Podstawowe zasady pisania tekstów

Edward Czarnecki
Po ds taw ow e zasad y p isa n ia t ek stów
Technika pisania
Pisanie tekstu. Bardzo istotna jest umiejętność pisania na klawiaturze, gdyŜ bardzo przyspiesza
wprowadzanie tekstów. Warto poświęcić nieco czasu na wyćwiczenie umiejętności pisania 10 palcami. Do nauki
pisania słuŜą specjalne programy. Część z nich moŜna bezpłatnie pobrać z Internetu w pełnej wersji (np.
program Klawiatura ze strony http://www.konradp.com/polska/) lub przynajmniej wersję demo, niektóre
działają w trybie on-line1.
Oczywiście moŜemy ćwiczyć samemu. Trzeba tylko znać swoją klawiaturę i odpowiadające klawisze
poszczególnym znakom. PoniŜej przedstawiono na rysunku 1 jak uderzać w klawisze.
Pozycja wyjściowa palców na klawiaturze to:
a s d f — ręka lewa,
j k l ; — ręka prawa.
Klawisze f i j odpowiadające palcom wskazującym mają niewielkie wzniesienia wyraźnie wyczuwalne
dotykiem. To pozwala utrzymać palce we właściwej pozycji.
Pozycja palców na klawiaturze powinna być stała i
po kaŜdym uderzeniu klawisza palce powinny
powracać na swoją pozycję wyjściową. W ten
sposób będziemy orientować się w połoŜeniu palca
względem klawisza. Zaczynamy od ćwiczeń
najprostszych, uderzanie w kolejne klawisze,
następnie powtarzające się proste słowa, by dojść w
końcu do prostych tekstów a następnie do tekstów
trudnych. Przy pisaniu naleŜy dbać nie tyle o tempo
pisania, mierzone w liczbie uderzeń w ciągu minuty
co o poprawność pisania. Odrywanie rąk dla
wybrania Bakspace mocno spowalnia proces
pisania.
PoniŜej zamieszczono kilka podstawowych zasad
pisania tekstów. Niektóre z nich mogą wydać się
oczywiste, jednakŜe z doświadczenie wiadomo, Ŝe
nie zawsze są przestrzegane:
Rys. 1. Układ palców na klawiaturze
1. Między słowami wykonuje się tylko jedną spację. Nie naleŜy uŜywać spacji w przypadkach:
wyrównywania tekstu do lewej i do prawej strony, ustawiania słów na środku, wykonywania wcięć,
pisania zestawień w kolumnach, rozstrzelenia tekstu, itp.
2. Nie naleŜy wstawiać spacji przed znakiem interpunkcyjnym. Tekst ze znakami interpunkcyjnymi
poprzedzonymi spacjami wygląda fatalnie, niestety jeszcze się to spotyka.
3. Po znakach interpunkcyjnych naleŜy (koniecznie!) wstawiać spację. Spacja jest znakiem kończącym
słowo. Brak spacji powoduje, Ŝe program oba słowa traktuje jako jedno.
4. Nie wolno wstawiać spacji po otwarciu nawiasu i przed jego zamknięciem (moŜna spotkać takie teksty,
w których nawias pozostaje w poprzednim wierszu, a tekst w nawiasie przechodzi do następnego).
5. Nie wolno oddzielać spacjami cudzysłowów od słów nimi objętych, tzn. wstawiać spacji po
otwierającym cudzysłowie jak równieŜ przed zamykającym.
6. Klawisz Enter słuŜy do wstawienia kończenia akapitu ¶. Nie wolno uŜywać go do sztucznego łamania
wierszy. Nie uŜywa się go równieŜ do powiększania odstępów po akapicie przez wstawianie pustego
akapitu. Przy przechodzeniu do następnego wiersza w tym samym akapicie uŜywa się kombinacji
klawiszy Shift+Enter, co uwidacznia się znakiem .
7. Nie wolno uŜywać klawisza Enter do przesunięcia akapitu tak, by zaczynał się na następnej stronie
(niewybaczalny błąd). Aby akapit zawsze rozpoczynał się od nowej strony naleŜy poprzedzić go
znakiem przejścia do nowej strony uzyskanym np. przy uŜyciu skrótu klawiaturowego Ctrl+Enter.
1
Więcej na ten temat na stronie: http://www.szybkiepisanie.webpark.pl/index.htm (10.11.2007 r.)
1
Zasady uŜycia znaków
Przy pisaniu długich tekstów, szczególnie tekstów naukowych naleŜy dąŜyć, by tekst w ostatecznej wersji był
poprawny językowo oraz spełniał podstawowe wymagania typografii2. Do poprawności typograficznej tekstu
zazwyczaj przywiązuje się mniejszą wagę, co powoduje nieraz, Ŝe w tekstach występuje wiele podstawowych
błędów z tego zakresu. Jest to zła praktyka, gdyŜ zasady typografii są charakterystyczne dla danego języka i ich
stosowanie świadczy o poziomie znajomości językam ojczystego. Oczywiście praca dyplomowa nie jest ksiąŜką
naukową, więc wszystkich wymogów typografii spełniać nie musi, zresztą spełnienie ich, przy uŜyciu
standardowego edytora tekstu, nie jest moŜliwe. Jeśli nawet autor pracy nie jest w stanie spełnić wszystkich
wymogów powinien starać się, by spełnić ich jak najwięcej.
