyskania pozwolenia wodno-prawnego, czyli decyzji administracyjnej określającej warunki jej wydobycia, w tym dopuszczalną ilość pobieranej z ujęcia wody oraz tzw. maksymalny poziom depresji, czyli obniżenia poziomu wody w ujęciu na skutek jego eksploatacji. Przestrzeganie wytycznych takiego pozwolenia daje pewność, że firma, która korzysta z ujęcia, nie oddziałuje negatywnie na środowisko, a ilość wody w źródle jest stała. Jednym z głównych obowiązków firmy Żywiec Zdrój S.A. jest dbanie o źródła, z których czerpiemy wodę. Odpowiednie zarządzanie zasobami wodnymi oraz kwestie techniczne – specjalnie zaprojektowany system poboru i buforowania wody – mają szczególne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa produktu. Cały system musi być odpowiednio myty, czyszczony, dezynfekowany i chroniony przez filtry powietrzne. Wokół ujęć, magazynów i obszaru produkcyjnego wyznaczane są strefy ochronne i zabronione jest używanie środków chemicznych, chwastobójczych czy grzybobójczych. Dodatkowo, stale należy weryfikować poziom przepływu oraz minimalny poziom wody, tak aby spełnić wymagania zawarte w pozwoleniach wydanych na jej wydobycie. Nad całym procesem Marcin Jurczyk Dyrektor Fabryki w Jeleśni Nasza firma jest od lat liderem rynku w kategorii wód butelkowanych. Sukces ten nie jest przypadkowy – to wynik ciągłego doskonalenia i wyznaczania nowych, skutecznych standardów funkcjonowania naszego biznesu na wszystkich płaszczyznach, takich jak zarządzanie zasobami, zarządzanie procesami, współpraca z dostawcami i klientami. Proces produkcji odgrywa kluczową rolę. Skuteczne zarządzanie, wysoką i stabilną jakość oraz bezpieczeństwo produktu i pracowników jesteśmy w stanie utrzymać przede wszystkim dzięki integracji kilku systemów w jeden czytelny i spójny system zarządzania. Jego podstawę tworzą ludzie – zarówno pracownicy firmy, jak i wszyscy, którzy z nami współpracują. Wyszkolona kadra, umiejąca w pełni wykorzystać najnowocześniejsze technologie, stanowi nieodłączny i najważniejszy element całego systemu, a także decyduje o jego jakości i skuteczności. Wspólnie dążymy do tego, aby być „pracodawcą z wyboru dla naszych pracowników oraz wiarygodnym partnerem dla naszych dostawców, klientów, lokalnej społeczności oraz Grupy Danone”. Nasz system łączy w sobie narzędzia i metody pozwalające utrzymać w równowadze najważniejsze obszary funkcjonowania fabryki, którymi są: bezpieczeństwo, jakość, koszty, dostawy, motywacja i środowisko. Osiągnęliśmy to dzięki wprowadzeniu filozofii DaMaWay definiującej kierunek naszego rozwoju, programu WISE dotyczącego innowacyjnego podejścia do bezpieczeństwa, zintegrowanego systemu zarządzania opartego na normach ISO 9001,18001 i 22000 oraz kompetencji pracowników. Dzięki spójności wszystkich elementów systemu z roku na rok podnosimy nasze standardy we wszystkich obszarach. Nieprzypadkowo bezpieczeństwo i jakość zostały wpisane w strategiczne cele firmy. Te dwa obszary stanowią podstawę naszego funkcjonowania. Skuteczność naszych działań potwierdzamy w corocznej weryfikacji poprzez audyty prowadzone przez wykwalifikowanych wewnętrznych i zewnętrznych audytorów. Osiągane wyniki utwierdzają nas w przekonaniu, że obrany kierunek zrównoważonego rozwoju jest poprawny i zgodny z oczekiwaniami naszych interesariuszy. bezpieczeństwa produktu czuwa specjalny zespół, który zajmuje się kontrolą jakości i bezpieczeństwa od wydobycia wody aż do jej zabutelkowania. Tylko woda pierwotnie czysta i spełniająca wymagania dotyczące zawartości składników mineralnych naturalnego pochodzenia, w której nie stwierdzono niepożądanych substancji chemicznych, jak również mikroorganizmów wskazujących na kontakt z zanieczyszczeniami, jest bezpieczna pod względem zdrowotnym bez uzdatniania, które mogłoby wpływać na zmianę składu fizykochemicznego lub mikrobiologicznego. Dzięki tym właściwościom woda wydobywana z głębi ziemi nie wymaga dezynfekcji lub usuwania zanieczyszczeń, a tym samym zachowuje swój naturalny skład mineralny i mikroflorę. Dopuszczalna jest tylko korekta niektórych właściwości organoleptycznych i fizykochemicznych (mętność, barwa, zawartość żelaza) poprzez filtrację osadów. Wody niespełniające wymagań pierwotnej czystości nie mogą być uznane jako przydatne do produkcji wód butelkowanych. Wymogiem niezbędnym do wprowadzenia wody do sprzedaży jest pozytywna ocena i kwalifikacja Państwowego Zakładu Higieny, nad jej jakością stale czuwa też Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny. Od 1996 r. nasza woda Dobra praktyka Test laborantów Bezpieczeństwo produktów jest dla nas najważniejsze, dlatego konsekwentnie weryfikujemy kompetencje tych, którzy mają na nie wpływ. To dlatego Grupa Danone raz w roku przeprowadza testy umiejętności pracowników laboratoriów we wszystkich firmach należących do koncernu, w których prowadzone są analizy laboratoryjne. Test ten polega na jakościowym i ilościowym wytypowaniu różnych mikroorganizmów ukrytych w celowo zakażonych próbkach, a jego celem jest ocena skuteczności i efektywności analiz przeprowadzanych w laboratoriach oraz jakości ich pracy. woda od źródła do domu 23 woda od źródła do domu Dobra praktyka Kontrola zespołowa Zapewnienie najwyższej jakości produktów za pomocą takich narzędzi, jak HACCP byłoby niemożliwe do wdrożenia i utrzymywania w pojedynkę, dlatego w każdej fabryce powołane zostały Zespoły ds. Bezpieczeństwa Żywności (ang. Food Safety Teams – FST). W ich skład wchodzi piątka specjalistów, reprezentujących laboratorium oraz działy: Wodny, Techniczny i Produkcji. Podczas cyklicznych spotkań zespoły omawiają tematy związane z funkcjonowaniem systemu oraz podejmują decyzje dotyczące jego aktualizacji i doskonalenia. Efektem ich działania jest także Księga Bezpieczeństwa Żywności – dokument opisujący metodykę działania zespołów FST, a także analizujący ryzyka, które mogą wystąpić w firmie. Zespoły działają zgodnie z cyklem PDCA, który jest elementem projektu DaMaWay szerzej opisanego na str. 58. Skuteczność naszych działań potwierdzają liczby – odsetek reklamacji jest na bardzo niskim poziomie. To zaledwie jedna reklamacja na ponad 5 500 000 sprzedanych opakowań! niegazowana jest polecana przez Instytut Matki i Dziecka, w 2010 r. została też pozytywnie zaopiniowana przez Centrum Zdrowia Dziecka. Dobre zarządzanie to podstawa Paweł Szczurek Kierownik Jakości fabryka w jeleśni Zarządzanie jakością w fabryce realizowane jest poprzez wiele narzędzi na dwóch płaszczyznach. Pierwszą jest kontrola jakości. Woda, materiały i środowisko – kontrolowane są poprzez analizy mikrobiologiczne, chemiczne i fizyczne w laboratorium zakładowym. Kontrola jakości procesu – od wydobycia wody do momentu dostarczenia produktu na półkę – realizowana jest przez wszystkich pracowników fabryki. Nieustanny monitoring wskaźników jakościowych na każdym etapie produkcji pozwala nam weryfikować skuteczność wprowadzanych działań. Drugą płaszczyzną jest zapewnienie jakości. Realizowane jest to poprzez jasne zasady postępowania, ścisły monitoring na każdym etapie produkcji, ciągłe rozwijanie i doskonalenie systemów jakości i zwiększanie świadomości pracowników. Powtarzalność procesu zapewniamy dzięki specyfikacjom jakościowym i technicznym, właściwym standardom pracy i szkoleniom. Poprzez realizację działań na obu płaszczyznach możemy monitorować i zarządzać najważniejszym i najistotniejszym miernikiem jakości, jakim jest satysfakcja naszych konsumentów. 24 woda od źródła do domu Podstawą rozwoju Żywiec Zdrój S.A. jest wyznaczanie sobie celów o charakterze jakościowym, środowiskowym, związanych z bezpieczeństwem zdrowotnym produkowanej żywności, a także podnoszących stan bezpieczeństwa i higieny. Służy temu wdrożony w firmie Zintegrowany System Zarządzania (ZSZ) funkcjonujący w oparciu o normy ISO 9001:2008, PN-N-18001:2004 oraz ISO 22000:2005. Jego kluczowym elementem jest Polityka w Zakresie Jakości, Bezpieczeństwa Zdrowotnego Produktu, BHP oraz Ochrony Środowiska katarzyna wojtyła koordynator ds. jakości fabryka w cięcinie Powołanie zespołów FST zapewnia efektywną i dogłębną analizę całego procesu, co bardzo ułatwia dążenie do najlepszych wyników w obszarze bezpieczeństwa żywności. Efekty naszych prac są widoczne na co dzień. Na bieżąco aktualizujemy istniejące instrukcje i procedury (np. instrukcję higieniczną) i jeżeli wymaga tego sytuacja, w oparciu o analizę wyników ulepszamy lub proponujemy nowe standardy, tworzymy nowe zalecenia. Dostosowujemy dokumentację dla nowych lub zmienionych aspektów prawnych, organizujemy też cykliczne szkolenia dla wszystkich pracowników fabryki w zakresie wymagań norm związanych z bezpieczeństwem żywności. Weryfikacją skuteczności naszych działań było uzyskanie certyfikatu SGS na zgodność z wymaganiami normy ISO 22000 oraz z roku na rok osiąganie coraz wyższych wyników z zewnętrznego audytu bezpieczeństwa żywności. omawiająca najistotniejsze zobowiązania firmy tym względem. Kwestie kontroli jakości i bezpieczeństwa produktu są jednym z podstawowych procesów ZSZ. „Domykającym” elementem systemu jest norma ISO 22000 – efektywne narzędzie koncentrujące się na zarządzaniu oraz komunikacji w całym procesie produkcji i w łańcuchu dostaw, a także planie HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point). Harmonizuje ona różne standardy i wytyczne dotyczące zarządzania bezpieczeństwem żywności. O tym, jak ważne są to kwestie, świadczy powołanie we wszystkich zakładach Zespołów ds. Bezpieczeństwa Żywności (FST – Food Safety Team – czytaj więcej w Dobrej Praktyce „Kontrola zespołowa”), których celem jest opracowanie i bieżąca aktualizacja dokumentacji dotyczącej analizy HACCP oraz występujących zagrożeń. HACCP jest systemem zapobiegawczym koncentrującym się na tych punktach w firmie, które mają największe, istotne znaczenie dla bezpieczeństwa żywności. Został on wdrożony w Żywiec Zdrój S.A. w 2005 r. Z kolei norma ISO 22000 została certyfikowana w czerwcu 2011 r., a objęła do końca roku 53 proc. całkowitej produkcji firmy. Ciężka praca audytora Zintegrowany System Zarządzania polega na wyznaczaniu celów do realizacji oraz na ich kontroli. Dlatego Pełnomocnik Zarządu ds. ZSZ powołał grupę 22 audytorów wewnętrznych, którzy zostali zapoznani z wymaganiami ZSZ oraz Grupy Danone. Grupa ta spotyka się podczas corocznych warsztatów, aby wymieniać między sobą doświadczenia i spostrzeżenia, których celem jest doskonalenie procesu zarządzania. Podczas spotkań przeprowadzane są także szkolenia z zakresu ISO 9001, ISO 22000, PN-N 18001 oraz umiejętności interpersonalnych, niezbędnych przy przeprowadzaniu audytów. Plan audytów powstaje każdorazowo na początku roku. Zakres procesów uwzględnionych w harmonogramie jest uzależniony od wymagań norm ISO 9001, ISO 22000, PN-N-18001, wymagań Grupy Danone, wyników poprzednich audytów woda od źródła do domu 25 woda od źródła do domu a także bieżących potrzeb. Po każdym przeprowadzonym audycie powstaje szczegółowy raport wskazujący obszary pozwalające doskonalić dany proces. Kierownik sprawdzanego obszaru musi przeanalizować przyczyny zgłoszonych uwag oraz przygotować propozycje działań korygujących. Ocena ich skuteczności jest weryfikowana na bieżąco. do spożycia oraz numer serii wskazujący na datę i godzinę produkcji, a także oznaczenie zmiany i linii produkcyjnej. Dzięki takiemu systemowi, gdyby pojawiła się konieczność wstrzy- Produkt zawsze do rozpoznania Martyna Trzmielewska Kierownik Działu Gospodarki Magazynowej Narzędzie Tracebase powstało na potrzeby Żywiec Zdrój S.A., co oznacza, że jest zbudowane od początku do końca na bazie pomysłu naszej firmy i jest nam dedykowane. Pozwala to na pełne wykorzystanie zbieranych danych, dostosowanie raportów itp. Baza jest stale kontrolowana i rozwijana przez informatyków z firmy zewnętrznej, co gwarantuje jej działanie 24 h na dobę przez 7 dni w tygodniu oraz bezpieczeństwo danych. W tej chwili w bazie mamy już historię przeszło 900 tys. palet. Baza się rozwija i obecnie znajdują się w niej także informacje dotyczące identyfikowalności surowców stosowanych w każdej partii produkcyjnej. Identyfikowalność to możliwość ustalenia historii produktu od jego powstania aż do miejsca przeznaczenia. W Żywiec Zdrój S.A. proces ten został ustandaryzowany i opisany w procedurach. Ich celem jest zapewnienie, że wszystkie wyroby będą znakowane zgodnie z przyjętym standardem, co pozwoli na ich pełną rozpoznawalność w łańcuchu dystrybucyjnym. Zarządzanie danymi niezbędnymi do identyfikowalności odbywa się za pomocą wewnętrznego systemu elektronicznego. Służy on do numerowania palet wyprodukowanych, a następnie do rejestrowania opuszczenia przez nie magazynu produkcyjnego. System nadaje każdej wyprodukowanej palecie unikatowy numer, który identyfikuje datę i godzinę produkcji, zakład produkcyjny czy zmianę. Numery trafiają do bazy Tracebase, dzięki której da się prześledzić całą historię drogi palety od wyprodukowania do dostawy do klienta, uwzględniając wszystkie magazyny, przez które przeszła. Identyfikowalna – dzięki automatycznemu nadrukowi na etykiecie – jest także każda wyprodukowana butelka wody. Znajduje się na niej adres zakładu produkcyjnego, data przydatności Andrzej Odzioba Dyrektor Sprzedaży W codziennym, bezpośrednim kontakcie z naszymi partnerami handlowymi kluczowa jest sprawna współpraca, dbałość o efektywną komunikację i szybkie odpowiadanie na pojawiające się potrzeby. Ułatwia to nasze wieloletnie doświadczenie i dobre poznanie wzajemnych oczekiwań. Staramy się dopasować działania do potrzeb naszych klientów i rozwijać się w oparciu o wspólne elementy naszych strategii. Pomagamy w rozwijaniu biznesu poprzez wspieranie klientów naszą wiedzą na temat kategorii wody butelkowanej. Dzięki temu oni także mogą lepiej odpowiadać na potrzeby konsumentów. Budowanie dobrych relacji z klientami zdecydowanie wspierają działania realizowane przez naszą firmę w obszarze zaangażowania społecznego i ochrony środowiska. Jesteśmy więc bardzo otwarci na rozwijanie współpracy z klientami poprzez niestandardowe działania w tym zakresie, bowiem model współpracy, który wykracza poza samą transakcję kupna-sprzedaży, utrwala relacje i zwiększa zaufanie. schemat działania tracebase Znamy drogę palety – wszystkie ślady numery palet, daty dostaw, numery dowodów 26 woda od źródła do domu Logistyka tracebase, różne formaty danych – xls, csv, txt itd. Wszystkie magazyny (produkcyjne + zewnętrzne) mania sprzedaży jakiejkolwiek partii produktu, jesteśmy w stanie w bardzo krótkim czasie doprowadzić do jego zablokowania w rynku. Weryfikacji poprawności funkcjonowania systemu służą audyty wewnętrzne, przeprowadzane przynajmniej raz w roku symulacje, audyty zewnętrzne czy działowe przeglądy procesów. Ponadto zgodnie z określonymi w specjalnej procedurze zasadami systematycznie prowadzimy wewnętrzne ćwiczenia z identyfikowalności wyrobów. Klient naszym partnerem Bez partnerskiej współpracy z klientami, opartej na wzajemnym szacunku i zaufaniu, nie moglibyśmy rozwijać naszej działalności w taki sposób, w jaki czynimy to obecnie. Klienci, zamawiając nasze produkty i eksponując je w swoich sklepach, okazują nam zaufanie, którego nie chcemy zawieść. Dla Żywiec Zdrój S.A. jako firmy społecznie odpowiedzialnej liczy się to, jak funkcjonują nasi partnerzy w całym łańcuchu wartości, i to, w jaki sposób my jesteśmy przez nich spostrzegani. Budowaniu właściwych relacji pomiędzy pracownikami w działach Sprzedaży, Marketingu lub Łańcucha Dostaw oraz klientami, z którymi mają kontakt (przedstawicielami sieci handlowych, dystrybutorami, hurtownikami i sprzedawcami detalicznymi) służy Kodeks Etyki Handlowej. Firma oczekuje od swoich pracowników uczciwego, odpowiedzialnego i profesjonalnego zachowania m.in. w celu zapewnienia zadowolenia klientów, przejrzystych relacji z dostawcami i klientami (powinny się one opierać na partnerstwie, wzajemnym szacunku i zaufaniu oraz wypełnianiu zobowiązań wynikających z zawartych umów). Nasi pracownicy są zobowiązani do wykorzystania wyłącznie metod i środków uznanych za nienaganne w utrzymywaniu relacji biznesowych w ramach prowadzonej działalności oraz niestosowania żadnych nieodpowiednich praktyk handlowych, takich jak korupcja. Klienci doceniają model współpracy z naszą firmą. Jak wynika z badania „Satysfakcja i lojalność odbiorców Żywiec Zdrój S.A., przeprowadzonego w 2009 r. przez firmę GfK, indeks lojalności klientów w stosunku do naszej firmy wynosi 82 punkty na 100 możliwych. 83 proc. ankietowanych kontrahentów uważa, że najsilniej wpływa na to ogólna jakość współpracy, wysoki poziom obsługi związany ze składaniem zamówień (79 proc.) oraz realizacji dostaw (78 proc.). Żywiec Zdrój S.A. w oczach klientów (wybrane odpowiedzi na pytania, w jakim stopniu dane stwierdzenie pasuje do Żywiec Zdrój S.A., n=149, można było wskazać więcej niż jedno określenie, dane w proc. odpowiedzi na TAK) żywiec zdrój s.a. cieszy się uznaniem w moim środowisku Współpraca z żywiec zdrój s.a. pozwala nam rozwijać biznes żywiec zdrój s.a. jest zorientowany na długotrwałą współpracę z klientem Gdybym jeszcze raz podejmował(a) decyzje o moich dostawcach, żywiec zdrój s.a. na pewno znalazłby się wśród nich Nie warto rezygnować z produktów żywiec zdrój s.a. 91% 88% 83% 83% 78% Dobra praktyka łączymy siły dla dzieci Grupa Danone, a tym samym Żywiec Zdrój S.A., przykłada dużą wagę do promowania sportu i aktywnego spędzania wolnego czasu. Tą ideą kierowaliśmy się, kiedy w 2009 roku rozpoczęliśmy akcję „Wspierajmy sportowe marzenia naszych dzieci”. Wspólnie z pozostałymi spółkami wchodzącymi w struktury Grupy Danone w Polsce (Danone i Nutricia), a także z jedną z sieci handlowych postanowiliśmy pomóc uczniom szkół podstawowych w realizacji ich sportowych marzeń. Przez sześć tygodni, czyli w czasie trwania rozgrywek Danone Nations Cup, 1% ze sprzedaży produktów wybranych marek – Żywiec Zdrój, Actimel i BoboVita – przeznaczaliśmy na zakup sprzętu sportowego dla lokalnych szkół. Zrealizowane zostały już trzy edycje akcji. Tylko w 2011 roku wzięło w niej udział aż 87 hipermarketów naszego partnera. Wsparliśmy 87 szkół podstawowych zlokalizowanych w ich pobliżu, przekazując im w sumie 88 481 złotych na realizację sportowych marzeń uczniów (w latach 2009-2010 było to 192 934 zł). Ze względu na społeczny sukces akcji, wspólnie z naszym klientem zdecydowaliśmy się na jej kontynuację w kolejnych latach i na stałe wpisaliśmy ją w kalendarz wydarzeń w obu firmach. Źródło: GfK, Satysfakcja i lojalność odbiorców Żywiec Zdrój S.A. vs. inni dostawcy, 2009 r. woda od źródła do domu 27 woda od źródła do domu ODPOWIEDZIALNA KOMUNIKACJA Z KONSUMENTAMI Konsumenci oczekują dziś informacji uczciwej, wiarygodnej i zrozumiałej. Dlatego Żywiec Zdrój S.A. zobowiązuje się do prowadzenia z nimi otwartej, dwustronnej, etycznej komunikacji na tematy związane z naszymi produktami, a także ze zdrowiem. By ułatwić konsumentom docieranie do informacji o wartościach odżywczych naszych produktów i procencie dziennego zapotrzebowania na składniki odżywcze, który zaspokajają, w 2008 r. wprowadziliśmy nowe oznaczenia na etykietach produkowanych przez nas napojów. Tym samym przystąpiliśmy do Dobrowolnego Programu Znakowania Wartością Odżywczą GDA. GDA - Guideline Daily Amounts czyli wskazane dzienne spożycie, to zalecenia dotyczące ilości energii oraz wybranych składników odżywczych, w szczególności tych, które należy kontrolować w codziennej diecie. Deklaracja ilości kilokalorii (energii) w jednej porcji produktu oraz udziału procentowego Wskazanego Dziennego Spożycia dla energii jest przedstawiona w przystępnej formie graficznej, pozwalającej na szybką ocenę wartości kalorycznej porcji produktu oraz jego miejsca w zbilansowanej diecie. Na czym polega zmiana? Dotychczasowe informacje dotyczące kaloryczności, które znajdowały się na opakowaniach, pokazywały jedynie wartość odżywczą w określonej ilości produktu, np. w 100 g czy 100 ml. Nie dawało to jednak odpowiedzi na pytanie, czy to za dużo, czy za mało w stosunku do dziennego zapotrzebowania organizmu na dany składnik. Dzięki GDA konsumenci mogą dowiedzieć się, jaka jest wartość odżywcza jednej, określonej porcji spożywanego produktu. Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA, w którym uczestniczymy, jest jednym z elementów mogących przyczynić się do zahamowania niekorzystnych trendów zdrowotnych związanych z nadwagą i otyłością. Łatwo dostępne i zrozumiałe dla konsumenta informacje żywieniowe ułatwiają podejmowanie samodzielnych i świadomych decyzji przy komponowaniu codziennej diety. Etyka w reklamie Etyczny i odpowiedzialny sposób reklamowania produktów jest istotnym elementem polityki całej Grupy Danone związanej ze zdrowiem i żywieniem. Szczególne znaczenie ma dla nas kwestia reklam skierowanych do dzieci. Dlatego właśnie Żywiec Zdrój S.A. podpisał deklarację przystąpienia do Kodeksu Reklamy Żywności Skierowanej do Dzieci opracowanego przez Polską Federację Producentów Żywności. Jako firma zgadzamy się, że reklama produktów żywnościowych nie może być kierowana bezpośrednio do dzieci, które nie ukończyły 12. roku życia, nie może być też prowadzona w jakiejkolwiek formie na terenie szkół podstawowych. Jednak ograniczenia te nie dotyczą produktów, które spełniają określone kryteria żywieniowe oparte na zaakceptowanych i udokumentowanych dowodach naukowych i/lub narodowych oraz międzynarodowych zaleceniach żywieniowych. 28 woda od źródła do domu Zgodnie z Kodeksem uważamy, że żaden rodzaj reklamy produktów żywnościowych skierowanej do dzieci nie może promować ani przedstawiać niezdrowych nawyków żywieniowych czy też niezdrowego stylu życia, dyskredytować znaczenia zdrowych nawyków żywieniowych, urozmaiconej i zrównoważonej diety oraz aktywności fizycznej, zawierać bezpośredniego wezwania dzieci do nabycia reklamowanych produktów lub zwracać się z apelem do dziecka o nakłonienie rodziców do kupienia dziecku reklamowanego produktu. Nie wszystkie działania są jednak zakazane – dopuszczalne jest użycie nazwy, logo firmy lub produktu w kampaniach oświatowych, których celem jest upowszechnianie zdrowych nawyków żywieniowych oraz aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Na europejską skalę Kodeks Reklamy Skierowanej do Dzieci, którego sygnatariuszem został Żywiec Zdrój S.A., jest zgodny z wytycznymi inicjatywy EU-Pledge (www. eu-pledge.eu), do której Grupa Danone, wraz z 10 innymi firmami z branży spożywczej przystąpiła w grudniu 2007 r. EU-Pledge zakładała zmianę w marketingu produktów skierowanych do dzieci poniżej 12 lat i rezygnację z reklam skierowanych bezpośrednio do tej grupy, gdy profil żywieniowy i wielkość porcji produktów nie są dla nich odpowiednie. Zobowiązanie to, wspierane przez Światowe Stowarzyszenie Reklamodawców i zgodne z zaleceniami Unii Europejskiej, zakłada m.in. wykorzystanie innych niż reklama kanałów docierania z informacjami handlowymi do rodziców, by wspierać ich w podejmowaniu właściwych decyzji dotyczących diety i stylu życia swoich dzieci, i monitorowanie pod tym kątem przekazów reklamowych w prasie, radiu, telewizji czy internecie. Zobowiązania członków EU-Pledge to: •Nie reklamujemy produktów dla dzieci do lat 12 z wyjątkiem takich, które spełniają określone kryteria żywieniowe w oparciu o uznane dowody naukowe i lub są zgodne z krajowymi i międzynarodowymi wytycznymi diety. •W komunikacji marketingowej w internecie przestrzegamy tego zobowiązania w odniesieniu do żywności i nap ojów na stronach należących do firm. Szczegółowe rozwiązania w tej kwestii mają być wypracowane przez członków EU-Pledge w 2012 r. •Nie prowadzimy komunikacji marketingowej produktów skierowanych do dzieci w szkołach podstawowych z wyjątkiem sytuacji, gdy dzieje się to na specjalne życzenie lub po uzgodnieniu z dyrekcją szkoły i ma cel edukacyjny. Zasady te zaczynają przynosić efekty. Monitoring telewizji przeprowadzony w 2009 r. przez firmę Monitoring Accenture Media Services we Francji, Niemczech, Irlandii, Włoszech, Polsce i Hiszpanii wykazał: •spadek o 93 proc. liczby reklam produktów, które nie spełniają opisanych kryteriów żywieniowych w programach z publicznością składającą się w większości z dzieci, • spadek o 56 proc. liczby reklam takich produktów we wszystkich programach, na wszystkich kanałach telewizyjnych. Komunikacja zaczyna się od słuchania Uważne wsłuchiwanie się w to, co mówią konsumenci, i zrozumienie ich potrzeb to dziś jedno z naszych kluczowych zadań, dlatego zależy nam, aby każda osoba, która chce podzielić się swoją opinią, mogła się z nami skontaktować – przekazać swoją sugestię, zadać pytanie czy złożyć reklamację. Nasi konsumenci mogą uzyskać informacje drogą telefoniczną i mailową. Bardzo cenimy te kontakty. W 2008 roku wdrożyliśmy system zarządzania relacjami z konsumentem Excipio. System ten pozwala na monitorowanie każdego zgłoszenia od konsumenta. Do specjalnej aplikacji mają dostęp osoby pełniące różne funkcje w organizacji, dzięki temu łatwiejszy jest przepływ informacji. Excipio jest połączone z elektronicznym formularzem kontaktowym oraz infolinią, która działa już od 2003 roku. Numer infolinii – 801 10 11 10 – znajduje się na każdym naszym produkcie. Drogą elektroniczną można się z nami skontaktować, wypełniając formularz na stronie www.zywiec-zdroj.pl. Każdą reklamację i zgłoszenie traktujemy bardzo poważnie. Jeżeli jest to potrzebne, odbieramy reklamowany produkt od konsumenta i przekazujemy do szczegółowej kontroli w Dziale Jakości. W miarę możli- Sylwia Barthel de Weydenthal Dyrektor Marketingu i PR W naszej firmie komunikacja marketingowa kierowana do konsumenta, a zawierająca oświadczenia żywieniowe i zdrowotne, podlega procesowi walidacji, czyli weryfikacji pod względem jej zgodności z obowiązującymi przepisami i zaleceniami zarówno wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi. Zajmuje się tym Zespół ds. Walidacji Komunikacji. W procesie ustalania komunikatów uczestniczy także specjalista z międzynarodowego zespołu powołanego dla całej Grupy Danone. