Morfologiczne przetwarzanie obrazów (1)
Transkrypt
Morfologiczne przetwarzanie obrazów (1)
Laboratorium przetwarzania i rozpoznawania obrazów Morfologiczne przetwarzanie obrazów (1) =DNáDG6WHURZDQLD ,QVW\WXW6WHURZDQLDL(OHNWURQLNL3U]HP\VáRZHM :\G]LDá(OHNWU\F]Q\3: *UXG]LHU. 1. :LDGRPRFLZVW SQH 1.1. 1.1.1. Informacje podstawowe * - * * ! " #*$ % & le !$$ # # ' ! ( " ) * $ * ) * " Mathematique - CMM) w Fontainebleau pod Pary* * $ + , , algorytmów MM. $* "*ego rodzaju " # $ $ " --. $ ( * $- + $ $ ) ! " * ), ) "wymiarowy - $ )" $ , ) "* / ) $ 0"* )" ), 1-D. W tym przypadku przez trzeci rozmiar rozumiany ( je $ . " $ $ " ) ) 2-D i 3-D) lub Morfologicznym Przetwarzaniem Obrazu. 1.1.2. Typy obrazów wykorzystywanych w morfologii matematycznej ' $* $* )") " $- * " )" + ) $ ) )" 2-D, zwanych dalej po prostu obrazami. Z teoretycznego punktu widzenia - $ * - z * ), 3 ) # obrazom binarnym * $ )$ * ), " - 0 - * ), rachunku zbiorów. Przypadek drugi opisuje obrazy * - 0 -) - 4* $ $ )" * , $ )" )" $ - ) $ rachunek funkcji. * ! * " * obraz - widocznej np. na rys. (b). : GDOV]HM F] FL WHNVWX ZV]\VWNLH GHILQLFMH E G SRGDZDQH Z REX QRWDFMDFK - SLHUZV]\ Z]yU GRW\F]\á E G]LH ]DZV]H UDFKXQNX ]ELRUyZ GUXJL UDFKXQNX IXQNFML -HGQDN*H QDOH*\ ]DDNFHQWRZDü *H SRGZyMQD QRWDFMD ma znaczenie jedynie teoretyczne - w praktyce oSHUDFMH V WDNLH VDPH GOD REX SU]\SDGNyZ 0R*QD ]UHV]W áDWZR Z\ND]Dü *H UDFKXQHN ]ELRUyZ WXWDM VWRVRZDQ\ MHVW V]F]HJyOQ\P SU]\SDGNLHP UDFKXQNX IXQNFML 1.1.3. 00 RSLHUD VL QD GZyFK QLHOLQLRZ\FK RSHUDWRUDFK ORNDOQ\FK REOLF]DMF\FK HNVWUHPD PLQLPXP inf) oraz maksimum (sup). W przypadku binarnym odpowiednikiem operatora sup jest suma zbiorów, operatorowi inf odpowiada iloczyn zbiorów. 2SHUDWRU\ WH VWRVRZDQH V GOD ND*GHJR SXQNWX REUD]X ZUD] ] MHJR VVLHG]WZHP .V]WDáW VVLHG]WZD MHVW RNUHODQ\ SU]\ SRPRF\ W]Z elementu strukturujacego (ES). W przypadku binarnym ES jest zbiorem, dla REUD]yZ ZLHORZDUWRFLRZ\FK RNUHOD VL JR MDNR 3RGVWDZRZ ZáDVQRFL (6 MHVW FR R]QDF]D *H (6 PD W VDP SRVWDü Z ND*G\P SXQNFLH REUD]X 'OD ND*GHJR (6 PR*QD ]GHILQLRZDü ES transponowany (albo: odwrócony 2NUHOD VL JR Z]RUHP ; % = ^− [ [ ∈ ; ` I % = ^− [ [ ∈ I ` (6 QLH]PLHQQLF]\ Z]JO GHP WUDQVSR]\FML QD]\ZDQ\ MHVW elemente . 1DMF] FLHM VWRVRZDQ\P HOHPHQWHP VWUXNWXUXMF\P MHVW (lub: elementarny .V]WDáWHP VZRLP REHMPXMH RQ MHGQRSXQNWRZH QDMEOL*V]H VVLHG]WZR SXQNWX 7HRUHW\F]QLH PD RQ NV]WDáW NRáD MHGQRVWNRZHJR R URGNX Z GDQ\P SXQNFLH Z SUDNW\FH MHJR NV]WDáW FLOH ]DOH*\ RG SU]\M WHM VLDWNL punktów (patrz rys.2). 'OD REUD]yZ Z RGFLHQLDFK V]DURFL (6 QRVL QD]Z . 2SHUDWRU\ PRUIRORJLF]QH FKDUDNWHU\]XM VL W\P *H VSHáQLDM SHZQH ] SRQL*HM SRGDQ\FK ZáDVQRFL D GXDOQRü :L NV]Rü RSHUDWRUyZ PRUIRORJLF]Q\FK Z\VW SXMH SDUDPL 2SHUDWRU\ ] WHM VDPHM SDU\ V Z]JO GHP VLHELH GXDOQH Z SRQL*V]\P VHQVLH ∀; Ψ ; = Φ ; ∀I Ψ I = Φ I V RSHUDWRUDPL PRUIRORJLF]Q\PL GXDOQ\PL Z]JO GHP VLHELH LQGHNV C oznacza dla ]ELRUyZ WUDG\F\MQH GRSHáQLHQLH Z SU]\SDGNX IXQNFML REUD]X f oznacza on negatyw tego obrazu: I = 0$;*5$< − I MAXGRAY R]QDF]D PDNV\PDOQ\ GRSXV]F]DOQ\ SR]LRP V]DURFL - za poziom minimDOQ\ SU]\MPXMH VL ZDUWRü ]HUR gdzie Ψ oraz Φ 2 E HNVWHQV\ZQRü Operator Ψ jest ekstensywny wtedy i tylko wtedy gdy: Ψ ; ⊃ ; Ψ I > I lub anty-HNVWHQV\ZQRü Operator Ψ jest anty-ekstensywny wtedy i tylko wtedy gdy: Ψ ; ⊂ ; Ψ I < I F UR]G]LHOQRü Z]JO GHP inf Operator Ψ MHVW UR]G]LHOQ\ Z]JO GHP LQI ZWHG\ L W\ONR ZWHG\ JG\ Ψ ; ∩ < = Ψ ; ∩ Ψ < Ψ I ∧ J = Ψ J ∧ Ψ J UR]G]LHOQRü Z]JO GHP