Plamy krwawe

ŹRÓDŁA ŚLADÓW BIOLOGICZNYCH
•
•
•
•
•
•
•
•
Krew
Nasienie
Ślina
Mocz
Włos
Zęby
Kości
Tkanki
miękkie
• Naskórek
Plamy krwawe
Znikoma ilość krwi
jest wystarczająca
do otrzymania
profilu DNA
Ujawnianie śladów biologicznych
•
•
•
•
•
Wzrokowo (oko nieuzbrojone, lupa, mikroskop)
Optyczne (światło widzialne, UV)
Chemiczne (testy papierkowe, luminol)
Immunochromatograficznie
Logiczne myślenie na miejscu zdarzenia
Ww. metody możemy podzielić na:
• niespecyficzne
• specyficzne
Zabezpieczanie śladów
biologicznych (ujęcie techniczne)
• Zebranie z podłożem (w całości lub poprzez
wycięcie fragmentu)
• Zebranie z podłoża (zeskrobanie lub zmycie na
jałowy nośnik-po zmyciu wysuszyć)
Wytyczne dotyczące procedur
antykontaminacyjnych na miejscu zdarzenia
• Używać fartuchów (kombinezonów), masek
na twarz, nakładek na obuwie
• Unikać kaszlania, kichania, mówienia, palenia
papierosów, spożywania posiłków w
bezpośredniej odległości zabezpieczanego śladu
• Nie wolno dopuścić do fizycznego kontaktu
pomiędzy zabezpieczanymi śladami
• Nigdy nie wolno pakować kilku
przedmiotów/rzeczy razem
Przechowywanie śladów biologicznych
• Ślady suche można przechowywać w
temperaturze pokojowej, najlepiej jednak w
lodówce lub zamrażarce- (co najmniej -20ºC)
• Ślady zamrożone- nie dopuszczać do
procesów rozmrażania i zamrażania
• Ślady wilgotne suszyć na zdezynfekowanych
powierzchniach, pakować oddzielnie do
papierowych worków, toreb, kopert lub opakowań
z tektury
Transport śladów biologicznych do
laboratorium
• Wszystkie materiały biologiczne należy umieszczać w drugim,
odpowiednim opakowaniu przeznaczonym do przewiezienia
do laboratorium (konieczne metryczki i zabezpieczenie przed
dostępem osób postronnych – lakowanie)
• Unikać rozmrażania śladów zamrożonych
• Materiał porównawczy do badań od osób przyjmowany jest
jedynie w postaci pobranej na specjalistyczny pakiet
kryminalistyczny lub krew w fiolkach typowych dla badań
na zawartość alkoholu.
Schemat badań biologicznych
Badania wstępne
•
Ustalenie rodzaju śladu biologicznego (krew?, nasienie?, ślina? itp.
•
Określenie
przynależności
gatunkowej
pochodzenia ludzkiego?, zwierzęcego?)
śladu
(ślad
Badania genetyczne
•
Identyfikacja indywidualna (indywidualizacja) śladu (ustalenie
czy ślad pochodzi od konkretnej osoby).
D13S317
Drabina
(możliwe allele)
15
14
Podejrzani
niewykluczeni
11,14 11,12 11,11
Dowód
Podejrzany
wykluczony
11,13
A1
13
12
A
2
11
A
3
10
9
8
W materiale dowodowym
brak allela 13
Trzy możliwe opinie biegłego
• Zgodność – allele w materiale dowodowym i
porównawczym są takie same (obliczenia statystyczne)
• Wykluczenie – allele się różnią i jedynym możliwym
wytłumaczeniem jest ich pochodzenie z różnych źródeł.
• Niejednoznaczność – (szczególnie w przypadku
zdegradowanego materiału, skomplikowanych
mieszanin) Nie można się wypowiedzieć czy dany ślad
pochodzi od konkretnej osoby.
Nowe techniki w badaniach DNA/automatyzacja/analiza wyglądu osoby
•
•
•
Automaty (wszystkie procesy w jednej maszynie począwszy od izolacji a kończąc na elektroforezie) w
ciągu 90 minut (RapidHit używany przez FBI), 5 próbek i 3 kontrole podczas jednej analizy (analiza
materiału porównawczego i próbek nie będących mieszaninami DNA).
