docgazeta - Konna Cafe
download 
Reklamacja Transkrypt
gazeta - Konna Cafe
K onn a C aFe , arz www.konnacafe.pl grudzien 2012 darmowy e-miesięcznik dla miłośników koni numer 9 gazeta darmowa 0zł * Epona - bogini otoczona końmi * * Jedziemy na oklep! * Prezenty dla koniarzy * Wolontariusze na zawodach * Jak pomagać polskim koniom? * Zostań Wege! * W końskiej głowie: Zaufanie * ZIMNA RASA FELIETON . Prędzej czy później - spotkacie się! Młodzi miłośnicy koni są zawsze pełni emocji. Sama taka byłam… i jestem, bo do szczególnych staroci nie należę ;)! Są w naszym koniarskim środowisku tematy, które budzą szczególne kontrowersje, czy wręcz zachęcają do kłótni. Jednym z nich są metody szkolenia konia: klasyczne i naturalne. Nie będę rozpoczynać tutaj dyskusji o sensie metod jednych i drugich, jest to według mnie pozbawione sensu. Metody klasyczne i naturalne różnią się i jednocześnie mają wiele elementów wspólnych. Są tak samo sensowne. A przede wszystkim są „metodami szkoleniowymi”. To bardzo istotne, by uświadomić sobie znaczenie tych dwóch słów! Czym są metody szkoleniowe? Metody szkoleniowe pozwalają na osiągnięcie określonego celu. Biorąc pod uwagę tylko część „psyche” treningu konia, większość z nas ma te same cele, niezależnie od stosowanych metod szkoleniowych czy uprawianej dyscypliny. Uzyskać fajny kontakt z koniem, sprawić, by zwierz z przyjemnością dla nas pracował, z chęcią i spokojem wykonywał nasze polecenia. Te cele są wspólne dla dresażystów, skoczków, reinerów, rajdowców, jeźdźców spacerowych. Określenie „metoda szkolenia konia” nie narzuca nam celu. To zbiór narzędzi i ścieżek postępowania, dzięki których możemy osiągnąć nasz cel. Co jest Twoim celem? Młodzi naturaliści lubią za cel stawiać kontrolowaną jazdę bez ogłowia. To dobry MAŁY cel, który bardzo szybko możemy osiągnąć. Ale co dalej? Po jego osiągnięciu staramy się zwykle rozwijać naszą komunikację z koniem: uczymy go odpowiedzi na subtelniejsze i bardziej złożone pomoce, prosimy go o wykonywanie kolejnych nowych elementów. I w ten (trochę inny) sposób, zbliżamy się do podobnego efektu jak wszyscy inni jeźdźcy na świecie. Analogii i przykładów jest znacznie więcej. Warto więc zapamiętać: nie wściekaj się na osobę praktykującą wedle innych metod szkoleniowych. Większość z nas, niezależnie od metody, prędzej czy później „spotka się” robiąc podobne rzeczy! PARĘ SŁÓW... OBSZERNY NUMER! Z okazji nadchodzących Świąt (więc i odrobiny wolnego czasu :) przygotowaliśmy dla Was najbardziej obszerny numer KC! Jestem przekonana, że każdy z Was znajdzie coś dla siebie. Jak zwykle jest coś dla sznurkersów, ale też co nieco dla sałatojadów, zakupoholików oraz wszystkich tych ogólnie zakręconych na punkcie koni i niekoniecznie długo jeżdżących. ZDJĘCIE OKŁADKOWE Autorem okładkowego grudniowego zdjęcia jest Agnieszka Plucińska (A na zdjęciu Małgosia i Cyrano. FunPage: Polestokrotek - zapraszamy do oglądania zdjęć autorki!). Serdecznie zapraszamy Was do uczestniczenia w comiesięcznym Konkursie Okładkowym. Jak to działa? Ot, po prostu – spośród nadesłanych zdjęć będziemy wybierać to, które pójdzie na okładkę. Wymagania, poza dobrą jakością zdjęcia i „tym czymś” co łapie za oko – przede wszystkim zdjęcie spionizowane oraz wysokiej rozdzielczości. Zachęcamy do udziału w konkursie! Zdjęcia nadsyłajcie tradycyjnie na: KonnaCafe@ gmail.com WSPÓŁTWORZYCIE KC... I TO JAK! :) Gabriela Jóźwiak, redaktor naczelna 2 www.KonnaCafe.pl KonnaCafe.pl Bardzo nas cieszy, że coraz więcej osób uczestniczy w tworzeniu gazetki. Najmocniejszą grupą są fotografowie – osoby nadsyłające zdjęcia. KC nie jest typowym magazynem jeździeckim. Nie zatrudniamy fotografów, nie mamy do dyspozycji profesjonalnego studia foto, czy własnej wielkiej bazy zdjęć. Innymi słowy – gdyby nie Wy, KC nie byłaby tak pięknie ilustrowana! Z kolejnych nowości – w miesięczniku zagościło opowiadanie, a także dział, który od samego początku do końca tworzycie Wy. I zawitali w nasze zastępy nowi autorzy tekstów! a KrC Kto tworzy KC? Sprawdź na www.KonnaCafe.pl! „Istnieje taki typ dziewczyny, która - choć niezdolna do posprzątania własnego pokoju, nawet pod groźbą noża - będzie walczyć o przywilej spędzania całego dnia na wygarnianiu gnoju ze stajni.” ~Terry Pratchett Nie zapomnij nas odwiedzić na Facebooku! 42 SPIS TREŚCI 30 3 6 8 9 10 12 16 20 4 Od redakcji Czytelniczy Czworobok Gry i zabawy: Zyg Zag, naśladowanie DIY: Indian Bosal Listy Epona: Bogini otoczona końmi Jak pomagać koniom? cz.1 Korabiewice czekają na wsparcie! www.KonnaCafe.pl . 42 22. 26. 30 40 42 46 50 56 Zostań Wege! Horse Agility: skaczemy razem, cz.2 W końskiej głowie: Zaufanie i ufność Własny koń: realne koszta Jak poruszają się konie? Wasze pytania, nasze odpowiedzi Jedziemy na oklep! Siodlarnia: siodła, cz.1 62 Prezenty pod choinkę 72 Opowiadanie, cz.1 78 Miłośnicy ludzi 82 Zostań wolontariuszem na zawodach! 84 Konie i praca: dziennikarz 88 Polskie rasy koni: (z) 96 Kolorowe konie: karusy 103 Zapowiedzi czytelniczy czworobok Witajcie w naszej stałej rubryce. Co miesiąc opisujemy dwie książki, które mają większy lub mniejszy związek z jeździectwem. Serdecznie zachęcam też do nadsyłania własnych recenzji! ~ Alicja Szuter „Koń to jest ktoś” * Piotr Dzięciołowski * Cena: ok. 34zł Piotr Dzięciołowski od lat pracuje jako dziennikarz. Przez ten czas przeprowadził wiele wywiadów ze znanymi ludźmi. W tej książce zebrał najciekawsze historie polskich sław z końmi w tle. Z lektury możemy się dowiedzieć jak Marek Frąckowiak opanowywał narowiste konie, jak Emilian Kamiński czarował odsadki w stajni, a także jak państwa Buzków poniosły nocą wierzchowce. Opowieści są napisane przystępnie, zawierają dużą ilość zdjęć z prywatnych archiwów gwiazd, migawek z filmów, więc książka nie jest tylko dla wprawionych koniarzy. „101 ćwiczeń z dresażu” * Jec Aristotle Ballou * Cena: ok. 35zł Przydatna nie tylko dla osób wiążących swoją karierę jeździecką z ujeżdżeniem, ale dla każdego, kto chce osiągnąć jedność ze swoim koniem. Książka podzielona jest na 11 przejrzystych działów z ćwiczeniami, wzbogacone o dokładny schemat i opis tego, co trzeba zrobić, a także wskazówki dotyczące innej możliwości wykonania zadania. Główną zaletą jest też dział, w którym zawarty jest zestaw praktyk dla jeźdźca. Jednak wadą może być to, iż nie jest to książka dla osób początkujących, a autorka zakłada, że jeździec już wie jak wykonać poszczególne elementy. Przetestowałam wiele ćwiczeń z tej książki z moim koniem i mogę szczerze powiedzieć, że sekwencje zaproponowane przez autorkę faktycznie zdają egzamin. Koń stał się elastyczniejszy, lżejszy i łatwiej zachowuje równowagę. Moim zdaniem „101 ćwiczeń z drenażu” to „must have” w bibliotece jeździeckiej. a KONIOLOGIZMY „Móc zjeść konia z kopytami” Mało elegancki związek frazeologiczny, szczególnie w obecnych czasach, kiedy walczymy o zakazanie uboju koni… ale pomińmy pro zwierzęce dygresje! Ten związek jest chyba intuicyjnie oczywisty: koń to kawał stworzenia, więc jeśli ktoś deklaruje chęć jego zjedzenia, łącznie z elementami niezjadliwymi, musi być nieźle głodny! Możemy też parafrazować powiedzenie, mówiąc: „zjadłbym zebrę z kopytami”. Zmodyfikowana wersja powiedzenia pojawiła się w „Królu Lwie” Disneya i na stałe zagościła w mowie. 6 www.KonnaCafe.pl reklama gry i zabawy DIY, BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ... ________________ ZYG ZAG: NAŚLADOWANIE Ilość uczestników: jak najwięcej! Czas zabawy: 4-10min Cel: wspólna rozgrzewka, koordynacja pomocy Na ujeżdżalni ustawiamy dużą ilość pachołków (przy braku dostatecznej ilości, mogą być stojaki do przeszkód). Im jest ich więcej, tym lepiej. Stawiamy je dość przypadkowo. Pamiętajmy, że osobom, które dopiero uczą się jeździć, stawianie pachołków na ujeżdżalni może być dużą pomocą. Np. gdy ich konie lubią ścinać narożniki, warto postawić po pachołku w każdym rogu. Jeźdźcom łatwiej Ustawiamy zastęp. Jeździec czołowy bę- będzie wyjechać narożnik, gdy nakażemy im dzie miał za zadanie kluczyć pomiędzy pachoł- jechać za pachołkiem. kami. Chód może być narzucony – stęp czy kłus, ale może też być wybierany przez jeźdźca czołowego. Reszta zastępu ma za zadanie jechać tym samym chodem co czołowy, pomiędzy tymi samymi znacznikami. Jest to ćwiczenie dobre dla jeźdźców i koni mających problem ze ścinaniem narożników, brakiem ciągłości chodu (zwykle przechodzenie do chodu niższego). Ważne jest, by nasz czołowy był trochę lepszym jeźdźcem – musi wytrzymać do końca zabawy, umieć zaplanować trasę tak, by nie wjechać w resztę zastępu. Odpadają Ci, którzy pomylą trasę – pominą pachołki albo przerwą chód. a www.KonnaCafe.pl ZRÓB TO SAM indian bosal „Gry i zabawy jeździeckie” to zbiór ponad 70 rozrywek z końmi lub motywem jeździeckim. Są perfekcyjne i dla właścicieli koni jak i tych bezkonnych. Dla młodych koniarzy, tych starszych i instruktorów. Do ćwiczenia pojedynczo lub w grupie, z końmi i bez nich. 8 czyli ... Liny o grubości min. Uwaga! Bardzo ła- Nożyczek, igły i nici 1,5mm i długości two kupić za mało oraz (ewentualnie) min.2 metry oraz liny - choć IB to dwóch metalowych ewentualnie cien- niewielki przedmiot, nierozerwalnych kiego sznurka ter- zużywamy bardzo kółeczek o średnicy mozgrzewalnego. dużo liny na max. 5cm. wykonanie! Indian bosal to sam nachrapnik podpinany do ogłowia (dowolnego wędzidłowego z wypiętym kiełznem: angielskiego czy westernowego). Wyróżniamy dwa typy Indian bosalu. Indian bosal sznurkowy jest wykonany z cienkiego sznurka i zabiera węzły. Jest dość ostrym narzędziem. Znacznie łagodniejszy jest Indian bosal linowy. Robimy go z grubej liny. Ponieważ nie musimy w żadnym miejscu związywać liny (a jedynie zszywać), taki bosal jest pozbawiony węzłów. To znacznie lepsze rozwiązanie. Kiedy już wykonasz swój pierwszy bosal 1. DŁUGOŚCI Musimy odmierzyć odpowiednie długości liny. Indian bosal składa się z dwóch kawałków: nachrapnika stabilizującego (pomarańczowy) oraz nachrapnika przechodzącego w wodze (beżowy). Dla każdego konia długości będą różne. Dla „cob” będzie to 35cm + 4-5cm z każdej strony, czyli łącznie ok. 60cm. Odetnij taki fragment liny. Na nachrapniko-wodze potrzebować będziesz ok. 120cm liny. Inne rozmiary musisz dobrać indywidualnie do konia. Jest to zazwyczaj połowa obwodu nachrapnika + 10cm oraz 2 x poprzedni wynik. indiański, koniecznie przećwicz jego działanie na sobie (łydce lub udzie). Zobaczysz, jak mniej więcej działa oraz, że jego działanie wcale nie jest delikatne! Jest to mniej delikatna wersja ogłowia doktora Cooka. Po wykonaniu bosalu indiańskiego trzeba je przymierzyć na konia. Zwierzę powinno mieć dużą swobodę, a nienapięty bosal powinien bardzo luźne okalać koński pysk. Paski policzkowe podpinamy albo do pętli nachrapnika, albo bezpośrednio do nachrapnika. 3. ZSZYCIE ŁĄCZNE Układamy krótką i długą linę blisko obok siebie i bezwzględnie symetrycznie (środek jednej liny obok środka drugiej). Bardzo dokładnie i uważnie zszywamy ze sobą obie linki zaczynając od środka i szyjąc najpierw w jedną, potem w drugą stronę (zaznaczone na czerwono na rysunku). Zatrzymujemy się w miejscu, w którym zaczyna się pętla krótszej liny (ta z metalowymi kółkami, pomarańczowa). Kiedy zszyjemy, możemy solidnie owinąć zszyte liny cienkim sznureczkiem. 4. ZŁOŻENIE Indian bosal jest już gotowy! Jedyne co teraz mu2. ZAWINIĘCIE sisz, to złożyć całość. Przełóż prawy koniec długiej Na każdym końcu każdej liny robimy pętlę o dłu- linki (3) przez lewe metalowe kółeczko (2) oraz gości ok. 4-5cm. Musimy następnie to zszyć i ew. lewy koniec długiej liny (4) przez prawe kółeczko owinąć cienką linką, co dodatkowo wzmocni zszy- (1). Podepnij Indian bosal do ogłowia, do długich cie i zwiększy estetykę Indian bosal (zaznaczone na linek umocuj wodze… i gotowe! czerwowno). Uwaga! Na końcach krótszej liny muszą się znaleźć przymocowane metalowe kółeczka. Na zdjęciu łatwo zobaczysz miejsca, które owijałam cienką wzmacniającą linką – to te szare fragmenty. LISTY Witam :] Kochani! Uwielbiamy dostawać od Was listy. Jeszcze bardziej lubimy je publikować :) Jeśli chcesz się czymkolwiek podzielić, skomentować artykuł, albo powiedzieć parę słów od siebie, pisz do nas od razu. [email protected] -> wiecie co robić! pokonać stres, czy jest potrzebna rekreantom 5. Wiem, że był już taki artykuł, ale prosiłabym o szersze rozwinięcie tematu „Sport-Rekreacja” Bardzo dawno w KC nie było wywiadów :) I na deser tematy off-topic: 6. Zrób to sam: rękawiczki, czapki - co zrobić, by wyglądały „końsko” 7. Czytelniczy czworobok: książki nie-encyklopedie, tylko opowiadające o czymś („Heartland”, „Zaklinacz koni” itp.) 8. Kinomaniak - ten dział wydawał się być bardzo ciekawy, niestety był chyba tylko raz w „dodatku rozrywkowym”. Tak wyglądałby mój wyśniony numer. Mam nadzieję, że za 2-3 miesiące zostanie zrealizowany lub chociaż z pojedynczymi wpisami - rozumiem, że Redakcja chce pisać o czymś swoim, a w końcu dużo osób prosi o rzeczy dla siebie, nie tylko ja :) Mimo to kolorową czcionką zaznaczyłam najważniejsze dla mnie tematy. Na początku chciałabym bardzo podziękować za magazyn, który w pełni mnie satysfakcjonuje. Długo czekałam na pismo, które nie interesuje się samym sportem, a więzią z koniem i innymi rzeczami, które wydają się być „nieważne”, mimo że takie nie są. KonnaCafe uczy jak być lepszym partnerem dla swoich koni, ale z drugiej strony nie są to w kółko same konie. Czasami dodajecie artykuły o ciekawych książkach, piszecie jak zrobić samemu różne rzeczy „końskie”, a nieraz nawet dodajecie ciekawe wpisy o rasach psów. Bardzo Wam za to dziękuję. Chciałabym też zaproponować nowe rzeczy dla „nie-koniarzy” - dla osób jeżdżących konno nie więcej niż raz w tygodniu i o inne ciekawe dla mnie tematy. Bardzo prosiłabym o artykuły: 1. Co robić, gdy rodzina przeżywa kryzys finansowy i nie można jeździć konno? 2. Instruktor bez kwalifikacji: czy to „dobry” instruktor? 3.Elementy ujeżdżeniowe: jak je Pozdrowienia dla Redakcji, rozpoznać? 4. Brązowa Odznaka Jeździecka Czytelników, koniarzy, przyjaciePZJ: jakie rzeczy trzeba umieć, jak li koni, a zwłaszcza dla naszej Rzekotki :) Cześć! Bardzo podoba mi się nowy wystrój gazetki, mam nadzieję, że taki już pozostanie :) Numer listopadowy zdecydowanie najlepszy z dotychczasowych. Dosyłam zdjęcia i listę proponowanych tematów… i czekam na numer grudniowy! Pozdrawiają, Kaja i Gruzin 10 www.KonnaCafe.pl Rekreacyjny nie znaczy gorszy! walczyć o życie na jakimś płochliwym angloarabie. Mój dotychczasowy koń na którym jeździWitam! Chciałam opisać moją sytuację, poniełam bardzo często przez rok ostatnio jest non waż jest ona bardzo frustrująca. Po dwóch lastop przydzielany osobie, która przygotowuje się tach jazdy konnej zaczęłam rozumieć, że moja do treningów. Gdybym w zamian dostawała kodotychczasowa szkółka nie należy do najlepnia, który może mnie czegoś nauczył, byłoby ok. szych. Postanowiłam zmienić. Przez pół roku A ja dostaję czterolatki z ambicjami zabójcy i jeździłam to tu to tam, aż koleżanka jeżdżąwskazówki z rodzaju „to one sobie teraz poćwica sportowo zaproponowała mi swoją stajnię. Przyszłam z rodzicami obejrzeć zajęcia (miałam czą zmiany nóg w galopie, a ty sobie pokłusuj po drugiej stronie hali”. Bywało, że pół jazdy przewtedy czternaście lat) i widzę, że jest super. jeździłam sama na dworze w mżawce, ponieważ Na jeździe maks trzy -cztery dziewczyny, robiły hala była zajęta przez skaczących przyszłych rzeczy, które dla mnie były szczytem marzeń zawodników. W ogóle odkąd się zdeklarowałam, (po dwóch latach nauki ledwo galopowałam!). że sezonu 2013 nie spędzę jako zawodnik, a amKlamka szybko zapadła i zaczęłam chodzić na bitny jeździec rekreacyjny, jestem traktowana zajęcia dwa, a czasem i trzy razy w tygodniu. po macoszemu. Wskazówki na jeździe rzadko są Co miesiąc rodzice zostawiali w tej stajni kupę pieniędzy na jazdy, które kosztowały dwukrotnie kierowane do mnie. Stałam się jeźdźcem zastęwięcej niż w mojej poprzedniej stajni. Uczyłam powym. „Ola, wróć do ćwiczenia łopatek, zanim się z instruktorem i trenerką na zmianę, po roku zaczniesz trudniejszy element” mówi instruktorka. Pytam się więc, co ja mam robić, bo podczas moje postępy poszły do przodu na tyle, że mopół godzinnej jazdy nie otrzymałam wskazówki. głam zdać egzamin na BOJ i wystartowałam w towarzyskich zawodach ujeżdżeniowych i to nie „A ty jedź za Olą” słyszę w odpowiedzi, jakby mnie miał usatysfakcjonowac sam zaszczyt sieraz. Odbywałam regularne treningi i to, czego dzenia na koniu.. mi było brak, to licencji zawodnika i wyjazdów Przepraszam, że się tak rozpisuję, jednak na starty w zawodach. Okazało się, że brak am- naprawdę jestem sfrustrowana. Pozwolicie, że bicji zawodniczych to wystarczający powód by się nie podpiszę. Cały czas jeżdżę w tej stajni. zignorować klienta. Z mojego punktu widzenia wygląda to tak: Nie rozmawiałam jeszcze poważnie z zarządcą, ale w tym tygodniu mamy iść z rodzicami porozsiedzę w tej stajni od dwóch lat, znam wszystkich, pomagałam, wachtowałam, z koleżankami mawiać. Jest mi tylko niezmiernie przykro, że ci tworzymy zgraną paczkę. W tej chwili przygoto- „sportowi” są jakby… równiejsi. Mam nadzieję, wuję się do Srebra, ale bez ambicji sportowych, że rozmowa coś zmieni. A na razie pozostaje mi zacisnąć zęby i- rozumiem już, kiedy ktoś się tylko żeby siebie sprawdzić. Uczę się z dwoma, denerwuje, że jest jakaś przepaść między sportrzema koleżankami, które zostawiają w stajni tem a rekreacją. Nie powinno jej być. Ale jest. taką samą składkę karnetową. Rekreacyjny jeździec to nie jeździec gorszy, tyl Mimo to, nie dostałam swojej szafki, ani ko taki sam jak ten sportowy, tylko nie przygotonawet nie mogłam dostać miejsca na postawiewujący się do zawodów. To powinna być jedyna nie swojej skrzyni z rzeczami. Nie dostałam firmowej koszulki czy przypinki, którą dostał każdy różnica! Pozdrawiam, startujący. Jeżdżę cały czas na młodziakach i niepodpisana podczas gdy moje koleżanki skaczą, ja muszę a bogini otoczo na końmi Celtowie – grupa ludów indoeuropejskich o Epona wspólnych korzeniach językowych. Ich kolebką były południowe współczesne Niemcy. Ich historia zaczyna się w połowie 2 tysiąclecia przed naszą erą; w IV w.p.n.e dotarli także na teren Śląska. Społeczeństwo Celtów składało się z czterech warstw: kapłanów, wojowników, rolników i rzemieślników. Wśród kapłanów spotykaliśmy bardów, wieszczów i druidów. Choć Celtowie nigdy nie stworzyli jednolitego państwa, osiągnęli jak na tamte czasy wysoki poziom rozwoju, czy to w architekturze, rzemiośle czy sztuce wojennej. Mieli też bardzo rozbudowane elementy kultury, np. religię. Epona to staroceltyckie słowo oznaczające „klacz”. Najpierw była lokalnym bóstwem plemiennym, potem zaczęto ją czcić na całym terenie osadnictwa celtyckiego i rzymskiego, a najwięcej jej wizerunków odnaleziono na terenie byłej Galii. Była boginią-matką, symbolem urodzaju, zależności człowieka od przyrody i… miłości do koni. Stała się patronką koni, koniowatych, stadnin, koniarzy i jeźdźców. Tekst: Gabriela Jóźwiak fragment obrazu Jackie Edwards Imię, które znaczy pół człowiek, pół zwierzę. Lecz nie jako centaur, a kobieta z darem przeistaczania się w konia. Choć Epona nigdy nie wyszła Imię bogini pochodzi od galijskiego słowa za mąż, ani nie urodziła dziecka, stała się „epos”, które wykazuje pewien związek z boginią-matką. Kochała konie i poświęcała łacińskim „equus” i greckim „hippos” – innymi odpowiednikami polskiego „koń”. Jej się ich opiece i ochronie. A koń był jednym imię oznacza tyle co „Boska Klacz”. Niektó- z dóbr najwyższych. Wojna była celem i pasją wszystkich. Powodzenie wojska zarzy doszukiwali się w jej imieniu (i słowie leżało od broni i koni. Epona stała się więc „epos”) językowego przodka „pony”. Jedniezwykle potężną i cenioną boginią. Jej nak obecnie wiem, że określenie na kuca pochodzi najprawdopodobniej od celtyckie- moce były tak silne, że znana była również jako bogini księżyca, obfitości, wolności, go „ponaidh” i/lub irlandzkiego „poni”. kreatywności. Ale jej funkcja wychodziła także poza życie doczesne: była psychoLegenda o Eponie pompem, czyli istotą towarzyszącą zmarłym w podróży do podziemi. Nosiła zestaw Historia o Eponie rodzi się w epoce żelakluczy, który pozwalał jej otworzyć drzwi za. Jednak jedyny zapis historii pochodzi do zaświatów. Ale była też boginią snów, a z pierwszych wieków naszej ery. Ojciec w szczególności… koszmarów. Potęga EpoEpony, Phoulonios Stellos, niezbyt przepany była wielowymiarowa. W jej otoczeniu dający za kobietami, pojął za żonę klacz, często pokazywane są ptaki – celtyccy rez której narodziła się córka. Epona nie prezentanci płodności i miłości seksualnej, była zwykłym dzieckiem – narodziła się jak a także przewodnicy po zaświatach. 