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy wprowadzany jest nowy produkt, oraz komunikatów stosowanych w radiu i telewizji. Dodatkowo praktycznie wszystkie materiały informacyjne związane z wodą Żywiec Zdrój, mającą pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka, są opiniowane przez specjalistów z Zakładu Żywienia tejże instytucji. Ponieważ grupą szczególnie wrażliwą na przekazy reklamowe są dzieci, przestrzegamy odpowiednich kodeksów etycznych regulujących te kwestie zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym. Przy programach lub na kanałach kierowanych do dzieci młodszych niż 12-letnie staramy się emitować wyłącznie reklamy tych produktów, które są pożądane w żywieniu dzieci. Monitorujemy też oglądalność poszczególnych programów, aby mieć świadomość, w jakich dniach i godzinach dzieci stanowią większość ich widowni. Pomaga to w ograniczeniu styczności dzieci z reklamami produktów, które nie są zgodne z ich potrzebami żywieniowymi. woda od źródła do domu 29 woda od źródła do domu Katarzyna Walicka Starszy Specjalista ds. Obsługi Konsumenta Call Center sp. z o.o. Ponieważ każdy konsument jest inny, w zasadzie żadna rozmowa nie jest łatwa. Odpowiedź na to samo pytanie musi być zawsze dostosowana do odbiorcy – nie jest ważne, czy konsument nas słyszy, ważne jest to, co rzeczywiście usłyszał i czy jest usatysfakcjonowany odpowiedzią. Dlatego tak ważny jest szeroki zakres wiedzy konsultantów infolinii na temat firmy i oferowanych przez nią produktów. Najczęściej pojawiają się pytania o nowe promocje, produkty, ich skład, o historię marki Żywiec Zdrój. Staramy się, aby wszystkie rozmowy były zgodne z zasadami dobrej i skutecznej komunikacji. Jesteśmy doświadczonym zespołem i stale rozwijamy swoje kompetencje, więc bardzo rzadko zdarzają się zaskakujące sytuacje. Dzięki ogromnej wiedzy już podczas pierwszego kontaktu udzielamy odpowiedzi na większość pytań. W ciągu miesiąca obsługujemy średnio 120 zgłoszeń telefonicznych i mailowych. W czasie akcji specjalnych czy promocji liczba ta zwiększa się nawet trzykrotnie. Najważniejszymi elementami w przyjmowaniu zgłoszeń i zarządzaniu nimi są: indywidualne podejście, umiejętność słuchania, szybka reakcja na problem ze strony osób odpowiedzialnych za dany obszar w Żywiec Zdrój S.A. (o ile sami nie możemy udzielić odpowiedzi), kompetencja, rzetelność, jasna informacja zwrotna dotycząca sposobu rozwiązania problemu, elastyczność i brak sztywnych procedur. Najważniejszą ocenę naszej pracy wystawiają nam sami konsumenci podczas badania satysfakcji. Możemy pochwalić się tym, że 95 proc. osób dzwoniących na infolinię uznaje ją za cenne źródło informacji i wysoko ocenia naszą pracę. wości staramy się przekazywać informację zwrotną w ciągu 14 dni. Zgłoszenia od konsumentów są na bieżąco przekazywane do osób w poszczególnych działach firliczba liczba my, np. Sprzedaży, Marketingu czy Jakości. wyprodukowanych reklamacji Raz w miesiącu powstają też zbiorcze rabutelek w tys. porty, które trafiają do członków Zarządu. 449 249 109 Bardzo dbamy o wysoką jakość obsługi 508 674 68 infolinii Żywiec Zdrój S.A., a także kompetencje i wiedzę zatrudnionych tam 532 155 91 pracowników. Dlatego mają oni zapewniony bieżący dostęp do informacji związanych z ofertą firmy, przekazywanych drogą elektroniczną m.in. w formie pytań i odpowiedzi. Mogą oni także korzystać z konsultacji telefonicznych, przygotowujemy dla nich dodatkowe szkolenia produktowe. Wysoka jakość obsługi wymaga nie tylko znakomitej znajomości produktów Żywiec Zdrój S.A., ale przede wszystkim właściwej formy kontaktu z konsumentem. Dlatego oferujemy pracownikom infolinii udział w szkoleniach z trenerem obejmujących m.in. radzenie sobie w trudnych sytuacjach, podnoszenie jakości kontaktu, efektywne zarządzanie rozmową, sposoby zadawania pytań tak, by uzyskać odpowiedź, używanie języka korzyści itp. Materiałem edukacyjnym są rozmowy symulacyjne bądź wcześniejsze prawdziwe kontakty z konsumentami. Specjaliści pracujący w infolinii identyfikują się z naszą firmą, pracują z nami od kilku lat, co jest ewenementem w tej branży. Doceniamy ogromną rolę bezpośredniej formy komunikacji z konsumentem, dlatego także w ramach działań w internecie postanowiliśmy otwarcie jako firma aktywizować dyskusję na różne tematy – spożycia wody i innych napojów, nawyków, realizowanych przez nas akcji, ale także odpowiadać na pojawiające się opinie i pytania odnośnie do naszych produktów. W ten sposób nie tylko dowiadujemy się, jakie preferencje mają internauci, co piją i ile, ale także mamy możliwość zmierzenia się z mitami pojawiającymi się na temat wody czy naszych produktów. Wszystko po to, by każdą opinię, zwłaszcza zaś krytyczną, można było uwzględnić w dalszym funkcjonowaniu. Spada stosunek liczby reklamacji do liczby wyprodukowanych opakowań 30 rok liczba kontaktów z infolinią 2009 1436 2010 1453 2011 2670 woda od źródła do domu CZAS NA EDUKACJĘ Bez działań edukacyjnych nie można wpłynąć na świadomość i postawy, nie uda się zmienić niewłaściwych przyzwyczajeń, i dzięki temu pozytywnie wpłynąć na zdrowie społeczeństwa. Wiele instytucji, ze Światową Organizacją Zdrowia na czele, zachęca producentów żywności do podejmowania i intensyfikowania działań i wysiłków promujących zbilansowaną dietę i aktywność fizyczną. Żywiec Zdrój S.A. włącza się w te działania, szczególną uwagę zwracając na rolę wody. W Żywiec Zdrój S.A. od kilku lat realizujemy działania w zakresie promowania dobrych nawyków, w szczególności zaś właściwego nawodnienia. Ma to głębokie uzasadnienie – woda jest niezbędna dla naszego organizmu, a wciąż pijemy jej za mało. Ponieważ dla Polaków głównym źródłem informacji o sprawach dotyczących zdrowia są lekarze, stale współpracujemy ze środowiskiem ekspertów, przede wszystkim ze specjalistami ds. żywienia, ale także ginekologami i pediatrami, by w sposób merytoryczny, a tym samym wiarygodny, przekazywać naszym konsumentom informacje na temat korzyści płynących z picia wody. Zalecenia co do dziennego spożycia płynów, w tym wody warunkującej właściwe nawodnienie organizmu, wydają instytucje światowe i europejskie (m.in. EFSA – Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Żywności). Polskie wytyczne traktowały temat nawodnienia dość wąsko (głównie w kontekście niemowląt), dlatego specjaliści zebrali zalecenia i wiedzę w tym zakresie, publikując Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące spożycia wody pitnej przez kobiety w okresie rozrodczym, ciężarne oraz karmiące piersią oraz Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń dotyczących spożycia wody i innych napojów przez niemowlęta, dzieci i młodzież. DOBRA PRAKTYKA Karta Żywności, Żywienia i Zdrowia Grupa Danone chce zgodnie ze swoją misją przynosić zdrowie poprzez żywność i napoje jak największej grupie osób. Podstawą rozwoju wszystkich produktów wytwarzanych przez spółki należące do Grupy Danone jest podpisana przez jej prezesa – Francka Riboud – Karta Żywności, Żywienia i Zdrowia. Obejmuje ona dziewięć zobowiązań, którymi kierujemy się dążąc do nieustannego podnoszenia jakości naszych produktów oraz do promowania właściwych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej wśród konsumentów. W ramach przyjętych zobowiązań dbamy o: różnorodność produktów, dialog ze światem nauki, wspieranie badań naukowych, współpracę z instytucjami publicznymi, prawdziwość danych, szerzenie wiedzy, informowanie konsumentów, etyczną reklamę i aktywność fizyczną. Propagujemy wiedzę na temat zdrowego nawodnienia Od 2009 roku we Francji cyklicznie odbywa się konferencja „Nawodnienie dla zdrowia” na temat znaczenia właściwego nawodnienia dla organizmu (www.H4Hinitiative.com). W konferencji biorą udział naukowcy, liderzy opinii publicznej, pracownicy służby zdrowia i eksperci z całego świata, którzy prezentują badania naukowe oraz praktyki służące zmianom nawyków związanych ze spożyciem napojów. Sponsorem konferencji jest Grupa Danone, a wykładowcami – uznani na Prof. dr hab. Janusz B. Książyk dyrektor Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie Stworzenie rekomendacji dotyczącej spożycia wody i innych napojów przez niemowlęta, dzieci i młodzież, opracowanej przez grupę ekspertów zajmujących się leczeniem dzieci, a w szczególności problemami żywienia, wynikało z potrzeby zwrócenia uwagi na to, że woda jest podstawą wszystkich płynów i – niezależnie od tego, co jeszcze stanowi o ich składzie – to właśnie woda jest absolutnie niezbędnym składnikiem codziennego pożywienia ludzi. W dzisiejszych czasach (...) woda jest usuwana w cień innych dodatków, często bez wartości odżywczej. I chociaż dodatki te bez wody nie mogą istnieć – kształtują wyobraźnię odbiorców (konsumentów) i kierują ich uwagę na składniki smakowe płynów, które są szczególnie ważne dla dzieci. Jedynym i wyjątkowym okresem życia dziecka jest pierwsze 4-6 miesięcy życia, kiedy karmienie piersią, jeżeli jest wystarczające dla prawidłowego wzrastania niemowlęcia, nie wymaga dodatkowego podawania wody. Intencją pomysłodawców zaleceń było przywrócenie właściwych proporcji w dokonywaniu wyboru źródła wody przez rodziców, dzieci i młodzież. Niestety, badania prowadzone w Polsce wykazały, że ponad 1/4 dzieci w wieku 1-3 lata pije herbatę. Pytanie: po co? Herbata dla dzieci jest słodzona i może mieć ujemny wpływ na późniejsze nawyki wyboru płynów. Można mieć nadzieję, że picie płynów węglowodanowych jest związane z właściwą higieną jamy ustnej, gdyż w innym przypadku stanowi czynnik ryzyka próchnicy zębów. Picie wody ma wpływ na zapobieganie otyłości, a praktyka oferowania wody dziecku może mieć doskonałe skutki długofalowe, wpływając na to, co będzie pił dorosły. Utrwalony nawyk picia wody działa więc korzystnie na stan zdrowia wszystkich, jest elementem zapobiegania przyjmowania nadmiaru energii, a więc zapobiegania otyłości i jej wszystkich niekorzystnych skutków (nadciśnienia, choroby niedokrwiennej serca czy miażdżycy). woda od źródła do domu 31 woda od źródła do domu Agata Podwójcic kierownik ds. rozwoju produktu i procesu Aktualnie konsument szuka coraz częściej wiedzy popartej badaniami – dowodów na to, że jego decyzja o zakupie danego produktu jest właściwa. Dzięki opinii ekspertów konsumenci mogą mieć pewność, że dany produkt jest odpowiedni dla określonej grupy osób. Szczególnego znaczenia taka opinia nabiera w przypadku produktów dla najmłodszych – tutaj po prostu niezbędna jest baza naukowa potwierdzająca wartość zdrowotną produktu. Pozytywna opinia wydana dla wody Żywiec Zdrój przez Instytut Matki i Dziecka oraz Centrum Zdrowia Dziecka to dla konsumentów gwarancja, że jest to produkt najwyższej jakości. Nasza woda ma optymalny skład mineralny – jest nisko zmineralizowana, stosujemy wysokie standardy produkcji i spełniamy bardzo restrykcyjne kryteria, aby zapewnić odpowiednią jakość naszych produktów, dzięki temu oferujemy wodę odpowiednią do picia na co dzień dla każdego bez względu na wiek czy stan zdrowia, także dla tak szczególnych grup jak niemowlęta i dzieci oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. świecie eksperci prowadzący badania dotyczące wpływu spożycia płynów i innych napojów na zdrowie człowieka. Wynikami tych badań dzielą się z uczestnikami – delegatami z różnych krajów, w tym z Polski. Polscy specjaliści zdobytą podczas konferencji wiedzę mogą wykorzystywać w codziennej pracy, ale także dzielić się nią ze swoimi studentami podczas zajęć prowadzonych na uczelniach, które kształcą w zakresie żywienia człowieka. Badania zrealizowane na przełomie 2010 i 2011 r. przez agencję Cegedim wśród lekarzy ginekologów wskazują, że temat zdrowego żywienia kobiet ciężarnych jest dość rzadko przez nich poruszany podczas wizyt, dlatego też postanowiliśmy zwrócić uwagę na tę kwestię. Dzięki naszemu zaangażowaniu w 2010 i 2011 r. podczas konferencji naukowych dla lekarzy ginekologów oraz dla położnych został przeprowadzony cykl wykładów pt. Żywienie kobiety w ciąży, który poruszał najistotniejsze kwestie żywieniowe, warte omówienia przez lekarza z przyszłą matką, w tym rolę nawodnienia podczas ciąży i karmienia piersią. W 2011 r. zapoczątkowaliśmy także cykl wykładów realizowanych przez ekspertów podczas konferencji dla lekarzy pediatrów – oczywiście na temat spożycia płynów przez dzieci i obowiązujących w tym temacie zaleceń. Z inicjatywy Żywiec Zdrój S.A. rola właściwego nawodnienia kobiet i dzieci została poruszona także podczas konferencji Polka w Europie organizowanej przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. Z myślą o dziennikarzach zrealizowaliśmy też warsztat z udziałem dietetyków na temat zdrowej diety kobiety ciężarnej. Przygotowaliśmy i rozpowszechniliśmy również blisko 30 tys. broszur dotyczących nawodnienia organizmu, przeznaczonych dla lekarzy ginekologów, pediatrów, specjalistów ds. żywienia oraz kobiet w ciąży. W materiałach poruszone zostało znaczenie wody dla zdrowia, omówiono skutki kliniczne zmian w gospodarce wodnej i konsekwencje odwodnienia, a także zalecenia odnośnie ilości spożywanych płynów. Włączyliśmy się także w upowszechnianie opracowanych przez polskich ekspertów rekomendacji w sprawie spożycia wody i napojów, dystrybuując ok. 18 tys. egzemplarzy tego dokumentu podczas konferencji dla lekarzy, położnych i dietetyków. Zanim jednak podjęliśmy jakiekolwiek działania komunikacyjne i aby założyć osiągnięcie mierzalnych efektów, sprawdziliśmy, jak wygląda stan faktyczny, jeśli chodzi o spożycie płynów, w tym wody. Nie można się tutaj opierać tylko na obserwacji najbliższego otoczenia, gdyż takie informacje nie byłyby wiarygodne i nie pozwalałyby na wysnuwanie wniosków. Aby sprawdzić, jak wygląda struktura spożycia płynów, prosimy konsumentów, by w specjalnych dzienniczkach zapisywali informacje, po jaki napój sięgali w ciągu dnia. Tak powstały badania spożycia płynów, które zrealizowaliśmy dwukrotnie – w 2006 i w 2010 r. (to ostatnie we współpracy z Instytutem Żywności i Żywienia). Wyniki takich badań, GO ZNACZENIE ODPOWIEDNIE NAWODNIENIA W OKRESIE CIÑ˚Y I LAKTACJI WODA OD PIERWSZYCH CHWIL ZDROWE DZIECI POTRZEBUJÑ ZDROWYCH MAM! • • ILE WODY PIJESZ? MO˚LIWE, ˚E ZA MA¸O… CZY WIESZ, ŻE DZIECI SZYBCIEJ ULEGAJĄ ODWODNIENIU NIŻ DOROŚLI? ODWODNIENIE U DZIECI MOŻE PROWADZIĆ DO KŁOPOTÓW Z KONCENTRACJĄ, IRYTACJI I SENNOŚCI1 W okresie cià˝y i karmienia musisz pami´taç o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Ta broszura zawiera informacje na temat roli, jakà woda odgrywa w ciàgu tych szczególnych miesi´cy ˝ycia kobiety zapewniajàc odpowiednie nawodnienie organizmu oraz przygotowujàc go na wyzwania zwiàzane z macierzyƒstwem. broszura nawadnianie dla dzieci.indd 2 4/15/11 4:14 PM 32 woda od źródła do domu zrealizowanych na dużej, reprezentatywnej grupie Polaków, pozwalają ocenić nawyki i trendy w spożyciu, a także wyciągnąć wnioski odnośnie do ich ewentualnych skutków, zwłaszcza jeżeli jedną z dostępnych informacji jest BMI badanych. Taka wiedza jest cenna dla nas jako firmy, ale też dla instytucji i specjalistów, którzy zajmują się upowszechnianiem zdrowego stylu życia – umożliwia przygotowanie działań, które mogłyby przeciwdziałać negatywnym skutkom złych nawyków. Dlatego Żywiec Zdrój S.A. dzielił się tą wiedzą w ramach serii wykładów prowadzonych przez specjalistów dla specjalistów podczas konferencji poruszających kwestie żywienia człowieka. Aby ułatwić naszym konsumentom kształtowanie zdrowych nawyków w zakresie nawodnienia, we współpracy ze specjalistami stworzyliśmy proste, ale bardzo pomocne narzędzie – Wodny Kalkulator (www.wodnykalkulator. pl). Każda osoba dorosła, także przyszła i karmiąca piersią mama, może łatwo znaleźć odpowiedź na pytanie, jakie płyny i w jakiej ilości najlepiej pić na co dzień w kontekście potrzeb organizmu i dbałości o zbilansowaną dietę. Kalkulator bazuje na zaleceniach eks- Dr Agnieszka Jarosz kierownik Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Instytut Żywności i Żywienia Instytut Żywności i Żywienia jest bardzo zainteresowany wynikami badań oceniającymi spożycie napojów w społeczeństwie polskim. Wykorzystuje je w swoich wystąpieniach i publikacjach. Badania te wnoszą istotny wkład w ocenę zachowań żywieniowych konsumentów i pozwalają na formułowanie wniosków odnośnie do spożycia poszczególnych rodzajów napojów w zależności od płci, wieku, statusu materialnego, a co najważniejsze, od masy ciała. W dobie wzrastającej liczby osób z nadwagą i otyłością uzyskane wyniki są istotnym, a wciąż niedocenianym elementem obrazującym styl życia tych osób. Wykazują, jak wybór spożywanych napojów wpływa na kształtowanie masy ciała. Szeroki monitoring spożycia napojów nie jest wykonywany przez inne ośrodki w kraju, a może być bardzo ważnym źródłem informacji mówiącym o efektach podejmowanych działań edukacyjnych, zwłaszcza na rzecz zapobiegania nadwadze i otyłości, a co za tym idzie – chorób będących ich powikłaniem. pertów odnośnie do spożycia płynów i uwzględnia praktycznie wszystkie czynniki, które mają wpływ na dzienne zapotrzebowanie na nie, w tym płeć, wiek, stan fizjologiczny, wagę ciała, poziom aktywności fizycznej oraz średnie spożycie wody pochodzącej z żywności. Dodatkowym elementem jest odniesienie wyników do zalecanej przez ekspertów maksymalnej liczby kalorii, jaka może pochodzić z napojów, woda od źródła do domu 33 woda od źródła do domu abyśmy mogli mówić o zdrowej diecie. W połączeniu ze wspomnianymi wcześniej elementami pozwala to użytkownikom oszacować, na ile struktura i ilość wypijanych przez nich napojów są odpowiednie do potrzeb ich organizmu nie tylko w zakresie ilości, ale też zapotrzebowania energetycznego. To niezwykle istotna informacja, gdyż niewiele osób ma świadomość, że zbyt duża liczba kalorii „wypijana” wraz z napojami może mieć niebagatelny wpływ na utrzymanie odpowiedniej wagi ciała, a więc zapobieganie nadwadze i otyłości. Wolimy wodę Obecne i przyszłe mamy to grupa, dla której odpowiednie nawodnienie ma szczególne znaczenie, dlatego też staramy się być z nimi w ciągłym, bezpośrednim kontakcie. W latach 2004-2005 realizowaliśmy akcję Woda dla matek, przekazując im bezpłatnie za pośrednictwem 185 szpitali, które wzięły udział w akcji, wodę Żywiec Zdrój. W 2006 r. akcja została rozszerzona i obecnie aż 98 proc. młodych mam rodzących w ponad 400 szpitalach zaangażowanych w ten program otrzymuje od położnej naszą wodę w Niebieskim pudełku – skarbie malucha. W ciągu miesiąca rozdawanych jest ok. 33 tys. Niebieskich pudełek. Z myślą o przyszłych rodzicach w 2008 r. zrealizowaliśmy ogólnopolski projekt edukacyjny Zdrowie od pierwszych chwil. Wszystkie działania prowadzone w jego ramach miały na celu edukację w zakresie zdrowego stylu życia, właściwych nawyków żywieniowych i korzyści wynikających z profilaktyki oraz diagnostyki zdrowotnej w okresie ciąży. Jednym 34 woda od źródła do domu z elementów programu była ogólnopolska akcja bezpłatnych badań USG. Od maja do końca czerwca 2008 r. Mobilna Klinika, czyli profesjonalnie wyposażone gabinety, w których nieodpłatnie można było wykonać badanie USG, odwiedziła 10 polskich miast. Wokół kliniki powstawały punkty konsultacyjne, m.in. Przystanek Zdrowego Żywienia, gdzie od dietetyków można się było dowiedzieć, jak powinna wyglądać dieta kobiety w ciąży i młodej mamy. Także w 2008 r. uruchomiliśmy serwis edukacyjny Mama na czasie (mamanaczasie.pl). Można tam oczywiście znaleźć informacje o szczególnej roli wody w okresie ciąży i macierzyństwa i o tym, jak dbamy o jakość naszych produktów, ale też jest tam mnóstwo artykułów na temat ciąży, porodu i żywienia oraz pielęgnacji dziecka. W 2011 r. portal został przebudowany ze względu na wprowadzone dodatkowe funkcjonalności, dzięki czemu powstała swokól tego społeczność użytkowników, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i sami udzielają odpowiedzi na zadawane przez innych pytania. Agnieszka Tokarek-Nowicka Dyrektor ds. Badań i Rozwoju Dzieci to grupa, dla której właściwe nawodnienie ma szczególne znaczenie. Według ekspertów woda powinna być zawsze w zasięgu ich rąk i powinny sięgać po nią w pierwszej kolejności, gdyż to najłatwiejszy sposób budowania zdrowego nawyku picia wody. Badania jednak jasno wskazują, że dzieci piją bardzo mało wody, za to lubią wszystko, co słodkie. W połączeniu z siedzącym trybem życia może to być element zwiększający i tak rosnący w Polsce problem z nadwagą i otyłością. Wyciągnęliśmy wnioski i w efekcie we współpracy z ekspertami ds. żywienia, psychologiem, fizykiem i ekologiem oraz pedagogiem stworzyli- śmy zestaw materiałów edukacyjnych – scenariusze zajęć dla nauczycieli, zeszyty z ćwiczeniami o różnym stopniu trudności dla dzieci, poradniki dla rodziców, plansze dydaktyczne oraz płyty z materiałami dźwiękowymi. Zestawy edukacyjne trafiły do nauczycieli, którzy realizowali na ich podstawie cykl pięciu lekcji. Dzieci dowiadywały się nie tylko, jak ważna jest woda dla ich organizmu, ale także dla całego otaczającego ich świata, jakie ma właściwości i zastosowania oraz że trzeba o nią dbać. Wszystkie lekcje zostały wzbogacone o zabawy i eksperymenty związane z wodą, co jeszcze mocniej angażowało dzieci. DOBRA PRAKTYKA Wodny ekspert W centralnym Dziale Badań i Rozwoju Grupy Danone zatrudnieni są eksperci z dziedziny fizjologii, dietetyki i żywienia zajmujący się tematyką wpływu wody na zdrowie. W 2009 r. zorganizowali oni międzynarodowe warsztaty dla pracowników działów Marketingu, Badań i Rozwoju i Specjalistów od komunikacji. Kluczowe tematy, którym poświęcono cykl spotkań, to rola wody w dzieciństwie i okresie dojrzewania, jej wpływ na organizm dorosłego człowieka i znaczenie stałego nawadniania. Istotne okazało się także to, że regularne picie wody może w sposób pośredni służyć zapobieganiu poważnym chorobom. Efektem warsztatów było wypracowanie komunikatów skierowanych do różnych konsumentów. Były one oparte na wiedzy eksperckiej i wskazywały konsumentom, w jaki sposób dzięki wodzie spełniane są ich potrzeby dotyczące zdrowia, właściwego nawodnienia organizmu czy bezpieczeństwa. Ten warsztat zapoczątkował stały proces, który ma na celu odpowiedzialną komunikację i edukację poprzez cykliczne zapoznawanie pracowników odpowiedzialnych za opracowywanie materiałów informacyjnych z najnowszymi wynikami badań dotyczącymi wody i jej wpływu na zdrowie. Rozpoczynając kampanię „Mamo, tato, wolę wodę!” chcieliśmy włączyć się aktywnie w promowanie zdrowego stylu życia i budowanie prawidłowych nawyków. Woda oferuje bardzo wiele. Podkreślamy to właśnie poprzez pokazywanie wody w różnym kontekście, od tej ciekawszej i bardziej atrakcyjnej strony. Woda nie jest tylko zwykłym bezbarwnym płynem. To podstawa odpowiedniej diety, najbardziej naturalny płyn o różnorodnych właściwościach i zastosowaniach. Woda to również radość i zabawa i na tych elementach skupiamy się w naszej komunikacji. Naturalnym krokiem w realizacji programu było dla nas partnerstwo merytoryczne z Instytutem Matki i Dziecka oraz Instytutem Żywności i Żywienia. Jesteśmy bardzo dumni, że efekty tego partnerstwa zostały dostrzeżone na szczeblu europejskim. Dzięki temu projekt „Mamo, tato, wolę wodę!” został zaprezentowany jako jedna z najlepszych praktyk opartych na partnerstwie publiczno-prywatnym realizowanych w Europie w celu zapobiegania otyłości. Ideą, doświadczeniami z realizacji oraz efektami programu dzieliliśmy się podczas międzynarodowej konferencji „Obesity Governance Stakeholder Conference” oraz podczas plenarnego posiedzenia Platformy Unii Europejskiej ds. Żywienia, Aktywności Fizycznej i Zdrowia. Liczba miejscowości objętych programem Mamo, tato, wolę wodę! 2009 – 40 2010 – 136 2011 – 396 woda od źródła do domu 35 woda od źródła do domu Zaangażowanie placówek edukacyjnych w program mamo, tato, wolę wodę! 2009 2010 2011 1594 1669 1119 placówki zaangażowane w konkurs plastyczny w proc. 31 42 54 stopa zwrotu ankiet ewaluacyjnych w proc. 49 44 70 Liczba placówek biorących udział w programie Dzieci, które wzięły udział w programie mamo, tato, wolę wodę!, chętniej piją wodę Jak ocenia Pan/Pani skuteczność przeprowadzonej w Państwa przedszkolu kampanii edukacyjnej Mamo, Tato wolę wodę! w skali 1-6? 5,2 Jak ocenia Pan/Pani zaangażowanie i udział dzieci w przeprowadzonych lekcjach w skali 1-6? 