PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BIELAWA DOLNA

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
BIELAWA DOLNA
GMINA PIEŃSK
Bielawa Dolna, październik 2008
Niniejszy Plan Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna został przygotowany przez Zespół
Autorski firmy konsultingowej Agencja Rozwoju Innowacji Sp. z o.o. w składzie:
1. Agata Małysz
2. Katarzyna Olszewska
oraz
Specjalisty do spraw funduszy w Urzędzie Miejskim w Pieńsku – Artur Gradecki, a także
Rady Sołeckiej miejscowości Bielawa Dolna.
Plan Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna został sporządzony metodą eksperckopartnerską, w ścisłym partnerskim współdziałaniu z Gminą Pieńsk.
Agencja Rozwoju Innowacji Sp. z o.o.
ul. Włodkowica 18
50-072 Wrocław
Tel./fax +48 71 342 14 20
e-mail: [email protected]
www.aridotacje.pl
2
Spis treści
Wstęp.......................................................................................................................... 4
I. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza na obszarze miejscowości ................. 6
1.
Podstawowe informacje na temat sołectwa ................................................... 6
2.
Historia i dziedzictwo kulturowe ..................................................................... 7
3.
Inwentaryzacja zasobów służących ujęciu stanu rzeczywistego.................... 9
Środowisko przyrodnicze ..................................................................................... 9
Geologia i geomorfologia ................................................................................... 10
Hydrografia ........................................................................................................ 11
Hydrogeologia (wody podziemne) ..................................................................... 12
Klimat................................................................................................................. 12
Lasy i tereny zielone .......................................................................................... 12
4.
Gospodarka ................................................................................................. 14
5.
Rolnictwo ..................................................................................................... 16
6.
Turystyka ..................................................................................................... 18
7.
Kultura i sport............................................................................................... 20
8.
Struktura demograficzna, rynek pracy i bezrobocie ..................................... 23
Struktura demograficzna.................................................................................... 23
Rynek pracy i bezrobocie................................................................................... 25
9.
Komunikacja ................................................................................................ 27
10. Infrastruktura komunalna ............................................................................. 28
Gospodarka wodna............................................................................................ 29
Gospodarka ściekowa........................................................................................ 29
Gospodarka odpadami....................................................................................... 29
Sieć energii cieplnej ........................................................................................... 30
II. Analiza SWOT dla miejscowości........................................................................... 31
III. Planowane kierunki rozwoju................................................................................. 33
PROJEKT ................................................................................................................. 34
IV. Opis planowanych przedsięwzięć........................................................................ 36
V. Harmonogram wdrażania Planu Odnowy Miejscowości ...................................... 40
VI.
Monitorowanie Planu Odnowy Miejscowości .................................................. 41
VII. Public Relation Planu Odnowy Miejscowości ..................................................... 42
3
Wstęp
Plan Odnowy Miejscowości stanowi jeden z najważniejszych elementów rozwoju wsi,
poprawy warunków egzystencjalnych mieszkańców. Dokument ten określa strategię działań
wsi na lata 2007 – 2013, ma na celu efektywne pozyskanie funduszy strukturalnych na rzecz
wsi, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Plan Odnowy
Miejscowości dla sołectwa Bielawa Dolna został stworzony z inicjatywy i
przy udziale
mieszkańców miejscowości. Jest ukierunkowany na zaspokojenie potrzeb mieszkańców
w zakresie
społecznym,
gospodarczym
i
inwestycyjnym.
Stworzone
opracowanie
nakierowane jest na proste, lokalne przedsięwzięcia, które mają zaspokoić oczekiwania
mieszkańców co do funkcjonowania w miejscowości oraz jej postrzegania przez pozostałych
mieszkańców, a także odwiedzających gminę gości.
Opracowanie dokumentu planistycznego, jakim jest Plan Odnowy Miejscowości
wynika z potrzeby perspektywicznego wyznaczenia kluczowych kierunków rozwoju
miejscowości, co przyczyni się do zrównoważonego rozwoju całej gminy.
Celem planu jest uatrakcyjnienie i podniesienie walorów wsi poprzez takie
zaplanowanie działań by były wykonalne oraz do zaakceptowania dla lokalnej społeczności.
Prace na rzecz miejscowości stanowią integralną całość w kierunku odbudowy wizerunku
sołectw i poprawie bytu ich mieszkańców. Pomoc przy modernizacji rolnictwa na wsi,
stworzenie alternatywy dla pracy na roli, a także zapewnienie atrakcyjnych uwarunkowań
społeczno-ekonomicznych rozwoju młodych ludzi stanowi ważny priorytet na drodze
do dynamicznego rozwoju sołectw i ich mieszkańców.
Posiadanie przez sołectwo Planu Odnowy Miejscowości powoduje szereg korzyści:
- pozwala na roztropne i efektywne zarządzanie posiadanymi zasobami: środowiskowymi,
społecznymi, kulturowymi, a także zaplanowanymi środkami finansowymi,
- włączenie mieszkańców w proces opracowania planu wpływa na stopień ich identyfikacji
z postawionymi celami i zadaniami, a także spojrzenie na wieś w sposób przyszłościowy.
Analiza różnych pomysłów i idei wymaga dojścia do porozumienia i uświadomienia sobie
różnych wizji przyszłości miejscowości,
- tworzenie dokumentu jest momentem, w którym realistycznie ocenia się aktualną sytuację
społeczno – gospodarczą, a także określa się mocne i słabe strony miejscowości przez
to możliwe jest przyjrzenie się możliwościom oraz potencjalnym zagrożeniom.
Plan Odnowy Miejscowości posiada strukturę, która w logiczny i przejrzysty sposób
pokazuje zasoby i przyjęte działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Dokument
4
składa się z dwóch integralnych części: oceny bieżącej sytuacji oraz przewidywanych
kierunków rozwoju sołectwa. Rozdział pierwszy opisuje sytuację społeczno – gospodarczą,
historię miejscowości, a także umiejscowienie jej w położeniu geopolitycznym gminy.
Rozdział ten stanowi ważną cześć diagnozy zasobów sołectwa w dziedzinach takich jak:
gospodarka, rolnictwo, turystyka, środowisko naturalne i wiele innych. Po przeanalizowaniu
sytuacji społeczno – gospodarczej, dokonano analizy mocnych i słabych stron miejscowości,
a także zidentyfikowano wynikające z nich szanse i zagrożenia dla przyjętych założeń –
na co odpowiada drugi rozdział. Rozdziały czwarty, piąty i szósty stanowią odpowiedź
na pytanie dotyczące przyszłości miejscowości w kontekście jej odnowy oraz precyzyjnie
wyznaczają zadania do realizacji, które przyczynią się do rozwoju wsi, a tym samym wpłyną
pozytywnie na rozkwit całej gminy i regionu. Został również wyznaczony plan wdrażania
dokumentu i jego właściwy monitoring i ocena, która pomoże w przyszłości modyfikować
opracowanie i dostosowywać je do aktualnych potrzeb mieszkańców i miejscowości.
Cele zdefiniowane w przedmiotowym Planie wpisują się w priorytety i założenia
krajowych dokumentów strategicznych takich jak Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007-2013, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Strategia Rozwoju Kraju,
a także w cele regionalnych i lokalnych strategii: Strategia Rozwoju Województwa
Dolnośląskiego, Strategia Rozwoju Gminy Pieńsk, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Pieńsk
oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Niniejsze
opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, jej historię, analizę zasobów służącą
przedstawieniu stanu rzeczywistego, analizę SWOT - czyli mocne i słabe strony wsi,
planowane kierunki rozwoju, a także zakładane przedsięwzięcia wraz z szacunkowymi
kosztami i harmonogramem planowanych działań.
5
I. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza na obszarze miejscowości
1. Podstawowe informacje na temat sołectwa
Bielawa Dolna położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim,
w gminie Pieńsk. Miejscowość zajmuje powierzchnię 2420 ha, w tym Prędocice 720 ha.
Bielawa Dolna usytuowana jest w odległości 5,5 km od Pieńska. Wieś leży na terenie
nizinnym w północno- zachodniej części gminy Pieńsk. Sołectwo zamieszkiwane jest przez
292 osób (w tym: kobiety – 142, mężczyźni – 150). Miejsce te posiada wiele walorów
turystycznych zwłaszcza ze względów przyrodniczych, 80% powierzchni sołectwa stanowią
lasy, które są częścią Borów Dolnośląskich. W Bielawie Dolnej znajduje się Centrum
Edukacji Leśnej i szkółka leśna oraz Leśniczówka Bielawa i Leśniczówka Ostęp, jak również
kwatera myśliwska. Na terenie sołectwa funkcjonuje pracownia rzeźbiarska pana
Mieczysława Grabuńczyka oraz prom turystyczny łączący trasy rowerowe znajdujące się po
stronie polskiej i niemieckiej. W miejscowości znajduje się zabytkowy cmentarz ewangelicki
założony przy już nie istniejącym średniowiecznym kościele oraz kaplica p.w. św.
Maksymiliana Kolbe.
Mapa Gminy Pieńsk
Źródło: Biuletyn Informacji Publicznej
6
2. Historia i dziedzictwo kulturowe
Stara wieś przy ujściu Bielawki do Nysy Łużyckiej, założona jeszcze przez
Serbołużyczan. Na podstawie znalezionych tu w 1741 r. naczyń ofiarnych, urn, ozdób
i brakteanów należy sądzić, iż osiedla ludzkie w Bielawie istniały już we wczesnym
średniowieczu. Do XVI w. miejscowość zamieszkiwała ludność słowiańska, dlatego też przez
długi czas nazywano ją “Bielawą Łużycką “ ( Windischin Bele 1453 ; Wendischebiele 1491 ;
zur Windischen Bele 1499 ; Wendisch Bele, Bela Slavica ), natomiast powojenna nazwa
funkcjonująca do dziś to Bielawa Dolna.
