Geografia - test - Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
8Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy
z geografii dla uczniów gimnazjum
województwa kujawsko-pomorskiego
Etap szkolny – 23.10.2015 r.
Kod ucznia: _______
Wynik:_______/100 pkt.
Instrukcja dla ucznia
Zanim przystąpisz do rozwiązywania testu, przeczytaj uważnie poniższą instrukcję.
1. Wpisz w wyznaczonym miejscu powyżej swój kod ustalony przez Komisję Konkursową.
Nie wpisuj swojego imienia i nazwiska.
2. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy twój arkusz testowy jest kompletny. Niniejszy
arkusz testowy składa się z 11 stron i zawiera 18 zadań. Jeśli zauważysz jakiekolwiek
braki lub błędy w druku, zgłoś je natychmiast Komisji Konkursowej.
3. Przeczytaj uważnie i ze zrozumieniem polecenia i wskazówki do każdego zadania.
4. Odpowiedzi zapisuj długopisem z czarnym lub niebieskim tuszem.
5. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. W zadaniach wielokrotnego wyboru
poprawne odpowiedzi zaznaczaj zgodnie z poleceniem.
6. Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędną odpowiedź otocz kółkiem
i ponownie udziel poprawnej odpowiedzi. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które
zostały zaznaczone lub wpisane zgodnie z poleceniem i umieszczone w miejscu do tego
przeznaczonym.
7. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów, którą można uzyskać.
8. Na ostatniej stronie testu znajdziesz miejsce na brudnopis. Brudnopis nie podlega
ocenie.
9.
Pracuj samodzielnie.
10. Nie wolno wnosić telefonów komórkowych na konkurs.
11. Całkowity czas na wykonanie testu pisemnego wynosi 60 minut.
1
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 1.
[0 - 2 p.]
Na mapie w skali 1:200 000 zmierzono odległość pomiędzy miastami X i Y – 20 cm. Oblicz rzeczywistą
odległość pomiędzy tymi miastami. Zapisz obliczenia.
Obliczenia:
………………….…………………………………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź: ……………………………………………
Zadanie 2.
[0 - 2 p.]
Samolot wyleciał z portu lotniczego A. (600 E) o godz. 18.00 czasu słonecznego. Lot trwał 8 godzin.
O której godzinie czasu słonecznego w mieście B. (600 W) wyląduje ten samolot? Zapisz obliczenia.
Obliczenia:
……………………………………………………………………………………………………………………………………….……
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………….….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź: …………………………………..
Zadanie 3.
[0 - 5 p.]
Do podanych w tabeli wartości liczbowych opisujących Polskę przyporządkuj odpowiedni parametr,
spośród podanych poniżej oraz dopisz odpowiednią jednostkę.
Parametry:
a. Powierzchnia Polski.
b. Liczba ludności Polski.
c. Długość granicy Polski z Litwą.
d. Wysokość Dylewskiej Góry.
e. Długość granicy morskiej.
f. Długość granicy Polski z Rosją.
g. Różnica czasu słonecznego pomiędzy najdalej wysuniętym punktem na wschód i zachód Polski.
h. Wysokość Śnieżki.
Wybrane dane dotyczące Polski:
Lp.
Parametr
Wartość
Jednostka
1
38,5
2
104
3
312 685
4
440
5
40
2
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 4.
[0 - 6 p.]
Rycina przedstawia średnie miesięczne całkowite zawartości ozonu w atmosferze w latach 1963-2012
oraz w roku 2013. Przeanalizuj wykres i odpowiedz na pytania:
Ryc. 1.
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2015, GUS, 2015.
A. Jednostką zawartości ozonu w atmosferze jest - ………………………………..
B. Najwyższa zawartość ozonu odnotowana w 2013r. przypada na miesiąc ……………………………,
a najniższa na miesiąc …………………….………. .
C. Najbardziej wyraźną różnicę w zawartości ozonu w atmosferze pomiędzy rokiem 2013 a latami
1963-2012 odnotowano w miesiącu ………………………. i wyniosła ona ok. …………………….….…….
(podaj jednostkę).
D. Roczna amplituda zawartości ozonu w roku 2013 wyniosła ………………………………………. (podaj
jednostkę).
Zadanie 5.
Mapa przedstawia fragment terytoriów 3 państw wraz z granicami (tzw. trójstyk granic).
Rozpoznaj państwa i wpisz ich nazwy w odpowiednie miejsca na mapie.
3
[0 - 3 p.]
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 6.
[0 - 5 p.]
Na podstawie Ryc. 2. Wykonaj zamieszczone poniżej polecenia.
Ryc. 2.
A. Odczytaj współrzędne geograficzne punktu C
Odpowiedź:
Obiekt
Szerokość geograficzna
Długość geograficzna
C
B. Oblicz rozciągłość południkową obszaru oznaczonego literą X.
Odpowiedź:
Rozciągłość południkowa - …………………….………
Miejsce na obliczenia:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
C. Zakładając, że długość łuku 10 na równoleżniku 350 wynosi ok. 91 km oblicz odległość w km
pomiędzy punktem B i E przemieszczając się ze wschodu na zachód.
