Przedmiot: SYSTEMY INFORMATYCZNE W BANKOWOŚCI

Przedmiot : Programowanie w języku wewnętrznym
str. 1.
Ćwiczenie nr 4
1. Użycie Asemblera.
Polecenie JMP.
Polecenie nakazuje procesorowi wykonywanie kodu programu od nowego innego miejsca. Miejsce to jest
identyfikowane poprze etykietę, która na etapie kompilacji jest przekształcane przez asembler na postać adresu.
Jeżeli skok jest wykonywany do etykiety w obrębie aktualnego segmentu to przesunięcie etykiety jest ładowane
do rejestru IP. Natomiast w przypadku skoku do innego segmentu także adres tego segmentu jest umieszczany
w rejestrze CX. Formaty polecenia JMP :
JMP SHORT
miejsce_docelowe
JMP NEAR PTR miejsce_docelowe
JMP FAR
PTR miejsce_docelowe
Polecenie JMP umożliwia skok do etykiety w aktualnej procedurze, skok do innej procedury, do iinego
segmentu, do adresu poza aktualnym programem oraz do dowolnego adresu w pamięci RAM i ROM.
Przykłady użycia polecenia JMP :
jmp K1
: near - miejsce docelowe w aktualnym segmencie
jmp near ptr K1 : near - miejsce docelowe w aktualnym segmencie
jmp short K2
: short – skok do miejsca w zakresie od -128 do 127 bajtów
jmp far ptr K3 : far - skok do innego programu
Opis operatorów polecenia JMP :
short – skok do etykiety w zakresie od -128 do 127 bajtów od adresu kolejnego rozkazu. Do rejestru IP jest
dodawana 8-bitowa wartość przemieszczenia.
near ptr – skok do etykiety w dowolnym miejscu aktu1alnego segmentu kodu. W rejestrze IP umieszczana jest
16-bitowa wartość przemieszczenia.
far ptr – skok do etykiety w inny segmencie. Adres segmentu etykiety umieszczany jest w rejestrze CS, a jej
przesunięcie w rejestrze IP.
Polecenie LOOP.
Polecenie to jest prostym sposobem wykonywania określonego bloku kodu wiele razy. Rejestr CX jest używany
jako licznik, który jest zmniejszany przy każdym wykonaniu pętli. „Loop” odejmuje wartość „1” z rejestru CX,
jeżeli CX jest jest większy od zera, to sterowanie jest przekazywane do miejsca docelowego.
mov cx, 5
start:
...
loop start
Po osiągnięciu przez licznik wartości „0” skok nie jest wykonywany i wykonywany jest dalszy kod programu.
Znacznik „Zero” nie jest zmieniany pomimo pomimo osiągnięcia przez CX wartości „0”.
Przykład 1.
Program zlicza do 5 inkrementując rejestr AX.
mov ax, 0
mov cx, 5
petla :
inc ax
1
: ustawienie AX na 0
: ustawienie licznika pętli
: inkrementacja rejestru AX
loop petla
Przykład 2.
Program drukuje na ekranie znak „*”
mov cx, 2*10
petla :
mov ah, 2
mov dl, '*'
int 21h
loop petla
Przykład 3.
: powtarzanie inkrementacji do momentu osiągnięcia przez CX wartości „0”
str. 2.
: ustawienie licznika
: funkcja Dos wyświetlająca znak
: wyświetlanie znaku „*”
: wywołanie Dos
Zmiana licznika pętli.
Zmiana licznika pętli w trakcie wykonywania pętli nie jest dobrą techniką programowania. Może to
doprowadzić do sytuacji w której licznik nigdy nie osiągnie wartości „0” przez co pętla nigdy się nie skończy.
Modyfikacja licznika pętli w językach wysokiego poziomu nie jest możliwa, ponieważ wewnętrzny rejestr nie
jest dostępny dla programisty.
mov ah, 2
mov cx, 2*5
mov dl, '+'
petla :
int 21h
inc cx
loop petla
: funkcja Dos wyświetlająca znak
: ustawienie licznika
: wyświetlanie znaku „+”
: wywołanie Dos
: dodanie 1 do CX !!!
2. Usuwanie błędów w Asemblerze.
Około 20% czasu jest poświęcone na tworzenie kodu, a 80% czasu na usuwanie popełnionych w kodzie błędów.
Usuwanie błędów w aplikacjach jest niezwykle cenną umiejętnością. W przypadku wystąpienia błędu asembler
wyświetla komunikat zawierający nazwę programu źródłowego, numer wiersza z pliku źródłowego.
Błędy w programie – Przykład 1.
title Przykład błędów
.model small
.stack 100h
.code
main proc
mov ax, 4C00h
int 21h
end main.
Wprowadź powyższy przykład, dokonaj kompilacji i popraw błędy w programie. Jako pomoc użyj analizy
programu z pkt. 3.
Błędy w programie – Przykład 2.
title Przykład błędów
.model small
.stack 100h
.code
main proc
mov ax, @data
2
mov ds, ax
mov ax, value1
mov ah, value2
mov ax, 4C00h
int 21h
main endp
.data
value1 db
value2 dw
end main
str. 3.