Od pierwszej połowy XIII w. do końca wieku XV wieś była częścią składową olbrzymiego
latyfundium Penzigów. W latach 1491-1492 zakupili ją mieszczanie zgorzeleccy. Władztwo
Zgorzelca przerwała na krótko jedynie konfiskata dóbr pieńskich przez króla Ferdynanda
Habsburga ( 1547 – 1553 ).
W Bielawie Dolnej, w prostej rodzinie chłopskiej, urodził się Krzysztof Nathe (1753-1806),
doskonały rysownik i malarz górnołużycki. W maju 1813 r. zatrzymał się we wsi marszałek
napoleoński Victor. 10 kwietnia 1945 r. przybyły pod Bielawę oddziały II Armii Wojska
Polskiego, zluzowały jednostki radzieckie. W rejonie wsi zbudowano most pontonowy dla
I korpusu pancernego podczas forsowania Nysy Łużyckiej. Do II wojny światowej
miejscowość posiadała swój własny kościół. Pierwsza kaplica chrześcijańska powstała
w Bielawie w dobie średniowiecza. Później został wzniesiony kościół, który do 1684 r. był filią
kościoła pieńskiego (w 1684 r. utworzono w Bielawie probostwo). W 1774 r. pożar zniszczył
świątynię, lecz w następnym roku została ona odbudowana. Obiektem zabytkowym jest
Cmentarz Ewangelicki założony przy średniowiecznym kościele, powiększony w XVIII wieku,
zamknięty w maju 1962 roku. Zachowany mur cmentarny z reliktami płyt epitafijnych
i miejsce po kościele ewangelickim, wzniesionym w 1775 roku w miejsce spalonej świątyni
średniowiecznej, rozebrany po 1945 roku.
7
Fot. 1 Zabytkowe Ruiny Cmentarza Ewangelickiego.
Przed wiekami była to osada bartników, rybaków i hutników. Już w 1431 r. trudnił się
w Bielawie wytopem żelaza mistrz kuźniczy nazwiskiem Puschmann. W 1493 r. działał we
wsi mistrz Mathes Specht, który 14 lat później wykupił od magistratu zgorzeleckiego kuźnicę
w dzisiejszym Starym Węglińcu i walnie przyczynił się do rozwoju tej miejscowości.
Bielawską hamernię (warsztat kowalski) kupiła rada miejska w 1669 r., w 1682 r.
uruchomiono w niej produkcję miedzi, lecz po jakimś czasie hutę zamknięto. Bielawa Dolna
bardzo szybko stała się siedzibą leśniczego. Już w dokumencie zgorzeleckiej rady miejskiej
z kwietnia 1396 r. znajdujemy wzmiankę o podleśniczym z Bielawy (“undirforster zur Bele “ ).
Pierwszy tartak i młyn powstał w Bielawie przed rokiem 1816, istniała wtedy też we
wsi składnica drewna, którą zawiadywał specjalny “wójt drzewny“. Cegielnia została
wybudowana przypuszczalnie w XVIII w., a na przełomie XVIII i XIX stulecia otwarto
w Bielawie szkołę wiejską.
Rozwój miejscowości przedstawia się następująco : 1695 r. - 460 mieszkańców (114
gospodarstw); 1816 r. - 540 (113 gospodarstw); 1861 r. - 935 (177 gospodarstw); 1926 r. 1113; 1941 r. - 1237; maj 1946 r. - 88 (59 Niemców i 29 Polaków); 1997 r. 283.
W gminnej ewidencji zabytków znajduje się 9 stanowisk archeologicznych usytuowanych
na terenie sołectwa Bielawa Dolna.
8
3. Inwentaryzacja zasobów służących ujęciu stanu rzeczywistego
Środowisko przyrodnicze
W Bielawie Dolnej znajduje się Ścieżka edukacyjna Nadleśnictwa Pieńsk. Powstała
ona w 2004 roku. Jest to szlak edukacji przyrodniczo - leśnej przy szkółce leśnej w Bielawie
Dolnej. Główną osobliwością przyrodniczą tego obszaru jest obecność Bobra europejskiego
(Castor fiber). Jest to ssak z rzędu gryzoni. Długość ciała dorosłych osobników do 140 cm,
ciężar 15-35 kg. Jego brązowe bardzo gęste futro ma 23 tys. włosów na cm2 (człowiek : do
600 włosów na cm2) i chroni przed wilgocią i wyziębieniem. Nogi ma krótkie, biega ociężale,
palce stopy tylnej pary nóg są złączone błoną, ułatwiająca pływanie, ogon nazywany kielnią
o długości 28-38 cm jest szeroki, spłaszczony i pokryty łuskami, służy jako ster regulujący
głębokość zanurzenia jak również reguluje temperaturę ciała i magazynuje tłuszcz. Podczas
nurkowania zamykają mu się oczy i uszy, tak że bobry mogą pozostawać pod wodą aż do 20
min. Bobry żyją zawsze w pobliżu zbiorników wodnych, przy brzegu budują kopce z gałęzi
i mułu zwane żeremiami. Wejście do nory znajduje się pod wodą. Drzewa stanowią jeden
z budulców żeremi. Bobry bez problemu ścinają drzewa w okolicach rzek. Starają się ścinać
drzewo w ten sposób, aby przewróciło się ono w kierunku rzeki. W zależności od twardości
drzewa bóbr może w ciągu jednej nocy ściąć drzewo o grubości do 50 cm.
Fot. 2 Działalność bobrów.
Bielawa Dolna, podobnie jak cała Gmina Pieńsk położona jest w zachodniej części
Niziny Łużyckiej. Tworzy ona dolinę Nysy Łużyckiej i jest oddzielona od pozostałej części
obszaru gminy – Pogórzem Izerskim, terasą krawędziową, która rozciąga się wzdłuż całego
prawego brzegu rzeki.
Obszar gminy Pieńsk to w przeważającej części tereny rolnicze, nieliczną część
zajętych obszarów pokrywa roślinność naturalna. Niewielkie jej fragmenty występują
9
w dolinie Nysy oraz w przyujściowej partii doliny Bielawki. Północna część gminy w 30 %
pokryta jest lasami (duży fragment Borów Dolnośląskich). Charakteryzują się one
obecnością niemal wszystkich gatunków drzew występujących w Polsce. Obecnie dawna
puszcza jedynie w niewielkim stopniu zachowała naturalny charakter. Na siedliska
drzewostanów z jodłą i gatunkami liściastymi wprowadzono ze sztucznego odnowienia,
jednogatunkowe drzewostany sosnowe. W efekcie teren puszczy stał się ogromnym
kompleksem lasów sosnowych. Do najbardziej rozpowszechnionych na terenie gminy należą
zbiorowiska borowe, w których sosna jest gatunkiem dominującym. Oprócz nich w dolinach
Nysy Łużyckiej i Bielawki, spotkać można niewielkie powierzchnie zajęte przez zbiorowiska
łęgowe i łąki oraz lasy mieszane. Fragmentarycznie wykształcone lasy o charakterze łęgów
i olsów występują na niedużych powierzchniach w dolinie Bielawki i na południe od Bielawy
Dolnej oraz na wschód od Pieńska i na północ od Dłużyny Dolnej, po obu stronach linii
kolejowej
Węgliniec-Zgorzelec.
Zbiorowiska
borowe
w
znacznej
mierze
zostały
przekształcone poprzez zabiegi hodowlane, preferowane przez leśnictwo. Miejsce
wielogatunkowych lasów zajęły jednowiekowe monokultury sosnowe. Jedynie w północnowschodniej części gminy, w sąsiedztwie Żółtej Wody, występują fragmenty boru bagiennego,
a na północy (obręb Ruszów) i w rejonie Bielawy można spotkać płaty boru świeżego. Duże
kompleksy leśne sprzyjają występowaniu licznych ginących gatunków zwierząt, np. kuraków
leśnych, cietrzewi, głuszców, jarząbków. Obserwuje się także wilki, ptaki drapieżne
i zwierzęta związane z terenami podmokłymi. Do okazów należą m.in. bielik, kania czarna,
kania ruda, bocian czarny, żuraw. Optymalne warunki życiowe znalazły tutaj żmija
zygzakowata i wydra.
Geologia i geomorfologia
Obszar gminy to fragment Niziny Śląsko – Łużyckiej z charakterystycznymi dla tej
rzeźby cechami. Zasadniczy zarys rzeźby to lekko falista i pagórkowata powierzchnia, której
spadki nie przekraczają 10 – 12%. Obszar ten, pod względem morfologicznym, ukształtował
się
w
wyniku
akumulacji
oraz
erozji
dwóch
zlodowaceń:
południowopolskiego
i środkowopolskiego, jak również w wyniku erozji wód lodowcowych i rzecznych. Teren
gminy to zdenudowana wysoczyzna plejstoceńska.
Podłoże gminy stanowią utwory ery paleozoicznej, mezozoicznej i kenozoicznej
(trzeciorzęd i czwartorzęd). Utwory paleozoiku to utwory permskie reprezentowane przez
piaskowce drobnoziarniste występujące na południe od miejscowości Żarka oraz wapienie
dolomityczne występujące w południowej części Żarki. Utwory mezozoiczne to utwory kredy
reprezentowane przez margle piaszczyste i piaskowce średnioziarniste występujące
10
na południe od Dłużyny Dolnej. Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są przez żwiry
kwarcytowo – skaleniowe z soczewkami iłów występujące w regionie Dłużyny Dolnej, piaski
i żwiry kwarcytowo – skaleniowe na wschód od Pieńska, piaski i żwiry kwarcytowe
występujące w rejonie Stojanówka, iły szare z wkładkami węgla brunatnego występujące na
wschód od Pieńska. Utwory czwartorzędowe to piaski, żwiry wodnolodowcowe, triasy, gliny
deluwialne oraz piaszczysto – madowe osady terasy zalewowej Nysy Łużyckiej i mniejszych
potoków zbudowane z gliny, piasków z cienkimi wkładami żwirów.
Na
terenie
gminy
można
wyróżnić
jedną
grupę
surowców
okruchowych
reprezentowaną przez kruszywo naturalne.