Odpowiedź: ………………………………………….
Miejsce na obliczenia:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
D. W którym punkcie Słońce 20 III wschodzi najpóźniej?
Odpowiedź: …………………………………………..
E. Uszereguj punkty w kolejności od najdłuższej do najkrótszej długości dnia 21 VI.
Odpowiedź: …………………………………………………….………..
4
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 7.
[0 - 5 p.]
Uporządkuj skale map od największej do najmniejszej.
a. 1 : 500 000
b. 1 cm – 50 km
c. 1 : 5 000
d.
e. 5 cm – 50 km
f. 1 : 5 000 000
Odpowiedź:
>
>
b
>
=
>
Zadanie 8.
[0 - 10 p.]
Obiekty geograficzne przyporządkuj do kontynentów, na terenie których są położone.
Obiekty geograficzne: Alpy, Pamir, Góry Smocze, Appalachy, Nizina Nullarbor, Nizina Padańska,
Tybet, Jezioro Tanganika, Wielkie Góry Wododziałowe, Islandia, Jawa, Wyżyna Abisyńska, Półwysep
Koreański, Półwysep Jutlandzki, Haiti, Orinoko, Syr-Daria, Jezioro Titicaca, Madagaskar, Fidżi.
Odpowiedź:
Azja
Afryka
Ameryka Pn i Pd
Europa
Zadanie 9.
Australia
i Oceania
[0 - 3 p.]
Tabela przedstawia procentowy udział przedziałów wysokości n.p.m. na wybranych 3 kontynentach.
W kolumnie kontynent wpisz nazwy kontynentów (spośród podanych), dla, których przedstawiono
hipsometrię.
Wysokość w m n.p.m.
Powyżej 1000
300-1000
0-300
Poniżej 0
Kontynenty
A. …………………..
B. …………………… C. ……………………
5,1%
21,9%
88,7%
20,9%
55,6%
5,4%
72,6%
22,4%
6,4
1,4%
0,1%
----
Źródło: Tablice Geograficzne.
Wybierz spośród: Europa, Antarktyda, Afryka, Ameryka Południowa.
5
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 10.
[0 – 4 p.]
Zaznacz, znakiem X w odpowiedniej komórce tabeli następstwa ruchu obiegowego i obrotowego
Ziemi.
Lp.
1.
2.
3.
4.
Zjawisko
Następstwa ruchu
obiegowego
Następstwa ruchu
obrotowego
Zmiana długości trwania dnia i nocy.
Spłaszczenie Ziemi na biegunach.
Astronomiczne pory roku.
Wpływ siły Coriolisa na poruszające się ciała.
Zadanie 11.
[0 – 10 p.]
Znakiem X zaznacz czy podane zdanie jest prawdziwe czy fałszywe.
Lp.
Stwierdzenie
P
F
1.
Granit to magmowa skała głębinowa. Jest on najpospolitszą skałą magmową.
Występuje w utworach wszystkich er i na wszystkich kontynentach.
2. Marmur – skała metamorficzna powstała z przeobrażenia wapieni lub dolomitów.
3. Retencja – czasowe zatrzymanie wody w zlewni, opóźniające jej odpływ.
4. Mżawka – opad o średnicy kropelek powyżej 0,5 mm.
5. Żyzność gleby – to jej wartość produkcyjna, którą mierzymy wysokością plonów.
6. Odmiany klimatów wybitnie wilgotne i morskie charakteryzują się dużymi opadami
jedynie w porze letniej.
7. Interglacjał to chłodniejszy okres pomiędzy dwoma zlodowaceniami.
8. Regresja morska to proces wkraczania morza na ląd.
9. Cechą charakterystyczną dorzeczy polskich rzek jest ich asymetryczność.
10. Długość Warty wynosi 808km. To więcej niż długość Odry po polskiej stronie, ale mniej
niż jej całkowita długość z odcinkiem czeskim.
Zadanie 12.
[0 – 1 p.]
o
’
Pierwszego dnia jesieni wysokość Słońca nad horyzontem we Włocławku (φ – 52 39 N λ – 19o 03’E)
osiąga wartość:
(podkreśl prawidłową odpowiedź)
a.
b.
c.
d.
o
’
71 42
66o 33’
37o 21’
23o 27’
Zadanie 13.
Wymień trzy atuty położenia Polski.
[0 – 3 p.]
1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………….…………
2. ……………………………………………………………………………………………………………………….……………….…..……
3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….………
6
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 14.
[0 – 5 p.]
Wybierz prawidłowe odpowiedzi.
