Pobierz plik

.....................................................
kod ucznia
WOJEWÓDZKI
KONKURURS JĘZYKA POLSKIEGO
ETAP SZKOLNY
Wojna nigdy nie kończy się dla tych, co walczyli.
/C. Malaparte/
Drogi Uczniu,
przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie
pytania.
Czas pracy: 90 minut
Liczba punktów możliwych do uzyskania: 46
•
•
•
•
•
•
•
•
Arkusz liczy 7 stron i zawiera 24 zadania.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.
Jeśli zauważysz usterki, zgłoś Komisji Konkursowej.
Pisz czytelnie.
Nie używaj korektora.
W zadaniach wielokrotnego wyboru (w których podano odpowiedzi: A, B, C, D)
zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem X.
W razie pomyłki odpowiedź błędną otocz kółkiem.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
1
Tekst I.
Miron Białoszewski
Pamiętnik z powstania warszawskiego
(fragmenty)
1.
Od bomb i samolotów – wybaw nas, Panie,
Od czołgów i goliatów – wybaw nas, Panie,
Od pocisków i granatów – wybaw nas, Panie,
Od miotaczy min – wybaw nas, Panie,
Od pożarów i spalenia żywcem – wybaw nas, Panie,
Od rozstrzelania – wybaw nas, Panie,
Od zasypania – wybaw nas, Panie...
(s.41)
2.
Litanię tę odmawiały potem „inne piwnice (...) Strasznie to chwyciło” – komentuje. Najczęściej jednak
odmawiano modlitwy maryjne – różaniec, litanię loretańską, Pod Twoją obronę..., co przeplata się
w narracji ze świstem kul i bomb:
Oooo Paaani oo Paani...
I nagle („Najświętsze Serce Jezusa”) liczenie – raz dwa trzy cztery pięć
(...)
Zmiłuj się nad nami
Coś się wali
Pocieszycielko nasza...
(s.70)
3.
W piwnicy na Starówce zbudowano polowy ołtarz, na którym „pipiły się świeczuchny”. Przy tym ołtarzu
odmawiano na przemian – „bo to jednakowa liturgia” – modlitwy i ... czytano konspiracyjne gazetki.
Celebransem był Swen, choć wynikało to nie tyle z jego „pobożności, co z aktorstwa. Przedtem te modlitwy
były nieco monotonne. Ze Swenem zrobiło się od razu ciekawie. I sensowniej”. Swen bowiem pełnił także
funkcje duszpasterskie, np. „zwrócił się do wszystkich od ołtarza”:
- Proszę państwa, przysięgnijmy sobie, że nie będziemy się kłócili.
- Przysięgamy... – powtórzył pokornie cały tłum. I nawet to pomagało. Przynajmniej na pewien czas.
A potem znowu Swen to powtórzył. I schron znów pokornie przyrzekł sobie. I znów pomogło na ileś. Więc
jednak nie takie gołosłowne.
(s. 42)
Zadanie 1. (0-1)
Napisz, gdzie i kiedy rozgrywają się wydarzenia przedstawione w tekście I.
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 2. (0-1)
Nazwij podkreślone w tekście I środki stylistyczne.
..............................................................................................................................................................................
2
Zadanie 3. (0-1)
Napisz, kto jest nadawcą, a kto odbiorcą treści zawartej w 1. akapicie tekstu I.
............................................................................................................................................................................
Zadanie 4. (0-1)
Wypisz z tekstu I dwie apostrofy.
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 5. (0-1)
W zdaniu I schron znów pokornie przyrzekł to sobie. wyrazy podkreślone pozostają w związku
A. głównym.
B. rządu.
C. przynależności.
D. zgody.
Zadanie 6. (0-1)
Określ trzema przymiotnikami język utworu (tekstu I).
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 7. (0-1)
Zaznacz odpowiedź nieprawdziwą.