Nazwa złoża
„Lasów
Północ”
Miejscowość
Żarka Lasów - Żarka
„Pieńsk”
Pieńsk - Lasów
Powierzchnia
złoża
50,50 ha
1.735.760 m²
Udokumentowane Nazwa
zasoby
surowca
25.362 tys. ton
Kruszywo
naturalne kat.
C1 + B
45.472 tys. ton
Kruszywo
naturalne kat.
C1 + B
Tabela 1. Udokumentowane złoża kruszywa
Źródło: Program Ochrony Środowiska Gminy Pieńsk
Hydrografia
Przez teren sołectwa przepływają dwie rzeki: Żółta Woda i Bielawka. Potok Bielawka
uchodzi do Nysy Łużyckiej w Bielawie Dolnej. Sieć hydrograficzną na terenie gminy Pieńsk
tworzą rzeka Nysa Łużycka i jej dopływy: Żarecki Potok, Bielawka, Żółta Woda, Łaźnik.
Największą rzeką gminy Pieńsk jest Nysa Łużycka, ciągnąca się wzdłuż jej zachodniej
granicy. Wypływa ona z południowo-zachodnich stoków Gór Izerskich, w rezerwacie
przyrody na terenie Czech. Rzeka zbiera wody z obszaru 4297 km2 i odprowadza do Odry
w 542 kilometrze jej lewego brzegu na terenie województwa lubuskiego. Długość Nysy
wynosi 251,6 km. Górny odcinek o długości 53,8 km
i powierzchni zlewni 375,3 km2 znajduje się na terenie Czech. Od km 197,8 Nysa jest rzeką
graniczną Polski i Niemiec.
Głównymi dopływami Nysy Łużyckiej po stronie polskiej są: Miedzianka, Witka, Czerwona
Woda, Jędrzychowicki Potok, a po stronie niemieckiej: Mandau i Pließnitz.
Do Nysy Łużyckiej na terenie gminy uchodzą trzy niewielkie prawobrzeżne jej dopływy:
- dwa potoki: potok Łaźnik i potok Żarecki wpływające w Lasowie i Pieńsku,
- potok Bielawka uchodzący do Nysy Łużyckiej w Bielawie Dolnej.
11
Hydrogeologia (wody podziemne)
Wody podziemne ze względu na duże zasoby oraz ich wysoką jakość są bardzo
ważnym źródłem zaopatrzenia w wodę pitną. W granicach gminy zlokalizowane są dwa
główne zbiorniki Wód Podziemnych:
§
w części zachodniej – niecka zewnętrznosudecka, z wodonośnymi utworami
porowymi czwartorzędowymi występującymi na głębokości 100-200 m,
§
na północy – zbiornik Chocianów – Gozdnica z wodonośnymi utworami porowymi
czwartorzędowymi na głębokości 60 m.
Klimat
Klimat sołectwa, podobnie jak gminy charakteryzują krótkotrwałe i łagodne zimy
i najdłuższy w Polsce okres wegetacji trwający około 225 dni. Jest to jeden z najcieplejszych
obszarów na Dolnym Śląsku, średnia roczna temperatura wynosi 7 - 8°C. Opady roczne
wynoszą 500 – 700 mm, z czego na okres wegetacji przypada 60 – 80% sumy rocznej.
W tym rejonie przeważają wiatry zachodnie (20%) oraz północno- zachodnie (12%).
Pozostałe kierunki wiatrów wahają się od 4 – 12%, przy czym najrzadsze są wiatry
z północy. Średnia maksymalna grubość pokrywy śnieżnej wynosi 10 cm – 15 cm,
a utrzymuje się 50 – 60 dni.
Lasy i tereny zielone
Bielawa Dolna jest sołectwem, którego 80% ogólnej powierzchni stanowią lasy
z dominującymi borami sosnowymi. Na szczególną uwagę zasługuje Dolina Nysy Łużyckiej,
od Prędocic do granicy gminy, ze stromymi (10-20 m) brzegami oraz aleja starych lip,
zasługująca na ochronę w formie pomnika przyrody.
W gminie Pieńsk lasy zajmują powierzchnię 3900 ha, co stanowi około 35,5% ogólnej
powierzchni terenów gminy. Lasy stanowią zatem ważny element infrastruktury gminy
w wymiarze ekonomicznym i ekologicznym. Tworzą niezbędny, jeśli nie główny czynnik
równowagi ekologicznej i siedlisko większości dzikich gatunków roślin i zwierząt (75 - 80%
różnorodności biologicznej kraju), a także główną ostoję przechowanego dziedzictwa
przyrodniczego Polski.
Od utrzymania integralności stanu lasów i jego poprawy zależy bezpieczeństwo
ekologiczne kraju, w tym zachowanie zasobów wody, walorów przestrzeni produkcyjnej
i krajobrazu oraz możliwości wypełniania przez nie funkcji rekreacyjno-zdrowotnych.
12
Większe skupiska lasów występują w północno-wschodniej części gminy (część Borów
Dolnośląskich). Bory Dolnośląskie to największy zwarty obszar leśny Europy Środkowej
o powierzchni ok. 1650 km2. Najdalej na zachód wysuniętym fragmentem tego olbrzymiego
kompleksu leśnego jest Puszcza Zgorzelecka, obejmująca obszar 30 tys. ha dawnych lasów
miejskich Zgorzelca rozpościerających się pomiędzy Nysą Łużycką a Czerną Wielką
i jest jednym z najbardziej interesujących terenów w Gminie Pieńsk.
Największym atutem tych terenów jest unikatowa flora i fauna, dobrze zachowana
mimo wielowiekowej ingerencji człowieka. Ma tutaj swoje jedyne w kraju niżowe
stanowisko sosna błotna. Ponadto rosną tak rzadkie gatunki roślin, jak widlicz cyprysowy,
długosz
królewski,
rosiczka
pośrednia,
wrzosiec
bagienny,
arnika
górska
i wiciokrzew pomorski. Puszcza jest domem dla wydry, wilka, bobra, gronostaja, gniewosza
plamistego, bąka, gągoła, tracza nurogęsi, bielika, kani rdzawej i czarnej, puchacza,
sóweczki czy włochatki.
Bory sosnowe Puszczy Zgorzeleckiej są jedną z ostatnich w Europie Środkowej
niżowych ostoi głuszca (Tetrao urogallus) i cietrzewia (Tetrao tetrix).
Fot. 3. Puszcza Zgorzelecka
Do specyficznych elementów przyrody gminy Pieńsk, odróżniających ją od innych
gmin pasa przyrodniczego należą:
13
-
położenie w obrębie Borów Dolnośląskich – jednego z większych
w Europie kompleksów leśnych i związane z tym występowanie
charakterystycznych środowisk (np. borów o charakterze bagiennym)
i gatunków (np. kuraków leśnych),
-
obecność struktur przyrodniczych związanych z doliną Nysy (starorzecza,
roślinność brzegu rzeki, lasy i łąki na siedliskach łęgowych),
-
najbardziej
na
północ
wysunięte
płaty
roślinności
o
charakterze
podgórskim.
Flora lasów jest bardzo urozmaicona. W warstwie drzewostanu dominuje sosna
z wrzosem zwyczajnym, żarnowcem i jałowcem w podszyciu. Miejscami występują domieszki
drzew liściastych (domieszka buków, brzozy brodawkowatej, dębu szypułkowego), natomiast
z drzew iglastych występuje także jodła i świerk. W roślinności dominują siedliska ubogich
gądów, lokalnie występują wyspy siedlisk kwaśnych dębów, olsów, wzdłuż Nysy - siedliska
łęgowe. W roślinności rzeczywistej dominuje sosna. Na terenach rolniczych przeważa
typowa dla tych siedlisk roślinność – zbiorowiska segetalne na polach ornych oraz
półnaturalne zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe na użytkach zielonych. W południowej części
gminy pojawiają się pierwsze elementy roślinności typowej dla obszarów podgórskich.
4. Gospodarka
Na terenie gminy Pieńsk w 2007r. działało 752 podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych w systemie REGON. Dominowały podmioty prywatne, które stanowiły
ponad 85,5% ogółu, z czego 77,2% stanowiły osoby fizyczne.
gmina
Ogółem
Sektor publiczny
prywatny
Z
spółki
ogółem handlowe
razem
w tym z udziałem kapitału zagranicznego
spółki cywilne
spółdzielnie
fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
752
108
644
18
9
w tym
miasto
555
106
449
14
6
26
3
17
498
18
2
11
326
Tabela 2. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
14
Według danych z 2007 r. sektorami gospodarki, w których działało najwięcej
podmiotów to handel i naprawy oraz obsługa nieruchomości i firm (ten sektor rozwinął się
głównie na terenie miasta Pieńsk). Innymi ważnymi sektorami gospodarki były przemysł oraz
budownictwo.
Zdecydowana
większość
przedsiębiorstw,
bo
aż
97,5%,
stanowiły
przedsiębiorstwa małe. Bardziej szczegółowe dane zaprezentowane są w poniższych
tabelach.
Ogółem
Podmioty o liczbie
pracujących
9 i mniej
10-49
50 i więcej
Gmina
Pieńsk
752
732
14
6
Tabela 3. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon według liczby pracujących w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
Gmina
752
24
60
56
Ogółem
W
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
tym przemysł
razem
w tym przetwórstwo
przemysłowe
budownictwo
72
handel i naprawy
227
hotele i restauracje
22
transport, gospodarka magazynowa i 37
łączność
pośrednictwo finansowe
17
obsługa nieruchomości i firm
215
W tym miasto
555
9
39
37
49
150
17
16
13
202
Tabela 4. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon według wybranych sekcji w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
W samym sołectwie Bielawa Dolna działają następujące podmioty:
-
"Diana" FH,
-
"Drewtrans" PPHU Export-Import,
-
Biuro Usług Geodezyjnych i Wyceny Nieruchomości,
-
Łużycki Oddział Straży Granicznej.
-
Leśnictwo Bielawa Dolna.
