Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 w Starogardzie Gdańskim

„Zapewnienie optymalnych
warunków nauki
i pobytu w szkole
ucznia z cukrzycą”
Iwona Lewandowska
Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 4
z Oddziałami Integracyjnymi w Starogardzie Gdańskim
Justyna Belicka
Matka dziecka z cukrzycą, nauczycielka Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 4
z Oddziałami Integracyjnymi w Starogardzie Gdańskim
Na podstawie praktyki szkolnej, wytycznych Narodowego Programu Profilaktyki i Edukacji
Diabetologicznej i Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii
Starogard Gdański, 2015
„Strach ma wielkie oczy.
Wystarczy wiedzieć co robić, aby się nie bać.”
Uczniowie z cukrzycą w naszej szkole:

na przestrzeni 12 lat uczęszczali/uczęszczają do klas
ogólnodostępnych i integracyjnych,

posiadamy doświadczenia w pracy z dziećmi posiadającymi
zestaw infuzyjny, wcześniej były to w większości dzieci
znajdujące się na początku drogi z chorobą, we wstępnej
fazie diagnozy i te zaopatrzone w pen z insuliną.
To co ważne dla bezpieczeństwa naszych uczniów
i dobrej pracy placówki:

wdrażanie pomocy dla wszystkich pracowników szkoły, aby mogli
dobrze, skutecznie i bez obaw uczyć dzieci z cukrzycą oraz zapewnić im
właściwy pobyt w ich drugim domu.
Co robimy?
1. Łączymy działania szkoły, rodziny dziecka i różnych instytucji:

przeprowadzamy szczegółowy wywiad z rodzicem na temat aktualnego stanu zdrowia dziecka,
przebiegu choroby, postępowania w sytuacjach trudnych, wskazań lekarskich, aktualnej kondycji
psychofizycznej, ustalenie bieżącego poziomu radzenia sobie dziecka z chorobą, analizy
sprawdzonych metod wychowawczych, motywowania do samodzielności, rozwoju zainteresowań
i zdolności ucznia,

nauczyciele uczący dziecko, pedagog i psycholog szkolny tworzą, w momencie pojawienia się
diagnozy cukrzycy, wspólny plan oddziaływań i wsparcia dla dziecka w oparciu o rozmowę
z rodzicami, diagnozę poziomu sprawności wyniesionych z edukacji przedszkolnej
oraz dokumentację z poradni specjalistycznych,

ustalamy z rodzicami ucznia zakres obopólnej współpracy,

wychowawca uczący dziecko w klasie III spotyka się z zespołem nauczycieli podejmujących
nauczanie dziecka w klasie IV,