12 www.KonnaCafe.pl Epona.net. Mapa przedstawiająca rozmieszczenie znalezionych wizerunków Epony Fot.: Zuzanna Bosa 18 grudnia - Dzień Epony ...to data bliska 21 grudnia, czyli dnia najkrótszego w roku i przez to magicznemu. Przesilenie zimowe było powszechnie obchodzone jako początek odrodzenia się Słońca. Jest to także okres przypisany potężnemu bóstwu koni, wolności i opiekuńczości, czyli Eponie. Samo święto Epony obchodzone jest 18 lub 21 grudnia, częściej jednak w pierwszej dacie. Fot. Ewa Szymańska Wizerunek Przedstawienia Epony zachowały się głównie w postaci figurek i rzeźb, na podstawie których współcześni artyści zbudowali ostateczny wizerunek. Zazwyczaj jest ukazywana jako kobieta jadąca na oklep na koniu, prowadząca dwa konie (zwykle klacz ze źrebięciem) lub karmiąca konia z ręki. Czasem w jej pobliżu dojrzymy plony: warzywa, owoce, zboże, chleb, róg obfitości. Jako bogini płodności, czasem karmi piersią dziecko. Konie, którymi się otacza, to najprawdopodobniej konie Camargue. Są siwe, jednak rodzą się ciemne i częso będąc białymi zachowują jeszcze długo ciemniejszą grzywę. Sama Epona jest kobietą długowłosą i jeśli dosiada konia, to na oklep po damsku. Czasem też leży na 14 www.KonnaCafe.pl klaczy, półnaga, wyzwolona i blisko przyrody. Lub w pełni ubrana w białą tunikę i woal zakrywający włosy. W ręku trzyma kwitnącą gałąź drzewa. Siwe klacze, którymi się otaczała, były zwierzętami magicznymi, miały zdolność poruszania się między światem żywych a umarłych. Epona pomagała więc kapłanom w podróżach między światami, wsadzając ich na swoje wierzchowce. W jej pobliżu możemy zobaczyć także psy, kwitnące róże Figurki przedstawiające Eponę znajdziemy w całej Europie, ponieważ bogini została „zaadoptowana” przez religię starożytnych Rzymian, a następnie rozniesiona po terenach podbijanych. Zazwyczaj pojawia się w stadninach, stajniach i stodółkach, jako dobry duch czuwający nad końmi i ich jeźdźcami. Od Autorki Uwielbiam Eponę. Jest dla mnie uosobieniem miłośniczki koni, zwierząt, przyrody. Jest niezwykle silna, potężna, otoczona czcią i szacunkiem. Poświęca się i patronuje temu co najważniejsze: życiu, zarówno ludzkiemu jak i zwierzęcemu. Jest niezwykle blisko przyrody, natury niezmodyfikowanej. Przedstawia piękną prawdę: jesteśmy uzależnieni od wszelkiego życia, zarówno roślin jak i zwierząt. Musimy być pełni wdzięczności, żyć zgodnie z innymi stworzeniami, pomagać im, troszczyć się i opiekować. Być pełnymi empatii. Epona jest naprawdę godna kultu. Również współczesnego! a Jak pomagać koniom? cz. 1 Mało który koniarz ma świadomość, że każdy koń w Polsce ma status zwierzęcia gospodarskiego, rzeźnego. Każdy koń, niezależnie czy wybitny sportowiec czy ceniony reproduktor, może trafić do rzeźni. Jest to bardzo ważna uwaga, bo kiedy myślimy o „pomocy koniom jadącym na rzeź” zapominamy, że tym koniem może być nasz ukochany tuptuś ze stajni, koń sąsiada, czy wręcz nasz własny koń, kiedy po sprzedaży trafi w nieodpowiednie ręce. Przedstawiamy Wam 17 sposobów na pomoc polskim koniom. Są naprawdę różnorodne i każdy znajdzie coś dla siebie – od drobnych gestów, na które stać każdego, po wręcz olbrzymie zmiany w swoim życiu. W tym numerze omówimy połowę z nich. GJ j Nie rozmnażaj koni nie-sportowych i nie-hodowlanych Na rzeź trafiają nie tylko konie zimnokrwiste (które stanowią głównie przyszłe mięso dla ludzi), ale także konie gorącokrwiste w różnym wieku (zwykle przerabiane na „paszę dla lisów”). To, że nasza ukochana klaczka urodzi gorącokrwistego źrebaka nie jest gwarancją dla niego, że nie stanie się w przyszłości czyjąś karmą. Natomiast taką mocniejszą gwarancją jest „wysokie urodzenie” i duże możliwości sportowe. Takie konie rzadko lądują na wywozie, ponieważ ich wykorzystanie hodowlane czy jeździeckie jest po prostu więcej warte niż ich mięso w kilogramach. Podstawowa zasada pomocy każdemu gatunkowi zwierząt towarzyszących człowiekowi i zwierząt gospodarskich brzmi: nie rozmnażaj, przygarniaj. Po co masz rozmnażać swoje nierasowe i niesportowe konie, jeśli równie dobrze możesz takiego niesportowego kundelka przygarnąć/kupić… i w ten sposób zamiast dorzucać kolejnego konia do bazy koni rzeźnych, jakiemuś pomożesz ratując go od tego losu? Nie rozmnaza j, adoptuj! 16 www.KonnaCafe.pl j Konie kupuj rozważnie Jedną z gorszych rzeczy, jakie możemy zrobić, to zakup konia („uratowanie przed rzeźnią”) przy braku umiejętności i kompetencji, a następnie kolejna sprzedaż. Jeśli nie potrafimy sprawić, że koń podczas naszej opieki zyska na wartości, a wręcz straci (zyskując kontuzje, narowy, błędne wyszkolenie), nie kupujmy go! Do tego, jeśli kiedykolwiek będziemy zmuszeni sprzedać konia, niestety go solidnie szkolić pod kątem jeździectwa lub zaprzęgów (nawet, jeśli chcemy mieć tego konia jako maskotkę czy przyjaciela). Dzięki temu jego szanse na znalezienie nowego, fajnego właściciela znacznie rosną! Podczas zakupu konia nie daj ponieść się emocjom i upewnij się, że koń jest zdrowy oraz, że będziecie stanowić zgraną parę. Dzięki temu dłużej pozostaniesz właścicielką konia. Niestety, każda kolejna sprzedaż zwierzęcia zwiększa jego szanse na trafienie „pod nóż”. Najlepiej, jeśli możesz kupować konie z hodowli (nie, nie z pseudohodowli – mówię o koniach rasowych, o utytułowanej rodzinie). Będą wielokrotnie droższe od koni przypadkowo rozmnażanych, ale dzięki temu wesprzesz pozytywne jeździectwo i dostaniesz częściową gwarancję, że kupujesz zdrowego konia o konkretnych predyspozycjach. Jeśli nie stać cię na zakup konia ‘z papierami’, zastanów się nad adopcją, lub chociaż upewnij się, że kupując konia nie wspierasz kogoś, dla kogo koń to tylko pieniądz. Kupujac k onia upew nij sie, ze w dniu sprzedazy bedzie mial wieks za wartos c niz w dniu kupna j Oddawaj niepotrzebne przedmioty i elementy rzędu Jeśli jesteś jedną z osób, która uwielbia nowe kolekcje Eskadrona i z najwyższą przyjemnością wymienia limonowe kantary na kantary w fioletową, modną kratkę… to znaczy, że masz za dużo rzeczy ;) Schroniska dla koni bardzo chętnie przyjmą kantary, uwiązy, derki, szczotki i inne rzeczy, które my lubimy często wymieniać, a które są potrzebne i często dość drogie (szczególnie, gdy schronisku brakuje 20 derek…). Zresztą, często wyrzucamy rzeczy, myśląc sobie, że „za takie zużyte coś” nikt nie zapłaci więcej niż 10zł… Acha – te 10zł solidny posiłek dla konia (czy innego wspieranego przez nas zwierzęcia). Więc po co wyrzucać? :) Możesz także sprzedać nieużywane rzeczy, a następnie część pieniędzy przekazać schronisku. Nie wyrzuc aj tego, c o moze sie jeszcze komus prz ydac! fot. Aleksandra Piotrowska j Adoptuj realnie lub wirtualnie naprawdę dużo! Ile pieniędzy możesz miesięcznie wygospodarować na taki cel? 3zł – to na pewno :) Adopcja wirtualna polega na wpłacaniu na konia określonej sumy. Będziemy mogli oczywiście odwiedzać konia, ale pozostanie on w stajni fundacyjnej. Adopcja wirtualna może trwać tylko miesiąc, albo znacznie dłużej – to zależy od nas. Dobrym pomysłem jest organizacja imprezy charytatywnej w szkole i wpłacenie uzbieranych pieniędzy na rzecz konkretnego konia. W ten sposób to nasza szkoła stanie się wirtualnym opiekunem. Równie dobrze możemy namawiać do tego firmę, w której pracujemy, albo w trakcie porządków na strychu i garażu, zyski z wyprzedanych rzeczy przekazać na rzecz konia. gdyby kro pla uznala , ze jest nie potrzebna , nie byloby oceanu! j Jeździj w dobrych stajniach i szkółkach j Przekaż 1% Fundacji …a jeśli nie pracujesz, to namów do tego rodziców! To najprostszy sposób, by wpłacić na fundację (schronisko) bardzo dużą kwotę i jednocześnie nie wydać ani grosza. Pomyśl także o lokalnym TOZie i schroniskach dla psów i kotów. przekazan ie 1% to sp osob skuteczny ... i nic cie nie kosztuje! To zwykle nie jest najtańszy wybór, wręcz przeciwnie – każdego konia można utrzymać tanio, ale utrzymanie Adopcja realna polega na podpisaniu umowy adprzyjaciela jest drogie. A nam zależy na tym, by wspierać opcyjnej i opiece nad koniem we własnej stajni/stajni Pracuj jako wolontariusz stajnie, gdzie konie są przyjaciółmi, zadbanymi, szczępensjonatowej. Stajemy się opiekunem, ale nie właściw schronisku śliwymi, nie przeciążonymi pracą. Za wysokim dobrostacielem: nie możemy konia sprzedać, rozmnażać (bo to nem koni zawsze idą pieniądze, a te odbijają się na cenie nieetyczne), a często również wykorzystywać do pracy Praca wolontariusza przypomina pracę na wachtach stajazd – więc wybieraj te droższe stajnie. zarobkowej. Jednak wiele koni jest zdolnych do pracy i jennych; są to drobne prace porządkowe, opieka nad spokojnie można na nich jeździć, a także startować w zakońmi, ich czyszczenie, karmienie, sprowadzanie z padoStaraj się również jeździć tam, gdzie jest wysoki wodach. Jednak jako opiekun jesteśmy w pełni odpowie- ku. Dzięki takiej pracy poznasz wiele zagadnień związapoziom (stajnie sportowe), gdzie są konie starsze (gwadzialni za konia: ponosimy koszta utrzymania i leczenia. nych z opieką nad końmi (i, co ważne, opieką nad końmi rancja tego, że nasz obecny wierzchowiec w przyszłości chorymi lub znarowionymi). To jeden z lepszych pomynie pójdzie na mięso) i gdzie widzisz, że każdy koń jest Adopcja to idealny pomysł, gdy planujemy trzysłów, jak przygotować się do posiadania własnego konia, traktowany indywidualnie, z szacunkiem i miłością. mać swojego konia we własnej stajni – i potrzebujemy a w szczególności konia adoptowanego! Dodatkowo, towarzysza. Jednak nie możemy podejmować się adoppraca wolontariusza liczy się do CV i dla przyszłego praNajgorszą rzecz, jaką możemy zrobić, to płacić cji, ponieważ nie stać nas na zakup wierzchowca. Koszta codawcy znaczy znacznie więcej, niż puste słowa „lubię zakupu to najmniejsze z kosztów jeździectwa, jeśli więc stajni za to, że nas wsadza na ciężko pracujące konie, pomagać innym”… które w chwili „popsucia się” zostaną sprzedane… a nie stać nas na zakup, to nie stać nas też na opiekę… gdzie, to wiadomo. Pamiętaj, wysyłanie emerytów-rekre Jeśli w twojej okolicy nie ma schroniska dla koni, antów na rzeź to częsta praktyka! Małe kwoty rozejrzyj się za zwykłym, psio-kocim schroniskiem – na pewno chętnie przyjmą osobę do pomocy! Ile razy chciałaś wpłacić małą kwotę na fundację, ale dowspieraj s szłaś do wniosku, że suma jest zbyt mała? To był błąd. W tajnie, gd zie nafundacji każda złotówka się liczy, a kwoty 1zł-40zł to naprawde db w schroni sku nigdy a sie o konie prawdę wiele! Zresztą, zobacz: za 3zł możesz zapewnić nie spotkamy , takze te star koniowi dzienną porcję siana. Za 6zł dzienną porcję siana s ie z nadmi e czy chor arem i słomy. Za 8zł pełne dzienne wyżywienie. To naprawdę, e! r j j ak do pra cy! 18 www.KonnaCafe.pl a konie czekają na Wasze wsparcie! Korabiewice Jak się skontaktować? Adres schroniska: Korabiewice 11, 96-330 Puszcza Mariańska Kontakt na miejscu: Rafał, tel. 881 570 637 Agata, tel. 504 563 341 Zbiórki i transport darów: Monika, tel. 790 102 286, [email protected] Wolontariat: [email protected] Strona www: http://schronisko.info.pl/ Facebook: Schronisko.w.Korabiewicach W schronisku w Korabiewicach pod opieką Fundacji MRZRZ Viva! przebywa 16 koni – schorowanych, niechcianych, zapomnianych przez swoich byłych właścicieli. Większość z nich trafiła tu wiele lat temu z powodu urazów, chorób i ludzkiej nieodpowiedzialności. Historie wszystkich schroniskowych koni są przejmujące. Kasztanka Mirta pracowała nad Morskim Okiem. Długie godziny ciągnięcia wozu i ciągłe baty szybko odbiły się na jej zdrowiu. Została sprzedana handlarzowi, miała jednak to szczęście, że wykupiono ją z transportu śmierci. Srokata Tessa trafiła tu po śmierci swego opiekuna, a Dziewanna, gdy pracując w szkółce jeździeckiej zaczęła chorować na nogi. W schronisku mieszka również klacz, która ma za sobą karierę sportową. Siwa Kantata w przeszłości była koniem skokowym. Młodzi jeźdźcy przekazywali ją sobie z rąk do rąk, co nie pozostało bez negatywnego wpływu na jej zdrowie i psychikę. Tym sposobem Kantata z pięknej sportowej stajni trafiła do schroniska. 20 Z kolei drobniutka folblutka Dama straciła wzrok, więc jej właścicielka oddała ją, pomimo że stado nie akwww.KonnaCafe.pl ceptowało słabej i przerażonej klaczy. Na szczęście pewnego dnia do schroniska przybył wałach Paj, który postanowił się nią zaopiekować i stal się jej przewodnikiem. Od tego czasu są nierozłączni. Wszystkie korabiewickie konie są po przejściach. W czasie wieloletniego pobytu w schronisku przeszły wiele ciężkich chwil. Opiekę nad nimi sprawowali często pijani pracownicy. Zwierzęta były zawszone, wychudzone, zarobaczone i mieszkały zdewastowanej stajni. Jednym słowem, musiały sobie radzić. suplementów i witamin. Korabiewickie konie teraz najbardziej potrzebują życzliwych osób, które zechciałyby je wspomóc poprzez adopcje wirtualne lub wsparcie rzeczowe – mówi Cezary Wyszyński, Prezez Fundacji Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt Viva!. – Czekają również na wolontariuszy, którzy chcieliby wykonywać prace pielęgnacyjne i porządkowe – dodaje. Osoby, które zechciałby objąć schroniskowe konie wirtualną adopcją i regularnie wspierać je finansowo, Dzięki przejęciu schroniska przez Fundację Viva! w mogą tego dokonać za pośrednictwem strony www.schrolutym br., sytuacja koni bardzo się zmieniła. Są dobrze nisko.info.pl. Kwota miesięcznego wsparcia w przypadku jednego konia wynosi 500 zł. Wolontariusze są mile wiodżywione, mieszkają w wyremontowanej stajni i ma zapewnioną opiekę weterynaryjną. Regularnie przyjeżdża dziani w schronisku codziennie w godz. 10 – 16. do nich kowal, a nawet koński dentysta. Jednak wiele z nich, z racji swojego wieku, potrzebuje specjalnej paszy, a Zostań Wege! Wegetarianizm, z najogólniejszym ujęciu, to dieta pozbawiona mięsa. Jednym z jej rodzajów jest weganizm, odrzucający również wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego. Dlaczego warto (lub nie) zdecydować się na taką dietę, co ona oznacza i jaki ma na nas wpływ ? Krótko mówiąc - z czym to się je? Tekst: Agnieszka Litwa Wbrew podanej wcześniej krótkiej definicji, wegetarianizm jest bardzo obszernym tematem. U jego podłoża może leżeć (i chyba najczęściej tak jest, prawda?) empatia wobec wszystkich zwierząt. Nie tylko psa, którego kochamy i trzymamy w domu, nie tylko konia, naszego towarzysza, nie tylko świnek morskich czy królików... Empatia wobec wszystkich zwierząt - również (a może przede wszystkim?) tych, których nie trzyma się w domach, ale w oborach, chlewniach, kurnikach... Przemysłowa, masowa hodowla zwierząt przywodzi na myśl obozy koncentracyjne. Jako przykład mogę podać maciory, przed i po porodzie trzymane w tak małych klatkach, że nie mogą się obrócić. By lepiej zrozumieć problem, wyobraźmy sobie źrebną klacz pozostawioną w takich warunkach. Nikt przy zdrowych zmysłach nie 22 www.KonnaCafe.pl stwierdziłby, że takie urzymanie konia jest uzasadnione! A jednak w przypadku świń i krów wyrażamy cichą zgodę... „Gdyby rzeźnie miały szklane ściany, każdy byłby wegetarianinem.” - Paul McCartney W naszej kulturze mięso jest czymś normalnym. Oddzielamy od siebie myśl, że to nie produkt, a martwe zwierzę. Musiało zostać zabite. Niekoniecznie w humanitarny sposób (o ile śmierć może być humanitarna?). Kupując mięso wypisujemy zamówienie na śmierć zwierzęcia. Wielu z nas nie lubi myśliwych- bo jak można zabić słodką sarenkę... Myśliwy, w