Atutem gminy, a w szczególności sołectwa Bielawa Dolna, jest jej korzystne
usytuowanie w strefie przygranicznej. Takie położenie determinuje lokalizację nowych
inwestycji, które mogą przyczynić się do wzrostu zatrudnienia. Gmina, w celu przyciągnięcia
nowych inwestorów, stosuje system ulg i preferencji.
15
Zgodnie
z
informacjami
zawartymi
w
studium
uwarunkowań
i
kierunkami
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Pieńsk z 2007 r., podstawowymi
potrzebami gminy w sferze gospodarczej są:
●
zapewnienie nowych terenów pod rozwój inwestycji przemysłowych, zwłaszcza
o dużych areałach powierzchni (pow. 10 ha),
●
realizacja układu komunikacji drogowej,
●
modernizacja istniejących dróg,
●
zapewnienie dostawy mediów poprzez między innymi wskazanie nowych terenów
pod lokalizację urządzeń i sieci infrastruktury technicznej,
●
rozwiązanie sprawy utylizacji i składowania odpadów komunalnych, wdrażanie planu
gospodarki odpadami.
5. Rolnictwo
Sołectwo Bielawa Dolna, podobnie jak cała gmina Pieńsk, nie ma szczególnych
predyspozycji do typowej specjalizacji rolniczej, decydują o tym istniejące warunki naturalne,
zarówno klimatyczne, jak i struktura użytkowania gruntów. Jednakże rolniczy charakter
gminy Pieńsk podkreśla wyraźnie wysoki udział użytków rolnych w ogólnej jej powierzchni.
Znaczną ich część wyznaczają grunty orne obejmujące obszar 4184 ha, co stanowi ok. 95%
gruntów ogółem. Łąki zajmują obszar 1206 ha, pastwiska 596 ha, sady 143 ha.
Lasy i grunty leśne zajmują obszar 3807 ha, a pozostałe grunty i nieużytki zajmują
powierzchnię 1097 ha.
16
Źródło: Program ochrony środowiska gminy Pieńsk
Wartość użytkowa gleb na wszystkich rodzajach użytków rolnych oceniana jest jako
średnia, umożliwiająca produkcję roślin zbożowych o mniejszych wymaganiach glebowych,
(w szczególności żyta), a także roślin paszowych, zielonych i częściowo okopowych
(zwłaszcza ziemniaków). Nie stwarza również sprzyjających warunków dla rozwoju produkcji
rolniczej duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych, stanowiących indywidualną własność
rolników, słabe wyposażenie gospodarstw w środki produkcji a także naturalny,
wielokierunkowy typ gospodarowania. Generalnie produkcja rolnicza w gminie napotyka
wiele przeszkód, głównie natury ekonomicznej. Znaczące oddziaływanie na stan produkcji
rolnej odgrywają zmienne warunki naturalne, w efekcie czego kondycja rolnictwa waha się
pomiędzy tendencja spadkową a stanem stagnacji. Zdecydowanie mniejsze znaczenie
w gminie ma produkcja zwierzęca.
Jedynym
działem
gospodarki
rolniczej
odgrywającym
dominującą
rolę
jest
gospodarka leśna. Leśnictwem i pozyskiwaniem drewna zajmuje się ponad 20 podmiotów
gospodarczych prowadzonych przez osoby fizyczne, zarejestrowane m.in. w Bielawie Dolnej.
Stosunkowo niewielkie znaczenie dla gminy mają także inne sposoby użytkowania lasów, tj.
głównie dla celów turystycznych i wypoczynkowych. Jednakże z uwagi na niewystarczające
zagospodarowanie są one wykorzystywane w ograniczonym zakresie. Mogą one jednak
stanowić tereny dla rozwoju tych funkcji w najbliższej przyszłości.
W dokumencie strategicznym gminy Pieńsk „Plan Rozwoju Lokalnego” planowane
działania powinny zmierzać do wspierania różnorodnych form gospodarczego organizowania
działalności rolniczej na wsi i prace na rzecz poprawy warunków prowadzenia działalności
rolniczej oraz podnoszenia kwalifikacji rolników. Opracowanie programu kompleksowej,
długookresowej polityki terenami i gospodarki gruntami rolnymi oraz skutecznego
pozyskiwania środków z funduszy strukturalnych na rozwój tego sektora gospodarki.
17
6. Turystyka
Bory Dolnośląskie poprzez swoje wyjątkowe cechy związane z bogatą i różnorodną
przyrodą i krajobrazem, stwarzają dogodne warunki rozwoju i rekreacji. Dodatkowym
czynnikiem determinującym rozwój jest sąsiedztwo z Niemcami. Na rozległych, zwartych
przestrzeniach występują zróżnicowane ekosystemy leśno – łąkowe. Przystąpienie Polski do
Unii Europejskiej, a zwłaszcza wstąpienie do Strefy Schengen przyczyniło się do rozwoju
turystyki. Dzięki zniesieniu kontroli granicznej więcej sąsiadów z zachodniej granicy
odwiedza tereny gminy Pieńsk, co dodatkowo ułatwia im kładka pieszo-rowerowa. Jej
budowa została współfinansowana w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III.
Rynkowe oddziaływanie w sferze turystyki wiąże się ściśle z systemem odpowiedniej
informacji turystycznej. Na chwilę obecną w gminie nie funkcjonuje placówka ukierunkowana
na promocję turystyczną (w tym działalność reklamową) i doradztwo dla turystów.
W miejscowościach gminy Pieńsk zlokalizowanych jest wiele atrakcyjnych obiektów
zabytkowych mogących być przedmiotem bardziej intensywnej penetracji turystycznej.
Do obiektów tych należy zaliczyć Cmentarz Ewangelicki założony przy średniowiecznym
kościele, powiększony w XVIII wieku, z zachowanym murem cmentarnym z reliktami płyt
epitafijnych i miejscem po kościele ewangelickim, wzniesionym w 1775 roku w miejsce
spalonej świątyni średniowiecznej, rozebranym po 1945 roku.
W Bielawie Dolnej swą pracownię ma Mieczysław Grabuńczyk, artysta rzeźbiarz
wykonujący dzieła o tematyce świeckiej aż po sakralną w drewnie lipowym, dębowym
i topolowym. Inspiracją jego dzieł jest otaczająca przyroda, życie wiejskie, praca ludzi
w gospodarstwie
i
w
lesie
oraz
tematyka
biblijna.
Rzeźbiarz
wykonuje
również
na indywidualne zamówienia tzw. sztukę użytkową. Są to m.in. rzeźbione elementy mebli,
podstawy pod poroża, szyldy oraz inne elementy zdobnicze.
18
Fot. 4 Pracownia rzeźbiarska Mieczysława Grabuńczyka.
Rzeźby Grabuńczyka znajdują się m.in. w: Muzeum Regionalnym w Wągrowcu,
Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, Muzeum Etnograficznym w Toruniu oraz w wielu
prywatnych galeriach w Polsce, Niemczech, Francji, Austrii, Finlandii, Peru i USA.
Fot. 5 Szyld pracowni rzeźbiarskiej.
Zróżnicowane ukształtowanie obszaru gminy sprzyja także uprawianiu turystyki
pieszej i rowerowej. Przez Bielawę Dolną przebiegają trzy szlaki turystyczne: Krusza, Bory
19
i Nysa, na trasach których znajduje się wiele interesujących obiektów kultury materialnej oraz
pomników przyrody (m.in. dąb szypułkowy „Gniewny” w Dłużynie Dolnej). Należy tu również
wspomnieć o kolejnej atrakcji turystycznej, jaką jest prom na Nysie Łużyckiej łączący trasy
rowerowe znajdujące się po stronie niemieckiej i polskiej. Ułatwia on dojazd do Parku Kultury
i Rozrywki w Niemczech. Przystań znajduje się na wysokości Bielawy Dolnej (Tamik) – punkt
graniczny nr 167.
Fot. 6 Prom turystyczny.
7. Kultura i sport
Działalność kulturalną w gminie koordynuje Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury
w Pieńsku. W swojej działalności MGOK realizuje zadania ukierunkowane na rozbudzanie
zainteresowań i potrzeb społeczności lokalnej, przygotowanie do odbioru i tworzenia
wartości kulturalnych, kształtowanie wzorców i nawyków aktywnego uczestnictwa w kulturze.
Ośrodek prężnie działa w kierunku kształtowania zainteresowań mieszkańców gminy, ich
wszechstronnemu rozwojowi i nawiązywaniu nowych kontaktów, także z zagranicą.
Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury w Pieńsku organizuje corocznie około 50 imprez
kulturalnych takich jak:
20
§
„Szczodry Wieczór” - Jest to impreza cykliczna odbywająca się w okresie Bożego
Narodzenia w ramach współpracy transgranicznej polsko- niemieckej, pomiędzy
gminą Pieńsk i Neisseaue. W ramach euroregionalnych spotkań kultury ludowej
nad Nysą Łużycką. Podczas imprezy odbywa się konkurs potraw wigilijnych
i bożonarodzeniowych, biesiada, śpiew kolęd,
Fot.7. Prezentacja potraw podczas „Szczodrego Wieczoru” w 2007 roku.
§
EUROMOST - Most Sąsiedztwa i Tolerancji – trzydniowa impreza w ramach
wspólnych imprez polsko-niemieckich o charakterze wymiany kulturalnej,
religijnej, oświatowej i sportowej nad Nysą Łużycką.
§
FESTIWAL ALTER PIKNIK – noc tolerancji, noc bez granic. Cykliczny,
odbywający
się
w
sezonie
letnim
festiwal
organizowany
przez
STOWARZYSZENIE PROMOCJI KULTURY ZIEMII PIEŃSKIEJ z Pieńska. Jeden
z nielicznych alternatywnych festiwali na Dolnym Śląsku, promujący kulturę
niezależną
i
awangardową,
nastawioną
w
dużej
mierze
na
działania
kontrkulturowe w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Ideą festiwalu są spotkania
młodzieży z różnych części Europy, głównie z Polski, Niemiec i Czech. Corocznie
kilkaset osób z wielu krajów ma okazję podziwiać występy zespołów z wielu
części Europy. Zobaczyć można wystawy (malarstwo, grafika, fotografia), a także
stoiska z wieloma dystrybucjami prasowymi, wydawnictwami, koszulkami.
