Prawo miejscowe4

Cz. 4
1. Nadzór sprawowany w ramach układu
scentralizowanego (administracji rządowej):
A) nadzór wewnątrzadministracyjny
rozporządzeń
B) nadzór wewnątrzadministracyjny aktów
prawa miejscowego terenowych organów
administracji rządowej
2. Nadzór sprawowany w ramach układu
zdecentralizowanego (nad aktami
prawotwórczymi organów samorządu
terytorialnego)
A) nadzór wojewody
B) nadzór regionalnej izby obrachunkowej
Art. 61. ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o
wojewodzie i administracji rządowej w
województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206 ze zm.):
Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru,
akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia
porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub
organy niezespolonej administracji rządowej,
jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami
wydanymi w celu ich wykonania, a także może je
uchylać z powodu niezgodności z polityką Rady
Ministrów lub naruszenia zasad rzetelności i
gospodarności.
Prezes Rady Ministrów określił, w drodze
rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa
miejscowego ustanowionych przez wojewodę i
organy niezespolonej administracji rządowej (Dz.
U. z 2009 r., nr 222, poz. 1754).
TRYB
1. Akt prawa miejscowego jest przekazywany
wraz z uzasadnieniem właściwemu
rzeczowo ministrowi.
2. Właściwy rzeczowo minister dokonuje
wstępnej kontroli aktu i przekazuje go:
- ministrowi właściwemu ds. administracji
publicznej (jeśli akt wydał wojewoda) lub
- Prezesowi Rady Ministrów (jeśli akt wydał
organ niezespolonej administracji rządowej)
TRYB
3. Akt prawa miejscowego ustanowiony przez
wojewodę wraz z opinią właściwego rzeczowo
ministra oraz informacją o wynikach kontroli
przeprowadzonej
przez
ministra
ds.
administracji publicznej, minister ten (czyli ds.
administracji) przekazuje Prezesowi Rady
Ministrów.
KRYTERIA
Akty prawa miejscowego wojewody i organów
administracji niezespolonej kontrolowane są
pod względem zgodności z:
1)
2)
3)
przepisami powszechnie obowiązującymi
(legalności)
polityką Rady Ministrów (rządu)
zasadami rzetelności i gospodarności
ZARZĄDZENIE NADZORCZE
Jeśli akt prawa miejscowego wojewody (lub
organu niezespolonej administracji rządowej)
jest niezgodny z ww. kryteriami, Prezes Rady
Ministrów może uchylić ten akt.
Uchylenie aktu ma charakter konstytutywny
(działa ex nunc).
Nadzór nad aktami prawotwórczymi
sprawowany w ramach układu
zdecentralizowanego przewidują wszystkie
ustawy samorządowe. Regulacje na ten
temat zawierają odpowiednie rozdziały tych
ustaw dotyczące nadzoru (rozdział 10 u.s.g.,
rozdział 8 u.s.p., rozdział 7 u.s.w.)
TRYB
Akty
prawa
miejscowego
(uchwały,
zarządzenia) są przekazywane organowi
nadzoru (wojewodzie lub regionalnej izbie
obrachunkowej) w terminie 7 dni od ich
podjęcia (przepisy porządkowe w terminie 2
dni)
KRYTERIA
Jedynym dopuszczalnym kryterium nadzoru
nad działalnością prawotwórczą samorządu
terytorialnego jest LEGALNOŚĆ (ZGODNOŚĆ Z
PRAWEM)
(art. 171 Konstytucji)
ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE
1. Stwierdzenie nieważności (gdy akt narusza
prawo w sposób istotny)
(akt traci moc prawną ze skutkiem ex tunc)
2. Stwierdzenie, że akt wydano z naruszeniem
prawa (w razie nieistotnego naruszenia
prawa)
(akt nie traci mocy prawnej)
3. Wstrzymanie wykonania aktu prawa
miejscowego (obligatoryjne i fakultatywne)
Termin na wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego
(stwierdzenia nieważności)
Organ nadzoru (wojewoda lub r.i.o.) ma 30 dni
od dnia doręczenia mu aktu prawa
miejscowego na wydanie rozstrzygnięcia
nadzorczego stwierdzającego nieważność aktu
prawa miejscowego.