znak
nazwa
skrót klawiaturowy
kod dziesiętny
1
2
3
4
Unicode
5
≠
′
≈
÷
∞
№
"
~
nie równa się
w przybliŜeniu
od-do
nieskończoność
numer
cal
około
0032
0032
0247
0032
0032
0034
0126
2260
2032
2248
00F7
221E
2116
0022
007E
€
symbol waluty euro
0128
20AC
„
cudzysłów
0132
201E
…
wielokropek
0133
2026
‰
‘
’
“
promil
symbol
cudzysłów łapkowy
cudzysłów
Ctrl+Alt+U
(prawy Alt+U)
Ctrl+Alt+.
(prawy Alt+.)
Ctrl+`, `
Ctrl+’, ‘
Ctrl+`, ”
0137
0145
0146
0147
2030
0035
2019
201D
–
półpauza
2013
—
pauza
™
znak firmowy
¦
§
paragraf
©
prawa autorskie
«
±
µ
¶
»
〈
〉
cudzysłów ostrokątny
plus-minus
mikrometr
znak końca akapitu
cudzysłów ostrokątny
nawias ostrokątny
nawias ostrokątny
Ctrl+Num0150
Ctrl+Alt+Num0151
(prawy Alt+Num-)
Ctrl+Alt+T
0153
(prawy Alt+T)
0166
0167
Ctrl+Alt+B
0169
(prawy Alt+B)
Ctrl+`, <
0171
0177
0181
0182
Ctrl+`, <
0187
moŜna wprowadzić tylko z tablicy znaków
moŜna wprowadzić tylko z tablicy znaków
2014
2122
00A6
00A7
00A9
00AB
00B1
00B5
00B6
00BB
Tab. 1. Najczęściej uŜywane znaki specjalne (źródło: opracowanie własne)
Szczególną trudność w tym względzie moŜe stanowić uŜywanie potrzebnych znaków. W pracach naukowych,
szczególnie z zakresu nauk matematycznych i przyrodniczych zachodzi konieczność uŜywania wielu znaków
drukarskich, które na co dzień rzadko są stosowane. Przy uŜyciu standardowych klawiatur nie ma moŜliwości
uzyskania wielu znaków w sposób bezpośredni. JednakŜe zestaw znaków moŜliwych do uzyskania jest
2
Typografia — termin ten ma wiele znaczeń. W niniejszym opracowaniu uŜywany jako ogół zagadnień dotyczących uŜywania drukowanych
liter i innych znaków pisarskich, oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków.
2
stosunkowo bogaty. Po wybraniu przycisku Symbol z karty Wstawianie, a następnie opcji Więcej symboli
zostaje wyświetlona tablica znaków oraz podany sposób jak poszczególne znaki uzyskiwać.
Są trzy sposoby wyprowadzania znaków, których nie moŜna uzyskać bezpośrednio za pomocą standardowych
klawiatur (Tab. 1):
• przy uŜyciu skrótów klawiaturowych (kolumna 2) — przecinek oddziela dwie czynności, naleŜy
wykonać je obie aby wyprowadzić Ŝądany znak,
• wpisanie przy uŜyciu klawiatury numerycznej liczby podanej w kolumnie 3 przy jednoczesnym
wciskaniu klawisza lewy Alt (metoda niedostępna na laptopach),
• wpisanie liczby z kolumny 4 przy uŜyciu dowolnych klawiszy numerycznych z podstawowej części
klawiatury i uŜycie skrótu klawiaturowego lewy Alt+X (liczby te zapisane są w kodzie
szesnastkowym, więc niektóre cyfry zapisane są literami — wielkość liter nie ma znaczenia).
Funkcja Autokorekty (menu główne programu→przycisk Opcje programu Word→Sprawdzanie→przycisk
Opcje korekty) powoduje automatyczną zamianę niektórych znaków na inne, np. napis 1/2 zamieniany jest na
znak ½, dywiz(-) zapisany ze spacjami zamieniany jest na półpauzę (–), itp. Autokorekta jest funkcją
niektórych edytorów i często więcej przeszkadza niŜ pomaga, dlatego opcje Autokorekty naleŜy dostosować do
własnych potrzeb, usunąć niektóre zamiany lub dodać. Jeśli zachodzi konieczność częstego uŜywania znaku,
który nie występuje na klawiaturze, np. pauza „—” łatwo moŜna wprowadzać go za pomocą Autokorekty. W
tym celu naleŜy wprowadzić do opcji autokorekty dowolny, moŜliwie rzadko spostykany zestaw znaków, np.: „-” i wskazać zamienianie go na „—” (Rys. 2).
Rys. 2. Fragment skrzynki dialogowej: Autokorekta: Polski pokazujący sposób wstawiania automatycznej zamiany znaków.
Po wykonaniu tej czynności kaŜdorazowe wpisanie zestau znaków „--” będzie powodować zamianę go na „—”.
Aby cofnąć zamianę naleŜy uŜyć przycisku Cofnij pisanie lub skrótu klawiaturowego Ctrl+Z.
3