przeciwieństwie do większości społeczeństwa, przynajmniej nie ukrywa krwi na swoich rękach. Przyznaje się otwarcie do tego, że jest w stanie zabić i zjeść mięso. A my? Szarzy obywatele? Moja siostra wyczytała gdzieś, że mianem wegetarian określano w jakimś tam starożytnym ludzie osoby, które były na tyle nieudolne, ze nie potrafiły nic upolować i zabić. Uwielbia Nie jestem w stanie zabić zwierzęcia, tylko po to aby je zjeść. Jak większość z nas. To, ze ktoś zabi- tak ze mnie żartować. I ma rację. je je za mnie, nie zmywa winy. Zostawiam powyższe kwestie do przemyślenia. Nie chce nikogo obwiniać, każdy z nas postępuje z własnym sumieniem. Miejmy jednak świadomość, że mięso nie rośnie na drzewach. e (Semiwegetarianizm – najlepiej przetłumaczyć to jako „wstęp do wegetaria- Giuseppe Arcimboldo nizmu”. Rezygnujemy z większości produktów mięsnych, ale pozostawiamy wyjątki, np. ryby, czy inny wybrany rodzaj mięsa. Koniecznie pamiętajmy, że semiwegetarianin to nie wegetarianin! Dieta jarska - nie jest wegetarianizmem! W diecie jarskiej jemy mięso ryb. Za dietą jarską kryją się zwykle względy pro-zdrowotne, a nie etyczne.) e Laktoowowegetarianizm – „standardowy” wegetarianizm. Rezy- gnujemy z mięsa, ale jemy nabiał, jajka czy miód. Uwaga! Ryba to także mięso! W końcu mięso to mięśnie zwierząt. e Laktowegetarianizm – rezygnujemy z mięsa oraz jaj. Mimo to, wciąż jemy nabiał czy miód. e Owowegetarianizm – rezygnujemy z mięsa oraz nabiału. Z pro- duktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego decydujemy się tylko na jaja. e Weganizm – czyli „ścisły wegetarianizm”: rezygnujemy z każde- go produktu pochodzenia zwierzęcego: nie jemy mięsa, jaj, nabiału, a czasem też i miodu. e Fruktarianizm – najbardziej zaostrzona forma wegetarianizmu. Oprócz mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą żadnych owoców i warzyw, których zerwanie uśmierciłoby roślinę. Zostawiając „ciężką” stronę tematu, przejdźmy do Co jedzą wegetarianie? Prawie wszystko. Gatunków roślin jest więcej niż gatunków zwierząt! Trzeba uważać na żelatynę w produktach typu tego co przyjemne - do jedzenia! żelki i galaretki. Dieta wege nie oznacza wcale dwóch obiadów dla wegetarianina i reszty mięsożernej rodziny. Po prostu zastąpmy typowego schaboszczaka kotletem wegetariańskim, a te można zrobić ze wszystkiego. Prawie dosłownie. Jadłam sojowe, soczewicowe (uwielbiam je), nawet brokułowi, z cukinią... Tutaj ważne jest jaki typ wegetarianizmu wybieramy. Laktoowowegetarianie jedzą jajka i nabiał, laktowegetarianie tylko nabiał (i rośliny oczywiście!), a owowegetarianie rezygnują z nabiału. Odkrywanie możliwości kuchni wegetariańskiej to świetna zabawa. To nie tylko sałatki, ale też zapiekanki, sosy do makaronu, kuchnia całego świata. Ta dieta jest naprawdę różnorodna, i gwarantuję - nigdy wam się nie www.KonnaCafe.pl 24 www.KonnaCafe.pl Mały problem zaczyna się zwykle przy okazji zjazdów rodzinnych, kiedy to każdemu po kolei trzeba tłumaczyć, że nie, nie jem mięsa i nie, nie zrobię wyjątku dla najlepszej sałatki z szynką cioci Basi. znudzi. Innym problemem jest też reakcja otoczenia. Teoretycznie, nikogo nie powinno obchodzić to, że odmawiam poczęstowania się żelkiem. Niestety - zwykle interesuje to wszystkich. I to niekoniecznie w sposób pozytywny. Niektórzy próbują mi wytłumaczyć, że to z mojej strony hipokryzja: piję mleko krów, a nie jem mięsa; a przecież i w jednym i w drugim przypadku taka krowa jest utrzymywana dla mnie, dla konsumenta. Uważam, że to co innego wykorzystać zwierzę jako zwierzę pracujące (krowę do dojenia; kota do łowienia myszy), a co innego zwierzę zabić i zjeść (krowę na wołowinę, kota na kocinę...?). Pewnie za jakiś czas dojdę do wniosku, że nie chcę przykładać ręki i do chowu krów mlecznych, bo ich mleczność wiąże się z rodzeniem cieląt, idących zwykle na mięso. Może zrezygnuję całkiem z nabiału. Może. Ale tak naprawdę każda forma ograniczenia jedzenia mięsa, jaj czy nabiału jest zawsze ukłonem w stronę zwierząt. Dobrze ułożona dieta wegetariańska (nie musisz iść do dietetyka! Serio, to łatwe!) zapewnia nam i wystarczająco dużo białka, i witamin (chociaż B12 wolę suple- Jest to zdrowa dieta. Potwierdzają to i badania naukowe i doświadczenie wegetarian. mentować, ale o tym innym razem). Jeden człowiek świata nie zmieni. Ale im będzie nas więcej, tym większa siła przebicia. Jeśli z jakiś powodów nie chcesz zrezygnować z mięsa, to jest twoja sprawa. Pierwsza część artykułu może być odebrana jako atak. Nie taki był zamiar. Postępuj zgodnie z sumieniem, a jeśli już kupisz mięso, nie marnuj go. Nie po to zwierze straciło życie, aby zgnić w śmietniku. a Fot. Klaudia Mironowicz ROZGRZEWKA Przed przestąpieniem do zabawy trzeba się wzajemnie rozgrzać. Poćwiczcie bieganie, wykonajcie (oboje, czyli i Ty i Koń!) ćwiczenia rozciągające. Dobrym pomysłem jest poćwiczenie na przeszkodach nie wymagających dużej sprawności fizycznej: slalomie, prowadzeniu przez zygzak, czy toczeniu piłki. ćwiczymy skoki! cz.2 horse agility W poprzednim numerze omawialiśmy podstawy skoków przez przeszkody w agility. Do tej pory omówiliśmy jedynie sposób poruszania się z koniem. Skoki są jednym z najciekawszych elementów horse agility, jednak już od następnego numeru wracamy do bardzo ważnych, ale spokojnych ćwiczeń. PRZESZKODY Przeszkód do skakania jest bardzo wiele, a ich ilość jest ograniczana jedynie przez naszą wyobraźnię. Jednak możemy wyróżnić zasadniczo dwie grupy przeszkód: otwarte i zamknięte. Przeszkody zamknięte uniemożliwiają prowadzenie konia na linie: jest to obręcz lub przeszkoda o bardzo wysokich stojakach. Przeszkody otwarte to kawaletki, stacjonaty, oksery, mury, beczki, kostki słomy i inne. Na początku ustawiaj pojedyncze przeszkody z dużą ilością przestrzeni na rozbieg i wyhamowanie. Ustaw najmniejszą możliwą przeszkodę, przez którą koń przeskoczy, a nie przejdzie: zazwyczaj nie jest to więcej 26 www.KonnaCafe.pl niż 50cm. Nie chcemy konia ani zmęczyć, ani zniechęcić do skakania, a jedynie pokazać o jaki cel nam chodzi: przeskoczenie przeszkody. Niska przeszkoda jest też łatwiejsza do skakania dla nas. Ponadto, pamiętajmy, że podczas skoków trzymamy w ręku linę. Oddając wraz z koniem duże skoki, mimowolnie szarpiemy konia za linę, która buja się od naszego skoku. Dlatego, szczególnie na początku, rezygnujemy z wysokich przeszkód. Te wyższe koń będzie pokonywał samodzielnie. Dalsze wskazówki co do budowy pierwszej przeszkody: powinna być dość szeroka (minimum 2 metry, lepiej więcej), bardzo dobrze widoczna i, mimo niewielkich rozmiarów, raczej zabudowana. Duża szerokość ma nam ułatwić prowadzenie konia oraz wspólne skakanie. Pamiętaj by mieć na głowie kask! Jest to bardzo ważne podczas skoków. Choć może to zabrzmieć zabawnie, ludzie uwielbiają się potykać i przewracać podczas skakania. Im wyższa przeszkoda, człowiek bardziej zmęczony, a podłoże grząskie, tym większe prawdopodobieństwo zaliczenia gleby. W tej sytuacji może się zdarzyć, że wylądujemy pod końskimi kopytami. Ocho, i wtedy kask na pewno się przyda. Jest to sytuacja bardzo rzadko spotykana, ale jak najbardziej możliwa! Kask jest też zalecany, ponieważ skoki wywołują w koniach wiele emocji. Niektóre zaczynają się złościć, próbują zdominować człowieka, przejąć kontrolę. Inne po prostu popadają w stan beztroskiej radości. Może się zdarzyć, że wokół naszej głowy będą latać szczęśliwe kopyta. Kask zdecydowanie jest wskazany! NAPROWADZANIE, SKOK, ZATRZYMANIE Nasze ćwiczenia w skokach musi cechować duża precyzja. Dzięki temu sygnały, które wysyłamy koniowi, będą stale podobne, a zwierzę szybciej będzie się uczyć. Przestrzegajmy więc chętnie schematów! Ustawiamy się naprzeciw przeszkody, w odległości 10-20 metrów. Jeśli nasz koń potrzebuje trochę czasu, by podjąć kłus za nami, odległość powinna się zbliżać do 20 metrów. Jeśli nasz koń od razu rusza kłusem za biegnącym człowiekiem, odległość może być mniejsza. Stań naprzeciw przeszkody. Wykonaj ćwiczenia, które skupiają na tobie uwagę konia, na przykład zwroty na przodzie, na zadzie, obniżanie głowy, skłony, skręty strony przeszkody, potem parę razy z drugiej, ale raczej szyi. Ważne jest to, żeby nasz koń był przed skokiem sku- nie ćwiczcie naprzemiennie, szczególnie na początku. piony na nas i wyciszony. Zatrzymania przed i za przeszkodą są bardzo waż Następnie ruszamy biegiem po linii prostej na prze- ne. Dzięki przygotowaniu do skoku, koń zaczyna wyraźnie szkodę. Jeśli solidnie ćwiczyliście prowadzenie konia, odróżniać skoki od innych przeszkód, zaczyna widzieć w zwierzę chętnie za wami pobiegnie. Pamiętaj, że nie ma skoku zadanie, którego wykonanie można przewidzieć („o, zatrzymaliśmy się przed przeszkodą, pewnie zaraz miejsca na napiętą linę w horse agility! Koń musi chcieć biec, nie może być do tego zmuszany. będziemy skakać”). Zatrzymanie po przeszkodzie jest jeszcze bardziej istotne, ponieważ dzięki niemu spraw Po oddanym skoku przebiegnij jeszcze parę metrów dzamy, czy koń „jest z nami”, czy skoki nie podnieciły go po linii prostej, po czym się zatrzymaj. Koń powinien zbytnio i czy jest gotowy pozostać obok nas. To istotne, natychmiast zatrzymać się obok ciebie. Niezależnie czy szczególnie jeśli dążymy do wykonywania skoków luzem. Pamiętaj, by w ciągu jednych zajęć koń nie skakał więcej tak zrobi, czy też nie, powtórzcie ćwiczenia skupiające uwagę konia. Ćwiczcie skok najpierw parę razy z jednej niż 5-15 razy! HORSE AGILITY W KonnejCafe: Czerwiec 2012: Horse Agility, wstęp Lipiec 2012: Poziom Początkujący Sierpień 2012: System oceniania Wrzesień 2012: Test zgrania, cz1. Październik 2012: Test zgrania, cz2. Listopad 2012: Skoki, cz1. Wszystkie numery miesięcznika są dostępne na Www.KonnaCafe.pl w zakładce „MAGAZYN”. KLIKER W nauce skoków bardzo przydatne jest szkolenie klikerem. Warto zainteresować się książką „Jak wytresować kurczaka”- znajdziemy tam wiele pomocnych informacji przy szkoleniu pozytywnym. Idea jest prosta: uczymy konia, że kliknięcie=smakołyk. Następnie uczymy konia, że kliknięcie=smakołyk, ale nie zawsze i nie od razu. Koń zaczyna rozumieć, że kliknięcie=dobrze. Dzięki temu możemy bardzo skutecznie szkolić konia z wykorzystaniem smakołyków. Żeby nagroda działała, powinna zadziałać dokładnie w tej chwili, kiedy koń wykonuje coś dobrze. Trudno o podanie koniowi smakołyka w trakcie skoku – za to możemy łatwo kliknąć, a tym samym dać koniowi informację, że wykonał dobrze zadanie i być może otrzyma fizyczną nagrodę. To olbrzymi skrót myślowy i jeśli chcemy zacząć ćwiczyć kliknięciami, musimy najpierw wgłębić się w temat. Kliker służy jako pozytywne wzmocnienie wykonywania zadań. Bardzo silnie motywuje do wykonywania poleceń. Wykorzystamy to przy nauce skoków przez obręcz czy pokonywania slalomu. W PRZYSZŁOŚCI Na początku pokonujemy małe przeszkody wraz z koniem, prosząc zwierzę o zatrzymanie przed i za przeszkodą. W przyszłości, kiedy będziemy z naszym koniem bardziej zaawansowani w agility, zaczniemy naprowadzać konia na coraz wyższe przeszkody, które on będzie pokonywał samodzielnie. Zrezygnujemy z liny, ponieważ koń będzie dobrze znał swoje zadania i chętnie pozostanie przy nas. Nie będziemy musieli też zatrzymywać się po skoku, za to naprowadzimy konia sprawnie na następną przeszkodę. To jednak wcale nie jest takie proste i wymaga paru miesięcy ćwiczeń. Dla inspiracji, zapraszam do obejrzenia podlinkowanego filmiku :) a Fot. Klaudia Mironowicz; KJ Optibur kliknij, by przejść do filmu www.KonnaCafe.pl 28 www.KonnaCafe.pl W końskiej głowie Zaufanie i ufność Co zrobić, by koń nam zaufał? Często się nad tym głowimy. Wymyślamy różne odpowiedzi: częsty pobyt w boksie, głaskanie, spokojne przemawianie do konia, nie sprawianie mu bólu. Jednak bez wiedzy czym tak właściwie jest „zaufanie”, nigdy nie trafimy na właściwą odpowiedź. Bardzo często mylimy zaufanie z sympatią , więzią czy przyzwyczajeniem. Dlatego, zanim zaczniesz się zastanawiać nad budową zaufania, zadaj sobie podstawowe pytanie: czym jest ufność? G.Jóźwiak 30 www.KonnaCafe.pl fot. Ewa Orężniak CZYM JEST UFNOŚĆ? Różnie definiuje się zaufanie. W przypadku koni, zaufanie to wiedza lub wiara (pewność lub nadzieja), że nasze (ludzkie) działania są w dobrej wierze i zaprocentują zyskiem (dobrem) konia. ! Zaufanie konia do człowieka: wiedza lub wiara, że nasze działania nie przyniosą zwierzęciu straty, sprawią, że zwierzę zyska, a nasze zachowanie będzie zgodne z oczekiwaniami konia. Fot.: Zuzanna Bosa To jedna z definicji. Druga wskazuje, że koń nam ufa, gdy nasze zachowania są zgodne z oczekiwaniami konia. To bardzo ważne, by dokładnie rozumieć i rozróżniać konsekwencje tych definicji. Przykład Czajki. Czajka to klaczka ko- nika polskiego, dość płochliwa i bardzo wrażliwa. Świat, który widzi wokół siebie, często ją przeraża. Podczas przejażdżki w lesie, jeździec poprosił ją o pokonanie rowu. Czajka zareagowała na to niepewnością i przestrachem („jak głęboki jest ten rów? Czy nie zrobię sobie krzywdy przy przeskakiwaniu?”). Jednak zamiast zezłościć się na jeźdźca i spróbować ominąć rów, za wszelką cenę, mimo swojego strachu, próbowała podejść do skoku. Czajka to przykład konia, który w swej naturze ma bardzo głęboko zakorzenione zaufanie do człowieka, nawet, gdy ten prosi go o wykonanie rzeczy, która go przeraża. Przykład Wichury. Wichura to klacz wielkopolska pracująca w szkółce. Jej Innym przykadem zaufania jest ufność Wichury. Wi- praca nie należy do najlżejszych i nie dochura widząc człowieka wie, czego ma się spodziewać i starcza jej wiele szczęścia, ale nie jest też co zaraz nastąpi, wobec tego ufa mu. Od konia po prostu przykra. Żyje w ciągłej rutynie. Rano doprzyzwyczajonego i pogodzonego ze swoim losem (ale nie staje jeść, następnie idzie na padok. Potem lubiącym człowieka) odróżnia ją fakt, że lubi swoje życie wraca, pracuje godzinę, dostaje obiad. i ludzi. Może nie jest to wielka miłość, ale to spory zaZnowu idzie na padok, ponownie pracuje, kres sympatii. dostaje kolację i stoi w boksie przez parę 32 www.KonnaCafe.pl godzin. Ludzie nie sprawiają jej nieprzyjemności, dobrze karmią, niektórzy także dodatkowo, z ręki, przed czy po jeździe. Wszyscy są spokojni, nie agresywni, wyrozumiali. Gdy się czegoś spłoszy, starają się ją uspokoić. Jest trochę przyzwyczajona do tego życia, ale ma spory zakres zaufania; człowiek zafundował jej zrozumiałe, spokojne życie. ZAUFANIE CZĘŚCIOWE Przykład ZASPY. Weźmy przykład Zaspy, przeuroczej srokatej kucki szetlandzkiej. Jest ulubienicą dzieci… których szczeZaufanie konia w stosunku do człowieka może mieć charakter częściowy, czy też kontekstowy. Co to zna- rze nie znosi! Cały czas łażą wokół niej, nie dając jej spokoju. Macają, wyrywają ze czy? Koń, który nam ufa, nie musi nam ufać w 100%! snu, piszczą. To sprawia, że Zaspa nie raz Konie często ufają nam na parkurze, a nie ufają w terenie; ufają stajennemu Grzesiowi, ale stajennemu potrafi ugryźć, postraszyć zębami czy odmówić współpracy, szczególnie podczas Pawłowi – już nie. Ufają w znanych sytuacjach, ale lekcji jazdy. Gdzie w tym wszystkim zaw nowych potrzebują czasu, by nabrać pewności co do naszych dobrych intencji. Mogą też ufać nam, ale ufanie? Właścicielka Zaspy, młoda dziewczyna, ćwiczy z nią PNH, jedną z metod nie... temu, o co je prosimy. Np. koń, który ma do naturalnych. Na początku Zaspa bardzo nas wielkie zaufanie, wcale nie musi ufać przyczeirytowała się, że dziewczynka ją dotyka pie, do której próbujemy go wprowadzić. Niektóre po brzuchu, albo straszy plastikowymi toz koni bardzo wyraźnie manifestują to wewnętrzne rozdarcie, między zaufaniem względem człowieka, a rebkami, jednak z czasem przyzwyczaiła się instynktownym strachem. Im bardziej nam ufają, tym do tego. Nie polubiła tego, a jedynie przestała się denerwować. Zostało to uznane szybciej zaryzykują posłuszeństwo, a ich strach bęza „zaufanie”. Tylko pytanie – czy możemy dzie przełamany. nazwać przyzwyczajenie zaufaniem? Zaufa Pamiętaj jednak, że zaufanie nie jest zjawinie wynika z przyzwyczajenia, ale nie jest skiem totalnym. To skala. Koń może nam zupełnie nie jednym i tym samym! ufać, ufać trochę, bardzo, w niektórych sytuacjach, albo niektórym ludziom. Czy zdarzają się konie, które ufają zawsze i każdemu? Chyba nie! Przykład Zaspy jest bardzo dobry, bo pokazuje jak często mylimy zaufanie z przyzwyczajeniem. Koń może nas szczerze nie lubić i zachowywać się w stoPrzykład Czajki II. Mimo, że Czajka ma sunku do nas nieprzyjemnie, a mimo to akceptować bardzo duże zaufanie do człowieka, w wiele naszych zachowań, tylko dlatego, że się do nich okresie źrebięcym uległa kontuzji – jeszprzyzwyczaił. To nie jest zaufanie, bo przyzwyczajocze jako źrebak zahaczyła kantarem o ne do nas zwierzę nie wierzy w naszą dobrą wolę! Po ogrodzenie. Wywołało to w niej panikę i prostu znosi nasze zachowanie. na całe życie zakorzeniło w niej niechęć do bycia dotykanym wokół uszu. Mimo, Przykład TALIZMANA. Niektórzy wskaże Czajka bardzo ufa ludziom, reaguje zują inny przykład. Ogier Talizman roznopaniką i utratą zaufania przy niedelikatsi wszystkich ludzi po stajni. Jest bardzo nym dotyku uszu. Jest to dowód na to, że inteligentny i ma świadomość swojej siły. zaufanie konia nie musi być totalne, może Nie atakuje ludzi, nie jest agresywny i nie zależeć od kontekstu. płoszy się. Daje się wszędzie dotykać, czy prowadzić. Interesuje się ludźmi – jest więc ufny. Jednak, kiedy człowiek prowadzi go na padok, Talizman potrafi się wyrwać i po Niektórzy wskazują, że zaufanie nie stanowi gwapędzić do stada klaczy. Potrafi też zrzucić rancji dobrego porozumienia z koniem. Podają liczne przykłady koni ufnych, a źle wychowanych. Pytanie tylko, jeźdźca, w tym samym celu. ZAUFANIE BEZ GWARANCJI 34 czy to na pewno jest zaufanie? www.KonnaCafe.pl Przykład Talizmana pokazuje, że zwierzę może mieć do nas sporo zaufania, a jednocześnie traktować nas jako stworzenie niższe w hierarchii. Dopóki zachowujemy się zgodnie z oczekiwaniami ogiera, on też zachowuje się prawidłowo. Jednak czasem Talizman po prostu ignoruje nasze polecenia. Czy to znaczy, że nam nie ufa? Ufa