Jednym z elementów integrujących uczestników festiwalu są rozgrywki w piłkę
nożną. Poza tym odbywają się prelekcje, popisy sound systemów, pokazy
filmowe i taniec ognia – popularnie zwany jako fire show. Festiwal trwa 2 – 3 dni.
21
§
Rocznica forsowania Nysy Łużyckiej w Toporowie,
§
Ekumeniczna Droga Krzyżowa,
§
Mała Wielkanoc.
W miejscowościach wiejskich ośrodkami kultury są świetlice wiejskie. W swoich
zasobach komunalnych Gmina posiada 5 świetlic, w tym świetlica wiejska w Żarkach
Średnich.
Na terenie gminy działa biblioteka publiczna w Pieńsku z dwoma oddziałami: dla
dorosłych i dla dzieci. Biblioteka posiada trzy filie w miejscowościach: Dłużyna Dolna, Żarki
Średnie i Stojanów.
Na terenie gminy znajduje się stadion w Pieńsku oraz 3 boiska sportowe
w pozostałych miejscowościach. Ze względu na stan techniczny funkcjonuje jedynie stadion
w Pieńsku i boisko w Żarkach Średnich.
W gminie realizowany jest obecnie projekt p.t.„Budowa kompleksu sportowego
w ramach programu ‘Moje Boisko – Orlik 2012’ przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Pieńsku”.
W ramach projektu powstaną kompleksy dwóch boisk. W celu zapewnienia bezpieczeństwa
obiekt będzie stale monitorowany, ogrodzony i profesjonalnie oświetlony. Obiekty te poza
wykorzystaniem ich przez szkoły, będą dostępne zarówno dla uczniów pieńskich szkół, jak
i
dla
wszystkich
miłośników
sportu
z
terenu
gminy.
Boiska
te
zgodnie
z założeniem programu mają być czynne do późnych godzin wieczornych. W ramach
programu zostanie zatrudniony trener środowiskowy, animator sportu w Gminie, którego
zadaniem
będzie
propagowanie
aktywności
fizycznej
wśród
dzieci,
młodzieży
i wszystkich mieszkańców gminy.
Gmina Pieńsk w swoich zasobach posiada również halę widowiskowo-sportową
mieszczącą się przy Gimnazjum i została współfinansowana w ramach programu Inicjatywy
Wspólnotowej INTERREG III A. Nowoczesny i profesjonalnie wyposażony obiekt umożliwia
jednoczesne korzystanie trzech grup zajęciowych oraz organizację zajęć pozaszkolnych
na terenie hali.
22
8. Struktura demograficzna, rynek pracy i bezrobocie
Struktura demograficzna
Sołectwo Bielawa Dolna zamieszkiwane jest przez 292 osób, w tym 142 kobiety i 150
mężczyzn. Stopień feminizacji kształtuje się na poziomie 99 kobiet przypadających na 100
mężczyzn i jest to wskaźnik wyższy niż na terenie gminy, gdzie na 100 mężczyzn przypada
98 kobiet. Liczba ludności gminy Pieńsk w roku 2007 ogółem wynosiła 9420; z czego 5903
osób zamieszkałych w mieście Pieńsk oraz 3481 osób zamieszkałe na obszarze wsi.
Gęstość zaludnienia gminy na 1km2 wyniosła 84. Ludność w wieku produkcyjnym stanowiła
65% ogółu ludności. W tym czasie przyrost naturalny na 1000 ludności wyniósł -0,2.
Gmina
Ogółem
9420
w tym kobiet
4765
w wieku
razem
1924
przedprodukcyjnym
w tym kobiet
913
w wieku produkcyjnym razem
6069
w tym kobiet
2876
w wieku
razem
1281
poprodukcyjnym
w tym kobiet
913
Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 52,8
osób w wieku produkcyjnym
w tym miasto
5903
3019
1177
560
3798
1824
826
596
52,7
Tabela 5. Ludność w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że 50,6% ogólnej liczby
mieszkańców gminy w 2006 roku stanowiły kobiety. Większość osób jest w wieku
produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Łącznie stanowi to ponad 86% ogólnej liczby
mieszkańców. Świadczy to o prorozwojowej strukturze ludności.
2
Powierzchnia w km
Ludność
ogółem
mężczyźni
kobiety
na 1 km2
Kobiety na 100 mężczyzn
Gmina
111
9420
4655
4765
84
103
w tym miasto
10
5769
2811
2958
582
105
Tabela 6. Powierzchnia i ludność w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
23
W liczbach
bezwzględnych
Małżeństwa
Urodzenia żywe
Zgony
ogółem
w tym niemowląt
Małżeństwa
urodzenia żywe
Zgony
Na 1000
ludności
Przyrost naturalny
ogółem
w tym niemowląt
Przyrost naturalny
Gmina
54
105
107
2
w tym miasto
32
67
67
2
-2
-
7
9,2
9,0
5,4
11,3
11,3
19,0
29.9
-0,2
-
Tabela 7. Ruch naturalny ludności w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
W roku 2006 do gminy przybyło 107 nowych mieszkańców, emigrowało zaś 140
osób. Większość migrantów poruszała się w obrębie województwa dolnośląskiego. Przyrost
naturalny jest ujemny.
Gmina
w tym miasto
ogółem
mężczyźni
kobiety
123
48
63
25
50
23
z województwa
z
tego z innego
samego
83
24
31
17
z
miast
70
25
ze wsi
37
23
Tabela 8. Wewnętrzny napływ migracyjny ludności a na pobyt stały w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
ogółem
Gmina
140
w
tym 102
miasto
mężczyźni
kobiety
56
45
84
57
do województwa
tego
innego
samego
99
41
65
37
do
miast
92
67
na
wieś
48
35
Tabela 9. Wewnętrzny odpływ migracyjny ludności a na pobyt stały w 2007 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.
24
W gminie Pieńsk mieszka 9420 osób, z czego 62% ludności mieszka w mieście Pieńsk.
Pozostała
część
ludności
znajduje
się
w dziewięciu
miejscowościach.
Najwięcej
mieszkańców spośród wszystkich wsi ma Dłużyna Dolna i Żarki Średnie.
Rynek pracy i bezrobocie
W czerwcu b.r. stopa bezrobocia w powiecie zgorzeleckim wynosiła 10,4%,
przewyższając tym samym średnią krajową o 0,8 punktu procentowego.
W roku 2007 liczba bezrobotnych w powiecie zgorzeleckim wyniosła 4059 osób, przy
czym 375 posiadało prawo do zasiłku. Kobiety stanowiły 60% ogółu bezrobotnych.
Największe bezrobocie odnotowano na terenie miast, podczas gdy bezrobotni zamieszkali
na wsi stanowili 37% ogółu. 62,7% bezrobotnych to osoby bezrobotne długotrwale.
Wyszczególnienie
Ogółem
w tym poprzednio pracujące
osoby w tym zwoln. z przyczyn dot. zakładu
pracy
dotychczas
niepracujące
Wybrane kategorie bezrobotnych
Zamieszkali na wsi
w tym posiadający gospodarstwo rolne
Osoby w okresie 12 m-cy od dnia ukończenia
Cudzoziemcy
Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy
Do 25 roku życia
Które ukończyły szkołę wyższą, do 27 roku życia
Długotrwale bezrobotne
Powyżej 50 roku życia
Brak kwalifikacji zawodowych
Sam. wych. co najmniej 1 dziecko do 7 r.ż.
Niepełnosprawni
Bezrobotni zarejestrowani
ogółem
w tym z prawem
do zasiłku
razem
4059
3304
159
755
kobiety
2448
1928
119
520
razem
375
350
44
25
kobiety
203
203
26
0
1517
9
127
3
922
5
79
3
125
2
4
1
62
1
2
1
702
19
2547
1055
1189
359
218
427
12
1663
529
773
341
107
68
0
13
113
73
20
26
16
0
8
56
42
20
16
Tabela 10. Struktura bezrobotnych w powiecie zgorzeleckim za grudzień 2007 r.
Źródło: PUP w Zgorzelcu.
W ostatnich latach widać znaczny spadek bezrobocia na terenie gminy Pieńsk, z 986
osób w 2004 r. do 404 w roku bieżącym. Prawo do zasiłku posiada jedynie 17% z nich.
59,9% ogółu bezrobotnych stanowią kobiety.
25
Rok
Bezrobotni w gminie
sprawozdawczego
Pieńsk
zarejestrowani
na
koniec
miesiąca
W tym
Zwolnieni z przyczyn Z prawem do zasiłku
dot. Zakładów pracy
12.2004
12.2005
12.2006
12.2007
07.2008
Ogółem
986
865
636
488
404
kobiety
496
451
357
294
242
ogółem
35
31
15
18
14
kobiety
26
20
11
16
10
ogółem
203
98
114
58
69
kobiety
110
41
54
29
40
Tabela 11. Bezrobotni w gminie Pieńsk w poszczególnych latach.
Źródło: PUP w Zgorzelcu.
W roku 2006 długotrwale bez pracy (powyżej 24 miesięcy) pozostawało 35%
bezrobotnych, natomiast 29% z nich to osoby poszukujące pracy nie dłużej niż 3 miesiące.
ogółem
636
według czasu pozostawania bez pracy
3 miesiące i 3-6
6-12
mniej
187
54
88
12-24
powyżej 24
83
224
Tabela 12. Bezrobotni w gminie Pieńsk zarejestrowani według czasu pozostawania bez pracy a w 2006 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r.
W 2006 r. bezrobocie rozkładało się w miarę równomiernie we wszystkich grupach
wiekowych, przy czym najmniej osób bezrobotnych miało więcej niż 55 lat. Osoby
z wykształceniem wyższym nie miały raczej problemu ze znalezieniem pracy, największe
bezrobocie panowało w grupie osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym
i niepełnym podstawowym.