Stacje pipetujące (Tecam Freedom Evo izolacja, oznaczanie ilości i PCR wykonywane przez jedną
maszynę)
Analiza wyglądu osoby na podstawie profilu DNA pozostawionego przez nią śladu: kolor włosów, oczu,
rasa. (Kolor oczu: IrisPlex – 6 SNIPów, 90% prawdopodobieństwa, kolory: niebieski, brązowy,
pośredni, geny HERC 2 i OCA 2, analiza: niebieski v nie niebieski, brązowy v nie brązowy, pośredni
(zielony) v nie pośredni). Mężczyźni częściej mają oczy jasne (niebieskie), a kobiety ciemne (brązowe) –
dane dla populacji kaukaskiej) HIrisPlex- jednoczesna analiza koloru oczu i włosów (24 plex).
Nierozwiązany problem ciemnienia włosów wraz z wiekiem.
Nowe techniki w badaniach DNA/automatyzacja/analiza wyglądu osoby
•
•
Określenie wieku osoby, która pozostawiła ślad z dokładnością do 7 lat na postawie
poziomu metylacji DNA. Polacy też swój język mają.
Problem wiek chronologiczny a wiek biologiczny.
Regionalizacja badań genetycznych dla
garnizonu mazowieckiego
Procedura postępowania w przypadku zlecenia
badań z zakresu genetyki sądowej
MATERIAŁ PORÓWNAWCZY (art. 20 ust. 2a)
Policja może pobierać, uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i
wykorzystywać w celu realizacji zadań ustawowych informacje, w tym
dane osobowe, o następujących osobach, także bez ich wiedzy i zgody:
1) osobach podejrzanych o popełnienie przestępstw ściganych
z oskarżenia publicznego;
2) nieletnich dopuszczających się czynów zabronionych przez
ustawę jako przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego;
3) osobach o nieustalonej tożsamości lub usiłujących ukryć swoją
tożsamość;
4) osobach stwarzających zagrożenie, o których mowa w ustawie z
dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z
zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia
lub wolności seksualnej innych osób;
5) osobach poszukiwanych;
6) osobach zaginionych;
7) osobach, wobec których zastosowano środki ochrony i pomocy,
przewidziane w ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i
pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz. U. z 2015 r. poz. 21)
Schemat działania polskiej bazy DNA
„GENOM”
• Baza DNA (przy CLKP)
profile DNA osób podejrzanych
Laboratorium CLKP
profile DNA N/N śladów
powołanie biegłego
• Laboratorium
(ekspertyzy)
#
Instytucja
opinia z badań
profile N/N śladów
§ 9 Zarządzenia nr 1565 KGP z dnia 29.12.2005
materiał od N/N osób,
podejrzanych, zaginionych
i spokrewnionych z
zaginionymi
#
(postanowienia)
Pobieranie materiału porównawczego do
badań biologicznych (genetycznych)
Specjalistyczne pakiety kryminalistyczne
Na co zwrócić uwagę? Najczęściej popełniane błędy
•
Pobieranie materiału na potrzeby bazy „GENOM” gdy ma on przydatność:
wykrywczą, dowodową lub identyfikacyjną (ust. o Policji art. 20 pkt. 2a,2b i 2c)
•
Pobiera przeszkolony policjant na pakiet kryminalistyczny oznaczony
kodem kreskowym
Postępować zgodnie z opisem na worku pakietu do pobierania materiału
porównawczego (czas pobierania 1 minuta z każdego policzka, przykleić
kody paskowe: koperty z wymazówkami, karta, koperta bezpieczna, protokół
pobrania wymazu)
Zarządzenie o wprowadzeniu do bazy: (ilość egzemplarzy, rejestracja w KSIP
(OJO, ZIZ, ZIW), podpis organu Policji
Wysłać do odpowiedniej jednostki (CLK KGP czy LK KWP?)