Po upływie tego terminu organ nadzoru nie
może już stwierdzić nieważności aktu; może go
jednak zaskarżyć do sądu administracyjnego.
1. Kontrola sprawowana przez Trybunał
Konstytucyjny (kontrola konstytucyjności)
2. Kontrola sprawowana przez sądy
administracyjne (kontrola legalności)
Zgodnie z art.188 Konstytucji RP Trybunał Konstytucyjny
orzeka w sprawach:
1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z
Konstytucją,
2) zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami
międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała
uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
3) zgodności przepisów prawa, wydawanych przez
centralne organy państwowe, z Konstytucją,
ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i
ustawami,
4) zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii
politycznych,
5) skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1.
1)
Wniosek o zbadanie konstytucyjności
(legalności) aktu prawa powszechnie
obowiązującego (nie dotyczy aktów prawa
miejscowego – por. art. 188 Konstytucji)
2)
Skarga konstytucyjna (art. 79 Konstytucji)
3)
Instytucja pytań prawnych do TK
 Art.
79 Konstytucji RP
 Uprawnienie
każdego, czyje konstytucyjne
wolności i prawa zostały naruszone, do
wniesienia do Trybunału Konstytucyjnego
skargi w sprawie zgodności z Konstytucją
ustawy lub innego aktu normatywnego, na
podstawie którego sąd lub organ
administracji publicznej orzekł ostatecznie o
jego wolnościach lub prawach, albo o jego
obowiązkach określonych w Konstytucji.
 Art.
193 Konstytucji RP
 Każdy
sąd rozpoznający konkretną sprawę
może przedstawić Trybunałowi pytanie
prawne co do zgodności aktu normatywnego
z Konstytucją RP, ratyfikowanymi umowami
międzynarodowymi i ustawami, jeżeli od
odpowiedzi na pytanie prawne zależy
rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed
tym sądem.
Poddanie kontroli sądu administracyjnego
następuje poprzez zaskarżenie, czyli w
drodze złożenia skargi.
Określenie kategorii zaskarżalnych form
działania znajduje się w art. 3 § 2 p.p.s.a.
p.p.s.a. – ustawa Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi
Przedmiotem skargi do WSA mogą być m.in.:
• akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu
terytorialnego oraz inne akty organów jednostek
samorządu terytorialnego i ich związków, podejmowane w
sprawach z zakresu administracji publicznej,
• akty prawa miejscowego terenowych organów administracji
rządowej
• akty nadzoru nad działalnością organów jednostek
samorządu terytorialnego,
• bezczynność organów
Rodzaje skarg wnoszonych do WSA:
-
skarga „powszechna” (może ją wnieść każdy, czyj interes prawny lub
uprawnienie zostały naruszone aktem prawa miejscowego) – art. 101
usg, art. 87 usp, art. 90 usw
-
skarga wnoszona przez prokuratora, RPO, RPD lub organizację
społeczną
-
skarga organu nadzoru na akt prawa miejscowego samorządu
terytorialnego
-
skarga jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru
(rozstrzygnięcie nadzorcze) dot. samorządowych aktów prawa
miejscowego
-
skarga na bezczynność prawotwórczą (w razie „niewykonywania
czynności nakazanych prawem” – art. 101a usg, art. 88 usp, art. 91
usw) – odpowiednio stosuje się zasady dot. skargi „powszechnej”
Rodzaje rozstrzygnięć WSA:
1)
uchylenie aktu nadzoru
1)
stwierdzenie nieważności aktu prawa
miejscowego
2)
stwierdzenie, że akt wydano z naruszeniem
prawa