5,3 Czy według Pana/Pani dzieci częściej rozmawiały o wodzie po przeprowadzonych zajęciach? Czy zauważył(a) Pan/Pani, aby dzieci chętniej piły wodę po przeprowadzonych zajęciach? Czy zauważył(a) Pan/Pani wpływ kampanii na zwyczaje dzieci? Czego w szczególności dotyczyły zmiany zauważone w postępowaniu dzieci? a. Zmiana preferencji ze słodkich napojów na wodę B. Większe/częstsze spożycie wody Źródło: Ankieta ewaluacyjna akcji “Mamo, tato, wolę wodę”!, 2011 r. 36 woda od źródła do domu tak 776 nie tak 775 nie tak 776 nie A b 5 4 3 285584 Propozycje „wodnych zabaw” zostały przygotowane także dla rodziców do zrealizowania z dzieckiem w domu. Na potrzeby kampanii została stworzona sympatyczna wodna postać – Zdrojek – bohater, który wprowadza dzieci w świat wody. Kampania została wsparta merytorycznie przez instytucje działające na rzecz edukacji i promocji zdrowia, tj. Instytut Żywności i Żywienia oraz Instytut Matki i Dziecka. Patronatem honorowym poszczególne edycje objęło też Ministerstwo Zdrowia lub Ministerstwo Edukacji Narodowej. Dotychczas, w ramach trzech edycji programu rozdystrybuowano 5700 zestawów edukacyjnych. Zajęcia zrealizowane zostały w 4382 placówkach edukacyjnych, dzięki czemu program objął w ciągu trzech lat ponad 400 tys. przedszkolaków i ponad 165 tys. wychowanków szkół podstawowych w wieku 7-9 lat. Jednym ze sposobów na dostarczenie naszym konsumentom wiedzy na temat roli wody w organizmie i jej znaczenia dla zbilansowanej diety jest też włączanie się w akcje przygotowywane przez instytucje branżowe. Dlatego zaangażowaliśmy się w program Woda naturalnie ze źródła (wodazezrodla.pl) realizowany przez Krajową Izbę Gospodarczą „Przemysł Rozlewniczy”, której jesteśmy członkiem. Akcja edukacyjna miała na celu rozpowszechnianie korzyści wynikających z regularnego picia wody. Zaangażowali się w nią eksperci z różnych dziedzin. Swoją wiedzą dzielili się z dziennikarzami, którzy pomagają budować świadomość społeczną na temat zdrowego nawodnienia. Ocena materiałów edukacyjnych opracowanych w ramach programu mamo, tato, wolę wodę! w skali 1-6 (6 jest oceną najwyższą) 5,4 5,3 5,2 4,8 zeszyt ćwiczeń scenariusz zajęć płyta cd tablice dydaktyczne Źródło: Ankieta ewaluacyjna akcji “Mamo, tato, wolę wodę!”, 2011 r. woda od źródła do domu 37 Natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani Szanując piękno naszego otoczenia, a jednocześnie wdrażając zasady zrównoważonego rozwoju, staramy się działać tak, by nieskażoną przyrodą mogły się cieszyć również przyszłe pokolenia. Aby to osiągnąć, dbamy o wysoką jakość procesu produkcji, ograniczając na tyle, na ile jest to możliwe, obciążenie dla środowiska naturalnego i realizując akcje proekologiczne. natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 39 natura W oda ma ogromne znaczenie dla Grupy Danone, dlatego także w Żywiec Zdrój S.A. jest przedmiotem szczególnej troski. Wspieramy ochronę naszych zasobów wodnych poprzez ustanowienie Polityki Ochrony Zasobów Wodnych opracowanej już w 2004 r., a także redukujemy nasz „ślad wodny” poprzez minimalizowanie zużycia wody stosowanej w procesach produkcyjnych w naszych fabrykach. W szerszej perspektywie myślimy o ochronie globalnych zasobów wodnych, prowadząc także działania na rzecz poprawy ich jakości. Nasza odpowiedzialność ekologiczna wynika wprost ze strategii Natura Grupy Danone. Jej kluczowe filary to właśnie dbanie o wodę oraz zapobieganie zmianom klimatycznym. Stąd drugim głównym elementem, wokół którego koncentrują się działania Żywiec Zdrój S.A., jest redukcja „śladu węglowego”, czyli wpływu na środowisko będącego wynikiem naszej działalności, który mierzymy dzięki certyfikowanemu narzędziu Carbon Footprint. Podobnie jak inne spółki Grupy Danone zgodnie z planami na lata 2008-2012 podejmowaliśmy, podejmujemy i będziemy podejmować działania służące obniżeniu emisji CO2. Według założeń dążymy do 30-procentowej redukcji „śladu węglowego” w tym Dobra praktyka okresie. Dlatego podejmowane bądź plaGREEN, czyli ocena ryzyka środowiskowego nowane przez Żywiec Zdrój S.A. projekty w obszarze opakowań, produkcji i logiCzym jest ocena ryzyka środowiskowego? To stałe sprawdzanie, jakie jest zagrożenie styki ukierunkowane są nie tylko na optywystąpienia sytuacji mających wpływ na środowisko naturalne na podstawie 13 malizację kosztów, ale również na aspekty kategorii, takich jak: emisja zanieczyszczeń do atmosfery, gospodarka wodnoochrony środowiska. Pierwszym filarem ściekowa i gospodarka odpadami, kontrola wycieków czy nadzór nad substancjami naszych działań ekologicznych jest więc wymagającymi kontroli (np. freon). To wszystko składa się na GREEN, czyli Global Risk redukcja wpływu na środowisko, zarówEvaluation for Environment (Globalna Ocena Ryzyka Środowiskowego), narzędzie no w produkcji, jak i pozostałych etapach pozwalające na efektywną kontrolę zagrożeń. Audyty GREEN prowadzone są łańcucha logistycznego, a także w biurze. w cyklu 3-letnim przez zewnętrzną organizację ERM, natomiast wewnętrznie Drugi to edukacja połączona z dążeniem - raz w roku. Po raz pierwszy audyt odbył się w 2009 roku (przeprowadzony przez do pozytywnego oddziaływania na śroERM), kolejny zewnętrzny odbędzie się jesienią 2012 r. dowisko. Główną rolę odgrywa tu nasz program Po stronie natury. Wyniki Audytu wewnętrznego GREEN za 2011 r. (maKS. 1000 pkt) Cięcina – 880 pkt Jeleśnia – 900 pkt Mirosławiec – 900 pkt OGRANICZAMY NASZ WPŁYW NA ŚRODOWISKO Nie da się tak zorganizować produkcji, by proces ten w ogóle nie ingerował w środowisko. Każda firma, niezależnie od profilu działalności, korzysta z zasobów naturalnych, takich jak woda czy gaz, zużywa energię, emituje różnorakie zanieczyszczenia. Można natomiast dokładać wszelkich możliwych starań, aby ten wpływ niwelować, a kwestie ochrony środowiska i ograniczania zużycia zasobów naturalnych uczynić jednym z elementów odpowiedzialnego zarządzania firmą na każdym etapie tworzenia łańcucha wartości. Wybrane Wskaźniki związane z obszarem środowisko naturalne 2009 2010 2011 Stopień realizacji wskaźników z zakresu ochrony środowiska 60 30 40 Zarządzanie ryzykiem środowiskowym 60 60 60 Ograniczenie wpływu opakowań na środowisko 50 60 60 Źródło: Danone Way, wartość w pkt, maks. 60, więcej informacji str. 14 40 NATURA Aby właściwie chronić środowisko, w Żywiec Zdrój S.A. musimy wiedzieć, w jaki sposób poszczególne elementy cyklu pro-dukcyjno-dystrybucyjnego wpływają na przyrodę: od pozyskania surowca aż po odzysk surowców wtórnych z opakowań. Aby ułatwić tę analizę, w Grupie Danone w 2008 r. wprowadziliśmy Danone Carbon Footprint (czyli Ślad Węglowy Danone). Narzędzie to pozwala na określenie ilości gazów cieplarnianych, które są emitowane do atmosfery na jeden litr produktu. ślad węglowy w żywiec zdrój s.a. w 2011 r. (w g/l) 42,30 g (31,%) produkcja 74,63 g (54,9%) opakowania 25,37 g (18,6%) transport koniec -6,26 g (-4,6%) cyklu życia 136,04 g CO2/l Wyniki podawane są w tzw. ekwiwalencie dwutlenku węgla. W przypadku Żywiec Zdrój S.A. badamy pięć etapów życia naszych wyrobów: produkcję, pakowanie (w tym wpływ stosowanych przez nas opakowań na środowisko), transport, handel i koniec cyklu życia produktu (recykling). Nad analizowaniem danych i poszukiwaniem najlepszych rozwiązań służących zmniejszeniu śladu węglowego pracuje powołany w 2009 r. specjalny zespół, w skład którego wchodzą przedstawiciele działów: technicznego, badań i rozwoju, gospodarki, produkcji i logistyki. Żywiec Zdrój S.A. już w 2008 roku dostosował swoje działania na rzecz szeroko pojętej ochrony środowiska do opisanego modelu. Wówczas nasz obliczony „ślad węglowy” wynosił 191,3 g CO2/l produktu, z czego ponad połowa przypadała na opakowania, około 30 proc. emisji związane było z samą produkcją, a nieco poniżej 20 proc. przypadało na transport – zarówno surowców dowożonych do fabryk, jak i gotowych wyrobów. Ta analiza pozwoliła nam zaplanować, najważniejsze kierunki redukcji naszego oddziaływania na środowisko, skupić się na nich i poszukiwać najbardziej efektywnych rozwiązań prowadzących do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Redukcja „śladu węglowego” stała się jednym z najważniejszych kierunków działań, wpisując się w strategię firmy. Po trzech latach wysiłków oraz poszukiwania i wdrażania najbardziej efektywnych spośród dostępnych rozwiązań minimalizujących wpływ na środowisko udało nam się zmniejszyć nasz Carbon Footprint o 28,9 proc., osiągając wartość 136,04 g CO2/l na koniec roku 2011. Największe efekty w ograniczaniu śladu węglowego przyniosło zmniejszenie wagi opakowań, ograniczenie zużycia paliwa w transporcie i spadek konsumpcji energii elektrycznej w fabrykach. EMITUJEMY CORAZ MNIEJ CO2 (w t) 2008 – 106 676 2009 – 105 106 2010 – 103 861 2011 – 95 749 ekwiwalent co2 w żywiec zdrój s.a. (przeciętnie w g/l produktu) 30% 200 g 194,8 191,3 167,8 145,6 130 g 0g 2007 2008 2009 2010 136,04 2011 natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 41 natura Grzegorz Bobek Inżynier Ochrony Środowiska Roman Kurzyk dyrektor ds. naukowych i legislacji Podstawowym aktem prawnym dotyczącym wydobycia wód podziemnych jest ustawa Prawo wodne. Wody podziemne wykorzystuje się przede wszystkim do zaspokojenia ludności w wodę do spożycia oraz na cele socjalno-bytowe, a także do produkcji artykułów spożywczych i farmaceutycznych. Wykorzystanie zasobów wód podziemnych na cele gospodarcze jest szczególnym rodzajem korzystania z wód i wymaga uzyskania specjalnej decyzji administracyjnej, tzw. pozwolenia wodnoprawnego. Wcześniej jednak należy wykonać odpowiednie badania hydrogeologiczne polegające na wykonaniu prac geologicznych – odwiertów, a następnie dokonaniu testów pompowych pozwalających na określenie zasobów dyspozycyjnych oraz stosunków wodnych w badanym rejonie. Proces badań hydrogeologicznych kończy się wykonaniem dokumentacji stanowiącej podstawę do urzędowego przyjęcia zasobów określonych dla badanego odwiertu. Kolejnym etapem jest przygotowanie dokumentacji zwanej operatem wodno - prawnym. Na jego podstawie właściwe instytucje wydają pozwolenie wodno - prawne. Przyznawane jest ono na czas określony i szczegółowo precyzuje cel i zakres korzystania z zasobów wód oraz obowiązki niezbędne ze względu na ochronę środowiska, w tym ilość wody, która może zostać pobrana, oraz dopuszczalny poziom depresji dla studni, czyli obniżenia ciśnienia wody w ujęciu w trakcie jego eksploatacji. Przestrzeganie wytycznych pozwolenia, stałe monitorowanie i raportowanie danych daje pewność braku negatywnego oddziaływania na środowisko i zachowania odpowiedniej kondycji ujęcia i urządzeń służących do poboru wody w perspektywie długoterminowej. 42 NATURA Praktycznie cała światowa gospodarka „oparta” jest na węglu lub związkach węgla (np. ropa naftowa, gaz ziemny), z których z kolei wytwarza się inne produkty codziennego użytku, takie jak tworzywa sztuczne. Każda kilowatogodzina zużytej energii, każdy kilogram wykorzystanego surowca, każdy litr paliwa zużyty do transportu, a także każdy proces zagospodarowania odpadów został precyzyjnie zmierzony pod kątem ilości emisji CO2. Posiadając tę wiedzę oraz znajomość całego cyklu życia produktu (rodzaje surowców oraz masa opakowań, sposób ich transportu oraz odległość do zakładów, ilość zużywanych czynników energetycznych w fabrykach, sposób i czas magazynowania oraz dystrybucja wyrobu gotowego, a także sposób zagospodarowania odpadów opakowaniowych powstałych po spożyciu naszych wyrobów), jesteśmy w stanie policzyć „ślad węglowy”, jaki związany jest z wytwarzaniem naszych produktów, wyrażony emisją gramów CO2 na każdy wyprodukowany litr. Ta wiedza pozwala nam zaplanować wszelkie działania zmierzające do ciągłego minimalizowania oddziaływania na środowisko m.in. poprzez poszukiwanie nowych rodzajów opakowań i stosowanie coraz lżejszych opakowań jednostkowych (butelki, nakrętki, etykiety), zbiorczych (folia termokurczliwa) czy transportowych (palety, przekładki kartonowe, folia). Ponadto, na poziomie zakładów planujemy nasze działania opierające się na coraz bardziej efektywnym wykorzystaniu energii elektrycznej oraz innych mediów, poszukiwanie rozwiązań mających na celu odzyskiwaniu energii a także jak najbardziej efektywnym wykorzystaniu transportu i magazynowaniu naszych wyrobów. Spojrzenie na wytwarzanie produktów poprzez globalną emisję gazów cieplarniach w całym cyklu ich życia pozwala nam ocenić, w jakim stopniu przyczyniamy się do postępujących zmian klimatu, ale także uświadomić sobie, w jakim kierunku powinny podążać nasze wysiłki, abyśmy w jak najmniejszym stopniu oddziaływali na środowisko. Można to osiągnąć np. poprzez wybór produktów o jak najniższym „śladzie węglowym”. Okazuje się, że na tle branży spożywczej produkty firmy Żywiec Zdrój S.A. są w tym aspekcie jednymi z najmniej oddziałujących na środowisko. Dla porównania – w przypadku produkcji hamburgerów przeciętna wartość Carbon Footprint wynosi ok. 3 kg ekwiwalentu dwutlenku węgla na kilogram produktu, jogurtów – 2 kg, jeden litr soku owocowego to emisja około 800 g CO2, proces wytwarzania serów powoduje emisję 8 kg CO2/kg, a masła – 12 kg CO2. W naszej firmie ekwiwalent ten wynosi obecnie zaledwie 136,04 g/l produktu. Z szacunkiem dla wody Wszystko zaczyna się od wody, od niej zależy nasz biznes. Jej wydobycie musi się wiązać z wielkim szacunkiem dla środowiska. Żywiec Zdrój S.A. dysponuje kilkoma ujęciami wody, na które składają się odwierty. Studnie i tereny wokół nich są ogrodzone i chronione przed dostępem osób niepowołanych, a strefy ochrony bezpośredniej ujęć są stale monitorowane. Na bieżąco kontrolujemy też ilość i czystość wody, którą wydobywamy. Czuwają nad tym pracownicy Działu Wodnego, który znajduje się w każdym z naszych zakładów. Skrupulatnie przestrzegamy obostrzeń wynikających z decyzji środowiskowych, dopuszczających do eksploatacji ujęć, takich jak ich wydajność w metrach sześciennych na godzinę czy maksymalna depresja, czyli największe dopuszczalne obniżenie zwierciadła wody w studni. Jako firma włączamy się także w akcje mające na celu ochronę rzek i potoków w naszym regionie. Wspólnie z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego przeprowadziliśmy rewitalizację kilku potoków na Żywiecczyźnie. Ekowyzwanie – opakowanie Ponad połowa śladu węglowego, który powstaje przy produkcji i dystrybucji naszej wody, przypada na opakowania. Przy określaniu jego wpływu bierzemy pod uwagę zarówno ich rodzaj, materiał, z jakiego powstały, masę jednostkową, poziom strat przy konfekcjonowaniu, a także wartości zapisane w krajowym modelu odzysku i recyklingu. Ale na tym nie koniec – istotny jest także sposób dostaw opakowań oraz odległość. Ta wiedza pozwala nam analizować i wprowadzać nowe sposoby ograniczania ich wpływu na środowisko. Przedsiębiorstwa przetwarzające tworzywo PET coraz częściej koncentrują się na aspektach związanych z ochroną środowiska, dlatego zmniejszają ilość materiału potrzebnego do wytwarzania opakowań. W ciągu ostatnich 10 lat typowa butelka PET obniżyła swoją wagę o 35 proc. W latach 2009-2010 Żywiec Zdrój S.A. podjął wiele działań mających na celu obniżenie zużycia PET poprzez optymalizację wag opakowań czy wprowadzenie tworzywa z odzysku do butelek, w które konfekcjonowane są nasze napoje. Tylko dzięki optymalizacji wag w 2010 roku zużycie czystego PET w Żywiec Zdrój S.A. zmniejszyło się o ok. 2 tys. ton. Pod koniec 2010 r. w fabryce w Mirosławcu wprowadziliśmy – jako druga duża firma w Polsce i jeden z liderów zmian w Grupie Danone – nowy rodzaj szyjki butelki i zakrętki dla naszych produktów gazowanych (niższy, zgodny z wprowadzonym niedawno światowym standardem szyjki, tzw. PCO 1881), co pozwoliło na dalsze zmniejszenie wagi naszych opakowań, a tym samym kolejne ograniczenie zużycia surowców i emisji CO2. Istotny wkład w minimalizowanie wpływu na środowisko może mieć stosowanie rPET, czyli opakowań zawierających surowiec z recyklingu, które od kilkunastu lat są stosowane na świecie. Aby ocenić potencjalne efekty zastosowania tego rozwiązania w przypadku naszych produktów, obniżając wagę naszych BUTELEK, zmniejszamy ilość odpadów opakowaniowych 1998 33 g 21 g 2010 31,6 g 16,5 g 39 g 33 g 90 g 74 g prof. nADzw. dr hab. inż. Hanna Żakowska zastępca dyrektora ds. naukowych, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań Recykling odpadów opakowaniowych jest jedną z metod postępowania z odpadami zgodną z wymaganiami ochrony środowiska. Przy obecnym stanie wiedzy o technologiach najkorzystniejszych pod tym względem recykling należy traktować jako metodę preferowaną. Największe znaczenie ma recykling materiałowy – powszechnie stosowany w przypadku opakowań z tradycyjnych materiałów, w tym poużytkowych butelek z PET. Dyrektywa Unii Europejskiej 2008/98/WE w sprawie odpadów, podkreślając znaczenie recyklingu w hierarchii metod postępowania z odpadami, stawia tę metodę przed odzyskiem energii. Szczególnej kontroli wymagają surowce pochodzące z recyklingu w przypadku ich wykorzystania do produkcji opakowań do żywności. Aby zabezpieczyć ich odpowiednią jakość, w Unii Europejskiej obowiązuje Rozporządzenie 282/2008 w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Dopuszcza ono ich użycie pod warunkiem uzyskania przez zakład recyklingowy zezwolenia Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) na proces recyklingu. W związku z preferencjami dla recyklingu duże znaczenie mają badania oceniające korzyści dla środowiska związane ze stosowaniem surowców wtórnych. Z tego względu w Zakładzie Ekologii Opakowań Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Opakowań podjęliśmy badania w tym zakresie, wykorzystując metodę oceny cyklu życia LCA (Life Cycle Assessment). Wyniki wskazują jednoznacznie, że najkorzystniejszym wariantem jest recykling odpadów. Im większa masa odpadów poddana zostanie recyklingowi, tym obciążenia dla środowiska są mniejsze. natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 43 natura Zużycie wody w procesie produkcyjnym (m3/t produktu) 2008 – 1,300 2009 – 1,216 2010 – 1,195 2011 – 1,187 Guillaume Neveu Dyrektor Przemysłowy Dane łączne dla zakładów w Cięcinie, Jeleśni i Mirosławcu Zakłady produkcyjne odgrywają bardzo ważną rolę w dążeniu do zrównoważonego rozwoju firmy, stanowią bowiem istotny element otoczenia, w którym na co dzień funkcjonują. Powinny być one głęboko osadzone w lokalnym środowisku, gwarantować stabilność zatrudnienia dla swoich pracowników, tworzyć partnerskie, uczciwe stosunki z dostawcami surowców oraz szanować środowisko naturalne we wszystkich aspektach, począwszy od zużycia energii, poprzez utylizację ścieków i właściwe gospodarowanie odpadami, po racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi. Korzystamy z zasobów, których jesteśmy współużytkownikami, dlatego przykładamy szczególną uwagę do sposobu gospodarowania nimi. W ramach Grupy Danone został wypracowany projekt o nazwie „Water watch”, który ma na celu monitorowanie zużycia wody wykorzystywanej w procesach technologicznych oraz systematyczne ograniczanie jej zużycia w przeliczeniu na jednostkę produktu, poprzez wprowadzanie innowacji i ulepszeń technologicznych. Taktyka ta jest stosowana we wszystkich aktywnościach związanych z ekologią. Stanowi ona element szerszego podejścia do sposobu zarządzania we wszystkich zakładach produkcyjnych, zgodnie z którym pracownicy wszystkich szczebli są „wciągani” do współpracy, stają się współodpowiedzialni za realizowane działania i zapewniają ciągłe doskonalenie procesów oraz osiąganie możliwie najlepszych rezultatów w każdym obszarze. łączny pobór wody w m3 2009 – 761 460 2010 – 852 418 2011 – 837 216 Dane łączne dla zakładów w Cięcinie, Jeleśni i Mirosławcu Całkowita objętość ścieków w m3 2009 – 63 160 2010 – 69 322 2011 – 69 144 Dane łączne dla zakładów w Cięcinie, Jeleśni i Mirosławcu Zużycie energii elektrycznej w kWh/t (MJ) 2008 – 42,39 (152,60) 2009 – 39,16 (140,98) 2010 – 36,72 (132,19) 2011 – 35,49 (127,76) Dane łączne dla zakładów w Cięcinie, Jeleśni i Mirosławcu Żywiec Zdrój S.A. zlecił wykonanie oceny cyklu życia butelek (LCA) z tworzywa PET. Life Cycle Assessment to metoda pozwalająca na ocenę wpływu wyrobów bądź procesów technologicznych na stan środowiska. Dzięki współpracy z Centralnym Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Opakowań zweryfikowaliśmy cykl życia czterech rodzajów butelek PET: ze 100-procentową zawartością tworzywa pierwotnego oraz butelek z dodatkiem 25, 30 oraz 50 proc. rPET. Jak wynika z przeprowadzonej oceny, największy wpływ na środowisko jest związany z cyklem życia butelki wytwarzanej z tworzywa PET pierwotnego. Analiza objęła m.in. emisje związków organicznych i nieorganicznych, zmiany klimatu, promieniowanie, zniszczenia warstwy ozonowej, zakwaszenie/eutrofizację, wykorzystanie terenu, wykorzystanie surowców mineralnych oraz zużycie paliw kopalnych. We wszystkich pośrednie zużycie energii wg źródeł 2009 2010 2011 393 412 369 gaz ziemny (m )* 65 192 75 720 76 494 lpg (kg) 75 636 83 336 75 856 olej opałowy (m ) 3 3 Dane łączne dla zakładów w Cięcinie, Jeleśni i Mirosławcu *dotyczy tylko fabryki w Mirosławcu 44 NATURA aspektach butelki z udziałem rPET wypadają znacznie lepiej. Im większy jest udział rPET w butelce, tym wpływ cyklu jej życia na środowisko jest mniejszy (butelka z 50-procentowym udziałem rPET w każdej kategorii ma około 30 proc. mniejszy wpływ na środowisko niż ta z tworzywa pierwotnego). W cyklu życia wszystkich ocenianych opakowań największa wartość wpływu na środowisko dotyczy kategorii zużycie paliw kopalnych, ale udział rPET w dużym stopniu ogranicza ten wpływ, podobnie jak w innych analizowanych obszarach. Udział tworzywa wtórnego rPET przy produkcji preform wpływa pozytywnie również na wielkość wskaźników Carbon Footprint. Wartość tego wskaźnika dla butelek wytworzonych z surowca pierwotnego wynosi ponad 125 kg ekwiwalentu dwutlenku węgla na 1 000 butelek, natomiast przy udziale 50 proc. rPET spada do wartości około 81 kg ekwiwalentu CO2 na 1 000 butelek. Żywiec Zdrój S.A. okresowo stosował 15-25 proc. rPET w wybranych formatach opakowań w roku 2010 i 2011. W tym celu wykorzystano ok. 470 ton tworzywa rPET. Jednak dla upowszechnienia tego typu opakowań w Polsce na wzór krajów zachodnich niezbędny jest rozwój procesu selektywnej zbiórki tworzywa PET. W stronę zielonej produkcji W Żywiec Zdrój S.A. dbamy o wysoką jakość procesu produkcji, starając się ograniczać do minimum nasz wpływ na środowisko. Elementów, które trzeba kontrolować, jest wiele – to emisje ścieków, gazów czy odpadów, a także zużycie mediów: wody i energii oraz paliw. Co roku w zakładach produkcyjnych podejmowane są różnorodne inicjatywy, które pozwalają nam osiągnąć założenia odnośnie zmniejszenia naszego wpływu na otoczenie. Najczęściej są to działania pozwalające na zmniejszenie zużycia energii, gdyż ma to największe przełożenie na zmniejszenie emisji CO2. I tak np. w zakładzie w Jeleśni w 2010 r. wprowadzono system odzysku sprężonego powietrza, a także zmniejszono ciśnienie rozdmuchu butelek, co zmniejszyło zużycie energii przez te maszyny o 16 proc. W 2011 r. zwiększono efektywność dostępu światła dziennego poprzez przebudowę świetlików na halach produkcyjnych, zmodernizowano oświetlenie oraz zainstalowano czujniki zmierzchowe (spadek zużycia energii o 4,3 proc.). Zapewnia to lepsze oświetlenie miejsc pracy oraz umożliwia indywidualne zarządzanie punktami oświetleniowymi, dzięki czemu możliwe jest wyłączanie lamp zbędnych w danym momencie w procesie produkcji. Zmodernizowana została także stacja sprężonego powietrza – zainstalowano nowy zbiornik z odpowiednią izolacją oraz wprowadzono wyrzut powietrza z wentylacji kompresorów, co zmniejsza temperaturę w pomieszczeniu i zwiększa efektywność urządzenia, dzięki czemu produkcja staje się mniej energochłonna (uzyskany spadek zużycia energii to 2,6 proc.). Wprowadziliśmy także nowy, bardziej efektywny sposób suszenia butelek przed etykietowaniem, co również przyczynia się do mniejszego o 0,1 proc. zużycia energii, a także poprawia jakość tej fazy procesu produkcji. W fabryce w Mirosławcu wyeliminowano z układów chłodzenia freon R22, zamontowano dodatkowe separatory substancji ropopochodnych w sieci odprowadzającej wodę deszczową, zmodernizowano instalację podczyszczania ścieków poprodukcyjnych. Wykonano też szereg inwestycji ograniczających zużycie energii. Gospodarowanie odpadami (t) 2009 2010 2011 496,9 399,8 236,7 utylizacja 2,6 0,5 3,1 wysypisko 125,7 146,4 160,9 recykling i odzysk Ilość odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne (t) 2009 2010 2011 Niebezpieczne 17,6 78,5 53,5 Inne niż niebezpieczne 482 321,9 186,3 Na przełomie 2008 i 2009 r. wprowadzono odzysk sprężonego powietrza w wydmuchiwarkach, co pozwoliło na zmniejszenie zużycia energii przez te maszyny o ok. 10 proc. W 2010 r. zwiększono wykorzystanie światła dziennego poprzez rozbudowę świetlików i wymieniono oświetlenie na energooszczędne, co w efekcie pozwoliło o 10 proc. zmniejszyć zużycie energii waga odpadów opakowaniowych (w t) 2008 – 282,89 2009 – 224,52 2010 – 207,50 2011 – 174,69 Dane łączne dla zakładów w Cięcinie, Jeleśni i Mirosławcu natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 45 natura niezbędnej do oświetlenia hali produkcyjnej. Zmieniono także system obiegu wody chłodzącej maszyny, dzięki czemu zużycie energii w tym procesie spadło o 12 proc., oraz wymieniono urządzenia wytwarzające sprężone powietrze, co umożliwiło lepszą konfigurację ustawień i ograniczyło energochłonność produkcji powietrza o 30 proc. Istotnym elementem ograniczania wpływu Żywiec Zdrój S.A. na środowisko jest efektywna gospodarka odpadami. Segregacja prowadzona jest we wszystkich zakładach należących do firmy oraz w biurach. Odpady, w tym te nadające się do dalszego wykorzystania (tworzywa sztuczne, tektury) czy należące do niebezpiecznych (np. odczynniki laboratoryjne, zużyte baterie czy świetlówki), trafiają do przetworzenia lub utylizacji przez sprawdzonych, mających odpowiednie pozwolenia odbiorców. Ścieki technologiczne są neutralizowane pod względem wartości pH oraz podczyszczane w procesie ultrafiltracji obniżającej poziom ChZT (chemicznego zapotrzebowania tlenu). W ten sposób podczyszczone ścieki trafiają do gminnej kanalizacji, skąd kierowane są do lokalnych oczyszczalni ścieków. Ponieważ opakowania są istotnym elementem wytwarzanych odpadów, i w Żywiec Zdrój S.A. zwracamy szczególną uwagę na kwestie recyklingu. Współpracujemy tu z największą w Polsce organizacją odzysku – Rekopol. Dzięki temu mamy pewność, że przekazane przez Michał Mikołajczyk dyrektor sprzedaży i marketingu Rekopol Organizacja Odzysku S.A. tomasz jędrzkiewicz kierownik działu technicznego fabryka w cięcinie W zakładzie w Cięcinie w 2009 i 2010 r. zmodernizowano stacje CIP. Nowa technologia mycia pozwoliła na uzyskanie zarówno oszczędności w zużyciu wody, jak i stosowanych środków myjących. Zmniejszenie zużycia wody uzyskano także dzięki przebudowie układu zasilania wody socjalnej i inwestycjom w instalacje pianowania i nowe systemy filtracji. Spadek zużycia energii uzyskano poprzez wymianę i modernizację nalewarek, wymianę urządzeń wytwarzających sprężone powietrze, zastosowanie płynnej regulacji wydajności kompresora czy wymianę lamp w tzw. butelczarkach (15 proc. niższe zużycie energii). W 2011 r. zdecydowaliśmy się na nowatorskie rozwiązanie układu chłodzenia kompresora – z całkowitym odzyskiem energii cieplnej, którą wykorzystujemy do ogrzewania hali produkcyjnej i części administracyjno-biurowej. To rozwiązanie przyniosło znaczne oszczędności w zużyciu energii elektrycznej oraz oleju opałowego. masa opakowań ze sprzedaży produktów żywiec zdrój s.a. poddana odzyskowi i recyklingowi przez Rekopol (w t) 2008 2009 5469,0 9307,4 4696,7 8125,6 5 000 t recykling NATURA 2009 – 26,7 2010 – 25,7 2011 – 25,3 transport produktów oraz materiałów w ekwiwalencie CO2 (t) 0t 46 transport produktów oraz materiałów (w g CO2 /l produktu) 10 000 t 3718,8 6559,9 Z firmą Żywiec Zdrój S.A. współpracujemy od 2004 roku. Naszym zadaniem jest realizacja ustawowych obowiązków recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych jakie Żywiec Zdrój S.A. wprowadza na rynek. W 2009 roku Żywiec Zdrój S.A. podjęła decyzję o przystąpieniu do naszego akcjonariatu. Działamy w oparciu o zasadę non-profit, co oznacza, że naszym właścicielom nie jest wypłacana dywidenda. Dzięki tej decyzji Żywiec Zdrój S.A. ma realny wpływ na funkcjonowanie i efektywność największego w Polsce systemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi – realizacja obowiązków ponad 2000 przedsiębiorców i wspieranie 250 firm gospodarki odpadami tworzących system selektywnej zbiórki odpadów na terenie blisko 1200 gmin zamieszkałych przez 24 miliony osób! Dbałość firmy Żywiec Zdrój S.A. o zwiększanie się liczby opakowań „zawracanych z drogi na składowiska” i trafiających tym samym do recyklingu i odzysku widoczna jest również w od kilku lat konsekwentnie realizowanych projektach budujących świadomość pro-ekologiczną. Ich niezaprzeczalnym walorem jest między innymi kolejność w jakiej zostały przeprowadzone – rozpoczęto od pracowników poprzez społeczności lokalne na ogromnym, stanowiącym obecnie przykład dla innych przedsiębiorców programie „Po stronie natury”. Cieszę się, że byliśmy partnerem firmy na wszystkich tych etapach i na ile ją znam, to nie są nasze ostatnie wspólne pro-ekologiczne przedsięwzięcia. 