nam. Wie bardzo dobrze, że spełnimy jego oczekiwania i… ulegniemy jego woli, pozwalając mu na dowolnie niewłaściwe zachowania! Uważaj, by budowanie zaufania nie opierało się na „spełnianiu oczekiwań konia” – wychowasz w ten sposób konia bardzo ufnego i jednocześnie bardzo rozpuszczonego! Fot.: Zuzanna Bosa 2 typy zaufania Teraz zastanówmy się nad stopniem zaufania. Jeśli wchodzimy do boksu, a koń na nasz widok się odsuwa, nie jest agresywny, ale odwraca się od nas zadem, mówi nam: „nie wiem kim jesteś, ale wolę nie mieć z tobą nic do czynienia”. Ten koń nas nie zna, ale już zakłada, że spotkanie z nami będzie przykre, będzie groziło jakąś nieprzyjemnością. To zaufanie możemy nazwać zaufaniem PODSTAWOWYM. Takiego zaufania nie ma bardzo wiele źrebiąt i młodych koni przed okresem zajeżdżania (które wcześniej spędzały dużo czasu na padokach, za to rzadko widziały człowieka). Nie wiedzą jeszcze czego się po człowieku spodziewać i na wszelki wypadek zakładają, że jesteśmy źródłem zagrożenia. Niektórym koniom brak zaufania podstawowego, gdy ze strony człowieka w przeszłości spotkało je coś bardzo złego. Konie bite, traktowane bez szacunku, czy nawet tylko bez wyczucia, będą charakteryzowały się uprzedzeniem do człowieka i brakiem podstawowego zaufania. Jednak większość koni rekreacyjnych i szkółkowych przejawia to podstawowe zaufanie. Wiedzą, że nie zrobimy im krzywdy, a nasze zachowania są dla nich znane i mniej więcej przewidywalne. Koniem ufającym w stopniu podstawowym jest wspomniana Wichura oraz Talizman. Wejście do boksu i spotkanie się z wyszczerzonymi zębami u konia nie musi jednak definitywnie oznaczać braku zaufania podstawowego. Jak już powiedzieliśmy, zaufanie nie jest totalne i zależy w dużej mierze od kontekstu. Są konie, które darzą człowieka dużym zaufaniem podstawowym (chętnie podejdą na padoku, dadzą się poprowadzić nawet bez kantara, a jednocześnie będą nas wyganiać z boksu). Zaufanie głębsze objawia się w chwili, kiedy koń boi się, ale przezwycięża strach kierowany zaufaniem do człowieka. Najlepszym przykładem jest wspomniana wcześniej klacz Czajka, która przy ogólnym przestrachu, stara się wykonać polecenia człowieka. Zaufanie głębsze jest związane z ogólnym szacunkiem do człowieka oraz przeświadczeniem, że jesteśmy mądrzejsi i koniowi opłaca się wykonywać nasze polecenia – bo osiągnie z tego jakiś zysk. Zyskiem może być np. rozluźnienie, uspokojenie się, albo dalsze podążanie ze stadem. Również dobrym przykładem jest Ford. Drugi typ zaufania to ZAUFANIE GŁĘBSZE. Oparte jest na długo budowanych relacjach między koniem, a jego jeźdźcem. Takie zaufanie to przeświadczenie konia, że nasze decyzje są dobre (nie zaszkodzą koniowi). Brak zaufania podstawowego: niechęć do człowieka i zakładanie, że kontakt z nami skończy się dla konia źle. Zaufanie głębsze: oparte na długo budowanych relacjach, przeświadczenie konia, że nasze decyzje mu nie zaszkodzą. 36 www.KonnaCafe.pl Fot.: Aleksandra Piotrowska Przykład FORDA. Ford to siwy wałach półkrwi angielskiej. Podczas przejażdżki w lesie przestraszył się maszyn pracujących przy ścince drzew. Mimo to, podjął próbę opanowania swojego strachu i spokojnie przeszedł obok maszyn. Gdyby decyzja zależała od niego, uciekłby w odwrotnym kierunku, jednak zaufanie do decyzji jeźdźca kazało mu wykonać polecenie. Po wykonaniu polecenia atmosfera bardzo się rozluźniła, został pochwalony ciepłym głosem i razem przeszli w kłus, który jest bardzo lubianym chodem tego konia. Po tej sytuacji koń utwierdził się w przekonaniu, że jeździec jest mądrym stworzeniem, a jego decyzje są trafione. jak wzbudzić zaufanie (witając się z koniem) Podchodzi do ciebie człowiek, którego nie lubisz, czujesz się przy nim źle i raczej się go boisz. Wita się z tobą i zaprasza na kawę. Uprzejmie odmawiasz. Jeśli osoba uśmiechnie się i powie „no to innym razem”, a następnie odejdzie, wasza przyjaźń nie będzie przeNasze zachowanie będzie bardzo podobne do tego, kreślona. Natomiast, jeśli w odpowiedzi usłyszysz naktóre przejawialiśmy chcąc sprawić, by koń nas polutarczywe przekonywanie i naleganie na spotkanie, do bił. Podczas przywitania chcemy pokazać się koniowi końca odechce ci się widzieć tą osobę! z jak najlepszej strony i udowodnić mu, że wcale nie chcemy go zjeść. I jesteśmy przyjaźnie nastawieni. W W pierwszych minutach znajomości skupiamy tym celu: j się na czymś innym niż koń i nie podchodzimy za Nie patrzymy koniowi prosto w oczy, a nasz blisko. Na przykład czyścimy szczotki, odkurzamy krawzrok jest rozmyty i nie skupiony na koniu. Wzrok ty, zbieramy śmieci z padoku… Pokazujemy się koniowi j po nim rozluźnieniem i przyjemnością. j Nie podkopuj własnego autorytetu. Jeśli pro- sisz konia o coś niebezpiecznego, nie dziw się, że straci do ciebie zaufanie, gdy faktycznie coś się stanie. Nie każ koniowi wykonywać poleceń ponad jego siły. Jeśli nie wiesz jak przekazać koniowi jakąś informację (np. odnośnie nowego elementu, którego chciałeś go nauczyć), poszukaj pomocy u doświadczonego koniarza, lub odłóż naukę na później. Jeśli przekonanie konia do strasznego elementu jest dla ciebie zbyt trudne, zrezygnuj z tego. W innym wypadku pozostawisz konia ze swoim strachem, wzmocnisz go, a nawet udowodnisz zwierzęciu, że nie jesteś mądrym przywódcą. skupiony na koniu to oznaka agresji – tak samo jak u od strony „elementu otoczenia”, a nie osoby, która od ludzi. Lubisz, gdy ktoś się na ciebie uporczywie gapi w razu chce czegoś wymagać! Mam szczerą nadzieję, że wiesz już czym jest autobusie? j Przechodzimy do delikatnych rutynowych zaufanie, jaki charakter ma ta checha „końskiej Utrzymujemy rozluźnione ciało. Szczególnie czynności. Uważamy, by konia nie szczotkować zbyt głowy”, jak należy do niego dążyć. Jak widzisz, zwracamy uwagę na nasz kark, barki i ramiona, które energicznie, aby podnieść nogę zjeżdżamy ręką w dół jest to bardzo długi proces, trwający... nieustanzaczynając od końskiego przedramienia, ostrożnie za- nie, przez całe końskie życie, w każdej minucie powinny być w stanie maksymalnego rozluźnienia. naszego kontaktu ze zwierzęciem! (Pomyśl o napastniku, który chce cię napaść – na pew- kładamy kantar „nie przez uszy”. j no nie będzie rozluźniony!) j Zachowujemy się spokojnie i płynnie. Bez a jak pracować nad zaufaniem? j gwałtownych ruchów, tacy trochę „śnięci” – pomyśl Nie dawaj koniowi powodów do tego, żeby ponownie o autobusie i o ludziach, którzy zachowu- cię nie lubił. Każde twoje zachowanie powinno być ją się spokojnie, płynnie. A teraz pomyśl o kimś, kto dla konia zrozumiałe, uzasadnione i konsekwentne; ta energicznie wchodzi, rozpycha się, żywo gestykuluje wskazówka nie jest przyzwoleniem na rozpieszczanie! podczas rozmowy telefonicznej. Musisz uważać, by nie trafił się machającą ręką. No, już go nie lubisz! Naucz się oswajać konia z jego własnym stra- j j Ziewanie jest mile widziane! Ziewanie to mię- chem. Przekonując go, że przedmioty nie są straszne, prezentujesz się jako Mądra Istota. dzygatunkowy, uniwersalny sygnał: „wszystko jest w porządku, jestem rozluźniony, nikt nie chce mnie zaStaraj się jeździć jak najlepiej technicznie, bić, a i ja nie chcę nikomu zrobić krzywdy, jest tak tak, aby koniowi było jak najwygodniej. W ten spobezpiecznie, że aż nudno!” sób zbudujesz podstawy do dalszego zaufania związanego z użytkowaniem konia. Bądź bezbolesny na jego fot. Martyna Chmiel //FB Fotografie>> Nienatarczywie i krótko witamy się z koniem. grzbiecie, a w zamian otrzymasz końskie przyzwolenie Podejdź do zwierzęcia, stań w odległości 2-3 metry na jazdę. Budowanie zaufania: lawirowanie między UNIKAod niego, ustaw się trochę z boku w stosunku do nieNIEM NIEPRZYJEMNOŚCI a PRZEKONYWANIEM KOgo i po chwili wyciągnij w jego stronę rękę – jeśli nie Dbaj, by koń przy tobie nie był chronicznie NIA. Dzięki temu pierwszemu koń będzie się przy nas czuł zechce podejść, nie podchodź Ty do niego. Po prostu zestresowany. Krótkie chwile stresu (np. konieczne odejdź. Ponownie pomyśl o sytuacji międzyludzkiej. w treningu) muszą być wynagrodzone następującym bezpiecznie, a dzięki temu drugiemu zrozumie, że jego czło- j j j 38 www.KonnaCafe.pl wiek jest mądrą istotą, której decyzje są godne zaufania. Fot. GJ/ KJ Optibur Własny koń realne koszta Tekst: Angelika Szyszkowska Utrzymanie własnego konia to temat długi i szeroki jak rzeka, ale postaram się go przedstawić w sposób zwięzły i rzeczowy tak, aby nie przestraszyć przyszłych posiadaczy tych szlachetnych zwierząt. Myśląc o zakupie konia, w pierwszej kolejności musimy zadać sobie pytania: Czy stać mnie na jego utrzymanie? Czy mam możliwość trzymania go we własnej, przydomowej stajni? A może jednak powinienem pomyśleć o wyborze odpowiedniego pensjonatu? W zależności od udzielonej odpowiedzi, mamy dwie możliwości: tylko na godzinę dziennie i niesmacznego, starego siana oraz niekompetentnych właścicieli. Trzymanie konia we własnej stajni Nieliczni szczęściarze mają możliwość utrzymywania konia we własnej stajni. Jak wtedy wyglądają poniesione koszta utrzymania? Koszt kostki siana to od 3 do 4 zł, kostka słomy podobnie, kosztuje około 3 do 4 zł, a tona owsa – 700 zł. Zakładając, że koń zjada dziennie kostkę siana oraz 4 kg owsa, a na ściółkę zużywamy pół kostki słomy, dzienny koszt utrzymania konia wynosi około 10 zł, co miesięcznie daje nam 300zł. Niestety, nie możeWybór odpowiedniej stajni – pensjonatu. my trzymać konia samodzielnie, musimy mieć jeszcze Jeśli nie mamy możliwości trzymania konia we własnej drugiego; więc koszt rośnie nam już do 600zł. A i koszt stajni musimy zdecydować się na pensjonat. Ile kosztu- rośnie, bo przecież nie będziemy konia karmić sianem je miesięczny pobyt konia w takiej stajni? Różnie. Więk- i owsem: z tego drugiego możemy zrezygnować, ale szość cen waha się od 300 zł do 1200, ale pensjonat potrzebne będą witaminy, warzywa, owoce czy gotowa pasza (musli, granulat). może kosztować nawet 2400 zł! Od czego zależy cena? Przede wszystkim od lokalizacji (województwo, bliskość Weź jednak pod uwagę, że choć płacisz za zwiedużego miasta lub położenie na jego terenie). Następrzęta mniej, musisz wykonywać prace związane z opieką nad końmi: codziennie czyścić dwa boksy, wyprowanie od wygód, prestiżu stajni, profesjonalizmu. Bywa, dzać i sprowadzać z padoku, czyścić padok, karmić parę że w cenę pensjonatu wliczone jest objeżdżanie konia przez luzaka pod naszą nieobecność, całodobowa opieka razy dziennie konie. Masz taką możliwość? weterynaryjna, kamery, pełna opieka kowalska. Pamiętajmy, że nie możemy kierować się ceną Inne koszta utrzymania konia przy wyborze stajni. Najważniejszy jest zwierzęcy kom- Niezależnie od tego, gdzie mieszka nasz koń, właściciel fort i jego bezpieczeństwo! Dlatego zwróć uwagę, czy musi również liczyć się z kosztami takimi jak: niska cena pensjonatu nie pociąga za sobą zniszczonych, starych ogrodzeń, czyszczenia boksów co parę werkowanie (z reguły przeprowadzane co 6 tygodni (zamiast codziennie), wypuszczania konia na padok j 40 www.KonnaCafe.pl dni) to koszt około 50 zł za konia j szczepienie ( 2 razy w roku) – około 130 zł j odrobaczanie ( co najmniej 2 razy w roku) – około 60 zł j kontrola stomatologiczna (zależnie od wieku konia co pół roku do raz na rok) – 200-300zł Do tego dochodzą nam niewątpliwie koszta dodatkowe, np.: j wizyty lekarza weterynarii w nagłych wypadkach (koszt od 100zł w górę) j zakupu sprzętu do pracy z koniem (sprzęt to NIE jest jednorazowy wydatek!) j suplementy diety j regularnych wizyt trenera, w razie napotkanych problemów z koniem (od 50zł za trening) Podsumowując: zakup konia musi być dojrzałą i przemyślaną decyzją, ponieważ bierzemy na swoje barki los i życie zwierzęcia. A jego utrzymanie, niestety, trochę kosztuje! a JAKIMI CHODAMI PORUSZAJĄ SIĘ KONIE? Na początku listopada otrzymaliśmy takiego o to maila: „Cześć! Na grupie na Facebooku pokłóciłyśmy się z masą osób o chody koni. Ja twierdzę, że konie mają sześć chodów, tj. stęp, kłus, galop, cwał, tolt i inochód. Ale niektórzy pisali, że chodami jest także cofanie, stój, kontrgalop, pasaż, piaff i lope, a jedna dziewczyna napisała, że cwał nie jest chodem. Bardzo proszę o napisanie, kto miał rację!”. Ten artykuł jest próbą odpowie- dzenia na to pytanie. Pozdrawiam, Damian Kostrzycki fot. Zuzanna Bosa z Chód podstawowy z Chody specjalne – to stęp, kłus albo – rzadko spotykane chogalop. Na pytanie: „jakimi chodami poruszają się konie” dy, które przejawiają tylko niektóre rasy koni, lub pojenajbardziej właściwą odpowiedzią jest właśnie stęp, kłus dyncze zwierzęta. Do chodów specjalnych zaliczamy tolt i galop. Pozostałe odpowiedzi to wyjątki, albo uściślenia. i inochód. STĘP, KŁUS, GALOP z Odmiany (rodzaje) chodu – to różne podstawowe wersje stępa, kłusa, albo galopu. CHÓD ZEBRANY, CHÓD WYCIĄGNIĘTY, CHÓD POŚREDNI, CHÓD ROBOCZY, CHÓD SWOBODNY z Zmiany w obrębie chodu – kiedy przechodzimy z jednej odmiany chodu do drugiej, albo kiedy nieznacznie modyfikujemy rodzaj chodu, mówimy wtedy, że skracamy, wydłużamy, dodajemy w danym chodzie. CHÓD SKRÓCONY, CHÓD WYDŁUŻONY, CHÓD DODANY 42 www.KonnaCafe.pl TOLT, INOCHÓD z Chody figurowe („figury”, „ruch” ujeżdżeniowy - nie jest profesjonalne określenie ani podział! jednak chciałem zwrócić na nie uwagę w całym podziale) – odmiany chodów wymagające wyższego wyszkolenia konia. Do chodów figurowych zaliczamy piaf, pasaż, stęp hiszpański, galop do tyłu, kłus do tyłu (to nie to samo co cofanie!), cofanie PIAF, PASAŻ, STĘP HISZPAŃSKI, COFANIE, GALOP WSTECZ z Chody boczne – ruch w którym koń poruszając się po linii jest dodatkowo wygięty (porusza się na trzech lub czterech śladach). Czasami zalicza się do tej grupy ustępowanie od łydki i side-pass. Musimy jednak Chód – to sposób poruszania się konia. Przez „sposób” ro- zumiemy kolejność stawiania nóg. Mianem „chód” określamy najczęściej chody podstawowe, czyli stęp, kłus i galop. pamiętać, że nie są to chody boczne w ujeżdżeniowym znaczeniu. ŁOPATKĄ DO WEWNĄTRZ, TRAWERS, CIĄG z Określenia historyczne – to nazwy chodów obecnie już nie stosowane, lub stosowane w prozie. Takie nazewnictwo spotkamy u Sienkiewicza czy u Sapkowskiego, ale nie na ujeżdżalni! Nie należy ich stosować na co dzień. CWAŁ, TRUCHT z Chody błędne (fałszywe) – zaburzenia ruchu. Gdy pojawiają się jednorazowo, wskazują na brak skupienia u konia, spłoszenie, nadmiar lub niedomiar energii, brak równowagi i inne. Gdy pojawiają się często, świadczą o błędnie prowadzonym treningu. KRZYŻOWANIE, GALOP BEZ FAZY LOTU, CAPLOWANIE, INOCHÓD ZAMIAST STĘPA STĘP Jest to czterotaktowy chód, bez fazy lotu. Wyróżniamy Co z cwałem? stęp swobodny, zebrany, pośredni i wyciągnięty. Czasami mówimy też o stępie roboczym. Stęp westernowy nazwany jest „walk” (czyt. „łok”). W stępie poruszamy się pełnym siadem, ewentualnie przechodząc w dosiad lekko odciążony, np. nad drągami. W stępie można wykonywać spektakularny stęp hiszpański. Kolejność stawiania nóg: lewa tylna, lewa przednia, prawa tylna, prawa przednia KŁUS Dwutaktowy chód, z fazą lotu lub bez. Wyróżniamy kłus roboczy, pośredni, wyciągnięty i zebrany. W kłusie możemy wykonywać takie ruchy ujeżdżeniowe jak piaf, pasaż, piaf wstecz. Westernowy kłus nazywany jest „jog” (czyt. „dżog”). W kłusie możemy jechać pełnym siadem (kłusem ćwiczebnym), anglezować, jechać kłusem odciążonym lub półsiadem. Kłus może być pozbawiony fazy lotu, jest jednak wtedy uznawany za nieprawidłowy. Kolejność stawiania nóg: po przekątnej, prawa przednia i lewa tylna na raz, faza lotu, lewa przednia i prawa tylna na raz. GALOP Trójtaktowy chód z możliwością rozbicia na cztery takty przy zbyt małej lub galop roboczy, pośredni, wyciągnięty i zebrany. Wolny westernowy galop nazywa się „lope” (czyt. „lo(u)p”), natomiast standardowy galop westernowy to „canter” (czy. zbyt dużej energii, z fazą lotu lub bez. Wyróżniamy „kenter”; określenie także na galop w stylu angielskim). Galop wyciągnięty maksymalnie nazywamy galopem wyścigowym: stosują go dżokeje podczas gonitw, a także konie ponoszące, płoszące się. Pojawia się on także podczas barrel racing i reining. Galop jest chodem asymetrycznym, to znaczy, że istnieją jego dwie odmiany: galop na prawą nogę i galop na lewą nogę. W galopie jeździmy pełnym siadem, dosiadem odciążonym oraz półsiadem. Kolejność stawiania nóg w galopie na prawo: lewa tylna, tylna prawa i lewa przednia (razem), przednia prawa, faza lotu Kolejność stawiania nóg w galopie na lewo: prawa tylna, tylna lewa i prawa przednia (razem), przednia lewa, faza lotu a 44 www.KonnaCafe.pl Fot. GJ/ KJ Optibur Cwał to historyczne określenie na najszybszy galop wyciągnięty. Nazwa obecnie nie jest stosowana, co ciekawe, nawet w kręgach wyścigowych. Na wyścigach wyróżnia się kenter (zwykły galop) i galop (najszybszy z możliwych). Obecnie zamiast określenia „cwał” mówimy: galop wyścigowy. Dlaczego cwał nie jest odrębnym chodem? Niektórzy mówią, że należy mu się miano chodu podstawowego, bo w odróżnieniu od pozostałych rodzaju galopu jest czterotaktowy. Ale zauważmy trzy rzeczy. Po pierwsze, nie jest prawdą, że galop wyścigowy jako jedyny z odmian galopu jest czterotaktowy: czterotaktowe są także bardzo wolne galopy szkoleniowe (poruszają się nimi szkółkowe konie na lonży oraz nieprawidłowo szkolone konie westernowe). Po drugie, galop wyścigowy jest czterotaktowy, ale wynika to z tempa, a nie z kolejności stawiania nóg. Kolejność stawiania nóg jest taka sama jak w każdym innym galopie, przy czym drugi takt jest rozbity na dwa. Po trzecie, aby zaliczyć chód do chodu podstawowego, musi się on wykazać możliwością posiadania odmian. Spróbujmy sobie wyobrazić cwał zebrany, albo cwał wyciągnięty… Dlatego właśnie galop wyścigowy jest odmianą galopu. A dokładniej, odmianą odmiany galopu. Bo jest to odmiana galopu wyciągniętego. Wasze Pytania, Nasze Odpowiedzi PYTANIE NATKI: Galopuję od pewnego czasu. W samym galopie czuję się pewnie i stabilnie. Jednak samo zagalopowanie sprawia mi problemy. Wydaje mi się, że jest to przyczyną tego, że moje łydki są „słabe”. Jeżdżę niestety rzadko bo raz na tydzień i to ostatnio nie regularnie. Jak