Ogółem
w wieku
Z
wykształceniem
24 lata i mniej
25-34
35-44
45-54
55 lat i więcej
wyższym
średnim
zawodowym
ogólnokształcący
m
zasadniczym (zawodowym)
gimnazjalnym, podstawowym i
niepełnym podstawowym
636
118
149
137
191
41
9
81
22
189
335
Tabela 13. Bezrobotni w gminie Pieńsk zarejestrowani według wieku i poziomu wykształcenia w 2006 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r.
26
Jeśli chodzi o staż pracy, najmniej bezrobotnych pochodziło z grupy ze stażem
powyżej 30 lat. W pozostałych grupach długość stażu nie miała zbyt dużego wpływu
na liczbę bezrobotnych.
Ogółem
Bez stażu pracy
Ze stażem
1 rok i mniej
1-5
5-10
10-20
20-30
powyżej 30 lat
636
101
74
127
98
132
84
20
Tabela 14. Bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy w 2006 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r.
Najwięcej osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i budownictwie, najmniej zaś
w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie oraz rybactwie.
Pracujący
ogółem
w tym kobiety
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo oraz rybactwo
Przemysł i budownictwo
Usługi
rynkowe
nierynkowe
1274
567
43
835
188
208
Tabela 15. Pracujący według sektorów ekonomicznych w 2006 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r.
9. Komunikacja
Przez sołectwo przebiega droga wojewódzka główna nr 351, która łączy Bielawę Dolną
z Pieńskiem, a także z miastem powiatowym Zgorzelec.
Przez teren gminy przebiegają również dwa inne ważne szlaki komunikacyjne:
-
droga krajowa główna o ruchu pośpiesznym nr 4.,
-
droga wojewódzka zbiorcza nr 353.
Podstawowy układ komunikacyjny stanowią powyższe drogi uzupełnione siecią dróg
powiatowych i gminnych. Stan techniczny dróg jest niezadowalający. Wymaga zwiększenia
parametrów technicznych, jak również pilnego przeprowadzenia prac w zakresie
powierzchniowych utrwaleń nawierzchni.
Większość miejscowości gminnych jest dobrze skomunikowana z siedzibą gminy,
jak również miastem powiatowym Zgorzelec. W Bielawie Dolnej funkcjonują środki
komunikacji zbiorowej w postaci busa kursującego siedem razy dziennie na trasie Bielawa
27
Dolna – Pieńsk. Obszar gminy, dzięki przechodzącym przez jej terytorium ważnym szlakom
drogowym i linii kolejowej, jest dobrze skomunikowany. Stwarza to duże możliwości rozwoju
gminy i powinno zostać wykorzystane jako atut i być impulsem przyciągania inwestorów
zewnętrznych.
W południowej części gminy rezerwuje się teren pod przebieg autostrady A4
w kierunku Berlina, relacji Kraków – Wrocław - Zgorzelec. Ważnym aspektem rozwoju
komunikacji winno być dążenie do budowy autostrady oraz nowego przebiegu drogi
wojewódzkiej nr 351. Pozwoli to na wyprowadzenie ruchu tranzytowego z Pieńska,
co znacznie poprawi standard życia mieszkańców i udostępni tereny na wschód od miasta.
Transport kolejowy
Przez obszar sołectwa przebiega linia kolejowa E30, jednak nie istnieje tu żadna
stacja kolejowa. Stanowi ona część III Paneuropejskiego Korytarza Transportowego
(z Drezna do Lwowa). Łączy się on z VI Korytarzem w Katowicach oraz z linią E 59 (łączącą
korytarz III z II) we Wrocławiu. Linia E 30 na polskim odcinku przebiega od granicy państwa
z Niemcami przez Zgorzelec, Węgliniec, Wrocław, Opole, Gliwice, Katowice, Kraków,
Tarnów, Rzeszówi Przemyśl, do granicy z Ukrainą w Medyce. Polski odcinek linii o długości
667 km łączy najważniejsze centra i regiony ekonomiczne południowej Polski: Dolny Śląsk,
Górny Śląsk i Małopolskę. Obecnie linia ta jest modernizowana na odcinku Legnica –
Węgliniec – Bielawa Dolna – granica państwa (54 km).
Przez teren gminy Pieńsk przebiegają obecnie cztery linie kolejowe: krajowe:
Węgliniec – Pieńsk - Zgorzelec – Zawidów – Bogatynia, Warszawa – Wrocław – Pieńsk –
Zgorzelec i Bolesławiec – Pieńsk – Lasów – Zgorzelec oraz linia międzynarodowa: Wrocław Legnica – Pieńsk – Lasów – Görlitz (Niemcy). Dostępność kolejowego transportu osobowego
na terenie gminy Pieńsk uwarunkowana jest rozmieszczeniem punktów przystankowych.
Aktualnie dotyczy ona jedynie dwóch miejscowości gminy, a mianowicie Pieńska i Lasowa.
Mimo relatywnie niewielkich odległości dzielących te miejscowości liczba połączeń
kolejowych jest nieliczna.
10. Infrastruktura komunalna
Stan infrastruktury technicznej i społecznej jest podstawowym wskaźnikiem służącym
do oceny warunków życia mieszkańców i atrakcyjności inwestycyjnej regionu. Pod względem
rozwoju infrastruktury gmina wypada korzystnie na tle innych gmin Polski. Rozwój
infrastrukturalny, pod względem niektórych kryteriów, odbiega od średniej krajowej. W celu
28
uzupełnienia
braków
infrastrukturalnych
i
polepszenia
warunków
zamieszkania
i atrakcyjności inwestycyjnej gmina dąży do ciągłej poprawy stanu infrastruktury.
Gospodarka wodna
Długość czynnej sieci wodociągowej rozdzielczej (bez przyłączy) wynosi 37,3 km,
długość przyłączy wynosi 6,2 km, a zużycie wody na 1 mieszkańca wynosi 24,2 m3.
Wodociąg jest zasilany z miejscowego ujęcia wody w Pieńsku, którego rezerwa poboru wody
wynosi 2000m3/dobę. Ponadto na terenie Pieńska znajduje się stacja uzdatniania wody.
Stan istniejącej sieci wodociągowej jest złyniezodawalający, o czym świadczy jej duża
awaryjność. Prowadzi to do zastojów w dostawie wody i powoduje duże ubytki w sieci,
co z kolei skutkuje wzrastającymi kosztami jej eksploatacji.
W związku z realizacją zadania „Sanitacja i wodociągowanie terenów wiejskich gminy
Pieńsk wraz z modernizacją oczyszczalni ścieków” powinna zostać przeprowadzona
modernizacja zakładu uzdatniania wody oraz wymiana i modernizacja sieci wodociągowej.
Gospodarka ściekowa
Stopień skanalizowania gminy jest niedostateczny. Długość czynnej sieci sanitarnej
(bez
przykanalików)
wynosi
15,9
km,
zaś
przykanalików
3,8
km.
Do sieci kanalizacji sanitarnej jest przyłączonych 428 budynków (1.699 mieszkań). Działania
gminy są skierowane na podłączenie do sieci wszystkich mieszkańców gminy. W związku
z realizacją zadania „Sanitacja i wodociągowanie terenów wiejskich gminy Pieńsk wraz
z modernizacją oczyszczalni ścieków” stopień skanalizowania gminy wyniesie około 60%.
Działania inwestycyjne w kolejnych latach mają doprowadzić do skanalizowania całego
obszaru gminy.
Na terenie gminy Pieńsk funkcjonuje mechaniczno - biologiczna oczyszczalnia
ścieków w Pieńsku nad Nysą Łużycką, która dodatkowo przyjmuje ścieki ze strony
niemieckiej Deschki. Przepustowość oczyszczalni ścieków wynosi 1300 m3/dobę, a po
modernizacji będzie wynosić 2300 m3/dobę.
Gospodarka odpadami
Na terenie gminy wytwarzane są odpady komunalne, zmieszane:
-
bytowe,
-
gospodarcze,
-
inne odpady nie ulegające biodegradacji,
29
-
odpady z oczyszczalni ścieków komunalnych.
Gospodarkę komunalną na terenie miast nadzoruje Zakład Usług Komunalnych
w Pieńsku, który również samodzielnie prowadzi wywóz odpadów. W Pieńsku została
wprowadzona segregacja odpadów, rozmieszczone zostały kontenery na szkło, plastik
i makulaturę.
Na terenie gminy wytwarzane jest prawie 7127 Mg odpadów z sektora
gospodarczego, w tym 14,8 Mg odpadów niebezpiecznych, na wytwarzanie których
posiadają decyzje 44 podmioty gospodarcze. Odbiór, odzysk oraz unieszkodliwianie tych
odpadów jest prowadzone przez podmioty zlokalizowane poza gminą.
Sieć energii cieplnej
Gospodarka cieplna na terenie gminy Pieńsk ma w dużym stopniu zdecentralizowany
charakter, oparta jest bowiem o kotłownie lokalne oraz paleniska indywidualne. Szczególnie
istotnym przedsięwzięciem o ekologicznym wymiarze powinno być systematyczna zamiana
ogrzewania konwencjonalnego (węglowego) ogrzewaniem „czystym”. Wiąże się to także
z perspektywami rozwoju ruchu turystycznego w gminie.
W mieście możliwe jest stworzenie zintegrowanego układu ciepłowniczego w oparciu
o źródło ciepła o większej mocy (przy jednoczesnym rozwoju sieci cieplnych). Na terenach
wiejskich natomiast w najbliższym okresie dominować nadal będą paleniska indywidualne,
choć dla rejonów zwartej zabudowy rozważyć można budowę ekologicznych kotłowni
lokalnych.