2010 odzysk 2009 – 16 724 2010 – 18 120 2011 – 17 838 Udział transportu w ogólnej emisji ekwiwalentu CO2 w proc. 2009 – 15,9 2010 – 17,4 2011 – 18,6 Dobra praktyka Transport jest Po stronie natury Jednym z głównych założeń programu Po stronie natury jest inspirowanie i angażowanie do działania różnych środowisk. Ta idea zainicjowała dodatkowe działania realizowane z głównymi firmami logistycznymi współpracującymi z Żywiec Zdrój S.A. – Maxtrans i Scantrans. Tylko w 2009 r. wymieniły one 6 proc. znajdującej się w ich posiadaniu floty samochodowej na spełniającą wyższe standardy ekologiczne. Przeprowadzony też został kurs ekonomicznej jazdy dla kierowców, współfinansowany przez Żywiec Zdrój S.A. Kolejnym krokiem było rozpoczęcie przez wspomniane firmy projektu sadzenia drzew zależnie od liczby przejechanych kilometrów w procesie dystrybucji naszych produktów. Zgodnie z założeniem zobowiązały się one do posadzenia 1 drzewa za każde przejechane 1000 kilometrów. Dzięki tej akcji w nadleśnictwie należącym do Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach posadzono już 13 400 drzewek od firmy Maxtrans oraz 5900 drzewek od Scantrans. Pod koniec 2010 roku do akcji włączyła się także rozpoczynająca z nami współpracę firma ID Logistics. W sumie w ciągu dwóch lat funkcjonowania projektu rekompensowania przez te firmy transportowe prowadzonej przez nie działalności posadzonych zostało blisko 19 500 drzew! nas środki finansowe wspierają rozwój selektywnej zbiórki odpadów. Zadaniem Rekopolu jest zebranie odpowiedniej ilości butelek plastikowych i przekazanie ich do ponownego wykorzystania. Dzięki tej współpracy mamy prawo umieszczać na naszych produktach znak„Zielony punkt”. Transport bardziej efektywny Istotnym elementem redukcji wpływu środowiskowego jest optymalizacja dostaw. W Żywiec Zdrój S.A. podchodzimy do tych kwestii bardzo poważnie, przygotowując i wdrażając projekty służące ograniczeniu zużycia paliwa i przebiegów pojazdów, a tym samym emisji CO2 w transporcie. Celem projektu DPD jest zwiększenie skali dostaw bezpośrednio do klientów, z pominięciem magazynów pośrednich. Obecnie już ponad 60 proc. transportów trafia do bezpośrednich odbiorców, co pozwala na ograniczenie emisji spalin i oszczędności paliwa. Projekt TRF ma na celu takie zoptymalizowanie tras dostaw, by zwiększyć wypełnienie samochodów. Lepsze wykorzystanie ciężarówek pozwala na ograniczenie liczby kursów, co jest korzystne dla środowiska. W ciągu roku udało się poprawić wypełnienie o 2 proc., a plan zakłada polepszenie tego wskaźnika o kolejny 1 pkt proc., do 91 proc. W Żywiec Zdrój S.A. staramy się także tak planować trasy łączone (dwa lub trzy miejsca dostaw), by były one zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie (nie dalej niż 20 km od siebie). To także pozwala na lepsze wykorzystanie taboru i ograniczenie „pustych przebiegów”, a także zmniejszenie liczby operacji magazynowych. Biuro też może być eko Działania na rzecz ochrony środowiska to jeden z priorytetów dobrego zarządzania firmą. Wśród nich znajduje się systematyczne wprowadzanie proekologicznych rozwiązań związanych z funkcjonowaniem naszego biura w Warszawie. Dwa lata temu stworzyliśmy Zielony Zespół. Jego zadaniem było dzielenie się pomysłami i inicjatywami, które pozwolą nam stać się firmą w pełni odpowiedzialną za środowisko naturalne. Punkt wyjścia był następujący: w 2009 r. biuro w Warszawie wytwarzało rocznie ok. 7,8 ton odpadów, zużywaliśmy 35 tys. kWh energii elektrycznej, z czego aż 92 proc. pochłaniało oświetlenie, klimatyzacja oraz inne odbiorniki energii, a każdy pracownik zużywał 7 ryz, czyli 3500 kartek papieru rocznie. Wyznaczony cel to 3x10 proc., czyli obniżenie zużycia energii i papieru oraz produkcji odpadów niesegregowanych o 10 proc., a więc także podniesienie poziomu recyklingu. W wyniku działań roman lipiński dział sprzedaży członek zielonego zespołu Ekologia to nie fanaberia szalonych naukowców. To sposób myślenia, odczuwania i kształtowania naszego świata w lepszym kierunku. Z roku na rok ekologia jest coraz modniejsza i zarazem coraz bardziej opłacalna. Ludzie, którzy żyją ekologicznie, co krok spotykają się ze specjalnymi ulgami. Firmy wywożące śmieci pobierają niższe opłaty od klientów, którzy segregują odpady. Dostają oni dodatkowe kontenery na różne rodzaje odpadków i płacą za wywóz tylko jednego. Jest to bardzo korzystne, szczególnie dla dużych rodzin, dla których jeden kontener był zawsze za mały. Osoby, które posiadają ekologiczne auta, jeżdżą dużo taniej, szczególnie gdy ich silniki są przystosowane do paliw ekologicznych i gazu ziemnego. Pozwala to na prawie dwukrotne obniżenie kosztów, co dla niektórych jest naprawdę sporą oszczędnością. Dodatkowo, jeśli żyjemy ekologicznie i oszczędzamy wodę oraz energię, znacząco obniża to nasze rachunki, a w żaden sposób nie obniża standardu życia. Wystarczy wyłączać nieużywane urządzenia z prądu i nie zostawiać odkręconej wody, jeśli z niej nie korzystamy. natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 47 natura wyniki eko biura spada zużycie energii elektrycznej 712,8 579,6 525,6 507,6 MJ /os. 496,8 Q1 Q2 2010 471,6 428,4 374,4 Q3 Q4 2011 mniej śmiecimy 20,2 18,7 19,6 18,2 16,4 18,7 17 kg /os. 16,2 zespołu pojawiły się dodatkowe pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów, a pracownicy byli zachęcani m.in. do pakowania śniadań do pojemników wielokrotnego użytku. Wśród „zaleceń” służących oszczędzaniu energii pojawiły się takie jak „ostatni gasi wszystko”, tak by po zakończeniu pracy nie zostawały włączone odbiorniki prądu, wyłączanie rzutników i innych urządzeń, w tym komputerów, po zakończeniu pracy, racjonalne korzystanie z klimatyzacji czy lepsze wykorzystanie światła dziennego (niezastawianie okien). Aby oszczędzać papier, pojawiła się możliwość szerszego niż dotąd wykorzystania skanerów (wymieniono drukarki), poczty elektronicznej i innych elektronicznych nośników zapisu informacji, drukowania dwustronnego i z jak najmniejszymi marginesami, a także do wykorzystywania kartek „z odzysku”. W korespondencji wewnętrznej stosujemy koperty wielorazowego użytku. Po dwóch latach, na początku 2011 r. zrealizowaliśmy cel 3x10 proc. Wyzwaniem na 2011 rok było ograniczenie zużycia energii, wytwarzanych odpadów i wykorzystania papieru o kolejne 5 proc. Udało się zmniejszyć zużycie energii o kolejne 23 proc., zaś ilość odpadów niesegregowanych i zużycie papieru – o 10 proc! W 2010 r. pracownicy biura zaangażowali się po raz pierwszy w akcję sprzątania brzegów Wisły w Warszawie realizowaną przez Fundację „Nasza Ziemia” w ramach programu Sprzątanie Świata. Akcję powtórzono w 2011 r. i mamy nadzieję, że stanie się ona stałym elementem naszego zaangażowania. ZAANGAŻOWANIE EKOLOGICZNE Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych to jeden z głównych elementów strategii Żywiec Zdrój S.A. i całej Grupy Danone. Realizowany wspólnie z zewnętrznymi partnerami program Po stronie natury, angażujący zarówno konsumentów, społeczności lokalne, jak i samych pracowników, jest przykładem ekologicznych działań firmy na poziomie strategicznym. I mamy się czym pochwalić – do tej pory wspólnie posadziliśmy już ponad 3 miliony drzew! Żywiec Zdrój S.A. Po stronie natury Q1 Q2 2010 Q3 Q4 2011 zużywamy mniej papieru 333 315 273 kartki /os. 246 215 Q1 2010 48 253 NATURA Q2 2011 Q3 232 220 Q4 Realizując nasz program, chcemy zwrócić uwagę Polaków na problem ochrony środowiska naturalnego i potrzebę dbania o nie. Dlatego skupiamy się na upowszechnianiu wiedzy o korzystnym wpływie drzew na środowisko, w którym żyjemy, a tym samym – na nasze życie. Idea sadzenia drzew i edukacji ekologicznej jako głównego „zielonego” programu pojawiła się w Żywiec Zdrój S.A. nie bez powodu. Drzewa odgrywają bowiem istotną rolę w utrzymywaniu bilansu wodnego, szczególnie na terenach górzystych, gdzie przyczyniają się do spowalniania zbyt szybkiego spływu dużych mas wody po zboczach, np. będących wynikiem nagłych opadów deszczu. Może to pomagać w zapobieganiu powodziom, a także minimalizować skutki pojawiających się okresów suszy. Co więcej, Puszcza Karpacka, w skład której wchodzi Beskid Żywiecki, wymaga nowych nasadzeń ze względu na błędy, które popełniono przed laty. Masowo wprowadzony tu świerk nie radzi sobie w tych trudnych górskich terenach. Monokultura świerka w połączeniu z inwazją kornika drukarza oraz osłabieniem drzewostanów wynikającym ze zmian środowiskowych doprowadziła do wymierania połaci lasów. Od kilku dekad w całej Polsce trwa Sławomir Brzózek wiceprezes Fundacji „Nasza Ziemia” Wysoko oceniamy zaangażowanie firmy Żywiec Zdrój S.A. w zwiększanie świadomości odpowiedzialności za środowisko i przekazywanie wiedzy na ten temat. Na wielkie uznanie zasługuje uruchomienie przez firmę jednego z największych w Polsce programów edukacji ekologicznej i dojrzały sposób, w jaki firma zaakceptowała udział i funkcjonowanie partnerów społecznych w procesie jego tworzenia i realizacji. Program „Po stronie natury” jest przez nas stawiany jako wzór współpracy partnera biznesowego i społecznego. A z jeszcze większym zadowoleniem stwierdzamy, że przyjęcie i realizacja zobowiązań określonych w programie wynika ze zrozumienia przez Zarząd i pracowników Żywiec Zdrój S.A. roli, jaką ma do spełnienia nowoczesny, a więc i odpowiedzialny społecznie, biznes. Z perspektywy organizacji społecznej mogę tylko potwierdzić, że to wspaniały sojusznik dla działań prospołecznych: aktywny, otwarty na interesariuszy, dzielący się swoim doświadczeniem, innowacyjny i odważny partner z jasną wizją przyszłości. Potencjał firmy udostępniony dla realizacji celów społecznych znacznie ułatwia naszą pracę. Zachęcamy inne firmy i instytucje do naśladowania tego stylu i sposobów pracy! tzw. przebudowa drzewostanów, czyli sadzenie gatunków, które pierwotnie rosły na danym terenie. W górach w miejsce świerka pojawiają się buki, jodły, modrzewie i jawory. Dzięki takiej różnorodności drzewostan jest „zdrowszy” i nie poddaje się tak łatwo chorobom i szkodnikom. Według najnowszego „Raportu o stanie lasów w Polsce 2010” lesistość naszego kraju wynosi 29,2 proc. Do roku 2020 powierzchnia lasów w Polsce ma zwiększyć się do 30 proc., a do 2050. – o kolejne 3 proc. Jesteśmy dumni z tego, że realizując ekologiczną strategię Żywiec Zdrój S.A. przyczyniamy się do odnawiania kompleksów leśnych w Polsce, tworzymy zielony krajobraz, pomagamy dbać o klimat Ziemi i o zdrowe powietrze wokół nas oraz przyczyniamy się do zachowania bioróżnorodności. Program, który ruszył w 2009 r., ma już za sobą trzy edycje, realizowane wspólnie z Fundacją „Nasza Ziemia” i Regionalną Dyrekcją Lasów Marian Knapek Nadleśniczy w nadleśnictwie Węgierska Górka Zagrożenie trwałości drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Żywieckim nie jest zjawiskiem lokalnym. Wcześniej, w latach 80. ubiegłego wieku podobny problem dotknął świerczyny w Górach Izerskich i Karkonoszach. Przyczyn tego stanu upatruje się w zaszłościach historycznych: w intensywnym karczowaniu i wypalaniu lasów pod rozwijające się osadnictwo i rolnictwo w XVI w., w rozwoju hutnictwa i górnictwa i ogromnym popycie na drewno w XIX w., a w konsekwencji wprowadzeniu monokultur świerkowych (głównie obcego pochodzenia na siedliskach lasów mieszanych, gdzie dominującymi gatunkami powinny być buk i jodła). Ponadto rozwój przemysłu w drugiej połowie XX w. w regionie i na obszarze północnych Moraw przyczynił się do tego, iż od kilku dziesięcioleci lasy tego regionu rosną w warunkach ciągłego stresu antropogenicznego (wywołanego przez człowieka), podlegając – z różnym natężeniem – niekorzystnym zmianom. W sposób szczególnie negatywny na kondycję lasów wpływa grzyb – opieńka ciemna, a także czynniki klimatyczne, takie jak susze, powodzie i huragany, na które szczególnie podatny jest świerk - drzewo o bardzo płytkim systemie korzeniowym. To dlatego nadleśnictwa beskidzkie uruchomiły nadzwyczajne działania ratownicze, także by ograniczyć obserwowany równolegle w wielu drzewostanach rozwój najgroźniejszego szkodnika wtórnego świerka – kornika drukarza, odpowiedzialnego za „dobijanie” osłabionych drzew. W ciągu ostatnich kilku lat Nadleśnictwo Węgierska Górka prowadzi intensywne prace związane z usuwaniem martwych i zamierających drzew. Od 2007 roku na powierzchniach odnawianych corocznie wysadzanych jest ponad 2 mln szt. sadzonek. Są to w większości sadzonki z zakrytym systemem korzeniowym, wyhodowane z nasion zebranych w rodzimych drzewostanach. Tak przygotowany materiał daje duże szanse na wyhodowanie odpornych drzewostanów, dobrze retencjonujących wodę, czyli spełniających funkcję wodo- i glebochronną. natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 49 natura Państwowych w Katowicach. Pierwsze dwie edycje odbyły się pod nazwą Moje silne drzewo, trzecia wystartowała już jako Po stronie natury. Poza nazwą zmieniła się także komunikacja programu, wyraźniej łącząca sadzenie drzew w polskich górach z troską o środowisko i znacznie silniej akcentująca znaczenie tych działań dla lokalnych społeczności. Konkurs grantowy w liczbach 2009* 2010 2011 Liczba złożonych wniosków 30 127 289 Liczba dofinansowanych wniosków 30 25 15 łączna Kwota przekazanych środków 120 tys. 125 tys. 125 tys. *w 2009 roku konkurs obejmował tylko powiaty żywiecki, cieszyński i bielski Beatrycze Hołowiecka Kierownik ds. rozwoju opakowań dział badań i rozwoju Program „Po stronie natury” jest od trzech lat okazją dla mojej rodziny, aby na moment zatrzymać się i zastanowić nad kwestiami związanymi z ekologią. Dwukrotnie braliśmy udział w Święcie Sadzenia Drzew na Żywiecczyźnie i za każdym razem jest to ogromne przeżycie dla moich dzieci. Jest to okazja, aby namacalnie poczuć, jak ważne są drzewa w naszym życiu i jak dużo pracy i wysiłku trzeba włożyć, aby z tych małych sadzonek wyrósł potężny las. Dochodzi do tego ogromna satysfakcja z faktu, iż drzewo zostało posadzone własnoręcznie, i każdorazowo obietnica, iż wrócimy w te miejsca za kilka lat, aby sprawdzić, jak nasze drzewa rosną. Za każdym razem sadzimy też drzewa wirtualnie i aktywnie bierzemy udział w proponowanych w ramach programu zabawach interaktywnych. Tego typu akcje pozwalają kształtować świadomość i zwracają uwagę dzieci na kwestie związane ze środowiskiem. Partnerstwo z Lasami Państwowymi daje możliwość porozmawiania z ludźmi na co dzień związanymi z lasem – można w pewnym sensie dotknąć innych problemów. Święto sadzenia to również okazja, aby móc spotkać się z kolegami z pracy, poznać ich rodziny i porozmawiać o innych sprawach niż zazwyczaj. Jest to również okazja, aby zapoznać się z kulturą Żywiecczyzny. Najlepszym dowodem na to, jak ważne jest to wydarzenie w życiu moich dzieci, jest fakt, iż na koniec zadają pytanie „A wrócimy tutaj za rok na kolejne sadzenie?”. Odpowiedź brzmi: „Oczywiście!” 50 NATURA cy drzew – pieniądze pozwoliły m.in. na zakładanie arboretów i przyszkolnych parków dendrologicznych, rozwijanie edukacyjnych ścieżek rowerowych, przywracanie rdzennych gatunków rosnących na określonych terenach, powstała nawet pierwsza w Polsce szkoła emisyjna. W realizację tych projektów tylko w ramach pierwszej i drugiej Drzewa, granty, happeningi… Podczas trzech edycji programu posadziliśmy trzy miliony drzew, m.in. na stokach Baraniej Góry i Skrzycznego. Ważną rolę w programie odgrywają szkolenia dla nauczycieli i wychowawców. W każdej edycji realizowany jest konkurs grantowy na autorskie projekty z zakresu ochrony i sadzenia drzew. O dofinansowanie projektów mogą ubiegać się szkoły, przedszkola, placówki edukacyjne i inne podmioty z całej Polski. W latach 2009-2011 łączną kwotą 370 tys. zł dofinansowaliśmy 70 autorskich projektów realizowanych przez lokalne społeczności w ramach konkursów grantowych. Dzięki temu wsparciu posadzono kolejne kilka tysię- edycji zaangażowanych było ok. 5 tys. osób i ponad 180 różnych lokalnych instytucji. Efektem naszej akcji były także broszury edukacyjne przeznaczone do wykorzystania przez nauczycieli w realizacji zajęć – z wiedzy o lesie oraz o wodzie. W ciągu pierwszych dwóch lat zrealizowaliśmy także 23 szkolenia na terenie całej Polski – na edukatorów przeszkolono 300 osób, odbyło się też 60 warsztatów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży (wzięło w nich udział 1200 osób). W trzeciej edycji, realizowanej w 2011 r., postanowiliśmy znacznie szerzej do promocji naszej akcji wykorzystać media społecznościowe i Internet. Stronę www.postronienatury.pl odwiedziło ponad 560 tys. unikalnych użytkowników, specjalną aplikację na iPhon`a, pomagającą rozpoznawać gatunki drzew, pobrało ponad 900 osób, a blisko 10 tys. zainstalowało związaną z ak- natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 51 natura cją aplikację z fanpage’a Żywiec Zdrój na Facebooku. Wszyscy aktywni internauci mogli sadzić wirtualne drzewa, będące wyrazem poparcia dla programu. Na konkurs dla dzieci ze szkół i przedszkoli na stworzenie plakatu promującego ideę sadzenia drzew wpłynęły aż 802 prace, a w internecie podczas zaledwie kilkunastu dni oddano na nie ponad 360 tys. głosów. Naszą aktywność związaną z programem widać było także w punktach sprzedaży: specjalne ekspozycje i dedykowane akcje w wybranych sklepach spotkały się z zainteresowaniem konsumentów. Uwagę przechodniów przykuwały ekologiczne happeningi – „jodła”, „buk”, „klon”, „jawor”, Łukasz i Marcin Kordasowie realizatorzy projektu „Szkoła ZEROemisyjna” Realizacja projektu „Szkoła ZEROemisyjna”, dofinansowanego z ogólnopolskich konkursów grantowych, jest niezwykłą przygodą. Dla nas to przede wszystkim dobra zabawa, dająca równocześnie poczucie spełnienia i dużo satysfakcji. Wielu ludziom wydaje się, że działania naukowe i przyjemność wykluczają się wzajemnie. Stanowczo sprzeciwiamy się takiemu poglądowi: pasjonaci naukowi na trwałe wpisali się w historię świata, my zaś stawiamy ich sobie za wzór, łącząc przyjemność z rozwojem intelektualnym. Doświadczenia zdobyte podczas realizacji naszego przedsięwzięcia procentują na co dzień w postaci umiejętności realizatorskich i organizacyjno-koordynatorskich, a także wielu twórczych pomysłów. Niedawno nastąpiły zmiany w szkolnictwie: wszelkie projekty i inicjatywy uczniów i nauczycieli są bardzo wysoko cenione. Wkrótce każda szkoła będzie realizować swoje własne przedsięwzięcie. W toku naszych działań poznaliśmy wielu ciekawych ludzi (uczniów, naukowców, władze miasta), u których zaskarbiliśmy sobie życzliwość i uznanie. Jest to dla nas forma zapłaty za włożony trud i powód do dumy. Nie należy oczywiście zapominać o społecznych korzyściach projektu: edukacji, świadomości ekologicznej i zaangażowaniu ze strony uczniów, nauczycieli oraz mieszkańców naszego miasta i okolic (coraz dalszych). Są to wymierne efekty, które należą do głównych celów naszego projektu. Dotychczas spotkaliśmy wielu ludzi z niezwykłymi pomysłami, które nigdy nie ujrzały i być może nie ujrzą światła dziennego z uwagi na brak finansowania. Dzięki już zdobytym i wciąż zdobywanym grantom mogliśmy rozpocząć i kontynuujemy nasze działania. Wierzymy w to, że przygoda, którą rozpoczęliśmy z tym projektem, droga od drobnej inicjatywy aż po duży i skomplikowany temat, to nasz krok ku przyszłości i perspektywa dla szkolnictwa następnych lat. Rozpoczynanie indywidualnych inicjatyw rozwojowych, a także ich wdrażanie mają sens głównie edukacyjny. Jednym z najważniejszych efektów realizacji ciekawych pomysłów jest nabieranie umiejętności przydatnych w życiu każdego wykształconego dorosłego człowieka. Ponadto tematyka projektów i wiedza zdobywana w trakcie ich realizacji mogą dotyczyć kierunków, w których młody człowiek (realizator i uczestnik) zamierza się rozwijać. Takie działania, pomysły są w większości dosyć kosztowne. W tym celu poszukuje się źródeł dofinansowań. Mogą one pochodzić z Unii Europejskiej, od grantodawców, sponsorów. W ramach projektu „Szkoła ZEROemisyjna” stworzyliśmy cztery edycje, których brzemienia finansowego nie bylibyśmy w stanie udźwignąć bez wsparcia w formie dodatkowych funduszy. Dlatego jesteśmy bardzo wdzięczni wszystkim, którzy w jakiejkolwiek formie: dofinansowania, sponsoringu, włożonej pracy itp., przyczynili się do sukcesu naszego przedsięwzięcia. 52 NATURA „sosna” i „modrzew”, spacerując głównymi ulicami miast, sprawdzały wiedzę mieszkańców Warszawy, Gdańska, Krakowa, Żywca, Wrocławia i Poznania na temat roli drzew w naszym życiu i zachęcały do dbania o nie o każdej porze roku. 14 maja 2011 r. w Węgierskiej Górce, podczas Wielkiego Święta Sadzenia Drzew, które było jednocześnie podsumowaniem trzeciej edycji kampanii, pracownicy i mieszkańcy spotkali się, oczywiście by sadzić drzewa. Wśród gości znalazł się jeden z ambasadorów tej edycji programu – muzyk Sebastian Karpiel-Bułecka. Poprzednie Święta zorganizowaliśmy na Hali Boraczej w centrum Beskidu Żywieckiego i w Cięcinie, gdzie Żywiec Zdrój S.A. ma swoją siedzibę. O Wielkim Święcie Sadzenia Drzew można także przeczytać w części „Być dobrym sąsiadem”. Ekologiczna superszkoła, czyli dobry przykład dla każdego grantobiorcy Jednym z bardzo obiecujących projektów, który rozwinął się dzięki progra-mowi grantowemu, jest inicjatywa „Szkoła ZEROemisyjna”, wieloetapowe edukacyjne przedsięwzięcie realizowane w Gimnazjum Katolickiego Towarzystwa Kulturalnego w Bielsku-Białej. Jego pomysłodawcami są uczniowie - bracia Marcin i Łukasz Kordas. Celem „Szkoły ZEROemisyjnej” jest ograniczanie emisji dwutlenku węgla do atmosfery i ochrona beskidzkich lasów jako najbliższego i zagrożonego ekosystemu. W pierwszym etapie w 2009 r. uczniowie Gimnazjum KTK posadzili 500 młodych jaworów na stokach góry Dębowiec i wzięli udział w wycieczce edukacyjnej do elektrowni Jaworzno III. Stąd wziął się zupełnie nowy pomysł – zamiast kompensować już wyemitowany dwutlenek węgla, trzeba zapobiegać jego emisji. Najlepiej za pomocą alternatywnych źródeł energii, na przykład ogniwa fotowoltaicznego. Jest to niezwykłe urządzenie produkujące prąd elektryczny bezpośrednio ze światła słonecznego. W ramach kolejnego etapu projektu bracia wymyślili i zlecili skonstruowanie tablicy informacyjnej podłączonej do niewielkiego ogniwa. Pozwala ona na bieżącą obserwację pracy systemu oraz jego pozytywnego wpływu na środowisko. Trzeci etap to „Słoneczny dach”, którego głównym celem była rozbudowa istniejącego już systemu fotowoltaicznego o kolejne panele tak, by można było z tego źródła docelowo pokryć 20% zapotrzebowania energetycznego gimnazjum. Z kolei posadzony przez uczniów las, gdy urośnie, pochłonie dwutlenek węgla powstały w wyniku produkcji 80% energii elektrycznej i całego ciepła dla szkoły. Ponieważ 20% prądu wyprodukuje system fotowoltaiczny, Gimnazjum Katolickiego Towarzystwa Kulturalnego ma szansę zostać w pełni „ZEROemisyjną” szkołą. Projekt aż czterokrotnie został dofinansowany ze środków Żywiec Zdrój S.A. łączną kwotą w wysokości 13 tys. zł. Aktualnie w szkole zainstalowany jest nowy system, który rejestruje pracę minielektrowni słonecznej (obecnie jest to moc 1,38 kWp) i wysyła zgromadzone dane do internetu, umożliwiając w ten sposób bieżącą obserwację działania ogniw. Czym skorupka za młodu nasiąknie... Na szczęście świadomość ekologiczna Polaków stale rośnie. Wciąż jednak widzimy ogromną potrzebę edukowania, rozwijania wiedzy, szczególnie najmłodszych, obejmującej wiele różnych aspektów ochrony środowiska. Każdy z nas przecież oddziaływuje na swoje najbliższe otoczenie. Jesteśmy przekonani, że mali ekolodzy mają największy wpływ na to, jak otaczający nas świat będzie wyglądał w niedalekiej przyszłości. Zgodnie z tym podejściem poza wielkimi ogólnopolskimi programami angażujemy się w mniejsze, lokalne, ale równie ważne wydarzenia ekologiczne, takie jak Ekorajd czy Polowanie na Śmieci. Więcej można o nich przeczytać w części poświęconej współpracy ze społecznościami lokalnymi. natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani 53 Pracownik w centrum uwagi Zaangażowani pracownicy są gwarantem sukcesu rynkowego każdej firmy, dlatego w Żywiec Zdrój S.A. staramy się w szczególny sposób angażować ich w realizację celów biznesowych i społecznych, jakie sobie stawiamy. Pracownicy to jeden z naszych najcenniejszych zasobów. To właśnie oni swoim doświadczeniem, kompetencjami i umiejętnościami tworzą wartość firmy, wypracowują wyniki i są motorem rozwoju organizacji. Dlatego dbamy o przyjazne warunki pracy i o możliwość rozwoju, budujemy kulturę organizacyjną bazującą na wspólnych wartościach, sprawnej komunikacji oraz dialogu opartym na wzajemnym szacunku i zaufaniu. pracownik w centrum uwagi 55 pracownik w centrum uwagi Zaangażowanie w zarządzanie rozwój y tryb ż wn y akt i zdrowie bezpiecze ŻYWIEC ZDRÓJ S.A. FIRMĄ RÓWNYCH SZANS 2009 – 50 2010 – 50 2011 – 50 Źródło: Danone Way, wskaźnik równe szanse i różnorodność, wartość w pkt. maks. 60, więcej informacji str. 14 ństwo ycia firmy Kluczowe odpowiedzialności Pracownicy mają głos Jesteśmy przekonani, że istnieje ścisły związek pomiędzy działaniem pracowników opartym na wspólnych wartościach a osiąganymi wynikami biznesowymi. W organizacjach, które przywiązują dużą wagę do przyjętych zasad etycznych i wspierają pracowników w praktycznym ich stosowaniu, zatrudnione osoby są bardziej zmotywowane i mocniej identyfikują się z firmą. W Żywiec Zdrój S.A. pomaga nam w tym… nadzieja. Humanizm (humanism), otwartość (openness), bliskość (proximity) i entuzjazm (enthusiasm) to najważniejsze wartości, które definiują nasze podejście do relacji z innymi ludźmi, nasz stosunek do konsumentów, Agnieszka Donimirska Dyrektor HR Najważniejsi są dla nas ludzie. To dzięki ich pracy i zaangażowaniu jako firma możemy realizować założone cele i odnosić sukcesy rynkowe. Przygotowując i realizując politykę personalną, szczególną uwagę przywiązujemy do tworzenia optymalnych warunków rozwoju pracowników. Budujemy przyjazny system motywacyjny, troszczymy się też o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Wszystko po to, aby praca w naszej firmie była źródłem satysfakcji zawodowej. Wszystkim pracownikom oferujemy prywatną opiekę medyczną, wspieramy młodych rodziców w tym wyjątkowym okresie życia, jakim jest ciąża i rodzicielstwo. Dbamy o efektywną komunikację z pracownikami, przygotowujemy ścieżki rozwoju w ramach Żywiec Zdrój S.A. oraz Grupy Danone w Polsce i na świecie. Naszą kulturę organizacyjną opieramy na dialogu. Co roku przeprowadzamy anonimowe badanie opinii pracowników. Dzięki niemu każdy może się swobodnie wypowiedzieć na temat najważniejszych obszarów funkcjonowania firmy. Badanie to pozwala poznawać i lepiej rozumieć wzajemne potrzeby i oczekiwania, a w konsekwencji daje pracownikom wpływ na zmiany przeprowadzane w Żywiec Zdrój S.A. W myśl naszej filozofii rozwój przedsiębiorstwa nie jest możliwy bez rozwoju jej pracowników, którzy dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu stanowią motor zmian. W naszej firmie rozwój kompetencji skupiony jest wokół innowacyjnego modelu przywództwa, w ramach którego każdy z pracowników wraz ze swoim przełożonym corocznie tworzy dla siebie indywidualny plan rozwoju obejmujący: szkolenia, udział w konferencjach, projektach, które dają możliwość rozwoju kompetencji, a także samorozwój. Jest to proces długofalowy, który pozwala skupić się zarówno na kompetencjach zawodowych, jak i interpersonalnych. 