mogę to poprawić? NASZA ODPOWIEDŹ: Przede wszystkim, co to znaczy, że „zagalopowanie sprawia problemy”? Przyczyny mogą być bardzo różne, ale nie jest nią raczej „słaba łydka”. Jazda konna w pierwszej kolejności polega na równowadze, w następnej na rozluźnieniu i pozytywnym napięciu mięśni, następnie na koordynacji pomocy i dopiero potem na sile. Oczywiście, w konkretnej sytuacji któryś element może być szczególnie wyeksponowany i nie zawsze ta kolejność jest zachowana. Sprawdza się jednak w przypadku przejść na etapie nauki jazdy. Jeśli jedziesz w równowadze, zagalopowanie Cię z niej nie wytrąci. Pozytywne napięcie mięśni to takie minimalne i optymalne napięcie mięśni, które pozwala nam na zachowanie prawidłowego dosiadu. W chwili, w której nasz dosiad zaczyna się „rozsypywać”, niektóre nasze mięśnie są przesadnie napięte, a inne zbyt rozluźnione. W efekcie przestajemy panować nad swoim ciałem. Koordynacja pomocy to umiejętność stosowania danej pomocy w odpowiednim czasie, w odpowiedni sposób i w odpowiednim stopniu do pozostałych. Na końcu jest siła, czyli fizyczna zdolność do mocniejszego użycia pomocy. Rzecz w tym, że przy tak podstawowych manewrach i to na koniu szkoleniowym, siła nie powinna być potrzebna. A jeśli akurat jest potrzebna… to wtedy prawidłowo korzystamy z bata. Następna rzecz: czy przygotowujesz siebie i konia prawidłowo do przejścia? Przed wejściem w galop ćwiczymy przejścia stęp-kłus czy stój-kłus. 46 www.KonnaCafe.pl Powinny wychodzić dynamicznie, a koń powinien reagować na bardzo lekkie pomoce. W wykonaniu takich prawidłowych przejść musi pomagać instruktor. Przed zagalopowaniem w kłusie anglezowanym przygotowujemy konia do przejścia. Prosimy go o kłus żwawy, ale bez pędzenia. Pilnujemy, by koń szedł w równym rytmie. Możemy parokrotnie poprosić go o zmiany tempa, wydłużenie i skrócenie chodu, przy czym odpowiedź musi być wyraźna. Jeśli czujemy, że koń skupił na nas uwagę, siadamy w siodło (na jak długo – to zależy od instruktora, sytuacji, Twoich umiejętności pracy w kłusie ćwiczebnym), wykonujemy półparadę (współdziałanie pomocy popędzających i wstrzymujących – krótko omawialiśmy to zagadnienie w numerze październikowym), dajemy pomoce do zagalopowania… i jedziemy. Na sekundę przed zagalopowaniem pomyśl o tym, że już galopujesz. Niech Twoje ciało będzie naprawdę przygotowane na inny chód! Czemu tak silnie zwracamy uwagę na „przygotowanie” zagalopowania? Im lepiej przygotujesz siebie i konia do zagalopowania, tym łagodniejsze i mniej kłopotliwe będzie to przejście. Często się okazuje, że problemy z utrzymaniem równowagi i koordynacji przy zagalopowaniu biorąc się po prostu z braku kontroli nad koniem i nad sobą. A tę kontrolę musi odnaleźć przed zagalopowaniem, nie w trakcie. Pewnie będziesz niepocieszona. Nie uzyskałaś odpowiedzi na swoje pytanie. Prawda jest taka, że najlepszym sposobem na lepszą jazdę jest… więcej jeździć. Wiele problemów jest naturalnych na danym etapie nauki i nie ma drogi na skróty. Można jedynie szukać lepszych nauczycieli, czyli konia i i instruktora. Można wykonywać solidną rozgrzewkę jeszcze przed jazdą (nawet nie tyle można, co obowiązkowo trzeba!). Można prosić o nakręcenie filmików i po zajęciach Jeśli chcesz, by Twoje pytanie trafiło do kolejnego numeanalizować je z instruktorem. Ale ru, zadaj je pisząc na adres: [email protected]. W tytule nic nie zmieni faktu, że nic nie zamaila napisz: „Wasze pytania, nasze odpowiedzi”. Zaznacz, jak chcesz być podpisany (podaj swój nick/imię/imię i nastąpi po prostu dalszej, regularnej zwisko/’anonim’ itd). Jeśli pytanie dotyczy zdjęcia, dołącz jazdy i… cierpliwości! zdjęcie jak najlepszej jakości. Pamiętaj, że musi być ono twojego autorstwa, a jeśli nie jest, potrzebujesz zgody autora. UWAGA! Zadajecie wiele pytań w różnych miejscach: na czacie, pod zdjęciami na fotoblogu, na gg, w różnych portalach społecznościowych i forach. Jeśli chcecie na pewno dostać odpowiedź, pytania przesyłajcie prosto na adres: [email protected]. PYTANIE EMILII: Mam 14 lat, a od 27 listopada 2011 roku jeżdżę konno. Mój sąsiad na początku wiosny sprawił sobie ciężarną klacz kuca islandzkiego. Po dwóch miesiącach urodziła ogierka Kubę. Kubę nauczyłam już chodzić na uwiązie, chociaż łatwo nie było. Boi się ludzi Ale mimo to mi okazuje zainteresowanie. Aby do mnie podszedł, sama siedzę na trawie i przyglądam się co robi jego matka. Żebyście go widzieli! Zafascynowany biegał galopem wokół mnie i brykał. W końcu mi się znudziło i sama do niego podeszłam. Nie uciekał, złapałam za kantar, zapięłam uwiąz. Na początku był niespokojny, potem uspokoił się. Nie jest ufny, ale robimy postępy. Co mam robić by go do siebie przekonać? I jakie dalej stawiać kroki z związku z dalszą jego nauką? Zależy mi na tym, by koń zyskiwał kolejne umiejętności, bo kiedy przychodzę jest cały brudny i zaniedbany i chciałabym móc się nim opiekować. NASZA ODPOWIEDŹ: Zacznijmy od tego Emilio, że wiek o nie kopytem. Możesz je przynosisz wtedy, kiedy jesteś źrebięcy to bardzo specyficzny moment w życiu konia. Poznaje świat i ludzi i bardzo skutecznie się uczy. Większość rzeczy wyniesionych z okresu źrebięcego pozostanie w nim na resztę życia. Co to znaczy? Z jednej strony, dobrze, że chcesz go czegoś nauczyć. Z drugiej, pamiętaj, że jeśli popełnisz błąd, możesz go już nie móc naprawić. Źrebięciem powinna się zajmować osoba doświadczona, ale mamy podejrzenia, że nasze ostrzeżenia nie przemówią do ciebie… Tak więc parę rad: - Źrebięta uczą się zupełnie inaczej niż starsze konie. Tak samo jak dzieci i dorośli ludzie. Nie od razu uczymy dzieci, że nie należy wchodzić pod stół (gdy mają roczek, nasze wskazówki nic nie dadzą!), jak gotować zupę (trzylatek temu nie podoła!), czy jak poruszać się samodzielnie po mieście. Do wielu rzeczy trzeba dorosnąć. Tak samo jest ze źrebięciem. Jeśli małe dziecko przewróci się, nie możemy od niego wymagać, że będzie zachowywać się jak dorosły i nie zapłacze. Dlatego uważaj, by nie wymagać od źrebięcia takich zachowań, które są nieadekwatne do jego wieku. Takie zachowania to np.: odchodzenie od matki i tracenie jej z pola widzenia. - Źrebięta mają ogromną potrzebę zabawy. Natura je stworzyła do wychowywania się w grupie; zazwyczaj miały przy sobie nie tylko stado dorosłych koni, ale i stado kolegów w tym samym wieku. Źrebię potrzebuje zabawy, by być szczęśliwym i prawidłowo się rozwijać, fizycznie, psychicznie czy społecznie. Nie dasz koniowi stada, ale możesz urozmaicić mu czas. Zapewnij źrebięciu takie zabawki jak: piłka gimnastyczna, kawał twardej folii, wiaderko, hula hop. Konie lubią bawić się takimi przedmiotami, biorąc je do pyska, czy stukając 48 www.KonnaCafe.pl na padoku, lub zostawiać je na czas swojej nieobecności. Możesz też bawić się wraz z koniem: pokazywać mu różne rzeczy (ale nie zmuszać go do podchodzenia do nich), pozwalać mu na wielominutowe brykanie dookoła siebie (uwaga na kopyta!). - Źrebię potrzebuje biernego kontaktu z człowiekiem. To znaczy, samo przebywanie obok konia, czytanie książki na padoku, delikatne czyszczenie jego ciała – to dobre pomysły. - Roczny koń powinno umieć: dać się spokojnie prowadzić na uwiązie, dać się przywiązać (to umiejętność tych starszych źrebiąt), podać wszystkie nogi do czyszczenia, dać się dotykać po całym ciele. Więcej taki koń nie musi umieć, co więcej, nie jest jeszcze psychicznie gotowy na intensywną naukę, a jeśli chcemy uczyć młodego konia czegoś więcej niż podstaw pielęgnacji, musimy mieć znacznie więcej doświadczenia (zdobytego w pracy w hodowli koni, pod okiem doświadczonego koniarza). - Jeśli coś idzie nie po Twojej myśli w kontakcie z koniem, zrezygnuj z wykonania tego. Lepiej nie próbować nauczyć czegoś konia, niż nauczyć go źle, lub nawet zrazić. - Źrebięta nie potrafią długo skupiać uwagi, dlatego nigdy nie ćwicz dłużej niż 2-4 minuty. I przede wszystkim – zawsze konsultuj wszystko z właścicielem konia! Pamiętaj, że nie ty jesteś właścicielką. Że ubłocony koń, to nie koń zaniedbany. I, że choć się nudzi, jest mu naprawdę dobrze w tym małym stadzie, pozbawionym ludzi, pracy, obowiązków i ciągłej nauki. My, wbrew pozorom, nie jesteśmy koniom aż tak bardzo do szczęścia potrzebni :) a Fot. Klaudia Mironowicz Na oklep! jedziemy Witajcie w naszej nowej, krótkiej serii poświęconej jeździe na oklep. Będzie ono stanowić vademecum i mam nadzieję, że w pełni wyczerpiemy temat. Zostańcie z nami przez grudzień, styczeń i luty – chłodne miesiące, kiedy szczególnie miło jest poczuć pod sobą ciepłego, futrzastego konia… W końcu zima to najlepszy czas do „oklepowania!” Tekst: Gabriela Jóźwiak 50 www.KonnaCafe.pl Fot.: Klaudia Mironowicz najstarszy sposób jazdy Z PUNKTU WIDZENIA KONIA Jazda na oklep to najstarszy rodzaj jazdy. Najpierw jeżdżono bezpośrednio na koniach. Potem jeźdźcy zaczęli zakładać na konia derki i różnego rodzaju podkładki, ułatwiające trzymanie się na koniu i łagodzące wstrząsy podczas jazdy. Kolejnym etapem było wymyślenie terlicy, czyli sztywnej konstrukcji zakładanej na grzbiet konia, oraz popręgu, który by tę terlicę solidnie mocował na grzbiecie. Ostatnim etapem było stworzenie strzemion. Siodła umożliwiły jeźdźcom bardziej komfortową i skuteczniejszą jazdę, dzięki nim jeździec był lepszym żołnierzem, myśliwym i podróżnikiem. Obecnie siodła są powszechne i mało kto jeździ stale na oklep. Z punktu widzenia konia jazda na oklep nie jest ani wygodna, ani zdrowa! Początkujący jeźdźcy często uważają, że konie wolą chodzić na oklep: że siodło je krępuje i sprawia nieprzyjemność. Tak faktycznie może być, jeśli siodło, które nosi koń, jest źle dobrane i niewygodne. Dobrze dobrane siodło jest dla konia lepsze niż jego brak. Siodło rozkłada ciężar jeźdźca na większą powierzchnię, dzięki czemu jeździec „nie wbija” swojego ciała w jeden punkt na kręgosłupie konia. Dodatkowo, siodło ułatwia jeźdźcowi jazdę, dzięki czemu jeździec utrzymuje się w równowadze z koniem, amortyzuje wstrząsy i tym samym staje się dla konia wygodniejszy. Dlatego jazda na oklep jest zazwyczaj ćwiczeniem dla jeźdźca lub krótkim elementem treningu, nie jest natomiast sposobem na regularną jazdę. powody dla których rezygnujemy z siodła na czas jazdy równowaga lepiej poczuć konia lepiej poczuć... się dogadać się wciąż pracować Jeśli jesteśmy początkującymi jeźdźcami, jazda na oklep ma przede wszystkim na celu wyrobić w nas jeszcze lepszą równowagę. To dobre ćwiczenie do wykonywania w pierwszym roku nauki jazdy, kiedy to lekcje skupiają się na wyrabianiu równowagi. Jazda na oklep jest na tym etapie bardzo wskazana. Jeśli jesteśmy trochę bardziej zaawansowani, jazda na oklep pozwoli nam lepiej poczuć to, co się dzieje pod nami. Jeśli ćwiczyliśmy już półparady, unoszenie grzbietu konia, elementy zbierania zwierzęcia, czy chody boczne, dobrze nam zrobi przećwiczenie tego na oklep. Wtedy zwiększy się nasze wyczucie konia i lepiej zrozumiemy elementy, które wykonujemy na końskim grzbiecie. Trzeci element wykorzystania jazdy na oklep to funkcja hipoterapeutyczna. Nie tylko w stosunku do osób niepełnosprawnych – ale także do każdego jeźdźca. Czujemy się źle, nie idzie nam w szkole czy w pracy, pokłóciliśmy się z rodzicami czy chłopakiem. Jazda na oklep, otaczanie się ciepłym i miękkim, wielkim łagodnym zwierzęciem – to z pewnością nam pomoże! Czwarta przyczyna dla której zdejmujemy siodła, to wyszkolenie konia. Kiedy jesteśmy naprawdę dobrymi jeźdźcami, w pełni świadomie używamy swojego ciała i umiemy przekazywać bardzo precyzyjne sygnały koniowi. W takiej sytuacji, raz na jakiś czas, możemy zdjąć siodło i poprowadzić trening na oklep, starając się wyczulić konia na jeszcze delikatniejsze sygnały. Ostatnim powodem jazdy na oklep są kłopoty zdrowotne konia, a dokładniej – zapoprężenie i kłopoty skórne w obszarze popręgu i siodła (zmiany grzybiczne, obtarcia, rany, zapalenia skóry, obrzęki). Na czas wyleczenia musimy zrezygnować z używania siodła, jeździć na oklep i zwiększyć ilość pracy bez jeźdźca (lonża, round-pen) kosztem jazdy. 52 www.KonnaCafe.pl JAZDA NA OKLEP A JEŹDZIECTWO NATURALNE Fot. Patrycja Parzyszek Ze względu na dobro konia, nie wolno nam jeździć na oklep na: Początkujący koniarze często mylą pojęcie jazdy na oklep i bez ogłowia z jeździectwem naturalnym. Tymczasem nie istnieje taka szkoła jeździectwa naturalnego, która odrzucałaby siodła! (możemy wskazać trenerów, którzy odrzucają siodła, ale jednocześnie twierdzą, że nie mają związku z jeździectwem naturalnym!) Siodła są wskazane, a wręcz wymagane, a ich brak może być okresowy i bardzo przemyślany. Wszystko dlatego, że siodła zapewniają koniowi komfort i zdrowie. Mimo to istnieje pewna tendencja z świecie jeździectwa naturalnego, by rezygnować z siodeł terlicowym na rzecz bezterlicowych. Takie siodła są bardziej giętkie i w mniejszym stopniu ograniczają konia. Jeźdźcy naturalni chętnie jeżdżą na oklep, ponieważ wtedy mogą w pełni czuć swojego wierzchowca i przekazywać mu bardzo precyzyjne informacje. Chętnie też fotografują się i kręcą filmiki podczas jazdy na oklep – jest to ładniejsze wizualnie, bardziej spektakularne i w wielu przypadkach umożliwia wykonanie ciekawszych elementów. Nie wierzmy jednak w to internetowe złudzenie – to, że na zdjęciach naturaliści jeżdżą na oklep, nie znaczy, że na co dzień nie zakładają siodeł! j źrebnych klaczach w widocznej ciąży j koniach starszych o słabszym układzie mięśniowo-kostnym j koniach młodszych, przed ukoń- czeniem 6tego roku życia (pomijając krótkie jazdy, np. 10 minut stępa) j koniach nie trenowanych, o sła- bej kondycji i bez mięśni grzbietu j wszystkich koniach, jeśli jesteśmy jednocześnie początkujący i ciężcy, oraz na koniach nieodpowiednio dobranych do naszej wagi i wzrostu (zbyt małych) PRZYGOTOWANIE DO JAZDY NA OKLEP Aby odbyć lekcję jazdy na oklep nie musimy posiadać wcześniej żadnych umiejętności – to może być nawet nasza pierwsza w życiu jazda! Jednak do takiej jazdy powinniśmy się odrobinę przygotować. Przede wszystkim uświadommy sobie, że nasze bryczesy, nawet po krótkiej jeździe, będą się nadawały tylko i wyłącznie do prania. Jeśli planujemy wsiąść na konia w jasnych bryczesach – zrezygnujmy z tego! Bywa, że przebarwień od konia nie będzie się dało z bryczesów wywabić. Na szczęście, nie musimy wsiadać w bryczesach. Możemy wybrać inne spodnie, o ile są elastyczne, nie krępują ruchów i nie posiadają grubych szwów w kroku. Jeśli masz taką możliwość, na czas jazdy na oklep załóż kamizelkę ochronną. O potrzebie zakładania kasku chyba nie trzeba wspominać. a Ze względu na własne dobro, nie wolno nam jeździć na oklep na: j młodych koniach j koniach płochliwych, ponoszących i nieprzewidywalnych j koniach chętnych do pozbywania się jeźdźca, wierzgających, brykających j kiedy odczuwamy bóle kręgosłupa j kiedy upadek jest w naszym przypadku wyjątkowo niewskazany (np. kiedy jesteśmy „świeżo” po kontuzji) Fot. Klaudia Mironowicz 54 UWAGA. Bardzo przepraszam za brak zdjęć przedstawiających jeźdźców w kaskach… Biję się w piersi, ale po prostu wszystkie zdjęcia na oklep jakimi dysponuję, były robione podczas „sesji”, a ich celem była przede wszystkim estetyka. I tak, wyszło na to, że mam sporo zdjęć jeźdźców na oklep, ale większość jest w sukienkach, szortach, z rozwianymi włosami, na wspinających się koniach, w deszczu, na tle zachodzącego słońca i błyskawicy. Tylko takiego w kasku nie ma… Siodlarnia Przez najbliższe dwa numery będziemy robić przegląd rodzajów siodeł. Jest ich jednak znacznie więcej niż wymienione przez nas dwadzieścia typów! Przyjrzyjmy się więc najbardziej znanym rodzajom siodeł. Podział siodeł Nie ma jednego, z góry narzuconego podziału siodeł. Najczęściej prezentowany podział na siodła sportowe i kulbaki jest mocno nie wyczerpujący, poza tym sugeruje, że rajdy długodystansowe i konkurencje western w których wykorzystuje się siodła z rozbudowanymi ławkami, nie są sportami! Siodła możemy podzielić pod względem: j Budowy terlicy (bezterlicowe, terlicowe o niewielkich ław- kach, terlicowe z rozbudowanymi ławkami) j Użytkowania (sportowo-rekreacyjne, użytkowe, pokazowe) j Stylu (westernowe, angielskie, historyczne i etniczne, inne) j Materiału terlicy i obicia (drewniana, z włókna szklanego i innych; skórzane, z ekoskóry, materiałowe) Powody dla których korzystamy z siodeł Krótki słowniczek: j Siodło rozkłada nasz ciężar na więk- szą powierzchnię, dzięki czemu jesteśmy dla konia wygodniejsi, j Ułatwia jeźdźcowi zachowanie rów- nowagi, co czyni jazdę skuteczniejszą, bezpieczniejszą i wygodniejszą dla konia, j Umożliwia wielogodzinną jazdę ze zminimalizowanym zmęczeniem konia i jeźdźca, j Siodła użytkowe zawierają elementy takie jak rożek czy mocowanie sakiew, co ma związek z typem użytkowania konia, j Siodło chroni koński kręgosłup, czyni jazdę konną zdrowszą dla zwierzęcia. 