sup Operator Ψ MHVW UR]G]LHOQ\ Z]JO Gem sup wtedy i tylko wtedy gdy: Ψ ; ∪ < = Ψ ; ∪ Ψ < Ψ I ∨ J = Ψ J ∨ Ψ J G RSHUDWRU URVQF\ Operator Ψ MHVW URVQF\ LQFUHDVLQJ ZWHG\ L W\ONR ZWHG\ JG\ X ⊂ Y ⇒ Ψ ( X ) ⊂ Ψ( Y ) f < g ⇒ Ψ ( f ) < Ψ ( g) H LGHPSRWHQWQRü Operator Ψ jest idempotentny wtedy i tylko wtedy gdy: Ψ Ψ ; = Ψ ; Ψ Ψ I = Ψ I 1.1.4. Siatki punktów ,VWRWQ\P HOHPHQWHP Z V]HURNR SRM WHM DQDOL]LH REUD]X - QLH W\ONR Z 00 V VLDWNL SXQNWyZ 7\S VLDWNL RNUHOD VSRVyE RNUHODQLD VVLHG]WZD SXQNWyZ REUD]X 'R QDMF] FLHM VSRW\NDQ\FK VLDWHN QDOH* D VLDWND F]WHURVSyMQD ND*G\ SXQNW SRVLDGD F]WHUHFK VVLDGyZ 3 E VLDWND V]HFLRVSyMQD KHNVDJRQDOQD ND*G\ SXQNW REUD]X SRVLDGD V]HFLX VVLDGyZ F VLDWND RPLRVSyMQD ND*G\ SXQNW REUD]X SRVLDGD RPLX VVLDGyZ 2F]\ZLFLH LP ZL FHM VVLDGyZ SRVLDGD SXQNW Z GDQHM VLDWFH W\P VLDWND MHVW OHSV]D ER XZ]JO GQLD ZL FHM LQIRUPDFML R VVLHG]WZLH SXQNWX -HGQDN*H VLDWND RPLRVSyMQD SRZRGXMH QLHMHGQR]QDF]QRFL - np. podczas wyszukiwania obszarów na obrazie SHZQH SXQNW\ PRJ QDOH*Hü MHGQRF]HQLH GR GZyFK REV]DUyZ 'ODWHJR QDMOHSV] VLDWN SRZV]HFKQLH VWRVRZDQ Z 00 MHVW siatka heksagonalna. - - &] VWR VWRVRZDQH V operacje morfologiczne kierunkowe Z W\P SU]\SDGNX (6 VNáDGD VL MHG\QLH ] MHGQHJR VVLDGD SXQNWX Z GDQHM VLDWFH SXQNWyZ 2SHUDFMH WH GRNRQ\ZDQH V Z MHGQ\P NRQNUHWQ\P NLHUXQNX : VLDWFH F]WHURVSyMQHM PR*HP\ Z\Uy*QLü GZD NLHUXQNL Z VLDWFH KHNVDJRQDOQHM - trzy, D Z VLDWFH RPLRVSyMQHM - 4. ,ORü NLHUXQNyZ MHVW UyZQD SRáRZLH LORFL VVLDGyZ ]H Z]JO GX QD V\PHWUL 1.2. Dylacja i erozja Dylacja zbioru X ] UyZQRZD*Q\PL HOHPHQWHP VWUXNWXUXMF\P B MHVW RSHUDWRUHP RNUHORQ\P SRQL*V]\PL UyZQDQLDPL δ % ; = ^[ + E [ ∈ ; E ∈ %` = ∪ ; E = ∪ %[ = ^] %]7 ∩ ; ≠ ∅` , E∈% gdzie: [ ∈; ; - = ^ [ + E [ ∈ ; ` , R]QDF]D SU]HVXQL FLH ]ELRUX X o wektor b. '\ODFMD ELQDUQD RGSRZLDGD KLVWRU\F]QLH ZF]HQLHMV]HPX SRM FLX dodawania Minkowskiego: δ ; = ; ⊕ %. Erozja zbioru X ] HOHPHQWHP VWUXNWXUXMF\P B jest definiowana jDN SRQL*HM ε % ; = ∩ ; E = ^] %]7 ⊂ ; ` , E∈% FR RGSRZLDGD SRM FLX odejmowania Minkowskiego: H ; = ; o % . 4 Dylacja i erozja funkcji f MHVW ]GHILQLRZDQD QDVW SXMFR δ K [ I [ = VXS I [ + \ − K \ \ ∈+ ε K [ I [ = LQI I [ + \ − K \ \ ∈+ gdzie: h(x):H→0..MAXGRAY jest ( 1DMF] FLHM MHGQDN h≡0 i mówimy wtedy o ( 'HILQLFMD Z\JOGD ZyZF]DV MDN SRQL*HM δ % I [ = VXS I [ + \ \ ∈% ε % I [ = LQI I [ + \ \ ∈% 7HJR ZáDQLH W\SX HOHPHQW E G]LH EUDQ\ SRG XZDJ Z GDOV]\FK UR]ZD*DQLDFK Erozja jest anty-HNVWHQV\ZQD UR]G]LHOQD Z]JO GHP LQI URVQFD '\ODFMD MHVW HNVWHQV\ZQD UR]G]LHOQD Z]JO GHP VXS RUD] URVQFD 2ELH WH RSHUDFMH V Z]JO GHP VLHELH GXDOQH - czyli negatyw wyniku erozji wykonanej na negatywie pewnego obrazu jest równy dylacji wykonanej na tym obrazie. ,VWRWQ FHFK HUR]ML L G\ODFML MHVW PR*OLZRü NWyU PR*QD Z\UD]Lü Z VSRVyE QDVW SXMF\ ε $ ε % ; = ε & ; JG]LH & = δ $ % δ $ δ % ; = δ & ; 5\V SRND]XMH MDN G]L NL PR*OLZRFL VNáDGDQLD SU]HNV]WDáFH PR*QD Z\NRQDü RSHUDFM ] (6 MHGQRVWNRZ\P X*\ZDMF WU]HFK (6 SURVW\FK ] NWyU\FK ND*G\ XZ]JO GQLD W\ONR MHGQHJR ] VVLDGyZ %DUG]R F] VWR Z WHQ ZáDQLH VSRVyE Z\NRQ\ZDQH V RSHUDFMH ] (6 MHGQRVWNRZ\P 5\V 6NáDGDMF WU]\ HOHPHQW\ $ % L & SU]H] G\ODFM RWU]\PXMHP\ (6 MHGQRVWNRZ\ :áDVQRü VNáDGDQLD SU]HNV]WDáFH RERZL]XMH UyZQLH* GOD SáDVNLHM IXQNFML VWUXNWXUXMFHM GOD REUD]yZ Z RGFLHQLDFK V]DURFL &HFKD WD XPR*OLZLD WR UR]áR*HQLH RSHUDFML Z\NRQ\ZDQHM ] GX*\P OXE VNRPSOLNRZDQ\P (6 NLOND operacji z SURVWV]\PL (6 R LOH RF]\ZLFLH VNRPSOLNRZDQ\ (6 GD VL UR]áR*\ü QD NLOND SURVWV]\FK 1DWXUDOQ NRQVHNZHQFM PR*OLZRFL VNáDGDQLD SU]HNV]WDáFH MHVW erozja i dylacja o danym rozmiarze. -H*HOL HUR]M L G\ODFM R XVWDORQ\ HOHPHQW VWUXNWXUXMF\ B SU]HZD*Qie jest to jednostkowy ES) oznaczymy w VSRVyE QDVW SXMF\ ε I = ε % I δ I = δ % I to wtedy erozja o rozmiarze n MHVW GHILQLRZDQD QDVW SXMFR ε Q I = ε ε ε I Q − UD]\ 3U]H] DQDORJL dylacja o rozmiarze n Z\JOGD WDN δ Q I = δ δ δ I Q − UD]\ : LGHQW\F]Q\ VSRVyE Z\JOGDM WH RSHUDFMH GOD SU]\SDGNX ELQDUQHJR ] W Uy*QLF *H ]DPLDVW IXQNFML f Z\VW SXMH zbiór X. . &] VWR RSHUDFMD G\ODFML MHVW Z OLWHUDWXU]H SROVNRM ]\F]QHM QD]\ZDQD 5 1.3. Gradient morfologiczny, kontur zbioru Z faktu, *H GOD REUD]yZ Z RGFLHQLDFK V]DURFL HUR]MD QLHMDNR UR]V]HU]D FLHPQLHMV]H IUDJPHQW\ REUD]X ]Z *DMF MDQLHMV]H Z\QLND *H RGHMPXMF Z\QLN HUR]ML RG REUD]X SRF]WNRZHJR RWU]\PDP\ REUD] ]DZLHUDMF\ jedynie zmiany 'nachylenia' funkcji obrazu. Funkcja taND MHVW JUDGLHQWHP IXQNFML REUD]X D FLOH gradientem SU]H] HUR]M : DQDORJLF]Q\ VSRVyE PR*HP\ ]GHILQLRZDü JUDGLHQW SU]H] G\ODFM = NROHL RGHMPXMF Z\QLN erozji od wyniku dylacji otrzymamy tzw. gradient morfologiczny. Formalnie trzy wspomniane gradienty V SU]HGVWDZLRQH QD 5\V D GHILQLRZDQH V QDVW SXMFR J0 I = I − ε I J/ I = δ I − I J I = δ I − ε I 5R]PLDU HUR]ML L G\ODFML Z JUDGLHQFLH MHVW SU]HZD*QLH SU]\MPRZDQ\ MDNR QDMPQLHMV]\ PR*OLZ\ X*\ZDQ\ MHVW (6 jednostkowy). - rzut 1-D (a), jego erozja (b), dylacja (c), gradient : SU]\SDGNX ELQDUQ\P JUDGLHQW\ GHILQLXMH VL WDN J0 ; = ; ? ε ; J/ ; = δ ; ? ; J ; = δ ; ? ε ; L QD]\ZD VL MH IXQNFMDPL konturu SRQLHZD* LFK Z\QLNLHP MHVW NRQWXr zbioru, czyli obrys tych fragmentów REUD]X ELQDUQHJR NWyUH ]DZLHUDM SXQNW\ R ZDUWRFL 1.4. 2WZDUFLHL]DPNQL FLH 2WZDUFLH L ]DPNQL FLH V GZRPD podstawowymi filtrami morfologicznymi 6 RQH ]áR*HQLHP HUR]ML L G\ODFML GHILQLRZDQ\PL QDVW SXMFR otwarcie: ]DPNQL FLH γ = δ ε % ϕ = ε δ % 6 'OD ]ELRUyZ RWZDUFLH L ]DPNQL FLH R]QDF]D VL F]DVDPL WDN*H L WDN γ % ; ≡ ; o % ϕ % ; ≡ ; • % Otwarcie i GHILQLXMH VL ]JRGQLH ]H Z]RUDPL RGSRZLHGQLR GOD ]ELRUyZ L IXQNFji): Q ; = δ Q ε Q ; ϕ Q ; = ε Q δ Q ; Q I = δ Q ε Q I ϕ Q I = ε Q δ Q I γ γ 1DOH*\ MHGQDN SDPL WDü *H HUR]MD L G\ODFMD ZFKRG]FH Z VNáDG RWZDUFLD ]DPNQL FLD V Z\NRQ\ZDQH ] (6 WDNLPL *H MHGHQ MHVW WUDQVSR]\FM GUXJLHJR W]Q (6 HUR]ML MHVW WUDQVSRQRZDQ\ Z]JO GHP (6 G\ODFML 'OD (6 symetrycznego, a WDNLP MHVW (6 MHGQRVWNRZ\ WR QLH PD RF]\ZLFLH ]QDF]HQLD 2WZDUFLH L ]DPNQL FLH V RSHUDFMDPL GXDOQ\PL 2WZDUFLH MHVW SRQDGWR LQFUHDVLQJ DQW\-ekstensywne i LGHPSRWHQWQH ]DPNQL FLH QDWRPLDVW LQFUHDVLQJ HNVWHQV\ZQH L LGHPSRWHQWQH ,GHPSRWHQWQRü R]QDF]D *H Z\QLN RSHUDFML HUR]MLG\ODFML QLH XOHJQLH ]PLDQLH MH*HOL ]DVWRVXMHP\ QD QLP GUXJL UD] W VDP RSHUDFM 1.5. Transformacja cylindryczna (Top-Hat) %DUG]R SU]\GDWQ ] SUDNW\F]QHJR SXQNWX ZLG]HQLD RSHUDFM MHVW W]Z RSHUDFMD F\OLQGU\F]QD 3R]ZDOD RQD na XVXZDQLH WáD REUD]X ] SR]RVWDZLHQLHP RELHNWyZ ]QDMGXMF\FK VL QD QLP :\Uy*QLD VL GZD URG]DMH transformacji cylindrycznej: -Hat) oraz czarna (black Top-Hat). Pierwsza z nich pozostawia RELHNW\ MDQLHMV]H RG WáD QD REUD]LH GUXJD QDWomiast - FLHPQLHMV]H 'HILQLXMH VL MH WDN NROHMQR ELDáD L F]DUQD transf. cylindryczna): %7+ :7+ Q I = I −γ Q I =ϕ Q I − I Q I 5R]PLDU RWZDUFLD]DPNQL FLD MHVW ]DOH*Q\ RG ZLHONRFL RELHNWyZ NWyUH FKFHP\ DE\ SR]RVWDá\ QD LQWHUSUHWDFM IL]\F]Q MHG\QLH GOD REUD]yZ Z RGFLHQLDFK obrazie. Transformacja cylindryczna ma sensown V]DURFL 1.6. Filtry przemienne i przemienno-sekwencyjne .D*GD RSHUDFMD PRUIRORJLF]QD NWyUD MHVW LQFUHDVLQJ HNVWHQV\ZQD OXE DQW\-ekstensywna) oraz idempotentna nazywana jest filtrem morfologiF]Q\P 1DMSURVWV]\PL ILOWUDPL V RWZDUFLH L ]DPNQL FLH )LOWU\ EDUG]LHM VNRPSOLNRZDQH QD RJyá VNáDGDM VL ] ZL NV]HM OLF]E\ RWZDUü LOXE ]DPNQL ü R Uy*Q\FK UR]PLDUDFK Filtry przemienne VNáDGDM VL ] RWZDUü L ]DPNQL ü WHJR VDPHJR UR]PLDUX L PRJ Z\JOGDü QDVW SXMFR ϕγ γϕ γϕγ ϕγϕ Filtry przemienno-sekwencyjne DQJ DOWHUQDWLQJ VHTXHQFLDO ILOWHUV VNáDGDM VL ] RWZDUü LOXE ]DPNQL ü R URVQF\FK UR]PLDUDFK QDVW SXMF\FK NROHMQR SR VRELH ,FK G]LDáDQLH SROHJD QD XVXZDQLX NROHMQR FRUD] ZL NV]\FK V]F]HJyáyZ REUD]X = ZáDVQRFL RWZDUFLD L ]DPNQL FLD Z\QLND QDVW SXMFD ]DOH*QRü ϕ Q ≤ ≤ ϕ ≤ϕ ≤γ ≤γ ≤ ≤ γ Q .RU]\VWDMF ] WHM ]DOH*QRFL GHILQLXMH VL GZD SRGVWDZRZH W\S\ ILOWUyZ SU]HPLHQQR-sekwencyjnych: 1 L = γ L ϕ L γ ϕ γ ϕ 0 L = ϕ L γ L ϕ γ ϕ γ )LOWU\ WHJR W\SX PRJ WH] VL WH* VNáDGDü MHG\QLH ] RSHUDFML MHGQHJR URG]DMX .L = γ L γ γ /L = ϕ L ϕ ϕ 7 Filtry przemienno- prawo absorpcji * L ≤ M ⇒ 0 0 = 0 DOH 0 0 < 0 M L M L M M 2. Opis programu laboratoryjnego 2.1. 2SLVURGRZLVNDSURJUDPX - !" # przetwarzania obrazu, w tym i metod morfologicznych oraz u* obrazach z wykorzystaniem tych metod. # $* % & punkcie. * '( *# # ! % "" odpowiedniej dla danego obrazu. ! # )*+,)*+ - # # & * . ( / przez wpisanie odpowiedniego polecenia. Program * # # " * # # # * pierwszych. & * * " # * '+ )*+ # 0# '+ ! iproc'" )*+ 'iproc 256b'. & * - programu. Obrazy 16-kolorowe i 256- - * 1 * '+ '+ )*+-kolorowy jest automatycznie & - )*+,)*+" przeciwnym razie nie zostanie wczytany. Program akceptuje jedynie pliki typy 'bmp'. 2.2. Opis funkcjLSRWU]HEQ\FKGRZ\NRQDQLDGRZLDGF]H * # $* 2 typ parametru nazwa-pliku obraz typ-siatki liczba wsp-x wsp-y wart_pun VVLDG opis nazwa pliku obrazu (bez rozszerzenia) identyfikator obrazu - % a,b,... typ siatki punktów: 4, 6, lub 8 (odpowiednio: cztero-" - i o / liczba naturalna , 0..256 0..256 - " '+ 0..15, )*+ 0..255. " . */ 8 * czterospójna 0 4 P 1 2 0 5 1 P 4 7 6 5 2 3 0 P 4 1 2 3 Polecenia podstawowe: polecenie quit, exit load nazwa-pliku obraz sl obraz ie obrazu o identyfikatorze 'obraz' na lewym polu sr obraz obraz' na prawym depth grid setgrid typ-siatki opuszczenie programu nazwa_pliku.bmp' i przypisanie mu identyfikatora 'obraz' ekranu polu ekranu wypisuje typ aktualnie ustawionej siatki ustawia typ siatki Operacje arytmetyczne na obrazach: polecenie minmax obraz inv obraz1 obraz2 rot90 obraz1 obraz2 rot180 obraz1 obraz2 rot270 obraz1 obraz2 mirh obraz1 obraz2 mirv obraz1 obraz2 trs copy addc obraz1 obraz2 obraz1 obraz2 obraz1 obraz2 obraz3 addm obraz1 obraz2 obraz3 mulc obraz1 obraz2 obraz3 subc obraz1 obraz2 obraz3 odejmowanie 'obraz1' od 'obraz2', wynik umieszczany jest w 'obraz3 * % subm obraz1 obraz2 obraz3 odejmowanie modulo 'obraz1' od 'obraz2', wynik umieszczany jest w 'obraz3 * 'obraz' oblicza negatyw obrazu 'obraz1 identyfikatorem 'obraz2' obraca 'obraz1' o 90 stopni zgodnie z kierunkiem obrotu wskazówek zegara, wynik umieszcza w 'obraz2' obraca 'obraz1' o 180 stopni zgodnie z kierunkiem obrotu wskazówek zegara, wynik umieszcza w 'obraz2' obraca 'obraz1' o 270 stopni zgodnie z kierunkiem obrotu wskazówek zegara, wynik umieszcza w 'obraz2' odbicie lustrzane 'obraz1 umieszcza w 'obraz2' odbicie lustrzane 'obraz1 umieszcza w 'obraz2' * kopiuje 'obraz1' do 'obraz2' dodawanie 'obraz1' do 'obraz2', wynik umieszczany jest w 'obraz3 !" #"" dodawanie modulo 'obraz1' do 'obraz2', wynik umieszczany jest w 