30
II. Analiza SWOT dla miejscowości
Silne strony
Słabe strony
•
Wysokie walory krajobrazowe,
•
Niski stopień skanalizowania,
•
Czyste otoczenie i środowisko
•
Brak dostatecznej infrastruktury
naturalne,
kultury i rekreacji dla dzieci i
•
Dużo terenów zielonych i lasów
młodzieży,
•
Cenne zasoby historyczne i zabytki,
•
Brak odpowiedniej bazy sportowej,
•
Korzystne położenie w strefie
•
Niska wartość bonitacyjna gleb
przygranicznej, co determinuje nowe
•
Mała powierzchnia gruntów ornych,
inwestycje,
•
Brak odpowiedniej bazy turystyczno –
•
System ulg i preferencji dla nowych
noclegowej umożliwiającej
inwestorów,
wykorzystanie walorów turystyczno –
•
Tereny do zagospodarowania
krajobrazowych,
•
Położenie w sąsiedztwie granicy
•
terenach inwestycyjnych
polsko – niemieckiej
•
•
Atrakcyjne komponenty środowiska
•
Wysoki stopień bezrobocia,
naturalnego (Bory Dolnośląskie),
•
Bariera mentalna – niewystarczająca
występowanie chronionych gatunków
aktywność części mieszkańców w
roślin i zwierząt,
poszukiwaniu dodatkowych źródeł
Znaczne pokłady wody, które mogą
dochodu, zmiany dotychczasowej
być wykorzystywane w celach
działalności
gospodarczych,
•
•
Brak kompleksowej informacji o
•
Rozdrobnienie i przeludnienie
Bezpośrednie połączenie ze stroną
agrarne, niedoinwestowanie
niemiecką poprzez prom turystyczny
gospodarstw rolnych i organizacja
łączący trasy rowerowe,
rynku rolnego
Mieszkanie wśród ciszy i spokoju.
•
Brak organizacji gospodarczych
rolników,
•
Niski poziom infrastruktury
technicznej (wodociągi, kanalizacja,
gazyfikacja)
Szanse
•
Zagrożenia
Pozyskanie środków zewnętrznych
•
Rosnące bezrobocie,
na dofinansowanie planowanych
•
Brak ożywienia gospodarczego,
inwestycji
•
Dewastacja środowiska naturalnego,
31
•
Promocja walorów turystycznych
•
Wzrost zjawisk patologicznych,
miejscowości zarówno w Polsce, jak i
•
Odpływ ludzi młodych z terenu
w Niemczech
•
miejscowości,
•
Walory zagospodarowania
przestrzennego
Niewielkie tempo wzrostu inwestycji
w sołectwie,
•
Perspektywa kolejnych inwestycji
•
Możliwość wykorzystania środków
•
Stagnacja poziomu uczestnictwa
Polaków w turystyce krajowej.
zewnętrznych – funduszy UE
dostępnych na restrukturyzację
rolnictwa; w szczególności na: rozwój
przetwórstwa spożywczego, wsparcie
budowy infrastruktury, tworzenie
nowych miejsc pracy i pomoc w
inwestycjach gospodarczych
•
Uzbrojenie terenów wiejskich
•
Tworzenie nowych miejsc pracy
•
Wspólne przedsięwzięcia
inwestycyjne z przygranicznymi
gminami niemieckimi
•
Wykorzystanie walorów
krajobrazowych i obiektów
zabytkowych dla rozwoju funkcji
turystycznych
Źródło: Opracowanie własne.
Przedstawiona powyżej Analiza SWOT ujęła silne i słabe strony, a także szanse
i zagrożenia wsi Bielawa Dolna, które wynikły z syntetycznego spojrzenia na zasoby
społeczno – gospodarcze miejscowości i jej otoczenia geopolitycznego. Silne strony Bielawy
Dolnej wynikają z czynników determinowanych zewnętrznie, a mianowicie środowiska
naturalnego, położenia przygranicznego a także działań gminy. Natomiast słabe strony
wynikają raczej z stanu gospodarki rolniczej i mentalności mieszkańców tej miejscowości,
a także częściowo niedostatecznej infrastruktury społecznej. Szanse, które rysują się przed
Bielawą Dolną wynikają z możliwości jakie dają fundusze strukturalne na rozwój wsi.
Zagrożenia dla miejscowości stanowią tendencje ogólnokrajowe, odpływ młodych ludzi
ze wsi do miast oraz nie doinwestowanie terenów wiejskich wskutek czego ich
marginalizacja.
32
III. Planowane kierunki rozwoju
Przedsięwzięcia ujęte w niniejszym Planie Odnowy Miejscowości są zgodne
z podstawowymi założeniami zawartymi w strategicznych dokumentach dotyczących rozwoju
Polski, województwa i gminy są to: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Krajowy Plan
Strategiczny, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Planuje się,
iż zadania będą realizowane ze środków własnych Gminy Pieńsk, a także funduszy
podmiotów pozarządowych oraz ze źródeł zewnętrznych. Finansowanie zewnętrzne opierać
się będzie przede wszystkim na dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Rolnego
na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007 – 2013, Oś Priorytetowa 3, działanie „Odnowa i Rozwój wsi” oraz o inne
dostępne środki strukturalne i pomocowe.
Z analizy dokumentu Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013
(dalej też „PROW”) wynika, iż wszystkie planowane w ramach niniejszego Planu Odnowy
Miejscowości projekty mogą zostać sfinansowane w ramach Programu.
Ograniczenie jakie zostało wprowadzone w PROW – współfinansowanie na poziomie
75% i limit 500 000,00 zł jako maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów
w jednej miejscowości w okresie realizacji Programu – oraz fakt, iż łączna kwota
planowanych do realizacji projektów przez sołectwo Bielawa Dolna wynosi 500 000,00 zł,
stwarza
konieczność
dokonania
gradacji
zadań
i
wytypowania
do
realizacji
i współfinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW) tylko niektórych z nich. Z uwagi na brak szczegółowych
wytycznych do PROW, a także długi okres programowania – do roku 2013, hierarchizacja
taka zostanie dokonana w terminie późniejszym.
Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach
wiejskich poprzez zaspokojenie społecznych i kulturalnych potrzeb mieszkańców wsi oraz
ich promocja. Zakłada się, iż cel ten zostanie osiągnięty poprzez dokonanie inwestycji
związanych z zagospodarowaniem przestrzeni publicznej, w tym utrzymaniem, odbudową
i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi. Efektem realizacji projektów
będzie stworzenie warunków dla rozwoju społeczno-ekonomicznego obszarów wiejskich
i aktywizacji ich ludności. Inwestycje umożliwią rozwój tożsamości społeczności lokalnej,
zachowanie dziedzictwa kulturowego, specyfiki obszarów oraz wzrost atrakcyjności
turystycznej i inwestycyjnej.
Zaplanowane w Planie Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna projekty mają na celu
poprawę jakości życia mieszkańców wsi. Przyczynią się do tego inwestycje w obiekty
pełniące funkcje publiczne, społeczno - kulturalne i rekreacyjne, zagospodarowanie terenów
33
zielonych wsi, przebudowa publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji
turystycznych i społeczno-kulturalnych miejscowości.
Poniżej przedstawione zostało zestawienie, wykazujące zgodność poszczególnych zadań
z PROW.
PRIORYTET
I.
Wysoki
poziom życia
CEL
1. Upowszechnienie
PROJEKT
1.1 Budowa placu zabaw dla dzieci
sportu
1.2. Remont boiska
i rekreacji
mieszkańców
poprzez
2. Rozwój
2.1 Budowa kanalizacji tzw.
zwiększenie
technicznej
przydomowej
atrakcyjności
wsi oraz
infrastruktury
komunalnej
zachowanie
dziedzictwa
kulturowego.
Źródło: Opracowanie własne.
Zgodnie z kryteriami dostępu przyjętymi w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007 – 2013, pomoc finansowa może być przyznana, jeżeli:
1) projekty będą realizowane w miejscowości należącej do:
− gminy wiejskiej lub
− gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców,
− gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców;
2) projekty wpisują się w zakres Planu Odnowy Miejscowości i są zgodne ze Strategią
Rozwoju Gminy Pieńsk;
3) projekty nie mają charakteru komercyjnego;
4) w przypadku, gdy projekty będą realizowane na nieruchomości należącej do beneficjenta,
beneficjent posiada prawo do dysponowania ta nieruchomością na cele określone
w projekcie przez okres 7 lat po realizacji projektu;
5) organizacja pozarządowa działa w obszarze zbieżnym z celami działania „Odnowa
i rozwój wsi” w szczególności na rzecz aktywizacji ludności, rozwoju oraz zachowania
dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego;
34
6) projekt składany przez instytucję kultury, dla której organizatorem jest jednostka
samorządu terytorialnego został zaakceptowany przez tę jednostkę.
35
IV. Opis planowanych przedsięwzięć
Umieszczone przedsięwzięcia zostały zaplanowane na lata 2008-2013 i będą
realizowane w ramach zadań własnych gminy i powiatu. Zadania będą finansowane przez:
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Regionalny Program Operacyjny
Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 - 2013. Natomiast inne inwestycje sfinansowane
będą przy udziale budżetu gminy, powiatu i dostępnych funduszy pozabudżetowych.
Lp.
Tytuł projektu
1.
Remont boiska
2.
3.
Budowa placu
zabaw dla
dzieci
Budowa
kanalizacji tzw.
przydomowej
PROW Oś
Szacunkowy
Priorytetowa 3
koszt
działanie Odnowa i
inwestycji
Rozwój wsi
Budowa lub remont,
140.000 zł
przebudowa
publicznej
infrastruktury
związanej z rozwojem
funkcji turystycznych,
sportowych i
społecznokulturalnych;
Remont, przebudowa 80.000 zł
i wyposażenie
obiektów pełniących
funkcje publiczne,
społeczno-kulturalne,
rekreacyjne i
sportowe, w tym
obiektów
zabytkowych;
Kształtowanie
280.000 zł
przestrzeni publicznej;
Lata
realizacji
2011-2012
Planowane
źródła
finansowania
Środki unijne:
PROW,
LEADER+
Środki własne
Gminy Pieńsk
2011
Środki unijne:
PROW,
LEADER+
Środki własne
Gminy Pieńsk
2010-2012
Środki unijne:
PROW,
LEADER+
Środki własne
Gminy Pieńsk
Źródło: Opracowanie własne.