56 www.KonnaCafe.pl Terlica stelaż siodła, jego „kręgosłup”. Determinuje kształt siodła. Nie u wszystkich siodeł obecny. Ławki element terlicy. Przylegają do konia, rozkładają ciężar siodła i jeźdźca na końskim grzbiecie. Najbardziej rozbudowane ławki mają te z siodeł, które z zasady „przebywają” na końskim grzbiecie dłużej niż inne. Są to, na przykład, niektóre siodła rajdowe, kulbaki wojskowe, siodła western. Rożek element terlicy w siodłach western. Bardzo charakterystyczny, umożliwia pracę ranczerską przy bydle. Kulbaka określenie na siodło wojskowe, ale popular- nie także na siodło rajdowe i westernowe. Ujeżdżeniowe Siodło ujeżdżeniowe ma długie tybinki, wysoki przedni i tylny łęk. Jego budowa umożliwia głębszy dosiad i mocniejszy kontakt z grzbietem konia, co stabilizuje jeźdźca w pełnym dosiadzie i ułatwia stosowanie pomocy, w szczególności dosiadu i łydek. Tu: siodło markiPrestige Skokowe Siodło skokowe ma krótkie tybinki, często z klockami uniemożliwiającymi zbytnie cofnięcie łydek. Siodło to jest przystosowane do jazdy w półsiadzie, ze skróconymi strzemionami. Ma raczej płaskie siedzisko i przesunięty w tył środek ciężkości. Tu: siodło marki Marcel Toulouse Wszechstronne Siodła wojskowe to bardzo duża grupa siodeł. Cechy wspólne z naszego regionu to: rozbudowane ławki, szerokie puśliska, siedzisko w kształcie kołyski o wysokich łękach oraz kółeczka do mocowania ekwipunku. Tu: siodło firmy Siodlarz (Pleszew, www.siodlarz.com.pl) Woltyżerskie Takie siodła nie mają terlicy, są zrobione z kilku warstw skóry i zbitego wypełnienia. Ich najważniejszy element przebiega na wysokości popręgu i zawiera liczne uchwyty i pętlę. Obecnie stosuje się siodła woltyżerskie podczas ćwiczeń, na zawodach wymagany jest pas z ewentualną derką ochronną. Tu: siodło firmy Siodlarz (Pleszew, www.siodlarz.com.pl) Siodło skokowe ma tybinkę o długości pośredniej między siodłem skokowym a ujeżdżeniowym. Może być profilowane, np. te ujeżdżeniowe będą umożliwiać głębszy dosiad, a te wszechstronne o profilu skokowym będą mieć klocki. Zwykle ma głębokie siedzisko i duże poduszki kolanowe. Tu: siodło marki Whitaker Damskie klasyczne Rajdowe Damskie Siodła rajdowe z terlicą najczęściej wykorzystuje się do rajdów rekreacyjnych. Takie siodło będzie wyglądać jak siodło wszechstronne, ale potężniejsze, z rozbudowanymi z ławkami, wieloma kółeczkami do przymocowania bagażu. Niektóre będą mieć pikowane siedzisko. Tu: siodło marki Equiroyal 58 www.KonnaCafe.pl KULBAKA ŻOŁNIERSKA Siodła damskie umożliwiają siad bokiem na koniu. Posiadają kule, konstrukcje terlicy, dzięki którym można zachować równowagę w bocznym siadzie. Siodło damskie posiada zmodyfikowany stabilizujący popręg. Siedzisko jest dość płaskie, asymetryczne. Tu: siodło marki Zaldi westernowe Małe kto pamięta, że siodła damskie występują także w wersji western. Takie siodło jest zbudowane analogicznie do siodła damskiego klasycznego. Bywa, że kule są umieszczone nie z lewej, a z prawej strony siodła. Tu: siodło marki Royal King Cantle DO POLO Siodło w pierwszej chwili przypomina to skokowe, jednak jest znacznie bardziej płaskie, nie posiada poduszek kolanowych. Jego siedzisko jest bardziej płaskie. Przystulica jest znacznie skrócona. Tu: siodło marki Patrick Wilkinson do pokazów „saddle seat” To specyficzne, bardzo duże siodło. Jest płaskie, ma szerokie i długie tybinki, które sięgają nawet do pół łydki jeźdźca przy mocno wydłużonych strzemionach. Siodło wymusza dosiad lekko fotelowy i przesuwa środek ciężkości w tył. Tu: siodło marki Exselle wyścigowe Siodło wyścigowe ma maksymalnie zmniejszony rozmiar i wagę. Tybinki są bardzo skrócone i wysunięte do przodu. Wszystkie elementy, które zwiększają wagę (a nie są niezbędne) zostały zlikwidowane. Tu: siodło firmy Ewalt wyścigowe Treningowe 60 www.KonnaCafe.pl Siodła wyścigowe treningowe mają większy rozmiar i wagę. Przypominają bardzo małe siodła wszechstronne o wysuniętych tybinkach. Podczas treningu koń nie musi osiągać maksymalnych prędkości, za to bardzo ważne jest bezpieczeństwo jeźdźca i skuteczność jego jazdy. Tu: siodło marki Lone Star a Propozycje prezentów Dla konia i jeźdźca 62 www.KonnaCafe.pl Opracowała Marta Fitak Dla Jeźdźca Biżu z motywem konia Oho, to chyba nie ulega wątpliwości, że takie cudeńko mieć trzeba! Przeszukaj całą Pakamerę, lub inną galerię-sklep z hand mejdem, a na pewno znajdziesz dla siebie coś pięknego! Cena: 20-24zł Sklep: Pakamera.pl, Pracownia z Przytupem, holahola Kolorowe strzemiona Idealny pomysł na prezent dla osób lubiących wyróżniać się z tłumu. Kolorowe strzemiona spełniające wszystkie wymogi bezpieczeństwa, poprawiają przyczepność i stabilizację stopy. Atutem na pewno jest też szeroka gama kolorów oraz jakość materiałów z jakich zostały wykonane. Zegar Pendrive Pamięć zewnętrzna w kształcie konia? Czemu nie! Ten malutki konik przechowa Twoje zdjęcia, filmy, muzykę i inne pliki. Jest mały, więc zawsze możesz go mieć przy sobie. Cena: ok. Cena: ok. 15 $ Producent: Jin Stirrup Wild Card Cena: ok. 520zł Szeroka gama kolorów Cena: 50zł Marka: NICI Zestaw Ceramiczny Pasek w kowbojskim stylu Twój znajomy tak kocha konie, że nie rozstawałby się z nimi nawet chwilę? Jeśli tak, to prezentując mu taki niewielki komplet (talerz, talerzyk + filiżanka) zapewnisz mu obecność ulubieńców nawet w środku dnia, mimo znaczniej odległości od stajni! Klamra do paska w stylu West jest prezentem dla osób ceniących styl i modę. W połączeniu z jeansami i koszulową bluzką nada każdej dziewczynie amerykańskiego uroku. Cena: ok. 60zł Znajdziesz w sklepie internetowym „Gazela” 64 www.KonnaCafe.pl Każdy koniarz marzy o pokoju w końskim wystroju. Tworzą go nie tylko plakaty i obrazki z końmi. Niezbędnym elementem jest wieszak, zegar lub lampa w kształcie konia.. Znajdziesz na: skelp WWR Cena: ok. 282zł Ramka na Zdjęcia Brelok Nie straszna nam zima! Zdjęcia są jednymi z najważniejszych pamiątek. Wyeksponowane w ślicznej drewnianej ramce z wizerunkami koni zabiorą nas w krainę wspomnień w mgnieniu oka. Pozwól by twój ulubieniem był z tobą cały czas! Wiele osób uważa, że podkowa zwrócona otworem ku górze jest oznaką sprzyjającego losu, gdyż w niej zbiera się szczęście. Mając małą podkówkę w formie breloka do kluczy lub torby zabieramy je wszędzie ze sobą. Idealny drobiazg-podarunek dla kochającej konie koleżanki z klasy! W czasie jazdy zimą najbardziej marzną stopy i dłonie. Rękawiczki z trzema palcami pomagają w utrzymaniu ciepła rąk dzięki stykaniu się ze sobą trzech środkowych palców dłoni. Wykonane ze skóry, nieprzemakalne rękawiczki będą doskonałym prezentem dla fanów jeździectwa, którym nie straszna jest zimowa aura. Producent: HKM Cena: ok. 46zł Producent: HKM Cena: 10zł Producent: HKM Cena: 80zł Płyty DvD Lusterko do torebki Szkolenie i udoskonalanie swoich umiejętności jest nieodłączną częścią jeździectwa. Mając do dyspozycji pomoc doświadczonych jeźdźców i ludzi pracujących z końmi od lat przedstawioną na płytach DVD możemy uczyć się od najlepszych... w domu. Coś dla każdej wielbicielki koni... i nie tylko koni ;) Sklep: Pakamera.pl, Ewuwka Cena: 15zł Cena: 60-300zł bezpieczeństwo zimą odblaski ,,Bądź widoczny na drodze!”- to hasło dotyczy także jeźdźców i ich czteronożnych przyjaciół. Szczególnie w sezonie jesienno-zimowym, gdy zmrok zapada dość szybko odblaski lub sprzęt odblaskowy to doskonały prezent pod choinkę dla przewidującego jeźdźca. Producent: Waldhausen Cena: ok. 50zł Końskie Opowieści To jeden z najlepszym pomysłów na prezent: dzięki dobrej książce zyska i obdarowany i jego wierzchowiec! Oprócz książek niosących wiedzę, możemy sobie zażyczyć książki fabularne o koniach. Szczególnie polecamy książkę Katarzyny Nowak: „Końskie Opowieści”. Książka została wydana niedawno, a akcja dzieje się z punktu widzenia konia. Polecam! . Kupisz tutaj: wfw.com.pl Cena: 26zł 66 www.KonnaCafe.pl reklama Podkolanówki Hu-hu-ha nie taka zima zła, gdy w stopy cieplutko i milutko. Czy to przy codziennej pracy z koniem, czy na zawodach dobre skarpetki to podstawa. Długie podkolanówki na pewno przydadzą się każdemu jeźdźcowi (nie tylko do stajni). Odczarujmy niechlubny, nielubiany prezent gwiazdkowy! Producent: Fair Play Cena: 20zł Dla Konia Worek warzyw i batoniki Nasz ulubieniec z pewnością ucieszy się, gdy dostanie worek marchewek. Nie jeden koń wolałby dostać marchewkę niż cukierka. Pełne witamin marchewki są zdrowym prezentem, którego można „podawać” na różne sposoby. Możesz je wymieszać w jabłkami i burakami – koń będzie w niebowzięty! Cena: 1-5zł/kg A jeśli bardzo chcesz kupić coś wyjątkowego, możesz sięgnąć po batoniki dla koni. Mieszczą się w każdej kieszeni i są świetną nagrodą lub smakołykiem. Różne smaki pozwalają trafić w gust nawet najbardziej wybrednego konia. Producent: Waldhausen Cena: 7,50zł SZAMPON Derka Kantar z futerkiem ,,Brudny koń to szczęśliwy koń”, ale czystość i świeży zapach nie oznaczają od razu unieszczęśliwienia.... Szampon o zapachu jabłek, kiwi lub truskawek z sympatyczną postacią konika firmy Nici na butelce pielęgnuje skórę, sierść, ogon i grzywę (Eskadron, 24zł). Jednak ze względu na niskie temperatury praktycznym pomysłem będzie zażyczenie sobie „suchego szamponu”, czyli takiego, którego nie musimy rozwadniać i spłukiwać. Derka polarowa sprawdza się przez cały rok, szczególnie podczas lekkiej zimy. Ta jest w szczególności zalecana na wypady na padok oraz po intensywnych treningu do stajni. Szczelnie opatula nie tylko kłodę, ale i szyję. Każdy z nas lubi ciepło i wygodę w chodne zimowe dni. Naszemu podopiecznemu możemy podarować elegancki i mięciutki kantar obszyty futrem. Dostępność kolorów oraz rozmiarów pozwoli nam idealnie dobrać kantar do naszych (i konia) potrzeb. Producent: Eskadron Cena: 124 euro Producent: Absorbine Cena: 80zł Piłka do zabawy Prezent zarówno dla konia jak i dla jeźdźca. Dzięki dużej, wytrzymałej piłce z PCV możliwe są wspólne zabawy i ćwiczenia. Sposób na zabicie nudy na padoku dla konia oraz możliwość rozwijania możliwości fizycznych koniarza. Producent: Body Sculpture Cena: 35-50zł 68 www.KonnaCafe.pl Zestaw szczotek Odpowiednia pielęgnacja konia to podstawa, co za tym idzie potrzebny nam jest odpowiedni sprzęt. Zestaw przyrządów do czyszczenia i pielęgnacji sierści w rozmaitych korach, zapakowany w poręczną skrzynkę świetnie sprawdzi się jako świąteczny prezent. I to nie tylko dla właścicieli koni – dla tych bezkonnych także! Producent: Hippo-tonic Cena: 70zł Producent: Ava Cena: 50zł Olej do kopyt Szczotka do masażu Choć podobno mają mówić w Wigilię, konie raczej nie wiedzą, że nadchodzą Święta. Nie oczekują prezentów, za to oczekują, że będą zdrowe i zadbane. W szczególności dotyczy to kopyt, bo „bez kopyt nie ma konia”. Aby utrzymać je w formie rzadko wystarczy samo czyszczenie. Oleje oraz smary do kopyt odżywiają puszkę kopytową aby była wytrzymała i odporna na urazy podczas pracy. Poprawiają także ich wygląd i są śwetnym dopełnieniem pielęgnacji przed zawodami. Po treningu lub męczącym dniu każdy z nas lubi dobry masaż. Niewielka szczotka do masażu ułatwi nam sprawienie tej przyjemności naszemu podopiecznemu. Masaż poprawia krążenie krwi oraz przyspiesza uwalnianie kwasu mlekowego z mięśni co zapobiega zakwasom. Żelowa podkładka Problemy z końskimi plecami to nie byle co. Aby ich unikać należy dobrze je chronić. Najlepiej nadają się do tego dobrze dobrane siodło oraz podkładka pod siodło, którą kupić możemy w wielu rodzajach np. podkładka żelowa obszyta dodatkowo estetycznym futerkiem. Producent: Horze Cena: 15zł Producent: Acavallo Cena: 400zł Producent: Gold Label Cena: 30zł Dzierżawa To w dużej mierze prezent dla jeźdźca, ale przecież dla konia również! Będzie otoczony troskliwą opieką, nie będzie się nudził i będzie utrzymywany w kondycji. Jeśli dzierżawimy ulubieńca ze stajni, który na co dzień pracuje w szkółce, to teraz trochę odpocznie – nie damy przecież rady jeździć przez miesiąc (lub dłużej) dzień w dzień i to po więcej niż 1-2 godziny. A dodatkowo zostanie dopieszczony jak jeszcze nigdy! Kliker Dzięki temu małemu urządzeniu przeprowadzisz trening, który będzie czystą zabawą dla obu stron! Producent: Trixie Cena: 15zł Lizawka-Zabawka Podczas zimy konie tracą wiele minerałów i substancji odżywczych. Sól z Himalajów zawiera związki i minerały, dzięki którym nawet w czasie zimy koń będzie mógł uzupełniać niedobory tych substancji. Jest to także sposób na zabicie nudy podczas wieczornego stania w boksie, szczególnie, kiedy lizawka buja się i huśta. Producent: Grene Cena: 20zł Cena: 300-1500zł Przy wyborze tych prezentów uważaj! 70 Te elementy stroju i rzędu są nadzwyczaj ważne, ale jednocześnie wymagają indywidualnego dobrania (czy to do konia, czy do jeźdźca). Nigdy nie „zamawiaj” sobie u rodziny takich prezentów, jeśli nie znasz dokładnego modelu konkretnej firmy i wszystkich parametrów. Niestety, nie wystarczy znać sam rozmiar. Bryczesy 36 jednej firmy mogą okazać się rozmiarem 34 według innej. Choć rozmiarówka jest podobna, duże znaczenie ma materiał czy krój. To samo dotyczy siodła: zanim je kupimy, musimy przymierzyć. Pamiętaj, by po zakupie koniecznie zachować paragon – to umożliwi ci zwrot lub wymianę produktu. www.KonnaCafe.pl Siodło Zakup siodła to bardzo poważna sprawa. Należy bardzo dobrze dopasować siodło do grzbietu konia oraz ciała jeźdźca. Jeśli nie znamy dokładnych wymiarów, lepiej jest poczekać z takim zakupem. Obuwie Obuwie do jazdy konnej ma wiele elementów, które muszą być dobrze dopasowane. Nawet jeśli znamy rozmiar buta, może się okazać, że nie pasuje np. wysokość podbicia lub jeśli chodzi o oficerki wysokość buta. Kask Jest to najważniejsza część jeździeckiego ekwipunku. Kask powinien być odpowiedniej wielkości, nie może być ani za luźny, ani zbyt obcisły. Osoba, której chcemy taki prezent podarować musi go wcześniej przymierzyć. Bryczesy Spodnie do jazdy konnej możemy kupić zrobione z różnych materiałów, o różnych krojach i rozmiarach. Ważne jest by osoba mająca w nich jeździć czuła się w nich komfortowo. Nic nie może uwierać ani być za luźne, gdyż może to spowodować obtarcia i odgniecenia skóry, a nawet siniaki. a Oto opowiadanie nadesłane przez naszą czytelniczkę, a będące zapisem jej jeździeckiej historii. Zapraszamy do czytania w grudniu, styczniu i lutym! MOJE ŻYCIE WŚRÓD KONI ROZDZIAŁ 1 Pierwsze Kroki - Kochanie, z tego co wiem, kiedyś w tej stajni obok, była możliwość pomocy przy koniach w zamian za jazdy. – Chyba możecie sobie wyobrazić, jaki przypływ nadziei wtedy poczułam! - Może się spytasz i pozwolą Ci tam jeździć? Witajcie! Już następnego dnia wsiadłam na rower i pogna Mam na imię Magda. Historia, którą chcę opowie- dzieć, zaczęła się jakieś 9 lat temu, kiedy jako trzyna- łam czym prędzej do tej stajni. Stanęłam przed budynkiem biurowym i zapukałam niepewnie do drzwi stolatka zaraziłam się jazdą konną. Jest, oczywiście, prezesa. Gdy poprosił mnie do środka, nie umiałam historią prawdziwą! wykrztusić z siebie słowa, tak bardzo się stresowałam. Od urodzenia mieszkałam jakieś 2,5km od duJednak zbierając w sobie odwagę, spytałam czy jest żej stadniny koni, do której uwielbiałam przyjeżdżać i możliwość pomocy w stajni w zamian za jazdę. Prezes przesiadywać na pastwiskach, patrząc na konie. Z zachwytem oglądałam zawody organizowane w tej stajni, uśmiechnął się przed zestresowaną trzynastolatką i marząc skrycie, by też móc jeździć. Jednak sytuacja fi- wskazał na pewną panią lonżującą konia. - Widzisz tę panią? To pani Ania. Usiądź na chwilnansowa rodziców stawiała jeździectwo na nierealnym kę na ławce. Gdy skończy, podejdzie do Ciebie i wtedy planie. będziesz mogła z nią porozmawiać. Wszystko się zmieniło, kie Kiwnęłam głową uradowana i wyszłam z biura. dy to będąc Usiadłam grzecznie na ławce przed budynkiem i obsergimnazjalistką wowałam panią lonżującą. Gdy ta skończyła, od razu do wypożyczyłam mnie podeszła. w bibliotece - Witaj, jak masz na imię? - spytała. ilustrowaną - Magda – odparłam lekko zestresowana. książkę, opi - Miło mi Cię poznać. Co więc Cię tu sprowadza? sującą historię - Chciałabym móc pomagać w stajni w zamian za dziewczynek, jazdy, jeżeli istnieje taka możliwość – wyjaśniłam najleopiekujących się końmi w pobliskiej piej jak umiałam. - W porządku. Myślę , że coś da się zrobić. stajni. Miały one swoich ulubieńców, Przyjdź do stajni jutro o 15 i zaczniemy działać. uśmiechnęła się i poszła. To była niezapomniana chwiktórych użyczyła la! im stajnia, o które Następnego dnia podekscytowana pojechałam do dbały i na których stajni, niepewnie wchodząc przez drzwi na których był jeździły. Uwielbiałam tę książkę, nawet przeryso- duży napis „Wstęp tylko dla upoważnionych”. Czułam wywałam z niej wszystkie konie. Kiedyś przypadkowo się dumna, że i ja jestem już upoważniona! - Dzień Dobry. Gdzie znajdę Panią Anię? - spytaopowiedziałam o niej babci i rozmarzałam o tym, jak fajnie byłoby gdybym dostała takiego konia pod opiekę. łam stajennego. - Jest za tymi drzwiami. Wejdź tam. - odparł Babcia powiedział wtedy coś, co było dla mnie przełowskazując na ogromne drzwi prowadzące na halę. mem. www.KonnaCafe.pl 72 72 www.KonnaCafe.pl Niestety drzwi były bardzo ciężkie i nie umiałam ich przesunąć. Nie wiedziałam, czy mogę mocno je popchnąć, więc stałam w drzwiach. Zerkałam tylko przez małą szparę na instruktorkę, która lonżowała jakieś dziecko. Gdy skończyła, podeszła do mnie i zabrała mnie ze sobą, by pokazać jak rozsiodłuje konia. Pomogłam jej zanieść sprzęt do siodlarni, a następnie zabrałam wskazane przez nią szczotki i podreptałam za nią. - Miło że przyszłaś. Będziesz pomagać mi przy koniach chodzących w rekreacji, dobrze? – spytała retorycznie, bo jak mogłam się nie zgodzić? - Dobrze – odparłam uradowana – co więc miałabym robić? - Głównie czyścić konie przed i po jeździe, siodłać, oprowadzać dzieci, oraz prowadzić lonże. Robiłaś to już kiedyś? - Niestety nie – zawstydziłam się… – Dlatego chciałabym się wszystkiego nauczyć. - Nie ma problemu, to nie jest nic trudnego – uśmiechnęła się. To była kobieta złoto! Wszystko od początku dokładnie mi wyjaśniała, tłumaczyła cierpliwie, pokazywała. Drugiej takiej ze świecą szukać. Na zawsze będę do niej czuła ogromny szacunek i respekt. ROZDZIAŁ 2 Śmieszne Niepowodzenia Drugiego dnia w stajni dowiedziałam się, że przyszedł czas, bym i ja zaczęła naukę jazdy konnej. To było dopiero przeżycie! Pani Ania wzięła mnie na lonżę, ale byłam tak spięta, że poprosiłam ją, by pod żadnym pozorem nie pozwoliła mi dziś kłusować! Następnego dnia też się bałam, ale instruktorka zrobiła to tak niespodziewanie, że nawet nie wiedziałam co się dzieje i krzyknęłam przerażona. Na to koń sam z siebie przeszedł do stępa i popatrzył na mnie z takim zdziwieniem, że obie roześmiałyśmy się ogromnie. To były czasy! Czyszcząc konie rekreacyjne, nie czułam już z czasem strachu. Stały w stanowiskach uwiązane, więc miałam pewność, że mi nie uciekną. Jednak nigdy nie zapomnę dnia, kiedy instruktorka poprosiła mnie o wyczyszczenie konia, stojącego w boksie. Otworzyłam niepewnie boks, przez nią wskazany i stanęłam oko w oko z mierzącym 175cm w kłębie siwym olbrzymem, noszącym imię całkowicie pasujące do swej postury – www.KonnaCafe.pl 74 74 www.KonnaCafe.pl Goliat. Na dodatek nie był uwiązany i mógł chodzić po całym boksie. Przełknęłam głośno ślinę, pamiętając, że to ponoć ostoja spokoju... Podeszłam