56 pracownik Łukasz Motyka Specjalista ds. Utrzymania Ruchu Dział Techniczny fabryka w Cięcinie Takie spotkania jak warsztaty wartości HOPE zawsze są owocne w refleksje nad samym sobą, swoją postawą pracownika. Każdy z nas jest niewielkim, ale bardzo ważnym elementem zespołu. Już w trakcie warsztatów nasunęła mi się myśl, że nie cel, ale droga do tego celu jest najważniejsza. Jest to coś, co wyróżnia nas jako ludzi, jako pracowników, co wyróżnia nas także jako firmę. Dlatego ważne jest, aby działać zgodnie ze swoim sumieniem, z systemem wartości. Każdy z nas wnosi do firmy własne cechy, postawy, przyzwyczajenia – uczymy się od siebie nawzajem, oddziałujemy na siebie, przejmujemy różne zachowania niestety, nie tylko pozytywne. Takie szkolenia, prowadzone systematycznie mogą pomóc nam wrócić na właściwy tor, z którego – przez natłok zadań i małą ilość czasu – zdarza się nam zboczyć. dostawców i klientów oraz do pracowników. Pierwsze litery angielskich wersji tych słów tworzą wyraz HOPE, oznaczający właśnie nadzieję. HOPE – nadzieja i nasze wartości Wartości to swego rodzaju drogowskazy, które pomagają nam kształtować rzeczywistość, nie tylko biznesową, ale przede wszystkim społeczną. W naszych wzajemnych relacjach najważniejsze są szczerość, bezpośredniość, koleżeństwo i rzetelność informacyjna. Istotne z punktu widzenia firmy jest dzielenie się doświadczeniami oraz głód wiedzy, który inspiruje do poszukiwania nowych rozwiązań. Humanizm motywuje do odpowiedzialności za własne działania. Oznacza przyjęcie konsekwencji podejmowanych decyzji, ale jednocześnie daje możliwość naprawienia błędów. W słowie humanizm kryje się także chęć tworzenia firmy, której działanie oparte jest na współpracy w zespole, wzajemnej pomocy, współpracy pomiędzy działami i fabrykami, a także integracji z lokalnymi społecznościami. Otwartość pozwala akceptować nasze różnice oraz wzajemnie się szanować, co przekłada się na równe szanse dla wszystkich pracowników, inspiruje do poszukiwania nowych rozwiązań i dzielenia się wzajemnymi doświadczeniami. Otwartość pozwala na sprawną komunikację, dzięki której działania firmy są dla wszystkich bardziej zrozumiałe. To także ciekawość, chęć poszukiwania i siła napędowa rozwoju przedsiębiorstwa. Zdaniem naszych pracowników pod tym hasłem kryją się również czytelne i jasne kryteria oceny, konstruktywna kryty- LICZBA ZATRUDNIONYCH W ŻYWIEC ZDRÓJ S.A. 2008 2009 2010 2011 478 460 475 502 1 1 1 7 razem 479 461 476 509 czas nieokreślony 405 403 425 456 czas określony 74 58 51 53 pełny etat niepełny etat Pracownicy firmy nie są objęci umowami zbiorowymi Dobra praktyka Warsztaty wartości HOPE U podłoża każdej naszej decyzji leżą wartości. Podobne znaczenie mają w życiu firmy. Stanowią o jej tożsamości, nadają indywidualny charakter oraz są podstawą jej wyjątkowości. A jak to wygląda w Żywiec Zdrój S.A.? Jaki związek z codzienną pracą ma każda z wartości? Którą z nich uważamy za najcenniejszą? Co stanowi o naszej oryginalności? Aby poszukać odpowiedzi na te pytania, w 2009 r. zaprosiliśmy pracowników fabryk na warsztaty wartości HOPE. Była to doskonała okazja do refleksji nad związkami pomiędzy wartościami firmy i wartościami osobistymi, a także nad tym, w jaki sposób wartości Grupy Danone przekładają się na konkretne działania i postawy w codziennej pracy. Warsztaty, dzięki swojej interaktywnej formie, stały się także płaszczyzną wymiany doświadczeń i opinii pomiędzy pracownikami różnych działów i fabryk. Skomplikowane zadania, którym zostali poddani uczestnicy, przypominały wyzwania, z jakimi spotykamy się na co dzień w swojej pracy. Warsztaty zamknęła dyskusja o tym, jak na co dzień realizować wspólne wartości. promujemy różnorodność Liczba zatrudnionych kobiet jako: 2008 2009 2010 2011 % ogółu zatrudnionych 18 19 21 23 % menedżerów/ kadry kierowniczej 46 44 42 45 pracownik w centrum uwagi 57 pracownik w centrum uwagi JESTEŚMY ATRAKCYJNYM PRACODAWCĄ 2008 2009 2010 2011 łączna liczba odejść 36 45 16 19 wskaźnik fluktuacji (%) 7,5 9,8 3,4 3,7 kobiety 9 7 5 2 mężczyźni 27 38 11 17 LICZBA ODEJŚĆ WG PŁCI LICZBA ODEJŚĆ WG kategorii zatrudnienia MENedżerowie 13 12 9 7 pozostali pracownicy 23 33 7 12 Marcin Pąchalski Kierownik Produkcji fabryka w Jeleśni Istnieje wiele sposobów, które powinny pomagać w efektywnym produkowaniu. Niestety, zwykle charakteryzują się one podejściem „od góry do dołu”, czyli najwyższy szczebel zarządzania daje koncepcję i decyduje, że te, a nie inne rozwiązania powinny zostać wdrożone w procesie produkcji. Potem okazuje się, że wiele z nich wcale nie wpływa na efektywność i nie generuje rozwoju w takim stopniu, w jakim oczekiwano. Z DaMaWay jest inaczej, gdyż opiera się on na wiedzy, doświadczeniu i obserwacji operatorów maszyn. Ich zaangażowanie w tak kluczowych obszarach jak jakość, koszty, wyniki i motywacja przewodziły zmianom w podejściu do pracy zespołowej i konfiguracji linii produkcyjnych. Największym wyzwaniem przy wprowadzaniu projektu było oczywiście zbudowanie wzajemnego zaufania i zaangażowania wszystkich we współdziałanie. Rezultatem jest możliwość wspólnego rozwoju – pracowników i fabryki. 58 pracownik ka i dążenie do wspólnego rozwiązywania problemów. To także uczciwość, czyli przestrzeganie zasad etyki oraz zachowanie przejrzystości i stosowanie tych samych reguł względem siebie i innych. Bliskość wspiera budowanie dobrych relacji w firmie i poczucia przynależności do zespołu, sprzyja wzajemnemu zrozumieniu, dzięki niej powstają sprawne, efektywne zespoły. Zgodnie z tą wartością Żywiec Zdrój S.A. promuje postawy pracowników, którzy aktywnie podejmują inicjatywy służące optymalizacji pracy i poszukiwaniu nowych rozwiązań oraz inspirują innych do podobnych działań. Entuzjazm to siła napędowa ciągłego rozwoju, odwaga do podejmowania ryzyka i pokonywania przeciwności, zarówno w kwestiach dotyczących firmy, jak i osobistych umiejętności. Entuzjazm pozwala na przecieranie nowych szlaków, dlatego zachęcamy naszych pracowników do kreowania niezależnych pomysłów i projektów wykraczających poza utarte schematy. Aby wszystko to nie było jedynie martwym zapisem, w Żywiec Zdrój S.A. zarządzamy nie tylko poprzez cele, ale także poprzez wartości. DaMaWay, czyli wspólne poszukiwanie najlepszych rozwiązań U podstaw programu DaMaWay (Danone Manufacturing Way), który funkcjonuje w całej Grupie Danone, leżą najlepsze rozwiązania. Są one proponowane przez pracowników i stanowią jeden ze sposobów na ciągłe doskonalenie i optymalizowanie wszelkich procesów związanych bezpośrednio lub pośrednio z wytwarzaniem. DaMaWay to odpowiedź na pytanie: w jaki sposób trwale usprawnić działanie wszystkich obszarów w fabrykach i poprawić ich efektywność. Dzięki wiedzy i doświad- czeniu zaangażowanych w program pracowników można identyfikować źródła problemów oraz najsłabsze punkty każdego z procesów, a następnie wprowadzać skuteczne zmiany. Wdrażanie DaMaWay zawsze oznacza wzrost zaangażowania pracowników i branie przez nich odpowiedzialności za funkcjonowanie ich obszaru pracy. Szczególnie istotne jest powiązanie pomiędzy indywidualnymi działaniami a efektywnością fabryk. W 2007 r. DaMaWay został wprowadzony w fabryce w Jeleśni, a w 2010 r. – w Cięcinie. Jednym z elementów programu jest cykl PDCA, czyli Plan-Do-Check-Act. Plan (Planuj) to etap zidentyfikowania problemu i opracowania planu wdrożenia zmian. Do (Wykonaj) obejmuje wprowadzenie zaplanowanych rozwiązań i zmian w małej skali, z maksymalnym ograniczeniem zagrożeń dla bieżących działań. Kolejny etap to Check (Sprawdź), czyli upewnienie się, czy założone cele zostały zrealizowane. Całość wieńczy Act (Działaj). To wdrożenie zmian w większej skali (o ile tylko dla mniejszego zakresu udało się osiągnąć spodziewane rezultaty), a także standaryzacja działań i wprowadzenie ich jako dobrej praktyki. Otwarta, dwustronna komunikacja kluczem do zmian Gdy firma dynamicznie się rozwija i realizuje wciąż nowe projekty, oparta na dialogu komunikacja z pracownikami nabiera szczególnego znaczenia. Aby była efektywna i wspierała realizację celów, musi działać w obydwie strony – trzeba nie tylko mówić do pracowników, ale przede wszystkim dać im szansę do wypowiedzenia swojego zdania czy zadania pytań. W Żywiec Zdrój S.A. służy temu szereg narzędzi kierowanych do wszystkich pracowników lub wybranych grup. Do tych najbardziej istotnych należą oczywiście cykliczne spotkania informacyjne we wszystkich lokalizacjach firmy, w firmie działa także zasada tzw. otwartych drzwi. Komunikację w kluczowych dla firmy projektach usprawniają też dodatkowe funkcje – koordynatora projektów oraz kierownika ds. zarządzania zmianą. Osoby te ułatwiają realizację projektów, w których biorą udział osoby z różnych działów i lokalizacji, i wspierają efektywną komunikację. Na co dzień w swoich obszarach zbierają opinie pracowników, identyfikują problemy, analizują ich przyczyny, proponują i wprowadzają w życie wspólnie wypracowane rozwiązania. Dzięki ich wsparciu i koordynacji ulepszane są obowiązujące w firmie standardy i formuły platform biznesowych. Osoby te pomagają też definiować priorytety i plany działań w poszczególnych obszarach i monitorują proces wprowadzania zmian, także tych podejmowanych w wyniku cyklicznego badania opinii. Narzędziem wspierającym przepływ informacji w firmie jest wewnętrzne pismo pracowników „Żywiec Twój” wydawane od 2005 r. Ma ono przede wszystkim informować o globalnych i lokalnych działaniach firmy, ilustrować wspólną pracę i pomaganie innym, przedstawiać pasje pracowników, zachęcać do podnoszenia kwalifikacji w życiu prywatnym oraz zawodowym czy wskazywać możliwości rozwoju kompetencji interpersonalnych. Aktualna forma pisma z pewnością przyczyniła się do lepszej znajomości projektów i wszelkich działań realizowanych przez naszą firmę. Gazeta spotyka się z bardzo pozytywnym odbiorem pracowników, którzy aktywnie uczestniczą w jej tworzeniu – 90 proc. artykułów w Żywiec Twój jest publikowane przez osoby reprezentujące wszystkie działy oraz lokalizacje firmy. W konkursie Szpalty Roku na najlepsze pismo wewnętrzne w 2011 r. organizowanym przez Stowarzyszenie Prasy Firmowej „Żywiec Twój” wygrał w kategorii magazyn wewnętrzny w nakładzie do 1 tys. egzemplarzy, pokonując tym samym kilkudziesięciu konkurentów. Jury konkur- su doceniło spójność pisma z wartościami i strategią komunikacyjną firmy, koncepcję tematu numeru, ciekawe teksty oraz szatę graficzną. Dodatkowym narzędziem wspierającym komunikację w fabrykach są tablice informacyjne. Ułatwiają one przepływ informacji do pracowników, którzy z racji wykonywanej pracy nie posiadają dostępu do poczty elektronicznej. Tablice mają swoich opiekunów, którzy są odpowiedzialni za aktualizację treści, układ i przystępność informacji. Głos pracowników staje się coraz istotniejszym elementem zarządzania firmą dzięki realizowanym cyklicznie badaniom opinii. Badanie ma charakter anonimowy i z założenia ma pozwolić pracownikom w sposób komfortowy wypowiedzieć się na temat praktycznie wszystkich aspektów funkcjonowania firmy. Dzięki temu możliwe jest zidentyfikowanie obszarów, które pracownicy szczególnie cenią, oraz tych, które wymagają wprowadzenia zmian. Pierwsze badanie, które objęło wszystkich zatrudnionych, zostało przeprowadzone w 2005 r. Kolejne były realizowane co dwa lata – w 2007, 2009 oraz 2011 r. To ostatnie złożone z blisko 150 pytań okazało się rekordowe pod względem frekwencji – sięgnęła ona 92%. Większość pracowników dostrzega i pozytywnie ocenia zmiany wprowadzone w firmie od ostatniego badania. Odzwierciedleniem tego jest poprawa wyników w 11 na 19 podlegających ocenie kategoriach. Największe wzrosty pozytywnych opinii widoczne były w następujących obszarach: proces oceny pracowniczej oraz rozwój CO SĄDZĄ PRACOWNICY (WYNIKI BADANIA OPINII W wybranych kategoriach – procent odpowiedzi pozytywnych w 2011 r. i zmiana w p.p. w stosunku do badania z 2009 r.) proces oceny pracowniczej +8 75 Szkolenia Rozwój Bezpośrednie Zarządzanie +5 +8 64 +3 CSR i Ochrona Środowiska 74 +4 +3 -1 Źródło: Danone Way, wskaźnik dialog społeczny, wartość w pkt., max. 60, więcej informacji str. 14 leszek papiernik Koordynator projektów Gdy zaczynałem moją pracę na stanowisku Koordynatora Projektów, miałem przygotować prezentację obrazującą moje miejsce w organizacji i wkład, jaki ma wnieść powołanie tej funkcji. Zobrazowałem to zdjęciem olbrzymiego wielopiętrowego skrzyżowania, plątaniny dróg, z której nikt nie potrafi wybrać tej właściwej ani nawet zapytać kogoś o kierunek, a tym samym dotrzeć do celu. Drugi slajd to duże rondo, po którym ruch odbywa się spokojniej, gdzie są jasne tablice informacyjne i każdy łatwo może trafić tam, dokąd zmierza. Wprowadzenie nowej funkcji w Żywiec Zdrój S.A. było utworzeniem właśnie takiego „komunikacyjnego ronda”, które znacznie ułatwia realizację międzydziałowych projektów, a więc osiąganie celów. 88 74 Zaangażowanie 0 77 Kultura i Wartości -1 77 komunikacja 2009 – 60 2010 – 60 2011 – 60 81 Bezpieczeństwo Moja praca 81 JESTEŚMY ZA DIALOGIEM +1 81 100 pracownik w centrum uwagi 59 pracownik w centrum uwagi (+8 pkt proc.), a także działania podjęte po poprzednim badaniu opinii (+7 pkt proc.). Kategoriami, które w całej firmie otrzymały największą liczbę pozytywnych wskazań, były: bezpieczeństwo (88 proc.), odpowiedzialność społeczna i ochrona środowiska, szkolenia oraz dostęp do informacji (po 81 proc.). W czterech kategoriach nie zanotowano zmiany opinii – były to zaangażowanie, przywództwo, CODE oraz wynagrodzenie i benefity. W skali całej firmy spadek pozytywnych ocen vs. badanie z 2009 r. zanotowano w kategorii kultura i wartości oraz moja praca (-1 pkt proc.). Te kategorie obejmują takie kwestie, jak równe traktowanie ze względu na wiek czy płeć oraz warunki pracy. Anna Dudzińska Kierownik Personalny CODE to jasny zbiór zachowań i postaw niezbędnych do realizacji naszych codziennych zadań oraz źródło inspirujących wskazówek, które pozwalają budować odpowiedzialne przywództwo na każdym stanowisku pracy. Dzięki unikatowej konstrukcji i jednocześnie niezwykłej prostocie CODE pełni funkcję wspólnego języka wszystkich pracowników i jest częścią procesów w naszej organizacji. W myśl CODE bycie liderem to postawa, której fundamentem jest odpowiedzialne i skuteczne działanie, angażowanie się w wykonywaną pracę, otwartość na odmienne punkty widzenia, inspirowanie do poszukiwania nowych rozwiązań oraz motywowanie siebie i innych. Dla nas liderem jest każdy pracownik. Stawiamy na rozwój pracowników Żywiec Zdrój S.A. to firma, dla której największym kapitałem są ludzie zaangażowani w rozwój swojej wiedzy, swoich umiejętności i kompetencji. Ich odpowiednie zdefiniowanie pozwala odkrywać talenty i naturalne predyspozycje pracowników i rozwijać je w kierunku optymalnym na danym stanowisku. Czym są kompetencje? To przede wszystkim zachowania, postawy, wiedza i umiejętności, uzdolnienia oraz styl pracy pracownika stosowane w celu osiągnięcia jak najlepszych wyników zawodowych. Kompetencje tworzone są zawsze na potrzeby danej firmy, gdyż definiują i opisują kluczowe dla niej zachowania wynikające z kultury organizacyjnej, wartości czy specyfiki sektora, w którym działa przedsiębiorstwo. SZKOLIMY Z PASJĄ 2008 2009 2010 2011 menedżerowie 5 293 5 474 5 283 4 446 pozostali pracownicy 11 352 20 169 18 576 22 587 wszyscy pracownicy ZZ 16 645 25 643 23 859 27 033 liczba godzin szkoleniowych liczba godzin szkoleniowych przypadająca na pracownika menedżerowie 62 63 62 46 pozostali 29 54 48 55 pracownicy ogółem 35 56 50 53 Istota kompetencji W Żywiec Zdrój S.A. mamy do czynienia z dwiema grupami kompetencji. Pierwsza obejmuje kompetencje interpersonalne, czyli takie, od których zależy nasza postawa, jakość wzajemnych relacji, komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna, kultura organizacyjna firmy. Druga grupa to kompetencje zawodowe, „twarde” umiejętności, zależne od zajmowanego stanowiska i działu, w którym pracujemy. Po co staramy się określić i zdefiniować kompetencje? Przede wszystkim po to, by się łatwiej uczyć, rozwijać i szkolić. Ocena kompetencji ułatwia dobre zaplanowanie ścieżki kariery pracownika. Chcieliśmy określić je w taki sposób, aby wiązały się z naszymi wartościami i kulturą organizacyjną, a także aby w naturalny sposób pozwalały każdemu rozwijać się zawodowo. Teraz w ocenie i rozwoju kompetencji interpersonalnych wspomaga nas nowe narzędzie – CODE. CODE odkodowany, czyli rozwijamy kompetencje interpersonalne W 2010 r. w Żywiec Zdrój S.A. został wprowadzony nowy model kompetencyjny CODE. Obowiązuje on pracowników Grupy Danone na całym świecie, dzięki temu w każdym kraju i w każdej firmie z Grupy słowa „przywództwo” i „lider” będą tak samo rozumiane. Według CODE każdy pracownik jest liderem, dlatego każdego z nas, niezależnie od 60 pracownik zajmowanego stanowiska, obowiązuje ten sam zestaw kompetencji interpersonalnych. Kod przywództwa składa się z czterech filarów powiązanych z wartościami firmy (HOPE). Zgodnie z nim lider, czyli każdy pracownik, buduje ambitną wizję przyszłości, jest inspirującym innych wizjonerem, który dąży do ponadprzeciętnych wyników (Committed – Zaangażowany), słucha z empatią, buduje kontakty, chętnie się uczy i dzieli wiedzą z innymi (Open – Otwarty), bierze odpowiedzialność i podejmuje ryzyko, by wskazać drogę naprzód, działa szybko, sprawnie i pragmatycznie (Doer – Aktywny), a także angażuje do działania zespoły i kieruje nimi, wykorzystuje różnorodne talenty (Empowered – Przywódczy). Wdrażaniu nowego modelu towarzyszyła szeroka akcja informacyjna oraz szkolenia i warsztaty skierowane do wszystkich pracowników. CODE jest swego rodzaju drogowskazem, który podpowiada, jak efektywnie realizować cele. Stanowi uniwersalne narzędzie rozwoju całej organizacji i budowania odpowiedzialnego przywództwa w miejscu pracy. Poprzez ten model kompetencji zamierzamy rozwijać wszystkich pracowników firmy, aby jak najlepiej wykorzystać ich potencjał i ambicje, identyfikując talenty przywódcze i organizacyjne na każdym poziomie firmy. Model CODE to nie tylko zestaw kompetencji niezbędnych do realizacji postawionych zadań, ale też źródło wskazówek podpowiadających sposoby na bardziej efektywne działanie. Wspiera on samorozwój każdego pracownika bez względu na zajmowane stanowisko, a poprzez to wpływa na rozwój całej organizacji. Właśnie połączenie umiejętności realizacji celów i właściwych sposobów działania czyni z pracownika lidera, SZKOLENIA udział w szkoleniach rozwijających umiejętności menedżerskie, funkcjonalne i naukę narzędzi Uczenie się od innych coaching, mentoring, wymiana doświadczeń, informacja zwrotna, udział w projektach cross-funkcjonalnych którego inni pragną naśladować. CODE dostarcza spójnej interpretacji postaw, które chcemy wspierać, rozwijać i promować. Definiuje też zachowania niepożądane. Dlatego realizacja oczekiwanych zachowań oraz sposób ich wypełniania w odniesieniu do wszystkich czterech grup kompetencji zostały włączone do rocznej oceny pracowników. W sumie cały proces wdrożenia i zapoznania z CODE w 2010 r. objął 3242 godziny szkoleniowe, a przygotowanie 37 osób do przeprowadzania oceny z wykorzystaniem tego narzędzia – kolejne 266 godzin szkoleniowych. ROZWIJAMY KOMPETENCJe NASZYCH PRACOWNIKÓW 2009 – 50 2010 – 50 2011 – 40 Źródło: Danone Way, wskaźnik edukacja i rozwój pracowników, wartość w pkt., max. 60, więcej informacji str. 14 Jak trafić do Akademii? W 2010 r. w Żywiec Zdrój S.A. wprowadziliśmy w ramach Akademii Przywództwa cykl szkoleń „Rola Lidera” wzmacniający postawy i zachowania zgodne z CODE, mający na celu stworzenie kultury rozwoju, innowacji i przywództwa. Szkolenie skierowane jest do wszystkich menedżerów oraz osób zarządzających zespołami. Narzędzia wykorzystywane podczas szkolenia umożliwiają tworzenie nowych rozwiązań, spostrzeżeń i wniosków DBAMY O ROZWÓJ NASZYCH PRACOWNIKÓW (Odsetek pracowników podlegających regularnym ocenom jakości pracy i przeglądowi rozwoju kariery zawodowej) 2009 2010 2011 % menedżerów objętych oceną roczną (pdr) 85 100 100 % menedżerów z indywidualnym planem rozwoju (idp) 91 91 100 % pozostałych pracowników objętych oceną roczną (pdr) 18 100 100 rozwój kompetencji w żywiec zdrój S.A. indywidualny rozwój na stanowisku pracy poszerzenie odpowiedzialności, prowadzenie przekrojowych projektów Samokształcenie lektura, internet, e-learning pracownik w centrum uwagi 61 pracownik w centrum uwagi DOBRA PRAKTYKA CODE – to naprawdę działa! Model CODE w Żywiec Zdrój S.A. to nie piękna teoria, ale codzienna praktyka. Widać to chociażby w katalogu rozwoju kompetencji „Na Szlaku Rozwoju”. To specjalny projekt przygotowany z myślą o potrzebach pracowników związanych z doskonaleniem kompetencji interpersonalnych i skupionych właśnie wokół CODE. Katalog zawiera nie tylko bogatą ofertę szkoleniową, z której każdy może wybrać co roku dwa najbardziej mu przydatne kursy rozwijające jego kompetencje, ale jest też przewodnikiem pozwalającym doskonalić wybrane kompetencje poprzez praktyczne wykorzystanie konkretnych metod i może być pomocny przy przygotowywaniu indywidualnego planu rozwoju (IDP). CODE trafiło już także do rocznych i półrocznych ocen, którymi od 2009 r. objęci są wszyscy pracownicy firmy, bez względu na pełnioną funkcję. Pierwszym etapem jest zebranie informacji zwrotnych o postawach i zachowaniach CODE danego pracownika. Celem rozmowy oceniającej jest podsumowanie dokonań zawodowych ocenianej osoby, wspólna ocena wyników minionego roku, weryfikacja osiągnięć za ostatni rok, analiza zarówno kompetencji CODE, jak i kompetencji zawodowych, analiza mocnych stron i obszarów do rozwoju oraz diagnoza potrzeb rozwojowych. Oceny roczne są podstawą do przeglądu wynagrodzeń oraz wyliczeń premii rocznej. CODE towarzyszy nam już na każdym kroku. w sposób, który znacznie zwiększa świadomość osobistego Stylu Przywództwa oraz CODE. Iwona Nowakowska Dyrektor Łańcucha Dostaw W obszarze Łańcucha Dostaw – rozległym i kompleksowym – wszystkie kompetencje CODE są istotne, jednak z punktu widzenia wyzwań stojących przed pracownikami w konkretnych zadaniach, na pewno niektóre z kompetencji wyróżniają się bardziej, pozostałe natomiast są ich dopełnieniem. Moim zdaniem wśród wszystkich kompetencji kluczową rolę odgrywają zaangażowanie, odwaga i otwartość. Nowy model kompetencji stanowi usystematyzowanie cech, postaw czy umiejętności, które powinien posiadać Lider. Osoba, która ma odwagę wyznaczać sobie ambitne cele i wytrwale do nich dążyć, stanowi siłę napędową organizacji. Wszystkie sukcesy, osiągnięte w czasie mojej dotychczasowej kariery zawodowej, to osiągnięcia zespołów, z którymi miałam przyjemność pracować - ludzi, którzy w rożnych sytuacjach przyjmowali postawę lidera. 62 pracownik Program „Rola Lidera” wprowadzony został we współpracy i na licencji firmy Breakthrough i opiera się na założeniu, że niezbędnym warunkiem dynamicznego rozwoju firmy jest „stworzenie odpowiednich ludzi”. Zamiast z góry narzucać nowe strategie, trzeba skupić się na inspirowaniu postaw kreatywnych, zaangażować pracowników z każdego poziomu organizacji do realizacji wspólnego celu, wysłuchać pomysłów i odpowiednio pokierować potencjałem całego zespołu, wyzwalając postawy pełne inspiracji, entuzjazmu i pracy zespołowej. W programie „Rola Lidera” wzięło już udział 82 menedżerów z Grupy Danone – z firm Żywiec Zdrój S.A., Danone i Nutricia. Wszyscy oni uczestniczyli w dwóch sesjach prowadzonych przez pracowników Breakthrough. Kolejne trzy były już prowadzone przez trenerów wewnętrznych, przygotowanych do tej roli przez firmę szkoleniową. W zorganizowanej w 2011 r. sesji poświęconej tzw. II fazie CODE uczestniczyło 11 menedżerów Żywiec Zdrój S.A. Na doskonaleniu swoich umiejętności związanych z naszym modelem kompetencyjnym spędzili 24 godziny szkoleniowe. Bartosz Gayer Starszy Kontroler Operacyjny Trener Wewnętrzny Wielką wartością modelu CODE jest jego uniwersalny charakter. Ocena i rozwój kompetencji sprawdzają się w organizacji niezależnie od tego, której funkcji czy działu dotyczą. Pozwalają one także spojrzeć na przywództwo z innej perspektywy, nie definiując go jedynie jako atrybut osoby na stanowisku menedżerskim, ale jako kompetencję, którą może w sobie odnaleźć i rozwijać każdy pracownik firmy. Połączenie oceny kompetencji w spójną całość z procesem szkoleniowym pozwala na odkrywanie i systematyczne rozwijanie „talentu” liderów. Wdrożenie modelu CODE jest wspierane poprzez szkolenia prezentujące postawy i narzędzia, które dotyczą każdego z jego elementów. Szkoląc pracowników, pokazujemy im, które zachowania nie są zgodne z ideą CODE, jakie codzienne problemy może napotkać lider i jak sobie z nimi radzić oraz jak można rozwijać i wspierać swoje zdolności przywódcze. Prezentowane w ramach Akademii Przywództwa narzędzia efektywności osobistej nie są rewolucją, często jednak otwierają oczy na oczywiste postawy i zachowania, które znamy, ale z których nie korzystamy. Kluczem do sukcesu jest ocena, na jakim etapie CODE się znajdujemy, a następnie co i jak powinniśmy zrobić, by osiągnąć pożądany poziom kompetencji. Narzędzia wspierające CODE są tak naprawdę przydatne w każdej dziedzinie życia, dotykają bowiem kwestii związanych z odpowiedzialnością, słuchania i wypowiadania się w kontaktach z innymi czy też zarządzania sobą w stresie. Trenerami w Akademii Przywództwa są także trenerzy wewnętrzni, co daje dodatkową wartość, gdyż szkoląc, odwołujemy się do rzeczywistych sytuacji biznesowych, z którymi mamy do czynienia. Dla mnie osobiście rola trenera wewnętrznego jest ciekawym wyzwaniem zawodowym, ale także możliwością rozwoju w obszarze, który merytorycznie jest odmienny od mojej codziennej pracy. Praca trenera, w gruncie rzeczy niełatwa, daje możliwość szerszego spojrzenia na organizację, ale przede wszystkim oznacza współodpowiedzialność za rozwój moich współpracowników. W 2011 r. zaprosiliśmy na te szkolenia pracowników działu sprzedaży, a także kierowników i specjalistów z fabryk oraz łańcucha dostaw. W dwóch dwudniowych sesjach wzięło udział 34 pracowników działu sprzedaży oraz 15 osób reprezentujących łańcuch dostaw. Zakres szkolenia został odpowiednio dopasowany do specyfiki pracy w działach operacyjnych. Aby pracownicy mogli w pełni skorzystać z prezentowanych narzędzi, istotne było zapoznanie ich z modelem kompetencyjnym CODE oraz standardami udzielania informacji zwrotnej, stworzono misję i wizję każdego zakładu oraz przygotowano plany strategiczne związane z ich realizacją. Fachowcy są najważniejsi W ramach wyrównywania poziomu znajomości technik sprzedaży i potrzeby rozwoju kompetencji w 2009 r. został także zrealizowany cykl szkoleń z zakresu technik sprzedaży, w którym wzięli udział wszyscy przedstawiciele handlowi pracujący w tym czasie dla naszej firmy, czyli 170 osób. Szkolenie dotyczyło m.in. komunikowania się z klientem, planowania dnia pracy i różnych etapów wizyty handlowej, oceny potencjału biznesowego placówek, badania potrzeb klientów, zasad merchandisingu, sztuki prezentacji i zarządzania sobą w czasie, a także budowania długotrwałych relacji. Rozwojowi kompetencji zawodowych menedżerów sprzedaży będzie służyć Akademia Sprzedaży obejmująca m.in. szkolenie wykorzystania kompetencji CODE w praktyce oraz moduły „Komunikacja i informacja zwrotna”, „Zarządzanie czasem i regionem sprzedaży” oraz „Trudne sytuacje i wymagający klienci”. Akademia Sprzedaży rozpoczęła się w 2011 r. modułem „Coaching w sprzedaży”. Zrealizowano trzy sesje, w których wzięło udział 40 osób. Dodatkowo dziewięciu menedżerów sprzedaży brało udział w indywidualnych sesjach coachingowych. Żywiec Zdrój S.A. oferuje pracownikom możliwość dofinansowania nauki języka angielskiego. Warunkiem jest co najmniej roczny staż w firmie i konieczność znajomości języka do realizacji obowiązków. Informacja na temat kursu z angielskiego musi być zawarta w Planie Rozwoju Pracownika (IDP). W przypadku kursów organizowanych w zewnętrznych szkołach językowych dofinansowanie sięga 50 proc. kosztów, w przypadku kursów wewnętrznych firma pokrywa je w całości. W latach 2009-2011 roku z dofinansowania korzystało blisko 80 osób. Firma wspiera także pracowników w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych poprzez dofinansowanie kosztów studiów licencjackich, magisterskich, podyplomowych oraz MBA, z czego skorzystało w tym samym czasie 12 osób. Tadeusz Jucha Kierownik ds. Rozwoju Rynku Firma składa się z różnych osobowości, każdy z nas ma inny charakter, ale wszyscy, którzy zarządzają nawet najmniejszym zespołem, muszą pamiętać, że tylko zmotywowani ludzie mogą pomóc firmie osiągnąć sukces. Pracownicy muszą się identyfikować z firmą, muszą być przekonani, że są jej istotną częścią. Członkowie zespołu powinni czuć, że stoi za nimi kompetentny szef, który potrafi motywować i jest konsekwentny w działaniu, że ma w nim oparcie i zawsze mogą na niego liczyć. Ogromną rolę w budowaniu zespołu ma nagradzanie pracowników – nie tylko materialne, ale też pozafinansowe. Ważną kwestią jest integracja zespołu, wspólne spędzanie wolnego czasu, wyjazdy, wspólne hobby. Praca jest miejscem, w którym spędzamy dużo czasu, warto dbać o relacje między współpracownikami. W zespole kluczowe jest wykorzystywanie umiejętności poszczególnych osób, wzajemne uzupełnianie się. Od siedmiu lat zachęcam moich ludzi, by przez cały rok dokumentowali swoją pracę – wzorowe ekspozycje i najlepsze przykłady promocji naszych produktów w sklepach. Pod koniec roku tworzymy z tych zdjęć album, w którym każdy ma swój udział. To wyzwala chęć pozytywnej rywalizacji, a jednocześnie jest formą docenienia ich starań. Lata doświadczenia upewniły mnie w przekonaniu, że aby być liderem, musimy umieć otworzyć się na innych, budować relacje oparte na wzajemnym zaufaniu i szczerości, bo tylko jasne sytuacje nadają sens naszej codziennej pracy, i pamiętać, że najważniejszy jest zawsze zespół, gdyż to od niego zależy sukces firmy. pracownik w centrum uwagi 63 pracownik w centrum uwagi DBAMY O NASZYCH LUDZI 2009 – 60 2010 – 60 2011 – 50 Źródło: Danone Way, wskaźnik zdrowie w pracy, wartość w pkt. maks. 60, więcej informacji str. 14 WSPIERAMY ZDROWIE I ZDROWY STYL ŻYCIA Możemy działać skuteczniej i efektywniej, jeśli nasi pracownicy są dobrze zmotywowani, zintegrowani ze sobą, ale także wypoczęci i zdrowi. Dlatego naszą ambicją jest nie tylko dostarczanie konsumentom zdrowych produktów – bardzo duże znaczenie ma tworzenie zdrowego środowiska pracy oraz przykładanie szczególnej uwagi do zdrowia pracowników. W firmie Żywiec Zdrój S.A. staramy się wspierać takie rozwiązania, które pomagają zachować równowagę między życiem prywatnym i zawodowym, między pracą a różnymi formami aktywności naszych pracowników. Po prostu – zależy nam na zdrowym miejscu pracy. 2009 – 60 2010 – 50 2011 – 50 Źródło: Danone Way, wskaźnik czas pracy, wartość w pkt. maks. 60, więcej informacji str. 14 Bernadetta Walczuk Asystentka Biura Kamila Lichocka Starszy Kierownik Marki Z benefitów oferowanych przez firmę najbardziej cenię sobie elastyczny czas pracy - dzięki temu łatwiej jest mi pogodzić pracę z życiem prywatnym i opieką nad dzieckiem. Nabiera to także szczególnego znaczenia, gdy muszę załatwić jakąś sprawę urzędową. Godziny otwarcia takich miejsc rzadko są przystosowane do potrzeb pracujących i wtedy możliwość przesunięcia godzin pracy bardzo pomaga. Korzystny jest też pakiet jaki firma stworzyła z myślą o pracownikach, którzy zostają rodzicami - dla mnie był realną pomocą. Jako osoba bardzo zajęta, która jednak chce zdrowo się odżywiać, doceniam też dostępność warzyw i owoców. Zawsze kiedy jestem głodna mogę sięgnąć po zdrową przekąskę, która jest na wyciągnięcie ręki. Firmy rzadko wprowadzają takie rozwiązania, a one bardzo ułatwiają wyeliminowanie złych nawyków żywieniowych i pomagają dbać o zdrowie. Jestem mamą małej Anastazji. W październiku 2011 r. wróciłam do pracy po blisko rocznej nieobecności. Skorzystałam ze wsparcia, które firma oferuje przyszłym mamom. Po pierwsze dużym udogodnieniem dla młodej i niedoświadczonej mamy jest zapewnienie położnej, która opiekowała się mną podczas porodu i całego pobytu w szpitalu. Nie musiałam się o nic martwić, miałam pomoc przy pielęgnacji noworodka oraz możliwość uzyskania wielu cennych wskazówek co do sposobów ułatwiających karmienie piersią. Na noc położna zabierała malutką do siebie – wracała do mnie tylko na karmienie – mogłam dzięki temu odpocząć i po prostu się wyspać. Tuż po narodzinach rodzice otrzymują wyprawkę lub bony oraz książkę „Pierwszy rok życia dziecka”. Jest to również duży plus – koszty związane z zakupieniem rzeczy dla takiego malucha są znaczne, więc każda pomoc jest bardzo przydatna. Po trzecie – zapas wody na 6 tygodni. Aby laktacja przebiegała prawidłowo młoda mama musi dużo pić –1,5 l wody dziennie to minimum. Dzięki zapasowi zapewnionemu przez firmę nie musiałam sobie zaprzątać głowy jej zakupem w okresie połogu, kiedy dopiero wraca się do formy. Kolejnym punktem wspierania młodych mam jest możliwość skrócenia czasu pracy o dwie godziny dziennie przez dwa miesiące. Zgodnie z założeniami z tej propozycji mogą korzystać mamy, które wracają do pracy prosto z urlopu macierzyńskiego. Choć w moim przypadku było inaczej – moja nieobecność była dłuższa, to również mogłam skorzystać z tego udogodnienia. Dzięki takiej decyzji przełożonych moja córeczka nie musiała spędzać w żłobku ponad 9 godzin dziennie. Program przygotowany przez naszą firmę spełnia oczekiwania młodych mam i jest jednym z czynników mogących ułatwić decyzję o macierzyństwie. Moim zdaniem może też zachęcić młode kobiety do pracy w Żywiec Zdrój S.A. Potwierdza się to podczas rozmów z moimi koleżankami, które pracują w innych firmach i przedsiębiorstwach i które oprócz ustawowej przerwy na karmienie nie mogą liczyć na udogodnienia, z których ja miałam możliwość skorzystać. Są one mile zaskoczone, gdy opowiadam im o tym, jaki pakiet moja firma oferuje młodej mamie. Po pierwsze, zdrowie Aby promować zdrowie i zdrowy styl życia, dbamy o to, aby każdy z pracowników, a także ich bliscy mogli korzystać z pakietów medycznych oferowanych przez firmy projekty realizowane przez firmę w zakresie zdrowia są korzystne dla mnie i mojej rodziny (odsetek odpowiedzi) TAK TRUDNO POWIEDZIEĆ 80 Źródło: Badanie opinii pracowniczej, 2011 r. 64 pracownik NIE 12 8 zewnętrzne. Są one promowane hasłem „Bądź po stronie zdrowia”, bo wiemy, że dobra kondycja organizmu wpływa na naszą wewnętrzną równowagę i podnosi jakość życia. Oferta ta jest stale udoskonalana, by jak najefektywniej realizować cel, jakim jest profilaktyka zdrowotna, i jak najlepiej odpowiadać na potrzeby pracowników. Prywatną opieką medyczną są objęci wszyscy zatrudnieni w Żywiec Zdrój S.A. Za dodatkową opłatą można na korzystnych warunkach objąć pakietem medycznym także swoich najbliższych, przy czym od czerwca 2011 r. przysługujący pakiet medyczny rozszerzyliśmy o bezpłatną opiekę medyczną dla całej rodziny w ciągu pierwszego roku życia dziecka. Chcemy także promować służące zdrowiu nawyki żywieniowe. Specjaliści ds. żywienia podkreślają, że najbardziej zgubne dla zdrowia i szczupłej sylwetki jest podjadanie, a w pracy najczęściej sięga się pomiędzy posiłkami po słodycze. Aby temu zapobiec, na naszych pracowników codziennie w pomieszczeniach socjalnych i sekretariatach czekają świeże owoce i warzywa. W równowadze między pracą a domem Zdrowy styl życia to nie tylko wysiłek fizyczny czy profilaktyka. W Żywiec Zdrój S.A. zwracamy szczególną uwagę na to, by nasi pracownicy mogli utrzymać równowagę między pracą a życiem prywatnym. Przy dzisiejszym tępie życia nie jest to łatwe i działania ułatwiające osiągnięcie tej równowagi mają ogromne znaczenie, szczególnie gdy pracownik zostaje rodzicem. Aby ułatwić mamom powrót do pracy, przez dwa miesiące po zakończeniu urlopu macierzyńskiego mogą one skorzystać z oferty elastycznego i skróconego czasu pracy bez zmiany wysokości wynagrodzenia. Godziny pracy można ustalić z bezpośrednim przełożonym. Oprócz tego kobietom karmiącym piersią przysługują przerwy na karmienie zgodnie z prawem pracy. Pracownicy biurowi mają także elastyczny czas pracy – nie musi to być tradycyjnie 9-17.00. Kwestie te ustalane są indywidualnie pomiędzy pracownikiem i jego przełożonym. Sport dla każdego W Żywiec Zdrój S.A. chcemy dbać o zdrowie i dobrą kondycję pracowników. Dlatego zachęcamy ich do prowadzenia aktywnego trybu życia i uczestniczenia w zajęciach sportowych. Zajęcia sportowe to nie tylko zdrowie, zgrabna sylwetka, siła i sprawność fizyczna, ale też doskonała forma spędzania wolnego czasu i skuteczny sposób walki ze stresem. To dlatego firma dofinansowuje zajęcia sportowe (np. kartę Multi Sport dającą nielimitowany dostęp do ok. 1000 obiektów sportowo-rekreacyjnych na terenie całego kraju; za dodatkową opłatą można objąć programem Multi Sport także członków rodziny; karta pozwala na realizację bardzo szerokich sportowych pasji – od siłowni, zajęć fitness, jogi, nauki tańca czy sztuk walki, aż po korzystanie Nasz powód do dumy Żywiec Zdrój S.A. jest laureatem prestiżowego konkursu Mama w pracy Nagrodę otrzymaliśmy w 2010 r. za program „Firma Przyjazna Rodzicom”, mocno oparty na wartościach, którymi kierujemy się w naszej firmie. Kapituła konkursu nagradza tych pracodawców, którzy potrafią stworzyć w pracy warunki i atmosferę sprzyjającą wychowywaniu dziecka oraz potrafią odpowiedzieć na pytanie: „Dlaczego warto zatrudniać mamy?”. My to wiemy – są bowiem wartościowymi i lojalnymi pracownikami, dlatego warto je wspierać w godzeniu obowiązków pomiędzy pracą i domem. DOBRA PRAKTYKA Firma Przyjazna Rodzicom Aby wspierać rodziców, a szczególnie młode mamy, w tym wyjątkowym okresie życia, jakim jest ciąża i macierzyństwo, wprowadziliśmy program „Firma Przyjazna Rodzicom”, który ruszył w marcu 2009 r. Program ma pomagać godzić rolę rodzica i pracownika. Uwzględniając jego kompleksowość, jest także innowacyjną i unikatową praktyką z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi. Najważniejszy jest początek, dlatego naszym mamom oferujemy pokrycie kosztów prywatnego porodu rodzinnego wraz z indywidualną opieką położnej w szpitalach rekomendowanych przez współpracującą z nami firmę. Ponieważ urodzenie dziecka wiąże się z wielkimi emocjami, kto chce, może w tym czasie skorzystać bezpłatnie z porady psychologa. Dla każdego „firmowego malucha” przygotowujemy wyprawkę lub bon do jednej z najbardziej znanych sieci, a także specjalny podarunek – książkę. Produkujemy wodę i doskonale wiemy, jak ważna jest ona dla kobiety podczas ciąży i karmienia piersią. Każdej świeżo upieczonej mamie zapewniamy więc sześciotygodniowy zapas wody, która trafia prosto do jej domu. W programie „Firma Przyjazna Rodzicom” znalazło się też coś dla pracujących w firmie ojców. Każdemu z nich przyznaliśmy prawo do dodatkowego dnia urlopu okolicznościowego z okazji narodzin dziecka, który można wykorzystać w ciągu trzech miesięcy po jego przyjściu na świat. Przysługuje on niezależnie od dwóch dni, które z tego tytułu są przewidziane w kodeksie pracy. pracownik w centrum uwagi 65 pracownik w centrum uwagi Daniel Urbański Lider w Dziale Technicznym Biorę udział w rozgrywkach piłki nożnej, które rozgrywają się co dwa lata. Bardzo lubię tę dyscyplinę sportu i uprawiam ją amatorsko od najmłodszych lat. Wspólne treningi z kolegami z pracy dają nam możliwość lepszego poznania się, integracji, często też zrozumienia pewnych zachowań czy nawyków. Kontakty na innym gruncie niż na co dzień ułatwiają potem wzajemne relacje w pracy, w wielu przypadkach zwiększają zaufanie. z basenów i ścianek wspinaczkowych; w pakiecie usług znajdują się także porady dietetyczne). Z funduszu socjalnego są także dofinansowywane różne formy wypoczynku naszych pracowników. Sport to nie tylko indywidualne zajęcia, ale także rozgrywki zespołowe, które – oprócz emocji towarzyszących rywalizacji – budują zgrane zespoły. Dlatego pracownicy tworzą drużyny piłkarskie, które regularnie uczestniczą w organizowanym co dwa lata w ramach Grupy Danone turnieju Danoner’s World Cup, walcząc o prawo startu w międzynarodowym finale. Ta sztuka udała się w 2010 r. drużynie „Siła z gór” z fabryki w Jeleśni, która po emocjonujących zmaganiach zwycięsko wyszła z rozgrywek krajowych (brało w nich udział aż 46 drużyn). Było to pierwsze w historii zwycięstwo drużyny z naszej firmy w rozgrywkach krajowych. Kolejnym etapem był Finał Światowy w Atenach, gdzie w ostatecznym rankingu nasz zespół pokonał kilkudziesięciu konkurentów i zajął 10. miejsce. Pracowników wraz z dziećmi zapraszamy także na zawody narciarskie o puchar Żywiec Zdrój. Podczas pikników rodzinnych czy tych organizowanych z okazji Dnia Dziecka kładziemy nacisk na zdrowie i aktywność. MIEJSCE PRACY MUSI BYĆ BEZPIECZNE Bezpieczeństwo jest priorytetem w Żywiec Zdrój S.A. Jest równie ważne, jak wskaźniki ekonomiczne, dlatego cele związane z tworzeniem bezpiecznego miejsca pracy są zapisane w celach wszystkich pracowników firmy. W pełni świadomie bierzemy na siebie odpowiedzialność za zdrowie i bezpieczeństwo naszych pracowników i współpracowników oraz podwykonawców. Jednym ze sposobów weryfikacji skuteczności naszych działań jest stała kontrola wskaźników bezpieczeństwa. WISE, czyli „mądry” – tak nazywa się innowacyjny sposób myślenia o globalnym bezpieczeństwie w Żywiec Zdrój S.A., który skupia się na podnoszeniu świadomości z zakresu bezpieczeństwa - w pierwszej kolejności podczas pracy, ale także po jej zakończeniu. Program został wprowadzony w naszych fabrykach w 2005 r. Jest on oparty na metodologii amerykańskiego koncernu DuPont, który opracował ją na podstawie własnych, ponadstuletnich doświadczeń, obejmujących m.in. analizę przyczyn wypadków. 66 pracownik Szczęśliwa trzynastka, czyli WISE Statystycznie 96 proc. wypadków przy pracy jest spowodowane niewłaściwymi zachowaniami, a tylko 4 proc. to wynik problemów ze sprzętem czy niewłaściwą organizacją stanowiska pracy. Dlatego w systemie zarządzania bezpieczeństwem WISE zakładamy, że fundamentem kultury bezpieczeństwa jest zaangażowanie wszystkich pracowników, wysoka świadomość znaczenia tego zagadnienia i koncentracja na zmianie zachowań, które muszą być przede wszystkim bezpieczne. Wszyscy odpowiadamy za własne bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo innych i w żadnym wypadku nie możemy narażać siebie lub współpracowników na jakiekolwiek zagrożenie. Nie ma nic ważniejszego od ludzkiego zdrowia czy życia. Wierzymy, że każdemu zdarzeniu w pracy można zapobiec, dlatego naszym celem jest zero wypadków! W sumie w Żywiec Zdrój S.A. odsetek osób angażujących się w działania związane z bezpieczeństwem waha się 25–35 proc. w zależności od lokalizacji. To pracownicy włączający się w pracę jednego z 13 komitetów. Na program WISE składa się 13 elementów tworzących integralny system: • Polityka bezpieczeństwa w firmie – dokument, który wyznacza kierunki działań w obrębie WISE i pozwala pracownikowi zorientować się w jego zasadach. • Odpowiednio określone cele i zadania – umożliwiają spójne zarządzanie programem. Jest to „spis najważniejszych działań”, które należy opracować, wykonać i zweryfikować wraz z określeniem osób odpowiedzialnych za nie i czasem realizacji. • Odpowiedzialność kierownictwa liniowego – przełożeni są współodpowiedzialni za bezpieczeństwo pracowników oraz tworzenie przyjaznego środowiska pracy. • Zaangażowanie najwyższego kierownictwa – jego rolą jest nieustanna troska o to, by Żywiec Zdrój S.A. był bezpiecznym i przyjaznym miejscem pracy. • Analiza zdarzeń wypadkowych – każde zdarzenie wymaga analizy przyczyn, przebiegu i skutków, co pozwala na podjęcie działań zapobiegawczych. sTRUKTURA PROGRAMU WISE Cele i zadania Audyty Polityka Organizacja Standardy bezpieczeństwa BHP Szkolenia Komunikacja i rozwój Specjaliści ds. BHP Motywacja Zaangażowanie kierownictwa Badanie przyczyn wypadków Odpowiedzialność kierowników liniowych Adam Szewczyk Specjalista ds. BHP Koordynator programu WISE Uzupełnieniem polityki bezpieczeństwa WISE jest zbiór kardynalnych (nadrzędnych i bezkompromisowych) i złotych zasad w codziennej pracy. Zasady te uwzględniają różne środowiska pracy istniejące w naszej firmie: produkcję, sprzedaż, pracowników biurowych. Choć częściowo zasady różnią się w zależności od charakteru pracy, to obowiązują nas wszystkich. Osoba przestrzegająca kardynalnych zasad nie wykonuje prac szczególnie niebezpiecznych bez pisemnego zlecenia, nie pracuje ze środkami chemicznymi bez wymaganych środków ochrony osobistej, nie pali tytoniu poza wyznaczonymi miejscami, nie wykonuje prac, do których nie ma uprawnień, nie „obchodzi” zabezpieczeń i nie zleca prac pracownikom nie mającym odpowiednich uprawnień. Z kolei do złotych zasad bezpieczeństwa należy obsługa urządzeń zgodnie z posiadanymi instrukcjami i procedurami, praca wyłącznie ze sprawnymi narzędziami, środkami transportu oraz wyposażeniem, stosowanie wymaganych środków ochrony osobistej, przestrzeganie znaków bezpieczeństwa i korzystanie z wyznaczonych dróg komunikacyjnych, zwłaszcza w halach produkcyjnych. Osoba stosująca się do złotych zasad zgłasza natychmiast wszystkie zauważone wypadki, niebezpieczne sytuacje oraz zdarzenia, powstrzymuje się od niebezpiecznych zachowań, w tym zachowuje czystość i porządek w miejscu pracy, nie zastawia dróg ewakuacyjnych i dostępu do sprzętu przeciwpożarowego i jeździ tylko sprawnym samochodem. Musimy pamiętać, że nawet najbardziej wzniosłe idee pozostaną tylko ideami, jeśli wszyscy nie będziemy ich realizować w praktyce. Podwykonawcy pracownik w centrum uwagi 67 pracownik w centrum uwagi DOBRA PRAKTYKA Dzień WISE – bezpieczne warsztaty „Bezpieczeństwo przede wszystkim” to hasło, które przyświeca firmie każdego dnia. Wskaźniki dotyczące bezpieczeństwa są wpisane w cele wszystkich pracowników firmy. Firma podchodzi do tego tematu dużo szerzej, niż wynika to z obowiązujących w tym zakresie przepisów. Ten szczególnie ważny dla firmy obszar nieustannie doskonalimy, wychodząc z założenia, że lepiej zapobiegać wypadkom, niż usuwać powstałe w ich wyniku szkody. Dlatego też praktycznie wszyscy pracownicy firmy biorą udział w cyklicznie odbywających się Dniach WISE. Ich głównym celem jest budowanie świadomości w zakresie bezpieczeństwa, zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Do udziału w warsztatach zaprosiliśmy wszystkich pracowników fabryk, łańcucha dostaw oraz biura zarządu. Spotkania, organizowane w latach 2009-2011 we wszystkich lokalizacjach, obejmowały osiem bloków tematycznych, m.in. zajęcia z lekarzami, którzy instruowali, w jaki sposób należy udzielać pierwszej pomocy ofiarom wypadków drogowych, ale także w przypadku zranień czy oparzeń. Uczestnicy mogli zapoznać się też ze środkami ochrony indywidualnej. Bardzo ważne było przypomnienie zasad ochrony przeciwpożarowej, ergonomii, bezpiecznej eksploatacji wykorzystywanych w codziennej pracy urządzeń i jazdy samochodem. Do współpracy w organizacji warsztatów zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin, którzy wyjaśniali, jak olbrzymią rolę w zachowaniu bezpieczeństwa odgrywają działania profilaktyczne. Postawili oni na edukację poprzez oddziałujące na wyobraźnię przykłady, dlatego nie ograniczaliśmy się tylko do przekazania teorii, ale skupiliśmy się na praktyce. Poruszane zagadnienia zostały dostosowane do specyfiki pracy, tak by pracownicy mogli skupić się na kwestiach odgrywających największą rolę na co dzień. Podczas Dni Wise, które odbyły się w 2011 r., wszyscy pracownicy otrzymali także książkę „Ekojazda”, w której można znaleźć wiele wskazówek, jak jeździć bardziej ekologicznie i bezpiecznie. • Audyt bezpieczeństwa – to ocena korporacyjnej kultury zdrowia i bezpieczeństwa. Dostarcza informacji o poziomie bezpieczeństwa w firmie, słabych i mocnych stronach jej funkcjonowania oraz wskazuje, co trzeba zmienić. • Motywacja pracowników do poprawy zachowań – to klucz do sukcesu Piotr Kośla Specjalista ds. Administracji Lokalny Koordynator ds. Programu WISE Celem programu WISE jest przede wszystkim uświadomienie wszystkim z nas, że bezpieczeństwo to priorytet, że wszyscy w równym stopniu powinniśmy o nie zabiegać i że każdy z nas odpowiada za bezpieczne miejsce pracy. Dlaczego organizujemy Dzień WISE? Aby lepiej poznać różne aspekty bezpieczeństwa. W codziennym pędzie nie uświadamiamy sobie niekiedy bardzo oczywistych kwestii, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia czy życia. To budzenie świadomości bezpiecznych zachowań jest potrzebne nie tylko w pracy, ale też w życiu prywatnym. Ważne, aby to, co wynosimy z Dnia WISE, posłużyło nam do lepszego rozumienia bezpieczeństwa, do zwracania na nie większej uwagi, także w gronie rodziny i znajomych. Przypominamy o tym także w cyklicznym newsletterze Bezpieczne miejsce. Dotychczas do rąk pracowników trafiło 15 numerów – każdy poruszał inny temat – od kwestii istotnych podczas bezpiecznego urlopu czy ferii, przez informacje o zabezpieczeniach pożarowych, po porady na temat bezpieczeństwa w trakcie remontu czy jazdy samochodem w trudnych warunkach atmosferycznych. Niestety rodzimy się bez części zamiennych - warto o tym pamiętać i zachowywać się bezpiecznie bez względu na miejsce i sytuację, w której się znajdujemy. 