'obraz3 !" #"" $ * obraz1' przez 'obraz2', wynik umieszczany jest w 'obraz3 % % maksymalnej 9 divc obraz1 obraz2 obraz3 dzielenie 'obraz1' przez 'obraz2', wynik umieszczany jest w 'obraz3 * MH HOL Z\VW SXMH G]LHOHQLH SU]H] ]HUR Z\QLNRZD ZDUWR add obraz1 liczba obraz3 ü SXQNWX MHVW XVWDODQD QD PDNV\PDOQ ZDUWR * V]DUR mul obraz1 liczba obraz3 FL V FL SU]HNUDF]DM ZDUWR obraz1 liczba obraz3 liczba', wynik umieszczany HQLH FL V FH PDNV\PDOQ\ RGFLH XVWDODQH QD MHJR ZDUWR obraz1' przez jest w 'obraz2 PQR V]DUR sub ZDUWR FL SU]HNUDF]DM XVWDODQH QD MHJR ZDUWR FH PDNV\PDOQ\ RGFLH ü od 'obraz1' odejmowana jest 'liczba, wynik umieszczany jest w 'obraz2 * punktu jest mniejsza od MH obraz1 liczba obraz3 ü ü HOL Z\QLNRZD ZDUWR dzielenie 'obraz1 jest w 'obraz2 * SU]H] ZDUWR MH ü liczba', wynik umieszczany WR MHVW SU]\MPRZDQD ]D UyZQ div GRSXV]F]DOQ do 'obraz1' dodawana jest 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2 ü HOL Z\VW SXMH G]LHOHQLH SU]H] ]HUR Z\QLNRZD ZDUWR dopus 'obraz3 'obraz2' 'obraz3 ('liczba wzorem: ü SXQNWX MHVW XVWDODQD QD PDNV\PDOQ ]F]DOQ med obraz1 obraz2 obraz3 mix obraz1 obraz2 liczba obraz3 ]DZLHUD ]DZLHUD DU\WPHW\F]Q ZD * UHGQL RNUH UHGQL OD ZDJ * REUD] [ \ = REUD] [ \ ⋅ and obraz1 obraz2 obraz3 or obraz1 obraz2 obraz3 setall obraz wart-pun setpix obraz wsp-x wsp-y wart-pun obraz obraz1 wart-pun obraz2 ZDUWR XVWDZLD ZDUWR obraz OLF]ED SU]H] ]JRGQLH ]H + REUD] [ \ ⋅ − OLF]ED ü ZV]\VWNLFK SXQNWyZ REUD] ü SXQNWX R ZVSyáU] RNUH ORQ\P SU]H] SRQL HM SURJX V QD PDNV\PDOQ area obraz1' i 'obraz2' REUD]yZ RQ binarne and obrazów 'obraz1' i 'obraz2', wynik wpisywany jest do 'obraz3' binarne or obrazów 'obraz1' i 'obraz2', wynik wpisywany jest do 'obraz3' ustawia obraz 'wart-pun' wsp-x' i 'wsp-y' obrazu 'obraz wart-pun' zeruje wszystkie punkty obrazu binaryzacja obrazu 'obraz1' przez progowanie z progiem wart-pun * 0 15 lub 255), wynik umieszczany jest w 'obraz2' QD ZDUWR clrim bin RQ SRPQR obraz1' i REUD]yZ Z\ GQ\FK F]\OL SXQNW\ R RGFLHQLX V]DUR ZL NV]H OXE UyZQH SURJRZL ü ZLHWOD QD HNUDQLH LOR * ü SXQNWyZ REUD]X Uy Q\FK RG ]HUD Operacje nieliniowe i morfologiczne: polecenie sup obraz1 obraz2 obraz3 supremum dwóch obrazów inf obraz1 obraz2 obraz3 infinimum dwóch obrazów dero ddil ero obraz1 liczba obraz2 dil obraz1 liczba obraz2 REUD] [ \ = VXS REUD] [ \ REUD] [ \ REUD] [ \ = LQI REUD] [ \ REUD] [ \ erozja kierunkowa obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba' w ', wynik umieszczany jest w 'obraz2' dylacja kierunkowa obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba' w ', wynik umieszczany jest w 'obraz2' erozja obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' dylacja obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' NLHUXQNX RNUH ORQ\P SU]H] NLHUXQNX RNUH ORQ\P SU]H] 10 ü ü XVWDODQH QD ZDUWR QD ZDUWR FL dopen dclose obraz2 open obraz1 liczba obraz2 close obraz1 liczba obraz2 btoph obraz1 liczba obraz2 wtoph obraz1 liczba obraz2 grad obraz1 liczba obraz2 grade obraz1 liczba obraz2 gradd obraz1 liczba obraz2 asf o obraz1 liczba obraz2 asf c obraz1 liczba obraz2 asf oc obraz1 liczba obraz2 asf co obraz1 liczba obraz2 otwarcie kierunkowe obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba' w ', wynik umieszczany jest w 'obraz2' obraz1' o rozmiarze 'liczba' w ', wynik umieszczany jest w 'obraz2' otwarcie obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' obraz1' w 'obraz2' o rozmiarze 'liczba' transformacja cylindryczna