niepewnie do niego i zaczęłam czyścić od szyi, tak jak mi to pokazywała pani instruktor. Jednak moje czyszczenie szyi szybko się zakończyło! Gdy tylko koń się zaczął ruszać po boksie, odskoczyłam jak poparzona, zamykając pospiesznie drzwi za sobą. Wyjaśniałam, że koń jest wyczyszczony i tylko miałam nadzieję, że moje kłamstewko nie wyjdzie na jaw. No cóż, nie mając doświadczenia, nie trudno przestraszyć się takiego olbrzyma, prawda? Któregoś dnia czyściłam pierwszy raz kopyta. Na przykładzie przedniej nogi pani Ania pokazała mi dokładnie jak to się robi, poczym poprosiła o wyczyszczenie tylnych nóg. Podniosłam nogę według jej zaleceń i rozpoczęłam dokładne czyszczenie. - Dobrze wyczyściłaś to kopyto, możesz już skończyć – usłyszałam po chwili, co bardzo mnie zdziwiło, bo w moim pojęciu to kopyto było wciąż bardzo brudne. - Ale szukam podkowy i nie umiem jej znaleźć… – odparłam rozżalona. Śmiechu było co nie miara, bo jak się dowiedziałam, ten koń był podkuty tylko na przednie nogi! Ale skąd mogłam to wiedzieć? Dobrze, że stała nade mną instruktorka, inaczej jeszcze długo bym szukała podków na tylnych kopytach… Nabierałam doświadczenia. Z czasem to ja zaczęłam uczyć nowe osoby, jak pomagać w stajni. Jak się okazało, dałam początek pomocom w stajni, gdyż zaczęły przychodzić też inne osoby. Chciałyby pomagać tak jak i ja. Kiedyś więc pokazywałam nowej koleżance, jak prawidłowo umyć kopyta w myjce. Umyłam dla przykładu jedno kopyto, które po pielęgnacji znów było całe białe. Koleżanka zabrała się do pracy. Widząc, że kopyto jest zupełnie czyste, powiedziałam jej, że nie musi bardziej myć. Na co ta odparła „Ale przecież nadal jest czarne, a ja szukam białego”. Gdybym wiedziała, nie myłabym dla przykładu jedynego, białego kopyta jakie miał ten koń! ROZDZIAŁ 2 Raz z górki, raz pod górkę... Niestety wszystko co dobre w końcu się kończy. Moja ubóstwiana instruktorka zaszła w ciążę i poszła na macierzyńskie. Od tego momentu, było już niestety coraz gorzej... Zatrudnili na wakacje nową instruktorkę, która nie przejmowała się ani nami, ani końmi, ani klientami. Ja i inne koleżanki prowadziłyśmy każdą lonżę, robiłyśmy oprowadzania, a ona siedziała na środku stajni na krzesełku i jedyne co powtarzała jeźdźcom, to zmiany chodów. Nie podobało nam się to w żadnym stopniu. Same miałyśmy niewielkie doświadczenie w jeździectwie, więc prowadzenie przez nas lonż, było moim zdaniem bardzo nieodpowiedzialne. A my wsiadałyśmy jedynie, gdy nadarzył się cud, bo nie chciało się jej z nami przesiadywać. Potem przyszedł nowy instruktor, jednak od tego momentu zaczęło się jeszcze gorsze. Ilość koni rekreacyjnych zmniejszyła się o ponad połowę. Wszystkie dobre konie rekreacyjne i szkółkowe, wysprzedano, zostawiając tzw. niedobitki. My byłyśmy wykorzystywane do ciągłych prac a w zamian wsiadałyśmy może raz na miesiąc na konia... To było straszne... Brakowało mi mojej ukochanej Pani Ani. Konie były wykorzystywane na maksa pod rekreacją, więc nieraz sama nie chciałam wsiadać, żeby tylko biedaczki mogły sobie odpocząć trochę dłużej. Stopniowo więc dziewczyny zaczęły się wykruszać, aż w końcu pozostałam znów sama. Jednak też już nie wytrzymywałam całej tej sytuacji. Pocieszałam się myślą, że już niedługo pójdę do mojego wymarzonego Technikum Hodowli Koni, gdzie może będzie lepiej. Tak więc przetrwałam jeszcze całe wakacje, by tylko pomóc choć trochę swoim końskim ulubieńcom, które, gdyby nie ja, miały popuchnięte nogi, odbite kręgosłupy i gnijące strzałki. Jednak dbałam o wszystkie konie, dzięki czemu przez wakacje tego uniknęły. Szkoda tylko, że gdy tylko rozpoczęłam szkołę, te konie były tak bardzo zaniedbywane, bo nikt się o nie nie troszczył... Ciąg dalszy za miesiąc! a www.KonnaCafe.pl 76 76 www.KonnaCafe.pl [email protected] Miłośnicy ludzi Wiemy z całą pewnością, kim są MIŁOŚNICY KONI. To na pewno wszystkie czytelniczki i wszyscy czytelnicy KonnejCafe… Natomiast kim są MIŁOŚNICY LUDZI? Wiemy, że to konie czytelniczek i czytelników KonnejCafe :) Jednak mało o nich wiemy: rzadko piszą do KC listy, nie komentują na FB, nie wypowiadają się, nie przedstawiają. Ten dział jest poświęcony wszystkim naszym koniom! Jak to działa? Ot – doślij na [email protected] zdjęcia swojego ulubieńca. To nie musi być Twój koń – to może być koń szkółkowy, sąsiada, koleżanki, „miłość z obozu”. Napisz parę słów o nim i o sobie. Opublikujemy! :) Oto Amela. Jest to klacz małopolska, siwa w hreczce (wieczny brudas!), ma około 8 lat. Koń nie jest mój, ale często na niej jeżdżę. Ma charakterek- w boksie jest wredna, próbuje gryźć, ewentualnie czasem staje dęba. No, może jeszcze odwróci się zadem, aby nikt nie chciał do niej wejść jednym słowem- trzeba mieć na nią patent. Za to na jeździe... Cudowna! Robiona pod ujeżdżenie (miała właścicielkę, która ją zostawiła, bo nie miała już kasy na utrzymanie), trochę skacze, ale rzadko. Miękkie chody, dość miękki pysk, no po prostu idealna tak sobie myślę, że chciałabym mieć konia kasztana. Ale za Amelkę bym się nie obraziła. Siwy i Agata Jestem Agata, z Siwym znamy się od dwóch latek. Zajeżdżałam go, od początku jest moim oczkiem w głowie, mimo że do mnie nie należy. Mieliśmy wzloty i upadki, jest niezłym kombinatorem i diabełkiem, choć spojrzenie tego nie mówi. Nawet jak coś nabroi, to potem popatrzy w taki sposób, ze wszystko mu się wybacza. Lubię, kiedy wytarza się cały w błocie i jeszcze to dumnie zaprezentuje, obracając się dookoła i zdaje się mówić „patrzcie na mnie, jestem gwiazdą”. Lubię jak zostawię plecak, obrócę się, a plecak jest już w zębach i lata na wszystkie strony (raz oberwałam własnym toczkiem, bo siwy we mnie nim rzucił). Historii jest wiele, Siwy to koń o ogromnym zamiłowaniu do skoków, gdy konie są puszczane w miejscu, gdzie jeździmy, to muszę ściągać drągi (raz sobie przyjeżdżam, a Siwy sam z siebie rozjeżdża elegancko parkurek...). Siwego charakter bardzo pasuje do mojego. Jak mu coś nie wychodzi, frustruje się tak samo jak ja. Jest narwany i niecierpliwy, ale stara sie spełniać moje prośby. Nie wiem, co jeszcze mogę o nim napisać, bo mogę gadać o nim w kółko! ;) 78 www.KonnaCafe.pl Fiona i Alicja Amela i Asia Fyonne Cherie przyszła na świat 26 marca 2005 roku jako skarogniada, nieproporcjonalna i dość duża (oczywiście jak na źrebaka) wielkopolanka o dobrym pochodzeniu. Zapowiadała się ciekawie. Wszędzie wsadzała swój ciekawski nosek i psociła wraz z innymi końmi. Jednak jej sielanka nie trwała długo - wkrótce została osierocona i musiała zostać wykarmiona z butelki. Trafiła do mnie mając ponad rok. Jej słodki ryjek, budowa i ruch spowodowały, że wiedziałam, że to właśnie ten koń, chociaż była wredną, wysoką i niezbyt przyjemną w obejściu dziewczyną. Z nudy straszyła ludzi i wyżerała kwiatki z doniczek. Wtedy nadszedł czas, bo powiedzieć jej DOŚĆ. Mając 3 lata została zajeżdżona i.. stała się zupełnie innym koniem - spokojnym, ułożonym i chętnym do współpracy. Zaczęłyśmy się coraz bardziej poznawać, bawić i rozwijać. Dziś Fiona (bo tak ją się potocznie nazywa) ma już ponad 7 lat, ponad 180 cm wzrostu i kilkanaście sukcesów ujeżdżeniowych na swoim koncie. Dużo się od od niej nauczyłam i wiem, że nigdy nie zamienię jej na innego konia. Daga Moim czworonożnym ulubieńcem jest konik polski Daga :) Jeżdżę na niej i opiekuje się nią ponad półtorej roku. Na co dzień jest to zdolny kuc, z mocnym charakterkiem ;D Zarówno ja, jak i ona - uwielbiamy galopy po lesie, czy po polach, więc w tereny, również samotne jeździmy bardzo często :) Dobrze sprawuje się również w czasie jazd skokowych, czy „luźnych spacerów” na halterku i na oklep. Jest to kn., więc jest straaasznie wygodna. I tak się do niej przywiązałam i polubiłam nasze wspólne jazdy, że wsiadając na jakiekolwiek inne konie, tęskni mi się za myszatym kucem :)) kim są miłośnicy ludzi ? zdjęcie + opis doślij na konnacafe@ gmail.com Eska i Marta Zdjęcie przedstawia klacz o imieniu Eska. Ma 4 lata i kiedyś będzie prawdziwym koniem ninja. Jej specjalność to „ z tylnej nogi wykop no jutsu”! bedzie stać na jego leczenie. Nadzieja matką glupich...? To ja i mój źrebak Pesto. Dostałam go 10 marca. To było Nasza przygoda trwala ok.3 miesiecy spełnienie moich marzeń. Źrebak przyjechał chudy zawszony zaniedbany ale był mój to najważniejsze! Z racji iż stał u mojej koleżanki, stajnia oddalona 40km ode mnie, widywalam go tylko w weekendy. Zawsze czekałam cały tydzień żeby go zobaczyć, czytałam przerózne porady na forum żeby przytył, żeby pozbyć się robali. Pesto rósł jak na drożdzach, w końcu zmienił sierść. Był grzeczny przy czyszczeniu, mam wrażenie, że lubił tylko mnie, bo ludzie się skarżyli, że gryzie i staje dęba. Mi nigdy nie zrobił najmniejszej krzywdy, zawsze stał wyluzowany, mimo iż miał niecały rok. Odczulam go na czaprak, a dla niego to było najnormalniejsze na świecie! Przysypiał sobie przy tym. Niestety z miesiąc po tym jak go dostałam, zaczęło mnie niepokoić jak stawia tylnie nogi. Na początku myślałam, że to dlatego, że stał całe życie w boksie i się naprostują od ruchu. Okazało się, że ma krowią postawę nóg. Ale w takim stopniu, że mogę nigdy na niego nie wsiąść w dorosłym życiu, bo doprowadzi to do stałego okulenia. Leczenie miesięczne miało kosztować krocie. Błagałam, żebyśmy go leczyli, że damy radę, ale wiedziałam w głębi duszy, że decyzja już zapadła. Został sprzedany, mam nadzieje że do osoby, którą Monika i Pesto 80 www.KonnaCafe.pl Zainteresował mnie Wasz pomysł, tak więc postanowiłam wysłać wam zdjęcie mojego ulubieńca. Mały, gruby kucyk to Wikary. Ma dopiero 3 lata. Jest bardzo miły, ufny a przede wszystkim słodki. Bardzo lubi zaczepiać człowieka i gdy coś popsuje udawać, że to nie on. Na jeździe ledwo co się toczy do przodu, ale spokojnie - to dopiero nasze początki! Nie sposób się na niego gniewać! Czasem lubi sobie poudawać żyrafę, co widać na drugim zdjęciu! Jest po prostu kochany i śliczny! ^^ Pozdrawiam, Chochliczyca Wikary Na zdjęciu jestem Ja i Esperanto ( ten pośrodku). Jest to mój stajenny ulubieniec , na którym jeżdżę . Ma 13 lat i jest rasy SP. Zdjęcie zrobione jest na terenie Stajni Dialog. Esperanto jest świetnym koniem dla początkujących jak i zaawansowanych. Brał już udział w zawodach w naszej stajni. Esperanto i Kasia a Zostań wolontariuszem na zawodach W zawodach konnych możemy uczestniczyć na wiele sposobów. Standardowy to bycie widzem. Najtrudniejszy to bycie organizatorem. Bardzo stresujące jest bycie jeźdźcem czy trenerem. Błyskotliwości i wiedzy wymaga rola spikera. Nie zapominajmy o jeszcze jednej roli - roli wolontariusza! Zadania wolontariuszy bywają bardzo różne... Fot. Agnieszka Trepto DLA KOGO CO ZYSKASZ? Niektóre prace wolontariacie zaczynają się wiele dni przed zawodami, np. wtedy gdy roznosimy ulotki i Zazwyczaj opcja wolontariatu na dużych zawodach jest Po pracy jako wolontariusz otrzymujesz zaświadczenie rozklejamy plakaty, lub gruntownie oczyszczamy stajnię. kierowana do osób mających minimum 16 lub 18 lat. Jeśli o odbyciu wolontariatu. To bardzo cenna rzecz, bo liczy Im mniejsze zawody, tym częściej funkcje te są łączone i jednak nie ma oficjalnej informacji co do wymaganego się do CV i ułatwia znalezienie późniejszej pracy jako jeden wolontariusz wykonuje parę zadań. wieku, warto zapytać się u organizatora. To dotyczy duinstruktor czy pracownik stajni, a tym bardziej pomaga, Praca jest całodniowa i trwa 6-12 godzin, najczężych zawodów. Natomiast na mniejszych (podwórkowych, jeśli planujesz samodzielnie organizować zawody lub ściej 8-10. Dzień zaczyna się od zbiórki wolontariuszy, regionalnych) do pomocy bardzo często wybierani są w nich startować. Dzięki temu poznajesz zawody konne przedstawieniu ogólnego zarysu pracy, podziału obowiązmłodsi klubowicze czy klienci stajni. od podszewki, ich organizację, plan dnia, możliwe proków, przyznaniu oficjalnych koszulek i identyfikatorów. Pamiętaj, że twoją rolą, jako wolontariusza, jest blemy i ich rozwiązania. pomagać. Jeśli więc chcesz wolontariatem uzyskać dar Dodatkowo masz możliwość pomagać zawodnikom, Trudno powiedzieć, czy to praca ciągła, bez przerwy – to zależy od zawodów, rodzaju naszej pracy. Na pewno mowy wstęp na zawody, migać się od pracy i latać miętrochę ich poznać, zobaczyć, jak wygląda praca luzaka dzy zawodnikami prosząc o autografy… lepiej pojedź na na najwyższym poziomie, jak przygotowywane są konie. znajdzie się przerwa na posiłek, fundowany nam przez zawody jako zwykły widz. Choć nie pracujemy dla autografu, na pewno jakiś zdobę- organizatorów zawodów. Od wolontariusza jest wymagana przede wszystdziemy :) No i wstęp jest całkiem darmowy! kim komunikatywność, zaradność, umiejętność pracy w JAK SIĘ ZGŁOSIĆ? zespole. Jadąc na zawody skokowe trzeba się pogodzić Jeśli zawody organizowane są w twojej stajni, po prostu CO BĘDZIESZ ROBIĆ? z tym, że będzie się zmęczonym po całym dniu przebuporozmawiaj z instruktorem lub właścicielem ośrodka. Bardzo dużo zależy od tego, jakim wolontariuszem będowywania parkurów i noszenia drągów. Czasem trzeba Jeśli jednak są to duże zawody, musisz koniecznie wejść dziesz: czy będziesz pracować w stajni, na placu zawobędzie też pracować w stresie, szczególnie, gdy pojawią na stronę internetową zawodów i znaleźć zakładkę podów, czy w biurze. Praca w biurze to praca organizacyjsię problemy organizacyjne (np. opóźnienie). na, pomoc jeźdźcom, trenerom, luzakom, obsługa strefy święconą wolontariatowi. Tam zazwyczaj znajdziemy Na zawodach ogólnopolskich czy międzynarodowych zgłoszenie uczestnictwa, które trzeba wypełnić, a naVIP, pomaganie organizatorom zawodów – ot, taka praca wymagana jest komunikatywna znajomość języka angielasystenta. Podczas tej pracy mamy najmniej styczności z stępnie przesłać na wskazany mail. Pamiętaj, że jeśli wyskiego – w szczególności, gdy zgłaszamy się do pracy w cofasz się z wolontariatu, należy obowiązkowo wcześniej końmi, ale za to najwięcej z ludźmi i być może uda nam biurze zawodów. Naszą rolą będzie wtedy pomoc i obsłusię zyskać cenne znajomości. Jako obsługa stajni będzie- poinformować o tym organizatorów! Niektórzy poradzili ga zagranicznych ekip, więc jest oczywiste, że musimy sobie ze „pustymi zgłoszeniami” i wymagają wpłacania my odpowiedzialni za porządek, bezpieczeństwo i dobro władać minimum jednym językiem obcym. wpisowego w trakcie zgłaszania się. Wpisowe jest oddakoni, czasem też pomożemy luzakom czy zawodnikom, Pracę na wolontariacie najlepiej zacząć od małych zawowane, gdy wolontariusz stawi się w biurze zawodów. będziemy roznosić napoje. Natomiast praca na placu dów organizowanych w stajni w której się uczysz. wymaga dobrej kondycji, bo będzie tu dużo biegania i Tekst: GJ noszenia stojaków i drągów. a 82 www.KonnaCafe.pl Konie i praca DZIENNIKARZ Chociaż dziennikarstwo nie wiąże się z pracą z końmi bezpośrednio, jest to jednak z pewnością ciekawy sposób na wypełnienie swojego czasu pracy końską tematyką. Jest to dobry wybór w szczególności dla osób, które obawiają się codziennej stajennej rutyny i pragną zajęcia, które umożliwi ułożenie elastycznego grafiku pracy, pozwoli również na rozwinięcie pisarskich umiejętności. Tekst: Klaudia Mironowicz Wbrew pozorom, dziennikarstwo nie jest łatwym zajęciem. Pisanie do końskich gazet czy stron internetowych wymaga nie tylko dobrej znajomości tematyki jeździeckiej, lecz również osobistych predyspozycji, takich jak lekkość pióra, umiejętność wymyślania nowych i ciekawych tematów na artykuły, w przypadku felietonów również posiadania własnych przemyśleń i opinii w poszczególnych kwestiach. dzieckiego – np. różnych parad, pokazów, obchodzonych świąt. Szczególnie interesujące jest opisywanie przebiegu szkoleń lub klinik ze znanymi trenerami. Nie dość, że spędza się wtedy niezwykle ciekawie czas, to dodatkowo poszerza się swoją wiedzę oraz poznaje ciekawych ludzi (z którymi można później przeprowadzić wywiady). Aby pisać do gazet, należy również posiadać duże zasoby szeroko pojętej wiedzy – musi ona bowiem obejmować Jedną z form, w jakiej można się wykazać jako redaktor, kwestie jeździectwa, zdrowia i anatomii konia, żywienia, są relacje z zawodów. Chcąc pisać tego typu artykuły, końskiej psychiki, pracy z ziemi, ogólnego funkcjonowania świata jeździeckiego, jak również psychiki i anatomii należy dobrze orientować się w tematyce sportowej – znać nie tylko aktualne wyniki określonych par, ale także człowieka. Chcąc pisać teksty specjalistyczne lub doradumieć porównać je z poprzednimi. Wypada również znać cze, najlepiej posiadać już kwalifikacje w danej dzieniuanse poszczególnych dyscyplin, potrafić klarownie wy- dzinie, bądź przynajmniej mieć możliwość zasięgnięcia jaśnić przyczyny sukcesu lub porażki duetów, przedstawić porady specjalisty. opinie sędziów. Oraz być jednocześnie fotografem... Aby móc rzetelnie napisać taką relację, konieczna jest obec- Jednak bycie redaktorem nie opiera się wyłącznie na relacjach z wydarzeń lub tekstach specjalistycznych. Jeśli ność na zawodach, dlatego też osoba chcąca podjąć się nie spełniasz tych warunków – głowa do góry. Jest jeszcze takiego wyzwania, powinna lubić pracę poza domem. masa innych możliwości, aby wykazać się w prasie. Mogą to być np. recenzje książek lub ogólnie pojęta rozrywka Osobistą wizytę w stajni należy również złożyć, gdy chcemy napisać relację z innych wydarzeń świata jeź– czyli opowiadania, wyrażanie swoich opinii, opisywanie 84 www.KonnaCafe.pl własnych historii i doświadczeń. Wystarczy odrobina kreatywności i prawdziwa pasja, a redaktorskie drzwi staną otworem. A zatem, jeśli... • • • • • • • Masz „lekkie pióro” Kreujesz wiele ciekawych pomysłów Interesujesz się sportem Jesteś na bieżąco w nowinkach jeździeckich Masz oryginalne przemyślenia na poszczególne tematy Chcesz poznawać nowych ludzi Wiesz dużo o koniach i jeździectwie i chcesz się tą wiedzą dzielić • Lubisz podróżować • ...masz drugi „bezpieczny” zawód... …. warto zastanowić się, jak zacząć, bowiem ścieżka dziennikarska stoi przed Tobą otworem. Na szczęście bycie dziennikarzem nie wymaga żadnych stopni naukowych - może to robić każdy, o ile