68 pracownik w realizacji WISE, podobnie jak ich zaangażowanie w pracę nad poprawą bezpieczeństwa. Osiągnięcia w pracy nad poprawą wyników i kultury BHP są brane pod uwagę podczas oceny pracowników oraz przy podejmowaniu decyzji o awansach. • Szkolenia – podnoszą wiedzę pracowników, a zatem i standardy bezpieczeństwa. Każdy nowy pracownik przechodzi szkolenie wstępne z uwzględnieniem polityki bezpieczeństwa oraz zasad kardynalnych i złotych, a także instruktaż stanowiskowy. • Standardy – to zasady i procedury bezpieczeństwa, na których opieramy się na co dzień w pracy. • Komunikacja – to regularne informowanie wszystkich pracowników o działaniach związanych z WISE oraz ich skutkach. Służą temu m.in. biuletyn programu WISE„Bezpieczne miejsce”, tablice, szkolenia, spotkania BHP, poczta elektroniczna i spotkania kierownictwa z załogą • Organizacja – w fabrykach zbudowana została organizacja BHP uwzględniająca wszystkie poziomy w strukturze firmy. Jej celem jest zapewnienie efektywnego przepływu informacji od pracowników do kierownictwa oraz wdrażanie decyzji i planów z realnym zaangażowaniem pracowników. Wiodącym organem organizacji bezpieczeństwa jest Centralny Komitet Bezpieczeństwa. • Personel BHP – jego zadaniem jest koordynacja wszelkich działań w obrębie WISE. • Świadomi podwykonawcy – zależy nam, aby także osoby z zewnątrz pracowały w Żywiec Zdrój S.A. bezpiecznie. Traktujemy wszystkich pracowników firm zewnętrznych wykonujących prace na terenie firmy jak naszych pracowników i w równym stopniu dbamy o ich bezpieczeństwo. Żywiec Zdrój S.A. współpracuje także z zewnętrzną firmą BHP (Biuro Bezpieczeństwa Pracy Gliwice). Jej przedstawiciel obecny jest w naszych fabrykach cztery dni w tygodniu i pełni rolę specjalisty ds. BHP. Uczestniczy w spotkaniach bezpieczeństwa i prowadzi tematy związane z bezpieczeństwem. Wpisz się do zeszytu! Zachowanie w sytuacji zagrożenia, zdolność przeciwdziałania oraz umiejętność przewidzenia zdarzeń mogących mieć wpływ na nasze bezpieczeństwo to cen- na wiedza, którą można podzielić się, aby usprawnić nasze działania na przyszłość. W programie WISE mamy taką możliwość dzięki Zeszytowi Wpisów WISE. Każdy pracownik może w nim zanotować uwagi dotyczące stanu bezpieczeństwa w fabryce, podzielić się swoimi obawami, opisać potencjalne zagrożenia oraz zaproponować sposoby ich eliminacji. Łącznie w fabrykach w Cięcinie i Jeleśni liczba wpisów w zeszycie WISE przekroczyła 400! Każdy dokonany wpis jest analizowany wiązków, mogą skutecznie zapobiegać wypadkom poprzez ostrzeganie pracowników i kierowników o potencjalnie niebezpiecznych działaniach i nawykach, zanim doprowadzą one do nieszczęścia. Dzięki audytom można zidentyfikować niebezpieczne zachowania i miejsca w powiązaniu z piramidą bezpieczeństwa, przygotować rewizję obowiązujących standardów i ich aktualizację. W widoczny sposób pokazują one także zaangażowanie kierownictwa w sprawy bezpieczeń- Katarzyna Owsianko Specjalista ds. komunikacji wewnętrznej W naszym rozumieniu bezpieczeństwo to nie tylko eliminowanie zagrożeń, odpowiednio przygotowane narzędzia i warunki pracy, ale również, a może przede wszystkim, stan umysłu. U podstaw naszej kultury organizacyjnej leży troska o zdrowie i bezpieczeństwo zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym pracowników. Bezpieczne środowisko pracy to wypadkowa wielu czynników, wśród których kluczową rolę odgrywa zaangażowanie pracowników i ich odpowiedzialna postawa. Nie byłoby to możliwe bez kompleksowych i konsekwentnych działań komunikacyjnych, które pozwalają zdobywać wiedzę i w efekcie budować szeroką świadomość bezpieczeństwa. Efektywna komunikacja to jeden z najważniejszych elementów programu WISE, dzięki któremu możliwy jest jego ciągły rozwój i zarazem tworzenie jeszcze bardziej przyjaznych warunków pracy. przez przedstawicieli poszczególnych działów fabryki, w tym członków lokalnych zespołów WISE. Jeśli pracownik uważa, że warto zmienić coś w obszarze bezpieczeństwa w jego miejscu pracy, ma taką możliwość. Jesteśmy przekonani, że dzięki nawet najmniejszym usprawnieniom zwiększamy bezpieczeństwo nas wszystkich. stwa i motywują pracowników, by ich dobre zachowania zostały docenione. Sprawdźmy, jak się zachowujesz bezpieczeństwo w miejscu pracy w opinii pracowników (%) Audyty wraz z ciągłym aktualizowaniem zasad i standardów są istotną częścią systemu zapewniającego prawidłowe zarządzanie i podnoszenie kultury bezpieczeństwa. W Żywiec Zdrój S.A. realizujemy dwa rodzaje audytów – zewnętrzne, prowadzone przez niezależne firmy, i wewnętrzne, pozwalające na bieżąco monitorować sytuację. Audyt zewnętrzny opiera się na systemie punktowym. Program WISE składa się z 13 elementów. Za odpowiednią realizację każdego z nich można otrzymać do 5 punktów (w sumie 65 punktów). W czasie ostatniego audytu zewnętrznego zrealizowanego w 2010 r. najwyższą notę otrzymała fabryka w Jeleśni – było to 48 punktów. Audyty i dyskusje z pracownikami w miejscu ich pracy, koncentrując się na ludziach podczas wykonywania przez nich obo- Centralny Komitet Bezpieczeństwa (CKB) Nad programem WISE czuwa Centralny Komitet Bezpieczeństwa, w skład któ- 1. Moje miejsce pracy jest bezpieczne 94 2. mój przełożony zachęca mnie do raportowania sytuacji niebezpiecznych 85 3. Zobowiązania firmy w zakresie bezpieczeństwa są widoczne w codziennej pracy 89 4. zasady bezpieczeństwa są przestrzegane, nawet jeśli oznacza to konieczność przeznaczenia na wykonanie zadania więcej czasu 33 8 8 6 5 75 9 TAK TRUDNO POWIEDZIEĆ 16 NIE Źródło: Badanie opinii pracowniczej, 2011 r. pracownik w centrum uwagi 69 pracownik w centrum uwagi DOBRA PRAKTYKA działań. W ich skład wchodzą przedstawiciele wszystkich działów firmy. Do zadań CKB należy m.in. planowanie działań i akcji fabrycznych, wyznaczanie celów i zadań dla zakładów, pracowników oraz podwykonawców, przyznawanie środków finansowych w ramach budżetu BHP, okresowa rewizja polityki bezpieczeństwa, zarządzanie systemem motywacji pracowników, ustalanie zasad świętowania dobrych wyników (Dni bez wypadku) i nagradzania zatrudnionych oraz opiniowanie decyzji w sprawie podejmowania poważnych środków dyscyplinujących, a także planowanie sposobów efektywnej komunikacji kwestii związanych z BHP z pracownikami oraz pomiędzy działami. Program Joker Jak zachęcić pracowników do większego zaangażowania w kwestie bezpieczeństwa? Pomaga w tym program Joker, którego celem jest wzmocnienie pożądanych zachowań właśnie w sprawach związanych z bezpieczeństwem, polityką WISE, wymogami HACCP, GMP, GHP czy przestrzeganiem regulaminu pracy w firmie Żywiec Zdrój S.A. Program opiera się na ciągłym doskonaleniu standardów pracy i obejmuje wszystkich zatrudnionych w fabrykach, włączając w to zewnętrzne jednostki świadczące usługi – serwis sprzątający i ochronę. Pracownicy są podzieleni na zespoły, w których – za pomocą kartek, przeliczanych na punkty w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym - oceniane są zachowania ich członków. Ten zespół, który w ciągu kwartału zdobędzie największą liczbę punktów, otrzymuje tytuł Jokera i jest nagradzany upominkami przez dyrektora fabryki. Wnioski dotyczące przyznania kartek przekazywane są w formie elektronicznej do opiekuna zespołu oraz uprawnionej grupy audytorów Joker. NASZE DZIAŁANIA SĄ SKUTECZNE 2009 – 60 2010 – 60 2011 – 60 Źródło: Danone Way, wskaźnik bezpieczeństwo w pracy, wartość w pkt. maks. 60, więcej informacji str. 14 rego wchodzi kierownictwo zakładu produkcyjnego oraz przedstawiciele pracowników, a jego pracami kieruje dyrektor fabryki. Rolą CKB jest budowa wizji i efektywnych strategii oraz ustalenie priorytetów dla organizacji służących podnoszeniu kultury bezpieczeństwa. Jego działanie wspierają podkomitety stałe zajmujące się konkretnymi tematami istotnymi z punktu widzenia całej organizacji oraz podkomitety powoływane adhoc w celu wykonania specyficznych jednorazowych Wymogi bezpieczeństwa wobec partnerów biznesowych Wszystkie osoby zatrudnione przez firmy zewnętrzne i wykonujące prace zlecone na terenie fabryki podlegają tym samym zasadom co pracownicy firmy Żywiec Zdrój S.A. Dlatego podwykonawcy, którzy długoterminowo współpracują z zakładami stają się integralną częścią programu bezpieczeń- Rozwój programu WISE na podstawie PUNKTACJi z przeprowadzonych audytów (maks. 65) Robert Michalec Lokalny Koordynator ds. Programu WISE Bezpieczeństwo powinno być najważniejsze i tak jest w naszej firmie. Wszystkie drogi prowadzące do jego zapewnienia i podnoszenia jego poziomu należy oceniać pozytywnie. Program Joker promuje dobre, bezpieczne zachowania i ma na celu ich wyróżnianie. Pomimo iż pojawia się tutaj element nagrody, to chyba jednak nikt nie traktuje bezpieczeństwa w kategoriach rywalizacji – ta może pojawiać się podczas aktywności sportowych, a nie w działaniach, które mogą zaważyć na naszym zdrowiu, czy nawet życiu. 70 pracownik 52 49 50 pkt 48 43 43 43 40 40 pkt 35 34 30 pkt 20 pkt 23 21 19,5 10 pkt fabryka w jeleśni fabryka w cięcinie 2008 2009 2010 fabryka w mirosławcu 2011 stwa. Przedstawiciele tych firm powinni uczestniczyć w spotkaniach BHP kierownictwa oraz lokalnych spotkaniach działowych. Już podczas zbierania ofert potencjalni wykonawcy proszeni są o przedstawienie swoich statystyk wypadkowych oraz dodatkowych informacji na temat sposobu zarządzania bezpieczeństwem pracowników, a także posiadanych ważnych badań i uprawnień związanych z planowanym zakresem prac. Na tym etapie firmom zewnętrznym przedstawiane są również nasze oczekiwania wobec przestrzegania zasad BHP. Ich akceptacja jest warunkiem koniecznym do ostatecznego podpisania kontraktu, a nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować zerwaniem kontraktu z winy wykonawcy. Kontrakt może zostać podpisany jedynie po akceptacji przez wykonawcę przedstawionych standardów, procedur, instrukcji i zachowań zgodnych z zasadami naszej firmy. Ewaluacja firmy zewnętrznej pod kątem bezpiecznego wykonywania pracy i spełniania oczekiwań stanowi element selekcji przy zlecaniu następnych prac. Liczba dni bez wypadku na dzień 31 grudnia 2011 r. wg głównych lokalizacji Cięcina – 34 Mirosławiec – 464 Jeleśnia – 980 DOBRA PRAKTYKA System LOTO Standard ten dotyczy sposobu zabezpieczenia maszyn podczas remontu lub konserwacji, kiedy obok nich pracują ludzie. Podczas takich prac przy przypadkowym włączeniu urządzenia mogłoby dojść do niebezpiecznej sytuacji. LOTO to system dodatkowego zabezpieczania i znakowania maszyn i urządzeń przed niekontrolowanym użyciem (LO – lockout – zabezpiecz, TO – tagout – oznakuj). Procedura ta ma zastosowanie w zakładach produkcyjnych. Została opracowana wg standardu obowiązującego w całej Grupie Danone. Aktualnie dostosowujemy maszyny i urządzenia w fabrykach pod kątem tego systemu – dotychczas w zależności od lokalizacji objęto nim ok. 60 proc. urządzeń. Liczba wypadków we wszystkich lokalizacjach firmy w latach 2008-2011 2008 – 5 2009 – 3 2010 – 1 2011 – 1 liczba wypadków (w tym śmiertelnych) na milion godzin pracy 2008 2009 2010 2011 5,88 3,52 1,18 1,14 (0) (0) (0) (0) pracownik w centrum uwagi 71 Być dobrym sąsiadem Od powstania firma Żywiec Zdrój S.A. aktywnie uczestniczy w życiu lokalnych społeczności, w których działają zakłady. Choć bycie dobrym sąsiadem bywa czasem wyzwaniem, przez kilkanaście lat naszej działalności udało się nam dotrzeć do wielu potrzebujących dzieci, młodych sportowców z lokalnych klubów czy osób starszych na terenie Jeleśni i Cięciny, skąd wywodzi się firma i gdzie ma swoją siedzibę, a także w Mirosławcu, gdzie działa jeden z naszych zakładów. Wspieramy szereg inwestycji, które poprawiają poziom życia mieszkańców, inicjujemy lub włączamy się w akcje, które mają służyć ochronie ekologicznie czystych terenów Żywiecczyzny. BYĆ DOBRYM SĄSIADEM 73 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM D bamy, szanujemy i rozwijamy miejsca, w których działają nasze fabryki, staramy się jak najlepiej służyć mieszkańcom, wspierając lokalne władze w rozwiązywaniu problemów istotnych z punktu widzenia lokalnej społeczności. Mamy świadomość, że nie jesteśmy w stanie pomóc wszystkim, którzy tego potrzebują, ani rozwiązać wszystkich pojawiających się problemów, dlatego skupiliśmy się na realizacji działań kierowanych w szczególności do dzieci. Zgodnie z założeniami, jakimi kieruje się firma w innych obszarach, także w tym przypadku skupiamy się na rozwoju i edukacji obejmującej szeroko rozumianą ekologię oraz bezpieczeństwo na co dzień, jak i propagowaniu aktywnego spędzania wolnego czasu – sportu i zabawy. Wspieramy także naszych sąsiadów poprzez inwestycje infrastrukturalne i zaangażowanie w inicjatywy wzbogacające lokalne życie społeczne, promujące regionalne zwyczaje, tradycję, kulturę. Stałym elementem naszych działań jest przekazywanie naszych produktów dla wielu lokalnych organizacji, w tym straży pożarnych czy klubów sportowych działających w miejscach, gdzie zlokalizowane są nasze zakłady. Małgorzata Myszka-mikłusiak Specjalista ds. relacji zewnętrznych Zaangażowanie w ważne lokalne inicjatywy było zawsze wizytówką Żywiec Zdrój S.A. od początku funkcjonowania w Cięcinie. Przez 17 lat działania zakładu staliśmy się częścią lokalnej społeczności, ponieważ staraliśmy się odpowiadać na jej bieżące potrzeby. Pomagaliśmy władzom samorządowym budować szkołę i remontować drogi. Wsparliśmy budowę komunalnej sieci wodociągowej, która służy mieszkańcom. Naturalne stało się więc przeniesienie tej idei również do Mirosławca oraz do Jeleśni. ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY – EDUKACJA, SPORT I ZABAWA Wiele z naszych działań prospołecznych kierujemy do dzieci i młodzieży. Organizujemy akcje edukacyjne związane z ochroną środowiska, bezpieczeństwem w domu i w drodze do szkoły, staramy się też zagospodarować ich wolny czas, wyposażając place zabaw czy wspierając organizację zajęć podczas ferii. W kontakcie ze szkołą i przedszkolem Żywiec Zdrój S.A. od dłuższego czasu wspiera lokalne szkoły i przedszkola. Jesteśmy fundatorem sprzętu sportowego, dydaktycznego czy multimedialnego dla wybranych placówek z naszego regionu, pomagamy w organizowaniu ciekawych zajęć edukacyjnych, a także wspieramy inicjatywy służące rozwojowi kulturalnemu dzieci. Łącznie w latach 2007-2011 przekazaliśmy na ten cel ponad 240 tys. zł. Od kilku lat pomagamy Zespołowi Szkół nr 1 i nr 2 w Jeleśni, Zespołowi Szkół w Przyborowie, Szkole Podstawowej w Mutnem, Szkole Podstawowej nr 1 i 2 oraz Gimnazjum w Cięcinie, a także Szkole Podstawowej w Węgierskiej Górce. Wspieramy także przedszkola samorządowe w Jeleśni, Cięcinie i Mirosławcu. Do tych placówek dostarczamy naszą wodę, fundujemy rzeczowe nagrody dla dzieci i dofinansowujemy zakupy niezbędnego wyposażenia. I tak w 2010 r. pomogliśmy maluchom wprowadzić się do Szkoły Podstawowej w Cięcinie remontując i adaptując istniejące pomieszczenia na oddział zerówki. Z myślą o małych czytelnikach kupiliśmy też książki do biblioteki w Szkole Podstawowej w Cięcinie oraz w Węgierskiej Górce. W 2011 r. dzięki naszemu wsparciu utworzono 12 stanowisk w pracowni informatycznej w Szkole Podstawowej w Przyborowie oraz przekazaliśmy sprzęt komputerowy do utworzenia 11 stanowisk w pracowni komputerowej w Szkole Podstawowej w Pewli Wielkiej. Sfinansowaliśmy także kompleksowy remont parkietu hali sportowej Szkoły Podstawowej nr 2 w Jeleśni. Pomoc finansową przekazaliśmy też na zakup nagłośnienia oraz elektronicznej tablicy wyników do hali sportowej przy gimnazjum w Cięcinie. Przekazaliśmy również pomoce edukacyjne Szkole Podstawowej w Mutnem i sfinansowaliśmy zakup interaktywnej tablicy do nauki języków obcych oraz innych pomocy edukacyjnych dla Szkoły Podstawowej w Cięcinie. Niech żyje sport! Współpracujemy z lokalnymi klubami sportowymi, w których trenują dzieci z Cięciny i Jeleśni oraz Mirosławca. Wspieramy nie tylko ich bieżącą działalność, ale i organizowane przez nie imprezy sportowe. W latach 2007-2011 przekazaliśmy na ten cel ponad 220 tys. zł. oraz ogromne ilości wody butelkowanej. Pomagamy w zakupie sprzętu sportowego, strojów i współpracując przy organizowaniu wydarzeń sportowych dla dzieci i młodzieży – Powiatowemu Szkolnemu Związkowi Sportowemu i Młodzieżowemu Ośrodkowi 74 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM Chcemy pomagać 2009 – 40 2010 – 50 2011 – 50 Źródło: Danone Way, wskaźnik ocena lokalnej działalności społecznej, wartość w pkt, maks. 60, więcej informacji str. 14 inwestycje w społeczności lokalne (w tys. zł) 2009 – 4 710 2010 – 4 150 2011 – 1 450 Mateusz Pindel Koordynator Podbeskidzkiej Ligi Amatorskiej Piłki Ręcznej Dziewcząt Podbeskidzka Liga Amatorska Piłki Ręcznej Dziewcząt, jak, i również drużyna piłkarek ręcznych powstały początkiem 2010 roku. Obecnie w rozgrywkach ligowych uczestniczy 13 drużyn oraz 4 nowe drużyny (sezon 2011/2012), łącznie ok. 300 dziewcząt, głównie z terenu powiatu żywieckiego oraz bielskiego. Od samego początku, kiedy zwróciliśmy się jako organizatorzy ligi oraz drużyna z Jeleśni o pomoc i wsparcie do firmy Żywiec Zdrój S.A., byliśmy bardzo mile zaskoczeni otwartością i chęcią pomocy przy organizacji turniejów i wspierania drużyny z Jeleśni. Dzięki wsparciu finansowemu mogliśmy dla drużyny piłkarek ręcznych z Jeleśni zakupić profesjonalne stroje sportowe, obuwie oraz sprzęt sportowy, którego z pewnością nie udałoby się zakupić bez pomocy firmy. Ponadto, na każdym z turniejów, które odbywają się od września do kwietnia, przekazywana jest woda dla ok. 300 uczestniczek zawodów. Gdyby nie firma Żywiec Zdrój S.A., która bardzo mocno zaangażowała się we wspieranie drużyny piłkarek ręcznych z Jeleśni jak i również całej Podbeskidzkiej Ligi Amatorskiej Piłki Ręcznej Dziewcząt, nie bylibyśmy w stanie – jako organizatorzy ligi – zapewnić na każdym turnieju tak wielkiej ilości wody, która przecież jest niezbędna przy takim sporcie jak piłka ręczna, a przede wszystkim zakupić kompletów strojów oraz wyposażenia dla drużyny z Jeleśni, która przez to może nie tylko wyglądać i grać profesjonalnie podczas turniejów ale i również promować gminę Jeleśnia. Dzięki tej bezinteresownej pomocy, możemy promować wśród młodzieży – a przede wszystkim wśród dziewcząt – zdrowy styl życia i aktywny wypoczynek, pomagać w kształtowaniu postawy tolerancji, koleżeństwa, współpracy i sportowej rywalizacji oraz promować tak wspaniałą dyscyplinę sportu, jaką jest piłka ręczna. Dzięki takim firmom jak Żywiec Zdrój S.A. możemy dostarczać kibicom, dziewczętom oraz sobie samym wiele emocji, fantastycznych wydarzeń sportowych i wspaniałych wrażeń. Sportu i Rekreacji w Żywcu, LKS Świt oraz klubowi Masyw z Cięciny, LKS Jeleśnianka, LKS Halny z Przyborowa, drużynie młodych szczypiornistek z Jeleśni, Stowarzyszeniu Szkoła Szybowcowa Żar czy Uczniowskiemu Klubowi Żeglarskiemu Keja oraz LKS Mistral w Mirosławcu – drużynie piłkarskich młodzików. W 2010 r. wsparliśmy także Starostwo Powiatowe w Wałczu, które organizowało I Turniej Piłki Orlików oraz sfinansowaliśmy zakup i montaż stołu do gry w tenisa. Wspieramy organizacje społeczne Troszcząc się o najmłodszych mieszkańców, nie zapominamy także o organizacjach społecznych, które służą pomocą dzieciom i ich rodzinom lub zapewniają im edukację i rozrywkę. Cyklicznie wspieramy m.in. Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego i odział PTTK z Węgierskiej Górki. Współpracujemy z Żywiecką Fundacją Rozwoju oraz Fundacją Ekologiczną „Arka” czy fundacją „Klamra”. Pomagają nam one realizować BYĆ DOBRYM SĄSIADEM 75 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM WOJCIECH OWCZARZ FUNDACJa „ARKA” Fundacja „Arka” powstała w 2005 roku. Początki były trudne – pomagało mi wówczas, całkowicie społecznie, kilku przyjaciół, znajomych oraz oczywiście moja rodzina. Przez te sześć lat udało nam się jednak zbudować zespół osób, które cały czas się szkolą i rozwijają, zdobywają coraz to nowe umiejętności, powoli biorą na siebie coraz większą odpowiedzialność. Dzięki temu możliwe jest prowadzenie dużych ogólnopolskich akcji. Założyliśmy sobie kilka rzeczy. Po pierwsze, chcemy wyróżniać się odmiennym podejściem do ekologii. Postanowiliśmy odrzucić politykę i kształtowanie świadomości społecznej poprzez wskazywanie negatywnych skutków i straszenie. Naszym celem jest prowadzenie edukacji prostej i praktycznej, zajęcie się sprawami bliskimi każdemu człowiekowi, dotykającymi go każdego dnia, stąd też pierwsze pomysły związane były z paleniem śmieci w piecach domowych, istnieniem dzikich wysypisk, zanieczyszczaniem rzek i innych zbiorników wodnych. Drugim założeniem jest łączenie ekologii z działaniami społecznymi. Chcemy pozyskać uwagę ludzi, pokazując im, że działania takie jak palenie śmieci mają nie tyle negatywny wpływ na środowisko, co na nich samych. Organizując daną akcję mówimy zatem: „kochasz dzieci, nie pal śmieci”, a nie: „Palisz śmieci, niszczysz środowisko”. Trzecia sprawa dotyczyła samej formy prowadzenia działań. Ekologią zajmuje się Polsce mnóstwo organizacji, dlatego postanowiliśmy, że będziemy prowadzić edukację niestandardowo, tzn. wciągając młodych ludzi w prowadzenie danego zadania, skłaniając ich do tego, by sami coś wymyślili i zrobili. Szalenie trudne byłoby realizowanie tych wszystkich działań bez wsparcia finansowego, jesteśmy bowiem organizacją pożytku publicznego. Firma Żywiec Zdrój S.A. od wielu lat wspiera nasze działania edukacyjne, w szczególności te kierowane do dzieci, i jest partnerem naszych kampanii. Jako przykład mogę wymienić inicjatywy: Beskidzka Arka, Arka dla Ziemi, Sprzątanie Lasku św. Wita czy kampanie przeciw paleniu śmieci. Dla nas jest to bardzo cenne wsparcie. Współpraca jest kontynuowana, czego konsekwencją jest przyznanie firmie przez naszą organizację tytułu Mecenasa Edukacji Ekologicznej. Warto podkreślić, że firma Żywiec Zdrój S.A. jest jedną z pierwszych w Polsce, które otrzymały takie wyróżnienie. Anna Jafernik Żywiecka Fundacja Rozwoju W 2011 roku dzięki wsparciu firmy Żywiec Zdrój S.A. sfinansowano 12 projektów na łączną sumę 55 tys zł, których zakres działań obejmował teren ośmiu gmin powiatu, angażując przy tym tysiące mieszkańców. Dzięki programowi na terenie powiatu żywieckiego są wspierane działania na rzecz przeciwdziałania bezrobociu, rozwijania zainteresowań i umiejętności mieszkańców w każdym wieku poprzez warsztaty i zajęcia, przeciwdziałania patologiom, działania kulturalne, społeczne, w zakresie ekologii, dziedzictwa kulturowego czy podnoszenia poziomu edukacji. Program „Działaj Lokalnie” to nie tylko granty, ale także narzędzie do budowania trójsektorowej płaszczyzny dialogu społecznego i sieci współpracy, która przyczynia się do podnoszenia jakości działań i trwałości ich efektów na jednym z najbardziej podstawowych i istotnych poziomów – poziomie lokalnym. 76 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM m.in. ekologiczne projekty edukacyjne dla dzieci i młodzieży, także przy organizacji Wielkiego Święta Sadzenia Drzew czy pikników podsumowujących akcję „Polowanie na śmieci”. W 2011 roku przekazaliśmy Stowarzyszeniu „Sopel” środki finansowe na zakup pomocy dydaktycznych – w tym sprzętu multimedialnego oraz plansz i modeli – służących realizacji zadań edukacyjnych w Ośrodku Edukacyjnym przy Oddziale Biura ZPKWŚ w Żywcu, w tym m.in. realizacji warsztatów pn. „Woda źródłem życia na Ziemi”. Dodatkowe środki na wsparcie finansowe prowadzenia przez te organizacje działalności statutowej, organizację imprez i inicjatyw o charakterze niedochodowym i edukacyjnym, przekazaliśmy w kwocie niemal 100 tys. zł, a także wiele zgrzewek wody Żywiec Zdrój. Rozumiejąc, jak ważna jest bezinteresowna pomoc drugiemu człowiekowi, od kilku lat przekazujemy nasze produkty na organizowane przez PCK Bielsko–Biała akcje krwiodawstwa. Do grona naszych stałych partnerów należy też Fundacja Nasza Ziemia, która także od trzech lat wspiera nas swoją wiedzą i doświadczeniem w kreowaniu i realizacji programu „Po stronie natury”. Tylko na realizację tego programu w latach 20092011 przeznaczyliśmy 2,88 mln zł, z których znaczna część była przeznaczona na realizację działań lokalnych. W 2011 r. Żywiec Zdrój S.A. wsparł kwotą 25 tys. zł program „Działaj Lokalnie”. Dzięki temu został złożony wniosek o przyznanie na ten cel dodatkowych środków z Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowany przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce. Na terenie Żywiecczyzny program od 2006 r. realizuje Żywiecka Fundacja Rozwoju, właśnie w formie konkursu grantowego „Działaj Lokalnie”. Program obejmuje swym zasięgiem cały powiat żywiecki. Jest skierowany do nieformalnych grup i organizacji pozarządowych, a jego celem jest wspieranie lokalnych inicjatyw społeczno-kulturalnych, aktywizowanie społeczności lokalnej z terenu Żywiecczyzny wokół działań dla dobra wspólnego, integracja mieszkańców małych miejscowości, pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych na działania własne i rozwijanie umiejętności we wprowadzaniu tzw. inicjatyw oddolnych, współpracy z samorządami i sektorem biznesowym. W 2011 r. wsparcie finansowe w ramach programu otrzymała m.in. Nieformalna Grupa „Wspólna Izba” na projekt aktywizujący bezrobotne kobiety z terenu gminy Glinka – „Strzyga-lalka i pacynka made in Glinka”, Ochotnicza Straż Pożarna w Łodygowicach na projekt skierowany do lokalnej społeczności „Nie bądź obojętny – uratuj ludzkie życie”, Fundacja „Klamra” na realizację aran- żacji przestrzeni publicznej „Street art na ludowo”, Grupa Nieformalna „Oświecone Plotkarki” na realizację warsztatów „Plotę, pleciesz, plecie, a do tego jeszcze świece” czy Zespół Szkolno-Przedszkolny w Rychwałdku na projekt „Szkoła – źródło światła”. Maksymalna kwota dotacji wyniosła 6 tys. zł. DLA DOBRA SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH Czujemy się współodpowiedzialni za nasze najbliższe otoczenie, za miejscowości, w których działają fabryki Żywiec Zdrój S.A. Dlatego też staramy się aktywnie angażować w życie lokalnej społeczności, wspieramy inicjatywy, które wzbogacają życie społeczne, rozwój turystyczny i kulturalny gmin. Aby miejsca, w których jesteśmy jako firma, rozkwitały, staramy się jak najlepiej poznać potrzeby lokalnych społeczności. Dlatego ściśle współpracujemy z władzami lokalnymi, które najlepiej znają potrzeby i problemy mieszkańców. To właśnie samorządy oraz okoliczni mieszkańcy zgłaszają nam najistotniejsze kwestie, które wspólnie staramy się rozwiązywać. Dzięki tej współpracy gmina mogła rozpocząć i w znacznym stopniu zrealizować projekt budowy sieci wodociągowej na terenie Jeleśni, nad rzeką Sopotnią powstała ścieżka rowerowa, poprawie uległ stan infrastruktury. Angażujemy się także w działania promujące sport, turystykę i kulturę regionów. Wspieramy Koła Gospodyń Wiejskich, imprezy i kluby sportowe na terenie gmin, w których prowadzimy naszą działalność a także wyposażamy place zabaw, organizujemy działania edukacyjne z zakresu szeroko pojętej ekologii. Dariusz Paczkowski fundacja “KLAMRA” Z radością współpracujemy od kilku lat! Dla mnie istotne jest to, że firma Żywiec Zdrój nie tylko wspiera organizacje społeczne i ich pomysły, ale także inicjuje wiele przedsięwzięć służących społeczności lokalnej, zapraszając do ich realizacji wiele podmiotów. Taka postawa jest mi szczególnie bliska, gdyż jest ona zbieżna z mottem „Łączy, by współdziałać”, którym kieruje się Fundacja „Klamra”. NAGRODA! W 2008 r. zapytaliśmy naszych pracowników – mieszkańców gmin, na terenie których działamy, o ocenę naszych dotychczasowych działań prospołecznych i o to, w co w najbliższych latach powinniśmy się zaangażować. To właśnie samorządy oraz okoliczni mieszkańcy zgłaszają nam najistotniejsze problemy, które wspólnie staramy się rozwiązywać. Kultura bogactwem regionu Miejsca, gdzie działamy, to malownicze, turystyczne gminy. Organizowanych jest tu wiele imprez skierowanych zarówno do mieszkańców, jak i do turystów. Promują one gminy i cały region, dzięki nim wciąż żywa jest lokalna kultura i tradycja. Wydarzenia te cieszą się ogromnym zainteresowaniem, a bez dodatkowego wsparcia finansowego organizatorom trudno byłoby osiągnąć oczekiwany poziom. Dlatego wspieramy Ośrodki Promocji Gmin oraz inne instytucje kultury przy organizacji ciekawych wydarzeń i imprez Żywiec Zdrój S.A. okazał się najlepszy w I edycji konkursu Firma Roku 2010 w powiecie żywieckim i otrzymał prestiżową statuetkę Dedala. Ideą tego konkursu jest promowanie szczególnie aktywnych, dynamicznych przedsiębiorstw. Sama nagroda jest wyrazem uznania ze strony samorządów terytorialnych dla wiodącej roli firm w rozwoju regionalnym. Nominowane do nagród były te firmy, które poza najlepszymi wynikami ekonomicznymi i poziomem zarządzania wyróżniają się zaangażowaniem na rzecz rozwoju regionu. Kapituła konkursu oceniała także prowadzone działania proekologiczne oraz działalność charytatywną i w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu. W efekcie dobrej współpracy z lokalnymi samorządami oraz w podziękowaniu za partycypowanie w rozwoju gospodarczym regionu firma Żywiec Zdrój S.A. otrzymała także kilka wyróżnień oraz Laur Powiatu Wałeckiego 2011 przyznawany przez władze samorządowe powiatu, na terenie którego działa zakład w Mirosławcu. BYĆ DOBRYM SĄSIADEM 77 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM Piotr Tyrlik wójt gminy węgierska górka Gmina Węgierska Górka już od wielu lat niezwykle ceni sobie bardzo dobrą współpracę z firmą Żywiec Zdrój S.A. Obecność na naszym terenie przedsiębiorcy rozumiejącego nasze lokalne potrzeby jest niezwykle pomocna przy organizacji bardzo wielu przedsięwzięć kulturalnych, sportowych i promocyjnych. Myślę, że dzięki otwartości i zrozumieniu ze strony pracowników firmy możliwe jest znaczne ożywienie życia kulturalnego na naszym terenie, a co za tym idzie wzrost popularności naszej gminy, która dzięki naszym wspólnym działaniom jest coraz częściej i chętniej odwiedzaną miejscowością na Podbeskidziu. Szczególnie cenimy sobie to, że firma Żywiec Zdrój S.A. współorganizuje tak ważną promocyjną imprezę, jaką są „Dni Węgierskiej Górki”. Każdorazowo jest to niezwykle ważny projekt, stawiający nas przed dużym wyzwaniem organizacyjnym i współudział firmy w tym przedsięwzięciu ma ogromne znaczenie zarówno dla miejscowych władz jak i społeczności. Możliwość goszczenia na deskach scenicznych w Węgierskiej Górce znaczących gwiazd polskiej estrady jest bardzo cennym elementem tej promocyjnej imprezy, w której bierze udział coraz bardziej różnorodna publiczność, nie tylko z całego kraju, ale nawet Europy. Cenimy także obecność firmy podczas organizacji takich projektów jak „Dzień Dziecka”, „Wierchowe Granie”, „Konkurs Heligonistów”, „Redyk Jesienny”, „ Zbójnicke Łostatki”, „ Zawody Furmanów”, „ Święto Konia Turystycznego” czy wakacyjne wycieczki rodzinne „Szlakiem Fortyfikacji”, a także szeregu imprez sportowo rekreacyjnych, przy organizacji których zawsze liczymy i uzyskujemy zainteresowanie i wsparcie. Cieszymy się z tej czynnej obecności Żywiec Zdrój S.A. w gminie Węgierska Górka i aktywnego współtworzenia jej wizerunku. Mamy nadzieję na dalszą owocną współpracę. 