czarna obrazu 'obraz1' w 'obraz2' o rozmiarze 'liczba' gradient morfologiczny obrazu 'obraz1' , rozmiar erozji i dylacji wynosi 'liczba' , wynik umieszczany jest w 'obraz2' gradient prz obraz1' , rozmiar erozji wynosi 'liczba' , wynik umieszczany jest w 'obraz2' obraz1' , rozmiar dylacji wynosi 'liczba' , wynik umieszczany jest w 'obraz2' filtr przemienno-sekwencyjny przez otwarcie obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' filtr przemienno- 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' filtr przemienno- obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' filtr przemienno- warcie obrazu 'obraz1' o rozmiarze 'liczba', wynik umieszczany jest w 'obraz2' 3. 'RZLDGF]HQLDODERUDWRU\MQH 3.1. Porównanie siatki szescio-LRPLRVSyMQHMHUR]MDLG\ODFMDNLHUXQNRZD Ustawienie typu siatki jest dokonywane przy pomocy instrukcji : setgrid z argumentem 4,6, lub 8 * * grid. - dla obrazu binarnego sets4 * ( komend dero oraz ddil * load sets4 a sl a setgrid 6 dero a 10 1 b sr b setgrid 8 dero a 10 1 c sl c ; wczytaj obraz sets4 a a na lewym polu ekranu ; wykonaj ero a o rozmiarze 10 w kierunku 1 - wynik b b na prawym polu ekranu obrazu a o rozmiarze 10 w kierunku 1 - wynik c c na lewym polu ekranu * 11 Uy*Q\FK VLDWNDFK SXQNWyZ - RSHUDFMH WDN*H Z\NRQDM GOD REUD]X RGZUyFRQHJR NRPHQG inv, - HUR]M L G\ODFM NLHUXQNRZ Z Uy*Q\FK NLHUXQNDFK L R Uy*Q\FK UR]PLDUDFK Z\NRQDM UyZQLH* GOD LQQ\FK REUD]yZ binarnych np.: gr2, gr6, sets1, sets2, sets3 D WDN*H GOD REUD]yZ ] ZL NV] LORFL RGFLHQL V]DURFL chaos1, cells1, cells2. - NRU]\VWDMF ] ZáDVQRFL oraz przy SRPRF\ RSHUDFML NLHUXQNRZ\FK ]UHDOL]XM QDVW SXMFH RSHUDFMH 1. w siatce hekVDJRQDOQHM HUR]M L G\ODFM ] (6 ZJ 5\V D E K Z VLDWFH RPLRVSyMQHM HUR]M L G\ODFM ] (6 ZJ 5\V F G L - realizacja dylacji z ES wg. Rys. 5a: SU]\NáDG load sets4 a sl a setgrid 6 ddil a 1 1 b ; wczytaj obraz sets4 L XPLHü JR SRG LGHQW\ILNDWRUHP a wietl obraz o identyfikatorze a na lewym polu ekranu Z\ XVWDZ VLDWN KHNVDJRQDOQ Z\NRQDM G\ODFM NLHUXQNRZ REUD]X ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP ddil a 1 2 c Z\NRQDM G\ODFM NLHUXQNRZ REUD]X ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP ddil a 1 3 d a o rozmiarze 1 w kierunku 2 - wynik c Z\NRQDM G\ODFM NLHUXQNRZ REUD]X ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP a o rozmiarze 1 w kierunku 1 - wynik b a o rozmiarze 1 w kierunku 3 - wynik d ; oblicz supremum obrazów b i c L ]DSDPL WDM MH SRG LGHQW\ILNDWRUHP e ; oblicz supremum obrazów e i c L ]DSDPL WDM MH SRG LGHQW\ILNDWRUHP e Z\ZLHWO REUD] R LGHQW\ILNDWRU]H e na prawym polu ekranu sup b c e sup e d e sr e 5\V 5y*QH HOHPHQW\ VWUXNWXUXMFH - NRU]\VWDMF ] ZáDVQRFL RUD] RSHUDFML NLHUXQNRZ\FK ]UHDOL]XM QDVW SXMFH RSHUDFMH Z VLDWFH KHNVDJRQDOQHM HUR]M L G\ODFM ] (6 ZJ 5\V D Z VLDWFH RPLRVSyMQHM HUR]M L G\ODFM ] (6 ZJ 5\V F SU]\NáDG - realizacja dylacji z ES wg. Rys. 5a: load sets4 a sl a setgrid 6 ddil a 1 1 b ; wczytaj obraz sets4 L XPLHü JR SRG LGHQW\ILNDWRUHP a a na lewym polu ekranu Z\ZLHWO REUD] R LGHQW\ILNDWRU]H XVWDZ VLDWN KHNVDJRQDOQ Z\NRQDM HUR]M NLHUXQNRZ REUD]X ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP 12 b a o rozmiarze 1 w kierunku 1 - wynik ddil b 1 3 c Z\NRQDM HUR]M NLHUXQNRZ REUD]X a o rozmiarze 1 w kierunku 2 - wynik c Z\ZLHWO REUD] R LGHQW\ILNDWRU]H c na prawym polu ekranu ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP sr c - zastanyZ VL Z MDNL VSRVyE X*\ZDMF WU]HFK (6 ZJ 5\V HIJ PR*QD