Output file

Klub Ludzi Artystycznie Niewyżytych
numer 4x/2009
Ostatni wyrok
Towarzyszy człowiekowi od zarania ludzkości. Przewijając się przez wszystkie ustroje i kodeksy pr awne, istniała niemalże w każdym
kraju. Chociaż temat kary śmierci nie jest tematem nowym, w dalszym ciągu budzi wiele kontrowersji.
Marta Kustra
24 sierpnia 2008 roku, Warszawa. Kat
przeprowadza skazaoca przez jego
ostatnią drogę. Ofiara siada na krześle
elektrycznym. Po przywiązaniu jej rąk i
nóg oraz założeniu na głowę szczelnego
kaptura, zakrywającego twarz, kat
odczytuje wyrok i opisuje sposób, w jaki
zostanie wykonana egzekucja. Wszystko
rozgrywa się na oczach widowni. Na
szczęście nie dzieje się to naprawdę –
jest to tylko jeden z licznych
happeningów, które mają na celu
uwolnienie świata od kary śmierci.
Historia kary śmierci
Chociaż nie można określid
dokładnej daty wykonania pierwszych
egzekucji, wzmianki o nich znajdują się
już w Starym Testamencie. Początkowo
karano śmiercią za zabójstwo, pobicie
rodziców, złorzeczenie im, cudzołóstwo.
Egzekucję przeprowadzała najczęściej
rodzina i krewni ofiar, rzadziej cała
społecznośd.
W starożytnych kolebkach
współczesnej kultury europejskiej (Rzym,
Grecja)
popularnymi
metodami
uśmiercania
było
ukrzyżowanie,
nabijanie na pal, zaszywanie w worku z
dzikimi zwierzętami oraz zmuszanie
skazaoca do wypicia trucizny. Zabijano
zdrajców, ojcobójców, przestępców i
buntowników. Jedną ze znanych osób,
która poniosła wówczas karę śmierci, był
ateoski filozof Sokrates. Postawiono mu
zarzuty
psucia
młodzieży
oraz
wyznawania bogów, których nie uznaje
paostwo. Do jego egzekucji użyto
trucizny - cykuty.
W średniowieczu kara śmierci
rozpowszechniła się na bardzo szeroką
skalę. Spowodowane było to głównie
brakiem więzieo - nie istniała inna
[2009]
możliwośd odizolowania aspołecznej
jednostki od otoczenia, jak tylko jej
usunięcie. Popularnością cieszyły się
publiczne
egzekucje.
Były
one
równocześnie
przestrogą
dla
potencjalnych przestępców, jak również
formą rozrywki dla ludności. Najczęściej
palono na stosie, ścinano toporem oraz
wieszano. W średniowiecznej Polsce do
powyższych metod dochodziło również
dwiartowanie i łamanie kołem.
Jedynym
paostwem
europejskim, gdzie zasądza się i
wykonuje karę śmierci jest Białoruś.
Przestępstwami, za które grozi ten
Dla późniejszych władców,
kryterium doboru czynów, za jakie
groziła
kara
śmierci,
było
rozpowszechnienie przestępstw i ich
uciążliwośd w społeczeostwie. Tak więc
w XVI-wiecznej Anglii, kiedy panowała
plaga kieszonkowców, król Henryk VIII
ustanowił prawo, zgodnie z którym życia
mógł zostad pozbawiony każdy, kto
dopuścił się kradzieży kwoty powyżej 13
pensów lub przedmiotów tej wartości.
Z biegiem lat, lista czynów
karanych egzekucją skracała się.
Wpływał na to postęp gospodarczy, a co
za tym idzie - większe finanse paostwa
umożliwiały otwieranie więzieo, gdzie
skazaocy
mogli odbywad
wyrok.
Równocześnie dało się zauważyd rozwój
moralności - ludzie akceptowali karę
śmierci tylko w przypadku najcięższych
przestępstw.
Kara śmierci na świecie
W 1966 roku został uchwalony
Międzynarodowy
Pakt
Praw
Obywatelskich i Politycznych. Zawarto w
nim prawo każdej istoty ludzkiej do
"przyrodzonego prawa do życia".
Następstwem tego było wycofanie kary
śmierci przez wiele krajów świata. Do
dzisiejszego dnia zniosło ją 137 paostw,
jednak w dalszym ciągu około 60
utrzymuje ją lub przywróciło. Są to także
kraje uprzemysłowione, takie jak
Ameryka czy Chiny.
wyrok, są między innymi: morderstwo,
zdrada
stanu,
międzynarodowy
terroryzm, dążenie do nielegalnego
przejęcia władzy. Egzekucje odbywają się
przez pojedynczy strzał w tył głowy.
Miejsca pochówku skazaoców objęte są
tajemnicą paostwową, również tajne są
statystyki,
dotyczące
ilości
przeprowadzanych wyroków.
W Ameryce skazany sam
decyduje o sposobie, w jaki zostanie
II LO w Krośnie im. Konstytucji 3 maja
27