0Ah
1000h
Standardowe dyrektywy asemblera :
Dyrektywa
Opis
end
oznacza koniec asemblowania programu
endp
oznacza koniec procedury
page
oznacza ustawienie formatu strony dla pliku wydruku
proc
oznacza początek procedury
title
oznacza tytuł pliku wydruku
.code
oznacza początek segmentu kodu
.data
oznacza początek segmentu danych
.model
oznacza ustawienie modelu pamięci
.stack
oznacza ustawienie wielkości segmentu stosu
Dyrektywy alokacji danych - są używane do zarezerwowania miejsca w pamięci na podstawie zdefiniowanych
typów danych :
Mnemonik
Opis
Bajty
Atrybut
DB
Definiuje bajt
1
Bajt
DW
Definiuje słowo
2
Słowo
DD
Definiuje dwusłowo
4
Dwusłowo
DF, DP
Definiuje odległy wskaźnik
6
Odległy wskaźnik
DQ
Definiuje słowo poczwórne
8
Słowo poczwórne
DT
Definiuje dziesięć bajtów
10
Dziesięć bajtów
3. Przykładowy program w języku Asemblera i jego analiza.
Program Hello World :
title Program Hello World
( hello.asm )
.model small
.stack 100h
.data
message db „Hello World” , 0dh, 0ah, '$'
.code
main proc
mov ax,@data
mov ds, ax
mov ah, 9
3
mov dx, offset message
int 21h
mov ax, 4C00h
int 21h
main endp
end main
Powyższy program wyświetla na ekranie napis „Hello World”. Występują tu najważniejsze składniki programu
napisanego w asemblerze. Powyższy kod jest napisany w asemblerze i musi być skompilowany do kodu
maszynowego przed uruchomieniem. Program jest zgodny z asemblerami Borlanda i Microsoftu.
–
.model small – dyrektywa informuje iż program wykorzystuje strukturę pamięci, w ramach której na dane i
kod przeznaczono po 64 kB pamięci.
–
.stack - dyrektywa rezerwuje dla programu 100h ( 256 ) bajtów na stosie
–
.data – dyrektywa oznacza początek segmentu danych, w którym przechowywane są zmienne. W ramach
deklaracji komunikatu message asembler rezerwuje pamięć dla ciągu „Hello World” oraz dwa bajty znaków
nowego wiersza ( 0dh, 0ah ). Symbol $ jest wymaganym znakiem terminacji ciągu dla określonej
podprocedury wyjściowej DOS.
–
.code – dyrektywa oznacza początek segmentu kodu.
–
proc – dyrektywa oznacza początek procedury o nazwie „main”
–
pierwsze dwa polecenia głównej procedury oznaczają, że segment danych (@data) zostanie skopiowany do
rejestru DS.
–
kolejna część „main” jest odpowiedzialna za umieszczenie ciągu znaków na ekranie. Odbywa się to poprzez
wywołanie funkcji DOS wyświetlającej ciąg, którego adres jest w rejestrze DX. Numer funkcji jest
umieszczany w rejestrze AH.
–
ostatnie dwie instrukcje głównej procedury ( mov ax,4C00h i int 21h ) powodują zatrzymanie programu i
przekazanie sterowania do systemu operacyjnego.
Microsoft Asembler zawiera program ML.EXE. Asembluje on i konsoliduje jeden lub więcej plików źródłowych
w języku asembler. Składnia ML.EXE : ML opcje nazwa_pliku.asm
Przykłady asemblowania i konsolidowania z różnymi opcjami :
ML /Zi hello.asm
; Dołączenie informacji debuggera
ML /Fl hello.asm
; Utworzenie pliku wydruku ( hello.lst )
ML /Fm hello.asm
; Utworzenie pliku mapy ( hello.map )
ML /Zm hello.asm
; Tryb zgodności z MASM 5.12
ML /Zi /Zm /Fm /Fl hello.asm ; asemblacja i konsolidacja w jednej linii
4. Zadania do wykonania w ćwiczeniu
a).Korzystając z opisu przykładu z pkt 3. wykonaj praktycznie przykłady z pkt 1 i 2 kompilując przykłady
programem ML z pakietu Masm 6.13.
b). Dokonaj analizy poniższego kodu i odpowiedz jaka będzie zawartość rejestru bx po zakończeniu
programu.
mov cx, 2
cw1:
mov bx, 20
loop cw1
mov ax, 4C00h
int 21h
4
cw2 :
mov bx, 10
c). Wykorzystując program debug napisz program dodający do rejestru BX wartość „5” pięć razy z
wykorzystaniem pętli LOOP. Program rozpocznij od polecenia „A 100”. Następnie wykonaj JMP do adresu
0200, gdzie zapiszesz program odejmujący w pętli LOOP od rejestru BX wartość „5” pięć razy.
Jaka będzie końcowa wartość rejestrów BX i CX. Wykorzystując w debugerze śledzenie zademonstruj
działanie programu prowadzącemu.
d). Program z punktu 4 c). napisz w postaci mnemoniki asemblera, skompiluj z użyciem ML i wykonaj
śledzenie skompilowanego programu przy użyciu debugera debug.
str. 4.
5