w razie potrzeby modyfikujemy wcześniej ustalone oddziaływania.
Co robimy?
2. Informujemy cały personel szkolny o dzieciach leczonych na cukrzycę, uwrażliwiamy na
konieczność wzmożonej czujności i opieki w odniesieniu do tych dzieci.
3. Odbywają się szkolenia dla grona pedagogicznego – w ramach doskonalenia zawodowego
nauczycieli– szczególnie w zakresie wsparcia ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
także dla dzieci z chorobą przewlekłą,
4. Szkoła posiada dobrze wykształcone grono pedagogiczne w zakresie pracy z dzieckiem
przewlekle chorym.
5. W każdej klasie, do której uczęszcza dziecko z cukrzycą odbywają się zajęcia
wprowadzające dzieci w tematykę związaną z tą chorobą.
W NASZEJ SZKOLE DZIECI Z CUKRZYCĄ DOBRZE RADZĄ
SOBIE Z CHOROBĄ W ASPEKCIE
POSTĘPOWANIA BIOMEDYCZNEGO,
WIĘKSZĄ TRUDNOŚĆ STANOWIĄ PROBLEMY NATURY
PSYCHOLOGICZNEJ- SZCZEGÓLNIE W POCZĄTKOWEJ FAZIE CHOROBY.
TO NIE CUKRZYCA POWODUJE PROBLEMY
PSYCHOLOGICZNE W SZKOLE, ALE TO,
JAK DZIECKO PRZEŻYWA SWOJĄ CHOROBĘ,
CO MYŚLĄ JEGO RODZICE, NAUCZYCIELE
I KOLEDZY.
Zdecydowana większość naszych uczniów
z cukrzycą dostarczała i nadal dostarcza nam
pozytywnych sygnałów funkcjonowania
w chorobie poprzez:
 traktowanie codziennej aktywności związanej
z chorobą jako nawyku i nieodłącznej części życia,
 nie przeżywają frustracji z powodu ograniczeń,
 o cukrzycy rozmawiają bez zakłopotania i wstydu,
 są samodzielne,
 mają dobrą samoocenę i utrzymują poprawne relacje
społeczne.
Na przestrzeni ostatnich lat zauważamy także:
 braki w wiadomościach i umiejętnościach
powstałe w wyniku hospitalizacji,
 zaburzenia koncentracji i uwagi, krótkotrwałe
obniżenie możliwości nabywczych,
 zaniżoną samoocenę,
 nadpobudliwość psychoruchową,
 zachowania wskazujące na konieczność
zwrócenia na siebie uwagi- gniew, apatia, złość,
 wykorzystywanie choroby jako karty
przetargowej w uzyskiwaniu korzyści własnych.
Jesteśmy świadomi, że szkoła do której
uczęszcza dziecko z cukrzycą jest
miejscem gdzie odbywa się rehabilitacja
ku przyszłości.
Nauczyciel jest osobą ułatwiającą
przystosowanie się dziecka
do warunków szkoły i towarzyszy mu na
drodze indywidualnego rozwoju.
Wsparcie nauczyciela jest bezcenną
pomocą w wyrównywaniu szans dziecka.
Dlatego też......
SPOSOBY WSPOMAGANIA :

Organizowanie szeroko pojętej pomocy psychologiczno-pedagogicznej /zajęcia
wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne, socjoterapeutyczne, integracji sensorycznej,
indywidualne spotkania z psychologiem i pedagogiem szkolnym, konsultacje dla
rodziców/.

Bazowanie na mocnych stronach dzieci poprzez proponowanie szerokiej oferty zajęć
pozalekcyjnych, także ruchowych.

Umożliwienie konsultacji i spotkań dla dzieci bądź rodziców z pełnomocnikami
dyrektora szkoły ds. równego traktowania.

Prowadzenie warsztatów integrujących klasę, zajęć psychoedukacyjnych uczących
dzieci radzenia sobie z emocjami, z różnorodnością, z okazywaniem szacunku
drugiemu człowiekowi, wdrażanie do samodzielności, itp.
SPOSOBY WSPOMAGANIA DZIECI
PRZEJAWIAJĄCYCH PROBLEMY:

Organizowanie lekcji dotyczących cukrzycy z udziałem pielęgniarki szkolnej
i wykorzystaniem wiedzy dziecka chorego na cukrzycę.

Kierowanie dzieci -we współpracy z rodzicami- do diagnozy i uzyskiwania wskazówek
w poradniach specjalistycznych.

Wzmocnienie potencjału personelu pracującego w szkole, poszukiwanie i realizacja
wspólnie wypracowanych metod pracy z dzieckiem w trakcie posiedzeń zespołów
wychowawczych,
zespołów
przedmiotowych,
zespołu
ds.
integracji
oraz organizowanych szkoleń.

Prowadzenie, przez wychowawców i pedagogów szkolnych, cyklu zajęć warsztatowych
lekcyjnych odnośnie szkolnego kodeksu norm i zachowań uczniów, także zasad
traktowania uczniów niepełnosprawnych w każdej klasie naszej szkoły.
CO POMAGA NAM W PRACY?
Szkolny Zespół ds. Integracji opracował
zasady wspomagania dziecka z cukrzycą
Nauczycielu:





 buduj poczucie bezpieczeństwa dla dziecka i jego rodziców,
bądź świadomy swoich ograniczeń i nie bój się prosić o pomoc,
nauczyciel nie musi być ekspertem od cukrzycy,
 stawiaj oczekiwania równe dzieciom zdrowym, zachęcaj do
pełnej aktywności intelektualnej i społecznej,
rozmawiaj z dzieckiem i jego rodzicami o tym, co mu ułatwia życie,
jakie ma objawy przy skrajnych wartościach cukru,
 pamiętaj o emocjach związanych z uczeniem- mogą zmienić
metabolizm i zaburzyć efekty leczenia,
nawiązuj z dzieckiem częsty kontakt wzrokowy,
 pozwalaj na tzw. „ścieżkę bezpieczeństwa” jako narzędzia
samokontroli i samoobserwacji,
zwróć szczególną uwagę na rozwijanie pamięci
bezpośredniej u ucznia z cukrzycą,
 pomagaj w uzupełnianiu programu szkolnego po absencji
związanej z chorobą,
współpracuj z rodzicami dziecka w celu eliminowania ich
nadmiernej opiekuńczości lub unikania odpowiedzialności,
 prowadź działania integrujące klasę, zapobiegające wykluczeniu
dziecka z chorobą przewlekłą, wyjaśnij uczniom swojej klasy
czym jest cukrzyca.
Uczeń z cukrzycą jest traktowany w naszej szkole
na równi z innymi uczniami.
Opieka nad dzieckiem musi być nieustanna, zapewniamy:
o możliwość zmierzenia poziomu cukru na glukometrze w dowolnym czasie pobytu
w szkole,
o możliwość podania insuliny w formie iniekcji czy zmiany zestawu w przypadku
leczenia pompą insulinową- w odpowiednich warunkach zapewniających spokój
i dyskrecję- gabinet pielęgniarki szkolnej, pokój nauczycielski,
o właściwe leczenie niedocukrzenia zgodnie ze schematem ustalonym z pielęgniarką
szkolną i rodzicami dziecka,
o możliwość spożycia posiłku, jeśli istnieje taka potrzeba- także w trakcie trwania lekcji,
o zaspokojenie pragnienia oraz korzystania z toalety także w czasie trwania lekcji,
o możliwość uczestniczenia w pełnym zakresie w zajęciach wychowania fizycznego,
wszelkich zajęciach pozalekcyjnych i wycieczkach szkolnych,
o opiekę pielęgniarki szkolnej- we współpracy z nauczycielami, pedagogiem
i psychologiem szkolnym w zakresie obserwacji dziecka, umożliwienia dokonania
pomiaru cukru we krwi, konsultacji z rodzicami, czuwania nad właściwą dietą,
szybkiego reagowania w sytuacji trudnej.
Nasi uczniowie noszą w plecaku,
w zależności od stopnia zaawansowania choroby:
 pen z insuliną o krótkim czasie działania lub pompę insulinową z
drenem i wkłuciem podskórnym,
 baterie do pompy i glukometru,
 glukozę w żelu,
 glukagen,
 zapasowy zestaw infuzyjny,
 nakłuwacz z zestawem igieł do nakłucia palca,
 glukometr z zestawem pasków i gazików,
 pojemnik na zużyte paski i igły,
 II śniadanie lub dodatkowe posiłki przeliczone na wymienniki,
np. na zabezpieczenie zajęć wychowania fizycznego w danym dniu,
 dodatkowe produkty- soczek owocowy, tabletki z glukozą, wodę,
 numer telefonu do rodziców /opiekunów.
SPORT, WYCIECZKI
I IMPREZY SZKOLNE
Cukrzyca nie może ograniczać
dziecku uprawiania sportu.
Nie istnieją żadne ważne i racjonalne powody do
tego, aby dziecko miało rezygnować z wycieczek,
imprez klasowych i szkolnych.
Świadomi tej konieczności
podejmujemy następujące działania:
 zachęcamy dziecko do udziału w zajęciach wychowania
fizycznego i nie wykluczamy z ćwiczeń,
 zwolnienie z wychowania fizycznego z powodu cukrzycy jest
rzadkością, ruch jest także formą leczenia choroby,
 zezwalamy dziecku na wykonywanie bardziej intensywnych
ćwiczeń fizycznych, ale bez oceniania wyników,
 kontrolujemy glikemię przed i po wysiłku fizycznym,
 cukrzyca nie jest przeszkodą, jest towarzyszem podróży...
na wycieczkę zawsze może z nami jechać rodzic, szczególnie
w przypadku dziecka do 10 roku życia,
 staramy się nie rozwiązywać problemów za dziecko,
wdrażamy je do samodzielności.
Dziękuję
za
uwagę