A. Wydma w kształcie rogalika, wypukłą stroną zwrócona pod wiatr to:
a. wydma paraboliczna
b. wydma gwiaździsta
c. wydma podłużna
d. barchan
B. Deformacja tektoniczna polegająca na falistym ułożeniu warstw skalnych. Składająca się m.in.
z siodła i łęku to:
a. Favela
b. Faleza
c. Field
d. Fałd
C. Rozległy,
bardzo
płaski stożek
napływowy zbudowany
ze żwirów i piasków osadzonych
i wypłukanych przez wody pochodzące z topnienia lądolodu. Powstaje podczas cofania się lub
postoju lądolodu na jego przedpolu. Stanowi zazwyczaj pokrywę o znacznej powierzchni to:
a. Kem
b. Oz
c. Drumlin
d. Sandr
D. Ujście rzeczne rozszerzone i pogłębione wskutek przypływów i odpływów morskich, które
wyprzątają rzeczne osady to:
a. Delta
b. Szot
c. Ued
d. Estuarium
E. Obszar, z którego wody powierzchniowe spływają do systemu określonej rzeki to:
a. Zlewisko
b. Recypienta
c. Dział wodny
d. Dorzecze
7
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 15.
[0 – 7 p.]
Spośród podanych obiektów geograficznych wybierz te, które położone są na terenie Pasa Pojezierzy.
Puszcza Białowieska, Bory Tucholskie, Jezioro Łebsko, Suwałki, Wieżyca, Krzna, Bogatynia,
Drwęca, Drawieński Park Narodowy, Sandr Brdy, Kotlina Kłodzka, Jezioro Wigry, Łódź,
Jezioro Dąbie, Wał Trzebnicki.
Odpowiedź:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 16.
[0 – 2 p.]
Tabela przedstawia dane meteorologiczne dla wybranych stacji w Polsce.
A. Przeanalizuj dane, a następnie sformułuj wniosek opisujący zależności między temperaturą
i opadami w analizowanych okresach i na stacjach.
B. Sformułuj wniosek opisujący zmiany temperatury lub opadów w analizowanych okresach.
Tabela
Stacja
Średnia temperatura w C0
1971-2000
2001-2010
Roczna suma opadów w mm
2014
1971-2000
2001-2010
HEL
8,1
8,7
9,4
578
623
TORUŃ
8,1
8,7
9,8
528
583
LUBLIN
7,4
8,1
9,0
572
614
WROCŁAW
8,7
9,4
11,1
569
560
ZAKOPANE
5,4
6,0
7,4
1107
1229
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2015, GUS.
Odpowiedź:
Wniosek 1.:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……
Wniosek 2.:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……
8
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 17.
[0 – 10 p.]
Rozpoznaj obiekty geograficzne zaznaczone na mapie Polski i wpisz ich nazwy w odpowiednie
komórki tabeli odpowiedzi.
Odpowiedzi:
Numer
Obiekt
Nazwa
Numer
Obiekt
Nazwa
1
jezioro
6
półwysep
2
miasto
3
rzeka
7
8
wyżyna
nizina
9
4
miasto
9
województwo
5
wyspa
10
kanał
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Zadanie 18.
[0 – 17 p.]
Rozwiąż krzyżówkę:
HASŁO - ……………………………………………………………………………………………………
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Sandomierska, Kłodzka, Oświęcimska, Jeleniogórska.
Wyścigi motocyklowe na owalnych torach, cieszące się wielką popularnością w regionie Kujaw i
Pomorza. Inna nazwa to „czarny sport”.
Park Narodowy położony ok. 16 km na północ od Krakowa. Jego symbolem jest nietoperz. Najmniejszy
pod względem powierzchni PN w Polsce.
Prawobrzeżny dopływ Wisły o dł. ok. 460 km. Płynie na terytorium dwóch państw. Jego nazwa oznacza
„wartki, bystry strumień”. Nad rzeką leży miasto Leżajsk.
Największe pod względem powierzani jezioro Pasa Pojezierzy Polskich.
Stolica województwa podkarpackiego.
Najwyższy szczyt Karkonoszy, także nazwa popularnej marki farby.
Miasto portowe nad Zalewem Wiślanym. Znane z zespołu katedralnego i miejsca pochówku Mikołaja
Kopernika.
Najdalej na południe wysunięty punkt Polski.
Warszawska, śląska, trójmiejska.
Wielka nizina w Polsce. W jej centrum położona jest stolica Polski.
Miasto powyżej 600 tys. mieszkańców z Ostrowem Tumskim, rotundą Panoramy Racławickiej i Halą
Stulecia.
Pasmo górskie w Beskidzie Zachodnim z najwyższym szczytem – Turbaczem.
Miasto w Beskidzie Śląskim, ośrodek turystyczny i sportowy. Miasto rodzinne Adama Małysza.
Park w Polsce i Niemczech, po obydwu stronach Nysy Łużyckiej. W 2004 r. wpisany na Listę Świtowego
Dziedzictwa UNESCO jako 12 obiekt w Polsce.
Inaczej ustrój rzeczny.
Zbiorowiska trawiaste w Tatarach, także obszary nadające się do wypasu.
10
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
BRUDNOPIS
11