XWZRU]\ü (6 GZXQDVWRNWQ\ - Rys. 5j. 3.2. (UR]MDLG\ODFMDMHGQRVWNRZ\P(6GXDOQRü (UR]MD L G\ODFMD ] MHGQRVWNRZ\P (6 V Z\NRQ\ZDQH SR ZSLVDQLX NRPHQG ero i dil. Jednym z parametrów Z\ZRáDQLD MHVW UR]PLDU 2NUHOD RQ ZLHONRü (6 - ]JRGQLH ] ]DVDG VNáDGDQLD SU]HNV]WDáFH RSHUDFMD ]H ]ZLHORNURWQLRQ\P (6 MHVW Z\NRQ\ZDQH SRSU]H] ZLHORNURWQH Z\ZRáDQLH RSHUDFML ] MHGQRVWNRZ\P (6 - dla siatki heksagonalnej wykonaj operacje erozji i dylacji obrazu sets4, ]ZUyü V]F]HJyOQ XZDJ QD WR NWyUH HOHPHQW\ REUD]X XOHJDM ]PLDQRP L MDNLP - Z\NRQDM WH RSHUDFMH GOD Uy*Q\FK UR]PLDUyZ HOHPHQWX VWUXNWXUXMFHJR - GOD RGSRZLHGQLR GX*HJR HOHPHQWX VWUXNWXUXMFHJR QS 10 Z\NRQDM W VDP RSHUDFM HUR]M OXE G\ODFM Z Uy*Q\FK VLDWNDFK 3RUyZQDM Z\QLNL - NRU]\VWDMF ] NRPHQG ero, dil, inv, sl, sr SRND* *H HUR]MD L G\ODFMD V RSHUDFMDPL GXDOQ\P GHILQLFMD Z F] FL teoretycznej instrukcji) - UR]PLDU RSHUDFML PR*H E\ü GRZROQ\ 3RUyZQDQLD REUD]yZ PR*QD GRNRQDü SU]y pomocy komend and i area - RGHMPXMF RG VLHELH SRUyZQ\ZDQH REUD]\ L PLHU]F SRZLHU]FKQL REUD]X Z\QLNRZHJR PR*HP\ VWZLHUG]Lü F]\ REUD]\ V LGHQW\F]QH - MH*HOL SRZLHU]FKQLD REUD]X Uy*QLF\ MHVW UyZQD WR REUD]\ V identyczne. - NRU]\VWDMF ] NRPHQG ero (lub dil), inf (lub sup), dero (lub ddil SRND* ]DVDG UR]G]LHOQRFL HUR]ML OXE G\ODFML Z]JO GHP LQI OXE VXS =áR*HQLH SU]H] LQI OXE VXS RGSRZLHGQLR REUD]yZ SRZVWDá\FK ] HUR]ML OXE G\ODFML NLHUXQNRZ\FK ZH ZV]\VWNLFK NLHUXQNDFK SRZLQQR GDü Z Z\QLNX HUR]M ] MHGQRVWNRZ\P HOHPHQWHP VWUXNWXUXMF\P SU]\NáDG load sets4 a sl a setgrid 4 ero a 1 b sr b dero a 1 0 c dero a 1 1 d inf c d d dero a 1 2 c inf c d d dero a 1 3 c inf c d d sl d ; wczytaj obraz sets4 L XPLHü JR SRG LGHQW\ILNDWRUHP a a na lewym polu ekranu Z\ZLHWO REUD] R LGHQW\ILNDWRU]H XVWDZ VLDWN F]WHURVSyMQ ; wykoQDM HUR]M a o rozmiarze 1 - Z\QLN ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP b Z\ZLHWO REUD] R LGHQW\ILNDWRU]H b na prawym polu ekranu Z\NRQDM HUR]M NLHUXQNRZ REUD]X a o rozmiarze 1 w kierunku 0 - wynik ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRrem c Z\NRQDM HUR]M NLHUXQNRZ REUD]X a o rozmiarze 1 w kierunku 1 - wynik ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP d ; oblicz infinimum obrazów c i d i zapisz je pod identyfikatorem d Z\NRQDM HUR]M NLHUXQNRZ obrazu a o rozmiarze 1 w kierunku 2 - wynik ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP c ; oblicz infinimum obrazów c i d i zapisz je pod identyfikatorem d Z\NRQDM HUR]M NLHUXQNRZ REUD]X a o rozmiarze 1 w kierunku 3 - wynik ]DSDPL WDM SRG LGHQW\ILNDWRUHP c ; oblicz infinimum obrazów c i d i zapisz je pod identyfikatorem d Z\ZLHWO REUD] R LGHQW\ILNDWRU]H d na lewym polu ekranu 1D HNUDQLH ]QDMGXM VL WHUD] GZD REUD]\ OHZ\ - erozja z jednostkowym elHPHQWHP VWUXNWXUXMF\P L SUDZ\ infinimum z czterech erozji w czterech kierunkach dopuszczalnych w ustawionej siatce czterospójnej. 3RUyZQDQLD W\FK REUD]yZ PR*QD GRNRQDü Z VSRVyE QDVW SXMF\ inv a a and a d e area e ; oblicz negatyw obrazu a ; oblicz c] ü ZVSyOQ REUD]X d i obrazu a - ]DSDPL WDM M Z e REOLF] SRZLHU]FKQL REUD]X e -H*HOL QD HNUDQLH Z\ZLHWORQH ]RVWDQLH area=0 to obraz e MHVW SXVW\ FR R]QDF]D *H REUD]\ a i d V LGHQW\F]QH - Z\NRQDM SRGREQH GRZLDGF]HQLH GOD LQQ\FK VLDWHk, - Z SRZ\*V]\P SU]\NáDG]LH E\á\ Z\NRQ\ZDQH RSHUDFMH R UR]PLDU]H 1 &]\ JG\E\ Z\NRQDü WH VDPH RSHUDFMH DOH GOD ZL NV]HJR UR]PLDUX QS2 WR F]\ Z\QLNL UyZQLH* E\á\E\ LGHQW\F]QH" 'ODF]HJR WDN DOER GODF]HJR QLH" 13 - Z\NRQDM HUR]M L G\ODFM R Uy*Q\FK UR]PLDUach dla innych obrazów binarnych: gr1, gr2, sets1, sets2, sets3, noise, noise2, noise3 - Z\NRQDM HUR]M L G\ODFM R Uy*Q\FK UR]PLDUDFK L GOD Uy*Q\FK VLDWHN GOD REUD]yZ Z RGFLHQLDFK V]DURFL cells1, cells2, cells3, chaos1, chaos2, chaos3, tool . 