Rejestracja materiału porównawczego w bazie „ GENOM” a ekspertyza
z badań genetycznych
•
•
•
•
INFORMACJE GROMADZONE I
PRZETWARZANE W BAZIE GENOM
• Profile DNA
• Dane dotyczące osób zarejestrowanych (imiona
i nazwiska, data i miejsce urodzenia, adres
zamieszkania itp.
• Próbki biologiczne (wymazy ze śluzówki
policzków, krew, cebulki włosowe lub wydzieliny,
materiał biologiczny w postaci próbek z tkanek)
Baza Danych DNA „Genom”
zbiór oznaczonych profili genetycznych
osób
podejrzanych
NN śladów
z miejsc zdarzeń
Możliwości powiązań:
NN zwłok
NN osób
osób zaginionych
oraz ich krewnych
(od 09.10.2014)
• ślady zabezpieczone na miejscu zdarzenia z osobą sprawcy,
• ślady zabezpieczone na jednych miejscach zdarzeń ze śladami
zabezpieczonymi na innych miejscach zdarzeń,
• oznaczone w trakcie badań profile DNA osób z profilami osób zarejestrowanymi
w bazie przy okazji realizacji innych spraw karnych,
• zwłoki o nieustalonej tożsamości, osoby zaginione z rodziną.
Procesy zachodzące w bazie danych „GENOM”
•
•
•
•
Porównanie wprowadzonego do bazy profilu DNA z innymi
zgromadzonymi w tej bazie profilami DNA oraz w przypadku
pozytywnego wyniku porównania przekazanie informacji organom
dla których może to mieć znaczenie w prowadzonym postępowaniu
W bazie dane są przechowywane przez:
okres 20 lat (dane wykorzystywane w celu zwalczania
przestępstw oraz w celach identyfikacji osób i zwłok)
okres 35 lat – przestępstwa przeciwko ludzkości, Rzeczypospolitej
Polskiej, obronności, życiu, zdrowiu oraz mieniu, przeciwko
bezpieczeństwu powszechnemu, wolności seksualnej i obyczajności)
Procesy zachodzące w bazie danych „GENOM”
Usunięcie profilu DNA z bazy
•
•
•
W stosunku do osób które zostały uniewinnione lub
wobec których umorzono postępowanie karne
W stosunku do osób o nieustalonej tożsamości oraz
osób usiłujących ukryć swoją tożsamość a które zostały
zidentyfikowane
W stosunku do zwłok ludzkich, których
tożsamość została ustalona
Sposoby przeprowadzania porównań profili DNA w bazie
Przeszukanie w bazie DNA
KATALOG MIERNIKÓW
dla Komend Wojewódzkich Policji na 2016
Priorytet III Wzrost skuteczności działań Policji w zwalczaniu
przestępczości najbardziej uciążliwej społecznie
Miernik nr 11 – wykorzystanie bazy danych DNA – 70%
KATALOG MIERNIKÓW
dla Komend Wojewódzkich Policji na 2016
Priorytet III Wzrost skuteczności działań Policji w zwalczaniu
przestępczości najbardziej uciążliwej społecznie
Miernik nr 11 – wykorzystanie bazy danych DNA – 70%
Wykorzystanie bazy danych DNA w I i II kwartale 2016 r.
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Liczba drzew genealogicznych, profili osób zaginionych
oraz NN zwłok zarejestrowanych w Bazie DNA
Stan na dzień 31 grudnia 2014
Województwo
Rodziny
Osoby zaginione
NN zwłoki
Dolnośląskie
14
7
54
Kujawsko-pomorskie
8
6
20
Lubelskie
42
12
19
Lubuskie
4
5
26
Łódzkie
4
22
117
Małopolskie
27
17
119
Mazowieckie
21
14
28
Opolskie
1
2
9
Podkarpackie
3
2
15
Podlaskie
0
3
21
Pomorskie
15
7
79
Śląskie
28
15
95
Świętokrzyskie
0
2
8
Warmińsko-mazurskie
2
2
18
Wielkopolskie
1
9
42
Zachodniopomorskie
9
5
33
KSP
13
16
216
Razem
192
146
919
W roku 2014 dzięki typowaniom z Bazy zidentyfikowano 31 NN zwłok!