36
1. Remont boiska
Celem zadania jest stworzenie miejsca rekreacji i aktywnego wypoczynku dla
mieszkańców Bielawy Dolnej. Zadanie przewiduje przebudowę terenu i dostosowanie
do działań związanych ze sportem. Będzie ono służyło również do organizacji imprez
plenerowych, rozgrywania turniejów sportowych, a także zapewnienia odpowiedniego
rozwoju aktywności sportowej. Inwestycja powstanie w miejscowości Bielawa Dolna,
gdzie aktualnie znajduje się prowizoryczne boisko. Stan techniczny obiektu jest bardzo zły
i wymaga całkowitej renowacji płyty boiska wraz z zakupem i zamontowaniem bramek
piłkarskich, piłko chwytów oraz siedzisk dla kibiców.
2. Budowa placu zabaw
W Bielawie Dolnej mieszka 11 dzieci w wieku przedszkolnym i 25 w wieku szkolnym.
Głównym celem zadania budowy placu zabaw jest zapewnienie najmłodszym mieszkańcom
wsi ciekawego i bezpiecznego spędzania czasu. Plac zabaw zostanie wyposażony
w bezpieczny sprzęt zapewniający rozwój dzieci, zarówno fizyczny jak i psychiczny. Plac
zabaw zostanie wyposażony w:
Piaskownica – zapewniająca zabawę dzieciom w każdym wieku, pozwala na rozwój zmysłu
dotyku, doskonali precyzję i koordynację ruchów.
Karuzela tarczowa – rozwija u dzieci zmysł równowagi i koordynacji, przeznaczona
dla dzieci w każdym wieku.
Huśtawka Ważka – podczas zabawy na huśtawce dziecko uczy się koordynacji ruchowej,
wzmacnia mięśnie nóg, pozwala na korzystanie z zabawy w pełni.
Huśtawka klasyczna nabierają
jeden z najpopularniejszych przyrządów. Dzieci podczas zabawy
samodzielności
po
osiągnięciu
umiejętności
utrzymywania
równowagi
oraz koordynacji ruchów. Huśtanie reguluje napięcie i siłę mięśni tułowia, ramion i nóg.
Zjeżdżalnia – umożliwia pokonanie strachu przed zjechaniem ze zjeżdżalni, jest doskonałym
ćwiczeniem
kształtującym
„odwagę
ruchową”.
Najmłodszym
dzieciom
towarzyszą
opiekunowie asekurując bezpieczne korzystanie z zjeżdżalni.
37
Zestaw gimnastyczno - sprawnościowy - konstrukcja zawiera trapy z lin, ukośne i poziome
drabinki, poprzeczne platformy i wbudowane na wysokości domki. Cały układ zachęca dzieci
do odkrywania nowych sposobów pokonania struktury i ćwiczenia siły mięśni całego ciała.
Zabawa kształtuje równocześnie planowanie przestrzenne ruchu i koordynację ruchową.
Plac zabaw będzie również spełniał warunki odpowiedniego sprawowania opieki nad
bawiącymi się dziećmi. Bezpośrednim rezultatem projektu będzie poprawa bezpieczeństwa,
a także prawidłowy rozwój dzieci.
3. Budowa kanalizacji tzw. przydomowej
Obecnie Bielawa Dolna nie posiada odpowiedniego systemu kanalizacji. Celem
inwestycji jest poprawienie stanu infrastruktury kanalizacyjnej. Odczuwalny brak takich
urządzeń
powoduje
zanieczyszczenie
środowiska,
a
także
obniża
komfort
i standard życia. Zaplanowana inwestycji rozwiąże problem odprowadzenia i utylizacji
ścieków komunalnych. W ramach projektu wszystkie, czyli 72 gospodarstwa domowe
zostaną objęte systemem kanalizacyjnym. Kanalizacja zostanie zrealizowana poprzez
wybudowanie przydomowych oczyszczalni ścieków, urządzenia zostaną dopasowane do
wielkości gospodarstwa, oczyszczaniu będą podlegały jedynie ścieki komunalne.
Nowoczesna
oczyszczalnia
ścieków
domowych
działa
w
oparciu
o metodę oczyszczania biologicznego. Substancją aktywną w procesie jest osad czynny,
który
stanowi
mieszankę
mikroorganizmów.
W
procesie
oczyszczania
następuje
wyeliminowanie zanieczyszczeń amoniakalnych oraz zanieczyszczeń azotowych. W tym
procesie oczyszczania ścieków nie stosuje się żadnych dodatkowych środków chemicznych.
Podczas oczyszczania nadmiar osadu jest cyklicznie usuwany. Oczyszczalnie stosowane są
do oczyszczania ścieków bytowych zarówno z domów jednorodzinnych jak innych obiektów.
38
Zalety oczyszczalni:
•
Wysoka jakość oczyszczania ścieków,
•
Niezawodność i trwałość urządzeń,
•
Proste i małe wymiany urządzeń,
•
Możliwość stosowania na niewielkich terenach,
•
Możliwość stosowania przy wysokim poziomie wód gruntowych, a także przy
występowaniu gruntu trudno przepuszczalnego,
•
Niskie koszty eksploatacji,
•
Łatwa w montażu i bieżącej obsłudze.
39
V. Harmonogram wdrażania Planu Odnowy Miejscowości
Wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Miejskiej w Pieńsku.
Odpowiedzialnym za jego realizację będzie Burmistrz Pieńska. System wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna realizowany
będzie w oparciu o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Poszczególne projekty będą realizowane w oparciu o zasady
prawidłowego wydatkowania środków zgodnie ze źródłami ich pochodzenia oraz wszystkimi obowiązującymi normami prawnymi.
Z AD ANIE
ODPOWIEDZIAL NI
T ERMIN RE AL IZ ACJ I
Rada Sołecka
Październik 2008
Zebranie Wiejskie
Marzec 2009
3. Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości
Bielawa Dolna na Sesji Rady Miejskiej
Rada Miejska
Maj 2009
4. Opracowanie dokumentacji technicznych ze
szczególnym uwzględnieniem projektów i
zadań mogących uzyskać wsparcie z
funduszy unijnych
Burmistrz
Do końca I kwartału 2009 r.
Burmistrz, Rada Sołecka
Do roku 2014
1. Przedłożenie projektu Planu Odnowy
Miejscowości Bielawa Dolna
przedstawicielom Zebrania Wiejskiego
2. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości
Bielawa Dolna przez Zebranie Wiejskie
5. Realizacja zadań określonych
poszczególnymi projektami zgodnie z
harmonogramem przyjętym w
Siedmioletnim Planie Inwestycyjnym
Źródło: Opracowanie własne.
40
VI.
Monitorowanie Planu Odnowy Miejscowości
Monitoring dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania Planu Odnowy Miejscowości. Monitorowanie polega
na systematycznym zbieraniu i interpretowaniu danych opisujących postęp i efekty realizacji Planu.
Ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą na skutek zdarzeń wcześniej nieprzewidywalnych lub z innych
ważnych powodów Plan Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna może zostać skorygowany w każdym z jego rozdziałów, o ile wniosek
z uzasadnieniem złoży jeden z członków Rady Sołeckiej na ręce Przewodniczącego Rady Sołeckiej. Wniosek taki Przewodniczący Rady
Sołeckiej poddaje procedurze uchwalania dokonywanego przez Zebranie Wiejskie i zatwierdzania przez Radę Miejską w formie uchwały
ZADANIE
1.
Przedkładanie raportów z przebiegu
realizacji projektów i zadań zamieszczonych
w Siedmioletnim Planie Inwestycyjnym
2.
Ocena realizacji Siedmioletniego Planu
Inwestycyjnego.
3.
Organizacja debat strategicznych z udziałem
osób tworzących wcześniej program dla
oceny jego aktualności.
ODPOWIEDZIAL NI
TERMIN
RE AL IZ ACJ I
Rada Sołecka
Raz w roku /w I kwartale/
na Zebraniu Wiejskim
Burmistrz
Przed sesją absolutoryjną
każdego roku
Rada Sołecka
Raz na dwa lata
Źródło: Opracowanie własne.
41
VII. Public Relations Planu Odnowy Miejscowości
Proces informowania opinii publicznej będzie polegał na przekazywaniu wiedzy
o działaniach Unii Europejskiej, wdrażaniu i wykorzystaniu środków wspólnotowych,
korzyściach płynących z członkostwa, budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów
zaangażowanych w proces wdrażania pomocy – w zakresie związanym z realizacją Planu
Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna.
Public Relations, którego zadaniem jest upowszechnianie zamierzeń Planu Odnowy
Miejscowości Bielawa Dolna wśród przyszłych beneficjentów, wykonawców i decydentów,
opierać się będzie o trzy formy przekazu:
-
Internet,
-
Prasa lokalna i centralna,
-
Promocja i reklama bezpośrednia.
Internet będzie głównym dostawcą informacji o Planie Odnowy Miejscowości
Bielawa
Dolna.
Poprzez
Internet
nastąpi
komunikacja
pomiędzy
bezpośrednio
odpowiedzialnym za wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna (Urząd Miejski
w Pieńsku), a zainteresowanymi podmiotami samorządowymi, biznesowymi i organizacjami
pozarządowymi.
Prasa lokalna i centralna służyć będzie jedynie upowszechnianiu informacji
o stworzonym Planie Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna, sposobie jego monitorowania
i wdrażania w różnych kręgach potencjalnych beneficjentów i wykonawców kierując
zainteresowanych do źródła informacji, jakim będzie strona internetowa.
Promocja i reklama bezpośrednia będzie skierowana do wybranych, potencjalnych
wykonawców,
inwestorów
zidentyfikowanych
na
podstawie
analizy
przedsięwzięć
inwestycyjnych zawartych w Planie Odnowy Miejscowości Bielawa Dolna.
Powyższa promocja i reklama polegać będzie na bezpośrednim zapraszaniu
do negocjacji wybranych podmiotów, mogących być partnerami w realizacji poszczególnych
zadań w Planie Odnowy Miejscowości.
42