tylko pisze w sposób kompetenetny i ciekawy. Oczywiście, są studia dziennikarskie, kursy i szkolenia, a uczestniczenie w nich jest jednym z wielu sposobów rozpoczęcia przygody z dziennikarstwem. zza dziennikarskich kulis, czyli mała próbka slangu :) michałek – lekka, krótka ciekawostka, która jest bardzo chętnie czytana ze względu na walory rozrywkowe czy informacyjne, np. narodziny źrebaka w Janowie Podlaskim. wierszówka - pieniądze, które dziennikarz dostaje za napisany, lecz nie zawsze opublikowany materiał (lub zdjęcia). Nie jest to stały składnik pracy redaktora, a stawki są ustalane indywidualnie w redakcjach. fot. Małgorzata Jurczak autoryzacja - akceptacja przez rozmówcę Poza zyskiwaniem kompetencji stricte dziennikarskich, masz też wiele innych możliwości. Jeśli wciąż jesteś uczniem, wykorzystuj najbardziej jak tylko możesz lekcje polskiego. Choć nauczyciele potrafią dawać w kość i nie zawsze zaszczepiają w uczniach miłość do języka pisanego, z każdej lekcji można wiele wynieść. Przykładaj się do każdej pracy pisemnej (nie tylko z zajęć języka polskiego), ponieważ każdy napisany tekst, szczególnie ten trudny i nie przychodzący łatwo, jest bardzo cenną nauką. Warto zgłosić się do redakcji szkolnej gazetki i spróbować swoich sił pisząc do niej. Jeśli takiej gazetki nie ma... chyba czas ją założyć! Pisanie o koniach możesz ćwiczyć na wiele sposobów. Warto zacząć od pisania bloga - pisząc bez zobowiązań rozwiniesz swój własny styl i lekkość. Potem możesz proponować swoje gotowe teksty portalom jeździeckim, stronom internetowym czy znanym stronom na FB. Albo do Konnej Cafe :). Nie zrażaj się, jeśli redakcje będą odrzucać twoje teksty! Zachowaj je, ćwicz dalej i powróć do tych tekstów po roku. Zobaczysz, że spojrzysz na swój tekst z zupełnie innej, zdystansowanej perspektywy! Kolejnym krokiem będzie wysyłanie tekstów do dużych gazet, nie tylko jeździeckich - teksty o koniach mogą pojawiać się też w innej prasie. Zyski Z pracą dziennikarza jeździeckiego jest jak z każdą inną pra- 86 www.KonnaCafe.pl cą: niektórzy zarabiają na tym krocie. Większość tylko dorabia lub korzysta z innych zalet płynących z dziennikarstwa. Ostatnią grupę stanowią ludzie, dla których dziennikarstwo nie jest zawodem, a formą reklamy i autopromocji. Bardzo dobrym pomysłem jest łączenie dziennikarstwa „konnego” z inną formą dziennikarstwa lub innym tematem (np. bycie ghost writerem, fotoreporterem i dziennikarzem jeździeckim). Drugi dobry pomysł to wpomniana autopromocja: mając ciekawą firmę lub formę działalności (czy też przemyślenia jako instruktor lub hodowca) możesz rozreklamować swoją osobę i stać się rozpoznawalną, co przełoży się na zyski. Niestety, tylko dla wąskiej grupy osób dziennikarstwo jeździeckie staje się zawodem; są to zwykle osoby będące jednocześnie redaktorami (osobami tworzącymi magazyn) lub fotografami. Dziennikarstwo jest zatem połączeniem pisania – czyli zajęcia kojarzącego się ze spokojną pracą w domu - i codziennego obcowania ze swoją pasją. Nie tylko daje ono możliwość spędzenia czasu wśród końskich zagadnień, daje również wiele możliwości pracy w terenie – uczestniczenia w ważnych wydarzeniach jeździeckich, poznawania ciekawych oraz cenionych osobistości, jest świetną okazją do autopromocji. Wiąże się także z elastycznością wyboru – może stanowić główny zawód, a także zajęcie dodatkowe. Jeśli czujesz, że jest to praca dla Ciebie, zacznij już dziś! a opraowanej wersji jego wypowiedzi, przeznaczonej do publikacji. briefing – zwołane naprędce spotkanie pracowników redakcji, wynikające z potrzeby chwili. Trwa krótko - kilka, najwyżej kilkanaście minut, często odbywa się na stojąco. background – w dosłownym tłumaczeniu: tło. Oznacza inaczej podkład informacyjny, który dziennikarz zdobywa, przygotowując się do pisania pracy. Bywa, że dotyczy to literatury lub rozmowy ze specjlistami w danej dziedzinie. linie oddziaływania fotografii – umowne linie, wskazujące, że wzrok czytelnika podąża za wzrokiem osób patrzących ze zdjęcia lub poruszających się pojazdów; zdjęcie powinno być tak umieszczone, by linie oddziaływania kierowały wzrok czytelnika na tekst. znaki – miara długości tekstu. Liczymy zna- ki ze spacjami lub bez nich. Na przykład, ten tekst ma około 7,5 tys. znaków Polskie rasy koni Fot.: Klaudia Dobras Tekst: Małgorzata Fiett polskie zimnokrwiste dobrze umięśniona, niezbyt krótka szyja głęboka i szeroka klatka piersiowa (obwód powyżej 207 cm) bardzo dobrze umięśniony, szeroki zad duża, ciężka głowa profil prosty, lub z tendencją do profilu garbonosego 88 www.KonnaCafe.pl wysklepione kopyta z szeroką strzałką szerokie i krótkie przednie nadpęcie szczotki pęcinowe nieznaczne Nazwa rasy: ....Polski koń zimnokrwisty Zdrobniale: ......”Zimny” W skrócie: ..........(z) Po angielsku: ...Polish coldblood horse Po niemiecku: ..Polnische Kaltblut Typ: .......................Zimnokrwisty Pochodzenie: ...Warmia i Mazury, Powiśle, Podlasie Znane hodowle: ...........Stadnina koni w Nowych Jankowicach, Stadnina Koni Zimnokrwistych w Łuszczowie Księga stadna: Otwarta Wzrost: ................148-170cm Waga ...................500-800kg Maść: ....................Kasztan, gniady, deresz, kary Charakter: ..........Łagodny Zalety: .................zrównoważony temperament, chęć do pracy, siła, wytrzymałość Mocna strona: .prace polowe, POLSKI KOŃ ZIMNOKRWISTY ŻADNEJ PRACY SIĘ NIE BOI! Mogłoby się wydawać, że czasy świetności koni zimnokrwistych odeszły na zawsze. Postępująca niemal w każdej dziedzinie naszego życia mechanizacja zepchnęła konie robocze i pociągowe na dalszy plan. Chociaż stanowią ponad połowę wszystkich koni w Polsce, widuje się je rzadko. Zdecydowana większość z nich jest hodowana jako zwierzęta rzeźne, przeznaczone na eksport do krajów Europy Zachodniej. Ale te silne i łagodne konie są ostatnio, w kraju i na świecie, coraz częściej wykorzystywane do rozmaitych zadań. Ich wszechstronność budzi głębokie uznanie. Są niezastąpione w gospodarstwach ekologicznych, startują w konkursach zrywki drewna, doskonale sprawdzają się w zaprzęgach, potrafią być świetnymi nauczycielami jazdy konnej, a nawet końmi do woltyżerki. Niektórzy twierdzą, że konie zimnokrwiste wkrótce znów staną się stałym elementem krajobrazu polskich wsi. Jedno jest pewne – polski zimnokrwisty to prawdziwy koń wielozadaniowy. HISTORIA Aż do początków XIX wieku na ziemiach polskich ciężkie konie robocze nie cieszyły się zainteresowaniem. W czasach panowania dynastii Jagiellonów hodowano głównie lekkie wierzchowce dla szlachty i magnatów. W tym celu rodzime polskie konie uszlachetniano dolewem krwi ras orientalnych. Tymczasem chłopi w swoich gospodarstwach zmuszeni byli używać do pracy prymitywnych rodzimych koników zwanych mierzynami. Były one co prawda silne, dzielne i wytrzymałe, ale raczej drobne (ich nazwa wzięła się właśnie od „miernego” wzrostu). Z tego powodu nie mogły wykonywać ciężkich prac w polu ani ciągnąć dużych ładunków. W rolnictwie i transporcie brakowało ciężkich koni w typie zimnokrwistym. Dopiero na początku XIX wieku na tereny ziem polskich zaczęto sprowadzać z zagranicy perszerony, ardeny, belgi i bretony, którymi kryto miejscowe klacze. Początkowo hodowla była prowadzona w sposób bardzo chaotyczny, co zaowocowało powstaniem ogromnej ilości różnych typów i odmian. Największy rozwój hodowli koni pogrubionych miał miejsce na terenie zaboru rosyjskiego. W wyniku prac hodowlanych powstały tam konie zimnokrwiste w typie ardena, które następnie szeroko eksportowano. 90 www.KonnaCafe.pl Koń Blondyn Wybuch I wojny światowej w 1914 roku przerwał prace nad doskonaleniem koni zimnokrwistych. Po zakończeniu wojny w odrodzonej Polsce ministerstwo rolnictwa położyło nacisk głównie na hodowlę koni dla wojska. Znów spadło zainteresowanie końmi ciężkimi. Jednak w wielu gospodarstwach chłopskich ostały się po wojnie pogrubione konie, które zaczęto rozmnażać. Ponadto 2,5 tys. koni zostało Polsce zwróconych przez Niemców w procesie rewindykacji. dowli. Od tej pory konie zimnokrwiste hodowane były w pięciu ośrodkach hodowlanych: W 1936 roku zarządzono rejonizację hodowli i chowu koni w Polsce. Ograniczono w ten sposób obszary występowania koni zimnokrwistych i pogrubionych do czterech okręgów. W każdym z nich hodowla rozwijała się inaczej. Na przykład na Wileńszczyźnie miejscowe klacze kryto ogierami skandynawskimi, podczas gdy w okręgu łowickim do rozpłodu używano francuskich ardenów a na Pomorzu Zachodnim hodowano konie w typie reńskiego belga. Z czasem różnice między odmianami lokalnymi zaczęły stopniowo zanikać. Chociaż dzisiaj wyróżnia się zasadniczo dwa typy polskiego konia zimnokrwistego – sztumski i sokólski – w niektórych źródłach nadal można się spotkać z podziałem na pięć typów, pochodzących z dawnych okręgów hodowlanych. II wojna światowa spowodowała, że pogłowie koni w Polsce zmniejszyło się prawie dwukrotnie. Tym razem na drodze rewindykacji odzyskano od Niemców jedynie ogiery gorącokrwiste. Zawłaszczone konie zimnokrwiste nie wróciły do kraju. W drugiej połowie lat czterdziestych do Polski zakupiono prawie 100 tys. koni roboczych ze Skandynawii. Dzięki temu wpływ na polską hodowlę koni zimnokrwistych zaczęły mieć rasy takie jak jutlandy czy fiordingi. W 1955 r. zarządzona została druga rejonizacja ho- p łowickim p sztumskim p lidzbarskim p sokólskim p kopczyka podlaskiego W latach 60. wprowadzono nazwę „polski koń zimnokrwisty”. W 1964 roku wydano pierwszy tom Księgi Stadnej Koni Zimnokrwistych i Pogrubionych (od III. tomu noszącej nazwę Księgi Stadnej Koni Zimnokrwistych). W sumie w przypadku polskich koni zimnokrwistych miało miejsce pięć rejonizacji. Po zniesieniu ostatniej, w 1988 roku, ich hodowla rozprzestrzeniła sie na cały kraj. Obecnie konie zimnokrwiste stanowią ponad 50 % wszystkich koni w Polsce. W całym kraju jest ich ok. 165 720 sztuk fot. Aleksandra Piotrowska PREDYSPOZYCJE wożenia dla początkujących. Te silne, łagodne i mało płochliwe zwierzęta sprawdzają sie również podczas pierwszych ćwiczeń woltyżerki. Rolnictwo Możliwość wszechstronnego użytkowania koni Przez setki lat konie były główną siłą roboczą i zimnokrwistych czyni je wspaniałą atrakcją w pociągową w rolnictwie. Duża siła i wytrzymagospodarstwach agroturystycznych – mogą być łość oraz spokojny, zrównoważony charakter koni zimnokrwistych były cechami nie do prze- cierpliwymi nauczycielami jazdy konnej, mogącenienia przy tego typu pracach. Później konie cymi w razie potrzeby zmienić się w konie pozostały wyparte przez maszyny rolnicze. Jednak ciągowe by zabrać wczasowiczów na wycieczkę w ostatnich latach w krajach zachodniej Euro- po lesie lub kulig. py, USA i Kanadzie wykorzystanie koni do prac polowych przeżywa renesans i zyskuje coraz szersze grono propagatorów. W naszym kraju działa Polskie Stowarzyszenie Użytkowników i Przyjaciół Koni Roboczych oraz Konnych Producentów Zdrowej Żywności wydające kwartalnik „www.KONIE ROBOCZE.pl”, którego ideą jest propagowanie roboczej formy wykorzystania koni oraz nowoczesnych maszyn i urządzeń Zawody w zrywce trakcji konnej. Jako zalety użytkowania koni w W Polsce – w Kępnie koło Wejherowa – orgarolnictwie wymienia się ekologiczność, oszczęd- nizuje sie zawody konne w zrywce sportowej. ność i dokładność wykonywanej pracy. Być Rozgrywane są dwie konkurencje: konkurs może wkrótce do polskiego krajobrazu powrócą zręczności zrywki oraz wyścig równoległy. W potężne konie ciągnące pługi i brony. wyścigu rywalizują po dwa konie, każdy zaprzęgnięty do sań zrywkowych ważących wraz z ładunkiem drewna 350 kg. Trasa wyścigu to Prace leśne 100 metrów ( 50 metrów, nawrót i 50 metrów z Kiedyś do zrywki drewna (transportu kłód powrotem). Konkurs zręczności polega na pokodrewnianych z miejsca pozyskania do miejsca załadunku lub składowania) używano koni robo- naniu przez konia ciągnącego kłodę trasy imituczych, które z czasem zostały zastąpione przez jącej warunki pracy w lesie. Sędziowie oceniają maszyny. Okazało się jednak, że maszyny cza- współpracę konia i wozaka. W ostatnich latach sem mogą wyrządzić więcej szkód niż pożytku. triumfy w obu konkurencjach święciły konie sztumskie. Na miękkich, organicznych glebach działanie SPORT trakcji mechanicznych powoduje zamieranie lasów. O wiele bezpieczniejsza i bardziej ekoloZawody w orce giczna jest więc zrywka drewna z użyciem koni. Kolejną „dyscypliną”, w której biorą udział koW krajach Europy zachodniej ta forma transnie zimnokrwiste, są zawody w orce rozgrywaportu drewna jest wręcz obowiązkowa. ne w różnych krajach świata, również w Polsce. Organizowane są konkursy regionalne, krajowe Rekreacja i agroturystyka i międzynarodowe, podczas których ocenia się Dzięki spokojnemu i zrównoważonemu charakszybkość i dokładność wykonanej pracy. Zawoterowi ujeżdżone konie zimnokrwiste bardzo dy odbywają sie zwykle w dwóch kategoriach – dobrze nadają się do nauki jazdy konnej i po w parach i pojedynczo. 92 www.KonnaCafe.pl fot. Marcelina Gajda fot. Alicja Szuter fot. Monika Misiejuk DWA TYPY – SOKÓLSKI I SZTUMSKI Obecnie w obrębie rasy polski koń zimnokrwisty wyróżnia się dwa typy: sokólski i sztumski. Hodowane w innych regionach, w oparciu o inne rasy zagraniczne, różnią się od siebie pod względem budowy i predyspozycji. Konie w typie sztumskim, jako najcięższe polskie konie, przewyższają sokólskie wzrostem i masą ciała. Pracują głównie w stępie. Typ sokólski charakteryzuje większa ruchliwość i swoboda w poruszaniu się kłusem. W tabelkach przedstawiamy najważniejsze różnice pomiędzy obydwoma typami. Fot. Magdalena Bandurek Typ sokólski pochodzenie przodkowie Wysokość w kłębie konstytucja maści predyspozycje powiat sokólski na Podlasiu i jego okolice ardeny, belgi i bretony 148 – 165 cm sucha kasztanowata, gniada, kara, dereszowata, siwa zaprzęgi, lekkie prace polowe i transportowe Typ sztumski pochodzenie przodkowie Wysokość w kłębie konstytucja maści 94 www.KonnaCafe.pl rejony Powiśla oraz Warmii i Mazur belgi, konie reńsko-niemieckie, ardeny, kanadyjskie konie zimnokrwiste 155 – 170 cm limfatyczna kasztanowata, gniada, kara, dereszowata a Fot. M.W. Urbaniak Kolorowe konie W SKRÓCIE: Znany karus: Torrado Typowa rasa: koń fryzyjski Właściciel karusa: dumny, wyniosły Koń symbolizuje: ambicję, siłę, władzę, potęgę Uniwersalny kolor: bordo Unikaj: ----- karusy Tekst: GJ/ Agata Pyzowska Obraz: John Everett Millais Na następnej stronie: Władysław Podkowiński karusy 96 www.KonnaCafe.pl Grafikę utworzono z wykorzystaniem programu dostępnego TUTAJ. ZASADY UBIERANIA KARUSÓW Z końmi karymi sytuacja jest dość prosta - ciężko o kolor, który do nich nie pasuje. I choć Trinny i Suzannah zawsze powtarzają, by nie łączyć czerni z kolorem, w tym wypadku możemy sobie na to pozwolić. Warto zastanowić się nad tym, czy kolor sierści naszego konia jest ciepły (przebłyski brązu, rudości), czy zimny (przebłyski srebrnego czy niebieskiego) i dobierać kolor czapraka „na odwrót” (zimne kolory do ciepłego odcienia sierści, ciepłe do zimnego). 1 Konie kare są bardzo podobne do koni siwych. Tak samo jest i one są końmi mocy, tj. ich obecność jest symboliczna i niesie za sobą wiele skojarzeń. Przede wszystkim kare konie budzą grozę i respekt. Nie bez powodu większość koni policyjnych jest właśnie tej maści! Jako kary koń często są przedstawiane koszmary, złe sny, groźbę śmierci i katastrofy. To dlatego kare konie były lubiane przez przywódców; miały symbolizować siłę i brak miłosierdzia swojego jeźdźca, okrutność wobec wrogów. Na karym koniu podróżowały Nazgule, czy też jeden z jeźdźców Apokalipsy. Koń kary niosąc na sobie rząd złoty i bordowy daje dwojakie informacje o jego jeźdźcu: olbrzymia siła wobec wroga będzie bezwzględna, wobec sprzymierzeńca – będzie siłą nobilitującą. Konie kare to także mocno zakorze- 98 www.KonnaCafe.pl niony symbol erotyczny; szczególnie w przypadku, kiedy konia dosiada kobieta. Staje się wtedy symbolem uniesienia, orgazmu, niepohamowanej, zwierzęcej natury. Szczególnie wymownie ukazał to Władysław Podkowiński w „Szale uniesień” (w tle), czy też Henry Fuseli w „Nightmare”. Przy czym zdaje się, że ta symbolika obowiązuje tylko w dziełach sztuki. Spotykając kobietę na Karusie przede wszystkim skojarzy się nam ona z dumą, nieprzystępnością, wyniosłością i siłą. Obecnie kare konie tracą na popularności. Wbrew powszechnej opinii, nie łatwo utrzymać je w czystości (świetnie widać na nich kurz), nie budzą też tak natychmiastowej i silnej sympatii jak Izabelki, siwki czy taranty. Zdecydowanie są końmi dla pasjonatów, szczególnie tych, dla których symbolika maści nie jest bez znaczenia. ELEGANCJA Na karym koniu dobrze wyglądają biele (szczególnie na koniach z białymi odmianami), szarości, beże - są to bardzo bezpieczne kolory. Należy uważać z czarnym - jeśli sierść naszego konia jest przybrudzona czy lekko „wypłowiała”, czarny czaprak może to podkreślić! 2 3 BEZPIECZNIE 4 INTENSYWNIE 5 Ciemne barwy dobrze wyglądają na karym, ale nie rzucają się w oczy i raczej nie przykuwają wzroku. Granat, śliwkowy, ciemna oliwka – to kolory bezpieczne i również eleganckie. Przy karych koniach możemy sobie pozwolić na odrobinę szaleństwa i wybrać kolor, który będzie silnie kontrastował z sierścią naszego rumaka - np. limonkowy, żółty, czy pomarańczowy. 100 www.KonnaCafe.pl PASTELOWO Na karych koniach ładnie będą wyglądać wszelkie zgaszone, jasne kolory np. liliowy czy miętowy. Róż jest dość ryzykowny, ale broni się, w szczególnie w przygaszonej, indyjskiej formie. CZERWONO i CIEPŁO Tutaj uważaj! wiele osób decyduje się na ubranie karuska w czerwony czaprak i owijki. O ile zgaszona czerwień i bordo nadaje się na co dzień, to jasna, intensywna czerwień może być zbyt krzykliwa i nieść za sobą negatywne konotacje. Jest to też zbyt dosłowne i raczej kiczowate zestawienie. Natomiast śmiało możesz sobie pozwalać na pomarańcze, brązy, a w niewielkiej ilości – złoto! fot. Aleksandra Stańko A w styczniu... tajemnica luźnego nadgarstka Horse agility: slalom Jak konie się bawią Czemu warto zdjąć wędzidło? Szlachetna półkrew Koń na emeryturze Trzymajcie się ciepło!