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Liczba profili zarejestrowanych w zbiorze danych DNA w bazie GENOM
Stan na 31.12.2015 r.
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Bazy danych DNA na świecie (profile osób)
Bazy danych powyżej 1 mln
1.
2.
3.
4.
5.
China - 20,000,000
United States - 12,700,000
United Kingdom - 7,000,000
France - 2,400,000
Germany - 1,200,000
Bazy danych od 100 tys. do 1 mln
1.
Russia - 300,000
2.
Spain - 263,000
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Canada - 254,000
Israel - 230,000
Australia - 200,000
Japan – 193,000
Singapore - 190,000
Netherlands - 181,000
Austria - 178,000
Switzerland - 160,000
New Zealand - 154,000
Finland - 143,000
Sweden - 132,000
Czech Republic - 121,000
Hungary - 108,000
Bazy danych do 50 tys
.
1. Norway - 46,200
2. Estonia - 42,500
3. Slovakia - 41,000
4. South Korea - 40,000
5. Chile - 38,000
6. Belarus - 36,000
7. Poland - 37,000
8. Croatia - 32,000
9. Bulgaria - 32,000
10. United Arab Emirates -31,000
11. Belgium - 28,000
12. Slovenia - 27,000
13. Kuwait - 27,000
14. Malta - 20,000
15. Panama - 20,000
16. Romania - 19,500
17. Macedonia - 9,000
18. Portugal - 8,000
19. Iceland - 7,000
20. Greece - 6,000
21. Cyprus - 3,000
22. Luxembourg – 1,900
Bazy danych od 50 tys. do 100 tys
1.
Denmark - 97,000
2.
3.
4.
5.
6.
Taiwan - 85,000
Lithuania - 71,500
Jordan - 66,000
Hong Kong - 65,000
Latvia - 57,000
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Wymiana danych DNA w ramach Prüm
Decyzja Rady UE 2008/615/WSiSW z dn. 23 czerwca 2008 r. – tzw. decyzja
Prüm;
Zapewnienie wzajemnego dostępu online do krajowych baz danych DNA;
Obecnie uruchomiona w 21 państwach UE - BG, CY, DE, ES, EE, FR, LV, LT,
LU, HU, NL, AT, PL, RO, SI, SK, FI, SE, CZ, MT, BE
Polska rozpoczęła wymianę w styczniu 2013 r. obecnie 17 połączeń z:
Holandią, Austrią, Niemcami, Hiszpanią, Litwą, Rumunią, Francją,
Czechami, Słowacją, Słowenią, Cyprem, Finlandią, Węgrami, Łotwą,
Estonią, Szwecją i Maltą.
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Krajowe regulacje Prüm
Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o wymianie informacji z organami ścigania
państw członkowskich Unii Europejskiej
Art. 1 (2) Krajowe podmioty uprawnione do wymiany informacji:
1) Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
2) Centralne Biuro Antykorupcyjne;
3) Policja;
4) Służba Celna;
5) Straż Graniczna;
6) organy kontroli skarbowej;
7) Żandarmeria Wojskowa.