3.3. Gradient morfologiczny, kontur REOLF] NRU]\VWDMF ] GHILQLFML X*\ZDMF NRPHQG ero, dil oraz subc JUDGLHQW SU]H] HUR]M JUDGLHQW SU]H] G\ODFM RUD] JUDGLHQW PRUIRORJLF]Q\ REUD]X cells1 SRSUDZQRü VSUDZG( Z\NRQXMF WH VDPH RSHUDFMH - wbudowanymi komendami: grade, gradd, grad, - GODF]HJR QDMEDUG]LHM SU]\GDWQH V JUDGLHQW\ R UR]PLDU]H HUR]ML LOXE G\ODFML 1 ? - MH*HOL REUD] JUDGLHQWRZ\ MHVW ]E\W FLHPQ\ PR*QD JR UR]MDQLü PQR*F SU]H] QS 2 lub 3 : load cells1 a grade a 1 b sl b mul b 2 b sr b - oblicz gradienty obrazów cells2, cells3, chaos1, chaos2, chaos3, tool, tool2 - wykonaj te same operacje dla obrazów binarnych: gr1, gr2, gr5, gr6 (w przypadku obrazów binarnych funkcja gradientu daje w wyniku kontur). 3.4. 2WZDUFLHL]DPNQL FLHMHGQRVWNRZ\PHOHPHQWHPVtrukturujacym - Z\NRQDM RWZDUFLH L ]DPNQL FLH Uy*Q\FK UR]PLDUyZ QD REUD]DFK gr2, gr1, cells1, cells2, cells3, sets3 - dokonaj filtracji obrazu sets5 SU]\ SRPRF\ RWZDUFLD L ]DPNQL FLD .WyUD ] W\FK RSHUDFML MHVW odszumienia tego konkretnego obrazu ? - dokonaj zaszumienia obrazu gr1 Z QDVW SXMF\ VSRVyE OHSV]D GR load gr1 a load noise b sl a sr b inf a b c sr c WHUD] REUD] ]RVWDá ]DV]XPLRQ\ VSUyEXM JR RGILOWURZDü SRGREQH GRZLDGF]HQLH SU]HSURZDG( GOD REUD]X cells3 i szumu noise4 - SRGREQH GRZLDGF]HQLD Z\NRQDM GOD LQQ\FK ZVSRPQLDQ\FK ZF]HQLHM REUD]yZ D WDN*H GOD LQQ\FK V]XPyZ noise2, noise3 i noise4, - SRND* QD SU]\NáDG]LH Z RGFLHQLDFK V]DURFL *H RWZDUFLH L ]DPNQL FLH V RSHUDFMDPL GXDOQ\PL F]\OL *H negatyw (inv) otwarcia (open) negatywu (inv SHZQHJR REUD]X MHVW LGHQW\F]Q\ ] ]DPNQL FLHP close WHJR* obrazu, - SRND* QD SU]\NáDG]LH *H RWZDUFLH OXE ]DPNQL FLH MHVW RSHUDFM LGHPSRWHQWQ GHILQLFMD Z F] FL WHRUHW\F]QHM 3.5. 2WZDUFLHL]DPNQL FLHZGDQ\PNLHUXQNX 2WZDUFLD L ]DPNQL FLD NLHUXQkowe RNUHORQHM RULHQWDFML (dopen, dclose PRJ VáX*\ü GR Z\NU\ZDQLD QD REUD]LH HOHPHQWyZ R - dla obrazu lines3 Z\NRQDM RWZDUFLH L ]DPNQL FLH NLHUXQNRZH R Uy]Q\FK UR]PLDUDFK .WyUD ] W\FK RSHUDFML OHSLHM Z\NU\ZD OLQLH Z GDQ\P NLHUXQNX " .WyU RSHUDFM QDOH*DáRE\ Z\NRQ\ZDü GOD WHJR VDPHJR REUD]X DOH Z negatywie " -DNL UR]PLDU RSHUDFML GDMH QDMOHSV]H HIHNW\ Z\NU\ZDQLD OLQLL " -DN WHQ UR]PLDU PD VL GR UR]PLDUX RELHNWyZ QD REUD]LH " 'RZLDGF]HQLD SU]HSURZDG]Lü QDOH*\ GOD VLDWNL KHNVDJRQDOQHM L RPLRVSyMQHM - dla obrazu cells3 NRU]\VWDMF ] dclose GRNRQDü ILOWUDFML WDN DE\ SR]RVWDá\ MHG\QLH RELHNW\ R RULHQWDFML WDNLHM MDND MHVW RNUHORQD SU]H] MHGHQ ] SDUDPHWUyZ Z\ZRáDQLD dclose 3.6. Transformacja cylindryczna 14 Transformacja cylindryczna jest uruchamiana komendami: btoph oraz wtoph R]QDF]DM F\PL RGSRZLHGQLR F]DUQ L ELDá RSHUDFM - wykonaj operacje cylindryczne na obrazach tool, tool2. Jaki rozmiar operacji daje najlepsze wyniki ? Przez QDMOHSV]H MHVW WX UR]XPLDQD QDMOHSV]D HNVWUDNFMD RELHNWyZ ] WáD .Wyra z operacji (btoph, wtoph RGILOWURZXMH WáR FLHPQLHMV]H RG RELHNWyZ D NWyUD MD QLHMV]H " - Z\NRQDM RSHUDFMH F\OLQGU\F]QH NRU]\VWDMF ] GHILQLFML X*\ZDMF open, close, oraz subc). 4. Literatura [1] J.Serra Image Analysis and Mathematical Morphology Vol.1 1982 Academic Press, London, [2] J.Serra Image Analysis and Mathematical Morphology Vol.2 1988 Academic Press, London, [3] J.Serra Morphological filtering: An overview Signal Processing 38 (1994) 3-11. 15