Pamiętnik to
A. utwór o wydarzeniach autentycznych.
B. utwór o przeżyciach i uczuciach autora.
C. utwór pisany na bieżąco.
D. utwór pisany z perspektywy czasu.
Zadanie 8. (0-1)
Antonimem wyrazu monotonny jest wyraz
A. zmienny.
B. normalny.
C. stały.
D. statyczny.
Zadanie 9. (0-1)
Wypisz znaki interpunkcyjne, które nie wystąpiły w tekście I.
..................................................
Zadanie 10. (0-2)
Zamień mowę zależną na niezależną.
Swen powiedział, żebyśmy się już nigdy więcej nie kłócili.
................................................................................................................................................................................
Zadanie 11. (0-2)
Uzupełnij pozostałe formy czasownika.
Liczba pojedyncza
1. osoba - ...........................
2. osoba - ...........................
3. osoba - ...........................
Liczba mnoga
1. osoba - pamiętajmy
2. osoba - ......................
3. osoba - .....................
3
Zadanie 12. (0-5)
Zredaguj krótką notatkę o „Pamiętniku z powstania warszawskiego”, która mogłaby być zamieszczona
na okładce pierwszego wydania dzieła i zachęcałaby do jego przeczytania.
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
Tekst II.
Krzysztof Kamil Baczyński
Elegia o ... [chłopcu polskim]
Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą,
haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią,
malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg,
wyszywali wisielcami drzew płynące morze.
Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć,
gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami.
Odchowali cię w ciemności, odkarmili bochnem trwóg,
przemierzyłeś po omacku najwstydliwsze z ludzkich dróg.
I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc,
i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut - zło.
Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.
Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?
20 III 1944r.
K. K. Baczyński, Elegia o ...[chłopcu polskim], [w:] Po stronie nadziei, Warszawa 1997.
Zadanie 13. (0-1)
Kim jest postać wypowiadające się w wierszu i do kogo się zwraca?
..............................................................................................................................................................................
4
Zadanie 14. (0-1)
Jakie wydarzenie historyczne miało wpływ na dorastanie młodego człowieka będącego adresatem
wiersza?
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 15. (0-1)
Podaj jedną cechę świata ukazanego w pierwszej zwrotce wiersza. Nie cytuj.
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 16. (0-1)
Czemu służą zdrobnienia zastosowane w Elegii o ...[chłopcu polskim]?
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 17. (0-1)
Co oznacza gest pożegnania ziemi przez chłopca?
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 18. (0-1)
Wyjaśnij, co było tragiczne w dorastaniu bohatera wiersza i jego rówieśników.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 19. (0-1)
We fragmencie haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią znajdują się
A. epitety i animizacja
B. kontrast i porównanie
C. metafora i epitety
D. epifora i personifikacja
Zadanie 20. (0-1)
Pierwsza strofa wiersza jest wypowiedzeniem wielokrotnie złożonym, które składa się z
A. 3 wypowiedzeń składowych.
B. 4 wypowiedzeń składowych.
C. 5 wypowiedzeń składowych.
D. 6 wypowiedzeń składowych.
Zadanie 21. (0-1)
W wierszu występują tylko rymy
A. dokładne.
B. niedokładne.
C. męskie.
D. parzyste.
Zadanie 22. (0-2)
Wyjaśnij, na czym polega związek utworów: Pamiętnik z powstania warszawskiego i Elegia o ...[chłopcu
polskim] z biografią ich twórców.
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
5
Zadanie 23. (0-1)
Wypisz przykłady co najmniej trzech, innych niż literackie, dzieł sztuki, które upamiętniają tragiczne
czasy II wojny światowej.
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
Zadanie 24. (0-16)
Zredaguj wypowiedź na wybrany temat:
1. Napisz charakterystykę dowolnie wybranego bohatera literackiego, w której wyeksponujesz cechy
2.
świadczące o jego trudnym dorastaniu spowodowanym sytuacją polityczną (wojną, zaborami itp.).
W imieniu syna żołnierza-powstańca napisz list pożegnalny skierowany do matki.
Pamiętaj, że twoja praca powinna zajmować minimum 2/3 wyznaczonego miejsca.
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
6
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
7