art. 20 ustawy o Policji
(2aa) Policja, w celu realizacji zadań ustawowych, może pobierać, uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać, sprawdzać i
wykorzystywać informacje, w tym dane osobowe, uzyskane lub przetwarzane przez organy innych państw oraz
INTERPOL
(2ab) Policja może przekazywać informacje, w tym dane osobowe (…) organom innych państw lub
INTERPOL (…)na zasadach i w trybie określonych w ustawie (…) o wymianie informacji z organami ścigania
państw członkowskich Unii Europejskiej
(2b) dane osobowe mogą obejmować:
dane DNA i dane daktyloskopijne, imiona i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, znaki szczególne,
pseudonimy, zdjęcia szkice i opisy wizerunku itp.. Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
System międzynarodowej automatycznej
wymiany danych DNA
HITY
Słowacja
Holandia
Litwa
Austria
Hiszpania
Rumunia
Niemcy
Słowenia
Czechy
Francja
Finlandia
Cypr
Węgry
Łotwa
Estonia
Szwecja
Malta
SUMA:
SK
NL
LT
AT
ES
RO
DE
SI
CZ
FR
FI
CY
HU
LV
EE
SE
MT
2228
ślad-osoba
10
18
3
42
9
2
101
5
16
54
2
0
0
0
2
11
0
275
ślad-ślad
8
28
3
39
6
1
114
0
12
16
1
0
0
0
0
3
0
231
osoba-ślad
12
70
6
74
4
0
453
1
12
69
5
0
2
0
1
28
0
737
osoba-osoba
19
66
24
119
12
5
577
8
65
47
4
0
0
1
0
38
0
985
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Architektura automatycznej wymiany danych DNA
KPK Austria
KPK Niemcy
Baza danych
Baza danych
DNA
DNA
Zamknięta europejska
sieć s -TESTA
KPK Holandia
KPK Hiszpania
Baza danych
DNA
Baza danych
DNA


Elektroniczna transmisja zaszyfrowanych danych poprzez bezpieczną sieć s TESTA

Wynik przeszukania w ciągu max.15 min 24/7

Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Krajowy Punkt Kontaktowy
Techniczny Punkt Kontaktowy ds. automatycznej wymiany danych DNA i FP
art. 145j ustawy o Policji
Zakład Biologii CLKP
ul. Iwicka 14, 00-735 Warszawa
tel: + 48 22 60 12629 / 126-37
fax: + 48 22 60 12606
e-mail: [email protected] Osoba
do kontaktu: Jakub Mondzelewski
Krajowy Punk Kontaktowy ds. przekazywania dalszych danych po uzyskaniu HIT
art. 4 i 5 ustawy o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich UE
Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji KGP
Wydział Koordynacji Międzynarodowej Wymiany Informacji
Sekcja Obsługi Punktów Kontaktowych
ul. Puławska 148/150 02-624 Warszawa
tel: + 48 22 60 15613 / 13690
fax: + 48 22 60 15340
e-mail: [email protected]
Osoba do kontaktu: Łukasz Boczkowski
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Schemat przepływu informacji
HIT DNA - osoba (UE) / Ślad (PL)
1 krok
4. Wynik przeszukania – HIT/ NO HIT
2. Przeszukanie w krajowej
bazie danych DNA i kwalifikacja
do wymiany w ramach Prüm
3. Zlecenie automatycznego
przeszukania
Krajowy Punkt Kontaktowy ds.
automatycznej wymamiany
danych DNA
Zakład Biologii CLKP
Konsultacje /
Kopia korespondencji
5. Informacja
o HIT DNA
1. Zarządzenie o
wprowadzeniu
profilu do krajowej
bazy danych DNA
10. Wniosek
7/8Wniosek / Odpowiedź dot. dalszych informacji
6/ 9. Wniosek / Odpowiedź dot.
dodatkowych informacji
(oficer kontaktowy KWP)
Krajowy Punkt Kontaktowy
ds. wymiany dalszych informacji po uzyskaniu HIT DNA
BMWP KGP
o pomoc prawną
Prokuratura
2 krok
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Formularz sprawdzenia profilu DNA - Interpol
Wymiana danych DNA w ramach Interpolu
Interpol DNA Profile Search Request
Baza danych
DNA
NCB Switzerland
Baza danych
DNA
NCB United Kingdom
Wydział Koordynacji
Międzynarodowej Wymiany
Informacji BMWP KGP
(ślady)
Wydział Koordynacji Poszukiwań
Międzynarodowych BMWP KGP
(zaginieni, zwłoki, rodziny).
Baza danych
DNA
NCB Norway
profil na formularzu wypełnia biegły z zakresu genetyki sądowej
określenie kategorii profilu
określenie państw, w których ma nastąpić sprawdzenie
możliwość dokonywania sprawdzeń opartych na pokrewieństwie
Źródło: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
Dziękuję za uwagę