78 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM odbywających się zarówno na terenie gmin, w których działają nasze fabryki: Jeleśni i Węgierskiej Górki, jak i Żywca, między innymi: Święto Gmin – czyli Dni Węgierskiej Górki, Jeleśni oraz Żywca, a także Mirosławieckie Lato. Wspieraliśmy Tydzień Kultury Beskidzkiej, Festiwal Heligonistów Fundacji Braci Golec czy Festiwal Kwaśnicy, a także imprezy regionalne promujące tradycje góralskie i pasterskie, takie jak Niesopusty, Redyk, Łossod czy Hołdymas Gazdowski. Jesteśmy dumni, że również dzięki naszej firmie co roku setki osób może wziąć udział w tych wydarzeniach, poznać lokalne zwyczaje i tradycje będące szczególnym bogactwem tego regionu. jąc do tego ważnego dla mieszkańców, ale i dla naszej firmy projektu 3,5 mln zł. Dodatkowo sfinansowaliśmy także przygotowanie dokumentacji projektu. Infrastruktura kluczem do rozwoju Kwestia stałego dostępu do wody dla mieszkańców terenów, na których działamy, była i jest dla nas bardzo istotna. Uważamy, że jedną z naszych odpowiedzialności jest wspieranie władz gminnych w budowie i rozbudowie sieci wodociągowej. Chcemy, by w żadnym z domów jej nie brakowało, dlatego też zdecydowaliśmy się wesprzeć budowę komunalnej sieci kanalizacyjno-wodociągowej w gminie Jeleśnia. Zgodnie z zawartym w 2007 r. porozumieniem, zobowiązaliśmy się wspomóc ten projekt w latach 2008 – 2010 łączną kwotą 7 mln zł. Gmina w okresie objętym porozumieniem zrealizowała inwestycję i wykorzystała z zadeklarowanej puli środki w wysokości 4,5 mln zł. Ok. 700 tys. zł nasza firma przekazała na pokrycie kosztów przygotowania projektów i dokumentacji inwestycji. Mamy nadzieję, że to dopiero początek, i wierzymy, że cały projekt uda się w najbliższym czasie zakończyć z sukcesem i korzyścią dla wielu mieszkańców Jeleśni. Jako firma staramy się także wspierać inne inwestycje infrastrukturalne, których celem jest poprawa jakości życia mieszkańców. Tak było w przypadku mostu w Jeleśni na rzece Koszarawie, który był poważnie uszkodzony po wielu powodziach i wymagał natychmiastowego remontu. Dzięki przekazaniu Starostwu Powiatowemu w Żywcu wsparcia finansowego inwestycja mogła ruszyć już pod koniec września 2009 r. Ostateczny koszt trwającego rok remontu wyniósł ponad 4,5 mln zł. Firma Żywiec Zdrój S.A. sfinansowała znaczącą część tych wydatków, dokłada- Nie wszystkie wspierane przez nas projekty są spektakularne, ich cel jest jednak zawsze ten sam – służyć lokalnym społecznościom i poprawiać bezpieczeństwo. Dlatego właśnie współfinansujemy remonty dróg. W 2007 r. współfinansowaliśmy remont zniszczonego fragmentu drogi powiatowej Jeleśnia – Przyborów, a następnie dróg gminnych i powiatowych, w Jeleśni i Cięcinie (np. prowadzących do przysiółków Fabisie oraz Butrzonka). W 2008 r. zaangażowaliśmy się w budowę chodnika w centrum Cięciny. Decyzja o współfinansowaniu tego projektu była naturalną konsekwencją faktu, że nasze ciężarówki generują znaczący ruch na tej drodze. Trasa dojazdowa do zakładu Żywiec Zdrój S.A. jest wąska i kręta, na jej długości znajdują się dwie szkoły podstawowe oraz gimnazjum, więc chodnik znacząco wpłynął na komfort oraz bezpieczeństwo pieszych. W kolejnym roku podobną inwestycję wsparliśmy także w Przyborowie – 300-metrowy chodnik powstał przy drodze przebiegającej między szkołą i przedszkolem. Sfinansowaliśmy także prace projektowe nad następnym, 3,5-kilometrowym odcinkiem chodnika w tej miejscowości. Łączny koszt tych prac sięgnął 340 tys. zł. W 2010 r. przekazaliśmy władzom samorządowym miasta Żywiec 50 tys. zł dla wsparcia budowy obwodnicy miasta. W 2007 r. wspólnie z władzami Jeleśni przy współpracy z Gminnym Zakładem Komunalnym, Ochotniczą Strażą Pożarną i wędkarzami z Towarzystwa Ekologicznego „Pilsko” wytyczyliśmy na nowo, oczyściliśmy i wysypaliśmy tłuczniem rekreacyjny trakt nad rzeką Sopotnia. Miejsce to z zarośniętego gęstymi krzakami dzikiego wysypiska stało się popularnym terenem do weekendowych spacerów i alternatywną, bezpieczną drogą do szkoły dla dzieci. Ścieżka ma obecnie 2,5 kilometra. Dotychczas na tę inwestycję przeznaczyliśmy niemal 90 tys. zł. Uznaliśmy, że inicjatywę tę warto kontynuować, złożyliśmy więc wniosek o dofinansowanie naszego pomysłu z unijnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Projekt uznano za interesujący, otrzymamy więc wsparcie na jego realizację w wysokości połowy planowanego budżetu inwestycji, który wynosi 50 tys. zł. Za środki te chcemy ścieżkę przedłużyć, ustawić ławki i tablice dydaktyczne o tematyce ekologicznej. W ramach działań prowadzonych pod hasłem „Żywiec Zdrój S.A. – odpowiedzialny sąsiad” w 2011 r. w Jeleśni zbudowaliśmy dwa ogólnodostępne place zabaw. Ten projekt realizujemy wspólnie z Radą Sołecką miejscowości. Także w Jeleśni, przy Zespole Szkół nr 2, dzięki wsparciu naszej firmy powstało boisko do piłki plażowej. W Żywiec Zdrój S.A. stawiamy na sport i zdrowy tryb życia, postanowiliśmy więc pomóc stworzyć miejsce do czynnego wypoczynku. Sfinansowaliśmy zakup materiałów do budowy boiska, a w pracach przy nim pomagała młodzież, która teraz z niego korzysta. Bezpieczeństwo jest w cenie Przywiązujemy dużą wagę do bezpieczeństwa wewnątrz firmy, prowadzimy programy i działania podnoszące bezpieczeństwo pracy. Równolegle podejmujemy działania w otoczeniu naszych fabryk, pamiętając, że każda, nawet niewielka inicjatywa może pomóc ochronić zdrowie lub nawet życie. Bezpieczeństwo to równe drogi i chodniki, ale nie tylko – to temat znacznie szerszy. Dlatego w 2011 r. przekazaliśmy 5 tys. zł na wykonanie monitoringu wizyjnego miasta Mirosławiec, a w latach 2008-2011 – 135 tys. zł na doposażenie lokalnych jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Dzięki tej pomocy jednostka w Jeleśni dysponuje profesjonalnym agregatem oddymiającym oraz defibrylatorem niezbędnym w akcjach ratowania ludzkiego życia, a jednostka w Cięcinie wzbogaciła się o wóz bojowy z napędem na cztery koła, co jest niezbędne w górskiej okolicy. Obydwie jednostki wsparliśmy również finansowo w remoncie części bojowych strażnic. Darowizny na zakup sprzętu przekazaliśmy także ochotniczym strażom w Piecniku, Korbielowie, Sopotni Małej, Przyborowie, Krzyżowej, Lipowej, Słotwinie i Żywcu Oczkowie. Piotr Gawliński Komendant Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Węgierskiej Górce Odpowiedzialność społeczna firmy Żywiec Zdrój S.A.? Prawdopodobnie nie ma lepszej formy odpowiedzialności społecznej jak pomaganie komuś, kogo celem jest zapewnienie bezpieczeństwa społecznego. Instytucjami takimi są właśnie jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych. Jednostki te wprawdzie są finansowane z budżetu gminy, lecz gdyby nie pomoc firm zewnętrznych, a przede wszystkim firmy Żywiec Zdrój S.A., nie moglibyśmy w pełni sprostać stawianym nam wymaganiom ratowniczym. Z roku na rok rosnąca liczba interwencji, a także ich charakter stawia, przed strażakami wielkie oczekiwania na szybką i fachową pomoc. Do udzielenia tej pomocy niestety nie wystarczą tylko dobre chęci ochotników – niezbędny jest odpowiedni sprzęt oraz zaplecze logistyczne. Mieszkańcy oczekują od nas pomocy, którą my staramy się nieść, a firma Żywiec Zdrój S.A. bardzo nam w tym pomaga, finansując zakup specjalistycznego sprzętu oraz wspierając rozbudowę strażnicy. Działania te w znaczący sposób przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa mieszkańców gminy Węgierska Górka oraz powiatu żywieckiego. Jako mieszkaniec wsi Cięcina życzyłbym sobie takiej odpowiedzialności społecznej u innych firm. Na zakończenie zacytowałbym słowa bł. Jana Pawła II: „Wymagajcie od siebie, nawet gdyby inni od was nie wymagali” – uważam, że przesłanie tych słów firma Żywiec Zdrój S.A. wypełnia w 100 proc. BYĆ DOBRYM SĄSIADEM 79 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM Agnieszka Sójka Specjalista ds. Personalnych Fabryka w Mirosławcu Od początku funkcjonowania fabryki w Mirosławcu staramy się aktywnie uczestniczyć w życiu społeczności lokalnej. W codziennych relacjach i wszystkich podejmowanych przez nas inicjatywach kierujemy się wartościami, według których funkcjonuje nasza firma, zgodnie z którymi ustalamy wewnętrzne zasady zarządzania. Są one dla nas swego rodzaju drogowskazami w działaniach, w które angażujemy się lokalnie. Uważamy bowiem, że tylko spójność w funkcjonowaniu wewnątrz i na zewnątrz organizacji przynosi odpowiednie efekty. Jeśli więc kładziemy nacisk na zdrowy styl życia i bezpieczeństwo w naszej firmie, to tak samo staramy się postępować w aktywnościach realizowanych na zewnątrz – wspierając pozaszkolne formy aktywnego spędzania wolnego czasu (dziecięce kluby piłkarskie, żeglarskie czy taneczne), współfinansując inicjatywę monitoringu miejskiego czy dofinansowując okoliczne jednostki straży pożarnej. 80 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM Działania edukacyjne związane z bezpieczeństwem w Cięcinie rozpoczęliśmy w 2006 r. Edukacyjny projekt ,,Dziecko” miał na celu podniesienie bezpieczeństwa dzieci w drodze do szkoły. Wzięły w nim udział maluchy, ich rodzice oraz kierowcy samochodów ciężarowych, którzy na co dzień wożą produkty firmy Żywiec Zdrój S.A. Prelekcjom i szkoleniom przygotowanym przez policjantów towarzyszyło przekazanie elementów odblaskowych i ulotek z kluczowymi informacjami o zachowaniu się na drodze. Efektem akcji jest też wstrzymanie w Cięcinie ruchu ciężarówek w godzinach, kiedy uczniowie idą do szkoły lub wracają z niej a także zwiększenie liczby znaków drogowych i oznaczeń poziomych – pasów i dodatkowych oznaczeń na jezdni. Cyklicznie odnawiamy oznakowanie jezdni oraz przejścia dla pieszych na całej długości ulicy Św. Katarzyny w Cięcinie, przy której zlokalizowany jest nasz zakład. W 2007 r. w szkołach i przedszkolach w Jeleśni i Przyborowie przeprowadziliśmy akcję pod nazwą „Odblaski”. We współpracy z Powiatowym Wydziałem Ruchu Drogowego tłumaczyliśmy dzieciom, jak bezpiecznie zachowywać się na drodze. Dla najmłodszych przygotowaliśmy film z ufoludkiem, który po wylądowaniu na Ziemi musiał sobie radzić z różnymi zdarzeniami drogowymi. Na starszych czekała prezentacja multimedialna. Wszyscy uczestnicy spotkań otrzymali ulotki informacyjne i odblaski. Wiosną 2009 r. rozpoczęliśmy kolejną akcję z tego cyklu pod nazwą „Bezpieczne Dziecko”. Poprzez ciekawe, prowadzone na wesoło zajęcia zachęcaliśmy do prawidłowych zachowań i promowaliśmy bezpieczne nawyki. Działania były realizowane wspólnie z lokalnym samorządem, Powiatową Komendą Policji w Żywcu i strażą pożarną i stanowiły uzupełnienie i wzbogacenie zajęć prowadzonych w szkołach. Elementem kampanii jest seria przedstawień „Bąbel w drodze do szkoły” – jak sama nazwa wskazuje o bezpiecznej drodze do szkoły, „To nie żarty, czyli ostrożność nigdy nie zawadzi” – o tym, jak uniknąć zagrożeń czyhających na maluchy podczas spotkania z nieznajomymi, w trakcie zabawy na podwórku, w lesie czy w szkole, dydaktyczno-wychowawczych „Uwaga! Zebra z przejścia zbiegła” – związanych z bezpieczeństwem dzieci na drodze, zasadami ruchu drogowego oraz podstawową wiedzą o znakach drogowych. Obejrzały je dzieci z gminy Węgierska Górka i z Jeleśni. Dzieci dobrze zapamiętały ciekawe lekcje prowadzone przez bohaterów przedstawień – Bąbla i Pompona oraz inne bajkowe postaci – bohaterów przedstawień zorganizowanych przez nas dla najmłodszych uczniów w 2010 i 2011 r. Projekt będzie kontynuowany w kolejnych latach. Chcemy go stopniowo rozszerzać o warsztaty edukacyjne czy kurs bezpiecznej jazdy na rowerze obejmujący zapoznanie się z zasadami uzyskania karty rowerowej i podstawowymi przepisami ruchu drogowego. Charytatywnie Chociaż pomoc osobom wykluczonym nie jest dla nas działaniem priorytetowym, to Żywiec Zdrój S.A. stara się w miarę możliwości wspomagać tych, którzy, często nie ze swojej winy, znaleźli się w trudnej sytuacji. Pomagamy atrakcyjnie zorganizować czas wolny dla dzieci z rodzin, które nie mogłyby sobie na to pozwolić, przygotowujemy też paczki świąteczne. W 2007 r. wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Jeleśni wysłaliśmy pięćdziesiątkę dzieci na obóz harcerski do Pobierowa, wyposażając je przy okazji w niezbędny sprzęt biwakowy, a w Cięcinie wspólnie z LKS Halny zorganizowaliśmy dla najmłodszych 120 godzin zajęć dodatkowych podczas ferii zimowych, w ramach projektu „Otwarta Szkoła – zajmijmy dzieciom czas”. Od lat przed świętami Bożego Narodzenia pomagamy potrzebującym, przygotowując paczki dla najuboższych rodzin oraz lokalnych domów dziecka. Podobne działania prowadzimy w Mirosławcu głównie za pośrednictwem lokalnego oddziału Caritasu. Wszelka pomoc jest szczególnie istotna w obliczu klęski żywiołowej takiej jak powódź, która dotknęła Polskę w 2010 r. Na objętych nią terenach dostęp do wody dobrej jakości jest dużym problemem. Odpowiednia jakość i bezpieczeństwo wody wykorzystywanej do picia czy przygotowywania posiłków jest szczególnie ważna w przypadku dzieci. Żywiec Zdrój S.A. i Nutricia Polska zaangażowały się w pomoc powodzianom, zapewniając 3-miesięczny zapas wody i produktów mlecznych przeznaczonych dla dzieci do 3. roku życia. Ich przekazaniem zajęły się Banki Żywności na terenach najbardziej dotkniętych powodzią. Łącznie przekazaliśmy w ramach tej akcji 94,5 tys. litrów wody. Dodatkowe palety z wodą trafiły do Bogatyni, Płocka, Wrocławia czy Krakowa – ponad 108 tys. litrów. EKOLOGIA NA WIĘKSZĄ i MNIEJSZĄ SKALĘ Szczególnie chętnie angażujemy się w działania na rzecz ochrony zasobów naturalnych będących dumą Żywiecczyzny. Aranżujemy i prowadzimy programy edukacyjne. To między innymi ogólnopolski program Po stronie natury, w ramach którego wspólnie z Lasami Państwowymi i Fundacją „Nasza Ziemia” zasadziliśmy w Beskidach już ponad 3 miliony drzew. Koordynujemy także akcje sprzątania górskich miejscowości i szlaków pod hasłem Polowanie na śmieci, w których uczestniczą setki dzieci. Polowanie na śmieci Na śmieci w gminie Jeleśnia „polujemy” od 2008 r., dotychczas odbyły się trzy edycje. Akcję organizujemy wspólnie z Gminnym Zakładem Komunalnym, Nadleśnictwem Jeleśnia oraz lokalnymi organizacjami ekologicznymi. Celem tej akcji jest przede wszystkim edukacja ekologiczna, wzmocnienie odpowiedzialności za „małą ojczyznę” oraz uświadamianie dzieciom i młodzieży, jak ważne jest dbanie o otaczającą przyrodę i walory turystyczne ich miejscowości. Staramy się przekazać jego uczestnikom, że my sami mamy wpływ na otaczające środowisko poprzez swoje codzienne działania, segregację odpadów czy oszczędzanie wody. W ramach akcji co roku przez siedem dni około 1200 dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów sprzątało w ośmiu miejscowościach gminy Jeleśnia. Podczas pierwszego polowania udało się zebrać 16 ton odpadów, w kolejnej edycji – w 2009 roku – 19 ton, zaś w 2011 roku akcja zakończyła się zebraniem 16 ton śmieci, co jak wierzymy jest dowodem na to, że świadomość ekologiczna lokalnej społeczności rośnie. Każdy dzień sprzątania kończył się odpoczynkiem przy ognisku, podsumowaniem efektów działań i rozmową na tematy związane z ekologią i ochroną przyrody. Do działania włączają się także dorośli: podczas akcji nurkowie ze Stowarzyszenia „Salutare” oczyścili ze śmieci wodospad w Sopotni Wielkiej, wędkarze z Towarzystwa Ekologicznego „Pilsko” – rzeki, a leśnicy, członkowie Stowarzyszenia Pilsko oraz mieszkańcy Korbielowa posprzątali szlaki turystyczne oraz wypuścili do potoku kilkadziesiąt pstrągów. „Polowanie na śmieci” tradycyjnie kończy Piknik Ekologiczny w Jeleśni, organizowany w Dniu Dziecka. Piknik to nie tylko okazja do świetnej zabawy, ale także nauki. Podczas ostatniej imprezy w 2011 r. na warsztatach ekologicznych prowadzonych przez Nadleśnictwo Jeleśnia oraz Fundację Klamra dzieci uczyły się, jak dbać o środowisko. Dodatkowo przedstawiciele straży granicznej opowiadali dzieciom o ciekawostkach z pracy funkcjonariuszy oraz o roli psa w służbie granicznej, a Stowarzyszenie „Salutare” prezentowało sprzęt do nurkowania i zorganizowało szkolenie z udzielania pierwszej pomocy. „Polowanie na śmieci” i towarzyszący mu Piknik Ekologiczny to akcja pod wieloma względami wyjątkowa. Organizatorom – Zakładowi Gospodarki Komunalnej z Jeleśni oraz firmie Żywiec Zdrój S.A. – udało się – oprócz zaangażowania dyrekcji wszystkich szkół z terenu gminy, połączyć siły lokalnych firm i instytucji. W 2010 r. pracownicy naszej firmy i ich rodziny wraz z kołem wędkarskim oraz pracownikami Drawieńskiego Parku Narodowego sprzątali tereny wokół położonego w okolicy Mirosławca jeziora. Akcja ta ma być cyklicznie powtarzana. Powrót bażanta Dbanie o naturę wymaga stałych i szeroko zakrojonych działań oraz współpracy z wieloma partnerami i ekspertami. W 2009 r. z propozycją wsparcia dość nietypowego projektu zwróciło się do nas lokalne Koło Łowieckie „Knieja” z Cięciny. Jego celem było BYĆ DOBRYM SĄSIADEM 81 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM Bogdan Jarco magazynier Pierwsze zaplanowane działania dla odnowienia populacji bażanta Koło Łowieckie „Knieja” podejmowało już w 2000 roku. Wtedy do łowiska zostało zakupionych i wpuszczonych 120 sztuk tego ptaka. Niestety, pomimo że nie odbywały się tam polowania, populacja i tak została wytrzebiona, głównie przez lisy i jastrzębie. W obwodzie Koła Łowieckiego „Knieja” od kilku lat trwa intensywna reintrodukcja bażanta, ptaka pożytecznego szczególnie dla rolników. Wielkie Święto sadzenia drzew 2011 w liczbach 3000 ponad uczestników 250 dzieci i młodzieży uczestniczyło w porannym Ekorajdzie, rozpoczynającym imprezę 2 tony zebranych śmieci przez uczestników Ekorajdu 82 BYĆ DOBRYM SĄSIADEM przywrócenie populacji bażanta w naszych okolicach. Efektem współpracy było wypuszczenie wokół Cięciny 250 zakupionych w hodowli bażantów. W kolejnym etapie introdukcji, czyli przywrócenia gatunku, w 2011 r. dołączyło do nich kolejnych 200 osobników. Tym razem wydarzenie to miało także wymiar edukacyjny, gdyż zostało połączone z niezwykłą terenową lekcją przyrody dla dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Cięcinie. Dlaczego bażanty? Bo podnoszą walory turystyczne regionu, istotne jest także to, że żywiąc się owadami, regulują ich liczbę w ekosystemie. Cięcina ze względu na swoje położenie i warunki jest doskonałym terenem do bytowania dzikich zwierząt – jest tu wiele cieków wodnych i terenów zielonych. Bażanty wypuszczono w specjalnie przygotowanych miejscach. Żeby pomóc w ich aklimatyzacji, obok tych miejsc wybudowano urządzenia gospodarcze do ich dokarmiania. Podczas wypuszczania drugiej partii ptaków wiosną 2011 r. zaproszone dzieci mogły poznać wiele ciekawostek o bażantach, zasady reintrodukowania gatunków, etyki myśliwskiej i gospodarki łowieckiej. W realizację projektu zaangażowani byli również pracownicy firmy. Lokalna społeczność sadzi drzewa Wielkie Święto Sadzenia Drzew to element programu realizowanego pod nazwą Po stronie natury (więcej o programie czytaj w części „Natura – wszyscy jesteśmy zaangażowani”), zainicjowanego przez Żywiec Zdrój S.A. i Fundację „Nasza Ziemia” we współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Katowicach. To właśnie to niezwykłe partnerstwo stanowi o unikatowości działań prowadzonych w ramach programu, ponieważ w jego realizację zaangażowane są podmioty dysponujące wiedzą merytoryczną i doświadczeniem niezbędnym, aby przygotować go jak najlepiej. Dzięki zaangażowaniu Lasów Państwowych w każdej edycji programu możemy sadzić milion drzew. Co roku Nadleśnictwo Węgierska Górka przygotowuje teren pod nasadzenia i sadzonki drzew, których po posadzeniu dogląda i pielęgnuje, aby przetrwały w trudnych górskich warunkach. Dotychczas w ramach trzech edycji programu obsadzono teren o powierzchni ok. 700 ha. Sadzenie drzew to jeden z filarów programu. Drugim jest jego część edukacyjna, przygotowywana i realizowana rokrocznie przez Fundację „Nasza Ziemia”. Najbardziej dumni jesteśmy z programu grantowego. Od 2009 r. zaangażowało się w niego już blisko 190 podmiotów (placówek naukowych, oświatowych, organizacji pozarządowych, urzędów gmin i miast, starostw, nadleśnictw oraz lokalnych firm), które zrealizowały 70 projektów. Kwota przyznanych grantów w ciągu trzech lat funkcjonowania programu wyniosła 370 tys. Kulminacją każdej edycji programu jest Wielkie Święto Sadzenia Drzew, które odbywa się na wiosnę. Wydarzenie to, organizowane od trzech lat we współpracy z władzami gminy Węgierska Górka, już na stałe wpisało się w kalendarz lokalnych imprez. W 2009 r. spotkaliśmy się na Hali Boraczej leżącej w głównym paśmie Beskidu Żywieckiego, w 2010 r. w Cięcinie w pobliżu siedziby naszej firmy, a w 2011 r. – na bulwarach nad Sołą w Węgierskiej Górce. Podczas ostatniej edycji liczba uczestników przekroczyła 3 tys. Wielkie Święto Sadzenia Drzew to istotne wydarzenie dla pracowników Żywiec Zdrój S.A., którzy licznie biorą udział w tej akcji. A buki, jawory i jodły posadzone w dniu święta nad Traktem Cesarskim na zboczu Glinnego to pamiątka, która pozostanie na wiele lat. Na uczestników święta zawsze czeka mnóstwo piknikowych atrakcji, wśród których są także warsztaty ekologiczne. Tradycyjnie już Wielkie Święto Sadzenia Drzew zaczyna się porannym Ekorajdem. To terenowa lekcja ekologii, podczas której uczestnicy rajdu sprzątają szlaki turystyczne, a przy okazji biorą udział w konkursach wiedzy na tematy związane z ochroną przyrody. W ostatnim Ekorajdzie w 2011 r. wzięło udział 250 osób, a efektem ich zaangażowania były 2 tony zebranych śmieci. indeks wskaźników gri wskaźnik stopień raportowania strony 1,1 pełny 3 profil organizacyjny stopień raportowania strony EN1 częściowo 44 wskaźnik środowiskowe 2,1 pełny 7 EN2 częściowo 42-43, 44 2,2 pełny 9 EN3 pełny 44 2,3 pełny 8-9 EN4 pełny 44 2,4 pełny 8 EN5 częściowo 45-46 2,5 pełny 8 EN8 częściowo 44 2,6 pełny 8 EN16 pełny 40-41, 42, 46 2,7 pełny 8-9, 10 EN18 pełny 40-41,42-43,46-47 2,8 pełny 8, 57 EN21 pełny 44,46 2,9 pełny nie dotyczy EN22 częściowo 45, 46-47 2,10 pełny 11 EN26 częściowo 40-41,42-43,44-45, 46-47 parametry raportu EN27 częściowo 45-46 3,1 pełny 16 EN29 częściowo 46-47 3,2 pełny nie dotyczy 3,3 pełny 16 SPOŁECZNE: WSKAŹNIKI W ZAKRESIE PRAKTYK DOTYCZĄCYCH ZATRUDNIENIA I GODNEJ PRACY 3,4 pełny 85 3,5 pełny 15, 16 3,6 pełny 16 3,7 pełny 16 3,8 pełny 16 3,10 pełny nie dotyczy 3,11 pełny nie dotyczy 3,12 pełny 83 LA1 pełny 57 LA2 częściowo 58 LA4 pełny 57 LA7 częściowo 71 LA10 pełny 60 LA12 pełny 61 LA13 częściowo 9, 57 SPOŁECZNE: WSKAŹNIKI W ZAKRESIE RESPEKTOWANIA PRAW CZŁOWIEKA nadzór, zobowiązania i zaangażowanie HR2 4,1 pełny 9 SPOŁECZNE: WSKAŹNIKI WPŁYWU NA SPOŁECZEŃSTWO 4,2 pełny 9 4,3 pełny 9 4,4 pełny 9, 15, 58, 59-60 4,14 pełny 15 4,15 pełny 15 4,16 częściowo 15 pozyskiwanie surowców FP1 pełny 21 ekonomiczne EC1 pełny 8, 75 FP4 częściowo częściowo 21 27, 31-32, 33, 34-35, 36-37 SPOŁECZNE: WSKAŹNIKI W ZAKRESIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA PRODUKT FP5 pełny 25 FP8 pełny 28 PR1 pełny 22-23, 24-25, 26-27 PR3 częściowo 28-29 PR5 częściowo 27 PR6 pełny 28-29 Indeks wskaźników GRI 83 Zachęcamy Państwa do kontaktu z nami i podzielenia się opinią na temat Raportu oraz działań CSR naszej firmy: Ilona Woźniak, Kierownik ds. Relacji Zewnętrznych e-mail: [email protected] Monika Matak, Kierownik ds. CSR i Relacji Zewnętrznych e-mail: [email protected] Biuro Zarządu Żywiec Zdrój S.A. Adgar Plaza ul. Postępu 17B 02-676 Warszawa tel. 22 548 71 00 e-mail: [email protected] Doradztwo merytoryczne CSR Consulting: Małgorzata Greszta, Joanna Gabrysiak-Wadowska Projekt graficzny i skład Concept Studio Zdjęcia archiwum Żywiec Zdrój S.A. Druk i oprawa Mayence Sp. z o.o. Media Works Print Sp. z o.o. Materiał wydrukowany na papierze 2U. Papier posiada certyfikaty: ISO 9001:2000, ISO 14001, OHSAS 18001. Papier bielony metodą TCF (Totally Chlorine Free). Warszawa, 2012